Geldzaken
description
Transcript of Geldzaken
![Page 1: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/1.jpg)
Geldzaken
![Page 2: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud
• Hoofdstuk 1: Wat is geld: vandaag
• Hoofdstuk 2: munten: 3 juni
• Hoofdstuk 3: bankbiljetten: 4 en 5 juni
• Hoofdstuk 4: giraal geld: 10 en 11 juni
• Hoofdstuk 5: geldschepping: 12 en 17 juni
• Hoofdstuk 6: inflatie: 18 en 19 juni
• SE: 26 juni (24 en 25 juni herhaling)
![Page 3: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/3.jpg)
Geld zaken: hoofdstuk 1
• Geld is alles waarmee ik kan betalen (in een bepaald land)
• In Nederland zijn dollars dus geen geld omdat ik daar bij de AH niet kan betalen
![Page 4: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/4.jpg)
Geldfuncties
• Ruilmiddelen: betalen
• Rekenmiddel: waarde van iets uitdrukken in geld
• Spparmiddel
![Page 5: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/5.jpg)
Geld zaken: hoofdstuk 1
• Giraal en chartaal geld
• Chartaal: munten en bankbiljetten
• Giraal geld: saldo op je bankrekening
• Bankrekening = lopende rekening = rekening courant
![Page 6: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/6.jpg)
M.
• Maatschappelijke geldhoeveelheid: giraal en chartaal geld in handen van publiek en bedrijven
• Geld in handen van banken behoort niet tot maatschappelijke geldhoeveelheid (ik leg later uit waarom niet)
![Page 7: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/7.jpg)
Maar eerst…
• De balans
• Wat is een balans…..
![Page 8: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/8.jpg)
Balans
• Overzicht van bezittingen en het vermogen van een bedrijf op een bepaald moment
• Balans is dus momentopname
• Bezittingen noemen we activa.
• Vermogen noemen we passiva.
![Page 9: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/9.jpg)
Balans voorbeeld
• Bakker Bart start een bedrijf: een bakkerij• Hij heeft € 250.000 gespaard. Dit eigen
geld stopt hij in zijn bedrijf en noemen we eigen vermogen
• Hij heeft € 250.000 geleend bij een bank. Dit noemen we vreemd vermogen.
• Het totale vermogen van € 500.000 zet hij eerst op de bankrekening van de bakkerij
• De balans van BB ziet er nu als volgt uit
![Page 10: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/10.jpg)
Balans
Activa Passiva
Bankrekening 500.000 Eigen vermogen 250.000
Lening bank 250.000
500.000 500.000
![Page 11: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/11.jpg)
Balans
• Balans laat dus zien welke bezittingen ik heb en hoe ik die heb betaald (met eigen geld of met een lening)
• En: eigen vermogen = bezittingen – vreemd vermogen
• Voorbeeld: eigen huis
![Page 12: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/12.jpg)
Balans
• De balans is in balans
• Nu gaat BB iets kopen omdat hij anders niet kan bakken.
• Hij koopt een bakmachine voor € 100.000,
• Hij betaalt dat met zijn bankrekening.
• De balans ziet er nu als volgt uit
![Page 13: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/13.jpg)
Balans
Activa Passiva
Bankrekening 400.000 Eigen vermogen 250.000
Machine 100.000 Lening bank 250.000
500.000 500.000
![Page 14: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/14.jpg)
Balans
• Zijn bezittingen zijn nu anders geworden. Zijn bankrekening is lager geworden, maar hij heeft wel een machine.
• Zijn eigen en vreemd vermogen is het zelfde gebleven
![Page 15: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/15.jpg)
Balans
• De balans is in balans
• Nu gaat BB nog iets kopen omdat hij anders niet kan bakken.
• Hij koopt meel voor € 5.000.
• Hij betaalt dat met zijn bankrekening.
