GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KADIN DOKTORLAR

Prof. Dr. Sebahat ATAR

TARİHSEL SÜREÇTE KADIN

(KADIN) Doğanın hatası Hatalı (noksan) erkek

ARİSTOTELES AQUINO’LU AZİZ THOMAS

TARİHSEL SÜREÇTE KADIN Eski Hint geleneği

◦ Kadın kötülüğün sembolü, eşine tam itaat etmek zorunda

Cahiliye dönemi◦ Kız çocukları diri diri

gömülüyor. Kadının velayet ve miras hakkı yok

Eski Çin ve Japon geleneği◦ Erkek ailede mutlak

hakim. Kadının değeri kocasına hizmet ile ölçülüyor.

Eski Yunan ve Roma geleneği◦ Kadın alınıp satılan,

devredilen eşya gibi.

TÜRK TÖRESİNDE KADIN

Kadın erkek eşitliği

Kadın ile erkek bütün toplumsal işlerde birlikte yer alır

Karı ile koca aile ocağında bulunan od ata ile od ana’nın vekilleridir.

Hakan Ay Ata, Hatun ise Gün Ana’nın vekilleri

Türk kadını cengaverlik, yiğitlik, mertlik vb her konuda erkeğine eşittir.

Eski Türklerde kız çocukları erkek çocuklar kadar değerlidir.

TIP TARİHİ

Arda, 2004, Aydın, 2006

Doğal (İçgüdüsel) Tıp,

Ampirik(Deneysel) Tıp,

Mistik( Dinsel, Büyüsel)Tıp,

Felsefi Tıp, Bilimsel Tıp.

Hipokrat Öncesi Tıp,

Hipokrat Tıbbı, Hipokrat Sonrası Tıp

ANTİK YUNAN’DA KADIN HEKİMLİK

Agnodice, M.Ö. 4. yy

Antik Yunan’da ilk kadın hekim

Tıp öğrenimini İskenderiye’de yaptı

Hocası Herophilos’tan Kadın Doğum Hast öğrendi

Erkek kılığında çalıştı

Halk mahkemesinde yargılandı.

Galen

Geleneksel tıp kocakarı masalları ve Mısırlı şarlatanlığı

Kadınlar evde şifacı, ebe

Erkek tıbbı: bilgi ve yeni buluşlar

Kadın tıbbı: hurafe

SALERNO TIP OKULU (11-13. YY)

Trotula

Kadınlar açısından tek istisna

Burada yazılan kitaplar 17-18. yy kadar Avrupa’da ana kaynak

Kadın Doğum kitabının yazarı: Trotula

CADI AVI (14-17. YY) Büyücülüğe ölüm cezası, 1563, İngiltere

350 yılda 50 binden fazla ölüm cezası◦Ortaçağ Avrupası’nda Cadılar ve Cadı Avı Haydar Akın

Çoğu kadın Sonuçta erkek egemen toplum

OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA KADIN HEKİMLER

Şerafeddin Sabuncuoğlu(1385-1470)

Hekime/tabibe◦Şerafettin

Sabuncuoğlu - Cerrahiyet’ül Haniye

Karı Hekime◦akt.Sarı 1998

Osmanlı Sarayında aylık ile çalışan kadın hekimler◦Tabibe Gülbeyaz

Hatun, Yıldız Sarayı, 1872

◦Morti tabibe, 19. yy Uluçay, 1970

OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA KADIN HEKİMLER

Çağdaş tıp eğitiminin başlaması

Süra-yi Devlet kararı, 1898◦Kadınlar hekimlik yapamaz

Sıhhiye Meclis-i Umumisi, 1917◦Kadınların hekimlik

yapmasında sakınca yok Tanzimat’tan sonra

yabancı kadın hekimlerin muayenehane açması

İLK KADIN HEKİMLER Üç kızın İstanbul

Darülfünun-u Tıp Fakültesi’ne başvurusu (1921)

Dr. Safiye Ali (Würzburg Tıp Fak) İlk kadın hekim

Bedriye Bedri, Semiramis Ekrem, Hayrünnisa Hanım

Bayanların ilk olarak tıp fakültesine kabulü: 1922-1923

1928 yılında tıp fakültesinden altı kız öğrenci mezun oldu◦ Dr Suat Rasim Giz (genel cerrahi, göğüs

cerrahisi), ◦ Dr Fitnat Celal Taygun (genel cerrahi),◦ İffet Naim Onur (jinekoloji ve genel cerrahi), ◦ Dr Sabiha Süleyman Sayın (çocuk hast.), ◦ Dr. Hamdiye Abdurrahim (Rauf) Maral

(dermatoloji, fizik tedavi ve radyoloji) ◦ Dr. Müfide Kazım Küley dahiliye ihtisası

yapmıştır, Etker vd, 1998

CUMHURİYET DÖNEMİNDE İLK KADIN HEKİMLER

CUMHURİYET DÖNEMİNİN İLKLERİ

Prof. Dr. Kamile Şevki Mutlu

Ferdane Bozdoğan Erberk, İlk kadın diş hekimi, 1924

Dr. Afife Cenani Demirel, ilk kadın tıp doçenti, 1935

Dr. Kamile Şevki Mutlu, ilk kadın profesörü, 1945◦Etker, 1998

CUMHURİYET DÖNEMİNİN İLKLERİ

Prof. Dr. Türkan AKYOL

Prof. Dr. İlhan Büyüközer Kerse , ilk kadın tıp fakültesi dekanı, 1969

Örs, 1998 Prof. Dr. Türkan Akyol,

ilk Kadın Rektör, İlk Kadın Sağlık Bakanı, 1971

Dr. Özen Aşut, Türk Tabipler Birliği Merkez Konseyi’nin ilk kadın Başkanı 1994◦ Fincancı,1998

