Geologie

blz 9 + 11

Divergente plaatgrens

Divergente plaatgrenzen. 1-Mid-oceanische rug = Onderzees gebergte waar de oceanische korst door opstijgend magma omhoog wordt gedrukt.

Hier ontstaat steeds nieuwe oceanische korst.

Hierdoor wordt bijvoorbeeld tussen Afrika en Zuid-Amerika de Atlantische Oceaan steeds breder.

Zo is ook het patroon in de ouderdom van de oceaanbodem te verklaren: heel jong in het midden en steeds ouder naar de kusten.

De animatie in de volgende dia geeft een indruk van wat er op de oceaanbodem gebeurd.

Mid-oceanische rug

Asthenosfeer

Centrale slenkDe breuk waardoor magma opstijgt.

Lithosfeer lithosfeer

Convectiestromingen

Divergente plaatgrenzen: oceanische korst ontstaat

Soms zie je dat platen bewegen………...Wat zal er met deze

brug gebeuren?

a-Horizontale convectiestromen rekken de

continentale korst op. De korst wordt dunner.

Opstijgend magma drukt de korst omhoog en er ontstaan

barsten

b-De gebroken randen van de continentale korst zakken weg. Het weggezakte, lage deel noemen we een slenk. Er is een breuk ontstaan, waarin oceanische korst

ontstaat. Er is ook sprake van vulkanisme

c-de twee stukken continent zijn verder uit elkaar ‘gedreven’ en de laag gelegen slenk is volgelopen met zeewater. Een echte oceaan is ontstaan. Zie figuur d.

Dit proces is nu gaande in Oostelijk Afrika.

Divergente plaatgrenzen: Riftzone !een continent breekt, een oceaan ontstaat.

Divergente plaatgrenzen: een continent breekt, een oceaan ontstaat.

Door de hele Rode Zee en de Afrikaanse ‘Rift Valley’ loop een divergente breukzone

De Rode Zee is dus eigenlijk de ‘Rode Oceaan’. De ‘Rift Valley’ ligt deels al onder zeeniveau en zal uiteindelijk vol stromen met zeewater. (bij de pijlen)

De oceaanbodem.

Centrale slenk

Midoceanische rug

Mantel

De dikte van de sedimenten op de oceaanbodem.

Weinig sediment

Veel sediment

Afstand=

Ouderdom

De ouderdom van de sedimenten op de oceaanbodem

Waarom ligt hier geen sediment uit het Krijt ?

Ouderdom van de oceaanbodem in miljoenen jaren100 90 80 70 60 50 40 30 10 0

Van wanneer tot wanneer duurde het Krijt ?

Waardoor worden de platen voortbewogen ?1-

Convectiestromingen.Door de hitte van de kern gaat het gesteente in de mantel stromen. De platen drijven mee. 2-Ridge push.De oceanische korst die van de mid-oceanische rug af glijdt, duwt de oceanische korst voor zich uit. 3-slabpull.De in de mantel duikende oceanische korst trekt de rest van de oceanische korst achter zich aan.

HitteDrie ‘krachten’

brengen de platen in

beweging.

De aardkorst bestaat uit continentale en oceanische korst. Als er twee stukken

korst naar elkaar toe bewegen zijn er dus drie soorten

botsingen mogelijk:

1-continentaal oceanisch2-continentaal continentaal3-oceanisch oceanisch

Kijk goed wat er zal gebeuren in de verschillende situaties !

Convergente plaatgrenzen: 1-Oceanisch <-> Continentaal

Oc korst Cont korst

De zwaardere oceanische plaat schuift onder de lichtere continentale plaat. Door de botsing wordt de Zuid-Amerikaanse continentale plaat geplooid en ontstaat het Andes gebergte. In het gebergte ligt een rij vulkanen. Voor de kust ligt een diepzeetrog. Waar de platen –schoksgewijs- langs elkaar bewegen ontstaan aardbevingen

2-Oceanisch<->Oceanisch

Convergente plaatgrenzen:Beide oceanische platen zijn in principe even zwaar. In dit geval

zakt de oudste, meest afgekoelde en dus iets zwaardere plaat weg. De wegduikende korst smelt , de warme magma stijgt op en ‘brandt’ zichzelf een weg door de bovenliggende korst. Gevolg: evenwijdig aan de diepzee trog ontstaat een rij vulkanische eilanden.

Oc korst Oc korsteil

ande

nboo

g

diepz

eetro

g

Convergente plaatgrenzen:

3-Continent <-> Continent

Beide continentale platen zijn even zwaar. Geen van beide zakt de mantel in. De oceanische korst die er tussen lag is wel in de mantel verdwenen. Alle kracht van de botsing heeft geleid tot sterke plooiing en opheffing van de continentale korst. Het beste voorbeeld van een dergelijk gebergte is het Himalayagebergte.

Cont korst

oude oc korstoude oc korst

Cont korstInd

ia is

tege

n Eu

razië

ge

botst

Hoe ontstaat een tsunami?

De Indo-Australische plaat schuift onder de Euraziatische plaat

zeespiegel

Omdat er veel wrijving is tussen de platen blijven ze aan elkaar vastzitten. De wegduikende plaat trekt de bovenste plaat een stukje meeAls de bovenste plaat los schiet wordt het zeewater plotsklaps omhoog geduwd en er ontstaat een golf.