APUNTES FUNDAMENTOS DEL ARTE I. TEMA 13 "ARTE DEL SIGLO XVIII (II)" NEOCLASICISMO
Fundamentos da Arte I - Consellería de Cultura ... · e interrelacionada das obras de arte. O...
Transcript of Fundamentos da Arte I - Consellería de Cultura ... · e interrelacionada das obras de arte. O...
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 1
Fundamentos da Arte I
1º Bacharelato
Coordinador : Jesús Basterrechea López
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 2
ÍNDICE
1. Introdución e contextualización .................................................................................................................................. 5
2. Definicións LOMCE ................................................................................................................................................... 6
3. Competencias Educativas do Curriculo ..................................................................................................................... 7
4. Obxectivos Curriculares do Bacharelato ................................................................................................................... 8
5. Estructuración da Materia .......................................................................................................................................... 9
6. Competencias Crave, Descriptores e Desempeños ................................................................................................ 10
7. Unidades Temáticas, con indicadores de logro de mínimos, procedementos e instrumentos de avaliación, incidencia das competencias crave e temporalización ............................................................................................ 12
1. Procedementos e instrumentos de avaliación/cualificación para os distintos estándares de aprendizaxe
2. Valoración dos indicadores de logro para os estándares de aprendizaxe
3. Rúbricas de aprendizaxe
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 3
4. Determinacións das unidades temáticas
8. Metodoloxía ............................................................................................................................................................. 43
1. Agrupamentos
2. Tempos
3. Estratexias metodolóxicas
9. Secuenciación ......................................................................................................................................................... 44
10. Recursos e materiais ............................................................................................................................................... 45
1. Espazos
2. Outros recursos
11. Medidas para a inclusión a a atención á diversidade .............................................................................................. 45
12. Avaliación ................................................................................................................................................................ 46
1. Principios xerais
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 4
2. Procedementos e instrumentos de avaliación
3. Avaliación Inicial
13. Criterios de cualificación e medidas de recuperación .............................................................................................. 48
14. Elementos transversais............................................................................................................................................ 50
15. Constancia de informar ao alumnado ...................................................................................................................... 51
16. Alumnado coa materia de Fundamentos da Arte I de 1º BACH pendente de cursos anteriores ............................. 51
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 5
1. INTRODUCCIÓN - FUNDAMENTOS DA ARTE 1 BAC A materia de Fundamentos da Arte pretende proporcionar ao/á estudante unha visión de conxunto dalgúns dos fitos máis sobresalientes das disciplinas relacionadas coas artes plásticas, audiovisuais e musicais, e coa danza, así como as artes decorativas, a vestimenta, etc. Recolle as principais manifestacións artísticas e culturais desenvolvidas desde a Antigüidade ata os nosos días, así como as ideas que as promoveron, a súa linguaxe artística e os/as artistas máis sobresalientes de cada época. Con ela trátase de transcender o estudo da historia da arte como simple sucesión de fases ou historicismos, para chegar á comprensión profunda da atmosfera cultural, estética e social imperante en cada época, que determina a produción artística resultante e a intencionalidade dos/das creadores/as fronte ás súas obras. A través do estudo das manifestacións artísticas do ser humano preténdese que o alumnado afonde nun modo de coñecemento do mundo non discursivo e, xa que logo, non baseado en ámbitos de investigación que procedan unicamente de métodos sistemáticos, racionais e proposicionais. O devandito suposto pode resultar contraditorio coa forte sistematización da materia coa que estamos a tratar. Porén, cremos que resulta útil para simplificar a complexa tarefa de abordar o que é a arte e cales son os seus elementos fundamentais, sobre todo en alumnos e alumnas que empezan a súa formación neste campo dentro do sistema educativo. Tratarase de que o/a estudante consiga comprender as creacións artísticas e culturais que o/a rodean estudando a súa orixe, a idea de partida, e relacionándoas co tempo en que se crearon, así como a súa plasmación como obra creativa a través das formas e as técnicas da disciplina de que se trate. Daquela, na docencia desta materia combinaranse polo menos tres parámetros fundamentais: as explicacións sobre a arte a partir da súa orixe como idea conceptual, o tratamento formal co que o/a artista traballou a idea, e os condicionantes históricos, sociais e empresariais que a rodean. O desenvolvemento cronolóxico da creación artística deberá ser parte fundamental da organización dos contidos ao longo dos dous anos de impartición, tendo presente que a base esencial desta materia é de contido plástico, máis que de contido histórico. Será tarefa do/da docente combinar ambos os dous, de xeito que o/a alumno/a obteña unha visión global e interrelacionada das obras de arte. O obxectivo final da materia de Fundamentos da Arte é o de fomentar a capacidade de análise, xuízo e crítica persoal do alumnado, así como contribuír á súa formación como futuro/a artista e creador/a plástico/a.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 6
2. DEFINICIÓNS LOMCE A efectos do Decreto86/2015, entenderase por: Currículo: Regulación dos elementos que determinan os procesos de ensino e aprendizaxe para cada un dos ensinos e das etapas educativas. Obxectivos: Referentes relativos aos logros que o estudante debe alcanzar ao finalizar cada etapa, como resultado das experiencias de ensino-aprendizaxe intencionalmente planificadas a tal fin. Competencias: Capacidades para aplicar de forma integrada os contidos propios de cada ensino e etapa educativa, co fin de lograr a realización adecuada de actividades e a resolución eficaz de problemas complexos. Contidos: Conxunto de coñecementos, habilidades, destrezas e actitudes que contribúen ao logro dos obxectivos de cada ensino e etapa educativa e á adquisición de competencias. Os contidos ordénanse en materias, que se clasifican en materias e ámbitos, en función das etapas educativas ou os programas en que participe o alumnado. Estándares de aprendizaxe avaliables: Especificacións dos criterios de avaliación que permiten definir os resultados de aprendizaxe, e que concretan o que o estudante debe saber, comprender e saber facer en cada materia; deben ser observables, medibles e avaliables e permitir graduar o rendemento ou logro alcanzado. O seu deseño debe contribuír e facilitar o deseño de probas estandarizadas e comparables. Criterios de avaliación: Son o referente específico para avaliar a aprendizaxe do alumnado. Describen aquilo que se quere valorar e que o alumnado debe lograr, tanto en coñecementos como en competencias; responden ao que se pretende conseguir en cada materia. Metodoloxía didáctica: Conxunto de estratexias, procedementos e accións organizadas e planificadas polo profesorado, de maneira consciente e reflexiva, coa finalidade de posibilitar a aprendizaxe do alumnado e o logro dos obxectivos expostos.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 7
Rúbrica de aprendizaxe: Instrumento de avaliación baseado nunha escala cuantitativa e/ou cualitativa asociada a uns criterios preestablecidos que miden as accións do alumnado sobre os aspectos da tarefa ou actividade que serán avaliados
3. AS COMPETENCIAS EDUCATIVAS DO CURRÍCULO En liña coa Recomendación 2006/962/EC, do Parlamento Europeo e do Consello, de 18 de decembro de 2006, sobre as competencias crave para a aprendizaxe permanente, este real decreto baséase na potenciación da aprendizaxe por competencias, integradas nos elementos curriculares para propiciar unha renovación na práctica docente e no proceso de ensino e aprendizaxe. Propóñense novos enfoques na aprendizaxe e avaliación, que han de supoñer un importante cambio nas tarefas que han de resolver os alumnos e formulacións metodolóxicas innovadoras. A competencia supón unha combinación de habilidades prácticas, coñecementos, motivación, valores éticos, actitudes, emocións, e outros compoñentes sociais e de comportamento que se mobilizan conxuntamente para lograr unha acción eficaz. Contémplanse, pois, como coñecemento na práctica, un coñecemento adquirido a través da participación activa en prácticas sociais que, como tales, pódense desenvolver tanto no contexto educativo formal, a través do currículo, como nos contextos educativos non formais e informais. Adóptase a denominación das competencias crave definidas pola Unión Europea. Considérase que as competencias crave son aquelas que todas as persoas precisan para a súa realización e desenvolvemento persoal, así como para a cidadanía activa, a inclusión social e o emprego. Identifícanse sete competencias crave esenciais para o benestar das sociedades europeas, o crecemento económico e a innovación, e descríbense os coñecementos, as capacidades e as actitudes esenciais vinculadas a cada unha delas. As competencias crave do currículo son as seguintes:
Comunicación lingüística (CL).
