qwφιertyuiopasdfghjklzxερυυξnmηqσwωψerβνtyuςiopasdρfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnφγιmλιqπςπζαwωeτrtνyuτioρνμpκaλsdfghςjklzxcvλοπbnαmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmσγqwφertyuioσδφpγρaηsόρωυdfghjργklαzxcvbnβφδγωmζqwertλκοθξyuiύασφdfghjklzxcvbnmqwertyuiopaβsdfghjklzxcεrυtγyεuνiιoαpasdfghjklzxcηvbnασφδmqwertασδyuiopasdfασδφγθμκxcvυξσφbnmσφγqwθeξτσδφrtyuφγςοιopaασδφsdfghjklzxcvασδφbnγμmqwertyuiopasdfgασργκοϊτbnmqwertyσδφγuiopasσδφγdfghjklzxσδδγσφγcvbnmqwertyuioβκσλπpasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdγαεορlzxcvbnmqwertyuiopasdfghjkαεργαεργαγρqwertyuiopasdfghjklzxασδφmοιηξηωχψφσuioψασεφγvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopσ

ΥΠΟΜΝΗΜΑ

ΠPOΣ

TO TMHMA ΓAΛΛIKHΣ ΓΛΩΣΣAΣ KAI ΦIΛOΛOΓIAΣ

TOY AΠΘ

BIOΓPAΦIKO ΣHMEIΩMA

KAI

ANAΛYΣH EPΓAΣIΩN

του ΣΥΜΕΩΝ Π ΓΡΑΜΜΕΝΙΔΗ

Υποψηφίου

στη βαθμίδα του Πρωτοβάθμιου Καθηγητή

Με γνωστικό αντικείμενο

Θεωρία Μετάφρασης ndash Μεταφρασεολογία

Θεσσαλονίκη

Νοέμβριος 2013

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1

Βιογραφικό Σημείωμαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 - 19

Υπόμνημα - Ανάλυση Εργασιώνhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 20 ndash 40

1 Οι δείκτες (βλ PAR x) παραπέμπουν σε αποδεικτικά έγγραφα τα οποία εμφανίζονται σε μορφή PDF ενώ οι

δείκτες (2 x) παραπέμπουν στα κείμενα των δημοσιεύσεων σε μορφή PDF Η άμεση εμφάνιση τους είναι

δυνατή με τον συνδυασμό πλήκτρων CTRL + ΚΛΙΚ

3

1 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

11 Συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία Ονοματεπώνυμο Συμεών Γραμμενίδης Όνομα πατρός Πέτρος Τόπος γεννήσεως Δράμα Ημερομηνία γεννήσεως 18 Δεκεμβρίου 1964 Δνση κατοικίας Μελένικου 2 542 48 Θεσσαλονίκη Ιδιότητα Δρ Θεωρητικής και Τυπολογικής Γλωσσολογίας Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Ξένες γλώσσες γαλλικά αγγλικά ισπανικά ιταλικά τουρκικά (βασικές γνώσεις) 12 Σπουδές 121 Προπανεπιστημιακές 1983 Εισαγωγή με Πανελλήνιες Εξετάσεις στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 1982 Απολυτήριο 5ου Λυκείου Θεσσαλονίκης 122 Πανεπιστημιακές 1987 Πτυχίο του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γενικό βαθμό 8 (Λίαν Καλώς) (βλ PAR01) 1983 ndash 87 Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 123 Μεταπτυχιακές 1994 Απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος Doctorat de Linguistique Theacuteorique et Formelle του Πανεπιστήμιου Paris VII - Denis Diderot (Βαθμός Tregraves Honorable) (βλ PAR02) Τίτλος Διατριβής La theacuteorie des opeacuterations eacutenonciatives et la traduction Eacutetude de la deixis dans son passage du grec vers le franccedilais επιβλέπουσα καθηγήτρια J Guillemin ndash Flescher Σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής A Culioli J Guillemin ndash Flescher Z Guentcheva H Tonnet J Lallot 1989 ndash 1993 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Έρευνα για τη διδακτορική διατριβή 1989 Πτυχίο DEA (Diplocircme drsquoEacutetudes Approfondies) de Linguistique Theacuteorique et Formelle (Βαθμός Assez Bien) (βλ PAR03) 1988 ndash 1989 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Παρουσίαση εργασιών και παρακολούθηση των σεμιναριακών μαθημάτων των A Culioli J Guillemin ndash Flescher M Gross L Danlos D Baily J Buscaren 13 Υποτροφίες 131 Προπτυχιακές 1985 ndash 1986 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 5ου και 6ου εξαμήνου 1984 ndash 1985 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 3ου και 4ου εξαμήνου 132 Μεταπτυχιακή 1990 ndash 1993 Ερευνητική Υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στην ειδικότητα laquoΘεωρίες και Τεχνικές της Μετάφρασηςraquo (βλ PAR04)

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ1

Βιογραφικό Σημείωμαhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 3 - 19

Υπόμνημα - Ανάλυση Εργασιώνhelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip 20 ndash 40

1 Οι δείκτες (βλ PAR x) παραπέμπουν σε αποδεικτικά έγγραφα τα οποία εμφανίζονται σε μορφή PDF ενώ οι

δείκτες (2 x) παραπέμπουν στα κείμενα των δημοσιεύσεων σε μορφή PDF Η άμεση εμφάνιση τους είναι

δυνατή με τον συνδυασμό πλήκτρων CTRL + ΚΛΙΚ

3

1 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

11 Συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία Ονοματεπώνυμο Συμεών Γραμμενίδης Όνομα πατρός Πέτρος Τόπος γεννήσεως Δράμα Ημερομηνία γεννήσεως 18 Δεκεμβρίου 1964 Δνση κατοικίας Μελένικου 2 542 48 Θεσσαλονίκη Ιδιότητα Δρ Θεωρητικής και Τυπολογικής Γλωσσολογίας Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Ξένες γλώσσες γαλλικά αγγλικά ισπανικά ιταλικά τουρκικά (βασικές γνώσεις) 12 Σπουδές 121 Προπανεπιστημιακές 1983 Εισαγωγή με Πανελλήνιες Εξετάσεις στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 1982 Απολυτήριο 5ου Λυκείου Θεσσαλονίκης 122 Πανεπιστημιακές 1987 Πτυχίο του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γενικό βαθμό 8 (Λίαν Καλώς) (βλ PAR01) 1983 ndash 87 Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 123 Μεταπτυχιακές 1994 Απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος Doctorat de Linguistique Theacuteorique et Formelle του Πανεπιστήμιου Paris VII - Denis Diderot (Βαθμός Tregraves Honorable) (βλ PAR02) Τίτλος Διατριβής La theacuteorie des opeacuterations eacutenonciatives et la traduction Eacutetude de la deixis dans son passage du grec vers le franccedilais επιβλέπουσα καθηγήτρια J Guillemin ndash Flescher Σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής A Culioli J Guillemin ndash Flescher Z Guentcheva H Tonnet J Lallot 1989 ndash 1993 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Έρευνα για τη διδακτορική διατριβή 1989 Πτυχίο DEA (Diplocircme drsquoEacutetudes Approfondies) de Linguistique Theacuteorique et Formelle (Βαθμός Assez Bien) (βλ PAR03) 1988 ndash 1989 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Παρουσίαση εργασιών και παρακολούθηση των σεμιναριακών μαθημάτων των A Culioli J Guillemin ndash Flescher M Gross L Danlos D Baily J Buscaren 13 Υποτροφίες 131 Προπτυχιακές 1985 ndash 1986 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 5ου και 6ου εξαμήνου 1984 ndash 1985 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 3ου και 4ου εξαμήνου 132 Μεταπτυχιακή 1990 ndash 1993 Ερευνητική Υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στην ειδικότητα laquoΘεωρίες και Τεχνικές της Μετάφρασηςraquo (βλ PAR04)

3

1 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

11 Συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία Ονοματεπώνυμο Συμεών Γραμμενίδης Όνομα πατρός Πέτρος Τόπος γεννήσεως Δράμα Ημερομηνία γεννήσεως 18 Δεκεμβρίου 1964 Δνση κατοικίας Μελένικου 2 542 48 Θεσσαλονίκη Ιδιότητα Δρ Θεωρητικής και Τυπολογικής Γλωσσολογίας Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Ξένες γλώσσες γαλλικά αγγλικά ισπανικά ιταλικά τουρκικά (βασικές γνώσεις) 12 Σπουδές 121 Προπανεπιστημιακές 1983 Εισαγωγή με Πανελλήνιες Εξετάσεις στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 1982 Απολυτήριο 5ου Λυκείου Θεσσαλονίκης 122 Πανεπιστημιακές 1987 Πτυχίο του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γενικό βαθμό 8 (Λίαν Καλώς) (βλ PAR01) 1983 ndash 87 Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ 123 Μεταπτυχιακές 1994 Απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος Doctorat de Linguistique Theacuteorique et Formelle του Πανεπιστήμιου Paris VII - Denis Diderot (Βαθμός Tregraves Honorable) (βλ PAR02) Τίτλος Διατριβής La theacuteorie des opeacuterations eacutenonciatives et la traduction Eacutetude de la deixis dans son passage du grec vers le franccedilais επιβλέπουσα καθηγήτρια J Guillemin ndash Flescher Σύνθεση της Κριτικής Επιτροπής A Culioli J Guillemin ndash Flescher Z Guentcheva H Tonnet J Lallot 1989 ndash 1993 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Έρευνα για τη διδακτορική διατριβή 1989 Πτυχίο DEA (Diplocircme drsquoEacutetudes Approfondies) de Linguistique Theacuteorique et Formelle (Βαθμός Assez Bien) (βλ PAR03) 1988 ndash 1989 Τμήμα Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Paris VII - Denis Diderot Παρουσίαση εργασιών και παρακολούθηση των σεμιναριακών μαθημάτων των A Culioli J Guillemin ndash Flescher M Gross L Danlos D Baily J Buscaren 13 Υποτροφίες 131 Προπτυχιακές 1985 ndash 1986 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 5ου και 6ου εξαμήνου 1984 ndash 1985 Τιμητική Υποτροφία από το ΙΚΥ για την επίδοση στις εξετάσεις του 3ου και 4ου εξαμήνου 132 Μεταπτυχιακή 1990 ndash 1993 Ερευνητική Υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) στην ειδικότητα laquoΘεωρίες και Τεχνικές της Μετάφρασηςraquo (βλ PAR04)

4

14 Διδακτική Δραστηριότητα 2009 ndash σήμερα Αναπληρωτής Καθηγητής στον Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής

Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Πρυτανική Πράξη 67043 πε4-92009 ΦΕΚ 8051-10-2009 τ Γrsquo)

2006 ndash 2009 Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Πρυτανική Πράξη 1761814 -11-2006 ΦΕΚ 20428-3-2007τΓrsquo) Κατά το διάστημα από 11-2-2008 έως 30-6-2008 μου χορηγήθηκε εκπαιδευτική άδεια για έρευνα

52003 ndash 2006 Επίκουρος Καθηγητής στον Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Πρυτανική Πράξη 174269-4-2003 ΦΕΚ 11728-05-03 τ ΝΠΔΔ)

1998 ndash 52003 Λέκτορας στον Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Πρυτανική Πράξη A266620-11-97 ΦEK 6310-4-98 τ NΠΔΔ)

1997 ndash 1998 Ειδικός Επιστήμονας για τη διδασκαλία του μαθήματος laquoΜετάφραση ndash Mεταφρασεολογίαraquo στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (Πρυτανική Πράξη A9725 Υπουργική Απόφαση Φ 12257B2-6523298) Μαθήματα που διδάχτηκαν

Γραμματική του Εκφερόμενου Λόγου (3104)

Mικροκείμενα Mεταφραστικές Δεξιότητες (3206)

H Μετάφραση ως Γλωσσική Πράξη (3241) Διδασκαλία βάσει του ΠΔ 40780 με μισθολογική εξομοίωση με τη βαθμίδα

του Λέκτορα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης του μαθήματος Ιστορία και Δομή της Ελληνικής Γλώσσας (χειμερινό εξάμηνο)

Διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας ως έκτακτο ΕΕΠ στα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Διδασκαλία του μαθήματος της μετάφρασης (από Γαλλικά προς Ελληνικά) στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (Τμήματα Sorbonne II Sorbonne III 1ου και 2ου έτους του παραρτήματος της Σχολής Μεταφραστών του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου)

1996 ndash 1997 Διδασκαλία βάσει του ΠΔ 40780 με μισθολογική εξομοίωση με τη βαθμίδα του Λέκτορα στο Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης του μαθήματος Ιστορία και Δομή της Ελληνικής Γλώσσας (χειμερινό εξάμηνο)

Διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας ως έκτακτο ΕΕΠ στα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Διδασκαλία του μαθήματος της μετάφρασης (Γαλλικά ndash Ελληνικά) στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (Τμήματα Sorbonne II Sorbonne III και 1ου έτους Σχολής Μεταφραστών του παραρτήματος του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου)

1995 ndash 1996 Διδασκαλία της γαλλικής γλώσσας ως έκτακτο ΕΕΠ στα ΤΕΙ Θεσσαλονίκης

1989 ndash 1993 Διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας ως ξένης στη Σχολή Eacutecole de Grec (Association fondeacutee sous la loi de 1901) Παρίσι

Διδασκόμενα Μαθήματα 1 Προπτυχιακό Επίπεδο

Εισαγωγή στη Γραμματική του Εκφερόμενου Λόγου (3101)

5

Γραμματική του Εκφερόμενου Λόγου (3104)

Αρχές Μεταφρασεολογίας (ΚΕ-ΜΕΤ-06 3201)

Θεωρίες Μετάφρασης (ΚΕ-ΜΕΤ-02 3209)

Μικροκείμενα Μεταφραστικές Δεξιότητες (3206)

Η Μετάφραση ως Γλωσσική Πράξη (3241)

Διακειμενική Εξέταση των Γλωσσών (3222) [ως το 2000]

Εισαγωγή στην Έρευνα για τη Μετάφραση (3247) [εαρινό εξάμηνο 2001 ndash 2002 σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη του Τομέα Μετάφρασης]

2 Μεταπτυχιακό Επίπεδο Συμμετοχή στο ΔΠΜΣ της Φιλοσοφικής Σχολής laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo

Αρχές Μεταφρασεολογίας [2004 ndash 2005 2006 ndash 2007 2008 - 2009 2012 - 2013]

Ειδικά Μεταφρασεολογικά Θέματα [2005 ndash 2006 2007 ndash 2008 2009 ndash 2010 2010 ndash 2011 2013 - 2014]

Συμμετοχή στο ΠΜΣ του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας κατεύθυνση Μετάφραση ndash Μεταφρασεολογία

Εισαγωγή στη Μεταφρασεολογία [2011 - 2012]

Θεωρητικές Βάσεις της Μετάφρασης [2012 ndash 2013] 15 Ανακοινώσεις σε Συνέδρια ndash Ομιλίες ndash Σεμινάρια 2013 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoFeacutemininMasculin hier et aujourdrsquohui ici et ailleurs raquo

που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Limoges Limoges ndash 32013 Τίτλος ανακοίνωσης (σε συνεργασία με τον Φ Βαλετόπουλο Πανεπιστήμιο του Poitiers) laquoTraduire lrsquoambiguumliteacute sexuelle masculin ou feacuteminin raquo (βλ PAR05) Ομιλία κατόπιν προσκλήσεως στο ερευνητικό σεμινάριο (Kolloquium) του μεταπτυχιακού προγράμματος Σπουδών laquoΓλώσσα και Πολιτισμός στο γερμανόφωνο χώροraquo του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με θέμα laquoΗ Πολιτισμική Διάσταση της Μετάφρασηςraquo Θεσσαλονίκη ndash 42013 (βλ PAR06)

2012 Συμμετοχή με ομιλία στο επιμορφωτικό σεμινάριο κατάρτισης δικαστικών διερμηνέων που διοργανώθηκε στην Πρίστινα από το γραφείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κόσσοβο σε συνεργασία με την εταιρεία SOFRECO στο πλαίσιο του προγράμματος Legal Translation ndash Legal Interpretation ndash Legal Linguistics Τίτλος ομιλίας ldquoFunctional approaches of translationrdquo Πρίστινα 62012 (βλ PAR07) Ομιλία στην Ημερίδα με θέμα laquoΤο επάγγελμα του Μεταφραστήraquo που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΓΔ Μετάφρασης σε συνεργασία με το ΑΠΘ το ΕΚΠΑ την ΠΕΜ και την ΠΕΕΜΠΙΠ στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών Αθήνα ndash 102012 Τίτλος ομιλίας laquoΤο ακαδημαϊκό μεταφραστικό τοπίο στην Ελλάδαraquo (βλ PAR08) Διεθνές Συνέδριο με θέμα ldquoGreece in Translationrdquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Οξφόρδη ndash 102012 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Practical trends and theoretical issues in mediating Greek culture to English raquo (βλ PAR09)

2011 10ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας που διοργάνωσε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Κομοτηνή ndash 92011 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Μεταφράζοντας τους καταλόγους των εστιατορίων μια γλωσσική ή λειτουργική υπόθεσηraquo (βλ PAR10) Ομιλία ndash Χαιρετισμός στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Μετάφρασης Θεσσαλονίκη ndash 92011 (βλ PAR11)

5

Γραμματική του Εκφερόμενου Λόγου (3104)

Αρχές Μεταφρασεολογίας (ΚΕ-ΜΕΤ-06 3201)

Θεωρίες Μετάφρασης (ΚΕ-ΜΕΤ-02 3209)

Μικροκείμενα Μεταφραστικές Δεξιότητες (3206)

Η Μετάφραση ως Γλωσσική Πράξη (3241)

Διακειμενική Εξέταση των Γλωσσών (3222) [ως το 2000]

Εισαγωγή στην Έρευνα για τη Μετάφραση (3247) [εαρινό εξάμηνο 2001 ndash 2002 σε συνεργασία με τα υπόλοιπα μέλη του Τομέα Μετάφρασης]

2 Μεταπτυχιακό Επίπεδο Συμμετοχή στο ΔΠΜΣ της Φιλοσοφικής Σχολής laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo

Αρχές Μεταφρασεολογίας [2004 ndash 2005 2006 ndash 2007 2008 - 2009 2012 - 2013]

Ειδικά Μεταφρασεολογικά Θέματα [2005 ndash 2006 2007 ndash 2008 2009 ndash 2010 2010 ndash 2011 2013 - 2014]

Συμμετοχή στο ΠΜΣ του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας κατεύθυνση Μετάφραση ndash Μεταφρασεολογία

Εισαγωγή στη Μεταφρασεολογία [2011 - 2012]

Θεωρητικές Βάσεις της Μετάφρασης [2012 ndash 2013] 15 Ανακοινώσεις σε Συνέδρια ndash Ομιλίες ndash Σεμινάρια 2013 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoFeacutemininMasculin hier et aujourdrsquohui ici et ailleurs raquo

που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Limoges Limoges ndash 32013 Τίτλος ανακοίνωσης (σε συνεργασία με τον Φ Βαλετόπουλο Πανεπιστήμιο του Poitiers) laquoTraduire lrsquoambiguumliteacute sexuelle masculin ou feacuteminin raquo (βλ PAR05) Ομιλία κατόπιν προσκλήσεως στο ερευνητικό σεμινάριο (Kolloquium) του μεταπτυχιακού προγράμματος Σπουδών laquoΓλώσσα και Πολιτισμός στο γερμανόφωνο χώροraquo του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με θέμα laquoΗ Πολιτισμική Διάσταση της Μετάφρασηςraquo Θεσσαλονίκη ndash 42013 (βλ PAR06)

2012 Συμμετοχή με ομιλία στο επιμορφωτικό σεμινάριο κατάρτισης δικαστικών διερμηνέων που διοργανώθηκε στην Πρίστινα από το γραφείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Κόσσοβο σε συνεργασία με την εταιρεία SOFRECO στο πλαίσιο του προγράμματος Legal Translation ndash Legal Interpretation ndash Legal Linguistics Τίτλος ομιλίας ldquoFunctional approaches of translationrdquo Πρίστινα 62012 (βλ PAR07) Ομιλία στην Ημερίδα με θέμα laquoΤο επάγγελμα του Μεταφραστήraquo που διοργάνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΓΔ Μετάφρασης σε συνεργασία με το ΑΠΘ το ΕΚΠΑ την ΠΕΜ και την ΠΕΕΜΠΙΠ στο πλαίσιο του εορτασμού της Ευρωπαϊκής Ημέρας Γλωσσών Αθήνα ndash 102012 Τίτλος ομιλίας laquoΤο ακαδημαϊκό μεταφραστικό τοπίο στην Ελλάδαraquo (βλ PAR08) Διεθνές Συνέδριο με θέμα ldquoGreece in Translationrdquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης Οξφόρδη ndash 102012 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Practical trends and theoretical issues in mediating Greek culture to English raquo (βλ PAR09)

2011 10ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας που διοργάνωσε το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Κομοτηνή ndash 92011 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Μεταφράζοντας τους καταλόγους των εστιατορίων μια γλωσσική ή λειτουργική υπόθεσηraquo (βλ PAR10) Ομιλία ndash Χαιρετισμός στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Πανελλήνια Ένωση Μεταφραστών στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Μετάφρασης Θεσσαλονίκη ndash 92011 (βλ PAR11)

6

Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoInscrire lrsquoalteacuteriteacute emprunts et neacuteologismes en traduction raquo που διοργάνωσαν το Prismes EA 4398 (TRACT) - Πανεπιστήμιο Paris 3 ndash Sorbonne Nouvelle και το IDEA EA 2338 ndash Πανεπιστήμιο του Nancy Παρίσι ndash 102011 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Agrave propos des techniques de transfert des emprunts preuve drsquoexotisation ou de loyauteacute envers les parties intervenants dans lrsquointeraction traductionnelle raquo (βλ PAR12) Συμμετοχή ως συντονιστής στην ημερίδα με τίτλο Η Ελληνική Γλώσσα στην Ευρώπη που διοργάνωσε η Γενική Διεύθυνση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το Κέντρο Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης Κ Μακεδονίας και το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Θεσσαλονίκη 112011 (βλ PAR13) Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoTerritoires de la traduction Traduction du territoire raquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Charles de Gaulle ndash Lille 3 σε συνεργασία με το Centre drsquoEacutetudes en Civilisation Langues et Lettres Eacutetrangegraveres (CECILLE) Lille ndash 112011 Τίτλος ανακοίνωσης laquoLrsquoimpact du territoire sur les choix traductionnelsraquo (βλ PAR14)

2010 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoDialogue des cultures dans lrsquoespace meacutediterraneacuteen et les Balkans le franccedilais langue drsquoeacutechange et de partageraquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Αθηνών Αθήνα ndash 32010 Τίτλος ανακοίνωσης laquoLrsquoeacuteleacutement culturel grec dans son passage vers le franccedilais meacutediation interculturelle ou un exemple drsquoacculturation raquo (βλ PAR15) 6ο Διεθνές Συνέδριο Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταφραστικών Σπουδών (EST) με θέμα ldquoTracks and Treks in TSrdquo Λουβαίν ndash 92010 Τίτλος ανακοίνωσης laquoLe concept de loyauteacute en traduction drsquoun principe moral vers une strateacutegie traductionnelle raquo (βλ PAR16) 24o Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoTranscrire eacutecrire formaliserraquo που διοργάνωσε το CerLiCo Tours ndash 62010 Κεντρική ομιλία κατόπιν πρόσκλησης των διοργανωτών του συνεδρίου laquoTraduiretranscrire reacute-eacutecrire ou reacute-eacutenoncer raquo (βλ PAR17 )

2009 2η Συνάντηση Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων που διοργάνωσε ο Τομέας Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Θεσσαλονίκη ndash 52009 Τίτλος ανακοίνωσης (σε συνεργασία με τον Γ Φλώρο Πανεπιστήμιο Κύπρου) laquoΜεταφέροντας την ορολογία της μετάφρασης στα ελληνικά προβλήματα και δυσκολίεςraquo (βλ PAR18) Meeting for the Cooperation and Dialogue in the framework of the Council of Ministers of Culture of South East Europe the Adriatic-Ionian Initiative and the Black Sea Economic Cooperation που διοργανώθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης στο πλαίσιο της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου με σκοπό την δημιουργία δικτύων στους τομείς του βιβλίου και της μετάφρασης Θεσσαλονίκη ndash 3052009 (βλ PAR19) Διεθνές Συνέδριο με θέμα ldquoTranslation in all its aspects with focus on international dialoguerdquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης Κωνσταντινούπολη ndash 102009 Τίτλος ανακοίνωσης laquoLe traducteur franccedilais face agrave la culture culinaire grecque un meacutediateur interculturel ou un vecteur drsquoannexionnisme raquo (βλ PAR20) Διεθνές Συνέδριο με θέμα ldquoLe tour du monde drsquoAsteacuterixrdquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Paris 3 ndash Sorbonne Nouvelle Παρίσι ndash 102009 Τίτλος ανακοίνωσης laquo Lrsquoaventure de lrsquoeacuteleacutement culturel dans les traductions drsquoAsteacuterix en grec raquo (βλ PAR21) Διάλεξη στο Institut du Monde Anglophone του Πανεπιστημίου Sorbonne III ndash Sorbonne Nouvelle (Eacutecole Doctorale des Eacutetudes Anglophones Germanophones et Europeacuteennes ndash EDEAGE Θέμα laquo Traduire la culture de lrsquoAutre Le principe de loyauteacute dans le transfert des textes informatifs raquo (μετά από πρόσκληση της υπεύθυνης του προγράμματος βλ PAR22)

