EU

http://edu.casio.com

Erabiltzailearen gida

RJA535026-001V01

CASIO mundu osoko hezkuntza webgunea

http://world.casio.com/manual/calcGidak hizkuntza ezberdinetan erabilgarri daude helbide honetan

Gorde erabiltzailearen dokumentazio guztia eskura etorkizuneko

erreferentziarako.

fx-991SP X IIfx-570SP X II

スクリプト＿151216_CY266-269_ES.indd 1 2016/01/12 16:50:23

EDUKIAK

Gida honi buruz......................................................................................... 2Kalkulagailua hasieratu............................................................................. 2Zaindu beharrekoak.................................................................................. 2Erabiltzen hasi........................................................................................... 3Kalkulu modua...........................................................................................4Sarrera eta irteera formatuak.....................................................................5Kalkulagailuaren konfigurazioa................................................................. 6Adierazpenak eta balioak sartu.................................................................8Kalkuluen emaitzak txandakatu...............................................................10Oinarrizko kalkuluak................................................................................ 11Hamartar periodikoen kalkuluak..............................................................13Kalkuluen historia eta errepikapena........................................................ 14Memoria funtzioak erabili.........................................................................15Funtzio kalkuluak..................................................................................... 16QR Code funtzioa.................................................................................... 20Kalkuluak zenbaki konplexuekin............................................................. 21CALC erabili............................................................................................ 22SOLVE erabili...........................................................................................22Estatistika kalkuluak.................................................................................23Kalkuluak oinarrian............................................................................... 26Ekuazioak kalkulatu................................................................................. 28Matrize kalkuluak..................................................................................... 29Zenbaki taula bat sortu............................................................................31Bektore kalkuluak.................................................................................... 32Desberdintza kalkuluak........................................................................... 33Egiaztatu funtzioa erabili......................................................................... 34Banaketa kalkuluak..................................................................................35Kalkulu-orria erabili..................................................................................37Konstante zientifikoak..............................................................................41Konbertsio metrikoa.................................................................................41Erroreak................................................................................................... 42Kalkulagailuaren funtzionamendua okerra dela pentsatu baino lehen....................................................................................................................44Pila ordeztu..............................................................................................44Informazio teknikoa..................................................................................44

Maiz egiten diren galderak ........................................................... 47Erreferentzia orria.................................................................................... 49

• CASIO Computer Co., Ltd. ez da inola ere erantzule izango inorentzatproduktu hau eta honekin datozen osagaiak erosi edo erabiltzearekinlotuta dauden edo hauetatik sortzen diren kalte berezi, kolateral,bigarren mailako edo ondoriozko kalteengatik.

• Gainera, CASIO Computer Co., Ltd. ez da erantzule izango besteedonork egindako edozein motako edozein erreklamaziogatik produktuhonen eta honekin datozen osagaien erabileragatik sortutakokalteengatik.

1

スクリプト.indd 1 2016/06/22 16:57:39

Gida honi buruz • Besterik zehazten ez bada, eskuliburu honetako lagin-eragiketa

guztietan kalkulagailua hasieran lehenetsitako konfigurazioan dagoelasuposatzen da. Erabili “Kalkulagailua hasieratu” izeneko prozedurakalkulagailua hasierako konfigurazioan jartzeko.

• Eskuliburu honetako edukia aurretik abisatu gabe alda daiteke.• Erabiltzailearen gida honetan agertzen diren irudiak eta ilustrazioak

(esate baterako, teklen testuak) irudi modura ematen dira soilik, etaordezkatzen dituzten egiazko elementuekin alderatuta apur batezberdinak izan daitezke.

• Gida honetan erabiltzen diren konpainia eta produktu izenak markaerregistratuak izan daitezke edo haiei dagozkien jabeen markak.

Kalkulagailua hasieratu Jarraitu hurrengo prozedura kalkulagailua hasieratu nahi duzunean etakalkulu modua eta konfigurazioa (Hizkuntza eta Kontraste ezarpenak ezik)hasierako ezarpen lehenetsietara itzuli nahi duzunean. Kontuan hartu honekkalkulagailuaren memorian dauden data guztiak ezabatuko dituela.

(RESET)(Dena hasi)(Bai)

Zaindu beharrekoak Segurtasun neurriak

Pila

• Ez utzi pilak haurren eskura.• Erabili bakarrik gida honetan kalkulagailu honentzat zehazten den pila

mota.

Erabilera arretak• Kalkulagailuak ondo funtzionatzen badu ere, ordeztu pila gutxienez hiru

urtetik behin (LR44) edo bi urtetik behin (R03 (UM-4)). Agortutako pilabatek kalkulagailuaren funtzionamendu egokia kalte dezaketensubstantziak jaria ditzake. Ez utzi sekula agortutako pila batkalkulagailuan. Ez saiatu kalkulagailua erabiltzen pila erabat agorturikbadago (fx-991SP X II).

• Kalkulagailu honekin ematen den pila deskargatu egin daiteke apur batgarraioan zehar eta biltegiratzean. Hori dela eta, bere iraupen arruntaridagokion denbora bete aurretik aldatu egin beharko da agian.

• Saiatu kalkulagailu hau muturreko tenperaturak, hezetasunak edohautsak dauden lekuetan ez erabiltzen eta gordetzen.

• Ez jarri kalkulagailua gehiegizko inpaktu, presio edo tolesdureneraginpean.

• Ez saiatu inoiz kalkulagailua desmuntatzen.• Erabili zapi leun eta lehor bat kalkulagailuaren kanpoaldea garbitzeko.• Kalkulagailua edo pilak botatzerakoan, ziur izan zure eremuari dagozkion

lege eta araudiak errespetatzen dituzula.

2

スクリプト.indd 2 2016/06/22 16:57:40

Erabiltzen hasi Kalkulagailua erabiltzeko kendu estalkiabeherantz irristatuz eta atzealdetik eutsi,eskuineko irudian ikusten den moduan.

Piztu eta itzaliSakatu kalkulagailua pizteko. Sakatu

(OFF) kalkulagailua itzaltzeko.

Oharra: Kalkulagailua automatikoki itzaliko da gutxi gorabehera 10

minututan erabiltzen ez bada. Sakatu tekla kalkulagailua berriro pizteko.

Pantailaren kontrastea doituBistaratu Kontraste pantaila ondorengo teklak sakatuz:

(CONFIG)(Kontraste). Ondoren, erabili eta kontrastea doitzeko. Ezarpena zuk nahi duzun bezala dagoenean, sakatu

.Garrantzitsua: Pantailaren kontrastea doitzeak ez badu pantailarenirakurgarritasuna hobetzen, ziurrenez pila ia hutsik dago. Ordeztu pila.

Tekla ikurrak edo sakatu eta, aldi berean, bigarren tekla batsakatuta, tekla horrek duen funtzio alternatiboa aktibatuko da.Tekla bakoitzak duen funtzio alternatiboa goialdeko testuanazaltzen da.

Arcsen

(1) Teklaren berezko funtzioa (2) Funtzio alternatiboa

Kolore honek: Hau esan nahi du:

HoriaSakatu , eta, ondoren, aplikatu nahi duzunfuntzioa lortzeko tekla.

GorriaSakatu , eta, ondoren, aplikatu nahi duzunaldagaia, konstantea, funtzioa edo ikurrasartzeko tekla.

Morea (edo parentesi

moreen artean)Sartu Konplexuak modura funtziora sartzeko.

Urdina (edo parentesi

urdinen artean)Sartu N-oinarrian modura funtziora sartzeko.

Pantaila irakurri

• edo adierazlea agertzen bada sartutako adierazpenaren lerroaren(1) edo kalkulu emaitzen lerroaren (2) eskuinean, esan nahi du lerroak

eskuinean jarraitzen duela. Erabili eta lerroaren bistaratzeamugitzeko. Kontuan hartu sartutako adierazpenean mugitu nahi baduzu

eta adierazleak azaltzen diren bitartean, mugitzeko lehenengo sakatu beharko duzu eta gero eta .

3

スクリプト.indd 3 2016/06/22 16:57:40

• Ondorengo taulak pantailaren goiko aldean agertzen diren ohikoadierazleak (3) deskribatzen ditu.

Teklatua aldatu da tekla sakatuz. Tekla bat sakatzeanteklatua berriro aldatuko da eta adierazle hau desagertukoda.

Alpha sarrera modua atzitu da tekla sakatuz. Tekla batsakatzean alpha sarrera modua utziko da eta adierazle haudesagertuko da.

//Angelu unitatea (: Gra hirurog (D), : Radiana edo :Gra ehundar (G))-en oraingo ezarpena adierazten dukonfigurazio menuan.

FIX Dezimal zenbateko finkoa ezarrita dago.

SCI Digitu esanguratsuen zenbateko finkoa ezarrita dago.

M Balio bat dago memoria independentean gordeta.

Konfigurazio menuan Sinplifikatu-entzat Eskuz hautatutadagoela adierazten du.

Kalkulagailua aldagai izen bat sartzeko zain dago aldagaiari

balio bat emateko. Adierazle hau sakatu eta geroagertzen da.

Konfigurazio menuan Sarrera/Irteera-entzat S Matem/I Matemedo S Matem/I Hamar hautatuta dagoela adierazten du.

Pantailak une honetan bitarteko emaitza bat erakusten duadierazpen anitzeko kalkulu batentzat.

Adierazle hau kalkulagailuak energia zuzenean eguzkizeluletatik hartzen duenean bistaratzen da, bai osotara baitapilarekin konbinazioren batekin. (fx-991SP X II bakarrik)

Menuak erabiliKalkulagailu honetan zenbait ariketa egiteko menuak erabiltzen dira.

Menuak bistaratzeko sakatu edo eta gero (CONFIG). Ondorenmenu orokorraren funtzionamenduaren ariketak deskribatzen dira.• Menu elementu bat hautatzeko sakatu menu pantailan haren ezkerrean

agertzen den zenbakiaren tekla.

• Mugitzeko barra bertikal (1) batek esan nahi du menuak pantailatik

kanpo jarraitzen duela. Horrela bada, erabili eta menuan goraeta behera mugitzeko. Ezkerrerako gezi (2) batek esan nahi du unehorretan bistaratzen den menua azpimenu bat dela. Azpimenu batetik

menu nagusira itzultzeko, sakatu .

• Ezer hautatu gabe menu bat ixteko, sakatu .

Kalkulu modua Ondoren kalkulagailu honen kalkulu moduak deskribatzen dira.

4

スクリプト.indd 4 2016/06/22 16:57:40

(Kalkulatu) Kalkulu orokorrak

(Konplexuak) Kalkuluak zenbaki konplexuekin

(N-oinarrian)Zenbaki sistema espezifikoak dituztenkalkuluak (bitarra, zortzitarra, hamartarra,hamaseitarra)

(Matrize) Matrize kalkuluak

(Bektore) Bektore kalkuluak

(Estatistika) Estatistika eta erregresio kalkuluak

(Banaketa) Banaketa kalkuluak

(Kalkulu-orria) Kalkulu-orri kalkuluak

(Taula)Zenbaki taula bat sortu funtzio bat edobitan oinarrituta

(Ekuazio/Funtzio) Ekuazio eta funtzio kalkuluak

(Inekuazio) Desberdintza kalkuluak

(Egiaztatu) Kalkulu baten egiaztapena

Zehaztu egin nahi duzun kalkulu motarentzat egokia den kalkulu modua.

1. Sakatu Menu Nagusia bistaratzeko.2. Erabili kurtsore teklak nabarmendu nahi

duzun ikonora mugitzeko.

3. Sakatu hautatutako ikonoaren moduaren hasierako pantailabistaratzeko.

Oharra: Hasierako kalkulu modu lehenetsia Kalkulatu modua da.

Sarrera eta irteera formatuak Kalkulagailuan kalkulu bat egin aurretik, beheko taulako eragiketak erabilibehar dituzu kalkulu-formula sartu eta kalkuluaren emaitza ateratzekoaplikatu beharreko formatuak zehazte aldera.

1. Sakatu (CONFIG)(Sarrera/Irteera).

2. Sakatu zenbaki tekla bat (-etik -ra).

(S Matem/I Matem)Sarrera: Testuliburu naturala; Irteera: zatiki

bat, � bat edo *1 bat duen formatua

5

スクリプト.indd 5 2016/06/22 16:57:40

(S Matem/I Hamar)Sarrera: Testuliburu naturala; Irteera:Hamartar balio bihurtuta

(Lerro S/Lerro I)Sarrera: Lineala*2; Irteera: Hamartarra edozatikia

(Lerro S/I Hamar)Sarrera: Lineala*2; Irteera: Hamartar baliobihurtuta

*1 Hamartar irteera aplikatzen da formatu hauek beste era batera ezindirenean adierazi.

*2 Kalkulu guztiak lerro bakarrean sartzen dira, zatikiak eta funtzioakbarne. Testuliburu naturaleko pantailarik gabeko ereduetarako irteera-formatu bera (S-V.P.A.M ereduak, etab.)

Sarrera/Irteera formatuen bistaratzeen adibideakS Matem/IMatem

S Matem/IHamar

Lerro S/Lerro I

Lerro S/IHamar

Oharra: Hasierako sarrera/irteera formatuaren ezarpen lehenetsia SMatem/I Matem da.

Kalkulagailuaren konfigurazioa Kalkulagailuaren konfigurazioa aldatzeko

1. Sakatu (CONFIG) konfigurazio menua ikusteko.

2. Erabili eta konfigurazio menuan mugitzeko eta sartu aldatu nahiduzun elementuaren ezkerretara agertzen den zenbakia.

Erabilgarri dauden konfigurazio elementuak etaaukerak“ ”-k hasierako ezarpen lehenetsia adierazten du.

Sarrera/Irteera S Matem/I Matem ; S Matem/I Hamar; Lerro S/

Lerro I; Lerro S/I Hamar Kalkulagailuak formulen sarrerarako etakalkuluen emaitzen irteerarako erabili behar duen formatua zehazten du.

Angelu unitatea Gra hirurog (D) ; Radiana; Gra ehundar (G)Gradua, radiana edo gradu ehundarra zehazten du, sarreraren balioa etakalkuluaren emaitza erakusteko angelu-unitate modura.

Zenbaki formatu Digitu kopurua zehazten du kalkulu baten emaitzabistaratzean.

Hamart kop fink (FIX): Zehaztutako balioak (0-tik 9-raino) dezimalzenbatekoa kontrolatzen du kalkuluen emaitzak bistaratzean. Kalkuluarenemaitzak zehaztutako digitura biribiltzen dira bistaratu aurretik.

Adibidez: 1007(≈)* 14.286 (Hamart kop fink 3)

6

スクリプト.indd 6 2016/06/22 16:57:40

Idazk zientif (SCI): Zehaztutako balioak (0-tik 9-raino) digituesanguratsuen zenbatekoa kontrolatzen du kalkuluen emaitzakbistaratzean. Kalkuluaren emaitzak zehaztutako digitura biribiltzen dirabistaratu aurretik.

Adibidez: 17(≈)* 1.4286 × 10-1 (Idazk zientif 5)

Normala: Kalkuluaren emaitzak formatu esponentzialean bistaratzendira ondorengo tarteetan daudenean.

Normala 1: 10-2 > | |, | | 1010, Normala 2 : 10-9 > | |, | | 1010

Adibidez: 1200(≈)* 5 × 10-3 (Normala 1), 0.005 (Normala 2)

* Kalkulu bat sartu ondoren (≈) sakatzean ordez, kalkuluarenemaitza dezimalekin bistaratuko du.