• De balans ziet er nu als volgt uit
![Page 16: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/16.jpg)
Balans
Activa Passiva
Bankrekening 395.000 Eigen vermogen 250.000
Machine 100.000 Lening bank 250.000
Meel 5.000
500.000 500.000
![Page 17: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/17.jpg)
Bb
• Bakker Bart koopt voor € 1.000 gist bij een leverancier en spreekt af dat hij dat pas over een maand betaalt
![Page 18: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/18.jpg)
BalansActiva Passiva
Bankrekening 395.000 Eigen vermogen 250.000
Machine 100.000 Lening bank 250.000
Gist 1.000 Crediteuren (schuld aan leverancier)
1.000
Meel 5.000
501.000 501.000
![Page 19: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/19.jpg)
Balans scholierActiva Passiva
Bankrekening 500 Eigen vermogen 1.925
Scooter 2.000 Lening bij papa 1.000
Kas (geld in mijn portemonnee)
25
Telefoon 400
2.925 2.925
![Page 20: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/20.jpg)
Opdracht
• Teken nu voor jezelf een balans
• Zet aan de activa kant al je bezittingen
• Zet aan de passiva kant je schulden (als je die hebt)
• Zet aan de passivakant je eigen vermogen (Bezittingen – schulden = eigen vermogen)
• Lever de balans in
![Page 21: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/21.jpg)
Balans scholier:………….Activa Passiva
totaal totaal
![Page 22: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/22.jpg)
JP
• Ga uit van de startbalans van JP
• Verwerk de transacties in de de balans en maak een nieuwe balans
• Doe dat samen met je buurman of – vrouw
• 15 minuten
• Daarna tekent een groepje de balans op het bord.
![Page 23: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/23.jpg)
Startbalans JPActiva Passiva
Bankrekening 200.000 100.000
100.000
totaal 200.000 totaal 200.000
![Page 24: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/24.jpg)
Balans
• Ga uit van de startbalans en maak de nieuwe balans van JP na de volgende transacties van de 1e week. – Hij pint € 2.000 en stopt die in de kassa van het restaurant. – Hij koopt – via zijn bankrekening - een winkelpand voor €
150.000 en inventaris voor € 20.000 (stoelen, bestek, bar e.d.)– Verder koopt hij bier en wijn in bij een groothandel voor € 5.000.
Hij betaalt dat pas na afloop van het tweede maand dat het restaurant open is.
– Hij koopt een 2e hands bestelbus voor € 4.000 en betaalt die met zijn bankrekening.
– Bij de lokale groenteboer koopt hij – contant/uit de kassa - groente en fruit voor € 400.
– JP krijgt een subsidie voor startende ondernemers. De gemeente stort € 10.000 op zijn bankrekening
![Page 25: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/25.jpg)
Balans JPActiva Passiva
Bank 34.000 Eigen vermogen 110.000
Kas 1.600 Vreemd vermogen 100.000
Groente en fruit 400 Crediteuren 5.000
Busje 4.000
Bier 5.000
Pand 150.000
inventaris 20.000
totaal 215.000 totaal 215.000
![Page 26: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/26.jpg)
Geldzaken: hoofdstuk 2
• Ruilhandel.
• Transactiekosten van ruilhandel zijn de te groot. – ik moet iemand vinden die met mij wil ruilen– Ik moet steeds waarde bepalen (1 brood
ruilen tegen twee vissen, 1 brood ruilen tegen 1 kilo vlees, 1 boord ruilen tegen twee liter water)
![Page 27: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/27.jpg)
Geldzaken: hoofdstuk 2
• Ruilen met zout (sal)
• Salaris
• Soldaat (sol dare = zout geven); Soldaten werden uitbetaald in zout
• Betalen met schelpen
• Monutaschelpen (money)
• Betalen met schelpen gebeurde nog in 20e eeuw in Papua nieuw Guinea
![Page 28: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/28.jpg)
Geldzaken
• Betalen met schelpen en zout is vaak lastig (zwaar, gaat kapot). Ook hoge transactiekosten.
• Betalen met munten
![Page 29: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/29.jpg)
Geldzaken
• Nominale waarde: waarde die op de munt staat
• Intrinsieke waarde: waarde van het materiaal waarvan de munt is gemaakt.
![Page 30: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/30.jpg)
Geldzaken: hoofdstuk 2
• Standaardmunten: nominale waarde = intrinsieke waarde (risico: mensen gaan rommelen met deze munten: goud en zilver eraf vijlen.)
• Tekenmunten: nominale waarde > intrinsieke waarde. Onze huidige munten zijn tekenmunten
![Page 31: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/31.jpg)
Geldzaken. Hoofdstuk 3
• Munten zijn zwaar en gemakkelijk te roven.
• Daarom bankbiljet
![Page 32: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/32.jpg)
Geldzaken: hoofdstuk 3
• Eigenaren van munten gaven munten in bewaring bij goudsmeden. Dan hoefden ze er niet mee rond te lopen.
• Ze kregen van de goudsmid een bewijs van ontvangst. Tegen inlevering van het bewijs kregen ze de munten weer terug.
