FURD CITIES MONITOR VOL.5 (SEPTEMBER 2017)

ปท 1 ฉบบท 5 กนยายน 2560

อเจน (乌镇) เมองอารยธรรมทยงมชวต

คานาซาวา (金沢) วฒนธรรมคอเศรษฐกจเมอง

เมองสรรคสราง เศรษฐกจสรางสรรค

i | FURD Cities Monitor September 2017

บรรณาธการ

ยวด คาดการณไกล

ผชวยบรรณาธการ

ณฐธดา เยนบ ารง

กองบรรณาธการ


จฑามาศ พลสวสด

อรณ สถตพงศสถาพร

ออกแบบและรปเลม


ภาพปก


ภาพในเลม



InsideKyoto.com

Nagatak

Kanazawa City Tourism Association

เผยแพร

ศนยศกษามหานครและเมอง

วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

637/1 อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 ถนนลาดพราว

แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

CONTACT US

www.furd-rsu.org

Tel. (+66) 2938 8826

Fax. (+66) 2938 8864

E-mail: [email protected]

FURD Cities Monitor September 2017 | ii

เศรษฐกจโลกก ำลงด ำเนนไปสยคใหม โลกก ำลงหนเหเขำสควำมสรำงสรรค อตสำหกรรมวฒนธรรมก ำลงเบงบำน เมองอนเปนศนยรวมทำงควำมคด จงเกดกำรแพรกระจำยของควำมคดใหมๆ สงผลใหเทคโนโลยและนวตกรรมของเมองเกดกำรเปลยนแปลง ณ เวลำนหลำยเมองก ำลงสรำงสรรคอตลกษณทแตกตำง เพอสรำงมลคำในทำงเศรษฐกจและสำนตอวฒนธรรมทมคำใหคงอย FURD Cities Monitor ฉบบน จงขอน ำเสนอใหผอำนเขำใจถงแนวคด Creative city หรอเรำมกจะรจกในนำมเมองสรำงสรรค พรอมกบตวอยำงเมองสรำงสรรคในประเทศญป น เมอง KANAZAWA และในประเทศจน เมองอเจน แมสองเมองนคนไทยอำจจะไมรจกมำกนก แตในระดบโลกเมองทงสองขนชอถงควำมร ำรวยทำงวฒนธรรม ทผสมเขำกบกำรจดกำรและควำมคดสรำงสรรค กลำยเปนอตสำหกรรมวฒนธรรมทมเอกลกษณจนใครๆ ตองมำกนไปเยยมเยอน คนในเมองมรำยได มเศรษฐกจทดขน ทส ำคญคนเมองเกดควำมสข มควำมภำคภมใจทสำนตอวฒนธรรมเมองไวได เมองเหลำนท ำไดอยำงไร ผอำนสำมำรถตดตำมไดในฉบบน

คานาซาวา (金沢) วฒนธรรมคอเศรษฐกจของเมอง

อเจน (乌镇) เมองเรา ไมเกาเลย

\\ เมองสรรคสราง เศรษฐกจสรางสรรค

ยวด คาดการณไกล บรรณาธการ

http://www.furd-rsu.org

http://www.facebook.com/furd.rsu/

https://www.youtube.com/channel/UCEkXjP7vJu62YMq4CzXZwfg

https://twitter.com/furd_rsu

1 | FURD Cities Monitor September 2017

เมองสรรคสราง เศรษฐกจสรางสรรค


ค ำวำ ‘เศรษฐกจสรำงสรรค (Creative Economy)’ ไดปรำกฏขนในหนงสอ ‘The Creative Economy: How Peo-ple Make Money From Ideas’ ของ John Howkins เมอ ค.ศ. 2001 ซงเขำไดนยำมไววำ “เศรษฐกจสรำงสรรคเกดจำกกำรแลกเปลยนซอขำยผลตภณฑสรำงสรรค อนเกยวเนองกบสนคำและบรกำรทเกดจำกควำมคดสรำงสรรคและสำมำรถสรำงมลคำทำงเศรษฐกจได” อกทง หนวยงำนสำกลอยำง UNCTAD (The United Nations Conference on Trade and Development) กไดใหนยำมวำ “เศรษฐกจสรำงสรรคเปนแนวคดทดงเอำควำมสรำงสรรคมำเปนแรงขบเคลอนกำรพฒนำเศรษฐกจประเทศ ตงแตกำรกระจำยรำยได กำรสรำงงำน ตลอดจนกำรลงทนจำกตำงประเทศ พรอมกนนนกสงเสรมใหสงคมมควำมหลำกหลำยทำงวฒนธรรม พฒนำทรพยำกรมนษย และผสมผสำนระหวำงมตทำงเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรมกบเทคโนโลยเขำดวยกน”

