ΛΗΜΝΟΣΑΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

Εύφορη, πλούσια και ευλογημένη, η Λήμνος είναι γνωστή από την αρχαιότητα για τα εξαιρετικά προϊόντα της. Από την εποχή των Αργοναυτών, που χιλιάδες χρόνια πριν σταματούσαν στη Λήμνο για να προμηθευτούν σιτηρά και κρασί, μέχρι και σήμερα το νησί του Ηφαίστου μάς χαρίζει μοναδικές γεύσεις βασισμένες στην τοπική παραγωγή και προϊόντα πασίγνωστα στην Ελλάδα για την ποιότητα και την αγνότητά τους.

Οι Λημνιοί, που από την αρχαιότητα υπήρξαν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, ακολουθούν μια διατροφή λιτή και απέριττη. Σιτάρι, όσπρια, γαλακτοκομικά προϊόντα, χορταρικά, χοιρινό, κατσικίσιο και αρνίσιο κρέας, κοτόπουλο, κυνήγι, ψάρια και θαλασσινά αφθονούν, σε αντίθεση με το μοσχαρίσιο κρέας, που σπανίζει. Επίσης, εξαιρετικό θεωρείται και το κυνήγι, κυρίως όταν είναι η εποχή του. Οι σοδειές που συγκεντρώνονται για το χειμώνα είναι επίσης μια πατροπαράδοτη συνήθεια. Συκοπαγίδες, σταφίδες, σουσαμέλαιο, μούστος, κρασί, ούζο, μέλι, αμύγδαλα, τουρσιά, ειδικά το μελιτζανάκι, υπάρχουν σε κάθε νοικοκυριό. Αυτά τα προϊόντα αποτελούν τα βασικά συστατικά για τις περισσότερες τοπικές συνταγές, ενώ η συγκομιδή και η παρασκευή τους συνδέεται με τα έθιμα του νησιού.

Σιτοβολώνας από την αρχαιότητα, η Λήμνος παράγει εξαιρετικής ποιότητας σιτάρι, που χρησιμοποιείται σε πολλές παραδοσιακές συνταγές. Το σκληρό σιτάρι, από τα καλύτερα της Ελλάδας, καλλιεργείται μέχρι σήμερα. Επίσης, σε μικρές ποσότητες καλλιεργείται και σουσάμι.

Ψωμί και παξιμάδια Στη Λήμνο η παρασκευή ψωμιού και παξιμαδιών γίνεται από σταρένιο, σιμιγδαλένιο ή ανάμεικτο με κριθάρι αλεύρι, προσφέροντας πολλές εναλλακτικές γεύσεις και ποικιλίες. Οι πιο γνωστές που μπορούν οι επισκέπτες να γευτούν και να προμηθευτούν στη Λήμνο είναι: • Εφτάζυμα: Αρωματικά παξιμάδια ζυμωμένα με μαγιά και μύκητα ρεβιθιού. • Κλίκια: Μικρά τυρόψωμα σε σχήμα σαλίγκαρου.• Κλεφτόψωμο: Ψωμί αλειμμένο με μέλι και πασπαλισμένο με ζάχαρη.Κατά την παράδοση φτιάχνεται από τη μάνα της νύφης, πριν από το γάμο, και «κλέβεται» από μια γειτόνισσα, που το μοιράζει στη γειτονιά. • Λαζαρούδια: Ψωμάκια γεμιστά με ξερά σύκα που φτιάχνονται το Σάββατο του Λαζάρου. Φημισμένα είναι αυτά του Κάσπακα.• Λουκούμια: Άσπρο ψωμί στρογγυλό, πασπαλισμένο με σουσάμι που φτιάχνεται για την Πρωτοχρονιά. Τα καλύτερα λουκούμια τα παρασκευάζουν στον Κάσπακα.• Πίτα του Χριστού: Ψωμί ζυμωμένο με μυρωδικά. Μοιράζεται στην εκκλησία τη Μεγάλη Παρασκευή, βουτηγμένο σε κόκκινο γλυκό κρασί. Τη φτιάχνουν στον Κοντιά.

ΤραχανάςΑλεσμένο στάρι σε πέτρινο χειρόμυλο, που αναμειγνύεται με ξινισμένο γάλα, στεγνώνει στον ήλιο και στη συνέχεια το περνούν από σήτα. Χρησιμοποιείται σε σούπες, πίτες, γεμιστούς ντολμάδες ή για να συνοδεύσει κρέας.

Φλωμάρια Χυλοπίτες από γάλα, αλεύρι και αβγά. Είναι ένα εξαιρετικό συνοδευτικό για κοκκινιστά.Κατά την παρασκευή τους, σύμφωνα με την παράδοση του νησιού, οι γυναίκες μαζεύονται μια μέρα σε ένα σπίτι και όλες μαζί ετοιμάζουν τα φλωμάρια της χρονιάς. Την άλλη μέρα το ίδιο επαναλαμβάνεται σε άλλο σπίτι. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι ένα χαμηλό τραπέζι (σοφράς) και ο πλάστης (παστόξυλο). Το κόψιμο σε πολύ λεπτές λωρίδες γίνεται στο χέρι με μαχαίρι.