Kadın (%)

Erkek (%)

Tıp Fakülteleri

41,3 58,7

Diğer Fakülteler

44,6 55.4

Toplam 44,6 55.4Genç Kuzuca, 2007

2006 – TIP FAKÜLTESİNE GİDEN KIZ ÖĞRENCİLERİN ORANI

Türkiye’de tıpta uzmanlık ve akademisyenlik aşamalarında cinsiyetçi yaklaşımlarDr. İlknur Genç Kuzuca, 2007

2006 YILINDA KAMUDA ÇALIŞAN KADIN HEKİMLERİN ORANI

Uzmanlık Alanı

Kadın Hekim %

Uzmanlık Alanı

Kadın Hekim %

Patoloji 66,0 Enfeksiyon H.

53,1

Dermatoloji 64,5 Göğüs H. 52,9Fizik tedavi 61,8 Nöroloji 51,6Mikrobiyoloji 55,6 Ruh Sağlığı 46,7K. Biyokimya 55,6 Çocuk S. ve

H.46,1

Anestezi 55,2 Aile Hekimliği

45,7

Halk Sağlığı 54,1 Diğer 40,9

KAMUDA ÇALIŞAN UZMAN HEKİMLERİN UZMANLIK ALANLARINA GÖRE KADIN HEKİM ORANI-2006

Genç Kuzuca, 2007

Uzmanlık Alanı

Kadın Hekim %

Uzmanlık Alanı

Kadın Hekim %

Radyoloji 39,9 Kulak Burun B

16,9

Kadın Hast. 37,0 Göğüs Cerrahisi

13,2

Göz Hast. 32,2 Kalp Damar C 8,7İç Hast. 29,6 Genel

Cerrahi6,8

Çocuk Cerrahisi

21,5 Beyin ve Sinir C

5,4

kardiyoloji 17,1 Ortopedi ve T.

1,6

Plastik Cerrahi

17,0 Üroloji 0.7

KAMUDA ÇALIŞAN UZMAN HEKİMLERİN UZMANLIK ALANLARINA GÖRE KADIN HEKİM ORANI -2006

Genç Kuzuca, 2007

Cerrahi B. (%)

Dahili B. (%)

Temel Tıp B. (%)

Kadın 32.1 57.2 10.7Erkek 55.5 38.7 5.8Toplam 47.5 45.1 7.4

KAMUDA ÇALIŞAN UZMAN HEKİMLERDE ÜÇ ANA BÖLÜMDE KADIN HEKİM ORANI-2006

Kadın erkekSayı % Sayı %

Klinik Şef 171 24,8 519 75,2Klinik Şef Y. 253 36,8 435 63,2Baş Asistan 455 41,5 641 58,5Uzman Hekim 7188 30,7 16192 69,3Asistan 3441 44,7 4261 55,3Pratisyen h. 9615 33,6 18986 66,4

2006 YILI SAĞLIK B. VE ÜNV HAST. ÜNVANLARINA GÖRE HEKİMLERİN CİNSİYET DAĞILIMI

Genç Kuzuca, 2007

Kadın ErkekSayı % Sayı %

Profesör 700 29,6 1665 70,4Doçent 392 29,1 955 70,9Yard. Doçent

500 29,3 1204 70,7

Öğretim G. 109 45,0 133 55,0Araştırma G.

2648 39,1 4118 60,9

2006 YILI ÜNVANLARINA GÖRE HEKİMLERİN CİNSİYET DAĞILIMI

KADIN HEKİMLER ÇOĞUNLUKTA

Nöbeti yok veya az◦Patoloji, Biyokimya

• Hasta ile doğrudan iişkili değil Mikrobiyoloji, Halk

sağlığı• kronik hastalık, yoğun

bakım gibi hasta bakımı önemli FTR, nöroloji,

anestezi • Hasta tercihi yüksek

Kadın Hast ve doğum

ERKEK HEKİMLER ÇOĞUNLUKTA

TUS’A RAĞMEN

Cerrahi branşlarda kadın hekim oldukça az

Klinik şef, prof, doç, yard doç kadrolarında daha az

Şef yard, baş asistan, asistan, öğretim görevlisi, araştırma görevlisi kadrolarında daha fazla◦Genç Kuzuca, 2007

YÖNETİMDE KADIN DOKTORLAR

2010

BAKANLIKTA BİR TANE BİLE KADIN YÖNETİCİ YOK-2016

Temmuz 2016

SAĞLIK BAKANLIĞINDA KADIN YÖNETİCİLER

Bakan yard. Yok Müsteşar Yok Müsteşar yard. Yok Genel Müdür Yok İl Sağlık Müdürü Yok

Sağlık Bakanlığında bir tane bile kadın yönetici yok◦ Temmuz 2016

Ankara 1. Bölge KHB İstanbul Bakırköy KHB Denizli KHB Mersin KHB

Temmuz 2016 tarihi itibarıyla. Dört KHB erişilemediğinden kontrol edilememiştir.

89 Kamu Hastaneleri Birliği’nden sadece dördünün Genel Sekreteri bayan

Çalışan kadınların belirli bir aşamadan sonra yükselmesini engelleyen etmenlerin toplamı

CAM TAVAN SENDROMU

SAĞLIK SEKTÖRÜNDE KADININ SORUNLARI◦Toplumsal cinsiyet ayrımcılığı

◦Karar verici konuma gelememe

◦Aile yaşamının ağır sorumlulukları

SONUÇ

Kadınların karar verici konumlara gelebilmesi

Toplumda cinsiyet ayrımcılığı algısının değiştirilmesi

SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