2008 5η Ετήσια Ημερίδα Γλωσσολογίας του Τομέα Γλωσσολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θέμα laquoΜεταφραστική Επιστήμη και Γλωσσολογία Συγκλίσεις και Αποκλίσειςraquo (μετά από πρόσκληση των διοργανωτών βλ PAR23)

7

2007 5ο Διεθνές Συνέδριο Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταφραστικών Σπουδών με θέμα laquoWhy Translation Studies Mattersraquo Λουμπλιάνα Θέμα Translating restaurant menus in Greece a matter of language or a matter of function (βλ PAR24) Ημερίδα Διδακτικής της Μετάφρασης του Πανεπιστημίου Κύπρου Θέμα laquoΗ θέση της θεωρίας στην εκπαίδευση των μεταφραστώνraquo (μετά από πρόσκληση των διοργανωτών βλ PAR25)

2006 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoAu-delagrave de la source et de la cibleraquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Mons-Hainaut του Βελγίου Θέμα laquoLe principe de loyauteacute dans la traduction de lrsquoeacuteleacutement culturel du binarisme polarisant agrave la fonctionnaliteacute du texteraquo (βλ PAR26)

Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoTranslation and Communitiesraquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Bretagne Sud Θέμα laquoEst-il vrai que la traduction jette toujours des ponts entre les diffeacuterentes communauteacutes culturelles Un contre exemple raquo

2004 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoFrancophonie en Turquie dans les pays balkaniques et lrsquoEurope orientaleraquo που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Hacettepe της Άγκυρας Θέμα laquoLe transfert en grec de lrsquoeacuteleacutement culturel ottoman agrave travers des eacutecrits francophonesraquo 4ο Διεθνές Συνέδριο Ευρωπαϊκής Εταιρείας Μεταφραστικών Σπουδών με θέμα laquoTranslation Studies Doubts and Directionsraquo Λισσαβόνα Θέμα laquoWhich Linguistic Approach for Translation Studies raquo (σε συνεργασία με την T Nενοπούλου)

2003 13ο Διεθνές Συνέδριο Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας Θεσσαλονίκη Θέμα laquoΜεταφρασεολογία Γλωσσολογία η ρήξη είναι οριστικήraquo

2002 Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquo The Challenges of Translation and Interpretation in the Third Millenium raquo Βηρυτός Θέμα laquo La conception de lrsquouniteacute linguistique dans les systegravemes de Traduction Automatique (TA) raquo (σε συνεργασία με τις T Kυριακοπούλου και T Nενοπούλου)

Επιμορφωτικό σεμινάριο για τη Μετάφραση που διοργάνωσε το Τμήμα Γλώσσας Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξείνιων Χωρών του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης στην Κομοτηνή Θέμα laquoMεταφρασεολογία Θεωρητικά αδιέξοδα και ερευνητικές προοπτικέςraquo

Διεθνές Συνέδριο για τη Μετάφραση που διοργάνωσε ο Τομέας Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του AΠΘ Θέμα laquoLe traducteur face agrave lrsquoeacuteleacutement culturel du texte agrave traduire ougrave comment transmettre la culture de lrsquoAutreraquo

Brsquo Διεθνές Συνέδριο με θέμα laquoRelations drsquointerdisciplinariteacute en Traductionraquo που διοργάνωσε το Tμήμα Mετάφρασης και Διερμηνείας του Universiteacute Technique de Yildiz της Kωνσταντινούπολης Θέμα laquoLrsquoeacutequivalence en traduction de la pratique traduisante agrave la deacutefinition drsquoun conceptraquo

2001 Διεθνές Σεμινάριο με θέμα laquoTraduire lrsquoEuroperaquo Kλούζ Pουμανία Θέμα laquoFormation des traducteurs du savoir theacuteorique au savoir ndashfaire professionnelraquo (σε συνεργασία με την T Kυριακοπούλου)

5ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας Παρίσι Θέμα laquoQuelques reacuteflexions sur lrsquoeacutequivalence en traduction vue agrave travers la comparaison drsquoeacutenonceacutes franccedilais traduits en grecraquo

2000 Διεθνές Συνέδριο laquoTraduction humaine traduction Automatique interpreacutetationraquo Τυνησία Θέμα laquoLe traducteur face aux coordonneacutees eacutenonciatives du texte agrave traduire le cas de la narration historiqueraquo

1999 4ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας Λευκωσία Θέμα laquoAδιέξοδα στη θεωρητική προσέγγιση της μεταφραστικής διαδικασίας μια πρώτη προσπάθεια ορισμού τουςraquo

Διεθνές Συμπόσιο για τη Mετάφραση Aθήνα Θέμα laquoTraductologie donneacutees

8

theacuteoriques et perspectives de rechercheraquo 1998 Poster στο Διεθνές Συνέδριο για τη Mετάφραση που διοργανώθηκε από την

Eυρωπαϊκή Eταιρεία Mεταφραστικών Σπουδών (EST) Γρανάδα Θέμα laquoVers une approche eacutenonciative de la traductionraquo

12ο Διεθνές Συμπόσιο Θεωρητικής και Eφαρμοσμένης Γλωσσολογίας Θεσσαλονίκη Tμήμα Aγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας AΠΘ Θέμα laquoH έννοια της ισοδυναμίας στη μεταφραστική πράξηraquo

1997 3ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας Aθήνα Θέμα laquoMη γλωσσική πραγματικότητα και γλωσσικές πραγματώσεις η περίπτωση της μετάφρασηςraquo

Συνάντηση εργασίας που οργάνωσε ο Tομέας Γλωσσολογίας του Φιλολογικού Tμήματος του AΠΘ Θέμα laquoLrsquoaoriste grec et ses problegravemes de traductionraquo

1996 17η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ Θέμα laquoΔείξη και τύποι επισήμανσης από την έννοια στην εννοιολογική εμφάνισηraquo

1995 16η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ Θέμα laquoΓλωσσολογία του Εκφερόμενου Λόγου και Μετάφραση μια προσπάθεια προσέγγισηςraquo

2ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας Salzburg Θέμα laquoThe temporal particle lsquoότανrsquo some specifities on temporal localizationraquo

Βrsquo Πανελλήνιο Συνέδριο των Καθηγητών Γαλλικής Γλώσσας Θεσνίκη Θέμα laquoLa traduction comme contact des langues et moyen drsquoapprentissageraquo

1ο Chronos Colloquium Dunkerque Θέμα laquoEacutetude contrastive du renvoi au passeacute en grec moderne et en franccedilais le cas de lrsquoaoristosraquo

1994 15η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ Θέμα laquoΟ ενδείκτης τότεraquo 1993 1ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας Reding Αγγλία Θέμα laquoThe verbs

lsquoπηγαίνωrsquo and lsquoέρχομαιrsquo in Modern Greekraquo 1992 Διεθνές Συμπόσιο για τη Σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα Παρίσι Θέμα laquoQuelques

constatations drsquoordre geacuteneacuteral sur enestotasraquo 1991

13η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ Θέμα laquoΓενικές παρατηρήσεις πάνω στους ενδείκτες lsquoεδώ ndash εκείrsquoraquo 12η Συνάντηση του Τομέα Γλωσσολογίας του ΑΠΘ Θέμα laquoΟι λειτουργίες του χρονικού lsquoτώραrsquo στα Νέα Ελληνικάraquo

161 Εργασίες - Δημοσιεύσεις ndash Eκδόσεις

Υπό Δημοσίευση

- laquoPractical trends and theoretical issues in mediating Greek culture to Englishraquo (βλ PAR28) (243)

- laquoLrsquoimpact du territoire dans le transfert de lrsquoeacuteleacutement culturel franccedilais raquo στο Ronald Jenn amp Corinne Oster (eacuteds) Territoires et traduction Presses Universitaires drsquoArtois (βλ PAR27) (242)

2012 - laquoSecondary term formation in Greekraquo (σε συνεργασία με Γ Φλώρο) Δημοσιευμένη στο Cabreacute Castellvi M Teresa Rosa Estopagrave Bagot amp Chelo Vargas Sierra (eds) Neology in Specialized Communication Terminology 181 Johns Benjamins Publishing Company 86 ndash 104 (2402012a) - laquo Le transfert des emprunts en grec raquo Δημοσιευμένη στο Palimpsestes no 25 C Delesse (eacuted) Inscrire lrsquoalteacuteriteacute emprunts et neacuteologismes en traduction 127 ndash 154 (2412012b)

2011 - laquoTraduire transcrire reacute-eacutecrire ou reacute-eacutenoncerraquo Δημοσιευμένη στο Travaux Linguistiques du CerLiCo no 24 Presses Universitaires de Rennes σελ 179 ndash 199 (2362011a) - laquo Lrsquoaventure de lrsquoeacuteleacutement culturel dans les traductions drsquoAsteacuterix en grec raquo Δημοσιευμένη στο B Richet (eacuted) Le Tour du monde drsquoAsteacuterix Paris Presses Sorbonne Nouvelle σελ 219 ndash 234 (2372011b)

9

- laquoΜεταφέροντας την ορολογία της μετάφρασης στα ελληνικά προβλήματα και δυσκολίεςraquo (σε συνεργασία με τον Γ Φλώρο)

Δημοσιευμένη στο Τ Νενοπούλου amp Ε Λουπάκη (επιμ) Η μεταφρασεολογική έρευνα και η μεταφραστική πρακτική στον ελληνόφωνο χώρο Θεσσαλονίκη Publish City σελ 21 ndash 46 (2382011g) - laquoLe concept de loyauteacute en traduction drsquoun principe moral vers une strateacutegie

traductionnelleraquo Δημοσιευμένη στο FORUM vol 9 no 2 ESIT ndash Ksci σελ 119 ndash 138 (2392011d)

2010 - laquoΗ θέση της θεωρίας στην εκπαίδευση των μεταφραστώνraquo Δημοσιευμένη στο Ε Λάμπρου amp Γ Φλώρος (επιμ) Η Διδακτική της Μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο σύγχρονες τάσεις και προοπτικές Αθήνα Ελληνικά Γράμματα σελ 53 ndash 66 (2322009a) - laquo Heacutegeacutemonie culturelle choix traductionnels et relations intercommunautaires

eacutetude drsquoun cas raquo Δημοσιευμένη στο J Peeters (eacuted) Traduction et communauteacutes Artois Presses Universiteacute σελ 151 ndash 164 (2352010)

2009

- Μεταφράζοντας τον κόσμο του Άλλου Θεωρητικοί προβληματισμοί ndash Λειτουργικές προοπτικές

Μονογραφία Αθήνα Εκδόσεις Δίαυλος 271 σελ ISBN 978-960-531-253-4 (2332009β) - ldquoLe traducteur face agrave la culture culinaire grecque un meacutediateur interculturel ou

vecteur drsquoannexionnisme raquo Δημοσιευμένη στο H Anamur A Bulet amp A Uras-Yilmaz (eacuteds) Actes du Colloque International de Traduction La traduction sous tous ses aspects au centre de graviteacute du dialogue international Istanbul Dinccedil Ofset Matbaacilik San Ltd Şti σελ 301 ndash 307 (2342009g)

2008 - ldquoMediating culinary culture The case of Greek restaurant menusrdquo Δημοσιευμένη στο Across Languages and Cultures Vol 9 2 219 ndash 233 (2302008a)

2007 - ldquoLe principe de loyauteacute dans la traduction de lrsquoeacuteleacutement culturel du binarisme polarisant agrave la fonctionnaliteacute du texterdquo

Δημοσιευμένη στο Au-delagrave de la lettre et de lrsquoesprit pour une redeacutefinition des concepts de source et de cible Nadia DrsquoAmelio (ed) Mons CIPA 121 ndash 132 (2272007a) - ldquoThe relevance of utterer-centered linguistics to Translation Studiesrdquo (σε συνεργασία με την Τ Νενοπούλου) Δημοσιευμένη στο Doubts and Directions in Translation Studies Yves Gambier Miriam Shlesinger amp Radegundis Stolze (eds) AmsterdamPhiladelphia John Benjamins Publishing Company 297 ndash 308 (2282007b)

- laquoΜεταφράζοντας τον κόσμο του laquoΆλλουraquo οικειοποίηση ξενοποίηση ή συνέπειαraquo

Δημοσιευμένη στο 20 Χρόνια ΤΞΓΜΔ Επετειακός Τόμος Παναγιώτης Ι Κελάνδριας (επιμ) Αθήνα Δίαυλος 149 ndash 168 (2292007g)

2006 - laquoΜεταφραστική επιστήμη και γλωσσολογία Η ρήξη είναι οριστικήraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του 13ου Διεθνούς Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας laquoΝέες Κατευθύνσεις στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογίαraquo Τόμος Νο 9 Α Καββαδία Μ Τζωανοπούλου amp Α Τσαγγαλίδης (επιμ) Θεσσαλονίκη University Studio Press 157 ndash 168 (2262006) - laquoLrsquoeacutequivalence en traduction de la pratique traduisante agrave la deacutefinition drsquoun

conceptraquo Δημοσιευμένη στο Interdisciplinariteacute en traduction Interdisciplinarity on translation Suumlnduumlz Oumlztuumlrk Kasar (eds) Vol 1 Istanbul Les Eacuteditions Isis σελ 333 ndash 3444 (Η εργασία αυτή δεν κατατίθεται προς κρίση γιατί αποτελεί τη διευρυμένη εκδοχή των εργασιών 2121998α και 2192002 που έχουν ήδη κριθεί)

10

2005 - laquoLrsquoorganisation collective du discours comme vecteur des choix traductionnelsraquo Δημοσιευμένη στο Le verbe et la scegravene Travaux sur la litteacuterature et le theacuteacirctre en lrsquohonneur de Zoeacute Samara A Sivetidou A Tsatsakou (eds) Paris Honoreacute Champion σσ 411 ndash 421 (2242005a) - laquoLe transfert en grec de lrsquoeacuteleacutement culturel ottoman agrave travers des eacutecrits francophonesraquo Δημοσιευμένη στο Les Cahiers du Bosphore XL Z Mennan (ed) Istanbul Les Eacuteditions Isis σσ 57 ndash 69 (2252005b)

2004 - laquoLrsquoanalyse diffeacuterentielle comme moyen drsquoapproche du pheacutenomegravene traduisantraquo Δημοσιευμένη στο Contrastes Meacutelanges offerts agrave J Guillemin ndash Flescher L Gournay J-M Merle (eds) Gap Ophrys σσ 305 ndash 314 (2232004)

2003 - laquoLa conception de lrsquouniteacute linguistique dans les systegravemes de Traduction Automatique (TA)raquo (σε συνεργασία με τις T Kυριακοπούλου και Τ Νενοπούλου) Δημοσιευμένη στα Proceedings of the International Conference on The Challenges of Translation and Interpretation in the Third Millennium N Oueizan B Sarrursquo (ed) Louaize Notre Dame University Press σσ 79 ndash 86 (2222003g)

- laquoFormation des traducteurs du savoir theacuteorique au savoirndashfaire professionnelraquo (σε συνεργασία με την T Kυριακοπούλου) Δημοσιευμένη στο Territoires Actuels de la Traduction R Baconsky D Gouadec G Lascu (ed) Cluz-Napoca Editura Echinox σσ 315 ndash 326 (2202003a)

- laquoLe traducteur face agrave lrsquoeacuteleacutement culturel du texte agrave traduireraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου laquoΜεταφράζοντας στον 21ο αιώνα Τάσεις και Προοπτικέςraquo που διοργάνωσε ο Τομέας Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του AΠΘ Θεσσαλονίκη University Studio Press σσ 197 ndash 205 (2212003b)

2002 - laquoQuelques reacuteflexions sur lrsquoeacutequivalence en traductionraquo Δημοσιευμένη στο Recherches en linguistique grecque I Christos Clairis (eacuted) Paris LrsquoHarmattan σσ 223 ndash 226 (2192002)

2001 - laquoAδιέξοδα στη θεωρητική προσέγγιση της μεταφραστικής διαδικασίας μια πρώτη προσπάθεια ορισμού τουςraquo

Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας Θεσσαλονίκη Studio University Press 2001 σσ 699 ndash 704 (2182001)

2000 - laquoTraductologie donneacutees theacuteoriques et perspectives de rechercheraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου για τη Μετάφραση Αθήνα Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο 2000 σσ 149 ndash 157 (2152000a)

- laquoLe traducteur face aux coordonneacutees eacutenonciatives du texte agrave traduire le cas de la narration historiqueraquo Δημοσιευμένη στο Traduction theacuteories et pratiques Publications de lrsquoENS de Tunisie vol X 2000 σσ 123 ndash 137 (2162000b_1 amp 2162000b_2)

- La deixis dans le passage du grec au franccedilais Αναθεωρημένη έκδοση της Διδακτορικής Διατριβής Gap Ophrys 2000 181 σελ ISBN 2-7080-0914-1 (2172000g)

- laquoEacutetude contrastive du renvoi au passeacute en grec moderne et en franccedilais le cas de lrsquoaoristos raquo Δημοσιευμένη στον τιμητικό τόμο που εξέδωσε το Πανεπιστήμιο της Kραϊόβα για τον καθηγητή Ion Coteanu σσ 212 ndash 222 (Δεν υποβάλλεται προς κρίση γιατί στην εργασία αυτή παρουσιάζεται το μέρος εκείνο της διδακτορικής μου διατριβής που αναφέρεται στο γραμματικό χρόνο αόριστο και στα προβλήματα μετάφρασής του στη γαλλική γλώσσα)

1999 - laquoΜη γλωσσική πραγματικότητα και γλωσσικές πραγματώσεις η περίπτωση

11

της μετάφρασηςraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας Αθήνα Ελληνικά Γράμματα 1999 σσ 983 ndash 991 (2141999)

1998 - laquoH έννοια της ισοδυναμίας στη μεταφραστική πράξηraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του 12ου Διεθνούς Συμποσίου Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του AΠΘ τόμος 2 1998 σσ 184 ndash 196 (2121998a)

- National Report on the training of Translators and Interpreters in Greece Hλεκτρονική Δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Freie Universitaumlt του Bερολίνου httpwwwfu-berlindeelcentnphtml (2131998β)

1997 - laquoThe temporal particle lsquoότανrsquo some specifities on temporal localizationraquo Δημοσιευμένη στο Greek Linguistics rsquo95 G Drachman A Malikouti ndash Drachman J Fykias C Klidi (eds) τόμος II 1997 σσ 471 ndash 482 (2101997a)

- laquoΔείξη και τύποι επισήμανσης από την έννοια στην εννοιολογική εμφάνισηraquo Δημοσιευμένη στις Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 17 Θεσνίκη Αφοί Κυριακίδη 1997 σσ 478 ndash 492 (2111997b)

1996 - laquoΓλωσσολογία του Εκφερόμενου Λόγου και Μετάφραση μια προσπάθεια προσέγγισηςraquo

Δημοσιευμένη στις Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 16 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη 1996 σσ 423 ndash 434 (281996a) - laquoLa traduction comme contact des langues et moyen drsquoapprentissageraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του Brsquo πανελλήνιου Συνεδρίου Kαθηγητών Γαλλικής Γλώσσας 1996 σσ 77 ndash 81 (291996b)

1995 - laquoΟ ενδείκτης τότεraquo Δημοσιευμένη στις Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 15 Θεσνίκη Αφοί Κυριακίδη 1995 σσ 384 ndash 393 (271995)

1994 - laquoThe verbs lsquoπηγαίνωrsquo and lsquoέρχομαιrsquo in Modern Greekraquo Δημοσιευμένη στο Current Issues in Linguistic Theory no 117 Themes in Greek Linguistics Amsterdam John Benjamins Publishing Company 1994 σσ 193 ndash 199 (261994)

- laquoLa theacuteorie des opeacuterations eacutenonciatives et la traduction Eacutetude de la deixis dans son passage du grec vers le franccedilais raquo

Διδακτορική Διατριβή (251994) 1993 - laquoΓενικές παρατηρήσεις πάνω στους ενδείκτες lsquoεδώ ndash εκείrsquoraquo Δημοσιευμένη στις

Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 13 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη 1993 σσ 461 ndash 471 (241993)

1992 - laquoΟι λειτουργίες του χρονικού lsquoτώραrsquo στα Νέα Ελληνικάraquo Δημοσιευμένη στις Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 12 Θεσνίκη Αφοί Κυριακίδη 1992 σσ319 ndash 328 (221992a)

- laquoΓενικές παρατηρήσεις πάνω στον Ενεστώταraquo Δημοσιευμένη στα Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου για τη Σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα Αθήνα ΟΕΔΒ σσ 103 ndash 106 (231992b)

1988 - Les pronoms deacutemonstratifs en grec moderne a les emplois problegravemes de traduction en franccedilais

Μεταπτυχιακή εργασία (211989)

162 Μεταφράσεις ndash Επιμέλεια Μεταφράσεων Υπό Δημοσίευση

- Μετάφραση του βιβλίου της Christiane Nord ldquoTranslating as a Purposeful Activityrdquo [Η μετάφραση ως εμπρόθετη διαδικασία] Αθήνα Εκδόσεις

12

Δίαυλος (245) 2008 - Επιστημονική Επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης του έργου των Jean Delisle

Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier (1999) Translation Terminology Amsterdam Philadelphia J Benjamins Publishing Company Ελληνική Μετάφραση Ορολογία της Μετάφρασης Πρόλογος ndash Μετάφραση Γεώργιος Φλώρος Αθήνα Εκδόσεις Μεσόγειος (2312008b)

2000 Συμμετοχή στην ομάδα μεταφραστών για τη μετάφραση στα ελληνικά του έργου του Nehama Joseph (1935) Histoire des Israeacutelites de Salonique 7 tomes Salonique Librairie Molho Ελληνική Μετάφραση Τομέας Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Nehama Joseph (2000) Iστορία των Iσραηλιτών της Σαλονίκης Θεσσαλονίκη University Studio Press Πραγματοποίησα την μετάφραση του 1ου Τόμου και συνέβαλα στη διόρθωση του 2ου 3ου και 4ου Tόμου καθώς και στη σύνταξη του Γλωσσάριου (244)

17 Ερευνητικά και Κοινοτικά Προγράμματα 2012 Συμμετοχή ως ειδικός εμπειρογνώμονας στο Πρόγραμμα Support to legal

translatorsinterpreters and legal linguists που υλοποίησε η εταιρεία SOFRECO σε συνεργασία το Γραφείο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Κόσσοβο και το Πανεπιστήμιο της Πρίστινα (βλ PAR29)

2010 - σήμερα Επιστημονικώς υπεύθυνος του υποέργου 213 με τίτλο Εκ του σύνεγγυς και εξ αποστάσεως επιμόρφωση αξιολογητών γαλλικής το οποίο ανήκει στην πράξη laquoΔιαφοροποιημένες και Διαβαθμισμένες Εθνικές Εξετάσεις Γλωσσομάθειαςraquo και χρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα laquoΕκπαίδευση και Διά Βίου Μάθησηraquo (ΕΣΠΑ) Το υποέργο περιλαμβάνει τα εξής πακέτα εργασίας Εκπαίδευση εκ του σύνεγγυς και επιλογή laquoνέωνraquo αξιολογητών γαλλικής Εκπαίδευση εκ του σύνεγγυς laquoπαρατηρητώνraquo της διεξαγωγής των προφορικών εξετάσεων γαλλικής Εκπόνηση πολυμεσικού υλικού για την εξ αποστάσεως ενημέρωση και συνεχιζόμενη εκπαίδευση των αξιολογητών γαλλικής γλώσσας Συνδιαμόρφωση και πιλοτική χρήση της πλατφόρμας για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση των αξιολογητών γαλλικής και λειτουργία help desk Επιμόρφωση επιλεγμένης ομάδας εξεταστών για να διενεργήσουν laquoκεντρικάraquo την προφορική εξέταση διαφόρων επιπέδων γλωσσομάθειας μέσω ΗΥ και Επιμόρφωση επιλεγμένης ομάδας βαθμολογητών για να βαθμολογήσουν laquoκεντρικάraquo τα γραπτά διαφόρων επιπέδων γλωσσομάθειας τα οποία θα γράφονται σε ΗΥ (βλ PAR30 )