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía (CMCT).
Competencia dixital (CD).
Aprender a aprender (AA).
Competencias sociais e cívicas (SC).
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor (IE).
Conciencia e expresións culturais (CEC).
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 8
4. OBXECTIVOS DO BACHARELATO O Bacharelato ten como finalidade proporcionar ao alumnado formación, madurez intelectual e humana, coñecementos e habilidades que lles permitan desenvolver funcións sociais e incorporarse á vida activa con responsabilidade e competencia. Así mesmo, capacitará ao alumnado para acceder á educación superior. O Bacharelato contribuirá a desenvolver nos alumnos e as alumnas as capacidades que lles permitan: a) Exercer a cidadanía democrática, desde unha perspectiva global, e adquirir unha conciencia cívica responsable, inspirada polos valores da Constitución española así como polos dereitos humanos, que fomente a corresponsabilidade na construción dunha sociedade xusta e equitativa. b) Consolidar unha madurez persoal e social que lles permita actuar de forma responsable e autónoma e desenvolver o seu espírito crítico. Prever e resolver pacíficamente os conflitos persoais, familiares e sociais. c) Fomentar a igualdade efectiva de dereitos e oportunidades entre homes e mulleres, analizar e valorar críticamente as desigualdades e discriminacións existentes, e en particular a violencia contra a muller e impulsar a igualdade real e a non discriminación das persoas por calquera condición ou circunstancia persoal ou social, con atención especial ás persoas con discapacidade. d) Afianzar os hábitos de lectura, estudo e disciplina, como condicións necesarias para o eficaz aproveitamento da aprendizaxe, e como medio de desenvolvemento persoal. e) Dominar, tanto na súa expresión oral como escrita, a lingua castelá e, no seu caso, a lingua cooficial da súa Comunidade Autónoma. f) Expresarse con fluidez e corrección nunha ou máis linguas estranxeiras. g) Utilizar con solvencia e responsabilidade as tecnoloxías da información e a comunicación. h) Coñecer e valorar críticamente as realidades do mundo contemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principais factores da súa evolución. Participar de forma solidaria no desenvolvemento e mellora da súa contorna social. i) Acceder aos coñecementos científicos e tecnolóxicos fundamentais e dominar as habilidades básicas propias da modalidade elixida. j) Comprender os elementos e procedementos fundamentais da investigación e dos métodos científicos. Coñecer e valorar de forma crítica a contribución da ciencia e a tecnoloxía no cambio das condicións de vida, así como afianzar a sensibilidade e o respecto cara ao medio ambiente. k) Afianzar o espírito emprendedor con actitudes de creatividade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, confianza nun mesmo e sentido crítico.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 9
l) Desenvolver a sensibilidade artística e literaria, así como o criterio estético, como fontes de formación e enriquecemento cultural. m) Utilizar a educación física e o deporte para favorecer o desenvolvemento persoal e social. n) Afianzar actitudes de respecto e prevención no ámbito da seguridade viaria. 5. ESTRUTURACIÓN DA MATERIA Os contidos de Educación Plástica, Visual e Audiovisual 1 eso, estrutúranse nos seguintes bloques:
Bloque 1. As orixes das imaxes artísticas.
Bloque 2. As grandes culturas da Antigüidade: Exipto; Mesopotamia e Persia; China
Bloque 3. A orixe de Europa. Grecia
Bloque 4. O imperio occidental: Roma
Bloque 5. A arte prerrománica
Bloque 6. O Románico, arte europea
Bloque 7. O Gótico
Bloque 8. O Renacemento
Bloque 9. Michelangelo Buonarroti
Bloque 10. O Renacemento en España
Bloque 11. O Barroco
Bloque 12. O Rococó. Francia e o resto de Europa
Bloque 13. O Neoclasicismo
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 10
6. COMPETENCIAS CRAVE, DESCRITORES E DESEMPEÑOS
COMPETENCIAS CRAVE DA MATERIA
Competencia Descritor Desempeño
Comunicación lingüística. Expresarse con corrección, adecuación e
coherencia. Expresa pensamentos, emocións e sentimentos aplicando estratexias da linguaxe visual.
Comprender e interpretar o sentido das mensaxes e saber compoñer outras novas.
Describe e interpreta imaxes simbólicas e abstractas.
Competencia matemática e competencias básicas en ciencia e tecnoloxía.
Desenvolver e aplicar métodos de análise e estratexias de organización e resolución de problemas.
Manexar os coñecementos para comprender a realidade e interpretar a información.
Utilizar e aplicar as técnicas e os materiais adecuados.
Coñece e aplica procesos adecuados para a produción artística e creativa.
Deduce relacións de significado entre imaxes tanto reais coma ficticias.
Utiliza técnicas e materiais adecuadamente.
Competencia dixital. Manexar ferramentas dixitais para a construción de coñecemento utilizando distintas canles para transmitilo.
Empregar distintas fontes para a busca de información seleccionándoas segundo a súa fiabilidade.
Coñece e aplica procesos adecuados para a produción artística e creativa.
Coñece expresións artísticas a través de Internet.
Aprender a aprender. Xestionar recursos e xerar estratexias para aprender en distintos contextos de aprendizaxe.
Experimenta con diferentes materiais e técnicas.
Planificar os recursos necesarios e os pasos que Planifica e regula de xeito autónomo o proceso
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 11
cómpre realizar no proceso de aprendizaxe.
creativo.
Competencias sociais e cívicas. Desenvolver a capacidade de diálogo cos demais recoñecendo a diversidade das actividades humanas.
Mostrar dispoñibilidade para a participación activa en ámbitos de participación establecidos.
Comparte significados simbólicos, sociais e culturais.
Crea en grupo de xeito colaborador.
Sentido de iniciativa e espírito emprendedor.
Mostrar iniciativa persoal para iniciar ou promover accións novas asumindo riscos.
Ten iniciativa para experimentar novos procesos de creación.
Avaliar e tomar conciencia xerando estratexias para a mellora.
Mostra o seu traballo de xeito efectivo para ser valorado.
Conciencia e expresións culturais. Apreciar a beleza das expresións artísticas mostrando respecto cara ao patrimonio cultural e cara ás persoas que contribuíron ao seu desenvolvemento.
Coñece e aplica técnicas que utilizan distintos artistas.
Expresar sentimentos e emocións desde códigos artísticos.
Comparte, por medio de imaxes, pensamentos e sentimentos.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 12
7. UNIDADES TEMÁTICAS, CON INDICADORES DE LOGRO DE MÍNIMOS, PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN, INCIDENCIA DAS COMPETENCIAS CLAVE E TEMPORALIZACIÓN
7.1 PROCEDEMENTOS E INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN/CUALIFICACIÓN PARA OS DISTINTOS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN SISTEMA DE CUALIFICACIÓN
P1. Observación directa do traballo
diario.
P2. Valoración cuantitativa do avance
individual (probas obxectivas).
P3. Análise e valoración de tarefas
especialmente creadas para cada
unidade (competencias)
P4. Valoración cualitativa do avance
individual (anotacións e
puntualizacións).
P5. Valoración cuantitativa do avance
colectivo.
P6. Valoración cualitativa do avance
colectivo.
I1. Elemento de diagnóstico: rúbrica das unidades
temáticas.
I2. Avaliación de contidos, probas correspondentes
á unidade.
I3. Avaliación por competencias, tarefas e/ou
probas correspondentes á unidade.
I4. Probas de avaliación externa.
I5. Outros documentos gráficos ou textuais.
I6. Debates e intervencións.
I7. Proxectos persoais ou grupales.
I8. Elaboracións multimedia.
Cualificación cuantitativa:
· Probas de avaliación de contidos.
(Valoración de 0 a 10, segundo indicadores de logro)
Cualificación cualitativa: Terá como clave para o
diagnóstico as rúbricas de estándares de aprendizaxe
correspondentes á unidade temática.
·Tarefas e/ou probas de avaliación por
competencias (caderno, portafolio, láminas,
bosquexos, proxectos, etc.)
·Observación directa (asistencia, actitude,
colaboración, etc.)
