GAYRİ SAFİKATMA DEĞER - ..::Türkiye İstatistik Kurumu ... · PDF filei...

GGAA

BB

AAYYRR

BBÖÖLL

TÜR

Ulus

RRİİ SSAA

LLGGEE

RKİYE İS

sal HesapYıllık He

N

AAFFİİ

EESSEELL

STATİSTİK

plar Dairesaplar

İSAN 201

KKAA

LL SSOO

22

K KURUM

re BaşkaGrubu

14

AATTMMAA

OONNUU

2000044

MU

nlığı

AA DD

UÇÇLLAA

44--2200

DDEEĞĞ

AARR

001111

EERR

i

ÖNSÖZ Türkiye İstatistik Kurumu, ülkemizin ekonomik, sosyal, demografik ve kültürel yapısı ile ilgili sayım ve araştırmalardan elde ettiği bilgileri, zamanlılık kriterlerine uygun olarak kamuoyunun kullanımına sunmaktadır. En önemli ekonomik göstergelerden biri olan ve bir ekonomide yaratılan toplam katma değeri ve bu değerin sektörler ve üretim faktörleri arasında nasıl dağıldığını gösteren gayri safi yurtiçi hasıla hesaplamalarının tarihçesi, ülkemizde oldukça eskidir. İlk olarak 1951 yılında İstatistik Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Milli Gelir Etüd Grubu, 1938 ve 1948-1970 dönemi için periyodik tahminler yapmış, zaman içinde uluslararası gelişmeler takip edilerek gayri safi yurtiçi hasıla hesaplamalarına devam edilmiştir. Günümüzde harcama ve üretim yöntemlerine göre 1998 bazlı gayri safi yurtiçi hasıla hesaplamaları dönemsel olarak yayımlanmaktadır. Dünyada ve ülkemizde istatistiki bilgiye duyulan ihtiyacın her geçen gün artmasına paralel olarak, üretilen istatistiklerin iyileştirilmesi ve geliştirilmesinin yanısıra, gerek ulusal ihtiyaca yanıt veren gerekse uluslararası karşılaştırma olanağı sağlayan bölgesel istatistiklerin üretilmesi de gündeme gelmiştir. Bunun için öncelikle, Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi’ne uygun olarak, ekonomik ve sosyal göstergeler açısından benzer olan illerin gruplanması esasına dayalı İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) oluşturulmuştur. Bunu takiben, Türkiye İstatistik Kurumu ekonomik ve sosyal araştırmalarını bu kapsamda üretmeye ve yayımlamaya başlamıştır. Bölgesel gayri safi katma değer (GSKD) hesaplarında da ağırlıklı olarak TÜİK’in uygulamakta olduğu ve 26 bölge bazında tahmin üretebilen işyeri ve hanehalkı anketi sonuçları esas alınmakta, bazı sektörlerde idari kayıtlardan da yararlanılmaktadır. Bu kapsamda tarım, sanayi ve hizmetler sektörü ayrıntısında hesaplanmakta olan bölgesel gayri safi katma değer sonuçları haber bülteni formatında yayımlanmaktadır. Bölgesel düzeyde veri talebinin yoğunluğu göz önünde bulundurularak hazırlanan bu yayın ile, TÜİK tarafından yayımlanmış olan 2004-2011 bölgesel gayri safi katma değer sonuçları görsel ağırlıklı bir yapıda ve bölge ayrıntısında sunulmaktadır. Bu yayında yer alan bölgesel sonuçlar, karar alıcıların bölgelere ait durum tespiti yapmalarına yardımcı olacak ve ileriye yönelik plan ve programların belirlenmesini mümkün kılacaktır. Bu yayında, İBBS Düzey 2’ye göre hesaplanan 2004-2011 yıllarını kapsayan bölgesel gayri safi katma değer sonuçlarına ilişkin açıklama, grafik, tablo ve değerlendirmeler yer almaktadır. Yayının karar alıcılar, araştırmacılar ve diğer istatistik kullanıcılarına faydalı olmasını dileriz.

ii

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ...................................................................................................................................... 1

İÇİNDEKİLER .............................................................................................................................. ii

AÇIKLAMA ................................................................................................................................. iv

1. BÖLGESEL HESAPLAR .............................................................................................................. 1

2. BÖLGESEL GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER ...................................................................................... 2

2.1 Sektörlere Göre Bölgesel Paylar, 2004-2011 .......................................................................... 2

2.2 Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları, 2004-2011 .............................................. 8

2.3 Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer, 2004-2011 ......................................................... 11

3. BÖLGELERE GÖRE GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER, İBBS DÜZEY 2 .................................................. 16

TR10 (İstanbul) ..................................................................................................................... 16

TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) ........................................................................................... 18

TR22 (Balıkesir, Çanakkale) .................................................................................................... 18

TR31 (İzmir) ......................................................................................................................... 21

TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) ................................................................................................... 21

TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) ...................................................................................... 21

TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) ............................................................................................... 24

TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) ........................................................................... 24

TR51 (Ankara) ....................................................................................................................... 27

TR52 (Konya, Karaman) ......................................................................................................... 27

TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) .............................................................................................. 30

TR62 (Adana, Mersin) ............................................................................................................ 30

TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) ............................................................................... 30

TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) .................................................................. 33

TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) ................................................................................................. 33

TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) ......................................................................................... 36

TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) ........................................................................................... 36

TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) .................................................................................. 36

TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane).......................................................... 39

TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) ......................................................................................... 41

TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ............................................................................................ 41

TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) .................................................................................... 44

TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) .............................................................................................. 44

TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)........................................................................................... 47

TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ................................................................................................... 47

TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) ....................................................................................... 47

iii

EKLER ...................................................................................................................................... 50

Ek 1: Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Safi Katma Değer- İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Temel Fiyatlarla, 2004-2011 ............................................................................................................. 50

Ek 2: Sektörlere Göre Bölgesel Paylar - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011 . 52

Ek 3: Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011 ............................................................................................................... 54

Ek 4: Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer – İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, TL, 2004-2011 ..................................................................................................................................... 56

Ek 5: Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer – İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, ($), 2004-2011 ..................................................................................................................................... 57

Ek 6: Tarım Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011 ........ 58

Ek 7: Sanayi Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011 ....... 59

Ek 8: Hizmetler Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011 ... 60

Ek 9: Toplam Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011 .................. 61

Ek 10: Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer, 2004=100 Endeksi, 2004-2011 ........................ 62

iv

AÇIKLAMA

1. Giriş Bölgesel düzeyde kullanıcı talebi dikkate alınarak oluşturulan bu çalışmada; bölgesel gayri safi katma değer sonuçlarına ilişkin hazırlanan grafiklerle verinin daha kolay anlaşılabilmesi, bölgeler arası farklılıkların daha kolay gözlemlenebilmesi amaçlanmıştır. 2. Kapsam İktisadi faaliyet kollarına göre cari fiyatlarla yıllık olarak hesaplanan bölgesel gayri safi katma değer, İBBS Düzey 2’ye göre 26 bölge için tarım, sanayi, hizmetler ayrımında derlenmektedir. Verilerin son güncelleme tarihi 27 Aralık 2013’tür. 3. Veri Kaynakları Temel veri kaynakları; Türkiye İstatistik Kurumu tarafından derlenen tarım istatistikleri, yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri ve hanehalkı işgücü istatistikleri ile Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Maliye Bakanlığı vb. kurumlardan derlenen idari verilerdir. 4. Sınıflamalar Bölgesel istatistiklerin toplanması, geliştirilmesi, bölgelerin sosyo-ekonomik analizlerinin yapılması, bölgesel politikaların çerçevesinin belirlenmesi ve Avrupa Birliği Bölgesel İstatistik Sistemi’ne uygun, karşılaştırılabilir istatistiki veri tabanı oluşturulması amacıyla ülke çapında “İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması” tanımlanmıştır. Bu sınıflamada iller 3. Düzey olarak tanımlanmış; ekonomik, sosyal ve coğrafi yönden benzerlik gösteren komşu iller ise bölgesel kalkınma planları ve nüfus büyüklükleri de dikkate alınarak 1. Düzey ve 2. Düzey olarak gruplandırılarak hiyerarşik İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması oluşturulmuştur. Buna göre: 1. Düzey: 2. Düzey Bölge Birimlerinin gruplandırılması sonucu tanımlanmış olup, 12 adettir. 2. Düzey: 3. Düzey’deki komşu illerin gruplandırılması sonucu tanımlanmış olup, 26 adettir. 3. Düzey: İl düzeyinde 81 adet İstatistiki Bölge Birimi yer almaktadır. Sınıflamaya ilişkin ayrıntılı bilgi İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması tablosunda verilmektedir. Bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarında, sınıflama olarak Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan “Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması, NACE Rev.1.1” kullanılmıştır. Simge ve Kısaltmalar GSKD Gayri safi katma değer TÜİK Türkiye İstatistik Kurumu İBBS İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması TL Türk Lirası $ ABD Doları NACE Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması KDV Katma değer vergisi ÖTV Özel tüketim vergisi Eurostat Avrupa Birliği İstatistik Ofisi ESA Avrupa Hesaplar Sistemi

v

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS)

İBBS Düzey 1 İBBS Düzey 2

TR Türkiye TR Türkiye

TR1 İstanbul TR10 İstanbul

TR2 Batı Marmara TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli

TR22 Balıkesir, Çanakkale

TR3 Ege

TR31 İzmir

TR32 Aydın, Denizli, Muğla

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak

TR4 Doğu Marmara TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova

TR5 Batı Anadolu TR51 Ankara

TR52 Konya, Karaman

TR6 Akdeniz

TR61 Antalya, Isparta, Burdur

TR62 Adana, Mersin

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye

TR7 Orta Anadolu TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat

TR8 Batı Karadeniz

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın

TR82 Kastamonu, Çankırı,Sinop

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya

TR9 Doğu Karadeniz TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane

TRA Kuzeydoğu Anadolu TRA1 Erzurum, Erzincan,Bayburt

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan

TRB Ortadoğu Anadolu TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari

TRC Güneydoğu Anadolu

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt

vi

Avrupa Topluluğunda Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiki Sınıflaması, NACE Rev. 1.1 Sektörler Kod Tanım

TARIM A Tarım, avcılık ve ormancılık

B Balıkçılık

SANAYİ

C Madencilik ve taşocakçılığı

D İmalat

E Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi ve dağıtımı

F İnşaat

HİZMETLER

G Toptan ve perakende ticaret; motorlu taşıt, motosiklet, kişisel ve ev eşyalarının onarımı

H Oteller ve lokantalar

I Ulaştırma, depolama ve haberleşme

J Mali aracı kuruluşların faaliyetleri

K Gayrimenkul, kiralama ve iş faaliyetleri

L Kamu yönetimi ve savunma, zorunlu sosyal güvenlik

M Eğitim

N Sağlık işleri ve sosyal hizmetler

O Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri

P Ev içi personel çalıştıran hane halkları ve hane halkları tarafından kendi kullanımlarına yönelik olarak ayrım yapılmamış üretim faaliyetleri

Q Uluslararası örgütler ve temsilcilikleri

1

1. BÖLGESEL HESAPLAR Ulusal Hesaplar Sistemi, uluslararası alanda kabul görmüş kavramlar, tanımlar, sınıflamalar ve muhasebe kuralları üzerine kurulu, makroekonomik hesapların, bilançoların ve tabloların anlamlı, tutarlı ve bütünleşmiş bir setinden oluşmaktadır. Sistem, ekonominin içinde yer alan ekonomik faaliyetlerin ayrıntılı kaydını tutarak, ekonomik analiz ve karar almada yol gösterici bir işlev yapmaktadır. Ulusal hesaplar, ekonomilerin büyüklüğü, niteliği ve gelişimi hakkında uluslararası standartlarda bilgiler vermektedir. Ancak, ulusal ekonominin toplamı, bölgelerin iktisadi durum ve performans farklılıklarını göstermeyebilir. Nüfus ve iktisadi faaliyetler genellikle bölgeler arasında homojen bir dağılım göstermemektedir. Örneğin, kentsel alanlar daha çok hizmetler sektöründe uzmanlaşırken; tarım, madencilik ve imalat sanayi kent dışındaki bölgelerde daha fazla yoğunlaşmaktadır. Küreselleşme, yeni buluşlar, nüfusun yaşlanması, vergilendirme, yoksulluk, işsizlik ve çevre gibi temel konuların bölgesel boyutları vardır. Bu sebeple bölgesel hesaplar, ulusal hesapların önemli bir parçasıdır. Bölgesel hesaplar ekonominin bütününe ilişkin hesapların, aynı paralelde bölgesel olarak belirtilmesidir. Bölgesel hesaplara ihtiyaç duyulmasının birçok sebebi vardır. Bölgesel hesaplar, bölge ekonomilerinin detaylı bir görünümünü, yaratılan ulusal katma değer ile gelirin bölgesel dağılımını ve bölgeler arası farklılıkları sunar. Bölge bazında hibe ve teşvik düzeylerinin belirlenmesine yardımcı olur. Sektörlere ve hanehalkı gelirlerine göre gayri safi katma değer gibi başlıca hesaplamaların bölgesel analizlerini kapsar. Bölgesel ekonomik gelişme ve politikayla ilgilenen insanlar veya bu konular üzerine eğitim veren akademisyenler için temel veri kaynaklarından biridir. Bölgesel ekonomik istatistikler; bölgesel politikaların oluşturulmasında ve uygulamasında önemli bir rol oynar. Ulusal vergi gelirlerinin bölgesel yönetimlere dağıtılması ve Avrupa Birliği Uyum Politikaları çerçevesinde fonların dağıtılması gibi önemli idari amaçlar için kullanılır. Bölgesel hesapların amaçlarından bir diğeri ise, İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) Düzey 2’de istihdam ve çalışanlara yapılan ödemeler üzerine mevcut veri kaynaklarının analizini geliştirmektir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Avrupa Hesaplar Sistemine (ESA) uyum süreci kapsamında başlattığı çalışmalara devam etmektedir. Bu kapsamda cari temel fiyatlarla bölgesel gayri safi katma değer, üretim yöntemi ile İBBS Düzey 2’ye karşılık gelen 26 bölge için tarım, sanayi ve hizmetler ayrıntısında 2004-2011 yıllarını kapsayacak şekilde hesaplanmıştır.

2

2. BÖLGESEL GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER Her bir bölge için tüm ulusal hesaplar setinin derlenmesinde, uygulamada ve kavramsal yapıda, zorluklar bulunduğu için ESA’da bölgesel gayri safi katma değer (GSKD) gibi ana büyüklüklerin derlenmesine öncelik verilmiştir. Bölgesel GSKD, bir bölgede yerleşik ekonomik birimlerin belli bir dönemde bu bölgedeki ekonomik faaliyetleri sonucunda ürettikleri mal ve hizmetlerin (çıktı) değerinden, bu üretimde bulunabilmek için kullandıkları mal ve hizmetler (ara tüketim) değerinin çıkarılması sonucu elde edilir. Bölgesel gayrisafi katma değer ile bölgede ikamet eden üretici birimlerin ekonomik faaliyetlerinin ölçülmesi amaçlanmaktadır, bu nedenle üretici birimin yerleşik olduğu bölge hesaplamalarda esas alınmaktadır. Bölgesel GSKD, bölgede ikamet eden hanehalklarının gelirinin ölçüsü değil, bölgenin üretim gücünün bir göstergesidir. 26 bölge için yayımlanan gayri safi katma değer tahminlerinin bölgesel gayri safi yurtiçi hasıla tahminlerinden temel farkı, KDV ve ÖTV gibi ürün üzerinde bulunan vergileri içermemesidir. Bölgesel GSKD hesapları dolaylı ölçülen mali aracılık hizmetlerinin ara tüketime giden kısmını da kapsamaktadır. 2.1 Sektörlere Göre Bölgesel Paylar, 2004-2011 Bölgesel gayri safi katma değer payı, İBBS Düzey 2’de her bir bölgenin Türkiye gayri safi katma değeri içindeki payını gösterir. İktisadi faaliyet kollarına göre cari fiyatlarla yıllık olarak yapılan bölgesel gayri safi katma değer hesaplamaları İBBS Düzey 2’ye göre tarım, sanayi, hizmetler ayrımında derlenmektedir. Grafik 1 ve Grafik 2’de; İBBS Düzey 2 için 2004 ve 2011 yıllarında yaratılan katma değerin Türkiye içindeki payları yer almaktadır. Bölgeler aldıkları pay oranlarına göre beş gruba ayrılmıştır:

1. Bölge : %4 ve üzeri paya sahip olan bölgeler 2. Bölge : %3-4 paya sahip olan bölgeler 3. Bölge : %2-3 paya sahip olan bölgeler 4. Bölge : %1-2 paya sahip olan bölgeler 5. Bölge : %0-1 paya sahip olan bölgeler

3

Grafik 2. Toplam gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2011

2004 ve 2011 yılları için, İBBS Düzey 2 bölgelerinin yarattığı toplam katma değerin dağılımında çok büyük bir değişiklik gözlenmemektedir. Türkiye’nin doğusunda yer alan bölgelerin, gayri safi katma değer içindeki payı, batı bölgelerine göre daha düşüktür. Türkiye’de yaratılan katma değerin önemli bir kısmı (yaklaşık %55’i), ilk beş sırada yer alan TR10 (İstanbul), TR51 (Ankara) ve TR31 (İzmir), TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) ve TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgelerinde üretilmektedir. Gayri safi katma değer payı en düşük olan bölgeler ise, Türkiye’nin doğusunda yer alan TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) ve TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgeleri ile TR82’dir (Kastamonu, Çankırı, Sinop). Yıllar itibariyle bölgelerin payları incelendiğinde ise; İstanbul’un gayri safi katma değer içindeki payı azalmaktadır. Ayrıca Türkiye’nin güneydoğusundaki bölgelerden TRC2’nin (Şanlıurfa, Diyarbakır) payında önemli bir artış olmuştur. Bunun temel nedeni, bölgenin özellikle sanayi sektörü payındaki artıştır. Payı artış gösteren bir diğer bölge ise TR61’dir (Antalya, Isparta, Burdur). TR61 bölgesinin payı 2004 yılında %3,9 iken; 2011 yılında %4,0’a yükselmiştir. Gayri safi katma değer payında yıllar itibariyle düşüş gerçekleşen bölge ise TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) olmuştur. TRA1 bölgesinin

Grafik 1. Toplam gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2004

4

payı 2004 yılında %1,0 iken; 2011 yılında %0,9’a gerilemiştir. Bu düşüşün en önemli nedeni, bölgenin tarım sektörü payındaki gerilemedir. Grafik 3 ve Grafik 4’de; İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması Düzey 2 için tarım sektöründe 2004 ve 2011 yıllarında yaratılan katma değerin Türkiye içindeki payları yer almaktadır. Bölgeler aldıkları pay oranlarına göre beş gruba ayrılmıştır:

1. Bölge : %5 ve üzeri paya sahip olan bölgeler 2. Bölge : %4-5 paya sahip olan bölgeler 3. Bölge : %3-4 paya sahip olan bölgeler 4. Bölge : %2-3 paya sahip olan bölgeler 5. Bölge : %0-2 paya sahip olan bölgeler

Grafik 3. Tarım sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2004

Grafik 4. Tarım sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2011

5

Tarım sektöründe (bitkisel üretim, hayvancılık, balıkçılık ve ormancılık) yaratılan katma değerin dağılımında 2011 yılında 2004 yılına göre çok büyük bir değişiklik gözlenmemektedir. Tarım sektöründe Türkiye’nin güneyi ve batısı, kuzeyi ve doğusuna kıyasla daha büyük paya sahiptir.

Grafik 5 ve Grafik 6’da; İBBS Düzey 2 için sanayi sektöründe 2004 ve 2011 yıllarında yaratılan katma değerin Türkiye içindeki payları yer almaktadır. Bölgeler %0-1, %1-2, %2-3, %3-4, %4 ve üzeri olmak üzere, aldıklara paya göre 5 gruba ayrılmıştır.

Grafik 5. Sanayi sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları,

İBBS Düzey 2, 2004

Grafik 6. Sanayi sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2011

Sanayi sektörünün bölgeler arasındaki dağılımında, yıllar itibariyle önemli bir yapısal değişim gözlenmemektedir. Türkiye’de sanayi sektöründe yaratılan katma değerin önemli bir kısmı (yaklaşık %64’ü) TR10 (İstanbul), TR51 (Ankara) ve TR31 (İzmir) üçgeninde yer alan bölgelerde üretilmektedir. Sanayi sektörü payı en düşük olan bölgeler ise Türkiye’nin doğusunda yer alan TRA1 (Erzurum,

6

Erzincan, Bayburt), TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgeleri ile TR82’dir (Kastamonu, Çankırı, Sinop). Yıllar itibariyle bölgelerin payları incelendiğinde ise; İstanbul’un sanayi sektöründeki payı azalmakta ve sanayinin bu bölgeden, özellikle İstanbul’a komşu bölgelere doğru kaydığı gözlenmektedir. Ayrıca Türkiye’nin güneydoğusundaki bölgelerden TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis), TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) ve TRC3’ün (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) paylarında önemli bir artış olmuştur. Sanayi sektöründe yıllar itibariyle en önemli düşüşün gözlemlendiği bölgelerin başında ise TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) yer almaktadır. TR32 bölgesinin payı 2004 yılında %3,4 iken; 2011 yılında %2,9’a gerilemiştir. Grafik 7 ve Grafik 8’de; İBBS Düzey 2 için hizmetler sektöründe 2004 ve 2011 yıllarında yaratılan katma değerin Türkiye içindeki payları yer almaktadır. Bölgeler % 0-1, %1-2, %2-3, %3-4, %4 ve üzeri olmak üzere, aldıklara paya göre 5 gruba ayrılmıştır. Grafik 7. Hizmetler sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları,

İBBS Düzey 2, 2004

Grafik 8. Hizmetler sektöründe yaratılan gayri safi katma değerin Türkiye içindeki payları, İBBS Düzey 2, 2011

7

Yıllar itibariyle, hizmetler sektörünün bölgeler arasındaki dağılımında önemli değişikliklerin olmadığı gözlenmektedir. Hizmetler sektöründe yaratılan katma değeri %4’ten fazla olan bölgeler TR10 (İstanbul), TR51 (Ankara), TR31 (İzmir), TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova), TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik), TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) ve TR62’dir (Adana, Mersin). Türkiye’de hizmetler sektöründe yaratılan katma değerin yaklaşık %30’u TR10 (İstanbul) bölgesi tarafından üretilmektedir. %4’ten fazla paya sahip olan bu 7 bölge, toplamda hizmetler sektöründe yaratılan katma değerin %66’sını üretmektedir. Hizmetler sektörü haritasının, sanayi sektörü haritasından farklılığı ise; Akdeniz’de yer alan üç bölge olan TR61, TR62 ve TR32’nin hizmetler sektöründe daha yüksek paya sahip olmasıdır. Ayrıca sanayi sektöründe 2004’e göre hızlı bir büyüme yaşamış olan TRC (Güneydoğu Anadolu) bölgeleri için, hizmetler sektöründe paralel bir pay artışı gözlenmemektedir. Grafik 9, Grafik 10 ve Grafik 11’de yer alan sektörlere göre bölgesel paylar; 2004 ve 2011 yılları için tarım, sanayi ve hizmetler sektöründe her bir bölgenin, o sektörün toplam katma değeri içindeki payını göstermekte; Grafik 12’de ise, 2004 ve 2011 yılları için 26 bölgenin Türkiye gayri safi katma değeri içindeki payları yer almaktadır.