แนวคดนถกพฒนำมำจำกเศรษฐกจบนฐำนควำมร (Knowledge-Based Economy) ทแต เดม เ นน เพยงกำรแพรกระจำยควำมร เทคโนโลยกบกำรพฒนำทกษะกำรศกษำของแรงงำน หรอทเรำเรยกกนวำ ‘ทนเทคโนโลย’ กบ ‘ทนมนษย’ สงทท ำใหเศรษฐกจสรำงสรรคแตกตำงออกไป คอ กำรใช ‘ทนควำมคดสรำงสรรค’ และ ‘ทรพยสนทำงปญญำ’ ทเกดจำกกำรดดแปลงผสมผสำนกนระหวำงพรสวรรค ทกษะ จนตนำกำรและควำมร ตอมำ แนวคดเศรษฐกจสรำงสรรคถกน ำไปใชและตควำมไปหลำกหลำยแงมม เกดเปนค ำใหมตำมมำอกมำกมำย เชน เศรษฐกจว ฒ น ธ ร ร ม ( Cultural Economy) เ ม อ ง น ว ต ก ร ร ม (Innovative City) ตลอดจนกำรตอยอดสเมองสรำงสรรค (Creative City)

ควำมคดสรำงสรรคดเหมอนจะไมเกยวของกบสขภำพ แตควำมจรงแลวควำมสรำงสรรคทมท งควำมสะอำด สวยงำม เปนระเบยบของสงรอบกำยกบจงหวะจะโคนของวำจำ กำรเคลอนไหวและดนตร ตำงกอใหเกดควำมสมดลและควำมสงบสขระหวำงระบบรำงกำยของคนเรำกบสภำพแวดลอม ท ำใหสขภำพจตดขน ผอนคลำยขน เครยดนอยลง ตำงจำกเมองทแขงทอ มองไปทำงไหนกมแตตกกบรถ ไรเสนห ท ำใหคนเมองไมตำงอะไรกบหนยนตทไรชวตชวำ กระนน ภำยหลงโลกยคอตสำหกรรม เมอควำมเปนเมองขยำยตว เมองดงดดผคนทมกำรศกษำหลำกศำสตรหลำยแขนงเขำมำ ท ำใหเมองกลำยเปนศนยรวมทำงควำมคด เกดกำรแพรกระจำยของควำมคดใหมๆ แรงงำนสำมำรถเรยนรทกษะซงกนและกนได สงผลใหเทคโนโลยและนวตกรรมของเมองเกดกำรเปลยนแปลง ค ำวำ ‘อตสำหกรรมสรำงสรรค’ จงเกดขน ภำยใตควำมเชอทวำ “ควำมคดสรำงสรรคเปนสงส ำคญทท ำใหเศรษฐกจเตบโตและสรำงควำมไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ” ท ำใหอตสำหกรรมสรำงสรรค ตงแตมรดกทำงประวตศำสตรวฒนธรรม งำนศลปะ สอโทรทศน สอสงพมพ รวมไปถงแฟชน เปนภำคกำรผลตทหลำยประเทศใหกำรสนบสนน

เศรษฐกจสรางสรรค (Creative Economy) คออะไร

FURD Cities Monitor September 2017 | 2

จากเศรษฐกจ สเมองสรางสรรค (Creative City)

เมองสรำงสรรคเปนอกแนวคดหน งทยเนสโกใหควำมส ำคญพอๆ กบมรดกโลก ยเนสโกรเรมโครงกำร ‘เครอขำยเมองสรำงสรรค (UNESCO Creative Cities Net-work ; UCCN)’ มำตงแตป 2547 โดยจะคดเลอกและสรำงควำมรวมมอกบเมองทก ำหนด ‘ควำมสรำงสรรค’ เปนปจจยน ำไปสกำรพฒนำเมองอยำงยงยน เค รอข ำ ย UCCN ครอบคล มปร ะ เภทของงำนสรำงสรรคทงหมด 7 ประเภท คอ หตถกรรมและศลปะพนบำน (Crafts and Folk Arts) สอศลปะ (Media Arts) ภำพยนตร (Film) กำรออกแบบ (Design) วทยำกำรกำรท ำอำหำร (Gastronomy) วรรณกรรม (Literature) และดนตร (Music) ปจจบนมเมองสรำงสรรคทผำนกำรคดเลอกทงสน 116 แหง ซงมเมองของไทยเพยงเมองเดยว คอ ภเกต ทไดรบรำงวลเมองสรำงสรรคดำนวทยำกำรกำรท ำอำหำร ทงน แตละเมองตองก ำหนดเปำหมำยรวมกน ตองใสควำมคดสรำงสรรคและก ำหนดใหอตสำหกรรมวฒนธรรมเปนหวใจของแผนพฒนำเมองในระดบทองถน พรอมทงสรำงกำรมสวนรวมในระดบนำนำชำตดวย

หนทางสเมองสรางสรรค

ในทำงทฤษฎ ชำรลส แลนดร (Charles Landry) ไดน ำเสนอแนวคดไววำ หนทำงทจะน ำพำไปสเมองสรำงสรรค คอ เมองจะตองใชควำมคดสรำงสรรคเปนพนฐำนในกำร

