GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet...

19
Duurzaamheid Radioman Frits Spits: ‘Ik mis mijn vrouw elke dag’ Vragen aan de apotheker Minder suiker, toch zoet eten Plus Magazine • Maart 2020 Nr. 3 Jaargang 30 €5,35 www.plusonline.nl Grootste maandblad van Nederland! NIEUWE WOON- VORMEN Nooit meer eenzaam EXTRA DOSSIER PERSOONLIJK NIEUWE RUBRIEK GEZONDHEID l JAAR PUZZEL &WIN 7x weekend Winterberg!

Transcript of GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet...

Page 1: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

Duurzaamheid

Radioman Frits Spits:‘Ik mis mijn vrouw elke dag’

Vragen aan de apotheker

Minder suiker, toch zoet eten

Plu

s M

agaz

ine •

Maart

2020 •

Nr.

3 J

aarg

ang

30

• €

5,3

5 •

ww

w.p

luso

nlin

e.n

l G

roots

te m

aand

bla

d v

an N

ed

erl

and

!

NIEUWE WOON- VORMENNooit meer eenzaam

E X T R A D O S S I E R

P E R S O O N L I J K

N I E U W E R U B R I E K

G E Z O N D H E I D

verrijkt je levenl

JAAR

PUZZEL& WIN

7x weekend

Winterberg!

Page 2: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

Haal alles uit de BELASTING-AANGIFTE

‘ Mijn leven staat nog altijd op zijn kop’

50

Lente in

VIS

50

Lente in

Milaan

Lekker vet

NIEUW! Vragen over medicijnen?

7 TIPS om gezond héél oud te worden

164

122

RADIOMAKER FRITS SPITS

12

De apotheker antwoordt

250BOEKEN

WEG!

WIJGEVEN

MAAK KANSKijk op de pagina’s 19, 20, 49, G&R 15,

111, 151 en 159

DOSSIER

DUURZAAMDUURZAAM 131

ENERGIE BESPAREN LOONT!

84

Page 3: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

PLUS MAGAZINE MAART 2020 ++++ PRAKTISCHE EN ONAFHANKELIJKE INFORMATIE OVER FINANCIËN EN JURIDISCHE ZAKEN.

◼ Aangifte 2019Slimme tips om belasting te besparen➺ PAGINA 10

◼ Boekenactie We geven 5 x 5 boeken weg➺ PAGINA 15

◼ Mr. Frank Visser‘Niet besteld hoeft niet betaald’. Of wel?➺ PAGINA 16

SERVICEFLAT, KNARRENHOF EN VEEL MEER➺ PAGINA 4

En ook: KORT pagina 2 • GELDKWESTIES pagina 8

ZELFSTANDIG WONEN,

MAAR NIET ALLEEN

Om

eru

it t

e h

ale

n e

n t

e b

ew

are

n

5Plus Magazine maart 2020

2 Kort

4 Zelfstandig wonen

en tóch met elkaar

Hoe gaat dat?

8 Geldkwesties

10 Haal alles uit de

belastingaangifte

15 Wij geven boeken

weg!

16 Mr. Frank Visser

Geld&Recht16 pagina’s financiële en juridische informatie

C

C

C

C

C

C

Mensen

9 Mijn passie

10 Plusmix

12 Frits Spits

Over vroeger, nu en straks

22 Virtuoze gitaristen

O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni

29 Wie weet raad?

30 Aardbevingen in Groningen

‘De stress, je gaat eraan onderdoor’

36 30 jaar Plus: 1990

Het jaar van Edwin de Vries

38 Mijn verhaal

Reizen

44 Wandelen met Hella in Heusden

50 Milaan Zin in de lente

58 Wandelen langs de grens

Eén stap opzij en je staat in een ander land

66 Lekker op cruise!

Wat zijn de leukste bestemmingen?

71 Reiswijzer

Gezondheid

76 De zorg komt naar je toe

Kankerbehandelingen aan huis

82 Als acute zorg nodig is

Hoe wordt die hulp snel geregeld?

