weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 23 maart 2013, jaargang 103, nr 12

Perenschurft voorkomen in mei | IFTA-bestuur in mum van tijd gekozen

Lichtvensters in de boom metmechanische messenmaaibalk

2

Inhoud

RubriekenNFO-info 3Deze week 4Marktzicht 12Werkwijzer 16Agenda 18

6 Schurftbestrijding op Conference

8 IFTA: zeer intensief, zeer leerzaam

10 Vervangingsnoei kan met venstermaaibalk

In Ransberg werd voor het eerst de nieuwe venstersnoeimachine van Fama gedemonstreerd. Deze Italiaanse vinding maakt met extra maaibalkjes lichtvensters in de boom.

Foto: Caroline van Assche, NFO

Coverfoto

10

8

6

KIES VOOR ZEKERHEID KIES VOOR DE NR. 1 IN EUROPA

VEREINIGTE HAGEL - Vestiging NederlandPostbus 7 · 9422 ZG SMILDE

Tel.: 0592 415581 . Fax: 0592 415865info@vereinigte-hagel.nl · www.vereinigte-hagel.nl

GOEDKOPER DAN U DENKTGEGARANDEERDE SCHADE-UITKERINGGEWOON DE BESTE DEKKING!

Anzeige_98x135_19-2-13.indd 1 19.02.2013 11:54:07

S i n d s 1 8 8 4

Machinefabriek J.M. van den Munckhof B.V.Meterikseweg 115NL - 5961 CV HorstTel: +31(0)77-398 1001 Fax:+31(0)77-398 6485Email: Info@munckhof.org www.munckhof.org

Munckhof Air System®

Munckhof Air System®

Op de MAS 3-rijenspuit is de MIA + Vamil regeling van

toepassing!

®

3

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

het beleid ish e t b e l e i d i s

infonfo

Ethrel A De NFO heeft een vrijstelling

voor Ethrel A voor de zure ker-

senteelt aangevraagd. Zonder

Ethrel A is geen rendabele teelt

van zure kersen mogelijk. Deze

aanvraag bij staatssecretaris

Sharon Dijksma is ingediend,

ondanks dat in 2009 al een

reguliere toelating werd aange-

vraagd. De situatie is momen-

teel namelijk dat niet tijdig voor

het teeltseizoen een besluit valt

over de aanvraag voor een re-

guliere toelating. De NFO vindt

het onbegrijpelijk en verspilling

van geld en tijd dat er nu op-

nieuw een vrijstelling nodig is.

AdmireAfgelopen week is in Europa

geen overeenstemming bereikt

over de maatregelen om bijen

te beschermen tegen drie in-

secticiden. Het voorstel voor

een gedeeltelijk verbod van

deze insecticiden, waaronder

Admire, haalde geen meerder-

heid. Diverse toepassingen van

Admire in de fruitteelt vinden

plaats op momenten in het jaar

die geen risico vormen voor

bijen waardoor een verbod

onterecht is. De NFO blijft van

mening dat een verbod of in-

perking van de toelating alleen

gerechtvaardigd is als bewezen

is dat het middel schadelijk is

voor bijen. Als maatregelen no-

dig zijn, moeten die op Euro-

pees niveau genomen worden

en gelden voor alle landen.

Geen afwijkend beleid in Ne-

derland is de inzet van de NFO.

NFO-input bij tuinbouwvisie

De NFO heeft input geleverd

voor de tuinbouwvisie die

staatssecretaris Sharon Dijksma

waarschijnlijk al in april gaat

presenteren. De staatssecretaris

wordt in de gezamenlijke brief

van de tuinbouwsector via

Greenport Holland gewezen op

het belang van het tuinbouw-

cluster voor de economie en

voor de export in het bijzonder.

De sector levert een bijdrage

aan duurzame oplossingen op

het gebied van voedselzeker-

heid. De tuinbouwsector kan

deze rol alleen blijven waar-

maken als sprake is van een

sterke positie van de tuinbouw.

Daarom moet men inzetten op

het versterken van de concur-

rentiepositie van de tuinbouw

in Nederland. Dijksma is gewe-

zen op de volgende punten:

• Beschikbaar houden van een

breed gewasbeschermingsmid-

delenpakket.

• Consistent en langetermijn-

beleid inzake innovaties en

onderzoek nu het PT wordt

opgeheven.

• Ruimte voor nieuwe verede-

lingstechnieken in het kader

van plantenveredeling.

• Komen tot een nieuw ver-

dienmodel waarbij ‘onderschei-

dend vermogen’ in plaats van

concurreren op kostprijs een

belangrijke plaats krijgt.

• Actieve rol van Nederlandse

overheid voor het slechten van

handelsbarrières.

• Cofinanciering beschikbaar

blijven stellen zodat de regi-

onale en lokale overheden

samen met ondernemers in de

sector optimaal kunnen inspe-

len op de Europese agenda en

bijbehorende Europese fond-

sen uit de tweede pijler van het

EU-landbouwbeleid.

De Elstar altijd raak-

aanpak is gericht op

kwaliteitsverbetering

van dit ras in het

winkelschap. Als we

uitgaan van de resultaten in de monitor,

lijkt het NFO-initiatief aan te slaan. De

Elstarkwaliteit laat namelijk een opval-

lende verbetering zien ten opzichte van

het vorige afzetseizoen. De kleinere

oogst in 2012 en het groeiseizoen hadden

waarschijnlijk ook een positief effect op

de kwaliteit, maar dankzij de Elstar altijd

Raak-campagne kwam er in de keten

veel meer aandacht voor kwaliteit. Dit is

te merken bij retailers, afzetpartijen en

telers. De NFO vindt ook dat de aandacht

er ketenbreed moet zijn.

De NFO en de organisaties in de trekkers-

groep concluderen dat de aandacht voor

Elstar een goede stap is en gaan hier mee

door om het kwaliteitsbewustzijn nog

verder te vergroten. Ook het communi-

ceren over de Elstar-kwaliteitspecificaties

was in de ogen van de trekkersgroep een

goede stap.