2009 - σήμερα Εκπρόσωπος του ΑΠΘ στις συνεδριάσεις ndash συνέδρια που οργανώνει η Γενική Διεύθυνση Μετάφρασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το European Masterrsquos in Translation (βλ PAR31)

2005 ndash σήμερα

Συμμετοχή ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στη δημιουργία Online Βιβλιογραφικής Μεταφρασεολογικής Βάσης Πληροφοριών από τον εκδοτικό οίκο J Benjamins Publishing Company Υπεύθυνοι του έργου οι Yves Gambier Luc van Doorslaer Javier Franco Joseacute Lambert Gideon Toury Η βάση βρίσκεται στην ιστοσελίδα wwwbenjaminscomonlinetsb

2005 Συμμετοχή στο διαπανεπιστημιακό πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ του AΠΘ και του Πανεπιστημίου της Μπρατισλάβα Διάλεξη Απρίλιος 2005

2004 ndash 2005 Συμμετοχή στο ερευνητικό έργο laquoΠίνακας κυρίων ονομάτων για το έργο Ιστορία των Ισραηλιτών της Σαλονίκης raquo του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας AΠΘ Επιστημονικά υπεύθυνη η αναπληρώτρια καθηγήτρια T Νενοπούλου

2000 ndash 2001 Συμμετοχή ως εθνικός αντιπρόσωπος στο πρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ζωντανών Γλωσσών που εδρεύει στο Γκράτς Στόχος του προγράμματος η ανάπτυξη

13

curricula και μεθοδολογίας για τα μαθήματα μετάφρασης και διερμηνείας Συνάντηση εργασίας στη Σόφια Οκτώβριος 2001

1999 ndash σήμερα Συμμετοχή στα ευρωπαϊκά προγράμματα Socrates ndash Erasmus και LLPSocrates Ακαδημαϊκός υπεύθυνος για τις συνεργασίες με τα Πανεπιστήμια της Μαδρίτης και του Valladolid (Ισπανία) του Kλούζ (Ρουμανία) της Σόφιας (Βουλγαρία) του Mίνχο (Πορτογαλία) της Μόνς και της Γάνδης (Βέλγιο) της Μπρατισλάβα (Σλοβακία) του Turku (Φιλανδία) της Bretagne Sud της Reims Champagne-Ardenne του Metz του Στρασβούργου του Poitiers και INALCO (Γαλλία) Yildiz και Okan της Κωνπολης Hacettepe της Άγκυρας (Τουρκία) Freie του Βερολίνου Saarlandes του Saarbruumlcken (Γερμανία) [βλ wwweurepauthgr] Στα πλαίσια της κινητικότητας διδακτικού προσωπικού που προβλέπεται από το πρόγραμμα έδωσα σειρά μαθημάτων - Πανεπιστήμιο Μπάρι (Ιταλία) Οκτώβριος 1999 Γενικός τίτλος μαθημάτων

laquoTheacuteories linguistiques et Traduction le cas de lrsquoapproche eacutenonciativeraquo - Πανεπιστήμιο Γρανάδα (Iσπανία) Απρίλιος 1999 Γενικός τίτλος μαθημάτων

laquoTraduction et theacuteories linguistiquesraquo - Πανεπιστήμιο Κραϊόβα (Ρουμανία) Mάρτιος 2000 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoLe

traducteur face au texte agrave traduireraquo - Πανεπιστήμιο Σόφιας (Βουλγαρία) Οκτώβριος 2001 Γενικός τίτλος μαθημάτων

laquoLinguistique et Traduction Le traducteur face au texte agrave traduireraquo - Πανεπιστήμιο Paris VII ndash Denis Diderot (Γαλλία) Ιούνιος 2005 Γενικός τίτλος

μαθημάτων laquoLrsquoanalyse diffeacuterentielle comme moyen drsquoapproche du pheacutenomegravene traduisantraquo

- Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ (Αγγλία) Φεβρουάριος 2006 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo

- Institut Supeacuterieur des Traducteurs et Interpregravetes Βρυξέλες (Βέλγιο) Οκτώβριος 2006 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo

- Πανεπιστήμιο Comenius της Μπρατισλάβα (Σλοβακία) Ιούνιος 2007 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo

- Πανεπιστήμιο του Poitiers (Γαλλία) Νοέμβριος 2007 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoLinguistique et Traduction raquo

- Πανεπιστήμιο Paris III Sorbonne ndash Nouvelle Μάρτιος 2009 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Culture au niveau du veacutecu du texteraquo

- Πανεπιστήμιο YILDIZ (Κωνπολη Τουρκία) Οκτώβριος 2009 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo

- Πανεπιστήμιο Paris III ndash Sorbonne Nouvelle Οκτώβριος 2009 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo

- Πανεπιστήμιο του Poitiers (Γαλλία) Οκτώβριος 2010 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoLinguistique eacutenonciative et Traduction raquo

- Πανεπιστήμιο του Poitiers (Γαλλία) Οκτώβριος 2011 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoLinguistique eacutenonciative et Traduction raquo

- INALCO Νοέμβριος 2011 Γενικός τίτλος μαθημάτων laquoTraduction et Cultureraquo 1999 - 2003 Συμμετοχή στο διαπανεπιστημιακό πρόγραμμα συνεργασίας μεταξύ του AΠΘ και

του Πανεπιστημίου της Kραϊόβα (Pουμανία) Διαλέξεις τον Νοέμβριο του 1999 και τον Μάιο του 2003

1997 ndash 1999 Συμμετοχή ως εθνικός αντιπρόσωπος στην Eπιστημονική Eπιτροπή του προγράμματος του Eυρωπαϊκού Συμβουλίου Γλωσσών Θεματικό Δίκτυο laquoMετάφραση και Διερμηνείαraquo Στόχος του προγράμματος ήταν η κατάρτιση κοινού προγράμματος σπουδών για την εκπαίδευση των μεταφραστών και διερμηνέων στις χώρες της Eυρωπαϊκής Ένωσης Στα πλαίσια του προγράμματος συνέταξα έκθεση για την εκπαίδευση των

14

μεταφραστών και των διερμηνέων στην Eλλάδα Δημοσιευμένη στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Freie Universitaumlt του Bερολίνου httpwwwfu-berlindeelcentnphtml Συναντήσεις εργασίας πραγματοποιήθηκαν στη Mαδρίτη τον Nοέμβριο του 1997 στην Tεργέστη τον Mάιο του 1998 στη Ρεν τον Οκτώβριο του 1998 και στη Γιαβάσκουλα τον Iούλιο του 1999

1997 ndash 2000 Συμμετοχή στο πρόγραμμα Socrates Lingua δράση D με τίτλο Athos που συντόνισε το CRIM - INALCO (Kέντρο Eρευνών για την Aνάπτυξη Πολύγλωσσων Υλικών) Στόχος του προγράμματος ήταν η εξοικείωση μέσω CDRom των ευρωπαίων μαθητών με τη νέα ελληνική γλώσσα Συμμετείχα στις μαγνητοφωνήσεις των διαλόγων και υπό την επίβλεψη της καθηγήτριας T Συμεωνίδου-Xριστίδου στη σύνταξη του μορφοσυντακτικού και επικοινωνιακού μέρους

1996 ndash 2000 Συμμετοχή στο ερευνητικό έργο laquoΙστορία των Ισραηλιτών της Σαλονίκηςraquo του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας AΠΘ Επιστημονικά υπεύθυνη η καθηγήτρια T Συμεωνίδου-Xριστίδου

18 Αναφορές στο έργο μου

Delveroudi R (1996) La notion du ldquosujetrdquo et sa reacutealisation dans lrsquoeacutenonceacute en grec moderne et en franccedilais Αναφορά στις εργασίες 211989 και 251994

Antoniou M (2000) Etude contrastive de lrsquoaoriste grec et des formes verbales par lesquelles il est repreacutesenteacute en franccedilais Αναφορές στις εργασίες 251994 271995 και 281996α

Νενοπούλου-Δρόσου Α (2001) Περί ισοδυναμίας στη μετάφραση Αναφορά στην εργασία 2121998

Αντωνίου Μ (2003) laquoΗ ισοδυναμία στη μετάφραση σκέψεις και προβληματισμοίraquo Αναφορά στην εργασία 2121998

Guillemin-Flescher J (2003) laquoTheacuteoriser la traductionraquo Αναφορά στην εργασία 2172000γ

Tzevelekou I (2003) laquoLes proprieacuteteacutes nominales de lrsquoinfinitif franccedilais et sa traduction en grec moderneraquo Αναφορά στην εργασία 281996α

Λουπάκη Ε (2005) Η διαφοροποίηση μεταξύ πρωτότυπου και μεταφράσματος η περίπτωση των κοινοτικών κειμένων Αναφορές στις εργασίες 2162000β 2172000γ 2192002 και 2242005

SimeonidoundashChristidou T (2005) laquoEmprunts lexicaux dans lrsquoœuvre de J Nehama Histoire des Israeacutelites de Saloniqueraquo Αναφορά στην εργασία 2 212003β

Η εργασία 2172000γ προτείνεται ως βασική βιβλιογραφία για το μάθημα Texte et contexte Deixis et anaphore που διδάχθηκε στο Τμήμα Ρωμανικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Ανοβέρου στο εαρινό εξάμηνο του 2006 (wwwphiluni-hannoverde)

Maaszlig Chr (2004) Βιβλιοκρισία στο έργο του Lenz Friedrich (Hg) (2003) Deictic conceptualisation of space time and person (httpweb-fu-berlindephinphin28p28t7htm) Αναφορά στην εργασία 2172000γ (βλ PAR44)

Quivy M (2005) Βιβλιοκρισία για το έργο Contrastes Meacutelanges offerts agrave Jacqueline Guillemin-Flescher Cercles Revue pluridisciplinaire du monde anglophone (wwwcerclescom) Αναφορά στην εργασία μου 2232004

Παπαϊωάννου Μ-Τ (2007) Τυπολογία κειμένων και Μεταφραστική Διαδικασία η περίπτωση των ταξιδιωτικών οδηγών Αναφορά στις εργασίες 2272007α και 2292007γ

Νενοπούλου Τ (2006) Εκφώνηση Γλωσσικές διεργασίες και Μετάφραση Αναφορά στην εργασία μου 2172000γ

Prencipe V (2008) Review of Doubts and Directions in Translation Studies Linguist List Vol ndash 19 ndash 1759 (22008) Αναφορά στην εργασία μου 2282007β

Heltai P (2007) laquoWhy Translation Studies Mattersraquo Across Languages and Cultures 9 (1) 123 ndash 129 Αναφορά στην εργασία 2302008α (βλ PAR45)

Fricke Ellen (2007) Origo Geste und Raum Lokaldeixis im Deutschen Berlin de Gruyter Αναφορά στην εργασία 2172000γ

15

Maaszlig Chr (2008) Rezension zu Ellen Fricke Origo Geste und Raum Lokaldeixis im Deutschen Gespraumlchsforshung ndash Online-Zeitschrift zur verbalen Interaktion (ISSN 1617 ndash 1837) Ausgabe 9 (2008) Seite 263 ndash 268 (wwwgespraechsforschung-ozsde) Αναφορά στην εργασία 2172000γ (βλ PAR43)

Δημητρούλια Τ (2009) Για μια μεταγλώσσα της Μετάφρασης wwwapiliotisgr Αναφορά στην εργασία 2312008β

Braga Riera J (2010) Βιβλιοπαρουσίαση του βιβλίου των Munoz-Calvo Micaela Carmen Buesa-Goacutemez amp Angeles Ruiz-Moneva (eds) 2008 Cambridge Scholars Publishing στο ATLANTIS Journal of the Spanish Association of Anglo-American Studies 321 179-184 Αναφορά στην εργασία 2282007β

Loupaki E 2010 laquoLrsquoutilisation drsquooutils de traduction pourrait-elle menacer lrsquoactiviteacute traduisante raquo In Synthegraveses 3 117-136 Αναφορά στην εργασία 2202003α

Κωστοπούλου Λ (2011) Η προβληματική της μετάφρασης στον υποτιτλισμό ανάλυση μεταφραστικών τεχνικών και εφαρμογές στη διδακτική των γλωσσών Διδακτορική Διατριβή ΑΠΘ Αναφορά στις εργασίες 2212003β 2242005α 2332009β 2392011δ

Παπαδήμα Μ (2012) Τα πολλαπλά κάτοπτρα της μετάφρασης Αθήνα Νεφέλη Αναφορά στην εργασία 2332009β

Βηνδενμάιρερ Α (2012) Το πάζλ της μετάφρασης Θεσσαλονίκη Ένεκεν Αναφορά στην εργασία 2332009β

Χαραλαμπίδου Π (2012) Μετάφραση και επιχώρια προσαρμογή δικτυακών τόπων Διδακτορική Διατριβή ΑΠΘ Αναφορά στις εργασίες 2332009β 2362011α 2362011β 2382011γ

Ιωαννίδου Κ (2013) Ονοματικά σύνολα της Ν Ελληνικής Αυτόματη αναγνώριση και εξάλειψη μορφολογικών αμφισημιών κατά την αυτόματη επεξεργασία κειμένων Προτάσεις εφαρμογής στη μετάφραση Διδακτορική Διατριβή ΑΠΘ Αναφορά στις εργασίες 2121998α 2192002 2262006 2332009β

Λουπάκη Ε (υπό έκδοση) laquoΗ διαχεόριση του πληροφοριακού φορτίου στη μετάφραση του δημοσιογραφικού λόγουraquo In Synthegraveses Μεταφρασεολογική σκέψη-Μεταφραστική με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον Επιμέλεια Τ Δημητρούλια 5 42-55 Αναφορά στην εργασία 2332009β

Loupaki E (υπό έκδοση) laquoLe multilinguisme peut-il garantir le multiculturalisme Quelques reacuteflexions sur la traduction au sein de lrsquoUnion europeacuteenneraquo Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου laquoImpreacutegnations interlinguistiques et interculturelles par le biais de la traduction et de lrsquointerpreacutetationraquo του Πανεπιστημίου Sts Cyrille et Meacutethode των Σκοπίων Αναφορά στην εργασία 2332009β

19 Επίβλεψη Εργασιών - Mέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής από την κα

Tζεβελέκου Hλιάνα Tμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Aθηνών (Απόφαση Τμήματος 26112001)

- Μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής τεσσάρων υποψηφίων διδακτόρων (Λ Κωστοπούλου ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2011ndash Π Χαραλαμπίδου ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2012ndash Δ Πλατανάς Δ Γιουτίκας Κ Ιωαννίδου ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2013ndash Αικ Βάιου) του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

- Επιβλέπων για την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής της υποψήφιας διδάκτορος Ε Συσμερίδου του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας με θέμα Η Συμβολή των Παράλληλων Σωμάτων Κειμένων στη Διδακτική της Μετάφρασης

- Επιβλέπων για την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας της κας Κ Κολοκυθά φοιτήτριας του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τομέα Μεσαιωνικών και Νεοελληνικών Σπουδών του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

16

- Επιβλέπων για την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας της κας Μ-Τ Παπαϊωάννου φοιτήτριας του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

- Επιβλέπων για την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας της κας Κων Βήκα φοιτήτριας του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

- Επιβλέπων για την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας της κας Δ-Σ Χατζηαντωνίου φοιτήτριας του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

- Μέλος Τριμελούς Επιτροπής για τη βαθμολόγηση διπλωματικών εργασιών φοιτητών (Κ Μπάκος Ε Παπαϊωάννου Δ Λάμπρου Γ Μόνα) του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

- Μέλος της Επιτροπής βαθμολόγησης σχολιασμένων μεταφράσεων φοιτητών (ΚΘυμιάκης Ε Λουκίδης Ε Νανά Ε Θεοδουλίδου Μ Μελανδίνου Δ Παπαδοπούλου Μ Ζαφειρίδου Χ Μανίκα) του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

- Μέλος Τριμελούς Επιτροπής για τη βαθμολόγηση διπλωματικών εργασιών φοιτητών (Γ Λαζαρίδης Μ Παπαντωνούδη Α Σερπάνου Φ Καράτζαλη) του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΕπιστήμες της Γλώσσας και της Επικοινωνίας στο Νέο Οικονομικό Περιβάλλονraquo

- Μέλος Τριμελών Επιτροπών για τη βαθμολόγηση διπλωματικών εργασιών φοιτητών (F Maquet ndash Σαραφοπούλου Ε Παπαδοπούλου Β Κουλιούφα) του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

- Μέλος Επταμελούς Εξεταστικής Επιτροπής για την αξιολόγηση διδακτορικών διατριβών υποψηφίων διδακτόρων (Ε Λουπάκη ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2005ndash S Alegravegre ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2011ndash Ε Τζιάφα ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2012ndash Ε Ξηροφώτου ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2012 Αικ Γουλέτη ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2013ndash Β Μήσιου ndashυποστηρίχτηκε δημόσια το 2012ndash) του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΕπιστήμες της Γλώσσας και της Επικοινωνίας στο Νέο Οικονομικό Περιβάλλονraquo του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ και του Τμήματος Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ

110 Διοικητικό Έργο2 - 1101 Συμμετοχή σε Εκλεγμένα Όργανα - Αναπληρωτής Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Διδασκαλίας Ξένων Γλωσσών

του ΑΠΘ (2013 ndash 2015) - Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Διδασκαλίας Ξένων Γλωσσών του ΑΠΘ (2011-

2013) - Διευθυντής του Εργαστηρίου Μετάφρασης και Επεξεργασίας του Λόγου του Τομέα

Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2009 ndash σήμερα) - Διευθυντής του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (92009 ndash

92011 και 92013 ndash 92015) - Αναπληρωτής Πρόεδρος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2011 ndash 2013 ndash

Φ1206115180053β230-8-2011) 1102 Συμμετοχή σε Επιτροπές

- Υπεύθυνος Καθηγητής ndash ECTS Coordinator του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2011 ndash σήμερα)

2 Τα έγγραφα που βεβαιώνουν το διοικητικό μου έργο βρίσκονται στη γραμματεία του Τμήματος Γαλλικής

Γλώσσας και Φιλολογίας

17

- Μέλος της Επιτροπής Ειδίκευσης της κατεύθυνσης Μετάφραση ndash Μεταφρασεολογία του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2009 - σήμερα)

- Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2009 - σήμερα)

- Εκπρόσωπος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στην Ειδική Διατμηματική Επιτροπή του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (2007 ndash σήμερα)

- Εκπρόσωπος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας για τη συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης του ΑΠΘ

- Σύμβουλος Σπουδών των φοιτητών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας - Επόπτης Αλλοδαπών Υποτρόφων Φοιτητών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

(2007 ndash σήμερα) - Μέλος της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και

Φιλολογίας - Μέλος της Επιτροπής Φοιτητικών Ζητημάτων του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας - Μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης Ενστάσεων για τον διαγωνισμό αρ 309 που αφορά την

laquoΠρομήθεια ξενόγλωσσων βιβλίων και συγγραμμάτων για τις ανάγκες των Τμημάτων Αγγλικής Γερμανικής Ιταλικής Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας καθώς και του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘraquo για το ακαδημαϊκό έτος 2011 ndash 2012

- Μέλος της Επιτροπής για την παραλαβή ειδών οργάνων υλικών και εργασιών για τις ανάγκες του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας

- Μέλος της Επιτροπής για την παραλαβή ειδών οργάνων υλικών και εργασιών για τις ανάγκες του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας

- Μέλος της Επιτροπής για την Οργάνωση και Λειτουργία των Βιβλιοθηκών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2001 ndash σήμερα)

- Μέλος της εξεταστικής επιτροπής για τη χορήγηση υποτροφιών από το κληροδότημα Αν Μυσιρόγλου

- Μέλος της επιτροπής καταγραφής στοιχείων του Τμήματος για τη δημιουργία Mουσείου Ιστορίας AΠΘ (2001)

- Συμμετοχή ως βαθμολογητής στις Εξετάσεις του AΣEΠ - Συμμετοχή ως εξεταστής ή βαθμολογητής στις Εξετάσεις Μετεγγραφών Φοιτητών Εξωτερικού

(1999 ndash 2001) - Μέλος της επιτροπής για την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος (1999 ndash

σήμερα) - Μέλος της επιτροπής για τη σύνταξη του Οδηγού Σπουδών του Τμήματος (1999 ndash 2001)

111 Άλλες Ακαδημαϊκές Δραστηριότητες - Μέλος της Επιτροπής για την κρίση του κ Φρειδερίκου Βαλετόπουλου για την habilitation agrave

diriger des recherches (Πανεπιστήμιο του Poitiers) (2013) (βλ PAR32) - Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Maison des Sciences de lrsquohomme et de la socieacuteteacute

(httpmshsuniv-poitiersfrmshs) του Πανεπιστημίου του Poitiers httpdoodlecomvnyw6kr2ckt8vb59

- Μέλος τη επταμελούς επιτροπής για την κρίση μέλους ΔΕΠ στη Βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή για το γνωστικό αντικείμενο laquoΓαλλική Φιλολογία και Γλωσσολογίαraquo στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (2013) (βλ PAR33)

- Μέλος Εκλεκτορικών Σωμάτων για την εκλογή υποψηφίων μελών ΔΕΠ στα Τμήματα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ και Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ

17

- Μέλος της Επιτροπής Ειδίκευσης της κατεύθυνσης Μετάφραση ndash Μεταφρασεολογία του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2009 - σήμερα)

- Μέλος της Συντονιστικής Επιτροπής του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2009 - σήμερα)

- Εκπρόσωπος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας στην Ειδική Διατμηματική Επιτροπή του Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών laquoΔιερμηνεία και Μετάφρασηraquo της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ (2007 ndash σήμερα)

- Εκπρόσωπος του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας για τη συνεργασία με το Γραφείο Διασύνδεσης του ΑΠΘ

- Σύμβουλος Σπουδών των φοιτητών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας - Επόπτης Αλλοδαπών Υποτρόφων Φοιτητών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας

(2007 ndash σήμερα) - Μέλος της Ομάδας Εσωτερικής Αξιολόγησης (ΟΜΕΑ) του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και

Φιλολογίας - Μέλος της Επιτροπής Φοιτητικών Ζητημάτων του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας - Μέλος της Επιτροπής Αξιολόγησης Ενστάσεων για τον διαγωνισμό αρ 309 που αφορά την

laquoΠρομήθεια ξενόγλωσσων βιβλίων και συγγραμμάτων για τις ανάγκες των Τμημάτων Αγγλικής Γερμανικής Ιταλικής Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας καθώς και του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ του ΑΠΘraquo για το ακαδημαϊκό έτος 2011 ndash 2012

- Μέλος της Επιτροπής για την παραλαβή ειδών οργάνων υλικών και εργασιών για τις ανάγκες του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας

- Μέλος της Επιτροπής για την παραλαβή ειδών οργάνων υλικών και εργασιών για τις ανάγκες του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας

- Μέλος της Επιτροπής για την Οργάνωση και Λειτουργία των Βιβλιοθηκών του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας (2001 ndash σήμερα)

- Μέλος της εξεταστικής επιτροπής για τη χορήγηση υποτροφιών από το κληροδότημα Αν Μυσιρόγλου

- Μέλος της επιτροπής καταγραφής στοιχείων του Τμήματος για τη δημιουργία Mουσείου Ιστορίας AΠΘ (2001)

- Συμμετοχή ως βαθμολογητής στις Εξετάσεις του AΣEΠ - Συμμετοχή ως εξεταστής ή βαθμολογητής στις Εξετάσεις Μετεγγραφών Φοιτητών Εξωτερικού

(1999 ndash 2001) - Μέλος της επιτροπής για την αναμόρφωση του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος (1999 ndash

σήμερα) - Μέλος της επιτροπής για τη σύνταξη του Οδηγού Σπουδών του Τμήματος (1999 ndash 2001)

111 Άλλες Ακαδημαϊκές Δραστηριότητες - Μέλος της Επιτροπής για την κρίση του κ Φρειδερίκου Βαλετόπουλου για την habilitation agrave

diriger des recherches (Πανεπιστήμιο του Poitiers) (2013) (βλ PAR32) - Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Maison des Sciences de lrsquohomme et de la socieacuteteacute

(httpmshsuniv-poitiersfrmshs) του Πανεπιστημίου του Poitiers httpdoodlecomvnyw6kr2ckt8vb59

- Μέλος τη επταμελούς επιτροπής για την κρίση μέλους ΔΕΠ στη Βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή για το γνωστικό αντικείμενο laquoΓαλλική Φιλολογία και Γλωσσολογίαraquo στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (2013) (βλ PAR33)