Ingeniari ikur On; Off Kalkulu emaitzak ingeniaritza ikurrakerabiliz bistaratzea ala ez zehazten du.Oharra: Pantailaren goiko aldean adierazle bat (E) bistaratzen da Onhautatuta dagoenean ezarpen honentzat.

Zatiki emaitza a b/c; d/c Zatiki mistoa edo zatiki inpropioazehazten du zatikien bistaratzean kalkuluen emaitzetan.

Konplexuak ; Koordenatu angeluzuzenak edokoordenatu polarrak zehazten ditu Konplexuak moduko kalkuluenemaitzentzat eta Ekuazio/Funtzio moduko ebazpenentzat.Oharra: Pantailaren goiko aldean adierazle bat bistaratzen da

hautatuta dagoenean Konplexuak ezarpenarentzat. bistaratzen da hautatuta dagoenean.

Estatistika On; Off Maiz (maiztasun) zutabe bat bistarazi ala ezzehazten du Estatistika moduko Estatistika editorean.

Kalkulu-orria Kalkulu-orria moduko ezarpenak konfiguratzeko.

Kalkulu automat: Formulak automatikoki birkalkulatu behar direnzehazten du.

On ; Off Birkalkulatzea gaitu edo desgaitzen du.

Erakuts gelaxka: Edizio koadroan dagoen formula bat den moduan edobere kalkuluaren emaitzaren balio gisa bistaratu behar den zehazten du.

Formula : Formula bere horretan bistaratzen du.

Balio: Formularen kalkuluaren emaitzaren balioa bistaratzen du.

Ekuazio/Funtzio On ; Off Zenbaki konplexuak erabili ala ezzehazten du ebazpenen irteeran Ekuazio/Funtzio moduan.

Taula ( ); ( ), ( ) Bakarrik ( ) funtzioa edo bi funtzioak ( ) eta

( ) erabiltzea zehazten du Taula moduan.

Hamartar period On ; Off Kalkulu emaitzak hamartar periodikogisan bistaratzea ala ez zehazten du.

Sinplifikatu Automatikoa ; Eskuz Zatikien sinplifikazioautomatikoa edo eskuzkoa zehazten du.

Hamartar ikurra Puntu ; Koma Puntu edo koma erabiltzeazehazten du kalkuluaren emaitzan dezimalak bistaratzeko. Sartzerakoanpuntu bat erabiltzen da beti.Oharra: Puntua hautatzen denean dezimalak bereizteko, emaitza anitzenbereizlea koma da (,). Koma hautatzen denean, bereizlea puntu eta koma(;) da.

Zifrak bereiztu On; Off Kalkuluen emaitzetan bereizle bat erabilibehar den ala ez zehazten du.

7

スクリプト.indd 7 2016/06/22 16:57:40

Lerro anitz tam Letra arrunta ; Letra xehea Pantailako letratamaina zehazten du Sarrera/Irteera-entzat Lerro S/Lerro I edo Lerro S/IHamar hautatuta dagoenean. Letra arrunta hautatuta dagoenean lau lerrobistarazi daitezke, eta sei Letra xehea-ekin.

Hizkuntza Castellano ; Català; Euskara; PortuguêsKalkulagailuaren menu eta mezuetan erabiliko den hizkuntza zehazten du.

QR Code QR Code-aren bistaratzen den bertsioa zehazten du

(QR) sakatzean.

3. bertsioa: QR Code-aren 3 bertsioa adierazten du.

11. bertsioa : QR Code-aren 11 bertsioa adierazten du.

Kalkulagailuaren ezarpenak hasieratzeko (Hizkuntza eta Kontrasteezarpenak ezik)

(RESET)(Datuak doitu)(Bai)

Adierazpenak eta balioak sartu Oinarrizko sarrera arauakKalkuluaren lehentasun-sekuentzia automatikoki ebaluatuko da teklasakatzean eta emaitza pantailan agertuko da.

4 × sen 30 × (30 + 10 × 3) = 120

*1 Beharrezkoa da itxiera parentesia sartzea sinu eta parentesia erabiltzenduten beste ariketetan.

*2 Biderketa ikur hauek (×) jarri gabe utzi daitezke.

*3 -en juxtu aurrean dagoen itxiera parentesia jarri gabe utzi daiteke.

Oharra

• Kurtsorearen forma -ra aldatuko da onartutako sarrera 10 byte edogutxiago gelditzen direnean. Hau gertzen bada, bukatu kalkulua sartzen

eta sakatu.• Zatiketa eta biderketa ariketak dituen kalkulu bat egiten baduzu,

zeinetan biderketa ikur bat jarri gabe utzi duzun, parentesiakautomatikoki tartekatuko dira ondorengo adibideek erakusten dutenmoduan.- Biderketa ikur bat jarri gabe uzten denean parentesi ireki baten juxtu

aurrean edo parentesi itxi baten atzean.Adibidez:

- Biderketa ikur bat jarri gabe uzten denean aldagai, konstante, etab.baten juxtu aurrean.

Adibidez:

Kalkuluaren lehentasun sekuentziaSartutako kalkuluen lehentasun sekuentzia ondoko arauen araberaebaluatzen da. Bi adierazpenen lehentasuna berdina denean, kalkuluaezkerretik eskuinera egiten da.

1 Parentesidun adierazpenak

2Parentesidun funtzioak (sen(, log(, etab., eskuinera argumentu batduten funtzioak, argumentuaren ondotik ixteko parentesia eskatzenduten funtzioak)

8

スクリプト.indd 8 2016/06/22 16:57:40

3

Sartutako balioaren atzean datozen funtzioak ( , , , , , , ,

, , ), ingeniaritza ikurrak ( , , , , , , , , , , ), berreturak

(), erroak ()

4 Zatikiak

5 Ikur negatiboa ((-)), oinarriko ikurrak (d, h, b, o)

6Konbertsio metrikoen aginduak (cmin, etab.), Estatistika moduan

balioetsitako balioak ( , , , )

7 Biderketa ikurra jarri gabe utzi den biderketak

8Permutazioa ( P ), konbinazioa ( C ), zenbaki konplexuen

koordenatu polarraren ikurra ( )

9 Biderketa eskalarra (•)

10 Biderketa (×), zatiketa (÷), hondar kalkuluak ()

11 Batuketa (+), kenketa (−)

12 and (eragile logikoa)

13 or, xor, xnor (eragile logikoak)

Oharra: Balio negatibo bat karratura jasotzen denean (esate baterako, -2)karratura jaso beharreko balioa parentesi artean jarri behar da

(2). Hala, 2 eragiketak ikur negatiboak baino lehentasun

handiagoa duenez, 2 sartuz gero, 2 hori karratura jasoko litzatekeeta, ondoren, emaitzari ikur negatiboa aldatu beharko litzaioke. Kontuanizan beti lehentasun-sekuentzia, eta zedarritu parentesi arteko balionegatiboak beharrezkoa denean.

Adierazpen bat sartu testuliburu naturala formatuaerabiliz (S Matem/I Matem edo S Matem/I Hamarbakarrik)Zatikiak edota funtzio espezialak (esate baterako, �) barneratzen dituztenformula eta adierazpenetan testuliburu motako formatu natural bat sardaiteke, tekla jakin batzuk sakatzean agertzen diren txantiloiak erabiliz.

Adibidez:

1. Sakatu ().• Honek zatiki misto baten txantiloia

sartzen du.

2. Balioak sartu txantiloiaren osoen, zenbakitzaileen eta izendatzaileeneremuetan.

312

3. Berdina egin adierazpenaren gainerakoa sartzeko.

() 532

Iradokizuna: Sarrera kurtsorea txantiloi baten sarrera eremuan kokatuta

dagoenean (zatiki mistoak, integrazioa (∫), biderketa ( ) eta batuketa ( )),

sakatzean txantiloiaren segidan (eskuinetara) dagoen posiziora

9

スクリプト.indd 9 2016/06/22 16:57:40

pasatuko da; sakatzean txantiloiaren juxtu aurrean (ezkerretara)dagoen posiziora pasatuko da.

Oharra

• sakatu eta kalkulu baten emaitza lortzean, sartzen duzunadierazpenaren zati bat moztu daiteke. Sartutako adierazpen osoa

berriro ikusi behar baduzu, sakatu eta erabili ondoren eta sartutako adierazpena mugitzeko.

• Funtzioak eta parentesiak habiara daitezke. Funtzio edota parentesigehiegi habiaratuz gero, litekeena da sarrera gehigarri bat barneratuezin izatea.

Ariketak desegiteko (bakarrik S Matem/I Matem edo S Matem/I Hamar):

Azkeneko tekla ariketa desegiteko, sakatu (UNDO). Desegin berri

duzun tekla ariketa bat berregiteko, sakatu (UNDO) berriro.

Balioak eta adierazpenak argumentu gisa erabili (SMatem/I Matem edo S Matem/I Hamar bakarrik)

Adibidez: sartu eta ondoren honakora aldatzeko

176(INS)

Aurreko adibidean (INS) sakatzean argumentua bihurtuko du

hurrengo tekla ariketan sartutako funtzioan (�).

Gainidatzi sarrera modua (Lerro S/Lerro I edo LerroS/I Hamar bakarrik)Gainidatzi moduan, sartutako testuak kurtsorearen kokalekuan dagoentestua ordezten du. Txertatu eta gainidatzi moduen artean txandakatzeko,

egin honako ariketak: (INS). Kurtsorea “” gisa agertuko da txertatu

moduan eta “” gisa gainidatzi moduan.

Kalkuluen emaitzak txandakatu S Matem/I Matem edo S Matem/I Hamar hautatuta dagoenean Sarrera/

Irteera-en konfigurazio menuan, sakatzen den bakoitzean une horretanbistaratzen den kalkuluaren emaitza txandakatuko da bere zatiki gisa eta

hamartar gisa artean, � gisa eta hamartar gisa artean, edo gisa etahamartar gisa artean.

(S Matem/I Matem)

( )6

(S Matem/I Hamar)

223

Sarrera/Irteera-en konfigurazio menuan hautatuta dagoena dagoela, sakatzen den bakoitzean une horretan bistaratzen den kalkuluaren emaitza

10

スクリプト.indd 10 2016/06/22 16:57:40

aldatu egingo da hamartar formatutik zatiki formatura, eta zatiki formatutikhamartar formatura.Garrantzitsua

• Zenbait kalkuluren emaitzekin, tekla sakatzean ez da bistaratutakobalioa formatuz aldatuko.

• Ezin duzu hamartar gisatik zatiki misto gisara aldatu, zatiki mistoanerabilitako digituen kopuruaren totala (osoa, zenbakitzailea,izendatzailea eta ikur bereizlea barne) 10 baino handiagoa bada.

• Konfigurazio menuan On hautatuta dagoenean Hamartar period-entzat,

sakatzean kalkuluaren emaitza hamartar periodiko gisara aldatukoda. Xehetasunak ikusteko, ikusi “Hamartar periodikoen kalkuluak”.

Hamartar kalkuluen balio hamartar bat lortzeko S Matem/I Matem edoLerro S/Lerro I hautatuta dagoenean

Sakatu (≈) -en ordez kalkulua sartu ondoren.

Oinarrizko kalkuluak Kalkuluak zatikiekinKontuan hartu zatikien sarrera modua konfigurazio menuko Sarrera/Irteeraezarpenaren arabera dela.

(S Matem/I Matem)23()

112(Lerro S/Lerro I) 23112

Oharra• S Matem/I Matem ez den zerbait hautatu bada, kalkulu batean zatikiak

eta hamartarrak nahasten badituzu, emaitza formatu hamartarreanikusiko da.

• Konfigurazio menuan Automatikoa hautatuta dagoenean Sinplifikatu-entzat zatikiak hauen gai gutxienekoan bistaratzen dira kalkuluemaitzetan.

• Kalkulu baten emaitza zatiki inpropio eta zatiki misto formatuen artean

aldatzeko, sakatu ().

Portzentajeen kalkuluaBalio bat sartu eta (%) sakatzean balioa portzentaje bat bihurtukoda.

150 × 20% = 30 15020(%)Kalkulatu 660 880-ren zer portzentaje den. (75%)

660880(%)3500-en %25a deskontatu. (2625)

3500350025(%)

Kalkuluak gradu, minutu eta segundoekin(hirurogeitarrak)Ondorengo sintaxia balio hirurogeitarra sartzeko da: {graduak} {minutuak} {segundoak} . Kontuan hartu gradu eta minutuetan betizerbait sartu behar duzula, baita haien balioa zero denean ere.

2°20’30” + 9’30” = 2°30’00”

2203009302°30’0” bere baliokide hamartar bihurtu.

(Hamartarra hirurogeitar bihurtzen du.)

11

スクリプト.indd 11 2016/06/22 16:57:41

Adierazpen anizkoitzakBi puntu ikurra (:) erabil dezakezu bi adierazpen edo gehiago lotzeko eta

ezkerretik eskuinera sekuentzian egiteko sakatzean.

3 + 3 : 3 × 3 33(:) 33

Oharra: Konfigurazio menuan Lerro S/Lerro I edo Lerro S/I Hamar hautatutadagoenean Sarrera/Irteera ezarpenerako bi puntu (:) sartzerakoan, lerroberriko ariketa bat egingo da.

Ingeniaritza notazioa erabili1234ren balioa ingeniaritza notazio bihurtu,dezimal ikurra eskuinetara eta ondorenezkerretara lekualdatuz.

1234

( )

( )

Oharra: Goian erakusten den kalkuluaren emaitza konfigurazio menuan Offhautatuta dagoenean Ingeniari ikur ezarpenean agertzen dena da.

Ingeniaritza ikurrak erabiliZure kalkulagailuak 11 ingeniaritza ikurren erabilpena onartzen du ( , , ,, , , , , , , ). Horiek balioak sartzeko edo kalkuluen emaitzak

bistaratzeko erabil daitezke.Kalkuluen emaitzak ingeniaritza ikurrekin bistaratzekoKonfigurazio menuan, aldatu Ingeniari ikur ezarpena On-era.Ingeniaritza ikurrak erabiliz sarrera eta kalkulu adibideak

500k sartzeko

500(Ingeniari ikur)

( )999k (kilo) + 25k (kilo) = 1.024M (Mega) = 1024k (kilo) = 1024000kalkulatzeko

999(Ingeniari ikur)( )25(Ingeniari ikur)( )

( )

Hondar kalkuluak funtzioa erabil dezakezu zatidura eta hondarra lortzeko zatiketa kalkulubatean.

5 ÷ 2-ren zatidura eta hondarra kalkulatzeko (zatidura = 2, hondarra = 1)

5() 2

Oharra• Hondar kalkuluaren zatidura balioa bakarrik gordetzen da Ans

memorian.

12

スクリプト.indd 12 2016/06/22 16:57:41

• Kalkuluaren emaitza eskuineko pantailanerakusten den moduan bistaratzen dakonfigurazio menuan Lerro S/Lerro I edoLerro S/I Hamar hautatuta dagoeneanSarrera/Irteera ezarpenean.

Zatiketa hondardunak noiz bihurtzen diren zatiketa hondargabeBeheko baldintzaren bat ematen bada zatiketa hondardun ariketa bategitean, zatiketa (hondargabe) normaltzat hartuko da.• Zatikizun edo zatitzailea balio oso handia denean• Zatidura zenbaki oso positiboa ez denean, edo hondarra zenbaki oso

positiboa edo zatiki balio positiboa ez denean

Zenbaki lehenen faktorizazioaKalkulatu moduan, 10 digitu baino luzeago ez den zenbaki oso positibo batfaktorizatu daiteke faktore lehenetara.

1014-ean lehen faktorizazioa egiteko

1014(FACT)

Faktorizatu gabeko balioa berriro bistaratzeko, sakatu (FACT) edo

.

