KryeredaKtor Arion Sulo - E hënë, 28 janar 2013. numër 816. Viti iV botimit. Çmimi 30 lekë. 1.5 euro. www.mApo.Al e-mAil: gAzetAmApo@gmAil.com. AdreSA: blV "gjergj FiShtA"

Faqe

5

Faqe 16

rrethe

8 Përgjini “braktiset” në qeli, nuk merret në pyetje për 48 orë I vetëdorëzuari në polici, Maringlen Përgjini nuk është marrë në pyetje për shkak se prokurorët kanë qenë në pushimin e fundjavës. E vërteta e vrasjes së Martin Shtjefnit ende e paqartë

Kambana e Teatrit të Korçës!

Që kur u lejua edhe një herë besimi fetar në Shqipëri, ka pasur debate të shumta, herë me kuptim dhe herë me qëllim, rreth administrimit tokësor të punëve të qiellit. Janë katër besimet e mëdha në Shqipëri, dhe secili prej tyre është përballur në mënyrën e vet me shtetin, dhe be-simtarët. Bektashinjtë e kanë pasur më të thjeshtë, pasi qendra e tyre është në Tiranë. Katolikët dhe Vati-kani kanë eksperiencë të hershme në menaxhimin e raporteve kishë - shtet, dhe ditën të vendosin që në fillim një raport të qetë me shtetin shqiptar dhe besimtarët. Muslima-nët në mungesë të një qendre të për-botshme dhe shtresëzimit të shum-të të tyre, kanë mundur të rikrijojnë me shqiptarët dhe shtetin një...

rudinA Xhunga

NgërÇ Nga bujar KaPexhiuoP-ed / 16-17

pa frymë

respekti i ndërsjellë

Po dëgjoja dje një bisedë për Kuvendin zgjedhor të PDK-së. Isha ulur afër në një kafiteri, kurse...

“dita e kujtesës” dhe krenaria shqiptare

Ka ngjarje në historinë e njerëzimit që shënojnë epokat ose i venë...

KomeNteugjeN merliKa

KomeNtShkëlzen mAliqi

CmyK

Shtëpia botuese UET-PRESS sjell në shqip librin e nobelistit për paqen. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e varfra deri te koncepti i biznesit social

"Kasandra", një roman nga Christa Wolf

Nobelisti yunus: jo gjithçka bëhet vetëm për para

arsenali tokësor i parashikimit të fatit

RECEnSA E PREÇ zogAj

SuPlemeNt

Kryeministri Berisha kërkon mendimin e qytetarëve për mundësinë e një referendumi për statusin, pas zgjedhjeve

KomeNt / 17

beriSha: reFereNdum Për tre ligjet, me qëllim marrjeN e StatuSit

Deputeti i PD-së, Edi Paloka, komenton zhvillimet brenda PD-së, por edhe debatin lidhur me akuzat e ndërsjella për pasurinë e familjarëve të Berishës dhe Ramës. “Rama u tregua i paburrë, nxori gruan të gënjejë në mënyrën më banale.”

Pak muaj para zgjedhjeve të qershorit, një prej deputetëve me eksperiencë të gjatë në PD, Edi Paloka, deklaron se kjo mazhorancë në disa raste ka tejkaluar premtimet e saj dhe për pa-sojë meriton një mandat të tretë qe-verisës. Paloka pranon në një interv-istë për gazetën “Mapo” se në vend ka edhe probleme, por jo aq të mëdha sa të pengojnë vendin për të ecur përpa-ra. Sa i përket PD-së, ai... FAqe 4

Filmohen duke marrë ryshfet, pezullohen 5 policë rrugorë

FAqe 7

Dy persona të maskuar u kanë zënë pritë vëllezërve kambistë, duke vrarë pas rezistencës Fatmir Kotarjen. Largohen pasi marrin çantën me 25 milionë lekë. I vëllai dëshmon në polici: grabitësit ishin dy burra me trup të shkurtër, të veshur me të zeza. na sulmuan të dyve. Vëllai u qëlloi me çifte, por nuk e di a i plagosi. Policia e Durrësit ofron 10 mijë euro shpërblim për informatorët. Reagon Rama: Krimi ka marrë yrysh, policia e rrënuar

Dy persona të armatosur me kallashnikov dhe të maskuar, sulmuan mesditën e së dielës dy vëllezër kambistë, njëri prej të cilëve mbeti i vdekur prej plagëve nga armët e zjarrit. Burime nga policia thanë se gra-

bitësit morën 25 milionë lekë të vjetra, ndërsa mësohet se ata kishin planifikuar sulmin ndaj dy vëllezërve dhe kishin ndjekur rutinën e tyre... FAqe 2-3

VritEt kambisti i Vëllai: si na sulmuan për 25 milionë lEkëgrabitësit E maskuar

Faqe 6

Edi Paloka: Në PD ka edhe deputetë jo aktivë, sfidat e mandatit të tretë

Deputeti Ben Blushi flet për përgatitjet në qarkun e Elbasanit, qëndrimin ndaj LSI-së dhe kriteret për përzgjedhjen e listës së deputetëve. “Synojmë mandatin e tetë në Elbasan. Projekti i qeverisë për rrugën ka impakt, por jo aq sa trumbetohet.”

ben blushi: Nëse vjen me ne, lSi do të jetë ndryshe, isha

kundër përjashtimit të islamit

Pesë punonjës të policisë rrugore janë në pritje të përjashtimit, pas një hetimi të kryer nga SHKB

Policia në vendin ku u vra Fatmir Kotarja

Faqe 9-15

MAPO2 e diel 13 janar 2012www.mapo.al

Njëri prej grabitësve dyshohet të jetë plagosur në përplasje. Ata e dinin që në makinën ku udhëtonin vëllezërit ndodheshin paratë

Dy persona të maskuar u kanë bërë pritë vëllezërve kambistë, Fatmir dhe Haxhi Kotarja, duke vrarë pas rezistencës Fatmirin 46-vjeç, i cili qëlloi me çifte ndaj tyre

Elitjona Doko

Dy persona të armatosur me kal-lashnikov dhe të maskuar, sulmuan mesditën e së dielës dy vëllezër kambistë, njëri prej të cilëve mbeti i vdekur prej plagëve nga armët e zjarrit. Burime nga policia thanë se grabitësit morën 25 milionë lekë të vjetra, ndërsa mësohet se ata kishin p l a n i f i ku a r su l m i n n d aj dy vëllezërve dhe kishin ndjekur ruti-nën e tyre, duke u bërë pritë në mo-mentin që ata do të hynin në shtëpi. Sipas policisë në momentin e gra-bitjes vëllezërit kanë rezistuar dhe viktima ka qëlluar me çifte ndaj dy personave, por nuk ka të dhëna nëse ndonjëri prej tyre është plagosur.

KrimiNgjarja ndodhi në lagjen 13, në

zonën e plazhit. Mësohet se kamb-isti Fatmir Kotarja, i cili prej kohësh ushtronte aktivitetin e kambistit në zonën e plazhit, ka qenë bashkë me të vëllanë Haxhi Kotarja duke u kthyer në banesë, në afërsi të së cilës dhe janë sulmuar. Dy persona të armatosur e të maskuar u kanë zënë pritë dy vëllezërve gjatë kohës që ata po hynin për në banesën e tyre pri-vate me automjetin e tyre, brenda të cilit ndodhej dhe sasia e parave të grabitura. Sipas vëllait të viktimës, në çantën që u rrëmbye kishte 2,5 milionë lekë të reja. Ai ka treguar se grabitësit kanë tërhequr çantën me para, por 46-vjeçari Kotarja është munduar të bëjë rezistencë për ta parandaluar vjedhjen, por një nga grabitësi ka qëlluar në drejtim të tij. Sipas policisë, plumbi i ka për-shkruar këmbën e majtë kambistit, ndërsa ai ka ndërruar jetë ndërsa

dërgohej në spital nga i vëllai. Para-prakisht mjekët e spitalit të Durrësit bënë të ditur se vdekja mund t’i ketë ardhur si pasojë e një infarkti të miokardit, pasi plaga e marrë nga arma dyshohet se nuk ka qenë vdekjeprurëse. Por më pas mjekësia ligjore vërtetoi se vdekja kishte ard-hur nga plumbi që, sipas ekspertëve, kishte prekur organe jetësore.

HetimetNdërkohë në vendin e ngjarjes

kanë shkuar grupi hetimor dhe forca të shumta policie që kanë nisur kontrollet në zonën nga ku grabitësit u larguan me shpejtësi në këmbë.

Burimet policore bëjnë të ditur se po punohet për identifikimin dhe kapjen e autorëve. Dyshohet se grabitësit kanë studiuar më parë rutinën e lëvizjeve të vëllezërve, kohën e kthimit të tyre në shtëpi, ashtu si dhe lagjen, duke planifikuar dhe goditjen me qëllim përfitimin e vlerave monetare që mbanin me vete Kotaret. Grabitja ka ndodhur në mes të ditës në një zonë shumë të popul-luar, por që hajdutët janë favorizuar nga kthesa ku ndodhej banesa e vëllezërve dhe se në atë moment nuk ka patur frekuentim nga qytetarët. Forca të shumta policisë rrethuan menjëherë vendin e ngjarjes dhe kanë ngritur postblloqe të lëvizshme kryesisht në hyrjet dhe daljet e qytetit, si dhe kanë shoqëruar në polici persona të skeduar për krime të ndryshme, por që ende nuk kanë rënë në gjurmët e autorëve. Sipas policisë ata po verifikohen. Dëshmia e vëllait të viktimës pritet të çojë grupin hetimor në gjurmët e au-torëve, pavarësisht se ai ka pohuar se nuk ka arritur të identifikojë as-një prej dy personave, pasi ata ishin të maskuar dhe kanë qëndruar shumë pak në vendngjarje duke arritur të largohen me shpejtësi.

U bëjnë pritë në portën e shtëpisë, vritet kambisti për 25 mln lekë

Policia e Durrësit ka vënë në dispozicion të personave që kanë dijeni mbi grabitjen që ndodhi në zonën e plazhit shumën prej 10 mijë eurosh në funksion të identi-fikimit dhe kapjes së autorëve. Ngjarja e rëndë krimi-nale solli si pasojë vdekjen e 46-vjeçarit Fatmir Kotarja dhe vjedhjen e 2,5 milionëlekëve. Duke u siguruar anonimatin për çdo informacion të saktë mbi autorët, policia lokale ka vënë në dispozicion numrin e telefonit 0694118890. Pas kryerjes së veprimeve proceduriale në vendin e ngjarjes, marrjes së dëshmive të vëllait të viktimës dhe personave të tjerë që mund të hedhin dritë mbi lëvizjet dhe identitetin e autorëve, hetimi është përqendruar pikërisht në identifikimin e tyre. Duke i vlerësuar si tepër të rënda pasojat e kësaj ngjarjeje, drejtuesit e policisë kanë angazhuar oficerët më të mirë të Hetimit të Krimit. Dy grabitësit që janë larguar me shpejtësi nga vendi i ngjarjes fillimisht në këmbë dhe më pas me një motor që e kishin lënë disa metra më tutje akuzohen për vjedhje me armë me pasojë vdekjen, krim që dënohet deri në burgim të përjetshëm.

10 mijë euro për ata që japin informacion për grabitësit

mësohet se kambisti Fatmir Kotarja, i cili prej kohësh ushtronte aktivitetin e kambistit në zonën e plazhit, ka qenë bashkë me të vëllanë haxhi Kotarja duke u kthyer në banesë, në afërsi të së cilës dhe janë sulmuar

Tri grabitje brenda pak muajsh, asnjë i arrestuar Brenda pak muajsh tre kambistë kanë rënë pre e sulmeve të hajdutëve, ndërsa në asnjë prej rasteve nuk janë identifikuar autorët. rasti i parë ishte ai i grabitjes spek-takolare në mes të ditës, më 21 nëntor në durrës, kur është grabitur një kambist fare pranë mauzoleut të dëshmorëve dhe vetëm pak metra larg drejtorisë së policisë së Qarkut. Tre persona të armatosur dhe të pamaskuar kanë zbritur nga një makinë dhe kanë ndaluar kambistin nën presionin e armëve të zjarrit duke i rrëmbyer nga duart një çantë me lekëm të cilën po tentonte t’i fuste në makinën e tij. Kambisti 53-vjeçar agim Balla, mësohet se ka qenë duke zbritur nga banesa e tij në lagjen numër tetë të qytetit dhe me vete posedonte dy çanta me lekë, të cilat do t’i transportonte për në dyqanin e tij të licencuar për këmbim valutor. ndërsa ende nuk ka asnjë autor të dy-shuar për asnjë nga këto ngjarje.

Rama: Krimi ka marrë yrysh, policia e rrënuar

Vendi ku u vra Fatmir Kotarja

Kryetari i partisë Socialiste, edi rama, e ka cilësuar situatën e rendit në vend alarmante, duke reaguar pas ngjarjes më të fundit, atë të vrasjes së kambistit në durrës, për t’i grabitur paratë. “Yryshi i krimit është pasojë e rrënimit moral e profesional të policisë nga një kupole drejtuese e paaftë dhe e korruptuar. rilindje patjetër”- shkruan rama në profilin e tij në Tiut-ter. Sipas tij, yryshi i krimit është pasojë e rrënimit ekonomik e social që vijon përditë nën retë e propagandës se sukseseve imagjinare. “Krimi godet përsëri! e vrasin për t’i marrë par-atë! 300 ditët e para të qeverisjes prioritet riv-endosja e autoritetit të policisë në territor”- shkruan më tej rama.

f kus

MAPOe diel 13 janar 2012www.mapo.al 3

Rrëfimi i kambistit që i mbijetoi grabitjes: Vëllai kishte humbur shumë gjak. Vdiq ndërsa e dërgoja në spital

Haxhi Kotarja: Ishin dy burra trup shkurtër të veshur me të zeza, njëri prej tyre kishte në dorë një kallashnikov. Na sulmuan të dyve. Vëllai u qëlloi me çifte, por nuk e di a i plagosi.

Haxhi dhe Fatmir Kotarja e ushtro-jnë aktivitetin e tyre në një pikë të këmbimit valutor në lagjen nr.5 të qytetit bregdetar të Durrësit, në të cilën punonin së bashku. Siç bëjnë të gjithë ata që operojnë në këtë bi-znes, edhe vëllezërit Kotarja paratë nuk i linin asnjëherë në vendin e punës dhe për arsye sigurie i marrin në shtëpi. Grabitësit kanë qenë të sigurt në lëvizjen e vëllezërve me para në automjet dhe u kanë dalë përpara në kohën që ata po bëheshin gati të hynin bashkë me automjetin e tyre në oborrin e shtëpisë. Ndalimi i mjetit dhe zbritja e njërit prej vëllezërve, Haxhiut, për të hapur portën ka qenë dhe momenti kur dy grabitësit janë shfaqur dhe me shpe-jtësi i janë afruar automjetit ku ndodhej Fatmiri bashkë me çantën ku ndodheshin paratë, ndërsa njëri ka mbajtur në mbikëqyrje të vëllain. Vëllai i Fatmirit, Haxhi Kotarja tre-gon se çfarë ndodhi në atë moment. “Dy autorët ishin të maskuar dhe të veshur me rroba të zeza. Ishin shumë gjakftohtë dhe kishin me vete një kallashnikov. Njëri më sulmoi mua, tjetri vëllain”, tregon Haxhiu që është mjaft i tronditur nga hum-bja e të vëllait që ka dhënë shpirt në duart e tij ndërsa e transportonte për në spitalin e Durrësit.

Haxhi Kotarja tregoi se në mo-mentin që grabitësit kanë tentuar të marrin çantën i vëllai Fatmiri ka reaguar duke qëlluar me çifte, duke dashur të bëjë rezistencë për të mos lejuar marrjen e parave që ndod-heshin në mjet. Në këtë çast, sipas tij, njëri prej grabitësve e ka qëlluar në këmbë duke e lënë të plagosur rëndë dhe duke marrë me vete par-atë që paraprakisht deklarohen të kenë qenë në vlerën e 2,5 milionë lekëve. Haxhiu tregon se dy agresorët ishin shtatshkurtër, por sipas tij kanë qenë mjaft gjakftohtë dhe shumë të përgatitur, madje ai tregon se ata duket që e dinin se kush prej vëllezërve do të ishte në makinë dhe cili do të hapte portën.

Gjithçka është zhvilluar shumë shpejt dhe vëllai tjetër pohon se nuk ka pasur kohë të ndërhyjë, kur ka parë brenda automjetit të vëllain e plagosur që po humbiste gjak me shpejtësi. “Nuk ishte koha për t’u vënë në ndjekje të tyre, po për të shpëtuar vëllain.”- mësohet të ketë thënë gjatë dëshmisë së tij Haxhi Kotarja. Ai ka ndërtuar gjithë dina-mikën e ngjarjes së rëndë që tron-diti sërish qytetin bregdetar të Durrësit. Ndërkohë thotë se dyshon që njëri prej tyre mund të jetë plago-sur, pasi i vëllai ka qëlluar ndaj tij me çifte. “Në fakt nuk di të them me siguri, nëse është plagosur ndonjë apo jo, sepse kur ata qëlluan mbi vëllain, ai humbi shumë gjak në makinë. Ndoshta ka kulluar gjak qesja e parave deri tek vendi ku

kishin parkuar motorin. Por unë e pashë çiften dhe prej saj kishin dalë dy saçme, që do të thotë se vëllai i ka qëlluar”, tregoi Haxhiu. Ai tha se kjo është grabitja e dytë që i bëhet familjes së tyre. “Kjo është hera e dytë që grabitemi. Hera e parë ishte në vitin 2000, pasi na dhunuan na grabitën 50 milionë lekë të vjetra. Dhe autorët e asaj grabitjeje mbetën të paidentifikuar nga policia”, tha Haxhi Kotarja, i cili shpreson se grabitësit këtë herë edhe vrasës do të mund të kapen nga policia.

Ndërkohë që në vendngjarje është gjetur dhe gëzhoja e armës së zjarrit me të cilën është kryer vrasja e kambistit, nga ku pritet të hidhet dritë mbi identifikimin e armës së z jarrit vënien në pranga të agresorëve.

haxhi Kotarja tregoi se në momentin që grabitësit kanë tentuar të marrin çantën i vëllai Fatmiri ka reaguar duke qëlluar me çifte, duke dashur të bëjë rezistencë për të mos lejuar marrjen e parave që ndodheshin në mje

Rastet e FUndit

Një kambist u qëllua në Elbasan, ndërsa dilte nga shtëpianjë kambist është plagosur dhe grabitur në derën e shtëpisë së tij në dhjetor të vitit që shkoi në elbasan. ngjarja ka ndodhur në lagjen “Kala”. Viktima Xhemal liçi, 50 vjeç, teksa ishte duke dalë si çdo mëngjes nga shtëpia për në punë, u bë pre e dhunës dhe plumbave të pistoletës nga grabitës të maskuar. pasi e kanë qëlluar, ata i rrëmbyen paratë dhe u larguan me një mjet pa targa, të cilin e kishin parkuar jo shumë larg vendit të ngjarjes. 50-vjeçari mori një plumb në shpatull dhe një në këmbë. pas hetimeve paraprake, policia shprehet se ka rënë në gjurmët e autorëve, ku dhe ka shoqëruar në komisariat disa persona, ndërkohë që nuk bëhet e ditur shuma e parave të grabitura.

E përplasin me makinë dhe i marrin 14 mijë euro Kambisti Sovjetik doko, 62 vjeç, nga levani i Fierit, u sulmua më 7 janar në Tiranë, ndërsa grabitësit i morën 14 mijë euro. Katër persona, një prej të cilëve i identifikuar nga policia, i grabitën me dhunë 14 mijë euro kambistit, i cili e kishte provuar shijen e hidhur të vjedhjeve edhe më parë. Sipas burimeve të policisë, në një nga rastet e sulmeve ndaj tij, të tjerë persona i kishin marrë 25 milionë lekë të vjetra. Sipas policisë grabitja e Sovjetik dokos nisi si një aksident. 62-vjeçari është goditur nga një makinë “Ford Fiesta”, me të cilën udhëtonin 4 të rinjtë, të cilët pasi kishte rënë në tokë e kanë sulmuar dhe marrë paratë.

dëshmia e të vëllait: Grabitja e planifikuar, e dinin që unë do hapja derën

Viktima Fatmir Kotarja

100 vjetNjë ekskursioN Në politikëN e shtetit shqiptar (1912 – 2012)

Blendi FevziutliBri i ri i

Ismail Qemali, Princ Vidi, Ahmet Zogu,Enver Hoxha, Ramiz Alia, Sali Berisha,

Fatos Nano, të gjithë bashkë në njëlibër! Një ekskursion në politikën e

shtetit shqiptar nga 1912 deri më sot!

Deputeti i PD-së, Edi Paloka, komenton zhvillimet brenda PD-së, por edhe debatin lidhur me akuzat e ndërsjella për pasurinë e familjarëve të Berishës dhe Ramës. “Rama u tregua i paburrë, nxori gruan të gënjejë në mënyrën më banale”- tha ai

MAPO 19MAPO13 QerShor 2010www.gazeTamapo.com 05

Intervistoi: Nevila PeRndoj

TIRANË Pak muaj para zgjedhjeve të qershorit, një prej deputetëve me eksperiencë të gjatë në PD, Edi Paloka, deklaron se kjo mazhorancë në disa raste ka tejkaluar premtimet e saj dhe për pasojë meriton një mandat të tretë qeverisës. Paloka pranon në një intervistë për gazetën “Mapo” se në vend ka edhe probleme, por jo aq të mëdha sa të pengojnë vendin për të ecur për-para. Sa i përket PD-së, ai shprehet se në selinë blu ka edhe “beteja të vogla”, kontradikta, por këto, sipas tij, nuk rrezikojnë qëllimin e për-bashkët. Ai sqaron gjithashtu se nëse njerëzit vlerësohen sipas meritave dhe vlerave që kanë, atëherë “konfliktet” do të jenë të pa konside-rueshme. Pa dashur të komentojë qëndrimin e deputetit Mark Marku, por duke sjellë një pikëvështrim të tijin për fenomenin e konformi-zmit në PD, Paloka pranon se ekziston si e tillë, porse ajo mbetet e padukshme.

Zoti Paloka, fushata për zgjedhjet e 23 qershorit ka nisur dhe nga deklaratat e Kryeministrit të premten në Elbasan, por edhe nisur nga akuzat e PS-së adresuar fëmijëve të kreut të ekzekutivit, duket se do kemi një garë që do të fokusohet te dy individë, Berisha-Rama dhe te pasuritë e të afërmve të tyre. Në fakt a është kjo ajo që presin shqiptarët?

Kjo mund të jetë një përshtypje e momentit, pasi strategjia e PD nuk është kjo që thoni ju. Siç ka deklaruar dhe z.Berisha, fushata jonë do të përqendrohet në programin e ri të PD-së, pra në ato që PD-ja do të bëjë në mandatin e saj të ardhshëm. Sa për akuzat që përmendni ju, me duhet të qartësoj se nuk ka asgjë të ngjashme midis tyre. Në një anë kemi zëdhënësit e Ramës, deputetë që edhe në këto momente ose janë të dënuar nga gjykatat për shpifje ose janë të aku-zuar për shpifje të tjera dhe nuk guxojnë të për-ballen me drejtësinë, por që vazhdojnë avazin e dalin çdo ditë duke sajuar shpifje të reja krejtë-sisht të pabesueshme dhe për qytetarin më na-iv. Në anën tjetër kemi paraqitje me fakte e do-kumente të akteve korruptive të kryetarit të PS-së. Në një anë kemi transparencë të plotë, dhe në anën tjetër fshehje dhe gënjeshtra të turp-shme. Familjarët e Berishës janë “akuzuar” duke u bazuar, në fakt, në deklarimet e tyre pub-like të pasurisë, janë “akuzuar” në mënyrë abuz-ive duke shtrembëruar disa të vërteta transpar-ente. Sipas akuzatorëve, familjarët e Kryemin-istrit nuk duhet të punojnë e as nuk duhet të paguhen pse janë të afërm të Kryeministrit. Për më tepër, fëmijët e Berishës, që jo vetëm nuk pu-nojnë në administratë shtetërore, por as nuk ka-në përfituar në asnjë mënyrë nga fonde apo mjete shtetërore, që edhe po të ndodhte nuk do të ishte shkelje e ligjit, sepse ata kanë të drejta si çdo qytetar tjetër i këtij vendi. Nëse do të kishin gjë në dorë, zëdhënësit e Ramës duhej të dilnin e të thoshin se ku e ka shkelur ligjin Berisha apo familjarët e tij, ku kanë abuzuar ata me push-tetin... Megjithatë, edhe pse akuzat kanë qenë absurde, ato janë sqaruar në çdo moment në mënyrë transparente dhe sot për shkak të shpifjeve janë deputetët e PS-së të dënuar apo që presin të dënohen. Ndërkohë Rama, i paturp

e i paburrë si gjithnjë, nxjerr bashkëshorten e tij të gënjejë në mënyrën me banale. Megjithëse u përgatitën për mëse një muaj për gënjeshtrat që do të thoshin, prapë u turpëruan në televizio-nin e tyre. Shqiptarët atje dëgjuan sesi një emi-grant me fitimet e tij si emigrant dhe një pen-sionist me pensionin e tij paskan ndërtuar një pallat i cili minimumi kushton dy milionë eu-ro... Dëgjuan sesi është blerë me dy euro metrin një tokë, e cila minimumi kushton, edhe me mik, njëqind euro metrin etj. etj. Këto pasi kishin dëgjuar më parë që kursimet dhe pasur-ia e Ramës pas dhjetë vjetëve që s’kishte lënë gjë pa vjedhur në bashki, ishte vetëm tre mije eu-ro... Ja pra që nuk kemi të bëjmë aspak me dy gjëra të ngjashme, pavarësisht se Ramës i pëlqen të bëjë pikërisht këtë, të bëjë të duken të gjithë të zinj meqë ai vetë nuk zbardhet dot.

Në një intervistë të mëparshme, keni deklaruar se lufta brenda llojit është bete-jë e vogël, por ndonjëherë më e egër se ajo me kundërshtarin. Në Partinë Demokra-tike, prej gati 8 vjetësh në pushtet, dhe kur synimi juaj është edhe për një mandat tjetër katërvjeçar, si vijnë këto beteja? A i kanë kaluar caqet apo janë të pranueshme?

Unë mendoj që ato ‘betejat e vogla’ janë nor-male edhe brenda një partie. E rëndësishme është se për çfarë bëhen ato beteja, pasi edhe mendimet e ndryshme por me një qëllim të për-bashkët mund të shkaktojnë beteja të vogla, por që nuk na pengojnë të shkojmë bashkë në luftën e madhe me kundërshtarin. Sigurisht ka raste kur ato bëhen dhe për interesa të njërit apo tje-trit dhe kjo pavarësisht se duket më e papëlqye-shme, prapë se prapë është normale, përderisa kemi të bëjmë me grupime ku njerëzit kanë dhe synime dhe ambicie. E rëndësishme është që unë nuk shoh kontradikta të tilla që të rreziko-jnë qëllimin e përbashkët. Nëse dikush do të shtyhej deri atje, atëherë do të binte në sy.