Ook Conference werd het afgelopen jaar

in de volle breedte bij de monitor in het

winkelschap meegenomen. De NFO-Pro-

ductgroep Peer gaf hiervoor de opdracht

om een beeld te krijgen van de kwaliteit

in de thuismarkt. De resultaten uit de

monitor geven aan dat bij Conference de

aandacht voor kwaliteit omhoog moet.

Voor het komende afzetseizoen stelt de

productgroep, samen met afzetorgani-

saties, een paar doelen op waarbij zij de

ervaringen met de Elstar-aanpak en -mo-

nitoring goed kunnen gebruiken.

Naast de aandacht voor kwaliteit houdt

de NFO direct na de oogst weer de Kick

Off Elstar, het startsein voor de promotie

van deze appel. Ook volgend jaar is dat

nog het geval. Voor Conference lopen

er campagnes in Nederland, Duitsland

en België tot en met het afzetseizoen

2014/'15. Aandacht en promotie van onze

hoofdrassen zal ook daarna nodig zijn.

De sector zal zich dus moeten beramen

over de vraag hoe we hier financiering

voor vinden nu dit niet meer mogelijk is

via een heffing van het PT.

Siep Koning

skoning@nfofruit.nl

Hogere kwaliteit met Elstar altijd raak-aanpak

Uitgelicht

De Elstar altijd raak-aan-

pak en -campagne blijken

een succes. De kwaliteit

in het winkelschap is op-

vallend verbeterd. Om die

aandacht in de keten vast

te houden, blijft de NFO

de aandacht vestigen op

kwaliteit.

Foto: Arjan de Bruine

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

4

Deze weekHardere aanpak voedselfraudeursIn een interview met de Volkskrant laat

staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) weten dat

bedrijven die frauderen met voedsel strenger

aangepakt moeten worden. Overtreders wil

ze niet alleen via het strafrecht, maar ook

via het bestuursrecht aanpakken waardoor

bedrijven sneller stilgelegd kunnen worden.

De namen van voedselfraudeurs zouden op

een openbare lijst moeten komen om met

‘naming and shaming’ anderen af te schrik-

ken. Dijksma zoekt de oplossing niet in meer

controleurs, maar wijst op de voordelen van

een kortere keten.

Kiwibeslikeur Distilleerderij Kampen in Bruinisse

en de Zeeuwse fruitteler Domus de

Jonge van het bedrijf KG Fruit in

Kapelle gaan gezamenlijk kiwibessen

verwerken tot likeur en jenever. KG

Fruit teelt op 6 hectare biologische

kiwibessen. Naast de versmarkt is het

volgens De Jonge belangrijk dat er

ook een markt is voor te verwerken

kiwibessen die hij op deze manier wil

creëren. Samen met een Italiaanse

producent onderzoeken de onder-

nemers ook de mogelijkheden om

kiwibessen tot welness-producten

zoals cosmetica, crème of shampoo te

ontwikkelen. Tevens zoekt de kiwi-

bes-teler een bedrijf dat stroop van

kiwibessen wil maken. Sapverwerker

Van Appeven maakt en distribueert

al kiwibessensap. De Jonge wijst

erop dat deze marktontwikkeling

mede mogelijk is door een fi nanciële

bijdrage van het Rabobank Innova-

tiefonds.

Minister Lodewijk Asscher van

Sociale Zaken en Werkgele-

genheid (SZW) wil samen met

vertegenwoordigers van super-

markten en het Centraal Bureau

Levensmiddelenhandel (CBL)

komen tot een integrale aanpak

van de misstanden in een deel

van de land- en tuinbouwsec-

tor. Asscher liet dat de Tweede

Kamer weten en zal de Kamer

voor 15 mei meedelen hoe hij dit

verder gaat uitwerken. Prioriteit

krijgen: het in kaart brengen van

de misstanden naast de cham-

pignonsector; een discussie over

de vraag welke arbeidsomstan-

digheden en -voorwaarden we

acceptabel vinden (wat wettelijk

nog is toegestaan, kan toch on-

wenselijk zijn) en Asscher wil een

betere samenwerking waarbij hij

het uitwisselen van informatie

als zeer belangrijk ziet.

Lodewijk Asscher.

Asscher, retail en CBL om de tafel

Een groep kersentelers in de

Kromme Rijnstreek gaat vol-

gende maand de Utrechtse

kersen promoten. Dinsdag 9

april presenteren de telers een

kersenfl yer. Dit promotiemateri-

aal komt voort uit een uitwisse-

lingsproject met collega’s uit het

Oostenrijkse Nordburgenland.

De presentatie van de folder

vindt plaats als van 8 tot en met

11 april Oostenrijkse kersente-

lers (samen met burgemeesters

en medewerkers van toeristische

organisaties) voor een uitwis-

selingsprogramma de Kromme

Rijnstreek bezoeken. Stichting

Kersenpromotie Kromme Rijn-

streek is een van de gastheren.

De regio werkt daarnaast aan de

ontwikkeling van nieuwe ker-

senproducten die zij tijdens het

Zomerstreekplatform op 6 juni

presenteert.

Kersentelers op promotietour

Tijdens een urenlange stemming over het Europees Landbouwbeleid werd de Griekse vice-voorzitter Georgios Papastamkos onwel. Parle-mentsvoorzitter Martin Schulz zag hierin een argument om eens na te denken over een nieuwe manier van werken. De talloze dossiers met soms duizenden amendementen, bevestigen zijn bezorgdheid. Schulz merkte op dat in de huidige situatie: ‘Aan het eind van een stemming men praktisch niet meer weet waarover gestemd werd’. Bron: www.vilt.be

Opmerkelijk:

Foto: Marijke van

Ossenbruggen, NFO

5

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

12

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

In groten getale trekken vakan-

tiegangers uit Azië naar Nieuw-

Zeeland, met name naar de regio

Nelson, om de oogsten binnen te

halen. Vorig jaar waren de oogst-

toeristen al een opmerkelijke ver-

schijning, dit jaar is hun aantal zelfs

verdubbeld. In Nelson lopen circa

3.000 Aziatische vakantiegangers

rond die bij de oogst betrokken

zijn, meldt Frank Pons, correspon-

dent voor Fruitteelt in Nieuw-

Zeeland.

