Fakulteti i Shkencave t Aplikuara t Biznesit - Pej

PUNIM SEMINARIK

Lenda : FINANCA

TEMA

Prof .dr.sc. Fadil Govori

Studenti: Arlinda Selmanaj

Permbajtja :1.Hyrje 2 2.Funksionet e paras .3 3.Matese e vleres 5 4.Agregatet monetary dhe metoda per percaktimin e tyre ..6 5.Klasefikimi i agregateve...6 6.Perfundimi... 7

HyrjeRreth ketij punimi seminarik ne do te shtjellojm paran si mjet I domozdoshem per jeten e njeriut .Ne mund te themi se aty ku egziston prodhimi dhe ndikimi I ligjit te vleres I shprehur ne form monetare ,egzistoj edhe financat . Prandaj ,paraja si ekuivalent I vleres ,si dhe financat si kategori ekonomike do te egzistojn ,derisa te ekezistoj prdhimi I mallit dhe mardhenjet mall para . Pra mun te vim deri ne konstatim se zhvillimi I nj vendi ka ndikim te madh nga financat.

Paraja edhe funksionet e saj

Paraja sht diqka ,prgjithesisht e pranueshme ,per pagesen e mallrave dhe sherbimve ose per shlyerjen e borxhit.Ky perkufizim ka disa fjal te rendesishme ,veqanarisht fjalet diqka dhe pergjithesisht e pranueshme .Si diqka qe mund te lauj rolin e paras jan sendet e ndryshme duke perfshir guaskat,guret,metalet ,ku kane sherbyer si para .Ndersa fjala tjter pergjithesisht e pranueshme eshte shume e rendesishme per perkufizimim e paras sepse ajo sherben si para ne nje vend.

Pra me para kuptojm gjithqka te shprehur ne njesi monetare qe pranohet pergjithesisht si mjet kembimi e pagese.

Funksionet e parasN ekonomin moderne puna e dhen paguhet me para ne vend te te mirave matriale . Blerja e ete mirave matriale si kursimet e tyre behen ne vlera te paras . Se fundi gjat gjdo shkembimi fitimi dhe humbjet llogariten me para .Keta shmebuj tregoj se paraja ka keto funksione ne ekonomi; Mjet kembimi Matse e vleres Ruajtese e vleres Mjet kembimi

Paraja si mjet kembimi perfaqson nje nder funksionet me te rendesishme te paras sepse nepermejt saj realizohen transaksionet e kembimit ne treg duk e ebere kembimin shum efficient . Per te kryer funksonin e kembimit paraja duhet te plotesoj keto kritere Letesia ne kembim Uniformiteti i parqitjes Qendrueshmeria Letesia ne transportim Siguria nga fallsifikimi

Lehtesia ne kembim shprehet ne pranimin e paras si mjet kembimi e pagese .Nese paraja nuk do te pranohej si e till nuk do tem und ta kryej funksionin si mjet kembimi . Uniformiteti i paras qe paraja te jet e pranueshme dhe letesisht e perdorshme duhet qe forma dhe madhesia e saj te jet uniform , pra te jet e njejt ne dukje per te gjitha shtetet qe e perdorin at para . Qendrueshmeria eshte kusht I domozdoshem qe paraja ti kryej funk. e saj sepse ne qoftese ajo do te prishej shpejt nuk mund te perdoret per te bere pagesa ne qdo koh qe kerkon mbajtesi I saj . Lehtesia ne transportim perfaqeson nje karakteristik tjeter te paras e cila eshte e domozdoshme per ta ulur koston e transportit ,e cila kosto rritej shum me rritjen e vllimit e transaksionit ne periudhen e paras mall. Siguria nga fallsifikimi -per kete emituesi i saj kerkon vazhdimisht ta beje ate sa me te pafallsifikueshme .

Matese e vleresKy funkesion sherben si njesi llogaritese dmth ajo perdoret per te matur vleren e mallrave ne ekonomi .Me ndihmen e paras behet I mundeshem vlersimi I produkteve dhe sherbimeve te ndryshme . Elementi baz per te gjitha sistemet monetare eshte njesia llogaritese ose njesia kryesore e mases me ane te cilen llogariten vlerat e mallrave shprehen qmimiet e tyre nenshkruhen kontratat dhe mbahet kontabiliteti .

Rujatese e vleresParaja sherben poshtu si ruajtese evleres si mjet akumulimi . Permes ketij funksioni paraj sherben edhe si mjet per te transferuar fuqin blerese ne peridha te ardhshme kohore . Funksionin e ruajtjes se vleres e kryejn edhe aktivet etjera finaciare dhe mund te themi se ato kan perparesi se sjellin inters me te larte si paraja .

Agregatet monetarMeqenese atualisht egzistoj disa active finaciare qe kryejn funksionin e paras eshte enevojshme qe ato te maten me tregues te pergjithshem qe na I quajm agregat monetar. Njhen dy metoda te percaktimit te agragateve monetar: Metoda teorike Metoda empirike Sipas metodes teorike tipari themelor I paras eshte funsioni I saj si mjet kembimi . Prandaj si para sherbejn vetem ato active financaire qe veprojn ne menyr te qart si mjet kembimi . Active te tilla financiare jan :kartmonedha qeku,qeku I udhetarve etj . Sipas metodes empirike para mund te quhet ajo aktiv financiare qe parashikon me mir levizjen e variablave ekonomike qe supuzohen te shpjegohen ne anen e paras si shmbull :supuzohert qe egziston nje levizje e ngusht ne mes levizjes se paras dhe inflaciomit apo ciklit te biznesit .

Klasifikimi I agregateve monetarNe vendet e ndryshme ekzistojn klasifikime te ndryshme te agregatev monetar te cilat her pas here ndryshojn edhe Brenda te nejtit vend .ne vendin ton ,pas krijimit te sisitemit banker me dy nivele Banka Qendrore e Republikes se Kosoves si autoritet monetary kryesor percaktoi edhe agregatet monetar.ata jan: Agregati monetar M1 Agregati monetar M2 , Agregati monetar M3

Agreagti monetar M1 pershin ato active likuide qe mund te perdoren direct menjhere dhe pa perkufizime per te bere pagesat. Agregati monetar M2 perfshin M1 dhe akitvet qe nuk jan plotesisht likuide. Agregati monetar M3 perfshin M2 dhe aktivet tjera qe shumica enjerzve qe nuk I shikojn kurr ,si psh :depozitat e medha te kembyeshme dhe marreveshjet e riblerjes Ketu duhet theksuar : Paraja mun te jete ne formen e parase metalike ne form e kartmonedhave ,te parase ne llogarin pran bankes ne formen e qeqeve te paras kredi se fundi edhe ne format e padukshme te parase elektornike . Duke kaluar nga agrergati monetary M1 monetar M3 likiditeti I aktiveve bie ndersa intersi qe sjellin ato rritet .

PerfundimiNga e gjith kjo qe folem mund te vim ne perfundim se me para kuptojm gjithqka qe pranohet pergjithesisht se mjet kembimi e pagese prandaj sipara mund te perdoret gjdoinstrument financiar qe kryejn funksionet e paras si mje kembimi matese I vleres dhe ruajtjes se vleres

Literatura1.Fadil Govori -Financa 2010

2.Interneti