![Page 33: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/33.jpg)
Geldzaken: hoofdstuk 3
• Het bewijs van ontvangst werd betaalmiddel. Je kon ermee betalen omdat de nieuwe eigenaar het tegen munten kon omruilen bij de goudsmid
• In feite was het ontvangstbewijs het eerste bankbiljet
![Page 34: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/34.jpg)
Balans goudsmidActiva Passiva
Woning smid 50 Eigen vermogen 50
totaal 50 totaal 50
![Page 35: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/35.jpg)
Balans van de smid
• Activa: eigendom van de smid. Ook de munten zijn zijn eigendom. Hij mag ermee doen wat hij wil, hij moet ze alleen terug betalen als erom wordt gevraagd.
• Passiva: middelen waarmee het eigendom is betaald. Een deel komt van de smid zelf (eigen vermogen), een deel is door derden er in gestopt (in dit geval degene die goud aan de smid in bewaring heeft gegeven)
• .
![Page 36: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/36.jpg)
Balans goudsmidActiva Passiva
Munten (in bewaring gegeven)
100 Ontvangstbewijzen (schuld van de smid aan degenen die munten in bewaring heeft gegeven)
100
Woning smid 50 Eigen vermogen 50
totaal 150 totaal 150
![Page 37: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/37.jpg)
Balans van de smid
• Tot 1936 kon je tegen inlevering van een bankbiljet een vaste hoeveelheid goud krijgen bij DNB (De Nederlandse Bank)
• Daarom stond er op bankbiljetten “aan toonder”
• Na 1936 niet meer: fiduciair geld; gebaseerd op vertrouwen.
![Page 38: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/38.jpg)
Smid wordt bankier
• De smid wordt bankier. Hij gaat nieuwe ontvangstbewijzen uitgeven zonder dat daarvoor munten moeten worden ingeleverd.
• De smid schept geld want de ontvangstbewijzen zijn geld
• Stel de smid leent € 50 aan Mr X.• De balans van de smid ziet er dan als volgt
uit.
![Page 39: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/39.jpg)
Balans goudsmidActiva Passiva
Munten (in bewaring gegeven)
100 Ontvangstbewijzen 150
Woning smid 50 Eigen vermogen 50
Lening aan Mr X 50
totaal 200 totaal 200
![Page 40: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/40.jpg)
Smid wordt bankier
• Let op: nu staan er tegenover de 150 aan ontvangstbewijzen, nog maar 100 aan munten.
• Als elke eigenaar van ontvangstbewijzen, zijn munten wil opnemen, dan gaat de smid failliet
• Dit gebeurde met DSB
![Page 41: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/41.jpg)
2.3
• Wisselkoers: waarde van de ene munt uitgedrukt in de waarde van een andere munt
• 1 florijn = 10 gram goud
• 1 nobel = 15 gram goud
• Voor 1 florijn (10 gram goud) krijg ik niet 1 nobel want die 15 gram goud maar 0,67 nobel. Immers 10/15 = 0,67
![Page 42: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/42.jpg)
Smid wordt bankier
• Maken opdracht 3.1 t/m 3.5
![Page 43: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/43.jpg)
Wonder
• Het wonder van geld bijdrukken.
• Er wordt niets letterlijk bijgedrukt.
• Het enige wat er gebeurt is dat banken meer geld uitlenen en er daardoor meer geld ontstaat
![Page 44: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/44.jpg)
Ontwikkeling geld
• Ruilhandel
• Schelpen en zout
• Munten (hoofdstuk 2)
• Bankbiljetten (hoofdstuk 3)
• Giraal Geld (hoofdstuk 4)
![Page 45: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/45.jpg)
Ontwikkeling geld
1. Steeds minder stoffelijk
2. Steeds minder transactiekosten
3. Steeds meer gebaseerd op vertrouwen (fiduciair geld)
![Page 46: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/46.jpg)
Hoofdstuk 4: giraal geld
1. Mensen met chartaal geld kunnen dit op een bankrekening zetten/storten
2. Dit wordt dan giraal geld
3. Stel twee mensen openen een bankrekening en storten beiden € 1.000 op die rekening. Hoe ziet de balans van de bank er dan uit?
![Page 47: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/47.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 2000 Rekening courant A 1000
Rekening courant B 1000
totaal 2000 totaal 2000
![Page 48: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/48.jpg)
Balans bank
• De bank heeft nu € 2.000 in kas. Is haar eigendom
• De bank heeft een schuld van € 2.000 aan de twee mensen want ze kunnen dat geld opnemen wanneer ze dat willen.