- Μέλος Εκλεκτορικών Σωμάτων για την εκλογή υποψηφίων μελών ΔΕΠ στα Τμήματα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ και Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ

18

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στο Tμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ στη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο laquoΓαλλική Γλώσσα και Μεταφραστική Πράξηraquo (2012) (βλ PAR34)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στο Tμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ στη θέση του Αναπληρωτή Καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο laquoΘεωρία και Πράξη της Μετάφρασηςraquo (2010) (βλ PAR35)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στη θέση του Επίκουρου Καθηγητή στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο laquoΣημειολογία με Εφαρμογές στη Μετάφρασηraquo (2012)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στο Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ στη θέση του Επίκουρου Καθηγητή με γνωστικό αντικείμενο laquoΜετάφραση ndash Διερμηνεία και Διαπολιτισμικές Σπουδέςraquo (2009)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών στη θέση Λέκτορα με γνωστικό αντικείμενο laquoΜετάφρασηraquo (2009)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίων για την πλήρωση θέσης στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο laquoΘεωρία και Πράξη της Μετάφρασηςraquo (2008)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στη θέση Λέκτορα με γνωστικό αντικείμενο laquoΠεριγραφική Μεταφρασεολογία με εφαρμογή στην ελληνική και γαλλική γλώσσαraquo (2008)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίων στη θέση Λέκτορα ή Επίκουρου με γνωστικό αντικείμενο laquoΘεωρία και Πράξη της Μετάφρασηςraquo (2007)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στη θέση Λέκτορα με γνωστικό αντικείμενο laquoΣημειολογία με Εφαρμογές στη Μετάφρασηraquo

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου για τη βαθμολογική εξέλιξη στη μόνιμη βαθμίδα Γrsquo θέσης Ειδικού και Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού Κλάδου Ι του Tομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με ειδικότητα laquoΜετάφραση από τη γαλλική προς την ελληνική γλώσσαraquo (2005)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίου στη θέση Λέκτορα με γνωστικό αντικείμενο laquoΤεχνική Μετάφραση με Γλώσσες Εργασίας Γαλλική Αγγλική και Ελληνικήraquo στο Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ (2005)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίων στη θέση διδάσκοντα με το ΠΔ 40780 του Τομέα Μετάφρασης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ με γνωστικό αντικείμενο laquoΔιερμηνείαraquo (2005)

- Μέλος Τριμελούς Εισηγητικής Επιτροπής για την κρίση υποψηφίων στη θέση Λέκτορα με γνωστικό αντικείμενο laquoMετάφραση ndash Mεταφρασεολογίαraquo στο Tμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ (2000 και 2002)

- Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής 4ης συνάντησης Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων (2013) - Πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής 3ης συνάντησης Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων (2011) - Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής 2ης συνάντησης Ελληνόφωνων Μεταφρασεολόγων (2009) - Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής 1ης συνάντησης Νέων Μεταφρασεολόγων (2006) - Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του Διεθνούς Συνεδρίου laquoMεταφράζοντας στον 21ο αιώνα

τάσεις και προοπτικέςraquo (Σεπτέμβριος 2002) - Μέλος της Οργανωτικής Επιτροπής του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Kαθηγητών Γαλλικής

Γλώσσας (Σεπτέμβριος 2001)

19

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Συνεδρίου με τίτλο Figures de traducteurs dans lrsquoespace franco-helleacutenique (19e-21e siegravecles) που διοργανώνει το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΕΚΠΑ η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή και το Γαλλικό Ινστιτούτο (32014) (βλ PAR42)

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής 18ου Συνεδρίου Eacutetudes franccedilaises en Slovaquie που διοργάνωσε το Deacutepartement de langues et des litteacuteratures romanes de la Faculteacute de Peacutedagogie του Πανεπιστημίου Comenius της Bratislava (102012) (βλ PAR36)

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής και αξιολογητής ανακοινώσεων του 24oυ Διεθνές Συνεδρίου με θέμα Transcrire eacutecrire formaliser που διοργάνωσε το CerLiCo Tours2010 (βλ PAR37)

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής Διεθνούς Συνεδρίου Autre ndash Autrui ndash Alteacuteriteacute El Οtro ndash Lo Οtro ndash La Ortetad Altro ndash LrsquoAltro ndash Alteritagrave που διοργάνωσε το Deacutepartement de langues et des litteacuteratures romanes de la Faculteacute de Peacutedagogie του Πανεπιστημίου Comenius της Bratislava σε συνεργασία με την Έδρα Μετάφρασης της UNESCO του Πανεπιστημίου Comenius της Bratislava (102009) (βλ PAR38)

- Aξιολογητής υπό δημοσίευση άρθρων σε Πρακτικά Συνεδρίων (14ο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας ndash 10ο Συνέδριο Ελληνικής Γλωσσολογίας) (βλ PAR39)

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του Διεθνούς Περιοδικού CORELA - Cognition Repreacutesentation Langages που εκδίδει το Cercle Linguistique du Centre et de lOuest (CerLiCO) του Πανεπιστημίου του Poitiers (βλ PAR40)

- Μέλος της Επιτροπής Έκδοσης της Περιοδικής Επιστημονικής Έκδοσης του Τμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ Syn-Thegraveses (βλ PAR41)

- Μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του 5ου Συνεδρίου της Ελληνικής Εταιρείας Ορολογίας Λευκωσία Κύπρος (Σεπτέμβριος 2005)

Mέλος του Συλλόγου Kαθηγητών Γαλλικής Γλώσσας

Mέλος της Eλληνικής Eταιρείας Eφαρμοσμένης Γλωσσολογίας

Mέλος της European Society for Translation Studies

Mέλος της Eλληνικής Eταιρείας Μεταφρασεολογίας (Εκλεγμένος Πρόεδρος για τις διετίες 2011 ndash 2013 2013 ndash 2015 βλ httphst-translationstudiesgr)

20

2 ANAΛYΣH EPΓAΣIΩN

243

laquoPractical trends and theoretical issues in mediating Greek culture to Englishraquo (6233 λέξεις) υπό δημοσίευση (βλ PAR28 )

Το άρθρο μελετά τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι άγγλοι μεταφραστές για την απόδοση στα αγγλικά του ελληνικού πολιτισμικού στοιχείου

Στο πρώτο μέρος καταγράφονται οι μεταφραστικές τεχνικές που υιοθετούνται και στο δεύτερο μέρος επιχειρείται ο ορισμός των εγγενών παραγόντων και αιτιών που κατευθύνουν τους μεταφραστές στις επιλογές τους Στόχος δεν είναι η αξιολόγηση των μεταφραστικών επιλογών αλλά η μελέτη τους με σκοπό την ανάδειξη των θεωρητικών ζητημάτων που προκύπτουν από τις προτεινόμενες μεταφράσεις Τα δεδομένα της έρευνας συγκεντρώθηκαν από διάφορα μυθιστορήματα και μία συλλογή δοκιμίων που έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά

Η μελέτη των μεταφραστικών επιλογών για την απόδοση του ελληνικού πολιτισμικού στοιχείου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι άγγλοι μεταφραστές υιοθετούν μία εθνοκεντρική προσέγγιση καθώς στοχεύουν στη δημιουργία ενός laquoδιαφανούςraquo μεταφράσματος μέσα από την υποταγή των αλλότριων στοιχείων στις αξίες της γλώσσας-πολιτισμού στόχου Κατά συνέπεια στις περισσότερες περιπτώσεις τα μεταφρασμένα κείμενα δεν συμβάλλουν στη συμφιλίωση ή την αναγνώριση της πολιτισμικής ετερότητας Ο τρόπος που μεταφράζονται οι πολιτιστικοί ενδείκτες αντανακλά τους κανόνες και τα θέσμια που διέπουν το κοινωνιολογικό πεδίο μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται επαγγελματικά οι μεταφραστές και καταδεικνύει την ιμπεριαλιστική στάση των ηγεμονικών πολιτισμών 242 laquoLrsquoimpact du territoire dans le transfert de lrsquoeacuteleacutement culturel franccedilais raquo Ronald Jenn amp Corinne Oster (eacuteds) Territoires et traduction Presses Universitaires drsquoArtois (6688 λέξεις) (βλ PAR27)

Στόχος της εργασίας είναι να μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο η έννοια της επικράτειας (territoire) επιδρά στις μεταφραστικές επιλογές για την απόδοση του πολιτισμικού στοιχείου Η μελέτη βασίζεται στη μετάφραση του έργου του Michel Houellebecq Les Particules eacuteleacutementaires στα ελληνικά τουρκικά και αγγλικά

Στο πρώτο μέρος γίνεται επισκόπηση των διαφόρων επιστημονικών εννοιολογήσεων του όρου επικράτεια και επιχειρείται ένας νέος ορισμός Στο πλαίσιο της παρούσας εργασίας η επικράτεια εκλαμβάνεται ως ένα σύνολο συστατικών στοιχείων μίας φυσικής ή αφηρημένης οντότητας ένα συγκεκριμένο ή εννοιολογικό κατασκεύασμα που δομεί με ιδιάζοντα τρόπο τις ιδιαιτερότητες και τα όρια του τη συνάφεια και τη συνοχή του Με άλλα λόγια ο όρος επικράτεια εκλαμβάνεται τόσο στην τοπολογική του διάσταση όσο και με την μεταφορική του έννοια υπονοώντας την οριοθέτηση ενός συμβολικού χώρουπεδίου Ακόμη μελετάται η σχέση που υπάρχει μεταξύ επικράτειας και μετάφρασης και ειδικότερα ορίζονται τα είδη επικράτειας που εμπλέκονται στο μεταφραστικό ενέργημα αλλά και στη μεταφρασεολογική σκέψη Στη συνέχεια συγκρίνονται οι μεταφραστικές μέθοδοι που υιοθετούνται από τους μεταφραστές στις διάφορες γλώσσες προκειμένου να επιτρέψουν στους αναγνώστες τους την πρόσβαση σε μία διαφορετική από τη δική τους επικράτεια Στα ελληνικά και τα τουρκικά οι μεταφραστές του μυθιστορήματος του Houellebecq με τις επιλογές που υιοθετούν δίνουν τη δυνατότητα έκφρασης και ανάδειξης των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων του Άλλου χωρίς ωστόσο να παραμελούν το Ίδιο Αντίθετα στη μετάφραση προς τα αγγλικά διαφαίνεται η οικειοποίηση και οι προσαρμογή του Ξένου στις αρχές της αγγλόφωνης επικράτειας

21

Τελικά υποστηρίζεται ότι η επικράτεια αποτελεί μία σημαντική διαδραστική παράμετρο η οποία δημιουργεί και επιβάλει μεταφραστικές συμπεριφορές Οι μεταφραστές δεν λειτουργούν ως ουδέτεροι διεκπεραιωτές αλλά με τις επιλογές τους ενσωματώνουν την πολιτισμική επικράτεια μέσα στην οποία δραστηριοποιούνται και αυτό είναι που καθοδηγεί τη στάση τους απέναντι στο ξένο κείμενο 2412012b

laquo Le transfert des emprunts en grec raquo Palimpsestes no 25 C Delesse (eacuted) Inscrire lrsquoalteacuteriteacute emprunts et neacuteologismes en traduction 127 ndash 154 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη του τρόπου μετάφρασης στα ελληνικά των λέξεων

ξένης προέλευσης που εμφανίζονται σε ένα γαλλικό κείμενο Η μελέτη εντάσσεται στο πλαίσιο της Περιγραφικής Μεταφρασεολογίας και για τον λόγο αυτό δεν επιχειρείται κριτική των μεταφραστικών επιλογών Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει κάποιες γενικές παρατηρήσεις αναφορικά με το φαινόμενο του γλωσσικού δανεισμού Με βάση τη βιβλιογραφία επιχειρείται ο ορισμός των κινήτρων που ωθούν μία φυσική γλώσσα να προσφύγει στην laquoεισαγωγήraquo εξωγενών λεξικών μονάδων καθώς και η κατηγοριοποίηση των διαφόρων ειδών λεξικών δανείων Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται οι τυπογραφικές συμβάσεις που χρησιμοποιούνται στα γαλλόφωνα κείμενα για να δηλωθούν στη γαλλική γλώσσα οι λεξικές μονάδες ξενικής προέλευσης καθώς και οι τρόποι αποσαφήνισης του αναφερόμενού τους Στο τρίτο μέρος μελετώνται οι μεταφραστικές τεχνικές που χρησιμοποιούν οι μεταφραστές για να αποδώσουν τις λεξικές αυτές μονάδες στα ελληνικά

Η μελέτη καταδεικνύει ότι το κίνητρο των ελλήνων μεταφραστών δεν είναι η απρόσκοπτη ανάγνωση του μεταφράσματος ούτε και η υποταγή του Ξένου Οι μεταφραστές λειτουργούν ως πραγματικοί διαπολιτισμικοί μεσολαβητές και λαμβάνουν υπόψη τους τον πολιτισμό προέλευσης των δάνειων λέξεων και των σχέσεων του με τον πολιτισμό στόχο το σημασιολογικό πεδίο στο οποίο ανήκουν οι συγκεκριμένες λεξικές μονάδες καθώς και τη λειτουργία που επιτελούν στο κείμενο πηγή Κύριο μέλημά τους λοιπόν είναι η συνέπεια προς όλες τις εμπλεκόμενες στη μεταφραστική διαδικασία πλευρές γιατί οι επιλογές τους κατευθύνονται τελικά από τις εκφραστικές ιδιαιτερότητες των συγγραφέων του πρωτότυπου όπως και τις ερμηνευτικές ικανότητες των αναγνωστών του μεταφράσματος τις συνθήκες παραγωγής του προς μετάφραση κειμένου το είδος και τον τύπο του αλλά και τις επικοινωνιακές του προθέσεις

2402012a

laquoSecondary term formation in Greekraquo (σε συνεργασία με Γ Φλώρο) Cabreacute Castellvi M Teresa Rosa Estopagrave Bagot amp Chelo Vargas Sierra (eds) Neology in Specialized Communication Terminology 181 Johns Benjamins Publishing Company 86 ndash 104 Η εργασία αυτή αποτελεί συνέχεια της εργασίας 2382011γ Σκοπός του άρθρου είναι να εξετάσει θεωρητικά ζητήματα που άπτονται της

δημιουργίας νεολογισμών στην ελληνική ορολογία χρησιμοποιώντας παραδείγματα από το ίδιο το επιστημονικό πεδίο της Μεταφρασεολογίας Το βασικό πρόβλημα που εντοπίζει η μελέτη είναι ότι παρότι όλες σχεδόν οι θεωρητικές αναλύσεις υιοθετούν μια σημειολογική προσέγγιση στο εν λόγω θέμα στην πράξη η δευτερογενής δημιουργία όρων επιχειρείται μέσω της δημιουργίας αντιστοιχίας μόνο στο επίπεδο του σημαίνοντος Η πρακτική αυτή συχνά οδηγεί σε όρους που δεν ανταποκρίνονται επαρκώς στην έννοια (σημαινόμενο) που καλούνται να ονομάσουν Διατηρώντας ως γενικό θεωρητικό πλαίσιο τη σημειολογική προσέγγιση προτείνεται ως πιο λειτουργικό πλαίσιο για την επιτυχή δημιουργία νεολογισμών στην Ελληνική η οπτική ενός τριπλού συνδυασμού της ορολογικής μονάδας (επίπεδο

22

σημαίνοντος) της έννοιας (επίπεδο σημαινόμενου) και του ορισμού (ως μεταβατικού επιπέδου μεταξύ των υπολοίπων δύο)

Η επάρκεια μια τέτοιας προσέγγισης αποδεικνύεται με την εξέταση τριών περιπτώσεων που αφορούν μεταφρασεολογικούς όρους οι οποίοι εμφανίζονται στην ελληνική προσαρμογή της Ορολογίας της Μετάφρασης των Delisle κά (1999)

2392011d

laquoLe concept de loyauteacute en traduction drsquoun principe moral vers une strateacutegie traductionnelleraquo FORUM vol 9 no 2 ESIT ndash Ksci σελ 119 ndash 138 Στην εργασία μελετάται η έννοια της συνέπειας (loyalty) στη μετάφραση Στόχος είναι η

ορισμός των γενικών χαρακτηριστικών μιας μεταφραστικής στρατηγικής η οποία εμπνευσμένη από την ηθική αρχή της συνέπειας (Nord 1992 1994 1997 2005) λαμβάνει υπόψη της τόσο της πραγματο-λειτουργικές παραμέτρους όσο και τις εκφωνηματικές συνθήκες που διέπουν το μεταφραστικό ενέργημα Η συνέπεια έννοια κλειδί για τη μεταφραστική συμπεριφορά κατέχει σημαντική θέση στην μεταφρασεολογική σκέψη καθώς συνδέεται άμεσα με την ηθική της μετάφρασης Ωστόσο οι περισσότερες μελέτες περιορίζονται στην ανάδειξη της ηθικής της διάστασης και δεν προτείνουν στους μεταφραστές συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές

Στο πρώτο μέρος της εργασίας γίνεται μία επισκόπηση της έννοιας στην μεταφρασεολογία Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα αδιέξοδα στα οποία οδηγούν οι υπάρχουσες προσεγγίσεις οριοθετούνται οι βασικές συνιστώσες της προτεινόμενης στρατηγικής και παρουσιάζονται οι προοπτικές που διανοίγονται με την υιοθέτησή της Υποστηρίζεται ότι με την συγκεκριμένη στρατηγική το μετάφρασμα δεν εκλαμβάνεται πλέον ως αντίγραφο του πρωτότυπου καθώς το τελευταίο δεν αντιμετωπίζεται αποκλειστικά στη γλωσσική του διάσταση Με άλλα λόγια η μετάφραση μετατρέπεται από ανα-παραγωγική σε παραγωγική διαδικασία και άρα σε μορφή δημιουργίας και μετ-εκφοράς Στο τρίτο μέρος επιχειρείται η εφαρμογή της στρατηγικής της συνέπειας στη μετάφραση της παιδικής λογοτεχνίας με σκοπό την ιεράρχηση των συστατικών της παραμέτρων Από τη μελέτη συγκεκριμένων μεταφράσεων καταδεικνύεται ότι οι βασικές παράμετροι που καθορίζουν τελικά τις μεταφραστικές επιλογές και προς τις οποίες τείνουν να είναι πρωτίστως συνεπείς οι μεταφραστές είναι οι ερμηνευτικές ικανότητες και οι προσδοκίες του αναγνωστικού κοινού από μια μετάφραση σε συνδυασμό με το είδος και την ποικιλία του προς μετάφραση κειμένου

2382011g

laquoΜεταφέροντας την ορολογία της μετάφρασης στα ελληνικά προβλήματα και δυσκολίεςraquo (σε συνεργασία με τον Γ Φλώρο) Τ Νενοπούλου amp Ε Λουπάκη (επιμ) Η μεταφρασεολογική έρευνα και η μεταφραστική πρακτική στον ελληνόφωνο χώρο Θεσσαλονίκη Publish City σελ 21 ndash 46 Στόχος της εργασίας αυτής είναι η παρουσίαση μίας σειράς ζητημάτων που σχετίζονται

με την ελληνική ορολογία της μετάφρασης Αφορμή για το συγκεκριμένο εγχείρημα αποτελεί η έκδοση στα ελληνικά του έργου των Jean Delisle Hannelore Lee-Janke και Monique Cormier (1999) Terminologie de la Traduction ndash Translation Terminology ndash Terminologiacutea de Traduccioacuten ndash Terminologie der Uumlbersetzung

Αρχικά επιχειρείται μία συστηματοποιημένη παρουσίαση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η περί τη μετάφραση ορολογία που χρησιμοποιείται στον ελληνόφωνο χώρο και αναδεικνύονται οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη μίας ευρέως αποδεκτής και παγίως χρησιμοποιούμενης μεταφρασεολογικής μεταγλώσσας Στη συνέχεια παρουσιάζεται ο τρόπος προσέγγισης και το μεθοδολογικό σχήμα που επιλέχτηκε για την απόδοση των όρων στην ελληνική γλώσσα έτσι ώστε να διασφαλίζεται αφενός η συνοχή του συγγράμματος και

23

αφετέρου η συνέπεια τόσο προς τα κίνητρα αυτών που συνέλαβαν και συνέταξαν το πρωτότυπο έργο όσο και προς τους δέκτες του μεταφράσματος Τέλος το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην παρουσίαση κάποιων συγκεκριμένων προβλημάτων που προκύπτουν τόσο κατά τη μεταφορά της ορολογίας σε μία άλλη γλώσσα όσο και κατά τη μετάφραση ενός επιστημονικού συγγράμματος γενικότερα και στον τρόπο που αυτά επιλύονται

Υποστηρίζεται ότι η προσαρμογή της ορολογίας σε μία άλλη γλώσσα συνιστά ένα εγχείρημα που ξεπερνά τα όρια της μετάφρασης με την παραδοσιακή αντίληψη Το είδος των αλλαγών που απαιτούνται η εκτεταμένη δημιουργία νεολογισμών καθώς και η επιδιωκόμενη θεσμοθέτηση της χρήσης των όρων εντός ενός συγκεκριμένου πεδίου του επιστητού εντάσσουν την όλη προσπάθεια και στο πεδίο της ορογραφίας ιδίως όταν έχει προηγηθεί η παραλληλοποίηση και η θεσμοθέτηση της ορολογίας σε πολλές άλλες γλώσσες όπως στην περίπτωση της ορολογίας της μετάφρασης Επίσης προτείνεται η διερεύνηση των ορίων μεταξύ ορογραφίας και μετάφρασης ιδιαίτερα μάλιστα στο πλαίσιο της μελέτης των σχέσεων εξουσίας και αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται μεταξύ λιγότερο ομιλούμενων και ευρύτερα διαδεδομένων γλωσσών στα νέα δεδομένα που δημιουργεί το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης

2372011b

laquo Lrsquoaventure de lrsquoeacuteleacutement culturel dans les traductions drsquoAsteacuterix en grec raquo B Richet (eacuted) Le Tour du monde drsquoAsteacuterix Paris Presses Sorbonne Nouvelle σελ 219 ndash 234 Στην εργασία αυτή μελετάται η απόδοση στα ελληνικά των πολιτισμικών ενδεικτών που

εμφανίζονται στην κλασσική γαλλική σειράς κόμικς Αστερίξ των Reneacute Gossigny και Albert Uderzo Για την εργασία χρησιμοποιήθηκαν οι δύο από τις τρείς μεταφράσεις που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα (Εκδόσεις Ψαρόπουλος και Εκδόσεις Μαμούθ Comix) και το ενδιαφέρον εστιάζεται σε πολιτισμικούς ενδείκτες που αναδεικνύουν τον γαλλικό γαστριμαργικό πολιτισμό καθώς και τα γαλλικά τραγούδια

Στο πρώτο μέρος της μελετάται η πρόσληψη του συγκεκριμένου έργου στην Ελλάδα καθώς και η θέση του στο ελληνικό κοινωνιολογικό πεδίο Στο δεύτερο μέρος ορίζονται οι λειτουργίες που επιτελεί το πολιτισμικό στοιχείο στα κείμενα του Αστερίξ και αναδεικνύονται οι μεταφραστικές δυσκολίες που προκύπτουν από τις συγκεκριμένες λειτουργίες Στο τρίτο μέρος γίνεται μια αναλυτική παρουσίαση των διαφόρων μεταφραστικών τεχνικών που καταγράφηκαν στο υπό μελέτη υλικό με σκοπό τον ορισμό των μεταφραστικών στρατηγικών που υιοθετούν οι έλληνες μεταφραστές Παρατηρείται ότι μεταφραστικές στρατηγικές δεν είναι ίδιες στις δύο εκδόσεις στην πρώτη χρονολογικά έκδοση παρατηρείται μία τάση οικειοποίησης του πολιτισμικού στοιχείου ενώ στη δεύτερη χρονολογικά έκδοση μία τάση ξενοποίησης Αποδεικνύεται ότι οι διαφορές που καταγράφονται οφείλονται τόσο σε κοινωνιολογικής-κοινωνιογλωσσικής όσο και σε πραγματολογικής φύσης αίτια

2362011a

ldquoTraduire transcrire reacute-eacutecrire ou reacute-eacutenoncerrdquo Travaux Linguistiques du CerLiCo no 24 Presses Universitaires de Rennes σελ 179 ndash 199

