Gezondheidsbeleid 2017 - 2020

Gezondheidsbeleid 2017 - 2020

Een onderzoek onder het gemeentepanel Venlo

Gemeente Venlo

Venlo, september 2016

Samenvatting

Inleiding In navolging van de landelijke gezondheidsnota’s van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (2011) heeft de gemeente Venlo in 2013 een nota Lokaal Gezondheidsbeleid uitgebracht. De landelijke nota gezondheidsbeleid is in 2015 hernieuwd en als kamerbrief verzonden aan de tweede kamer. Daarin staat dat gemeenten uiterlijk binnen 2 jaar hun lokaal beleid opnieuw moeten vaststellen. Momenteel wordt het lokale beleid geactualiseerd voor de periode 2017 – 2020. Evenals in 2013 is ter voorbereiding van de lokale beleidsnota een enquête gehouden onder het gemeentepanel. Van de 1.123 panelleden hebben er 785 de vragenlijst volledig ingevuld en 36 personen hebben niet alle vragen beantwoord. Gemeente moet vooral het maken van gezonde keuzes van burgers faciliteren Uit de gezondheidsenquête van 2013 kwam naar voren dat destijds maar liefst 97% van de burgers van mening was dat gezond gedrag de verantwoordelijkheid is van de mensen zelf. Uit de enquête van 2016 valt af te leiden dat de burgers vinden dat de gemeente zich desondanks vooral actief dient in te zetten voor het vergemakkelijken van gezonde keuzes. Belangrijkste gezondheidsthema verschilt per leeftijdsgroep Uit het onderzoek van 2013 bleek verder dat overgewicht door de burgers het belangrijkste thema gevonden werd. In de enquête van 2016 is de vraag uitgesplitst naar leeftijdsgroep. Voor de 0 t/m 12 jarigen worden achtereenvolgens bewegen en gezonde voeding de belangrijkste thema’s gevonden. Voor de 12 t/m 17-jarigen zijn de belangrijkste thema’s alcohol en roken. Voor volwassenen zijn dat bewegen, eenzaamheid en overgewicht en voor ouderen gaat het om eenzaamheid, dementie en bewegen. Jongeren de belangrijkste aandachtsgroep In 2013 werden jongeren de belangrijkste doelgroep van het gemeentelijk gezondheidsbeleid gevonden. Dat is ook in 2016 het geval. De groep tussen 12 en 17 jaar verdient volgens de respondenten daarbij nog wat meer aandacht dan de jeugdigen onder 12 jaar. De leeftijd van de panelleden is van invloed op het aanwijzen van de belangrijkste doelgroep. Zo vinden veel panelleden onder 25 jaar dat met name de jeugd tussen 12 en 17 veel aandacht verdient, terwijl panelleden van 45 jaar en ouder vooral ouderen bestempelen als aandachtsgroep. Belangrijke rol voor scholen bij bevorderen gezond gedrag van kinderen De meerderheid van de respondenten (57%) denkt dat de gemeente gezond gedrag van kinderen het beste kan bevorderen via de scholen. Bewegingsactiviteiten en eetpunten belangrijk voor zelfstandigheid ouderen Om ervoor te zorgen dat ouderen op een zelfstandige en veilige wijze oud kunnen worden, is het volgens het gemeentepanel van belang dat er veilige bewegingsmogelijkheden in de buurt zijn, alsmede locaties voor een gezamenlijke maaltijd Veiligheid belangrijkste buurtkenmerk Evenals drie jaar geleden vinden de deelnemers aan het gezondheidsonderzoek veiligheid het belangrijkste kenmerk van een buurt. De helft van de respondenten (51%) vindt veiligheid het belangrijkste. Daarna volgt het sociale karakter van een buurt en de inspraakmogelijkheden over de inrichting en het beheer van de buurt. Deze aspecten worden belangrijker gevonden dan hoe schoon of hoe groen een buurt is.

4

Project Jongeren Op Gezond Gewicht bekend bij kwart inwoners De recent gelanceerde aanpak Jongeren Op Gezond Gewicht is inmiddels bij een kwart van de inwoners bekend. Onder ouders met thuiswonende kinderen is het project beter bekend dan onder andere respondenten. Bijna zeven van de tien inwoners vindt JOGG een zinvol initiatief. Veel bijval voor project Hart voor Venlo Het project Hart voor Venlo is bekend bij bijna 3 op de 10 Venlonaren. Ook het project Hart voor Venlo, dat tot doel heeft de kans op overlijden door hartstilstand te verkleinen door zoveel mogelijk mensen reanimatievaardigheden bij te brengen, kan rekenen op veel steun vanuit de bevolking. Zo’n 86% van de burgers vindt het een goed initiatief. Eigen leefstijl overwegend gezond gevonden Van de ondervraagden beoordeelt 88% de eigen leefstijl als redelijk gezond. Bijna een derde noemt de eigen leefstijl gezond en nog eens 56% is van mening dat de eigen leefstijl meer gezond dan ongezond is. Deze cijfers zijn min of meer vergelijkbaar met de onderzoeksresultaten van 2013. Vrouwen beoordelen hun leefstijl duidelijk positiever dan mannen. Burgers over algemeen tevreden over eigen gezondheid Bijna een derde van bevolking beoordeelt de eigen gezondheid als zeer goed of uitstekend. Daarnaast kwalificeert nog eens 57% zijn gezondheid als goed. Het wekt geen verbazing dat de eigen gezondheid met het stijgen van de leeftijd minder goed wordt beoordeeld. Evenmin is het vreemd dat mensen, die hun leefstijl als gezond bestempelen, hun gezondheid positiever inschatten dan mensen die hun leefstijl minder gezond vinden. De beoordeling van de eigen gezondheid verschilt daarentegen niet (significant) tussen verschillende woonwijken.

Inhoudsopgave Samenvatting _________________________________________________________________3

1 Inleiding _______________________________________________________________7

1.1 Aanleiding en doel ______________________________________________________7

1.2 Organisatie ____________________________________________________________7

1.3 Methodiek_____________________________________________________________7

2 Resultaten gezondheidsenquête ___________________________________________9

2.1 Verantwoordelijkheid gemeente __________________________________________9

2.2 Belangrijke gezondheidsthema’s __________________________________________9

2.2.1 Belangrijke gezondheidsthema’s voor kinderen van 0 t/m 12 jaar _________ 10

2.2.2 Belangrijke gezondheidsthema’s voor kinderen van 12 t/m 17 jaar ________ 11

2.2.3 Belangrijke gezondheidsthema’s voor volwassenen _____________________ 12

2.2.4 Belangrijke gezondheidsthema’s voor ouderen ________________________ 13

2.3 Bijzondere aandachtsgroepen____________________________________________14

2.4 Bevorderen gezond gedrag van kinderen __________________________________15

2.5 Bevorderen zelfstandig en veilig oud worden _______________________________16

2.6 Belangrijke buurtkenmerken _____________________________________________18

2.7 Programma “Jongeren Op Gezond Gewicht” (JOGG) _________________________20

2.8 Project “Hart voor Venlo” _______________________________________________22

2.9 Eigen leefstijl__________________________________________________________23

2.9.1 Leefstijl en geslacht _______________________________________________ 24

2.9.2 Leefstijl en leeftijd ________________________________________________ 24

2.9.3 Leefstijl en woonwijk ______________________________________________ 24

2.10 Beoordeling eigen gezondheid ___________________________________________25

2.10.1 Gezondheidsbeleving naar geslacht __________________________________ 25

2.10.2 Gezondheidsbeleving naar leeftijd ___________________________________ 25

2.10.3 Gezondheidsbeleving naar woonwijk _________________________________ 26

2.10.4 Gezondheidsbeleving en leefstijl ____________________________________ 26

2.11 Opmerkingen van respondenten _________________________________________27

Bijlage A: Achtergrondkenmerken van de deelnemers aan het onderzoek _____________29

Bijlage B: Vragenlijst gezondheidsenquête _______________________________________32