พฒนำ ตองมองคประกอบทำงวฒนธรรม และตองมสภำพแวดลอมทเออตอกำรสรำงสรรคเพอดงดดคนทมพรสวรรคกบอตสำหกรรมสรำงสรรคเขำมำ (แผนภำพท 1) แนวคดนใชหลกกำรคลำยๆ ‘วฒนธรรมเมอง (Urban Cul-ture)’ โดยแกนหลก คอ กำรสรำงนเวศแหงกำรสรำงสรรค (Creative Milieu) นเวศแหงกำรสรำงสรรคตองฝงอยในโครงสรำงกำรบรหำรจดกำรเมอง เพอใหเกดกำรบมเพำะและน ำควำมคดสรำงสรรคไปใชไดอยำงเตมท ซงนเวศแหงกำรสรำงสรรคจะเกดขนไดหรอไมขนอยกบองคประกอบทง 7 ประกำร คอ คณสมบตสวนบคคล ควำมมงมนตงใจกบควำมมภำวะผน ำ กำรเขำถงพรสวรรคทหลำกหลำยในสงคม วฒนธรรมองคกร อตลกษณทองถน พนทสำธำรณะกบสงอ ำนวยควำมสะดวกในเมอง และควำมเปนพลวตของเครอขำย ทงน เรำสำมำรถวดพลงควำมสรำงสรรค (Creative Vitality) ไดจำกจ ำนวนกจกรรมสรำงสรรค ควำมถของกำรน ำควำมคดสรำงสรรคไปใช ระดบกำรปฏสมพนธและกำรสอสำรถงกนและกนของคนเมอง ยกตวอยำงเชน กำรสงเสรมอตสำหกรรมสรำงสรรค ปรมำณเงนทนสนบสนนควำมสรำงสรรค กำรสรำงพนทสำธำรณะ กำรสนบสนน SME ควำมหลำกหลำยของกจกรรมดำนวฒนธรรม เปนตน หำกแตละเมองสนบสนนใหกลไกกำรขบเคลอนควำมคดสรำงสรรคเชนนเกดขนได กำรเปนเมองสรำงสรรคกคงไมใชแคเรองในฝนอกตอไป

เมองทจะเปนเมองสรำงสรรคได ไมใชวำตองไดรำงวลระดบโลกเสมอไป ขอเพยงเมองใชทนวฒนธรรมทมอยดงเชนเมองไทยหลำยๆ แหงทมทงอำหำรไทย ประเพณไทย วรรณคดไทย ดนตรไทย มวยไทย ผำไหมไทย นำฏศลปไทย สงเหลำนหำกน ำมำฟนฟ อนรกษและเผยแพร สะทอนใหเหนถงเสนหควำมสรำงสรรคแบบไทยๆ ควบคไปกบกำรตอยอดพฒนำใหกลำยเปนเศรษฐกจสรำงสรรค กำยภำพของเมองกจะอยด คนในเมองกจะอยได ดวยรำกฐำนประวตศำสตรวฒนธรรมทตวเองม กอเกดเปนเมองสรำงสรรคแบบไทยๆ ได

อางอง Hsu, Hao-Long. 2015. “Culture is a Good Idea - A Study on the Creative City Development Methods and Construction Features of Kanazawa”, International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), Volume 3, (2015), Issue 6. Creative Cities Network, http://en.unesco.org/creative-cities/.


อเจน (乌镇) เมองเรา ไมเกาเลย


หลำยคนอำจทรำบดวำจนนนไดถกขนำนนำมวำเปนแผนดนทมอำรยธรรมยำวนำนทสดแหงหนงของโลก จงไมแปลกหำกทกวนนทวทงประเทศจะมสถำนทส ำคญทำงประวตศำสตรทหลงเหลออยมำกมำย และเมองโบราณอเจนอำจเปนหนงในนน แตอะไรทท ำใหเมองโบรำณแหงนยงคงเปนแหลงอำรยธรรมดงเดมทยงมชวต แตขณะเดยวกนกสำมำรถกำวทนกำรพฒนำททนสมยไดในเวลำเดยวกน

อเจน (乌镇) ตงอยทำงตอนเหนอของเมองถงเซยงในมณฑลเจอเจยง มจดเดนคอกำรเปนเมองทถกลอมรอบไปดวยสำยน ำ ทวทงเมองเตมไปดวยบำนและอำคำรโบรำณซงเปนสถำปตยกรรมเจยงหนำนมอำยกวำ 1,300 ป เรยงรำยอยรมคลอง "ตำยนเหอ" (大运河) คลองขดทยำวทสดของโลก ทงยงเปนศนยรวมอำรยธรรมและวฒนธรรมทรงเรองในอดต เมองแหงนเคยเปนทตงของศนยรำชกำรประจ ำมณฑลใหญอยำงเจอ เจยงและเจยงซในยครำชวงศหมงจนถงชง นอกจำกน กำรมท ำเลทตงอนอดมสมบรณยงท ำใหอเจนกลำยเปนอขำวอน ำทส ำคญของจนและเปนแหลงผลตผำไหมทมชอเสยง จงไมแปลกทควำมสวยงำม