A ka rivalitet për listat e kandidatëve për deputet, se kush do të kryesojë këtë apo atë qark, cili nga deputetët aktualë do të rikan-didojë, apo lobim për të rinj në listat e 23 qershorit?

E thashë dhe më lart, politika është një fushë ku përfshihen kryesisht njerëz me ambicie, pra dhe rivaliteti është i natyrshëm. Por unë besoj që, nëse njerëzit vlerësohen sipas meritave dhe vlerave që kanë ,”konfliktet” do të jenë të pak-onsiderueshme. Sigurisht që edhe këto janë rel-ative dhe subjektive. Nëse të gjithë ne përqen-drohemi në një qëllim, në fitoren e PD-së, që do të thotë fitore për të gjithë në fitore për të gjithë shqiptarët, atëherë gjërat janë të thjeshta.

Sa e ka konsumuar Partine Demokratike të qenit 8 vjet në pushtet? A është pjesë ri-kuperimi kjo që edhe kryeministri Berisha po e nënvizon, ku veç arritjeve po flet edhe për problemet?

Unë e kam shprehur dhe herë të tjera që me gjithë punën e madhe që është bërë, në tetë vjet qeverisje krijohen dhe pakënaqësi personale te njerëz të ndryshëm, me të drejtë apo pa të dre-jtë. Nëse gjithkush do të kishte një gjykim të ftohtë, atëherë do të ishte krejt e lehtë për ne. Je-mi një mazhorancë që ka realizuar dhe në disa raste ka tejkaluar premtimet që u ka dhënë shq-

në Pd ka edhe deputetë jo aktivë, “betejat e vogla”, normale në parti“jemi një mazhorancë që ka realizuar dhe në disa raste ka tejkaluar premtimet që u ka dhënë shqiptarëve e për më tepër në një kohë krize si kjo që po kalon bota. pra, nëse do të shihej kaq me logjikë të ftohtë, absolutisht ne do të duhej të kishim votën e gjithë shqiptarëve, por thashë njerëzit nganjëherë krijojnë pakënaqësi personale dhe te ne është ‘zakon’ që për çdo të keqe që na ndodh të fajësojmë qeverinë.”

“edhe pse akuzat kanë qenë absurde, ato janë sqaruar në çdo moment, në mënyrë transparente dhe sot për shkak të shpifjeve janë deputetët e pS-së të dënuar apo që presin të dënohen. ndërkohë rama, i paturp e i paburrë si gjithnjë, nxjerr bashkëshorten e tij të gënjejë në mënyrën më banale.”

Konformizëm edhe mund të ketë, por konformizmi në këto raste është i padukshëm. mund të ketë deputetë apo funksionarë që nuk janë aktivë e mbase ndonjëri edhe mund të “përtojë” të japë mendime qofshin ato kritike apo jo, por pavarësisht se mund të ketë të tillë, ka gjithnjë dhe të tjerë që i japin dhe i debatojnë mendimet e tyre sidomos për çështje të rëndësishme

politikë4 MAPO e hënë, 28 janar 2013

www.mapo.al

iptarëve e për më tepër në një kohë krize si kjo që po kalon bota. Pra, nëse do të shihej kaq me logjikë të ftohtë, absolutisht ne do të duhej të kishim votën e gjithë shqiptarëve, por thashë njerëzit nganjëherë kri-jojnë pakënaqësi personale dhe te ne është “zakon” që për çdo të keqe që na ndodh të fajësojmë qeverinë.

Berisha flet përveç arritjeve dhe për problemet, sepse ne jemi realistë që vendi ka mjaft probleme. Ne vër-tetë përballuam krizën dhe në një kohë kur në vende të BE-së njerëzit përfundonin rrugëve pa rroga e pa shtëpi, ne rrisnim rrogat, pensionet e shtonim vendet e punës, por kjo nuk do të thotë që ne nuk jemi ko-shient se në Shqipëri ka ende familje që jetojnë në varfëri, mbase dhe eks-treme, se nuk jemi koshient që pap-unësia është ende një problem. Ne kemi rritur pensionet, por ne e dimë që duhet ende shumë punë që një pensionist shqiptar të jetojë si një pensionist gjerman. Pikërisht për këtë arsye, ne duhet të vazhdojmë të realizojmë ndryshimin, sepse të paktën këtë ju a kemi bërë të qartë shqiptarëve, që ne jemi ata që real-isht mund të zgjidhim edhe prob-lemet që kemi, siç kemi zgjidhur problemet më të rënda që ka pasur vendi ynë. Duhet të kujtojmë kohën se kur e mori PD-ja pushtetin e ku jemi sot dhe është e lehtë të kuptohet se pse shqiptarët duhet të vazhdoj-në me ne për të ecur përpara.

Ju personalisht cilin do të shi-konit problemin më të madh të

kësaj qeverisje?Cilido qoftë nuk është një prob-

lem aq i madh sa të na pengojë të ec-im përpara.

A është kthyer PD-ja në një parti konformiste, ku qarkulloj-në pak ide dhe pak kritikë, siç ed-he deklaron deputeti Mark Marku?

Unë mund të them mendimin tim pa komentuar asnjë koleg, pasi gjith-secili ka pikëvështrimin e tij. Kon-formizëm edhe mund të ketë, por konformizmi në këto raste është i padukshëm. Mund të ketë deputetë apo funksionarë që nuk janë aktivë e mbase ndonjëri edhe mund të “për-tojë” të japë mendime qofshin ato kritike apo jo, por pavarësisht se mund të ketë të tillë, ka gjithnjë dhe të tjerë që i japin dhe i debatojnë mendimet e tyre sidomos për çështje të rëndësishme. Nuk është e thënë që të gjitha mendimet duhet të bëhen publike apo të debatohen për t’u “quajtur”. Ka probleme që gjithse-cili mund t’i diskutojë dhe zgjidhë edhe me kryetarin e partisë, kry-eministrin, pa qenë nevoja të dis-kutohen më gjerë, ndërsa debate më të gjera parimore dhe për çështje më madhore bëhen në fo-rume. E thashë, ndonjëri mund të përtojë edhe të mendojë, por ka gjithnjë nga ata që kanë mendime të vlefshme, i diskutojnë ato dhe i debatojnë po qe nevoja. Në fund, të gjithë jemi të detyruar të zbatojmë atë që vendos shumica dhe kjo quhet demokraci.

edi Paloka

Edi Paloka:

Kryeministri: “Duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e vendit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte”

Berisha në Facebook: Referendum për tre ligjet, me qëllim marrjen e statusit një ditë pas sondazheve që publikoi pS, kryeministri Berisha kërkon mendimin e qytetarëve për mundësinë e një referendumi për statusin, pas zgjedhjeve.

TIRANË Ideja për zhvillimin e një referendumi popullor për një çështje që lidhet ngushtësisht me marrjen e statusit të vendit kandidat (siç ishte heqja e imunitetit) nuk është e re. Në fund të mu-ajit gusht, kryeministri Sali Berisha e mbrojti fort këtë tezë duke paralajmëruar madje se me filli-min e legjislaturës së re në muajin shtator nisma do të ishte gati. Por një muaj më pas, Berisha u tërhoq ndërsa opozita votoi në Kuvend draftin për imunitetet. Po për të njëjtin qëllim, atë të mar-rjes së statusit, Berisha i kthehet sërish kësaj teze, një ditë pasi PS-ja botoi disa sondazhe që e nx-irrte opozitën fituese në zgjedhjet e ardhshme parlamentare. Në faqen e tij në Facebook, Beri-sha kërkon mendimin e qytetarëve duke theksu-ar se një nismë e tillë do të finalizohet pas zgjed-hjeve të ardhshme. Në ftesën e tij, Berisha lë qar-tazi të kuptohet se Rama do të kontestojë sërish zgjedhjet teksa i referohet me frazën “Rama i vitit 2009” . Në të njëjtën kohë, Kryeministri ka mb-yllur çdo shteg mundësie që marrja e statusit të ndodhë brenda pranverës, siç është kërkuar me ngulm nga disa forca të tjera politike si LSI.

Ftesa “Të dashur miq! Sot po ju drejtohem për të

kërkuar mendimin tuaj për një vendim jetik për çdonjërin prej nesh, fëmijët tanë, të sotmen dhe të ardhmen tonë europiane. Ky vendim është mirati-mi me REFERENDUM i tre ligjeve që kërkohen për marrjen e statusit të vendit kandidat për anëtare të BE nga Shqipëria. Në tërë historinë e in-tegrimit europian të vendeve ish-komuniste, klikat e përmbysura apo pinjollët e tyre, nuk kanë bllokuar në Parlament ligjet dhe reformat e kërkuara për integrimin e vendeve të tyre në BE siç ka bllokuar, pa asnjë shkak ligjor apo argument logjik, por thjesht për interesa personale, z. Edi Rama votimin e tre ligjeve në Parlamentin tonë”,- shkruan Berisha në “FB”. Më tej ai shton: “Duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e ven-dit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte nga Komisioni Europian dhe sektori privat i BE si dhe dhjetëra mijëra vende të reja pune për të papunët tanë, mijëra e mijëra bursa dhe të drejta studimi në vendet anëtare të BE për të rinjtë tanë. Pas zgjedhjeve të qershorit 2013, është tashmë e sigurt se z. Rama për mbijetesë politike do përsërisë Ramën e vjeshtës 2009. Prandaj mendoj se për sta-tusin e vendit kandidat duhet të flasin me votën e tyre në një referendum qytetarët shqiptarë”.

debati ligjor Në kërkesën e tij për zhvillimin e një referen-

dumi për heqjen e imunitetit, pak muaj më parë, kryeministri Berisha iu referua nenit 150 të Kushtetutës, ku për një nismë të tillë autorizo-het Këshilli i Ministrave, si institucion me të dre-jtën për të kërkuar mbajtjen e referendumit; 50 mijë qytetarë apo edhe 1/5-a e Parlamentit. Aso-kohe një referim i tillë për opozitën ishte i pasak-të, pasi zyrtarë të lartë të saj pretendonin se Kushtetuta sheh si domosdoshmëri që në rastin e amendimeve kushtetuese, si amendamentet, (siç ishte heqja e imunitetit) por edhe kërkesa për referendum, të miratohet nga Kuvendi me 3/5-at. Për këtë interpretim, ata iu referuan vendim-it 25 të vitit 2009 të Gjykatës Kushtetuese, i cili thekson ndër të tjera se nuk është neni 150 ai që bën përcaktimet procedurale dhe ligjore për mbajtjen e referendumeve, por neni 177 i saj, ku ndërmjet të tjerave vendoset si kusht votimi me 2/3 i kërkesës apo edhe i amendamenteve nga Kuvendi. Gjithsesi, pavarësisht debatit që mund të sjellin të dyja kampet për një kërkesë, që në këtë rast nuk kërkon ndryshim kushtetues, gjithçka lidhur me këtë çështje mbetet krejt e parakohshme dhe thjesht e debatueshme në ku-fijtë e një ftese në Facebook. N.Perndoj

duke zhbllokuar me votën e qytetarëve statusin e vendit kandidat për Shqipërinë, ne sigurojmë qindra e qindra milionë euro investime direkte nga Komisioni europian dhe sektori privat i Be si dhe dhjetëra mijëra vende të reja pune

aThinë Fryma e re demokratike do të ketë një degë të sajën edhe në athine. Kreu i Frd-së, Bamir Topi, mori pjesë në këtë ceremoni, ndërsa shpalosi atë që e ai quajti si platforma prezantuese e Frd-së në emigracion. ai i njohu emigrantët me qëndrimet e kësaj partie për një sërë çështjesh që shqetësojnë politikën shqiptare dhe emigrantët. Topi theksoi se qeveria dështoi me strategjinë e saj për emigracionin. për pasojë, ish-presidenti premtoi politika të posaçme për emigrantët nëse kjo parti fiton zgjedhjet e ardhshme dhe u zotua se do të krijojë kushtet

për punësimin e fëmijëve të emigrantëve që studiojnë jashtë shtetit. në vijim, Topi bashkëbise-doi me emigrantët duke iu përgjigjur pyetjeve lidhur me strategjinë e kësaj partie në zgjedhjet e ardhshme dhe politikat e saj për ekonominë, emigracionin, arsimin etj. “është një moment i rëndësishëm i organizimit të Frd-së, sepse kjo parti në programin e saj merr parasysh të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. është një emocion i veçantë që takohem me bashkatdhetarët e mi, por edhe një detyrim në të njëjtën kohë”, - u shpreh Topi.

Frd hap degën e saj në athinë, Topi: do fitojmë

TIRANË lëvizja Socialiste për integ-rim ka pak gjasa që të ndryshojë kurs në zgjedhjet e ardhshme parlamentare, sa kohë që ajo është e vendosur që t’i përmbahet marrëveshjes qeverisëse me pd-në. në një takim të zhvilluar me simpatizantë të kësaj force politike nga pogradeci, kryetari i lSi-së, ilir meta, deklaroi se do t’i përmbahet marrëveshjes qeverisëse me pd, ndërsa për koalicionin zgjedhor ai theksoi se ky do të jetë vendim kolegjial i konventës. por cilido të jetë vendimi për koalicionin, meta tha se lSi-ja do të trefishojë mandatet, duke

e argumentuar këtë me përfaqësimin e saj në të gjithë piramidën e admin-istrimit të zgjedhjeve. ”ne kemi bërë një marrëveshje dhe do t’i qëndrojmë asaj, pasi në politikë qëndrueshmëria vlerësohet më shumë se çdo gjë dhe kjo është ajo që kërkon vendi. pesha e lSi do të jetë disa herë më e madhe në parlamentin e ardhshëm. Kjo nuk është mirë vetëm për lSi-në, por për vendin, pasi do të rëndojë më shumë pesha e arsyes dhe logjikës në parlament e qeverisje, dhe do të merret më shumë përgjegjësi për të ardhmen e vendit”, - tha meta.

Meta: I qëndrojmë marrëveshjes me PD, në zgjedhje do trefishojmë rezultatin

5MAPOe hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

Bamir topi

sali Berisha

politika Braçe: Në kryesinë e PS të hyjë edhe Shpëtim GjikaDeputeti i Partisë Socialiste, Erjon Braçe, ka komentuar hyrjen në kryesinë e PS-së e Niko Peleshit në Korçë dhe Qazim Sejdinit në Elbasan. Duke e vlerësuar si “punë të mirë” zgjerimin e Kryesisë me dy përfaqësues nga qarqet më të rëndësishme, Braçe kërkoi që në të të jenë pjesë edhe kryetari i Bashkisë së Vlorës, Shpëtim Gjika. “Mendoj se akoma më mirë do të plotësohej vendimmarrja, duke marrë parasysh dhe Vlorën. Vlora është shumë e rëndësishme edhe për PS, është

zemra militante e saj, në çdo kohë! Shpëtim Gjika është një përfaqësues i denjë i PS. Bëri krenar çdo shqiptar, pavarësisht ku banon, ku beson, ku militon!! E bëri me mendje e zemër, në liri të plotë. Ai ishte modeli ynë këtë 100-vjetor”,- është shprehur deputeti i PS, Erjon Braçe. Më tej deputeti i PS ka hedhur idenë që në kryesinë e PS të jetë anëtar edhe një kryetar i PS-së së rrethit, duke mos thënë asnjë emër konkret. “Në anë tjetër mendoj se kryesia duhet të zgjerojë përfaqësimin edhe

me, qoftë edhe vetëm me një kryetar të PS në rreth! Si përfaqësues i çdo drejtuesi të PS, asaj armate të madhe të “punëtorëve të partisë”. Janë ata që drejtojnë, organizojnë, mobilizojnë, angazhojnë, përfshijnë, anëtarësojnë, ndeshen atje poshtë në bazë, bllok me bllok, lagje me lagje, fshat me fshat, rreth me rreth. Midis tyre ka njerëz shumë të zotë, nuk kapardisen, thjesht punojnë. Ata e meritojnë përfaqësimin”, është shprehur Braçe në faqen e tij në Facebook.

Ministria e Brendshme propozon ngritjen e një strukture të ngjashme me Avokatin e Popullit për të monitoruar zbatimin e ligjit. Halimi: Administrata gjyqësore të mos bëhet pjesë e ligjit

Rikthehet në Kuvend projektligji për “Statusin e nëpunësit civil”. Sot, komisioni i Ligjeve do të marrë edhe një herë në shqyrtimin projektligjin, i cili para dy muajsh u kthye sërish në ekzekutiv për t’u rishikuar, pasi u cilësua nga komisioni si antikush-tetues. Në komision kanë mbërritur amendimet nga dy ministritë krye-

sore, respektivisht nga ministri i Dre-jtësisë, Eduard Halimi si dhe nga Ministria e Brendshme, nën firmën e drejtoreshës Blerta Selinica. Në amendimet e saj Ministria e Brend-shme kërkon që komisioneri të mos jetë më si organ kolegjial po të jetë jetë monokratik, pra të drejtohet vetëm nga një person juridik publik, siç dre-jtohet sot Avokati i Popullit. Pra, si-pas këtij propozimi, krijohet komis-ioneri i shërbimit civil, që do të ketë detyrë monitoruese të zbatimit të ligjit dhe nuk do të ketë më kompe-tencë që të trajtojë ankesat. Ministria e Brendshme ka propozuar gjithash-tu që të bëhen riformulime në nenin 11 të projektligjit për nëpunësin civil, i cili ka të bëjë pikërisht me Komis-ionerin për Mbikëqyrjen e Shërbim-

it Civil. “Komsioneri për mbikëqyr-jen e Shërbimit civil është person ju-ridik publik, i cili është përgjegjës për mbikëqyrjen e ligjshmërisë në ad-ministrimin e shërbimit civil”-thuhet në amendimet e Ministrisë së Brend-shme. Sipas këtij propozimi, komis-ioneri zgjidhet nga Kuvendi dhe lar-gohet nga detyra po me votat e shu-micës në Kuvendin e Shqipërisë.

Ministria e Drejtësisë Në dokumentin e sjellë nga Minis-

tria e Drejtësisë në komisionin e Ligjeve kërkohet që punonjësit e ad-ministratës gjyqësore të trajtohen nga një ligj specifik. Drejtësia ka sjel-lë propozimet e saj, të miratuara ed-he nga ekspertët e misonit ‘Euralius’ “Mbi kuadrin ligjor të shërbimit Gjy-qësor civil”, e cila referuar edhe për-

vojës europiane ka propozuar që shërbimi civil gjyqësor të rregullohet me ligje të veçanta, të ndryshme nga shërbimi civil i zakonshëm, kryesisht në lidhje me autoritet kompetente për

rekrutimin, kërkesat për eksesin e publikut në shërbime dhe trajnime. “Gjithashtu, disa pozicione të larta brenda shërbimit civil gjyqësor, si kancelari, kërkojnë rregullim të veçantë në lidhje me statusin, auto-ritetin dhe pavarësinë e tyre”, -thuhet në dokumentin e sjellë nga ministri i Drejtësisë, Eduard Halimi. Në fund, Halimi ka rikonfirmuar qëndrimin e institucionit që drejton se admin-istrata gjyqësore e Gjykatave të Shkallës së Parë dhe Apelit nuk duhet të përfshihen në fushën e vep-rimit të ligjit “Statusi i nëpunësit civ-il”, sepse, sipas tyre, statusi i admin-istratës gjyqësore do të rregullohet me ligj të veçantë, i cili do të jetë pjesë përbërëse e ligjit 9877/2008.

Fernada Cenko

Drafti për nëpunësin civil rikthehet te Ligjet, ja amendimet

Blushi: Nëse vjen me ne, LSI do të jetë ndryshe, në Elbasan duam 8 deputetë

6 MAPO E hëNë, 28 JANAr 2013www.MAPo.Al

Deputeti i PS-së, Ben Blushi, flet për përgatitjet në qarkun e Elbasanit, qëndrimin ndaj LSI-së dhe emrat e kandidatëve

Bisedoi Fatos SaLLIu

TIRANË Koordinatori i Partisë Socialiste për qarkun e Elbasanit, deputeti Ben Blushi, tregon arsyet pse PS-ja do të jetë fituese në qarkun e Elbasanit. Ai flet gjithashtu për punën në bazë, zonat problematike, prezantimi i programit, aleancat, qëndrimi ndaj LSI, emrat e kandidatëve, miratimi i ligjeve, rasti “Is-lami” e deri te lidhjet me Elbasanin.

Z. Blushi, të futemi direkt në temë. Sa deputetë pretendoni të fitoni në Elbasan?

Synimi ynë është të fitojmë mini-malisht 8 deputetë në qarkun e Elbasa-nit. 7 i fituam në zgjedhjet e kaluara dhe me gjithë këtë akumulim që kanë njerëzit për të rrëzuar Sali Berishën kjo që them nuk do shumë mend. Aktual-isht jemi 10 mijë vota më shumë në shkallë qarku, por sërish nuk janë të mjaftueshme. Ndaj ne kemi punuar e po punojmë me bazën e strukturat për të arritur maksimumin.

Po nëse humbisni?Ne mund të humbim vetëm nëse

gabojmë. Kjo s’ka për të ndodhur…Por PD-ja vjen me projekte

konkrete për Elbasanin, projekte madhore që kanë rëndësi kom-bëtare, siç janë rruga Elbasan-Ti-ranë, hidrocentralet mbi Devoll e zonën industriale me 1 Euro m2. Po ju çfarë i premtoni komunitetit?

Ato që thua janë pjesërisht të vërte-ta. Së pari, për rrugën jam dakord, ka impakt, ndonëse jo aq sa trumbetohet. Sa i përket hidrocentraleve, ato po da-lin një blof. Dhe a e dini pse? Sepse u dhanë licenca pa kriter, me synimin për t’ua shitur të tretëve. E tani, siç e

konstatoni, hidrocentralet dhe “Shq-ipëria fuqi energjetike” kanë mbetur në letër. Ju banoni në Elbasan. Dhe problemi më i prekshëm për ata është fusha e plehrave. Pra, siç e konstatoni, ka një problem më të madh e më akut se projektet. Të mos flasim pastaj për papunësinë, varfërinë, çmimet, kor-rupsionin etj.

A keni filluar me përzgjedhjen e emrave të kandidatëve. Cilat do të jenë kriteret? Ju do të jeni në listën e Elbasanit?

Po e nis nga fundi. Mund ta konfir-moj që do të jem në listën e kandidatëve për deputetë në qarkun e Elbasanit. Është ende herët për të folur për emrat e tjerë. Ne pretendojmë dhe do të tes-tojmë kandidatët që ata të jenë me in-tegritet dhe figura që i duan qytetarët. Përballë atyre që tregojnë grushtet dhe bëjnë presione, ne mendojmë të ven-dosim figura të pastra dhe qytetarët ja-në ata që duhet të zgjedhin. Pra, për-ballë vandalizmit, siç ka raste edhe në Elbasan, do vendosim qytetarinë.

A do të respektojë kryetari Edi Rama publikimin brenda afateve ligjore të listës së kandidatëve?

Garantoj që lista do të dalë brenda afateve ligjore.

Cilat janë zonat më problema-tike në qarkun e Elbasanit ku keni humbur vota?

Të gjithë e dinë që Cërriku dhe zo-na e Dumresë na kanë shkaktuar një dëm të madh si PS. Ndoshta u gabua në zgjedhjen e kandidatëve, por po mendohet seriozisht për këtë. Siç e nënvizova më lart, sot në bazë të son-dazheve që kemi bërë, jemi 10 mijë vo-ta më shumë si PS. Por sigurisht këto 10 mijë vota nuk janë të mjaftueshme për të fituar deputetin e 8-të. PD-së i intereson barazimi, pasi atë ajo e quan fitore në qarkun e Elbasanit. Ne do të synojmë të 8-tin dhe mund ta arrijmë.

E përjashtoni mundësinë e një koalicioni me LSI?

Nuk e kam përjashtuar dhe nuk e përjashtoj një koalicion të tillë, por jam i idesë se duhet bërë para zgjedhjeve. Varet në cilin kah do renditen forcat politike. Është ende herët për të folur për këtë. Por nëse vjen me ne ajo do të jetë një LSI ndryshe.

Një nga shqetësimet perman-ente të PS-së ka qenë humbja e vo-tave. Si do t’i mbroni ato?

Mendoj se Kodi Zgjedhor ka pasur disa përmirësime. Elbasani do të ketë më shumë KZAZ dhe më shumë qen-dra votimi. Kjo do të bëjë që ne të kemi më shumë komisionerë. Do t’i trajno-

jmë paraprakisht komisionerët tanë dhe do të punojmë që ata të jenë të për-gatitur për mbrojtjen e votës. Problem janë zonat rurale, por do të mundohe-mi të kontrollojmë situatën me anë të trajnimit të komisionerëve dhe grupe-ve që kemi përgatitur.

A do ta ketë kosto PS mosmirat-imin e tre ligjeve të kërkuara nga BE?

Unë jam i mendimit se këtë do ta vendosë me votë populli nëse kemi të drejtë apo jo. Tre ligjet nuk do ta ndry-shonin situatën në Shqipëri. Bëhet fjalë për ligjin e reformës parlamenta-re, Parlamenti është duke funksionu-ar. Ligji për nëpunësin civil, që nuk është se do ndryshonte ndonjë gjë të madhe, pasi në Shqipëri politika bën presion më të madh se ligji. Pra do të kishim po të njëjtët drejtorë që do të zëvendësonin punonjës duke shkelur ligjin. Politika aktuale është mbi ligjin. Po kështu edhe ligji mbi Gjykatën e Lartë. Edhe kjo vazhdon të funksion-

ojë si do të jetë. Miratimi i tyre nuk do ia ndryshonte pamjen Shqipërisë. Ndaj le të vendosin shqiptarët ditën e zgjedhjeve. Atëherë do të duket se kush kishte të drejtë, ne apo PD.

Fieri është gjetur si pretekst?Jo, Fieri është një telenovelë sesi nuk

respektohet ligji.A ishte i drejtë largimi i Is-

lamit?Personalisht nuk kam qenë dakord

me këtë. Tani janë shumë larg të dyja palët dhe nuk më vjen mirë për situ-atën e krijuar.

Dhe diçka e fundit. E ndieni veten më mirë në Elbasan apo di-kur në Korçë?

Kam lidhje me dy qytetet. Nga nëna kam lidhje me Elbasanin. Po, si të them, jam pak në situatë të vështirë. Megjithatë, elbasanasit janë njerëz më të qetë, dhe, nëse ke pasur, ta zëmë, një konflikt, mund të ulesh sërish e merresh vesh. Ndërsa me korçaret është e vështirë të ndodhë e njëjta gjë.