Oharra: Behean deskribatzen diren balio motak ezin dira faktorizatu, 10digitu edo gutxiago badituzte ere.• Balioaren faktore lehen bat 1018081 edo handiagoa da.• Balioaren bi faktore lehen edo gehiagok hiru digitu baino gehiago

dituzte.Faktorizatu ezin den zatia pantailan parentesien artean sartuko da.

Hamartar periodikoen kalkuluak Zure kalkulagailuak hamartar periodiko bat erabiltzen du balio bat sartzenduzunean. Kalkuluen emaitzak ere hamartar periodikoak erabiliz bistaratudaitezke, hala dagokionean.

Hamartar periodiko bat sartuHamartar periodiko bat sartzean, sakatu () bere periodoa sartuaurretik eta ondoren sartu periodoa azkeneko balioa arte. 0,909090....

hamartar periodikoa sartzeko ( ), egin hurrengo ariketa: 0

() 90.Garrantzitsua• Balioa zati oso batekin hasten bada (adibidez: 12,3123123…), ez sartu

zati osoa periodoa sartzean ( ).• Hamartar periodikoa S Matem/I Matem formatua edo S Matem/I Hamar

formatua hautatuta dagoenean bakarrik sar daiteke.

(CONFIG)(Hamartar period)(On)

1() 0212() 312

Kalkuluaren emaitza hamartar periodikogisa bistaratuta:

13

スクリプト.indd 13 2016/06/22 16:57:41

Oharra: Hamartar periodikoaren balioa sar daiteke konfigurazio menuanHamartar period ezarpena aintzat hartu gabe.

Kalkulu baten emaitza hamartar periodiko gisabistaratuKonfigurazioaren Hamartar period ezarpenean On hautatuta dagoenean,

sakatzen den bakoitzean bistaratutako kalkuluaren emaitzaren formatuahurrengo sekuentziako zikloan egiten da: zatiki, hamartar periodikoa,hamartar balioa bistaratze ezarpenen arabera (Normala, Hamart kop fink,Idazk zientif).

17

Hamartar periodiko gisa bistaratu: Hamartar balioa Normala 2 ezarpenarenarabera:

Hasierako bistaratze formatura itzuli(zatikia):

Ondoko baldintzak betetzen dituen kalkuluaren emaitza bat bakarrikbistaratu daiteke hamartar periodiko gisa.• Zatiki mistoan erabilitako digituen kopuruaren totala (osoa,

zenbakitzailea, izendatzailea eta ikur bereizlea barne) ezin da 10 bainogehiago izan.

• Balioaren datuen tamaina, hamartar periodiko gisa bistaratzean, ezin da99 byte baino handiagoa izan; horrela kalkulatuta: [digitu kopurua(bakoitza byte 1)] + [byte 1 dezimal koma] + [3 byte hamartar

periodikoaren kudeaketa kodea]. Adibidez, -en datuen tamainahau izango litzateke: 4 byte digituentzat, byte 1 dezimal komarentzat, eta3 byte hamartar periodikoaren kudeaketa kodearentzat; osotara 8 byte.

Kalkuluen historia eta errepikapena Kalkuluen historia eta/edo pantailaren goiko aldean gainean eta/edo azpian goianeta/edo behean kalkulu historia eduki gehiago dagoela adierazten du.

Erabili eta kalkulu historia edukietan mugitzeko.

2 + 2 = 4 223 + 3 = 6 33

(Atzera mugitzen da)

Oharra: Kalkuluen historiaren datuak sakatzean, beste kalkulu modubatera aldatzerakoan, Sarrera/Irteera ezarpena aldatzerakoan edo RESETariketa bat egiten duzunean (“Dena hasi” edo “Datuak doitu”) ezabatzendira.

ErrepikatuKalkulu emaitza bat pantailan dagoenean, sakatu edo aurretikokalkuluan erabilitako adierazpena editatzeko.

4 × 3 + 2 = 14 4324 × 3 − 7 = 5 (Jarraituz) 7

14

スクリプト.indd 14 2016/06/22 16:57:41

Memoria funtzioak erabili Erantzunaren memoria (Ans) / Aurretiko erantzunarenmemoria (PreAns)Lortutako azkeneko kalkulu emaitza Ans (Erantzun) memorian gordetzenda. Azkenekoaren aurretik lortutako kalkulu emaitza PreAns (AurretikoErantzun) memorian gordetzen da. Kalkulu berri baten emaitza bistaratzeakAns memoriaren edukiak PreAns memoriara mugituko ditu eta kalkuluberriaren emaitza Ans memorian gordeko da.Oharra: PreAns memoria Kalkulatu moduan bakarrik erabil daiteke. PreAnsmemoriaren edukiak kalkulagailua Kalkulatu modutik beste modu bateansartzen denean ezabatzen dira.

Adibidea Ans erabiliz: 14 × 13-ren emaitza 7-tan zatitzeko

1413

(Jarraituz) 7

123 + 456 = 579789 − 579 = 210

123456(Jarraituz) 789

Adibidea PreAns erabiliz: Tk+2 = Tk+1 + Tk (Fibonacci sekuentzia)-rentzat,

zehaztu sekuentzia T1-tik T4-eraino. Kontuan hartu ordea, T1 = 1 eta T2 = 1

dela.

T1 = 1 1(Ans = T1 = 1)

T2 = 1 1(Ans = T2 = 1, PreAns = T1 = 1)

T3 = T2 + T1 = 1 + 1

(PreAns)

(Ans = T3 = 2, PreAns = T2 = 1)

T4 = T3 + T2 = 2 + 1

Aldagaiak (A, B, C, D, E, F, M, , )Aldagaiei balioak eman diezaiekezu eta aldagaiak kalkuluetan erabili.

3 + 5-en emaitza A aldagaiari emateko

35(A)

A aldagaiaren edukiak 10-ekin biderkatzeko

(Jarraituz) (A)10*1

A aldagaiaren edukiak berreskuratzeko

(Jarraituz) (RECALL)*2

(A)A aldagaiaren edukiak ezabatzeko

0(A)

15

スクリプト.indd 15 2016/06/22 16:57:41

*1 Aldagaia hemen azaltzen den moduan sartu: sakatu eta ondoren

sakatu nahi duzun aldagaiaren izenari dagokion tekla. aldagaiaren

izentzat sartzeko, sakatu ( ) edo .

*2 (RECALL) sakatzean pantaila bat bistaratzen da A, B, C, D, E,

F, M, eta aldagaiei une honetan emandako balioak erakustendituena. Pantaila honetan, balioak beti “Normala 1” Zenbaki formatuerabiliz bistaratzen dira. Pantaila ixteko aldagaiaren balioa berreskuratu

gabe, sakatu .

Memoria independentea (M)Memoria independentean kalkuluen emaitzak gehitu edo emaitzak kenditzakezu. “M” azalduko da pantailan memoria independentean zero ez denbalio bat gordeta dagoenean.

M-en dauden edukiak ezabatzeko

0(M)

10 × 5-en emaitza M-en gehitzeko

(Jarraituz) 10510 + 5-en emaitza M-etik kentzeko

(Jarraituz) 105(M−)

M-en dauden edukiak berreskuratzeko

(Jarraituz) (RECALL)(M)Oharra: M aldagaia memoria independenterako erabiltzen da. Aukeraduzu, gainera, M aktibatu eta sartzen ari zaren kalkulu batean erabiltzeko.

Memoria guztietako edukiak ezabatuAns memoria, memoria independentea eta aldagaien edukiak mantentzen

dira sakatu, kalkulu modua aldatu edo kalkulagailua itzaltzen baduzu

ere. PreAns memoriaren edukiak mantentzen dira sakatu etakalkulagailua itzaltzen baduzu ere Kalkulatu modutik atera gabe. Eginhurrengo prozedura memoria guztien edukiak ezabatu nahi badituzu.

(RESET)(Memoria)(Bai)

Funtzio kalkuluak Oharra: Abian den eragiketa bat emaitza agertu aurretik eteteko, sakatu

.

Pi : 3,141592654 modura bistaratzen da, baina barneko kalkuluakegiteko balio osoa erabiltzen da, hau da, = 3,14159265358980.

Logaritmo Naturala oinarriarekin 2,718281828 gisa bistaratzen da,

baina = 2,71828182845904 erabiltzen da barneko kalkuluetan.

sen, cos, tan, Arcsen, Arccos, Arctan: Zehaztu angeluaren unitateakalkuluak egin aurretik.

sen 30° = (Angelu unitatea: Grahirurog (D))

30

senh, cosh, tanh, Arcsenh, Arccosh, Arctanh: Sartu (Fhiperbolikoak)*1 sakatzean agertzen den menuko funtzio bat. Angeluarenunitatearen ezarpenak ez du eraginik kalkuluetan.

*1 Kalkulu moduaren arabera, sakatu behar duzu.

, r, : Funtzio hauek angeluaren unitatea zehazten dute. °-k gradua

zehazten du, r-k radiana eta -k gradu ehundarra. Sartu hurrengo tekla

16

スクリプト.indd 16 2016/06/22 16:57:41

ariketa egiterakoan agertzen den menuko funtzio bat: (Angelu

unitatea)*2.

/2 radian = 90° (Angelu unitatea: Gra hirurog (D))

( )2(Angelu unitatea)(r)

*2 Kalkulu moduaren arabera, sakatu beharko duzu.

, : Funtzio esponentzialak.5 × 2 = 296,8263182

(S Matem/I Matem) () 52(Lerro S/Lerro I) () 52

log: Funtzio logaritmikoa. Erabili (log) logab logaritmo gisa sartzeko

( , ). baliorik gabe uzten baduzu, 10 oinarria da lehenetsitako ezarpena.

log101000 = log 1000 = 3 (log) 1000log216 = 4 (log) 2(,) 16 tekla sarrerarako ere erabil daiteke, baina bakarrik konfiguraziomenuan S Matem/I Matem edo S Matem/I Hamar hautatuta daudeneanSarrera/Irteera-en. Kasu honetan, oinarriarentzat balio bat sartu behar duzu.

log216 = 4 216ln: Logaritmo naturala oinarriarekin.

ln 90 (= log 90) = 4,49980967 902, 3, , , , , -1: Berreturak, erro berretuak eta elkarrekiko

zenbakiak.

(1 + 1)2+2 = 16 1122(52)3 = 15625 5( 3)

(S Matem/I Matem) () 532(Lerro S/Lerro I) 5() 32

(S Matem/I Matem) 23(Lerro S/Lerro I) 23

, , , : Funtzio hauek Gauss-Kronrod metodoa erabiltzen dutezenbaki integrazioa, deribatuaren hurbilketa kendura zentralaren metodoanoinarrituta, -en tarte espezifiko baten batuketaren kalkulua eta -entarte espezifiko baten biderketaren kalkulua egiteko.Sarrera Sintaxia(1) S Matem/I Matem edo S Matem/I Hamar hautatuta dagoenean

(2) Lerro S/Lerro I edo Lerro S/I Hamar hautatuta dagoenean

-ek tolerantzia zehazten du, 1 × 10-5 bihurtzen dena -entzat ezer

sartzen ez denean. -ek tolerantzia zehazten du, 1 × 10-10 bihurtzen

dena -entzat ezer sartzen ez denean. eta hurrengo tartean

zehaztu daitezkeen zenbaki osoak dira: -1 × 1010 < < 1 × 1010. eta hurrengo tartean zehaztu daitezkeen zenbaki osoak dira: < 1 × 1010,

< 1 × 1010, .

17

スクリプト.indd 17 2016/06/22 16:57:41

Integrazio eta diferentzial kalkuluetarako kontuan izan beharrekoak• Funtzio trigonometriko bat erabiltzean -en, zehaztu “Radiana”

angeluaren unitate gisa.

• balio txikiago batek zehaztasuna handitzen du, baina kalkuluaren

denbora ere luzatzen du. zehaztean, erabili 1 × 10-14 balioa edo baliohandiago bat.

• Integrazioak orokorrean denbora luzea behar du.

• -en edukiaren arabera, integrazio eremu barneko balio positibo edonegatiboen arabera edo integrazio eremuaren arabera, onartutakotartearen neurria gainditzen duen kalkulu errorea sor daiteke etakalkulagailuak errore mezu bat bistaratuko du.

• Deribatuen kalkuluetan, zehaztasun faltaren edo erroreen kausa izandaitezke honako hauek: puntu ez kontsekutiboak, gorabeheramuturrekoak, puntu oso handi edo oso txikiak, inflexio-puntuak edobereiz ezin daitezkeen puntuen sarrera, edo puntu diferentzial batenemaitza edo zerotik hurbileko kalkulu diferentzial baten emaitza.

(S Matem/I Matem) ( )1( )(Lerro S/Lerro I) ( )(,)

1(,)( )Deribatua = /2 puntuan lortzeko honako funtzioarentzat: = sen( )(Angelu unitatea: Radiana)

()( ) …(1)

(S Matem/I Matem)

(Jarraipena (1)-en atzetik) ( )2(Lerro S/Lerro I)

(Jarraipena (1)-en atzetik) (,)( )2

(S Matem/I Matem) ()( )115(Lerro S/Lerro I) ()( )1

(,) 1(,) 5

(S Matem/I Matem) ()( )115(Lerro S/Lerro I) ()( )1

(,) 1(,) 5Pol, Rec: Pol erabiliz, koordenatu angeluzuzenak koordenatu polarbihurtzen dira; Rec erabiliz, koordenatu polarrak koordenatu angeluzuzenbihurtzen dira.

• Zehaztu angeluaren unitateakalkuluak egin aurretik.

• eta eta eta -ren kalkuluenemaitza bakoitza eta aldagaiei egokitzen zaiehurrenez hurren.

• kalkuluaren emaitza -180° <

180° tartean bistaratzen da.

18

スクリプト.indd 18 2016/06/22 16:57:41

Koordenatu angeluzuzenak koordenatu polar bihurtzeko (Angeluunitatea: Gra hirurog (D))

(S Matem/IMatem)

(Pol)2(,)2

Koordenatu polarrak koordenatu angeluzuzen bihurtzeko (Angeluunitatea: Gra hirurog (D))

(S Matem/I Matem) (Rec)2(,) 45 ,

!: Funtzio faktoriala.

(5 + 3) ! = 40320 53( !)Abs: Balio absolutu funtzioa.

|2 − 7| × 2 = 10

(S Matem/I Matem) (Abs) 272(Lerro S/Lerro I) (Abs) 272Ran#: 0,000-tik 0,999-rainoko tartean pseudo-ausazko zenbakia sortzenduen funtzioa. Emaitza zatiki gisa bistaratzen da konfigurazio menuan SMatem/I Matem hautatuta dagoenean Sarrera/Irteera-entzat.

Ausazko hiru digitu zenbaki osoak lortzeko

1000(Ran#)(Emaitza egite bakoitzarekin desberdin da.)

RanInt#: Zehaztutako hasiera balio eta bukaera balio tartean pseudo-ausazko zenbaki osoa sortzen duen funtzioa.

1-etik 6-rainoko tartean ausazko zenbaki osoak sortzeko

(RanInt) 1(,) 6(Emaitza egite bakoitzarekin desberdin da.)

P , C : Permutazio ( P ) eta konbinazio ( C ) funtzioak.

10 pertsonetako talde batean lau aukeratzerakoan egon daitezkenpermutazio eta konbinazioen kopurua zehazteko

Permutazioak: 10( P ) 4Konbinazioak: 10( C ) 4

Rnd: Rnd funtzioa erabiltzean argumentuaren zatiki dezimalen balioakbiribiltzen ditu une honetako Zenbaki formatu ezarpenaren arabera.Adibidez, Rnd(10 ÷ 3)-en barneko eta bistaratutako emaitza 3,333 Zenbakiformatu ezarpena Hamart kop fink 3 denean. Normala 1 edo Normala 2ezarpena erabiltzean argumentua mantisa atalaren 11. digituan biribildukoda.