1 Inleiding

1.1 Aanleiding en doel

Op grond van de Wet Publieke Gezondheid dient iedere gemeente haar ambities op het gebied van gezondheid iedere vier jaar vast te leggen in een gemeentelijke beleidsnota. Het doel van dit beleid is te bevorderen dat burgers zich gezond gedragen. Daarnaast dient de gemeente te zorgen voor een gezonde leefomgeving voor inwoners. Zowel de ruimte waarin we leven als de sociale context zijn

belangrijk voor de keuzes, die mensen maken op gebied van gezondheid. Denk bijvoorbeeld aan bewegen, eten en drinken, het gebruik van alcohol of drugs en sociale contacten. In mei 2011 is de landelijke beleidsnota ‘Gezondheid dichtbij’ verschenen van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. In december 2015 is het landelijke beleid, dat in de nota verwoord is, geactualiseerd voor de periode 2016 - 2019.1 In navolging van deze landelijke nota heeft de gemeente Venlo in 2013 een lokale nota gezondheidsbeleid vastgesteld. Momenteel wordt samen met de GGD en andere organisaties gewerkt aan een actualisatie van het gemeentelijk gezondheidsbeleid voor de periode 2017 – 2020. Ter voorbereiding van deze actualisatie is -evenals in 2013- een enquête gehouden onder het gemeentepanel van Venlo. In dat onderzoek is de burgers gevraagd wat zij belangrijke thema’s vinden op het gebied van gezondheid en welke rol zij van de gemeente verwachten. 1.2 Organisatie

De opdrachtgever van het onderzoek is de afdeling Maatschappelijke Ontwikkeling (MO) van de gemeente Venlo. De verantwoordelijkheid voor de verwerking en rapportage van de onderzoeksresultaten ligt bij de Bestuursstaf. 1.3 Methodiek

Ten behoeve van het onderzoek is in onderling overleg een vragenlijst opgesteld. Daarbij is gekozen voor een digitale vragenlijst, die verspreid is onder de leden van het gemeentepanel Venlo. Alle 1.123 panelleden hebben eind juli 2016 een e-mail ontvangen met een link naar de vragenlijst. Vanwege de krappe planning was het nodig de vragenlijst in de zomervakantieperiode uit te zetten. Dat is normaal niet de meest ideale onderzoeksperiode, maar desondanks hebben uiteindelijk 821 panelleden (73%) -na een herinneringsmail- de vragenlijst ingevuld. Van deze 821 personen, hebben 785 de vragenlijst volledig afgerond en 36 panelleden hebben niet alle vragen beantwoord. Bij het interpreteren van de onderzoeksresultaten in dit rapport dient men in het achterhoofd te houden dat het onderzoek is uitgevoerd onder de leden van het gemeentepanel. Hoewel de werving voor de leden van het panel op aselecte wijze heeft plaatsgevonden, is het aannemelijk dat de panelleden in bepaalde opzichten niet volledig representatief zijn voor de totale bevolking; bijvoorbeeld qua geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, etnische herkomst enzovoorts. Dat geldt overigens ook voor andere survey-onderzoeken. In bijlage B is een nadere kenschetsing van de respondenten opgenomen. Daarbij is voor enkele achtergrondkenmerken de samenstelling van de respondentgroep vergeleken met de samenstelling van de totale Venlose populatie.

1 Zie: https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/12/04/kamerbrief-over-landelijke-nota-

gezondheidsbeleid-2016-2019

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/12/04/kamerbrief-over-landelijke-nota-gezondheidsbeleid-2016-2019

https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/12/04/kamerbrief-over-landelijke-nota-gezondheidsbeleid-2016-2019

8

In de vragenlijst kwamen de volgende onderwerpen aan bod:

Wat is de taak en rol van de gemeente ten aanzien van gezondheidsbeleid

Welke thema’s zijn het belangrijkste op het gebied van gezondheidsbeleid; uitgesplitst naar vier doelgroepen ( kinderen van 0 t/m 12 jaar, jeugdigen van 12 t/m 17 jaar, volwassenen en ouderen)

Welke (kwetsbare) groepen behoeven extra aandacht in het lokale gezondheidsbeleid

Hoe kan de gemeente gezond gedrag van kinderen bevorderen

Welke acties zijn van belang voor het bevorderen van de zelfstandigheid van ouderen en om te zorgen voor een veilige leefomgeving

Wat vinden burgers het belangrijkste in hun buurt

In hoeverre is het initiatief “Jongeren op gezond gewicht” bekend en in welke mate wordt het zinvol geacht

In hoeverre is het initiatief “Hart voor Venlo” bekend

Hoe beoordeelt men de eigen leefstijl (qua overgewicht, bewegen, roken alcohol gebruik) en de eigen gezondheid

Tot slot werden er enkele achtergrondvragen gesteld (thuiswonende kinderen, leeftijd, geslacht en woonwijk).

De meeste vragen in de vragenlijst waren gesloten vragen, waarbij antwoordalternatieven geformuleerd waren. Voor het geval de respondenten hun antwoord niet terugvonden tussen de geformuleerde antwoordalternatieven, was bij veel vragen het open antwoordalternatief “Anders, namelijk: ….”opgenomen, waarbij de respondenten zelf hun antwoord konden formuleren. Van deze antwoordmogelijkheid is over het algemeen weinig gebruik gemaakt. Blijkbaar dekten de geformuleerde antwoordalternatieven vrij goed het scala van mogelijke antwoorden. In de rapportage is ervan afgezien om de open antwoorden integraal op te nemen. Wel zijn hier en daar enkele saillante opmerkingen in de tekst verwerkt.

2 Resultaten gezondheidsenquête

In de volgende paragrafen worden de resultaten van de enquête over het gezondheidsbeleid gerapporteerd. 2.1 Verantwoordelijkheid gemeente

Uit de gezondheidsenquête van 2013 kwam naar voren dat destijds maar liefst 97% van de burgers van mening was dat gezond gedrag de verantwoordelijkheid is van de mensen zelf. Dat neemt niet weg dat negen op de tien respondenten vond dat dat de gemeente moet samenwerken met andere organisaties voor het bevorderen van gezond gedrag. De vragenlijst van 2016 bevat een vergelijkbare vraag, maar de formulering en bevragingswijze zijn gewijzigd. Uit de enquête van 2016 valt af te leiden dat de burgers vooral van mening zijn dat de gemeente zich actief dient in te zetten voor het vergemakkelijken van gezonde keuzes. Dat zou de gemeente moeten doen in samenwerking met partijen in het onderwijs, het bedrijfsleven en andere organisaties. Een kleinere groep (15%) vindt dat de gemeente vooral informatie moet verstrekken.

Figuur 2.1 Rol van de gemeente op gebied van gezondheid

2.2 Belangrijke gezondheidsthema’s

Volgens gezondheidsexperts zullen enkele gezondheidsthema’s de komende jaren extra aandacht vragen. Daarbij gaat het om onderwerpen als dementie, diabetes, overgewicht, alcoholgebruik, roken, bewegen en eenzaamheid. Aan de leden van het gemeentepanel is gevraagd aan te geven welke drie thema’s zij het belangrijkste vinden. Deze drie thema’s konden ze rangschikken qua belangrijkheid (1e, 2e of 3e plaats). Omdat de relevantie van de thema’s kan verschillen voor verschillende leeftijdsgroepen, is de vraag voor vier verschillende leeftijdsgroepen afzonderlijk gesteld, namelijk voor :

kinderen van 0 t/m 12 jaar

jeugdigen van 12 t/m 17 jaar

volwassenen en

ouderen Per leeftijdsgroep is het lijstje met benoemde thema’s iets aangepast.

de gemeente hoeft zich hier niet mee te

bemoeien 12%

de gemeente moet er voor zorgen dat alle

mensen over de middelen kunnen

beschikken om een gezonde keuze te kunnen maken.

29%

de gemeente moet informatie geven over gezondheidsrisico’s en

gezond gedrag 15%

de gemeente moet zich actief inzetten

voor het gemakkelijker maken van gezonde

keuzes en dat in samenwerking met

partijen in het onderwijs,

bedrijfsleven en andere organisaties

44%

Welke van onderstaande stellingen komt het dichtst bij uw eigen mening? (n= 821)

10

2.2.1 Belangrijke gezondheidsthema’s voor kinderen van 0 t/m 12 jaar

Voor de leeftijdsgroep 0 t/m 12 jaar worden bewegen en gezonde voeding het belangrijkste gevonden, maar ook pesten en overgewicht scoren hoog.