Η εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει την εκφωνηματική διάσταση της μεταφραστικής πράξης Στο πρώτο μέρος παρουσιάζονται οι λόγοι που καθιστούν αναγκαία την αναθεώρηση και τον επαναπροσδιορισμό του μεταφραστικού ενεργήματος Στο δεύτερο μέρος αναλύονται τα χαρακτηριστικά της μεταφραστικής διαδικασίας που δικαιολογούν τόσο τη σύγκλιση της με τη λεκτική διεργασία με την όσο και την υιοθέτηση μίας εκφωνηματικής προσέγγισης για την εμπεριστατωμένη μελέτη της Το τρίτο μέρος επικεντρώνεται στις νέες προοπτικές που προσφέρει η συγκεκριμένη προσέγγιση για τη μελέτη του μεταφραστικού φαινομένου

Μέσα από την μελέτη συγκεκριμένων μεταφράσεων αποδεικνύεται ότι η μεταφραστική διαδικασία δεν αποτελεί μία πράξη μετεγγραφής ή επανα-γραφής αλλά μία πράξη μετ-εκφοράς Υποστηρίζεται ότι η συγκεκριμένη θεώρηση αναιρεί τις δυικές

24

προσεγγίσεις της μεταφραστικής πράξης λαμβάνει υπόψη της όλες της μορφές της πολύγλωσσης διαμεσολάβησης και όχι μόνο τις παραδοσιακές μορφές διαγλωσσικής μετάφρασης εκλαμβάνει τη μεταφραστική πράξη ως μία μορφή λεκτικής διεργασίας προσεγγίζει το μετάφρασμα ως ένα κοινωνικό προϊόν ενταγμένο σε ένα χωρο-χρονικό πλαίσιο και προσδίδει στον μεταφραστή τα χαρακτηριστικά ενός ομιλούντος υποκειμένου

2352010

laquo Heacutegeacutemonie culturelle choix traductionnels et relations intercommunautaires eacutetude drsquoun cas raquo J Peeters (eacuteds) Traduction et communauteacutes Artois Presses Universiteacute σελ 151 ndash 164

Η εργασία αυτή αποτελεί συνέχεια της εργασίας 2252005β Στόχος της είναι η μελέτη των προβλημάτων που προκύπτουν όσον αφορά τη διαμεσολαβητική αποστολή της μετάφρασης κατά την απόδοση στα ελληνικά του οθωμανικού πολιτισμικού στοιχείου που καταγράφεται σε γαλλικά κείμενα Με βάση τις μεταφραστικές τεχνικές που καταγράφονται επιχειρείται ο ορισμός των αιτίων που ώθησαν τους μεταφραστές να υιοθετήσουν τις συγκεκριμένες επιλογές καθώς και οι πιθανές επιπτώσεις των μεταφραστικών επιλογών στη σχέση των δύο πολιτισμικών κοινοτήτων (ελληνική ndash τουρκική)

Στο πρώτο μέρος μελετάται ο τρόπος εμφάνισης (τυπογραφικές συμβάσεις) των ενδεικτών που δηλώνουν τον οθωμανικό πολιτισμό στα πρωτότυπα γαλλικά κείμενα στα οποία βασίζεται η συγκεκριμένη έρευνα (ένα ιστορικό κείμενο δύο μυθιστορήματα και ένα επιστημονικό άρθρο) καθώς και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την επεξήγηση της σημασίας τους Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται οι μεταφραστικές επιλογές που καταγράφηκαν και απομονώνονται δύο διαφορετικές τάσεις μία συνεπής ως προς την κοινή πολιτισμική γνώση των αποδεκτών του μεταφράσματος και τις ερμηνευτικές τους ικανότητες και μία δουλική ως προς το πρωτότυπο κείμενο με επανάληψη επεξηγήσεων για πολιτισμικά στοιχεία που είναι γνωστά στους έλληνες αναγνώστες

Καθώς το μετάφρασμα συνιστά το επιτέλεσμα της συμπεριφοράς και του ιδεολογικού προσανατολισμού μίας κοινωνίας στη συνέχεια επιχειρείται ο ορισμός των λόγων που ώθησαν τους έλληνες μεταφραστές στη δουλική αναπαραγωγή των επεξηγήσεων που εμφανίζονται στα γαλλικά κείμενα Υποστηρίζεται ότι η προσήλωση των μεταφραστών στις νόρμες που χρησιμοποιούνται στη γλώσσα-πολιτισμό πηγή γνωστή για το κύρος της και τις ηγεμονικές της τάσεις όπως και η ατυχής διατήρηση των επεξηγηματικών σημειώσεων των συγγραφέων που υπάρχουν στο πρωτότυπο οφείλεται ενδεχομένως στην επιθυμία μίμησης ενός κυριαρχικού πολιτισμικά προτύπου ενώ καταδεικνύει παράλληλα τις προσπάθειες της σύγχρονης Ελλάδος να επιβεβαιώσει και να ενισχύσει τη θέση της στον ευρωπαϊκό χώρο Παράλληλα δεδομένης της ιστορικής διάστασης της γλώσσας και του γεγονότος ότι τα γλωσσικά δάνεια δηλώνουν μεταξύ άλλων την κοινωνική και πολιτική κυριαρχία μίας πολιτισμικής ομάδας η δουλική αναπαραγωγή του πρωτότυπου που καταγράφεται θα μπορούσε να ενταχθεί στο γενικότερο πλαίσιο προσπάθειας εξάλειψης των οθωμανικώντουρκικών επιρροών από την ελληνική γλώσσα που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια Η στάση αυτή των μεταφραστών έχει ως αποτέλεσμα την πλασματική διεύρυνση των πολιτισμικών διαφορών που υπάρχουν ανάμεσα στις εμπλεκόμενες κοινότητες και ως εκ τούτου η μετάφραση παύει τελικά να λειτουργεί ως μέσο συμφιλίωσης κατανόησης και σύγκλισης των λαών 2342009g

ldquoLe traducteur face agrave la culture culinaire grecque un meacutediateur interculturel ou vecteur drsquoannexionnisme raquo H Anamur A Bulet amp A Uras-Yilmaz (eacuteds) Actes du Colloque International de Traduction La traduction sous tous ses aspects au centre de graviteacute du dialogue international Istanbul Dinccedil Ofset Matbaacilik San Ltd Şti σελ 301 ndash 307 Στην εργασία αυτή μελετάται ο τρόπος απόδοσης στη γαλλική γλώσσα του ελληνικού

25

γαστριμαργικού πολιτισμικού στοιχείου που καταγράφεται σε κείμενα της ελληνικής γραμματείας Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η λειτουργία των πολιτισμικών ενδεικτών στα λογοτεχνικά κείμενα και το πως αυτή διαφοροποιείται από άλλα είδη κειμένων όπως τα πληροφοριακά και τα προτρεπτικά Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται αναλυτικά οι μεταφραστικές τεχνικές που χρησιμοποίησαν οι γάλλοι μεταφραστές για την απόδοση των πολιτισμικών ενδεικτών και στο τρίτο μέρος σχολιάζονται οι μεταφραστικές τεχνικές που καταγράφηκαν υπό το πρίσμα της ιδεολογικο-πολιτικής διάστασης της μετάφρασης

Από τη μελέτη διαφαίνεται η τάση των μεταφραστών για οικειοποίηση του ξένου πολιτισμικού στοιχείου δεδομένου ότι οι μεταφραστικές τεχνικές που κυριαρχούν είναι η πολιτισμική προσαρμογή (52) η επεξήγηση (35) και ο μεταγραμματισμός που συνοδεύεται από σημείωση του μεταφραστή (13) Υποστηρίζεται ότι καθώς οι μεταφραστικές επιλογές δεν είναι ιδεολογικά ουδέτερες η τάση που καταγράφεται από την έρευνα δεν μπορεί να θεωρηθεί αποκλειστικά ως αποτέλεσμα του ενδιαφέροντος του μεταφραστή να παράγει ένα κατανοητό και ρέον κείμενο Αντίθετα αποτελεί απόρροια της ευρύτερης εθνοκεντρικής ndash ειδοποιητικής προσέγγισης του ξένου στοιχείου που χαρακτηρίζει τις κεντρικέςισχυρές γλώσσες-πολιτισμούς ειδικά κατά την μετάφραση από μία περιφερειακή γλώσσα-πολιτισμό και οδηγεί τελικά την κατάργηση της διαμεσολαβητικής αποστολής του μεταφραστή 2332009b

Μεταφράζοντας τον κόσμο του Άλλου Θεωρητικοί προβληματισμοί ndash Λειτουργικές προοπτικές

Μονογραφία Αθήνα Εκδόσεις Δίαυλος 271 σελίδες ISBN 978-960-531-253-4 Το παρόν βιβλίο έχει ως στόχο τη μελέτη του τρόπου απόδοσης του πολιτισμικού στοιχείου

που καταγράφεται σε ένα προς μετάφραση κείμενο σκιαγραφώντας παράλληλα τη σχέση που υπάρχει μεταξύ του μεταφραστικού φαινομένου και της έννοιας του πολιτισμού Στις σελίδες του αποτυπώνεται η ερευνητική μου δραστηριότητα της τελευταίας εξαετίας Η απόφασή μου να ασχοληθώ με το συγκεκριμένο θέμα οφείλεται στον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει το πολιτισμικό φαινόμενο σε όλες τις φάσεις του μεταφραστικού ενεργήματος αλλά και στις δυσκολίες που δημιουργούν οι πολιτισμικά φορτισμένες έννοιες κατά τη μεταφραστική διαδικασία Τα ερωτήματα που προκύπτουν κατά την προσέγγιση του θέματος είναι πολλά και διαφορετικής φύσης πώς ορίζεται ο πολιτισμός ποια η σχέση του με τη γλώσσα και τη μετάφραση με ποιο τρόπο η πολιτισμική σημασία του πρωτότυπου κειμένου μπορεί να γίνει προσιτή στους αναγνώστες του μεταφράσματος σε περίπτωση που η ακριβής μετάφραση αποδεικνύεται ανεπαρκής τι είδους παράγοντες κατευθύνουν τον μεταφραστή στις επιλογές του με ποια κριτήρια επιλέγονται οι μεταφραστικές μέθοδοι που υιοθετούνται τι σηματοδοτούν σε ιδεολογικό επίπεδο οι διάφορες μεταφραστικές στρατηγικές και ποιες οι πιθανές τους επιπτώσεις για τον πολιτισμό υποδοχής ποιος ο ρόλος του είδους του κειμένου στην απόδοση του πολιτισμικού στοιχείου υπάρχει μια μέθοδος που να ενδείκνυται περισσότερο από ότι άλλες

Η μελέτη διαρθρώνεται σε πέντε κεφάλαια και επιχειρεί να δώσει απαντήσεις σε κάποια από τα παραπάνω ερωτήματα

Το πρώτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στην έννοια του πολιτισμού Μελετώνται η σημασιολογική εξέλιξη της λέξης culture καθώς και της συγγενούς της civilisation στη γαλλική γερμανική και αγγλική γλώσσα με γνώμονα τις ιδεολογικές κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που σφράγισαν τον Δυτικό κόσμο όπως και ο τρόπος πρόσληψης της έννοιας στα διάφορα επιστημονικά πεδία (ανθρωπολογία κοινωνιολογία πολιτισμικές σπουδές) Ακόμη επιχειρείται ένας ορισμός της έννοιας ο οποίος εστιάζοντας στις ιδιαιτερότητες του μεταφραστικού φαινομένου Ως πολιτισμός ορίζεται το σύνολο των εκφάνσεων της κοινωνικής ζωής Υιοθετήθηκε επίσης η θέση ότι η πολυδιάστατη αυτή έννοια δρα σε τρία βασικά επίπεδα της ανθρώπινης δραστηριότητας το ατομικό στο πλαίσιο του οποίου σκεφτόμαστε και λειτουργούμε ως άτομα το συλλογικό στο πλαίσιο του οποίου ενεργούμε μέσα σε ένα κοινωνικό περιβάλλον και το

26

εκφραστικό στο πλαίσιο του οποίου εκφράζεται το ίδιο το κοινωνικό σύνολο Συνεπώς ως πολιτισμός δεν νοείται μόνο η ανώτερη πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου όπως αυτή πραγματώνεται στις τέχνες και στα γράμματα αλλά και όλες οι κοινωνικά ορισμένες όψεις του ανθρώπινου βίου και οι κοινές μορφές συμπεριφοράς μέσα στις οποίες συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων η λεκτική επικοινωνία και η μετάφραση Η συγκεκριμένη προσέγγιση καταργεί τη διάζευξη μεταξύ culture και civilisation και αντιμετωπίζει την έννοια ως μια διαδικασία που περιλαμβάνει και ταυτόχρονα αποκλείει μια έννοια δηλαδή που επιβάλλει ένα αόρατο τυπικό και καθορίζει τη συμπεριφορά στους κόλπους μιας οργανωμένης ομάδας ανθρώπων

Στο δεύτερο κεφάλαιο μελετάται η αμφίδρομη σχέση του πολιτισμού με τη γλώσσα και το μεταφραστικό φαινόμενο Ειδικότερα εξετάζονται οι τρόποι διάδρασης μεταξύ πολιτισμού και γλώσσας ο ρόλος της μετάφρασης στην εξέλιξη και την προώθηση των πολιτισμικών αξιών η θέση της έννοιας του πολιτισμού στις διάφορες μεταφραστικές θεωρίες όπως και οι προσεγγίσεις εκείνες που βασίζονται στον πολιτισμό (πολιτισμική στροφή) Γίνεται φανερό ότι γλώσσα και πολιτισμός είναι αλληλένδετες έννοιες δεδομένου ότι η γλώσσα ορίζεται ως μια εκδήλωση του πολιτισμού ενός λαού ενώ παράλληλα αποτελεί το μέσο υλοποίησης και εναποθήκευσης των αξιών του Διαφαίνεται επίσης ότι η μετάφραση αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές διαπολιτισμικής επικοινωνίας πρωταγωνιστεί στη διαβίβαση νέων ιδεών σε μια κοινωνία και λειτουργεί ως μέσο εμπλουτισμού μιας γλώσσας και ανανέωσης μιας πολιτισμικής οντότητας Καταδεικνύεται ακόμη ότι ο πολιτισμός συνιστά εργαλείο μελέτης του μεταφραστικού φαινομένου αλλά και αδιάσπαστο στοιχείο της ίδιας της μεταφραστικής πράξης Τέλος υποστηρίζεται ότι μετάφραση και πολιτισμός παρουσιάζονται άρρηκτα συνδεδεμένοι σε τρία διαφορετικά αλλά συμπληρωματικά επίπεδα

στο επίπεδο της λεκτικής δραστηριότητας στο επίπεδο του περιεχομένου του κειμένου και στο επίπεδο της ηθικής που διέπει τη μεταφραστική πράξη και το οποίο καθώς επηρεάζει

και τα δύο άλλα επίπεδα λειτουργεί παράλληλα με αυτά Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στη σχέση μεταξύ πολιτισμού και μετάφρασης στο επίπεδο

της λεκτικής δραστηριότητας Επιχειρείται η σύζευξη της συλλογικής οργάνωσης του λόγου με την έννοια της μεταφραστικής νόρμας όπως και με αυτήν του habitus και παρουσιάζονται κάποια ενδεικτικά παραδείγματα διαφοροποίησης μεταξύ πρωτότυπου και μεταφράσματος τα οποία οφείλονται στη διαφορετική συλλογική οργάνωση του λόγου της ελληνικής από τη γαλλική γλώσσα Διαπιστώνεται ότι οι αποκλίσεις που καταγράφονται μεταξύ πρωτοτύπου και μεταφράσματος δεν είναι πάντα απόρροια των συντακτικών περιορισμών που επιβάλλει μια γλώσσα αλλά οφείλονται και στη διαφορετική συλλογική οργάνωση του λόγου στις εμπλεκόμενες γλώσσες και κατrsquo επέκταση στις πολιτισμικές τους ιδιαιτερότητες

Στο τέταρτο κεφάλαιο συζητείται η σχέση μεταξύ πολιτισμού και μετάφρασης στο επίπεδο του περιεχομένου του κειμένου Το ενδιαφέρον εστιάζεται στην περιγραφή τον ορισμό και την κατηγοριοποίηση των πολιτισμικά φορτισμένων γλωσσικά στοιχείων Επισημαίνεται ότι η πολιτισμική ιδιαιτερότητα αποτυπώνεται τόσο στο λεξιλόγιο (μικροδομικό επίπεδο) όσο και στις ιδιαίτερες συμβάσεις γραφής όπως και τις πραγματολογικές παραμέτρους της επικοινωνίας (μακροδομικό επίπεδο) Ειδικότερα μέσα σε ένα κείμενο ο πολιτισμός εκφράζεται μεταξύ άλλων από τους πολιτισμικούς ενδείκτες λεξικές μονάδες ή συνδυασμός λεξικών μονάδων που δηλώνουν χαρακτηριστικά αντικείμενα και έννοιες του τρόπου ζωής της κοινωνικής και ιστορικής εξέλιξης κάθε οργανωμένης οντότητας κοινωνικής ή εθνικής και παρουσιάζουν προβλήματα απόδοσης κατά τη μεταφορά τους σε μια άλλη γλώσσα εξαιτίας της μη ύπαρξης αντίστοιχου αναφερόμενου στοιχείου στη γλώσσα και τον πολιτισμό υποδοχής Εξετάζονται επίσης οι βασικές μεταφραστικές τάσεις για την απόδοση του πολιτισμικού στοιχείου που καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία (οικειοποίηση ξενοποίηση) και αναδεικνύονται τα αδιέξοδα στα οποία αυτές οδηγούν Συγκεκριμένα υποστηρίζεται ότι οι θέσεις που κυριαρχούν σχετικά με το θέμα συνιστούν απόρροια ενός ευρύτερου ιδεολογικοπολιτικού πλαισίου και βρίσκονται εγκλωβισμένες μέσα μια προσέγγιση του μεταφραστικού ενεργήματος που καταργεί στην ουσία τη διαλεκτική υφή της

27

μεταφραστικής διαδικασίας αγνοεί τη λειτουργική διάσταση του μεταφράσματος και παραβλέπει τις πραγματολογικές παραμέτρους που εμπλέκονται στη μεταφραστική πράξη Στη συνέχεια μελετάται το κειμενικό είδος ως φορέας μεταφραστικών επιλογών και επιχειρείται ο ορισμός μιας νέας μεταφραστικής στρατηγικής η οποία βασίζεται στην ηθική αρχή της συνέπειας και λαμβάνει υπrsquo όψιν της επικοινωνιακές και λειτουργικές συνιστώσες του μεταφραστικού ενεργήματος

Το πέμπτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στη μετάφραση του ελληνικού πολιτισμικού στοιχείου και συγκεκριμένα στη διαδικασία μεταφοράς των πολιτισμικών ενδεικτών που αναφέρονται στη γαστριμαργική μας παράδοση και εντοπίζονται σε διάφορες κατηγορίες κειμένων Παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά (γλωσσικά και κειμενικά) του σώματος κειμένων από το οποίο αντλήθηκε το υλικό της έρευνας όπως και οι μεταφραστικές τεχνικές που καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία για την απόδοση των πολιτισμικών ενδεικτών Ακόμη κατηγοριοποιείται ο τρόπος απόδοσης των ελληνικών εδεσμάτων στη γαλλική (περίπτωση λογοτεχνικών κειμένων και οδηγών μαγειρικής) και την αγγλική γλώσσα (περίπτωση καταλόγων εστιατορίων) και σχολιάζονται οι καταγεγραμμένες μεταφραστικές επιλογές με βάση λειτουργικά κριτήρια Από την έρευνα διαπιστώνεται ότι οι μεταφραστικές στρατηγικές που ακολουθούνται διαφοροποιούνται με βάση το κειμενικό είδος και τη βαρύτητα που έχει ο ίδιος ο ενδείκτης μέσα στο προς μετάφραση κείμενο

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η μεταφορά του πολιτισμικού στοιχείου δεν προϋποθέτει μια μέθοδο εγκλωβισμένη σε μια διπολική θεώρηση της μεταφραστικού φαινομένου Το κριτήριο επιλογής της μεθόδου για την εισαγωγή του αναγνώστη ή του χρήστη ενός κειμένου σε έναν διαφορετικό κόσμο δεν είναι αποκλειστικά προϊόν των ιδεολογικών αξιών που καθορίζουν σε μια δεδομένη περίοδο την μεταφραστική πρακτική Αποτελεί αντίθετα αντικείμενο διαπραγμάτευσης βάσει των επικοινωνιακών συνθηκών που διέπουν το μεταφραστικό ενέργημα Για την απόδοση του πολιτισμικού στοιχείου αλλά και για τη μετάφραση γενικότερα είναι προτιμότερη η υιοθέτηση μεθόδων ή στρατηγικών οι οποίες αντί να επικροτούν δογματικές ή κανονιστικές προσεγγίσεις και να αναγκάζουν τον μεταφραστή να λάβει θέση υπέρ του ενός ή του άλλου πολιτισμικού συστήματος προωθούν στρατηγικές που ενεργοποιούν την επαγγελματική του ευθύνη έχουν ως γνώμονα την επικοινωνιακή επιτυχία του μεταφραστικού εγχειρήματος και βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό προς τους πρωταγωνιστές του μεταφραστικού γεγονότος Αναδεικνύεται λοιπόν η αναγκαιότητα μιας νέας προσέγγισης του μεταφράζειν όπως και η οριοθέτηση μιας στρατηγικής η οποία βασιζόμενη στην αρχή της συνέπειας λαμβάνει υπrsquo όψιν της τις συνιστώσες της μεταφραστικής διαδικασίας και πιο συγκεκριμένα

τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μεταφραστικής εντολής το είδος και την ποικιλία του προς μετάφραση κειμένου τις παραμέτρους παραγωγής αλλά και πρόσληψης του κειμένου τις επιδιωκόμενες επικοινωνιακές του προθέσεις καθώς και την οπτική γωνία του

δημιουργού του τις συνθήκες εκφώνησης και την επιδιωκόμενη λειτουργία του μεταφράσματος τις μεταφραστικές νόρμες και την μεταφραστική παράδοση της κοινωνίας υποδοχής τις ιδιαιτερότητες των εμπλεκόμενων γλωσσών-πολιτισμών και τις πιθανές σχέσεις

που τις συνδέουν τις ερμηνευτικές ικανότητες και τις προσδοκίες του αναγνωστικού κοινού από μια

μετάφραση Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το προς μετάφραση κείμενο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί

αποκλειστικά και μόνο στη γλωσσική του διάσταση Ένα κείμενο δεν υφίσταται από μόνο του αποτελεί απόρροια ενός συγκεκριμένου επικοινωνιακού περιβάλλοντος το οποίο δεν συμπίπτει πάντα με αυτό του μεταφραστικού γεγονότος Με την υιοθέτηση της στρατηγικής της συνεπούς μετάφρασης που προτείνεται το μετάφρασμα δεν εκλαμβάνεται πλέον ως αντίγραφο του πρωτότυπου αλλά συνιστά μια αναβίωση ndashκαι γιατί όχι την επιβίωσή τουndash τη συνέχειά του μέσω της αναγέννησης Με άλλα λόγια η μετάφραση μετατρέπεται από ανα-παραγωγική σε παραγωγική διαδικασία και άρα σε μορφή δημιουργίας Παράλληλα αναβαθμίζεται ο ρόλος του

28

μεταφραστή και καθίσταται πολύ πιο ουσιαστικός και υπεύθυνος Αυτό συμβαίνει γιατί μέσα στο νέο πλαίσιο προσέγγισης ο μεταφραστής καλείται τελικά να δημιουργήσει και να εγγυηθεί σχέσεις εμπιστοσύνης με όλες τις εμπλεκόμενες στο μεταφραστικό εγχείρημα πλευρές Ως εκ τούτου δεν είναι πλέον κάποιος που απλά προσφέρει υπηρεσίες ή που εργάζεται ως ουδέτερος διεκπεραιωτής αντίθετα λειτουργεί ως ένας διαπολιτισμικός μεσολαβητής οι πρακτικές του οποίου καταρρίπτουν τον θεωρητικό δογματισμό ακυρώνουν κάθε πολιτισμική αδιαλλαξία και προωθούν την επικοινωνιακή διάσταση της μεταφραστικής πράξης και την σύζευξη μεταξύ των πολιτισμών 2322009a

laquoΗ θέση της θεωρίας στην εκπαίδευση των μεταφραστώνraquo Στο συλλογικό τόμο Η Διδακτική της Μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο σύγχρονες τάσεις

και προοπτικές Ε Λάμπρου amp Γ Φλώρος (επιμ) Αθήνα Ελληνικά Γράμματα Με τη μελέτη αυτή επιδιώκεται η ανάπτυξη ενός προβληματισμού γύρω από τη θέση που

μπορεί ή πρέπει να έχει η θεωρία της μετάφρασης στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαίδευσης μεταφραστών Μέσα από την εργασία καθίσταται σαφές ότι το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης αποτελεί βασική προϋπόθεση και μέσο τόσο για την εκπαίδευση όσο και την κατάρτιση των μεταφραστών Δεν προτείνεται ένα συγκεκριμένο syllabus αλλά αναδεικνύονται οι λόγοι που επιβάλλουν τη διδασκαλία της θεωρίας και την καθιστούν σημαντική στην πρακτική της μετάφρασης

