Konflikti etnik është një situatë shoqërore kur dy (apo më shumë) palë janë duke garuar për burimet e njejta të

pamjaftueshme në të njejtën kohë. Ky kuptim përfshin gjithçka që nga gjërat fizike, sikurse uji apo territori, e deri

në gjëra më abstrakte, sikurse fuqia.

Gjenocidi ne Ruanda ; Eshte ngjarja ku ne vitin 1994 , u vrane rreth 800.000 tutsi dhe hutu te moderuar , nga

hututë ekstremistë(interahamue).Kane kaluar rreth 15 vite pas kesaj por eshte nje nder ngjarjet me tragjike te shekullit qe lame pas dhe qe ne histori ka mbetur si nje pike e zeze .

Ruanda është e populluar nga 3 grupe etnike : Hutu 84% , Tutsi 15% dhe Tëa 1 % .

Hutut janë të parët që kanë banuar zonen e liqeneve të mëdha , ndërsa Tutsit janë nomad të ardhur nga Etiopia në shekullin e 14-15. Historikisht, Hutut kanë qenë punues të

tokave perderisa Tutsit ishin pronar të tokave. Në vitin 1972 në Ruanda u ngriten tensionet etnike, pas

masakrave të tutsit ndaj hutuve në Burundin fqinjë. Presidenti Ruandez akuzohej nga oponentët politik për mos

veprime ndaj tustit, dhe gjatë këtij viti ndodh grushtshteti, dhe në krye të shtetit erdhi Gjeneral Juvénal Habyarimana i

cili zuri vendin e presidentit dhe vendosi regjimin ushtarak në vend.

Në vitin 1973 Ruanda bën ndryshim të kushtetutës sipas së cilës ,president i Ruandës mund të behen vetëm pjesatrët e Hutuve, ku kjo ndikoi në thellimin e perçarjeve ndërmjet

grupeve etnike. Më 1 tetor 1990 RPF(Fronti Patriotik Ruandez), me

mbështetjën e qeversisë Ugandeze ndërmorri një sulm të madh ndaj Ruandës, me një forcë prej 7 mijë ushtarësh.

Në gushtë të vitit 1993 pas shume përpjekejve të qeverive të rajonit dhe Unionit Afrikan, u arrit marrveshja e paqes

në mes të qeverisë Ruandeze dhe RPF-së në Arusha te Tanzanisë, duke u munduar t’i japin fund konfliktit.

t

Ka shume faktore qe mund te permenden si shkak i ketij rasti te tmerrshem historik.

Shkaqet qe quan në gjeoncidin e Ruandës janë të shumta si: jo-toleranca etnike, lufta për kontrollin e qeverisë, shperndarja e kartave identifikuese ne bazë të grupit

etnik, shtimi i madh i popullsisë si dhe nevoja për territore.

Mirepo , si shkak me parimor padyshim se eshte jo-toleranca etnike si dhe kontrolli i qeverisë.

Mirepo,shkak i rendesishem i ketij gjenocidit thuhet se eshte edhe deshira e madhe e hutuve per te marre pjeset

e pasura te mbetura ne zonat pjellore te tutsive.Dhe se gjenocidi , masakra eshte perhapur kur hutut deshironin

te konfiskojne pasurine e fqinjeve te tyre, tutsive.

Ruanda, në mesin e sfidave, është përballur me problemin e një shoqërie të ndarë me forcë dhe njekohsisht të

detyruar të jetojnë së bashku me çdo kusht.

Vëzhguesit, e veqanarisht njohsit e konfliteve etnike ishin pesimist, mendonin se nuk kishte asnjë mundësi që

viktimat, të mbijetuarit e masakrave dhe autorët e masakrave të jetojnë së bashku.

Gjenocidi në Ruanda ka pasur dhe vazhdonë të ketë një

ndikim të madh në marrdhëniet në mes të dy grupeve më të mëdha etnike, frika dhe mosbesimi në mes të dy

grupeve etnike ekziston edhe sot.

Gjenocidi në 1994 shkaktoi një fluks prej më shumë se 2 milionë refugjatë në Republikën Demokratike të Kongos. Këta refugjatë ishin pjestarë të etnis Hutu të cilët kishin qenë të implikuar në masakrat.

Ruanda dhe në përgjithsi rajoni i liqeneve të mëdha është ballafaquar me shumë sfida të pa-sigurisë në periudhën e post-gjenocidit në

Ruanda.

Migrimi masiv i popullsisë hutu të Ruandës pas gjenocidit të vitit 1994 ka kontribuar në përshkallëzimin e dhunës etnike në DRC-lindore në

mes të 1996 dhe 2006. Si pasojë e gjenocidit, zona e liqeneve të mëdha është bërë streh për

forcat e ndryshme kryengritse. Këtu përfshihen Forcat Demokratike per Çlirimin e Ruandës (FDLR); forcave të ndryshme të rebelimit në RDK, në

Burundi dhe në Ugandë .

Përkatësia etnike ishte një faktor i rëndësishëm në konflikt, ajo ka shërbyer më tepër si një mjet 'nixitës’,dhe jo si një forcë vendimtare motivuese.

Shkaku i vërtetë i gjenocidit ishte kërcënim për legjitimitetin politik që elita Hutu u përball me nënshkrimin e Marrëveshjes së Arushas.

Kofnlikti në Ruanda ka ndikuar në destabilizimin e gjithë rajonit të liqeneve të mëdha, pas përfundimit të gjenocidit në Ruanda, gjenocidbërsit kan ikur në vendet fqinjë duke destabilizuar të gjitha vendet e rajonit, problamatike

ka qenë gjendja në Republikën e Kongos, ku hutu kanë qenë nxitës të Luftës së parë Civlile te Republikës Demokratike te Kongos.

Asnjëri nga antarët e OKB-së nuk ishte i gatshëm të merrte përsipër koston e këtij intervenimi, kjo dëshmoi se sa e pafuqishme është OKB-ja përball konfliteve. Kundërpërgjigjia e dobët ndërkombëtare ndaj kësaj egërsie zbulonë sesa të brishta janë normat ndërkombëtare mbi të drejtat e njeriut në krahasim më normat e mos ndërhyrjes në punët e brendshme të shteve, të paktën kur nuk rrezikohen interesat strategjike. Ruanda duhet të arrijë të unifikoj kombin si një tërsi politike, dhe të zhduk dallimet etnike, duhet të mërret me riparimin e dëmit psikologjik, dhe krijimin e identitetit të përbashkët kombëtar.

John Midelton, Africa an encycolopedia for student, Charles Scribner’s Sons, New Jersey, 2002

Alan J. Kuperman, The limits of humanitarian intervention :Genocide

Rwanda, The brookings institute, Washington, 2001

Goldstein Joshua, Marrdhëniet Ndërkombëtare, Dituria, Tiranë, 2003 Andrew Heywood, Global Politics, Palgrave Mcmillan, London, 2011

United Nations, Rwanda – UNAMIR http://www.un.org/Depts/DPKO/Missions/unamir_b.htm , qasur me 07/04/2013

United Human Right Council, Genocide in rwanda http://www.unitedhumanrights.org/genocide/genocide_in_rwanda.htm, qasur me

07/04/2013 Global Issues, Media, Propagand in Rwanda,

http://www.globalissues.org/article/405/media-propaganda-and-rwanda qasur me 07/04/2013

http://eksisozluk.com/ruanda-soykirimi--1610858 http://kirilmanoktasi.com.tr/Detay.aspx?c=10&i=1391