(Valoración de 0 a 10, segundo indicadores de logro)
A nota final por unidades/bloques será a media das
notas de contidos e competencias, sempre que
ningunha das dúas sexa inferior a 4 puntos sobre 10.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 13
7.2 VALORACIÓN DOS INDICADORES DE LOGRO PARA OS ESTÁNDARES DE APRENDIZAXE
Inspirados nas teorías de aprendizaxe por niveis de Gregory Bateson, prantexamos uha escala de valoración para os indicadores de logro, observable e realista, aplicable aos distintos estándares de aprendizaxe e con fácil traslación as valoracións númericas que a normativa LOMCE preve para as cualificacións de avaliacións parciais e final. Concrétase a escala nos seguintes 6 niveis:
1. Non se alcanza o estándar de aprendizaxe nin no máis mínimo grao. Moi deficiente. MD (0-2) 2. Non se alcanza o estándar de aprendizaxe. Explicacións vagas e desorganizadas ou falta de explicacións sobre o aprendido. Deficiente. D (3-4). 3. Alcanza o estándar de aprendizaxe pero de forma insegura ou sen continuidade no tempo. Explica literalmente o aprendido ou faino repetitivamente. Suficiente. S (5). 4. Alcanza o estándar de aprendizaxe con seguridade e de forma continuada no tempo, pero sen relacionalo aínda con outros conceptos ou con outras accións xa coñecidas. É capaz de explicar as aprendizaxes realizadas con vocabulario propio. Ben. B (6). 5. Alcanza o estándar de aprendizaxe relacionándoo con outras aprendizaxes. Explica o aprendido de forma propia e creativa ou suxire innovacións. Notable. N (7-8). 6. Alcanza o estándar de aprendizaxe e, ademais de explicalo co seu propio vocabulario, é capaz de aplicalo noutros contextos novos. Sobresaliente. Sb (9-10).
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 14
7.3 RÚBRICAS DE APRENDIZAXE Pódese definir a rúbrica como “un instrumento de avaliación baseado nunha escala cuantitativa e/ou cualitativa asociada a uns criterios preestablecidos que miden as accións do alumnado sobre os aspectos da tarefa ou actividade que serán avaliados” (Torres Gordillo e Perera Rodríguez). Desde estes criterios xúlgase, valorase, cualificase e conceptúase sobre un determinado aspecto do proceso e establécense niveis progresivos de dominio ou pericia relativos ao desempeño que unha persoa mostra respecto dun proceso detreminado de aprendizaxe (Martínez Vermellas). Usualmente fálase de dous tipos de rúbricas: - A rúbrica global ou holística, que fai unha valoración do conxunto da tarefa, mediante a utilización duns descriptores que se corresponden a uns niveis globais, non particulares. - A rúbrica analítica, en cambio, céntrase en tarefas de aprendizaxe máis concretas, e necesita dun deseño máis pormenorizado. Como norma xeral, as rúbricas deben avaliar tanto aspectos cuantitativos como cualitativos. Os procesos de ensino-aprendizaxe melloran cando o alumnado coñece con antelación os obxectivos de aprendizaxe e as expectativas do profesorado. Xa que se trata de procesos interactivos xeralmente asincrónicos, o uso de rúbricas contribúe tamén a animar a interacción entre profesores e alumnos e axuda a entender os mecanismos de aprendizaxes dos alumnos. Algunhas das características das rúbricas más claramente beneficiosas son: - Son fáciles de usar polo profesor e de explicar aos alumnos. (Outros procedementos ou técnicas de avaliación alternativa que se poden utilizar son os portafolios, mapas conceptuais, diarios, proxectos, método de casos, etc.) - Deixan bastante claras as expectativas dos profesores, o que se transforma para os alumnos en seguridade sobre como alcanzar o que o profesor espera que eles saiban facer. - Os alumnos teñen moita máis información sobre as súas fortalezas e debilidades na materia, que noutro tipo de avaliacións (retroalimentación).
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 15
- Fomentan a aprendizaxe e a autoevaluación: os alumnos avaliados por medio de rúbricas desenvolven máis capacidades que os avaliados por outras formas máis tradicionais. - Facilitan o desenvolvemento das competencias. - Facilitan a comprensión global dos temas e a internalización das capacidades. - Axudan aos alumnos a pensar en profundidade. - Incrementan a obxectividade do proceso evaluador: os criterios son coñecidos de antemán, non poden ser modificados arbitrariamente. - Serven para avaliar procesos, non só resultados. - Promoven a responsabilidade dos alumnos, que en función dos criterios expostos poden revisar os seus traballos antes de entregalos ao profesor. - Facilitan ao profesor as explicacións aos alumnos sobre as cualificacións ante as revisións destas. 7.4 DETERMINACIÓNS DAS UNIDADES TEMÁTICAS
Bloque 1. As orixes das imaxes artísticas.
Obx. Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
B1.1. Arte rupestre: as imaxes e a
súa representación simbólica.
B1.1.1 Analizar a temática da escultura
e pintura rupestres.
FA1B1.1.1. Identifica as imaxes
rupestres e relaciónaas coas
S
P1
P2
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 16
B1.1.2 Debater acerca das posibles explicacións
simbólicas das imaxes rupestres.
imaxes tribais ou étnicas do
mundo.
FA1B1.1.2. Relaciona as imaxes
cun posible significado
iconolóxico.
S
P1
P2
P3
características da pintura.
2 Recoñecer as características principais da
pintura rupestre.
2.1. Compara as
imaxes prehistóricas coas
imaxes de grupos étnicos da
actualidade, establecendo
posibles paralelismos.
2..2. Relaciona a
iconografía rupestre con
composicións de artistas actuais.
S
S
P1
P2
P3
P1
P2
2
pintura e escultura
pintura rupestre a partir de exemplos relevantes
da Península Ibérica.
características técnicas da
gráficas, a técnica da arte
rupestre e a súa posible
aplicación na actualidade.
S P1
P2
2
4 Construcións megalíticas.
Stonehenge: mito e realidade.
4. Analizar Stonehenge e os labores de
recreación efectuados no século XX no
monumento.
Stonehenge e debate acerca da
súa autenticidade simbólica e
histórica
S P1
P2
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 17
Bloque 2. As grandes culturas da Antigüidade: Exipto
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
relevantes: restos arqueolóxicos.
B2.1. Identificar a arte exipcia en relación con
outras culturas diferentes. imaxes dos restos arqueolóxicos
relevantes e sitúaas na cultura
correspondente.
S P1
P2
P3
3
Exipto. Cultura sedentaria e
agrícola, arquitectura e obra civil.
B2.5. Analizar a posible relación
entre o modo de vida e a arte exipcia
FA1B2.5.1. Relaciona o tipo de
vida sedentario co auxe da
arquitecturae das obras públicas.
5.2. Infire a relación
entre a escultura oficial e o seu
patrocinador e asóciaa co tipo de
imaxe para representar.
5.3. Establece unha
relación causa-forma entre a
estrutura política e a plasmación
plástica que dela se fai.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
2
política.
representación na arte exipcia.
Faraón-deus.
os,
6,7,8 Explicar a iconoloxía exipcia
relacionando a imaxe co poder político.
6,7,8.1. Analiza a
relación entre o culto a Isis e o
seu posible enlace coa relixión
xudeo-cristiá.
S P1
P2
P3
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 18
inmortalidade e resurrección en
Exipto. Mito de Isis.
pintura. pinturas exipcias organización narrativa das
pinturas exipcias
S P1
P2
suntuarios.
o seu material e súa finalidade: pedra,
madeira,obxectos suntuarios, sarcófagos, etc
liza as pezas
escultóricas exipcias
S P1
P2
1
B2.6. Experimentar a técnica da encáustica.
encáustica a un traballo
concreto.
S P1
P2
P3
2
-
vadas no Oriente Medio, a exipcia e a chinesa.
mpara a
cronoloxía e a iconografía das
culturas persa, exipcia e chinesa.
S P1
P2
2
chinesa.
er a escultura en terracota
dosguerreiros de Xian, do mausoleo do
primeiroemperador Qin
ifica a
concepción formal das esculturas
do mausoleo fronte a outras
obrasarqueolóxicas.
S P1
P2
1
chinesa.
B2.9. Relacionar as claves políticas e artísticas
dos guerreiros de Xian.
elaciona a
creación do mausoleodo primeiro
emperador Qin coa historia da
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 19
China e a súa transcendencia
política e social.
.10. Relacionar a técnica da escultura en
terracota con usos actuais similares.
Recoñece e
explica a técnica da terracota.