84 7 tips om gezond héél oud te worden

112 Neuropsycholoog Anita Kaemingk

‘Een arts moet kijken naar lichaam én geest’

116 Minder suiker voor zoetekauwen

119 Lijf & Leden shopping

120 Apotheker Sonja Keizers

‘Mensen willen weten wat ze slikken’

122 NIEUW! Apothekerspost

124 Dokterspost

126 Gezondheidsnieuws

Columns

21 Yvonne Kroonenberg

35 Charles Groenhuijsen

43 Koos Postema

129 Bram Bakker

171 Harold Hamersma

Dossier Duurzaam

131 Energie besparen loont!

Cultuur

147 Agenda Met o.m. de cultuurquiz

152 Interview Annejet van der Zijl

156 Expo Mooie lijnen in Enschede

Lifestyle

6 Mode & Beauty voor hem en haar

160 Mode & Beauty Stijlvol tuinieren

164 Koken met Mary Vis mag lekker vet zijn

168 Koken shopping

172 TERUG! Tuinexpert Romke van de Kaa

177 Tuin shopping

178 Auto Test Citroën c5 Aircross

180 Digitaal Chromebooks

183 Nieuws & gadgets

184 Digivragen

Aanbiedingen

34 Mijn Plus Korting voor abonnees

40 Heel jaar Plus Magazine Voor maar €35

56 Met Plus op reis Rondreis Bali

57 Met Plus op reis Per trein door Amerika

64 Pluscruises Per luxe jacht langs Kroatië

65 Pluscruises Over de Donau

69 Verjaardagscruise Baltische Zee

70 Met Plus op reis Andalusië en Gibraltar

74 Plus Wandel4Daagse Doe mee!

108 Digikit Pilates Basic/Slim, Slank & Gezond

185 Plus Belastinggids voor €9,95

Plusspecial Vogels voor €7,95

189 Digitale wandelgids Nu 1 jaar voor €9,95

202 3 maanden gratis Plus Magazine

bij een jaarabonnement + Speciaal voor

abonnees 47% korting op Plus Puzzels

En ook nog…

3 Welkom in maart

19 GRATIS Wij geven 250 boeken weg!

28 Doe mee!

88 Goede Doelen Actie: Hartstichting

155 Bel & Win Stella Livorno E-bike t.w.v. €1800

186 Prijspuzzel Win een weekend t.w.v. €298

188 Logische puzzels

190 Quiz

192 Taalquiz Win een E-reader t.w.v. €338,98

196 PlusZoekertjes

201 Colofon / Lezersservice

203 Volgende maand

Met o.m. de cultuurquiz

Mooie lijnen in Enschede

JAAR

30

Dit jaar verloten we elke maand

30 CADEAUS onder onze abonnees.

Deze maand is dat de Belastinggids.

Kijk snel op pagina 34

INHOUD MAART

= op de coverC

Page 4: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

12

kop’In zijn programma De Taalstaat op Radio 1 kan Frits Spits

(72) zijn liefde voor taal, muziek en journalistiek kwijt. Het is ook zijn houvast na het overlijden van zijn vrouw Greetje,

met wie hij 46 jaar samen was. Na haar dood schreef hij het zeer persoonlijke muzikale boek Alles lijkt zoals het was. ▶

Tekst Margriet de Groot | Foto’s Paul Tolenaar

staat opleven

Radiomaker Frits Spits

zijn

‘Mijn

Page 5: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

13Plus Magazine maart 2020

MENSEN

Page 6: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

30 www.plusonline.nl

De problemen van de Groningse aardbevingsschade lijken voorbij. De gaskraan

gaat dicht en de schades worden ‘ruimhartig’ gecompenseerd. In de praktijk zijn de

problemen nog lang niet opgelost. Er lopen nog honderden – vaak ingewikkelde –

schadezaken en de persoonlijke gevolgen van de bevingen zijn groot.

Tekst Wouter van der Maden | Foto’s Jiri Büller

Onzichtbare schade van de Groningse bevingen

‘ De stress, je gaat eraan onderdoor’ Janneke en

Diederick Tepper.

Page 7: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

MENSEN

 Stress, boosheid, geen vertrouwen

in de overheid en je thuis

niet meer veilig voelen. Veel

Groningers kampen al jaren dagelijks

met dit gevoel. Sinds het begin van

de aardbevingen, een gevolg van de

gaswinning, hebben 150.000 mensen

schade (gehad) aan hun huis.

De problemen rond de afhandeling

van deze schade en de impact op het

veiligheidsgevoel van de getroff enen

zijn de voornaamste redenen dat er ook

onzichtbare schade ontstaat: problemen

met de gezondheid.