Veri için Ek 2’ye bakınız. Tarım sektöründe, 2004 ve 2011 yılları için, en yüksek gayri safi katma değer payına sahip bölge TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) olarak hesaplanmıştır. TR33 bölgesi 2004 yılında %7,3 ve 2011 yılında %7,6 ile tarım sektöründe 26 bölge içinde en yüksek payı almıştır. 2004 yılı için tarım sektöründe en düşük gayri safi katma değer payı %0,9 ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesine ait iken; 2011 yılında en düşük paya sahip bölge %0,6’lık pay ile TR10 (İstanbul) olmuştur.

‐5.0 5.0 15.0 25.0 35.0

TR10TR21TR22TR31TR32TR33TR41TR42TR51TR52TR61TR62TR63TR71TR72TR81TR82TR83TR90TRA1TRA2TRB1TRB2TRC1TRC2TRC3

Grafik 9. Tarım sektörü bölgesel paylar, (2004, 2011) (%)

2004 2011

‐5.0 5.0 15.0 25.0 35.0


Grafik 10. Sanayi sektörü bölgesel paylar, (2004, 2011) (%)

2004 2011

8

Sanayi sektöründe, 2004 ve 2011 yılları için, en yüksek gayri safi katma değer payına sahip bölge TR10 (İstanbul) olarak hesaplanmıştır. TR10 (İstanbul) bölgesi 2004 yılı için %28,7 ve 2011 yılı için %27,0 pay ile sanayi sektörü toplam gayri safi katma değerinden en büyük payı almıştır. Sanayi sektöründe ikinci sırada TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesi yer almaktadır. TR41 bölgesi sanayi sektöründe hem 2004 hem de 2011 yılında %9,5 pay almıştır. TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesi 2004 ve 2011 yılları için %0,3 pay ile sanayi sektörü toplam gayri safi katma değerinden en düşük payı almaktadır.

Veri için Ek 2’ye bakınız.

Hizmetler sektörü, bölgelerin toplam gayri safi katma değer paylarına benzer bir tablo vermektedir. Bu sektörde 2004-2011 yılları için ortalama %31,3’lük değer ile en yüksek payı TR10 (İstanbul) bölgesi alırken; TR51 (Ankara) bölgesi %9,8’lik ortalama ile aynı yıllar için ikinci sırada yer almıştır. İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması Düzey 2’de (26 Bölge) bölgesel gayri safi katma değer hesaplarında 2004-2011’i kapsayan tüm yıllar için en yüksek GSKD payını TR10 (İstanbul) bölgesi almıştır. TR51 (Ankara) bölgesi ise ikinci sırada yer almaktadır. Bölgesel gayri safi katma değer hesaplarında 2004-2011 yılları için en düşük pay ortalama %0,7 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesine aittir. 2.2 Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları, 2004-2011 Sektörlerin gayri safi katma değer içindeki payı, İBBS Düzey 2’de her bir bölgenin gayri safi katma değeri içinde tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinin payını gösterir.

‐5.0 5.0 15.0 25.0 35.0


Grafik 11. Hizmetler sektörü bölgesel paylar, (2004, 2011) (%)

2004 2011

‐5.0 5.0 15.0 25.0 35.0


Grafik 12. GSKD bölgesel paylar, (2004, 2011) (%)

2004 2011

9

8.50.2

11.720.6

4.613.818.4

5.85.62.4

20.415.116.316.320.9

12.25.7

21.416.914.817.5

26.314.3

22.311.8

24.114.8

27.827.5

35.120.1

27.923.6

32.743.6

39.625.5

23.114.9

23.426.524.2

29.539.6

20.423.2

21.716.4

14.019.9

15.329.8

15.929.9

63.772.3

53.259.3

67.562.6

48.950.5

54.872.0

56.570.0

60.357.354.958.354.758.259.963.466.259.7

65.862.458.460.055.3

TRTR10TR21TR22TR31TR32TR33TR41TR42TR51TR52TR61TR62TR63TR71TR72TR81TR82TR83TR90TRA1TRA2TRB1TRB2TRC1TRC2TRC3

Grafik 16. Sektörlerin GSKD içindeki payı, 2007

Tarım Sanayi Hizmetler

Grafik 13-20; 26 bölge için tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinin, bölge toplam gayri safi katma değeri içindeki paylarına ait değişimleri yıllar itibariyle yansıtmaktadır.

10.70.4

16.425.3

6.019.022.5

7.98.2

3.424.6

16.217.419.8

28.417.7

6.726.122.7

14.823.5

34.515.4

24.312.0

29.221.2

28.028.9

32.820.9

30.425.0

32.042.341.5

25.225.0

14.623.024.9

22.728.4

40.518.7

19.721.8

17.511.9

21.317.3

29.215.9

23.1

61.370.7

50.753.8

63.656.0

45.449.950.3

71.450.4

69.259.655.248.9

53.952.855.157.6

63.459.053.7

63.258.358.854.955.7




9.40.3

12.522.0

5.517.619.7

6.47.2

2.821.0

15.116.417.622.8

13.95.1

21.919.217.218.9

27.914.9

23.413.2

25.715.6

28.229.1

34.020.2

28.724.3

32.842.839.6

24.724.4

15.723.226.6

24.328.7

39.922.3

21.920.816.8

14.020.9

17.130.0

16.132.1

62.470.6

53.557.8

65.858.1

47.550.753.2

72.554.5

69.360.455.852.9

57.455.155.759.062.064.358.0

64.159.556.858.252.3




10.60.4

14.925.5

5.317.222.1

7.98.0

3.423.9

15.818.620.627.1

17.16.1

24.521.9

18.021.9

31.118.925.4

14.027.9

18.1

28.029.2

32.920.4

30.224.6

31.841.839.9

24.825.2

15.623.024.8

22.928.2

41.119.5

20.421.917.0

13.720.6

17.829.1

16.228.9

61.370.4

52.254.2

64.558.2

46.150.352.1

71.850.9

68.658.454.650.0

54.752.855.957.660.261.055.1

60.556.957.055.953.1




10

Veri için Ek 3’e bakınız.

8.50.2

11.520.1

4.814.419.8

5.56.12.6

20.014.415.415.519.6

12.55.5

21.818.6

14.416.824.6

13.721.3

10.421.5

13.0

27.226.7

35.622.6

26.721.8

32.342.138.3

24.922.3

14.723.627.325.1

30.038.2

19.321.6

20.916.9

12.619.5

15.830.5

16.631.2

64.373.1

52.957.4

68.463.8

47.952.455.6

72.557.7

70.961.057.255.457.556.358.959.8

64.766.462.8

66.862.959.161.955.8




9.50.2

11.122.0

5.916.719.9

5.77.1

2.919.418.715.915.6

23.814.9

5.822.619.9

13.217.9

26.613.3

23.111.9

25.318.1

26.426.3

37.020.9

25.821.3

34.339.836.1

24.622.8

12.720.927.6

21.229.0

38.320.4

21.422.118.3

12.621.5

14.729.8

17.528.6

64.173.5

51.957.1

68.462.0

45.854.456.8

72.457.8

68.663.256.855.056.155.857.158.6

64.663.860.8

65.262.358.357.253.4




9.10.2

11.120.5

5.215.120.3

6.37.2

3.021.6

15.216.416.022.9

13.86.2

22.019.4

12.917.7

25.813.7

21.610.8

23.716.2

25.324.9

35.320.5

25.020.2

32.539.135.9

22.321.0

12.621.126.9

21.627.7

37.318.5

19.820.316.3

11.818.2

14.228.8

17.228.7

65.674.9

53.659.0

69.864.8

47.354.556.9

74.657.4

72.262.557.155.458.556.559.560.8

66.866.062.4

68.264.260.359.055.1




9.00.2

9.722.3

5.416.719.0

5.66.9

2.822.5

16.614.714.4

22.715.3

6.023.1

18.512.717.424.8

14.023.0

10.524.0

17.3

27.527.4

39.122.2

26.922.8

35.941.136.1

25.723.6

13.321.027.5

22.930.0

39.720.1

21.823.120.0

14.022.8

15.232.0

19.028.8

63.572.4

51.255.4

67.760.5

45.253.457.1

71.553.9

70.264.258.154.454.754.356.959.7

64.262.761.263.261.857.557.053.9




11

Türkiye’de tarım sektörünün toplam GSKD içindeki payı 2004 yılında %10,7; 2005’te %10,6; 2006’da %9,4; 2007 ve 2008’de %8,5; 2009’da %9,1; 2010’da %9,5 ve 2011’de %9,0’dur. Tarım sektörü payında yıllar itibariyle düşüş gerçekleştiği gözlenmektedir. Türkiye’de sanayi sektörünün toplam GSKD içindeki payı ise 2004 ve 2005 yıllarında %28,0; 2006’da %28,2; 2007’de %27,8; 2008’de %27,2; 2009’da %25,3; 2010’da %26,4 ve 2011’de %27,5 olarak hesaplanmıştır. Tarım sektöründe olduğu gibi sanayi sektörü paylarında da 2011 yılına kadar yıllar itibariyle düşüş gerçekleşmiştir. Tarım ve sanayi sektörlerine karşılık, Türkiye için hizmetler sektörü payında yıllar itibariyle artış olmuştur. 2004 yılında hizmetler sektörünün toplam GSKD içindeki payı %61,3 iken; 2011 yılında pay %63,5’e yükselmiştir. Gayri safi katma değerde en yüksek payı alan TR10 (İstanbul) bölgesinin toplam GSKD’si içinde tarım sektörü payı 2004-2011 yılları için %0,3 ortalama ile 26 bölge içinde en düşüktür. Buna karşılık, kendi toplam GSKD’si içinde tarım sektörü payı en yüksek olan bölge, gayri safi katma değerde en düşük payı alan TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesidir. 2004-2011 yılları için TRA2 bölgesinin tarım sektörü ortalama payı %27,7’dir. 2004-2011 yılları itibariyle kendi GSKD’si içinde sanayi sektörü payı en yüksek olan bölge TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesidir. 2004-2006 yılları için kendi GSKD’si içinde hizmetler sektörü payı en yüksek olan bölge TR51 (Ankara) iken, 2007-2011 yıllarında sektör payının en yüksek olduğu bölgenin TR10’a (İstanbul) kaydığı görülmektedir. 2.3 Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer, 2004-2011 Cari fiyatlarla bölgesel gayri safi katma değerin, yıl ortası bölge nüfus tahminine bölünmesi ile TL cinsinden kişi başı bölgesel gayri safi katma değer elde edilir. Hesaplanan bu değerin ithalat ağırlıklı ortalama dolar kuruna bölünmesi ile dolar değeriyle kişi başı bölgesel gayri safi katma değere ulaşılmaktadır. 2004-2011 yılları itibariyle kişi başı en yüksek GSKD TR10 (İstanbul) bölgesi için hesaplanmıştır. TR10’un kişi başı GSKD’si 2004 yılında 11 375 TL ve 2011 yılında 23 247 TL olarak gerçekleşmiştir. 2004 yılında kişi başı en düşük GSKD 2 653 TL ile TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesine aitken; sonraki yıllarda kişi başı en düşük gayri safi katma değerin TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde olduğu gözlenmektedir. Yıllar itibariyle bölgelere ait kişi başı gayri safi katma değerler arasındaki ilişkiyi gözlemlemek amacıyla, Türkiye değerinin 100 olduğu varsayılarak, 26 bölge için endeks değerleri hesaplanmıştır. Grafik 21 ve Grafik 22’de, 2004 ve 2011 yıllarına ait kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endeksine göre oluşturulan iki harita yer almaktadır. Kişi başına düşen katma değerin Türkiye ortalamasına oranına göre oluşturulan ve Türkiye kişi başı gayri safi katma değerinin 100 kabul edildiği endekste İBBS Düzey 2 bölgeleri, endeks değerlerine göre 5 gruba ayrılmıştır:

1. Bölge (Üst grup) : Endeks değeri 135’in üzerinde olan bölgeler 2. Bölge (Orta üst grup) : Endeks değeri 110-135 arasında olan bölgeler 3. Bölge (Orta grup) : Endeks değeri 85-110 arasında olan bölgeler 4. Bölge (Orta alt grup) : Endeks değeri 50-85 arasında olan bölgeler 5. Bölge (Alt grup) : Endeks değeri 50’nin altında olan bölgeler

12

Grafik 21. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endeksi, 2004

Grafik 22. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endeksi, 2011

2004 yılında kişi başı bölgesel gayri safi katma değeri Türkiye ortalamasının üzerinde olan 9 bölge yer alırken, 2011 yılında Türkiye ortalamasının üzerinde yer alan bölge sayısının 7’ye düştüğü görülmektedir. 2004-2011 döneminde TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) ve TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgelerinin kişi başı GSKD artış hızları Türkiye ortalamasının altında gerçekleştiği için, 2011 yılında bu iki bölge Türkiye ortalamasının altına gerilemiştir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değerde 2004 yılına göre en hızlı gelişen bölge TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) olmuştur. 2004 yılında Türkiye ortalamasının sadece %36’sı kadar kişi başı katma değer yaratabilen ve sıralamada sonuncu olan TRC3 bölgesi, 2011 yılında üç bölgeyi geçerek 23. sıraya yükselmiş ve Türkiye ortalamasının %51’i kadar kişi başı katma değer yaratmıştır.

13

Kişi başına yaratılan gayri safi katma değerin bölgesel dağılımı incelendiğinde, 2011 yılında 2004 yılına göre iyileşme olduğu, yani bölgelerin kişi başı GSKD’sinin Türkiye ortalamasına yaklaştığı gözlenmektedir. 2004 yılında orta gruplarda (orta üst, orta, orta alt) 18 bölge yer alırken, 2011 yılında bu grupta yer alan bölge sayısı 21’e yükselmiştir. TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesi alt gruptan, orta alt gruba yükselirken; TR51 (Ankara) ve TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgeleri ise üst gruptan, orta üst gruba gerilemiştir. Tablo 1’de, 2004-2011 yıllarına ilişkin İBSS Düzey 2’ye göre Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer Endeksi yer almaktadır (Türkiye=100). Tablo 1: Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endeksi, İBBS Düzey 2, 2004-2011 İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 100 100 100 100 100 100 100

TR10 İstanbul 156 154 154 156 155 153 150 150

TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 123 127 129 128 130 125 129 130

TR22 Balıkesir, Çanakkale 88 89 86 90 96 98 97 97

TR31 İzmir 129 127 126 125 123 121 121 124

TR32 Aydın, Denizli, Muğla 104 102 103 98 97 96 95 94

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 79 82 84 85 88 90 90 90

TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 136 138 141 142 138 133 129 131

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 141 141 144 140 141 137 136 142

TR51 Ankara 137 134 136 135 134 138 134 133

TR52 Konya, Karaman 76 76 74 76 77 79 76 77

TR61 Antalya, Isparta, Burdur 119 119 116 115 110 112 113 109

TR62 Adana, Mersin 80 80 80 80 78 79 80 78

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 62 62 58 60 63 63 64 64

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 72 72 70 72 72 74 75 77

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 71 70 70 73 73 74 74 72

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 102 106 106 98 93 92 89 92

TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 82 76 72 72 71 73 74 71

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 70 70 71 70 74 72 72 73

TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 69 74 73 73 75 75 76 72

TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 58 55 56 57 59 64 65 64

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 40 41 40 38 38 42 45 43

TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 59 61 58 59 59 63 63 63

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 37 37 35 35 36 40 42 38

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 52 54 53 50 49 51 55 54

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 47 45 43 41 40 44 47 46

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 36 40 43 41 41 46 51 51

2004-2011 yılları için kişi başı bölgesel GSKD endeksinde, TR10’un (İstanbul) her yıl en yüksek değeri aldığı gözlenmektedir. Türkiye değeri 100 kabul edildiğinde TR10, 2004 ve 2007 yıllarında 156, 2011 yılında da 150 değerini almaktadır. 2009 yılı hariç, mevcut diğer yıllar için TR10’u, TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etmektedir. 2009 yılında TR51 (Ankara) ikinci sırada yer alırken; 2004, 2010 ve 2011 yıllarında üçüncü sırada; 2005, 2006, 2007 ve 2008 yıllarında dördüncü sıradadır. 2005, 2006, 2007 ve 2008 yıllarında TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesinin üçüncü sırayı aldığı gözlenmektedir. 2004 yılında en düşük endeks değerini alan bölge TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) iken; 2011 yılında 38 endeks değeri ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesi olmuştur. 2005-2011 yılları arasında TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesi kişi başı bölgesel GSKD endeksinde 26 bölge içinde son sırada yer almıştır.

14

2009, 2010 ve 2011 yıllarında bölgeler arası endeks değeri farklılıklarının azaldığı gözlenmektedir. 2011 yılında en yüksek değeri alan TR10 (İstanbul) için endeks değeri 150 iken; aynı yıl en düşük değeri alan TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesi için endeks değeri 38 olarak elde edilmiştir. Grafik 23, 2004 ve 2011 yılları için bölgelerin endeks değişimini ve Türkiye=100 ortalama endeks değerine göre bölgelerin durumunu gözlemlemek amacıyla, kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endekslerini göstermektedir. Grafik 24 ise, 2004 ve 2011 yılları için İBBS Düzey 2 bölgelerinin kişi başı GSKD’ye göre sıralamalarını göstermektedir.

Grafik 23’e göre; 2004 ve 2011 yılları için kişi başı bölgesel GSKD değişiminin en fazla olduğu bölge TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesidir. Bölge için kişi başı bölgesel GSKD endeksi 2004 yılında 36 iken, 2011’de 51’e yükselmiştir. TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak) ve TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) değişimin en fazla olduğu ikinci bölgelerdir. TR33 bölgesi 2011 yılında, 2004 yılına göre, pozitif yönlü değişim göstererek Türkiye ortalamasına yaklaşırken ; TR82 bölgesi kişi başı bölgesel gayri safi katma değer endeksinde negatif yönlü değişim göstererek 2004 yılına göre daha düşük

156

123

88

129

104

79

136

141

137

76

119

80

62

72

71

102

82

70

69

58

40

59

37

52

47

36

150

130

97

124

94

90

131

142

133

77

109

78

64

77

72

92

71

73

72

64

43

63

38

54

46

51

0 50 100 150 200

TR10

TR21

TR22

TR31

TR32

TR33

TR41

TR42

TR51

TR52

TR61

TR62

TR63

TR71

TR72

TR81

TR82

TR83

TR90

TRA1

TRA2

TRB1

TRB2

TRC1

TRC2

TRC3

Grafik 23. 2004 ve 2011 yılı kişi başı bölgesel GSKD endeksi

2004 2011

1

6

10

5

8

13

4

2

3

14

7

12

19

15

16

9

11

17

18

21

24

20

25

22

23

26

1

5

8

6

9

11

4

2

3

13

7

12

19

14

16

10

18

15

17

20

25

21

26

22

24

23

0 5 10 15 20 25 30

TR10

TR21

TR22

TR31

TR32

TR33

TR41

TR42

TR51

TR52

TR61

TR62

TR63

TR71

TR72

TR81

TR82

TR83

TR90

TRA1

TRA2

TRB1

TRB2

TRC1

TRC2

TRC3

Grafik 24. 2004 ve 2011 yılı kişi başı bölgesel GSKD sıralamaları

2004 2011

15

endeks değeri almıştır. TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu), TR52 (Konya, Karaman), TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat), TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) ve TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgeleri endeks değişiminin en az olduğu bölgeler olmuştur. Grafik 24’e göre; 2004 ve 2011 yılları için bölgelerin kişi başı GSKD’de 26 bölge içindeki sıralamaları arasındaki farkın en fazla olduğu bölge TR82’dir (Kastamonu, Çankırı, Sinop). Bölge 2004 yılında 26 bölge içinde 11. sırada yer alırken, 2011 yılında yedi sıra gerileyerek 18. sıraya yerleşmiştir. Kişi başı bölgesel GSKD değişiminin en fazla olduğu bölge konumundaki TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt), 2004 yılında 26 bölge içinde son sırada yer alırken; 2011 yılında, endeks değerindeki artışla birlikte, 23. sıraya yükselmiştir. 2004 ve 2011 yıllarında endeks değerleri değişmesine rağmen; TR10 (İstanbul), TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik), TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova), TR51 (Ankara), TR61 (Antalya, Isparta, Burdur), TR62 (Adana, Mersin), TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye), TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) ve TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgelerinin kişi başı gayri safi katma değerdeki sıralamaları sabit kalmıştır.