In Nieuw-Zeeland kunnen telers

seizoenwerkers van de eilanden

gedurende zes maanden inzetten.

In de meeste gevallen ontwikkelt

zich een goede verstandhouding

en komen dezelfde mensen elk jaar

terug.

Frank Pons: “Vorig jaar waren er

nogal wat mensen uit Azië die hier

gedurende de oogst konden wer-

ken. Dit had toen nog weinig effect

op de arbeidsmarkt, het vulde zelfs

het tekort aan arbeidskrachten aar-

dig aan.”

De werkgevers moeten echter de

eilandbewoners tijdens hun verblijf

van accommodatie voorzien en

verder aan een aantal voorwaar-

den voldoen. Maar laten zij de

Aziatische toeristen de oogst bin-

nenhalen, dan hoeven ze dat alle-

maal niet. Het aantal bedrijven dat

Aziatische mensen aanneemt groeit

enorm, maar het aantal seizoen-

werkers uit de eilanden vermindert

niet. Bij ‘hun’ werkgever kunnen

ze niet of nauwelijks nog terecht

en moeten dus voor hun eigen on-

derdak en transport zorgen. En alle

goedkope accommodaties zitten

overvol, met Aziatische ‘toeristen’.

Aziatische toerist komt massaal oogsten

Nieuw-Zeeland

Kapelle voorstander hagelkanonnenBurgemeester en wethouders van de Zeeuwse gemeente Kapelle

zijn positief over het gebruik van drie hagelkanonnen en willen

een omgevingsvergunning verstrekken. Dit liet de gemeente we-

ten in een reactie op de vergunningsaanvraag van drie fruittelers

in Kapelle. Sinds 1 januari 2013 is een vergunning verplicht. Maar

of de telers ook een vergunning krijgen, is nog onzeker. De ge-

meente wacht nog op beleid hierover van het Rijk. De gemeenten

Borsele, Reimerswaal, Tholen en Kapelle zijn nog in onderling

overleg om tot een gezamenlijk beleid te komen ten opzichte van

hagelkanonnen en hagelnetten.

Een Elstarboom fungeert

als plantaardig ‘estafet-

testokje’ voor gemeenten

langs de Betuweroute.

Wethouder Martin

Schuurman van gemeen-

te Neder-Betuwe kreeg

onlangs de fruitboom

van zijn collega Frits Wit-

jes van Overbetuwe.

De gemeente Lingewaard

was de eerste gemeente

die meer aandacht gaf

aan groen langs de

spoorlijn. De huidige ac-

tie van Neder-Betuwe is

geïnitieerd door Stichting

Lingewaard Natuurlijk.

Volgend jaar geeft ge-

meente Neder-Betuwe op

haar beurt een fruitboom

door aan buurgemeente

Tiel. Uiteindelijk komen

alle gemeenten langs

de Betuweroute aan de

beurt.

Groenere Betuweroute

Oekraïne heeft de afge-

lopen jaren zijn produc-

tie aan frambozen fl ink

uitgebreid. Inmiddels

produceert Oekraïne 5,2

procent van de frambo-

zen op wereldniveau.

Hiermee staat het land in

de top 6 van de grootste

frambozenproducenten.

Onder andere Rusland,

Polen, Servië, Chili en de

Verenigde Staten produ-

ceren meer frambozen.

Net als in veel andere

landen gaat het, vanwe-

ge het arbeidsintensieve

handplukken, doorgaans

per bedrijf om een kleine

oppervlakte frambozen-

perceel. De productie is

vooral bedoeld voor de

verwerkende industrie.

Voor de echt geïnteres-

seerden organiseert

Fruit-Inform momenteel

de internationale confe-

rentie: Berries of Ukrai-

ne, 2013: Frozen Produce

& Fresh Market. Dit con-

gres over kleinfruit en

kersen wordt gehouden

op 16 en 17 mei in Myko-

laiv, Oekraïne.

Frambozenproductie in top 6

Oekraïne

Oekraïense vrouwen sorteren

de frambozenoogst.

Foto: Herman Bus, NFO

6

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

Van het Nederlandse fruitteeltareaal bestaat 50 procent uit peer, 75 procent daarvan is Conference. Ef-

fectieve bestrijding van perenschurft (Ven-turia pyrina) is een basisvoorwaarde voor een succesvolle productie. Conference is in vergelijking met andere perenvariëteiten weinig gevoelig voor perenschurft. Ondanks die positieve raseigenschap verloopt de bestrijding van perenschurft op Conference in de biologische teelt problematisch. Waar de bestrijding mislukt, kan meer dan 50 pro-cent productieverlies optreden. In de geïn-tegreerde fruitteelt komt slechts incidenteel aanzienlijke productuitval door schurftaan-tasting voor. Een groter probleem in de ge-integreerde teelt zijn de overschrijding van de kwaliteitsnormen voor oppervlaktewater door de toepassing van captan en de resi-duen van fungiciden op het eindproduct.Het waarschuwingssysteem dat de fruit-telers begeleidt bij de schurftbestrijding, is gebaseerd op kennis over appelschurft. De infectiebiologie van perenschurft verschilt echter op een aantal belangrijke punten van appelschurft. De primaire infectiebron van perenschurft bestaat niet alleen uit ascospo-ren die gevormd worden in het in de herfst afgevallen blad, maar ook uit conidiosporen afkomstig van schurftvlekken op het hout. Voor zover we weten produceren de tak-schurftvlekken vanaf het voorjaar tot in juli sporen.

In de praktijk gaan fruittelers en hun advi-seurs er van uit dat Conferencevruchten het gehele jaar gevoelig zijn voor perenschurft. In probleempercelen worden vlak voor de oogst veel kleine schurftvlekjes op de peren zichtbaar. De huidige opvatting is daarom dat Conferenceperen vlak voor de oogst zeer gevoelig zijn voor schurftinfecties en dat behandelingen met fungiciden tot vlak voor de oogst noodzakelijk zijn om vrucht-aantasting te voorkomen.