Figuur 2.2 Belangrijkste gezondheidsthema’s voor 0 t/m 12 jarigen

Nagegaan is of ouders, die zelf kinderen hebben in de leeftijdsgroep 0 t/m 12 jaar, een andere volgorde aanbrengen in de thema’s. Dat blijkt nauwelijks het geval te zijn. Alleen de thema’s eenzaamheid en voldoende slapen zijn van plaats verwisseld. Naast de thema’s, die in de vragenlijst genoemd werden, kon men zelf een ander thema benoemen. Daarbij werden o.a. de volgende onderwerpen genoemd: alcohol- en drugsgebruik geestelijke gezondheidszorg, probleemgezinnen, seksualiteit/intimiteit, sociaal gedrag, stabiliteit, structuur en zelfredzaamheid. Deze onderwerpen werden overigens slechts door een beperkt aantal respondenten genoemd.

222 152

101 141 126

18 25 8

187

165

130

158

43

31 36

123

152

181 101

61

50 31

25 11 0

100

200

300

400

500

600

Belangrijkste thema's voor 0 t/m 12 jarigen (n= 803)

3e plaats

2e plaats

1e plaats

11

2.2.2 Belangrijke gezondheidsthema’s voor kinderen van 12 t/m 17 jaar

Alcoholgebruik en roken worden de belangrijkste thema’s gevonden voor jeugdigen in de leeftijdsgroep van 12 t/m 17 jaar. Daarna volgen bewegen, pesten en overgewicht.

Figuur 2.3 Belangrijkste gezondheidsthema’s voor 12 t/m 17 jarigen

Andere thema’s, die door de respondenten zelf zijn aangedragen, zijn: drugs, geestelijke gezondheidszorg, seksualiteit, sociaal gedrag, zelfredzaamheid, participatie, verhoogde risico’s op verslavingen (zoals drugs, gamen, alcohol, eten, boulimia en anorexia). Meerdere van deze onderwerpen zijn ook voor de leeftijdsgroep 0 t/m 12 jaar genoemd. Het onderwerp ‘drugs’ werd nu echter beduidend vaker genoemd. Al met al wordt voor de jeugdigen van 12 t/m 17 jaar veel aandacht gevraagd. Ouders, die zelf kinderen in de leeftijdsgroep 0 t/m 17 jaar hebben, vinden -evenals de andere panelleden- alcohol en roken de twee belangrijkste gezondheidsthema’s voor jeugdigen van 12 t/m 17 jaar. Daarna volgen overgewicht, bewegen en pesten. Deze drie thema’s worden ook door de andere panelleden gerangschikt op plaats 3 t/m 5, maar in iets andere volgorde. De ouders vinden overgewicht iets belangrijker dan bewegen en pesten, terwijl dat niet geldt voor de overige panelleden. Maar de verschillen zijn gering.

286

155 137 76 83

12 16 9 6 11 8

187

223

86

95 83

22 23 4 2

95

102

113

129 108

62 33 37 38 9 13 0

100

200

300

400

500

600

Belangrijkste thema's voor 12 t/m 17 jarigen (n= 799)

3e plaats

2e plaats

1e plaats

12

2.2.3 Belangrijke gezondheidsthema’s voor volwassenen

Ook voor volwassenen wordt bewegen het belangrijkste thema gevonden, maar op de tweede plaats komt eenzaamheid, op de voet gevolgd door overgewicht. Alcoholgebruik en armoede volgen eveneens vrijwel ex aequo op plek 4 en 5. Feitelijk vormen armoede en laaggeletterdheid niet primair een gezondheidsthema, maar ze hangen vaak samen met gezondheid en welbevinden. Ze vormen beide barrières naar een gezonde leefstijl.

Figuur 2.4 Belangrijkste gezondheidsthema’s voor volwassenen

Bij de antwoordcategorie “ander thema” werd meermaals gewezen op het belang van gezonde voeding2. Andere aanvullende onderwerpen zijn onder meer: drugs, psychische klachten, maatschappelijke betrokkenheid en milieu.

2 Het thema gezonde voeding is in de vragenlijst per abuis weggevallen uit de antwoordalternatieven.

215

94 109 75 58

86 61 31 42 17

127

121 114

98

62 71

43 52 37

32 4

90

112 101

49 98 43

66 80

49

35

11 0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

500

Belangrijkste thema's voor volwassenen (n= 794)

3e plaats

2e plaats

1e plaats

13

2.2.4 Belangrijke gezondheidsthema’s voor ouderen

Hoewel het thema bewegen ook voor ouderen belangrijk wordt geacht, vinden de panelleden de thema’s eenzaamheid en dementie belangrijker.

Figuur 2.5 Belangrijkste gezondheidsthema’s voor ouderen

De personen, die aangeven dat ze nog een ander thema, dat niet in de vragenlijst genoemd is, belangrijk vinden, noemen daarbij onder andere gezonde voeding, chronische ziektes en zelfredzaamheid. Onderzocht is of er een verschil bestaat tussen 65-plussers en andere respondenten ten aanzien van het belang dat men hecht aan de genoemde onderwerpen. De 65-plussers rangschikken de thema’s ongeveer hetzelfde als de totale respondentengroep. Wel vinden de ouderen zelf depressiviteit en diabetes wat minder belangrijk, en overgewicht en alcoholgebruik juist iets belangrijker dan de andere deelnemers aan het onderzoek. Maar de verschillen zijn klein.

233 253 155

29 36 14 27 23 16 1 4

232 106

117

68 87 58 36

9 4

170

151

102

106 53 74

20 23 10 12 9 0

100

200

300

400

500

600

700

Belangrijkste thema's voor ouderen (n= 791)

3e plaats

2e plaats

1e plaats

14

2.3 Bijzondere aandachtsgroepen

De gemeente Venlo heeft oog voor kwetsbare groepen in de samenleving. Ook op het gebied van gezondheidszorg wil de gemeente extra aandacht aan die groepen schenken. Aan de panelleden is gevraagd welke groepen volgens hen daarbij het belangrijkste zijn. Men kon in de vragenlijst twee groepen uitkiezen en aangeven welke van die twee groepen het meeste aandacht verdient en welke groep het op een na belangrijkste is. Overigens vallen sommige inwoners in meerdere groepen. Denk bijvoorbeeld aan jeugd met een laag inkomen. De panelleden zijn van mening dat jongeren onder 17 jaar de belangrijkste aandachtsgroep vormen voor het lokale gezondheidsbeleid, gevolgd door ouderen en mensen met een laag inkomen. Mensen van niet-westerse afkomst worden naar verhouding weinig genoemd als specifieke aandachtsgroep. Als men de groep jeugdigen opsplitst, dan blijkt dat de panelleden de leeftijdsgroep van 12 t/m 17 jaar belangrijker vinden dan de jeugdigen onder 12 jaar

Figuur 2.6 Belangrijkste aandachtsgroepen voor het gezondheidsbeleid

Ook in het onderzoek van 2013 werden jongeren de belangrijkste doelgroep van het lokale gezondheidsbeleid gevonden, gevolgd door mensen met een laag inkomen en vervolgens de ouderen. In het recente onderzoek worden ouderen als aandachtsgroep evenwel belangrijker gevonden dan mensen met een laag inkomen De volgende tabel laat zien dat de leeftijd van de panelleden van invloed is op het aanwijzen van aandachtsgroepen. Zo zijn veel jongeren onder 25 jaar van mening dat de jeugd van 12 t/m 17 jaar speciale aandacht verdient, evenals mensen met een laag inkomen. Mogelijk zijn dat groepen, waarmee zij zich het meest kunnen identificeren. De doelgroep met kinderen tot 12 jaar wordt het meest genoemd door panelleden tussen 35 en 44 jaar. Deze groep panelleden telt wellicht relatief veel ouders van jonge kinderen. Panelleden van 45 jaar en ouder wijzen vooral op de ouderen als aandachtgroep.