16

TR

TR10

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 28. Toplam GSKD büyüme hızı, TR10

3. BÖLGELERE GÖRE GAYRİ SAFİ KATMA DEĞER, İBBS DÜZEY 2 TR10 (İSTANBUL)

TR10 (İstanbul); İBBS Düzey 1, Düzey 2 ve Düzey 3 bölgesini aynı anda temsil eden, hem nüfus hem de toplam istihdam içindeki payı açısından Türkiye’nin en büyük bölgesi konumundadır. 2004-2011 yılları için, TR10 (İstanbul) bölgesi %27,4 ortalama ile gayri safi katma değer payı en yüksek olan bölgedir. 2011 yılında, GSKD büyüklüğü açısından, kendisine en yakın olan bölge TR51

(Ankara) ile arasındaki fark %18,6’ya ulaşmaktadır. 2011 yılı için, İstanbul’un toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %0,2 ile oldukça düşüktür. Aynı yıl için sanayi sektörünün payı %27,4; hizmetler sektörünün payı ise %72,4’tür. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değerde de, İstanbul tüm yıllar için 26 bölge içinde ilk sırada yer almaktadır. 2011 yılında Türkiye için kişi başı gayri safi katma değer 15 500 TL iken, İstanbul 23 247 TL ile birinci bölge konumundadır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla, 2004 yılı için Türkiye ve 26 bölgenin gayri safi katma değeri 100 kabul edilerek endeks değerleri hesaplanmıştır. Bu kapsamda hazırlanan Grafik 25, 26 ve 27’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ve TR10 bölgesinin büyüme hızları, Grafik 28’de ise toplam GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

TR

TR10

95

115

135

155

175

195

215

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 25. Tarım sektörü büyüme hızı, TR10

TR

TR10

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 26. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR10

TR

TR10

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 27. Hizmetler sektörü büyüme hızı, TR10

2004 yılıbölgesi ibüyümesgerisinde Sanayi izlemekteİstanbul Sanayi sbenzer biçin %13 Toplam %132,5 toplam Giçinde İs Kişi başıbölgesel hazırlanabüyüme İBBS Dügözlemledeğerlerait GSKD

Grafik 2212,1 debölgesel safi katm Grafik 30sebebi; yıla göreGSKD vİstanbul’sebebiylebölgesi iendeks d

100

120

140

160

180

200

220

2004

=100

ından 2011 yiçin sadece %sinin oldukçae kaldığı görü

sektöründe edir. 2004=için değer 2

sektörüne bebir tablo serg32,9’dur.

gayri safi kahesaplanırk

GSKD için, Tstanbul’un pa

gayri safi kgayri safi ka

an Grafik 29’hızları yer al

üzey 2 bölgeemek amacıyi hesaplanm

D hızı ve kişi

9’a göre, Tüeğerini alaragayri safi ka

ma değer artı

0’a göre; TR2004-2011 ye, İstanbul’uve bölgesel ’un gayri sae kişi başı Giçin 2004=10değeri 204,4

2004 2005 2

Grafik 29.

yılına kadar %20,4’lük bia düşük olduülmektedir.

İstanbul’un 100 endeksi 15,2 olarak h

enzer şekilde,gilemektedir

atma değer iken; İstanbuTürkiye büyüayının diğer 2

katma değeratma değerle’da, 2004-20lmaktadır.

eleri için kişi yla, 26 bölgeıştır. Bu kapbaşı GSKD h

ürkiye kişi bak 15 500 Tatma değer 2ışı oldukça pa

R10 bölgesi Gyılları için İstun gayri safi

GSKD’si araafi katma deGSKD ve böl00 endeksineolarak hesap

2006 2007 2008

. Kişi başı GSK

tarım sektörr artış söz kuğu; 2007 ve

büyüme hiçin 2011 y

hesaplanmışt

, hizmetler s. Hizmetler s

ncelendiğindl için %127

üme hızı ile o25 bölgeye o

i karşılaştırmeri 100 kabu11 yılları için

başı bölgesee için 2004 ysamda hazırızı yer almak

başı gayri saTL’ye ulaşırk23 247 TL olmaralel bir yap

GSKD artış htanbul’da nü

katma değeasındaki farkeğeri artmaylgesel GSKDe göre 2011planmıştır.

T

8 2009 2010 20

KD, TR10

rü büyüme hkonusudur. Ye 2008 yıllar

hızı, Türkiyeyılı sanayi setır.

sektöründe dsektöründeki

de, Türkiye iç7,3 olarak buolan benzerlranla oldukça

mak amacıylaul edilerek enn, Türkiye ve

el gayri safi yılı GSKD’si velanan Grafik ktadır.

fi katma deken; TR10 içmuştur. Yıllapı sergilemek

hızı, kişi başfusun artmaeri azalırkenkın da arttıya devam e’si arasındak

1 yılında GSK

TR

TR10

011

2004

=100

hızı Türkiye Yıllar itibariylerında, 2004

e ortalamasektörü endek

de İstanbul ili büyüme Tü

çin 2004 ve ulunmuştur. iğin sebebi;a yüksek olm

a, Türkiye vendeks değer

e TR10 bölge

katma değee kişi başı G30’da, 2004

ğeri 2004=1çin 204,4 enr itibariyle, Tktedir.

şı GSKD artışaya devam en; bölgedeki ığı görülmekederken, nüfki fark da açKD endeks d

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 3

için %95,6 ie, İstanbul’uyılı tarım se

sı ile oldukks değeri Tür

e Türkiye büürkiye için %

2011 yıllarınSanayi ve bu iki sektö

masıdır.

e 26 bölge içleri hesaplan

esi kişi başı g

erde yıllar itiSKD’si 100 k

4-2011 yılları

100 endeksinndeks değeriTürkiye ve TR

ş hızından daetmesidir. 20

nüfus artışıktedir. 2010fus artışının çılmaya devadeğeri 227,3

2005 2006 2007

30. GSKD hızı vhızı, TR

iken, TR10 (un tarım sektktörü GSKD’

kça paralel rkiye için 22

üyüme hızlar%140,7 iken,

na ilişkin büyhizmetler se

örde ve topla

çin 2004 yılınmıştır. Bu kgayri safi katm

ibariyle nüfukabul edilere için, TR10 b

ne göre 201ini almış ve R10 için kişi b

aha büyüktü09 yılında, bndan dolayı

0 ve 2011 daha büyü

am etmektediken; kişi ba

7 2008 2009 20

ve kişi başı GSR10

17

(İstanbul) töründeki ’sinin bile

bir yapı 28,5 iken,

rı oldukça İstanbul

yüme hızı ektörü ile am GSKD

kişi başı kapsamda ma değer

us etkisini ek endeks bölgesine

11 yılında kişi başı

başı gayri

ür. Bunun bir önceki

kişi başı yıllarında

ük olması dir. TR10 aşı GSKD

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

SKD

18

TR21 (TEKİRDAĞ, EDİRNE, KIRKLARELİ)

TR22 (BALIKESİR, ÇANAKKALE) İBBS Düzey 1’de Batı Marmara Bölgesi içinde yer alan TR21 Bölgesi Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerinden; TR22 Bölgesi ise, Balıkesir ve Çanakkale illerinden oluşmaktadır. 2004-2011 yılları için, TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) bölgesinin gayri safi katma değer payı ortalama %2,6’dır. Bölge gayri safi katma değer payı açısından 11. sırada yer almaktadır. İBBS

Düzey 1’e göre aynı bölge içinde yer alan TR22 (Balıkesir, Çanakkale) bölgesinin payı ise ortalama %2,1 olarak hesaplanmıştır. TR22 bölgesi de İBBS Düzey 2 bölgeleri arasında 16. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR21 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %9,7; TR22 bölgesinin tarım sektörü payı ise %22,3 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR21 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %39,1 ve hizmetlerin payı %51,2 iken; TR22 bölgesi için sanayi sektörünün payı %22,2 ve hizmetler sektörünün payı %55,4’tür. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TR21 bölgesi, 2004 yılı hariç, diğer yıllarda 26 bölge içinde 5. sırada yer almaktadır. TR22 bölgesi için kişi başı bölgesel gayri safi katma değer sıralaması ise yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında Türkiye için kişi başı gayri safi katma değer 15 500 TL iken, TR21 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer Türkiye değerinin üzerine çıkarak 20 169 TL, TR22 bölgesi için ise Türkiye değerinin gerisinde kalarak 15 013 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 31, 32 ve 33’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR21 ve TR22 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 34’de ise toplam GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, 2011 yılı endeksi; TR21 bölgesi için 148,9; TR22 bölgesi için 214,5 olarak hesaplanmıştır. TR21 bölgesi için tarım sektöründeki büyüme Türkiye ortalamasının (195,5) gerisinde kalırken, TR22 bölgesi için ortalamanın üzerinde bir büyüme gözlenmektedir. Sanayi sektöründe TR21 bölgesi Türkiye ortalamasına göre daha büyük bir hızla büyümektedir. TR22 bölgesi ise 2004 yılından 2007’ye kadar Türkiye ortalamasından daha yavaş büyümesine rağmen, bu

TR

TR21

TR22

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 31. Tarım sektörü büyüme hızı, TR21, TR22

TR

TR21

TR22

100

150

200

250

300

350

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

26. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR21, TR22

TR

TR21

TR22

100

150

200

250

300

350

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

26. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR21, TR22

TR

TR21

TR22

100

150

200

250

300

350

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 32. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR21, TR22

100120140160180200220240260280

2004

=100

yıldan soTR21 bögerçekle

Hizmetlegöstermeve TR22 Toplam büyüme Çanakkakatma de Kişi başı Türkiye i

Grafik 3212,1 deolarak hedeğerind İBBS Dügözlemlebölgeleri

0000000000

2004 2005

Grafik 33.

onra Türkiye ölgesi endekşmiştir.

er sektöründeektedir. Hizmbölgesi 250,

gayri safi ka232,5 hesap

ale) bölgesi ieğerdeki büy

gayri safi kaile TR21 ve T

5’e göre, Tüeğerini alaraesaplanmıştıde bir önceki

üzey 2 bölgeemek amacıyine ait GSKD

2006 2007 2008

Hizmetler sekhızı,TR21,TR

ortalamasınks değeri 29

e TR21 ve TRmetler sektör,4’tür.

atma değer planırken; TRçin 242,9 olyüme, Türkiy

atma değeri TR22 bölgele

ürkiye kişi bak 15 500 Tr. 2009 yılındyıla göre dü

eleri için kişi yla hazırlana hızı ve kişi b

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

T

TR

8 2009 2010 20

ktörü büyümeR22

nın üzerine çı99,5 ve TR2

R22 bölgelerründeki 2004

incelendiğindR21 (Tekirdaarak hesapla

ye’nin katma

karşılaştırmaerine ait kişi b

başı gayri saTL’ye ulaşırkeda TR21 (Te

üşüş yaşanmı

başı bölgesen Grafik 36 başı GSKD hı

2004 2005 2

Grafik 35

TR

R21

TR22

011

e

ıkmıştır. Bu s22 bölgesi d

rinin büyüme4=100 endek

de, 2004=10ğ, Edirne, Kıanmıştır. Hedeğer büyüm

ak amacıyla hbaşı gayri sa

fi katma deen; TR21 bökirdağ, Edirnıştır.

el gayri safi ve 37’de, 2zı yer almakt

2004

=100

2006 2007 2008

5. Kişi başı GSK

sektörde 200değeri 258;

e eğilimi, Türksinde Türkiy

00 endeksindırklareli) bölgm TR21 hemmesinin üzer

hazırlanan Gfi katma değ

ğeri 2004=1ölgesi için 2ne, Kırklareli)

katma değe2004-2011 yıtadır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2

Grafik

TT

8 2009 2010 20

KD, TR21, TR2

04=100 endeTürkiye değ

rkiye ortalamye 240,7 iken

de Türkiye içgesi için 251,m de TR22 brindedir.

rafik 35’de, 2ğer büyüme h

100 endeksin23,6 ve TR2) bölgesi kişi

erde yıllar itilları için, sır

2005 2006 2007

34. Toplam Ghızı, TR21, T

TR

TR21TR22

011

22

eksine göre, ğeri ise 228

ması ile paralen, TR21 bölg

çin 2011 yılı,3 ve TR22 (bölgesi için g

2004-2011 yhızları yer alm

ne göre 20122 bölgesi içbaşı gayri sa

ibariyle nüfuasıyla TR21

2008 2009 20

GSKD büyümeTR22

19

2011 yılı ,5 olarak

el bir yapı esi 253,4

ına ilişkin (Balıkesir, gayri safi

yılları için, maktadır.

11 yılında çin 232,2 afi katma

us etkisini ve TR22

TR

TR21

TR22

10 2011

e

TR21 (Tbüyüktürnüfus arbölgedekgörülmeiken; kiş TR22 (BaTR21 bösebebi; bölgesinkişi başı endeksinolarak he

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

Tekirdağ, Edr. Yıllar itibartışıdır. 2009ki nüfus artktedir. TR21i başı GSKD

alıkesir, Çanaölgesi artış h2004-2011 ydeki artıştanGSKD endek

ne göre 201esaplanmıştı

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 36. GS

irne, Kırklarariyle fark a9 yılında, bir tışından dol

1 bölgesi içinendeks değe

akkale) bölgehızına göre dyılları için TRn daha küçükks değerleri 1 yılında GSr.

2006 2007 200

SKD hızı ve kişhızı, TR21

eli) bölgesinçılmaktadır. önceki yıla ayı kişi baş

n 2004=100 eri 223,6 olar

esinin GSKD daha küçük R22 bölgesindk olduğu içinyıllar itibariy

SKD endeks

K

08 2009 2010 2

şi başı GSKD

nin GSKD arBunun sebegöre, TR21 şı GSKD veendeksine g

rak hesaplan

artış hızı daolmakla birldeki nüfus an, TR21’in hyle birbirine odeğeri 242,

işi Başı GSKD

GSKD

2011

2004

=100

rtış hızı, kişiebi; 2004-20bölgesinin g

e bölgesel Ggöre 2011 yınmıştır.

, kişi başı GSikte, yıllar it

artışıdır. TR2ızlarının aksioldukça yakın9 iken; kişi

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2

Grafik 37

başı GSKD011 yılları içigayri safi katGSKD’si arasılında GSKD

SKD artış hıztibariyle fark2 bölgesindeine, TR22 böndır. TR22 bbaşı GSKD

2005 2006 2007

7. GSKD hızı vhızı, TR2

D artış hızındin TR21 bölgtma değeri asındaki farkendeks değ

ından daha bk açılmaktadıeki nüfus artölgesine ait

bölgesi için 2endeks değe

7 2008 2009 20

ve kişi başı GS22

20

dan daha gesindeki azalırken;

kın arttığı eri 251,3

büyüktür. ır. Bunun tışı, TR21 GSKD ve

2004=100 eri 232,2

Kişi BaşıGSKD

GSKD

010 2011

SKD

21

TR31 (İZMİR)

TR32 (AYDIN, DENİZLİ, MUĞLA)

TR33 (MANİSA, AFYON, KÜTAHYA, UŞAK) İBBS Düzey 1’de Ege Bölgesi içinde yer alan TR31 Bölgesi İzmir ilinden; TR32 Bölgesi Aydın, Denizli ve Muğla illerinden; TR33 Bölgesi ise Manisa, Afyon, Kütahya ve Uşak illerinden oluşmaktadır. TR31 (İzmir) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %6,6 pay alarak 26 bölge içinde 3. sırada yer alırken; TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) bölgesi %3,5’lik pay ile 9. sırada; TR33 (Manisa,

Afyon, Kütahya, Uşak) bölgesi %3,6’lık pay ile 8. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR31 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %5,4; TR32 bölgesinin tarım sektörü payı %16,7; TR33 bölgesinin tarım sektörü payı ise %19,0 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR31 bölgesinin GSKD’si içinde sanayi sektörünün payı %26,9 ve hizmetler sektörünün payı %67,7; TR32 bölgesi için sanayi sektörünün payı %22,8 ve hizmetler sektörünün payı %60,5; TR33 bölgesi için sanayi sektörünün payı %35,9 ve hizmetler sektörünün payı %45,2’dir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TR31 bölgesi, 2004 yılı hariç, diğer yıllarda 26 bölge içinde 6. sırada yer almaktadır. TR32 ve TR33 bölgeleri için kişi başı bölgesel gayri safi katma değer sıralaması ise yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında Türkiye için kişi başı gayri safi katma değer 15 500 TL iken, TR31 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer Türkiye değerinin üzerine çıkarak 19 187 TL, TR32 ve TR33 bölgesi için ise Türkiye değerinin gerisinde kalarak sırasıyla 14 534 TL ve 13 888 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 38, 39 ve 40’da sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR31, TR32 ve TR33 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 41’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, 2011 yılı endeksi; TR31 bölgesi için 205,7; TR32 bölgesi için 185,6; TR33 bölgesi için 202,1 olarak hesaplanmıştır. Tarım sektöründe üç bölgenin büyüme hızı da Türkiye büyüme hızından farklılık göstermektedir. Sanayi sektöründe TR33 bölgesi Türkiye ortalamasına göre daha büyük bir hızla büyümektedir. TR31 ve TR32 bölgelerinde ise büyüme eğilimi Türkiye ortalamasının altında ancak ortalamaya paralel bir seyir göstermektedir. Sektörde 2004=100 endeksine göre, 2011 yılı için Türkiye değeri 228,5 iken;

TR

TR31

TR32

TR33

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 38. Tarım sektörü büyüme hızı, TR31, TR32, TR33

TRTR31

TR32

TR33

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 39. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR31, TR32, TR33

TR31 bögerçekle

Hizmetlegösterme241,2; T Toplam büyüme için 211,hem de bölgesi o Kişi başı Türkiye almaktad İBBS Dügözlemleve TR33

Türkiye 15 500 Tdeğerlerdeğeri ekatma de

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

G

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

ölgesi endeksşmiştir.

er sektöründektedir. Hizm

TR32 bölgesi

gayri safi ka232,5 hesa

,6 ve TR33 (MTR32 bölges

ortalamanın ü

gayri safi kaile TR31, TRdır.

üzey 2 bölgeemek amacıybölgelerine

kişi başı gayTL’ye ulaşırkini almıştır. n büyük hızleğer endeks

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005 2

Grafik 40. Hizmhızı, TR

2004 2005 2

GrafikGSKD, TR

s değeri 200

de TR31, Tmetler sektö228,4 ve TR

atma değer planırken; TManisa, Afyosi için, gayriüzerinde büy

atma değeri R32 ve TR33

eleri için kişi yla hazırlanaait GSKD hız

yri safi katmaken; TR31 bö2004-2011 ya artan bölginde Türkiye

2006 2007 2008

metler sektörR31, TR32, TR

2006 2007 2008

k 42. Kişi başı R31, TR32, TR

0,9; TR32 bö

TR32 ve TRöründeki 20

R33 bölgesi 2

incelendiğindTR31 (İzmir) on, Kütahya, safi katma

yümüştür.

karşılaştırma3 bölgelerine

başı bölgesen Grafik 43, zı ve kişi başı

a değeri 200ölgesi için 20yılları arasındge TR33 olmu

ortalamasın

TRTR

8 2009 2010 20

ü büyüme 33

TT

T

2009 2010 20

33

ölgesi değer

R33 bölgele04=100 end

238,7’dir.

de, 2004=10bölgesi için Uşak) bölgedeğer artış

ak amacıyla he ait kişi baş

el gayri safi 44 ve 45’deı GSKD hızı y

4=100 ende03,1; TR32 bda Ege Bölguştur. TR31 ın gerisinde

R31

TR32

TR33

011

2004

=100

TRTR31TR32

TR33

11

2004

=100

i 192,8 ve T

erinin büyümdeksinde Tü

00 endeksind226,9; TR3

si için 240,2 hızı, Türkiye

hazırlanan Gşı gayri safi

katma değee, 2004-2011yer almaktad

eksine göre 2bölgesi için 1esi içinde kive TR32 bölkalmıştır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

Grafik h

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 43

TR33 bölges

me eğilimi ürkiye 240,7

de Türkiye iç2 (Aydın, Deolarak hesap

e ortalamasın

rafik 42’de, 2katma değe

erde yıllar iti1 yılları için, ır.

