©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

Spreekwoorden verkennen met Pieter Brueghel de Oudere

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

1417

92

76 12

11

94

2766

60

34

39 4

1

3

2

5

6

8

9

10

13

15

72110

16 117

19

20

21

22

23

3240

43

42

105

31

85

125

25

124

78

101

108

70

26

114

93

30

71

53

7

56

28

29

35

36

115

41

49

4483

7399

90

123

45

46

47

4850

51 54

55

57

58

10668

86

62

118

59

61

63

18

65

69

119

111

74

9875

77

80

81

84

87

82

67

103

91

89

88

95

97

100

102

107

109

96

113

116

120

121

126

79

52

64

24

33122

112

104

38

37

1 tot 101 tot 10 11 tot 2011 tot 20 21 tot 3021 tot 30 31 tot 4031 tot 40 41 tot 5041 tot 50 51 tot 6051 tot 60 61 tot 7061 tot 70 71 tot 8071 tot 80 81 tot 9081 tot 90 91 tot 10091 tot 100 101 tot 111101 tot 111 112 tot 130112 tot 130

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 1 tot 101 tot 10

1. Aan de veren kent men de vogel Kinderen verloochenen hun afkomst niet

2. Aan een been knagen Langdurig vergeefs bezig zijn

3. Aan een oud dak moet je veel herstellen Verouderde zaken vergen nu eenmaal onderhoud

4. Achter het net vissen Een gelegenheid voorbij laten gaan

5. Als de ene blinde de ander leidt vallen ze beiden in de gracht Wanneer onbekwamen andere onbekwamen adviseren, gaat het fout

6. Als het kalf verdronken is dempt men de put Pas als het kwaad reeds is geschied, wordt er iets ondernomen

7. Bij de duivel te biecht gaan Geheimen aan de vijand verklappen

8. Bij iemand in het krijt staan Iemand iets verschuldigd zijn

9. Daar hangt de po uit Het is niet zoals het zou moeten zijn

10. Daar hangt de schaar uit Daar word je bedrogen

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 11 tot 2011 tot 20

11. Daar hangt het mes uit Een uitdaging

12. Daar staan klompen Tevergeefs wachten

13. Daar steekt meer in dan een enkele panharing Daar zit meer achter

14. Daar zijn de daken met vlaaien bedekt Er heerst overvloed

15. Dat hangt als een schijthuis boven de gracht Dat is overduidelijk

16. De beren zien dansen Erge honger hebben

17. De bezem uitsteken Doen en laten wat je wil als de baas er niet is

18. De bijl naar de steel werpen De moed geheel opgeven

19. De bok slepen Zich uitsloven om niets

20. De cappe op den thuyn hangen Het voor gezien houden

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 21 tot 3021 tot 30

21. De duivel op het kussen binden Met elke man raad weten

22. De een rokkent wat de ander spint Roddel napraten

23. De een scheert schapen, de ander varkensHet is in deze wereld ongelijk verdeeld

24. De ene bedelaar ziet de ander niet graag voor de deur staan Bang zijn voor concurrentie

25. De ene pijl de andere nazenden Misplaatste standvastigheid

26. De galg beschijten Nergens bang voor zijn

27. De gekken krijgen de beste kaarten Het geluk helpt de dommen

28. De grote vissen eten de kleine De machtigen verrijken zich ten koste van de armen

29. De haan en de vos hebben elkaar te gast Twee bedriegers zijn steeds op hun eigen voordeel uit

30. De hennentaster Iemand die zich druk maakt om ongelegde eieren

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 31 tot 4031 tot 40

31. De hond in de pot vinden De laatste zijn en niets meer krijgen

32. De kat de bel aanbindenIets al te publiekelijk ondernemen

33. De kruik gaat zolang te water tot zij berst De onvoorzichtige die niet naar goede raad wil luisteren, ondervindt daarvan vroeg of laat

de gevolgen

34. De omgekeerde wereldNiets is zoals het zou moeten zijn

35. De ooievaar nakijken Zijn tijd verdoen

36. De reis is nog niet ten einde als men kerk en toren herkent Je hebt je doel pas bereikt als alles gedaan is

37. De rook kan het hangerijzer niet derenZinloze ondernemingen moet men achterwege laten

38. De spindel valt in het vuurDe zaak is misgegaan

39. De teerling is geworpenHet besluit is gevallen

40. De zeug loopt met de tap weg Nalatigheid is hier troef

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 41 tot 5041 tot 50

41. De zon niet in het water kunnen zien schijnen Afgunstig zijn

42. Den harinck braden om den roge oft kuyt De haring braden om de hom of kuitIets opofferen om een kleinigheid

43. Die draghen dwater in deene hant ende in dander tfier, geloef hem niet, daer no hier Geloof nooit iemand die in de ene hand water en de andere hand vuur draagtWees niet lichtgelovig, niet iedereen is je vertrouwen waard