Ειδικότερα επαναπροσδιορίζονται κάποιοι από τους παιδαγωγικούς στόχους του μαθήματος της θεωρίας της μετάφρασης έτσι ώστε το μάθημα να αποβάλλει τον περιφερειακό του χαρακτήρα και να αποκτήσει πρωτεύοντα ρόλο πρακτικό όφελος και ακριβή προσανατολισμό Παράλληλα προτείνεται το μάθημα να αντιμετωπιστεί όχι ως ένα σύνολο συμπληρωματικών προς απομνημόνευση γνώσεων αλλά ως το κεντρικό παιδαγωγικό έρεισμα του προγράμματος εκπαίδευσης Δεδομένου ότι οποιαδήποτε μεταφραστική επιλογή φανερώνει μία θεωρητική θέση υποστηρίζεται ότι οι εκπαιδευόμενοι μεταφραστές θα πρέπει να εκτεθούν στις ποικίλες προσεγγίσεις της μετάφρασης όχι για να τις απομνημονεύσουν αλλά για να διαλογιστούν εποικοδομητικά και για να εμπλέξουν τελικά εαυτούς σε μία διαδικασία θεωρητικοποίησης Συγκεκριμένα καθώς το απώτερο ζητούμενο για τους διδασκόμενους είναι ndashή θα πρέπει να είναιndash η με οργανωμένο τρόπο ανάπτυξη των δικών τους θέσεων αρχών και ιδεών σχετικά με το μεταφραστικό φαινόμενο και όχι η στείρα αποστήθιση κάποιων θεωριών ή η παθητική αποδοχή γνώσεων το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης θα πρέπει εν τέλει να επιδιώκει την έκθεση τους στη διαδικασία θεωρητικοποίησης (process of theorizing) στη σύνθετη δηλαδή διαδικασία laquoμέσω της οποίας ένας άνθρωπος οργανώνει ένα σύνολο όχι στενά μεταξύ τους συνδεδεμένων ιδεών σε υπόδειγμα ή κανονικότητα και τελικά σε κανόναraquo [Robinson (1997 181)] Έτσι οι μελλοντικοί μεταφραστές θα μάθουν να επανεκτιμούν ndashκαι γιατί όχι να αναθεωρούνndash τις προτεινόμενες από τις υπάρχουσες θεωρίες αρχές θα καταφέρουν να σκέφτονται με πιο εποικοδομητικό γόνιμο και δημιουργικό τρόπο και θα αποκτήσουν γνωστική αυτονομία 2312008b

Επιστημονική Επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης του έργου των Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier (1999) Translation Terminology Amsterdam Philadelphia J Benjamins Publishing Company

Ελληνική Μετάφραση Ορολογία της Μετάφρασης Πρόλογος ndash Μετάφραση Γεώργιος Φλώρος Αθήνα Εκδόσεις Μεσόγειος

Πρόκειται για τη μεταφορά στην ελληνική γλώσσα του λεξικού ορολογίας που συνέταξαν οι Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier με σκοπό την ομογενοποιήση ndash τυποποίηση της μεταγλώσσας που χρησιμοποιείται στη Διδακτική της μετάφρασης

Σε πρώτο στάδιο η συμβολή μου συνίσταται στην αποδελτίωση των όρων που υπάρχουν

27

μεταφραστικής διαδικασίας αγνοεί τη λειτουργική διάσταση του μεταφράσματος και παραβλέπει τις πραγματολογικές παραμέτρους που εμπλέκονται στη μεταφραστική πράξη Στη συνέχεια μελετάται το κειμενικό είδος ως φορέας μεταφραστικών επιλογών και επιχειρείται ο ορισμός μιας νέας μεταφραστικής στρατηγικής η οποία βασίζεται στην ηθική αρχή της συνέπειας και λαμβάνει υπrsquo όψιν της επικοινωνιακές και λειτουργικές συνιστώσες του μεταφραστικού ενεργήματος

Το πέμπτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στη μετάφραση του ελληνικού πολιτισμικού στοιχείου και συγκεκριμένα στη διαδικασία μεταφοράς των πολιτισμικών ενδεικτών που αναφέρονται στη γαστριμαργική μας παράδοση και εντοπίζονται σε διάφορες κατηγορίες κειμένων Παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά (γλωσσικά και κειμενικά) του σώματος κειμένων από το οποίο αντλήθηκε το υλικό της έρευνας όπως και οι μεταφραστικές τεχνικές που καταγράφονται στη διεθνή βιβλιογραφία για την απόδοση των πολιτισμικών ενδεικτών Ακόμη κατηγοριοποιείται ο τρόπος απόδοσης των ελληνικών εδεσμάτων στη γαλλική (περίπτωση λογοτεχνικών κειμένων και οδηγών μαγειρικής) και την αγγλική γλώσσα (περίπτωση καταλόγων εστιατορίων) και σχολιάζονται οι καταγεγραμμένες μεταφραστικές επιλογές με βάση λειτουργικά κριτήρια Από την έρευνα διαπιστώνεται ότι οι μεταφραστικές στρατηγικές που ακολουθούνται διαφοροποιούνται με βάση το κειμενικό είδος και τη βαρύτητα που έχει ο ίδιος ο ενδείκτης μέσα στο προς μετάφραση κείμενο

Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι η μεταφορά του πολιτισμικού στοιχείου δεν προϋποθέτει μια μέθοδο εγκλωβισμένη σε μια διπολική θεώρηση της μεταφραστικού φαινομένου Το κριτήριο επιλογής της μεθόδου για την εισαγωγή του αναγνώστη ή του χρήστη ενός κειμένου σε έναν διαφορετικό κόσμο δεν είναι αποκλειστικά προϊόν των ιδεολογικών αξιών που καθορίζουν σε μια δεδομένη περίοδο την μεταφραστική πρακτική Αποτελεί αντίθετα αντικείμενο διαπραγμάτευσης βάσει των επικοινωνιακών συνθηκών που διέπουν το μεταφραστικό ενέργημα Για την απόδοση του πολιτισμικού στοιχείου αλλά και για τη μετάφραση γενικότερα είναι προτιμότερη η υιοθέτηση μεθόδων ή στρατηγικών οι οποίες αντί να επικροτούν δογματικές ή κανονιστικές προσεγγίσεις και να αναγκάζουν τον μεταφραστή να λάβει θέση υπέρ του ενός ή του άλλου πολιτισμικού συστήματος προωθούν στρατηγικές που ενεργοποιούν την επαγγελματική του ευθύνη έχουν ως γνώμονα την επικοινωνιακή επιτυχία του μεταφραστικού εγχειρήματος και βασίζονται στον αμοιβαίο σεβασμό προς τους πρωταγωνιστές του μεταφραστικού γεγονότος Αναδεικνύεται λοιπόν η αναγκαιότητα μιας νέας προσέγγισης του μεταφράζειν όπως και η οριοθέτηση μιας στρατηγικής η οποία βασιζόμενη στην αρχή της συνέπειας λαμβάνει υπrsquo όψιν της τις συνιστώσες της μεταφραστικής διαδικασίας και πιο συγκεκριμένα

τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της μεταφραστικής εντολής το είδος και την ποικιλία του προς μετάφραση κειμένου τις παραμέτρους παραγωγής αλλά και πρόσληψης του κειμένου τις επιδιωκόμενες επικοινωνιακές του προθέσεις καθώς και την οπτική γωνία του

δημιουργού του τις συνθήκες εκφώνησης και την επιδιωκόμενη λειτουργία του μεταφράσματος τις μεταφραστικές νόρμες και την μεταφραστική παράδοση της κοινωνίας υποδοχής τις ιδιαιτερότητες των εμπλεκόμενων γλωσσών-πολιτισμών και τις πιθανές σχέσεις

που τις συνδέουν τις ερμηνευτικές ικανότητες και τις προσδοκίες του αναγνωστικού κοινού από μια

μετάφραση Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το προς μετάφραση κείμενο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί

αποκλειστικά και μόνο στη γλωσσική του διάσταση Ένα κείμενο δεν υφίσταται από μόνο του αποτελεί απόρροια ενός συγκεκριμένου επικοινωνιακού περιβάλλοντος το οποίο δεν συμπίπτει πάντα με αυτό του μεταφραστικού γεγονότος Με την υιοθέτηση της στρατηγικής της συνεπούς μετάφρασης που προτείνεται το μετάφρασμα δεν εκλαμβάνεται πλέον ως αντίγραφο του πρωτότυπου αλλά συνιστά μια αναβίωση ndashκαι γιατί όχι την επιβίωσή τουndash τη συνέχειά του μέσω της αναγέννησης Με άλλα λόγια η μετάφραση μετατρέπεται από ανα-παραγωγική σε παραγωγική διαδικασία και άρα σε μορφή δημιουργίας Παράλληλα αναβαθμίζεται ο ρόλος του

28

μεταφραστή και καθίσταται πολύ πιο ουσιαστικός και υπεύθυνος Αυτό συμβαίνει γιατί μέσα στο νέο πλαίσιο προσέγγισης ο μεταφραστής καλείται τελικά να δημιουργήσει και να εγγυηθεί σχέσεις εμπιστοσύνης με όλες τις εμπλεκόμενες στο μεταφραστικό εγχείρημα πλευρές Ως εκ τούτου δεν είναι πλέον κάποιος που απλά προσφέρει υπηρεσίες ή που εργάζεται ως ουδέτερος διεκπεραιωτής αντίθετα λειτουργεί ως ένας διαπολιτισμικός μεσολαβητής οι πρακτικές του οποίου καταρρίπτουν τον θεωρητικό δογματισμό ακυρώνουν κάθε πολιτισμική αδιαλλαξία και προωθούν την επικοινωνιακή διάσταση της μεταφραστικής πράξης και την σύζευξη μεταξύ των πολιτισμών 2322009a

laquoΗ θέση της θεωρίας στην εκπαίδευση των μεταφραστώνraquo Στο συλλογικό τόμο Η Διδακτική της Μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο σύγχρονες τάσεις

και προοπτικές Ε Λάμπρου amp Γ Φλώρος (επιμ) Αθήνα Ελληνικά Γράμματα Με τη μελέτη αυτή επιδιώκεται η ανάπτυξη ενός προβληματισμού γύρω από τη θέση που

μπορεί ή πρέπει να έχει η θεωρία της μετάφρασης στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαίδευσης μεταφραστών Μέσα από την εργασία καθίσταται σαφές ότι το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης αποτελεί βασική προϋπόθεση και μέσο τόσο για την εκπαίδευση όσο και την κατάρτιση των μεταφραστών Δεν προτείνεται ένα συγκεκριμένο syllabus αλλά αναδεικνύονται οι λόγοι που επιβάλλουν τη διδασκαλία της θεωρίας και την καθιστούν σημαντική στην πρακτική της μετάφρασης

Ειδικότερα επαναπροσδιορίζονται κάποιοι από τους παιδαγωγικούς στόχους του μαθήματος της θεωρίας της μετάφρασης έτσι ώστε το μάθημα να αποβάλλει τον περιφερειακό του χαρακτήρα και να αποκτήσει πρωτεύοντα ρόλο πρακτικό όφελος και ακριβή προσανατολισμό Παράλληλα προτείνεται το μάθημα να αντιμετωπιστεί όχι ως ένα σύνολο συμπληρωματικών προς απομνημόνευση γνώσεων αλλά ως το κεντρικό παιδαγωγικό έρεισμα του προγράμματος εκπαίδευσης Δεδομένου ότι οποιαδήποτε μεταφραστική επιλογή φανερώνει μία θεωρητική θέση υποστηρίζεται ότι οι εκπαιδευόμενοι μεταφραστές θα πρέπει να εκτεθούν στις ποικίλες προσεγγίσεις της μετάφρασης όχι για να τις απομνημονεύσουν αλλά για να διαλογιστούν εποικοδομητικά και για να εμπλέξουν τελικά εαυτούς σε μία διαδικασία θεωρητικοποίησης Συγκεκριμένα καθώς το απώτερο ζητούμενο για τους διδασκόμενους είναι ndashή θα πρέπει να είναιndash η με οργανωμένο τρόπο ανάπτυξη των δικών τους θέσεων αρχών και ιδεών σχετικά με το μεταφραστικό φαινόμενο και όχι η στείρα αποστήθιση κάποιων θεωριών ή η παθητική αποδοχή γνώσεων το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης θα πρέπει εν τέλει να επιδιώκει την έκθεση τους στη διαδικασία θεωρητικοποίησης (process of theorizing) στη σύνθετη δηλαδή διαδικασία laquoμέσω της οποίας ένας άνθρωπος οργανώνει ένα σύνολο όχι στενά μεταξύ τους συνδεδεμένων ιδεών σε υπόδειγμα ή κανονικότητα και τελικά σε κανόναraquo [Robinson (1997 181)] Έτσι οι μελλοντικοί μεταφραστές θα μάθουν να επανεκτιμούν ndashκαι γιατί όχι να αναθεωρούνndash τις προτεινόμενες από τις υπάρχουσες θεωρίες αρχές θα καταφέρουν να σκέφτονται με πιο εποικοδομητικό γόνιμο και δημιουργικό τρόπο και θα αποκτήσουν γνωστική αυτονομία 2312008b

Επιστημονική Επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης του έργου των Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier (1999) Translation Terminology Amsterdam Philadelphia J Benjamins Publishing Company

Ελληνική Μετάφραση Ορολογία της Μετάφρασης Πρόλογος ndash Μετάφραση Γεώργιος Φλώρος Αθήνα Εκδόσεις Μεσόγειος

Πρόκειται για τη μεταφορά στην ελληνική γλώσσα του λεξικού ορολογίας που συνέταξαν οι Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier με σκοπό την ομογενοποιήση ndash τυποποίηση της μεταγλώσσας που χρησιμοποιείται στη Διδακτική της μετάφρασης

Σε πρώτο στάδιο η συμβολή μου συνίσταται στην αποδελτίωση των όρων που υπάρχουν

28

μεταφραστή και καθίσταται πολύ πιο ουσιαστικός και υπεύθυνος Αυτό συμβαίνει γιατί μέσα στο νέο πλαίσιο προσέγγισης ο μεταφραστής καλείται τελικά να δημιουργήσει και να εγγυηθεί σχέσεις εμπιστοσύνης με όλες τις εμπλεκόμενες στο μεταφραστικό εγχείρημα πλευρές Ως εκ τούτου δεν είναι πλέον κάποιος που απλά προσφέρει υπηρεσίες ή που εργάζεται ως ουδέτερος διεκπεραιωτής αντίθετα λειτουργεί ως ένας διαπολιτισμικός μεσολαβητής οι πρακτικές του οποίου καταρρίπτουν τον θεωρητικό δογματισμό ακυρώνουν κάθε πολιτισμική αδιαλλαξία και προωθούν την επικοινωνιακή διάσταση της μεταφραστικής πράξης και την σύζευξη μεταξύ των πολιτισμών 2322009a

laquoΗ θέση της θεωρίας στην εκπαίδευση των μεταφραστώνraquo Στο συλλογικό τόμο Η Διδακτική της Μετάφρασης στον ελληνόφωνο χώρο σύγχρονες τάσεις

και προοπτικές Ε Λάμπρου amp Γ Φλώρος (επιμ) Αθήνα Ελληνικά Γράμματα Με τη μελέτη αυτή επιδιώκεται η ανάπτυξη ενός προβληματισμού γύρω από τη θέση που

μπορεί ή πρέπει να έχει η θεωρία της μετάφρασης στο πλαίσιο ενός προγράμματος εκπαίδευσης μεταφραστών Μέσα από την εργασία καθίσταται σαφές ότι το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης αποτελεί βασική προϋπόθεση και μέσο τόσο για την εκπαίδευση όσο και την κατάρτιση των μεταφραστών Δεν προτείνεται ένα συγκεκριμένο syllabus αλλά αναδεικνύονται οι λόγοι που επιβάλλουν τη διδασκαλία της θεωρίας και την καθιστούν σημαντική στην πρακτική της μετάφρασης

Ειδικότερα επαναπροσδιορίζονται κάποιοι από τους παιδαγωγικούς στόχους του μαθήματος της θεωρίας της μετάφρασης έτσι ώστε το μάθημα να αποβάλλει τον περιφερειακό του χαρακτήρα και να αποκτήσει πρωτεύοντα ρόλο πρακτικό όφελος και ακριβή προσανατολισμό Παράλληλα προτείνεται το μάθημα να αντιμετωπιστεί όχι ως ένα σύνολο συμπληρωματικών προς απομνημόνευση γνώσεων αλλά ως το κεντρικό παιδαγωγικό έρεισμα του προγράμματος εκπαίδευσης Δεδομένου ότι οποιαδήποτε μεταφραστική επιλογή φανερώνει μία θεωρητική θέση υποστηρίζεται ότι οι εκπαιδευόμενοι μεταφραστές θα πρέπει να εκτεθούν στις ποικίλες προσεγγίσεις της μετάφρασης όχι για να τις απομνημονεύσουν αλλά για να διαλογιστούν εποικοδομητικά και για να εμπλέξουν τελικά εαυτούς σε μία διαδικασία θεωρητικοποίησης Συγκεκριμένα καθώς το απώτερο ζητούμενο για τους διδασκόμενους είναι ndashή θα πρέπει να είναιndash η με οργανωμένο τρόπο ανάπτυξη των δικών τους θέσεων αρχών και ιδεών σχετικά με το μεταφραστικό φαινόμενο και όχι η στείρα αποστήθιση κάποιων θεωριών ή η παθητική αποδοχή γνώσεων το μάθημα της θεωρίας της μετάφρασης θα πρέπει εν τέλει να επιδιώκει την έκθεση τους στη διαδικασία θεωρητικοποίησης (process of theorizing) στη σύνθετη δηλαδή διαδικασία laquoμέσω της οποίας ένας άνθρωπος οργανώνει ένα σύνολο όχι στενά μεταξύ τους συνδεδεμένων ιδεών σε υπόδειγμα ή κανονικότητα και τελικά σε κανόναraquo [Robinson (1997 181)] Έτσι οι μελλοντικοί μεταφραστές θα μάθουν να επανεκτιμούν ndashκαι γιατί όχι να αναθεωρούνndash τις προτεινόμενες από τις υπάρχουσες θεωρίες αρχές θα καταφέρουν να σκέφτονται με πιο εποικοδομητικό γόνιμο και δημιουργικό τρόπο και θα αποκτήσουν γνωστική αυτονομία 2312008b

Επιστημονική Επιμέλεια της ελληνικής έκδοσης του έργου των Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier (1999) Translation Terminology Amsterdam Philadelphia J Benjamins Publishing Company

Ελληνική Μετάφραση Ορολογία της Μετάφρασης Πρόλογος ndash Μετάφραση Γεώργιος Φλώρος Αθήνα Εκδόσεις Μεσόγειος

Πρόκειται για τη μεταφορά στην ελληνική γλώσσα του λεξικού ορολογίας που συνέταξαν οι Jean Delisle Ηannelore Lee-Jahnke amp Monique C Cormier με σκοπό την ομογενοποιήση ndash τυποποίηση της μεταγλώσσας που χρησιμοποιείται στη Διδακτική της μετάφρασης

Σε πρώτο στάδιο η συμβολή μου συνίσταται στην αποδελτίωση των όρων που υπάρχουν

29

στην ελληνόφωνη βιβλιογραφία και σε δεύτερο στάδιο στον ορισμό του τρόπου προσέγγισης και του μεθοδολογικού σχήματος που υιοθετήθηκε για την απόδοση των όρων στην ελληνική γλώσσα έτσι ώστε να διασφαλίζεται αφενός η συνοχή του συγγράμματος και αφετέρου η συνέπεια τόσο προς τα κίνητρα αυτών που συνέλαβαν και συνέταξαν το πρωτότυπο έργο όσο και προς τους δέκτες του μεταφράσματος Παράλληλα συνέβαλα στην απόδοση πολλών όρων με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η αποδεκτικότητα η πληροφορικότητα και η ανακλησιμότητα των προτεινόμενων όρων καθώς και ο σαφής ορισμός τους 2302008a

ldquoMediating culinary culture The case of Greek restaurant menusrdquo Across Languages and Cultures Vol 9 2 219 ndash 233 Σε αυτή την εργασία παρουσιάζονται τα πρώτα αποτελέσματα μία έρευνας που αφορά τη

μετάφραση των καταλόγων των ελληνικών εστιατορίων και εντάσσεται σε μία ευρύτερη μελέτη σχετικά το μεταφραστικό προϊόν που προσφέρεται σε τομείς που έχουν σχέση με τον Τουρισμό Το υλικό αντλήθηκε από επιτόπια έρευνα σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος καθώς και από το Διαδίκτυο και περιλαμβάνει γύρω στους 300 καταλόγους και περίπου 3000 εδέσματα Στόχος δεν είναι η αξιολόγηση του τελικού προϊόντος ndashαν και αυτό είναι αναπόφευκτο σε κάποιες περιπτώσειςndash αλλά να θιχτούν κάποια ζητήματα θεωρητικά και πρακτικά που προκύπτουν από τη μετάφραση Επιπλέον με βάση τις μεταφραστικές επιλογές που καταγράφηκαν τίθεται ένας γενικότερος προβληματισμός γύρω από τη μετάφραση του πολιτισμικού στοιχείου

Το πρώτο μέρος αφορά πρακτικά στοιχεία της έρευνας περιγράφονται η προβληματική και το σχέδιο της έρευνας και γίνονται κάποια προκαταρκτικά σχόλια σχετικά με το μεταφραστικό γεγονός Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα γλωσσικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά των καταλόγων των εστιατορίων Στο τρίτο μέρος το ενδιαφέρον εστιάζεται στις μεταφραστικές τεχνικές απόδοσης της πολιτισμικής ετερότητας που εντοπίστηκαν στο υπό έρευνα υλικό στη σχέση που αυτές οι τεχνικές έχουν με τον τύπο και τη λειτουργία του προς μετάφραση κειμένου καθώς και στις συνέπειες των συγκεκριμένων μεταφραστικών τεχνικών στην επικοινωνιακή αποστολή του μεταφράσματος 2292007g

laquoΜεταφράζοντας τον κόσμο του laquoΆλλουraquo οικειοποίηση ξενοποίηση ή συνέπειαraquo 20 Χρόνια ΤΞΓΜΔ Επετειακός Τόμος Παναγιώτης Ι Κελάνδριας (επιμ) Αθήνα Δίαυλος

149 ndash 168 Στην εργασία αυτή επιχειρείται η διεύρυνση της προβληματικής που τέθηκε στην εργασία

2272007α Στόχος της είναι η μελέτη του τρόπου απόδοσης του πολιτισμικού στοιχείου που εντοπίζεται κατά τη μετάφραση ενός κειμένου Οι παρατηρήσεις βασίζονται σε αυθεντικές μεταφράσεις (ζεύγος γλωσσών γαλλικά ndash ελληνικά) διαφόρων ειδών κειμένων (πληροφοριακά εκφραστικά προτρεπτικά)

Είναι γεγονός ότι η κατανόηση της πολιτισμικής πραγματικότητας που καταγράφεται σε ένα κείμενο αλλά και η μεταφορά της σε μία άλλη γλώσσα αποτελούν πηγή προβλημάτων και δυσκολιών για τον μεταφραστή Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το ζήτημα της απόδοσης του Άλλου αλλά και γενικότερα η διάδραση μεταξύ μετάφρασης και πολιτισμού απασχολεί ιδιαίτερα πλέον τη μεταφρασεολογική σκέψη Παρατηρούμε ωστόσο ότι οι θέσεις που κυριαρχούν ως απόρροια ενός ευρύτερου ιδεολογικοπολιτικού πλαισίου βρίσκονται εγκλωβισμένες μέσα σε μία διπολική προσέγγιση και συνοψίζονται στο ακόλουθο ζεύγος οικειοποίηση ή ξενοποίηση Μία τέτοια προσέγγιση όμως καταργεί τη διαλεκτική υφή της μεταφραστικής διαδικασίας αγνοεί τη λειτουργική διάσταση του μεταφράσματος και παραβλέπει τις πραγματολογικές παραμέτρους που εμπλέκονται στη μεταφραστική πράξη Εύλογα λοιπόν μπορεί κανείς να αναρωτηθεί αν το κριτήριο επιλογής της μεθόδου για την εισαγωγή του αναγνώστη σε ένα διαφορετικό κόσμο πρέπει να είναι αποκλειστικά προϊόν των ιδεολογικών αξιών που διέπουν το κοινό-στόχο και