2011 yılında 190,8 ve TRişi başı bölgelgeleri kişi ba

2005 2006 200

41. Toplam Ghızı, TR31, TR3

2005 2006 2007

3. GSKD hızı vehızı, TR3

i değeri 268

Türkiye’ye iken; TR31

çin 2011 yılıenizli, Muğlaplanmıştır. Hnın altında ik

2004-2011 yer büyüme h

ibariyle nüfusırasıyla TR

212,1 değerR33 bölgesi içesel gayri saaşı bölgesel

07 2008 2009 2

GSKD büyüme32, TR33

7 2008 2009 20

e kişi başı GSK31

22

8,9 olarak

paralellik 1 bölgesi

ına ilişkin a) bölgesi Hem TR31 ken TR33

yılları için, hızları yer

us etkisini 31, TR32

rini alarak çin 239,9 afi katma gayri safi

TRTR31

TR32

TR33

010 2011

e

Kişi Başı GSKD

GSKD

10 2011

KD

TR31 ve fark açılmiki bölgebaşı gayhızı ise, 2011 yıhesaplanGSKD en

100

120

140

160

180

200

220

2004

=100

Gra

TR32 bölgesmaktadır. Bude de nüfus,ri safi katmakişi başı GSKılında GSKDnmıştır. TR31ndeksi sırasıy

2004 2005 20

afik 44. GSKD hız

sinin GSKD aunun sebebi;, bölgelerin g

a değeri geridKD artış hızı

D endeks d1 ve TR32 byla 203,1 ve

006 2007 2008

hızı ve kişi bazı, TR32

artış hızı, kişi; 2004-2011 gayri safi katde kalmaktadile çok yakıneğeri 240,2ölgelerinin G190,8 olarak

Kişi GS

G

2009 2010 201

aşı GSKD

başı GSKD ayılları için T

tma değerinddır. 2004’ten n ilerlemiştir.2 iken; kişi GSKD endeksk hesaplanmı

Başı KD

SKD

1

2004

=100

artış hızındanTR31 ve TR3den daha büy2011 yılına

. TR33 bölgebaşı GSKD

s değeri sırayştır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 20

Grafik 45. G

n daha büyük2 bölgesindeyük hızla arttkadar TR33 esi için 2004D endeks dyla 226,9 ve

005 2006 2007

GSKD hızı ve khızı, TR33

ktür ve yıllareki nüfus arttığı için bölgebölgesinin G=100 endeksdeğeri 239,

e 211,6 iken;

2008 2009 2010

kişi başı GSKD

23

r itibariyle tışıdır. Bu elerin kişi SKD artış sine göre 9 olarak ; kişi başı

Kişi Başı GSKD

GSKD

0 2011

24

TR41 (BURSA, ESKİŞEHİR, BİLECİK)

TR42 (KOCAELİ, SAKARYA, DÜZCE, BOLU, YALOVA) İBBS Düzey 1’de Doğu Marmara Bölgesi içinde yer alan TR41 Bölgesi Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinden; TR42 Bölgesi ise Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerinden oluşmaktadır. TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %6,4 pay alarak 26 bölge içinde 4. sırada yer alırken; TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi %6,3’lük pay

ile 5. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR41 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %5,6; TR42 bölgesinin tarım sektörü payı ise %6,9 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR41 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %41,1 ve hizmetlerin payı %53,4 iken; TR42 bölgesi için sanayi sektörünün payı %36,1 ve hizmetler sektörünün payı %57,1’dir. 2011 yılında TR41 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 20 332 TL, TR42 bölgesi için 20 028 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 46, 47 ve 48’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR41 ve TR42 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 49’da ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesi 2011 yılı endeks değeri 165,8; TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi değeri ise 210,1 olarak hesaplanmıştır. TR41 bölgesi için tarım sektöründeki büyüme Türkiye ortalamasının (195,5) gerisinde kalırken, TR42 bölgesinde ise Türkiye ortalamasının üzerinde bir büyüme gözlenmektedir. TR41 ve TR42 bölgeleri sanayi sektöründe Türkiye ile paralel bir büyüme eğilimi sergilemektedir. TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinin büyüme hızı, özellikle 2009 yılından sonra, Türkiye ortalamasının altında seyretmeye başlamıştır. 2009 yılına kadar büyüme eğilimi ortalamanın çok daha üzerinde yer alan TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) bölgesi de, bu yıldan itibaren Türkiye ortalamasına yaklaşmıştır. 2011 yılında 2004=100 endeksine göre TR41 için endeks değeri 228,8; TR42 için 216,8; Türkiye için ise 228,5 olarak gerçekleşmiştir.

TR

TR41

TR42

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TRTR41

TR42

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 47. Sanayi sektörü büyüme hızı,TR41,TR42

HizmetleseyretmeTR41 bö Toplam büyüme hesaplanTürkiye o Kişi başı Türkiye i Türkiye 15 500 Tile TR41 bir yapıd İBBS Dügözlemlebölgeleri

100

150

200

250

300

2004

=100

er sektöründektedir. 2004

ölgesi 252,1 v

gayri safi ka232,5 olara

nmıştır. Hemortalamasının


kişi başı gayTL’ye ulaşırkeve TR42 böl

da seyretmek

üzey 2 bölgeemek amacıyine ait GSKD

0

0

0

0

0

2004 2005 2

Grafik 48. Hizhız

de TR41 ve 4=100 endeve TR42 bölg

atma değer ak hesaplan

m TR41, hemn üzerindedir


yri safi katmaen; TR41 bölgelerinin kişktedir.

eleri için kişi yla hazırlana hızı ve kişi b

2006 2007 2008

zmetler sektözı, TR41, TR42

100

120

140

160

180

200

220

2004

=100

TR42 bölgeeksine göre gesi endeks d

incelendiğindırken; TR41

m de TR42 br.


a değeri 200lgesi için 204şi başı gayri s

başı bölgesen Grafik 51 başı GSKD hı

8 2009 2010 20

örü büyüme 2

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 50.

elerinin büyhizmetler sedeğeri 283,2’

de, 2004=10 bölgesi için

bölgesi için,


4=100 ende4,9 ve TR42 safi katma de

el gayri safi ve 52’de, 2zı yer almakt

TR

TR41

TR42

011

2004

=100

2006 2007 200

. Kişi başı GSK

üme eğilimiektöründe Tü’dir.

00 endeksindn 235,4 ve gayri safi ka


eksine göre 2bölgesi için 2

eğer artış hız

katma değe2004-2011 yıtadır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2

Gra

T

08 2009 2010 2

KD, TR41, TR4

Türkiye orürkiye endek

de Türkiye içTR42 bölge

atma değer


2011 yılında 214,2 değerlzları yıllar itib

erde yıllar itilları için, sır

2005 2006 2007

afik 49. ToplaTR4

TR

TR41

TR42

2011

2

rtalamasının ks değeri 24

çin 2011 yılıesi için 249,artış hızı, az


212,1 değerlerini almıştır

bariyle oldukç

ibariyle nüfuasıyla TR41

7 2008 2009 20

am GSKD büyü41, TR42

25

üzerinde 40,7 iken,

ına ilişkin ,7 olarak z da olsa


rini alarak r. Türkiye ça paralel

us etkisini ve TR42

TR

TR41TR42

010 2011

üme hızı,

TR41 veitibariyleartışıdır. bölgelerigöre 20hesaplaniken; kiş

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

Gr

e TR42 bölge fark açılma

Bu iki bölgein kişi başı g

011 yılında Gnmıştır. TR42i başı GSKD

2004 2005 2

rafik 51. GSKDh

gelerinin GSKaktadır. Bunuede de nüfusgayri safi katmGSKD endek2 bölgesi içinendeks değe

2006 2007 2008

D hızı ve kişi bızı, TR41

KD artış hızıun sebebi; 2s, bölgelerin ma değeri geks değeri 23n 2004=100 eri 214,2 olar

KişG

G

2009 2010 20

başı GSKD

, kişi başı G2004-2011 ygayri safi kaeride kalmak35,4 iken; kendeksine g

rak hesaplan

şi Başı SKD

GSKD

11

2004

=100

GSKD artış hyılları için TRatma değerinktadır. TR41 kişi başı GSgöre 2011 y

nmıştır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

Grafik 52.

hızından dahR41 ve TR4nden daha bbölgesi için

SKD endeks ılında GSKD

2005 2006 2007

. GSKD hızı vehızı, TR42

ha büyüktür 2 bölgesinde

büyük hızla a2004=100 edeğeri 204,endeks değ

7 2008 2009 20

e kişi başı GSK2

26

ve yıllar eki nüfus arttığı için endeksine ,9 olarak eri 249,7

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

KD

27

TR51 (ANKARA)

TR52 (KONYA, KARAMAN) İBBS Düzey 1’de Batı Anadolu Bölgesi içinde yer alan TR51 Bölgesi Ankara ilinden; TR52 Bölgesi ise Konya ve Karaman illerinden oluşmaktadır. TR51 (Ankara) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %8,6 pay alarak 26 bölge içinde 2. sırada yer alırken; TR52 (Konya, Karaman) bölgesi %2,3’lük pay ile 14. sırada yer almaktadır.

2011 yılı için, TR51 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %2,8; TR52 bölgesinin tarım sektörü payı ise %22,5 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR51 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %25,7 ve hizmetlerin payı %71,5 iken; TR52 bölgesi için sanayi sektörünün payı %23,6 ve hizmetler sektörünün payı %53,9’dur. 2011 yılında TR51 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 20 554 TL, TR52 bölgesi için 11 935 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 53, 54 ve 55’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR51 ve TR52 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 56’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, 2011 yılı için TR51 bölgesi endeks değeri 196,5 ve TR52 bölgesi endeks değeri 207,4 olarak hesaplanmıştır. Her iki bölgede de eğilim Türkiye ortalaması etrafında dalgalanmakla birlikte, 2010 yılında özellikle buğday rekoltesine bağlı olarak TR52 bölgesinde daralma gözlenmektedir. Sanayi sektöründe TR51 bölgesi Türkiye ortalamasına göre daha büyük bir hızla büyümektedir. 2011 yılında 2004=100 endeksinde TR51 bölgesinin endeks değeri 243,0; TR52 bölgesi değeri 214,2; Türkiye değeri ise 228,5 olarak gerçekleşmiştir. Özellikle 2009 yılından itibaren TR51 bölgesinde büyüme hızı Türkiye ortalamasının üzerinde seyretmektedir.

TRTR51TR52

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TR

TR51

TR52

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


Hizmetleseyretmedeğeri 2üzerindegöre dah Toplam büyüme hesaplanseyrettiğ Kişi başı Türkiye i Türkiye 15 500 Türkiye, benzer b İBBS DügözlemleTR52 bö

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

er sektöründektedir. Hizm38,2 ve TR5

e seyrederkeha yavaş ger

gayri safi ka232,5 değ

nmıştır. Yıllaği görülmekte


kişi başı gayTL’ye ulaşırTR51 ve TR

bir yapı göste

üzey 2 bölgeemek amacıyölgelerine ait

2004 2005 2

Grafik 55. Hih

de TR51 ve metler sektör52 bölgesi deen; 2009’dançekleşerek 2

atma değer ğerini alırkenr itibariyle iedir.


yri safi katmarken; TR51 R52 bölgelerermektedir.

eleri için kişi yla hazırlanaGSKD hızı ve

006 2007 2008

zmetler sektöızı,TR51,TR52

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

TR52 bölgründe 2004=eğeri 242,3’tn itibaren hi2011 yılında o

incelendiğindn; TR51 böki bölge ve


a değeri 200bölgesi için

rinin kişi baş

başı bölgesen Grafik 58 e kişi başı GS

TR

TR

2009 2010 20

örü büyüme 2

0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 57

gelerinin büy=100 endekstür. TR52 bözmetler sektortalamaya o

de, 2004=10ölgesi için

Türkiye’nin


4=100 ende205,7 ve Tı gayri safi k

el gayri safi ve Grafik 59

SKD hızı yer a

TR

R51

R52

11

2004

=100

2006 2007 200

7. Kişi başı GS

yüme eğiliminde Türkiye

ölgesi 2009 ytöründeki bü

oldukça yakla

00 endeksind238,0 ve Tendeks değ


eksine göre 2TR52 bölgeskatma değer

katma değe9’da, 2004-2almaktadır.

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2

Grafi

T

08 2009 2010

KD, TR51, TR5

i Türkiye ilee değeri 240,yılına kadar Tüyüme hızı Taşmıştır.

de Türkiye içTR52 bölgesğerlerinin bir


2011 yılında si için 214,4r artış hızı yı

erde yıllar iti2011 yılları iç

005 2006 2007

k 56. Toplam hızı, TR51

TR

TR51

TR52

2011

52

e paralel bi,7 iken, TR5Türkiye ortaTürkiye orta

çin 2011 yılısi için 226,rbirine olduk


212,1 değer4 değerlerini ıllar itibariyle

ibariyle nüfuçin, sırasıyla

2008 2009 201

GSKD büyüm1, TR52

28

ir yapıda 51 bölgesi lamasının alamasına

ına ilişkin 7 olarak

kça yakın


rini alarak almıştır.

e oldukça

us etkisini TR51 ve

TRTR51

TR52

10 2011

me

TR51 ve bölgesinyılları içikatma dkalmaktakişi başı 2011 yıhesaplan

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

G

TR52 bölgede daha fazn TR51 ve T

değerinden dadır. TR51 böGSKD endekılında GSKDnmıştır.

2004 2005 2

Grafik 58. GSKh

lerinin GSKDzla olmakla TR52 bölgeledaha büyük ölgesi için 20ks değeri 205

D endeks d

006 2007 2008

KD hızı ve kişi hızı, TR51

D artış hızı, kibirlikte, yıllaerindeki nüfuhızla arttığı

004=100 end5,7 olarak heeğeri 226,7

KişiGS

G

2009 2010 201

başı GSKD

işi başı GSKDar itibariyle fus artışıdır. B

için bölgeledeksine göre esaplanmıştır7 iken; kişi

i Başı SKD

GSKD

11

2004

=100

D artış hızındfark açılmakBu iki bölgederin kişi baş2011 yılında

r. TR52 bölgebaşı GSKD

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 5

dan daha büyktadır. Bununde de nüfus,ı gayri safi a GSKD endeesi için 2004D endeks d

005 2006 2007

59. GSKD hızı hızı, TR

yüktür. Özelln sebebi; 20, bölgelerin gkatma değe

eks değeri 23=100 endekdeğeri 214,

2008 2009 20

ve kişi başı GR52

29

ikle TR51 004-2011 gayri safi eri geride 38,0 iken; ksine göre 4 olarak

Kişi Başı GSKD

GSKD

10 2011

SKD

30

TR61 (ANTALYA, ISPARTA, BURDUR)

TR62 (ADANA, MERSİN)

TR63 (HATAY, KAHRAMANMARAŞ, OSMANİYE) İBBS Düzey 1’de Akdeniz Bölgesi içinde yer alan TR61 Bölgesi Antalya, Isparta ve Burdur illerinden; TR62 Bölgesi Adana ile Mersin illerinden; TR63 Bölgesi ise Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerinden oluşmaktadır. TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %4,0 pay alarak 26 bölge içinde 6. sırada yer alırken; TR62

(Adana, Mersin) bölgesi %4,0’lık pay ile 7. sırada; TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) bölgesi %2,6’lık pay ile 12. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR61 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %16,6; TR62 bölgesinin tarım sektörü payı %14,7; TR63 bölgesinin tarım sektörü payı ise %14,4 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR61 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayi sektörünün payı %13,3 ve hizmetler sektörünün payı %70,2 iken; TR62 bölgesi için sanayi sektörünün payı %21,0 ve hizmetler sektörünün payı %64,2; TR63 bölgesi için sanayi sektörünün payı %27,5 ve hizmetler sektörünün payı %58,1’dir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TR61 bölgesi, tüm yıllarda 7. sırada; TR62 bölgesi ise tüm yıllarda 12. sırada yer alırken; TR63 bölgesi için sıralama yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TR61 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 16 972 TL, TR62 bölgesi için 12 125 TL ve TR63 bölgesi için ise 9 900 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 60, 61 ve 62’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR61, TR62 ve TR63 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 63’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe 2011 yılı için TR61 bölgesi endeks değeri 241,4; TR62 bölgesi değeri 192,1 ve TR63 bölgesi endeks değeri 179,2 olarak hesaplanmıştır. TR63 bölgesi Türkiye’ye paralel bir eğilim sergilerken; TR61 bölgesi 2010 yılından itibaren, özellikle domates üretiminden kaynaklanan bir artışla, Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde bir büyüme sergilemektedir.

TR

TR61

TR62TR63

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TRTR61

TR62

TR63

100

150

200

250

300

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


Sanayi shızla büyortalamadeğeri 2hesaplan

Hizmetleilerlemekdeğeri 23 Toplam büyüme TR63 böbüyürken Kişi başı Türkiye almaktad Türkiye 15 500 TdeğerlerTürkiye o

100120140160180200220240260280

2004

=100

G

sektöründe Tyümektedir. Taya paralel b13,8; TR62 nmıştır.

er sektöründktedir. Hizme38,7; TR62


ölgesi için 24n, TR62 bölg


kişi başı gayTL’ye ulaşırkini almıştır. ortalamasının

0000000000

2004 2005 2

Grafik 62. Hizmhızı, TR

TR63 bölgesi TR61 ve TR6

bir seyir göstiçin 206,7 ve

de TR61, etler sektörübölgesi değe

tma değer inaplanırken; T7,5 olarak ge

gesi ortalama


yri safi katmaken; TR61 bö2011 yılından üzerinde ye

2006 2007 2008

metler sektörüR61, TR62, TR6

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

2007 yılında62 bölgelerintermektedir. e TR63 için 2

TR62 ve Tndeki 2004=eri 243,8 ve T

ncelendiğindTR61 bölgesierçekleşmiştanın gerisinde


a değeri 200ölgesi için 19a TR63 bölgeer alırken, TR

T

TR

8 2009 2010 20

ü büyüme 63

2004 2005 2

Grafik 6TR6

an itibaren Tde ise büyüm2011 yılında273,3 olarak

TR63 bölge=100 endeksTR63 bölges

e, 2004=100i için endeksir. TR61 ve Te kalmıştır.


4=100 ende96,0; TR62 besi kişi başı R61 ve TR62

TRTR61

TR62

R63

011

2004

=100

2006 2007 2008

64. Kişi başı G61, TR62, TR6

Türkiye ortalame eğilimi Tüa 2004=100 k gerçekleşirk

lerinin büyüsinde Türkiyei değeri 260,

0 endeksindes 235,5; TRTR63 bölgele


eksine göre 2bölgesi için 2bölgesel ga

2 bölgeleri or

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

Grafik 6h

T

T

T

8 2009 2010 20

GSKD,3

amasına göreürkiye ortalamendeksine gken; Türkiye

üme eğilimie değeri 240,,4’tür.

e Türkiye içinR62 bölgesi ieri Türkiye o

rafik 64’de, 2katma değe

2011 yılında 208,3 ve TR

ayri safi katmrtalamanın ge

2005 2006 2007

63. Toplam Gızı, TR61, TR6

TR

TR61

TR62

TR63

11

e çok daha bmasının altınöre TR61 içi

e için ise 268

i Türkiye’ye,7 iken, TR6

n 2011 yıllarçin endeks rtalamasının


212,1 değerR63 bölgesi içma değer enerisinde kalm

7 2008 2009 20

GSKD büyüme 62, TR63

31

büyük bir nda ancak n endeks

8,9 olarak

e paralel 61 bölgesi

ına ilişkin 226,3 ve üzerinde


rini alarak çin 219,1 ndeksinde mıştır.

TRTR61

TR62

TR63

010 2011

İBBS Dügözlemleve TR63

TR61, TRTR61 bösebebi; 2katma dkalmaktakişi başı 2011 yıgözlenmiken; kiş

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

G


R62 ve TR63ölgesinde da2004-2011 ydeğerinden dadır. TR61 böGSKD endeklında GSKD ektedir. TR6i başı GSKD

0

0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 65. GSK


3 bölgesinin ha fazla olm

yılları için böldaha büyük ölgesi için 20ks değeri 196

endeks de63 bölgesi içiendeks değe

2006 2007 2008

KD hızı ve kişihızı, TR61

1

1

1

1

1

2

2

2

2

2004

=100


GSKD artış hmakla birliktegelerdeki nühızla arttığı

004=100 end6,0 olarak heeğeri 226,3in 2004=100eri 219,1’dir.

KişG

8 2009 2010 20

i başı GSKD

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005

Grafik 67. G


hızı, kişi başıe, yıllar itibarüfus artışıdır.

için bölgeledeksine göre esaplanmıştıriken; kişi b

0 endeksine

şi Başı GSKD

GSKD

011

2004=100

5 2006 2007 20

GSKD hızı ve khızı, TR63


GSKD artış riyle üç bölgBu üç bölge

erin kişi baş2011 yılında

r. TR62 bölgebaşı GSKD göre 2011 y

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

2004

100

Grafik 6

008 2009 2010

kişi başı GSKD


hızından dahgede de farkede de nüfusı gayri safi a GSKD endeesi için 2004endeks değ

yılında GSKD

2005 2006 200


Kişi Başı GSKD

GSKD

2011

D


ha büyüktür.k açılmaktadıs, bölgelerin katma değe

eks değeri 23=100 endekğerinin 208,3

endeks değ

7 2008 2009 20


32


Özellikle ır. Bunun gayri safi

eri geride 35,5 iken; ksine göre 3 olduğu ğeri 247,5

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

SKD

33

TR71 (KIRIKKALE, AKSARAY, NİĞDE, NEVŞEHİR, KIRŞEHİR)

TR72 (KAYSERİ, SİVAS, YOZGAT) İBBS Düzey 1’de Orta Anadolu Bölgesi içinde yer alan TR71 Bölgesi Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir ve Kırşehir illerinden; TR72 Bölgesi ise Kayseri, Sivas ve Yozgat illerinden oluşmaktadır. TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %1,5 pay alarak 26 bölge içinde 19. sırada yer alırken; TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat)

bölgesi %2,3’lük pay ile 15. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR71 bölgesinin toplam GSKD’si içinde tarım sektörünün payı %22,7; TR72 bölgesinin tarım sektörü payı ise %15,3 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR71 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %22,9 ve hizmetlerin payı %54,4 iken; TR72 bölgesi için sanayi sektörünün payı %30,0 ve hizmetler sektörünün payı %54,7’dir. Kişi başı bölgesel GSKD hesaplamalarına göre TR71 ve TR72 bölgeleri için kişi başı GSKD sıralamaları yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TR71 bölgesi için kişi başı GSKD 11 882 TL ve TR72 bölgesi için 11 192 TL’dir. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 68, 69 ve 70’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR71 ve TR72 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 71’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

TR

TR71TR72

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TR

TR71

TR72

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TR

TR71

TR72

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 70. Hizmetler sektörü büyüme hızı,TR71,TR72

TRTR71

TR72

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 71. Toplam GSKD büyüme hızı, TR71, TR72

2004 yıl185,7 veyıllarındasonra ise Sanayi sTürkiye daha büybüyüme,TR71 bögerçekle Hizmetleyılında TTürkiye endeksin226,7’dir Toplam büyüme gerçekleTürkiye yavaşlay Kişi başı Türkiye i Türkiye 15 500 Tyılına kaartışla iledaha faz İBBS DügözlemleTR72 bö

ının 100 kabe TR72 bölga iki bölgenie büyüme hız

sektöründe 2hızının üzeriyük bir hızla , Türkiye ortölgesi endekşmiştir.

er sektöründeTürkiye ortala

ortalamasınnde 2011 yılr.

gayri safi ka232,5 hesşmiştir. 201ve TR71 böl

yarak Türkiye


kişi başı gayTL’ye ulaşırkadar TR71 veerlerken; bu zla gerçekleşm


bul edildiği gesi için 192n büyüme hzları arasında

2007 ve 201ndedir. Özelbüyüdüğünd

talamasına oks değeri 2

e TR72 bölgeamasından da göre dahlı Türkiye iç

atma değer saplanırken; 10 yılına kadlgesi ile çok e ortalamasın


yri safi katmaken; TR71 böe TR72 bölgyıldan sonra

miştir.