Hurrengo kalkuluak egiteko Hamart kop fink 3 hautatuta dagoeneanpantailako digitu kopuruarentzat: 10 ÷ 3 × 3 eta Rnd(10 ÷ 3) × 3 (SMatem/I Hamar)

(CONFIG)(Zenbaki formatu)(Hamart kop fink)1033

(Rnd) 1033Simp: Zatikia faktore komun txikienarekin gutxitzen duen funtzioa.Sinplifikatzeko faktorea ere zehaztu dezakezu.Oharra: Funtzio hau konfigurazio menuan Eskuz hautatuta dagoeneanSinplifikatu-entzat bakarrik erabil daiteke.

(CONFIG)(Sinplifikatu)(Eskuz)

234678

-k adierazten du zatikia gehiago sinplifikatu daitekeela.

19

スクリプト.indd 19 2016/06/22 16:57:41

(Simp)

3-ko faktorea erabiltzeko sinplifikatzeko

234678(Simp) 3edo 234678(Simp) 3

* Goian erakusten den moduan, Simp agindua zatikia sartu ondorensakatzen bada, kalkuluaren emaitza zatiki modura agertuko da, unehorretan Sarrera/Irteera ezarpena kontuan hartu gabe. Horrez gain,

sakatzean ordez, kalkuluaren emaitza zatiki gisa bistaratukoda.

MCD, MCM: MCD-k bi balioen zatitzaile komun handiena zehazten du;MCM-k multiplo komun txikiena zehazten du.

28 eta 35-en zatitzaile komun handiena zehazteko

(MCD) 28(,) 359 eta 15-en multiplo komun txikiena zehazten du

(MCM) 9(,) 15Int: Balio baten zati osoa ateratzen du.

-3,5-en zati osoa ateratzeko

(Int)3.5Intg: Balio bat gainditzen ez duen zenbaki oso handiena zehazten du.

-3,5 gainditzen ez duen zenbaki oso handiena zehazteko

(Intg)3.5

QR Code funtzioa Zure kalkulagailuak gailu adimendun batek irakur ditzakeen QR Code*ikurrak bistaratu ditzake.* QR Code DENSO WAVE INCORPORATED-en marka erregistratua da

Japonian eta beste herrialde batzuetan.Garrantzitsua• Atal honetako eragiketak egiteko erabiltzen ari zaren gailu adimendunak

QR Code irakurgailu bat du, QR Code ikur ugari irakur ditzakeena etaInternetera konekta daitekeena.

• Kalkulagailu honek erakusten duen QR Code bat gailu adimendunarekineskaneatzean, gailu adimenduna CASIO enpresaren web-orrialdeansartuko da.

Oharra: Sakatu (QR) QR Code bat bistaratzeko konfiguraziopantaila, menu pantaila bat, errore pantaila bat, kalkulu emaitza pantaila batedozein kalkulu modutan edo taula pantaila bat bistaratzen direnean.Xehetasunak ikusteko, ikusi CASIO-ren webgunea (wes.casio.com).

QR Code bat bistaratuAdibidez: Kalkulatu moduan kalkulu emaitza baten QR Code-a bistaratu eeta gailu adimendun batekin eskaneatzeko

1. Egin kalkuluren bat Kalkulatu moduan.

2. Sakatu (QR) QR Code-a bistaratzeko.

• Pantailaren beheko eskuineko izkinekozenbakiak une horretako QR Code-arenzenbakia eta QR Code ikurren kopuru osoaerakusten ditu. Hurrengo QR Code-a

bistaratzeko, sakatu edo .

20

スクリプト.indd 20 2016/06/22 16:57:41

Oharra: Pantailaren goiko aldean adierazle bat bistaratzen dakalkulagailuak QR Code bat sortzen duen bitartean.

Aurretiko QR Code batera itzultzeko, sakatu edo behar denaldi guztietan kodea agertzen den arte aurrera mugitzeko.

3. Erabili gailu adimendu bat kalkulagailuaren pantailako QR Code-aeskaneatzeko.• QR Code bat nola eskaneatu jakin nahi baduzu, ikusi erabiltzen ari

zaren QR Code irakurlearen erabiltzailearen dokumentazioa.

Zailtasunik baduzu QR Code bat eskaneatzean: QR Code bistaratzen

den bitartean erabili eta QR Code-aren pantailaren kontrasteadoitzeko. Kontrastearen doitze horrek QR Code-en bistaratzea bakarrikeragiten du.Garrantzitsua• Erabiltzen duzun gailu adimenduna eta/edo QR Code irakurtzeko

aplikazioaren arabera, arazoak izan daitezke kalkulagailu honek sortzendituen QR Code ikurrak irakurtzean.

• Konfiguratutako “QR Code” ezarpena “3. bertsioa” denean, QR Codeikurrak bistara ditzaketen kalkulagailu moduak mugatuta daude. QRCode-ak bistaratzen saiatzen bazara QR Code-en bistaratzea onartzenez duen modu batean, “Bateraezin (3 bertsioa)” mezua agertuko da.Hala ere, errazagoa da ezarpen honek ematen duen QR Code-a gailuadimendu batekin irakurtzea.

• Informazio gehiago nahi baduzu, ikusi CASIO-ren webgunea(wes.casio.com).

QR Code-en bistaratzetik ateratzeko: Sakatu edo (QR).

Kalkuluak zenbaki konplexuekin Zenbaki konplexuekin kalkuluak egiteko, sartu Konplexuak moduan.Zenbaki konplexuak sartzeko koordenatu angeluzuzenak ( + ) edokoordenatu polarrak ( ) erabil ditzakezu. Zenbaki konplexuekin egindakokalkuluen emaitzak konfigurazio menuko Konplexuak ezarpenaren araberabistaratzen dira.

(1 + )4 + (1 − )2 = -4 − 2 (Konplexuak: + )*

1( )41( ) (Angelu unitatea: Gra hirurog (D), Konplexuak: + )

2( ) 45 (Angelu unitatea: Gra hirurog (D), Konplexuak: )

22( )* Zenbaki konplexu bat zenbaki oso batekin berretzean hurrengo sintaxia

erabiliz ( + ) , berreturaren balioa hurrengo tartean egon daiteke: -1 ×

1010 < < 1 × 1010.Oharra• Kalkuluaren emaitza koordenatu polarren gisan sartu eta bistaratu nahi

badituzu, zehaztu angeluaren unitatea kalkulua hasi baino lehen.

• Kalkuluaren emaitzaren balioa -180°< 180° tartean bistaratzen da.• Kalkuluaren emaitza bistaratzen baduzu Lerro S/Lerro I edo Lerro S/I

Hamar hautatuta dagoenean eta (edo eta ) lerro ezberdinetanerakutsiko dira.

Kalkulu adibideak Konplexuak moduanOndokoaren zenbaki konplexuaren konjugatua lortzeko (Conjg): 2 + 3(Konplexuak: + )

21

スクリプト.indd 21 2016/06/22 16:57:42

(Konjokatu) 23( )Ondokoaren balio absolutua (Abs) eta argumentua lortzeko (Arg): 1 + (Angelu unitatea: Gra hirurog (D))

(Abs) 1( )(Argumentu) 1( )

Ondokoaren zati erreala (ReP) eta zati irudikaria (ImP) ateratzeko: 2 + 3

(Zati erreala) 23( )(Zati irudikaria) 23( )

Agindu bat erabili kalkuluaren irteeraren formatuazehazteko

(Angelu unitatea: Gra hirurog (D))

22( )( )2( ) 45( + )

CALC erabili CALC-ekin aldagai bat edo gehiago dituzten kalkulu adierazpenak sardaitezke, aldagaiei balioak eman eta emaitza kalkulatu. CALC Kalkulatumoduan eta Konplexuak moduan erabil daiteke.CALC erabil dezakezu beheko motakoen adierazpenak gordetzeko.• 2 + 3 , 2A + 3B + C, A + B , etab.• + : ( + ), etab.• = 2 + + 3, etab.

Oharra: sakatzen duzunetik CALC-etik ateratzeko sakatzen duzunarte, sarrerarako prozedura linealak erabili behar dituzu.

3A + B gorde eta ondoko balioak ordezteko kalkulua egiteko: A = 5, B = 10

3(A)(B)

510

SOLVE erabili SOLVE-k Newtonen metodoa erabiltzen du ekuazioen ebazpenahurbiltzeko. Kontuan hartu SOLVE Kalkulatu moduan bakarrik erabildaitekeela. SOLVE-k ekuazioen sarrera hurrengo formatuetan onartzen du.Adibideak: = + 5, = sen(M), + C ( + C = 0 gisa hartuta)Oharra• Ekuazio batek parentesi irekia duten sarrera funtzioak baditu (adib. sen

eta log), ez utzi itxiera parentesiak jarri gabe.

• (SOLVE) sakatzen duzunetik SOLVE-tik ateratzeko sakatzenduzun arte, sarrerarako prozedura linealak erabili behar dituzu.

2 + = 0 ebazteko -entzat = -2 denean

( )(B)(=) 0

(SOLVE)

22

スクリプト.indd 22 2016/06/22 16:57:42

Sartu hasiera balio bat -entzat(Hemen, 1. sarrera):

1

B-ri -2 eman: 2

Zehaztu ebatzi nahi duzun aldagaia

(Hemen ebatzi nahi dugu, beraz mugitu

nabarmentzea -era.):

Ebatzi ekuazioa:

(1) Ebatzitako aldagaia(2) Ebazpena(3) (Ezkerreko aldea) − (Eskuinekoaldea) emaitza

• Ebazpenak beti hamartar gisan bistaratzen dira.• (Ezkerreko aldea) − (Eskuineko aldea)-ren emaitza geroz eta gehiago

zerora inguratu, are eta zehatzago izango da ebazpena.

Garrantzitsua• SOLVE-k konbergentzia egiten du aurretik ezarritako aldi kopuru batean.

Ebazpenik aurkitzen ez badu, baieztapen pantaila bat bistaratzen da

“Jarraitu:[=]” erakusten duena, jarraitu nahi duzun galdetuz. Sakatu jarraitzeko edo SOLVE ariketa uzteko.

• (ebazpenaren aldagaia)-ren hasierako balio gisa sartzen duzunarenarabera, SOLVE-ek ezin izango du ebazpenik lortu. Hau gertatzen bada,aldatu hasierako balioa aldatzen ebazpenera hurbiltzeko.

• Izan daiteke SOLVE-ek ebazpen zuzena ezin duela zehaztu, ebazpenzuzen bat badago ere.

• SOLVE-ek Newtonen metodoa erabiltzen du, beraz ebazpen anitzbadago ere, bat bakarra emango du.

• Newton metodoaren mugaketak direla eta, ebazpenak lortzea zailaizaten da hurrengoaren antzeko ekuazioetarako:

.

Estatistika kalkuluak Estatistika kalkulu bat hasteko egin ondoko pausoak.

1. Sakatu , hautatu Estatistika moduaren ikonoa eta ondoren sakatu

.2. Agertzen den Aukeratu mota pantailan, sakatu beheko tekletako bat

estatistika kalkulu mota bat aukeratzeko.

(Aldagai bat) Aldagai bakarra ( )

(y=a+bx) Aldagai parekatua ( , ), erregresio lineala

(y=a+bx+cx2) Aldagai parekatua ( , ), erregresio koadratikoa

(y=a+b�ln(x)) Aldagai parekatua ( , ), erregresio logaritmikoa

(y=a� ^(bx)) Aldagai parekatua ( , ), erregresio esponentziala

(y=a�b^x) Aldagai parekatua ( , ), erregresio esponentziala

(y=a�x^b) Aldagai parekatua ( , ), berretura erregresioa

23

スクリプト.indd 23 2016/06/22 16:57:42

(y=a+b/x) Aldagai parekatua ( , ), alderantzizko erregresioa

• Aurreko edozein tekla ariketa egitean Estatistika editorea bistaratzenda.

Oharra: Kalkulu mota aldatu nahi baduzu Estatistika moduan sartu eta

gero, egin (Aukeratu mota) tekla ariketa kalkulu mota hautatzepantaila bistaratzeko.

Datuak sartu Estatistika editorearekinEstatistika editoreak bat, bi edo hiru zutabe bistaratzen ditu: aldagai

bakarra ( ), aldagai bakarra eta maiztasuna ( , Maiz), aldagai parekatua ( ,

), aldagai parekatua eta maiztasuna ( , , Maiz). Sar daiteken datuerrenkaden kopurua zutabeen kopuruaren arabera da: 160 errenkadazutabe batentzat, 80 errenkada bi zutabeentzat, 53 errenkada hiruzutabeentzat.Oharra• Erabili Maiz (maiztasuna) zutabea datu bereko elementuen kopurua

(maiztasuna) sartzeko. Maiz zutabearen bistaratzea aktibatu (bistaratu)edo desaktibatu (ez bistaratu) daiteke konfigurazio menuan Estatistikaezarpena erabiliz.

• Estatistika editorea pantailan dagoen bitartean tekla sakatzeanestatistika kalkulu pantaila bat bistaratzen da sartutako datuetanoinarritutako kalkuluak egiteko. Estatistika kalkulu pantailatik Estatistikaeditorera itzultzeko egin behar duzuna hautatutako kalkulu motaren

arabera da. Sakatu (Datuak) aldagai bakarra hautatu baduzu edo

(Datuak) aldagai parekatua hautatu baduzu.

1. adibidea: Erregresio logaritmikoa hautatu eta hurrengo datuak sartzeko:(170, 66), (173, 68), (179, 75)

(Aukeratu mota)(y=a+b�ln(x))

170173179666875

Garrantzitsua: Estatistika editoreak une honetan sartutako datu guztiakezabatuko dira Estatistika modutik ateratzean, aldagai bakarra eta aldagaiparekatu estatistika kalkulu mota artean aldatzean, edo konfiguraziomenuan Estatistika ezarpena aldatzean.Lerro bat ezabatzeko: Estatistika editorean, mugitu kurtsorea ezabatu nahi

duzun lerrora eta sakatu .Lerro bat txertatzeko: Estatistika editorean mugitu kurtsorea lerroa txertatunahi duzun kokalekura eta egin hurrengo tekla ariketa:

(Editore)(Txertatu lerroa).Estatistika editoreko eduki guztiak ezabatzeko: Estatistika editorean,

egin hurrengo tekla ariketa: (Editore)(Ezabatu dena).

Sartutako datuetan oinarritutako Estatistika balioakbistaratuEstatistika editoretik:

(Aldagai 1 Kalk edo 2 aldagaiko Kal)Estatistika kalkulu pantailatik:

(Aldagai 1 Kalk edo 2 aldagaiko Kal)

24

スクリプト.indd 24 2016/06/22 16:57:42

Sartutako datuetan oinarritutako Erregresio kalkuluemaitzak bistaratu (Aldagai parekatuen datuakbakarrik)Estatistika editoretik:

(Erregresio kalk)Estatistika kalkulu pantailatik:

(Erregresio kalk)

Sartutako datuetatik balio estatistikoak lortuSekzio honetako ariketak erabil ditzakezu ( , 2, etab.) aldagaiei

emandako balio estatistikoak berreskuratzeko Estatistika editorearekinsartutako datuetan oinarrituta. Aldagaiak kalkuluetan ere erabil ditzakezu.