![Page 49: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/49.jpg)
Balans bank
• De bank leent nu giraal € 4.000 aan A
• De bank stort dit op de bankrekening van A.
• De bank schept giraal geld want de maatschappelijke geldhoeveelheid neemt toe.
• De balans van de bank ziet er nu als volgt uit
![Page 50: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/50.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 2000 Rekening courant A 5000
Lening aan A 4000 Rekening courant B 1000
totaal 6000 totaal 6000
![Page 51: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/51.jpg)
Balans bank
• De bank heeft nu 2.000 aan kasgeld en 6.000 aan rekening courant tegoeden
• Als alle rekeninghouders tegelijkertijd hun geld willen opnemen, dan heeft de bank onvoldoende kas en gaat de bank failliet.
• Dit gebeurde met DSB
![Page 52: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/52.jpg)
Balans bank
• Daarom zegt De Nederlandse Bank (DNB) dat een bank altijd voldoende geld in kas (liquide middelen) moet hebben tegenover de banktegoeden van de klanten.
• De bank kan dan altijd de rekening-houders betalen als die geld willen opnemen (pinnen)
• DNB gebruikt daarvoor een minimum liquiditeitspercentage.
![Page 53: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/53.jpg)
Balans bank
- DNB verplicht banken tot een minimum liquiditeitspercentage.
• Liquiditeitspercentage = (kas + tegoed dnb)/rekening courant tegoeden
• In ons voorbeeld (nog zonder tegoed DNB) is het percentage: 2000/6000 x 100% = 33%.
• DNB schrijft minimaal 20% voor. Dus de bank voldoet aan de eis
![Page 54: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/54.jpg)
Kredietcrisis
• Voor de kredietcrisis hadden banken te weinig liquide middelen (kas plus tegoed DNB) en kwamen ze in gevaar.
• Banken moeten nu meer liquide middelen aanhouden. Dan voor de kredietcrisis.
![Page 55: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/55.jpg)
planning
• Huiswerk: 4.1 t/m 4.3
![Page 56: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/56.jpg)
Nieuwe betaalmiddelen
• Pinloos betalen met pinpas of mobiel?
• Ing.nl
• Lees artikel en beantwoord de vraag:
• Hoe gaan we pinloos betalen: met smartphone of pinpas en waarom?
![Page 57: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/57.jpg)
H5. Geldscheppen
• Banken lenen geld uit en scheppen daarmee geld.
• We zeggen ook wel dat de maatschappelijke geldhoeveelheid daardoor toeneemt.
• Maatschappelijke geldhoeveelheid:giraal en chartaal geld in handen van burgers en bedrijven
![Page 58: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/58.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 2.000 Rekening courant tegoeden 8.000
Tegoed bij DNB 2.000 Spaartegoeden 1.000
Debiteuren 6.000 Eigen vermogen bank 1.000
totaal 10.000 totaal 10.000
![Page 59: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/59.jpg)
H5. Geldscheppen
• Maatschappelijke geldhoeveelheid is € 8.000
![Page 60: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/60.jpg)
Balans debet
• Kas: munten en bankbiljetten in de kas van de bank
• Tegoed DNB: geld dat de bank op de rekening bij DNB heeft staan. (zeg maar de bankrekening van de bank zelf)
• Debiteuren: bedrag dat de bank heeft uitgeleend aan gezinnen en bedrijven.
![Page 61: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/61.jpg)
Balans credit
.
• Rekening courant tegoeden: giraal geld van gezinnen en banken. Dit is een schuld van de bank aan de gezinnen. Is dus vreemd vermogen
• Spaartegoeden: geld dat mensen op hun spaarrekening hebben staan. De bank moet dat terug betalen. Is dus ook vreemd vermogen
![Page 62: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/62.jpg)
Geldscheppen
.
• De bank leent 1.000 aan A
• De balans komt er nu als volgt uit te zien
![Page 63: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/63.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 2.000 Rekening courant tegoeden 9.000
Tegoed bij DNB 2.000 Spaartegoeden 1.000
Debiteuren 7.000 Eigen vermogen bank 1.000
totaal 11.000 totaal 11.000
![Page 64: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/64.jpg)
H5. Geldscheppen
• Maatschappelijke geldhoeveelheid is nu € 9.000
• Conclusie: door geld uit te lenen neemt de maartschappelijke geldhoeveelheid toe; er komt meer geld in omloop
• Banken scheppen dus geld!!!!!!!!
![Page 65: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/65.jpg)
Geldscheppen
.