Προϊόντα από σιτάρι

H ποιότητα των προϊόντων και των υπηρεσιών διακρίνεται με το χαρακτηριστικό Σήμα Τοπικής Ποιότητας το οποίο φέρουν τουριστικές και μεταποιητικές επιχειρήσεις που ανήκουν στο Δίκτυο”Η Λήμνος”

ΨυρούκιΣούπα, η οποία φτιάχνεται πιτσιλώντας το αλεύρι με νερό και κάνοντας το με το χέρι κομπάκια. Τα κομπάκια αυτά της ζύμης βράζουν σε νερό ή σε γάλα.

Μακαρόνια φτιαχτάΧειροποίητα μακαρόνια που τρώγονται φρέσκα. Αρχικά, φτιάχνεται μια ζύμη από αλεύρι, αλάτι και νερό, η οποία ανοίγεται σε φύλλο παχύ και κόβεται σε μικρές λουρίδες. Στη συνέχεια με ιδιαίτερη τεχνική πλάθουν τα μακαρόνια σε διάφορα σχήματα, τα οποία τα βράζουν σε νερό, τα στραγγίζουν και τα σερβίρουν με τριμμένο μελίχλωρο τυρί και πετιμέζι.

Τηγανόπιτες Οι τηγανόπιτες είναι στην ουσία το φύλλο από τη ζύμη που παρασκευάζεται για τα φλωμάρια, το οποίο ανοίγεται σε πίτες, τηγανίζεται σε καυτό λάδι και συνοδεύεται με τριμμένο μελίχλωρο τυρί.

Λαλαγίτες Σφιχτός χυλός από αλεύρι και νερό που τηγανίζεται σε καυτό λάδι και σερβίρεται με μέλι, κανέλλα και σουσάμι.

Η Λήμνος διαθέτει μοναδικής ποιότητας γαλακτοκομικά προϊόντα. Περίφημα είναι η φέτα και το «καλαθάκι» Λήμνου, ένα από τα καλύτερα τυριά της Ελλάδας. Το σερβίρουν όλα τα εστιατόρια και τα ταβερνάκια του νησιού, όπως και τις παραδοσιακές στριφτές πίτες με τυρί που η γεύση τους μένει αξέχαστη.

Καλαθάκι ΛήμνουΦρέσκο τυρί, Προϊόν Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) που πήρε το όνομά του από το «τυρβόλι», όπως λέγεται στη Λήμνο το πλεκτό καλαθάκι που κατασκευάζεται από ντόπιους τεχνίτες. Το γάλα αφού πήξει με την προσθήκη μαγιάς, τοποθετείται στο τυρβόλι και μένει εκεί ώσπου να στραγγίσει. Όταν η διαδικασία ολοκληρωθεί, το τυρί έχει πάρει το σχήμα από το καλαθάκι. Γύρω στα τέλη Φεβρουαρίου ξεκινάει η διαδικασία παραγωγής του.

Μελίχλωρο ή μελίπαστο τυρίΦρέσκο τυρί που παρασκευάζεται το καλοκαίρι. Τοποθετείται σε καφάσι για να «τραβήξει» σε σκιερό και αεριζόμενο μέρος. Στη συνέχεια πλένεται στη θάλασσα και στεγνώνεται καλά. Συνοδεύει εξαιρετικά το ρακί, φτιάχνει υπέροχο σαγανάκι και τριμμένο νοστιμίζει ζυμαρικά.

Κρασί, τσίπουρο και ούζοΗ αμπελοκαλλιέργεια και η παραγωγή κρασιού και ούζου είναι παράδοση σε όλο το νησί. Τα ντόπια σταφύλια διαφόρων ποικιλιών και κυρίως το Μοσχάτο Αλεξανδρείας, δίνουν εξαιρετικά κρασιά, ονομαστά σε όλη την Ελλάδα, χαρακτηρισμένα και ως προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (Ο.Π.Α.Π.). Το πάτημα των σταφυλιών γίνεται από τους ίδιους τους αμπελουργούς σε ξύλινα πατητήρια. Τα πολτοποιημένα σταφύλια αποθηκεύονται σε πήλινα πιθάρια, που σφραγίζονται με λάσπη και αποσφραγίζονται από τον παραγωγό όταν κρίνει ότι το κρασί του είναι έτοιμο.Σήμερα το κρασί παράγεται και για τοπική κατανάλωση από μικρούς παραγωγούς, αλλά και για όλη την Ελλάδα ως εμφιαλωμένο, επώνυμο προϊόν από τα οινοποιεία της Λήμνου. Το ούζο της Λήμνου είναι υψηλής ποιότητας και παρασκευάζεται με πρώτη ύλη το ντόπιο τσίπουρο από αγνά σταφύλια. Κατά την παρασκευή του ακολουθεί την ίδια ακριβώς διαδικασία όπως αιώνες πριν. Κατά την περίοδο παρασκευής του ούζου (Οκτώβριο-Νοέμβριο) στα λακαριά, τα παραδοσιακά αποστακτήρια, στήνεται γλέντι που συνοδεύεται με μεζέδες, χορό και τραγούδι.