Sekzio honetako ariketak Estatistika editorea bistaratzen den bitartean sakatzean agertzen den estatistika kalkulu pantailan egiten dira.Onartzen diren aldagai estatistikoak eta hauek berreskuratzeko sakatubehar dituzun teklak behean erakusten dira. Aldagai bakarreko estatistikakalkuluentzat, izartxo (*) batekin markatutako aldagaiak dira erabilgarri.

Batukaria: *, 2*, , 2, , 3, 2 , 4

(Batukari) -etik -ra

Elementuen kopurua: * / Batezbestekoa: *, / Populazio bariantza:2 *, 2 / Populazio desbideratze estandarra: *, / Lagin bariantza:

s2 *, s2 / Lagin desbideratze estandarra: s *, s

(Parametro) -etik -ra, -etik -raGutxieneko balioa: min( )*, min( ) / Gehienezko balioa: max( )*, max( )

Aldagai bakarreko estatistika kalkulua hautatuta dagoenean:

(Minimo/Maximo) , Aldagai parekatuko estatistika kalkulua hautatuta dagoenean:

(Minimo/Maximo) -etik -raLehenengo kuartila: Q1* / Batezbestekoa: Med* / Hirugarren kuartila: Q3*

(Aldagai bakarreko estatistika kalkuluetarako bakarrik)

(Minimo/Maximo) -tik -raErregresio koefizienteak: , / Korrelazio koefizientea: / Balioetsitako

balioak: ,

(Erregresio) -etik -era

Erregresio koefizienteak Erregresio koadratikoarentzat: , , /

Balioetsitako balioak: 1, 2,

(Erregresio) -etik -ra

• , 1, 2 eta juxtu aurrean dagoen argumentu bat hartzen duten

aginduak dira.

2. adibidea: Aldagai bakarraren datuak sartzeko = {1, 2, 2, 3, 3, 3, 4, 4,5}, elementu bakoitzaren errepikapenak zehazteko Maiz zutabea erabiliz

{ ; Maiz } = {1;1, 2;2, 3;3, 4;2, 5;1} eta batezbestekoa kalkulatzeko.

(CONFIG)(Estatistika)(On)

(Aukeratu mota)(Aldagai bat)

123451232

(Parametro)( )3. adibidea: Erregresio logaritmikoaren korrelazioa kalkulatzeko hurrengo

aldagai parekatuaren datuentzat eta erregresioaren formula zehazteko: ( ,

25

スクリプト.indd 25 2016/06/22 16:57:42

) = (20, 3150), (110, 7310), (200, 8800), (290, 9310). Zehaztu Hamart kopfink 3 (hiru dezimal zenbatekoa) emaitzentzat.

(CONFIG)(Estatistika)(Off)

(CONFIG)(Zenbaki formatu)(Hamart kop fink)(Aukeratu mota)(y=a+b�ln(x))

201102002903150731088009310

(Erregresio)(r)(Erregresio)(a)(Erregresio)(b)

Balioetsitako balioak kalkulatuAldagai parekatuaren estatistika kalkuluarekin lortutako erregresioaren

formulan oinarrituta, -ren balioetsitako balioa kalkulatu daiteke -ren balio

jakin batentzat. Dagokion -ren balioak (bi balio, 1 eta 2, erregresio

koadratikoaren kasuan) -ren balio batentzat ere kalkulatu daitekeerregresioaren formulan.

4. adibidea: -ren balioetsitako balioa zehazteko = 160 denean 3.adibideko datuen erregresio logaritmikoak sortutako erregresioarenformulan. Zehaztu Hamart kop fink 3 emaitzarentzat. (Egin hurrengo ariketa3. adibideko ariketak amaitu ondoren)

160(Erregresio)( )Garrantzitsua: Erregresio koefizientearen, korrelazio koefizientearen etabalioetsitako balioen kalkuluak denbora luzea behar dezake datu elementukopuru handia dagoenean.

Banaketa normaleko kalkuluak eginAldagai bakarreko estatistika kalkulua hautatuta dagoenean, banaketanormaleko kalkuluak egiteko hurrengo tekla ariketa egitean agertzen den

menuan behean agertzen diren funtzioak hautatu: (Banaketanormal).

P, Q, R: Funtzio hauek argumentuahartzen dute eta banaketa normalestandarraren probabilitatea zehaztendute ondoan ilustratzen den moduan.

: Funtzio honen aurrean argumentua dago. Estatistika editoreakin

sartutako datuen aldaera estandarra kalkulatzen du balio datuentzat ( )batezbesteko datuak erabiliz eta ( ) populazio desbideratze estandarra.

5. adibidea: 2. adibideko aldagai bakarraren datuentzat, aldaeranormalizatua zehazteko = 2 denean eta P( ) puntu horretan.

2(Banaketa normal)( )

(Banaketa normal)(P()

Kalkuluak oinarrian Kalkuluak egin nahi dituzunean balio hamartarrak, hamaseitarrak, bitarraketa/edo zortzitarrak erabiliz, sartu N-oinarrian modura. N-oinarrian modura

26

スクリプト.indd 26 2016/06/22 16:57:42

sartu eta gero, sakatu ondoko teklaren bat zenbaki moduak aldatzeko:

(DEC) hamartarrentzat, (HEX) hamaseitarrentzat, (BIN)

bitarrentzat edo (OCT) zortzitarrentzat.

112 + 12 kalkulatzeko

(BIN)111

Oharra• Balio hamaseitarrentzat, erabili hurrengo teklak A-tik F-rainoko letrak

sartzeko: (A), (B), (C), (D), (E), (F).• N-oinarrian moduan ez da zatiki balioak (dezimalak) eta berretzaileak

sartzea onartzen. Kalkulu emaitza batek zatiki zati bat badu, moztuegiten da.

• Behean sarrera eta irteera tarteen (32 bit) xehetasunak erakusten dira.

Bitarra

Positiboa:00000000000000000000000000000000 01111111111111111111111111111111

Negatiboa:10000000000000000000000000000000 11111111111111111111111111111111

ZortzitarraPositiboa:Negatiboa:

00000000000 17777777777

20000000000 37777777777

Hamartarra -2147483648 2147483647

HamaseitarraPositiboa:Negatiboa:

00000000 7FFFFFFF80000000 FFFFFFFF

Sartutako balio zehatz batentzat zenbaki moduazehaztuBalio baten segidan agindu berezi bat sar dezakezu balio horren zenbakimodua zehazteko. Agindu bereziak hauek dira: d (hamartarra), h(hamaseitarra), b (bitarra) eta o (zortzitarra).

1010 + 1016 + 102 + 108 kalkulatu eta emaitza balio hamartar gisa

bistaratzeko

(DEC)(d) 10(h) 10 (b) 10(o) 10

Kalkulu emaitza bat balio mota bat bihurtuUne honetan bistaratzen den kalkulu emaitza beste balio mota bat

bihurtzeko erabili ondoko tekla ariketetako bat: (DEC), (HEX),

(BIN), (OCT).

1510 × 3710 hamartar moduan kalkulatzeko eta emaitza hamaseitar

bihurtzeko

(DEC) 1537(HEX)

Logika eta ezeztapen ariketakLogika eta ezeztapen ariketak egiteko sakatu eta agertzen denmenuan hautatu nahi duzun agindua (and, or, xor, xnor, Not, Neg). Ondoko

adibide guztiak modu bitarrean egiten dira ((BIN)).

10102 eta 11002-en AND logikoa zehazteko (10102 and 11002)

1010(and) 1100

10102-en bit mailako osagaia zehazteko (Not(10102))

27

スクリプト.indd 27 2016/06/22 16:57:42

(Not) 1010

Oharra: Balio bitar, zortzitar edo hamaseitar negatibo baten kasuan,kalkulagailuak balio bitarra bihurtzen du, biren osagaia hartzen du etaberriro jatorrizko zenbaki oinarri bihurtzen du. Balio hamartarrentzat,kalkulagailuak soilik minus ikurra eransten du.

Ekuazioak kalkulatu Egin ondoko pausoak Ekuazio/Funtzio moduan ekuazio bat ebazteko.

1. Sakatu , hautatu Ekuazio/Funtzio moduaren ikonoa eta sakatu .2. Egin beheko ariketetako bat kalkulu mota bat hautatzeko.

Aldibereko ekuazio linealak bi,hiru edo lau ezezagunekin

Sakatu (Ekuazio sistema) eta

erabili zenbaki tekla bat (-tik -ra) ezezagunen kopurua zehazteko.

Ekuazio koadratikoak, ekuaziokubikoak edo laugarren mailakoekuazioak

Sakatu (Ekuazio polinom) eta

erabili zenbaki tekla bat (-tik -ra) polinomioaren maila zehazteko.

3. Agertzen den Koefiziente editorea erabili koefiziente balioak sartzeko.

• Adibidez, 2 2 + − 3 = 0 ebazteko, sakatu (Ekuazio polinom)2. pausoan. Agertzen den Koefiziente editorea erabili

213 sartzeko.

• sakatzen baduzu koefiziente guztiak zero bihurtuko ditu.

4. Balio guztiak nahi bezala direnean, sakatu .

• Honek ebazpen bat bistaratzen du. sakatzen duzun bakoitzeanbeste ebazpen bat bistaratzen da. Azkeneko ebazpena bistaratzen

den bitartean sakatzean Koefiziente editorera itzuliko zara.• Ebazpenik ez dagoenean edo ebazpen mugagabeak daudenean,

mezu bat agertuko da. edo sakatzean Koefiziente editoreraitzuliko zara.

• Une honetan bistaratzen den ebazpena aldagai bati eman

diezaiokezu. Ebazpena bistaratzen den bitartean, sakatu etaeman nahi diozun aldagaiaren izenari dagokion tekla.

• Ebazpen bat bistaratzen den bitartean Koefiziente editorera

itzultzeko, sakatu .

Oharra: � duten ebazpenak kalkulu mota Ekuazio polinom deneanbakarrik bistaratzen dira.Une honetako ekuazio motaren ezarpena aldatzeko: Sakatu

(Ekuazio sistema) edo (Ekuazio polinom) eta ondoren sakatu

, edo . Ekuazio mota aldatzean Koefiziente editoreko koefizienteguztien balioak zerora aldatuko dira.

Kalkulu adibideak Ekuazio/Funtzio moduan + 2 = 3, 2 + 3 = 4

(Ekuazio sistema)123234

2 + 2 − 2 = 0

(Ekuazio polinom)

28

スクリプト.indd 28 2016/06/22 16:57:42

122

(Minimo lokalaren -koordenatua bistaratzen du honakoarentzat: = 2 + 2− 2.*)

(Minimo lokalaren -koordenatua bistaratzen du honakoarentzat: = 2 + 2− 2.*)

* Minimo lokal (edo maximo lokalaren) - eta -koordenatuak ere

bistaratzen dira honako funtzioarentzat: = 2 + + , baina kalkulumota gisa laugarren mailako ekuazio bat hautatuta dagoenean bakarrik.

Matrize kalkuluak Erabili Matrize modua 4 errenkada eta 4 zutaberainoko matrizeakkalkulatzeko. Matrize kalkulu bat egiteko, erabili matrize aldagai bereziak(MatA, MatB, MatC, MatD) ondoko adibideak erakusten duen moduan.

Adibidez:

1. Sakatu , hautatu Matrize moduaren ikonoa eta sakatu .

2. Sakatu (MatA)(2 errenkada)(2 zutabe).

• Honek Matrize editorea bistaratzen duMatA-rentzat zehaztutako 2 × 2matrizearen elementuak sartzeko.

3. Sartu MatA-ren elementuak: 2111.

4. Egin hurrengo tekla ariketa: (Matrize definit)(MatB)(2

errenkada)(2 zutabe).

5. Sartu MatB-ren elementuak: 2112.

6. Sakatu kalkulu pantailara aurreratzeko eta (MatA × MatB) kalkulua

egiteko: (MatA)(MatB).

• Honek MatAns (matrize erantzunmemoria) pantaila bistaratzen dukalkuluaren emaitzekin.

Matrize erantzun memoria (MatAns)Matrize moduan egindako kalkulu baten emaitza matrize bat denean,MatAns pantaila agertuko da emaitza erakutsiz. Emaitza “MatAns” izenekoaldagai bati emango zaio.MatAns aldagaia kalkuluetan erabil daiteke behean deskribatzen denmoduan.• MatAns aldagaia kalkulu batean txertatzeko egin hurrengo tekla ariketa:

(MatAns).• MatAns pantaila bistaratzen den bitartean hurrengo tekletako bat

sakatzean automatikoki kalkulu pantailara pasatuko da: , , ,

, , , ( 3).

Matrize aldagaien datuak eman eta editatuMatrize aldagai bati datu berriak emateko

1. Sakatu (Matrize definit) eta agertzen den menuan hautatudatuak eman nahi dizkiozun matrize aldagaia.

2. Agertzen den elkarrizketa koadroan, erabili zenbaki tekla bat (-tik

-ra) errenkada kopurua zehazteko.

29

スクリプト.indd 29 2016/06/22 16:57:43

3. Agertzen den hurrengo elkarrizketa koadroan, erabili zenbaki tekla bat

(-tik -ra) zutabe kopurua zehazteko.4. Agertzen den Matrize editorea erabili matrizearen elementuak sartzeko.

Matrize aldagai baten elementuak editatzeko

Sakatu (Matrize editatu) eta agertzen den menuan hautatu editatunahi duzun matrize aldagaia.Matrize aldagaien (edo MatAns-en) edukiak kopiatzeko

1. Erabili Matrize editorea kopiatu nahi duzun matrizea bistaratzeko.• MatAns-en edukiak kopiatu nahi badituzu, egin ondokoa MatAns

pantaila bistaratzeko: (MatAns).

2. Sakatu eta egin ondoko tekla ariketetako bat kopiaren helburua

zehazteko: (MatA), (MatB), (MatC), edo (MatD).• Honek Matrize editorea bistaratzen du kopiaren helburuaren

edukiekin.

Matrize kalkuluen adibideak

Hurrengo adibideek MatA = , MatB = , MatC =

erabiltzen dituzte.

MatA-ren determinantea lortzeko (Det(MatA))

(Determinante) MatA 2 × 2-ko identitate matrize bat sortu eta MatA-ari gehitzeko (Identity(2) +MatA)

(Identitate) MatA

Oharra: 1-etik 4-rako balio bat zehatz dezakezu Identitate aginduarenargumentu gisa (dimentsio kopurua).

MatB-ren transposizioa lortzeko (Trn(MatB))

(Matrize iraulia) MatB

MatA alderantzikatu, birekin berretu edo hirurekin berretzeko (MatA-1,MatA2, MatA3)

Oharra: Ezin duzu erabili hau sartzeko. Erabili “-1” sartzeko, birekin berretzeko eta ( 3) hirurekin berretzeko.

MatA

MatA

MatA ( 3)

MatB-ren elementu bakoitzeko balio absolutua lortzeko (Abs(MatB))

(Abs) MatB

MatC-ren errenkada maila forma zehazteko (Ref(MatC))

(Beheko triang m) MatC

MatC-ren errenkada maila forma murriztua zehazteko (Rref(MatC))

(Matriz diagonal) MatC

30

スクリプト.indd 30 2016/06/22 16:57:43

Zenbaki taula bat sortu Taula moduak zenbaki taula bat sortzen du funtzio bat edo bitan oinarrituta.

Adibidez: Zenbaki taula bat sortzeko eta

funtzioentzat tartearentzat, 0,5-eko urratsetan handituta

1. Sakatu , hautatu Taula moduaren ikonoa eta sakatu .2. Konfiguratu ezarpenak bi funtzioetatik zenbaki taula bat osatzeko.