44. Die zijn pap gemorst heeft kan niet alles weer oprapen Schade is nooit meer helemaal goed te maken

45. Door de mand vallenDoorzien worden

46. Door het oog van de schaar trekken Afgezet worden

47. Dune moets niet ute anders mans siden, eneghen breden rieme sniden Je moet niet geen brede riem snijden uit andermans leerHet is gemakkelijk met kwistige hand te beschikken over wat een ander toebehoort

48. Een aal bij de staart hebbenEen moeilijke zaak die gedoemd is te mislukken

49. Een deksel op zijn kop hebben Opdraaien voor de schade

50. Een ei in het nest laten Iets achter de hand houden

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 51 tot 6051 tot 60

51. Een gat in het dak krijgen betekenis niet geheel duidelijk

52. Een hark zonder steel betekenis niet geheel duidelijk

53. Een kaars voor de duivel branden Met iedereen slijmen

54. Een morse muur is snel afgebroken Iemand die niet sterk in zijn schoenen staat is snel van de plank

55. Een oogje in het zeil houden Opletten voor de anderen

56. Een oorblazer Een kwaadspreker

57. Een pilaarbijter Iemand zo schijnheilig dat hij zelfs kerkpilaren omhelst

58. Een schuimspaan zijn Een zuiplap; een klaploper

59. Een stok in het wiel steken Iets of iemand dwarsbomen

60. Elkaar bij de neus nemen Elkaar voor de gek houden

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 61 tot 7061 tot 70

61. Ergens de gek mee scheren Iets of iemand bespotten

62. Gode enen vlassenen baert makenVoor God een baard van vlas makenSchijnheilig zijn

63. Hem roeckt niet wiens huys dat brant, als hi hem by de colen wermen mach Hij geeft er niet om wiens huis in brand staat, als hij zich maar aan de gloed kan warmenElk voordeel is meegenomen