Vroege vruchtinfectiesDe Werkgroep Perenschurft verzamelt vanaf 2010 in samenwerking met het Proefcen-trum voor Fruitteelt in België, het Louis Bolk Instituut, en Bio Fruit Advies kennis over infectiebiologie en praktische bestrij-dingsmogelijkheden voor perenschurft. Evaluatie van literatuurgegevens, praktijker-varingen en twee detailproeven die in 2011 door de werkgroep werden uitgevoerd, leidde tot de hypothese dat schurftaan-tasting op Conferencevruchten met name

vroeg in het jaar, tussen maart en juni, ontstaat. In 2012 werd het onderzoek met steun van het Productschap Tuinbouw en LaMi Utrecht voortgezet. Het onderzoek had ten doel vast te stellen tot hoe lang na de bloei vruchten van Conference geïnfecteerd kunnen worden en daarmee tot lang na de bloei behandelingen met fungiciden nodig zijn om vruchtaantasting te voorkomen.Het onderzoek werd door de werkgroep groots aangepakt. Er werden op vijf locaties in totaal acht detailproeven aangelegd en er werden door de telers op tien locaties prak-tijkproeven uitgevoerd.In de detailproeven werden vruchtclusters vanaf het uitlopen of vanaf de bloei inge-huld om de vruchten tegen infecties te beschermen. Deze techniek werd al eerder toegepast door het PCF in België en in 2011 door de werkgroep overgenomen. In ge-definieerde perioden werden de ingehulde vruchten aan natuurlijke infectieomstandig-heden blootgesteld. Daarmee zou worden vastgesteld gedurende welke periode in hun ontwikkeling Conferencevruchten door perenschurft kunnen worden aangetast. Deze proeven waren helaas niet succesvol. Ten gevolge van zware wintervorst in febru-ari en nachtvorst gedurende de bloei, kon-den uit de proeven onvoldoende vruchten worden geoogst. Doordat de proeven wer-den aangelegd op percelen met een hoge

Bespuitingen in mei zijn essentieel om vruchtschurft op Conference te

voorkomen. Bespuitingen na 1 juni dragen zelfs op percelen waar veel

takschurft voorkomt nauwelijks bij aan het bestrijdingsresultaat. Ook

de oorzaak van ‘spatschurft’ die kort voor de oogst of na bewaring

zichtbaar wordt, moet worden gezocht in het missen van infecties in het

voorjaar en niet in een regenachtige juli- of augustusmaand.

Marc Trapman, Bio Fruit AdviesMarc.Trapman@biofruitadvies.nlBart Timmermans, Louis Bolk InstituutJan KoeckhovenVincent Philion (IRDA,Saint-Bruno-de-Montarville, Québec)

Schurftbestrijding op Conference wordt beslist in het voorjaar

Bespuitingen na 1 juni dragen nauwelijks bij aan bestrijdingsresultaat

Schurft op peer

Ontwikkeling van de schurftaantastingna het vroeg stoppen van de fungicidenbehandelingen

Proefveld Kees Konijn, Middenbeemster, 2012

Figuur 1

7

schurftdruk waar ook takschurft voorkwam en door condensvorming in de zakken, raakten ook peren geïnfecteerd in de zak-ken die ter controle de gehele proefperiode gesloten bleven. Tenslotte is het waar-schijnlijk dat de vruchtschil van de vruchten die zich in de zakken ontwikkelden langer gevoelig bleef voor vruchtschurftinfecties dan die van vruchten die onder normale omstandigheden aan de boom groeien.

Onomstotelijk bewijsOp acht bedrijven in Nederland en twee bedrijven in België werden proefvelden aangelegd waarin de praktische fungiciden-behandelingen vroeg in de zomer werden beëindigd. Momenten waarop het schema werd beëindigd waren 1 mei, 1 juni, 1 juli of 1 augustus.Gedurende de zomer werd de schurftont-wikkeling op de proefvelden gevolgd. Uit ieder proefobject werden vijf EPS-kisten met

peren geoogst. Alle peren werden centraal bewaard onder atmosferische omstandig-heden bij -0,5 °C. Een eerste beoordeling werd gedaan op 24 september. Op 7 januari, na vijftien weken normale koeling, werd de eindbeoordeling op vruchtschurft en vruchtrot uitgevoerd. Er werden belangrijke verschillen tussen de bedrijven en proefob-jecten vastgesteld. De schurftaantasting na bewaring varieerde van 0 tot 81,9 procent aangetaste vruchten. Figuur 1 toont de toename van het percen-tage door schurft aangetaste vruchten in de proefvelden op het bedrijf van Kees Konijn. In het object waar 30 april is gestopt met de fungicidenbehandelingen werd begin juni de eerste schurftaantasting op vruchten waar-genomen. In de maanden daarna nam de vruchtaantasting in dit object sterk toe. Op het moment van oogst was daar 73 procent van de vruchten door schurft aangetast.Op de objecten waar 1 juni of 1 juli werd gestopt met spuiten, ontwikkelde zich in de loop van de zomer niet meer schurftaantas-ting dan op het proefveld waar de fungici-denbehandelingen werden voortgezet tot de oogst. De situatie op de overige proefvelden ontwikkelde zich op vergelijkbare wijze.

Resultaat na bewaringFiguur 2 toont de relatieve schurftaantasting na bewaring op de objecten waar vroeg is gestopt ten opzichte van de schurftaantas-ting op de objecten waar het praktijkschema tot de oogst is voortgezet. In deze analyses zijn alle resultaten van alle tien proefvelden verwerkt.Wanneer op 1 mei wordt gestopt, ontstaan 8,5 maal meer vruchten met schurft dan wanneer tot de oogst wordt doorgespoten. Wanneer het aantal schurftvlekken op de vruchten wordt meegewogen, is de aantas-ting zelfs 43 maal zwaarder. Wanneer de bespuitingen op 1 juni worden gestopt, ont-staat slechts iets meer schurft dan wanneer tot de oogst wordt gespoten. Stoppen per 1 juli of 1 augustus gaf niet meer door schurft

aangetaste peren dan doorspuiten. Bij de beoordeling op bewaarrot werd geen onderscheid gemaakt tussen de verschil-lende soorten rot. Op basis van algemene symptomen kan worden aangenomen dat meer dan 90 procent van de vruchtrotaan-tasting werd veroorzaakt door Botrytis cinerea.Figuur 3 toont de relatieve hoeveelheid vruchtrot die werd gevonden in de objec-ten waar vroeg is gestopt met spuiten ten opzichte van de aantasting op de objecten waar het praktijkschema van de teler tot de oogst is voortgezet.Uit deze resultaten blijkt dat bespuitingen met de binnen de biologische fruitteelt toegelaten fungiciden tussen bloei en oogst geen enkel effect hebben op de mate van aantasting door bewaarziekten.