Është ende herët për të folur për këtë. Por nëse vjen me ne ajo do të jetë një LSI ndryshe

Ben Blushi

Komisioni i Ligjeve

Drafti për nëpunësin civil rikthehet te Ligjet, ja amendimet

Filmohen duke marrë ryshfet, pezullohen 5 policë rrugorë Pesë punonjës të policisë rrugore janë në pritje të përjashtimit, pas një hetimi të kryer nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm. Shoferët refuzojnë t’i denoncojnë, por hetuesit kanë pamjet e kamerave

Dashamir BiçaKU

TIRANË Pesë policë të qarkullimit rrugor ndodhen në prag të përjash-timit, pasi janë filmuar teksa po merrnin ryshfet. Hetimi i nisur nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm i është përcjellë tashmë drejtorisë së Standardeve, ku edhe do të merret vendimi për përjashtimin. Burime nga Ministria e Brendshme i thanë

MAPO-s se efektivët e komisariatit të Policisë Rrugore të Tiranës janë pezulluar nga detyra. Këta të fundit mësohet se janë kapur nga kamer-at teksa merrnin ryshfete nga qytetarë të ndryshëm, në vendet ku ata ishin dislokuar me shërbim. Ndërkaq, të dëmtuarit kanë qenë drejtues makinash, të cilët nuk ka-në dashur të japin denoncime pra-në strukturave të ShKB-së në lidhje me rastet e mësipërme. E gjendur në këto rrethana, por me filmimet në dorë, ShKB-ja ka vendosur që efektivët e kapur të procedohen pra-në Drejtorisë së Standardeve Profe-sionale në Policinë e Shtetit. Kësaj të fundit i është rekomanduar për-jashtimi i këtyre punonjësve të pol-icisë nga radhët e forcave blu, me motivacionin e shkeljes së Rregul-lores së Disiplinës së Policisë së

Shtetit. Mësohet se Drejtoria e Stan-dardeve në Policinë e Shtetit ka marrë në duart e saj dosjet e pesë punonjësve të Policisë Rrugore të Tiranës dhe është duke shqyrtuar fillimisht faktet dhe provat e ofru-ara tek ata nga Shërbimi i Kontrol-lit të Brendshëm. Pas shqyrtimit të provave dhe fakteve që ndodhen të arkivuara në dosjet përkatëse, pritet që organi disiplinor të thërrasë në një seancë dëgjimore në cilësinë e dëshmitarëve personat që kanë për-piluar dosjet në ngarkim të tyre. Po kështu pritet të dëgjohen edhe vetë personat e pezulluar dhe që janë proceduar disiplinarisht, të cilët duhet të japin versionin e tyre mbi rrethanat e episodeve ku ata shfaqen duke marrë para. Në fund, komis-ioni përkatës i disiplinës pritet të japë një vendim nëse policët e qa-

rkullimit duhet të kthehen në punë apo jo. Funksionarë të ShKB-së tha-në se provat e siguruara prej tyre ja-në të mjaftueshme që Drejtoria e Standardeve të vendosë për ta për-jashtimin nga policia. Ndërkaq, zyr-tarë të Drejtorisë së Standardeve thanë se do të shqyrtohet me kujdes çdo fakt dhe provë e ofruar për të vendosur për largimin e tyre apo jo. Efektivët e Policisë Rrugore kanë qenë vazhdimisht në fokusin e he-timeve të kryera nga Shërbimi i Kontrollit të Brendshëm. Burimet e ShKB-së thanë se veprime të tilla, qoftë me metoda speciale, qoftë me hetime dhe marrje të denoncimeve nga të dëmtuar të ndryshëm do të kryhen në mënyrë të vazhdueshme për të pastruar Policinë nga ele-mentë të inkriminuar apo të kor-ruptuar.

Pas shqyrtimit të provave dhe fakteve që ndodhen të arkivuara në dosjet përkatëse, pritet që organi disiplinor të thërrasë në një seancë dëgjimore në cilësinë e dëshmitarëve personat që kanë përpiluar dosjet në ngarkim të të pande-hurve

Tiranë policia parandalon vetëvarjen e një 37- vjeçari, pas një telefonate të mbërritur në sallën operative. Sipas informacionit të mbërritur, një person rreth të 37-ave po tentonte të varte veten në zonën e ish-magazinave të braktisura pranë stacionit të trenit në kryeqytet, për shkak të situatës së vështirë ekonomike në të cilën ndodhej. ngjarja ndodhi dje gjatë paradites, kur

një kalimtar në zonën e ish- magazinave pranë stacionit të trenit kishte vënë re veprimet e 37-vjeçarit, por nuk kishte mundur të ndërhynte. gjithsesi, ka telefonuar në sallën operative të drejtorisë së policisë së Tiranës. ai ka njoftuar se në këtë zonë, një person po kryente veprime të rrezikshme, ndërsa dyshonte se po tentonte të vetëvarej. menjëherë pas njoftimit të marrë në

këtë zonë, janë nisur dy patrulla të komisariatit nr.3, të cilët kanë gjetur burrin ndërsa përpëlitej me lakun rreth qafës të lidhur në një nga trarët e një prej magazinave aty. pasi i është dhënë ndihma e parë në vend, ai u përcoll me shpejtësi drejt spitalit civil në kryeqytet, ku falë ndërhyrjes së mjekëve gjendja e tij ka kaluar rrezikun për jetën.

Policia ndalon vetëvarjen e 37-vjeçarit kronikë

Pranga grabitësit “serial” të tubave në QSUTPolicia e Tiranës ka arrestuar një 37-vjeçar, pas vjedhjeve të vazhdueshme të tubave të bakrit, të cilët i shiste për skrap

TIRANË Prangoset përdoruesi i marijuanës, u kap duke vjedhur tubat e bakrit që furnizojnë me gaz kaldajat e gazit të Qendrës Spitalore “Nënë Tereza”. Lajmi u bë i ditur për mediat dje në mesditë, kur Artur Oshafi, 37 vjeç, banues në Tiranë, i njohur nga policia si element me tendenca kriminale, u arrestua në flagrancë nga komisariati i

policisë nr.4 në kryeqytet. Sipas burimeve të policisë, Oshafi vidhte prej dy ditësh tubat e bakrit në QSU, ndërsa drejtuesit e spitalit u kanë shprehur shqetësimin punonjësve të sigurisë së një policie private, që merret me ruajtjen e ambienteve. Veprimet keqbërëse të personit mësohet se janë përsëritur për tri ditë me radhë, sa që situata është bërë shqetësuese dhe alarmante në spital, pasi shumë shërbime rrezikoheshin. Pas kësaj situate, janë njoftuar edhe blutë e komisariatit nr.4, që kanë nisur vëzhgimet e tyre. Pas mbajtjes në vëzhgim të disa objekteve të

vjedhura, nga efektivë të policisë private si dhe të komisariatit nr.4, Oshafi është kapur në flagrancë pikërisht në kohën që tentonte të kryente një tjetër vjedhje në ambientet e spitalit, duke prerë tubat e oksigjenit, që mund të sillnin pasoja të rënda në ambientet operatore. Pas ndalimit të tij nga efektivët e policisë, ai u përcoll për në komisariatin nr.4, ku edhe iu komunikua akuza e vjedhjes, veprim që sipas hetuesve është kryer në mënyrë të përsëritur ndaj ambienteve të spitalit nga 37-vjeçari Oshafi, banues në Tiranë. Sipas hetuesve, i ndaluari i shiste për skrap tubat

e vjedhur të bakrit, ndërsa dëmi i shkaktuar, sipas burimeve të policisë, kap vlera të konside-rueshme, të shkaktuara ndaj spitalit. Rasti i djeshëm nuk është i pari, kur pajisje të spitalit sidomos ato të ngrohjes dhe transmetimit të oksigjenit në sallat operatore dëmtohen nga persona të ndryshëm për t’i shitur tubat e bakrit më pas për skrap. Dy vite të shkuara, policia arrestoi edhe një person tjetër, i cili kishte shkaktuar një dëm të konsiderueshëm, pasi ishin vjedhur disa metra tub bakri për transmetim të oksigjenit dhe gazit për ngrohje. D.Biçaku

7MAPOe hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

policia ka sekuestruar 72 pako me lëndë narkotike marijuanë, në pikën e kalimit kufitar të muriqanit në Shkodër. mëngjesin e së dielës, shërbimet e policisë pranë pikës së kalimit kufitar të muriqanit, gjatë kontrollit të një mjeti tip Benz Vaneo me ngjyrë të zezë dhe targë aa 165 eh, kanë gjetur 72 pako me lëndë narkotike. mjeti drejtohej nga 34-vjeçari edi gashi nga mamurrasi, i cili po

udhëtonte së bashku me familjen, gruan shtatzënë në muajin e fundit dhe dy fëmijët e mitur, 3 dhe 6 vjeç. policisë i ka tërhequr vëmendjen disa lidhëse poshtë makinës dhe pas kontrollit ka rezultuar se te llamarina nën shasi ishin fshehur 72 pako lëndë narkotike, me peshë rreth 25 kg. policia ka bërë ndalimin e 34-vjeçarit, i cili familjarisht dhe së bashku me lëndën narkotike po tentonte të kalonte

në mal të zi dhe më tej. Sipas policisë, mendohet se destinacioni i tij të ketë qenë italia dhe droga do dërgohej në milano. Ky është rasti i dytë brenda pak ditësh ku kapen lëndë narkotike në qarkun e Shkodrës, ku vetëm tri ditë më parë u sekuestruan 1406 kg në brendësi të rezervuarit të gjuetisë në pulaj të Velipojës si dhe u kap një skaf 15 m i gjatë me dy motorë. D.Kolaj

Trafik hashashi me gruan dhe fëmijët në makinërrethe

31 familje në Shkodër kanë protestuar kundër vendimit që i detyrojnë ata të lirojnë ambientet e ish-shkollës së rezervave

ShkodËR Banorët që jetojnë në ndërtesën e ish-shkollës së rezervave në Shkodër kanë protestuar kundër urdhrit për lirimin e banesave të tyre. “Nuk do të dalim të gjallë prej këtu”,-kanë thënë dje disa prej protestuesve. Janë 31 familje me 179 banorë, që kanë marrë urdhër ekzekutimi për lirimin e banesave të tyre. Këto familje jetojnë pikërisht në ish-shkollën e rezervave, ndërsa

janë vendosur në këtë tokë shtetërore që nga viti 1992 nga kryetari i atëhershëm i Bashkisë, Filip Guraziu. Këta banorë kanë lëshuar akuza për pushtetin vendor që ia ka dorëzuar këtë pronë një shtetasi, i cili sipas tyre nuk ka gëzuar asnjë të drejtë dhe pronësi të mëparshme për këtë truall. “Ne dalim vetëm nëse shteti na jep shtëpi. Kjo ndërtesë ka qenë gërmadhë para 20 vitesh dhe ne e kemi rregulluar. Kemi hyrë këtu me urdhër të bashkisë së atëhershme, nuk na ka thënë kush mos hyni. Tani na thonë të dalim. Ky ka qenë objekt i ndërtuar nga populli dhe tani i ka dalë pronari që për 20 vite nuk ka ardhë të na

thotë se është e tij. Jemi pa punë, të sëmurë dhe nuk kemi ku shkojmë. Kemi shkuar në gjykatë por dy seanca janë bllokuar. Ne jemi me dokument këtu, nuk kemi hyrë e zënë arbitrarisht, por na kanë dhënë leje. Ne nuk dalim dhe do vazhdojmë ta kërkojmë të drejtën tonë me ligj, me gjyq dhe nuk pranojmë të dalim as me forcë”. Këta 31 familje kanë marrë urdhër ekzekutimi për lirimin e banesave, ndërkohë që nuk i është dhënë asnjë alternativë tjetër për një strehim. Para një situate të tillë, ata kërcënojnë me përshkallëzim të protestave e deri në veprime ekstreme, nëse dëbohen me dhunë nga banesat ku jetojnë. D.Kolaj

Protesta për banesat: Nuk dalim të gjallë që këtu

Gripi “vrastar” i Amerikës mbërrin në Shqipëri

instituti i Shëndetit publik konfirmon se kanë izoluar raste të gripit a dhe B, madje edhe nëntipin a h3n2, i cili shkaktoi një sërë viktimash në Shtetet e Bashkuara të amerikës. “ne konfirmojmë që gripi qarkullon në Shqipëri. në laboratorin e virologjisë më iShp janë izoluar rastet e para me grip, raste të shkaktuar nga viruse të tipit a dhe B. Viruset a që qarkullojnë në vend janë h3n2, h1n1. Shenjat janë të zakonshmet e gripit, dhembje koke, kollë, temperaturë e lartë, por nëse kolla sjell vështirësi në frymëmarrje, është e domosdoshme që të vizitohet menjëherë te mjeku”, -deklaroi për Tch, Silva Bino, shefe e departamentit të Sëmundjeve infektive në iShp. Bino sqaron se nuk ka vend për panik në popullatë, pasi në vendin tonë dhe në të gjithë europën, intensiteti i qarkullimit të virusit është i ulët. përsa i përket risqeve të dy viruseve që qarkullojnë, Bino thekson se simptomat e  gripit nuk duhen neglizhuar. “ne nuk mund të bëjmë asnjë dallim mes formave të gripit. gripi është i rrezikshëm, është një sëmundje virale që mund të shkaktojë pasoja të rënda. rastet në amerikë janë raste të evidentuara edhe në vendin tonë, edhe ne kemi pasur vdekje e raste të rënda nga gripi. ShBa është një vend më i madh dhe epidemia prek më shumë banorë, por në europë nuk ka shpërthime masive epidemike”, shtoi Bino.

Përgjini “braktiset” në qeli, nuk merret në pyetje për 48 orë I vetëdorëzuari në polici, Maringlen Përgjini nuk është marrë në pyetje për shkak se prokurorët kanë qenë në pushimin e fundjavës. E vërteta e vrasjes së Martin Shtjefnit ende e paqartë

Edhe pse kanë kaluar 48 orë nga vetëdorëzimi i Maringlen Përgjinit, ai ende nuk është marrë në pyetje nga ana e organit të akuzës. Edhe pse bëhet fjalë për vrasjen e një të riu, burime të sigurta nga ana e pol-icisë së Kurbinit bëjnë me dije se me përjashtim të protokollimit të vetë-dorëzimit në polici, nuk është kry-er ende asnjë veprim hetimor ndaj tij. Përgjini nuk është marrë ende në pyetje për vrasjen e 9 Janarit, ku mbeti i vdekur Martin Shtjefni, në një lokal me muzikë live në fshatin

Zejmen të Lezhës. Pas dy orësh qën-drimi në policinë e Kurbinit, Mar-inglen Përgjini është transferuar në dhomat e paraburgimit në burgun e Shënkollit, ku edhe atje nuk është marrë akoma në pyetje. Ndërkohë që para vetëdorëzimit në polici, për mediat Maringlen Përgjini ka deklaruar se është i gatshëm të bashkëpunojë me policinë për zbardhjen e së vërtetës së vrasjes së Martin Shtjefnit. Ai ka shtuar se do t’i tregonte policisë edhe vendin ku kishte hedhur armën me të cilën qëlloi në oborrin e lokalit, por as në këtë drejtim nuk është bërë ndonjë lëvizje nga policia. Kërkesës së M a r i n g l e n P ë r g j i n i t p ë r t ë dëshmuar për ngjarjen si dhe për të treguar edhe armën në prezencë të avokatit, nuk kanë marrë ende përgjigje. Burime të policisë së Kurbinit bëjnë me dije se në Lezhë nuk ka patur prokuror të gatshëm, që të bënte të mundur marrjen në

pyetje të Përgjinit dhe askush nga organi i akuzës nuk ka prishur pushimin, për hedhjen dritë mbi vrasjen e Martin Shtjefnit. Përtej dëshmisë së Maringlen Përgjinit, që mohon krimin dhe Ergys Nikës, i cili akuzon Maringlenin, ende nuk është bërë një ballafaqim mes të rinjve. Ndërsa me të drejtë, familja e Martin Shtjefnit vetëm pak ditë më parë i kërkoi policisë që të zbardhë të vërtetën e vrasjes së fëmijës së tyre, për të gjetur autorin e ngjarjes. Sipas burimeve zyrtare të policisë së Lezhës, Maringlen Përgjini akuzohet për veprat pe-nale të “armëmbajtjes pa leje” si dhe është i dyshuar për veprën penale të “Vrasjes me dashje”. Për këtë gjykata e Lezhës ka dhënë edhe masën e arrestit me burg pa afat në mungesë për Përgjinin. Ky i fundit sfidoi policinë, me vetëdorëzimin e tij, duke hedhur poshtë akuzat për vrasjen e Shtjefnit.

Para vetëdorëzimit në polici, për mediat Maringlen Përgjini ka deklaruar se është i gatshëm të bashkëpunojë me policinë për zbardhjen e së vërtetës së vrasjes së Martin Shtjefnit. Ai ka shtuar se do t’i tregonte policisë edhe vendin ku kishte hedhur armën me të cilën qëlloi në oborrin e lokalit

“Ne dalim vetëm nëse shteti na jep shtëpi. Kjo ndërtesë ka qenë gërmadhë para 20 vitesh dhe ne e kemi rregulluar”

silva Bino, shefe e dsi

8 MAPO e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

Maringlen Përgjini

www.mapo.al

Dosjefenomen

Vitrina e libritrecensë

botime

Faqe 9

Botohen letrat e panjohura të nolit

Aubrey Herbert, miku i shqiptarëve që

komunistët e lanë në harresë“miku i madh i shqiptarëve, aubrey Herbert dhe

krijimi i Shqipërisë së sotme” është për botim nga Bejtulla Destani dhe Jason Tomes

letërkëmbimi i Fan Nolit shtrihet në një periudhë kohore afro gjashtëdh-jetëvjeçare (1906-1965), pas së cilës qëndron historia shqiptare e gjysmës së parë të shekullit XX.

profil botimi

recensa e preç zogaj

arsenali tokësor i parashikimit të fatit “Kasandra”, një roman nga Christa wolf, botuar në shqip nga “IDK”

MuhaMMad Yunus: jo gjithçka Bëhet vetëM për paraShtëpia botuese UET Press ka sjellë në shqip librin e nobelistit për paqen, krijuesit të biznesit social dhe mikrokredisë, Muhammad Yunus, “Ndërtimi i biznesit social”. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e fshatrave të varfra, deri tek konkretizimi i konceptit të biznesit social si biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore

...Imagjinoni një botë pa varfëri, një botë në të cilën mosbalancimi është korrigjuar. Jo vetëm që do të jetë një botë shumë herë më e mirë për ata që kishin qenë të varfër, por gjithashtu kushdo tjetër do të për-

fitonte. Kur çdokush të ketë akses në shërbimin shëndetësor, kërkesa për doktorë dhe infermierë të tra-jnuar mirë, do të “ngrihet në qiell”. Kur çdokush të ketë mundësinë për të pasur një shtëpi të këndshme, kompanitë e ndërtimit, arkitektët dhe ata që bëjnë mobilie, do të puno-jnë jashtë orarit sepse do të ketë vël-lim të madh pune. Shpenzimet e qe-verisë në programet e ndihmës soci-ale do të jenë të panevojshme. Çdon-jëri në këtë planet vuan personalisht kur jeta e dikujt “çohet dëm”... shk-ruan fituesi i çmimit “Nobel” për paqen, ekonomisti Muhammad Yu-nus, në librin e tij “Ndërtimi i bizne-sit social”, botimi në shqip i të cilit vjen nga shtëpia botuese UET-Press. Idealist e njëherazi pragmatist me përpjekjen e tij...

pas ceremonisë së nderimit me titullin “Doctor Honoris causa” për profesor Yunus, shtëpia botuese e Universitetit europian të tiranës ka prezantuar botimin në shqip të librit “ndërtimi i biznesit social”

rrëfehet nobelistiMuhammad Yunus duke marrë çmimin "honoris Causa” në uet

10 e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

Biznesi social ofron një mundësi gjithashtu për përtëritjen individuale. miliona njerëz në çdo hap të jetës ëndërrojnë për ndryshimin, por nuk arrijnë asnjëherë ta përjetojnë atë. Shumë prej nesh ndihen të bllokuar në jetën “e sigurt” që nuk largohet asnjëherë nga rutina e punës dhe e konsumit të pamenduar.

pas ceremonisë së nderimit me titullin “Doctor Honoris Causa” për profesor Yunus, shtëpia botuese e Universitetit Europian të Tiranës ka prezantuar botimin në shqip të librit “Ndërtimi i biznesit social”

...Imagjinoni një botë pa varfëri, një botë në të cilën mosbalancimi është kor-rigjuar. Jo vetëm që do të jetë një botë shumë herë më e mirë për ata që kishin qenë të varfër, por gjithashtu kushdo tjetër do të përfitonte. Kur çdokush të ketë akses në shërbimin shëndetësor, kërkesa për doktorë dhe infermierë të trajnuar mirë, do të “ngrihet në qiell”. Kur çdokush të ketë mundësinë për të pasur një shtëpi të këndshme, kompa-nitë e ndërtimit, arkitektët dhe ata që bëj-në mobilie, do të punojnë jashtë orarit sepse do të ketë vëllim të madh pune. Shpenzimet e qeverisë në programet e ndihmës sociale do të jenë të panevo-jshme. Çdonjëri në këtë planet vuan per-sonalisht kur jeta e dikujt “çohet dëm”... shkruan fituesi i çmimit “Nobel” për paqen, ekonomisti Muhammad Yunus, në librin e tij “Ndërtimi i biznesit social”, botimi në shqip i të cilit vjen nga shtëpia botuese UET-Press. Idealist e njëherazi pragmatist me përpjekjen e tij drejt një bote pa të varfër, profesori Muhammad Yunus ia ka dalë mbanë ta luftojë varfëri-në, nga huatë e vogla disacentëshe nga xhepi i tij për artizanet e fshatrave të var-fra të Bangladeshit, vendlindjes së tij, tek ndërhyrjet në bankat e ndryshme si ga-rant për kredi, deri te krijesa e tij më e madhe: banka ‘Grameen’, një bankë në ndihmë të të varfërve, jo thjesht për hir të ndihmës, por drejt një investimi për jetën e miliona njerëzve. Gjithçka nisi me hapa të vegjël, thotë ai, duke e kthyer atë thirrje të brendshme njerëzore në qëllim të përjetshëm për të themeluar një bankë, me anë të së cilës do u vinte në ndihmë të varfërve të vendit të tij, Bangladeshit. “Befas ndjeva boshllëkun e koncepteve tradicionale të ekonomisë përballë urisë dhe varfërisë shkatërruese. Kuptova se duhej të isha me njerëzit e pikëlluar në Jobra, në fshatin fqinj fare pranë Univer-sitetit Chittahong, e në një mënyrë ose në tjetrën të gjeja diçka për të bërë për ta. Gjithçka që shpresoja të bëja ishte të bëhesha i dobishëm të paktën për një person në ditë”. Dekada më pas arriti të krijonte një bankë, një bankë e dedikuar për t’iu shërbyer të varfërve. E quajti ‘Grameen Bank’, ose Banka e Fshatit, në gjuhën bengale. Sot ‘Grameen Bank’ është një bankë mbarëkombëtare, që i shërben çdo të varfëri, në çdo fshat të Bangladeshit. Nga 8 milionë huamarrës, 97% janë femra”. Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose mikrofinancës , një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekul-

lit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Si arriti ky profesor i thjeshtë i ekonomisë që të krijonte në pak vite një fenomen, që sipas tij do ta çonte varfërinë në muze dhe një ditë fëmijët thjesht ta lexonin nëpër libra se varfëria kishte ekzistuar dikur...? Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si bankieri i të varfërve. “Kontribu-ti i tij i jashtëzakonshëm prek dhe një el-ement tjetër të rëndësishëm, siç është “biznesi social” në kuadrin e një ekono-mie më sociale e solidare që bashkon ob-jektivat e fitimit me kontributin në prob-lematikën sociale, e një tipi ekonomie që i mungon kapitalizmit të sotëm, që në themel të saj nuk ka fitimin, por punësi-min dhe plotësimin e nevojave të njerëzve; ka filozofinë e filantropisë së zotëruesve të kapitalit”, - shprehet Pres-identi i Universitetit Europian të Tira-nës, Adrian Civici, në parathënien e li-brit në gjuhën shqipe, i cili gjendet në çdo librari të kryeqytetit. Muhammad Yunus u lind në vitin 1940, në krahinën e Ben-galit perëndimor. Në moshën 22-vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i eko-nomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri i Bangla-deshit si pasojë e ndarjes së tij nga Paki-stani, Yunus, si përkrahës i zjarrtë i pa-varësisë së Bangladeshit, braktis kated-rat luksoze universitare si dhe jetën aka-demike në SHBA dhe kthehet për të dhë-në ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e univer-siteteve në Bangladesh, pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndë-sishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zh-villimin e çdo vendi. Ai shumë shpejt e shndërron Universitetin e Chittagong-ut në një qendër të rëndësishme të debateve mbi teoritë dhe mbi modelet e zhvillimit me fokus zonat rurale dhe ato të varfra. Por vetëm 3 vjet më vonë, një krizë e mad-he urie godet Bangladeshin dhe mbi 1.5 milion njerëz vdesin nëpër fusha, nëpër rrugë dhe nëpër trotuare, duke shokuar botën me pamjet dhe pafuqishmërinë e shtetit dhe të shoqërisë për ta ndërprerë këtë tragjedi. Kjo ngjarje e ndryshoi përgjithmonë rrjedhën e jetës së tij: “Njerëzit vdisnin nëpër rrugë, ndërsa

Biznesi social dhe fundi i varfërisë

nobelisti

unë vazhdoja të mbaja leksione për teo-ritë elegante ekonomike pa lidhje me re-alitetin…e kuptova se ishte shumë arro-gante që të pretendoja një përgjigje për këtë gjendje duke qëndruar në klasë….dhe menjëherë fillova të studioja se çfarë ndodhte në terren”. Yunus shkon në fshatin më të afërm dhe duke biseduar me banorët e tij kupton se “viktimat e urisë dhe të varfërisë ndodheshin në një rreth vicioz…ato nuk mund t’iu drejto-heshin bankave tradicionale, qoftë dhe për të pasur një sasi të vogël parash që ta investonin për të dalë nga kjo mizerje e skajshme pasi nuk ishin të besueshëm si klientë”. Ai e filloi ndryshimin “nga xhe-pi i tij”, vetëm 24 dollarë për 42 gratë më të varfra, “për të blerë një pulë..shitur vezët..blerë një pulë tjetër….dhe gradu-alisht për t’u futur në një cikël ekonomik që mund t’i ndihmonte të dilnin nga miz-erja”. “Rezultati ishte surprizues. Mu-hammad Yunus hedh hapin e dytë të jashtëzakonshëm: krijon “Grameen Bank”, ose «Banka e Fshatit», e cila shpe-jt e shtriu aktivitetin e saj në qindra fsha-tra të zonës, në gjithë Bangladeshin, si dhe në shumë vende të botës. Kjo bankë dëshmoi se të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mik-rokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tek-stile, telefonia, prodhimi i energjisë etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e për-doruesve të saj arrijnë të dalin nga gjen-dja e varfërisë. Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projek-tesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me “Grameen Bank” është laureat i çmimit “Nobel” për paqe, në vitin 2006, “Për përpjekjet për pro-movimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”, - përfundon Civici. “Së pari në problemet e varfërisë u përfshiva si një akademik, më pas per-sonalisht dhe krejt aksidentalisht. U përfshiva sepse varfëria ishte e përhapur kudo rreth meje në Bangladesh. Ishte uria e vitit 1974, ajo që në veçanti më shtyu jashtë kampusit të universitetit

dhe më detyroi të kthehem në një aktiv-ist social përveç faktit të të qenit më-sues”,- kështu e nis rrëfimin e tij nobel-isti për paqen, Muhammad Yunus, drejt rrugëtimit për të luftuar varfërinë. Faza më e fundit e këtij udhëtimi po krijon dhe po realizon një ide për një formë të re të kapitalizmit dhe për një lloj të ri të sipër-marrjes bazuar në vetëpohimin e njerëzve, dhe këtë Muhammad Yunus e quan biznes social. Është një lloj biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore që ka-në rrënuar njerëzimin si uria, të pas-trehët, sëmundjet, ndotja, injoranca. Mo-tivimi për nisjen ose bërjen pjesë e një bi-znesi social është i thjeshtë. Ai nis me idealizmin dhe shpresën, të cilët janë të integruar thellë në qeniet njerëzore. Bi-znesi social, gjithashtu ofron një rrugë daljeje për kreativitetin që miliona njerëz mbajnë brenda tyre. “Kreativitet” nuk do të thotë se duhet të jetë diçka e madhe. Mund të jetë aq i thjeshtë sa zbulimi i një problemi lokal dhe të menduarit; “unë pyes veten nëse ndokush ka provuar ndonjëherë të zgjidhë këtë problem duke bërë këtë gjë”, - dhe më pas ta provosh ta bësh atë gjë. Një zgjidhje e vogël lokale mund të bëhet fara e një zgjidhjeje botërore. Por as vetëm kreativiteti në këtë shkallë modeste nuk është një kusht i domosdoshëm. Nëse ju nuk mund të zh-villoni një farë, ju mund të merrni një farë ekzistuese dhe ta mbillni atë në një vend të ri. Biznesi social ofron një mundësi gjithashtu për përtëritjen individuale. Mil-iona njerëz në çdo hap të jetës ëndërrojnë për ndryshimin, por nuk arrijnë asnjëherë ta përjetojnë atë. Shumë prej nesh ndihen të bllokuar në jetën “e sigurt” që nuk lar-gohet asnjëherë nga rutina e punës dhe e konsumit të pamenduar. Në të njëjtën ko-hë, ne dëshirojmë të shkëputemi në një mënyrë të ndryshme jetese në të cilën ne mund të lemë gjurmët tona në këtë planet dhe të zbulojmë talentet e pafundme të ndrydhura brenda nesh. Biznesi social është një mënyrë e re e inkuadrimit të ekzistencës sonë që na ofron mundësinë për të riprojektuar jetët tona, po ashtu ed-he mënyrën sesi ne përmirësojmë planetin në të cilin jetojmë.