• Het uitlenen van geld noemen we ook wel wederzijdse schuldaanvaarding– De bank moet geld op de rekening van de
klant storten.– De klant moet de lening weer terug betalen
aan de bank.
![Page 66: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/66.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 2.000 Rekening courant tegoeden 10.000
Tegoed bij DNB 2.000
Debiteuren 6.000
totaal 10.000 Totaal 10.000
![Page 67: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/67.jpg)
Geldscheppen
.
• Liquiditeitspercentage: (4.000/10.000) x 100% = 40% (= best hoog)
• Stel dat het liquiditeitspercentage minimaal 10% moet zijn, hoeveel mag de bank dan nog giraal uitlenen?
![Page 68: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/68.jpg)
Geldscheppen
• Ga uit van hoeveelheid kas + tegoed DNB• Kas en tegoed DNB is nu 4.000• Kas en tegoed DNB moet dan minimaal 10% zijn
van Rekening courant tegoeden• Als 4.000 minimaal 10% is van de rekening
courant tegoeden, dan is 1% 400 en 100% 40.000• Rekening courant mag dus zijn 40.000. De bank
mag dus nog 30.000 giraal uitlenen• .
![Page 69: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/69.jpg)
Geldscheppen
.
• Liquiditeitspercentage: (4.000/10.000) x 100% = 40% (= best hoog)
• Stel dat het liquiditeitspercentage minimaal 10% moet zijn, hoeveel mag de bank dan nog chartaal (uit de kas van de bank) uitlenen?
![Page 70: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/70.jpg)
Geldscheppen
- Ga uit van Rekening courant tegoeden.
- Deze zijn 10.000
- Van de 10.000 aan rekening courant tegoeden, moet 10% in kas zitten. Dat is 1.000.
- Er zit nu 4.000 in kas. Dus de bank mag nog 3.000 chartaal (uit de kas) uitlenen.
![Page 71: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/71.jpg)
Geldscheppen
- Opdracht 5.8 t/m 5.10
![Page 72: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/72.jpg)
Som 5.9
![Page 73: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/73.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 1.500 Rekening courant tegoeden 5.000
Tegoed bij DNB 200 Lang spaargeld 1.000
Tegoed ECB 100
Vreemde valuta 400
Debiteuren 2.000
totaal Totaal
![Page 74: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/74.jpg)
5.9
a. (1500 + 200 + 100)/(5.000) x 100% = 36%
b. Chartaal uitlenen (uitlenen uit de kas). Er moet minimaal 30% van rekening courant in kas zijn. 30% van 5.000 is 1.500. Er is nu 1.800 in kas. Dus de bank mag 300 chartaal uitlenen.
c.
![Page 75: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/75.jpg)
5.9
- Giraal uitlenen. Er is 1.800 in kas. Dit moet 30% zijn van de rekening courant tegoeden.
- Als 30% = 1.800, dan 100% = 6.000.
- De rekening courant tegoeden mogen maximaal 6.000 zijn. Dus de bank mag nog 1.000 uitlenen
- Check: 1.800/6.000 x 100% = 30%
![Page 76: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/76.jpg)
Balans bankActiva Passiva
Kas 200 Rekening courant tegoeden 4.000
Tegoed bij DNB 500 Lang spaargeld 1.000
Gebouwen 300
Vreemde valuta 1.000
Debiteuren 3.000
totaal 5.000 Totaal 5.000
![Page 77: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/77.jpg)
Opdracht
1. Bereken het liquiditeitspercentage
2. Het minimale liquiditeitspercentage is 10%– Hoeveel kan de bank nog giraal uitlenen– Hoeveel kan de bank nog chartaal uitlenen
3. Waar gaat de voorkeur van de bank naar uit. Giraal of chartaal uitlenen?
4. Hoe hoog is de maatschappelijke geldhoeveelheid bij deze balans?
![Page 78: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/78.jpg)
5. Wat zijn de gebouwen op de activa kant van de balans?
6 Een klant koopt voor € 100 aan dollars en rekent giraal af. Welke balansposten veranderen er?
7. Wat gebeurt er met de maatschappelijke geldhoeveelheid na de koop van dollars?
![Page 79: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/79.jpg)
Inflatie
• Wat is het
• Gevolgen
• Oorzaken
![Page 80: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/80.jpg)
Inflatie
• Prijzen stijgen
• Gemeten door Centraal Bureau Statistiek
![Page 81: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/81.jpg)
Inflatie: gevolgen
• Door inflatie daalt onze koopkracht. (wanneer prijzen sneller stijgen dan ons inkomen). We kunnen minder kopen met ons inkomen. Ons reële inkomen daalt.