S P1
P2
1
escultura.
Analizar nas culturas antigas a
diferenza entre imaxes idealistas e naturalistas, e
a súa posible relación coa finalidade da peza.
Describe as
diferenzas entre a escultura
idealista e a escultura naturalista.
S P1
P2
1
Bloque 3. A orixe de Europa. Grecia
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
Persia.
comparativamente a arte arcaica
grega e a arte exipcia fronteiriza. nacemento da cultura grega coa
influencia das culturas de Exipto
e Persia.
S P1
P2
1
ar a arquitectura grega. Orixes
formais e sociais.
ifica os
elementos esenciais da
arquitectura grega.
S P1
P2
2
ura grega.
Elementos constitutivos
icar convenientemente as partes
esenciais da arquitectura grega.
nta as
diferenzas entre as tres épocas
esenciais da arquitectura grega.
S P1 P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 20
ión da forma desde o
hieratismo exipcio: arte arcaica,
clásica e helenística.
stica: naturalismo
e expresividade, emoción e tensión
dramática.
s etapas na arte grega a
partir das peculiaridades de cada etapa
reflectidas nunha creación determinada.
B3.4.1. Describe as
diferenzas entre as tres ordes
clásicas: dórica, xónica e corintia.
S P1
P2
1
grega. Apoloxía
do corpo humano. Forza e
sensualidade
fluencia da arte grega na
historia.
as características da
escultura grega. Relacionar a arte grega con
outras culturas ou aplicacións posteriores
simboloxía das deidades gregas.
entre a escultura grega, romana,
renacentista e neoclásica.
S
S
P1
P2
P1
P2
P3
2
ica grega: iconoloxía,
recursos ornamentais. Técnicas:
negro sobre vermello. Andócides.
Vermello sobre negro.
cerámica grega.
evolución cronolóxica da
cerámica grega.
S P1
P2
1
bxectos da cultura grega:
figuras, ferramentas e xoias.
a tipoloxía da xoiaría grega en
relación con outras culturas. arqueolóxicos de xoias e
obxectos nas culturas coetáneas
á cultura grega.
S P1
P2
P3
1
ro grego: arquitectura,
temas e recursos iconográficos.
teatro grego e a súa influencia
no teatro posterior.
be as
características do teatro grego e
a súa influencia no teatro actual.
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 21
Bloque 4. O imperio occidental: Roma
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
mediterránea.
usca. Elementos
identificativos.
a importancia da cultura romana
no mediterráneo e a súa transcendencia histórica
posterior.
nacemento da cultura romana e
a influencia grega.
Mediterráneo as culturas grega,
romana e fenicia.
S
S
P1
P2
P1 P2 P3
2
a política romana
e a súa relación coa arte.
nas esculturas e nos bustos de
emperadores
lingua común europea e a súa transcendencia na
arte.
elaciona a
expansión política e artística
romana co emprego do latín e o
dereito romano
S P1
P2
2
car as obras arquitectónicas da
cultura romana a partir da identificación visual
dos seus elementos principais
fica os
elementos arquitectónicos
esenciais da cultura romana.
S P1
P2
1
igrexas cristiás posteriores, analizando os planos
das plantas de diferentes edificios.
as
basílicas do imperio romano e as
igrexas construídas
posteriormente
S P1
P2
1
romanas.
B4.5. Valorar a importancia técnica dos edificios
romanos.
o
Panteón de Agripa coa catedral
do Vaticano
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 22
fresco.
cnica da pintura ao fresco e
a do mosaico.
scribe as
técnicas do mosaico e da pintura
ao fresco
S P1
P2
P3
1
onar o teatro romano e o teatro
grego
ona o teatro
actual cos teatros grego e
romano.
S P1
P2
1
aplicadas: moblaxe,
obxectos e vestimenta.
r as artes aplicadas da cultura
romana coas efectuadas noutros momentos e
noutras culturas.
stablece a
relación entre a historia de
Pompeia e Herculano, e a súa
influencia na arte europea
posterior.
vestimenta romana e a súa
aplicación na historia da arte
posterior.
S
S
P1
P2
P3
CL
1
Bloque 5. A arte prerrománica
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
do imperio romano de
occidente. Arianismo.
ar as claves expresivas da arte
visigoda.
nar a situación social e a arte
principais monumentos do
prerrománico español.
S
P1
P2
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 23
técnica arquitectónica romana.
capiteis.
aplicada.
escultura romana e
visigoda.
ecoñece as
claves políticas quelevan á
decadencia do imperio romano.
imperio romano e
a disgregación artística europea.
para a pintura
visigoda e romana anterior.
S
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
P3
P1
P2
CCEC
os templos visigodos e as súas
características principais. principais características dos
templos visigodos a partir de
fontes historiográficas de
exemplos representativos.
S P1
P2
1
na Península
Ibérica. Islamismo. Arco de
ferradura. Arte mozárabe
iar a arte cristiá e a árabe na
Península Ibérica.
1. Relaciona o arco
de ferradura e o seu emprego na
arte árabe da Península Ibérica
S P1
P2
1
motivos iconográficos.
técnica do artesoado das
cubertas de madeira nas igrexas españolas.
ece as
principais características dos
artesoados de madeira en
exemplos representativos
S P1
P2
1
miniados.
Ilustración en pergameo. Técnicas.
técnica da pintura e escritura
sobre pergameo. Motivos iconográficos.
aliza o Libro da
Apocalipse e a súa aplicación á
S
P1
P2
CL
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 24
Iconografía medieval. Pergameos e
códices.
arte de todos os tempos.
Recoñece a
técnica da pintura e escritura
sobre pergameo.
as características da iconografía
medieval a partir de códices e
pergameos representativos.
S
S
P1
P2
P1
P2
C
técnica construtiva da xoiaría
visigoda. Técnica cloisonné e a súa aplicación
posterior.
FA1B5.7.1. Explica a técnica da
xoiaría visigoda a partir de fontes
historiográficas que reflictan
pezas representativas.
S P1
P2
1
pobos do norte de
Europa. Normandos
as claves expresivas da arte
do norte de Europa, tanto en España como no
resto do continente
dos pobos do norte de Europa e
os elementos similares
localizados en España.
S P1
P2
1
Bloque 6. O Románico, arte europea
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
ón e difusión do
románico. Orde Beneditina.
relación da orde Beneditina e
a expansión da arte románica.
ciona a obra
dos frades beneditinos e a
internacionalización da arte
románica.
elaciona o
S
S
P1
P2
P1
CSC
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 25
Camiño de Santiago e a súa
importancia relixiosa coa
aplicación da arte románica.
P2
P3
ra: características
e edificios representativos
ficar os elementos románicos na
arquitectura, nomeadamente nos edificios
relixiosos.
nta a
evolución da arte naturalista
romana á arte simbólica
románica.
ece as
principais características da
arquitectura románica,
identificando visualmente os
elementos que a diferencian.
elementos románicos
das igrexas españolas máis
representativas, indicando
posibles engadidos posteriores.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P3
P1
P2
2
influencia na arte.
entar o mito ou a realidade da teoría
milenarista da fin do mundo. identificación entre época
románica e as teorías
milenaristas da fin do mundo
xurdidas no romanticismo.
S P1
P2
1
n
ánica.
Características iconolóxicas.
r a iconoloxía medieval e a súa
plasmación gráfica. importancia da luz na iconografía
da arquitectura románica.
S P1
P2
P3
1
. Escultura: imaxes relixiosas; nalidade iconográfica da S P1 1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 26
capiteis; pórticos. escultura relixiosa e a forma consecuente con
este obxectivo.
elementos formais da escultura
románica
P2
ación na
representación figurativa: pintura e
escultura.
a escultura e a pintura
románicas coas creacións anteriores e
posteriores
iconografía románica.
S P1
P2
P3
1
costumes: vida cotiá.
icar os obxectos e os elementos
característicos da vida cotiá na Idade Media,
nomeadamente a vestimenta
ompara a vida
cotiá das ciudades en época
románica coa vida cotiá do
Imperio Romano, valorando a
calidade de vida e os costumes
de unhas e outras.
S P1
P2
1
mparar a estrutura narrativa románica
e bizantina. organización narrativa a
partir de obras representativas.
S P1
P2
1
características formais
onar a pintura románica con
técnicas similares posteriores. elementos formais da plástica
románica con creacións
posteriores
S P1
P2
P3
1
Bloque 7. O Gótico
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
económico europeo.
as claves sociais e técnicas da
orixe do Gótico.