Shtëpia botuese UET Press ka sjellë në shqip librin e nobelistit për paqen, krijuesit të biznesit social dhe mikrokredisë, Muhammad Yunus, “Ndërtimi i biznesit social”. Autori tregon rrugëtimin nga huatë e para për gratë e fsha-trave të varfra, deri tek konkretizimi i konceptit të biznesit social si biznesi i dedikuar për zgjidhjen e problemeve sociale, ekonomike dhe mjedisore

11e hënë, 28 janar 2013 www.mapo.al

Besart Kadia

Kudo në universitetet botërore studiohen idetë tua, dhe së fundmi Shqipëria po aplikon qasjen e dhënies së mikrokredisë për uljen e varfërisë. A mendoni se po arrini synimet që i kishit vendosur vetes, jo vetëm në Bangladesh, por anembanë botës?

Kur unë fillova punën time, nuk e ki-sha idenë se kjo qasje do të kalonte kufi-jtë e fshatit në të cilin unë isha duke punuar. Nuk kisha as qëllim, as synim, as vizion, se kjo do të përhapej në gjithë botën. Por teksa u bë e njohur për disa njerëz, ajo u përhap në shumë fshatra të tjera dhe më pas në shtete të tjera, sepse nevoja për mikrokredi është kudo, pa-varësisht nëse jeton në një vend të pasur apo në një vend të varfër, nëse jeton në qytet apo në fshat, të gjithë kanë nevojë për asistencë financiare, gjë të cilën bankat nuk e bëjnë. Pothuajse 2/3 e pop-ullatës së botës janë larg radarit të ban-kave komerciale. Kështu që këta persona kishin nevojë për diçka ndryshe dhe ne ndërtuam këtë instrument që punon për ta. Kjo është ajo që njihet si mikrokredi dhe është e përhapur kudo tani. Ne pu-nojmë në Nju Jork dhe kemi gjashtë ban-

ka “Grameen” atje, për njerëzit e varfër në qytetin e Nju- Jorkut, dhe po zgjero-het. Kemi zyra në San Francisko dhe Los Angeles. Programet e mikrokredisë janë kudo në Europë, kemi programe në Nor-vegji, Francë Spanjë, Itali.

Pra, për të gjithë skeptikët që do

MuhaMMad Yunus:

Jo gjithçka bëhet vetëm për para

të thoshin se Shqipëria nuk është aq e varfër sa shtete të tilla si Bangla-deshi, ju do t’i përgjigjeshit se aktu-alisht ky program aplikohet në SH-BA, pse jo në Shqipëri?

Nuk ka të bëjë nëse shteti është i varfër apo jo. Por pyetja shtrohet nëse qytetarët janë refuzuar nga sistemi bankar, dhe në çdo shtet ka një numër të madh njerëzish që janë refuzuar nga sistemi bankar, dhe puna jonë, mikrokredia, punon për ata. Ky sistem punon mjaft bukur, pasi ata i shlyejnë paratë deri në 98% dhe krijon aktivitete që gjenerojnë më tepër para. Ky sistem punon shumë mirë dhe me gratë. Kudo që ne shkojmë në Amerikën Latine, Afrikë, Europë apo dhe Azi, gjithnjë përqendrohemi te gratë. Brenda bankës “Grameen” që punon në Bangla-desh, ne kemi 8.5 milionë huamarrës, prej të cilëve 97% janë femra nga zona të varfra.

Ju u krahasuat nga Kryeministri i Shqipërisë me Nënë Terezën, të pak-tën me objektivat e punës së saj, si ju bën të ndiheni ky fakt?

Këto ishin fjalë shumë dashamirëse. Në të gjithë e admirojmë punën e Nënë Terezës, e cila erdhi nga Shqipëria për t’u dedikuar jetën e saj njerëzve të varfër në rrugët e Kalkutës. Kjo është një sakrificë e madhe. Ndërsa unë nuk jam larguar nga vendi im, jam akoma aty. Ndaj nuk mendoj se krahasimi do ishte i njëjtë.

A mendoni se në jetët tona, ne do të mundet të shohim fundin e varfërisë, çka duket e paimagjin-ueshme sot?

Patjetër. Unë jam i bindur se do të mund të arrihet. Ne kishim tetë objekti-vat e mijevjeçarit, ndër të cilat dhe uljen e nivelit të varfërisë me gjysmën e saj de-ri në vitin 2015.

Edhe në situatën e krizës aktuale? Absolutisht. Ne mund të kishim ulur

nivelin e varfërisë para vitit 2015, por me gjithë vështirësitë ne do t’ia arrijmë deri në 2015-ën. Pyetja është në se ne mund t’ia arrijmë të ulim nivelin e varfërisë me gjysmën e saj, a do të mund ta shfarosim varfërinë përgjithnjë...Dhe argumenti im është se, nëse e ulim varfërinë me gjysmë, atëherë ne po të vazhdojmë në këtë mënyrë do ta çojmë drejt zeros. Në qoftë se njerëzit e ngulisin këtë në mendje dhe në imagjinatën e tyre, kjo ka për të ndod-hur. Këtë duam të bëjmë.

A mendoni se sistemi aktual, i cili promovon te njerëzit dëshirën për të bërë më shumë para si mënyrë e suk-sesit në jetë, mund të ndryshojë aq kollaj?

Duhet të ndryshojë. Sepse ky percep-tim nuk është perceptimi i duhur. Sepse mënyra se si është ndërtuar sistemi kap-italist është që të gjithë njerëzit janë vënë vetëm pas parasë. Gjithçka që ata bëjnë në jetë është të ndjekin paranë nga pas, për të bërë më shumë para. Kështu që paraja është bërë mbret në jetët tona, çka nuk duhet të jetë kështu. Njerëzit nuk ja-

në robotë, që gjithçka që bëjnë është të ndjekin paranë nga pas. Qeniet njerëzore janë shumë më shumë sesa robotë. Ne duam të bëjmë gjëra që na bëjnë të ndje-hemi të lumtur. Të bësh para është lum-turi, të bësh njerëz të tjerë të lumtur është super lumturi. Dhe kjo pjesë nuk është përfshirë asnjëherë në sistemin kapitalist. Kështu që ne po mundohe-mi që ta zgjerojmë interpretimin e sistemit kapitalist duke e përfshirë këtë në botën e biznesit. Ne e quajmë ‘Biznes social’. Ne krijojmë biznes për të zgjid-hur problemet njerëzore. Dhe këto bi-znese janë biznese pa dividend, ndërsa bizneset tradicionale janë ndërtuar për të bërë para, ndërsa bizneset sociale nuk kanë synim fitimin e parasë dhe janë ndërtuar vetëm për të zgjidhur probleme sociale. Çdo qenie njerëzore mund t’i bëjë të dyja, të fitojë para dhe në të njëjtën kohë të zgjidhë problemet, pasi ata kanë fuqi të mëdha krijuese. Dhe këtë duam të përfshijmë në per-ceptimin e madh që kemi për kapitaliz-min. Për t’i parë qeniet njerëzore si të til-la, dhe jo si robot.

Është interesant fakti sesi e bëjmë aq kollaj dallimin mes ekonomisë dhe shoqërisë. Ndaj doja t’ju pyesja se si ndjeheni që keni marrë çmimin “Nobel” për paqe dhe jo çmimin “No-bel” për ekonomi?

Kjo varet nga komisionet për çmimin “Nobel” dhe është në dorë të tyre për të vendosur se kush do të marrë çmimin “Nobel” për çfarë. Në vitin 2006, komis-ioni për çmimin “Nobel” për paqe më zg-jodhi mua atë vit. Ndaj unë e mora dhe nuk e kam idenë se çfarë tjetër mund të kisha marrë, ndaj nuk është se jam i shqetësuar për këtë. Kur ata më zgjod-hën, unë isha shumë i lumtur si dhe të gjithë njerëzit e Bangladeshit.

Cili është mesazhi kryesor që ju keni në jetë dhe, a është ky një me-sazh që doni t’ia përcillni brezit të ri ?

Brezit të ri unë dua që t’i kujtoj se ka aftësi të jashtëzakonshme, më shumë se çdo brez tjetër në histori, pasi teknologjia jep këtë mundësi për të qenë krijues dhe të jenë të lidhur me pjesën tjetër të botës që u mundëson të mos jenë të izoluar, por të ndërlidhur. Ata kanë gjithashtu të gjithë fuqinë e informacionit dhe të kenë akses në të kur dhe ku të duan, kështu që mund ta përdorim këtë fuqi për të ndry-shuar botën. Dhe sot bota po ndryshon shumë shpejt. Kështu që ajo që është e pamundur sot, nesër mund të bëhet lehtësisht e mundur. Kështu që mos kini frikë nga e pamundura. Gjeni të gjithë ato gjëra që duken të pamundura që janë rreth e qark dhe bëjini të mundura, sepse bota po shkon drejt kësaj. Po ta vendosni mendjen në punë në këtë drejtim, gjithç-ka është e mundur sepse kapacitetet njerëzore janë të pafundme. Këtë gjë dua t’u them të rinjve, nëse ata duan të arrij-në diçka, ata mundet të krijojnë botën që duan, është në dorën e tyre.

Mesazhi për Brezin e riBrezit të ri unë dua që t’i kujtoj se ka aftësi të jashtëzakonshme, më shumë se çdo brez tjetër në histori, pasi teknologjia jep këtë mundësi për të qenë krijues dhe të jenë të lidhur me pjesën tjetër të botës që u mundëson të mos jenë të izoluar, por të ndërlidhur. ata kanë gjithashtu të gjithë fuqinë e informacionit dhe të kenë akses në të kur dhe ku të duan, kështu që mund ta përdorim këtë fuqi për të ndryshuar botën.

Muhammad Yunus duke marrë titullin "Honoris Causa" nga Universiteti Europian i Tiranë

cmYK

L

www.megateksa.comAutostrada Tiranë-Durrës, Km 7, ShqipëriLinja e shërbimit për klientin: Tel.: 04 23 88 333info@megateksa.com

12 MAPO e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

rECENSa “Kasandra”, një roman nga Christa wolf, botuar në shqip nga “IDK”

arSENalI ToKëSor I paraSHIKImIT Të FaTIT

Preç Zogaj

Eposi më i njohur në gjithë historinë e njerëzimit është padyshim ai i pushtimit të

Trojës prej grekëve dhe i rënies së saj me një gjëmë përjetësie. E rrëfen Homeri tek “Iliada” e famshme, lënda e ngjeshur dhe polisemantike e së cilës ishte e tillë që të ushqente me episodet dhe grimcat e saj të shenjta një konstelacion dramaturgësh e poetësh gjenialë të antikitetit greko-romak, si Eskili, Sofokliu, Euripidi,Virgjili dhe të tjerë, për të vazhduar nëpër shekuj me emra shkrimtarësh të mëdhenj që janë frymëzuar apo kanë ngjyer penën në eposin e pashtershëm homerik. Veç kësaj, me subjektin, legjendat, mitet dhe heronjtë e saj, vepra e Homerit është përshtatur në qindra botime për fëmijë dhe adoleshentë, është ekranizuar shumë herë nga shoqëritë më të famshme kinematografike të botës, aq sa është e vështirë të gjesh njerëz me njohuri mesatare për letërsinë dhe artin që të mos dinë diçka për Akilin, Priamin, Hektorin, Andromakën, Helenën, Hekubën, Klitemestren, Kasandrën, Parisin, Odisenë, Agamemnonin, Menelaun, Laokontin, pra për këtë çetë mbretërorësh, oborrtarësh, luftëtarësh e orakujsh mitikë, të cilët gjenia letrare, e vetmja armike fitimtare e harresës, i ka vënë të luajnë pambarimisht për brezat një sagë të agimeve letrare, në të cilën është plazmuar partitura e shpirtit njerëzor.

Përballë këtij shumëfishimi të pashembullt të eposit homerik duket sikur nuk ka mbetur gjë pa u thënë e pa u zhvilluar, por nuk është kështu. Vepra e parë ka vazhduar dhe vazhdon të nxjerrë nga trungu i saj tremijëvjeçar degë të reja, tamam si një pemë gjenealogjike madhështore, e pamort.

Romani “Kasandra” i shkrimtares së madhe gjermane Christa Wolf (1929-2011) është një degë e tillë, e denjë për madhështinë e vetë pemës, por edhe mjaft origjinale, teksa e njeh lexuesin me këndvështrime të reja të luftës dhe shkatërrimit të Trojës, vështruar me syrin dhe mendjen e Kasandrës, njërës prej dymbëdhjetë fëmijëve të mbretit të Trojës, Priam dhe mbretëreshës Andromaka. Kasandra ka kaluar në histori si personifikimi femrës që ka dhuntinë e parashikimit të ngjarjeve dhe fateve njerëzore. Përveç kësaj dhuntie hyjnore, miti i saj ngërthen edhe fatin e dyfishtë tragjik që pati kjo princeshë e oborrit trojan, në fillim si e dëbuar dhe e dënuar nga mbreti Priam për shkak të parashiki-meve të saj ogurzeza dhe ngulimit të saj për marrëveshje me grekët dhe mandej, me rënien e Trojës, si robinë e Agamemnonit fitimtar, që e mori në Mikenë, ku do të binte pre e urrejtjes dhe smirës së Klitemnestrës, gruas mbretvrasëse. “Jo nga lindja, aspak, por nga bisedat në oborret e rëndë-sishme të Trojës unë u bëra trojane. Dhe nga zhaurima e zërave përtej vrimës së shikimit, teksa isha e mbyllur në kafaz, pushova së qeni e tillë. Tani

që Troja nuk ekziston, unë jam bërë përsëri trojane. Asgjë tjetër”, - thotë Kasandra për veten e saj, teksa ka pikasur vendimin e Klitemnestrës për të hequr qafe dhe po pret vdekjen me qetësi. Fatdhënësja, parashikuesja, Kasandra është dënuar nga dhuntia e saj, sepse në një pikë të caktuar, të mëdhenjtë e të fuqishmit nuk duan ta njohin të vërtetën, ose kanë tmerr prej saj. Por stuhia që do të shkatërrojë muret e krenarisë së tyre dhe vetë trashëgiminë e tyre do të vijë. Të duket se shkrimtarja gjermane ka dashur të aktualizojë në një kontekst të caktuar të jetës bashkëkohore këtë mesazh universal. Pavarësisht peshës që ka një mesazh si ky, romani “Kasandra” nuk është një roman mësimesh. Duket qartë se tendenca e autores nuk është të përcjellë mesazhe, por e kundërta: të shmangë joshjen për të deduktuar mesazhe nga teksti, gjë që zakonisht e than vetë tekstin. Ajo ka vënë Kasandrën të tregojë nga brenda atë që grekët e kanë treguar nga jashtë. Rrëfimi është i vetëmjaftueshëm për kureshtjen. Ndërsa mënyra e rrëfimit është një dhuratë e rrallë për inteligjencën dhe shijen e lartë. Kasandra sapo ka mbërritur me robërit e tjerë trojanë në Mikenë dhe sapo ka lexuar në vështrimin e Klitemnestrës vendimin për të mos e falur. Ajo po pret vdekjen dhe digresioni i saj i beftë, që ndërpritet dhe alternohet me rënien pikë- pikë të minutave të fundit të jetës, ka tensionin dhe temporitmin e një forme për të mundur frikën apo më saktë për t’u çliruar prej saj. Stili didaskalik, plot thellësi ndjenje, me tone të shtruara lamtumire, të kujton letrën që shkroi mbretëresha e Francës, Maria Antuaneta një natë përpara se ta çonin në gijotinë. Natyrisht, “Kasandra” është një roman ku princesha që flet në vetën e parë ka shumë e shumë gjëra për të kujtuar. Jeta në oborrin trojan, figura e Mbretit, figura e mbretëreshës, vëllezërit dhe motrat, Hektori, gruaja e tij, kthimi i Paridit, djalit të tretur; kthimi bashkë me të i fatkeqësisë dhe kobit për Trojën, sinjalet e para të dhuntisë së parashikimit, mbushja me parandjenjën e fatthënies, dëshira për të ushtruar ndikim te njerëzit, synimi i zjarrtë për të patur një komunikim me perëndinë, mospëlqimi ndaj burrave vdekatarë, përvojat sensuale dhe seksuale, dashuria e saj e dëshpëruar për Enean, djalin që fati do ta caktonte të çonte hirin, kujtimin dhe farën e Trojës së shkatërruar në një tokë tjetër…Të gjitha këto dhe shumë linja e episode të tjera parakalojnë në mendjen e Kasandrës si në një film ku nuk ka kohë dhe vend për asgjë të tepërt. Pastaj vjen lufta, Menelau që zbarkon në Trojë për të negociuar kushtet e një pakti për kontrollin e lundrimeve në ngushticën e Helespontit, kthimi i tij pa rezultatet e pritshme në Greqi, rrëmbimi i motrës së mbretit Priam nga grekët, Paridi që shkon në Mikenë për një vizitë zyrtare, ku do të zbatojë vendimin hyjnor për të rrëmbyer gruan e Menelaut, Helenën, më të bukurën femër që ka njohur njerëzimi i kohës.

Paridi nuk kthehet në Trojë me anijen zyrtare, pasi është detyruar të ndjekë një rrugë tjetër. Kur kthehet, trojanët nuk shohin Helenën, por një grua të mbuluar. Të thuash nuk kishte ardhur dhe ndoshta nuk kishte ardhur vërtet, por e gjithë kjo histori ishte një gjë që lidhej me nderin. Ky është momenti kur dhuntia e parashikimit e pushton Kasandrën dhe ajo shkon duke klithur nëpër pallat “nuk ka asnjë Helenë këtu, jemi të vdekur, të vdekur”. Grekët nga ana e tyre janë bashkuar nën komandën e Agamemno-nit dhe do t’ia behin shumë shpejt me ushtrinë e tyre para mureve të Trojës. Në pamje të parë ata kanë ardhur për të luftuar për nderin dhe bukurinë. Ndërkohë që nuk është parë një Helenë në Trojë. Me forcën e arsyes dhe intuitës Kasandra sheh përtej kësaj intrige. I thotë babait, Priamit, se një luftë që bëhet për një fantazmë është luftë e humbur. “Mos fol budallaqe, - ia kthen Priami. - Ata duan arin tonë dhe kalimin në Dardanele”. “Atëherë, bëj Pazar”, - i thotë Kasandra. Priami e refuzon të bijën me arsyetimin se “nuk bëjmë pazar me të drejtat tona”. Është kriza e parë e fatdhënëses me babanë, por e dyta do të jetë akoma më fatale. Kasandra do të kërkojë me forcë të dëgjohet në Këshillin e Luftës, ku do të propozojë t’u thuhet grekëve e vërteta për Helenën, t’u jepet ar dhe çfarë duan si kusht për ndalimin e luftës. Kësaj radhe Priami, krenar dhe miop njëkohësisht, e mohon si bijë dhe urdhëron izolimin e saj. Përpjekja e tretë e Kasandrës për të ndalur vërshimin e tragjedisë është ajo që lidhet me kalin e famshëm. Më kot mundohet t’i bindë trojanët të refuzojnë atë dhuratë të kobshme. “Katastrofa erdhi shpejt. Fundi i kësaj lufte ishte i denjë për fillimin e saj: mashtrim i turpshëm”. Kështu thotë Kasandra duke patur parasysh rrëmbimin e një gruaje që nuk u pa kurrë dhe kalin-dhuratë, ku ishin fshehur zjarrvënësit e Trojës. Paraqitja e Helenës si figura fantomatike e nderit të cenuar për grekët dhe e nderit të venë në vend për trojanët është një risi në romanin e Christa Wolf-it. Që i jep mundësi shkrimtares gjermane të plazmojë një kompleks arsyesh që çojnë në konflikte të përgjakshme. Në optikën e saj, më shumë se bartëse e një dhuntie të mbinatyrshme, Kasandra është një femër inteligjente, një mendimtare e hollë, një filozofe, një njohëse e thellë e natyrës njerëzore. Janë këto cilësi dhe natyra e saj e lirë që e bëjnë atë të jetë një kokë mbi të tjerët në parashikimin e së ardhmes. “Shumë më vonë më lindi mendimi se mënyra sesi sillet njeriu ndaj dhimbjes rrëfen për të ardhmen e tij shumë më tepër se shumica e shenjave të tjera që unë i njoh”, - është vetëm një prej sentencave të mrekullueshme, që bëjnë pjesë në arsenalin tokësor të parashikueses së famshme.

Botuar nga “IDK”, në përkthimin e Afrim Koçit, “Kasandra” vjen si një ngjarje e madhe për letërsinë në gjuhën shqipe.

13e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

romani “Kasandra” i shkrimtares së madhe gjermane Christa wolf (1929-2011) është një degë e tillë, e denjë për mad-hështinë e vetë pemës, por edhe mjaft origjinale, teksa e njeh lexuesin me këndvështrime të reja të luftës dhe shkatër-rimit të Trojës, vështruar me syrin dhe mendjen e Kasandrës, njërës prej dymbëdhjetë fëmijëve të mbretit të Trojës, priam dhe mbretëreshës andro-maka. Kasandra ka kaluar në histori si personifikimi femrës që ka dhuntinë e parashikimit të ngjarjeve dhe fateve njerëzore.

rrëfimi është i vetëmjaf-

tueshëm për kureshtjen.

ndërsa mënyra e rrëfimit është

një dhuratë e rrallë për

inteligjencën dhe shijen e

lartë. Kasandra sapo ka

mbërritur me robërit e tjerë

trojanë në mikenë dhe

sapo ka lexuar në vështrimin e

Klitemnestrës vendimin për të

mos e falur.

proFIl14 e hënë, 28 janar 2013

www.mapo.al

“miku i madh i shqiptarëve, aubrey Herbert dhe krijimi i shqipërisë së sotme” është për botim nga bejtulla Destani dhe jason tomes

Noel Malcolm

Kur Aubrey Herbert vizitoi qytetin jugor shqiptar të Vlorës, në shta-tor të 1913-ës, para godinës ku

ishte strehuar përkohësisht, u mblodh një turmë dhe brohoriste: “O Paladin i Lirisë, qofsh i bekuar nga stërnipërit ta-në!”. Padyshim, kjo ndodhi e preku shumë; më vonë pas kthimit të tij në An-gli, në një letër që i dërgonte të vëllait, i shkruante: “Shqiptarët thonë se stër-nipërit e tyre do të bekojnë emrin tim”. Por e vërteta e hidhur është se pjesa më e madhe e stërnipave të atyre shqiptarëve mirënjohës nuk arritën ta bekojnë emrin e Aubrey Herberit, sepse nuk dëgjuan kurrë për të. Nën regjimin komunist, që sundoi vendin për rreth gjysmë shekulli, Herbertin e shndërruan në një “askush” historik; ideologjia zyrtare mbajti qën-drim armiqësor ndaj idesë se Shqipëria mund të kishte përfituar në ndonjë for-më a tjetër nga ndihma e një politikani dhe figure shtetërore britanike-aq më tepër nga një person, që ishte latifondist, aristokrat dhe konservator. Ndonëse në Fjalorin Enciklopedik Shqiptar, i botuar në Tiranë në vitin 1985, përmend disa ud-hëtarë dhe shkrimtarë të mëhershëm britanikë, si Bajroni, Hobhouse, Leake dhe Lear, dhe megjithëse mikeshës dhe bashkëfushatistes së Herbertit, Edith Durham, vërtet i rezervohet trajtim dashamirës, vetë Herber lihet në harresë, në shpërfillje të plotë. Në këtë mënyrë, ideologjia komuniste jo vetëm zhduku historinë personale të një figure kyçe në historinë e Shqipërisë, por edhe fshiu të gjithë kujtesën e punës humanitare të ndërmarrë nga Herberti dhe familja e tij (përfshirë punën e kryer nga nëna e tij, pas vdekjes së tij, në përkujtim të tij), e cila shpëtoi me qindra, ndoshta mijëra jetë njerëzish nga sëmundjet dhe uria.

Duhet thënë se emri i Aubrey Herber-tit nuk pati vlerësimin e duhur as në ven-din e tij. Është e vërtetë se kushdo që lex-on për jetën dhe letrat e figurave të tilla si Raymond Asquiuth, Lawrence i Ara-bisë ose Mark Sikes, do të vërejë edhe praninë e herëpashershme të Herbertit si një mik shumë i vlerësuar, por ekscen-trik në mënyrë të pakapshme. Vendi që zinte Herberti në botën politike u shpalos për mrekulli nga biografia që Margaret FitzHerbert i kushtoi atij në Luftën e Parë Botërore, Mons Anzac dhe Kult, që do t’i linte mbresa një brezi të ri lexuesish për shpirtin, humorin, zhdërvjelltësinë dhe guximin e tij. Por kronika tradicionale e historisë politike britanike të fillimshek-ullit të njëzetë ka lejuar që emri i tij të zh-duket pothuajse pa lënë gjurmë.