ΜέλιΤο θυμαρίσιο μέλι της Λήμνου είναι ένα από τα καλύτερα της Ελλάδας. Περιζήτητο, αγνό και μοναδικό στη γεύση, χρησιμοποιείται σε πλήθος συνταγών για γλυκά και ντόπια εδέσματα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

ΚρέαςΣτη Λήμνο, το κρέας είναι αρνί, χοιρινό ή κατσίκι. Το μοσχάρι δεν υπήρχε στην παραδοσιακή γαστρονομία γιατί τα ζώα που υπήρχαν τα χρησιμοποιούσαν κυρίως για τις αγροτικές εργασίες. Η σφαγή του χοίρου τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων αποτελεί έθιμο και είναι οικογενειακή γιορτή. Αρκετά διαδεδομένα στην τοπική κουζίνα είναι ακόμη τα πουλερικά και κυρίως ο κόκορας που μαγειρεύεται σούπα ή κοκκινιστός με φλωμάρια.

Ψάρια και ΘαλασσινάΤα ψάρια και τα θαλασσινά δε θα μπορούσαν να λείπουν από τη διατροφή των Λημνιών. Τα θαλασσινά της Λήμνου - από τα νοστιμότερα του Αιγαίου - υπάρχουν άφθονα στο παραδοσιακό τραπέζι, μαγειρεμένα με πολλούς τρόπους. Αστακόμακαρονάδα, αστακός με χόρτα και κριθαράκι, χταπόδι πιλάφι, γεμιστό καλαμάρι, γαρίδες και ολόφρεσκο ψάρι ψητό ή βραστό είναι μερικές από τις γεύσεις που μένουν αξέχαστες.

ΠίτεςΣτη Λήμνο οι πίτες έχουν τη δική τους ξεχωριστή θέση στο τραπέζι. Γλυκές ή αλμυρές, είναι απόλυτα συνδεδεμένες με την παράδοση. Στις Αποκριές παρασκευάζονται τυρόπιτες, χορτόπιτες και γαλατόπιτες, ενώ από τις πιο διάσημες είναι η κολοκυθόπιτα με κίτρινη κολοκύθα, σταφίδες και σπιτικό φύλλο. Καταπληκτικές είναι επίσης οι μουστόπιτες και οι μελόπιτες.

ΣαμσάδεςΚάποτε ήταν το γλυκό της Πρωτοχρονιάς, αλλά σήμερα τους φτιάχνουν όλο το χρόνο. Είναι φύλλα ζύμης τυλιγμένα στο σουσάμι και ζεματισμένα με μέλι. Πολλές φορές αντί για σουσάμι χρησιμοποιείται και κοπανισμένο αμύγδαλο.

Γλυκά του κουταλιούΤα παραδοσιακά γλυκά του κουταλιού για κέρασμα φτιάχνονται από όλα τα φρούτα, με το βύσσινο, το κυδώνι, το σταφύλι και τον ορνό (άγριο σύκο) να έρχονται πρώτα στις προτιμήσεις των Λημνιών. Σήμερα υπάρχουν μικρές βιοτεχνίες που παρασκευάζουν εξαιρετικά γλυκά του κουταλιού.

ΒενιζελικάΕίδος φοντάν με αμύγδαλο και άσπρο γλάσο βανίλιας που είναι αφιερωμένο στον Ελευθέριο Βενιζέλο.

Αμυγδαλωτά Γλυκά φόρμας με βασικό συστατικό το αμύγδαλο, τα οποία σύμφωνα με τα τοπικά έθιμα τα κερνούσαν στους αρραβώνες και στους γάμους.

Γλυκά

TOΠΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

Βενιζελικά ΥΛΙΚΑ 1/2 κιλό αμύγδαλα με το φλούδι τους • 150-200 γρ. σοκολάτα κουβερτούρα τριμμένη • 1 φλιτζάνι σιρόπι • Κονιάκ • Για το γλάσο: 350 γρ. βανίλια υποβρύχιο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Αλέθουμε τα αμύγδαλα, προσέχοντας να μην γίνουν σκόνη. Μέσα σε ένα μπολ ρίχνουμε τα αμύγδαλα και προσθέτουμε τη σοκολάτα.