30

καθορίζουν σε μία δεδομένη περίοδο τη μεταφραστική πρακτική ή αντίθετα αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης βάσει των επικοινωνιακών συνθηκών που καθορίζουν το μεταφραστικό ενέργημα

Μέσα από την εργασία αναδεικνύεται ότι η μεταφορά του πολιτισμικού στοιχείου δεν προϋποθέτει όπως πολύ συχνά συμβαίνει μία μέθοδο εγκλωβισμένη σε μία διπολική θεώρηση της μεταφραστικού φαινομένου Απαιτεί αντίθετα συνέπεια ως προς τις συνιστώσες της μεταφραστικής διαδικασίας δηλαδή

τις επικοινωνιακές προθέσεις του συγγραφέα του πρωτότυπου και τη λειτουργία του κειμένου

τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του προς μετάφραση πολιτισμού και των σχέσεων του με τους αναγνώστες του μεταφράσματος

τις ερμηνευτικές ικανότητες του αναγνωστικού κοινού Ο σεβασμός της ετερότητας αποτελεί αδιαμφισβήτητα απαραίτητη προϋπόθεση σε κάθε επικοινωνία και άρα σε κάθε προσπάθεια μεταφοράς του πολιτισμικού στοιχείου σε μία άλλη γλώσσα Ωστόσο η ετερότητα αυτή δεδομένων των διαλεκτικών σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ των πολιτισμών ορίζεται πάντα σε σχέση με τις γλώσσες-πολιτισμούς αλλά και το κοινό στο οποίο απευθύνεται στο μετάφρασμα Το προς μετάφραση κείμενο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά και μόνο στη γλωσσική του διάσταση Ένα κείμενο δεν υφίσταται από μόνο του Αποτελεί απόρροια ενός συγκεκριμένου επικοινωνιακού περιβάλλοντος το οποίο δεν συμπίπτει πάντα με αυτό του μεταφραστικού γεγονότος 2282007b

ldquoThe relevance of utterer-centered linguistics to Translation Studiesrdquo Σε συνεργασία με την Τ Νενοπούλου Doubts and Directions in Translation Studies Yves Gambier Miriam Shlesinger amp Radegundis

Stolze (eds) AmsterdamPhiladelphia John Benjamins Publishing Company 297 ndash 308 Στόχος της εργασίας είναι η διερεύνηση των δυνατοτήτων που προσφέρει η θεωρία των

λεκτικών διεργασιών του γάλλου γλωσσολόγου Antoine Culioli για την αντικειμενική και αντιδογματική μελέτη της μετάφρασης

Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η σχέση μεταξύ γλωσσολογίας και μεταφρασεολογίας και διερευνώνται οι λόγοι για την ανεπαρκή αναγνώριση της συμβολής της γλωσσολογίας στη μεταφρασεολογία Μελετάται ο ρόλος που έχουν παίξει οι γλωσσολογικά προσανατολισμένες θεωρίες της μετάφρασης για τη συστηματική ανάλυση και την επιστημονική μελέτη του μεταφραστικού φαινομένου και αποδεικνύεται ότι ο σκεπτικισμός κάποιων σύγχρονων μεραφρασεολόγων απέναντι στη γλωσσολογία δεν είναι δικαιολογημένος αλλά πηγάζει από τη λανθασμένη και περιοριστική άποψη που οι ίδιοι έχουν γιrsquo αυτήν Ακόμη αποδεικνύεται με μια σειρά επιχειρήματα ότι πολλοί από τους θεωρητικούς που απορρίπτουν τη γλωσσολογία καταφεύγουν αναπόφευκτα σε αυτήν για την ανάλυση του μεταφραστικού φαινομένου

Στη συνέχεια ακολουθώντας τη μέθοδο ανάλυσης της Jacqueline Guillemin-Flescher αποδεικνύεται με βάση συγκεκριμένα παραδείγματα (αυθεντικές μεταφράσεις σε ζεύγη γλωσσών ελληνικά ndash γαλλικά ελληνικά ndash αγγλικά ελληνικά ndash ισπανικά γαλλικά ndash ελληνικά) ότι η υιοθέτηση του συγκεκριμένου θεωρητικού μοντέλου το οποίο συνδέει τις γλωσσικές ενότητες με την εξωγλωσσική πραγματικότητα καθώς και τα εκφωνήματα με αυτούς που τα παράγουν μπορεί να διαφωτίσει κάποιες πτυχές της μεταφραστικής διαδικασίας και να παράσχει κατά συνέπεια ένα ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη της μεταφραστικής δεξιότητας Μέσα σε αυτό το πλαίσιο παρουσιάζονται οι βασικές αρχές της θεωρίας των λεκτικών διεργασιών και μελετάται ο τρόπος που αυτές μπορούν να συμβάλλουν στην κατανόηση της λεκτικής δραστηριότητας καθώς και στην συστηματική ανάλυση της μετάφρασης

31

2272007a ldquoLe principe de loyauteacute dans la traduction de lrsquoeacuteleacutement culturel du binarisme polarisant agrave

la fonctionnaliteacute du texterdquo Au-delagrave de la lettre et de lrsquoesprit pour une redeacutefinition des concepts de source et de cible

Nadia DrsquoAmelio (ed) Mons CIPA 121 ndash 132 Στόχος της εργασίας είναι να αποδείξει ότι η μεταφορά των πολιτισμικών ενδεικτών

ιδιαίτερα όταν αυτοί εντοπίζονται σε πληροφοριακά κείμενα δεν προϋποθέτει μία μέθοδο εγκλωβισμένη στη διπολική θεώρηση του μεταφράζειν αλλά μία ολιστική προσέγγιση η οποία υπερβαίνοντας τα καθαρά γλωσσικά κριτήρια συνδυάζει τη λειτουργικότητα με τη συνέπεια Μία μέθοδο δηλαδή που κατευθύνεται από τους πραγματολογικούς παράγοντες που εμπλέκονται στη μεταφραστική πράξη όπως η σχέση του πολιτισμού που αναδεικνύεται από τους ενδείκτες με τους αναγνώστες χρήστες του μεταφράσματος οι επικοινωνιακές προθέσεις του εντολέα της μετάφρασης οι επικοινωνιακές προθέσεις του συντάκτη του κειμένου πηγή ο δέκτης του μεταφράσματος και οι ερμηνευτικές του ικανότητες

Η εργασία διαρθρώνεται σε δύο μέρη Στο πρώτο μέρος εξετάζονται οι μεταφραστικές μέθοδοι που προτείνονται για τη μεταφορά του πολιτισμικού στοιχείου και αναδεικνύονται τα αδιέξοδα στα οποία αυτές οδηγούν Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται οι ιδιαιτερότητες της μεθόδου της συνεπούς μετάφρασης και του τρόπου με τον οποίο εφαρμόζεται στη μετάφραση πληροφοριακών κειμένων 2262006

laquoΜεταφραστική επιστήμη και γλωσσολογία Η ρήξη είναι οριστικήraquo Πρακτικά του 13ου Διεθνούς Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας laquoΝέες Κατευθύνσεις

στην Εφαρμοσμένη Γλωσσολογίαraquo Τόμος Νο 9 Α Καββαδία Μ Τζωανοπούλου amp Α Τσαγγαλίδης (επιμ) Θεσσαλονίκη University Studio Press 157 ndash 168

Στην εργασία αυτή επιχειρείται να αναδειχθεί ότι η διαφαινόμενη ρήξη μεταξύ

μεταφρασεολογίας και γλωσσολογίας είναι πλασματική και όχι πραγματική Αρχικά σε μία σύντομη ιστορική επισκόπηση παρουσιάζεται η εξέλιξη της μεταφραστικής σκέψης Στη συνέχεια παρουσιάζονται κάποιες θεωρητικές προσεγγίσεις που έχουν επηρεαστεί από τις επιστήμες της γλώσσας όπως και προσεγγίσεις που απορρίπτουν τη γλωσσολογία Τέλος λαμβάνοντας υπrsquo όψιν τις ιδιομορφίες του μεταφραστικού φαινομένου ασκείται κριτική στις θέσεις που αρνούνται τη σχέση μεταξύ γλωσσολογίας και μετάφρασης

Μέσα από την παρουσίαση των κυρίων χαρακτηριστικών του μεταφραστικού ενεργήματος αποδεικνύεται ότι οι δεσμοί μεταξύ γλωσσολογίας και μεταφρασεολογίας παραμένουν άρρηκτοι παρά τις ενστάσεις κάποιων ερευνητών Καθίσταται επίσης σαφές ότι πολύ συχνά προσεγγίσεις που απορρίπτουν τη γλωσσολογία τελικά εξαιτίας των ιδιαιτεροτήτων του μεταφραστικού φαινομένου τη χρησιμοποιούν ή παραπέμπουν σε έννοιες που προέρχονται από το συγκεκριμένο επιστημονικό πεδίο Καθώς η μεταφραστική διαδικασία ξεκινάει και τελειώνει στη γλώσσα γλωσσολογία και μετάφραση δεν μπορούν παρά να είναι αλληλέγγυες Ακόμη θα ήταν αδύνατο να προβούμε σε μία εμπεριστατωμένη μελέτη του μεταφραστικού φαινομένου αν αγνοούσαμε τη γλωσσική του διάσταση Τόσο το πρωτότυπο κείμενο όσο και οι αλλαγές που καταγράφονται στο μετάφρασμα είναι αποτέλεσμα της λεκτικής δραστηριότητας Η μετάφραση αποτελεί ένα κατrsquo εξοχήν γλωσσικό ενέργημα στο οποίο αδιαμφισβήτητα εμπλέκονται και άλλοι παράγοντες ndashόπως οικονομικοί κοινωνικοί πολιτικοί και πολιτισμικοίndash που και αυτοί όμως εκφράζονται συνήθως διαμέσου της γλώσσας Αντί της απόρριψης της γλωσσολογίας προτείνεται η μέσα από μία διαλεκτική προσέγγιση μελέτη του τρόπου με τον οποίο τα θεωρητικά κεκτημένα της θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να αποσαφηνίσουμε κάποιες από τις πτυχές του πολυδιάστατου κατά γενική ομολογία μεταφραστικού φαινομένου

32

2252005b

laquoLe transfert en grec de lrsquoeacuteleacutement culturel ottoman agrave travers des eacutecrits francophonesraquo Les Cahiers du Bosphore XL Z Mennan (ed) Istanbul Les Eacuteditions Isis σσ 57 ndash 69 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη των μεταφραστικών στρατηγικών που χρησιμοποιούνται

για την απόδοση στα ελληνικά του οθωμανικού πολιτισμικού στοιχείου που εμφανίζεται σε γαλλικά κείμενα

Η έρευνα μεταφρασμένων κειμένων ανέδειξε ότι υπάρχουν δύο τάσεις μία δουλική και μία συνεπής Στην πρώτη περίπτωση οι μεταφραστές παραμένουν εγκλωβισμένοι στη διπολική προσέγγιση της μεταφραστικής πράξης (οικειοποίηση ξενοποίηση) και αντιμετωπίζουν το κείμενο αποκλειστικά στη γλωσσική του διάσταση Παραβλέπουν επίσης το γεγονός ότι απευθύνονται σε ένα κοινό που βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο συγκεκριμένο πολιτισμό απrsquo ότι το γαλλόφωνο συνεπώς πολιτισμικά στοιχεία που ενδεχομένως να φαντάζουν εξωτικά για τους γάλλους αναγνώστες είναι πολύ πιο γνώριμα στους έλληνες αναγνώστες Στη δεύτερη περίπτωση οι μεταφραστές δε θεωρούν τη μεταφραστική πράξη ως απλή μεταφορά λέξεων αλλά ως γλωσσική διεργασία και διαπολιτισμική επικοινωνία Οι επιλογές τους καθορίζονται από επικοινωνιακούς και κοινωνικο-πολιτισμικούς παράγοντες και λαμβάνουν κατά συνέπεια υπόψη τους τις επικοινωνιακές προθέσεις του συγγραφέα του πρωτότυπου τη λειτουργία του κειμένου την κοινή πολιτισμική γνώση των αποδεκτών του μεταφράσματος και τις ερμηνευτικές τους ικανότητες 2242005a

laquoLrsquoorganisation collective du discours comme vecteur des choix traductionnelsraquo Le verbe et la scegravene Travaux sur la litteacuterature et le theacuteacirctre en lrsquohonneur de Zoeacute Samara A

Sivetidou A Tsatsakou (eds) Paris Honoreacute Champion σσ 411 ndash 421 Στόχος της εργασίας είναι να καταδείξει τον βαθμό που η συλλογική γλωσσική συμπεριφορά

των ομιλητών της γλώσσας-στόχου επηρεάζει τον μεταφραστή στις επιλογές του Στην εργασία υιοθετείται η θέση της J Guillemin-Flescher σύμφωνα με την οποία εκτός από

τους συντακτικούς περιορισμούς που θέτει μία γλώσσα και τις υποκειμενικές ιδιολεκτικές θα λέγαμε προτιμήσεις των μεταφραστών υπάρχει και ένας τρίτος παράγοντας που κατευθύνει τις μεταφραστικές επιλογές Πρόκειται για τη laquoσυλλογική οργάνωση του λόγουraquo η οποία ορίζει ένα κοινό ύφος στα μέλη μίας γλωσσικής κοινότητας Μέσα από τη μελέτη γαλλικών κειμένων μεταφρασμένων στα ελληνικά καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι αποκλίσεις που καταγράφονται μεταξύ πρωτότυπου και μεταφράσματος δεν δικαιολογούνται πάντα από την απουσία ορισμένων συντακτικών σχημάτων στη γλώσσα-στόχο ή από υφολογικούς παράγοντες Οφείλονται αντίθετα στη γλωσσική οργάνωση που κυριαρχεί στη γλώσσα-στόχο Δεν πρόκειται λοιπόν για απλές εκφραστικές παραλλαγές αλλά είναι αποτέλεσμα της στρατηγικής που διαθέτει κάθε γλώσσα για να κατασκευάσει και να προσανατολίσει ένα εκφώνημα 2232004

laquoLrsquoanalyse diffeacuterentielle comme moyen drsquoapproche du pheacutenomegravene traduisantraquo Meacutelanges offerts agrave J Guillemin ndash Flescher L Gournay J-M Merle (eds) Gap Ophrys σσ

305 ndash 314 Στόχος της εργασίας είναι να αναδείξει τη σημασία της αντιπαραβολικής ανάλυσης

μεταφρασμένων κειμένων της μελέτης δηλαδή των σχέσεων και των διεργασιών που τίθενται σε λειτουργία σε ένα συγκεκριμένο ζεύγος γλωσσών για τη διερεύνηση και διασαφήνιση στο μέτρο του δυνατού του μεταφραστικού φαινομένου Μέσα από παραδείγματα αποδεικνύεται ότι η συγκεκριμένη μέθοδος συνδέει τη θεωρία με την πράξη και καταργεί το λανθασμένο δίλημμα που ταλανίζει εδώ και αιώνες τη σκέψη γύρω από τη μετάφραση προτεραιότητα στο περιεχόμενο ή στη μορφή Ακόμη μας οδηγεί σε μία αντικειμενική προσέγγιση της μεταφραστικής πράξης όπως και σε μία αντιδογματική στάση ως προς τον τρόπο

33

μετάφρασης Επιτρέπει τέλος τον επαναπροσδιορισμό της έννοιας της ισοδυναμίας Κατά συνέπεια η μετάφραση θεωρείται πλέον ως γλωσσική δραστηριότητα δηλαδή ως μία διεργασία αναγνώρισης και αναπαράστασης των σταθερών χαρακτηριστικών που υπάρχουν μεταξύ δύο γλωσσών

2222003g

laquoLa conception de lrsquouniteacute linguistique dans les systegravemes de Traduction Automatique (TA)raquo

Σε συνεργασία με τις T Kυριακοπούλου και Τ Νενοπούλου Proceedings of the International Conference on The Challenges of Translation and

Interpretation in the Third Millennium N Oueizan B Sarrursquo (ed) Louaize Notre Dame University Press σσ 79 ndash 86

Στην εργασία μελετάται ο τρόπος θεώρησης της γλωσσικής μονάδας από τα Συστήματα Αυτόματης Μετάφρασης και προτείνεται η δημιουργία ενός νέου συστήματος το οποίο τυποποιεί τις λεξικές μονάδες και τα λεκτικά σχήματα με βάση τις λειτουργίες που επιτελούν μέσα σε ένα εκφώνημα

Στο πρώτο μέρος γίνεται αναφορά στο γενικό πλαίσιο που διέπει τα Συστήματα Αυτόματης Μετάφρασης και διαπιστώνεται μέσα από παραδείγματα ότι οι μεταφράσεις που προσφέρονται είναι προβληματικές εξαιτίας μίας βασικής τυπικής αντίφασης παρόλο που η γλωσσολογία μας διδάσκει ότι η αναφορική λειτουργία είναι άρρηκτα συνυφασμένη με τη γλωσσική δραστηριότητα τα λογισμικά Αυτόματης Μετάφρασης την αγνοούν και θεωρούν τη γλώσσα ως σύστημα Στη συνέχεια μελετάται η σημασία των λεξικών μονάδων κατά τη μεταφραστική διαδικασία και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η σημασία ορίζεται στα πλαίσια του εκφωνήματος και όχι στο επίπεδο της συστημικής περιγραφής και της μορφο-συντακτικής πραγμάτωσης των γλωσσών Τέλος ορίζονται οι θεμελιώδεις αρχές του νέου συστήματος το οποίο βασίζεται στα ηλεκτρονικά λεξικά και στους μεταβιβαστές (transducteurs agrave eacutetats finis) και έχει ως στόχο την τυποποίηση των γλωσσικών διεργασιών

2212003b

laquoLe traducteur face agrave lrsquoeacuteleacutement culturel du texte agrave traduireraquo Πρακτικά του Διεθνούς Συνεδρίου laquoΜεταφράζοντας στον 21ο αιώνα Τάσεις και

Προοπτικέςraquo που διοργάνωσε ο Tομέας Mετάφρασης του Tμήματος Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του AΠΘ Θεσσαλονίκη University Studio Press σσ 197 ndash 205

Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη του τρόπου απόδοσης των όρων με πολιτισμικό περιεχόμενο που υπάρχουν σε ένα προς μετάφραση κείμενο Oι παρατηρήσεις βασίζονται στη μετάφραση του έργου του J Nehama laquo Histoire des Israeacutelites de Salonique raquo στα ελληνικά

Το βασικό συμπέρασμα το οποίο εξάγεται είναι ότι το πέρασμα των συγκεκριμένων όρων σε μία άλλη γλώσσα δεν προϋποθέτει την υιοθέτηση μιας μεταφραστικής μεθόδου εγκλωβισμένης στη διπολική αντίληψη πολιτογράφηση διεθνοποίηση Οι μεταφραστικές επιλογές υπαγορεύονται αντίθετα από διάφορες παραμέτρους του μεταφραστικού φαινομένου όπως οι ερμηνευτικές ικανότητες των αποδεκτών του μεταφράσματος και οι σχέσεις τους με τον πολιτισμό που περιγράφεται στο κείμενο οι επικοινωνιακές προθέσεις του συγγραφέα το γλωσσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο εντοπίζονται οι εν λόγω γλωσσικές μονάδες οι σκοποί που εξυπηρετεί η μετάφραση κλπ

O μεταφραστής ειδικά όταν πρόκειται για ένα κείμενο με όρους που προέρχονται από έναν πολιτισμό διαφορετικό από αυτό της γλώσσας πηγής λειτουργεί με τα χαρακτηριστικά του ομιλητή Oι επιλογές του επηρεάζονται από τους επικοινωνιακούς στόχους του μεταφράσματος και δεν υιοθετεί πάντα την ίδια στάση με το συγγραφέα του πρωτότυπου όταν μάλιστα αυτή είναι εθνοκεντρική

34

2202003a laquoFormation des traducteurs du savoir theacuteorique au savoir ndashfaire professionnelraquo Σε συνεργασία με την T Kυριακοπούλου Territoires Actuels de la Traduction R Baconsky D Gouadec G Lascu (ed) Cluz-

Napoca Editura Echinox σσ 315 ndash 326 H εργασία ασχολείται με τη θεωρητική εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση

των μεταφραστών Μετά από μια σύντομη θεώρηση των υφισταμένων προγραμμάτων στην Ελλάδα και στην Ευρώπη επιχειρείται η καταγραφή των προβλημάτων που υπάρχουν όπως και ο ορισμός των βασικών αξόνων ενός προγράμματος σπουδών επικεντρωμένου τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη

Το ερώτημα που τίθεται είναι με ποιό τρόπο είναι δυνατή η σύζευξη θεωρίας και πράξης μέσα στα πλαίσια ενός προγράμματος εκπαίδευσης μεταφραστών και ποιοι πρέπει να είναι οι στόχοι του

μια θεωρητική εκπαίδευση η οποία αρκείται στο να προτείνει προκαθορισμένα μοντέλα στατικές περιγραφές και κανόνες ή μια εκπαίδευση η οποία στοχεύει στον προβληματισμό γύρω από τη μεταφραστική διαδικασία αλλά και το αποτέλεσμα αυτής

μια πρακτική εκπαίδευση επικεντρωμένη στη μετάδοση γνώσεων ή μια εκπαίδευση που έχει ως στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων λαμβάνοντας υπόψη της τις πιθανές εξελίξεις του επαγγέλματος και τις ανάγκες της αγοράς

2192002

laquoQuelques reacuteflexions sur lrsquoeacutequivalence en traductionraquo Recherches en linguistique grecque I Christos Clairis (eacuted) Paris LrsquoHarmattan σσ 223 ndash

226 Στόχος της εργασίας αυτής είναι ο εννοιολογικός ορισμός και η θεωρητική προσέγγιση

της ισοδυναμίας στη μεταφραστική διαδικασία Λαμβάνοντας υπόψη τις διάφορες προσεγγίσεις του όρου από τους

μεταφρασεολόγους και έχοντας ως δεδομένο ότι η ισοδυναμία δεν μπορεί να ανιχνευθεί στο επίπεδο των γλωσσικών σημείων και των σημαινομένων τους αποδεικνύεται μέσα από τη μελέτη του τρόπου μετάφρασης στην ελληνική γλώσσα του προσωπικής αντωνυμίας laquoonraquo ότι πρόκειται τελικά για μια δυναμική έννοια που ορίζεται στο επίπεδο του λόγου και αφορά τις λειτουργίες που επιτελούνται από τα διάφορα γλωσσικά στοιχεία

2182001

laquoΑδιέξοδα στη θεωρητική προσέγγιση της μεταφραστικής διαδικασίας μια πρώτη προσπάθεια ορισμού τουςraquo

Πρακτικά του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας Θεσσαλονίκη Studio University Press 2001 σσ 699 ndash 7043

Αντικείμενο της εργασίας είναι η διερεύνηση του κατά πόσο οι απορρέουσες αρχές από τις θεωρητικές θέσεις που κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί γύρω από τη μετάφραση οδηγούν σε μία σφαιρική και ολοκληρωμένη προσέγγιση του φαινομένου

Αρχικά παρουσιάζονται μερικά από τα βασικά χαρακτηριστικά των διαφόρων θεωριών και στη συνέχεια μελετάται αν η υιοθέτησή τους καθιστά εφικτή την αποτελεσματική περιγραφή τόσο της μεταφραστικής διαδικασίας όσο και του αποτελέσματος αυτής

Τελικά διαφαίνεται ότι παρόλο που η θεωρητική προσέγγιση της μεταφραστικής διαδικασίας είναι αναγκαία οι διάφορες θεωρίες δε μελετούν πάντα με αποτελεσματικότητα και σε βάθος το μεταφραστικό φαινόμενο ούτε προσφέρουν ικανοποιητικές δόκιμες και σαφείς λύσεις στους στόχους που θέτουν

3 H εργασία 2182001 παρόλο που δημοσιεύτηκε μετά την 2152000 προηγείται χρονολογικά αυτής και

αποτελεί τη βάση της

35

2172000g La Deixis dans le passage du grec au franccedilais Gap Ophrys Πρόκειται για τη αναθεωρημένη σε επίπεδο ύφους και ουσίας δημοσίευση των

τεσσάρων από τα πέντε κεφάλαια της διδακτορικής μου διατριβής (βλ 251994) Tα βασικά συμπεράσματα παραμένουν τα ίδια υπάρχουν ωστόσο πολλές αλλαγές όσον αφορά την παρουσίαση της επιχειρηματολογίας και το ενδιαφέρον επικεντρώνεται κυρίως στη μελέτη των μεταφραστικών προβλημάτων που προκύπτουν κατά το πέρασμα από τη γαλλική στην ελληνική γλώσσα

216 2000β (2162000b_1 amp 2162000b_2)

laquoLe traducteur face aux coordonneacutees eacutenonciatives du texte agrave traduire le cas de la narration historiqueraquo