De cijfers liegen er niet om. Sinds 2016

doet de Rijksuniversiteit Groningen uit-

gebreid onderzoek naar de gevolgen van

de aardbevingen voor de gezondheid van

de getroff en Groningers. Van de 85.000

mensen die meerdere schades hebben

gehad, voelt ruim de helft zich niet meer

veilig. Samen met de stress die de lang-

lopende schadezaken met zich meebren-

gen, zijn dit de voornaamste oorzaken

van gezondheidsproblemen die ruim

10.000 Groningers hebben gekregen als

gevolg van de aardbevingen.

Slechter en slechter

Huisartsen in de getroff en gemeenten

zien het aantal patiënten met klachten

over stress en slapeloosheid toenemen.

Vooral met de groep die langdurig in

confl ict is met de NAM gaat het slech-

ter en slechter. Voor hen vormen de

aanhoudende klachten van stress,

hartkloppingen en slapeloosheid een

gezondheidsrisico. Ook kinderen onder-

vinden ernstige gevolgen van de aard-

bevingen: sommigen hebben last van

nachtmerries, zindelijkheidsproblemen,

concentratieproblemen en boosheid.

Volgens de onderzoekers wordt er

voornamelijk gekeken naar oplossingen

voor de lange termijn en is er minder

oog voor de situatie waar de Groningers

op dit moment in zitten. “Wij zien dat

veel van hen geen normaal leven meer

kunnen leiden door de schadeproble-

matiek”, zegt onderzoeker Katherine

Stroebe. “Sommigen zijn goed bestand

tegen alle onrust en stress, maar er zijn

heel veel mensen die daar niet goed

tegen kunnen. Je gelooft je oren soms

niet als je hoort wat zij meemaken.”

Gevoel van onrecht

Naast dat ze gezondheidsklachten heb-

ben, zijn de Groningers vooral boos. Het

vertrouwen in de overheid en een goede

afhandeling van alle schadeproblemen is

weg. Uit onderzoek van het nieuws- en

actualiteitenprogramma EenVandaag

blijkt dat 92 procent van de Groningers

niet verwacht dat de schade volledig zal

worden hersteld. 80 procent gelooft niet

dat in 2022 de gaskraan daadwerkelijk

wordt dichtgedraaid.

De boosheid zit ook in het gevoel

van onrecht. Sinds 1959 wordt er gas

gewonnen in de provincie. De afgelopen

zestig jaar werd daar meer dan 400

miljard euro aan verdiend terwijl nog

geen 800 miljoen is uitgegeven aan

het schadeherstel. Groningers merken

te weinig van de aanpak van de

aardbevingsschade. Dat is volgens

Stroebe ook de kern van het probleem.

“Bewoners hebben heel concrete pro-

blemen. Ze hebben schade of wachten

op versterking. Men wil een directe,

daadkrachtige aanpak; die is ze ook al

vaker beloofd. Maar ondertussen staan

ze soms jaren in de wacht.”

1959Het jaar van de eerste

boringen, bij Kolham 

87,8 miljardZoveel kuub gas werd er

gewonnen in 1976, een

record 

1981Het jaar van de eerste

beving, in Assen 

2012Het jaar van de grote beving

in Huizinge: 3,6 op de schaal

van Richter, de zwaarste

beving in Groningen 

€417 miljardBedrag dat sinds 1959 aan

het gas verdiend is 

2219 miljardAantal kuub gas dat sinds

1959 gewonnen is 

1366Aantal gemeten

aardbevingen sinds 1981 

100.000Aantal schademeldingen,

waarvan 17.000 nog niet

afgehandeld 

6000Complexe schadegevallen 

600Lopende arbiterzaken 

€2,2 miljardKosten van het

bevingsdossier tot nu toe,

waarvan 768 miljoen is

besteed aan schadeherstel

‘ Veel getroff en Groningers kunnen geen normaal leven meer leiden’

Page 8: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

50 www.plusonline.nl

Verrassend MILAAN

❶ ❷

Page 9: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

REIZEN

51Plus Magazine maart 2020

Soms heb je van die winters

waarin je je begin maart af-

vraagt of de lente überhaupt

nog gaat komen. De oplossing is dan

simpel: ga naar het zuiden om vast

een voorschot te nemen. Zo kom ik

midden maart aan op Milano Cen-

trale, het kopstation van de Noord-

Italiaanse metropool Milaan, dat als

een kathedraal verrijst. Ontworpen

door Ulisse Stacchini en voltooid

onder dictator Mussolini. Die hield

er wel van te imponeren. Geen enkel

station laat je kleiner voelen dan

Milano Centrale, waar de plafonds

hoger zijn en de heroïsche standbeel-

den heldhaftiger.