Praktische conclusiesDe resultaten van dit onderzoek bevestigen de hypothese dat vruchten van Conference uitsluitend vroeg in hun ontwikkeling ge-voelig zijn voor infecties door perenschurft. Fungicidenbehandelingen tegen schurft op Conference kunnen in de meeste gevallen per 1 juni, en in extreme situaties per 1 juli, gestopt worden. Dit leidt niet tot een toename van schurftaantasting of vruchtrot tijdens de bewaring. Omgekeerd moet op percelen waar veel schurftaantasting op Conference wordt gevonden de oorzaak worden gezocht in missers in het voorjaar en niet in natte perioden in juli of augustus.Vervolgonderzoek moet een antwoord geven op de vraag onder welke extreme in-fectieomstandigheden in de zomer nog wel schurftinfecties op Conferencevruchten mo-gelijk zijn en of het per 1 juni stoppen met de schurftbestrijding op Conference op den duur leidt tot de opbouw van takschurft. E

Moment van stoppen van de fungicidenbehandelingen

Rela

tiev

e sc

hurf

taan

tast

ing

Moment van stoppen van de fungicidenbehandelingen

Rela

tiev

e sc

hurf

taan

tast

ing

Figuur 2 Figuur 3

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

Het Productschap Tuinbouw financierde een deel van dit onderzoek.

Schurftaantasting op Conference.

Foto: Bio Fruit Advies

8

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

De nieuwe IFTA-voorzitter die het bestuur in gedachten had, werd kort geïntroduceerd tijdens de

welkomstreceptie. De beoogde voorzitter nam gedurende korte tijd het woord om zich voor te stellen en toonde zich bereid alle vragen te beantwoorden. Ook bij deze benoeming bleef een discussie uit. Tussen

neus en lippen door deelde de voorzitter mee dat er vorig jaar een tekort was van ongeveer 200.000 US-dollars. De verklaring was een hogere afdracht aan het nieuwe onderzoeksfonds dat de IFTA in het leven had geroepen. In de wandelgangen werd de werkelijke reden duidelijk: een miscalcula-tie bij de reis naar Chili van afgelopen zomer. Geen fruit-teler die zich er echt druk om maakte. “Als het bestuur het volgend jaar maar op-gelost heeft”, was een veel gehoorde opmerking in de pauzes.

Warme organisatieWaar de IFTA zich wel druk om maakt, is eenieder die actief is binnen de as-sociation en zijn sporen verdiend heeft, even volop in het zonnetje te zetten en te belonen met een IFTA-award. Dit is meestal een houten plakkaat met de

naam van de betrokken persoon en zijn verdiensten. Daar hechten de leden veel waarde aan en de uitverkorenen zijn er zichtbaar trots op. Opvallend is ook dat de bestuursleden over het algemeen lang op hun bestuursstoelen blijven zit-ten; tot dertien, veertien jaar en dan op

Het IFTA (congres International

Fruit Tree Association) zat vol ver-

rassingen. Zoals onder andere de

tijdsbesteding aan bestuurlijke za-

ken. De verkiezing van zes nieuwe

bestuursleden duurde niet langer

dan een paar minuten. De organi-

satie deelde een half A4 uit met

de namen van de kandidaten, de

voorzitter las de namen voor en

met handopsteken bevestigde de

vergadering dat ze akkoord ging

met de verkiezing of herverkie-

zing van de voorgedragen leden.

Buitenlanders mochten gewoon

meestemmen.

Herman Bushoofdredacteur Fruitteelthbus@nfofruit.nl

IFTA: zeer intensief, zeer leerzaam56ste jaarlijkse IFTA-congres maakt nauwelijks tijd vrij voor bestuurszaken

Congres

Het jaarlijkse congres International Fruit

Tree Association (IFTA) werd gehouden

van 23 februari tot 2 maart in Boston in

de staat Massachusetts. De bijeenkomst

trok zo’n 350 deelnemers. Het meren-

deel kwam uit alle staten van de VS

en uit Canada. Drie kwart van de con-

gresgangers was fruitteler. De overige

deelnemers waren vooral onderzoekers

en voorlichters van de universiteiten die

onderzoek doen, voorlichting en onder-

wijs geven op het gebied van fruitteelt.

Boston ligt op dezelfde breedtegraad als Rome. Maar het landklimaat zorgt voor strenge winters.

Foto’s: Herman Bus, NFO

Een kersensnoeidemonstratie in de sneeuw. Lynn Long (midden) van

Oregon State University had ondanks de kou toch een goed gehoor.

9

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

hoge leeftijd afscheid nemen. Sommigen die afscheid namen, waren de 70 al gepas-seerd. Vaak zijn ze op die leeftijd nog wel volop actief op de bedrijven. Stoppen op de leeftijd van 65 jaar is daar niet gebruike-lijk. Overigens is besturen in de VS volledig anders dan in Nederland. Er zijn slechts twee vergaderingen per jaar waarbij men elkaar fysiek ontmoet. De andere vergade-ringen handelt men af door middel van een telefonische conferentie. Videoconferenties had het bestuur nog niet gehouden.