Kjo nuk është aq befasuese. Aubrey Herbert ushtroi pak pushtet të drejtpër-drejtë mbi ngjarjet dhe kauzat për të cilat luftoi, nuk gëzonin popullaritet. Mbro-jtja e pashoqe nga ana e tij e së drejtës së Shqipërisë për kombësi e bëri një figurë mjaft të izoluar; megjithëse (siç tregon ky libër) ishte energjik dhe çuditërisht i efektshëm në sigurimin e mbështetjes nga miqtë dhe kolegët e tij të botës poli-tike, ai ishte në fund të fundit, i vetmi politikan britanik, i cili mund të fliste për çështjet shqiptare në bazë të njohjes dhe përvojës së gjallë vetjake. Dhe nga ana tjetër, në jetën publike britanike ishin rrënjosur interesa dhe simpati (siç tregon gjithashtu ky libër), që i ishin kushtuar mbrojtjes si të politikës

greke, ashtu dhe të asaj serbe ndaj Shq-ipërisë.

Kësisoj, Herbertit iu desh të për-ballej me dy pengesa kryesore: injo-rancën e shumicës dërrmuese-përf-shirë politikanë dhe diplomatë- për çdo gjë shqiptare dhe interesat e kundërta të aktivistëve të tjerë në çështjen e Ball-kanit. Mrekullia është se ai dhe grupi i vogël i miqve të Shqipërisë, të cilët ai i bëri bashkë, patën arritje kaq të shum-ta. Në një fjalim në Parlament në qer-shor 1914, Aubrey Herbert përqasi dy tradita ose “shkolla mendimi” në poli-tikën e jashtme: qasjen romantike-liberale, e cila mbronte të drejtat e kombeve të vogla dhe shteteve të vik-timizuara, dhe qasjen që më vonë do të etiketohej si “realiste”, që kërkonte shkëputjen e Britanisë nga të gjitha konfliktet e huaja, përveç rasteve kur viheshin në rrezik interesat materiale të saj. Do të ishte shumë e lehtë sikur këtë dikotomi ta shfrytëzonim dhe Her-bertin ta kategorizonim thjesht si lib-eral idealist, i interesuar vetëm për mbrojtjen e të dobëtëve. Por kjo nuk do t’i jepte vlerësimin që i takon gjerësisë dhe thellësisë së mendimit politik të tij. Ideja më e mirë e modelit të mendimit të tij përftohet nga fjalimi madhor për Shqipërinë, të cilin ai e mbajti në Dhomën e Komunave në maj 1913- një ndërhyrje e rëndësishme në debatin publik, në një kohë kur e ardhmja e Shqipërisë ishte në fije të perit. Këtu ai këmbënguli vërtet në temën kyçe ro-mantiko-liberale të luftës së një popul-li për të mbrojtur gjuhën dhe lirinë e tij, duke gjetur me mjaft zgjuarsi momen-tin për t’ia atribuuar këto vlera vetë Sër Edward Grey-t: “Sekretari i Jashtëm...tha se e njëjta dashamirësi duhet t’u zg-jatet edhe shqiptarëve, ashtu siç u është dashur edhe popujve të tjerë, të cilët ka-në luftuar për jetën e tyre, për gjuhën e tyre, për lirinë e tyre dhe për vendin e tyre”. Gjithashtu, ai këmbënguli në pari-met elementare të drejtësisë: “Ne do të dëshironim të shihnim që ndaj Shq-ipërisë të zbatohet i njëjti parim që është zbatuar për vendet e tjera të Ballkanit”. Dhe me urtësi u shpreh se, idealizmi moral mund të bashkëjetonte me një politikë dashamirëse për shqiptarët, për shkak të “cilësive të shkëlqyera” të vetë shqiptarëve: “Kur shqiptari jep fjalën, mund të mbështetesh tek ai; besimin mund ta lësh në nderin e tij, njëlloj si të jesh në besën e oficerit britanik”. Por diskutimi i tij nuk u mbyll me kaq. Ai shkoi më tej duke theksuar se, copëti-mi i propozuar i trojeve shqiptare nuk kishte kuptim në aspektin ekonomik, pasi ndante nga trungu i tyre qytete të rëndësishme si Peja dhe Dibra. Madje, edhe më e rëndësishme, ai vuri në dukje se një zgjidhje që ishte e papran-ueshme për shumicën e banorëve të atyre viseve, vetëm sa do t’i mbante ndezur zjarret e konflikteve të ardh-shme; “duke zvogëluar, duke cunguar dhe duke gjymtuar Shqipërinë, ju e bëni shumë më të vështirë arritjen e të vetmes gjëje, që çdokush e dëshiron më së shum-ti-domethënë, të ekuilibrit dhe të stabil-itetit në Ballkan”. Në terma më të përgjithshme, parimi i tij ishte që, pas çdo konflikti, stabiliteti i vërtetë vjen vetëm nga arritja e një paqeje të drejtë dhe se drejtësia kërkon dy gjëra: respektimin e

aubrey herbert, miku i shqiptarëve që komunistët e lanë në harresë

dëshirave themelore të popullit, si dhe bërjen dhe ekzekutimin e gjykimeve mo-rale për kriminelët dhe viktimat e tyre. Ky parim ishte sa realist, aq dhe idealist dhe Aubrey Herbert e kuptonte plotë-sisht këtë, por si asokohe, ashtu edhe në konfliktet e mëpasshme në Ballkan, shumëkush në Zyrën e Jashtme Britan-ike e ka çuditërisht të vështirë ta rrokë. Ky koleksion i shkrimeve të Herbertit për çështjet shqiptare dhe ballkanike hedh mjaft dritë të re si në lobimin për shtetësi-në shqiptare, ku ai u përfshi në mënyrë aq të palodhur, ashtu edhe në kushtet dhe manovrat politike në Shqipëri në një kohë me rëndësi jetike për histori-në e saj. Por mbi të gjitha, ai sjell në fokus më të mprehtë të menduarin dhe karakterin e vetë Aubrey Herbertit;

vëllimi i botuar i kujtimeve të tij, Ben Kendim, u shkrua në fund të fundit, për konsum publik (pasi përmban një numër artikujsh të përgatitur për shtypin), ndërsa shënimet në ditar dhe letërkëmbimi personal i tij shprehin mbresat e drejtpërdrejta dhe mendimet vetjake. Këtu shohim se interesi i tij për Shqipërinë u ngjall jo vetëm nga parimet e drejtësisë, por edhe nga admirimi i vër-tetë i cilësive individuale të shumë prej shqiptarëve që takoi: reagimin e luftëtarit të famshëm Isa Boletini ndaj një pusie të hamendësuar, “i zhdërvjellët si panterë”, dhe “njerëzit e tij brofën përreth tij si me sustë”, për shembull, ose shqiptarët të cilët shoqëruan Herbertin në Novi Pazar, të cilët “ngjanin si mbretër në zhele”. Gjithashtu vërejmë pakënaqësitë dhe zh-gënjimin e tij me disa prej pushtetarëve shqiptarë në pozita të udhëheqjes poli-tike gjatë asaj periudhe. Një ndër inci-dentet më të paharrueshme dhe karak-teristike, në të vërtetë, ndodhi gjatë viz-itës së tij në Vlorë më 1913-ën, kur këm-bënguli të këqyrte burgun e zonës dhe u trondit nga kushtet e llahtarshme që vërejti; siç tregon, menjëherë i tha Ismail Qemalit (kreu i qeverisë atje) se, “nëse gjërat drejtoheshin në këtë mënyrë, kjo do të fliste shumë pak në dobi të Shq-ipërisë së re, dhe madje as për të shpë-tuar miqtë e mi”. Me kërkesë të tij, të burgosurit u liruan; nëse Ministri i Drejtësisë u dënua, siç kërkoi ai, gjithashtu kjo nuk dihet. Dhe bashkë me këto portretizime politike dhe sociale ka edhe momente përshkrimesh idilike, që sjellin në mënyrë të gjallë përvojën e ud-hëtarit: gjatë udhëtimit të tij nga Shko-dra në Prizren në maj 1907, për shem-bull, përshkrimi i shtegut që përshkoi si “i frikshëm kur nga një kënd, e sheh tek ngjitet përpjetë kodrave kundruall, një fëmijë kur gërvisht baltën”. Ose një tjetër, nga udhëtimi i tij nëpër Kosovën veriore e qendrore në janar 1909: “Kaltërsia e qiellit pasqyronte një kthjelltësi të përkryer dhe herë pas here një batare flokësh derdhej nga lart nëpër gjethnajën e kafenjtë të lisave, si fluturim shigjetash me majë diamanti, por me bishta të padukshëm”. Në ku-jtesë të ngulitet veçanërisht një frag-ment nga i pari i dy udhëtimeve: “një faqe kodre me një kope dhish, ku një bari dremiste me pushkën nën krye në vend të jastëkut, teksa një tjetër i binte fyellit të Panit mes zymbylave të egër...Kalova pranë një breshke të bukur, të cilën e mo-ra dhe e largova nga rruga se mos e shkelnin... Drini i Zi që shndrit atje tej, takohet me Drinin e Bardhë, që nga largësia shëmbëllen me një liqen poshtë një mali të stërmadh, të mbuluar me dëborën e varur si ehuj akulli”. Kur lexojmë fragmente të tilla mund ta ke-mi të vështirë të kujtojmë që shkrimi i Aubrey Herbertit ishte mjaft i dëmtuar; ky shkrimtar, i cili ishte poet i përkorë, kishte gjithashtu më shumë se dhuntinë e vështrimit të gjërave me syrin e artistit. Janë këto cilësi, bashkë me humorin therës të tij, vlerësimin mendjehollë të karaktereve, njohjen e hollësishme, af-tësinë perceptuese të politikës nga ana e tij dhe gjykimin e palëkundur moral të tij, ato që e bëjnë Aubrey Herbertin ud-hërrëfyes të përkushtuar dhe dëshmitar të rëndësishëm të një epoke vendimtare në historinë e trojeve shqiptare.

nën regjimin komunist, që sundoi ven-din për rreth gjysmë shek-ulli, Herbertin e shndërruan në një “askush” his-torik; ideologjia zyrtare mbajti qëndrim armiqë-sor ndaj idesë se Shqipëria mund të kishte për-fituar në ndonjë formë a tjetër nga ndihma e një politikani dhe figure shtetërore britanike-aq më tepër nga një person, që ishte latifondist, aristokrat dhe konservator.

17E hënë, 14 janar 2013www.mapo.al

Suplementi “Libri” në MAPO çdo fillim jave do të sjellë sugjerimet e tij për lexuesin e vet shqiptar. Librat më të rinj që shtëpitë botuese shqiptare publikojnë në stendat e librarive.

në vitrinatL i b r a t ë r i n j

e librarive

Faqe 16

histori

roman

keshilla

kujtime

studime

tregime

Titulli: Letërkëmbimi i Fan NolitAutori: Nasho JorgaqiBotimet : Erik

Botohen letrat e panjohura të nolit

letërkëmbimi i Fan nolit shtrihet në një periudhë kohore afro gjashtëdhjetëvjeçare (1906-1965), pas së cilës qëndron historia shqiptare e gjysmës së parë të shekullit XX. Është kjo koha e ngjarjeve të mëdha në jetën e popullit tonë, e kthesave historike. letërkëmbimi i nolit, i ngjan një varianti të detajuar të autobiografisë, pasi ndjek e reflekton në një farë mënyre jetën e tij nga mosha e rinisë deri në pleqëri të thellë. letërkëmbimi i nolit është pasqyrë e personalitetit të tij. një pasqyrë besnike, ku ai e zbulon veten në rrafsh diakronik e sinkronik, ashtu siç ka qenë me të vërtetë, pa u fshehur dhe pa u zbuluar. letërkëmbimi i Fan nolit, duke qenë i pazbuluar deri në fund, mbetet gjithnjë i hapur. Por edhe kështu siç paraqitet, ai është një komponent i rëndë-sishëm i biografisë së tij dhe përfaqëson një trashëgimi letrare-kulturore me vlera.

Titulli: Princesha prej akulliAutore Camilla Läckberg Përktheu: Alina Karaulli Shtëpia Botuese: Dudaj

një shkollë e romanit policor skandinav drithërues, i gënjeshtërt dhe i kthjellët, ashtu si mjedisi i akullt që përshkruan.” –shkruan literary review për librin “Princesha prej akulli me autore Camilla läckberg. e kthyer në qytetin e lin-djes, pas vdekjes së prindërve, shkrimtarja erika Falk gjen një komunitet në zgrip të tragjedisë. Vdekja e shoqes së saj të fëmi-jërisë, aleksës, është vetëm fillimi. me damarët të prerë dhe tru-pin të ngrirë në një vaskë akull të ftohtë, duket sikur ajo ka vrarë veten. ndërkohë, detektivi vendor Patrik hedstrom ka dyshimet e veta për çështjen. Vetëm pasi fillojnë të punojnë së bashku, nis të dalë e vërteta mbi një qytet të vogël me një të kaluar thellësisht të turbullt. “mjeshtre në përzierjen e skenave të intimitetit familjar me tmerrin që të ngrin gjakun.”- e cilëson the guardian. Camilla läckberg është një emër i njohur në suedi dhe shtatë romanet e saj policorë e psikologjikë, me personazhe kryesore erika Falkun dhe Patrik hedstromin, janë ndër më të shiturit në europë.

Titulli: Tridhjetë gjera që duhet t’i ketë dhe t’i dijë çdo grua kur bëhet 30-të vjeçAutore: Redaktorët e Glamour dhe Pamela Redmond SatranPërktheu: Çeltina LloshiShtëpia botuese: Minerva

Si të arrish lumturinë e pjekurPesëmbëdhjetë vjet më parë, glamour botoi një listë të përzgjedhur, por universalisht të vërtetë të gjërave që duhet t’i ketë dhe duhet t’i dijë çdo grua kur mbush 30 vjeç. në fillim listën e hartoi gazetarja e glamour, Pamela redmond satran, e më pas gjeti një jetë të dytë kur gratë filuan t;ia dërgojnë njëra-tjetrës nëpërmjet internetit. u shndërrua në një sensacion vi-rusal, i cili gabimisht iu atribua shumë personave që nga maya agelou e deri te hilari klonton, por në të vërtetë ka vetëm një listë origjinale dhe ajo i ka qëndruar provës së kohës. kjo listë e paparashikuar dhe e thellë, përcakton gjërat absolute që duhet të ketë një grua, si p.sh një komplet kaçavidash, një turjelë me bateri dhe një palë reçipeta me dantella të zeza, si dhe gjërat që duhet të dijë si p.sh si të bjerë në dashuri pa humbur vetveten, që të arrijë lumturinë e pjekur.

Titulli: Paris, një histori dashurieAutore: Kati MartonShtëpia botuese: 55

rrëfime romantike nga qyteti i dashurisështëpia botuese “55” ka hedhur në treg librin e parë për vitin 2013, “Paris, një histori dashurie” të kati marton. kati marton ka shkruar shtatë libra, nga të cilët “armiq të Popullit: udhëtimi i familjes sime për në amerikë” ka qenë finalist për Çmimin kombëtar që jepet nga shoqata e kritikëve të librit. historia e këtij libri do të jetë sub-jekt i një filmi që do të shfaqet së shpejti. librat e tjerë të kësaj shkrimtareje të njohur në mbarë botën janë: “arratia e madhe: nëntë hebrenjtë që u arratisën nga hitleri dhe ndryshuan botën”, “Fuqi sekrete: martesat presidenciale që ndikuan në historinë tonë”, “uollenber-gu”, “konspiracioni Polk” dhe “një vdekje në jeruzalem”. kati marton është nderuar me shumë çmime ndërkom-bëtare. Përpara se të bëhej shkrimtare, ajo ka punuar si gazetare në kanalin televiziv aBC news dhe radion Pub-like kombëtare. aktualisht ajo jeton në nju jork.

Titulli: Ethet e krizësAutori: Anastas AngjeliShtëpia botuese: Toena

Si kontribut në fushën e ekonomisë

“në ethet e krizës” është botimi më i fundit i prof. dr anastas ang jeli, i cili vjen në bashkëpunim me shtëpi-në botuese toena. Vetë autori thekson se, ky libër është një studim i rëndësishëm i krizës në eurozonë dhe efektet e saj në vendin tonë. “kjo sepse të g jithë e dimë se në botën e globalizuar, që ne jetojmë as-një ng jarje dhe zhvillim në një anë të globit nuk mund të jetë pa ndikim edhe për pjesën tjetër. jemi kaq të lidhur, kaq të ndërvarur me njëri-tjetrin sa nuk mund të qëndrojmë indiferentë ndaj zhvillimeve në botën që na rrethon , qof të zhvillime të mëdha apo të vo -gla. dhe kjo ndërvarësi fiton rëndësi kaq të madhe kur bëhet fjalë për një fenomen kaq g jithëpërfshirës sikurse është kriza ekonomike”. ndër të tjera autori pohon se ky botim është një kontribut në fushën e ekonomisë.

Titulli: PerlaAutori: Ardian KyçykuShtëpia botuese: Dija Poradeci

rrëfenjat e një krijuesi të riVëllimi me tregime Perla, prozë e zgjedhur, është libri më ri letrar i krijuesit, ardian-Christian kyçykut . në dyqind faqet e këtij vëllimi janë përmbledhur njëzet e një tregime që do të thoshim se lexohen me një frymë, se gëlltiten si një kafshatë e ëmbël. kur është fjala për tregimet e prozës së zgjedhur të ardianit, puna qëndron krejt ndryshe. të gjitha tregimet, duke filluar nga i pari, shkrim & këndim, deri të ai i fundit, ti, janë tregime me të vërtetë të zgjedhura me kujdes të madh që, përnjëherësh të gllabërojnë e të zënë pisk sa të mos kesh nga të lëvritësh. Është kështu ngaqë të gjitha tregimet e ardianit, janë njëri më i mirë se tjetri. midis të gjithë të tjerëve veço-jmë tregimin me titull të shkurtër e të qartë: ”ar”! ai është një tregim antologjik, legjendë, lëngatë që vret nga larg, që kaf-shon dhe helmon si gjarpri. aty, në vorbullën e atij tregimi të shkurtër, sikur është përmbledhur, koncentruar dhe konden-suar e tërë dergja e historisë më të re shqiptare.

Ka ngjarje në historinë e njerëzimit që shënojnë epokat ose i venë vulën e tyre periudhave të

ndryshme. Lufta e Dytë Botërore, me sasinë e viktimave (50 milionë), është një nga ngjarjet më tronditëse e më të tmerrshme të gjithë qenies mijëravjeçare të shoqërisë njerëzore. Në kuadrin e saj, holokausti, zhdukja fizike e gjashtë milionë viktimave të pafajshme, vetëm e vetëm në sajë të prejardhjes racore apo përkatësisë një besimi fetar, apo një etnie të caktuar është një nga njollat më të zeza që ajo kohë la në nënvetëdijen e njerëzimit në përgjithësi, por kryesisht në ndërgjegjen e atij brezi njerëzish që e shkaktuan, bënë të mundur, apo lejuan një tragjedi njerëzore të përmasave të tilla.

Prej disa vitesh 27 janari është dita e kujtesës, e rikthimit ideal në thelbin e asaj tragjedie të stërmadhe, në matjen e përfytyruar me të e pasojat e saj, në një bilanc të heshtur të çdo populli me për-masën e përgjegjësisë së tij në mëdyshjen brejtëse të asaj që bëri, që mund të bënte, që nuk e bëri... Ky bilanc vjen natyrshëm në çdo 27 janar, kur historia na paraqet llogarinë, duke na përballur jo vetëm me të shkuarën, por edhe me të sotmen ku, në forma e përmasa të ndryshme, vazh-dojmë të ballafaqohemi me dukuri t’urryera.

Për shqiptarët, 27 janari, krahas dhimbjes njerëzore për miliona jetë të fl-ijuar në altarin makabër të racizmit më të egër, është dhe një ditë krenarie. N’atë bilanc të heshtur t’atyre ngjarjeve, përgjegjësive e pasojave, n’atë gjyq të përfytyruar të ndërgjegjeve të popujve, të kombeve, të klasave politike, të fuqive ushtarake të një kontinenti të tërë, në një nga epokat më të errëta të Europës së qytetëruar, ne shqiptarët dalim bal-lëlartë e me ndërgjegjen e pastër: nga to-ka shqiptare që për pesë vite qe e push-tuar nga trupat e huaja, nga ushtritë ital-iane e gjermane, asnjë hebre nuk shkoi në kampet e shfarosjes. Në tokën shqip-tare gjetën strehë e mbrojtje 2265 vetë, banorë të këtij trualli, apo t’ardhur n’ata vite të vështirë nga Vende të tjera fqinje, apo më të largëta.

Në vitin 1937 në Shqipëri banonin gjithsej 191 hebrenj. (“Hebrejtë në Shq-ipëri” Katalog dokumentesh të A Q Sh të Republikës së Shqipërisë” nga Nevila Nika dhe Liliana Vorpsi)

“Në vitet 1941–1942 vërehen shpërngul-jet më të mëdha të hebrejve nga vendet e ra-jonit ballkanik (Jugosllavi, Bullgari) dhe vendosja e tyre në kampe përqendrimi në qytete dytësore të Shqipërisë, duke pasur ku-jdesjen shtetërore për ushqim, strehim, veshje dhe nevoja të tjera.

Deri në fund të Luftës së Dytë Botërore numri i hebrejve në Shqipëri u dhjetëfishua. Asnjë hebre s’u bë viktimë e luftës.”

Janë disa nga përfundimet e kreut të dytë të vëllimit “Hebrejtë në Shqipëri, Prania dhe shpëtimi”, i shkruar nga Prof. Shaban Sinani dhe i botuar më 2009.

Shifrat e pranisë së hebrejvet, e shpëtimit të tyre në trojet shqiptare ndryshojnë nga një autor te tjetri, ato nuk janë të përcaktuara plotësisht, mba-si studimet mbi to kanë filluar në dh-jetëvjetëshin e fundit dhe ende nuk janë të përfunduara, falë vështirësive që hasen në shqyrtimin e mijëra doku-menteve të arkivave, por edhe të mos paraqitjes në dokumente të shumë vep-

rimeve t’asaj kohe. Por të gjithë studi-uesit janë të një mendjeje, se shpëtimi i hebrejve në Shqipëri nuk është një legjendë, por një fakt i pakundër-shtueshëm e, si i tillë, mbetet një nga të paktat dukuri të tilla në të gjithë Eu-ropën e asaj periudhe.

Në shqyrtimin e një dukurie të tillë bëhet i detyrueshëm krahasimi me për-vojat e popujve të tjerë në të njëjtën peri-udhë e në të njëjtat kushte historike. Nga vëllimi “Hebrejtë në Shqipëri nën fashiz-min, Një histori për t’u rindërtuar”, ital-isht, me autorë Laura Brezzo e Michele Sarfatti, shkëpusim këtë paragraf që i referohet disa të dhënave të studiuesve M. Grmek dhe B. Kovacic në “Messager européen” N.5 1991: “Vetëm nga dora e regjimit ustasha të Paveliçit u masakruan gjatë luftës së dytë botërore 300 000 serbë, 26 000 hebrej, 16 000 romë.”

Nga i njëjti vëllim në kapitullin “Sho-ah në Serbi e Maqedoni” (1941–1943) të studiuesit Milovan Pisarri, jepen këto shifra: “Në këto krahina më 1941 jetonin rreth 21 000 hebrenj, prej të cilëve 13 000 në Serbi e 7 762 në Maqedoni. Në Serbi kishte veç tyre dhe 5000–6000 hebrej të shpërngu-lur nga Europa Lindore, në pritje për të vazhduar rrugën për në Palestinë. Në fund të luftës mbijetuan më pak se 3 000 vetë.

Më 22 mars 1943 u nis treni i parë që mbartte 2 409 hebrej maqedonas. Vendm-bërritja, më 28 mars, mbas një udhëtimi nëpërmjet Serbisë dhe Europës Qendrore, ishte Treblinka. Më 25 e 29 mars u nisën dy trena të tjerë me përkatësisht 2 399 dhe 2 550 vetë. Asnjë prej këtyre nuk u kthye i gjallë. Në të njëjtën ditë u përzunë nga Thraka, me rrugë lumore nëpër Danub deri në Vjenë, 4 221 hebrenj vendës.”

Dhe ja përfundimi: “Sa vetë arritën të ikin në Shqipëri nga Serbia e nga Maqedo-nia, fatkeqësisht, nuk është e mundur të për-caktohen me saktësi, së paku tani për tani. Këta refugjatë janë një pjesë e pak hebrejve, që arritën t’i mbijetojnë Shoahut në Serbi e Maqedoni: pak më shumë se 10% në krahi-nën e parë, rreth 5% në të dytën.”

Simbas këtyre shifrave, të dhëna nga studiues të huaj, del qartë se Shqipëria bëri një përjashtim në Ballkan, në prak-tikën e përndjekjes së hebrejve, që ishte një strategji globale e hitlerianëve, të cilët e kishin pushtuar Ballkanin. Qeveritë shqiptare jo vetëm nuk dorëzuan hebre-jtë vendës, por u bënë edhe shpëtimtarë të shumë të tjerëve, që arritën të hyjnë në kufijtë e Shtetit të tyre. Kjo dukuri ka një vlerë morale shumë të madhe, është një nga meritat më të shkëlqyera të kombit në të gjithë historinë e tij, një motiv kre-narie të ligjshme në ndihmesën e dhënë qytetërimit botëror. Ky i fundit nuk është vetëm arritje veprash madhore në fush-at e ndryshme të dijes, artit, shkencës etj., është dhe pohim e mbrojtje vlerash universale, siç është jeta njerëzore, mad-je ky duhet të jetë edhe synimi më i lartë i tij. Nëse të tjerët na e venë këtë kurorë dafinash të mirënjohjes e vlerësimit mbi kokë, ne vetë jemi refraktarë kundrejt vlerave tona. Për një gjysmë shekulli të regjimit komunist nuk u zu në gojë asn-

jëherë dukuria e shpëtimit të hebrejve në tokën shqiptare. Ajo ishte varrosur, së bashku me shumë të vërteta të tjera të periudhës së luftës, siç ishte bashkimi i trojeve shqiptare më 1941–1944. Mbas tjetërsimit të sistemit, studiues të ndry-shëm, ndër të parët z. Mërgim Korça, dëshmitar në vetë të parë i një episodi të rëndësishëm t’asaj dukurie, filluan të shkruajnë për të vërtetën historike. Poli-tika, natyrisht, e mori argumentin për ta nxjerrë në pah që prej disa vitesh, kur më 1 nëntor 2005 Asambleja e Përgjith-shme e Kombeve të Bashkuara vendosi përkujtimin e Shoas për datën 27 janar, në përputhje me datën e rrëzimit të por-tave të kampit të Aushvicit, si pasojë e hyrjes së ushtrisë sovjetike në rrugën e saj për në Berlin.