. Analiza a situación
económica europea no século
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 27
Auxe das cidades.
ea.
Extensión xeográfica.
XIII e a súa relación co
nacemento do Gótico.
públicos e relixiosos.
ca:
características.
anteriores e posteriores. elementos góticos e a
súa aplicación ás catedrais
españolas máis representativas.
S P1
P2
2
características.
pináculos.
características.
claves principais da arte gótica: escultura,
vidreiras policromadas e arcadas.
correctamente os elementos
principais da arte gótica a partir
de fontes historiográficas de
mostras representativas.
S P1
P2
2
pleno e florido.
a arte gótica e a súa revisión
no século XIX. tipoloxía gótica en edificios
cronoloxicamente posteriores,
nomeadamente no Neogótico do
século XIX.
S P1
P2
1
b
góticas.
proceso técnico da creación
de vidreiras policromadas.
liza o proceso
de fabricación e instalación das
vidreiras policromadas nas
catedrais máis representativas.
S P1
P2
P3
1
a arte románica.
r e identificar correctamente a
escultura gótica fronte á románica.
ica o cambio
formal da escultura románica á
gótica.
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 28
ra gótica. Pintura
sobre táboa: técnica. Estucado.
Dourado
ar o proceso técnico da pintura
sobre táboa, a preparación e os resultados
.7.1. Identifica os
elementos da pintura
gótica a partir de fontes
historiográficas.
técnico da pintura
sobre táboa.
S
S
P1
P2
P1
P2
P3
2
e
tempero
proceso de fabricación e
aplicación da pintura ao tempero.
S P1
P2
P3
1
12. Vestimentas e costumes. a vestimenta gótica nas imaxes
relixiosas e civís da época.
ica os
elementos característicos da
vestimenta gótica a partir de
fontes historiográficas.
S P1
P2
1
Bloque 8. O Renacemento
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
ento: estilo
identificatorio da cultura europea.
Trecento,
Quattrocento e Cinquecento.
Renacemento
desde Italia ao resto de Europa.
ortancia histórica do estilo
do renacemento e a súa transcendencia posterior
aliza a orixe do
Renacemento en Italia.
Relaciona as
etapas da implantación do
Renacemento e a cronoloxía
gótica en Europa.
S
S
P1
P2
P1
P2
3
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 29
Roma (o papado).
rquitectura do
renacemento: tipoloxía e edificios
principais.
claves técnicas da
arquitectura renacentista e a súa relación coa
cultura romana.
omenta a
importancia da cultura romana na
arte do Renacemento.
S P1
P2
2
ñecer a proporción áurea nalgún
elemento de estilo renacemento: arquitectura,
moblaxe.
naliza a relación
dos elementos arquitectónicos
aplicando a proporción áurea.
S P1
P2
1
a: da representación
xerárquica medieval á visión
realista: de Giotto di Bondone
a Piero della Francesca e Masaccio.
Boticelli.
obras.
Sanzio.
as principais obras de artistas
do Renacemento italiano.
dentifica os
cambios na pintura desde o
Gótico ata o Renacemento.
2. Recoñece as
principais pinturas do
Renacemento e a súa autoría.
obra de Leonardo
da Vinci.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
3
Tiziano
e Tintoretto. Veronese.
.
pintura veneciana e a do
resto de Europa.
mpara a
evolución da pintura do primeiro
Renacemento ata o colorido
veneciano
S P1
P2
1
as esculturas e os traballos en ifica as S P1 2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 30
Renacemento. Donatello e
outros autores emblemáticos.
volume máis emblemáticas do Renacemento esculturas e os traballos en
volume máis emblemáticos do
renacemento
P2
Renacemento a través da pintura
oca,
nomeadamente na pintura.
liza as
vestimentas reflectidas nos
cadros de Veronese
S P1
P2
1
as claves técnicas da
perspectiva cónica
Describe con
detalle o cadro "O lavatorio" de
Jacopo Robusti "Tintoretto" e a
aplicación técnica da perspectiva
S P1
P2
P3
2
s claves técnicas da pintura ao
óleo, referenciando o seu uso en aplicación sobre
lenzo.
diferenza da técnica da
pintura ao tempero e a pintura ao óleo.
escribe a técnica
da pintura ao óleo sobre lenzo e
relaciónaa coa pintura anterior
sobre táboa.
acerca
das características
da pintura ao tempero e ao óleo.
S
S
P1
P2
P3
P1
P2
2
Bloque 9. Michelangelo Buonarroti
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
fía e a relación co seu
ámbito. Relación cos Medici e con
ar a relación de mecenado entre
Michelangelo, os Medici e o papa Xulio II.
omenta a
relación dos mecenas e a arte,
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 31
Xulio II. especialmente entre os Medici,
Xulio II e Michelangelo
relevancia social.
ichelangelo como
pintor, escultor e arquitecto.
Vaticano.
ar a importancia do concepto de
artista total. importancia histórica da
obra en conxunto de
Michelangelo.
arquitectónica, escultórica e
pictórica de Michelangelo.
S
S
P1
P2
P1
P2
3
pela Sixtina:
concepción iconolóxica e
iconográfica.
3. Describir as claves iconolóxicas e
iconográficas nos frescos da Capela Sixtina. proceso da creación da
pintura ao fresco da Capela
Sixtina.
S P1
P2
1
evolución
persoal; obras representativas.
s claves evolutivas na
escultura de Michelangelo. evolución iconográfica da
escultura de Michelangelo,
remarcando dun modo especial
as esculturas do final da súa
vida.
S P1
P2
1
Bloque 10. O Renacemento en España
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
mento en España:
implantación e cronoloxía.
nar a cronoloxía do
Renacemento español co italiano.
e os
principais feitos históricos
S P1
P2
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 32
Reis Católicos; Carlos V; Filipe II e a
súa relación coa arte.
ísticas peculiares
da arte española de finais do século
XV e do século XVI. Do plateresco a
Juan de Herrera
relacionados coa arte española.
renacentistas e a
súa presenza na corte española:
Pedro de Berruguete, Tiziano,
Hieronymus Bosch e El Greco.
a relación entre a sociedade
da época e as artes plásticas.
plica a
relación entre o emperador
Carlos V e Tiziano.
relación errada entre
Filipe II e El Greco.
S
S
P1
P2
P1
P2
2
ctura: Pazo de
Carlos V. O Escorial. Fachada da
Universidade de Salamanca.
r as principais obras
arquitectónicas do Renacemento español.
ntifica a
tipoloxía do edificio renacentista,
referenciada a edificios
emblemáticos españois.
S P1
P2
1
tura: retablos. Alonso
González Berruguete
a técnica escultórica da
Península Ibérica e do resto de Europa. escultura relixiosa
española coa escultura italiana
coetánea.
expresividade na obra de
Berruguete.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 33
súa presenza na corte española:
Pedro de Berruguete, Tiziano,
Hieronymus Bosch e El Greco.
as obras pictóricas máis
importantes do renacemento español de Hieronymus Bosch e a súa
relación coa monarquía
española.
Analiza a obra
pictórica de El Greco e a súa
relación coa iconoloxía bizantina.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
B10.7. Sofonisba Anguissola,
pintora
r a obra pictórica de Sofonisba
Anguissola coa pintura coetánea.
FA1.B10.6.1. Analiza a obra da
pintora Sofonisba Anguissola.
S P1
P2
1
nacentista.
Instrumentos: compositores.
ar as claves musicais da música
renacentista.
Recoñece os
instrumentos musicais do
Renacemento.
musical de Tomás Luis de
Victoria.
S
S
P1
P2
P3
P1
P2
2
s e os
vestiarios do Renacemento. tipoloxía do moble do
Renacemento: arcas, arquetas,
mobles bargueños e cadeiras de
frades.
S
S
P1
P2
P1
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 34
dos personaxes dos cadros do
Renacemento, nomeadamente
na obra de Sánchez Coello.
P2
P3
Bloque 11. O Barroco
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet.
(%)
Temp.
Orixe. Crise política
europea. Guerra dos Trinta Anos.
Política española.
e Trento e a súa
importancia no cambio iconográfico
nas imaxes relixiosas.
o da catedral de San
Pedro. Columna salomónica.
ola:
técnica e temática.