Traduction theacuteories et pratiques Publications de lrsquoENS de Tunisie vol X σσ 123 ndash 137 Στόχος της εργασίας είναι ο ορισμός του ρόλου του μεταφραστή κατά τη μεταφραστική

διαδικασία Ερευνάται ο τρόπος με τον οποίο ενεργεί για να αναγνωρίσει κατrsquoαρχάς και να επαναδιατυπώσει στη συνέχεια τις γλωσσικές ενότητες του προς μετάφραση κειμένου Tο προς μελέτη υλικό αντλείται από τη μετάφραση στα ελληνικά του έργου του J Nehama laquo Histoire des Israeacutelites de Salonique raquo

Oι παρατηρήσεις βασίζονται στις γλωσσικές μονάδες που ορίζουν τις τοπικές συντεταγμένες του κειμένου Eξετάζονται οι ιδιαιτερότητες τους σε σχέση με την αναφορική τους τιμή ορίζονται οι λειτουργικές τους ιδιομορφίες στην περίπτωση της ιστορικής αφήγησης και μελετάται η μετάφρασή τους στην ελληνική γλώσσα

Το συμπέρασμα το οποίο εξάγεται είναι ότι ο μεταφραστής για να αναγνωρίσει τους διάφορους τοπικούς ενδείκτες ταυτίζεται με την κατάσταση εκφοράς του κειμένου και έχοντας αυτή ως βάση προβαίνει στον υπολογισμό της αναφορικής τους τιμής Για την επαναδιατύπωσή τους ωστόσο λαμβάνει υπόψη του τον τρόπο οργάνωσης του συγκεκριμένου είδους κειμένου τις γλωσσικές ιδιομορφίες της γλώσσας στόχου (έλλειψη λόγω χάρη τυπικών ισοδυνάμων) και τη συλλογική οργάνωση του λόγου στη γλώσσα στόχο Άρα δε λειτουργεί ως ένας απλός αποκωδικοποιητής αλλά έχοντας υιοθετήσει τα χαρακτηριστικά αυτού που εκφέρει το λόγο

2152000a

laquoTraductologie donneacutees theacuteoriques et perspectives de rechercheraquo Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου για τη Μετάφραση Αθήνα Εθνικό και

Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο 2000 σσ 149 ndash 157 Στόχος της εργασίας είναι α η διερεύνηση του κατά πόσο οι απορρέουσες αρχές από τις θεωρητικές θέσεις που

κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί γύρω από τη μετάφραση οδηγούν σε μία σφαιρική και ολοκληρωμένη προσέγγιση του φαινομένου

β ο ορισμός των χαρακτηριστικών που πρέπει να διέπουν ένα θεωρητικό μοντέλο για τη μετάφραση

Αρχικά παρουσιάζονται ομαδοποιημένα τα διάφορα θεωρητικά μοντέλα που έχουν προταθεί για τη μετάφραση και μελετάται αν η υιοθέτησή τους καθιστά εφικτή την αποτελεσματική περιγραφή τόσο της μεταφραστικής διαδικασίας όσο και του αποτελέσματος αυτής Στη συνέχεια επιχειρείται η εισαγωγή του μεταφραστικού φαινομένου σε ένα ευρύτερο πλαίσιο πλαίσιο που λαμβάνει υπόψη του όλες τις παραμέτρους και τις ιδιαιτερότητες που επενεργούν κατά το πέρασμα από τη γλώσσα πηγή στη γλώσσα στόχο με σκοπό τη χάραξη νέων ερευνητικών προοπτικών

36

2141999 laquoMη γλωσσική πραγματικότητα και γλωσσικές πραγματώσεις η περίπτωση της

μετάφρασηςraquo Πρακτικά του 3ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας Aθήνα Eλληνικά

Γράμματα 1999 σσ 983 ndash 991 Επιχειρείται να αποδειχτεί ότι οι διαφορές ή οι ομοιότητες που καταγράφονται κατά το

πέρασμα από τη γλώσσα πηγή στη γλώσσα στόχο δεν οφείλονται σε ελεύθερες επιλογές του μεταφραστή αλλά υπαγορεύονται από το ίδιο το κείμενο και τις ιδιαίτερες διεργασίες που σηματοδοτούν τα γλωσσικά στοιχεία κατά τη μετατροπή της μη γλωσσικής πραγματικότητας σε λόγο στα πλαίσια πάντα μίας συγκεκριμένης επικοινωνιακής πράξης

H μελέτη μεταφρασμένων κειμένων φανερώνει τελικά ότι η μεταφραστική διαδικασία δεν ορίζεται στο επίπεδο των αναλογιών των γλωσσικών σχημάτων αλλά στο επίπεδο της αναγνώρισης των διεργασιών που σηματοδοτούνται από τα εν λόγω γλωσσικά στοιχεία

Το συμπέρασμα το οποίο εξάγεται είναι ότι η απόδοση των γνωστικών δεδομένων στην περίπτωση της μετάφρασης επιβάλλει το πέρασμα από την ιδιαιτερότητα μιας γλώσσας στο γενικευτικό χαρακτήρα του λόγου και έπειτα την επιστροφή και πάλι στο ειδικό χαρακτήρα μια άλλης γλώσσας Έτσι η έννοια της ισοδυναμίας χάνει το στατικό της χαρακτήρα και αποκτά μία δυναμική Όσο για τη μεταφραστική διαδικασία παύει να αποτελεί την αναζήτηση αντίστοιχων γλωσσικών σημείων και ορίζεται πλέον ως η απόδοση γλωσσικών σημείων που είναι ενταγμένα σε μία επικοινωνιακή πράξη

2131998b

National Report on the training of Translators and Interpreters in Greece Hλεκτρονική Δημοσίευση στην ιστοσελίδα του Πανεπιστημίου του Freie Universitaumlt του

Bερολίνου httpwwwfu-berlindeelcentnphtml Έκθεση η οποία συντάχθηκε στα πλαίσια του προγράμματος του Eυρωπαϊκού

Συμβουλίου Γλωσσών (Θεματικό Δίκτυο laquoΜετάφραση και Διερμηνείαraquo) με στόχο την κατάρτιση ενός κοινού προγράμματος σπουδών για την εκπαίδευση των μεταφραστών και διερμηνέων στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Καταγράφεται η υφιστάμενη κατάσταση στους τομείς της εθνικής γλωσσικής πολιτικής και του εκπαιδευτικού συστήματος και δίνεται έμφαση στον τρόπο οργάνωσης των μεταφραστικών σπουδών (διάρθρωση σπουδών γλώσσες εργασίας) στην Ελλάδα Ακόμη λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της αγοράς εργασίας διατυπώνονται προτάσεις για τη βελτίωση του τρόπου κατάρτισης των μεταφραστών και των διερμηνέων και υποδεικνύονται μέτρα που πρέπει να ληφθούν για το σκοπό αυτό από φορείς όπως το Πανεπιστήμιο η Πολιτεία η Ευρωπαϊκή Ένωση

2121998a

laquoH έννοια της ισοδυναμίας στη μεταφραστική πράξηraquo Πρακτικά του 12ου Διεθνούς Συμποσίου Θεωρητικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας

Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ τόμος 2 1998 σσ 184 ndash 196 Στόχος της εργασίας είναι ο ορισμός με γλωσσολογικά κριτήρια της έννοιας της

ισοδυναμίας στη μεταφραστική διαδικασία Στην προσπάθεια αυτή μελετάται ο τρόπος απόδοσης διάφορων γραμματικών κατηγοριών (γραμματικοί χρόνοι πρόσωπο) της ελληνικής προς τη γαλλική της αγγλικής προς τη γαλλική και γαλλικής προς την ελληνική γλώσσα

Από τη μελέτη επιβεβαιώνεται καταρχήν η αναγκαιότητα ένταξης της ισοδυναμίας σε ένα ευρύτερο θεωρητικό πλαίσιο το οποίο δεν επικεντρώνει το ενδιαφέρον στα γλωσσικά στοιχεία αυτά καθαυτά αλλά στη λειτουργία τους μέσα στο λόγο και στις συνθήκες χρήσεις τους

37

Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι καθώς η σημασία ενός εκφωνήματος δεν περιορίζεται στο σύνολο των σημαινόμενων που το συνθέτουν η ισοδυναμία στη μετάφραση δεν σχετίζεται με τη μορφή αλλά με αυτό που η μορφή σηματοδοτεί στα πλαίσια μίας κατάστασης εκφοράς

2111997b

laquoΔείξη και τύποι επισήμανσης από την έννοια στην εννοιολογική εμφάνισηraquo Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 17 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη 1997 σσ 478 ndash

492 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη των τύπων επισήμανσης που είναι δυνατό να

εισαχθούν από έναν ενδείκτη Eίναι αποδεδειγμένο ότι η παρουσία ενός ενδείκτη μέσα στο λόγο επιτελεί αρχικά τον ορισμό μιας κατηγορηματικής σχέση ως προς τη στιγμή εκφοράς του λόγου Έτσι μέσα σε ένα εκφώνημα οι ενδείκτες αποδίδουν αναφορική αξία στη διαδικασία ή στο όνομα με τα οποία συνδέονται

Το ερώτημα που προκύπτει ωστόσο είναι αν όλες οι διαδικασίες επισημαίνονται με τον ίδιο τρόπο όπως επίσης και ως ποιό σημείο ή συγκεκριμενοποίηση μιας έννοιας επηρεάζεται από την παρουσία ή την απουσία ενδεικτών Δεχόμενοι λοιπόν ότι μία διαδικασία μπορεί να ορισθεί ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο επιτελείται η δημιουργία της εμφάνισής της μελετάται ο τρόπος συγκεκριμενοποίησης μίας έννοιας σε σχέση με το φαινόμενο της δείξης

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η διεργασία της επισήμανσης που επιτελείται από τους ενδείκτες διαφέρει ανάλογα με τη λειτουργία των διαδικασιών ανάλογα δηλαδή με τον τρόπο που προσδιορίζεται η εμφάνιση της έννοιας που δηλώνουν καθώς και ανάλογα με το αν ο γραμματικός χρόνος του ρήματος μπορεί ή όχι να ορίσει ένα χρονικό σημείο πάνω στο χρονικό άξονα

2101997a

laquoThe temporal particle lsquoότανrsquo some specifities on temporal localizationraquo Greek Linguistics rsquo95 G Drachman A Malikouti ndash Drachman J Fykias C Klidi (eds)

τόμος II 1997 σσ 471 ndash 482 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη του χρονικού όταν O ενδείκτης παρουσιάζει μία

ποικιλία χρήσεων και χαρακτηριστικών αξιών που καθιστούν δύσκολο έναν ομοιογενή και ολοκληρωμένο ορισμό του Το όταν συνδέει δύο φράσεις δημιουργώντας μία σχέση αλληλεξάρτησης που εκδηλώνεται σε συντακτικό και χρονικό επίπεδο καθώς και σε αυτό της γλωσσικής εκφοράς Ωστόσο η διεργασία του χρονικού εντοπισμού δεν επιτελείται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιπτώσεις Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι οι υπάρχοντες διαφορετικοί τύποι χρήσης του όταν σηματοδοτούν μία κοινή μεταγλωσσική λειτουργία

291996b

laquoLa traduction comme contact des langues et moyen drsquoapprentissageraquo Πρακτικά του Brsquo πανελλήνιου Συνεδρίου Kαθηγητών Γαλλικής Γλώσσας 1996 σσ 77 ndash

81 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη της μεταφραστικής διαδικασίας ως γλωσσολογικό

φαινόμενο καθώς και η εισαγωγή της στην εκπαιδευτική διαδικασία Στο πρώτο μέρος το ενδιαφέρον της μελέτης επικεντρώνεται στη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη μεταφραστική διαδικασία και τη διαδικασία εκφοράς του λόγου στο ρόλο του μεταφραστή καθώς και στην ιδιαίτερη σημασία του γλωσσικού περιβάλλοντος και των κοινωνικο-πολιτισμικών παραμέτρων που επενεργούν κατά το πέρασμα από τη γλώσσα-πηγή στη γλώσσα-στόχο (Σε ένα μεγάλο βαθμό επαναλαμβάνονται οι θεωρητικές προτάσεις της εργασίας 271996α)

Στο δεύτερο μέρος το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στις παραμέτρους τις οποίες πρέπει να λάβει υπόψη του ο καθηγητής της ξένης γλώσσας για τη χρησιμοποίηση της μετάφρασης ως μέσο εκμάθησης μιας ξένης γλώσσας και όχι ως μέσο ελέγχου ή πιστοποίησης ήδη

38

υπαρχόντων γνώσεων Επίσης προτείνεται μία σειρά ασκήσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίτευξη του στόχου αυτού

281996a

laquoΓλωσσολογία του Εκφερόμενου Λόγου και Μετάφραση μια προσπάθεια προσέγγισηςraquo

Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 16 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη 1996 σσ 423 ndash 434

Σκοπός της εργασίας είναι μελέτη των δυνατοτήτων που προσφέρει η θεωρία των λεκτικών διεργασιών του A Culioli για μία συστηματοποιημένη μελέτη της μετάφρασης Αποδεικνύεται ότι η υιοθέτηση ενός θεωρητικού μοντέλου βασισμένου στον ορισμό των διεργασιών που συντελούν στην παραγωγή του λόγου στη λεκτική πραγμάτωση δηλαδή και όχι στην ταξινόμηση των γλωσσικών στοιχείων μπορεί να εξηγήσει τις αλλαγές που παρατηρούνται στο πέρασμα από τη γλώσσα -πηγή στη γλώσσα στόχο με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από ότι μία λεξικολογική ή περιγραφική προσέγγιση

Εκείνο που διαφαίνεται είναι ότι η μελέτη της μετάφρασης δεν ορίζεται στο επίπεδο των αναλογιών των γλωσσικών σχημάτων αλλά απαιτεί από αυτόν που την εκτελεί την κατανόηση των γλωσσικών διεργασιών που σηματοδοτούνται από τα γλωσσικά στοιχεία Oι επιλογές του μεταφραστή δεν είναι υποκειμενικές υπαγορεύονται όμως από τον τρόπο οργάνωσης των γλωσσικών συστημάτων Τελικά πίσω από τις ιδιαιτερότητες κάθε συστήματος υπάρχει ένας κοινός λειτουργικός τόπος που όχι μόνο επιτρέπει τη μετάφραση αλλά επιβεβαιώνει και την καθολικότητα του λόγου

271995

laquoΟ ενδείκτης τότεraquo Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 15 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη 1995 σσ 384 ndash

393 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη των λειτουργιών του ενδείκτη τότε Προτείνεται μια

περιγραφή των χρήσεων του ενδείκτη η οποία οδηγεί από την laquoιδιαιτερότηταraquo του γλωσσικού περιβάλλοντος στην laquoκανονικότηταraquo της ιδιότητας Έτσι παρουσιάζονται οι διάφορες λειτουργίες του (χρονική ndash επαγωγική) και αποδεικνύεται ότι πίσω από την ποικιλομορφία του γλωσσικού περιβάλλοντος υπάρχει μία βασική λειτουργία που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως laquoτυπική ιδιότηταraquo

261994

laquoThe verbs lsquoπηγαίνωrsquo and lsquoέρχομαιrsquo in Modern Greekraquo Current Issues in Linguistic Theory no 117 Themes in Greek Linguistics Amsterdam

John Benjamins Publishing Company 1994 σσ 193 ndash 199 Στη μελέτη αυτή αναλύονται οι σημασιολογικές και λειτουργικές ιδιαιτερότητες των

ρημάτων πηγαίνω και έρχομαι Πιο συγκεκριμένα η ανάλυση γλωσσικών ενοτήτων όπως τα συγκεκριμένα ρήματα απαιτεί όχι μόνο την εξέταση των συνηθισμένων παραγόντων για τη μελέτη ενός ρήματος (πχ ποιόν ενεργείας χρόνος τροπικότητα) αλλά και ορισμένων άλλων παραμέτρων της επικοινωνιακής πράξης

Στην εργασία επιχειρείται καταρχήν ο γλωσσολογικός ορισμός της έννοιας της κίνησης Kατόπιν εξετάζονται οι τρόποι με τους οποίους τα δύο ρήματα αποκτούν την αναφορική τους αξία και σημασία καθώς επίσης και οι χρήσεις τους με την πρόθεση σε και τον σύνδεσμο να H διαφορά που υπάρχει ανάμεσα στα δύο ρήματα ορίζεται σε μεταγλωσσικό επίπεδο και καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι στην περίπτωση του πηγαίνω η έννοια της κίνησης δηλώνει το σκοπό του συντακτικού υποκειμένου ενώ στην περίπτωση του έρχομαι δηλώνει την πρόθεσή του

39

251994 (Διδακτορική διατριβή)

laquoLa theacuteorie des opeacuterations eacutenonciatives et la traduction Eacutetude de la deixis dans son passage du grec vers le franccedilais raquo

Στόχος της έρευνας είναι η επιβεβαίωση των δυνατοτήτων τις οποίες προσφέρει η επιστήμη της Γλωσσολογίας στη μελέτη της μεταφραστικής διαδικασίας Mε βάση τη συγκριτική μελέτη των δομών των δυο γλωσσών καθώς επίσης και των προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη μετάφραση των ενδεικτών (χρονικά ndash τοπικά επιρρήματα ρήματα κίνησης γραμματικοί χρόνοι) από την ελληνική στη γαλλική γλώσσα επιχειρείται η συστηματοποίηση των επιλογών των μεταφραστών Αφετηρία της εργασίας αποτελεί η υπόθεση ότι οι κατά τη μεταφραστική διαδικασία επιτελούμενες αλλαγές δεν είναι τυχαίες αλλά επιβάλλονται από την επικοινωνιακή λειτουργία κάθε γλωσσικού στοιχείου

Το θεωρητικό μοντέλο στο οποίο βασίζεται η ανάλυση των γλωσσικών στοιχείων είναι αυτό των γλωσσικών διεργασιών που έχει προταθεί από τον A Culioli

H διατριβή περιλαμβάνει πέντε κεφάλαια Το τελικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι τα μεταφραστικά προβλήματα που

παρατηρούνται οφείλονται στον διαφορετικό τρόπο προσδιορισμού του συστήματος της δείξης στις δύο γλώσσες στα ελληνικά προσδιορίζεται με βάση τις συντεταγμένες του ομιλητή ενώ αντίθετα στα γαλλικά ορίζεται ως προς αυτές του συνομιλητή Ακόμα μέσα από την έρευνα

α ορίζονται οι βασικές λειτουργίες των γραμματικών χρόνων της Νέας Ελληνικής όπως και οι αντίστοιχες της Γαλλικής εξετάζεται επίσης και το πώς η χρήση των χρονικών ενδεικτών επηρεάζει τις συγκεκριμένες λειτουργίες

β αποδεικνύεται ότι αν και υπάρχουν κοινές γλωσσικές φόρμες στις δύο γλώσσες οι χαρακτηριστικές αξίες τους είναι διαφορετικές γεγονός που δηλώνει ότι η διάρθρωση του τόπου και του χρόνου βασίζεται σε διαφορετικές παραμέτρους στις δύο γλώσσες

γ επιτρέπει τη θεώρηση των διαφόρων μεταφράσεων ως αποτέλεσμα της οργάνωσης και των ιδιαιτεροτήτων των γλωσσικών συστημάτων και όχι σαν υποκειμενική επιλογή του μεταφραστή Έτσι η μελέτη της μετάφρασης δεν ορίζεται στο επίπεδο των αναλογιών των γλωσσικών σχημάτων αλλά απαιτεί από τον μεταφραστή την κατανόηση των γλωσσικών διεργασιών που σηματοδοτούνται μέσα από τα γλωσσικά στοιχεία

241993

laquoΓενικές παρατηρήσεις πάνω στους ενδείκτες lsquoεδώ - εκείrsquoraquo Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 13 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη σσ 461 ndash 471 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη των λειτουργιών των τοπικών ενδεικτών laquoεδώraquo και

laquoεκείraquo H μελέτη βασίζεται σε συγκεκριμένο γλωσσικό υλικό και γίνεται με βάση τη θεωρία των γλωσσικών διεργασιών του A Culioli Το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται αρχικά στη σχέση του τόπου με το χρόνο και στον τρόπο με τον οποίο προσδιορίζεται ο τόπος μέσα στη γλωσσική διαδικασία Παραμερίζοντας λοιπόν το κριτήριο της απόστασης για τον ορισμό των τοπικών ενδεικτών θεωρούμε

ότι κάθε τοπική σχέση είναι μία διεργασία επισήμανσης μεταξύ δύο όρων

ότι η έννοια του εντοπισμού πρέπει να εκληφθεί ως συνώνυμη της επισήμανσης ως διεργασία επομένως και όχι στη μεταγλωσσική της συνδήλωση

Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι ο ενδείκτης laquoεδώraquo λειτουργεί ως διενεργητής ταύτισης ενώ ο ενδείκτης laquoεκείraquo ως διενεργητής διαφοροποίησης Ακόμη ότι ο τοπικός εντοπισμός του τρίτου προσώπου εγκλείει την ύπαρξη μίας τυπικής προϋπόθεσης

40

231992b laquoΓενικές παρατηρήσεις πάνω στον Eνεστώταraquo Πρακτικά του Διεθνούς Συμποσίου για τη Σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα Αθήνα ΟΕΔΒ σσ

103 ndash 106 H εργασία αναφέρεται στα γενικά χαρακτηριστικά του γραμματικού χρόνου ενεστώτα

όπως αυτά παρουσιάζονται μέσα από τις διάφορες γραμματικές και στα αδιέξοδα στα οποία πολλές φορές αυτές μας οδηγούν Δεν πρόκειται για μια ενδελεχή ανάλυση του θέματος αλλά για τον ορισμό των προβλημάτων σε συνάρτηση με την αδυναμία της σχολικής Γραμματικής να δώσει απαντήσεις σε απορίες και προβληματισμούς που αφορούν στη χρήση των γραμματικών χρόνων

Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγουμε είναι ότι η πολυμορφία των χρήσεων του ενεστώτα μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο αν δεχτούμε ότι αδυνατεί ndashσε αντίθεση με τον αόριστοndash να τοποθετήσει από μόνος του μία διαδικασία πάνω στο χρονικό άξονα καθώς επίσης και να δηλώσει ότι η συγκεκριμένη διαδικασία είναι ταυτόχρονη της στιγμής ομιλίας Έτσι καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η χρήση του από τον ομιλητή δηλώνει την laquoπαραπομπή στην έννοιαraquo Δηλώνει δηλαδή ότι η σημασία πού αντιστοιχεί στο κατηγόρημα είναι επιβεβαιωμένη από το υποκείμενο του εκφωνήματος χωρίς όμως να ορίζει τον τρόπο με τον οποίο αυτό πετυχαίνεται

221992a

laquoΟι λειτουργίες του χρονικού lsquoτώραrsquo στα Nέα Eλληνικάraquo Μελέτες για την Ελληνική Γλώσσα τ 12 Θεσνίκη Αφοι Κυριακίδη σσ319 ndash 328 Στόχος της εργασίας είναι η μελέτη των λειτουργιών του χρονικού ενδείκτη τώρα μέσα

στο λόγο O ενδείκτης θεωρείται ως ένα γλωσσικό σημείο το οποίο επειδή στερείται συγκεκριμένης σημασίας επαναπροσδιορίζεται σε κάθε χρήση του από τον ομιλητή προσδιορίζοντας ταυτόχρονα τις χρονικές παραμέτρους εκφοράς του λόγου H ανάλυση του laquoτώραraquo βασίζεται σε συγκεκριμένο γλωσσικό υλικό και γίνεται με βάση τη θεωρία των γλωσσικών διεργασιών του A Culioli Eξετάζονται επίσης οι ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει στη χρήση του με τους διάφορους γραμματικούς χρόνους

211989 (Mεταπτυχιακή Eργασία) Les pronoms deacutemonstratifs en grec moderne a les emplois b problegravemes de

traduction en franccedilais Στόχος της εργασίας είναι ο ορισμός των λειτουργιών των δεικτικών αντωνυμιών

laquoαυτόςraquo και laquoεκείνοςraquo καθώς και η μελέτη του τρόπου μετάφρασής τους στη γαλλική γλώσσα

Στο πρώτο μέρος γίνεται διαχωρισμός ανάμεσα στις δεικτικές και προσωπικές αντωνυμίες Στο δεύτερο μέρος αποδεικνύεται η αδυναμία των αποστασιακών κριτηρίων για τον ορισμό των λειτουργιών τους μέσα στη γλώσσα μελετάται η χρήση των πρώτων και επιχειρείται ο μεταγλωσσικός τους ορισμός Στο τρίτο μέρος μελετώνται τα προβλήματα που δημιουργούνται κατά τη μετάφρασή τους στη γαλλική γλώσσα