GELENEKSEL BASKI RESIM SANATI TEKNIKLERI VE GRAVÜR ... The Traditional printing techniques...

401

6. ULUSLARARASI MATBAA TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU6. INTERNATIONAL TECHINOLOGIE SYMPOSIUM FÜR DRUCK

6th INTERNATIONAL PRINTING TECHOLOGIES SYMPOSIUMİSTANBUL ÜNİVERSİTESİ - CERRAHPAŞA / 01-03 KASIM / NOVEMBER 2018

GELENEKSEL BASKI RESIM SANATI TEKNIKLERI VE GRAVÜR SANATININ OFSET BASKI

TEKNOLOJISINE KATKILARININ INCELENMESITHE ANALYSIS OF CONTRIBUTIONS OF TRADITIONAL PRINTMAKING TECHNIQUES AND OFFSET PRINTING

TECHNOLOGY OF ENGRAVING ART

Çağatay BiLSEL1

Lütfü KAPLANOĞLU2

ABSTRACTThe Traditional printing techniques (gravure, lithography, wood printing, linoleum, dry exca-vation, silk printing, etc.) and gravure art are one of the most important factors affecting print quality and production in the development of printing machines. The purpose of this study is to identify the changes that come with the art of engraving from the traditional print painting techniques in the development process of the printing technology, to determine the effects on the printing technologies and to reveal them.

The aim of this research and the research group is to examine the technologies and applica-tions of engraving arts of continuously developing and changing printing technologies. Re-search data were gathered through social media, internet environment, scientific researches, E-Books. To this end, we have searched for answers to the questions about the Contribution of Offset Printing Technology of Gravure Art and also analyzed the examples of Engraving Art in the development of many printing technologies today. In the research conducted in this study, the attributes of the Contribution to the Offset Printing Technology of the Engraving Art have been tried to be determined. Offset Printing Technologies is aimed at telling about engraving techniques and guiding new works.

Keywords: Printing roller, diameter, ink density, hardness, surface roughness

ÖZETGeleneksel baskı resim teknikleri (gravur, litografi, agac baskı, linol, kuru kazı, ipek baskı vb.) ve Gravur sanatı Baskı makinelerinin gelişiminde, baskı kalitesini ve uretimini etki-leyen cok önemli faktörlerden biridir. Bu calışmanın amacı baskı teknolojilerinin gelişimi surecinde, Geleneksel baskı resim tekniklerinden Gravur sanatı ile birlikte meydana gelen degişimlerini tespit etmek, baskı teknolojilerine etkilerini belirlemek ve ortaya cıkarmaktır.

1 Arş. Gör., Yıldız Teknik Üniversitesi İletişim Tasarımı Bölümü, [email protected] Doç. Dr, Yıldız Teknik Üniversitesi Sanat Bölümü, [email protected]

402



Bu araştırmanın amacı ve Araştırma grubu surekli gelişen ve degişen baskı teknolojilerinin Gravur Sanatında kullanılan teknolojilerinin ve uygulamalarının, incelenmesidir. Araştırma verileri, sosyal medya, internet ortamı, bilimsel araştırmalar, E-Kitaplar yoluyla toplanmış-tır. Bu amacla araştırmada Gravur Sanatının Ofset Baskı teknolojisine Katkılarının hakkın-da ki sorulara cevap aranmış ve ayrıca gunumuzde bircok baskı teknolojisinin gelişiminde Gravur Sanatından örnekler analiz edilmiştir. Bu calışmada yapılan araştırmalarda Gravur Sanatının Ofset Baskı teknolojisine Katkılarının özellikleri belirlenmeye calışılmıştır. Ofset Baskı Teknolojileri, Gravur Teknikleri’ni anlatmak ve yeni calışmalara yol gösterici olması amaclanmıştır.