Doelgroep

Jeugd tot

12 jaar Jeugd van 12 t/m 17 jaar Ouderen

Mensen met een laag inkomen

Mensen van niet-westerse

afkomst Andere groep

Leeftijd <25 jaar 7% 33% 17% 40% 3% 0%

25-34 24% 21% 24% 29% 3% 0%

35-44 31% 20% 26% 20% 0% 3%

45-54 18% 21% 36% 23% 2% 1%

55-64 20% 21% 33% 24% 1% 1%

65 + 14% 31% 35% 15% 5% 1%

337 256

168

19

214

238

231

62 17 0

100

200

300

400

500

600

Jeugd tot 17 jaar Ouderen Mensen met eenlaag inkomen

Mensen vanniet-westerse

afkomst

Andere groep

Belangrijkste aandachtsgroepen (n= 789)

2e plaats

1e plaats

15

2.4 Bevorderen gezond gedrag van kinderen

Aan de panelleden is gevraagd op welke wijze de gemeente volgens hen het beste gezond gedrag van kinderen kan bevorderen. De meeste respondenten (57%) zijn van mening dat dit het beste via basisscholen en middelbare scholen kan gebeuren.

Figuur 2.7 Hoe kan gemeente gezond gedrag van kinderen bevorderen

Meerdere respondenten, die het antwoordalternatief “anders, namelijk” hebben aangekruist, wijzen erop dat de beste aanpak wellicht bestaat uit een combinatie van de benoemde mogelijkheden. Ook aan de ouders wordt een belangrijke rol toebedacht. Hieronder staan ter illustratie enkele suggesties en opmerkingen van de panelleden. Als gemeente (en andere openbare/educatieve instellingen) de medewerkers stimuleren om fit, gezond en zonder overgewicht te leven en werken onder het motto: goed voorbeeld doet goed volgen!

Combi van investeren in sport & bewegen in onderwijs (schoolzwemmen bv), ouders goed informeren over mogelijkheden (is hun verantwoordelijkheid), en mogelijkheden aanbieden om te bewegen in openbare ruimte en ondersteunen van initiatieven

Denk dat het een combi moet zijn tussen: Via het informeren en adviseren van ouders door opvoeddeskundigen/ Via basisscholen en middelbare scholen/ aanbieden van sportactiviteiten zoals school en sport zodat iedereen ook kennis kan maken met een sport.

Door het voor iedereen, jong en oud, zowel fysiek als financieel mogelijk te maken dat men kan deelnemen aan verenigingsleven, sport, muziek e.d.. Dus ergens bij kunnen horen, ergens deel van uitmaken.

Een combinatie hiervan. Ik denk dat er door kinderen te informeren en activeren, samen met bijvoorbeeld goedkoop of gratis sporten, de meeste kans is dat kinderen ook daadwerkelijk gaan bewegen. Via ouders én school roken ontmoedigen zal waarschijnlijk ook meer effect hebben dan wanneer je het bij één van deze partijen doet. Dat geldt voor vrijwel alle gezondheidsrisico's vermoed ik. Op meerdere punten inzetten is meer kans op succes.

Ik denk dat de hele sociale omgeving van het kind hier invloed op heeft. Beginnende bij de ouders met bewustwording en ondersteuning. Kinderdagverblijven en peuterspeelzalen ondersteunen de ouders en vullen aan. Vervolgens de basisscholen waar gezond gedrag als normaal wordt geacht en wordt gestimuleerd.

Meersporenbeleid gericht op ouders, crèches en speelzalen, basis- en voortgezet onderwijs, supermarkten, horeca, verenigingen, lokale, regionale, landelijke media

ouder(s) consequent informeren en (aan)leren over hún verantwoordelijkheid in de opvoedkundige rol die het ouderschap met zich mee brengt

Men kan zich afvragen of de mening van ouders met thuiswonende kinderen afwijkt van de mening van andere panelleden. Dat blijkt niet het geval te zijn. De verschillen tussen beide groepen zijn -statistisch gezien- niet significant.

57%

13%

11%

7%

6%

4%

3%

0% 20% 40% 60%

Via basisscholen en middelbare scholen

Via het aanleggen van voorzieningen in deopenbare ruimte (speelparken/fietspaden etc.)

Via het informeren en adviseren van ouders dooropvoeddeskundigen

Via sporten beweegaanbieders (verenigingen,fitnesscentra etc.)

Via sportactiviteiten in de wijk en via huizen van dewijk

Via initiatieven bij kinderopvang enpeuterspeelzalen over gezondheid

anders

Op welke wijze denkt u dat de gemeente het beste gezond gedrag van kinderen kan bevorderen? (n= 788)

16

2.5 Bevorderen zelfstandig en veilig oud worden

In de vorige paragraaf was de focus gericht op de gezondheid van kinderen. De vragenlijst bevatte een vergelijkbare vraag ten aanzien van ouderen. De panelleden werd daarbij gevraagd welke acties volgens hen van belang zijn om te bevorderen dat ouderen zelfstandig en veilig oud kunnen worden. De respondenten vinden het vooral van belang dat er meer veilige gelegenheid geboden wordt tot beweegactiviteiten in de buurt. Op de tweede plaats wordt het belangrijk gevonden dat er locaties gerealiseerd worden voor gezamenlijke maaltijden.

Figuur 2.8 Hoe kan zelfstandig en veilig oud worden bevorderd worden

Bij deze vraag werden veel suggesties en opmerkingen door de respondenten kenbaar gemaakt, variërend van activiteitencentra en ontmoetingsplekken in de wijk, adequate en voldoende thuiszorg, een combinatie van de genoemde initiatieven, meersporenbeleid gericht op bewegen, eenzaamheid, dementie en diabetes, goede begeleiding en ondersteuning, meer veiligheid, cursusaanbod, meer bewegingsactiviteiten en begeleid wonen. Al deze reacties zijn in volgende afbeelding grafisch weergegeven. Hoe vaker een woord genoemd is, hoe vetter en groter dat woord is afgedrukt.

Figuur 2.9 Hoe kan zelfstandig en veilig oud worden bevorderd worden; (anders, namelijk….)

32%

29%

18%

6%

3%

11%

0% 10% 20% 30% 40%

Zorgdragen voor meer veilige gelegenheid totbewegen in de buurt

Het organiseren en inrichten van locaties voor eengezamenlijke maaltijd (eetpunten)

Het opzetten van laagdrempelige sportprojectenvoor ouderen

Een cursus valpreventie

Een cursus gezond koken/ eten voor ouderen

anders

Welke van onderstaande acties vindt u van belang om te bevorderen dat ouderen zelfstandig en veilig ouder kunnen worden? (n= 787)

17

Nagegaan is of ouderen zelf andere zaken belangrijk vinden dan jongere panelleden. Dat is inderdaad het geval. Panelleden onder 65 jaar achten gezamenlijke eetpunten voor ouderen duidelijk belangrijker dan 65-plussers zelf. De ouderen hechten daarentegen meer belang aan veilige gelegenheden voor bewegen in de buurt en het opzetten van laagdrempelige sportprojecten. Ook krijgen cursussen (gezond koken/eten en valpreventie) iets meer bijval van de ouderen. De verschillen zijn (statistisch) significant.

Figuur 2.10 Hoe kan zelfstandig en veilig oud worden bevorderd worden (volgens 65-plussers en 65-minners)

Drie jaar geleden is vrijwel dezelfde vraag aan het gemeentepanel voorgelegd. Destijds ontbrak echter het antwoordalternatief m.b.t. het inrichten van locaties voor een gezamenlijke maaltijd. Uit onderstaande grafiek blijkt dat er in 2013 vrijwel hetzelfde gedacht werd over het belang van de andere genoemde acties.

Figuur 2.11 Hoe kan zelfstandig en veilig oud worden bevorderd worden (resultaten 2013 versus 2016)

28%

35%

16%

6%

3%

13%

41%

14%

25%

9%

6%

6%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%


Het organiseren en inrichten van locaties voor eengezamenlijke maaltijd (eetpunten)




anders

Welke van onderstaande acties vindt u van belang om te bevorderen dat ouderen zelfstandig en veilig kunnen ouder worden? (n= 787)

< 65 jaar

65 +

53%

30%

11%

7%

53%

30%

10%

8%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%





Welke van onderstaande acties vindt u van belang om te bevorderen dat ouderen zelfstandig en veilig ouder kunnen worden?