Viel er wat te leren?De vraag of er wat te leren viel, kan volmondig met ja beantwoord worden. Het programma was heel sterk gericht op de fruitteler en de vragen waarop hij nog geen antwoord heeft. De focus lag in het bijzonder op innovaties in de boomgaard. Het draaide om produc-tieverhoging; het automatiseren van waarnemingen van ziekten en plagen

en de gewasbeschermingsadministratie;

nieuwe plantsystemen; nieuwe rassen en de introductie daarvan en de gevolgen voor de fruitteelt van de klimaatverandering. Ook genetische modificatie door middel van cisgenese was een onderwerp van het lezingenprogramma. En natuurlijk was de afzet onderdeel van deze conferentie. In

gebieden met veel fruit-teelt is het adagium: pick-your-own, heel po-pulair. Fruittelers doen er alles aan om consu-menten naar het bedrijf te lokken. En als de fruitteler ergens voor kiest, pakt hij het groot en heel professioneel aan. In Massachusetts zijn grote steden te vinden zoals Boston en New York met gezinnen die met name in het weekend met de auto de stad uit willen.

IntensiefZeer intensief waren de

congresdagen wel. Het programma bestond uit een mix van excursies en lezingen. Ie-mand die het volledige programma wilde volgen, wachtte drie dagen lezingen en vier dagen excursies. Diverse onderdelen waren facultatief omdat niet iedereen de volle ze-ven dagen van huis kan.Eén dag het congres bijwonen, betekende lezingen volgen van acht uur in de ochtend tot vijf uur in de middag met een korte lunchpauze. Op het eind van de dag heeft het gehoor er dan zo’n vijftien lezingen opzitten met gemiddeld zo’n veertig sli-

des. Niet altijd even effectief voor een doelgroep die niet gewend is om in de schoolbanken te zitten. Het viel op dat ook fruittelers bereid waren om voor de groep te gaan staan en hun verhaal te vertellen over nieuwe ontwikkelingen waar zij een bijdrage aan geleverd hadden. Dit komt uiteraard heel goed over omdat er dan echt vanuit de fruitteler geredeneerd wordt. Zo was er een uitstekende lezing over de inzet van de Darwin-dunner en alles wat daarbij komt kijken. Een ander vertelde over zijn ervaringen tijdens een onderzoek naar de inzet van multi purpose voertuigen. Deze voertuigen moeten de werkzaamheden in de boomgaard vergemakkelijken, waarbij effectiviteit en kostenefficiency voorop staan. E

Een perzikboom voor de snoei. En een perzik na de snoei. Perzik vergt zeer veel

snoeiuren.

Aankondiging van de educationsessie.

De nieuwe Pluk-o-trak van Munckhof trok

veel belangstelling.

In de komende nummers van Fruitteelt

volgen meer verslagen over de IFTA.

10

“We zien de aantasting van bloedluis en vruchtboom-kanker elk jaar toenemen

in de veldjes die we proefsgewijs al drie jaar op rij mechanische snoeien”, steekt fruitteler Gwen Hupko van wal. “We zijn er eigenlijk wel een beetje klaar mee”, voegt vader Guy eraan toe.Vader en zoon hebben een fruitteeltbedrijf van zo’n 20 hectare met appels en peren in het Hageland tussen Tienen en Diest. Proef-tuin pit- en steenfruit (pcfruit) voert diverse

praktijkproeven uit op dit bedrijf, waaronder sinds drie jaar mecha-nische snoei op Evelina (rode kleurmutant van Pinova) en Jonagold. In de winter van het eerste jaar zijn de proefbomen omgesteld. In de daar-opvolgende jaren werd de mechanische snoei in de zomer uitgevoerd met een maaibalk van Fama. In 2012 werd mechanische dunning toegepast. Vorige week werd voor het eerst op dezelfde proefvelden de nieuwe venstersnoeima-chine van Fama ingezet:

een Italiaanse vinding die onder begeleiding van onderzoeker Alberto Dorigoni van onderzoeksinstituut San Michele All’Adige op proeftuinen en praktijkbedrijven in een aantal landen wordt getest.

LichtvensterHet gaat om een opbouw van de Fama CMA250, een verstelbare messenmaaibalk waarop de teler extra maaibalkjes met een lengte van 36 cm kan zetten die dichter bij de stam hun werk verrichten. Op de machi-ne kan men twee, drie of vier extra maai-balkjes monteren. De onderlinge afstand is variabel waardoor ter hoogte van de extra maaibalkjes alle takken tot een diameter van zo’n 35 tot 40 mm dicht bij de stam geknipt worden. Ter hoogte van de ruimte tussen twee maaibalkjes blijven de takken zitten. De machine ‘opent’ een lichtvenster

Mechanische snoei. Eigenlijk wa-

ren vader Guy Hupko in Ransberg

en zoon Gwen er na drie jaar

proefsgewijs experimenteren wel

klaar mee. De demonstratie van

de nieuwe venstersnoeimachine

van Fama, maakt beiden echter

weer enthousiast.

Caroline van Asschevakredacteur Fruitteeltcvassche@nfofruit.nl

Vervangingsnoei kan met venstermaaibalk‘Dit lijkt op handsnoei’

Venstersnoei

[Als er ruimte voor is]

@Streamer =

[Foto: 6091 of 6093 Venstersnoei.Foto.1]

[Foto: 6138 Venstersnoei. Foto.2]

[Foto: 6131 Venstersnoei. Foto.3]

[Foto: 6136 Venstersnoei. Foto.4]

Onderzoekers Alberto Dorigoni (tweede van rechts) en Jef Vercammen (rechts) bespreken de hoogte en

het aantal vensters waarmee ze zullen snoeien. Foto’s: Caroline van Assche, NFO

Takken tot een diameter van zo’n 35 tot 40 mm kunnen geknipt worden.