Politika dhe mediat, në pjesën dërm-uese të tyre, mbasi zbuluan “thesarin” e krenarisë kombëtare, filluan të japin dhe ftillimet e tyre, duke e paraqitur atë du-kuri, shpëtimin e hebrejve, si një meritë të vetme të familjeve shqiptare që stre-huan ata në shtëpitë e tyre, madje dikush evokoi dhe një miqësi të lashtë mi-jëvjeçare mes dy popujve. Ky ftillim paraqiste vetëm një pjesë të së vërtetës, por anashkalonte rolin e autoriteteve qe-veritare italiane e të komandës gjermane në Shqipëri, nga njëra anë, dhe qeverive shqiptare t’asaj periudhe, nga ana tjetër. Thjeshtimi i interpretimit të një dukurie, tepër komplekse në zhvillimet e saj, ishte një mënyrë e tërthortë dinakërie, për të mbuluar të vërtetën historike. Duke zh-vendosur nga teatri i ngjarjeve klasën politike shqiptare t’asaj periudhe e rolin e saj në shpëtimin e hebrejve, jo vetëm që opinionit publik shqiptar e të huaj i ser-virej një përrallë me mbret, aspak bindëse, por bihej ndesh me vetë faktet historike e dokumentet pasqyruese të tyre. Ishte një përpjekje, në vazhdën e njohur të historiografisë mashtruese ko-muniste, jo për të zbuluar një të vërtetë historike, në tërë përbërësit e saj, por për ta tjetërsuar atë me metoda manikeiste qesharake deri në marrëzi. Në këtë grackë ranë dhe autoritetet shtetërore e të politikës që në këto vite, duke u balla-faquar me problemin në mjedise ndërkombëtare, bënë një figurë jo të mirë kur dikush u tha se hebrejtë, në radhë të parë, i ishin mirënjohës qeverive “kolab-oracioniste” shqiptare, që luajtën rolin vendimtar në shpëtimin e tyre.

Në këtë treg idesh, faktesh e interpre-timesh meriton një vëmendje të veçantë studimi i Prof. Shaban Sinanit “Hebrejtë në Shqipëri, prania dhe shpëtimi”, një përpjekje objektive e shkencore për ta paraqitur dukurinë në termat e saj të vër-teta. “Një nga arsyet që kjo pjesë e historisë shqiptare s’njihet mirë është dhe frika se, duke njohur këtë realitet, mund t’i njihet tër-thorazi ndonjë meritë edhe mbretërisë apo fashizmit. Në të vërtetë, kjo vetëm do ta nderonte historinë e vendit dhe asgjë më shumë.” shprehet autori. Përgëzime atij për këtë diagnozë të saktë të studimeve tona historike, nga praktika e të cilave, nëpërmjet kësaj vepre, duket se don të shkëputet. Uroj që të jetë një hap i madh përpara, për të shërbyer tempullin e shkencës dhe së vërtetës, duke braktisur demagogjinë politike që ka prodhuar vetëm shtrembërime të tyre.

Në faqen 127 të librit gjejmë dëshminë e rëndësishme, të shkëputur nga libri me kujtime të Mëkëmbësit të Mbretit, Fran-cesco Jacomoni, me titull “Politika e Ital-

MAPO16 E hënë 28 janar 2013www.mapo.al

OpEdnjeriu nuk lind për veten e vet, por për atdheun.

Ciceroni

Kurrë mos u lodh për ndihmën që i jep atdheut.

Euripidi

Të vdesësh për atdhe, kjo është punë mbretërish.

Volteri

01

02

03

Opinione dhe Editoriale

Pa frymë

Nga Bujar KaPExhiu

komeNt

eugjeN merlika

“Dita e kujtesës” dhe krenaria shqiptare

isë në Shqipëri”, në dobi të kryeministrit Kruja e Qeverisë së tij, në lidhje me kërkesën gjermane për dorëzimin e he-brejve në Kosovën shqiptare dhe masat e marra për të mos e zbatuar atë. Më poshtë autori bën pyetjen:

“Por ç’ndodhi me qeveritë bashkë-punuese, kuislinge, që ishin në dijeni të hyrjes së hebrejve në Shqipëri, që nuk e penguan ar-dhjen e tyre, përkundrazi, lejuan dhe fshe-hjen e identitetit, dhe së fundmi nuk ua dha-në listat që kërkuan autoritetet naziste, për t’i çuar hebrejtë e Shqipërisë në të njëjtin fund katastrofik?” për t’u përgjigjur po vetë, i bazuar në gjashtëqind doku-mentet që ruan AQSh shqiptar, në të cilin profesori ka qenë drejtor: “Shpëtimi i he-brejve në Shqipëri është i lidhur me faktin thelbësor që asnjëra prej qeverive bashkë-punuese, megjithëse të ngritura në pushtet me fuqinë e armëve të fashistëve apo na-zistëve, nuk hartoi e nuk përshtati asnjë ligj antihebraik, në një kohë kur në ligjet antihe-braike në vendet e tjera të kontrolluara nga këto ushtri dhuna antihebraike u detajua de-ri në një të tetën...”

Aq është e vërtetë kjo tezë sa që, në li-brin e sipërpërmendur të Brecos e Sar-fatit, sillet një fragment shumë i rëndë-sishëm i kujtimeve të Jakomonit: “Një tjetër çështje qe objekt kundërshtie me Romën: ajo e shtrirjes së ligjeve raciale në Shqipëri. Udhëzime për t’u shpallur u dhanë vazhdimisht, por me shfaqjen gjithmonë të problemeve të reja nuk u arrit të bëhej gjë.” Duhet theksuar në këtë rast fakti se Ro-ma zyrtare e kishte hartuar dhe miratu-ar dekretin kundër-hebraik që më 14 maj 1939. Ai dekret përbëhej nga 21 nene, në të katërtin e të cilëve thuhej: “ Hebrejtë e huaj që, në datën e shpalljes së këtij dekreti gjenden në Mbretëri, duhet të lëshojnë men-jëherë territorin e saj, brenda një muaji (pastaj 6 muaj) nga data e botimit të vetë dekretit.”

Ky dekret nuk u bë as i njohur në opinionin publik shqiptar, sepse asnjë qeveri nuk pranoi ta shpallte, mbasi binte ndesh me traditat e mikpritjes së hershme shqiptare e përbënte një shkelje të ligjeve e zakoneve të mbrendshme të popullit tonë. I mbetet lexuesit të krijojë nga këto fakte opinionin e tij mbi ngjar-jet dhe personazhet e asaj epoke, të paraqitura me ngjyrat më të errëta për gati tre të katërtat e shekullit. Në këtë kuadër, është për t’u përmendur mar-rëveshja ndërmjet Qeverisë shqiptare dhje Komandës gjermane më 17 tetor 1943, mbas kapitullimit të Italisë, të cilën studiuesi Sinani e sjell në faqen 142 të li-brit të tij: “ Burimet arkivore shqiptare dësh-mojnë se marrëveshja midis qeverisë së Shq-ipërisë dhe komandës politike e ushtarake të ushtrisë gjermane u arrit mbështetur në for-mulën: “Të trajtohen armatat gjermane si ushtri kalimtare, me kusht që nga au-toritetet e Reich-ut të mos ndërhyhet në qeverisjen e brendshme të shtetit shqip-tar.” ... Duke iu referuar formulës së paktit

dhe reagimit të institucioneve të Reich-ut, mund të përfundohet pa gabuar se, në vësh-trimin e autoriteteve naziste, në Tiranë çështja hebreje quhej “çështje e brend-shme”.

E veçanta e kësaj marrëveshjeje, e pa-konceptueshme për kushtet e kohës, do ta bënte studiuesin amerikan H. Sarner të shprehej: “Fraza për ‘mosndërhyrje në punët e brendshme’ mori një rëndësi të posaçme për fatin e hebrejve, kur komanda naziste i kërkoi regjencës që të dorëzonte li-stat e tyre në tërë Shqipërinë”. Madje është mjaft interesante konsiderata e Sarnerit për ministrin Xhafer Deva e veprimet e tij në mbrojtje të hebrejve: “...Sedra na-cionale e ministrit Deva doli më e fortë se an-tisemitizmi i tij i njohur. Ai mori përsipër të kundërshtonte kërkesën e nazistëve. Deva ia doli që t’i bindte ata që të tërhiqeshin nga kërkesa për dorëzimin e listave të hebrejve.”

Në libër gjejnë pasqyrim edhe për-pjekjet e klerit katolik për shpëtimin e hebrejve, nëpërmjet kthimit të tyre në be-simin e krishterë. Në këtë drejtim për-menden emrat e Dom Shtjefën Kurtit dhe të At Pjetër Meshkallës. Po i mbyll këto konsiderata për objektivitetin e Prof. Sh-aban Sinanit, duke sjellë një pohim që tregon jo vetëm profesionalizëm por ed-he ndershmëri intelektuale:

“Shumëve u duket si i tepruar ngulmimi për rolin pozitiv të autoriteteve qeverisëse shqiptare gjatë luftës për shpëtimin e hebre-jve. Këta mendojnë se asnjë fjalë e mirë nuk mund të thuhet për kolaboracionistët, meqë ata e penalizuan veten me qeverisjen nën ar-mët e ushtrive naziste. Por njerëzit e thjeshtë kishin në dorë t’u jepnin hebrejve bukë, punë dhe strehë. Njerëzit e thjeshtë nuk i kishin li-stat e tyre. Këto lista i kishin autoritetet qe-verisëse dhe nuk i dhanë. Ato arin e Shq-ipërisë e dorëzuan, por këto lista jo. Ka pa-sur funksionarë të qeverive bashkëpunuese që jo vetëm nuk kanë dorëzuar lista hebrejsh, jo vetëm kanë raportuar se në juridiksionin e tyre nuk ka hebrej, por madje kanë kërkuar prej komandës naziste të lirojë ata hebrej që ajo i kishte kapur g jatë mërgimit nga thellësitë e Ballkanit drejt Shqipërisë (Kruja, Hurshiti, Mulleti, Korça, Çoba, Preza).”

Ja dhe përfundimi i autorit me të cilin pajtohem plotësisht: “Hebrejtë në Shqipëri nuk i shpëtoi as nacionalizmi, as komuniz-mi, as ndonjë faktor tjetër politik, por etno-tipi shqiptar, në thelbin e të cilit është mbro-jtja e tjetrit në rrezik. Ky është një tipar që shqiptarët e kanë përsëritur shpesh në sjel-ljen me ’tjetrin’”.

Së fundi, duke zgjeruar pak kon-ceptin e profesorit, më duket me vend që në kujtesën historike të popullit tonë të kenë vendin e merituar ata që “etnotipin shqiptar” e shpalosën në çdo kohë, edhe në atë të Luftës së Dytë Botërore, duke i lënë bashkatdhetarëve të tyre krenarinë e përkatësisë një kombi që, në rastin e shpëtimit të hebrejve, ka mishëruar vler-at madhore e të përjetshme të vetë njerëzimit.

MAPO 17E hënë 28 janar 2013www.mapo.al

Ky është një debat që do të marrë kohën e vet e do të pushojë. Por në fund të ditës, dy gjëra janë fakt: që nuk ka bashkëjetesë nëse njëra palë nuk informohet dhe tjetra nuk toleron. Dhe e dyta: opozita socialiste ka vite që prodhon vetëm lajme artistike.

Që kur u lejua edhe një herë be-simi fetar në Shqipëri, ka pa-sur debate të shumta, herë me

kuptim dhe herë me qëllim, rreth ad-ministrimit tokësor të punëve të qiel-lit.

Janë katër besimet e mëdha në Shq-ipëri, dhe secili prej tyre është përbal-lur në mënyrën e vet me shtetin, dhe besimtarët.

Bektashinjtë e kanë pasur më të thjeshtë, pasi qendra e tyre është në Tiranë. Katolikët dhe Vatikani kanë eksperiencë të hershme në menaxh-imin e raporteve kishë - shtet, dhe ditën të vendosin që në fillim një ra-port të qetë me shtetin shqiptar dhe besimtarët. Muslimanët në mungesë të një qendre të përbotshme dhe sh-tresëzimit të shumtë të tyre, kanë mundur të rikrijojnë me shqiptarët dhe shtetin një raport normal, aty ku u ndërpre në vitin 1968.

(Kjo është një panoramë e percep-tuar personalisht, jo për shkak të një njohjeje të brendshme.)

Besimi që trazon shpesh peizazhin fetar në Shqipëri janë ortodoksët.

Me rilejimin e fesë në Shqipëri, u riorganizua edhe Kisha Autoqefale Shqiptare. Në krye të saj u vendos një prift i kombësisë greke. Kjo preku ndjenjat nacionaliste të shqiptarëve. Nuk mund të përjashtohet që edhe një pjesë e ortodoksëve të kenë qenë kundër, pasi ky komunitet ka pasur një kontribut thelbësor në pavarësinë e vendit, dhe zgjedhja e Janullatosit në krye të Kishës, përcillte edhe një lloj humbjeje të pavarësisë. Kjo duke di-

tur se çfarë ndikimi të madh kanë pa-sur priftërinjtë ortodoksë shqiptarë në rilindjen e ndjenjës kombëtare dhe sa kundërshtare ka qenë Kisha greke ndaj tyre.

Por zgjedhja e Janullatos pati edhe arsye kanonike. Mungesa e një prifti beqar dhe me kualifikimin e duhur të kombësisë shqiptare, për t’u zgjedhur në krye të Kishës, sillet si një ndër shkaqet e kësaj përzgjedhjeje. A ka pasur ndikim Athina? Mund të hamendësohet. Veç, duke ditur ndjeshmërinë historike të saj ndaj Jugut shqiptar, nuk ka pse të përjash-tohet.

Gjatë gjithë kësaj periudhe shteti shqiptar ka qëndruar indiferent ndaj fatit të autoqefalisë së Kishës orto-dokse shqiptare. Frika proverbiale e qeveritarëve shqiptarë ndaj Athinës, është një ndër arsyet kryesore. Një lloj ndroje për të dalluar dhe kaluar kufi-rin se deri ku mund të ndërhyjë shteti në problemet e komuniteteve fetare, dhe një frustrim i mbetur që nga koha kur shteti e zhduku fare fenë, është i kuptueshëm, por jo i pranueshëm.

Sepse e shkuara para Hoxhës sjell shembuj të tjerë. Shteti shqiptar, në kohën e Zogut, ka pasur rol themelor në fitoren e autoqefalisë. Vetë Zogu në personin e tij, në bashkëpunim me Visarion Xhuvanin, Kristofor Kisin dhe më pas me armikun personal Fan Nolin, bënë që kjo Kishë të fitonte mëvetësinë.

Sot në Shqipëri, katolikët dhe mus-limanët janë dy komunitete që kanë në prapavijën e tyre për rimëkëmbje,

sivëllezër të mëdhenj dhe të fuqishëm. Ortodoksët shqiptarë dhe bektashin-jtë, kanë vetëm veten.

Kisha ortodokse shqiptare ka shumë nevoja dhe probleme. Për zgjidhjen e tyre është e mirëpritur ndihma e çdokujt, por para së gjithash duhet ndihma dhe pjesëmarrja e vetë ortodoksëve. A është i pranueshëm kryesimi i saj nga Janullatosi? Kjo është një pyetje që vazhdon të krijojë debat, por para së gjithash pret përgjig je nga vetë ortodoksët. Ndërhyrja, ose ca më keq dhënia e di-rektivave nga shqiptarë të besimeve të tjera, ngjan si diktat, për mos thënë që shpesh bëhet i pakuptimtë dhe i dëmshëm.

Në këtë kuadër futet edhe drama e fundit e vënë në jetë nga Teatri i Korçës, me autor Namik Doklen. Duke u bazuar në ato që shkruan shtypi, drama ka përmbajtje fetare. Por është shkruar nga një atesit, i cili pranon se kur tregon për priftin Kozma, nuk ka fare ndërmend Shën Kozmain, për të cilin po dëgjon këto kohë, për herë të parë.

Vepra me përmbajtje fetare, që rievokojnë ngjarjet e krishterimit, ose i referohen personazheve të Biblës, bëhen nga shkrimtarë që kanë në të shkuarën në mos besim, së paku njo-hje për fushën. Bibla është libri i li-brave, thoshte David Grossman. Ndaj për t’iu referuar asaj, apo nëse vendos t’i përdorësh personazhet, duhet, në mos të jesh rritur me fenë, së paku të kesh lexuar për fenë. Në të kundërtën, vepra që krijon, ose nuk ka lidhje me

artin, ose fyen e provokon. Një reagim edhe më i shpropor-

cionuar është ai i Kishës. Gjithmonë sipas shtypit, mitropoliti i Korçës ka kërkuar që besimtarët të mos shkojnë në shfaqje. Një autoritet fetar mund të ketë vërejtje mbi çështjet doktrin-are që prek një aktivitet i caktuar i s ht e t i t a p o ko m p o n e nt ë ve t ë

shoqërisë. Mund të diskutojë mbi abortin,

martesat brenda gjinisë, dashurinë në rritjen e fëmijëve, kujdesin shtetëror ndaj të varfërve dhe tematika të tjera që prek doktrina fetare. Por nuk mund t’i trajtojë besimtarët e vet sikur t’i ketë në listë borxhesh. Nuk mund të ndërhyjë në disa fusha që janë zgjidhur që me ndarjen e besimit nga shteti, dhe përcaktimin se me se mer-ret njeri dhe me çfarë tjetri. Kur or-gani fetar ndërhyn në jetën shoqërore, qoftë ky me petkun islam apo të krishterë, është fondamentalizëm.

Pastaj veprimi më i pakuptimtë ishte takimi që drejtoresha e teatrit znj. Kita, bëri me autoritetet fetare, dhe më vonë anulimi i shfaqjes. Pak muaj përpara, një artist shqiptar dha një shfaqje me temë fetare në Athinë, që trazoi qetësinë e fanatikëve, të cilët me në krye priftërinjtë ortodoksë kërkonin anulimin e saj. Megjithatë, në vendin e ortodoksisë, një gjykatë greke çoi policinë të siguronte dhënien e shfaqjes. Zonja Kita, mund ta anulonte shfaqjen për arsye artis-tike, ose të çfarëdollojshme, por jo se një prift ia kërkoi këtë. Përndryshe, nëse nuk janë antikomformistë ar-tistët, kush duhet të jetë tjetër?

Gjithsesi, ky është një debat që do të marrë kohën e vet e do të pushojë. Por në fund të ditës, dy gjëra janë fakt: që nuk ka bashkëjetesë nëse njëra palë nuk informohet dhe tjetra nuk toleron.

Dhe e dyta: opozita socialiste ka vite që prodhon vetëm lajme artistike.

Pa dialog dhe respekt të brendshëm, nëse jo edhe pa konsensusin e partive tona, a mund të jemi plotësisht të suksesshëm në dialogun me Beogradin? …Çështja është që respekti i ndërsjellë të zëvendësojë luftën kacafytëse, pa e dëmtuar aspak kritikën.

Po dëgjoja dje një bisedë për Ku-vendin zgjedhor të PDK-së. Isha ulur afër në një kafiteri,

kurse bashkëbiseduesit ishin të zëshëm.

Parti totalitare! – tha Iksi. – E patë sesi e rizgjodhën Hashim Thaçin kry-etar partie me aklamacion!

Po, vetëm se Hashimi doli vetë në foltore dhe kërkoi që votimi të jetë i fshehtë. Propozimin e votuan dhe nuk u përkrah. – komentoi Ypsiloni.

Krejt ishte farsë! – ndërhyri Beta.Ndoshta ishte farsë, por procedur-

alisht nuk mund të thuhet se nuk ishte demokratike – insistonte Ypsiloni.

Manipulim dhe farsë, - vazhdoj Be-ta. – Pse nuk kishte kundërkandidat? Të paktën formalisht.

Forma do të të kënaqte ty?! Pse do të duhej të kishte kundërkandidat që ashiqare e humb garën. Vetëm një del-egat në Kuvend votoi kundër Thaçit. Ky është raport i forcave në PDK, dhe kështu kjo parti e meritoi atë kryetar që ashiqare e do shumica e anëtarëve të saj, - argumentoi Ypsiloni.

Po, vetëm se më parë u eliminuan ata që e kundërshtonin Thaçin: Jakup

Krasniqi, Hidaqjet Hyseni, madje ed-he Fatmir Limaj. Pse opinionet dhe platforma e tyre nuk ishte prezente në Kuvend dhe në zgjedhje? - pyeti më zë të lartë Iksi.

Beta tundi kokën duke u pajtuar me Iksin: - E, de!

Më falni, por ata nuk ishin alterna-tivë, e eliminuan veten me vullnetin e tyre. Nuk po them për Limajn, ai është në burg, dhe nuk mund të paragjyko-jmë sesi do të kishte vepruar, edhe pse ka qenë kritik për udhëheqjen e deri-tashme të PDK-së. Por Jakupi dhe Hi-dajeti është dashur që të marrin pjesë dhe të mbrojnë qëndrimet e veta. Dhe atëherë do të sqaroheshin edhe kriti-kat e tyre. Vetëm se, sipas bindjes sime, ata e kanë ditur kursin e shu-micës pro Thaçi, dhe nuk u paraqitën fare. Për më shumë Jakupi mori edhe një ftesë speciale që të jetë prezent, por e injoroi fare.

Për mua është më rëndësi që Jak-upi haptas, e besoj edhe Fatmiri dhe Hidajeti, dëshmuan, nga brenda, se udhëheqja e Hashimit është totalita-re dhe manipuluese. Jakupi në letrën e tij doli me po ato akuza që i ka përsëritur sa e sa herë opozita: kor-rupsion, hajni, mosrespektim i statu-

tit të Partisë, keqmenaxhimi i Kosovës, seria e aferave në Policinë e Kosovës, për të cilat jo që nuk kanë dhënë dorëheq je, por as që janë skuqur bile! – u nxeh fort Iksi. Mos u nxeh, vëllaçko! Kjo që Jakupi ka men-dimin si opozita, është e drejta e tij, por kjo do të thotë se nuk e ka më ven-din në PDK, pasi që Kuvendi zgjed-hor nuk e përkrahu atë as simboliki-sht. Mbeti fikall vetë! Le të zgjedhë tani Jakupi partinë që i ndan mendi-met e tij. Me rëndësi është kritika e tij, jo si u prit ajo në një kongres të ma-nipuluar!? – ndërhyri Beta.

Sa për kritikën e Jakupit, është thë-në edhe më herët se ka qenë hipokrite, pasi që e nxori si shumë të vonuar, p.sh. se Kuvendi nuk paska legjitim-itet, e ai vetë ishte në krye të këtij jo-legjitimiteti! Pse nuk e tha me kohë?! Pse nuk refuzoi postin e Kryetarit të Kuvendit, nëse e ka ditur se vota për Kuvend është vjedhur!? Ka pas ma-nipulime me vota, këto e dimë të gjithë, por zgjedhjet e vitit 2010 u kor-rigjuan dhe u certifikuan.

Po, vetëm pasi që ndërhynë amba-sadorët e huaj! – tha Beta.

Nuk e mohoj ndërhyrjen, por ama KQZ-ja dhe partitë e dhanë pëlqimin, dhe me këtë loja përfundoi, nuk mund të kthemi prapa te kjo çështje për çdo ditë. Nuk është dashur të pranohej as-sesi manipulimi me votën! – ndërhyri Iksi. Të gjitha partitë ia dhanë vulën legjitimuese, apo jo?! Sa për manipu-limet që ndodhën, dhe ato ishin të shumëfishta, jo vetëm nga ana e PDK-së, u pat arritë marrëveshja që sistemi

zgjedhor të ndryshohet. Por jo edhe që gjithnjë të kthehemi prapa! – insis-tonte Ypsiloni.

E tash, me largimin e Jakupit, a do të kemi krizë institucionale? A mbetet ai Kryetar i Kuvendit! – tha Beta.

Puna e tij, mendoj unë, sa i përket PDK-së, mbaroi, – ia kthey Ypsiloni. - Besoj se do të shkarkohet nga posti në Kuvend. Iku vetë, si ikanakët indi-vidual nga LDK-ja, që u vetëmargji-nalizuan.

Kur e përmende LDK-në, çfarë kërkoi Teuta Sahatçiu në Kongresin e Hashimit? – Kjo a nuk ishte dyfytyrë-si e përfaqësueses së partisë më të madhe opozitare? Çfarë do të thotë t’i shkosh në dasmë hasmit, pos kapitu-lim!– ndërhyri Iksi.

Në këtë moment ndërhyri një tjetër zë në atë shoqëri, që deri atëherë ishte i heshtur.

Teuta e tha një arsyetim të fuq-ishëm, duke iu drejtuar Vetëven-dosjes. Tha se partitë tona, edhe pse janë kundërshtare, duhet të shfaqin respekt të ndërsjellë. Kjo, tha, është dëshmi e pjekurisë dhe seriozitetit të një partie. Nuk duhet të ketë hasmëri, partitë nuk janë në luftë mes veti, por janë në garë duke përfaqësuar intere-sa dhe programe të ndryshme. – tha Gama. Me Hashimin, valla, nuk ke si të mos jesh në hasmëri! – tha Beta.

Ose Hashimëri! Hahahahaha! Ai është i pari në luftën joparimore të brendshme, sepse zhvillon dialog ka-pitulant me hasmin e vërtetë, Serbinë! – ndërhyri Iksi. Pse, zoti Iks, po e paragjykon se çka do të ndodhë me di-

alogun? – ia ktheu Gama. - Ku e di ti se si do të përfundojë procesi? Nëse ke ide kritike konstruktive, urdhëro, fol për to, nuk të ndalohet. Bile, është mirë që kritikohet Kryeministri, le të ndërgjegjësohet për përgjegjësitë që i ka. Por t’i thuash tradhtar pse po dia-logon me Kryeministrin serb, nuk ka kuptim…

Deri këtu e përcolla këtë bisedë in-teresante, që besoj se ka vazhduar ed-he më tej, por m’u dasht që të kthehem te laptopi im për ta bërë komentin e ja-vës për Express. Pasi që nuk kisha ndonjë ide të qartë se çka do të shkru-aj, thashë që të filloja nga kjo bisedë që dëgjova, që ndërlidhej me temën e di-alogut tonë të brendshëm, me dialo-gun me Serbinë.

Pa dialog dhe respekt të brand-shëm, nëse jo edhe pa konsensusin e partive tona, a mund të jemi plotë-sisht të suksesshëm në dialogun me Beogradin? Në bisedën që e tregova gjeta një mesazh që vlen të theksohet. Shoqëria jonë vazhdon të jetë shoqëri e monologëve, jo e dialogut. Te poli-tika, secili subjekt pretendon se për-faqëson interesin sublim dhe se vetëm ai e posedon dhe e flet të vër-tetën e fundit. Duke qenë kështu, e mohojmë të drejtën e të tjerëve që të kenë dhunti për artikulim të së vër-tetës dhe të interesit të ndryshëm, ose edhe të kundërt, me çka karakterizo-het shoqëria moderne. Andaj mun-gon respekti i ndërsjellë.

Çështja është që respekti i ndërsjel-lë të zëvendësojë luftën kacafytëse, pa e dëmtuar aspak kritikën.

Kambana e Teatrit të Korçës!