2016

2013

18

2.6 Belangrijke buurtkenmerken

Buurtkenmerken blijken in verband te staan met de gezondheid(beleving) van mensen. Aan de deelnemers van het onderzoek is gevraagd wat zij de belangrijkste kenmerken vinden voor hun buurt.

Figuur 2.12 Belangrijkste buurtkenmerken

Veiligheid wordt duidelijkheid het belangrijkste kenmerk gevonden. Op enige afstand volgen kenmerken als sociaal gehalte, inspraak bij buurtinrichting en –beheer, netheid en groen karakter. In de gezondheidsenquête van 2013 was een vergelijkbare vraag opgenomen, maar de formulering van de antwoordalternatieven is dit jaar iets gewijzigd. Daardoor zijn de resultaten niet volledig

vergelijkbaar. Dat neemt niet weg dat ook drie jaar geleden veiligheid veruit het belangrijkste kenmerk van een buurt werd beschouwd. In het grafiekje hiernaast zijn ter illustratie de onderzoeksresultaten uit 2013 weergegeven.

Figuur 2.13 Belangrijkste buurtkenmerken enquête 2013 Op basis van de onderzoeksresultaten van 2016 kan geconcludeerd worden dat verschillende leeftijdsgroepen engszins anders denken over het belang van de diverse buurtkenmerken. Daarbij valt het op dat veiligheid door jongeren onder 25 jaar en door de leeftijdsgroep 35 t/m 44 jaar belangrijker wordt gevonden dan door ouderen. Dit neemt niet weg dat ook ouderen veiligheid het belangrijkste kenmerk vinden. Inspraak over het inrichten en beheren van de buurt wordt van de andere kant door ouderen belangrijker gevonden dan door jongeren.

3%

8%

17%

21%

51%

0% 20% 40% 60%

Dat mijn buurt groen is

Dat mijn buurt schoon is

Dat mijn buurt zelf inspraak heeft in hoe deze wordtingericht en beheerd

Dat mijn buurt sociaal is

Dat mijn buurt veilig is

Welke van de onderstaande kenmerken vindt u het belangrijkst voor uw buurt? (n= 787)

66%

12%

9%

8%

5%

0% 20% 40% 60% 80%


Dat ik zelf invloed heb op hoe mijnbuurt wordt ingericht en beheerd


Dat ik veel sociale contacten heb inmijn buurt

Dat mijn buurt veel groen heeft


19

Figuur 2.14 Belangrijkste buurtkenmerken volgens verschillende leeftijdsgroepen

Verder is nagegaan of ouders met thuiswonende kinderen andere buurtaspecten belangrijk vinden. Het veiligheidsaspect wordt door alle groepen het meest belangrijk gevonden, maar ouders met kinderen onder 12 jaar vinden dit aspect belangrijker dan ouders van oudere kinderen.

67%

50%

61%

48%

48%

49%

13%

21%

22%

22%

24%

20%

7%

13%

11%

15%

19%

20%

3%

13%

6%

8%

8%

10%

10%

3%

7%

2%

1%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

< 25 jaar

25-34

35-44

45-54

55-64

65+

leef

tijd




Dat mijn buurt zelf inspraak heeft inhoe deze wordt ingericht en beheerd.



20

2.7 Programma “Jongeren Op Gezond Gewicht” (JOGG)

In 2015 is in Venlo het programma ”Jongeren Op Gezond Gewicht’ van start gegaan, ofwel: JOGG. In dit project participeren allerlei organisaties, die een bijdrage willen leveren aan een gezondere omgeving en leefstijl voor kinderen. Samen met deze partners streeft de gemeente Venlo naar een samenleving waarin alle kinderen en jongeren wonen, leren, recreëren en werken in een gezonde omgeving met structureel aandacht voor een gezonde leefstijl in het algemeen en voor een gezond gewicht in het bijzonder.

Figuur 2.15 Bekendheid JOGG-project Figuur 2.16 Bekendheid JOGG onder ouders met en ouders zonder thuiswonende kinderen

Een kwart van de panelleden kent de JOGG-aanpak. De bekendheid is het grootst onder ouders met thuiswonende kinderen in de leeftijd van 12 t/m 17 jaar. Van deze ouders heeft bijna een derde wel eens van JOGG gehoord. Ook onder 65-plussers is deze aanpak naar verhouding redelijk bekend (30%), maar de jongere leeftijdsgroepen zijn minder goed op de hoogte van het bestaan van JOGG. JOGG is gestart in de Blerickse wijken Blerick-Noord, Blerick-Midden, Vossener en Klingerberg. In deze wijken is het project iets (1%-punt) bekender dan in de andere wijken. Dat verschil is niet significant. Aan de respondenten, die aangegeven dat ze wel eens van Jongeren Op Gezond Gewicht gehoord hebben, is gevraagd of men ook weet dat de JOGG-aanpak in Venlo al gestart is. Voor 59% van deze panelleden is dat het geval. Ouders met thuiswonende kinderen die wel eens van het JOGG-project gehoord hebben, zijn duidelijk meer op de hoogte van het feit dat JOGG in Venlo gestart is, dan ouders zonder thuiswonende kinderen. Dat geldt met name voor ouders met thuiswonende kinderen onder 18 jaar.

Figuur 2.17 Bekendheid start JOGG-aanpak onder ouders met en zonder thuiswonende kinderen

ja 25%

nee 75%

Heeft u al eens gehoord van “Jongeren Op Gezond Gewicht”? (n= 787)

25%

23%

32%

21%

75%

77%

68%

79%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nee, geen thuiswonendekinderen

Ja, jonger dan 12 jaar

Ja, 12 t/m 17 jaar

Ja, ouder dan 17 jaar

Thu

isw

one

nde

kin

de

rena

Heeft u al eens gehoord van “Jongeren Op Gezond Gewicht”? (n= 786)

ja

nee

52%

81%

82%

68%

48%

19%

18%

32%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nee, geen thuiswonende kinderen


Ja, 12 t/m 17 jaar

Ja, ouder dan 17 jaarThu

isw

on

end

e ki

nd

eren

a

Wist u dat in Venlo deze aanpak gestart is? (n= 193)

ja

nee

21

Een duidelijke meerderheid van de panelleden vindt JOGG een zinvol initiatief; namelijk 69%. Bijna een kwart weet niet of het een zinvol initiatief is en slechts 7% is niet van mening dat het een zinvolle aanpak is.

Figuur 2.18 Beoordeling nut van JOGG-initiatief Het valt op dat ouders met kinderen onder 12 jaar het meest kritisch zijn over het nut van het JOGG-programma. Het onderzoek levert echter geen verklaring hiervoor op.

Figuur 2.19 Beoordeling nut van JOGG-initiatief door ouders met en

ouders zonder thuiswonende kinderen

In het onderzoek kan geen verband worden aangetoond tussen de leeftijd van de panelleden en de beoordeling van het nut van het JOGG-programma. Evenmin kan aangetoond worden dat de inwoners uit de wijken, waar het project al draait, het nut van het project anders beoordelen dan inwoners uit andere woonwijken. Gezien de relatief kleine aantallen respondenten per wijk is dat ook lastig te bewijzen.

70%

64%

70%

70%

5%

13%

10%

10%

25%

22%

20%

20%

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Nee


Ja, 12 t/m 17 jaar


Hee

ft u

th

uis

wo

nen

de k

ind

ere

n?

Vindt u JOGG een zinvol initiatief? (n= 786)

ja nee weet niet/ geen mening

ja 69%

nee 7%

weet niet/ geen mening

24%

Vindt u JOGG een zinvol initiatief? (n= 787)

22

2.8 Project “Hart voor Venlo”

Hart voor Venlo is een project dat tot doel heeft een reanimatienetwerk van burgerhulpverleners in de gemeente Venlo op te zetten, omdat daardoor minder inwoners overlijden als gevolg van een acute hartstilstand. Vanuit het project wil men zoveel mogelijk burgers -via cursussen- bekwamen in reanimatievaardigheden. Evenzo wil men zoveel mogelijk AED’s in Venlo realiseren. Een AED (Automatische Externe Defibrillator) is een draagbaar apparaat dat het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. In de gemeentelijke gezondheidsenquête van 2016 is onderzocht in welke mate het project bekend is onder de inwoners.