Ανακατεύουμε τα υλικά καλά και στο τέλος ρίχνουμε σιγά - σιγά και το σιρόπι, ώστε να γίνει μία δεμένη μάζα. Αφού τα ανακατέψουμε καλά

όλα μαζί, βρέχουμε τα χέρια μας με κονιάκ και φτιάχνουμε μπαλάκια με το μείγμα. Αφήνουμε τα μπαλάκια για 24 ώρες να στεγνώσουν

καλά και τα γλασάρουμε με βανίλια υποβρύχιο που έχουμε ήδη ζεστάνει. Ρίχνουμε ένα - ένα τα μπαλάκια μέσα στο γλάσο και τα γυρνάμε να καλυφθούν καλά. Τα βγάζουμε ένα – ένα και τα ακουμπάμε σε ένα δίσκο. Τα στολίζουμε με μία λεπτή γραμμή βανίλιας από πάνω.

Αρνί με ρύζι και φρέσκο τυρί (κασπακ’νό)Αρνί ή κατσίκι στο φούρνο με ρύζι και λιωμένο φρέσκο τυρί από πάνω. Είναι το Πασχαλινό φαγητό των κατοίκων του Κάσπακα.

ΥΛΙΚΑ2 κιλά αρνί ή κατσίκι κομμένο μικρές μερίδες • 1/2 ποτήρι φυτίνη ή λάδι • Αλατοπίπερο μπόλικο • 250 γρ. ρύζι (νυχάκι) • 1 κεφαλάκι τυρί φρέσκο (ημέρας ανάλατο) • Νερό όσο χρειαστεί

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Πλένουμε το αρνί και το κόβουμε σε μερίδες. Το τοποθετούμε στο ταψί με αρκετό νερό και βούτυρο ή λάδι, το αλατοπιπερώνουμε και το ψήνουμε για 2-3 ώρες. Στην αρχή το ψήνουμε σκεπασμένο με αλουμινόχαρτο και μετά ξεσκέπαστο. Σε αυτή τη φάση το γυρίζουμε αρκετές φορές για να ψηθεί πολύ καλά από όλες τις πλευρές. Όταν το κρέας έχει ψηθεί καλά, μετράμε το ζουμί να είναι σε αναλογία: 2 ζουμί 1 ρύζι. Ξαναβάζουμε το ζουμί στο κρέας και προσθέτουμε το ρύζι. Το φουρνίζουμε ξανά και όταν το ρύζι έχει σχεδόν ψηθεί, κόβουμε το τυρί σε φέτες 1 εκ. περίπου και σχεδόν σκεπάζουμε με αυτές το φαγητό. Το βάζουμε και πάλι στο φούρνο μέχρι να λιώσει το τυρί και να ροδίσει αρκετά.Σερβίρεται ζεστό.

Κολοκυθόπιτα Παραδοσιακή πίτα της Λήμνου με κόκκινο κολοκύθι, σταφίδες και κανέλα, τυλιγμένη σε τσουρεκάκια.

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΓΕΜΙΣΗ2 κιλά κολοκύθι κόκκινο, ακαθάριστο • 1/2 ποτήρι σταφίδες ή και περισσότερες, μαύρες ή μικρές ξανθές • 1 κουταλιά περίπου κανέλα • 1 κουταλιά ελαιόλαδο για κάθε τσουρεκάκι και για το άλειμμα των ταψιών • 4 κουταλιές περίπου ζάχαρη ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΦΥΛΛΟ: 1 κιλό αλεύρι (μισό σταρένιο - μισό άσπρο) • Αλάτι • 1 ποτηράκι ελαιόλαδο • Νερό όσο χρειαστεί • Κορν-φλάουρ για το άνοιγμα των φύλλων

ΕΚΤΕΛΕΣΗΑπό το προηγούμενο βράδυ καθαρίζουμε το κολοκύθι, το τρίβουμε και το βάζουμε, σκεπασμένο με ένα πιάτο, στο ψυγείο. Την άλλη μέρα ανακατεύουμε το κολοκύθι, την κανέλα, τις σταφίδες και τη ζάχαρη και τυλίγουμε την πίτα μας με φύλλο που παρασκευάζεται ως εξής: Ανακατεύουμε όλα τα υλικά του φύλλου, τα ζυμώνουμε πάρα πολύ καλά και τα χωρίζουμε σε μπαλίτσες, 1 για κάθε φύλλο. Σκεπάζουμε τα φύλλα με μεμβράνη και τα ανοίγουμε ένα-ένα με τη βοήθεια του κορν-φλάουρ.Τοποθετούμε γέμιση στην άκρη του φύλλου και το τυλίγουμε σαν ένα μακρύ μπαστούνι. Κόβουμε το φύλλο στο σημείο που θέλουμε, στριφογυρίζουμε ελαφρά το μπαστούνι και στη συνέχεια το τυλίγουμε σαλιγκάρι μονό ή διπλό.Τοποθετούμε τα τσουρεκάκια σε καλά λαδωμένο και προθερμασμένο ταψί. Όταν το ταψί γεμίσει, καίμε το λάδι ή το χρησιμοποιούμε ωμό και περιχύνουμε κάθε τσουρεκάκι με 1 κουταλιά, όχι καλά γεμάτη.Ψήνουμε την πίτα στους 180-200 βαθμούς για 20-30’. Μόλις ξεφουρνίσουμε την πίτα, πετάμε το επιπλέον λάδι και τη βγάζουμε από το ταψί.