11

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

in de boom op de hoogtes waar de extra maaibalkjes zich bevinden.De onderzoekers proberen de machine als eerste uit in zeven jaar oude Evelina. Even bediscussiëren vader en zoon Hupko met onderzoekers Jef Vercammen, Ann Gomand en Alberto Dorigoni het aantal vensters waarmee ze zullen snoeien en de hoogte ervan. Al snel valt het besluit op twee met een beginhoogte van 1,10 en 2 m. De maai-balkjes worden op de juiste hoogte gemon-teerd en de snoeimachine is klaar om te rijden. Maurice Bouwens uit Beek voert de taak uit. Hij heeft inmiddels als leverancier van de BMV-machine aardig wat ervaring met mechanische snoei. Met de korte maai-balkjes vlak bij de stam en de tweede lange maaibalk onder een kleine hoek op zo’n 40 cm afstand van de stam, snoeit Bouwens de rij aan twee kanten. Daarbij topt hij de boom met een horizontale maaibalk op een hoogte van 3,30 m.Het resultaat is duidelijk: ter hoogte van de twee maaibalkjes is een ‘venster’ in de bo-men gesnoeid. Dorigoni: “In Italië zijn we in de winter van 2011/’12 begonnen met de eerste proeven. We zagen afgelopen groei-seizoen nieuwe jonge scheuten ontstaan ter hoogte van de vensters. De bomen her-stellen zich dus op een natuurlijke wijze. Ik ga ervan uit dat we die groeireactie hier ook zullen zien.”

CorrectiesnoeiVervolgens snoeit Bouwens een rij Jona-gold van eveneens zeven jaar oud. Daartoe verplaatst hij de maaibalkmessen iets en ook hierover zijn vader en zoon Hupko tevreden met het resultaat. De meeste andere telers die op de demonstratie zijn afgekomen, zijn eveneens onder de indruk van de werking.In de rijrichting blijven, op de plaatsen

waar de maaibalk net niet komt, wel steil ingeplante gesteltakken zitten. Dat komt omdat de plantafstand op de rij met 1,30 m iets aan de ruime kant is voor een le mur fruitier, meent Dorigoni. “Ga hier nog een keer langs om deze met de hand weg te halen”, adviseert de Italiaanse onderzoeker de telers. Dat zijn ze zeker van plan. “We nemen dan meteen het hangende druip-hout mee”, zegt Gwen, “want daaraan ko-men alleen maar appels die slecht kleuren. Ik schat in dat het ons nog zo’n 20 snoei-uren per hectare gaat kosten, maar het zal

op handdunning besparen”, verwacht hij.Ter afsluiting van de demonstratie zet Bouwens de machine in op een rij in een Jonagoldperceel van zestien jaar oud. Het gaat om een perceel met veel hout, maar waarvan de telers nog één jaar willen oogs-ten en het daarna rooien. In het perceel zit veel kanker en bloedluis. Gwen Hupko wijt het aan de mechanische snoei. “Als je met de hand snoeit, neem je meteen kanker-aantastingen mee. Bij mechanische snoei is daar geen aandacht meer voor geweest. Bloedluis nestelt zich in de kankerplekken en dat liep vorig jaar echt uit de hand.” In overleg met de onderzoekers besluiten vader en zoon op de oude bomen met drie in plaats van twee vensters te werken. Het resultaat is verbluffend. De machine brengt in een paar minuten tijd licht en openheid in de bomen. Dit lijkt op handsnoei, stel-len beiden met enthousiasme vast. Dit is ook precies de werking die we met deze

machine willen bereiken, merkt Dorigoni op. “In Italië snoeiden we ook dit soort bo-men. We denken er nu aan om bij dezelfde bomen op andere hoogtes de vensters te snoeien zodat we opnieuw het oudste hout eruit halen en verjonging krijgen. We creëren daarmee een vervangingssnoei op mechanische wijze.”“Als dit goed uitpakt, kun je de bomen nog wel een paar jaar laten staan”, luidt ook het advies van de andere telers aan de familie Hupko. E

Resultaat bekijken

De Fama-maaibalkmachine kost volgens

de opgaaf van leverancier Agri Com

Service in Mezzolombardo (Italië) 13.000

euro. Inbegrepen zijn dan drie ven-

stermaaibalken, een ondermes (om de

onderste takken weg te snoeien) en een

bovenmaaibalk om te toppen.

Behalve op het bedrijf van Hupko in

Ransberg en de pcfruit-proeftuin Sint-

Truiden, werd de machine op nog een

aantal andere bedrijven in Belgisch- en

Nederlands-Limburg en op de proeftuin

in Klein Altendorf getest. In de loop

van de zomer zal er op studieavonden

en open dagen gelegenheid zijn om de

demoproeven te bekijken. De NFO stelt

haar leden hiervan op de hoogte.

Extra maaibalkjes dichter bij de stam geplaatst,

maken ‘vensters’ in de boom.

De extra maaibalkjes hebben een lengte van 36 cm.

De machine brengt in een paar minuten tijd opnieuw licht en openheid in de bomen

12

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

Binnenland

Zak Junami in de aanbieding

Het aantal aanbiedingen met

appels en peren in de super-

markten blijft beperkt en

tekent de verhouding tussen

vraag en aanbod. Albert Heijn

geeft de consument deze week

25 procent korting op Confe-

rence, waardoor de winkelprijs

uitkomt op € 1,72. Dat is vrij-

wel gelijk aan de actieprijs die

Dirk vorige week hanteerde

voor deze peer. Een kleine,

regionale keten als Emte heeft

deze week Elstar voor € 1,49 in

de aanbieding.

Tegen deze achtergrond is de

actie van Deen met Junami

opvallend. Een relatief groot

volume van anderhalve kg in

een zak is 31 procent afgeprijsd

met een winkelprijs van € 1,99

als resultaat. Omgerekend is

dat ruim € 1,30 per kg. Voor

een conceptras dat tot de duur-

dere in de winkels mag worden

gerekend, is zo’n volume-

aanbieding opmerkelijk. Ook al

omdat voor Junami extra afzet

wordt gezien als het aanbod

Elstar afneemt.

Volume-aanbiedingen zijn deze

week vooral van toepassing

op citrusfruit. Bij Plus kost een

kistje van 3,5 kg sinaasappels

net geen twee euro. Ook C1000

voerde enkele weken geleden

een dergelijke actie waarbij de

prijzen voor de consument ver

onder die van de groothandel

lagen. Ook Lidl heeft deze

week sinaasappels in de aanbie-

ding voor € 1,39 per twee kg.