Opmerkelijk kunstwerkNadat ik me online heb geregistreerd,

kan ik voor €9 een week lang alle fi et-

sen van BikeMi gebruiken. Mijn eer-

ste stop is de Piazza degli Aff ari, waar

zich de beurs van Milaan bevindt. En

L.O.V.E., een opmerkelijk kunstwerk

midden op het plein. Uit witgrijs car-

raramarmer heeft Maurizio Cattelan

een meer dan vier meter grote hand

gehakt. De duim en drie vingers

zijn verwijderd, wat overblijft is een

kaarsrecht opgestoken middelvinger

naar alle beursmedewerkers.

Wie de druilerige

Hollandse winter wil

ontvluchten, hoeft niet

uren te vliegen. Met een

beetje geluk proef je in

Milaan al van een vroege

lente. Tekst Joost Brantjes | FotoÕs Jurjen

Drenth, G. Majno, Masterfile, Getty Images,

Image Select e.a.

❶ De Torre Generali van de overleden sterarchitect Zaha Hadid.❷ Het Bosco Verticale ofwel ‘verticale bos’.❸ Winkelen in het Quadrilatero d’Oro.

Page 10: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

je

76 www.plusonline.nl

Sinds juni vorig jaar rijdt een opvallende verschijning door

de Amsterdamse straten: een heuse ziekenhuisbakfiets.

Vier oncologisch verpleegkundigen van het OLVG gebrui-

ken die om hun kankerpatiënten thuis te kunnen behandelen.

Door weer en wind fietsen ze twee dagen per week door de stad,

hun bak volgeladen met onder meer een goedgevulde rugzak, een

inklapbaar infuus en een speciale chemo-afvalbak. “Pas nog 32

kilometer op één dag”, vertelt Laura Vreugdenhil (54), een van de

fietsende verpleegkundigen. “In de stromende regen! Gelukkig is

onze bakfiets elektrisch én hebben we goede regenpakken.”

Pillen, injectie of infuuspompWie chemotherapie of immunotherapie krijgt, moet daarvoor

meestal vaak — en meestal ook langdurig — naar het ziekenhuis.

Zeker als de conditie van een patiënt verslechtert, kunnen al

die bezoeken knap zwaar zijn. In sommige gevallen biedt thuis-

behandeling dan uitkomst. Dat kan op verschillende manieren.

Zo zijn er steeds meer kankermedicijnen die je in tabletvorm

kunt innemen. Het middel capecitabine bijvoorbeeld, dat onder

meer bij dikkedarmkanker, maagkanker en borstkanker wordt

gebruikt. Andere soorten medicatie, zoals bortezomib, kunnen

patiënten thuis met een injectie toegediend krijgen.

En dan is er nog de zogeheten elastomeerpomp, een soort flesje

met chemo dat langzaam leegloopt. Dat wordt gebruikt bij

Steeds meer

kankerpatiënten

kunnen thuis

een medicijn-

behandeling

krijgen. Twee

patiënten en een

oncologisch

verpleegkundige

vertellen hoe dat

gaat.

Kankerbehandeling aan huis De

zorgkomt

naar toe

Tekst Marte van Santen

Foto’s Cees Rutten

Visagie Borka Florentinus

Page 11: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

GEZONDHEID

‘Het contact met de

patiënten is nu intiemer’

Page 12: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

131

De overheid kiest de komende jaren voor duurzame

economische groei. Duurzaam betekent volgens Van Dale

‘het milieu zo min mogelijk belastend’. Daarom tien

pagina’s informatie over zuiniger omgaan met energie.

DOSSIER

DUURZAAMin en om het huis

DUURZAAM

Page 13: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

132

2 Gordijnen dicht

Gordijnen ’s avonds

dichttrekken voorkomt

warmteverlies. Laat ze

niet over de radiator

hangen, want dan ver-

trekt de warmte linea

recta naar buiten. Liefst

eindigen je gordijnen

op de vensterbank.