อเจน เมองศนยกลาง สมยราชวงศหมง - ชง


ฟนฟอเจน ดวยมาตรการทชดเจน

หำกยอนกลบไปเมอ 25 ปกอน เมองโบรำณอเจนซ ง เ ต ม ไปด วยส งปล กส รำ งท มค ว ำมส ำคญทำงประวตศำสตรมำตงแตยคตนรำชวงศหมงเคยตกอยในสภำพเสอมโทรม คลองบรเวณรอบเมองเตมไปดวยสงสกปรก ทงยงขำดแคลนไฟฟำและระบบประปำททนสมย ทวำ กำรฟนฟและปฏรประบบกำรจดกำรพนทใหมทเรมมำตงแต ค.ศ. 1999 ทรฐบำลจนไดใชมำตรกำรเดดขำดดวยกำรยำยคนทงหมดออกนอกเขตเมองอเจนแลวใชเวลำและงบประมำณทมไปกบกำรถอนรำกถอนโคนปญหำและจดกำรพนท ใหมทงดำนสถำปตยกรรม สงแวดลอม สำธำรณปโภคและวฒนธรรม ภำรกจดงกลำวประสบควำมส ำเรจเปนอยำงดและไดท ำใหเมองน ำโบรำณแหงนกลบมำงดงำมอกครง จนใน ค.ศ. 2001 และ ค.ศ. 2006 อเจนไดรบกำรเสนอชอใหเปนมรดกโลกทำงวฒนธรรมขององคกำรกำรศกษำวทยำศำสตรและวฒนธรรมแหงสหประชำชำต (UNESCO)

ของทศนยภำพและกลนอำยแหงอดตจะท ำใหหมบำนแหงน กลำยเปนแหล งทอง เทยวทไดร บควำมนยมจำกนกทองเทยวทวโลก จนไดรบกำรยกยองวำเปน 1 ใน 10 เมองทเปยมไปดวยเสนหทำงประวตศำสตรและวฒนธรรมทสดของจน และยงเปนสถำนททมทวทศนทงดงำมระดบ 5A หรอระดบสงสด


วฒนธรรมสรางสรรคเศรษฐกจ

นอกจำกกำรปฏรปพนทและพฒนำโครงสรำง

พนฐำนแลว กำรพลกวกฤตมำสโอกำสของอเจนน นเกดขนบนพนฐำนของแนวคดเศรษฐกจสรำงสรรค โดยใชองคควำมร ควำมสรำงสรรค ตลอดจนกำรสงสมควำมรดำนเทคโนโลยและนวตกรรมมำเชอมโยงเขำกบพนฐำนทำงวฒนธรรมทเมองมอยเพอสรำงกำรขยำยตวทำงเศรษฐกจ พรอมทงอนรกษมรดกเมองและเสรมสรำงควำมแขงแกรงใหแกอตลกษณทำงวฒนธรรมไปในเวลำเดยวกน

สงทอ เ จนท ำคอ ฟนฟและรกษำมรดกทำงวฒนธรรม (Culture Heritage) ซงเปนของเดมของดทเมองมอยใหเปนจดเดนซงหำไมไดจำกเมองอนเพอดงดดกำรทองเทยว ไมวำจะเปนอำคำรบำนเรอนซงเปนสถำปตยกรรมดงเดม สะพำนหนทรงโคงทมรปทรง

แตกตำงกนกวำ 100 แบบ วฒนธรรมเครองแตงกำย งำนฝมอ รวมไปถงเรองรำวของบคคลส ำคญทคร งหนงเคยใชชวตอยในหมบำนรมน ำแหงน ทง เหมำ ตน ปรมำจำรยดำนวรรณคด และ ซน มซน จตรกรทมชอเสยงของจน ทงน ไดมกำรจดแบงพนทออกเปน 6 เขตตลอดระยะทำง 2 กโลเมตรเพอถำยทอดแงมมตำงๆ ของเมองโบรำณอเจน ดงน

1. เขตวถปฏบตแบบดงเดม 2. เขตบำนเรอนทองถนแบบดงเดม 3. เขตวฒนธรรมโบรำณ 4. เขตอำหำรและเครองดมดงเดม 5. เขตรำนคำ 6. เขตขนบธรรมเนยมและวถชวตชมชนรมน ำ

ทงยงไดรบกำรคดเลอกจำกสมำคมสงเสรมกำรทองเทยวภมภำคเอเชยแปซฟก (The Pacific Asia Travel Asso-ciation – PATA) ใหเปนจดหมำยปลำยทำงกำรทองเทยวเชงนเวศแหงแรกของประเทศจน


นอกเหนอจำกกำรแบงพนททเออใหนกทองเทยวไดเขำใจวถของเมองอเจนแลว ยงมกำรจดแสดงทำงวฒนธรรมตำงๆ เชน ประเพณแตงงำน กำรยอมผำ รวมถงกำรกอตงสถำนทรวบรวมมรดกทำงประวตศำสตรทงพพธภณฑรองเทำของสตรสงศกด โรงตมเหลำ รำนท ำรม ใหนกทองเทยวไดเยยมชมและเรยนรวฒนธรรมของเมองอยำงลกซงขนอกดวย นอกจำกนน เมองอเจนยงมกำรจดกำรทองเทยวอยำงเปนระบบ โดยไดรวบรวมเอำสงอ ำนวยควำมสะดวกท จ ำ เ ป น ไม ว ำ จะ เ ปนทพก รำนอำหำรเขำไปไวเขตในของเมองพรอมก ำหนดให

นกทองเทยวตองจำยคำธรรมเนยมกอนจงจะเขำมำชมเมองและใชบรกำรทพกตำงๆ ได กำรรวบสงอ ำนวยควำมสะดวกทงหมดไวภำยในเมองและดงคนทเคยอยในพนทกลบเขำมำท ำงำนนอกจำกจะท ำใหรำยไดจำกกำรทองเทยวแทบจะไมร วไหลออกไปนอกเมองและสรำงงำนสรำงอำชพทม นคงใหคนอเจนไดแลว ยงท ำใหเมองสำมำรถควบคมปรมำณนกทองเทยวใหเหมำะสมตอศกยภำพในกำรรองรบของพนท เศรษฐกจเมองจงเตบโตไดโดยไมสงผลกระทบตอสงแวดลอมและวถดงเดม ทงน ปจจบนอเจนมนกทองเทยวเขำมำ 1.5 ลำนคนตอป