Βαλάνες ή μακαρόνεςΣπιτικά μακαρόνια σε μέγεθος αμύγδαλου. Είναι τριών ειδών: οι βαλάνες, τα αυτούδια και τα φιογκάκια.

ΥΛΙΚΑ1 κιλό αλεύρι σιταρένιο • 3 κουταλάκια αλάτι • Κορν-φλάουρ για το άνοιγμα του φύλλου • 3 κουταλιές βούτυρο • Ξερό τυρί τριμμένο • Μούστος (πετιμέζι)

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Βάζουμε το αλεύρι σε μια λεκάνη, ανακατεύουμε με το αλάτι και με το ανάλογο νερό για να κάνουμε μια σφιχτή ζύμη. Για να φτιάξουμε τις βαλάνες πλάθουμε τη ζύμη σε μπαστούνια με πάχος όσο ο αντίχειράς μας. Στη συνέχεια πασπαλίζουμε τον πάγκο και τη ζύμη με κορν-φλάουρ. Κόβουμε κάθε μπαστούνι σε μπουκιές 2 εκ. που τις πιέζουμε με τα δάχτυλα για να σχηματίσουμε μικρά μελομακάρονα. Τα αφήνουμε σε ταψί ή πετσέτα για να τραβήξουν λίγο. Βάζουμε νερό με λίγο αλάτι σε μια κατσαρόλα να βράσει. Ρίχνουμε τις βαλάνες λίγες - λίγες να βράσουν για 30’. Τις στραγγίζουμε και τις σερβίρουμε σε πιατέλα, βάζοντας ανάμεσα και από πάνω τυρί τριμμένο. Τις ζεματάμε με καυτό βούτυρο.Με την ίδια ζύμη μπορούμε να φτιάξουμε τα φιογκάκια και τα αυτούδια. Και για τα δύο ανοίγουμε φύλλο, μέτριο σε πάχος, το οποίο κόβουμε σε τετραγωνάκια 3 εκ. Τα μεν φιογκάκια τα σουρώνουμε πιάνοντας τις δύο αντικριστές πλευρές, τα δε αυτούδια πιάνοντας τις δύο αντικριστές γωνίες.

Αύκος (φάβα)Όσπριο που όμως σπάνια πια φυτεύεται στο νησί. Ο Λημνιός αύκος είναι πολύ νόστιμος. Είναι μικρό μπιζέλι που αφού ξεραθεί καλά το τρίβουν στο “χερόμυλο”, στις μυλόπετρες. Στη συνέχεια αφαιρούν τα φλούδια και κρατούν την ψίχα κομμένη στα δύο. Ο αύκος βρασμένος είναι σαν κρέμα.

ΥΛΙΚΑ2 ποτήρια αύκος • 4 ποτήρια νερό • 2 κρεμμύδια ξερά, 1 κομμένο σταυρό για να βράσει με τον αύκο και 1 ωμό, ψιλοκομμένο για το σερβίρισμα • Αλάτι • Πιπέρι • Ελαιόλαδο

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Καθαρίζουμε και πλένουμε τον αύκο. Τον τοποθετούμε στην κατσαρόλα, προσθέτουμε το νερό και τον βράζουμε σε δυνατή φωτιά. Μόλις ζεσταθεί το νερό, και ο αύκος σχηματίζει αφρούς, χαμηλώνουμε τη φωτιά και αφαιρούμε τους αφρούς με μία τρυπητή κουτάλα.Όταν αφαιρέσουμε όλο τον αφρό, προσθέτουμε το κρεμμύδι. Κάπου - κάπου τον ανακατεύουμε με ξύλινο κουτάλι, για να μην “πιάσει”.Όταν βράσει και λιώσει, έχει γίνει σαν πηχτή κρέμα, τον περνάμε από τρυπητό ή μύλο, μαζί και το κρεμμύδι, που έχει κι αυτό σχεδόν λιώσει, τον αλατίζουμε και τον σερβίρουμε στα πιάτα. Τον στολίζουμε με ελαιόλαδο, πιπέρι και ξερό, ωμό, ψιλοκομμένο κρεμμύδι.