Het project “Hart voor Venlo” geniet iets meer bekendheid dan het JOGG-programma, dat in de vorige paragraaf besproken is. Ongeveer 27% van de ondervraagden kent het initiatief “Hart voor Venlo”. Dat is twee procentpunten meer dan de bekendheid van het JOGG-project. Onder 55-plussers is het initiatief iets meer bekend (29%) dan onder de jongere leeftijdsgroepen, maar de verschillen zijn (statistisch gezien) niet significant.

Figuur 2.20 Bekendheid project Hart voor Venlo

Het initiatief kan rekenen op veel bijval vanuit de bevolking. Zo’n 86% van de respondenten van het onderzoek vindt Hart van Venlo een goed initiatief. Die steun is onder de panelleden onder 45 jaar weliswaar nog iets hoger dan onder de oudere, maar de verschillen tussen de leeftijdsgroepen zijn niet significant.

Figuur 2.21 Beoordeling initiatief Hart van Venlo

ja 27%

nee 73%

Kent u het initiatief Hart voor Venlo? (n= 787)

ja 86%

nee 3%

weet niet, geen mening

11%

Vindt u Hart voor Venlo een goed initiatief? (n= 786)

23

2.9 Eigen leefstijl

In de vragenlijst was een vraag opgenomen over de eigen leefstijl van de panelleden. Daarbij gaat het met name om aspecten als overgewicht, bewegen, roken en alcoholgebruik. 88% Van de ondervraagden beoordeelt de eigen leefstijl overwegend meer als gezond dan als ongezond. Bijna een derde kwalificeert de eigen leefstijl als gezond en slechts 2% als ongezond.

Figuur 2.22 Beoordeling leefstijl 2016

Dezelfde vraag is drie jaar geleden aan het gemeentepanel voorgelegd. De resultaten zijn ongeveer vergelijkbaar. In 2013 beoordeelde 89% van de ondervraagden de eigen leefstijl als gezond. Er is in 2016 sprake van een iets slechtere beoordeling van de eigen leefstijl. Mogelijk heeft dat gedeeltelijk te maken met de toenemende vergrijzing van de bevolking. Maar het verschil is erg klein.

Figuur 2.23 Beoordeling leefstijl 2013

In de volgende paragrafen wordt onderzocht of de beoordeling van de eigen leefstijl verschilt tussen mannen en vrouwen, tussen diverse leeftijdsgroepen en tussen de inwoners van verschillende wijken.

32 56 11 2

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Hoe beoordeelt u over het algemeen uw eigen leefstijl? (overgewicht, te weinig bewegen, roken, overmatig alcoholgebruik) (n= 786)

Gezonde leefstijl Meer gezonde dan ongezonde leefstijl

Meer ongezonde dan gezonde leefstijl Ongezonde leefstijl

36 53 10 1

0% 20% 40% 60% 80% 100%




24

2.9.1 Leefstijl en geslacht

Vrouwen beoordelen hun leefstijl duidelijk positiever dan mannen. Van de mannen is 85% van mening dat men een gezonde of overwegend gezonde leefstijl heeft. Bij vrouwen is dat percentage 91%. Bovendien is het aandeel vrouwen dat de eigen leefstijl zonder meer als ‘gezond’ kwalificeert bijna twee keer zo groot als het aandeel mannen; namelijk 45% versus 24%.

Figuur 2.24 Beoordeling leefstijl naar geslacht

2.9.2 Leefstijl en leeftijd

Er bestaat geen (statistisch significant) verband tussen leeftijd en beoordeling van de eigen leefstijl, maar uit de volgende grafiek valt wel af te leiden dat vooral jongeren onder 25 jaar en 65-plussers van zichzelf vinden dat ze een gezonde leefstijl hebben. De leeftijdsgroep tussen 25 en 34 jaar beoordeelt de eigen leefstijl als het minst gezond. Maar zoals gezegd zijn de verschillen niet significant.

Figuur 2.25 Beoordeling leefstijl naar leeftijdsgroep

2.9.3 Leefstijl en woonwijk

In het onderzoek kon evenmin een (statistisch significant) verband aangetoond worden tussen woonwijk en beoordeling van de leefstijl. (Althans op het 5%-niveau: p=.07). Dat neemt niet weg dat de leefstijl in diverse wijken wel verschillend beoordeeld wordt. Zo beoordelen alle respondenten uit Blerick-Zuid hun leefstijl als (overwegend) gezond. Van de panelleden uit de Klingerberg kwalificeert 23% de eigen leefstijl als ‘meer ongezond dan gezond’. Ook als kijkt op stadsdeelniveau bestaat er geen significant verschil qua beoordeling van de eigen leefstijl.

24%

45%

61%

46%

13%

7%

2%

1%

man

vrouw

0% 20% 40% 60% 80% 100%


Gezonde leefstijl Meer gezonde dan ongezonde leefstijlMeer ongezonde dan gezonde leefstijl Ongezonde leefstijl

33%

26%

27%

34%

30%

34%

57%

55%

58%

52%

56%

57%

7%

16%

14%

13%

12%

8%

3%

3%

1%

1%

2%

1%

< 25 jaar

25-34

35-44

45-54

55-64

65+

0% 20% 40% 60% 80% 100%




25

2.10 Beoordeling eigen gezondheid

Op het eind van de vragenlijst was een vraag opgenomen over de persoonlijke gezondheidsbeleving. Dertig procent van de panelleden beoordeelt de eigen gezondheid als uitstekend of zeer goed. Nog eens 57% kwalificeert de eigen gezondheid als goed. Twaalf procent noemt de eigen gezondheid matig of slecht.

Figuur 2.26 Beoordeling van de eigen gezondheid

In de volgende paragrafen wordt nagegaan of de beoordeling van de eigen gezondheid verschilt tussen mannen en vrouwen, tussen diverse leeftijdsgroepen en tussen de inwoners van verschillende wijken.

2.10.1 Gezondheidsbeleving naar geslacht

Hoewel vrouwen iets positiever lijken te zijn over hun gezondheid dan mannen, zijn de verschillen statistisch niet significant.

Figuur 2.27 Beoordeling van de eigen gezondheid door mannen en vrouwen

2.10.2 Gezondheidsbeleving naar leeftijd

Wanneer men de leeftijdsgroep onder 25 jaar buiten beschouwing laat, kan geconcludeerd worden dat de eigen gezondheid met het stijgen van de leeftijd minder goed wordt beoordeeld. Dat is geen opzienbarende constatering. Wel valt het op dat jongeren onder 25 jaar hun gezondheidssituatie naar verhouding minder positief inschatten. Het onderzoek biedt geen verklaring voor dit gegeven. De samenhang tussen leeftijd en beoordeling van de gezondheid is statistisch significant op het 5%-niveau (p= .03).

6 24 57 11 1

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Hoe beoordeelt u over het algemeen uw gezondheid? (n= 786)

uitstekend zeer goed goed matig slecht

6%

6%

22%

27%

59%

55%

12%

10%

1%

1%

man

vrouw

0% 20% 40% 60% 80% 100%



26

Figuur 2.28 Beoordeling van de eigen gezondheid naar leeftijd

2.10.3 Gezondheidsbeleving naar woonwijk

Het onderzoek kon geen significante verschillen aantonen tussen de beleving van de gezondheid en de woonwijk van de respondenten. Dat neemt niet weg dat er verschillen tussen de wijken bestaan, maar deze verschillen zijn erg klein of kunnen (deels) veroorzaakt zijn door onnauwkeurigheden van de onderzoeksmethode. Ook op stadsdeelniveau kon er geen verschil in gezondheidsbeleving aangetoond worden.

2.10.4 Gezondheidsbeleving en leefstijl

Het is niet zo verwonderlijk dat er een verband blijkt te bestaan tussen de gezondheidsbeleving en de leefstijl van de ondervraagden. 3 Naarmate de respondenten aangeven dat ze een meer gezonde leefstijl hebben beoordelen ze hun gezondheid beter.