Respekti i ndërsjellë

Kisha ortodokse shqiptare ka shumë nevoja dhe probleme. për zgjidhjen e tyre është e mirëpritur ndihma e çdokujt, por para së gjithash duhet ndihma dhe pjesëmarrja e vetë ortodoksëve. a është i pran-ueshëm kryesimi i saj nga janullatosi? Kjo është një pyetje që vazhdon të krijojë debat, por para së gjithash pret përgjigje nga vetë ortodoksët. ndërhyrja, ose ca më keq dhënia e direktivave nga shqiptarë të besimeve të tjera, ngjan si diktat, për mos thënë që shpesh bëhet i pakuptimtë dhe i dëmshëm.

rudiNa XhuNga

ShkëlzeN maliqi

komeNt

komeNt

Pa kufizime 200 MB 200 MB

Çdo operator 200 Min. 200 Min.

Çdo kohë

200 SMS 200 SMS

Nuk është kjo liria që kërkoje?..

JO VETËM POLITIKË SI ZAKONISHT

NR.

14 (

259)

, VIT

I VIII

BO

TIM

IT J

AN

AR

201

3 Ç

MIM

I 300

LEK

ËE

PËRM

UA

JSH

ME SIPAS NJË SHQIPTARI QË PUNON PËR TË

Guljed Birçe mbulon Marrdhëniet me Jashtë në zyrën e Senatorit amerikan. Punon aty prej 5 vitesh dhe ëndërron Capitol Hill-in në Washington. Raporti i Kerry-t me shqiptarët, huqet e tij, a do të kandidojë

sërish për President, dhe a do të kemi një ambasador amerikan me prejardhje shqiptare në Tiranë…?

SPECIALE/ 2013SHQIPËRIA DHE BOTA, SI DO TË JENË...

AMIK KASORUHOGJASHTË VJEÇ NË DASMËN E MBRETIT

RAPORTI BRITANIKE VËRTETA E VRASJES SË HASAN PRISHTINËS

MAJLINDA BREGUNË KOHËN E LEXIMEVE

AGRON GJEKMARKAJ KADARE-PLLUMI NJË MIQËSI EUROPIANE

Adrian Civici Cilësia e universiteteve, kusht për zhvillimin

Albert Nikolla Përdor standardin...pa dashuri

Ardian NdrecaIku edhe ky vit, si kalë i çalë

JOHN KERRY

18 MAPO e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al18 MAPO e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

“Dr. Nikolla meriton përgëzimet tona për një punë me vlerë. Ai ashtë në prakun e një karriere që sjell përfitim për të gjithë shqiptarët, tue përfshi edhe “fajtorët”.

Libri paraqet një studim socio – antropologjik mbi dinamikat e formimit të njeriut të ri, kësaj figure kyçe për të kuptuar dramën tonë njerëzore gjatë regjimit komunist. Cila ishte lidhja midis moralit komunist dhe njeriut të ri? Kush ishte dhe kush e formonte atë? A u formua vërtetë ai? Pse disa ideologë kërkojnë të formojnë një njeri të ri post – komunist? Studimi kërkon t’i japë përgjigje këtyre pyetjeve, të dëshmojë dramën morale gjatë komunizmit e tranzicionit dhe të propozojë mundësi për rrugëdalje.

Prof. Sami REPISHTI

Shtëpia botuese ONUFRI boton librin

“NJERIU I RI SHQIPTAR

Ndërmjet moralit komunist dhe krizës së tranzicionit”

të autorit ALBERT P. NIKOLLA

02

bota Flakët nisën nga një performancë piroteknike e një grupi në skenën e klubit “Kiss” të qytetit Santa Maria

tragjedi në Brazil, 245 tëvdekur nga zjarri në një klub nate Festa është kthyer në tragjedi në një klub nate në Santa Maria, ku dhjetëra klientë kanë humbur jetën nga asfiksia

Festa është kthyer në tragjedi, në një klub nate në Brazil. Të paktën 245 të vdekur është bilanci i një zjarri që shpërtheu orët e vona të së shtunës në klubin e natës në jug të Brazilit, por bilanci mund të rritet ende në orët në vazhdim. Flakët nisën nga një performancë piroteknike e një grupi në skenën e klubit “Kiss” të qytetit Santa Maria. Ambienti kishte vetëm një dalje, ku kanë vërshuar duke u shtyrë njerëzit e përfshirë nga paniku. Mësohet se shumica e viktimave janë asfiksu-ar nga tymi toksik në lokal. Klubi kishte kapacitet të mbante 2 000 vetë dhe të shtunën në mbrëmje ka qenë i mbushur plot. Zjarri tashmë është vendosur nën kontroll dhe ekipet në vendngjarje po kërkojnë për trupa të tjerë. “Bëhet fjalë për 245 të vdekur dhe 48 persona të pla-gosur’’, deklaroi komandanti i poli-cisë ushtarake të rajonit, Cleberson Bastianello. Ndërsa të mbijetuarit kanë rrëfyer momentet e tmerrit. “Ishte e tmerrshme. Kam humbur një mik shumë të afërt. Daljet e shpëtimit ishin të pamjaftueshme.

Ishte panik, kam humbur nga sytë mikun tim, si pasojë e konfuzionit’’, deklaroi për ‘’TV Band news’’ një dentiste, e cila i mbijetoi katastrofës. Skuadrat e zjarrfikësve u detyruan të shembnin një mur për të ndi-hmuar personat e bllokuar në anën tjetër që të dilnin jashtë. Me qindra vetë janë dërguar në spital, ndërsa bilanci i vdekjeve, sipas auto-riteteve, mund të rëndohet akoma më shumë, përderisa nuk janë kon-trolluar të gjitha ambientet e loka-lit të shkatërruar nga zjarri. TV Globo në Brazil thotë se trupat e vik-

timave po nxirren nga klubi, ndërkohë që nuk përjashtohet mundësia e të tjera viktimave, duke

pasur parasysh faktin që kapaciteti i klubit të natës ishte rreth 2 mijë per-sona. “Forcat zjarrfikëse po kërkoj-në për viktima të tjera. Ne nuk mund të japin një numër të saktë të vikti-mave”, ka thënë shefi i zjar-rfikësve. Presidentja Dilma Rousseff anuloi një udhëtim në Kili, ku do të merrte pjesë në një samit mes Amerikës Latine dhe Bashkimit Eu-ropian, për të qenë e pranishme në vendngjarje. “Dua t’i them popullit të Santa Marias që në këto momente trishtimi, ne jemi me ju’’,- deklaroi ajo me keqardhje para medias.

Kryeministri i Kosovës rizgjidhet në krye të PDK-së me vetëm 1 votë kundër. Anëtarë të Këshillit Drejtues edhe Krasniqi e Limaj

Kryeministri i Kosovës, hashim Thaçi, u rizgjodh si kryetar i partisë demokratike, në një votim të hapur të mbajtur në konventën e gjashtë. delegatët e degëve të partisë nga e gjithë Kosova vendosën që Thaçi të vazhdojë të drejtojë forcën më të madhe të vendit me shumicë unanime, me 718 nga 719 delegatë që votuan pro tij dhe vetëm një kundër. Thaçi drejton pdK-në që prej themelimit të saj, 13 vjet më parë. në fjalën e tij pas rizgjedhjes, Kryeministri tha se tashmë është detyra e tij që të bëjë të mundur suksesin e partisë edhe në zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme, në mënyrë që “Kosova të vazhdojë në rrugën e mbarë që ka nisur dhe në reformat që ka ndërmarrë në këto vite të qeverisjes së

pdK-së”. hashim Thaçi ishte kandidati i vetëm për pozicionin e kryetarit të partisë dhe zgjedhjet u bënë vetëm duke votuar pro ose kundër tij. gjatë Konventës, jakup Krasniqi dhe Fatmir limaj janë propozuar për anëtarë të Këshillit drejtues të partisë demokratike të Kosovës, e cila po vazhdon të mbajë Konventën e 6-të zgjedhore. Siç dihet, ish-ministri i Transportit, Fatmir limaj, nuk ka pasur mundësi të jetë prezent në konventën e partisë, për shkak se ai po mbahet në paraburgim, nën akuzën për krime lufte. ndërsa kryetari i Kuvendit të Kosovës, jakup Krasniqi, nuk ka dashur të marrë pjesë në punimet e Konventës, derisa në një letër publike, drejtuar opinionit, është shprehur se do të njoftojë me kohë për veprimet e tij në të ardhmen. Këshilli drejtues i pdK-së do të ketë 110 anëtarë, ndërsa votimi do të zhvillohet gjatë së dielës, kurse rezultatet pritet të bëhen të ditura të hënën.

Thaçi merr votë unanime për kreun e PDK-së

Forcat franceze avancojnë në mali Forcat e kryesuara nga francezët në mali po avancojnë drejt qytetit verior Timbuktu, ndërsa vazhdojnë ofensivën e tyre kundër rebelëve islamikë. Të shtunën, trupat në fjalë morën kontrollin e gaos, një tjetër qytet i rëndësishëm në veri të vendit. avancimi vjen në kohën kur liderët e Unionit afrikan takohen për të diskutuar dërgimin e ushtarëve të tjerë në mali. militantët islamikë pushtuan veriun e vendit vitin e kaluar, por që prej ndërhyrjes së francezëve në fillim të muajit, kanë humbur terren e janë tërhequr nga disa zona. Shumë rebelë, sipas raporteve në media, janë larguar drejt vendeve të fshehta në shkretëtirë dhe ndjekja e tyre mund të rezultojë më e vështirë nga sa mendohet. në mbrojtjen e kryeqytetit Bamako për çdo rast ndihmojnë edhe trupat nga nigeri e Çadi. Timbuktuja ka qenë një qendër e rëndësishme islamike nga shekulli i 13-të deri në të 17-in. 

19MAPOe hënë, 28 janar 2013www.mapo.al

Me qindra vetë janë dërguar në spital, ndërsa bilanci i vdekjeve, sipas autoriteteve, mund të rëndohet akoma më shumë

sport

Portieri dhe kapiteni bardheblu vë kandidaturën, pavarësisht se Skënderbeu është 11 pikë përpara kryeqytetasve

Jeton seLiMi

Tirana do të jetë aty në betejën për titullin kampion, pavarësisht se Skënderbeu duket i pakapshëm. Kështu mendon Ilion Lika, që shi-kon te skuadra e tij shpirtin e garës dhe të dëshirës për të luftu-ar. Gardiani i 24 herë kampionëve mendon se me zgjidhjen e proble-meve financiare, lojtarët do të je-në shumë më të qetë dhe do të kërkojnë të japin edhe më shumë në fushën e lojës. Hija e pagesa e të prapambetura ka bërë që lo-jtarët të kenë shumë pakënaqësi dhe kjo u shfaq dashje pa dashje edhe në fushën e lojës dhe në re-zultatet e arritura në fazën e parë. Vendi i tretë në tabelë dhe elimin-imi i parakohshëm nga Kupa e Shqipërisë bënë që tifozët të pro-testojnë ashpër. Lika mendon se kjo situatë i përket së shkuarës, ndërsa tani kërkon nga shokët e ekipit që të fokusohen vetëm në garën për titull. “Skënderbeu është vërtet shumë përpara nesh, por ne do të kërkojmë të afrohemi sa më shumë që të jetë e mundur për të shpresuar më pas që të bëjmë ndonjë kapërcim nga ata që mbetet në librat e historisë. Tira-na do të kërkojë që të bëjë një fazë të dytë të shkëlqyer, ndërsa nuk duhet të gabojmë në asnjë takim,” deklaron kapiteni i skuadrës 24

herë kampione. Lika, gjithashtu, tregon se qëndrimi i Gilman Likës është gjëja më e mirë që mund të bënin drejtuesit e klubit. “Gilmani është një lojtar shumë i rëndë-sishëm për ne. Është goditja më e madhe e merkatos sonë në janar ndërsa presim shumë edhe nga Fortunat, një sulmues që e njeh shumë mirë superligën dhe ka treguar se është në gjendje të shënojë shumë gola.” Në miqës-oret e fundit, Tirana nuk ka treguar një formë të mirë, ndërsa nuk ka mundur që të fitojë asnjë, por kjo nuk e shqetëson fare kapi-tenin, që beson se fillimi i fazës së dytë do ta gjejë gati ekipin. “Nuk jam i shqetësuar për rezultatet pa-si loja jonë ka treguar rritje të duk-shme. Me këto ritme, do të jemi ga-ti për në startin e fazës së dytë,” përfundon Ilion Lika

Gilmani: Firma, formalitetGilman Lika shpjegon se firma

e tij është thjesht formalitet, ndaj askush s’do të presë surpriza. Për të mbyllur rinovimin kanë mbe-tur për t’u diskutuar vetëm disa detaje të vogla dhe më pas ai zyr-tarisht mund të quhet bardheblu. “Jam i Tiranës tashmë dhe nuk ka vend për surpriza. Shumë shpejt do hedh edhe firmën, ndonëse kjo procedurë është vetëm një for-malitet. Jam i kënaqur për vendi-min që mora dhe që do vazhdoj të vesh ngjyrat bardheblu”, – tha Lika. Me zyrtarizimin e Gilman Likës dhe Fortunat, Tirana i jep fund merkatos dimërore. Kontra-tat për këta dy futbollistë janë për-piluar dhe tani mbetet për të hed-hur firmën dhe prezantuar më pas

para mediave. Me të dy futbollistët është gjetur akordi dhe brenda kësaj jave gjithçka do të ketë për-funduar. Kongolezi Herbi Fortu-nat vijon përgatitjet ndërkohë që menaxheri i tij ka marrë në dorë kontratën dhe po e studion atë për të sinjalizuar sot, ose nesër, lojta-rin që të konkretizojë me firmë marrëveshjen. E ngjashme është situata edhe për Gilman Likën.

Lika: tiranado të luftojëpër titullin

MiqësoRja

MErkato

Venger, alternativa e parë për Realinarsen Venger është objektivi kryesor i real madridit për pasardhës të zhoze murinjos në drejtim të gjigantit nga “Santiago Bernabeu”, kanë njoftuar mediet spanjolle të dielën. Francezi në të kaluarën refuzoi disa kërkesa të realit për të qëndruar në arsena. por, presidenti i realit, Florentino perez thuhet se është optimist se mund të bind Vengerin që më në fund të drejtojë skuadrën nga fillimi i sezonit të ardhshëm. murinjo pritet të largohet nga posti i tij në përfundim të këtij edicioni, pasi në kohën e fundit është raportuar për përçarje mes tij dhe disa futbollistëve kryesor të ekipit. Kerrik do të rinovojë me Man junajtidinmesfushori mikael Kerrik do të nënshkruajë kontratë të re në mançester junajtid, ka njoftuar tabloidi britanik The Sun. lojtari anglez është i lidhur me gjigantin nga “old Trafford” deri në fund të këtij sezoni dhe së fundmi spekulohej se mund të largohet nga klubi. por, Kerrik thuhet se është siguruar nga menaxheri Sër aleks Ferguson se ka të ardhme në klub dhe do t’i ofrohet mundësia e vazhdimit të kontratës, njësoj sikurse veteranëve rajan gigs, paul Skols dhe rio Ferdinand.

drogba e Kolo ture drejt Gallatasarajitpas transferimit të Uesli Shnajderit, skuadra turke e gallatasarajit po planifikon të fitojë një tjetër trofe të rëndësishëm në merkato. Sipas mediave vendëse, kampionët e Turqisë janë në bashkëbisedime me bomberin nga Bregu i Fildishtë, didier drogba, dhe klubin e tij në Kinë, Shangai Shenhua. Sipas “hurriyet”, presidenti i gallatasarajit, Unal ajsal, ka takuar të premten në një nga hotelet e Stambollit edhe menaxherin e drogbasë, pierre Firelot. Bëhet me dije se ka shumë mundësi që drogba të jepet në formë huazimi deri në fund të sezonit duke përfituar 2 milionë euro. gjithashtu, gallatasaraji kërkon edhe shërbimet e Kolo Turesë.

Marota: Lisandro Lopez nuk vjen te juvjadrejtori teknik i juventusit, Bepe marota, ka zbuluar se negociatat me lionin për sulmuesin lisandro lopez, kanë dështuar pasi ekipi francez kërkoi një shumë të papranueshme për bianconerët. ”nuk mendoj se lisandro lopez do të na bashkohet. negociatat mes klubeve janë ngrirë. lisandro është lojtar i mirë por lion kërkoi një shumë të papranueshme për ne”, tha marota.

Serbi triumfon për herë të tretë radhazi në Australia Open. Skocezi dorëzohet pas katër setesh

Mbreti është sërish i njëjti. Edhe pas 3 vitesh radhazi. Titulli kampion për meshkuj në Australian Open u fitu-ar nga Novak Xhokoviç, me numrin 1 të botës në tenis që fitoi 3-1 finalen e madhe ndaj Endi Mërrejt. Pavarë-sisht presionit të madh dhe rezis-tencës së jashtëzakonshme të britan-ikut në dy setet e parë, sërish tenisti serb arriti të triumfonte. Me titullin e tretë radhazi në Melburn, ai hyn në histori, pasi bëhet i pari tenis që e re-alizon këtë gjë në Australian Open në epokën moderne të këtij sporti.

Mërrej, gjithsesi, fitoi setin e parë pas lojës vendimtare, me rezultatin 7-6. Seti i dytë gjithashtu ishte i barabartë dhe asnjëri nga tenistët nuk e humbi shërbimin e tij. U desh edhe në të të zhvillohej loja vendim-tare, taj-brejk, por këtë herë sukse-si ishte i Xhokoviçit. Pas kësaj nisi

diferencimi. Numri 1 i botës tregoi forcën e tij të madhe fizike dhe psikologjike, ndërsa Mërrej ndjeu lodhjen për shkak të gjysmëfinales së jashtëzakonshme ndaj Roxher Fe-dererit. Novak e fitoi setin e tretë 6-3, në mënyrë bindëse, duke u vënë në komandë të ndeshjes. Seti i pestë nuk pati asnjë diskutim dhe ishte një marshim triumfal i kampionit. Vetëm fillimi ishte i njëjtë, me rezul-tatin 1-1, por më pas serbi nuk gaboi asgjë. Ai theu dy herë shërbimin e kundërshtarit për të arritur në epërsinë 5-1 dhe përfundimisht fitoi setin 6-2 dhe krejt ndeshjen 3-1. Tri-umf i merituar i tenistit më të mirë në botë që do të synojë të tjerë Grand Sleme përveç 6 titujve që ka fituar deri tani.

Xhokoviç rikonfirmohet sundimtar,nënshtron Endi Mërrej në Melburn

Kampionët e Shqipërisë, Skënder-beu, do të zbresë sot në fushën e lojës kundër ekipit të famshëm austriak, rapidit të Vjenës. Korçarët do të luajnë kështu miqësoren e dytë në kuadër të trofeut atlantik, ndërsa kanë humbur në sfidën e parë ndaj danezëve të Silkeborgut. me rapidin, lojtarët

bardhekuq duan të japin një imazh tjetër, ndryshe nga ajo e sfidës së parë, ku u mundën 2-4 pasi kryesonin 2-1 në 45 minutat e para. Fjalët kanë qenë të shumta pas kësaj shembjeje të papritur, ndërsa pikërisht për këtë motiv, Skënderbeu kërkon të japë një tjetër përgjigje, kësaj here të bukur, për të

qetësuar disi shpirtrat e trazuar të tifozërisë. pavarësisht se në pjesën e dytë kampionët luajtën me formacionin e dytë, sërish humbja u duk tepër e dhimbshme për tifozët, që tashmë edhe në rrjetet sociale kanë kërkuar shpjegime për humbjen e pësuar ndaj vendit të parafundit të danimarkës.

Skënderbeu, për të ndrequr imazhin20 MAPO e hënë, 28 janar 2013

www.mapo.al

ilion Lika

novak Xhokoviç

BundEsliga

Në ndeshjen e mbrëmjes, Interi është frenuar në një barazim 2-2 me Torinon. Zikaltërit kalojnë të parët në avantazh, për t’u përmbysur nga miqtë. Barazon Kambiaso

Jeton seLiMi

Juventusi do të qëndrojë 3 pikë larg vendit të dytë. Ky është verdikti i ja-vës së 22-të të Serie A. Bardhezinjtë u frenuan në Torino nga Xhenoa, ndërsa skuadra e vetme që përfitoi nga kjo ndalesë ishte Napoli. Lacio u mund nga Kievo në “Olimpico” ndërsa Interi shpërdoroi një tjetër mundësi të mirë për t’u ngjeshur me kreun duke barazuar 2-2 me Tori-non. Zikaltërit e Stramaçonit do të prisnin të kuqërremtët e Venturës në një ndeshje që pati plot agonizëm, gola dhe shthurje taktike. Në sfidën e parë ishte Interi skuadra fitimtare, por askush nuk e kishte harruar fut-bollin e bukur që bënë të sapongji-turit në Serie A. Dje në mbrëmje nis-ja për skuadrën e kapiten Zanetit është si nëpër ëndrra. Një gol që në minutën e pestë të jep pështypjen se sfida do të jetë e lehtë. Kivu ekzeku-ton shkëlqyeshëm një goditje dëni-mi, ndërsa Xhile është i pafuqishëm që ta arrijë goditjen e saktë të rumu-nit. 1-0 dhe tifozët gëzojnë. Por, pikërisht pas këtij momenti del në lojë skuadra e Torinos. Miqtë luajnë bukur dhe e vënë thuajse gjithnjë në vështirësi prapavijën e Interit. Ras-te për gol të pastra që do të shpërdo-rohen nga Torino, ndërsa Interi është pak i rrezikshëm me dyshen Kasano-Palasio, që janë thuajse

gjithnjë vetëm në vijën e parë. Tori-no shtyn dhe falë këtij presioni shënon. Megjithatë gjithçka do të vi-jë si pasojë e një naiviteti foshnjarak nga ana e Guarin, i cili do t’ia dhuro-jë topin Mexhorit, që shtang Handa-noviç. Mbyllet 1-1 pjesa e parë, ndër-sa në të dytën është sërish Torino më argëtuese. Madje do të kalojë në avantazh skuadra e Venturës. Sër-ish Mexhorini që shfrytëzon një asist të Çerçit. Strama vendos të ndryshojë dhe hedh Kambiason. Pikërisht veterani barazon pas një asisti të shkëlqyer të Zanetit. Kapit-eni driblon, depërton në zonë dhe bën atë që asnjë sulmues nuk e bën: pason në shtyllën e dytë dhe Kambi-

aso realizon barazimin. 2-2 dhe ndeshja ndizet më shumë. Bianki do të rrahë një shtyllë për Torinon, ndërsa Ranokia do të pretendojë një penallti. Megjithatë rastin e fundit do ta ketë sërish Torino. Mexhorini, ballë për ballë sllovenit Handanoviç

do të gjuajë fort, por gardiani zi-kaltër ruan barazimin e çmuar. Për kryesorin Masa nuk ka më kohë, ndaj gjithçka mbyllet me një 2-2 emocionues.

Fitojnë Milan e napoliNjë gol i El Sharauit i mjafton Milanit për të marrë një tre pikësh të rëndë-sishëm ndaj Atalantas. Kuqezinjtë nuk e patën të lehtë pasi në shtëpi Atalanta ka treguar që di të bëjë një lojë të mirë. Goli për skuadrën e Alegrit erdhi në minutën e 29-të nga i përhershmi El Sharaui duke zh-bllokur rezultatin në 1-0. Në pjesën e dytë të dyja ekipet patën raste për të shënaur edhe pse vendasit vuajnë më

shumë pasi në minutën e 58’ Brivio ndëshkohet me karton të kuq duke i lënë të tijët me 10 lojtarë, por deri në fund rezultati nuk ndryshon. Milani me këtë fitore shkon në kuotën e 37 pikëve duke kaluar në vendin e 5 pasi Fiorentina humbi 1-2 me Katani-an. Napoli vuan me Parman, por arriti të fitonte 2-1. Të parët që shënuan ishin të kaltrit me anë të Hamshik në minutën e 20-të ndërsa për Parmën barazoi rezultatin Sansone në pjesën e dytë në minitën 74’. Kur gjithçka dukej e vulosur “El Matador” Kavani kaloi ekipin në avantazh në minutën e 85’, Napoli i afrohet Juventusit në kreun e klasifikimit duke shkuar në kuotën e 46 pikëve.

napoli fiton dhe është -3 nga juvja,Milani sheh zonën Champions

protesta e nisur në fushë menjëherë pas fërshëllimës së arbitrit guida në ndeshjen juventus-Xhenoa vazhdoi para kamerave me antonio Konten që e konsideron të papran-ueshëm gjykimin e ndeshjes. “eshtë një turp, tani mjaft më me fair play në fushë sepse të gjithë e panë, edhe një i verbër e kuptoi që grankist preku me dorë topin. por edhe faulli ndaj pogba dhe ai

tjetri ndaj Vuçiniç ishin penallti, dhe na mungojnë 3 të tillë në këtë ndeshje. ajo që nuk pranoj dot është fakti që një arbitër deklaron se nuk e ndjeu ta jepte penalltinë ndërkohë që gjyqtari pas porte i tha që është penallti”. akuza të forta këto të Kontes, që sipas mediave italiane për kontestimin e arbitrit mund të skualifikohet ashtu si ranokia i interit me 2 javë. nuk ndalen me

kaq bardhezinjtë sepse Bepe marota shkoi edhe më tej duke hedhur akuzë akoma më të rëndë për arbitrin guida të cilin e cilësoi si napoletan. “një arbitër që vjen nga provincat e napolit e ka të vështirë të drejtoj juventusin.” Frazë e qartë që lë të nënkuptosh sipas tij që guida është tifoz i napolit dhe vendimi për të mos dhënë penalltinë favorizon ekipin e maxarrit.

Juventusi, sulm të hapur ndaj gjyqtarit Guida

real madridi luan vetëm 25 minuta ndaj getafes për të fituar pastër dhe thellë 4-0 në “Bernabeu”. Të udhëhequr nga c. ronaldo, djemtë e mourinhos të cilët zbritën në fushë me fanella të bardha në mbështetje të kapitenit të dëmtuar “animos casillas”, morën pa shumë vështirësi 3 pikë ndërsa tekniku portugez la në stol Xabi alonso, Khedira, arbeloa e Benzema për t’i kursyer për klasiken me Barcelonën. pas një pjese të parë të vakët në lojë, madrilenët e nisën furishëm pjesën e dytë dhe ramos hapi serinë e golave në 54’ ndërsa ronaldo shënoi 3 herë të tjera, me një kundërsulm në 62’, me kokë në 65’ dhe me penallti në 72’. me këtë sukses real madridi shkon në kuotën e 43 pikëve, gjithnjë në vendin e tretë. Barcelona arriti një tjetër fitore spekta-kolare në primera division falë futbollistit më të mirë në botë, lionel mesit. Katalanasit shkatërruan 5-1 në “camp nou” osasunën, e cila u dorëzua pa kushte përballë skuadrës kryesuese të kampionatit spanjoll. në minutën e 11’

mesi shënoi golin e parë pas një asisti perfekt të Ksavit, por osasuna arriti të barzonte shifrat me loe r. në të 24-tën. Katër minuta më pas ylli argjentinas ktheu avantazhin e kalanasve nga pika e bardhë, ndërsa 5 minuta nga fundi i pjesës së parë pedro i çoi shifrat në 3-1. në pjesën e dytë pikërisht në minutat 56-të dhe 58-të, mesi shënoi dy gola të tjerë, duke e vulozuar rezultatin në 5-1, që e rikthen Barcelonën te fitorja pas humbjes në javën e shkuar.