เมองโบราณททนสมย

แมอเจนจะเปนเมองโบรำณทมอำยกวำ 7,000 ป แตกลบไดรบเลอกใหเปนสถำนทจดกำรประชม World Internet Conference 2014 – 2016 ตอเนองกนถง 3 ปซอน ทงน เปนเพรำะกำรมเสนทำงขนสงคมนำคมทสะดวกสบำย ประกอบกบท ำเลของเมองทต งอยหำงจำกมหำนครเซยงไฮเพยง 130 กโลเมตร และหำงจำกเมองใหญอยำงหำงโจวเพยง 80 กโลเมตร ทส ำคญ อเจนยงมระบบเทคโนโลยททนสมย ทวทกมมเมองม Wi-Fi ตดตงอยตำมอำคำรโบรำณครอบคลมทกพนทเพอใหผทมำเยอนสำมำรถใชอนเทอรเนตอยำงสะดวกและรวดเรว กำรพฒนำดงกลำวสอดรบกบแนวคดของรฐบำลในเรอง A Smart Future for an Ancient Town ทจะเปนกำรประกำศใหประชำคมโลกรบรวำ แมจนจะเปนประเทศทม ประวตศำสตรอนยำวนำนหลำยพนป แตกสำมำรถกำวเขำสกำรเปนผน ำทำงเทคโนโลยแหงโลกอนำคตไดในเวลำเดยวกน ซงอเจนกเปนตวอยำงทสะทอนแนวคดดงกลำวออกมำไดเปนอยำงด


“อเจน ไดพสจนแลววากาลเวลาทผานมานานนบพนปไมอาจท าใหการคงอยของเมองโบราณแหงนเสอมลงไปได เสนทางของ

แมน ารอบเมองยงคงหนาแนนไปดวยทาเรอ ตลาด และบานเรอนของ

ผคนทยงคงใชชวตและสญจรไปมาไมตางจากในยคบรรพบรษ

สะพานหนทรงโคง บนไดหนโบราณ ระเบยงรมน า รวมถงวฒนธรรม

ทงหมดของเมองยงคงไดรบการเกบรกษาไวเปนอยางด ขณะทใน

เวลาเดยวกนมรดกเมองเหลานกไดท าหนาทเปนพพธภณฑธรรมชาต

ทมชวตคอยถายทอดเรองราวจากอดตสปจจบนใหแกผเยยมชม

สรางรายไดใหเกดขนบนฐานของเศรษฐกจสรางสรรคทมวฒนธรรม

เปนตนทนหลกและเทคโนโลยเปนตวชวย”

อางอง

Jay Merrick. (2016). Wuzhen, China's extraordinary conservation project: a tale of two cities divided by past and present. ออนไลน http://www.independent.co.uk/travel/asia/wuzhen-china-s-extraordinary-conservation-project-a-tale-of-two-cities-divided-by-past-and-present-a6819361.html

Wuzhen Tourism Co., Ltd. (2014). Wuzhen China—A Historical Water Town of World Heritage. ออนไลน https://portal.imex-frankfurt.com/dynamic/exhib2017/pdf/133.pdf

Oknation. (2560). Wuzhen เมองตนแบบ Mice City. ออนไลน http://oknation.nationtv.tv/blog/print.php?id=1020576


วฒนธรรมคอเศรษฐกจของเมอง การเปนนครเกาแกส าคญในสมยเอโดะ อนมวถชวตและวฒนธรรมของซามไรทเปนเอกลกษณ อาคารปราสาทราชวงทสวยงาม โดดเดนดวยงานหตถกรรมพนเมองเกาแก มรดกทล าคาจดประกายใหทองถน สถาบนการศกษา และคนเมองคานาซาวา พฒนาจดขายของเมอง ตอยอดงานวฒนธรรมผสมผสานกบเทคโนโลยสมยใหมสรางผลตภณฑพนเมองทมเอกลกษณ เมองคานาซาวาในวนนจงกลายเปนเมองศนยกลางเศรษฐกจและวฒนธรรมแหงหนงของญปน และก าลงดงดดทกความสนใจของคนรกความเก ความเกา และความสรางสรรค ใหมาเยอน

ความรมรวยทางวฒนธรรม

เมองคำนำซำวะเกดขนรำว 500 ปกอน ในชวง ค.ศ. 1583 โทชอเอะ มำเอดะ ขนนำงในสมยนนเดนทำงเขำปกครองปรำสำทคำนำซำวำ และเรมสรำงเมอง ตอมำเมองคำนำซำวะถกรวมอยในเมองเอโดะ (ปจจบนคอกรงโตเกยว) มไดเมยวตระกลโทะกงะวะเปนโชกน ตงแตสมยเอโดะเมองคำนำซำวะเปนเมองศนยกลำงเศรษฐกจอนรงเรองและมอำรยธรรมอนล ำคำ ทงโชกนและขนนำงศกดนำชนสงทงหลำยตำงใหกำรสนบสนน