• Door inflatie neemt de waarde van ons vermogen af. Stel ik heb € 10.000 aan spaargeld op de bank en ik krijg 2% rente. Bij een inflatie van meer dan 2%, daalt de waarde van mijn vermogen.
![Page 82: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/82.jpg)
Inflatie: gevolgen
• Door inflatie kunnen winsten van bedrijven afnemen omdat hun kosten hoger worden en zij niet in de verkoopprijzen kunnen doorrekenen.
• Dit geldt vooral voor supermarkten omdat daar veel concurrentie is.
![Page 83: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/83.jpg)
Som
• Stel dat mijn loon toeneemt met 3% en de prijzen stijgen met 2%. Met hoeveel procent stijgt mijn reële inkomen (=koopkracht)
• Je gebruikt dan indexcijfers. Je telt bij de percentage 100 op:
• Reële inkomen = 103/102 x 100 = 100,98
• En je trekt er dan 100 van af: 0,98%
![Page 84: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/84.jpg)
Som
• Als het inkomen stijgt met 5% en de prijzen stijgen met 2%, dan neemt mijn koopkracht niet toe met 3%, maar met 2,94% (105/102 x 100 = 102,94)
![Page 85: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/85.jpg)
Som
• Stel ik heb € 10.000 en een product kost € 2, dan kan ik er 5.000 kopen.
• Mijn inkomen stijgt met 5% en wordt daarna € 10.500. Stel het product stijgt met 2% tot € 2,04. dan kan ik er daarna 5.147 kopen.
• Dat is een stijging van 2,94% en dus geen 3%.
![Page 86: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/86.jpg)
Opdracht 6.4
• Maak nu opdracht 6.4 (a en b)
![Page 87: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/87.jpg)
6.4
• (106/102,4) x 100% = 103,51 = 3,51%
• (100/104) x 100% = 96,15 = - 3,85%
![Page 88: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/88.jpg)
Inflatie
• Een beetje inflatie is niet erg. DNB streeft naar een inflatie van maximaal 2%
• Als de prijzen dalen (deflatie), dan stellen mensen hun consumptie uit (producten worden straks immers goedkoper). Dis deflatie willen we ook niet
![Page 89: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/89.jpg)
Hyperinflatie
• Zeer hoge inflatie
• Veroorzaakt omdat de overheid
• Gevolg: mensen vertrouwen het geld niet meer en gaan over op: ruilhandel, gebruiken buitenlandse valuta.
![Page 90: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/90.jpg)
Inflatie: oorzaken
• Bestedingsinflatie: er is veel vraag naar producten en er kunnen geen extra producten worden geproduceerd op korte termijn omdat de productiecapaciteit volledig is bezet
• Bestedingsinflatie ontstaat vaak omdat er veel geld wordt gecreëerd (veel geld wordt uitgeleend: b.v. huizenmarkt).
![Page 91: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/91.jpg)
Inflatie: oorzaken
• Kosteninflatie:– Bedrijven rekenen extra kosten door in de
prijzen (b.v. hogere grondstofprijzen en olieprijzen)
– Overheid verhoogt accijnzen en btw
![Page 92: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/92.jpg)
Som…..
• Salarisverhoging in 2013 lager dan inflatie
• Nederlandse werknemers krijgen naar verwachting in het nieuwe jaar een salarisstijging van 2,8%. Dat is 0,1% minder dan de inflatieberekeningen
• Bereken de procentuele koopkrachtdaling in 2012.
![Page 93: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/93.jpg)
Voor morgen
• Opdracht 6.2, 6.3 en 6.7
![Page 94: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/94.jpg)
6.2
a. 20% (24-20)/20 x 100% = 20%
b. 20
c. (100/120 ) x 100 = 83,3 → 83,3 -100 = 16,66% of (20-24)/24 x 100% = -16,66%
d. (100/1950) x 100 = 5,1 -100 = 94,9%
![Page 95: Geldzaken](https://reader035.fdocuments.net/reader035/viewer/2022062500/56814fe5550346895dbdae26/html5/thumbnails/95.jpg)
6.7
a. 4% (10% van 40%)
b. Stijging arbeidsproductiviteita. Lonen € 40 en productie 10 →→ loonkosten
per product € 4
b. Lonen € 44 en productie 10 →→ loonkosten per product € 4,40
c. Lonen € 44 en productie 11 →→ loonkosten per product € 4