4 Thermostaat één graadje lagerDoor zuinig te stoken kun je jaarlijks flink be-

sparen op de energierekening. De thermostaat één

graadje lager zetten scheelt al gauw €90 per jaar.

Wanneer je actief bent met bijvoorbeeld opruimen,

afwassen of stofzuigen, is 19 graden Celsius meestal

warm genoeg. Maar je kunt nog veel meer stook-

kosten besparen met simpele aanpassingen. Voor-

kom bijvoorbeeld het weglekken van warmte door

alle deuren in huis te sluiten, ook boven en op zolder.

Verwarm verder alleen de ruimtes waar je veel bent.

Dit scheelt je €240 stookkosten per jaar. In de keuken

wordt het tijdens het koken vanzelf al ietsje warmer.

’s Nachts kun je de thermostaat in de woonkamer

makkelijk terugdraaien tot 15 graden. Verlaag de

thermostaat een uur voordat je gaat slapen alvast.

Zo bespaar je nog eens €20 per jaar. In een woning

met vloerverwarming houd je de thermostaat

’s nachts liever op 17 graden, anders duurt het

op warmen tijdens het opstaan te lang.

1Ventilators onder de radiatoren

Speciale ventilators onder de

radiatoren zorgen voor een snel-

lere verspreiding van de warme

lucht door de kamer. Je cv-ketel

hoeft dan minder hard te werken.

Nadeel: ze maken geluid.

Zo’n ventilator heb je al voor een

paar tientjes, maar de slimmere

varianten kosten meer dan €300.

3 Zonne-panelen

Meer over zonne-

panelen lees je op

pagina 139.

Energie besparenLOONT!

Kleine ingrepen en bewuster

stoken kunnen heel veel voordeel

opleveren. Negen bespaartips.

Tekst Marc Laan | Illustratie Josje van Koppen

Page 14: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

152 www.plusonline.nl

Bijna 700.000 exemplaren van het Boekenweekgeschenk gaan over de toonbank tijdens de Boekenweek. Dit jaar is dat Leon & Juliette van Annejet van der Zijl (57). “Het zat al enige tijd in mijn hoofd.” Tekst Dolores Thijs | Foto’s Merlijn Doomernik | Visagie Minke Boeijen

SchrijfsterAnnejet

van der Zijl (geb. 6 april 1962)

werkte een aantal

jaren in de journalis-

tiek, onder andere

bij opinieblad HP/De

Tijd, waar ze zich spe-

cialiseerde in literaire

non-fictie. Ze schreef

biografieën over Annie

M.G. Schmidt, prins

Bernhard en Gerard

Heineken. Dankzij de

bestsellers Sonny Boy

en De Amerikaanse

prinses is ze een van de

meest gelezen auteurs

van Nederland. Het

Boekenweekgeschenk

Leon & Juliette krijg je

tijdens de Boekenweek

cadeau bij besteding

van €15 aan Neder-

landstalige boeken.

Wie zijn Leon en Juliette?

“Twee mensen die dolverliefd zijn op el-

kaar. Deze waargebeurde liefdesgeschiede-

nis speelt zich af in de negentiende eeuw,

in de tijd van onderdrukking en slavernij.

Het zat al enige tijd in mijn hoofd en leek

me heel geschikt voor het Boekenweek-

geschenk. Ik noem het een optimistisch

verhaal in wrede tijden, want het is ook

ontwapenend en verzoenend: een meisje

uit het Amerikaanse Charleston wordt als

slavin geboren en eindigt als gefortuneerde

burgemeestersvrouw in het Nederlandse

Monster. Daar bevindt zich ook hun graf.

Ik ben er een witte roos op gelegd – nooit

begon ik voor een boek zo dicht bij mijn

hoofdpersonen.”

Maar ook twee eeuwen terug in de tijd.

Hoeveel vond u nog terug?

“Zowel in Nederland als in de VS heb ik

de archieven uitgevlooid. Dat heeft me

bloed, zweet en tranen gekost. Maar door

het succes van De Amerikaanse prinses

in Amerika openden zich veel deuren. De

nazaten – die zelf al veel research hadden

gedaan – en allerlei historici gaven me

volledige medewerking. Tijdens het

schrijven heb ik ook weer eens Gone with

the Wind gelezen.”