Relaciona a
situación políticaeuropea coa
evolución do Renacemento cara
ao Barroco.
instrucións emanadas do
Concilio de Trento acerca do
xeito de representar nas igrexas.
da basílica de San Pedro e os
seus elementos identificativos.
peculiaridades da imaxinaría
española, canto a temática e
técnica.
S
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
P1
P2
2
zar correctamente o vocabulario ica as S P1 1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 35
arquitectura barroca.
Catedral de Murcia.
técnico aplicado aos elementos arquitectónicos principais características da
arquitectura barroca.
P2
Exceso, desequilibrio
manierista e asimetría na arte
barroca.
car a asimetría en elementos da
arte barroca e doutras culturas diferentes.
elaciona a arte
barroca europea e a arte colonial
hispanoamericana.
Compara o
barroco con creación formais
recargadas ou barroquistas
posteriores.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
barrocas.
rar as fachadas renacentistas e
barrocas en España.
Describe e
compara fachadas das igrexas
máis representativas da arte
barroca.
S P1
P2
1
r as obras máis
representativas da escultura barroca, en relación
cos autores correspondentes.
enta os
principais traballos de Gian
Lorenzo Bernini escultor e a súa
evolución desde a escultura de
Michelangelo Buonarroti.
aliza a obra "A
éxtase de Santa Teresa" e a súa
relación con artistas posteriores,
por exemplo
S
S
P1
P2
P1
P2
1
aría española: uir a escultura hispánica da do entifica as S P1 1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 36
Gregorio Fernández, Alonso Cano e
Pedro de Mena.
resto de Europa. principais obras da imaxinaría
relixiosa española.
P2
11.12. Tenebrismo: Caravaggio
e Ribera.
e Murillo.
Velázquez.
e Rembrandt.
Vermeer e Carel
Fabritius
r a pintura barroca,
comparandon os estilos, por países.
entifica os
principais pintores barrocos.
aliza o
tratamento da perspectiva en "As
Meninas" de Velázquez.
técnica pictórica de
Velázquez coa pintura
impresionista posterior.
pictórica de Peter
Paul Rubens e Rembrandt
Harmenszoon van Rijn.
costumista holandesa:
tratamento pictórico, tamaño do
lenzo e técnica.
S
S
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
P1
P2
P1
P2
2
Caravaggio.
barroco e en culturas posteriores.
Relaciona a
Michelangelo Merisi da
Caravaggio con José de Ribera,
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 37
Juan de Valdés Leal e Diego de
Silva Velázquez.
s importantes:
Antonio Vivaldi, Claudio Monteverdi,
George Friedrich Häendel, J. S.
Bach, Georg P. Telemann, Jean-
Philippe Rameau e Domenico
Scarlatti.
B11.10. Recoñecer a música barroca e a súa
evolución desde a música renacentista.
Recoñece a
tipoloxía musical da música
barroca.
pezas máis recoñe-
cibles dos compositores desta
época: Vivaldi, Monteverdi,
Häendel, J. S. Bach, Telemann,
Rameau e Scarlatti.
S
S
P1
P2
P1
P2
P3
2
ópera.
lementos compositivos
da ópera: música, libreto,
escenografía, atrezo e vestiario
a súa
transcendencia posterior.
escribe os
principais compoñentes dunha
ópera.
S P1
P2
2
indumentaria e
artes decorativas do barroco.
B11.12. Identificar a moblaxe e as artes
decorativas do barroco
. Compara a
moblaxe e os traxes do
Renacemento cos da época
barroca.
S P1
P2
1
escura.
laciona a
caixa escura pictórica coa caixa
fotográfica.
da caixa escura, en relación coa
S
S
P1
P2
P3
P1
P2
T
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 38
obra de Carel Fabritius e outros
posibles.
Bloque 12. O Rococó. Francia e o resto de Europa
Obx. Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
solutismo
político da monarquíafrancesa. O
"Rei Sol" Luís XIV. Luís XV.
Elegancia.
Versalles.
establecer similitudes e diferenzas. do Rococó.
2. Relaciona a
situación política francesa e o
Rococó.
evolución do Barroco ao
Rococó.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
2
n
e profana.
Watteau, Fragonard e Boucher
a temática relixiosa e a
temática profana.
. Compara a
pintura barroca e a pintura
rococó.
temática do barroco relixioso e a
pintura galante francesa.
"L'escarpolette" (O
bambán), de Jean-Honoré
Fragonard.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
CCEC
1
B12.6. Marie-Louise-Élisabeth
Vigée-Lebrun, pintora.
-
Louise-Élisabeth Vigée-Lebrun e os pintores obras pictóricas de
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 39
masculinos da súa época. Marie-Louise-Élisabeth Vigée-
Lebrun e os pinto-
res masculinos da súa época.
rococó en
España. Anton Rafael Mengs e
Francisco de Goya.
as
entre a obra pictórica de Anton Rafael Mengs e
pintores posteriores, por exemplo Francisco de
Goya.
elaciona a obra
de Anton Rafael Mengs e os
pintores europeos do seu tempo.
obras de Mengs coas de Goya e
establece posibles influencias.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
motivos relixiosos entre Gregorio Fernández e
Salzillo.
liza a obra de
Francisco Salzillo.
tratamento iconolóxico dos
motivos relixiosos entre Gregorio
Fernández e Salzillo.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
principais; óperas.
obra musical de Mozart:
análise, identificación de fragmentos de obras
máis populares e comparación con obras doutros
autores e doutras épocas.
Analiza a obra
musical de Wolfgang Amadeus
Mozart.
importantes dos traballos máis
coñecidos de Mozart.
Compara as
óperas de Mozart con outras de
S
S
S
P1
P2
P3
P1
P2
P3
P1
P2
2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 40
diferentes épocas.
"Réquiem" de Mozart
con obras doutros autores.
S
P1
P2
P3
sicións musicais
máis representativas: partes.
musicais.
Describe as
partes das composicións
musicais máis representativas:
oratorios, misas, concertos,
sonatas e sinfonías
S P1
P2
1
axe e decoración
de interiores. Estilo Luís XV.
decorativas.
turas reais
europeas. Porcelana de Sèvres,
Meissen e O Bo Retiro. A Real
Fábrica de Vidro de La Granja de
San Ildefonso (Segovia).
rococó, especialmente en vestiarios e moblaxe
en España e en Europa.
moblaxe rococó.
Identifica o estilo
Luís XV en moblaxe.
vestidos da corte francesa co
resto de traxes europeos.
Describe o
vestiario das clases altas, medias
e baixas no século XVIII.
S
S
S
S
P1
P2
P1
P2
P1
P2
P1
P2
1
porcelana e louza.
cerámica europea e da oriental.
B12.9. Recoñecer a importancia artística da
cerámica, e nomeadamente da porcelana, valo-
rando a evolución desde a louza ata as figuras
desta época
tipoloxía da cerámica
europea.
S
P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 41
evolución da louza ata
a porcelana.
dentifica a
tipoloxía da cerámica
europea en relación á cerámica
oriental.
S
S
P1
P2
P1
P2
Bloque 13. O Neoclasicismo
Ob
x.
Contidos Criterios de Avaliación Estándares de aprendizaxe Mínimos P.I. Aval. Compet. (%) Temp.
neoclasicismo: Luís XVI.
ctura. Recursos
formais gregos, romanos e
renacentistas.
alladio.
arquitectónico.
1. Compara a
situación políticafrancesa de Luís
XVI e o estilo artístico que o
relaciona.
a
de Napoleón e o estilo Imperio.
S
S
P1
P2
P1
P2
2
renacentista.
transcendencia do
neoclasicismo dentro da cultura europea
. Analiza as
causas da volta ao clasicismo
arquitectónico.
S P1
P2
1
e do orientalismo.
Comercio con Oriente. Chinoiseries.
oriental que se van incorporando
progresivamente á cultura europea.
re a partir do
auxe do comercio con Oriente o
crecente gusto orientalizante da
moda europea.
S P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 42
erísticas formais da
escultura: sensualidade e
dinamismo. Relación coa danza.
tóricas e
autores salientables: Canova e
Carpeaux.
artistas europeos máis salientables.
Compara a obra
de Antonio Canova coa escultura
anterior.
principais traballos de Canova e
Carpeaux.
escultura de Canova e Carpeaux.