งำนทำงวฒนธรรม ทงงำนฝมอและศลปะกำรแสดง ว ร รณก ร รม ส ร ำ ง ห อ ง ส ม ด Sonkeikaku Bunko สงเสรมงำนหตถกรรม ท ำใหเกดชำงฝมอทงงำนโลหะและงำนเคลอบทองจ ำนวนมำก ประกอบกบเมองรอดพนจำกกำรท ำลำยลำงในชวงสงครำมโลกครงทสองมำได ท ำใหสภำพเมองยงคงรกษำควำมเปนเมองในยค เอโดะไดอยำงสมบรณ



เศรษฐกจโลกก าลงด าเนนไปสยคใหม โลกก าลงหนเหเขาสความสรางสรรค อตสาหกรรมวฒนธรรมก าลงเบงบาน หลายเมองก าลงสรางสรรคอตลกษณทแตกตาง เพอสรางมลคาในทางเศรษฐกจและสานตอวฒนธรรมทมคาใหคงอย ซงรฐบาลญปนมนโยบายใชวฒนธรรมเปนฐานในการพฒนาประเทศ เมองคานาซาวาไดตอบรบนโยบายดงกลาว เรมประกาศเทศบญญตอนรกษสภาพแวดลอมเกาแกของเมอง ตงแต ป 2511 เพอเปนการอนรกษสภาพแวดลอมในเมอง หลงจากนนกไดมการประกาศเทศบญญตและกฎบตรอกหลายฉบบทสมพนธกบดานภมทศน ประวตศาสตร และอนรกษวฒนธรรมดงเดมของเมอง

กลไกการท างานสการเปนเมองสรางสรรคของคานาซาวา เปนการผนกก าลงการท างานของรฐบาล นกธรกจ ช า ง ฝมอ และประชาชนของ เมอ งคานาซาว า ทมจนตนาการของเมองในทศทางเดยวกน ใชทนและความถนดของของแตละฝายหลอหลอมใหเปนเมองสรางสรรคทรอบดาน รปแบบและวธการของการสรางเมองสรางสรรคประกอบดวย

กาวเขาสเมองสรางสรรค (Creative City)

คำนำซำวำสรำงระบบสงแวดลอมของเมองเพอเออใหเมองเตมไปดวยควำมคดสรำงสรรคจำกรำกวฒนธรรม สรำงสถำนทดำนวฒนธรรม รวมไปถงสถำบนทสงเสรมและใหกำรศกษำเกยวกบงำนศลปะ เชน พพธภณฑศลปะ จงหวด Ishikawa ศนยหตถกรรม Kanazawa Yuwaku Sosaku no mori วทยำลยศลปะคำนำซำวะ พพธภณฑศลปะรวมสมยศตวรรษท 21 หองสมด Kanazawa Umimi-rai ทนำสนใจคอ สถำบน Kanazawa Utatsuyama Craft Workshop เปนสถำบนทำงดำนกำรศกษำวชำชำงของเมอง เปดสอนวชำชำงใน 5 สำขำ ไดแก สำขำงำนลงรกปดทอง สำขำงำนมดยอม สำขำเครองป นดนเผำ สำขำเครองทอง และสำขำเปำแกว ในแตละปมนกเรยนตอรนเพยงแค 30 คนเทำนน เนองจำกทำงสถำบนตองกำรใหผทส ำเรจกำรศกษำออกไปเปนชำงทมคณภำพของเมอง

ผเรยนไมตองเสยคำใชจำยใดๆ เทศบำลเมองคำนำซำวำสนบสนนทงหมด หลงจำกเรยนจบแลว นกเรยนจำกทนจะไดรบกำรสนบสนนใหมสตดโอ เพอสรำงงำนศลป ของตนเอง ไมเพยงแคนนคำนำซำวำยงไดกอตง กองทน The Fund for Training in Traditional Techniques and Arts เพอสรำงและสนบสนนคนรนใหมใหสบทอดงำนชำงในเมองดวย

ตลอดทงปคำนำซำวำมงำนกจกรรมและเทศกำลวฒนธรรม เชน เทศกำล Kanazawa Hyakuman Goku เทศกำลดนตรคำนำซำวะ เพอใหผคนไดสนกสนำนดมด ำกบวฒนธรรมของเมอง ยงท ำใหสภำพแวดลอมและบรรยำกำศของเมองเตมไปดวยจตวญญำณวฒนธรรมอบอวลไปทวทงเมอง

สรางสงแวดลอมของการเปนเมองสรางสรรค


สรางสรรคงานหตถกรรมดงเดม

คำนำซำวำมตนทนควำมงดงำมของหตถกรรมดง เดม รวมกบควำมคดสรำงสรรค ออกแบบงำนหตถกรรมดงเดมใหเปนสนคำทรวมสมย ดงดดใจ ท ำใหสนคำเปนสวนหนงของวถปจจบน เขำกนไดดกบ

ชวตประจ ำวนของผคน กอรปกบกำรมบรรยำกำศของกำรเปนเมองวฒนธรรม ท ำใหคนเมองและนกทองเทยวตำงตอบรบงำนฝมอโบรำณแบบรวมสมย ตวอยำงสนคำวฒนธรรมของคำนำซำวำมดงน