Daarin speelt de slavernij ook een grote rol.

Wilde u meer schrijven dan alleen maar een

liefdesverhaal?

“Zeker. Juist omdat de slavernij nog steeds

zo’n enorme impact heeft op de wereld,

wilde ik er meer over weten, vooral over de

dagelijkse praktijk ervan en hoe mensen

het voor zichzelf rechtvaardigden. In die

zin kun je dit boek zien als mijn bescheiden

bijdrage aan het debat. Mijn stille ambitie

is dat het ook door jonge mensen gelezen

zal worden. Bij veel discussies denk ik:

verdiep je erin, leer er meer van. Oordelen

is zo makkelijk.”

U begon als journaliste. Wanneer dacht u:

ik wil literair schrijver worden?

“Dat heb ik nooit gedacht. Er kwam een

verhaal op mijn pad, ik vond het fijn om

er lang mee bezig te zijn en zo kwam van

het een het ander. Eigenlijk dicteren de

verhalen mijn leven.”

Krijgt u steeds medewerking van de

betrokkenen?

van der Zijl

BOEKEN-WEEK

7 t/m 15 maart

Page 15: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

CULTUUR

‘Door het succes ben ik uit mijn schulp gekropen’

Page 16: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

164 www.plusonline.nl

Scandinavische vissoep

Lunch- of voorgerecht voor 4 personen

Bereidingstijd 35 minuten

Ingrediënten • 1 winterwortel

• 1 stengel bleekselderij (met wat blad)

• 1 ui • 2 tenen knoflook • 1 lepel boter

• 1 liter visbouillon (van tablet of zelfge-

maakt – zie tip) • 2 laurierblaadjes • bosje

dille • 1 theelepel (gekleurde) peperkor-

rels • 1 limoen • 300 gram knolselderij

• 300 gram zalmfilet • 120 ml room

Bereiding Snij de wortel en bleekselderij

(zonder blad) in kleine stukken. Pel de ui

en de knoflook en snij in stukken. Verhit

de boter in een soeppan en fruit alles

hier een paar minuten in. Voeg de vis-

bouillon toe met de laurier, het grootste

deel van de dille en de peperkorrels.

Haal een stuk schil van de limoen en

voeg dat toe. Breng aan de kook en laat

het geheel ongeveer 15 minuten zacht

koken. Schil ondertussen de knolselderij

en snij ’m in kleine blokjes. Verwijder het

eventuele vel van de zalm en snij de zalm

in blokjes van 4 x 4 cm. Schenk de bouil-

lon door een zeef en doe hem terug in

de pan. Kook de knolselderij gaar in de

bouillon. Pureer de soep met behulp van

een staafmixer. Voeg de stukken zalm

toe aan de soep en kook ze in 5 tot 10

minuten gaar. Roer de room door de

soep. Breng op smaak met zout, peper

en limoensap. Serveer de soep met een

partje limoen, selderijblad en eventueel

wat van de achtergehouden dille.

Diëtist Mary Stottelaar geeft elke maand tips en lekkere recepten om gezond te genieten

164 www.plusonline.nl

Krokante toevoeging Lekker met geroosterd brood dat je insmeert met een teentje knofl ook.

Tip

Koken met Mary

Page 17: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

165Plus Magazine maart 2020

smaken en recepten, dus ik vroeg

altijd om vis als we in een restaurant

gingen eten. Ik peuzelde van gebak-

ken scholletjes, forellen en mosselen.

Ik wilde het allemaal proberen.

Zelfs een vis leren fileren vond ik

fantastisch.

In mijn eigen gezin stond vis vanaf

begin af aan steevast op het menu.

Minimaal twee keer per week eten

we iets met vis, ook toen de kinderen

nog jong waren. Natuurlijk riepen ze

af en toe dat ze het niet lustten,

maar met wat aanpassingen

ging de vis er toch in. Al was

het een blikje tonijn in een pas-

tasaus, viskoekjes van gemalen

vis met groenten of zelfgemaakte

vissticks. Bij de viskraam aten de

kinderen visfrietjes of kibbeling

terwijl wij van een nieuwe haring

genoten. Vis hoort er voor mij echt

bij. En ik deel graag een aantal van

mijn favoriete visrecepten. Gemak-

kelijk en ‘lust ik wél’-gegarandeerd.