S
S
S
P1
P2
P1
P2
1
ura neoclásica en
Francia: Jean Louis David e Jean
Auguste Dominique Ingres.
da pintura inglesa:
Thomas Lawrence, Joshua
Reynolds e George Romney.
pintores coetáneos, por exemplo Jean Louis
David e Jean Auguste Dominique Ingres.
FA1.B13.5.1. Compara a obra
pictórica dos pintores europeos
máis salientables, por exemplo
Jean Louis David, Jean Auguste
Dominique Ingres.
S P1
P2
1
da pintura inglesa:
Thomas Lawrence, Joshua
Reynolds e George Romney.
da época.
importantes dos pintores ingleses.
ca a obra
pictórica dos principais pintores
ingleses: Thomas Lawrence, Jos-
hua Reynolds e outros.
iza a
relación artística e persoal entre
Emma Hamilton, George
Romney e o almirante Nelson.
S
S
P1
P2
P1
P2
1
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 43
8. METODOLOXÍA 8.1 AGRUPAMENTOS: Temos dous cursos de 1º de BAC-Artes de 24 e 26 alumnos cada un. 8.2 TEMPOS Catro horas semanais de matería fanse escasas para desenvolver como se desexaría os moi amplos contidos de este curso. Se temos en conta, ademáis, o período de adaptación ó cambiar da ESO ao BACH e a ratio, temos que axustar os contidos e actividades ó máximo. Darase o maior tempo posible para realizar tarefas de contidos prácticos no aula. Faise a recomendación de agrupar as horas en 2+1+1, sempre que sexa posible. 8.3 ESTRATEXIAS METODOLÓXICAS: Para favorecer a aprendizaxe por competencias:
Traballo en equipo, é dicir cooperativo, todas as actividades en todas as etapas educativas están baseadas na aprendizaxe cooperativa.
Traballo colaborativo, xa que implica certa parte de traballo individual, e tamén cohesión grupal e de relacións sociais no grupo.
Aprendizaxe socio-afectivo, é dicir, que parte da base que somos seres sociais e grupales, por tanto debemos aprender a convivir co resto, e por elo a coñecernos a nivel individual cos nosos potenciais e as nosas limitacións, co fin de poder achegar o mellor e máis adecuado ao grupo en cada momento, e así podernos beneficiar todos, por tanto tamén nos beneficiamos a nivel individual.
Aprender facendo, ou “learning by doing” que fai referencia a unha metodoloxía de autocoñecemiento e desenvolvemento de carácter individual.
Para favorecer o desenvolvemento das unidades:
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 44
Coñecer, antes de comezar, as ideas previas, as dificultades de aprendizaxe do alumnado e os recursos dispoñibles.
Introducir de xeito xeral ao alumno na unidade, anticipando as tarefas previstas e os materiais necesarios para o desenvolvemento desta.
Realizar exposicións (tanto por parte do profesor coma dos alumnos) utilizando diferentes soportes e incidindo no uso da imaxe e na expresión multimedia (oral, visual e outras).
Fomentar a realización de esquemas ou mapas visuais do que se coñece e do que se quere coñecer, así como dos procesos de traballo tanto individuais como por medio de dinámicas grupais.
Traballos dos alumnos
Reflexión e análise crítico dos traballos dos alumnos por parte do profesor coa participación do grupo.
Organización do material e recursos dos alumnos en carpetas individuáis que permanecerán na aula.
Utilizar os recursos dixitais da aula (ordenador con conexión a internet e proxector) para reforzar,e ampliar os contidos así como enriquecer e chamar á atención do alumnado sobre diversas manifestacións da arte ao longo da historia.
9. SECUENCIACIÓN Tanto a secuenciación das distintas unidades didácticas coma a súa duración poderán ser modificadas atendendo a razóns debidamente xustificadas polo profesor: Adaptación ás necesidades do grupo; Adecuación tanto aos espazos dispoñibles así coma ás técnicas empregadas; Participación en actividades ou concursos propostos polo centro ou outras entidades; outros posibles.
1º Trimestre: Bloques I, II, III e IV
2º Trimestre: Bloques V, VI, VII, VIII e IX
3º Trimestre: Bloques X, XI, XII e XIII
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 45
10. RECURSOS E MATERIAIS 10.1 ESPAZOS Contamos cunha aulas ordinarias de curso, aula de plástica e taller artístico. Temos pilas para experimentar as técnicas húmidas e espazos de almacenaxe. Contamos ademáis cun ordenador para o profesor e un proxector. Temos a dificultade de coincidir cursos de diferente nivel na mesma hora, polo que ás veces impartimos clase na aula ordinaria e coordinaremos de tal xeito que poidamos usar a aula de plástica ou o taller artístico naquelas actuacións experimentales que require a programación. 10.2 OUTROS RECURSOS -O alumnado aportará material gráfico e utilizará o libros de Historia da Arte e Técnicas Artísticas disponibles na Biblioteca do IES e nas Bibliotecas de Aula. -O profesor aportará fichas, material de reforzo, material gráfico e proxeccións (vídeos, presentacións, animacións...) asociados á cada unidade. - Recursos dixitais a través de Internet.
11. MEDIDAS PARA A INCLUSIÓN E A ATENCIÓN Á DIVERSIDADE Para atender a diversidade plantexada nos niveis de educación secundaria post-obrigatoria, especificaremos como grupo diferenciando aqueles que atendan ós criterios de agrupamento:
a) Non acadar o nivel de coñecemento. b) Non ter interese e motivación. c) Non seguir o ritmo de traballo.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 46
Unha vez detectada na avaliación inicial os agrupamentos flexibles correspondentes, as estratexias didácticas que rexerán a atención da diversidade serán:
1) Algúns contidos da programación terán carácter cíclico (entendendo por cíclico que os contidos básicos estudados nos primeiros niveis serán revisados e ampliados nos cursos superiores). 2) Reforzo explicativo na clase. 3) Reforzo mediante exercicios que se adecúen ó nivel do grupo.e/ou alumno/a 4) Atención fora da hora lectiva ordinaria.(según dispoñibilidade horaria) Para aqueles alumnos con dificultades (psíquica ou motora) se articularán as medidas pertinentes para cada caso, tendo sempre en conta o apoio dos/s especialistas do Departamento de Orientación.
12. AVALIACIÓN
12.1 Principios xerais
Os referentes para a comprobación do grao de adquisición das competencias e o logro dos obxectivos do BACH, nas avaliacións continua e final da materia de Fundamentos da Arte I, serán os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables que figuran nas táboas correspondentes do apartado 7.4 deste documento.
A avaliación da aprendizaxe do alumnado será continua, terá un carácter formativo e será un instrumento para a mellora tanto dos procesos de ensino como dos procesos de aprendizaxe.
Haberá 3 avaliacións parciais correspondentes con os tres trimestres do curso, dacordo ao calendario de avaliacións aprobadao polo Claustro de Profesores e o Consello Escolar do IES.
Os procedementos de avaliación serán o máis amplos e sistemáticos posibles para avaliar tanto o “entender” e o “saber ver” como o “saber facer”. Consideramos que é moi importante o seguimento do alumno na aula, a recollida de información sobre a súa responsabilidade, interacción co grupo, actitude e traballo. Os exercicios prácticos da aula e da casa permitirán avaliar esas sinerxias do aprendizaxe, así como a creatividade e capacidade expresiva do alumnado. As probas orais e/ou escritas avaliarán o acadamento conceptual dos contidos e o das competencias relacionadas coas distintas unidades.
A definición dos procedemntos e instrumentos procurará o uso de elementos que contemplen:
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 47
-A resolución de problemas que simulen contextos reais, mobilizando os seus coñecementos, destrezas e actitudes.
- Estratexias de participación do alumnado na avaliación dos seus logros, como a autoevaluación, a avaliación entre iguais ou a coevaluación.
- Actividades de tipo colaborativo e desde a colaboración co profesorado na regulación do proceso de ensino-aprendizaxe.
En todo caso, os distintos procedementos de avaliación utilizables, como a observación sistemática do traballo dos alumnos, as probas orais e escritas, o portfolio, os protocolos de rexistro, ou os traballos de clase, permitirán a integración de todas as competencias nun marco de avaliación coherente.