Anahtar kelimeler: Baskı, Gravur, Gelenksel Baskı Resim, Ofset Baskı, Sanat

1. GIRIŞAraştırma kapsamında Geleneksel Baskı Resim Sanatı Teknikleri ve Gravur Sanatının Ofset Baskı teknolojisine Katkılarının acıklamadan önce, Geleneksel Baskı Resim Sanatı Teknik-leri ve Gravur Sanatından bahsetmek acısından önemlidir.

Resim: http://tarihboyunca.blogspot.com/2013/01/gravur.html

Baskı resmin teknik kullanım kolaylıgı ve cok sayıda cogaltılabilir olması, tek bir kalıp-tan birden fazla kopya yapma fikriyle ilişkilidir; Geleneksel baskı Resim Sanatı teknikleri baskının transfer aşamasında bir ya da birden fazla baskı kalıbı kullanır, bilgisayarlar bir ya da birden fazla uretimler icin kalıp olarak bir imgenin sayısal tanımını kullanır. Dijital baskı sanatı, genel anlamda uretilişinde bilgisayarın rol aldıgı ve fiziksel olmayan nesnelerin

403



ifadesine yönelik tutum sergileyen bir sanat anlayışıdır.(Fırıncı, 2017, 130) 19. Yy ve 20. yy.’da sanatcıların baskı resim yöntemlerini kullanılmasına sebeb olmuştur; Baskı resmin farklı malzeme ve materyalerden uretilebilen kalıpların kullanılması sayesinde baskı resmin kavramsal sanat uygulamalarında kullanılmasını saglamıştır.

Geleneksel Baskı resim, Özgun baskı, Özgun baskı resim, Gravur olarak da bilinen baskı resim, her hangi bir tasarımı bir yuzeye veya kalıba aktarılarak, cogaltılarak kagıt ya da benzeri yuzeylere transfer işlemidir. Geleneksel baskı resim teknikleri kullanılan araclar kalıp transferli baskı resmin teknigi kul-lanılarak yapılmakta bu teknikler incelendiginde (gravur, kuru kazı, litografi, agac baskı, linol, ipek baskı vb.) baskı resim sureci, keşfetmeyi ve araştırmayı, hayal gucunu harekete geciren deneyimler oluşturmaktadır. Ofset Baskı teknolojisi aracılıgıyla oluşturulan sanatsal yapıtın uretim surecinde bilgisayar teknolojisi, geleneksel baskıdan farklı olarak, kagıdın orjinalin-hikayenin tasarlanması sureci bilgisayarda oluşumu kolay ve hızlı bir sonuctur.

Resim: Kuru kazı/ https://www.istanbulsanatevi.com/resim-dunyasi/ozgun-baski-nedir/

404



Gunumuz ofset baskı teknolojisi olanakları, sanatcılara teknolojiyi kullanma fırsatı oluş-turmuştur. Görsel kulturun parcası olan baskı teknolojisi geleneksel baskı resim ceşitlerinin olanaklarını zorlamakta, yenilikci ifade bicimlerinin sunumuna imkan tanımaktadır.

Resim: Düz Baskı, Litografi https://www.istanbulsanatevi.com/resim-dunyasi/ozgun-baski-nedir/

Resim: linol Baskı, Litografi https://www.istanbulsanatevi.com/resim-dunyasi/ozgun-baski-nedir/

405



Resim: linol Baskı, Litografi https://minika.com.tr%2Faktiviteler%2F2018%2F08%2F29%2Fli-nol-baski-atolyesi&psig=AOvVaw23Mh8B2dDSIvgGZ98NeoLm&ust=1540281413018838

Resim: Ağaç Baskı, http://www.deeproot.com/blog/blog-entries/woodcut-prints-showca-se-the-beauty-of-tree-rings

406



Resim: Ağaç Baskı, https://www.youtube.com/watch?v=98h680Fhe9w

Bu araştırma, Geleneksel Baskı Resim Sanatı Teknikleri ve Gravur Sanatının Ofset Baskı teknolojisine Katkılarının 21. yy teknoloji cagında, geleneksel baskı resim tekniklerine Of-set Baskı tekniginin ve dijital teknolojilerin eklemlenmesi ile oluşan araştırmalara ön araştır-ma olarak görulmuş ve bu tur bir calışmanın ihtiyacına dikkat cekilmeye calışılmıştır.