การยอมใยผาไหม (Kaga Yuzen)

ประยกตใชกบสนคำในปจจบนอยำงหลำกหลำย เชน กระเปำเงนขนำดเลก Kaga Yuzen, Kaga Yuzen เนคไท เสอคลม Yuzen กโมโน Kaga Yuzen แสดงใหเหนถงควำมงดงำมในกำรดำนแฟชนของวฒนธรรมญปนทมกจะใชผำเปนสวนหนงในชวตประจ ำวน

แผนทองคานาซาวะ (Kanazawa Gold Leaf)

เดมแผนทองคำนำซำวำจะใชในงำนพธ ปจจบนมกำรประยกตแผนทองเขำกบอำหำร ใสในกำแฟ ชำ ขนม อกทงประยกตเขำกบเครองส ำอำง และกำรตกแตงอำคำรดวย

เครองลายคราม Kutani สำมำรถน ำเปนของเครองใชบนโตะอำหำรเปนไดทงถวย Kutan จำนรอง Kutani เปนตน รวมถงสำมำรถท ำเปน USB Kutani ได


คำนำซำวำไมไดหยดนงควำมสรำงสรรคเพยงแคระดบเมอง ในระดบโลกคำนำซำวำไดเชอมตอเมองเขำกบนำนำประเทศ ไมวำจะเปนกำรสนบสนนกำรฝกงำนในตำงแดน กำรศกษำดงำนเมองในตำงประเทศ เพอสรำงแรงจงใจใหกบชำงฝมอ ท ำใหคนรนใหมมปฏสมพนธและมประสบกำรณแลกเปลยนกบวฒนธรรมตำงชำต ขยำยวสยทศนและนวตกรรมศลปะของเมองได ในป 2008 คำนำซำวำเปนเจำภำพจดงำน World Creative City Forum และไดเชญประเทศสมำชกใน กลมเมองสรำงสรรคของ UNESCO มำเขำรวม และในป 2009 เมองคำนำซำวำไดรบเลอกจำกองคกำร UNESCO ใหเปนเมองแหง “ทนวฒนธรรมทางหตถศลป” (City of Crafts & Folk Arts) ยงใหภำพชดวำคำนำซำวำยกระดบและสรำงบทบำทของเมองใหอยในเมองสรำงสรรคระดบสำกลได

ยกระดบเมองสสากล


คำนำซำวำเตมไปดวยรำนคำททนสมย สนคำวฒนธรรมทหลำกหลำย อำคำรดงเดมส ำหรบผลตสนคำวฒนธรรม จดกจกรรมอยำงหลำกหลำยพรอมเชอเชญใหนกทองเทยวไดสมผสประสบกำรณวฒนธรรม ศลปะพนบำน เชน พธชงชำ จดดอกไม พรอมกนนเปดโอกำสเตมทใหชำงหรอศลปนไดน ำเสนอผลงำน แลกเปลยนกบลกคำ เกดกำรโตตอบทำงวฒนธรรม อกทงอนญำตใหนกทองเทยวเขำรวมเทศกำลภำยใตบรรยำกำศแหงกำรเปนเมองประวตศำสตร ไมเพยงประโยชนดำนเศรษฐกจ นกทองเทยวสำมำรถเรยนรและเขำใจถงบรบททำง

ประวตศำสตรและเสนหวฒนธรรมทงดงำมของคำนำซำวำดวย

เมอเมองกลำยเปนพนทของควำมสรำงสรรค ผคนเปนสวนหนงของประสบกำรณใหมๆ คำนำซำวำสำมำรถดงดดนกทองเทยวใหเขำมำเยอนเมองจ ำนวนไมนอยกวำ 8 ลำนคนตอป เปนนกทองเทยวตำงชำตไมนอยกวำ 2 แสนคนตอป สรำงมลคำกวำ 700 ลำนดอลลำสหรฐ รำยไดจำกกำรทองเทยวคดเปนมลคำ 10 เปอรเซนตของ GDP ของเมองเลยทเดยว และมแนวโนมรำยไดจำกกำรทองเทยวจะสงขนเรอยๆ ดวย

การทองเทยวเชงสรางสรรค และเศรษฐกจขายประสบการณคานาซาวา


เมองสรางสรรคของไทย

อางอง

คำนำซำวำกำวเดนมำถงทกวนน กญแจส ำคญ คอ กำรพรอมใจมสวนรวมของภำคสวนในเมอง พวกเขำไมเพยงแตเหนควำมส ำคญของวฒนธรรม แตยงสรำงและยอมรบนวตกรรมใหมน ำมำปรบใชกบวฒนธรรมดงเดม

เมอควำมร ำรวยทำงวฒนธรรม ผสมเขำกบควำมคดสรำงสรรค กลำยเปนอตสำหกรรมวฒนธรรมทม เอกลกษณ กลำยเปนเมองทสรำงประสบกำรณทล ำคำแกผมำเยอน ในวนนวฒนธรรมของคำนำซำวำจงเปนตนทนทดงำมของเมอง น ำพำเมองกำวเขำสควำมเปนเมองสรำงสรรคทมควำมสมดลระหวำงมรดกทำงวฒนธรรมและเศรษฐกจของทองถนไดอยำงลงตว

Hsu, Hao-Long. 2015. “Culture is a Good Idea - A Study on the Creative City Development Methods and Construction Features of Kanazawa”, International Journal of Humanities and Management Sciences (IJHMS), Volume 3, (2015), Issue 6.