Veel kookplezier!

Mary

Gek eigenlijk, dat er in een land

met zoveel water zo weinig

vis wordt gegeten. Slechts

een derde van de Nederlanders eet

wekelijks vis. Ik ken legio mensen die

in een restaurant wel voor vis kiezen,

maar het thuis nooit maken. Het zit

gewoon niet zo in ons systeem.

Terwijl vis niet alleen lekker is,

maar ook nog eens erg gezond.

De zogenoemde visvetzuren

doen veel goeds voor je hart en

bloedvaten.

Toch begrijp ik het ook. Veel men-

sen vinden vis moeilijker te berei-

den dan een stukje vlees. Ook is de

versheid lastig te beoordelen en er is

een grotere kans dat iemand aan tafel

roept: ‘Lust ik niet!’

Vroeger kreeg ik zelf ook maar heel

af en toe vissticks of een zure haring.

Mijn moeder waagde zich niet aan

het zelf bakken van verse vis en in het

Limburgse dorp waar ik opgroeide,

stond nooit een viskraam. Toch heb

ik het geluk gehad kennis te maken

met goed bereide, verse vis. Als kind

was ik al nieuwsgierig naar andere

‘Elke week vis? Zo doe je dat’

Het is lekker én gezond, maar toch

eten weinig mensen thuis vis. Bij mij

staat het wel steevast op het menu

en met deze recepten bij jou

straks ook.

165Plus Magazine maart 2020

Goed vet

Vis is gezond van-

wege de unieke

omega 3-vetzuren

die erin zitten. Hoe

vetter de vis, hoe

meer vetzuren.

Makreel en haring

spannen de kroon.

Maar ook sardines,

zalm en ansjovis be-

vatten veel vetzuren.

Daarna volgen matig

vette soorten als

poon, forel, sprot,

heilbot en rood-

baars. Keuze

genoeg en

lekker

gezond.

Tekst Mary Stottelaar | Foto’s Getty Images,

Cees Rutten (portret)

Page 18: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

180 www.plusonline.nl

Meer laptop voor minder geld

Chromebooks

Page 19: GEZONDHEID NIEUWE WOON- VORMEN · 2020-03-04 · O.a. Jan Akkerman, Harry Sacksioni 29 Wie weet raad? 30 Aardbevingen in Groningen ‘De stress, je gaat eraan onderdoor’ 36 30 jaar

Duurzaamheid

Radioman Frits Spits:‘Ik mis mijn vrouw elke dag’

Vragen aan de apotheker

Minder suiker, toch zoet eten

Plu

s M

agaz

ine •

Maart

20

20 •

Nr. 3

Jaa

rgan

g 3

0 •

€5

,35

• w

ww

.plu

sonlin

e.n

l G

roots

te m

aand

bla

d v

an N

ed

erl

and

!

NIEUWE WOON- VORMENNooit meer eenzaam

E X T R A D O S S I E R

P E R S O O N L I J K

N I E U W E R U B R I E K

G E Z O N D H E I D

verrijkt je levenl

JAAR

PUZZEL& WIN

7x weekend

Winterberg!

Puzzel ook mee!

Speciaal voor abonnees47% korting op Plus Puzzels

Maak kennis met de vernieuwde Plus Puzzels en ontvang maar liefst 6x per jaar 64 pagina’s kruiswoordraadsels, cryptogrammen, Zweedse puzzels, sudoku’s, woordzoekers en nog véél meer hersenkrakers voor urenlang puzzelplezier. Bovendien maakt u kans op fantastische prijzen!

Neem een jaarabonnement op Plus Magazine en ontvang de eerste 3 nummers GRATIS!

Liever een cadeau? Kijk op pagina 116 voor een prachtig welkomstgeschenk!

Uw voordeel• Het eerste kwartaal gratis bij een jaarabonnement op Plus Magazine

•Gratis digitale themagidsen in Mijn Plus

•Korting op de entree van de 50PlusBeurs

• Mijn Plus Voordeelprogramma, met exclusieve voordelen, cadeautjes

en korting bij meer dan 750 webwinkels

• Juridisch en financieel advies via de Plustelefoon

•U leest Plus Magazine extra op uw tablet (Android en iPad) en smartphone.

3 maandenGRATISPlus Magazine