10

12

14

16

18

20

22

24

2004

=100

endekslerde ,9 olarak hehızları ile Tüaki fark azalm

0 yılları araslikle 2008 yden fark olduldukça yakla34,3; TR72

esi büyüme daha yavaş bha büyük biin değer 24

incelendiğindTR71 bölg

dar TR72 böyakın seyret

nın gerisinde


a değeri 200ölgesi için 22geleri ile Türa her iki bölg


0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 72. K

tarım sektöesaplanmıştırrkiye büyüm

mıştır.

sında hem Tılında TR71 ukça açılmıştaşmıştır. Bu s

bölgesi değ

hızı 2010 yılıbüyüyerek gr hızla büyü

40,7 iken, TR

de, 2004=10gesi için 23ölgesinin toptmesine rağmkalmıştır.


4=100 ende25,8 ve TR72kiye kişi başgenin de kiş


SKD hızı yer a

2006 2007 200

işi başı GSKD,

öründe, 201r. Özellikle 2me hızı arası

TR71 hem deve TR72 bö

tır. Ancak 20sektörde 200ğeri 235,8

ına kadar Tüeride kalmışümüştür. HiR71 bölgesi

00 endeksind32,3 ve TRplam gayri men, 2011 y


eksine göre 22 bölgesi içinşı gayri safi i başı büyüm

katma değe4’de, 2004-2almaktadır.

T

08 2009 2010 2

, TR71, TR72

1 yılı endek2005, 2006, ndaki fark a

e TR72 bölgelgeleri Türkiy11 yılında iki04=100 endeve Türkiye

ürkiye‘ye oldutır. TR71 bözmetler sekiçin 258,3 v

de Türkiye içR72 bölgessafi katma

yılında bölge


2011 yılında n 215,0 değekatma değe

me hızı Türkiy


TR

TR71TR72

2011

ksi; TR71 bö2007, 2008

açılmış, 2009

esinin büyümye ortalamasi bölge için seksine göre, değeri 228,

ukça yakın ikölgesi ise tümktöründeki 2ve TR72 bö

çin 2011 yılıi için 223,değerindeki büyümesi a


212,1 değererlerini almış

eri oldukça pye ortalamas


34

ölgesi için ve 2009

9 yılından

me hızları sına göre ektördeki 2011 yılı

,5 olarak

ken, 2011 m yıllarda 2004=100 ölgesi için

ına ilişkin 3 olarak büyüme

z da olsa


rini alarak ştır. 2008 paralel bir sına göre

us etkisini TR71 ve

TR71 vebölge içisafi katmTR71 böGSKD enyılında G

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

Gr

e TR72 bölgen de artışlar

ma değerindeölgesi için 20ndeks değer

GSKD endeks

2004 2005 2

rafik 73. GSKDh

elerinin GSKr birbirine olden daha büy004=100 endi 225,8 olara değeri 223,3

2006 2007 2008

D hızı ve kişi bızı, TR71

KD artış hızı,dukça yakın yük hızla artdeksine göreak hesaplanm3 iken; kişi b

KişG

G

8 2009 2010 20

başı GSKD

kişi başı GSseyretmekte

tmakla birlikte 2011 yılındmıştır. TR72 başı GSKD en

i Başı SKD

GSKD

11

2004

=100

SKD artış hıedir. Bu iki bte bu artış yda GSKD endbölgesi için

ndeks değeri

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 74.

zından dahabölgede de nyıllar itibariyledeks değeri 2004=100 215,0 olarak

2005 2006 2007

GSKD hızı ve hızı, TR72

a büyüktür. Aüfus, bölgelee çok büyük232,3 iken; endeksine gk hesaplanm

7 2008 2009 20

kişi başı GSKD2

35

Ancak iki erin gayri k değildir.

kişi başı öre 2011 ıştır.

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

D

36

TR81 (ZONGULDAK, KARABÜK, BARTIN)

TR82 (KASTAMONU, ÇANKIRI, SİNOP)

TR83 (SAMSUN, TOKAT, ÇORUM, AMASYA) İBBS Düzey 1’de Batı Karadeniz Bölgesi içinde yer alan TR81 bölgesi Zonguldak, Karabük, Bartın illerinden; TR82 bölgesi Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerinden; TR83 Bölgesi ise Samsun, Tokat, Çorum ve Amasya illerinden oluşmaktadır. TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %1,3 pay alarak 26 bölge içinde 22. sırada yer alırken; TR82

(Kastamonu, Çankırı, Sinop) bölgesi %0,7’lik pay ile 25. sırada; TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) bölgesi %2,7’lik pay ile 11. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TR81 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %6,0; TR82 bölgesinin tarım sektörü payı %23,1; TR83 bölgesinin tarım sektörü payı ise %18,5 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR81 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %39,7 ve hizmetlerin payı %54,3 iken; TR82 bölgesi için sanayi sektörünün payı %20,1 ve hizmetler sektörünün payı %56,9; TR83 bölgesi için sanayi sektörünün payı %21,8 ve hizmetler sektörünün payı %59,7’dir. Kişi başı bölgesel GSKD hesaplamalarına göre TR81, TR82 ve TR83 bölgeleri için kişi başı GSKD sıralamaları yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TR81 bölgesi için kişi başı GSKD 14 313 TL, TR82 bölgesi için 11 057 TL, TR83 bölgesi için ise 11 338 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 75, 76 ve 77’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR81, TR82 ve TR83 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 78’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, 2011 yılı endeksi; TR81 bölgesi için 174,3; TR82 bölgesi için 168,8; TR83 bölgesi için 181,2 olarak hesaplanmıştır. Tarım sektöründe üç bölgenin büyüme hızı da Türkiye büyüme hızının altında dalgalanma göstermektedir. Sanayi sektöründe TR83 bölgesi Türkiye ortalamasına göre daha büyük bir hızla büyümektedir. TR81 ve TR82 bölgelerinde ise büyüme eğilimi Türkiye ortalamasının altındadır. Bu sektörde 2004=100 endeksine göre, 2011 yılı TR81 bölgesi endeks değeri 191,7; TR82 bölgesi değeri 204,7; TR83 bölgesi değeri 246,0 ve Türkiye değeri ise 228,5 olarak gerçekleşmiştir.

TR

TR81TR82

TR83

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


TR

TR81TR82

TR83

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100


HizmetlebüyümüşbüyüyeresektörünTR82 bö Toplam büyüme 222,2 olaoldukça TR81, TTürkiye e Kişi başı Türkiye almaktad Türkiye 15 500 Tdeğerlerdaha fazortalama İBBS Dügözlemleve TR83

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

Gr

er sektöründeştür. 2006 yek fark açmandeki 2004=1ölgesi endeks


arak gerçeklefarklılaştığı i

TR82 ve TR8endeksinin g


kişi başı gayTL’ye ulaşırkini almıştır. Tzla olduğu içianın gerisinde


2004 2005 2

rafik 77. Hizmhızı, TR

e TR81, TR8yılında TR81asına rağmen100 endeksinsi 197,2 ve T

atma değer planırken; TReşmiştir. Tümiçin toplam g83 bölgeleri gerisinde kalm


yri safi katmaken; TR81 böTR83 bölgesn endeks dee kalmıştır.


006 2007 2008

metler sektörü81, TR82, TR8

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

82 ve TR83 1 bölgesi Tün, bu yıldan snde Türkiye R83 bölgesi

incelendiğindR81 bölgesi m sektörlerdegayri safi kaiçin, gayri

mıştır.


a değeri 200ölgesi için 19sinin kişi başeğeri Türkiye’


T

T

T

2009 2010 20

ü büyüme 83

2004 2005 2

Grafik 7TR8

bölgeleri Tüürkiye ve disonra sektöriçin değer 24endeksi 230,

de, 2004=10için 195,3; Te bölge içi enatma değer bsafi katma


4=100 ende91,9; TR82 bı gayri safi k’nin üzerinde


TR

TR81

TR82

TR83

11

2004

=100

2006 2007 2008

79. Kişi başı GS1, TR82, TR83

rkiye ortalamiğer iki bölgr büyüme hız40,7 iken; TR,2’dir.

00 endeksindTR82 bölgesndeks değerlbüyümesindedeğer artış


eksine göre 2bölgesi için 1katma değer edir. TR81 ve


100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 7hız

T

T

T

8 2009 2010 20

SKD,3

masına göre geye göre dzı oldukça yavR81 bölgesi

de Türkiye içsi için 191,1 leri ve Türkiye de aynı duhızı küçük o

rafik 79’da, 2katma değe

2011 yılında 184,8 ve TRartış hızı Tü

e TR82 bölge


2005 2006 2007

78. Toplam GSzı, TR81, TR82

TRTR81

TR82

TR83

11

daha düşükdaha büyük vaşlamıştır. Hendeks değe

çin 2011 yılıve TR83 bö

ye endeksi biurum gözlenmolduğundan,


212,1 değerR83 bölgesi içürkiye ortalameleri ise yıllar


7 2008 2009 20

SKD büyüme 2, TR83

37

k bir hızla bir hızla

Hizmetler eri 200,8;

ına ilişkin ölgesi için irbirinden mektedir. bölgeler


rini alarak çin 223,1 masından r itibariyle


TR

TR81TR82

TR83

010 2011

Yıllar itibfarkla, dTR82 böAncak Tyaklaşık yakın se195,3 ikendeksinolarak h222,2 ike

100

120

140

160

180

200

220

2004

=100

G

bariyle TR81 aha fazladır.

ölgesinde nüfTR83 bölgesi

olarak aynı eyretmektedirken; kişi başıne göre 201esaplanmıştıen; kişi başı

2004 2005 2

Grafik 80. GSK

ve TR82 bö. Bu farkın sfus, bölgelernde yıllar itihızda ilerled

r. TR81 bölgı GSKD ende1 yılında GSr. TR83 bölgGSKD endek

2006 2007 2008

KD hızı ve kişihızı, TR81

2004

=100

ölgelerinin GSsebebi; 2004rin gayri safibariyle nüfudiği için, GSgesi için 2004eks değeri 1SKD endeks gesi için 200ks değeri 223

KişG

G

8 2009 2010 20

i başı GSKD

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 200

Grafik 82

SKD artış hız4-2011 yılları katma değes artış hızı, KD ile kişi b4=100 ende

191,9 olarak değeri 191,

04=100 ende3,1 olarak he

şi Başı GSKD

GSKD

011

2004

=100

05 2006 2007 2

2. GSKD hızı vhızı, TR8

zı, kişi başı Giçin bu iki b

erinden, küçkişi başı bö

başı GSKD eeksine göre 2

hesaplanmış2 iken; kişi

eksine göre 2esaplanmıştır

100

120

140

160

180

200

2004 2

Grafik 8

2008 2009 2010

ve kişi başı GS83

GSKD artış hbölgedeki nüük bir farklalgesel gayri ndeks değer2011 yılında ştır. TR82 böbaşı GSKD

2011 yılında .

2005 2006 2007


Kişi Başı GSKD

GSKD

0 2011

SKD

hızına göre, fus artışıdır.

a, daha hızlı safi katma

rleri birbirineGSKD endeölgesi için 2endeks değeGSKD ende

7 2008 2009 20


38

küçük bir TR81 ve artmıştır. değer ile

e oldukça ks değeri

2004=100 eri 184,8 ks değeri

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

SKD

39

TR90 (TRABZON, ORDU, GİRESUN, RİZE, ARTVİN, GÜMÜŞHANE) İBBS Düzey 1’de Doğu Karadeniz Bölgesini oluşturan TR90 Bölgesi; Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane illerinden oluşmaktadır. TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %2,4 pay alarak 26 bölge içinde 13. sırada yer almaktadır.

2011 yılı için, TR90 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %12,7 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TR90 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %23,1 ve hizmetler sektörünün payı %64,2’dir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TR90 bölgesi için kişi başı GSKD sıralaması yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TR90 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 11 154 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 83, 84 ve 85’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TR90 bölgesinin büyüme hızları, Grafik 86’da ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

TR

TR90

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 83. Tarım sektörü büyüme hızı, TR90

TR

TR90

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 84. Sanayi sektörü büyüme hızı, TR90

TR

TR90

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 85. Hizmetler sektörü büyüme hızı, TR90

TR

TR90

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 86. Toplam GSKD büyüme hızı, TR90

2004 yılıdeğeri 1büyüme Sanayi seğilimi T2010’durTürkiye d Hizmetleilerlemesendeksinolarak he Toplam büyüme bölgeninTürkiye o Kişi başı Türkiye i İBBS Dügözlemlekişi başı

Türkiye 15 500 Tkadar böfazla old Yıllar itibbirlikte, bölgesinbölgesi iendeks d

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

ının 100 kab193,5 olarakhızının üzeri

sektöründe TTürkiye’ye pr. Bu sektörddeğeri 228,5

er sektöründesine rağmenne göre hizmesaplanmıştı


n gayri safi kaortalamasının

gayri safi kaile TR90 bölg

üzey 2 bölgeemek amacıyGSKD hızı ye

kişi başı gayTL’ye ulaşırkölgenin kişi buğu için Türk

bariyle TR90 daha fazladıde nüfus, böiçin 2004=10değeri 219,7

2004 2005 2

Grafik 87.

bul edildiği enk hesaplanmnde oldukça

TR90 bölgesiparalel bir sde 2004=10

5 olarak gerçe

e TR90 bölge, 2011 yılınd

metler sektörr.

atma değer aplanırken; Tatma değer n gerisinde k

atma değeri gesine ait kiş

eleri için kişi yla hazırlananer almaktadır

yri safi katmaken; TR90 bbaşı gayri sakiye ortalama

bölgesinin Gır. Bu farkınölgelerin gay00 endeksineolarak hesap

2006 2007 2008

. Kişi başı GSK

ndekslerde tmıştır. Bölge

fazla dalgala

i Türkiye ortseyir gösterm0 endeksineekleşmiştir.

esi büyüme hda yavaşlayaründe Türkiy

incelendiğindTR90 bölgesendeksi Türk

kalmıştır.

karşılaştırmaşi başı gayri s

başı bölgesen Grafik 88’dr.

a değeri 200ölgesi için e

afi katma değası, TR90 bö

GSKD artışı, sebebi; 200

yri safi katmae göre 2011planmıştır.

T

8 2009 2010 20

KD, TR90

tarım sektörüiçin tarım s

anma göster

talamasına gmektedir. Büe göre, 2011

hızı 2010 yılınarak Türkiye e için endek

de, 2004=10si için 225,kiye’den büy

ak amacıyla hsafi katma de

el gayri safi de, 2004-201

4=100 endendeks 219,7ğer artış hız

ölgesinin geri

kişi başı GSK04-2011 yıllaa değerinden1 yılında GSK

TR

TR90

011

2004

=100

ünde, 2011 ysektörü büyürmektedir.

göre daha büüyüme hızla yılı TR90 b

na kadar Türortalamasın

ks değeri 240

00 endeksind8 olarak geük iken, 201

hazırlanan Geğer büyüme

katma değe11 yılları için,

eksine göre 27 olarak hesaı Türkiye’ninsinde kalmış

KD artış hızıarı için bu ikn, küçük bir fKD endeks d

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

2004

=100

Grafik 8

yılı endeksi; üme hızı, T

üyük bir hızlrı farkının eölgesi endek

rkiye ile oldunın gerisinde 0,7 iken, TR

de Türkiye içerçekleşmiştir10’dan sonra

rafik 87’de, 2e hızları yer a

erde yıllar iti, TR90 bölge

2011 yılında aplanmıştır. kişi başı kaştır.

na göre, oraki bölgedeki farkla, daha değeri 225,8

2005 2006 200


TR90 bölgesTürkiye tarım

a büyümekleen büyük oks değeri 23

kça paralel bkalmıştır. 2

R90 bölgesi iç

çin 2011 yılır. 2010 yılınbüyüme hız

2004-2011 yalmaktadır.

ibariyle nüfuesine ait GSK

212,1 değer2004 yılında

atma değer a

an çok düşüknüfus artışıdhızla arttmışiken; kişi ba

07 2008 2009 2

ve kişi başı GR90

40

si endeks m sektörü

e birlikte, lduğu yıl

38,6 iken;

bir yapıda 2004=100 çin 228,9

ına ilişkin na kadar ı düşerek

yılları için,

us etkisini KD hızı ve

rini alarak an 2011’e artışından

k olmakla dır. TR90 ştır. TR90 aşı GSKD

Kişi Başı GSKD

GSKD

2010 2011

SKD

41

TR

TRA1

TRA2

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 91. Hizmetler sektörü büyüme hız,TRA1,TRA2

TRA1 (ERZURUM, ERZİNCAN, BAYBURT)

TRA2 (AĞRI, KARS, IĞDIR, ARDAHAN) İBBS Düzey 1’de Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi içinde yer alan TRA1 Bölgesi Erzurum, Erzincan ve Bayburt illerinden; TRA2 Bölgesi ise Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan illerinden oluşmaktadır. TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %0,9 pay alarak 26 bölge içinde 24. sırada yer alırken;

TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) bölgesi %0,7’lik pay ile son sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TRA1 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %17,4; TRA2 bölgesinde tarım sektörünün payı ise %24,8 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TRA1 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %20,0 ve hizmetlerin payı %62,7 iken; TRA2 bölgesi için sanayi sektörünün payı %14,0 ve hizmetler sektörünün payı %61,2’dir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TRA1 ve TRA2 bölgeleri için kişi başı GSKD sıralamaları yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TRA1 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 9 893 TL, TRA2 bölgesi için 6 708 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 89, 90 ve 91’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TRA1 ve TRA2 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 92’de ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

TR

TRA1TRA2

100

120

140

160

180

200

220

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 89. Tarım sektörü büyüme hızı, TRA1, TRA2

TRTRA1

TRA2

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 90. Sanayi sektörü büyüme hızı, TRA1, TRA2

TR

TRA1TRA2

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 92. Toplam GSKD büyüme hızı, TRA1, TRA2

2004 yıl165,4; Tbölgesin Sanayi sbu yıldansektörü değerinebüyümüşTRA2 bö Hizmetlebu yıldayılına kaçok az üTürkiye değeri 24 Toplam büyüme gerçeklekalırken;yer almış Kişi başı Türkiye almaktad Türkiye 15 500 Tve TRA2ilerlerkenkalmış vGSKD’degerisinde İBBS DügözlemleTRA2 bö

ının 100 kabTRA2 bölgesin büyüme h

sektöründe Tn sonra Türkbüyümesi i

e oldukça yaştür. Bu sek

ölgesi değeri

er sektöründen sonra büy

adar Türkiye üzerine çıkmdeğerine ya40,7 iken, TR

gayri safi ka232,5 hesşmiştir. TRA; TRA1 bölgeştır.

gayri safi kaile TRA1 v

dır.

kişi başı gayTL’ye ulaşırk

2 bölgeleri için, 2008-2009ve sonraki yeki artış, TRAe kalmıştır.


bul edildiği si için 163,3 hızı, Türkiye b

TRA1 bölgesi kiye ortalamase 2008 yıl

aklaşmış ve bktörde 2004=268,4; Türki

e TRA2 bölgeyüme hızı art

ile oldukça ış ve 2011 yaklaşmıştır. RA1 bölgesi i

atma değer saplanırken; 2 bölgesi içinesi için 2004

atma değeri ve TRA2 bö

yri safi katmaken; TRA1 bön kişi başı ga9 yılları arasyıllarda tekr

A1 ve TRA2 b


10

12

14

16

18

20

22

24

2004

=100

endekslerde olarak hesa

büyüme hızın

büyüme hızasına göre dına kadar Tbu yıldan so=100 endeksiye değeri ise

esi büyüme tarak Türkiyparalel seyr

yılında büyümHizmetler seiçin 237,6 ve

incelendiğindTRA1 bölg

n büyüme, 2-2011 yılları

karşılaştırmalgelerine ait

a değeri 200ölgesi için 23ayri safi katmsında Türkiyerar artışa gebölgeleri artış


0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 93.

tarım sektöaplanmıştır. nın oldukça g

ı 2009 yılına daha büyük bTürkiye ortanra yine Türsine göre, 2e 228,5 olara

hızı 2008 yılye ortalamasretmiş, 2008me hızı Türkektöründeki e TRA2 bölge

de, 2004=10gesi için 2010 yılı hariçarasındak b

ak amacıyla ht kişi başı g

4=100 ende32,2 ve TRA2ma değer arte için kişi baeçmiştir. Anşına paralel


SKD hızı yer

2006 2007 200

Kişi başı GSK

öründe, 2011Tarım sektö

gerisinde kalm

kadar Türkiybir hızla büylamasının üzrkiye ortalam2011 yılı TRAak gerçekleşm

ına kadar Tüının üzerine ’den 2010 ykiye ortalama2004=100

esi için endek

00 endeksind23,7 ve TRç, tüm yıllardüyüme hızla

hazırlanan Ggayri safi ka

eksine göre 22 bölgesi içintışı 2008 yılınaşı gayri safncak 2009 yolduğu için T

katma değe5’de, 2004-2almaktadır.

08 2009 2010 2

KD, TRA1, TRA

1 yılı endeksöründe hem mıştır.

ye ortalamasyümüştür. TRzerindedir. 2

masına göre A1 bölgesi emiştir.