Resim: Serigrafi Baskı, Litografi https://www.istanbulsanatevi.com/resim-dunyasi/ozgun-bas-ki-nedir/

407



Araştırmada duzenleme yöntemi kullanılmış; Geleneksel baskı tekniklerinin 21. yy ait yeni teknolojilerle benzer, kavramsal yanları bulundugu görulmektedir. Geleneksel baskı resim tekniklerine katılacak dijital Baskı tekniklerinin eklemlenmesi icerigin sınırlarının geniş-lemesini saglayacaktır. Gunumuzde Metal damgalar, Rölyef damgaları, Silikon damgalar, CNC gravur sistemleri, Form gravurleri, Teknik gravurler, Endustriyel gravurler, Makine gravurleri, gravurle tablo cizimi, silindir uzerine gravur, silindir uzerine baskı, kumaş uzerine baskı, kumaş uzerine dijital baskı, ile geleneksel baskı resim teknikleri dijital teknoloji ara-cılıgıyla oluşturulan uretimlerdeki kombine, tekniklerin sayesinde başarılı şekilde kusursuz örnekler uretilebilemektedir.

Resim: https://www.youtube.com/watch?v=PkvuUb2r7lI dir

Resim: https://www.youtube.com/watch?v=R9QryPYqJDM

Baskı resmin uluslararası stardlarının icinde yer alan malzeme kullanım tercihleri; dogada cözulmeden kalan malzemeler (metal, cinko, bakır, vb.) yerine, dogada daha kolay cözulen malzemelerin (preslenmiş mukavva kagıdı vb.) geleneksel yöntemlerde kullanılan ve saglı-ga olumsuz yönde etki eden kimyasal boyaların kullanılmamasının önemli olduguna dikkat cekilmiştir.

408



Resim: https://www.anne-menzel.de/glasgravuren.html

Resim: https://www.youtube.com/watch?v=W-pUC46V_eI

20.yy’da baskı uretiminin yazılım teknolojisini ve yeni teknolojilerin gelişimi ile birlikte baskı uretiminin kalitesini ve hassasiyetini artırmış geleneksel baskı teknikleriyle entegre uretimler yapılmasını önunu acmıştır. 21. yy dijital teknolojik uygulamaların ve aracların gelişimlerine parallel olarak kavramsal, kuramsal calışmalar yapılmasına başlanmıştır. Agır bir surec yaşayan dijital baskı resim teknolojileri baskı resim sanatına getirdigi imkanları gun gectikce gelişmekte ve Eger teknolojik gelişmelerle bu sorun ileriki yıllarda cözulebilirse, Dijital Baskıresim sanatı da kalıcılıgını saglamış olacaktır (Ayan, 2007: 137).

Resim: https://modlivingdecor.com/neje-1000mw-mini-cnc-engraving-crouter-machine-la-ser-cutter-diy-print-laser-engraver-high-speed-with-protective-glasses-size-l/

409



Resim: https://www.joom.com/en/products/5b72b43b8b2c3701c19ce2d1

2. AMAÇ VE KAPSAM Gunumuzde cogaltım temeline dayanan baskı resim sanatı alanında, sanatcıların duygu ve duşuncelerini ceşitli kalıplar ve teknikler, yöntemler aracılıgıyla farklı yuzeylere aktarımı ile bir cok kopyanın elde edilebilirligi esasıdır. “Özgun baskı resim sanatı calışmalarında, sanatcı resmin kalıbını oluşturur ve yaratma olayını surdurerek özgun bir baskıresim elde eder. Bu resimden birden cok baskı yapar veya kendi denetiminde baskı yaptırır, bu baskıları sıraya göre sayılandırır ve imzalar. Kendi tespit ettigi sayıdan cok baskı yapmaz ve yaptır-maz” (İcmeli, 1985: 61-66).