64. Het bijltje zoeken Een uitvlucht verzinnen

65. Het is gezond om in het vuur te pissen Men moet de woede afkoelen vooraleer men iets onderneemt

66. Het is maar hoe de kaarten vallen De toekomst ligt niet vast

67. Het is onder het hoedje gespeeld Iets in het geniep doen

68. Het varken is door de buik gestokenAlles was afgesproken werk

69. Hi cust het rinscken van der deuren Hij kust het ringetje van de deurHij is overdreven onderdanig

70. Hi speelt op die kake Hij stelt zich aan

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 71 tot 8071 tot 80

71. Hij draagt de dag met manden uit Hij verdoet zijn tijd

72. Hij kan door een eiken plank zien als er een gat in zit Hij lijkt alleen maar een wonderdokter

73. Hij laat de wereld op zijn duim draaien Mensen doen alles wat hij wil

74. Hij loopt alsof hij het vuur in zijn aars heeft Hij loopt zeer hard

75. Hij vangt vissen met zijn handen Hij profiteert van het werk dat door anderen reeds is gedaan

76. Iets door de vingers zien Iets oogluikend toestaan

77. In het harnas stekenWoedend zijn

78. Lachen als een boer die kiespijn heeft Gedwongen lachen

79. Liefde is waar de geldbuidel hangt Liefde is te koop

80. Men heeft daar latten op het dakEr wordt afgeluisterd

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 81 tot 9081 tot 90

81. Men kan niet gapen tegen een oven Het onmogelijke wordt niet van je verwacht

82. Men moet de schapen scheren al naar ze wol hebben Niet tegen elke prijs voordeel willen nastreven

83. Men moet zich krommen, wil men door de wereld kommen Wie iets wil bereiken, moet daar wat voor over hebben

84. Met hem kan men geen spies draaien Met hem valt niet samen te werken

85. Met het hoofd tegen de muur lopen Het onmogelijke proberen

86. Met moet geen rozen (paarlen) voor de zwijnen werpen Iets verkwisten aan iemand die het niet waard is

87. Naar het kippenei grijpen en het ganzenei laten lopen Uit gierigheid een verkeerde keuze maken

88. Niemand zo fijn iets spon of het kwam aan het licht der zon De waarheid komt altijd aan het licht

89. Niemant en soeckt de anderen in den oven of hi hefter selver in gewest Niemand zoekt de ander in de oven, als hij er zich niet zelf in verstopt heeftAlleen wie zelf slecht is, denkt slecht over anderen oftewel: Zoals de waard is, vertrouwt hij zijn gasten

90. Niet van het ene brood tot het andere weten te geraken Niet met geld kunnen omgaan

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 91 tot 10091 tot 100

91. Nood doet oude quenen draven Nood doet zelfs oude vrouwen rennenAngst geeft vleugels

92. Onder de bezem getrouwd zijn Zonder kerkelijke inzegening samenleven

93. Onwert dieghene talre stont, die twee tonghen draghen in den mont Wie twee tongen in hun mond dragen, zijn altijd onoprecht

94. Op de wereld schijtenOveral maling aan hebben

95. Op hete kolen zitten Bang of ongeduldig zijn

96. Paardenkeutels zijn geen vijgen Laat je niets wijsmaken

97. Pluimen in de wind waaienIets doen zonder nadenken

98. Schelvis uitwerpen om kabeljauw te vangen Een opoffering waar men niets mee opschiet

99. Si trecken omt lanxte Ze trekken om het langste eindZe willen allebei winnen

100. So ras het hecken van de dam is, lopender de verckens in het koren Zodra het hek van de dam is, lopen de varkens in het korenAls er geen toezicht is springen kinderen of ondergeschikten uit de band

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 101 tot 111101 tot 111

101. Tegen de maan pissen Iets onmogelijks proberen

102. Tegen de stroom is het kwaad roeien (zwemmen) Tegen algemene opvattingen kan men zich moeilijk verzetten

103. Tot de tanden bewapend zijn Zwaar bewapend zijn

104. Tussen hemel en aarde hangen Zich in een lastige situatie bevinden

105. Tussen twee stoelen in de as zitten Helemaal niets uitvoeren

106. Twee honden aen eenen beene, si draghen selden wel overeene Verbitterd om iets vechten

107. Twee vliegen in één klap slaan Twee zaken die men in een moeite kan afdoen

108. Twee zotten onder één kaproen Een gek is niet graag alleen

109. Uit het raam groeienNiet geheim kunnen blijven

110. Uit hetzelfde gat schijten Onafscheidelijke kameraden

111. Van de os op de ezel springen Slechte zaken doen

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 112 tot 130112 tot 130

112. Veel geschreeuw en weinig wol Veel drukte, maar weinig resultaat

113. Voor wint ist goet seylen Voor de wind is het goed zeilenOnder gunstige omstandigheden is het gemakkelijker succes te hebben

114. Waar aas is vliegen kraaien Als er iets te halen valt, staat iedereen vooraan

115. Wat heb je aan een mooi bord als het leeg is? Lichamelijke behoeften gaan voor zintuiglijke

116. Wie weet waeromme die ganzen bervoets gaan? Wie weet waarom de ganzen blootsvoets gaanAlles heeft zo zijn reden

117. Wilde beeren, die sijn by den ander gheeren Wilde beren vertoeven graag bij soortgenoten Soort zoekt soort

118. Zij hangt haar man de blauwe huik om Zij bedriegt haar man

119. Zijn gat aan de poort vegen Zich nergens druk om maken

120. Zijn geld in het water gooien Zijn geld verkwisten

©g

ee

r t .krae

ye@

pa

nd

ora

. be

De spreekwoorden en hun betekenis 112 tot 130112 tot 130

121. Zijn huik naar de wind hangen Zijn mening aan de omstandigheden aanpassen

122. Zijn last dragen Ieder heeft zo zijn problemen

123. Zijn licht ergens op laten schijnen Zeggen wat men ergens van vindt; iets begrijpelijk maken

124. Zijn pijlen verschietenTe snel handelen of beslissen

125. Zo mak als een lammetje Heel gedwee

126. Zorg dat daar geen zwarte hond tussen komtPas op dat het niet misgaat