ฤตนนท โกมทสกณ. “Competitive Growth – เศรษฐกจสรำงสรรค เพอวนใหมในยคโลกำภวตน”.สำนกงำน ก.พ.2557,

ส ำหรบประเทศไทย เรำยงไมมเมองทไดรบรำงวลเมองสรำงสรรคในระดบสำกล แตเมองของไทยหลำยเมองมตนทนวฒนธรรมทดทจะตอยอดเปนนวตกรรมทำงเศรษฐกจได เชน เมองนำน ทยงคงเส นหของล ำนนำไวท ง เ มอ ง ท ง ก ำ รแ ต งตว โบรำณสถำน และวถชวตประเพณ หรอเมองยะลำ เมองเศรษฐกจนก ทสำมำรถสรำงกำรแขงขน สรำงสนคำจำกนกเขำซงเปนวถชวตของคนมสลม เกดเปนเศรษฐกจนกครบวงจร กลำวไดวำเมองของไทยโดดเดนเรองวฒนธรรมมำกและหลำยเมองพยำยำมจะสรำงนวตกรรมจำกวฒนธรรมดวยตนเอง ในอนำคตหำกประเทศมกลไกสงเสรมทำงวฒนธรรมมำกกวำน เชอไดวำ เมองของไทยไมแพเมองสรำงสรรคระดบโลกอยำงแนนอน

เมอง ยอนคด มงสอนาคต

ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

ทนทางสงคมกบการพฒนาเมอง

ศ.ดร. อานนท กาญจนพนธ

เมองขวางนา

ศ. กตตคณ เดชา บญค า

ชดหนงสอเมอง

เอนกทรรศน ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

สมผสเมองสายบร (Wasa Telubae) ยวด คาดการณไกล บรรณาธการ

หนงสอออกใหม

สงซอไดท ... 1 ) รานหนงสอออนไลน : CPWIBOOKS.lnwshop.com 2) เบอรโทรศพท 02-938-8826 (ในเวลาราชการ) 3) Facebook Page : ศนยศกษามหานครและเมอง Center for Megacity and City Studies

เมองนยม

ศ.ดร. เอนก เหลาธรรมทศน

เมอง กน คน ผศ.ดร.พชญ พงษสวสด

วทยำลยรฐกจ ม ห ำ ว ท ย ำ ล ย ร ง ส ต ก อ ต ง ข น เ ม อ ป พ . ศ . 2 5 5 7 จ ำ ก ด ำ ร ข อ ง ศำสตรำจำรย ดร.เอนก เหลำธรรมทศน โดยควำมเหนชอบและสนบสนนจำก ดร.อำทตย อไรรตน อธกำรบดมหำวทยำลยรงสต เนองดวยควำมปรำรถนำทตองกำรใหเปนคลงปญญำเพอกำรพฒนำเมองอยำงยงยน โดยมพนธกจดงน

เพอกำรพฒนำเมองอยำงยงยน และจดกำรควำมรใหสำมำรถเชอมโยงสนโยบำยสำธำรณะเพอยกระดบคณภำพชวต ทงในระดบพนทและระดบประเทศ

ใหเกดกำรเชอมประสำนเครอขำยภำคพฒนำเมองทงภำยในและตำงประเทศ เพอสรำงควำมรวมมอทำงวชำกำรในกำรพฒนำเมองอยำงยงยนใหมประสทธภำพ

ในกำรสรำงสรรคกำรพฒนำเมองสขภำวะ ทผานมา ศนยศกษำมหำนครและเมอง ไดรเรมจดท ำโครงกำร

หรอทเรยกสน ๆ วำ “ ” และมชอภำษำองกฤษวำ “ ” โดยกำรสนบสนนของส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ (สสส.) หนำทหลกคอ สรำงและพฒนำองคควำมรใหมทตอบสนองตอกำรพฒนำเมองของไทย จดใหมเวทแลกเปลยนเรยนรระหวำงนกคดและผน ำกำรพฒนำเมอง และสรำงเครอขำยกำรพฒนำเมอง นอกจำกน ไดรเรม โดยมหำวทยำลยรงสตมอบรำงวลเปนประจ ำทกป เพอเชดชยกยองผน ำหรอผสรำงบำนแปงเมอง อนจะเปนก ำลงใจสรำงใหเกดควำมภมใจและเปนพลงสรำงสรรคกำรพฒนำเมองอยำงยงยนในอนำคตสบไป

cpwibooks.lnwshop.com

http://www.facebook.com/furd.rsu/

ศนยศกษามหานครและเมอง วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

637/1 อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 ถนนลาดพราว

แขวงจอมพล เขตจตจกร กรงเทพมหานคร 10900

Website: www.furd-rsu.org

Tel. (+66) 2938 8826 Fax. (+66) 2938 8864

http://www.furd-rsu.org

FURD CITIES MONITOR VOL.5 (SEPTEMBER 2017)

Lifestyle

Transcript of FURD CITIES MONITOR VOL.5 (SEPTEMBER 2017)