ürkiye ile oldçıkmıştır. TR

yılına kadar Tasına göre yendeksinde

ks 258,8’dir.

de Türkiye içRA2 bölgesda Türkiye orrı Türkiye or

rafik 93’de, 2atma değer

2011 yılında n 228,7 değena kadar Türfi katma değyılı sonrasındTürkiye ortal


TR

TRA1

TRA2

2011

A2

si; TRA1 böTRA1 hem

sının altında RA2 bölgesin2008 yılındadaha büyük

endeks değe

ukça yakın iRA1 bölgesi Türkiye ortayavaşladığı iç

Türkiye için

çin 2011 yılıi için 227,rtalamasının rtalamasının

2004-2011 ybüyüme h

212,1 değererlerini almışrkiye ile olduğer büyüme da Türkiye aması bu iki


42

ölgesi için de TRA2

ilerlemiş, nin sanayi a Türkiye k bir hızla eri 254,6;

lerlerken, de 2008

lamasının çin tekrar n endeks

ına ilişkin 0 olarak gerisinde gerisinde

yılları için, ızları yer

rini alarak ştır. TRA1 kça yakın hızı sabit kişi başı bölgenin

us etkisini TRA1 ve

TRA1 ve1’de Kuzbölgeleriiçin 2004değeri 2endeks d

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

G

e TRA2 bölgezeydoğu Anadin gayri safi 4=100 ende

232,2 olarak değeri 227,0

2004 2005 2

Grafik 94. GSK

elerinin GSKDdolu olarak akatma değer

eksine göre 2hesaplanmışiken; kişi ba

2006 2007 2008

KD hızı ve kişi hızı, TRA1

D artış hızı, adlandırılan Tri, kişi başı g2011 yılında ştır. TRA2 böaşı GSKD end

KişG

G

8 2009 2010 20

başı GSKD

kişi başı GSKTRA bölgesi, gayri safi kat

GSKD endeölgesi için 2

deks değeri 2

şi Başı SKD

GSKD

011

2004

=100

KD artış hızıngöç vermektma değerindks değeri 22004=100 en

228,7 olarak

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2

Grafik 9

ndan daha ktedir. Nüfus

den geride ka23,7 iken; kindeksine görgerçekleşmiş

2005 2006 2007

5. GSKD hızı vhızı, TRA

küçüktür. İBBazalışına bağalmıştır. TRAişi başı GSKDre 2011 yılınştir.

7 2008 2009 20

ve kişi başı GSA2

43

BS Düzey ğlı olarak, A1 bölgesi D endeks da GSKD

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

SKD

44

TR

TRB1

TRB2

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 98. Hizmetler sektörü büyüme hızı,TRB1,TRB2

TRB1 (MALATYA, ELAZIĞ, BİNGÖL, TUNCELİ)

TRB2 (VAN, MUŞ, BİTLİS, HAKKARİ) İBBS Düzey 1’de Ortadoğu Anadolu Bölgesi içinde yer alan TRB1 Bölgesi Malatya, Elazığ, Bingöl ve Tunceli illerinden; TRB2 Bölgesi ise Van, Muş, Bitlis ve Hakkari illerinden oluşmaktadır. TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) bölgesi 2011 yılında toplam GSKD’den %1,4 pay alarak 26 bölge içinde 20. sırada yer alırken; TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesi %1,0’lık pay ile 23. sıradadır.

2011 yılı için, TRB1 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %14,0; TRB2 bölgesinin tarım sektörü payı ise %23,0 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TRB1 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %22,8 ve hizmetlerin payı %63,2 iken; TRB2 bölgesi için sanayi sektörünün payı %15,2 ve hizmetler sektörünün payı %61,8’dir. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TRB1 ve TRB2 bölgeleri için kişi başı GSKD sıralamaları yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TRB1 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 9 759 TL, TRB2 bölgesi için 5 894 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 96, 97 ve 98’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TRB1 ve TRB2 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 99’da ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

TRTRB1

TRB2

100

120

140

160

180

200

220

240

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 96. Tarım sektörü büyüme hızı, TRB1, TRB2

TR

TRB1

TRB2

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 97. Sanayi sektörü büyüme hızı, TRB1, TRB2

TRTRB1

TRB2

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 99. Toplam GSKD büyüme hızı, TRB1, TRB2

2004 yıl215,3 vebüyümestarım seSonraki y Sanayi sküçük biTRB1 böendeksindeğeri 22 Hizmetlebu yıldayılına kabiraz üzeTürkiye diken; TR Toplam büyüme gerçekleile oldukçıkmıştır Kişi başıiçin, Türalmaktad Türkiye 15 500 Tve TRB2oldukça büyüme büyümes İBBS DügözlemleTRB2 bö

ının 100 kabe TRB2 bölgesinin üzerindektöründe 20yıllarda büyü

sektöründe hir hızla büyüölgesi Türkiyne göre, 20128,5 olarak g

er sektöründen sonra büy

adar Türkiye erine çıkmış değerine yak

RB1 bölgesi e

gayri safi ka232,5 hesşmiştir. Hemkça yakın il.

gayri safi krkiye ile TRBdır.

kişi başı gayTL’ye ulaşırk2 bölgesi için

yakın ilerlehızı sabit ka

si Türkiye ort


bul edildiği esi için 224,1de gerçekleş005 yılında hüme hızında y

em TRB1 heümüş; bu yıldye ortalamas11 yılı TRB1 gerçekleşmiş

e TRB2 bölgeyüme hızı art

ile oldukça ve 2011 yı

klaşmıştır. Hindeks değer

atma değer saplanırken;

m TRB1 hem erlerken, bu

katma değerB1 ve TRB2

yri safi katmaken; TRB1 bön kişi başı grken, 2008-ldığından, 20talamasının ü

eleri için kişi yla hazırlananGSKD hızı ve

100

120

140

160

180

200

220

240

2004

=100

endekslerde 1 olarak hesamiş ve yıllarhem Türkiyeyavaşlama o

em de TRB2 dan sonra TRsına göre dabölgesi endştir.

esi büyüme tarak Türkiyparalel seyrlında büyümzmetler sektri 237,0; TRB

incelendiğindTRB1 bölg

TRB2 bölgesu yıldan son

ri karşılaştırmbölgelerine

a değeri 200ölgesi için 22ayri safi kat2009 yılları 009 yılından üzerine çıkm


0

0

0

0

0

0

0

0

2004 2005

Grafik 100.

tarım sektöaplanmıştır. r itibariyle fae’ye hem de lmuştur.

bölgesi 2009RB2 bölgesi

aha büyük beks değeri 2

hızı 2008 yılye ortalamasretmiş, 2008me hızı Türkitöründeki 200B2 bölgesi en

de, 2004=10gesi için 2si için toplamnra büyüme

mak amacıylaait kişi baş

4=100 ende25,9 ve TRB2tma değer aarasında Tüsonra her ikıştır.


SKD hızı yer

2006 2007 2008

. Kişi başı GSK

öründe, 2011TRB2 bölgesark büyüyereTRB2 bölge

9 yılına kadayine Türkiye

bir hızla büyü253,4; TRB2

ına kadar Tüının üzerine ’den 2010 yiye ortalama04=100 endendeksi ise 250

00 endeksind37,2 ve TR

m GSKD büyü hızı artara

a hazırlananı gayri safi

eksine göre 22 bölgesi içinartışı 2008 yıürkiye için kki bölge için d

katma değe02’de, 2004-almaktadır.

8 2009 2010 20

KD, TRB1, TRB

1 yılı endekssi için sektörek devam etesine göre ç

r Türkiye orte büyümesinümüştür. Bubölgesi değ

ürkiye ile oldçıkmıştır. TR

yılına kadar Tasına göre yeksinde Türk0,8’dir.

de Türkiye içRB2 bölgesüme hızı 2008k Türkiye o

Grafik 100’katma değe

2011 yılında n 219,3 değeılına kadar Tkişi başı gayde kişi başı g

erde yıllar iti2011 yılları i

TR

TRB1

TRB2

011

B2

si; TRB1 bör büyüme hıztmiştir. TRBçok hızlı büy

talamasına gnin gerisinde u sektörde 2ğeri 207,3 ve

ukça yakın iRB1 bölgesi Türkiye ortayavaşladığı içkiye için ende

çin 2011 yılıi için 236,8 yılına kadaortalamasının

’de, 2004-20er büyüme h

212,1 değererlerini almışTürkiye ortalyri safi katmgayri safi katm


45

ölgesi için zı Türkiye 1 bölgesi

yümüştür.

göre daha kalırken,

2004=100 e Türkiye

lerlerken, de 2008

lamasının çin tekrar eks 240,7

ına ilişkin 8 olarak

ar Türkiye n üzerine

011 yılları hızları yer

rini alarak ştır. TRB1 aması ile

ma değer ma değer

us etkisini TRB1 ve

TRB1 vebölgesin2004-20değerindTRB1 böGSKD enyılında G

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004

=100

e TRB2 bölgede daha fazl11 yılları için

den daha büyölgesi için 20ndeks değer

GSKD endeks

2004 2005 2

Grafik 101. G

elerinin GSKDla olmakla bn bölgelerdekyük hızla artt004=100 endi 225,9 olara değeri 236,8

2006 2007 2008

GSKD hızı ve khızı, TRB1

D artış hızı, kibirlikte, yıllar ki nüfus artıştığı için bölgedeksine göreak hesaplanm8 iken; kişi b

KişG

G

2009 2010 20

kişi başı GSKD

işi başı GSKDitibariyle ikişıdır. Bu iki belerin kişi bae 2011 yılındmıştır. TRB2 başı GSKD en

i Başı SKD

GSKD

11

D

2004

=100

D artış hızındbölgede de

bölgede de naşı gayri safi da GSKD endbölgesi için

ndeks değeri

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 20

Grafik 10

dan daha büyfark açılmak

nüfus, bölgekatma değedeks değeri 2004=100 219,3 olarak

005 2006 2007


yüktür. Özelliktadır. Bununlerin gayri sari geride kalm237,2 iken;endeksine gk hesaplanm

2008 2009 201

ve kişi başı GRB2

46

ikle TRB2 n sebebi; afi katma maktadır. kişi başı öre 2011 ıştır.

Kişi Başı GSKD

GSKD

10 2011

GSKD

47

TRC1 (GAZİANTEP, ADIYAMAN, KİLİS)

TRC2 (ŞANLIURFA, DİYARBAKIR)

TRC3 (MARDİN, BATMAN, ŞIRNAK, SİİRT) İBBS Düzey 1’de Güneydoğu Anadolu Bölgesi içinde yer alan TRC1 Bölgesi Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerinden; TRC2 Bölgesi Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinden; TRC3 Bölgesi ise Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinden oluşmaktadır. TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesi 2011 yılında toplam gayri safi katma değerden %1,8 pay alarak 26 bölge içinde 18. sırada yer alırken; TRC2

(Şanlıurfa, Diyarbakır) bölgesi %2,0’lık pay ile 17. sırada; TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) bölgesi %1,4’lük pay ile 21. sırada yer almaktadır. 2011 yılı için, TRC1 bölgesinin toplam gayri safi katma değeri içinde tarım sektörünün payı %10,5; TRC2 bölgesinin tarım sektörü payı ise %24,0; TRC3 bölgesinin tarım sektörü payı ise %17,3 olarak hesaplanmıştır. Aynı yıl için TRC1 bölgesi toplam GSKD’si içinde sanayinin payı %32,0 ve hizmetlerin payı %57,5 iken; TRC2 bölgesi için sanayi sektörünün payı %19,0 ve hizmetler sektörünün payı %57,0; TRC3 bölgesi için sanayi sektörünün payı %28,8 ve hizmetler sektörünün payı %53,9’dur. Kişi başı bölgesel gayri safi katma değer hesaplamalarına göre TRC1, TRC2 ve TRC3 bölgeleri için kişi başı GSKD sıralamaları yıllar itibariyle değişkenlik göstermektedir. 2011 yılında TRC1 bölgesi için kişi başı gayri safi katma değer 8 303 TL, TRC2 bölgesi için 7 179 TL ve TRC3 bölgesi için ise 7 862 TL olarak hesaplanmıştır. Sektörlere göre bölgeler arası büyüme hızlarını karşılaştırmak amacıyla hazırlanan Grafik 103, 104 ve 105’de sırasıyla tarım, sanayi ve hizmetler sektörleri için Türkiye ile TRC1, TRC2 ve TRC3 bölgelerinin büyüme hızları, Grafik 106’da ise GSKD büyüme hızları yer almaktadır.

2004 yılının 100 kabul edildiği endekslerde tarım sektöründe, 2011 yılı endeksi; TRC1 bölgesi için 220,6; TRC2 bölgesi için 204,4; TRC3 bölgesi için 261,9 olarak hesaplanmıştır. TRC1 bölgesindeki büyüme hızı dalgalanma yaparak Türkiye büyümesinin üzerinde ilerlemiştir. TRC2 bölgesi büyümesi 2010 yılına kadar Türkiye büyümesinin altında ilerlemesine rağmen, 2010’dan itibaren Türkiye ortalamasının üzerine çıkmıştır. Tarım sektöründe TRC3 bölgesi 2009 yılına kadar Türkiye büyümesinin altında iken; 2009’dan itibaren Türkiye ortalamasının üzerine çıkmış ve özellikle son iki yılda hem diğer TRC bölgeleri hem de Türkiye ile arasındaki büyüme hızı farkı oldukça açılmıştır.

TR

TRC1TRC2

TRC3

100120140160180200220240260280

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 103. Tarım sektörü büyüme hızı, TRC1, TRC2, TRC3

TR

TRC1

TRC2

TRC3

100

150

200

250

300

350

400

450

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

2004

=100

Grafik 104. Sanayi sektörü büyüme hızı, TRC1, TRC2, TRC3

Sanayi sgöre dahalmış, baçmıştır.bölgesi sektörde296,5; T

Hizmetleve TRC2sektörde2004=10değeri 2 Toplam büyüme 321,0 oladaha büortalamaüzerinde Kişi başıiçin, Türalmaktad Türkiye 15 500 T

100

150

200

250

300

350

2004

=100

sektöründe İBha büyük bir bu yıldan son Sanayi sektözellikle 200

e 2004=100 TRC3 bölgesi

er sektöründe2 bölgeleri isee daha hızlı 00 endeksind58,3 ve TRC


arak hesaplaüyük bir hasından dahae yer almıştır

gayri safi kkiye ile TRC1dır.

kişi başı gayTL’ye ulaşırk

2004 2005 20

Grafik 105. Hhızı, T

BBS Düzey 1hızla büyümnra Türkiye törü için TRC04-2006 yıllaendeksine gödeğeri 400,2

e TRC3 bölgee 2009 yılınabüyüyerek

de Türkiye e3 bölgesi end

atma değer planırken; TRanmıştır. TRCızla büyümüa yavaş büy.

katma değer1, TRC2 ve T

yri safi katmaken; TRC1 bö

006 2007 2008

Hizmetler sektTRC1, TRC2, T

1

1

2

2

3

3

2004

=100

1’e göre TR3müştür. TRC2

ortalamasınC1, TRC2 vearında olduköre, 2011 yı2 ve Türkiye

esi Türkiye oa kadar TürkiTürkiye orta

endeks değedeksi ise 310

incelendiğindRC1 bölgesi C3 bölgesi toüştür. TRC1yürken, bu y

ri karşılaştırmTRC3 bölgele

a değeri 200ölgesi için 21

T

TT

T

2009 2010 201

törü büyüme TRC3

00

50

00

50

00

50

2004 2005

GrafikT

3 olarak adlabölgesi 2008

na göre dahe Türkiye eğkça fazla bülı TRC1 bölgdeğeri 228,5

ortalamasınaiye ortalamaalamasının üeri 240,7 ike0,5 olarak ge

de, 2004=10için 252,5; T

oplam gayri s1 ve TRC2yıldan sonra

mak amacıylarine ait kişi b

4=100 ende16,5; TRC2 b

R

TRC1TRC2

TRC3

11

2004

=100

5 2006 2007 20

k 107. Kişi başTRC1, TRC2, T

ndırılan bölg8 yılına kadaa büyük birilimi daha paüyüyerek diğesi endeks d5 olarak gerç

göre daha bsından dahaüzerinde yeren, TRC1 bölerçekleşmiştir

00 endeksindTRC2 bölgessafi katma de bölgeleri sektörde d

a hazırlananbaşı gayri saf

eksine göre 2bölgesi için 2

100

150

200

250

300

350

2004 2

Grafik

008 2009 2010

şı GSKD,RC3

elerin hepsi r Türkiye bü

r hızla artaraaralel bir seyğerleriyle oladeğeri 277,0;çekleşmiştir.

büyük bir hız yavaş büyü

r almıştır. Hlgesi değeri r.

de Türkiye içsi için 248,6 eğerde Türkiise 2009 y

daha hızlı bü

Grafik 107’fi katma değ

2011 yılında 210,9 ve TR

2005 2006 2007

k 106. Toplamhızı, TRC1, TR

TRTRC1

TRC2

TRC3

2011

Türkiye ortayümesinin aak, aralarındyir gösterirkean farkı açm; TRC2 bölge

zla büyümüştrken, bu yıldizmetler sek246,8; TRC

çin 2011 yılıve TRC3 bö

iye ortalamayılına kadar üyüyerek ort

’de, 2004-20ğer büyüme h

212,1 değerRC3 bölgesi iç

2008 2009 20

m GSKD büyümRC2, TRC3

48

alamasına ltında yer daki farkı en; TRC3 mıştır. Bu esi değeri

tür. TRC1 dan sonra ktörü için 2 bölgesi

ına ilişkin ölgesi için sına göre

Türkiye talamanın

011 yılları hızları yer

rini alarak çin 296,3

TR

TRC1

TRC2

TRC3

10 2011

me

değerlerbüyük bdaha yavyakalam İBBS DügözlemleTRC2 ve

TRC1, TÖzellikle açılmaktbölgelerideğeri gdeğeri 22004=10210,9 oldeğeri 32

100120140160180200220240260280

2004

=100

G

ini almıştır. Tbir hızla büyüvaş büyürkenıştır.

üzey 2 bölgeemek amacıye TRC3 bölge

TRC2 ve TRCTRC1 ve T

adır. Bunun in gayri safi geride kalma252,5 iken; 00 endeksinearak hesapla21,0 iken; ki

2004 2005 20

rafik 108. GSK

TRC3 bölgesümüştür. TRn, bu yıldan

eleri için kişi yla hazırlanaelerine ait GS

C3 bölgeleriTRC2 bölgesisebebi; 2004katma değer

aktadır. TRC1kişi başı GS

e göre 2011 anmıştır. TRCşi başı GSKD

006 2007 2008

KD hızı ve kişihızı, TRC1

2004

=100

si kişi başı gRC1 ve TRC2

sonra büyüm

başı bölgesean Grafik 108KD hızı ve ki

nin GSKD ainde daha fa4-2011 yıllarrinden daha 1 bölgesi içiSKD endeks yılında GSKDC3 bölgesi iç

D endeks değ

KişiGS

G

2009 2010 201

i başı GSKD

100

150

200

250

300

350

2004 20

Grafik 11

gayri safi kat2 bölgeleri isme hızı artar

el gayri safi 8, 109 ve 1şi başı GSKD

artış hızı, kişazla olmaklaı için bölgelebüyük hızla an 2004=100değeri 216

D endeks değçin 2004=10ğeri 296,3 ola

i Başı SKD

GSKD

11

2004

=100

005 2006 2007

10. GSKD hızı vhızı, TRC

tma değerdese 2009 yılınrak, Türkiye

katma değe110’da, 2004D hızı yer alm

şi başı GSKDa birlikte, yılerdeki nüfus arttığı için bö

0 endeksine 6,5 olarak hğeri 248,6 ik

00 endeksinearak gerçekle

100

120

140

160

180

200

220

240

260

2004 2

Grafik 1

2008 2009 201

ve kişi başı GSC3

e Türkiye ortna kadar Tükişi başı katm

erde yıllar iti4-2011 yıllarımaktadır.

D artış hızınlar itibariyleartışıdır. Bu ölgelerin kişi göre 2011 esaplanmıştı

ken; kişi başıe göre 2011 eşmiştir.