(CONFIG)(Taula)( ( ), ( ))

3. Sartu .

( )12

4. Sartu .

( )12

5. Sakatu . Agertzen den Taula heina elkarrizketa koadroan, sartubalioak honakoentzat: Lehen (Lehenetsia: 1), Azken (Lehenetsia: 5) etaPausu (Lehenetsia: 1).

110.5

6. Sakatu zenbaki taula sortzeko.

• Sakatu 3. pausoko pantailaraitzultzeko.

Iradokizuna• 6. pausoan erakusten den zenbaki taulan, une horretan nabarmenduta

dagoen gelaxkan balioa aldatu dezakezu. -en balioa aldatzean lerroberdineko ( ) eta ( ) balioak dagokion moduan aldatuko dira.

• Une horretan nabarmenduta dagoen gelaxkaren gaineko gelaxkan

balio bat badago, edo sakatzean nabarmendutako gelaxkangaineko gelaxkaren balioaren balio berdina gehi pausoaren balioa

automatikoki sartuko da. Beraz, sakatzean gaineko gelaxkarenbalioaren balio berdina ken pausoaren balioa automatikoki sartzen da.

Lerro berdineko ( ) eta ( )-ren balioak dagokion moduan aldatuko dira.Oharra

• Goiko 4. pausoan sakatu ondoren, 5. pausotik aurrera jarraituta -

rentzat ezer sartu gabe, zenbaki taula bat sortuko da -rentzatbakarrik.

• Sortutako zenbaki taulako gehienezko errenkada kopurua konfiguraziomenuan taulentzako ezarpenaren arabera da. “ ( )” ezarpenarentzat 45

errenkada arte onartzen dira; “ ( ), ( )” ezarpenarentzat 30 errenkada.• Zenbaki taula sortzearen ariketak aldagaiaren edukiak aldatuko ditu.Garrantzitsua: Modu honetan sartutako funtzioak Taula moduan Sarrera/Irteera ezarpenak aldatzen direnean ezabatuko dira.

31

スクリプト.indd 31 2016/06/22 16:57:43

Bektore kalkuluak Erabili Bektore modua 2 dimentsio eta 3 dimentsioetako bektore kalkuluakegiteko. Bektore kalkulu bat egiteko, erabili bektore aldagai bereziak (VctA,VctB, VctC, VctD) ondoko adibideak erakusten duen moduan.

Adibidez: (1, 2) + (3, 4)

1. Sakatu , hautatu Bektore moduaren ikonoa eta sakatu .

2. Sakatu (VctA)(2 dimentsio).

• Honek Bektore editorea bistaratzen duVctA-ren 2 dimentsio bektoreasartzeko.

3. Sartu VctA-ren elementuak: 12.

4. Egin hurrengo tekla ariketa: (Bektore definit)(VctB)(2dimentsio).

5. Sartu VctB-ren elementuak: 34.

6. Sakatu kalkulu pantailara aurreratzeko eta (VctA + VctB) kalkulua

egiteko: (VctA)(VctB).

• Honek VctAns (bektore erantzunmemoria) pantaila bistaratzen dukalkuluaren emaitzekin.

Bektore erantzun memoriaBektore moduan egindako kalkulu baten emaitza bektore bat denean,VctAns pantaila agertuko da emaitza erakutsiz. Emaitza “VctAns” izenekoaldagai bati emango zaio.VctAns aldagaia kalkuluetan erabil daiteke behean deskribatzen denmoduan.• VctAns aldagaia kalkulu batean txertatzeko egin hurrengo tekla ariketa:

(VctAns).• VctAns pantaila bistaratzen den bitartean hurrengo tekletako bat

sakatzean automatikoki kalkulu pantailara pasatuko da: , , ,

.

Bektore aldagaien datuak eman eta editatuBektore aldagai bati datu berriak emateko

1. Sakatu (Bektore definit) eta agertzen den menuan hautatudatuak eman nahi dizkiozun bektore aldagaia.

2. Agertzen den elkarrizketa koadroan, sakatu edo bektorearendimentsioa zehazteko.

3. Agertzen den Bektore editorea erabili bektorearen elementuak sartzeko.Bektore aldagai baten elementuak editatzeko

Sakatu (Bektore editatu) eta agertzen den menuan hautatu editatunahi duzun bektore aldagaia.Bektore aldagaien (edo VctAns-en) edukiak kopiatzeko

1. Erabili Bektore editorea kopiatu nahi duzun bektorea bistaratzeko.• VctAns-en edukiak kopiatu nahi badituzu, egin ondokoa VctAns

pantaila bistaratzeko: (VctAns).

2. Sakatu eta egin ondoko tekla ariketetako bat kopiaren helburua

zehazteko: (VctA), (VctB), (VctC), edo (VctD).• Honek Bektore editorea bistaratzen du kopiaren helburuaren

edukiekin.

32

スクリプト.indd 32 2016/06/22 16:57:43

Bektore kalkuluen adibideakBeheko adibideek VctA = (1, 2), VctB = (3, 4) eta VctC = (2, -1, 2)erabiltzen dituzte.

VctA • VctB (Bektore biderketa eskalarra)

VctA (Biderka eskalar) VctB

VctA × VctB (Biderketa bektoriala)

VctA VctB

VctC-ren balio absolutuak lortzeko (Abs(VctC))

(Abs) VctC

VctA eta VctB-k osatzen duten angelua zehazteko (Angle(VctA,VctB)) hirudezimal zenbatekora (Hamart kop fink 3). (Angelu unitatea: Gra hirurog (D))

(CONFIG)(Zenbaki formatu)(Hamart kop fink)(Angelua) VctA (,)

VctB VctB normalizatzeko (UnitV(VctB))

(Bektor unitario) VctB

Desberdintza kalkuluak Erabili hurrengo prozedura 2., 3., edo 4. mailako desberdintzak ebazteko.

1. Sakatu , hautatu Inekuazio moduaren ikonoa eta sakatu .

2. Agertzen den elkarrizketa koadroan, erabili zenbaki tekla bat (-tik

-ra) desberdintzaren maila zehazteko.

3. Agertzen den menuan, erabili -tik -rainoko teklak desberdintzaikurraren mota eta orientazioa hautatzeko.

4. Agertzen den Koefiziente editorea erabili koefiziente balioak sartzeko.• Adibidez, 2 + 2 − 3 < 0 ebazteko, sartu honakoa koefizienteentzat

( = 1, = 2, = -3): 123.

• sakatzen baduzu koefiziente guztiak zero bihurtuko ditu.

5. Balio guztiak nahi bezala direnean, sakatu .• Honek ebazpenak bistaratzen ditu.• Ebazpenak bistaratzen diren bitartean Koefiziente editorera

itzultzeko, sakatu .

Desberdintza mota aldatzeko: Sakatu (Polinomikoa) desberdintzamaila hautatzeko erabil daitekeen elkarrizketa koadro bat bistaratzeko.Desberdintza baten maila aldatzean Koefiziente editorearen koefizienteguztien balioak zerora aldatuko dira.

Kalkulu adibideak Inekuazio moduan3 3 + 3 2 − 0

(Polinomikoa)(3. mailako desberdintza)(ax3+bx2+cx+d>0)

331

33

スクリプト.indd 33 2016/06/22 16:57:43

Oharra• Emaitzak ondoko pantaila-argazkiak

erakusten duen moduan bistaratzen dirakonfigurazio menuan Sarrera/Irteeraezarpenean S Matem/I Matem ez denbeste aukera bat hautatuta dagoenean.

• Emaitza pantailan “Erreal guztiak” agertzen da desberdintza baten

ebazpena osoa zenbakiak direnean (adibidez, 2 0).• Emaitza pantailan “Soluziorik gabe” agertzen da desberdintza batentzat

ebazpenik ez dagoenean (adibidez, 2 < 0).

Egiaztatu funtzioa erabili Egiaztatu sartutako berdintza edo desberdintza bat egiazkoa (Egia-renbidez adierazita) edo faltsua (Gezurra-en bidez adierazita) denegiaztatzeko erabil daitekeen funtzio bat da.Hurrengo adierazpenak sar ditzakezu egiaztatzeko Egiaztatu moduan.• Eragile erlazional bat duten berdintzak edo desberdintzak

, , , , , etab.• Eragile erlazional anitz dituzten berdintzak edo desberdintzak

, , , , etab.

Kalkulu adibidea Egiaztatu moduanOharra: Eragile erlazional bat duen berdintza edo desberdintza baten

egiazko-faltsu judizioa Egia denean, sakatzean juzgatutakoadierazpenaren eskuin aldea sartzen du hurrengo lerro gisa. Funtzio hauberdintza edo desberdintza baten egiazko-faltsu judizio jarraia egitekoerabil daiteke.

Egin honakoaren egiazko-faltsu judizioa eta

1. Sakatu , hautatu Egiaztatu moduaren ikonoa eta sakatu .

2. Sartu eta egin egiazko-faltsu judizioa.

( )1( )5(=)* ( )( ) 5( )5

3. Sakatu .• Honekin 2. pausoan juzgatutako

berdintzaren eskuin aldeaautomatikoki sartuko da.

4. Sartu berdintza berriaren eskuin aldea ( ) egiazko-faltsujudizioa egiteko.

( )6( )5

* Berdintza edo desberdintza ikurra hautatu dezakezu sakatzeanagertzen den menuan.

Oharra• Egiaztapenaren emaitzak Ans memorian 1 egokituko du Egia denean eta

0 Gezurra denean.• Egiaztatu moduan, kalkulagailuak sartutako adierazpenean ariketa

matematiko bat egingo du eta emaitzaren arabera Egia edo Gezurrabistaratuko da. Horrengatik, kalkuluaren errore bat gerta daiteke edo

34

スクリプト.indd 34 2016/06/22 16:57:43

matematikoki zuzena den emaitza bat ezin izango da bistaratu sartutakokalkulu adierazpenak funtzio baten puntu singularra edo inflexio-punturainguratzen den kalkulu bat duenean edo sartutako adierazpenak kalkuluanitz ariketak dituenean.

Garrantzitsua• Adierazpen batzuk Sintaxi ERROREA bat eragiten dute eta ezin dira

egiaztatu.• Norabide berdinean bideratuta ez dauden eragile erlazional anitz dituen

adierazpen batek (Adibidez: ) Sintaxi ERROREA bat eragitendu.

• Honakoekin batera ≠ duen adierazpen batek: <, >, , (Adibidez:) Sintaxi ERROREA bat eragiten du.

Banaketa kalkuluak Beheko prozedurak erabil ditzakezu zazpi banaketa kalkulu mota ezberdinegiteko.

1. Sakatu , hautatu Banaketa moduaren ikonoa eta sakatu .2. Agertzen den menuan, sakatu beheko tekletako bat banaketa kalkulu

mota bat aukeratzeko.

(DP Normala) Probabilitate trinkotasun normala

(BM Normala) Metatze banaketa normala

(Alderantzizko N) Alderantzizko metatze banaketa normala

(DP Binomial) Probabilitate binomiala

(BM Binomial) Banaketa metatze binomiala

(DP Poisson) Poissonen probabilitatea

(BM Poisson) Poissonen metatze banaketa

• Kalkulu mota gisa DP Normala, BM Normala edo Alderantzizko Nhautatzen baduzu, joan prozedura honen 4. pausora. Beste kalkulumota guztientzat, joan 3. pausora.

3. Agertzen den elkarrizketa koadroan, hautatu ( ) datuak sartzeko metodobat.

• Aldi berean datu elementu anitzak sartzeko, sakatu (Zerrenda).

Datu elementu bakarra sartzeko, sakatu (Aldagai).

• Goian (Zerrenda) hautatu baduzu, zerrenda pantaila bat agertuko

da orain datu elementuak sar ditzazun.4. Sartu datuak aldagaientzat.

• Datuak sartzea behar dituzten aldagaiak, prozedura honen 2.pausoan hautatutako kalkulu motaren arabera dira.

5. Aldagai guztientzat datuak sartu ondoren, sakatu .• Honek kalkuluen emaitzak bistaratzen ditu.

• Azkeneko ebazpena bistaratzen den bitartean sakatzen baduzualdagaiak sartzeko pantailara itzuliko zara.

Oharra• Prozedura honen 3. pausoan “Zerrenda” ez den beste aukera bat

hautatu baduzu, kalkuluaren emaitza Ans memorian gordeko da.• Banaketa kalkuluen zehaztasuna sei digitu esanguratsuerainokoa da.

35

スクリプト.indd 35 2016/06/22 16:57:43

Banaketa kalkulu mota aldatzeko: Sakatu (Aukeratu mota) etahautatu nahi duzun banaketa mota.

Sarrera onartzen duten aldagaiakBehean agertzen dira sarrera onartzen duten banaketa kalkulu aldagaiak.

DP Normala: , ,

BM Normala: Beh mu, Goi mu, ,

Alderantzizko N: Azaler, , (azken ezarpena beti ezkerretara.)

DP Binomial, BM Binomial: , ,

DP Poisson, BM Poisson: ,

: datuak, : desbideratze estandarra ( > ), , : batezbestekoa, Beh mu:

beheko muga, Goi mu: goiko muga, Azaler: probabilitate balioa (0 Azaler

1), : saiakera kopurua, : arrakasta probabilitatea (0 1)

Zerrenda pantailaAldagai bakoitzarentzat 45 datu lagin arte sar ditzakezu. Kalkuluenemaitzak zerrenda pantailan bistaratzen dira ere.

(1) Banaketa kalkulu mota(2) Kurtsorearen une horretako posiziokobalioa

(3) Datuak ( )(4) Kalkuluen emaitzak (P)

Datuak editatzeko: Mugitu kurtsorea aldatu nahi dituzun datuak dituen

gelaxkara, sartu datu berriak eta sakatu .Datuak ezabatzeko: Mugitu kurtsorea ezabatu nahi dituzun datuetara eta

sakatu .Datuak txertatzeko: Mugitu kurtsorea datuak txertatu nahi dituzun

posiziora, sakatu (Editore)(Txertatu lerroa) eta sartu datuak.

Datu guztiak ezabatzeko: Sakatu (Editore)(Ezabatu dena).

Kalkulu adibideak Banaketa moduanProbabilitate trinkotasun normala kalkulatzeko = 36, = 2, = 35 denean

1. Egin ondoko tekla ariketa DP Normala hautatzeko.

(Aukeratu mota)(DP Normala)• Honek aldagaiak sartzeko pantaila

bistaratzen du.

2. Sartu balioak , eta -entzat. 362353. Sakatu .

• Honek kalkuluen emaitzak bistaratzenditu. ( =)

• Berriro sakatzean edo sakatzean prozedura honetako 1.pausoko aldagaiak sartzeko pantailara itzuliko zara.

Oharra: Une honetan bistaratzen den ebazpena aldagai bati eman

diezaiokezu. Ebazpena bistaratzen den bitartean, sakatu eta eman nahidiozun aldagaiaren izenari dagokion tekla.

Probabilitate binomiala kalkulatzeko {10, 11, 12, 13} datuentzat = 15 eta = 0,6 direnean

1. Egin ondoko tekla ariketa DP Binomial hautatzeko.

(Aukeratu mota)(DP Binomial)

2. Lau ( ) datu balioak sartu nahi dituzunez, sakatu (Zerrenda) hemen.• Honek zerrenda pantaila bistaratzen du.

36

スクリプト.indd 36 2016/06/22 16:57:43

3. Sartu balio bat -entzat. 101112134. Balio guztiak sartu ondoren, sakatu .

• Honek aldagaiak sartzeko pantaila bistaratzen du.

5. Sartu balioak eta -entzat. 150.66. Sakatu .

• Honekin zerrenda pantailara itzuliko

zara, balio bakoitzaren kalkuluemaitzak P zutabean erakustendirelarik.