Shtutgarti bie në shtëpi përballë Bayern mynih, ku bavarezët fitojnë me rezultatin 0-3. ekipi i hejnkes konfirmoi edhe një herë formën e shkëlqyer që po tregon këtë sezon. Të dyja palët dhuruan emocion dhe ndeshja u zhvillua me ritme intensive pavarësisht se pjesa e parë u mbyll me rezultatin 0-0. në fraksionin e dytë Bajern vjen i karikaur nga dhomat e zhveshjes pasi vetëm 10 minuta nga fillimi i takimit mario manxukiç shënoi golin e avantazhit për gjigantët gjermanë. në minutën e 54’ myler i anulohet një gol duke humbur mundësinë për të thelluar rezultatin. gjithsesi lojtari i kombëtares gjermane në minutën e 74’ gjen përsëri rrugën e golit, kësaj here i rregullt, duke dyfishuar rezultatin. me këtë fitore Bajern konsolidon pozitat në vendin e parë dhe shkon në kuotën e 48 pikëve. më herët u luajt takimi hamburger-Verder Bremen, i cili përfundoi me rezultatin 3-2. golat; Son 22’, aogo 46’, rudnevs 52’/ lukimja-mulongoti 9’, papastathopoulos 54’

seRie a

të sHtUnënlacio – KieVo 0-1jUVenTUS – Xhenoa 1-1të dieLënBolonja – roma 3-3aTalanTa – milan 0-1Kajliari – palermo 1-1KaTania – FiorenTina 2-1parma – napoli 1-2Sampdoria – peSKara 6-0inTer – Torino 2-2

La LiGa

të sHtUnënSelTa Vigo – Sociedad 1-1leVanTe – Vajadolid 2-1Sarazoga – eSpanjol 0-0la KorUnja – Valencia 2-3të dieLënreal madrid – geTaFe 4-0ValeKano – BeTiS 3-0Barcelona – oSaSUna 5-1BilBao – aTleTiKo madrid X-XmajorKa – malaga X-Xtë HënënSeVilja – granada 21:30

BUndesLiGa

të PReMtendorTmUnd – nUrenBerg 3-0të sHtUnënaUgSBUrg – ShalKe 0-0FranKFUrT – hoFenheim 2-1greUTher FUrTh – mainc 0-3hanoVer – VolFSBUrg 2-1m’gladBah – dUSeldorF 2-1FreiBUrg – leVerKUSen 0-0të dieLënhamBUrg – Verder Bremen 3-2ShTUTgarT – Bajern mYnih 0-2

sportPRotesta 21MAPOe hënë, 28 janar 2013

www.mapo.al

Ronaldo bën 3, Mesi i përgjigjet me 4lufta në Spanjë bëhet vetëm mes yjeve Bajerni mposht Shtutgartin,

ngjitet në +11 pikë

Lionel Messi

Bajern-shtutgart

Parma – napoli 1-2

0

9

0

1

Plotësoni tabelën me numrat e dhënë!

Numra me 3 shifra:036, 102, 147, 201, 262, 415, 422, 456, 549, 559, 652, 778, 780, 901, 958, 996. Numra me 4 shifra:0455, 1102, 2226, 2320, 3500, 6320, 6954, 7338, 8541, 8552, 8748, 9658.

Numra me 5 shifra.:05971, 14510, 21111, 21570, 40124, 45443, 47854, 51200, 59653, 62882, 85415, 86271.Numra me 6 shifra:003266, 026951, 029922, 046720, 056458, 150886, 230303, 309812, 508373, 582167, 616812, 800835, 816190, 988878.

Numërkryq

Shah | nivel mesatar

I bardhi lëviz dhe fiton në të dy rastet e e dhena në skemën e mësipërme. Sfidat e dhëna janë të përzgjedhura nga profesionistë të vërtetë të lojës së Shahut

Përg

jIgj

et N

r të

dje

Shëm

gjeN

I 10

Ndry

ShIm

et

Gjeni figurën duke bashkuar pikat

Ngjyrosni pjesën me pikë dhe zbuloni figurën Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

MAPO22

LUANI (23/VII-22/VIII)

ShIgjetArI (22/XI-21/XII)

dAShI (20/III-20/IV)

VIrgjereShA (23/VIII-22/IX)

BrICjAPI (22/XII-20/I)

demI (21/IV-20/V)

PeShOrjA (23/IX-22/X)

UjOrI (20/I-19/II)

BINjAKet (21/V-20/VI)

AKrePI (22/X-21/XII)

PeShQIt (20/II-19/III)

gAFOrre (21/VI-22/VII)

Në qoftë se dëshironi të zgjidhni sa më shpejt një problem që e zvarrisni prej ko h ë s h , d r e j t o h u n i n j ë p e r s o n i q ë kë r ko n t ’ j u ndihmojë seriozisht. Hëna do të sjellë një valë të re freskie në jetën tuaj. Duke parë lodhjen e grumbulluar g j a t ë j a v ë s q ë s h ko i , mundohuni të kaloni një mbrëmje të qetë në familje.

Ndonjëherë është më mirë të heshtësh, sesa të thuash atë që mendon, sepse mund të keqkuptohesh nga të tjerët. Përpara se të besoni disa thashetheme mbi një person, bëni mirë t’i vërtetoni më parë. Meqenëse Mërkuri është në kundërshtim me shenjën tuaj, bëni mirë të mon-itoroni paratë tuaja. Për fat, dashuria shkon shumë mirë.

Yjet ju këshillojnë të veproni me kujdes dhe të mos bëni gabime në sjelljen tuaj, sepse kjo do të ndikojë në zhvillimin e mbrëmjes së sotme dhe projektet që keni b ë r ë p ë r t ë a r d h m e n . S f o r c o h u n i t ë m o s përfshiheni nga humori i keq dhe nga veprime impulsive. Një lajm në punë do ju bëjë të ndiheni të lumtur.

Përplasja midis Hënës dhe Marsit parashikon një ditë me një humor të lëkundur dhe energji të dobëta fizike. Për shumë nga ju mund të paraqiten situata të reja mjaft të favorshme, ngritje në detyrë dhe projekte që realizohen. Mos lejoni që humori juaj i lëkundur të cenojë marrëdhënien tuaj me njeriun e zemrës.

Ditë interesante për sa i për-ket punës, sidomos për ata që do të dinë të përfitojnë nga okazionet që u paraqiten me zgjuarsi. Gjithsesi, mos sforconi shumë fizikun tuaj. Në qoftë se do ju duhet të merrni ndonjë vendim në sferën sentimentale, mos u shqetësoni, në dashuri herë pas here duhet t’i shikosh mirë gjërat.

Sot per ju ideale do të ishte të qëndronit në një ambient të qetë e të bisedonit me një mik ose mikeshë zemre, ose t’i kushtoheni diçkaje që ju pëlqen. Gjithsesi, mundohu-ni të mos bëni veprime të pakujdesshme në qoftë se nuk doni të ulni imazhin tuaj përpara një personi shumë të rëndësishëm për karri-erën tuaj.

Familja dhe mbështetja te vlerat e saj do tju ndihmojë në ditën e sotme të kaloni një cast shumë të vështirë që mund të ketë të bëjë me kundërshtarët tuaj, por edhe me partnerët tuaj. Në një moment të caktuar do ta kuptoni se edhe puna juaj pa shumë pretendime të mëdha do tju japë shumë mundësi të medha

Ju pret një ditë mjaft e gjallëruar, ku nuk do të ke-ni kohë për të pushuar. Ed-h e p s e k y a k t i v i t e t i ngarkuar nuk do ju lërë të mërziteni, nuk përjashto-het mundësia të jeni ner-vozë dhe mjaft të lodhur. Kështu, mundohuni të kri-j o n i h a p ë s i r a d h e p ë r pushim. Dashuria paraq-itet mjaft mirë.

Qielli juaj sot paraqet aspek-te mjaft të favorshme, duke ju dhënë një dozë të mirë en-ergjie e entuziazmi që do ju lejojë të merrni iniciativa mjaft të suksesshme për të ardhmen tuaj. Do të arrini re-zultate të mira në punë e stu-dim. Gjithashtu do të kaloni një mbrëmje emocionuese për sa i përket dashurisë dhe jetës në çift.

Sektori profesional do të jetë në plan të parë sot. Do të dini të jepni përgjigje të shkëlq-yera, sidomos në qoftë se do ju jepet mundësia të jeni pjesëmarrës në ambiente in-telektuale dhe mjaft stimu-luese. Studimi dhe puna do të shkojnë për mrekulli, edhe pse do të hasni ndonjë pengesë në marrëdhëniet me kolegë e bashkëpunëtorë.

hOrOSKOPI I dItëS

horizoNtalisht:1. Shfaqje që dhuron emocione të forta te shikuesit. 6. Adem, shkrimtar i njohur kosovar.10. Han, ish-trajner i skuadrës sonë përfaqësuese. 11. Monedha me të cilat mund të blesh diçka. 13. Këshilli Industrial. 14. Pjesëz mohuese. 16. Shenjë dalluese që u vihet prodhimeve të ndryshme për të treguar vendin, a fabrikën ku janë prodhuar. 17. E gatuar pa i shtuar gjë tjetër. 19. Një piktor i famshëm hollandez. 23. Shkronja e fundit e alfabetit grek. 25. Marie teatrit dhe kinemasë. 27. Baba, shkurt. 28. Kanë shumë li-brat për fëmijë. 30. Njësi monetare. 31. Ndajfolje sasie. 32. Gjysëm mend-je. 33. Quhej ndryshe Azia e Vogël, dikur. 35. Emanuel, filozof i famshëm. 36. Ndërmarrje Industriale. 38. Skuadër futbolli e kampionatit shqiptar. 39. Të fikët në dialekt. 42. Këngëtar operistik. 44. Goxha, ose... 45. Pjesë e një ndërtese. 46. Vend ku riparohen makina. 47. Dakort, në rregull.

Vertikalisht:1. Vegël muzikore frymore. 2. Ishte mbreti i fundit i Trojës. 3. Emision In-formativ. 4. Trung i trashë që përdoret për ndërtim. 5. Kryeqyteti i Afgan-istanit. 6. Pohim për rusët. 7. Kolonja në makina. 8. Quhej motra më e vogël e Skënderbeut. 9. Mjet për të kapur minj, zogj ose kafshë të egra. 12. Ai që merr përsipër ose detyrohet të përgjigjet materialisht a moralisht për dikë. 14. Këlysh lepuri. 15. Qepje me makinë. 18. Është pjesë e pemës. 20. Vasil i përfolur i politikës. 21. Markë telefoni celular. 22. Saranda në maki-na. 24. Një gadishull i banuar nga myslimanë. 26. Shkrimtar i famshëm i letërsisë antike greke. 27. Musolini i fashizmit italian. 29. Zakon, ose... 32. Lumani, një nga parodistët e Vlorës. 34. Kuka, luftatar patriot. 35. Lloj thike që mbahej si armë brezi. 37. Një fshat i njohur mes Elbasanit e Tiranës. 40. Qytet i vendit tonë. 41. Shtojcë e mbiemrave hollandezë. 43. Baba.

Fjalëkryqi klasikFjalëkryqi klasik është një nga lojërat enigmatike më të përhapura në botë. Fjalëkry-qet e para filluan të botoheshin që në shekullin e XVIII dhe vazhdon të jetë e preferuar edhe në ditët e sotme.

Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

1 2 3 4 5 6 7 8 9

10 11 12

13 14 15 16

17 18 19 20 21 22

23 24 25 26 27

28 29 30 31 32

33 34 35

36 37 38 39 40 41

42 43 44

45 4 46 47

Sudoku | nivel mesatar

Plotësoni vendet bosh në mënyrë që çdo rresht e kolonë të ketë numrat

nga 1-9.

Koha e fillimit ____:____

Koha e mbarimit ____:____

3 22 8

3 7 1 63 4

9 6 1 22 9 7 3

2 5 4 74 7 2 5

1 3 6

4 2 9 38 1 9 5

49 8 1

4 61 3 7

75 4 2 81 6 4 7

V E T E D I J E D E M I F

U E E U L E R I M E F I S

L U L E D E L E E J S T O N E

L L A F E I G U M E N T A L

N T S A J D I E G A L A

E T A K N I H Z O R A Q I

T A L L R A E B A N I T Z G

A N K E T A S T O P I L I R

R E S E P A R A T I Z E M M A

S K A J L R A T I F I K I M

1 2 6 3 5 9 8 7 8 4 8 5 4

1 2 0 1 2 3 2 5 6 5 9 8 6

5 4 8 5 4 7 5 1 2 0 2 6 3

5 2 9 8 7 4 8 5 1 5 2 1 0

2 3 6 3 2 5 9 6 8 5 7 8 4

1 1 1 1 1 2 5 6 6 3 2 0 1

5 2 6 3 2 0 2 3 6 9 9 9 8

7 8 4 5 1 0 1 5 2 6 3 2 9

3 2 1 9 7 8 4 3 7 8 1 0 8

2 1 9 9 3 6 2 0 1 6 4 5 7

8 5 4 1 2 4 5 2 8 6 5 2 3

2 5 9 6 8 5 1 1 4 5 8 7 2

1 4 5 7 8 9 6 5 2 1 4 7 3

ANIje NgA BOrA

mACjA eCI 320 KILOmetrA dhe U Kthye Në ShtëPI PAS dy mUAjSh

Katër të rinj turq nga një vendbanim në Hakkari, kanë ndërtuar një anije prej bore të gjatë dhjetë metra. Atyre u janë dashur katër ditë që të sjellin borën edhe nga vende të afërta për ta ndërtuar anijen 10 metra të gjatë, 3.5 metra të gjerë dhe 3.5 metra të lartë. Për më shumë, ata në anije kanë krijuar edhe një pëllumb prej bore, si simbol i paqes. “Jemi mbledhur dhe vendosëm të ndërtojmë diçka që nuk ishte parë deri më tash. Vendosëm të ndërtojmë diçka që do të ishte simbol i paqes. Ishte vështirë të mblidhnim borën, sepse na është dashur shumë borë. Më pas, krijuam edhe pëllumbin që simbolizon paqen. Ishte vështirë, por ia dolëm”, ka thënë njëri nga të rinjtë.

Macja e quajtur Holly është bërë temë e diskutimi në internet, pasi ka ecur 320 kilometra për t’u kthyer në shtëpinë e vet, ndërsa kishte humbur dy muaj më parë kur familja ishte në pushime. E rraskapitur dhe e pistë, macja ishte paraqitur në oborrin e një familjeje në Florida. Kjo familje pasi e ka ushqyer e ka dërguar te veterinari, i cili ka zbuluar se ajo kishte një mikroçip me emrin e pronarëve të saj, të cilët jetonin vetëm disa kilometra më larg. Macja kishte humbur në një plazh në Dayton, ndërsa ekspertët akoma nuk dinë si ta shpjegojnë kthimin e saj në shtëpi, duke qenë se ajo është një mace shtëpie dhe nuk është e mësuar për të ecur në distanca të largëta.

E HËNË, 28 JANAr 2013www.MAPo.AL

Përqendroni vëmendjen tuaj te gjërat praktike, sepse situ-ata mund të jetë mjaft e favor-shme. Gjithçka do të varet nga analiza juaj objektive e fak-teve dhe nga aftësia që keni për të përballuar çdo vështirë-si. Në qoftë se doni të bëni ndonjë ndryshim në jetën tuaj sentimentale, mos harroni të reflektoni me kujdes në vlerësimin e rrethanave.

Hëna, Afërdita, Saturni dhe Urani në kundërshtim me shenjën tuaj do ju krijojnë keqkuptime në marrëdhënien me njeriun e zemrës. Situata p a ra s h i ko h e t e r ë n d ë , sidomos për ata që kanë një marrëdhënie në krizë prej kohësh. Nuk do të keni durim të dëgjoni partnerin dhe do të mjaftojë një shkëndijë e vogël për të ndezur debatin.

MAPO 23E hënë 28 janar 2013www.mapo.alfaqja e fundit

SOtSerendipity është tendenca për të bërë gjetje fatlume ndërsa je duke ndjekur gjëra që s’kanë lidhje me atë që sapo zbulove. Fjala është vo-tuar si një prej dhjetë më të vështirave për t’u përkthyer nga anglishtja, nga një kompani përkthimesh në Britaninë e m adhe . megjithatë, për shkak të përdorimit të saj so-ciologjik, fjala është eksportuar në shumë gjuhë të tjera. përdorimi i parë i dokumentuar

i kësaj fjale është bërë nga horace walpole në një letër drejtuar horace mann-it, që mban datën 28 janar 1754. Sipas walpole-it, ai e kishte formuar këtë fjalë pas leximit të një përralle persiane me titull Tre princat e Ser-endip-it, heronjtë e së cilës “gjithnjë bënin zbulime aksidentale dhe inteligjente të gjërave për të cilat nuk po kërkonin”. Emri rrjedh ose nga Serendip, një emër i vjetër për

Ceylon-in (Sri-lanka e sotme) ose nga ara-bishtja Sarandib, ose nga sanskritishtja Sim-haladvipa, e cila, fjalë për fjalë, përkthehet “Ishulli ku banojnë luanët”. një aspekt i përku-fizimit origjinal të walpole-it për Serendipity, që shpesh shmanget në diskutimet moderne për këtë fjalë, është “inteligjenca” e të qenit në gjendje për të formuar lidhje mes fakteve të vogla që çojnë në përfundime të vlershme.

28 janar

1754

MAPOGAZETA

info@mapo.al cel: 068 20 55 477GazETamapo@GmaIl.Com CEl: 068 20 55 477

Kryeredaktor: arion Sulo. Zv/kryeredaktor: alfred lEla, aleksandra Bogdani. Politika: nevila Përndoj, Fejzi BrauShi. Kronika: leonard BaKillari, dashamir BiçaKu Rrethe: Vladimir Karaj. Ekonomia: Blerina hoxha. Sociale: jonida TaShi. Kultura: aida TuCi. Suplement: jonida hiToVEizi. Sporti: jeton SElimi. Komentatorë&Analistë: gentian ElEzi, arjan VaSjari, Prof. asoc. dr. adrian CiViCi. Karikatura: Bujar KaPExhiu. Faqosja: Florenc ElEzi. ilir drizari, Kujtim Bisha Koordinatore: Shkëndi çili. Korrektore: lila Plasari, Brunilda meno. Adresa: Bulevardi gjergj Fishta pranë uET

Serendipity

përkthimi është art. Shumë e quajnë të lehtë, dhe e marrin përsipër pa paragjykime. përkthimi ka nevojë për kulturë. Kultura në përkthim është si ajri për njeriun. është një profesion  që formimin profesional të dygjuhësisë e ka të pashmangshëm. është një lidhje e brendshme midis gjuhës shqipe e asaj të huaj, që të detyron të mbledhësh e të shkëputësh elemente nga realiteti i përditshëm...

me mijëra e mijëra faqe të përkthyera. Udhëtimi i saj intelektual nuk ka qenë një vijë e drejtë. Ulje-ngritjet që të dikton jeta kanë përcaktuar diçka të rëndësishme në formimin e saj; rebele ndaj paaftësisë në gazetari e në përkthim, dhe një vëzhguese e vëmendshme ndaj aktualitetit...

EmaIl: v_perleka@yahoo.comvera_perleka@hotmail.com

Nga antoneta malja

Perceptohet disi gabuar që në takimin e parë. Hyn ndër ata njerëz që të krijojnë bindjen se ke të bësh me ata tipa që me ftohtësinë e tyre të japin bezdi, e pret që takimi të përfundojë sa më parë. Por… sytë e saj të kthjellojnë të mendosh ndry-she. Janë të tillë, nga ata që lëvizin pareshtur për të kapur çdo detaj. Një element përcaktues i njerëzve jo të zakonshëm. Kjo është Teuta Turhani, që të gjithë e njohin si njeriun e heshtur e pafjalë, që kurrë nuk ka kërkuar famë dhe ekspozim. Por që ka fituar një status të veçantë: ndër përkthyeset më të mira të gjuhës frënge.

Kështu e mbaj mend si para 30 e ca vjetëve kur takoheshim në Rrugën e Elbasanit, që njihej si rruga e studenteve të filologjisë. Një ndër stu-dentet cilësore, e me një paraqitje elegante. Dukej sikur edhe natyra i kishte përshtatur fizi-kun për “t’u ngatërruar me francezët”, siç edhe e ngacmonim ne miqtë e saj.

M’u përsërit e njëjta pamje para 6-7 vitesh, kur u ritakuam në ambientet e ATSh-së. Një jetë e tërë që merret me përkthimin në gjuhën frënge. Merr e jep kënaqësi. Një raport i brendshëm që funksionon te përkthyesit. Shpesh edhe vetë e përsërit “gjuha frënge më mbush. Ajo këndon në gjithë qenien time. Kur punoj, kur bisedoj, mad-je edhe kur jam në një koncert, çdo frazë e çdo mendim e perceptoj vetëm frëngjisht. Është pjesë e jetës sime.”

Me mijëra e mijëra faqe të përkthyera. Udhëti-mi i saj intelektual nuk ka qenë një vijë e drejtë. Ulje-ngritjet që të dikton jeta kanë përcaktuar diçka të rëndësishme në formimin e saj; rebele ndaj paaftësisë në gazetari e në përkthim, dhe një vëzhguese e vëmendshme ndaj aktualitetit.

Nuk mund të perceptohet pa një shumëllojsh-mëri fjalorësh me shumë gjuhë. Kjo vetëm e vetëm për të përshtatur sa më mirë gjuhën shq-ipe, për të dhënë një informacion sa më të plotë për të huajt që e shfletojnë faqen e ATSh-së. Sepse përkthimi është mjeshtëri, që jo tek të gjithë që dinë një gjuhë të huaj mund t’u qëndrojë ky “kos-tum” siç duhet. Sepse jo çdo njeri mund të marrë statusin e përkthyesit. Sot ka një tendencë në rritje që gjithkush që zotëron disa elemente të një gjuhe të huaj, mund të bëjë edhe përkthim. Jeta ka treguar se mund të kesh qenë shumë vjet në emigrim dhe mund të komunikosh në një apo dy gjuhë, por kurrsesi nuk mund të quhesh përk-thyes.

Shpesh më ka ndodhur që në panairet e librit të flitej nën zë për të mos iu afruar x-shtëpie bot-uese, sepse përkthyesit e saj çalonin. Nuk po i përmend emrat, për efekt etike. Por kurrsesi

nuk mund të pajtohem me prirjen e këtyre bot-uesve që për shkak të mungesës financiare kërkoj-në përkthyes pa përvojë në këtë profesion,. Dhe aq më shqetësues kur marrin përsipër të përkthe-jnë vepra cilësore, për kulturën e një vendi. Jo rral-lë dëgjohet shqetësimi ‘se nuk më tërhoqi x-vepër, pavarësisht se është e x-shkrimtari me zë’. Kjo për arsyen e vetme se përshtatja nga gjuha e huaj në atë shqipe bie në dorën e “nallbanëve”.

Përkthimi është art. Shumë e quajnë të lehtë, dhe e marrin përsipër pa paragjykime. Përkthi-mi ka nevojë për kulturë. Kultura në përkthim

është si ajri për njeriun. Është një profesion që formimin profesional të dygjuhësisë e ka

të pashmangshëm. Është një lidhje e brendshme midis gjuhës shqipe e asaj

të huaj, që të detyron të mbledhësh e të shkëputësh elemente nga re-

aliteti i përditshëm. Të jep mundësi ta perceptosh këtë re-alitet e ta shijosh, të krijosh, ta dashurosh, duke ndjerë edhe tingëllimin e mendimit.

Kështu edhe mjesh-trja Turhani, që ka ditur të flasë me gjuhën e saktë-sisë, duke mos toleruar as edhe një germë. Ajo e di se si e ku mund ta për-dorë atë , sepse ka frymëmarrje, saktësi e krijim. Nuk bie në kompromis, kur është puna për të ruajtur in-tegritetin e saj moral,

e për të respektuar njeriun.

Teuta Turhani PërKThYESja

E hEShTur E Pa Famë

cmYK

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

MUHAMMAD YUNUS

Çmimi Nobel për Paqen, 2006

8 - ES

SE / id

e & deb

ateMU

HA

MM

AD

YU

NU

S N

DË

RT

IMI I B

IZN

ESIT

SOC

IAL

www.uet.edu.alinfo@uet.edu.al

Muhammad Yunus ose rrugëtimi drejt një bote pa të varfër

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”. Të japësh hua për të varfrit, jo vetëm që është e mundur, por është dhe fitimprurëse. Sot, mbi 300 milionë njerëz përfitojnë drejtpërdrejt nga mikrokredia duke e diversifikuar aktivitetin e saj edhe në fusha të tilla si industria tekstile, telefonia, prodhimi i energjisë, etj. Falë mikrokredisë, mbi 75% e përdoruesve të saj arrijnë të dalin nga gjendja e varfërisë. Grameen Bank është shndërruar në një “uzinë fantastike idesh, iniciativash, shpresash e projektesh në favor të zhvillimit”. Muhammad Yunus së bashku me Grameen Bank është fitues i Çmimit Nobel për paqe, në vitin 2006, për “Përpjekjet për promovimin e zhvillimit ekonomik e social në nivelet më nevojtare”.

Adrian Civici

Muhammad Yunus Fitues i çmimit nobel për paqen

Muhammad Yunus lindi në vitin 1940 në qytetin port të Chittagongut në Bengal. Në moshën 22 vjeçare, studenti brilant dhe profesori i ri i ekonomisë në Chittagong College shkon në SHBA dhe doktorohet për ekonomi në Universitetin Vanderbilt në Tennessee me temën “Ekonomia e zhvillimit”, duke u angazhuar për 7 vjet edhe si profesor i teorive ekonomike dhe të zhvillimit në Middle Tennessee State University. Në vitin 1971, kur lindi shteti i ri Bangladeshit, braktis katedrat luksoze universitare si dhe jetën akademike në SHBA dhe kthehet për të dhënë ndihmesën e tij në vendlindje duke synuar ngritjen dhe forcimin e universiteteve në Bangladesh pasi besonte se ato janë një nga faktorët më të rëndësishëm për “hapjen e mendjeve” dhe zhvillimin e çdo vendi.

Çm

imi 7

00 L ISBN: 978-99956-39-82-2

9 789995 639822

ISBN 978-99956-39-82-2

NDËRTIMI I BIZNESIT SOCIAL

Muhammad YunusÇmimi Nobel për Paqen, 2006

Ceremonia e dhënies së titullit “Doctor Honoris Causa” nga UET dhe promovimi i librit organizohet në datën 22 Janar 2013 në Hotel Sheraton, ora 18:00

Muhammad Yunus është krijuesi i konceptit të mikrokredisë ose “mikrofinancës”, një nga konceptet më inovative dhe të

rëndësishme të shekullit XX në sferën e luftës kundër varfërisë që po ndikon në përmirësimin e jetës së përditshme të disa

qindra milionë njerëzve nëpër botë. Bota do ta cilësonte me respekt Muhammad Yunus si “bankieri i të varfërve”

24 MAPO e hënë, 28 janar 2013www.mapo.al