Figuur 2.29 Samenhang leefstijl en gezondheidsbeleving

3 Correlatiecoëfficiënt Kendall’s tau-b = .40; p=.000. Ook voor Chi-kwadraat is p=.000.

3%

16%

9%

6%

6%

3%

40%

34%

29%

28%

21%

20%

43%

47%

54%

54%

59%

63%

13%

8%

11%

13%

13%

3%

2%

1%

1%

< 25 jaar

25-34

35-44

45-54

55-64

65+

0% 20% 40% 60% 80% 100%



16%

2%

40%

19%

5%

17%

39%

68%

60%

25%

5%

10%

32%

42%

1%

3%

17%

Gezonde leefstijl

Meer gezonde danongezonde leefstijl

Meer ongezonde dangezonde leefstijl

Ongezonde leefstijl

0% 20% 40% 60% 80% 100%



27

2.11 Opmerkingen van respondenten

Tenslotte konden de respondenten aan het eind van de vragenlijst nog eventuele opmerkingen en suggesties kenbaar maken ten aanzien van het lokale gezondheidsbeleid en het onderzoek. Dat leverde een groot aantal en zeer diverse reacties op. Deze suggesties en opmerkingen zijn gebundeld en doorgezonden naar gemeenteambtenaren, die werkzaam zijn op de betreffende beleidsterreinen. Hen werd verzocht kennis te nemen van de reacties op hun werkgebied en ze zo mogelijk te verdisconteren in hun beleid of werkzaamheden. Hieronder zijn de opmerkingen grafisch weergegeven, maar door het brede scala aan reacties is het moeilijk hieraan conclusies te verbinden. Daarom is voor bovengenoemde werkwijze gekozen. Onderstaande figuur fungeert derhalve vooral als illustratie.

Figuur 2.30 Wordle: Veel voorkomende woorden in opmerkingen van respondenten.

Bijlage A: Achtergrondkenmerken van de deelnemers aan het onderzoek

In deze bijlage worden enkele achtergrondkenmerken van de respondenten weergegeven. Geslacht Van de panelleden, die hebben deelgenomen aan de enquête, is 64% man en 36% vrouw. In de totale Venlose bevolking is het aandeel mannen en vrouwen gelijk; namelijk 50%. Mannen zijn in het onderzoek derhalve oververtegenwoordigd.

Figuur 3.1 Geslacht respondenten

Leeftijd De grootste leeftijdscategorie onder de respondenten is de groep tussen 55 en 64 jaar. Deze groep vormt 30% van de totale respondentgroep. Vanwege het geringe aantal respondenten onder 18 jaar, is deze leeftijdscategorie bij de analyses in de rapportage samengevoegd met de groep 18-24 jaar. Evenzo is de categorie 75+ bij de analyses samengevoegd met de groep 65-74 jaar.

Figuur 3.1 Leeftijd respondenten

In de grafiek is ook de leeftijdsopbouw van de totale bevolking van de gemeente Venlo (per 1-1-2016) opgenomen. Afgezet tegen de bevolking blijkt dat met name de leeftijdsgroep 55 – 74 in het onderzoek oververtegenwoordigd is en de groep jongeren tot 25 jaar is ondervertegenwoordigd.

man 64%

vrouw 36%

Geslacht respondenten (n= 785)

1%

3%

5%

11%

20%

30%

24%

5%

18%

8%

12%

12%

16%

15%

11%

9%

jonger dan 18 jaar

18-24 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

55-64 jaar

65-74 jaar

75 jaar en ouder

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

Leeftijd respondenten (n= 786)

Respondenten

Bevolking

30

Thuiswonende kinderen Van de respondenten heeft 68% geen thuiswonende kinderen. Bijna een derde heeft dat derhalve wél. De percentages in onderstaande grafiek tellen op tot boven 100%. Dat komt doordat een respondent thuiswonende kinderen kan hebben in verschillende leeftijdscategorieën.

Figuur 3.2 Thuiswonende kinderen

Woonwijk Onderstaande linker grafiek laat zien uit welke woonwijk de respondenten afkomstig zijn. Omdat sommige (kleine) wijken slechts weinig respondenten tellen, zijn deze wijken bij de analyses in de rapportage samengevoegd. Dat geldt voor de wijken 5922 + 5928 (Blerick-Noord/Ubroek/TradePort), 5926 + 5927 (Hout-Blerick/Boekend) en 5943 + 5944 (Lomm/Arcen).

Figuur 3.3 Woonwijk respondenten (absoluut) Figuur 3.4 Woonwijk respondenten en bevolking (%)

68%

11%

9%

15%

Nee


Ja, 12 t/m 17 jaar


0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Thuiswonende kinderen (n= 786)

60

62

84

49

32

28

49

31

23

31

39

33

7

9

63

27

34

48

13

26

37

5911 Venlo-Centrum

5912 Venlo-Zuid

5913 Venlo-Oost-Noord

5914 Venlo-Noord

5915 Venlo-Oost-Zuid

5916 Het Ven

5921 Blerick-Midden

5922 Blerick-Noord

5923 Blerick-Zuid

5924 Vossener

5925 Klingerberg

5926 Hout-Blerick

5927 Boekend

5928 TradePort

5931 Tegelen-Centrum

5932 Op de heide

5935 Steyl

5941 Velden

5943 Lomm

5944 Arcen

5951 Belfeld

0 20 40 60 80 100

Woonwijk respondenten (n= 785)

8

8

11

6

4

4

6

4

3

4

5

4

1

1

8

3

4

6

2

3

5

5

10

10

7

6

2

7

6

3

4

4

3

1

1

10

6

4

5

1

2

5

5911 Venlo-Centrum

5912 Venlo-Zuid

5913 Venlo-Oost-Noord

5914 Venlo-Noord

5915 Venlo-Oost-Zuid

5916 Het Ven

5921 Blerick-Midden

5922 Blerick-Noord

5923 Blerick-Zuid

5924 Vossener

5925 Klingerberg

5926 Hout-Blerick

5927 Boekend

5928 TradePort

5931 Tegelen-Centrum

5932 Op de heide

5935 Steyl

5941 Velden

5943 Lomm

5944 Arcen

5951 Belfeld

0 5 10 15%

Woonwijk respondenten (in %) (n= 785)

Respondenten

Bevolking

31

In grafiek 3.4 wordt het aandeel respondenten per wijk weergegeven. Daarnaast laat de grafiek zien hoeveel inwoners (in procenten) er per 1-1-2016 in elke wijk woonde. Over het algemeen kan gesteld worden dat het aandeel respondenten per wijk redelijk goed overeenkomt met het totaal aandeel inwoners per wijk. Wat betreft de afwijkingen zijn met name de inwoners uit de Tegelse wijk Op de Heide iets ondervertegenwoordigd, terwijl de inwoners uit Venlo-Centrum juist wat oververtegenwoordigd zijn. Stadsdeel In onderstaande grafiek zijn de wijken uit bovenstaande grafieken samengevoegd tot stadsdelen. Het blijkt dat 40% van de respondenten in stadsdeel Venlo woont en 28% in Blerick. Bijna een derde van de respondenten woont in de stadsdelen Tegelen en Belfeld of Arcen en Velden.

Figuur 3.5 Stadsdeel respondenten

De respondenten blijken qua woon-stadsdeel een goede afspiegeling te vormen van de totale bevolking van Venlo.