Resim: http://www.aed.org.tr/tr/ekslibris-baski-teknikleri-ve-simgeleri/

410



Baskı resim alanı icerisinde, gunumuzde sanat olup olmadıgı tartışmaları hala suren dijital baskı resim calışmaları da bunlardan biridir. (Fırıncı, 2017, 133)

Özgun baskı resim sanatı gravur, agac, linol, ipek baskı, geleneksel teknikleriyle elde edilen sanatsal urunlerde, estetik kaygılar sanatcının kontrolundedir. Dijital teknoloji ile, uretilen eserler ve urunler bilgisayar teknolojisinin imkanlarıyla ilişkil olarak uretilmektedir.

Her iki teknikte de artılar eksiler bulunmaktadır. Geleneksel baskı uretiminden farklı olan dijital teknolojilerle uretilen baskı resim yöntemi, dijital ve geleneksel baskı tekniklerini bir-leştirerek disiplinlerarası baskı resim tekniklerinin ortaya cıkmasını saglamış, olan disiplinle-rarası tekniklerin, aracların modern ve geleneksel mukemmel bir uyumu oldugu söylenebilir.

3. METARYAL VE YÖNTEMDisiplinlerarası cogaltım temeline dayanan baskı resim sanatı belli kurallar dizgesi icinde urerilen uygulamalara ve yöntemlere rastlanmış, dijital teknolojilerindeki gelişmelerin, kure-selleşmenin, disiplinlerarası baskı resim sanatına metaryal ve yöntem acısından cok yönlu, farklı usluplu urunlerin ve yapıtların uretimi, cogaltımını saglayacaktır.

4. TARTIŞMA, SONUÇ, ÖNERILER19.yy ortalarında başlayan baskı sanatı, 20.yy.’da baskı resim sanatı yeni teknolojilerin ve tekniklerin baskı sanatı icersine girmesiyle kabuk degiştirmiştir. Gunumuzde disiplinlerarası baskı sanat calışmalarının önunu acmış olan teknolojinin varlıgı yeni teknik ve yöntemlerin keşfini oluşturmuştur. Baskı resim sanatında yeni malzeme ve yenilikci uretim yöntemleriyle sanatcıların, geleneksel yöntemleri farklı bir acıyla ele almalarını ve sergileme aşamasında calışmalarına yenilikler getirmelerini saglamıştır. 21.yy. ’lın sanatcıları, kalıp olarak gelenek-sel malzemeler kullanmak yerine; plastik, cam, kagıt vb. degişik malzemeleri cnc, endusturi makineleri ile entegre kullanarak yenilikci, eserler uretmektedirler. Baskı resmin sanatı bu sayede kavram ve anlam olarak zenginleşmiş dogacı ve insan saglına en az zararlı malzeme-ler ile uretilen eser cogaltım imkanları teknolojinin getirdigi imkanlar gelecekte baskı resim alanını daha da zenginleştirecektir.

KAYNAKÇADonald Saff & Deli Sacilotto, History and Process Printmaking (ABD: Wadsworth Thomas

Learning (Academic Resource Center) Inc.,1978), s.106.Yerasimos, M. (1986). A. Özdarnar, “Gravur ve Taşbaskılar” AntikaDergisi, Mısırlı Matbaacılık ve Ambalaj Sanayi A.Ş. İstanbul, Aralık 1986Riva Castleman, Prints of the 20th Century (Genişletilmiş yeni basım. Londra: Thames and

Hudson Ltd., 1988), s. 135.Toderini, G. (1990). ıbrahim Muteferrika Matbaası ve Turk Matbaacılıgı. Çev: Rikkat Kunt,

Yay.Hazırlayan: Şevket Rado, Yayın ve Matbaacılık T.L.Ş. İstanbul, 1990Susan TALLMAN, The Contemporary Print, Birinci Basım. New York: Thames and Hudson

Ltd., 1996

411



Donald SAFF & Deli SACILOTTO, History and Process Printmaking, ABD: Wadsworth Thomas Learning, Academic Resource Center, Inc.,1978 Riva CASTLEMAN, Prints of the 20th Century, Genişletilmiş yeni basım. Londra: Thames and Hudson Ltd., 1988