Κόκορας με φλωμάρια

ΥΛΙΚΑ1 ½ κιλό κόκορας • ½ κιλό φλωμάρια •1 ποτηράκι κρασιού ελαιόλαδο • 3 μεγάλες ντομάτες • 1 μεγάλο κρεμμύδι • 3 σκελίδες σκόρδο • 1 κλωνάρι βασιλικό • 1 πρέζα θυμάρι • 1 φύλλο δάφνη • ½ ξυλάκι κανέλλα • 2 γαρύφαλλα •Αλάτι • Πιπέρι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι μαζί με τον κόκορα με ελαιόλαδο. Στη συνέχεια ρίχνουμε τη ντομάτα, προσθέτουμε νερό, τα μπαχαρικά, σκεπάζουμε την κατσαρόλα και την αφήνουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να βράσει ο κόκορας. Αφού βράσει, βγάζουμε τον κόκορα από την κατσαρόλα και ρίχνουμε τα φλωμάρια για 10’ μέχρι να βράσουν.

ΚουκουναρόπιταΟι Λημνιοί το καλαμπόκι το λένε κουκ’νάρα και τη συγκεκριμένη γλυκιά πίτα την ονομάζουν κουκ’ναρόπ’τα.

ΥΛΙΚΑ 750 γρ. αλεύρι καλαμποκίσιο • 2 κουταλιές σπόρο μάραθου ή γλυκάνισο • 1 κουταλιά μπέικιν πάουντερ • 1 φλιτζάνι λάδι • 1 σφηνάκι κονιάκ • 1 ποτήρι πετιμέζι ή μέλι ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Βάζουμε σε μια μικρή λεκάνη 4 φλιτζάνια αλεύρι καλαμποκιού μαζί με 2 κουταλιές γλυκάνισο ή σπόρο μάραθου και μια καλή κουταλιά μπέικιν πάουντερ. Ανακατεύουμε τα υλικά και κάνουμε μια λακκούβα στο κέντρο. Εκεί ρίχνουμε 1 φλιτζάνι λάδι και 1 σφηνάκι κονιάκ. Ανακατεύουμε και τρίβουμε το μείγμα με τις παλάμες. Προσθέτουμε χλιαρό νερό όσο χρειαστεί, για να γίνει ένα κουρκούτι πηχτό που να μην πέφτει μόνο του από το κουτάλι. Αλείφουμε με λάδι ένα ταψί, το πασπαλίζουμε το με μπόλικο σουσάμι και αδειάζουμε μέσα το μείγμα. Προσέχουμε η ζύμη να μην σχηματίζει παχύ στρώμα, αλλά περίπου ένα έως ενάμισι δάχτυλο λεπτό. Το ισιώνουμε με βρεγμένο κουτάλι και πασπαλίζουμε με μπόλικο σουσάμι όλη την επιφάνεια.Ψήνουμε την πίτα στους 175°C σε προθερμασμένο φούρνο. Χρειάζεται 35-45 λεπτά (ανάλογα με το φούρνο). Την βγάζουμε τότε για μια στιγμή από το φούρνο και την περιχύνουμε με 1 ποτήρι πετιμέζι. Την ξαναβάζουμε στο φούρνο για 5’ μέχρι το πετιμέζι να απορροφηθεί. Αν δεν έχουμε πετιμέζι, περιχύνουμε την κουκ’ναρόπ’τα με 1 ποτήρι ζεστό μέλι. Είναι ένα νηστίσιμο και πολύ ελαφρύ γλυκό.

Πνιγούρ’ (πλιγούρι)Σιτάρι βρασμένο και αλεσμένο, που χρησιμοποιείται αντί για ρύζι σε ντολμάδες, γεμιστά κ.λ.π.

ΥΛΙΚΑ1 κιλό σιτάρι σκληρό • 1 ποτηράκι νερό ΕΚΤΕΛΕΣΗ:Πλένουμε το σιτάρι και το βρά-ζουμε σε λίγο νερό για 20’ περίπου σε μέτρια κατσαρόλα. Το στεγνώνουμε καλά και το αλέθουμε. Το διατηρούμε σε γυάλες και το χρησιμοποιούμε αντί για ρύζι. Είναι σημαντικό το σιτάρι να έχει στεγνώσει πολύ καλά, γιατί αλλιώς θα μουχλιάσει.

Χοιρινό με σέλινο

ΥΛΙΚΑ 1 κιλό κρέας χοιρινό •100 γρ. ελαιόλαδο •2 μέτρια κρεμμύδια ξερά, ψιλοκομμένα • ½ κιλό σέλινο • Αλατοπίπερο • ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ ΑΥΓΟΛΕΜΟΝΟ 2 κρόκους αυγών και 1 ασπράδι • ½ ποτηράκι χυμό λεμονιού

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Πλένουμε το κρέας καλά , το στραγγίζουμε και το κόβουμε σε μερίδες. Σε μια κατσαρόλα ζεσταίνουμε το λάδι και τσιγαρίζουμε το

κρεμμύδι μέχρι να πάρει ένα ξανθό χρώμα. Προσθέτουμε το κρέας και στη συνέχεια 1 ½ ποτήρι ζεστό νερό. Αφήνουμε το κρέας να