Berriro sakatzean prozedura honen 4. pausoko aldagaiak sartzekopantailara itzuliko zara.

Oharra• Edozein balio aldatzen baduzu goiko prozedurako 6. pausoan, kalkulu

emaitza guztiak ezabatuko dira eta 2. pausora itzuliko zara. Kasu

honetan, beste balio guztiak (aldatu duzun balioa ezik) eta eta aldagaiei emandako balioak berdin geldituko dira. Honek esan nahi dukalkulu bat errepikatu dezakezula balio espezifiko bakar bat aldatuz.

• Zerrenda pantailan, gelaxka bateko balioa aldagai bati emandiezaiokezu. Mugitu gelaxka kurtsorea eman nahi duzun balioa duen

gelaxkara, sakatu eta sakatu nahi duzun aldagai izenari dagokiontekla.

• Errore mezu bat agertuko da sartutako balioa onartutako tartetik kanpobadago. Emaitza pantailako P zutabean “ERROR” agertuko da dagokiendatuentzat sartutako balioa onartutako tartetik kanpo badago.

Kalkulu-orria erabili Sekzio honetako ariketak egiteko, lehenengo sartu Kalkulu-orria moduan.

Kalkulu-orria moduan 45-errenkada × 5-zutabe (A1-etik E45-eraino gelaxkak)kalkulu-orri bat erabiliz kalkuluak egindaitezke.(1) Errenkada zenbakiak (1-etik 45-era)(2) Zutabe letrak (A-tik E-ra)(3) Gelaxka kurtsorea: une honetanhautatuta dagoen gelaxka adierazten du.(4) Edizio koadroa: gelaxka kurtsorea unehonetan kokatuta dagoen gelaxkarenedukiak erakusten ditu.

Garrantzitsua: Kalkulu-orria modutik atera, kalkulagailua itzali edo teklasakatzen duzun bakoitzean, kalkulu-orrian sartutako guztia ezabatuko da.

Gelaxka edukiak sartu eta editatuGelaxka bakoitzean konstante edo formula bat sar daiteke.Konstanteak: konstante bat sarrera bukatzen duzunean bere balioa finkoaden zerbait da. Konstante bat zenbaki-balio bat edo aurrean berdin ikurra(=) ez duen kalkulu formula bat (adibidez, 7+3, sen30, A1×2, etab.) da.Formula: berdin ikurrarekin (=) hasten den formula bat, adibidez, =A1×2,egiten da idazten den heinean.Oharra: Gelaxka batean konstante bat sartzen denean gehienezmemoriako 10 byte har ditzake, sartu den karaktere kopurua aintzat hartugabe. Formula baten kasuan, gelaxka bakoitzean gehienez 49 byte sar

37

スクリプト.indd 37 2016/06/22 16:57:43

daitezke. Gelaxka batean formula bat sartzeak 11 byte behar ditu,formularen berezko datuen byte kopuruaren gain.

Gelditzen den sarrera kapazitatea bistaratzeko: Sakatu (Espaziolibre).Gelaxka batean konstante eta/edo formula bat sartzeko

1. adibidea: A1, A2 eta A3 gelaxkatan, sartu 7×5, 7×6 eta A2+7konstanteak, hurrenez hurren. Ondoren, sartu ondoko formula B1 gelaxkan:=A1+7.

1. Mugitu gelaxka kurtsorea A1 gelaxkara.2. Egin ondoko tekla ariketa.

7576(A)73. Mugitu gelaxka kurtsorea B1 gelaxkara eta egin ondoko tekla ariketa.

(=)(A)7

Oharra: Edizio koadroan dagoen formula bat den moduan edo berekalkuluaren emaitzaren balio gisa bistaratu behar den zehatz daiteke.Existitzen diren gelaxka datuak editatzeko

1. Mugitu gelaxka kurtsorea aldatu nahi duzun edukien gelaxkara eta

sakatu (Gelaxka editatu).• Edizio koadroko gelaxka edukiak eskuinetik lerrokatuta ezkerrean

lerrokatutara aldatuko dira. Edizio koadroan testu kurtsore batagertuko da edukiak editatu ditzazun.

2. Erabili eta kurtsorea gelaxkaren edukietan zehar mugitu etabehar den heinean editatzeko.

3. Edizioa bukatu eta aplikatzeko, sakatu .Gelaxka-erreferentzi izen bat sartzeko “AUKERATU GELAX” aginduaerabiliz“AUKERATU GELAX” agindua erabil daiteke eskuzko erreferentzia izena(adibidez, A1) sarreraren ordez, erreferentzia egin nahi diozun gelaxkahautatu eta sartzeko tekla ariketa bat erabiliz.

2. adibidea: 1. adibidetik jarraituz, sartu ondoko formula B2 gelaxkan:=A2+7.

1. Mugitu gelaxka kurtsorea B2 gelaxkara.2. Egin ondoko tekla ariketa.

(=)(Aukeratu gelax)

7

Gelaxka erreferentzia erlatiboak eta erreferentzia absolutuakBi gelaxka-erreferentzia mota dago: erlatiboa eta absolutua.Gelaxka-erreferentzia erlatiboa: A1+7 gisako formula bateko (A1)gelaxka-erreferentzia, erreferentzia erlatiboa da. Honek esan nahi duformula kokatuta dagoen gelaxkaren arabera aldatzen dela. Adibidez,=A1+7 formula jatorriz B1 gelaxkan kokatuta badago, C3 gelaxkara kopiatueta itsastean =B3+7 sartuko da C3 gelaxkan. Kopiatu eta itsatsi ariketakzutabe bat (B-tik C-ra) eta bi errenkada (1-etik 3-ra) mugitzen denez,formulako A1 gelaxka-erreferentzia erlatiboa B3-ra aldarazten du. Kopiatu

38

スクリプト.indd 38 2016/06/22 16:57:43

eta itsatsi ariketa batek gelaxka-erreferentziaren izena kalkulu-orriarengelaxken tartetik kanpo dagoen zerbaitetara aldarazten badu, zutabe letraeta/edo errenkada zenbaki aplikagarria galdera ikur (?) batekin ordeztukodira eta “ERROR” bistaratuko da gelaxkaren datuetan.Gelaxka-erreferentzia absolutua: Gelaxka-erreferentziaren izenarenerrenkada edo zutabea edo errenkada eta zutabe zatiak biak berdingelditzea nahi baduzu, non kopiatzen dituzun aintzat hartu gabe, gelaxka-erreferentzia izen absolutu bat sortu behar duzu. Gelaxka-erreferentzia

absolutu bat sortzeko, jarri dolar ikur bat () zutabe izena eta/edoerrenkada zenbakiaren aurrean. Hiru gelaxka-erreferentzia absolutuetako

bat erabil daiteke: zutabe absolutua errenkada erlatiboarekin (A1), zutabe

erlatiboa errenkada absolutuarekin (A1) edo errenkada eta zutabe

absolutuak (A1).

Gelaxka-erreferentzia absolutuaren ikurra sartzeko ()

Gelaxka batean formula bat sartzen ari zarenean, sakatu ().Kalkulu-orriaren datuak ebaki eta itsasteko

1. Mugitu kurtsorea ebaki nahi dituzun datuen gelaxkara eta sakatu

(Ebaki ta itsats).• Honen bidez, itsasteko zain egoeran sartuko zara. Itsasteko zain

egoera uzteko, sakatu .2. Mugitu kurtsorea ebaki berri dituzun datuak sartu nahi dituzun

gelaxkara eta sakatu .• Datuak aldi berean itsastean, ebaki diren datuak gelaxkatik

ezabatzen dira eta automatikoki itsasteko zain agindua utzi egiten da.Oharra: Ebaki eta itsatsi ariketa baten kasuan, gelaxka-erreferentziak ezdira aldatzen itsasterakoan, erlatibo edo absolutuak diren aintzat hartugabe.Kalkulu-orriaren datuak kopiatu eta itsasteko

1. Mugitu kurtsorea kopiatu nahi dituzun datuen gelaxkara eta sakatu

(Kopia ta itsats).• Honen bidez, itsasteko zain egoeran sartuko zara. Itsasteko zain

egoera uzteko, sakatu .2. Mugitu kurtsorea kopiatu berri dituzun datuak sartu nahi dituzun

gelaxkara eta sakatu .

• Itsasteko zain sakatzen duzun arte gaituta egongo da,kopiatutako datuak beste gelaxketara kopia ditzazun, nahi izanezgero.

Oharra: Erreferentzia erlatibo bat duen formula duen gelaxka baten edukiakkopiatzerakoan, erreferentzia erlatiboa edukiak kopiatzen diren gelaxkarenkokalekuaren arabera aldatuko da.Sartutako datuak gelaxka espezifiko batetik ezabatzekoMugitu gelaxka kurtsorea ezabatu nahi dituzun edukien gelaxkara eta

sakatu .Kalkulu-orri bateko gelaxka guztien edukiak ezabatzeko

Sakatu (Ezabatu dena).

Aldagaiak erabili (A, B, C, D, E, F, M, , ) erabil dezakezu gelaxka baten balioa aldagai bati emateko.

(RECALL) erabil dezakezu ere aldagai bati emandako balioagelaxka batean sartzeko.

39

スクリプト.indd 39 2016/06/22 16:57:44

Kalkulu-orria moduko agindu bereziak erabiliKalkulu-orria moduan, beheko aginduak erabili daitezke formula eta

konstanteetan. Agindu hauek sakatzean agertzen den menuan daude.

Min(Espezifikatutako gelaxka tarte bateko balioen gutxienezkoaematen du.Sintaxia: Min(hasierako gelaxka:bukaerako gelaxka)

Max(Espezifikatutako gelaxka tarte bateko balioen gehienezkoa ematendu.Sintaxia: Max(hasierako gelaxka:bukaerako gelaxka)

Mean(Espezifikatutako gelaxka tarte bateko balioen batezbestekoaematen du.Sintaxia: Mean(hasierako gelaxka:bukaerako gelaxka)

Sum(Espezifikatutako gelaxka tarte bateko balioen batuketa ematen du.Sintaxia: Sum(hasierako gelaxka:bukaerako gelaxka)

3. adibidea: 1. adibidetik jarraituz, sartu =Sum(A1:A3) formula; A1, A2 etaA3-ren gelaxken batuketa kalkulatzen du A4 gelaxkan.

1. Mugitu gelaxka kurtsorea A4 gelaxkara.2. Sartu =Sum(A1:A3).

(=) Batura)

(A)(:)(A)

3. Sakatu .

Formula edo konstante bera gelaxka anitzetan sortagisa sartuSekzio honetako prozedurak erabili formula edo konstante bera gelaxka sailespezifiko batean sartzeko. Erabili Formulaz osatu agindua formula batsorta gisa sartzeko edo Balioz osatu agindua konstante bat sorta gisasartzeko.Oharra: Sartutako formula edo konstanteak erreferentzia erlatibo bat badu,erreferentzia erlatiboa espezifikatutako tarteko goiko ezkerreko gelaxkarenarabera sartuko da. Sartutako formula edo konstanteak erreferentziaabsolutu bat badu, erreferentzia absolutua espezifikatutako tarteko gelaxkaguztietan sartuko da.Formula bera gelaxka sail batean sorta gisa sartzeko

4. adibidea: 1. adibidetik jarraituta, formula bat sorta gisa sartu B1, B2 etaB3 gelaxketan, ezkerreko gelaxkaren balioa bikoiztu eta ondoren 3 kentzenduena.

1. Mugitu gelaxka kurtsorea B1 gelaxkara.

2. Sakatu (Formulaz osatu).• Honek Formulaz osatu elkarrizketa koadroa bistaratzen du.

3. “Formul” errenkadan, sartu “=2A1–3” formula: 2(A)3.• Ez da beharrezkoa hasieran berdin ikurra (=) sartzea.

4. Mugitu nabarmentzea “Tarte” lerrora eta B1:B3 espezifikatu sortasarreraren tartetzat.

40

スクリプト.indd 40 2016/06/22 16:57:44

5. Sarrera aplikatzeko, sakatu .• Honek =2A1–3 sartzen du B1

gelaxkan, =2A2–3 B2 gelaxkan eta=2A3–3 B3 gelaxkan.

Konstante bera gelaxka sail batean sorta gisa sartzeko

5. adibidea: 4. adibidetik jarraituta, sorta gisa sartu C1, C2 eta C3gelaxketan, ezkerreko gelaxken hirukoitza diren balioak.

1. Mugitu gelaxka kurtsorea C1 gelaxkara.

2. Sakatu (Balioz osatu).• Honek Balioz osatu elkarrizketa koadroa bistaratzen du.

3. “Balio” lerroan, sartu B1×3 konstantea: (B)3.4. Mugitu nabarmentzea “Tarte” lerrora eta C1:C3 espezifikatu sorta

sarreraren tartetzat.

5. Sarrera aplikatzeko, sakatu .• Honek kalkulu bakoitzaren

emaitzaren balioak C1, C2 eta C3gelaxketan sartuko ditu.

BirkalkulatzeaKalkulu automat konfigurazio elementu bat da. Kalkulu-orriaren edukienarabera, birkalkulatze automatikoak denbora luzea har dezake. Kalkuluautomat desgaituta dagoenean (Off), eskuzko birkalkulatzea egin beharkoduzu, behar den heinean.

Birkalkulatzea automatikoki egiteko: Sakatu (Berkalkulatu).

Konstante zientifikoak Zure kalkulagailuak 47 konstante zientifiko barneratuak ditu.

Adibidez: Konstante zientifiko c0-a (argiaren abiadura hutsean) sartzeko

eta bere balioa bistaratzeko

1. Sakatu (CONST) konstantezientifikoen kategoria menu batbistaratzeko.

2. Sakatu (Unibertsalak) kategoriaunibertsaleko konstante zientifikoakbistaratzeko.

3. Sakatu (c0).

• Balioak CODATA-k (2010) gomendatutako balioetan oinarrituta daude.

Konbertsio metrikoa Konbertsio metrikoen aginduak neurri-unitate bat beste neurri-unitate batbihurtzeko erabil daitezke.

41

スクリプト.indd 41 2016/06/22 16:57:44

Adibidez: 5 cm hazbete bihurtzeko (Lerro S/Lerro I)1. Sartu bihurtu nahi duzun balioa eta bistaratu konbertsio metrikoen

menua.

5(CONV)

2. Agertzen den konbertsio kategoria menuan, hautatu “Luzera”.

(Luzera)

3. Hautatu zentimetrotik hazbetera konbertsio agindua eta eginkonbertsioa.

(cmin)

Oharra• Konbertsio formulen datuak NIST argitalpen berezian (“NIST Special

Publication 811 (2008)”) oinarrituta daude.

• Jcal aginduak 15°C-ko tenperaturan dauden balioen konbertsioakegiten ditu.

Erroreak Kalkulagailuak errore mezu bat bistaratuko du kalkulu bat egin bitarteanarrazoien batengatik errore bat sortzen denean. Errore mezu bat bistaratzen

den bitartean, sakatu edo kalkulu pantailara itzultzeko. Kurtsoreaerrorea sortu den kokalekuan kokatuko da, sartzeko prest.Errore mezua ezabatzeko: Errore mezu bat bistaratzen den bitartean,

sakatu kalkulu pantailara itzultzeko. Kontuan hartu honek erroreazeukan kalkulua ere ezabatzen duela.