Akkurt M. (1996). Bilgisayar Destekli Takım Tezgahları (CNC) ve Bilgisayar Destekli Tasa-rım ve İmalat (CAD-CAM) sistemleri, s. 65-84,

Jayachandraiah, B., Krishna O.V., Khan, P.A., Reddy, R.A. (2014), Fabrication of Low Cost 3-Axis Cnc Router, International Journal of Engineering Science Invention ISSN (Online): 2319 – 6734, ISSN (Print): 2319 – 6726 www.ijesi.org Volume 3 Issue 6, June.

İcmeli, Murşide (1985). Çagdaş Acıdan Turk Grafik Sanatcıları, Turkiye’de Sanatın Bugunu ve Yarını. Hacettepe Üniversitesi Guzel Sanatlar Fakultesi Yayınları 1, s:61-66.

Ayan, H. Mujde (2007). Sosyolojik Acıdan Özgun BaskıResim Sanatının Bugunku Durumu İle İlgili Profesyonel Sanatcıların Göruşlerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Egitim Bilimleri Enstitusu Guzel Sanatlar Egitimi Ana Bilim Dalı Resim-İş Egiti-mi Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul.

Kerlow, Isaac (2010). Digital Physicality: Printmaking. CAT 2010 London Conference, 3rd February.

Paul, Christiane (2008). Digital Art. Thames and Hudson: London

Burkowsky, Lisa, Works On Paper http://www.lisabulawsky.com/wop.php?area=Workson-Paper&todo=sil&gid=38 (erişim tarihi 23.01.2013).

Curley, Cannon, Janet. Biography

http://www.re-title.com/artists/janet-curleycannon.asp (erişim tarihi 23.01.2013).

Curley, Cannon, Janet. (2008). Tradinational Printmaking. Janet Curley Cannon

http://hybriddigitaltraditionalprints.blogspot.com/2008/07/janet-curley-cannon.html (erişim tarihi 23.01.2013).

Esmer, Hayri (2012). Turkiye’de Baskıresme Bakmak.

http://www.hayriesmer.com/yazilar_Detay.aspx?islem=yaziDetay&id=92 (erişim tarihi 06.05.2013).

Hamilton, Paul. (2009). Drawing with printmaking technology in a digital age

http://www.lboro.ac.uk/departments/sota/ tracey/dat/images/paul_hamilton.pdf (erişim tarihi 10.12.2012).

Hybrid Digital Print. Course Content “The Digital Imaging II”, Department of Art and Di-zayn in Arcadia University, Pennsylvania-USA

http://web.me.com/digitalmedia/DI2_Assignments/Digital_Imaging_II___Hybrid_Digital_Assignment_files/Hybrid%20 Digital%20Print.pdf (erişim tarihi 06.09.2011).

Xaxx, Jagg. How to Print Large Digital Art Prints.

412



http://www.ehow.com/how_6957008_print-large-digital-art-prints. html#ixzz1XA5Vjs5M (erişim tarihi 06.09.2011).

http://www.catiaturk.com/cnc-tezgah/232/cnc-tezgahlar-hakkinda-genel-bilgiler-01.htmlhttps://www.youtube.com/watch?v=ihB5r_5b31Ahttp://www.ucuncubinyil.com/egitim/siemens-nx-cam-kursu/http://www.elitcnckesim.com/strafor-kesim/https://www.toolstoday.com/solid-carbide-cnc-spiral-o-flute-plastic-cutting-up-cut-down-

cut-routerhttp://ozlureklam.com/anasayfa/urun/340-Ahsap-cnc-tabela-

GELENEKSEL BASKI RESIM SANATI TEKNIKLERI VE GRAVÜR ... The Traditional printing techniques...

Documents

Transcript of GELENEKSEL BASKI RESIM SANATI TEKNIKLERI VE GRAVÜR ... The Traditional printing techniques...