12.2 Procedementos e instrumentos de avaliación (véxase a táboa 7.1)
Procedementos:
p1. Observación directa do traballo diario.
p2. Valoración cuantitativa do avance individual (estándares e competencias).
p3. Análise e valoración de tarefas especialmente creadas para cada unidade (estándares e competencias)
p4. Valoración cualitativa do avance individual (anotacións e puntualizacións).
p5. Valoración cuantitativa do avance colectivo.
p6. Valoración cualitativa do avance colectivo.
Instrumentos:
i1. Elemento de diagnóstico: rúbrica das unidades temáticas.
i2. Avaliación de contidos, probas obxectivas e/ou tarefas correspondentes ás unidades.
i3. Avaliación por competencias, probas e/ou tarefas correspondentes ás unidades.
I4. Probas de avaliación externa.
i5. Outros documentos gráficos ou textuais.
i6. Debates e intervencións.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 48
i7. Proxectos persoais ou grupais.
i8. Elaboracións multimedia.
12.3 Avaliación Inicial
Consistirá en dous exercicios que participarán dos contidos dos tres bloques curriculares e servirán para valorar individualmente ó alumno e detectar posibles dificultades e adaptaciones. Tamén nos proporcionará información revelante do grupo para contextualizar e axustar, se fose o caso, a programación do aula. Deseño das probas:
A primeira proba será escrita, con cuestións relacionadas coa materia que reflicten os coñecementos do alumno e espectativas .
A segunda proba consistirá en identificar imaxes realacionadas coa creación artística ao longo da historia.
13. CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN E MEDIDAS DE RECUPERACIÓN
1. A parte de avaliación derivada de traballos prácticos (láminas, cartafol de tarefas, bosquexos, estudos, etc.), avaliaranse coa
media aritmética (ponderada pola súa extensión e/ou dificultade se fora o caso) de todos os exercicios encargados polo/a profesor/a, tanto os feitos de xeito individual coma os feitos en grupos de traballo.
Estes exercicios prácticos, que integrarán contidos conceptuais e competenciais, deberán de entregarse nas datas fixadas, a demora na entrega poderá supoñer unha rebaixa na cualificación a criterio do profesor de ata 5 puntos sobre 10; en retrasos non xustificados, e puntuaranse de acordo coa seguinte ponderación :
Conexión en análise conceptual 30 - 40 % Resolución dos exercicios 50 - 40 % Limpeza e presentación 20 %
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 49
2. O acadamento de obxectivos conceptuais e, tamén, dalgúns dos logros competenciais, avaliaranse mediante unha ou dúas
probas obxectivas que se efectuarán o longo de cada avaliación.
3. A participación e colaboración, o compromiso coa propia formación, a disposición ao esforzo, o coidado do material, a limpeza, etc., avaliaranse mediante a observación directa do alumno-a.
A nota final de cada avaliación conformarase cos resultados das valoracións antes descritas e coa ponderación seguinte :
Probas obxectivas 40 a 50 % Traballos 50 a 40 % Compoñentes actitudinais 10 %
Para a superación das avaliacións e aplicación das ponderacións sinaladas, tanto a nota correspondente ás tarefas prácticas como á das probas obxectivas, debe ter un valor mínimo de 4, en caso contrario, non facerá media e deberá de recuperarse a parte suspensa por separado. Ao alumnado que non supere algunha avaliación proporánselle traballos alternativos para recuperar a parte de materia na que non se acadaron os niveis de estándares de aprendizaxe mínimos previstos. Farase ademais unha proba teórica ou teórico-práctica que obterá como máximo a cualificación dun 6 sobre 10 e se valorará xunto cos traballos entregados e as compoñentes actitudinais de do/a alumno/a. A nota final da avaliación ordinaria de xuño será a media da das tres avaliacións, debendo acadar como mínimo o 5 para aprobar a materia. Si ten dúas avaliacións suspensas non poderá aprobar. Tendo unha suspensa analizarase cada caso; se suspende cun 4 e lle da a media aproba, con nota igual ou inferior a 3 deberá ir a avaliación extraordinaria de setembro. Se fose o caso, para a avaliación da 2ª proba extraordinaria de setembro, os alumnos que non superaran a ordinaria de xuño, realizaran os traballos encargados polo profesor/a e unha proba de contidos conceptuais e procedementais, proposta polo Departamento, que se cualificará con :
Nota Final = ((Nota Proba (sobre10) + Nota Traballos (sobre 10)) / 2
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 50
Para facer a media da nota final, cada unha das partes da avaliación deberá obter, alomenos, unha nota de 4 sobre 10; e o Aprobado obterase a partir da nota media de 5.
14. ELEMENTOS TRANSVERSAIS
Comprensión lectora y expresión oral e escrita.
Comunicación audiovisual.
Educación cívica e constitucional
Emprendimiento.
Educación Emocional e Creativa: Empatía e Resilencia. O informe da UNESCO da Comisión Internacional sobre a Educación para o século XXI, A Educación encerra un tesouro, coñecido comunmente como O Informe Delors, presidente da Comisión, sinala que a educación ha de organizarse ao redor de catro aprendizaxes fundamentais, que serán para cada persoa, os alicerces do coñecemento ao longo da vida: Aprender a coñecer, é dicir, adquirir os instrumentos da comprensión; aprender a facer, para poder influír sobre a propia contorna; aprender a vivir xuntos, para participar e cooperar cos demais en todas as actividades humanas; aprender a ser, como proceso fundamental que recolle elementos dos tres anteriores. Esta visión da educación é consecuente coas demandas sociais e persoais. A sociedade necesita cidadáns capaces de convivir en democracia e esta necesidade tradúcese no ámbito educativo na educación para a convivencia. Así mesmo, é sabido que as persoas máis felices teñen, polo xeral, unha autoestima máis alta, maior autocontrol conductual e emocional; disponen dun estilo cognitivo positivo e manteñen relacións adecuadas cos demais; saben, así mesmo, recoñecer e expresar os seus sentimentos de maneira apropiada, facendo seus valores como o respecto, a tolerancia e a honestidade. Por tanto, mellorar as relacións interpersoais entre os alumnos e as alumnas, desenvolver a tolerancia e o respecto ás diferenzas entre as persoas, actitudes democráticas e solidarias, así como formar persoas críticas e autónomas, son obxectivos educativos de primeira orde.
IES Concepción Arenal – Ferrol Departamento de Artes Plásticas
PROGRAMACIÓNS 2015-2016 – FUNDAMENTOS DA ARTE I – 1º BACH 51
Ao considerar o desenvolvemento integral da persoa como unha finalidade do sistema educativo, as emocións, os afectos e as relacións adquiren una maior relevancia. Neste contexto, o profesorado interésase cada vez máis nos aspectos emocionais e afectivos das relacións interpersoais dos estudantes, considera a necesidade de educar estes aspectos para o desenvolvemento armónico do alumnado e asume como tarefa propia a de ensinar a ser e a convivir ademais da de ensinar a coñecer. As actividades que se desenvolven na aula son o principal vehículo para a relación entre o profesorado e o alumnado, e é alí onde se pon en xogo a carga emocional e afectiva. A educación emocional comporta a aprendizaxe e a práctica na aula de estratexias cognitivas, repertorios comportamentales, valores, habilidades sociais e técnicas de autocontrol que permitan aos alumnos e alumnas saber vivir satisfactoriamente consigo mesmo e cos demais. Ter presentes os aspectos afectivos e emocionais que se mobilizan no alumnado, como consecuencia das interaccións que se dan na aula e en todo o ámbito educativo permite establecer as bases para unha mellor convivencia no centro.
15. CONSTANCIA DE INFORMAR AO ALUMNADO
• Ao comenzo do curso o alumnado será informado dos fundamentos da materia e a secuenciación prevista para cada trimestre. • Informarase ó alumnado dos criterios de avaliación e cualificación e da necesidade de entregar os traballos para aprobar a materia. • Darase a coñecer a lista de materiais que precisa con tempo suficiente para adquirilos. • En cada unidade enunciaranse os obxectivos e contidos específicos. Deben saber o que van aprender e o que van a facer, e os indicadores mínimos esixibles. • Verbalmente serán informados dos logros que van adquirindo, motivando os seus esforzos, ou se é o caso o risco de non aprobar a matería. Informarase dos resultados dos traballos e probas.
16. ALUMNADO COA MATERIA DE FUNDAMENTOS DA ARTE 1º BAC
Ao ser materia de nova implantación LOMCE, non existe alumnado coa materia pendente do curso anterior.