σιγοβράσει. Καθαρίζουμε, πλένουμε και κόβουμε το σέλινο σε μεγάλα κομμάτια. Το ζεματάμε για 5-10’, το βγάζουμε από το νερό και το στραγγίζουμε σε τρυπητό. Όταν το κρέας έχει σχεδόν βράσει, προσθέτουμε το σέλινο και το αλατοπίπερο. Συνεχίζουμε το βράσιμο μέχρι το φαγητό να ψηθεί καλά. Για το αυγολέμονο χτυπάμε τα αυγά, προσθέτουμε το λεμόνι και συνεχίζουμε το χτύπημα. Το φαγητό μας πρέπει να έχει αρκετό

ζουμί, αν όχι, προσθέτουμε λίγο ζεστό νερό. Το κατεβάζουμε από τη φωτιά, παίρνουμε λίγο-λίγο από το ζουμί του και το

προσθέτουμε στο αυγολέμονο, ανακατεύοντας συνεχώς. Όταν το αυγολέμονο αποκτήσει την κατάλληλη θερμοκρασία, το προσθέτουμε

στο φαγητό και κουνάμε την κατσαρόλα να πάει παντού.

Καλαμαράκια Γεμιστά

ΥΛΙΚΑ1.200 γρ. καλαμάρια μετρίου μεγέθους • 2 μέτρια κρεμμύδια ξερά, τριμμένα • ½ ποτήρι του νερού κρασί λευκό • 1 ποτήρι ρύζι • 1 ποτηράκι του κρασιού αμύγδαλα ασπρισμένα και κομμένα στα δύο • 3 κουταλιές μαϊντανό ψιλοκομμένο • ½ κουταλάκι κανέλα • 2 κουταλιές χυμό λεμονιού • 1 ποτήρι ελαιόλαδο• 1 κουταλιά μαύρες σταφίδες • 2 ποτήρια χλιαρό νερό

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Βάζουμε τα καλαμάρια στην κατάψυξη για 10’ για μπορούμε να τα καθαρίσουμε χωρίς να σπάει το μελάνι τους. Καθαρίζουμε τα καλαμάρια από το μελάνι τους, τα μάτια, το στόμα και το κόκαλο. Τα πλένουμε και τα ξεχωρίζουμε από τα ποδαράκια τους για να πιάνονται πιο εύκολα.Κόβουμε τα ποδαράκια σε μικρά κομμάτια. Στη συνέχεια ασπρίζουμε και κόβουμε στα δυο τα αμύγδαλα.Σε μια κατσαρόλα βάζουμε το μισό λάδι και τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι. Προσθέτουμε τα κομμένα ποδαράκια, το κρασί, το ρύζι, το μαϊντανό, την κανέλλα και το αλατοπίπερο. Τα αφήνουμε να πάρουν δυο - τρεις βράσεις και όταν τα κατεβάσουμε από τη φωτιά προσθέτουμε τα αμύγδαλα και τις σταφίδες.Γεμίζουμε τα καλαμάρια με το μίγμα. Τα τοποθετούμε σε κατσαρόλα, τα περιχύνουμε με το υπόλοιπο λάδι, το χυμό λεμονιού, προσθέτουμε χλιαρό νερό και τα βράζουμε σε χαμηλή φωτιά έως ότου μείνουν με μια πηχτή σάλτσα.

ΦλωμάριαΖυμαρικό κομμένο σε πολύ ψιλά κομματάκια, σαν μισά σπίρτα. Η παρακάτω δόση είναι για 4 κιλά.

ΥΛΙΚΑ 2,5 κιλά αλεύρι σιταρένιο • 1 κιλό αλεύρι άσπρο • 1/2 κιλό σιμιγδάλι ψιλό • 28 αυγά ολόκληρα • 1 κουταλιά • αλάτι • 1,5 λίτρο γάλα (θα περισσέψει λίγο) • Κορν-φλάουρ για το άνοιγμα των φύλλων ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Σε μια λεκάνη κοσκινίζουμε το αλεύρι, προσθέτουμε το αλάτι και ανακατεύουμε. Χτυπάμε τα αυγά και τα προσθέτουμε στο αλεύρι. Αρχίζουμε να ζυμώνουμε το μίγμα προσθέτοντας το γάλα λίγο -λίγο. Η ζύμη πρέπει να γίνει σκληρή. Τη σκεπάζουμε με μεμβράνη και την αφήνουμε να σταθεί για λίγο.Στη συνέχεια τη χωρίζουμε σε μπάλες των 8 εκ. και αρχίζουμε το άνοιγμα των φύλλων. Τα φύλλα πρέπει να είναι μάλλον χοντρά. Κάθε φύλλο που ανοίγουμε το απλώνουμε πάνω σε τραπεζομάντιλο ή σεντόνι για να “τραβήξει”, να στεγνώσει δηλαδή τόσο όσο να κόβεται. Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσουν όλα τα φύλλα.Εν τω μεταξύ κάθε φύλλο που έχει στεγνώσει το διπλώνουμε στα δύο και πάλι στα δύο και το κόβουμε λωρίδες πλάτους 2 εκ. Αν είμαστε πολύ επιδέξιες κόβουμε τα φλωμάρια με ένα πολύ κοφτερό μαχαίρι, αν όχι, τα περνάμε από την ειδική μηχανή. Απλώνουμε τα κομμένα φλωμάρια σε βαμβακερό τραπεζομάντιλο και τα αφήνουμε να στεγνώσουν για μια εβδομάδα περίπου. Τα διατηρούμε σε ντενεκεδένιο κουτί. Σημείωση: Αν επιθυμούμε, μπορούμε να κόψουμε τα φύλλα σε πιο στενές λωρίδες και τα φλωμάρια μας σε μικρά τετραγωνάκια. Αυτά ονομάζονται “φλέντζες” ή “πλάντζες”. Συμβουλή: Για να είμαστε σίγουρες ότι τα φλωμάρια μας έχουν στεγνώσει καλά και δεν θα μουχλιάσουν ή πιάσουν μαμούδι, τα φουρνίζουμε για 2 ώρες περίπου στους 50 βαθμούς.