Errore mezuakKalkulu ERROREA• Egiten ari zaren kalkuluaren bitarteko emaitzak edo azken emaitzak

onartutako kalkulu tartearen neurria gainditzen du.• Sartutakoak onartutako sarrera tartearen neurria gainditzen du (batez ere

funtzioak erabiltzean).• Egiten ari zaren kalkuluak arauz kontrako ariketa matematiko bat dauka

(zati zero gisakoa, esaterako).Egiaztatu sartutako balioak, murriztu digitu kopurua eta saiatu berriro.Memoria independentea edo aldagai bat funtzio baten argumentutzaterabiltzean, ziur izan memoria edo aldagaiaren balioa funtzioarentzatonartzen den tartean dagoela.

Meta ERROREA• Egiten ari zaren kalkuluak zenbaki metaren edo aginduen metaren

kapazitatea gainditu du.• Egiten ari zaren kalkuluak matrize edo bektoreen metaren kapazitatea

gainditu du.Sinplifikatu kalkuluaren adierazpena metaren kapazitatea gainditu ezdezan.Banatu kalkulua bi zatitan edo gehiagotan.

42

スクリプト.indd 42 2016/06/22 16:57:44

Sintaxi ERROREA• Egiten ari zaren kalkuluaren formatuarekin arazo bat dago.

Argumentu ERROREA• Egiten ari zaren kalkuluaren argumentuarekin arazo bat dago.

Neurri ERROREA (Matrize eta Bektore moduak bakarrik)• Kalkulu batean erabili nahi duzun matrize edo bektorea dimentsioa

zehaztu gabe sartu da.• Egin nahi duzun kalkulu motaren dimentsioek ez dituzte matrize edo

bektore horiek onartzen.Zehaztu matrize edo bektorearen dimentsioa eta egin kalkulua berriro.Egiaztatu matrize edo bektoreentzat espezifikatutako dimentsioakkalkuluareking bateragarriak diren edo ez ikusteko.

Aldagai ERRORE (SOLVE eginbidea bakarrik)• SOLVE egiteko saiakera aldagairik gabe sartutako adierazpen batentzat.

Sartu aldagai bat duen adierazpen bat.

Ebatzi ezina (SOLVE eginbidea bakarrik)• Kalkulagailuak ezin izan du ebazpen bat lortu.

Begiratu sartutako ekuazioan errorerik dagoen.Sartu espero zenuen ebazpenetik hurbil dagoen balio batebazpenaren aldagaiarentzat eta saiatu berriro.

Tarte ERROREA• Taula moduan zenbaki taula bat sortzeko saiakera; saiakera honen

baldintzek onartutako errenkaden gehienezko kopurua gainditzen dute.• Kalkulu-orria moduan sorta bat sartzean, Tarte-entzat sartutakoa

onartutako tartetik kanpo dago edo existitzen ez den gelaxka izena da.Aldatu Lehen, Azken eta Pausu balioak taula kalkuluaren tarteamurrizteko eta saiatu berriro.Tarte-entzat sartu A1-tik E45-rainoko tartean dagoen gelaxka izen bat,hurrengo sintaxia erabiliz: “A1:A1”.

Denbora agortua• Une honetako diferentzial edo integrazio kalkulua azkeneko baldintza

bete gabe bukatzen da.Saiatu -en balioa handitzen. Kontuan hartu honek ebazpenarenzehaztasuna murrizten duela.

Zirkular ERROREA (Kalkulu-orria modua bakarrik)• Kalkulu-orrian erreferentzia zirkular bat dago (adibidez “=A1”, A1

gelaxkan).Aldatu gelaxkaren edukiak erreferentzia zirkularrak ezabatzeko.

Memori ERROREA (Kalkulu-orria modua bakarrik)• Onartutako sarrera kapazitatea (1700 byte) gainditzen dituzten datuak

sartzen saiatzen ari zara.• Segidako gelaxka-erreferentzien kate bat sortzen dituzten datuak

sartzen saiatzen ari zara (adibidez, A1 gelaxkak A2 gelaxkarakoerreferentzia egiten du, A2 gelaxkak A3 gelaxkarako erreferentzia egitendu…, etab.) Sarrera mota honek beti sortzen du errore hau, memoriarenkapazitatea (1700 byte) gainditzen ez bada ere.

• Memoriaren kapazitatea gainditu da berreskurapen erlatibo bat duenformula bat kopiatu delako edo berreskurapen erlatiboak erabiltzendituzten formulen sorta bat sartu delako.

Ezabatu behar ez diren datuak eta sartu datuak berriro.Murriztu segidako gelaxka-erreferentzien kate bat sortzen dutensarrera.

43

スクリプト.indd 43 2016/06/22 16:57:44

Laburtu kopiatzen ari zaren formula edo sorta batean sartzen ari zarenformulak.

Kalkulagailuaren funtzionamenduaokerra dela pentsatu baino lehen...

Egin datu garrantzitsuen kopia bananduak hurrengo pausoak egin bainolehen.

1. Egiaztatu kalkuluaren adierazpena errorerik ez duela ziurtatzeko.2. Ziurtatu modu zuzena erabiltzen ari zarela egiten ari zaren kalkulu

motarentzat.

3. Aurreko pausoek arazoa konpontzen ez badute, sakatu tekla.• Honekin kalkulagailuak kalkulu funtzioak ongi funtzionatzen duten

egiaztatzen duen errutina bat egingo du. Kalkulagailuakanormaltasun bat aurkitzen badu, automatikoki kalkulu moduahasieratzen du eta memoriaren edukiak ezabatzen ditu.

4. Egin hurrengo ariketa, kalkulu modua eta konfigurazioa hasierakoezarpen lehenetsietan (Hizkuntza eta Kontraste ezarpenak izan ezik)

ezartzeko: (RESET)(Datuak doitu)(Bai).

Pila ordeztu Pila baxu dagoela horrela adierazten da: pantaila iluna (kontrastea doitzenbada ere) edo kalkulagailua pizteaz bat pantailan ez dira zifrak agertzen.Hau gertatzen bada, pila berri batekin ordeztu.Garrantzitsua: Pila ordeztean kalkulagailuaren memoriaren eduki guztiakezabatuko dira.

1. Sakatu (OFF)kalkulagailua itzaltzeko.• Pila ordezten duzun bitartean

ustekabean kalkulagailuapizten ez duzula ziurtatzeko,irristatu estalki gogorrakalkulagailuaren aurrekoaldean.

2. Kalkulagailuaren atzeko aldekotorlojuak eta estaldura kendu.

3. Atera pila eta sartu pila berriaplus (+) eta minus (−) muturrakondo jarrita.

4. Estaldura berriro jarri.fx-570SP X II fx-991SP X II

5. Hasieratu kalkulagailua: (RESET)(Dena hasi)(Bai).• Ez utzi goiko pausoa egin gabe!

Informazio teknikoa Kalkulu tartea eta zehaztasuna

Kalkulu tartea ±1 × 10-99-tik ±9,999999999 × 1099-ra edo 0

Digitu kopurua barnekokalkuluetarako

15 digitu

44

スクリプト.indd 44 2016/06/22 16:57:44

Zehaztasuna

Orokorrean, kalkulu batean ±1 10. digituan.Esponentzialen bistaratzearen zehaztasuna: ±1digitu esanguratsu gutxienekoan. Erroreakmetatzen dira elkarren segidako kalkuluetan.

Funtzio kalkuluen sarrera tarteak eta zehaztasuna

Funtzioak Sarrera tartea

sen

cos

Grahirurog (D)

0 | | < 9 × 109

Radiana 0 | | < 157079632,7

Graehundar(G)

0 | | < 1 × 1010

tan

Grahirurog (D)

sen -en berdina, | | = (2 −1) × 90 deneanizan ezik.

Radianasen -en berdina, | | = (2 −1) × /2 deneanizan ezik.

Graehundar(G)

sen -en berdina, | | = (2 −1) × 100 deneanizan ezik.

Arcsen ,Arccos

0 | | 1

Arctan 0 | | 9,999999999 × 1099

senh , cosh 0 | | 230,2585092

Arcsenh 0 | | 4,999999999 × 1099

Arccosh 1 4,999999999 × 1099

tanh 0 | | 9,999999999 × 1099

Arctanh 0 | | 9,999999999 × 10-1

log , ln 0 < 9,999999999 × 1099

10 -9,999999999 × 1099 99,99999999

-9,999999999 × 1099 230,2585092

0 < 1 × 10100

2 | | < 1 × 1050

-1 | | < 1 × 10100 ; ≠ 0

| | < 1 × 10100

! 0 69 ( zenbaki osoa da)

45

スクリプト.indd 45 2016/06/22 16:57:44

P0 < 1 × 1010, 0 ( , zenbaki osoak dira)

1 { !/( − )!} < 1 × 10100

C0 < 1 × 1010, 0 ( , zenbaki osoak dira)

1 !/ ! < 1 × 10100 edo 1 !/( − )! < 1 × 10100

Pol( , )| |, | | 9,999999999 × 1099

9,999999999 × 1099

Rec( , )0 9,999999999 × 1099

: sen -en berdina

°’ ”| |, , < 1 × 10100 ; 0 , Pantailaren segundo balioa ±1 errorea izan dezakebigarren dezimalean.

| | < 1 × 10100

Hamartar Hirurogeitar Konbertsioak

0°0’0” | | 9999999°59’59”

> 0: -1 × 10100 < log < 100

= 0: > 0

< 0: = , ( , zenbaki osoak dira)

Hala ere: -1 × 10100 < log | | < 100

> 0: ≠ 0, -1 × 10100 < 1/ log < 100 = 0: > 0

< 0: = 2 +1, ( ≠ 0; , zenbaki osoak dira)

Hala ere: -1 × 10100 < 1/ log | | < 100

Zenbaki osoa, zenbakitzailea eta izendatzailearen totalak10 digitu edo gutxiago izan behar ditu (ikur bereizleabarne).

RanInt#( , ) < ; | |, | | < 1 × 1010; − < 1 × 1010

MCD( , ) | |, | | < 1 × 1010 ( , zenbaki osoak dira)

MCM( , ) 0 , < 1 × 1010 ( , zenbaki osoak dira)

Simp 1 9999 ( zenbaki osoa da)

• Zehaztasuna funtsean goian “Kalkulu tartea eta zehaztasuna” arloandeskribatzen denaren berdina da.

• , , , !, P , C funtzio motak barneko elkarren segidakokalkuluak behar dituzte; honek kalkulu bakoitzean gertatzen direnerroreen metatzea eragin dezake.

• Errorea metatzen da eta handia izaten da funtzio baten puntu singularraeta inflexio-puntuen inguruan.

• Bistaratu daitekeen kalkuluen emaitzen tartea gisan konfigurazio

menuan S Matem/I Matem hautatuta dagoenean Sarrera/Irteera-entzat | |< 106 da. Kontuan hartu, hala ere, barneko kalkuluen erroreek kalkulu

batzuen emaitzak gisan ezin bistaratzea eragin dezakeela. Hamartar

gisan bistaratu beharko liratekeen kalkulu emaitzak gisan agertzea ereeragin dezake.

46

スクリプト.indd 46 2016/06/22 16:57:44

ZehaztapenakEnergia baldintzak:

fx-570SP X II: AAA tamainako pila R03 (UM-4) × 1fx-991SP X II: Barneratutako eguzki zelula; LR44 × 1 botoi-pila

Pilaren gutxi gorabeherako bizitza erabilgarria:2 urte (eguneko ordu bateko erabileran oinarrituta)

Energia kontsumoa: 0,0006 W (fx-570SP X II)Funtzionamendu tenperatura: 0°C-tik 40°C-raNeurriak:

fx-570SP X II: 13,8 (Al) × 77 (Z) × 165,5 (S) mmfx-991SP X II: 11,1 (Al) × 77 (Z) × 165,5 (S) mm

Gutxi gorabeherako pisua:fx-570SP X II: 100 g pila barnefx-991SP X II: 90 g pila barne

Maiz egiten diren galderak Nola aldatu dezaket zatiketa ariketa baten zatiki gisako emaitzahamartar gisara?

Zatiketa kalkuluaren emaitza bistaratzen den bitartean, sakatu .Kalkulu emaitzak hasieratik hamartar balio gisa ager daitezen, aldatukonfigurazio menuko Sarrera/Irteera ezarpena S Matem/I Hamar-era.

Zein da Ans memoria, PreAns memoria, memoria independentea etaaldagai memorien arteko ezberdintasuna?

Memoria mota hauetako bakoitza balio bakar baten aldi baterakobiltegiratzerako “edukiontzi” bat bezalakoa da.Ans Memoria: Egindako azkeneko kalkuluaren emaitza gordetzen du.Erabili memoria hau kalkulu baten emaitza hurrengo kalkuluraeramateko.PreAns Memoria: Azkeneko kalkuluaren aurretik egindakoarenemaitza gordetzen du. PreAns memoria Kalkulatu moduan bakarrikerabil daiteke.Memoria independentea: Erabili memoria hau kalkulu anitzen emaitzaguztien zenbatekoa lortzeko.Aldagaiak: Memoria hau baliagarria da kalkulu bat edo gehiagotanbalio berdina maiz erabili behar duzunean.

Zein da Estatistika modutik edo Taula modutik kalkulu aritmetikoakegiteko modu batera joateko ariketa tekla?

Sakatu (Kalkulatu).Nola ezar ditzaket kalkulagailuaren hasierako ezarpen lehenetsiak?

Egin hurrengo ariketa kalkulagailuaren ezarpenak hasieratzeko(Hizkuntza eta Kontraste ezarpenak izan ezik):

(RESET)(Datuak doitu)(Bai).Funtzio kalkulu bat egitean, zergatik lortzen dut aurreko CASIOkalkulagailu modeloen erabat ezberdina den kalkulu emaitza?

Testuliburu naturala bistaratzea modelo batekin, parentesiak erabiltzendituen funtzio baten argumentuaren segidan itxiera parentesia jarri

behar da. Argumentuaren atzean parentesia ixteko sakatzen ezbada argumentuaren atal bezala nahi ez diren balioak edoadierazpenak sar daitezke.

Adibidez: (sen 30) + 15 (Angelu unitatea: Gra hirurog (D))

Aurreko (S-V.P.A.M.) modeloa: 3015Testuliburu naturala bistaratzea modeloa:

47

スクリプト.indd 47 2016/06/22 16:57:44

(Lerro S/Lerro I) 3015 Ondoren erakusten den bezala, hemen sakatzen ez bada sen 45-en

kalkulua emango du.

3015

48

スクリプト.indd 48 2016/06/22 16:57:44

Erreferentzia orria Konstante zientifikoak (CONST)(Unibertsalak) : h : : c0

: 0 : 0 : Z0

: G : lP : tP

(Elektromagnetik) : N : B : e

: 0 : G0 : K

: RK

(Atomiko nuklear) : mp : mn : me

: m : a0 :

: re : C : p

: Cp : Cn : R∞

: p : e : n

: : m

(Fisikokimikoak) : u : F : NA

: k : Vm : R

: c1 : c2 :

(Hartutako balio) : g : atm : RK-90

: K -90

(Bestelakoak) t

Konbertsio metrikoa (CONV)(Luzera) : :

: : : : : : : : : :

(Azalera) : :

(Bolumena) : : : :

(Masa) : : : :

(Abiadura) : :

(Presioa) : : : : : : : :

(Energia) : � : �

: :

(Potentzia) : :

(Tenperatura) : :

49

スクリプト.indd 49 2016/06/22 16:57:44

© 2016 CASIO COMPUTER CO., LTD.

Printed in ThailandSA1606-B

Manufacturer:CASIO COMPUTER CO., LTD.6-2, Hon-machi 1-chome Shibuya-ku, Tokyo 151-8543, Japan

Responsible within the European Union:Casio Europe GmbHCasio-Platz 1 22848 Norderstedt, Germanywww.casio-europe.com

C4_スクリプト.indd 1 2016/06/10 17:17:24