40%

28%

21%

11%

40%

27%

24%

9%

Stadsdeel Venlo

Stadsdeel Blerick

Stadsdeel Tegelen en Belfeld

Stadsdeel Arcen en Velden

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Stadsdeel respondenten (n= 785)

Respondenten Bevolking

32

Bijlage B: Vragenlijst gezondheidsenquête

De Gemeente Venlo werkt samen met de GGD en veel andere organisaties aan het versterken van een gezonde samenleving. Zowel de ruimte waarin we leven als de sociale context zijn erg belangrijk voor keuzes die we maken op het gebied van (on)gezondheid. Denk aan bewegen, eten en drinken, het gebruik van alcohol of drugs en sociale contacten. Wij vinden het van groot belang om onze inwoners te vragen naar hun mening: wat vindt u belangrijke thema’s op het gebied van gezondheid en wat is de gewenste rol van de gemeente bij het bevorderen van gezond gedrag en het voorkomen van ziekte? Daarover gaat deze vragenlijst. De resultaten worden verwerkt voor het opstellen van het nieuwe lokaal gezondheidsbeleid 2017-2020. Het nieuwe gezondheidsbeleid van de gemeente Venlo gaat uit van de visie dat burgers zelf verantwoordelijk zijn voor gezond gedrag, maar dat de gemeente vanuit haar preventieve taak wel gezond gedrag wil bevorderen én een gezonde fysieke en sociale omgeving wil creëren.

1. Welke van de onderstaande stellingen komt het dichts bij uw eigen mening?

de gemeente hoeft zich hier niet mee te bemoeien

de gemeente moet er voor zorgen dat alle mensen over de middelen kunnen beschikken om een gezonde keuze te kunnen maken

de gemeente moet informatie geven over gezondheidsrisico’s en gezond gedrag

de gemeente moet zich actief inzetten voor het gemakkelijker maken van gezonde keuzes en dat in samenwerking met partijen in het onderwijs, bedrijfsleven en andere organisaties

Er zijn een aantal gezondheidsthema’s die volgens gezondheidsexperts extra aandacht nodig hebben in de toekomst; dementie, diabetes, , alcoholgebruik, roken, bewegen, overgewicht en eenzaamheid.

2. Welke van deze thema’s vindt u het belangrijkst voor de doelgroep kinderen 0 t/m 12 jaar? (Please prioritize 1-3 options with incremental numbers 1-3, where 1 is best)

Roken ________

Bewegen ________

Overgewicht ________

Gezonde voeding ________

Eenzaamheid ________

Pesten ________

Voldoende slapen ________

Depressie ________

Ander thema ________

________

________

33

2a. U heeft aangegeven dat u een ander thema belangrijk vindt voor kinderen van 0 tot 12 jaar dan de genoemde thema's. Welke thema is dat?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

3. Welke van deze thema’s vindt u het belangrijkst voor de doelgroep jongeren 12 t/m 17 jaar? (Please prioritize 1-3 options with incremental numbers 1-3, where 1 is best)

Diabetes ________

Alcoholgebruik ________

Roken ________

Bewegen ________



Pesten ________

Voldoende slapen ________

Depressie ________

Laaggeletterdheid ________


________

3a. U heeft aangegeven dat u een ander thema belangrijk vindt voor jongeren van 12 t/m 17 jaar dan de genoemde thema's. Welke thema is dat?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

34

4. Welke van deze thema’s vindt u het belangrijkst voor de doelgroep volwassenen? (Please prioritize 1-3 options with incremental numbers 1-3, where 1 is best)

Dementie ________

Diabetes ________


Roken ________

Bewegen ________



Depressie ________


Armoede ________


________

4a. U heeft aangegeven dat u een ander thema belangrijk vindt voor volwassenen dan de genoemde thema's. Welke thema is dat?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

5. Welke van deze thema’s vindt u het belangrijkst voor de doelgroep ouderen? (Please prioritize 1-3 options with incremental numbers 1-3, where 1 is best)

Dementie ________

Diabetes ________


Roken ________

Bewegen ________



Depressie ________


Armoede ________


________

35

5a. U heeft aangegeven dat u een ander thema belangrijk vindt voor ouderen dan de genoemde thema's. Welke thema is dat?

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

6. Er zijn een aantal doelgroepen die extra kwetsbaar zijn op het gebied van gezondheid. Hier wil de gemeente extra aandacht aan geven in het gezondheidsbeleid. Welke groepen vindt u het belangrijkste? Geef een top 2 aan.

(Please prioritize 1-2 options with incremental numbers 1-2, where 1 is best)

Jeugd tot 12 jaar ________

Jeugd van 12 t/m 17 jaar ________

Ouderen ________

Mensen met een laag inkomen ________

Mensen van niet-westerse afkomst ________

Andere groep ________

7. Op welke wijze denkt u dat de gemeente het beste gezond gedrag van kinderen kan bevorderen?

Via initiatieven bij kinderopvang en peuterspeelzalen over gezondheid

Via basisscholen en middelbare scholen

Via sporten beweegaanbieders (verenigingen / fitnesscentra etc.

Via sportactiviteiten in de wijk en via huizen van de wijk

Via het aanleggen van voorzieningen in de openbare ruimte (speelparken/fietspaden etc.)

Via het informeren en adviseren van ouders door opvoeddeskundigen

anders, namelijk

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

36

8. Welke van onderstaande acties vindt u van belang om te bevorderen dat ouderen zelfstandig en veilig kunnen ouder worden?

Een cursus valpreventie door de GGD

Het opzetten van laagdrempelige sportprojecten voor ouderen

Zorgdragen voor meer veilige gelegenheid tot bewegen in de buurt

Een cursus gezond eten voor ouderen

Het organiseren en inrichten van locaties voor een gezamenlijke maaltijd (eetpunten)

anders, namelijk

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Ook kenmerken van uw buurt kunnen van invloed zijn op de gezondheid van inwoners.

9. Welke van de onderstaande kenmerken vindt u het belangrijkst voor uw buurt?





Dat mijn buurt zelf inspraak heeft in hoe deze wordt ingericht en beheerd.

37

In 2015 is in Venlo gestart met de aanpak ”Jongeren Op Gezond Gewicht’, ofwel: JOGG. Dit gebeurt in samenwerking met allerlei organisaties die staan voor een gezondere omgeving en leefstijl voor kinderen.

10. Heeft u al eens gehoord van “Jongeren Op Gezond Gewicht”?

ja

nee - Go to 13

11. Wist u dat in Venlo deze aanpak gestart is?

ja

nee

JOGG (Jongeren op gezond gewicht) is een programma dat er op is gericht om samen met onze partners te streven naar een samenleving waarin alle kinderen en jongeren wonen, leren, recreëren en werken in een gezonde omgeving met structureel aandacht voor een gezonde leefstijl in het algemeen en voor een gezond gewicht in het bijzonder. Voor de website klik hier

12. Vindt u JOGG een zinvol initiatief?

ja

nee

weet niet/ geen mening

38

24. Kent u het initiatief Hart voor Venlo?

ja

nee

25. Hart voor Venlo is een project voor het opzetten van een reanimatieoproepnetwerk in Venlo. (voor de website klik hier )

Vindt u dit een goed initiatief?

ja

nee

weet niet, geen mening

De volgende vragen gaan over uzelf.

13. Hoe beoordeelt u over het algemeen uw eigen leefstijl? (overgewicht, te weinig bewegen, roken, overmatig alcoholgebruik)

Gezonde leefstijl

Meer gezonde dan ongezonde leefstijl

Meer ongezonde dan gezonde leefstijl

Ongezonde leefstijl

14. Hoe beoordeelt u over het algemeen uw gezondheid?

uitstekend

zeer goed

goed

matig

slecht

39

15. Heeft u thuiswonende kinderen

Nee


Ja, 12 t/m 17 jaar


16. Wat is uw leeftijd?

jonger dan 18 jaar

18-24 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

55-64 jaar

65-74 jaar

75 jaar en ouder

17. Bent u ..

man

vrouw

18. Wat zijn de vier cijfers van uw postcode?

5911

5912

5913

5914

5915

5916

5921

5922

5923

5924

5925

5926

5927

5928

5931

5932

5935

5941

5943

5944

5951

40

Wilt u tot slot nog iets anders meegeven aan ons dat van belang is voor het lokaal gezondheidsbeleid? Dan heeft u hier de gelegenheid.

33. Let op: U ontvangt géén persoonlijke reactie op vragen die u hier stelt. Daarvoor verwijzen we u graag naar het algemene e-mailadres [email protected]

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Einde

Dit waren de vragen. Hartelijk dank voor uw medewerking!

Gezondheidsbeleid 2017 - 2020

Documents

Transcript of Gezondheidsbeleid 2017 - 2020