Λαγός ή κουνέλι στιφάδοΛαγός ή κουνέλι κομμένο σε μερίδες, κοκκινιστό με κρεμμυδάκια και διάφορα μπαχαρικά. Σερβίρεται με πατάτες τηγανιτές, ρύζι ή φλωμάρια.

ΥΛΙΚΑ1 λαγός ή κουνέλι σε μερίδες • 1 ποτήρι ξίδι, ανακατεμένο με 2 ποτήρια νερό για να ξεπλύνουμε το λαγό από το αίμα • 1 ποτήρι ελαιόλαδο • 1 ποτήρι κρασί λευκό • 1 ποτήρι ντομάτα τριμμένη5 σκελίδες σκόρδο • 2 φύλλα δάφνης • 1/2 κουταλάκι κύμινο τριμμένο • 4 κόκκους μπαχάρι • 1/2 κουταλάκι πιπέρι και 2-3 κόκκους πιπεριού • 1 κουταλάκι αλάτι • 1 κιλό κρεμμύδια μικρά, ξερά, ολόκληρα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Κόβουμε το λαγό ή το κουνέλι σε μερίδες. Τον πλένουμε και τον τοποθετούμε σε μια λεκάνη με νερό και αρκετό ξίδι. Αυτό μπορεί να γίνει από το προηγούμενο βράδυ ή για λίγες ώρες. Όταν ο λαγός έχει «ασπρίσει», τον πλένουμε, τον στραγγίζουμε και τον τσιγαρίζουμε στο λάδι. Τον σβήνουμε με λίγο κρασί, τον σκεπάζουμε και τον αφήνουμε στην κατσαρόλα σε χαμηλή φωτιά μέχρι να εξατμιστεί το κρασί. Προσθέτουμε την τριμμένη ντομάτα, το σκόρδο, τα μυρωδικά και αφήνουμε το φαγητό να σιγοβράσει.Εν τω μεταξύ έχουμε καθαρίσει τα κρεμμυδάκια και τα έχουμε αφήσει σε νερό για λίγη ώρα για να φύγει η σπιρτάδα τους. Τα στραγγίζουμε καλά, τα τσιγαρίζουμε ελαφρά σε λίγο λάδι και τα προσθέτουμε στο φαγητό. Τα βράζουμε όλα μαζί σε σιγανή φωτιά μέχρι να μείνει το φαγητό “με το λάδι του”.

Μύδια σαγανάκι

ΥΛΙΚΑ1 κιλό μύδια • 2 κ. σούπας ελαιόλαδο • 2 μέτριες ντομάτες • 1 κρεμμύδι • 1 πιπεριά100 γρ. φέτα Καλαθάκι Λήμνου • 3 φύλλα μαϊντανό • 1 πρέζα θυμάρι • 1 ποτηράκι ούζο • Αλάτι • Πιπέρι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ: Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι με ελαιόλαδο, ρίχνουμε τα μύδια να ανοίξουν και τα σβήνουμε με ούζο. Στη συνέχεια ρίχνουμε την τριμμένη ντομάτα, αλάτι, πιπέρι, μαϊντανό και στο τέλος προσθέτουμε τη φέτα καλαθάκι Λήμνου και αφήνουμε σε χαμηλή φωτιά για δύο λεπτά.

ΛΗΜΝΟΣAΓ. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ

Ένας τόπος, χιλιάδες αισθήσεις

ΛΗΜΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ Α.Μ.Κ.Ε Τηλ. 22540 29892 • e-mail: amketouristiki@yahoo.gr • www.limnostouristic.gr

Έργο συγχρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΓΤΠΕ-Π)

PHO

TOS:

ΠΑ

ΝΤΕ

ΛΗ

Σ Π

ΡΑΒ

ΛΗ

Σ