2005 2006 2007

109. GSKD hızhızı, T

Kişi Başı GSKD

GSKD

10 2011

SKD

talamasına gürkiye ortalamma değer bü

ibariyle nüfu için, sırasıy

ndan daha be üç bölgedeüç bölgede dbaşı gayri sayılında GSKDır. TRC2 bö GSKD endeyılında GSKD

7 2008 2009 20

zı ve kişi başı GRC2

49

öre daha masından üyümesini

us etkisini yla TRC1,

büyüktür. e de fark de nüfus, afi katma D endeks lgesi için ks değeri D endeks

Kişi Başı GSKD

GSKD

010 2011

GSKD

50

EKLER Ek 1: Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Safi Katma Değer- İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Temel Fiyatlarla, 2004-2011

000 TL

İBBS Düzey 2

2004 2005 2006 2007

Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Tarım Sanayi Hizmetler GSKD

TR 52 997 645 138 411 772 303 474 641 494 884 058 60 713 747 160 331 023 350 669 700 571 714 470 62 662 754 188 646 805 417 108 706 668 418 265 64 331 717 209 515 201 480 537 624 754 384 542

TR10 516 413 39 722 501 97 206 711 137 445 626 584 429 45 767 765 110 391 695 156 743 890 552 211 53 490 114 129 769 948 183 812 274 508 331 57 784 476 151 871 116 210 163 922

TR21 2 039 616 4 069 217 6 293 006 12 401 839 2 215 329 4 883 715 7 752 412 14 851 456 2 218 415 6 007 980 9 453 452 17 679 847 2 323 860 6 975 313 10 570 725 19 869 898

TR22 2 567 857 2 123 558 5 454 407 10 145 822 2 994 741 2 391 695 6 362 771 11 749 207 2 870 071 2 639 807 7 558 935 13 068 814 3 161 279 3 079 731 9 079 095 15 320 106

TR31 2 007 842 10 164 121 21 294 693 33 466 656 2 028 801 11 520 529 24 576 688 38 126 018 2 418 970 12 741 178 29 216 505 44 376 653 2 306 456 13 852 529 33 536 261 49 695 246

TR32 3 602 734 4 741 237 10 608 036 18 952 007 3 682 462 5 270 599 12 441 431 21 394 492 4 463 560 6 156 930 14 719 643 25 340 132 3 770 267 6 440 545 17 107 110 27 317 922

TR33 3 873 883 5 510 971 7 814 625 17 199 480 4 491 608 6 455 603 9 345 744 20 292 956 4 711 300 7 849 837 11 359 216 23 920 353 4 924 994 8 746 314 13 080 357 26 751 665

TR41 2 462 571 13 196 258 15 570 889 31 229 718 2 933 257 15 496 025 18 629 796 37 059 077 2 855 878 19 005 300 22 523 625 44 384 803 2 967 432 22 180 908 25 694 979 50 843 318

TR42 2 365 149 12 021 659 14 561 576 28 948 384 2 718 672 13 524 813 17 637 365 33 880 850 2 937 668 16 185 419 21 705 728 40 828 815 2 559 303 17 944 800 24 825 106 45 329 209

TR51 1 426 314 10 507 679 29 790 066 41 724 058 1 626 603 11 797 453 34 128 462 47 552 518 1 613 190 14 025 209 41 182 517 56 820 917 1 560 047 16 363 423 46 139 864 64 063 334

TR52 2 931 178 2 969 751 5 995 024 11 895 953 3 263 435 3 435 121 6 950 404 13 648 959 3 260 428 3 790 429 8 452 424 15 503 281 3 605 921 4 095 627 10 006 375 17 707 924

TR61 3 140 996 2 835 729 13 449 844 19 426 569 3 600 394 3 558 050 15 635 144 22 793 587 3 996 228 4 157 114 18 394 493 26 547 835 4 537 170 4 457 596 21 017 300 30 012 066

TR62 3 491 006 4 629 543 11 999 922 20 120 471 4 347 767 5 394 126 13 675 025 23 416 918 4 466 842 6 307 753 16 405 820 27 180 415 5 014 007 7 191 925 18 502 708 30 708 639

TR63 2 385 571 3 002 901 6 647 464 12 035 936 2 879 979 3 463 285 7 614 738 13 958 002 2 746 506 4 138 099 8 689 889 15 574 494 2 981 042 4 849 562 10 486 681 18 317 284

TR71 2 174 779 1 734 293 3 744 427 7 653 499 2 382 465 2 013 578 4 394 263 8 790 307 2 257 434 2 411 718 5 239 216 9 908 368 2 386 557 2 764 241 6 265 060 11 415 859

TR72 2 080 779 3 346 651 6 353 168 11 780 597 2 280 393 3 761 820 7 296 641 13 338 854 2 127 932 4 396 639 8 800 754 15 325 325 2 175 639 5 277 643 10 428 344 17 881 627

TR81 502 223 3 047 038 3 977 042 7 526 303 546 768 3 683 786 4 738 624 8 969 178 527 181 4 140 785 5 716 985 10 384 952 609 702 4 237 790 5 845 915 10 693 407

TR82 1 121 197 803 228 2 364 169 4 288 594 1 117 278 888 418 2 545 447 4 551 143 1 107 713 1 128 247 2 813 843 5 049 803 1 214 682 1 156 386 3 298 313 5 669 381

TR83 3 166 803 2 739 924 8 020 840 13 927 568 3 515 703 3 275 726 9 241 580 16 033 008 3 575 303 4 081 432 11 011 962 18 668 697 3 477 506 4 759 993 12 293 285 20 530 783

TR90 1 840 518 2 711 613 7 868 751 12 420 882 2 729 056 3 317 324 9 128 554 15 174 935 2 986 636 3 619 881 10 782 765 17 389 282 2 901 778 4 256 706 12 418 172 19 576 656

TRA1 1 111 914 830 768 2 793 189 4 735 871 1 116 668 868 028 3 107 827 5 092 524 1 120 145 996 590 3 811 336 5 928 071 1 159 689 1 086 436 4 390 016 6 636 141

TRA2 1 167 669 401 283 1 816 996 3 385 948 1 210 050 533 473 2 143 688 3 887 211 1 227 654 616 795 2 549 662 4 394 111 1 239 285 659 865 2 807 795 4 706 945

TRB1 1 045 234 1 443 290 4 278 373 6 766 898 1 510 032 1 638 535 4 823 576 7 972 143 1 317 021 1 843 698 5 652 436 8 813 155 1 440 873 1 994 329 6 610 709 10 045 910

TRB2 1 232 822 878 473 2 953 030 5 064 326 1 512 998 1 058 483 3 388 596 5 960 077 1 519 596 1 112 819 3 869 902 6 502 317 1 655 995 1 137 007 4 643 402 7 436 404

TRC1 962 451 2 344 792 4 728 023 8 035 266 1 347 796 2 805 284 5 497 972 9 651 052 1 473 843 3 339 710 6 326 373 11 139 925 1 429 964 3 600 984 7 062 695 12 093 643

TRC2 2 731 977 1 490 874 5 131 863 9 354 714 2 936 917 1 707 333 5 875 127 10 519 376 3 089 800 1 941 369 6 995 904 12 027 073 3 161 857 2 080 257 7 864 724 13 106 837

TRC3 1 048 149 1 144 420 2 758 507 4 951 075 1 140 145 1 820 456 3 346 131 6 306 733 1 221 227 2 521 953 4 105 372 7 848 552 1 258 081 2 540 816 4 691 520 8 490 417

51

Ek 1: Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayri Safi Katma Değer- İktisadi Faaliyet Kollarına Göre Temel Fiyatlarla, 2004-2011 (Devam)

000 TL

İBBS Düzey 2

2008 2009 2010 2011


TR 72 274 585 232 475 082 549 835 548 854 585 214 78 775 886 218 623 211 567 050 589 864 449 686 92 739 021 259 022 057 628 785 937 980 547 016 103 635 252 316 326 396 730 491 491 1 150 453 139

TR10 492 416 63 111 124 172 689 547 236 293 086 516 678 58 262 986 175 577 545 234 357 209 516 038 69 365 323 193 776 620 263 657 981 621 756 85 466 006 226 349 898 312 437 660

TR21 2 679 030 8 268 925 12 279 770 23 227 726 2 509 327 7 973 287 12 096 499 22 579 113 2 918 267 9 699 313 13 601 880 26 219 460 3 037 411 12 186 630 15 944 831 31 168 871

TR22 3 701 969 4 164 902 10 586 950 18 453 821 3 885 375 3 867 969 11 153 718 18 907 062 4 653 416 4 425 177 12 103 649 21 182 242 5 508 598 5 479 527 13 659 389 24 647 513

TR31 2 702 316 14 941 853 38 214 987 55 859 157 2 868 068 13 863 558 38 740 578 55 472 204 3 712 277 16 315 388 43 269 807 63 297 473 4 130 240 20 418 621 51 373 300 75 922 162

TR32 4 442 273 6 717 177 19 639 293 30 798 743 4 694 082 6 281 125 20 183 991 31 159 199 5 838 279 7 425 704 21 604 672 34 868 655 6 685 445 9 142 174 24 279 119 40 106 739

TR33 6 127 161 9 994 636 14 848 475 30 970 272 6 408 674 10 254 125 14 936 917 31 599 716 7 107 187 12 280 048 16 390 283 35 777 518 7 828 246 14 821 216 18 655 447 41 304 909

TR41 3 096 864 23 857 967 29 715 582 56 670 413 3 515 003 21 662 751 30 216 710 55 394 464 3 528 086 24 494 309 33 471 592 61 493 987 4 081 989 30 195 380 39 250 757 73 528 126

TR42 3 201 951 20 132 181 29 242 185 52 576 318 3 746 297 18 669 024 29 603 354 52 018 676 4 190 853 21 167 193 33 289 936 58 647 982 4 969 009 26 063 105 41 238 834 72 270 948

TR51 1 874 313 18 139 064 52 771 342 72 784 720 2 288 865 16 982 170 56 746 024 76 017 059 2 474 404 20 903 897 61 460 468 84 838 769 2 802 189 25 533 418 70 969 102 99 304 709

TR52 4 056 912 4 519 005 11 694 460 20 270 377 4 530 212 4 393 561 12 005 299 20 929 072 4 403 430 5 187 915 13 143 768 22 735 113 6 079 820 6 359 910 14 527 588 26 967 317

TR61 4 742 685 4 844 194 23 355 001 32 941 880 5 210 194 4 297 258 24 689 379 34 196 832 7 465 360 5 082 965 27 456 672 40 004 998 7 581 180 6 063 891 32 101 227 45 746 298

TR62 5 262 912 8 042 157 20 815 049 34 120 118 5 698 461 7 317 898 21 670 231 34 686 590 6 348 883 8 334 798 25 225 322 39 909 003 6 705 681 9 571 186 29 252 436 45 529 304

TR63 3 399 323 5 973 057 12 508 585 21 880 965 3 553 456 5 977 994 12 670 197 22 201 647 3 998 187 7 063 925 14 568 566 25 630 678 4 275 756 8 206 865 17 308 137 29 790 758

TR71 2 530 380 3 246 624 7 162 568 12 939 573 3 045 540 2 871 333 7 363 943 13 280 815 3 573 080 3 191 172 8 273 874 15 038 126 4 037 938 4 064 127 9 673 603 17 775 668

TR72 2 507 001 6 024 948 11 527 300 20 059 248 2 833 237 5 684 064 12 026 574 20 543 875 3 474 989 6 776 482 13 079 712 23 331 184 4 013 185 7 890 797 14 402 926 26 306 909

TR81 622 088 4 359 069 6 421 142 11 402 299 702 354 4 218 939 6 389 842 11 311 134 717 726 4 720 719 6 873 946 12 312 391 875 339 5 841 832 7 985 447 14 702 618

TR82 1 371 075 1 213 885 3 704 401 6 289 362 1 429 189 1 203 970 3 861 909 6 495 068 1 667 609 1 505 117 4 220 270 7 392 996 1 892 973 1 643 902 4 661 773 8 198 649

TR83 4 488 073 5 206 010 14 446 972 24 141 055 4 577 994 4 665 410 14 358 475 23 601 879 5 287 164 5 683 747 15 547 068 26 517 979 5 737 899 6 739 881 18 465 839 30 943 620

TR90 3 254 408 4 721 127 14 624 465 22 600 000 2 920 939 4 583 150 15 105 167 22 609 256 3 388 227 5 673 047 16 555 517 25 616 791 3 561 824 6 471 219 18 013 882 28 046 924

TRA1 1 268 288 1 274 165 5 015 150 7 557 603 1 450 584 1 334 096 5 398 117 8 182 798 1 663 742 1 702 203 5 938 497 9 304 442 1 839 156 2 115 500 6 637 771 10 592 427

TRA2 1 291 805 662 330 3 303 309 5 257 444 1 478 336 673 447 3 568 431 5 720 214 1 839 951 869 865 4 200 324 6 910 139 1 906 694 1 076 938 4 701 548 7 685 179

TRB1 1 564 280 2 219 290 7 609 443 11 393 014 1 684 643 2 239 036 8 401 584 12 325 264 1 834 778 2 956 970 8 975 308 13 767 055 2 249 881 3 657 101 10 141 008 16 047 989

TRB2 1 848 498 1 365 457 5 448 754 8 662 709 2 099 078 1 375 122 6 232 178 9 706 378 2 595 870 1 647 608 7 002 405 11 245 883 2 762 256 1 821 467 7 406 125 11 989 848

TRC1 1 401 496 4 120 510 7 967 532 13 489 538 1 539 134 4 089 966 8 566 684 14 195 784 2 103 375 5 244 696 10 268 007 17 616 078 2 123 119 6 494 548 11 670 850 20 288 517

TRC2 3 110 344 2 394 383 8 936 295 14 441 022 3 838 591 2 788 514 9 544 118 16 171 223 5 003 365 3 461 110 11 306 176 19 770 650 5 582 836 4 421 200 13 254 212 23 258 247

TRC3 1 236 721 2 961 044 5 306 988 9 504 753 1 751 574 3 092 457 5 943 125 10 787 156 2 434 478 3 843 367 7 181 598 13 459 443 2 744 831 4 579 954 8 566 445 15 891 229

52

Ek 2: Sektörlere Göre Bölgesel Paylar - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011

%

İBBS Düzey 2

2004 2005 2006 2007

Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra

TR 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

TR10 1,0 28,7 32,0 27,8 1 1,0 28,5 31,5 27,4 1 0,9 28,4 31,1 27,5 1 0,8 27,6 31,6 27,9 1

TR21 3,8 2,9 2,1 2,5 12 3,6 3,0 2,2 2,6 12 3,5 3,2 2,3 2,6 11 3,6 3,3 2,2 2,6 11

TR22 4,8 1,5 1,8 2,1 16 4,9 1,5 1,8 2,1 16 4,6 1,4 1,8 2,0 16 4,9 1,5 1,9 2,0 16

TR31 3,8 7,3 7,0 6,8 3 3,3 7,2 7,0 6,7 3 3,9 6,8 7,0 6,6 4 3,6 6,6 7,0 6,6 4

TR32 6,8 3,4 3,5 3,8 8 6,1 3,3 3,5 3,7 8 7,1 3,3 3,5 3,8 8 5,9 3,1 3,6 3,6 8

TR33 7,3 4,0 2,6 3,5 9 7,4 4,0 2,7 3,5 9 7,5 4,2 2,7 3,6 9 7,7 4,2 2,7 3,5 9

TR41 4,6 9,5 5,1 6,3 4 4,8 9,7 5,3 6,5 4 4,6 10,1 5,4 6,6 3 4,6 10,6 5,3 6,7 3

TR42 4,5 8,7 4,8 5,8 5 4,5 8,4 5,0 5,9 5 4,7 8,6 5,2 6,1 5 4,0 8,6 5,2 6,0 5

TR51 2,7 7,6 9,8 8,4 2 2,7 7,4 9,7 8,3 2 2,6 7,4 9,9 8,5 2 2,4 7,8 9,6 8,5 2

TR52 5,5 2,1 2,0 2,4 14 5,4 2,1 2,0 2,4 14 5,2 2,0 2,0 2,3 14 5,6 2,0 2,1 2,3 15

TR61 5,9 2,0 4,4 3,9 7 5,9 2,2 4,5 4,0 7 6,4 2,2 4,4 4,0 7 7,1 2,1 4,4 4,0 7

TR62 6,6 3,3 4,0 4,1 6 7,2 3,4 3,9 4,1 6 7,1 3,3 3,9 4,1 6 7,8 3,4 3,9 4,1 6

TR63 4,5 2,2 2,2 2,4 13 4,7 2,2 2,2 2,4 13 4,4 2,2 2,1 2,3 13 4,6 2,3 2,2 2,4 13

TR71 4,1 1,3 1,2 1,5 19 3,9 1,3 1,3 1,5 20 3,6 1,3 1,3 1,5 20 3,7 1,3 1,3 1,5 19

TR72 3,9 2,4 2,1 2,4 15 3,8 2,3 2,1 2,3 15 3,4 2,3 2,1 2,3 15 3,4 2,5 2,2 2,4 14

TR81 0,9 2,2 1,3 1,5 20 0,9 2,3 1,4 1,6 19 0,8 2,2 1,4 1,6 19 0,9 2,0 1,2 1,4 20

TR82 2,1 0,6 0,8 0,9 25 1,8 0,6 0,7 0,8 25 1,8 0,6 0,7 0,8 25 1,9 0,6 0,7 0,8 25

TR83 6,0 2,0 2,6 2,8 10 5,8 2,0 2,6 2,8 10 5,7 2,2 2,6 2,8 10 5,4 2,3 2,6 2,7 10

TR90 3,5 2,0 2,6 2,5 11 4,5 2,1 2,6 2,7 11 4,8 1,9 2,6 2,6 12 4,5 2,0 2,6 2,6 12

TRA1 2,1 0,6 0,9 1,0 24 1,8 0,5 0,9 0,9 24 1,8 0,5 0,9 0,9 24 1,8 0,5 0,9 0,9 24

TRA2 2,2 0,3 0,6 0,7 26 2,0 0,3 0,6 0,7 26 2,0 0,3 0,6 0,7 26 1,9 0,3 0,6 0,6 26

TRB1 2,0 1,0 1,4 1,4 21 2,5 1,0 1,4 1,4 21 2,1 1,0 1,4 1,3 21 2,2 1,0 1,4 1,3 21

TRB2 2,3 0,6 1,0 1,0 22 2,5 0,7 1,0 1,0 23 2,4 0,6 0,9 1,0 23 2,6 0,5 1,0 1,0 23

TRC1 1,8 1,7 1,6 1,6 18 2,2 1,7 1,6 1,7 18 2,4 1,8 1,5 1,7 18 2,2 1,7 1,5 1,6 18

TRC2 5,2 1,1 1,7 1,9 17 4,8 1,1 1,7 1,8 17 4,9 1,0 1,7 1,8 17 4,9 1,0 1,6 1,7 17

TRC3 2,0 0,8 0,9 1,0 23 1,9 1,1 1,0 1,1 22 1,9 1,3 1,0 1,2 22 2,0 1,2 1,0 1,1 22

53

Ek 2: Sektörlere Göre Bölgesel Paylar - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011 (Devam)

%

İBBS Düzey 2

2008 2009 2010 2011

Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra Tarım Sanayi Hizmetler GSKD Sıra

TR 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100

TR10 0,7 27,1 31,4 27,7 1 0,7 26,6 31,0 27,1 1 0,6 26,8 30,8 26,9 1 0,6 27,0 31,0 27,2 1

TR21 3,7 3,6 2,2 2,7 11 3,2 3,6 2,1 2,6 12 3,1 3,7 2,2 2,7 11 2,9 3,9 2,2 2,7 10

TR22 5,1 1,8 1,9 2,2 16 4,9 1,8 2,0 2,2 16 5,0 1,7 1,9 2,2 16 5,3 1,7 1,9 2,1 16

TR31 3,7 6,4 7,0 6,5 4 3,6 6,3 6,8 6,4 3 4,0 6,3 6,9 6,5 3 4,0 6,5 7,0 6,6 3

TR32 6,1 2,9 3,6 3,6 9 6,0 2,9 3,6 3,6 9 6,3 2,9 3,4 3,6 9 6,5 2,9 3,3 3,5 9

TR33 8,5 4,3 2,7 3,6 8 8,1 4,7 2,6 3,7 8 7,7 4,7 2,6 3,6 8 7,6 4,7 2,6 3,6 8

TR41 4,3 10,3 5,4 6,6 3 4,5 9,9 5,3 6,4 4 3,8 9,5 5,3 6,3 4 3,9 9,5 5,4 6,4 4

TR42 4,4 8,7 5,3 6,2 5 4,8 8,5 5,2 6,0 5 4,5 8,2 5,3 6,0 5 4,8 8,2 5,6 6,3 5

TR51 2,6 7,8 9,6 8,5 2 2,9 7,8 10,0 8,8 2 2,7 8,1 9,8 8,7 2 2,7 8,1 9,7 8,6 2

TR52 5,6 1,9 2,1 2,4 14 5,8 2,0 2,1 2,4 14 4,7 2,0 2,1 2,3 15 5,9 2,0 2,0 2,3 14

TR61 6,6 2,1 4,2 3,9 7 6,6 2,0 4,4 4,0 7 8,0 2,0 4,4 4,1 6 7,3 1,9 4,4 4,0 6

TR62 7,3 3,5 3,8 4,0 6 7,2 3,3 3,8 4,0 6 6,8 3,2 4,0 4,1 7 6,5 3,0 4,0 4,0 7

TR63 4,7 2,6 2,3 2,6 13 4,5 2,7 2,2 2,6 13 4,3 2,7 2,3 2,6 12 4,1 2,6 2,4 2,6 12

TR71 3,5 1,4 1,3 1,5 19 3,9 1,3 1,3 1,5 19 3,9 1,2 1,3 1,5 19 3,9 1,3 1,3 1,5 19

TR72 3,5 2,6 2,1 2,3 15 3,6 2,6 2,1 2,4 15 3,7 2,6 2,1 2,4 14 3,9 2,5 2,0 2,3 15

TR81 0,9 1,9 1,2 1,3 20 0,9 1,9 1,1 1,3 21 0,8 1,8 1,1 1,3 22 0,8 1,8 1,1 1,3 22

TR82 1,9 0,5 0,7 0,7 25 1,8 0,6 0,7 0,8 25 1,8 0,6 0,7 0,8 25 1,8 0,5 0,6 0,7 25

TR83 6,2 2,2 2,6 2,8 10 5,8 2,1 2,5 2,7 10 5,7 2,2 2,5 2,7 10 5,5 2,1 2,5 2,7 11

TR90 4,5 2,0 2,7 2,6 12 3,7 2,1 2,7 2,6 11 3,7 2,2 2,6 2,6 13 3,4 2,0 2,5 2,4 13

TRA1 1,8 0,5 0,9 0,9 24 1,8 0,6 1,0 0,9 24 1,8 0,7 0,9 0,9 24 1,8 0,7 0,9 0,9 24

TRA2 1,8 0,3 0,6 0,6 26 1,9 0,3 0,6 0,7 26 2,0 0,3 0,7 0,7 26 1,8 0,3 0,6 0,7 26

TRB1 2,2 1,0 1,4 1,3 21 2,1 1,0 1,5 1,4 20 2,0 1,1 1,4 1,4 20 2,2 1,2 1,4 1,4 20

TRB2 2,6 0,6 1,0 1,0 23 2,7 0,6 1,1 1,1 23 2,8 0,6 1,1 1,1 23 2,7 0,6 1,0 1,0 23

TRC1 1,9 1,8 1,4 1,6 18 2,0 1,9 1,5 1,6 18 2,3 2,0 1,6 1,8 18 2,0 2,1 1,6 1,8 18

TRC2 4,3 1,0 1,6 1,7 17 4,9 1,3 1,7 1,9 17 5,4 1,3 1,8 2,0 17 5,4 1,4 1,8 2,0 17

TRC3 1,7 1,3 1,0 1,1 22 2,2 1,4 1,0 1,2 22 2,6 1,5 1,1 1,4 21 2,6 1,4 1,2 1,4 21

54

Ek 3: Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011

%

İBBS Düzey 22004 2005 2006 2007


TR 10,7 28,0 61,3 100 10,6 28,0 61,3 100 9,4 28,2 62,4 100 8,5 27,8 63,7 100

TR10 0,4 28,9 70,7 100 0,4 29,2 70,4 100 0,3 29,1 70,6 100 0,2 27,5 72,3 100

TR21 16,4 32,8 50,7 100 14,9 32,9 52,2 100 12,5 34,0 53,5 100 11,7 35,1 53,2 100

TR22 25,3 20,9 53,8 100 25,5 20,4 54,2 100 22,0 20,2 57,8 100 20,6 20,1 59,3 100

TR31 6,0 30,4 63,6 100 5,3 30,2 64,5 100 5,5 28,7 65,8 100 4,6 27,9 67,5 100

TR32 19,0 25,0 56,0 100 17,2 24,6 58,2 100 17,6 24,3 58,1 100 13,8 23,6 62,6 100

TR33 22,5 32,0 45,4 100 22,1 31,8 46,1 100 19,7 32,8 47,5 100 18,4 32,7 48,9 100

TR41 7,9 42,3 49,9 100 7,9 41,8 50,3 100 6,4 42,8 50,7 100 5,8 43,6 50,5 100

TR42 8,2 41,5 50,3 100 8,0 39,9 52,1 100 7,2 39,6 53,2 100 5,6 39,6 54,8 100

TR51 3,4 25,2 71,4 100 3,4 24,8 71,8 100 2,8 24,7 72,5 100 2,4 25,5 72,0 100

TR52 24,6 25,0 50,4 100 23,9 25,2 50,9 100 21,0 24,4 54,5 100 20,4 23,1 56,5 100

TR61 16,2 14,6 69,2 100 15,8 15,6 68,6 100 15,1 15,7 69,3 100 15,1 14,9 70,0 100

TR62 17,4 23,0 59,6 100 18,6 23,0 58,4 100 16,4 23,2 60,4 100 16,3 23,4 60,3 100

TR63 19,8 24,9 55,2 100 20,6 24,8 54,6 100 17,6 26,6 55,8 100 16,3 26,5 57,3 100

TR71 28,4 22,7 48,9 100 27,1 22,9 50,0 100 22,8 24,3 52,9 100 20,9 24,2 54,9 100

TR72 17,7 28,4 53,9 100 17,1 28,2 54,7 100 13,9 28,7 57,4 100 12,2 29,5 58,3 100

TR81 6,7 40,5 52,8 100 6,1 41,1 52,8 100 5,1 39,9 55,1 100 5,7 39,6 54,7 100

TR82 26,1 18,7 55,1 100 24,5 19,5 55,9 100 21,9 22,3 55,7 100 21,4 20,4 58,2 100

TR83 22,7 19,7 57,6 100 21,9 20,4 57,6 100 19,2 21,9 59,0 100 16,9 23,2 59,9 100

TR90 14,8 21,8 63,4 100 18,0 21,9 60,2 100 17,2 20,8 62,0 100 14,8 21,7 63,4 100

TRA1 23,5 17,5 59,0 100 21,9 17,0 61,0 100 18,9 16,8 64,3 100 17,5 16,4 66,2 100

TRA2 34,5 11,9 53,7 100 31,1 13,7 55,1 100 27,9 14,0 58,0 100 26,3 14,0 59,7 100

TRB1 15,4 21,3 63,2 100 18,9 20,6 60,5 100 14,9 20,9 64,1 100 14,3 19,9 65,8 100

TRB2 24,3 17,3 58,3 100 25,4 17,8 56,9 100 23,4 17,1 59,5 100 22,3 15,3 62,4 100

TRC1 12,0 29,2 58,8 100 14,0 29,1 57,0 100 13,2 30,0 56,8 100 11,8 29,8 58,4 100

TRC2 29,2 15,9 54,9 100 27,9 16,2 55,9 100 25,7 16,1 58,2 100 24,1 15,9 60,0 100

TRC3 21,2 23,1 55,7 100 18,1 28,9 53,1 100 15,6 32,1 52,3 100 14,8 29,9 55,3 100

55

Ek 3: Sektörlerin Gayri Safi Katma Değer İçindeki Payları - İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, 2004-2011 (Devam) %

İBBS Düzey 22008 2009 2010 2011


TR 8,5 27,2 64,3 100 9,1 25,3 65,6 100 9,5 26,4 64,1 100 9,0 27,5 63,5 100

TR10 0,2 26,7 73,1 100 0,2 24,9 74,9 100 0,2 26,3 73,5 100 0,2 27,4 72,4 100

TR21 11,5 35,6 52,9 100 11,1 35,3 53,6 100 11,1 37,0 51,9 100 9,7 39,1 51,2 100

TR22 20,1 22,6 57,4 100 20,5 20,5 59,0 100 22,0 20,9 57,1 100 22,3 22,2 55,4 100

TR31 4,8 26,7 68,4 100 5,2 25,0 69,8 100 5,9 25,8 68,4 100 5,4 26,9 67,7 100

TR32 14,4 21,8 63,8 100 15,1 20,2 64,8 100 16,7 21,3 62,0 100 16,7 22,8 60,5 100

TR33 19,8 32,3 47,9 100 20,3 32,5 47,3 100 19,9 34,3 45,8 100 19,0 35,9 45,2 100

TR41 5,5 42,1 52,4 100 6,3 39,1 54,5 100 5,7 39,8 54,4 100 5,6 41,1 53,4 100

TR42 6,1 38,3 55,6 100 7,2 35,9 56,9 100 7,1 36,1 56,8 100 6,9 36,1 57,1 100

TR51 2,6 24,9 72,5 100 3,0 22,3 74,6 100 2,9 24,6 72,4 100 2,8 25,7 71,5 100

TR52 20,0 22,3 57,7 100 21,6 21,0 57,4 100 19,4 22,8 57,8 100 22,5 23,6 53,9 100

TR61 14,4 14,7 70,9 100 15,2 12,6 72,2 100 18,7 12,7 68,6 100 16,6 13,3 70,2 100

TR62 15,4 23,6 61,0 100 16,4 21,1 62,5 100 15,9 20,9 63,2 100 14,7 21,0 64,2 100

TR63 15,5 27,3 57,2 100 16,0 26,9 57,1 100 15,6 27,6 56,8 100 14,4 27,5 58,1 100

TR71 19,6 25,1 55,4 100 22,9 21,6 55,4 100 23,8 21,2 55,0 100 22,7 22,9 54,4 100

TR72 12,5 30,0 57,5 100 13,8 27,7 58,5 100 14,9 29,0 56,1 100 15,3 30,0 54,7 100

TR81 5,5 38,2 56,3 100 6,2 37,3 56,5 100 5,8 38,3 55,8 100 6,0 39,7 54,3 100

TR82 21,8 19,3 58,9 100 22,0 18,5 59,5 100 22,6 20,4 57,1 100 23,1 20,1 56,9 100

TR83 18,6 21,6 59,8 100 19,4 19,8 60,8 100 19,9 21,4 58,6 100 18,5 21,8 59,7 100

TR90 14,4 20,9 64,7 100 12,9 20,3 66,8 100 13,2 22,1 64,6 100 12,7 23,1 64,2 100

TRA1 16,8 16,9 66,4 100 17,7 16,3 66,0 100 17,9 18,3 63,8 100 17,4 20,0 62,7 100

TRA2 24,6 12,6 62,8 100 25,8 11,8 62,4 100 26,6 12,6 60,8 100 24,8 14,0 61,2 100

TRB1 13,7 19,5 66,8 100 13,7 18,2 68,2 100 13,3 21,5 65,2 100 14,0 22,8 63,2 100

TRB2 21,3 15,8 62,9 100 21,6 14,2 64,2 100 23,1 14,7 62,3 100 23,0 15,2 61,8 100

TRC1 10,4 30,5 59,1 100 10,8 28,8 60,3 100 11,9 29,8 58,3 100 10,5 32,0 57,5 100

TRC2 21,5 16,6 61,9 100 23,7 17,2 59,0 100 25,3 17,5 57,2 100 24,0 19,0 57,0 100

TRC3 13,0 31,2 55,8 100 16,2 28,7 55,1 100 18,1 28,6 53,4 100 17,3 28,8 53,9 100

56

Ek 4: Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer – İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, TL, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Kişi başına GSKD (TL)

2004 (1) Sıra 2005 (1) Sıra 2006 (1) Sıra 2007 Sıra 2008 Sıra 2009 Sıra 2010 Sıra 2011 Sıra

TR Türkiye 7 307 8 338 9 632 10 744 12 020 12 000 13 406 15 500

TR10 İstanbul 11 375 1 12 818 1 14 859 1 16 799 1 18 689 1 18 300 1 20 149 1 23 247 1

TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 9 022 6 10 617 5 12 426 5 13 733 5 15 682 5 14 981 5 17 288 5 20 169 5

TR22 Balıkesir, Çanakkale 6 465 10 7 448 10 8 246 10 9 624 10 11 528 9 11 733 8 12 993 8 15 013 8

TR31 İzmir 9 448 5 10 592 6 12 137 6 13 384 6 14 817 6 14 476 6 16 195 6 19 187 6

TR32 Aydın, Denizli, Muğla 7 618 8 8 468 9 9 881 9 10 496 9 11 626 8 11 578 9 12 803 9 14 534 9

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 5 789 13 6 845 11 8 092 11 9 079 11 10 575 11 10 794 11 12 033 10 13 888 11

TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 9 923 4 11 542 3 13 555 3 15 231 2 16 630 3 15 939 4 17 313 4 20 332 4

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 10 286 2 11 758 2 13 847 2 15 029 3 16 990 2 16 436 3 18 215 2 22 028 2

TR51 Ankara 9 993 3 11 165 4 13 084 4 14 471 4 16 136 4 16 526 2 18 008 3 20 554 3

TR52 Konya, Karaman 5 567 14 6 343 13 7 157 13 8 124 13 9 239 13 9 460 13 10 170 13 11 935 13

TR61 Antalya, Isparta, Burdur 8 661 7 9 889 7 11 215 7 12 351 7 13 236 7 13 394 7 15 160 7 16 972 7

TR62 Adana, Mersin 5 821 12 6 691 12 7 674 12 8 569 12 9 431 12 9 461 12 10 734 12 12 125 12

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 4 518 19 5 140 19 5 628 19 6 497 19 7 605 19 7 571 21 8 598 20 9 900 19

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 5 262 15 6 008 16 6 736 17 7 722 17 8 696 17 8 861 16 10 022 15 11 882 14

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 5 205 16 5 866 17 6 712 18 7 801 15 8 726 16 8 881 15 9 972 16 11 192 16

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 7 459 9 8 864 8 10 240 8 10 523 8 11 187 10 11 048 10 11 943 11 14 313 10

TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 5 984 11 6 306 14 6 952 15 7 756 16 8 551 18 8 758 17 9 930 17 11 057 18

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 5 083 17 5 854 18 6 823 16 7 514 18 8 855 15 8 646 18 9 678 18 11 338 15

TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 5 076 18 6 168 15 7 033 14 7 880 14 9 042 14 8 983 14 10 160 14 11 154 17

TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 4 260 21 4 620 21 5 428 21 6 137 21 7 071 20 7 707 19 8 734 19 9 893 20

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 2 933 24 3 379 24 3 834 25 4 125 25 4 613 25 5 026 25 6 090 25 6 708 25

TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 4 320 20 5 057 20 5 557 20 6 297 20 7 066 21 7 584 20 8 468 21 9 759 21

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 2 688 25 3 126 26 3 372 26 3 814 26 4 379 26 4 846 26 5 575 26 5 894 26

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 3 835 22 4 504 22 5 086 22 5 403 22 5 888 22 6 063 22 7 372 22 8 303 22

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 3 404 23 3 736 23 4 172 23 4 441 23 4 770 24 5 220 24 6 255 24 7 179 24

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 2 653 26 3 348 25 4 128 24 4 426 24 4 882 23 5 482 23 6 805 23 7 862 23

(1) Yenilenen yıl ortası nüfus projeksiyonları kullanılarak güncellenmiştir.

57

Ek 5: Kişi Başına Gayri Safi Katma Değer – İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması, Düzey 2, ($), 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Kişi başına GSKD ($)

2004 (1) Sıra 2005 (1) Sıra 2006 (1) Sıra 2007 Sıra 2008 Sıra 2009 Sıra 2010 Sıra 2011 Sıra

TR Türkiye 5.103 6.187 6.686 8.267 9.384 7.769 8.926 9.244

TR10 İstanbul 7.943 1 9.511 1 10.314 1 12.925 1 14.591 1 11.848 1 13.416 1 13.865 1

TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 6.300 6 7.878 5 8.625 5 10.567 5 12.243 5 9.699 5 11.511 5 12.029 5

TR22 Balıkesir, Çanakkale 4.515 10 5.526 10 5.724 10 7.404 10 9.000 9 7.596 8 8.651 8 8.954 8

TR31 İzmir 6.598 5 7.859 6 8.425 6 10.298 6 11.568 6 9.372 6 10.783 6 11.443 6

TR32 Aydın, Denizli, Muğla 5.320 8 6.283 9 6.858 9 8.076 9 9.076 8 7.496 9 8.524 9 8.668 9

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 4.042 13 5.079 11 5.617 11 6.986 11 8.256 11 6.988 11 8.012 10 8.283 11

TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 6.930 4 8.564 3 9.409 3 11.719 2 12.983 3 10.319 4 11.528 4 12.126 4

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 7.183 2 8.725 2 9.612 2 11.563 3 13.265 2 10.641 3 12.128 2 13.138 2

TR51 Ankara 6.978 3 8.284 4 9.082 4 11.134 4 12.598 4 10.699 2 11.990 3 12.259 3

TR52 Konya, Karaman 3.887 14 4.706 13 4.968 13 6.251 13 7.213 13 6.125 13 6.771 13 7.118 13

TR61 Antalya, Isparta, Burdur 6.048 7 7.337 7 7.785 7 9.503 7 10.334 7 8.672 7 10.094 7 10.122 7

TR62 Adana, Mersin 4.065 12 4.965 12 5.327 12 6.593 12 7.363 12 6.125 12 7.147 12 7.232 12

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 3.155 19 3.814 19 3.907 19 4.999 19 5.937 19 4.902 21 5.724 20 5.904 19

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 3.674 15 4.458 16 4.676 17 5.941 17 6.789 17 5.737 16 6.673 15 7.087 14

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 3.635 16 4.353 17 4.659 18 6.002 15 6.813 16 5.750 15 6.639 16 6.675 16

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 5.209 9 6.577 8 7.108 8 8.097 8 8.734 10 7.153 10 7.952 11 8.536 10

TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 4.178 11 4.679 14 4.825 15 5.968 16 6.676 18 5.670 17 6.612 17 6.594 18

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 3.549 17 4.343 18 4.736 16 5.781 18 6.914 15 5.598 18 6.444 18 6.762 15

TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 3.545 18 4.577 15 4.882 14 6.063 14 7.059 14 5.816 14 6.765 14 6.652 17

TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 2.975 21 3.428 21 3.768 21 4.722 21 5.520 20 4.990 19 5.815 19 5.901 20

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 2.048 24 2.507 24 2.661 25 3.174 25 3.601 25 3.254 25 4.055 25 4.001 25

TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 3.017 20 3.752 20 3.857 20 4.845 20 5.517 21 4.910 20 5.638 21 5.820 21

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 1.877 25 2.319 26 2.341 26 2.934 26 3.419 26 3.137 26 3.712 26 3.515 26

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 2.678 22 3.342 22 3.530 22 4.157 22 4.597 22 3.925 22 4.909 22 4.952 22

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 2.377 23 2.772 23 2.896 23 3.417 23 3.724 24 3.380 24 4.165 24 4.282 24

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 1.853 26 2.484 25 2.865 24 3.405 24 3.812 23 3.549 23 4.531 23 4.689 23

(1) Yenilenen yıl ortası nüfus projeksiyonları kullanılarak güncellenmiştir.

58

Ek 6: Tarım Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Tarım Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi (2004=100)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 114,6 118,2 121,4 136,4 148,6 175,0 195,5

TR10 İstanbul 100 113,2 106,9 98,4 95,4 100,1 99,9 120,4

TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 100 108,6 108,8 113,9 131,3 123,0 143,1 148,9

TR22 Balıkesir, Çanakkale 100 116,6 111,8 123,1 144,2 151,3 181,2 214,5

TR31 İzmir 100 101,0 120,5 114,9 134,6 142,8 184,9 205,7

TR32 Aydın, Denizli, Muğla 100 102,2 123,9 104,7 123,3 130,3 162,1 185,6

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 100 115,9 121,6 127,1 158,2 165,4 183,5 202,1

TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 100 119,1 116,0 120,5 125,8 142,7 143,3 165,8

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 100 114,9 124,2 108,2 135,4 158,4 177,2 210,1

TR51 Ankara 100 114,0 113,1 109,4 131,4 160,5 173,5 196,5

TR52 Konya, Karaman 100 111,3 111,2 123,0 138,4 154,6 150,2 207,4

TR61 Antalya, Isparta, Burdur 100 114,6 127,2 144,5 151,0 165,9 237,7 241,4

TR62 Adana, Mersin 100 124,5 128,0 143,6 150,8 163,2 181,9 192,1

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 100 120,7 115,1 125,0 142,5 149,0 167,6 179,2

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 100 109,5 103,8 109,7 116,4 140,0 164,3 185,7

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 100 109,6 102,3 104,6 120,5 136,2 167,0 192,9

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 100 108,9 105,0 121,4 123,9 139,8 142,9 174,3

TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 100 99,7 98,8 108,3 122,3 127,5 148,7 168,8

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 100 111,0 112,9 109,8 141,7 144,6 167,0 181,2

TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 100 148,3 162,3 157,7 176,8 158,7 184,1 193,5

TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 100 100,4 100,7 104,3 114,1 130,5 149,6 165,4

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 100 103,6 105,1 106,1 110,6 126,6 157,6 163,3

TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 100 144,5 126,0 137,9 149,7 161,2 175,5 215,3

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 100 122,7 123,3 134,3 149,9 170,3 210,6 224,1

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 100 140,0 153,1 148,6 145,6 159,9 218,5 220,6

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 100 107,5 113,1 115,7 113,8 140,5 183,1 204,4

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 100 108,8 116,5 120,0 118,0 167,1 232,3 261,9

59

Ek 7: Sanayi Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Sanayi Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi (2004=100)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 115,8 136,3 151,4 168,0 158,0 187,1 228,5

TR10 İstanbul 100 115,2 134,7 145,5 158,9 146,7 174,7 215,2



TR31 İzmir 100 113,3 125,4 136,3 147,0 136,4 160,6 200,9





TR51 Ankara 100 112,3 133,5 155,7 172,6 161,6 199,1 243,0

TR52 Konya, Karaman 100 115,7 127,6 137,9 152,2 147,9 174,8 214,2


TR62 Adana, Mersin 100 116,5 136,3 155,3 173,7 158,1 177,4 206,7















60

Ek 8: Hizmetler Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Hizmetler Sektörü Gayri Safi Katma Değer Endeksi (2004=100)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 115,6 137,4 158,3 181,2 186,9 207,2 240,7

TR10 İstanbul 100 113,6 133,5 156,2 177,7 180,6 199,6 232,9



TR31 İzmir 100 115,4 137,2 157,5 179,5 181,9 203,0 241,2





TR51 Ankara 100 114,6 138,2 154,9 177,1 190,5 206,5 238,2

TR52 Konya, Karaman 100 115,9 141,0 166,9 195,1 200,3 219,0 242,3


TR62 Adana, Mersin 100 114,0 136,7 154,2 173,5 180,6 209,5 243,8















61

Ek 9: Toplam Gayri Safi Katma Değer Endeksi, 2004=100, İBBS Düzey 2, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Toplam Gayri Safi Katma Değer Endeksi (2004=100)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 115,5 135,1 152,4 172,7 174,7 198,1 232,5

TR10 İstanbul 100 114,0 133,7 152,9 171,9 170,5 191,8 227,3



TR31 İzmir 100 113,9 132,6 148,5 166,9 165,8 189,1 226,9





TR51 Ankara 100 114,0 136,2 153,5 174,4 182,2 203,3 238,0

TR52 Konya, Karaman 100 114,7 130,3 148,9 170,4 175,9 191,1 226,7


TR62 Adana, Mersin 100 116,4 135,1 152,6 169,6 172,4 198,4 226,3















62

Ek 10: Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer, 2004=100 Endeksi, 2004-2011

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (Düzey 2) Kişi Başı Bölgesel Gayri Safi Katma Değer Endeksi (2004=100)

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

TR Türkiye 100 114 132 147 164 164 183 212

TR10 İstanbul 100 113 131 148 164 161 177 204

TR21 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli 100 118 138 152 174 166 192 224

TR22 Balıkesir, Çanakkale 100 115 128 149 178 181 201 232

TR31 İzmir 100 112 128 142 157 153 171 203

TR32 Aydın, Denizli, Muğla 100 111 130 138 153 152 168 191

TR33 Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak 100 118 140 157 183 186 208 240

TR41 Bursa, Eskişehir, Bilecik 100 116 137 153 168 161 174 205

TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova 100 114 135 146 165 160 177 214

TR51 Ankara 100 112 131 145 161 165 180 206

TR52 Konya, Karaman 100 114 129 146 166 170 183 214

TR61 Antalya, Isparta, Burdur 100 114 129 143 153 155 175 196

TR62 Adana, Mersin 100 115 132 147 162 163 184 208

TR63 Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye 100 114 125 144 168 168 190 219

TR71 Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir 100 114 128 147 165 168 190 226

TR72 Kayseri, Sivas, Yozgat 100 113 129 150 168 171 192 215

TR81 Zonguldak, Karabük, Bartın 100 119 137 141 150 148 160 192

TR82 Kastamonu, Çankırı, Sinop 100 105 116 130 143 146 166 185

TR83 Samsun, Tokat, Çorum, Amasya 100 115 134 148 174 170 190 223

TR90 Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane 100 122 139 155 178 177 200 220

TRA1 Erzurum, Erzincan, Bayburt 100 108 127 144 166 181 205 232

TRA2 Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan 100 115 131 141 157 171 208 229

TRB1 Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli 100 117 129 146 164 176 196 226

TRB2 Van, Muş, Bitlis, Hakkari 100 116 125 142 163 180 207 219

TRC1 Gaziantep, Adıyaman, Kilis 100 117 133 141 154 158 192 217

TRC2 Şanlıurfa, Diyarbakır 100 110 123 130 140 153 184 211

TRC3 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 100 126 156 167 184 207 257 296

GAYRİ SAFİKATMA DEĞER - ..::Türkiye İstatistik Kurumu ... · PDF filei...

Documents

Transcript of GAYRİ SAFİKATMA DEĞER - ..::Türkiye İstatistik Kurumu ... · PDF filei...