Kleinfruit blijft duurZachtfruit van goede kwaliteit

is in deze periode van het jaar

schaars en daarmee duur. Dit

valt af te leiden uit de groot-

handelsprijzen. De laatste

rode bessen uit de bewaring

zijn goed te verdelen over de

periode tot de nieuwe uit de

vervroegde glasteelten komen.

De prijzen nemen nog eerder

wat toe dan af en liggen op

de groothandelsmarkten weer

rond de € 3,50 per doosje.

Het prijsverschil tussen Spaanse

en Mexicaanse frambozen

is klein, beide brengen per

doosje meer dan twee euro

op. Dat is maar weinig minder

dan de biologisch geteelde

importframbozen. Hierbij is

duidelijk dat de meerwaarde

van biologische teelt afneemt

naarmate de prijzen van het

gangbare sortiment toenemen.

Bramen komen hoofdzakelijk

uit Mexico en zijn nipt duurder

dan frambozen. Blauwe bessen

komen nog steeds uit Zuid-

Amerika, hoewel de oogst daar

ook in de zuidelijker teeltge-

bieden naar verwachting deze

week is beëindigd.

Buitenland

Nog veel appels in Polen

De voorraad appels in Polen

omvatte begin deze maand

606 miljoen kg. Dat is nog

meer dan vorig jaar en ruim

het dubbele van de voorraad

van 250 miljoen kg per 1 maart

2011. Dat is een opmerkelijk

verschil met de tendens in Eu-

ropa. De Europese appelvoor-

raad per 1 maart was vorig

jaar 18 procent groter en is dit

jaar net iets kleiner dan die

van 2011, zo blijkt uit de voor-

raadramingen van de World

Apple and Pear Association die

het Productschap Tuinbouw in

Nederland heeft verspreid.

De grote voorraad in Polen is

ook zichtbaar in de voorraad-

cijfers per ras. De voorraden

Idared en Shampion zijn groter

dan vorig jaar en het dubbele

van twee jaar geleden. Belang-

rijker zijn die van Jonagold,

Jonagored en Red Jonaprince,

waarvan de afzet wordt be-

moeilijkt door het Poolse

aanbod. De Europese voorraad

Red Jonaprince groeit mede

door de toename van het are-

aal. Op 1 maart 2013 was de

voorraad 22 miljoen kg, vorig

jaar 15 miljoen en in 2011 ruim

11 miljoen kg.

In tegenstelling tot bij Elstar is

de totale voorraad Jonagold,

Jonagored en Red Jonaprince

groter dan twee jaar geleden.

Toen omvatte die ruim 226 mil-

joen kg, begin deze maand on-

geveer 277 miljoen kg met een

Nederlands aandeel van 51 mil-

joen kg. De Europese voorraad

Elstar was begin deze maand

59 miljoen kg groot, waarvan

35 miljoen in Nederland lag.

Twee jaar geleden was 64 mil-

joen en 38 miljoen kg.

Van de zuidelijke rassen Fuji,

Gala en Cripp’s Pink ofwel

Pink Lady zijn de voorraden

nu de kleinste van de laatste

drie jaar. De voorraad Golden

Delicious is enkele procenten

kleiner dan twee jaar geleden.

Dit ras omvat ruim een derde

van de Europese appelvoorraad

en is daarmee nog steeds veruit

het belangrijkste bewaarras.

De voorraad Conference is met

176 miljoen kg ruim 40 pro-

cent kleiner dan vorig jaar. Bij

Abate Fetel is de huidige voor-

raad van 30 miljoen kg zelfs

zo’n 60 procent kleiner dan

in 2011. De voorraad peren in

België en Nederland ontloopt

elkaar slechts enkele miljoenen

kg’s. Na aftrek van de voor-

raad Abate Fetel resteert in

Italië ook nog een hoeveelheid

Conference die ruwweg twee

derde van die in Nederland of

België omvat.

EU consumeert meer vers fruit

De consumptie van vers fruit in

de Europese Unie was in 2011

3 procent hoger dan in 2010,

maar 3 procent kleiner dan het

gemiddelde van 2006 tot en

met 2010. Ook de consumptie

van appels en peren herstelde

zich in 2011 van de daling in

2009 en 2010. Gemiddeld over

alle Europese landen lag de

consumptie van appels en pe-

ren gezamenlijk op ongeveer

20 kg per persoon.

De consumptie van vers fruit

daalde in 2011 het sterkst in

Marktzicht

Het prijsverschil tussen Spaanse en Mexicaanse frambozen is klein.

Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

13

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

België. Opvallend is ook de

daling in vrijwel alle mediter-

rane landen. Misschien dat

de economische crisis ook de

consumptie van vers fruit be-

invloedt, bijvoorbeeld door

een verschuiving naar verwerkt

fruit. Nederland realiseerde de

op een na hoogste toename

in de consumptie, net achter

Oostenrijk. In beide landen

consumeerden de inwoners

ongeveer 10 procent meer vers

fruit in 2011 dan gemiddeld in

de vijf jaar daarvoor.

De consumptie in Duitsland en

Frankrijk daalde net als het ge-

middelde van de Europese Unie

met enkele procenten, blijkt uit

de periodieke monitoring van

de groenten- en fruitconsump-

tie door Freshfel Europe. Hierin

zijn diverse organisaties uit de

groenten en fruitsector verte-

genwoordigd. Dat zijn zowel

organisaties met belangenbe-

hartiging als achtergrond, zoals

de Nederlandse Dutch Produce

Association. Maar ook multi-

nationals als Dole en Univeg

participeren in Freshfel Europe.

Het gedetailleerde rapport met

consumptiecijfers per land is bij

deze organisatie voor € 500 te

verkrijgen.

Eerste Spaanse kersenDeze week kwamen de eerste

Europese kersen weer op de

markt. Het betreft een niche-

product uit de vervroegde

teelt onder glas in het Spaanse

Lleida. S.A.T Edoa realiseert

van half maart tot half april

een productie van ongeveer 70

ton. Een groot deel van deze

productie bestaat uit het ras

Brooks. Deze kersen hebben

een brix-waarde van zeventien

tot twintig. De kersen worden

als luxe product afgezet in de

periode tussen de aanvoer uit

Zuid-Amerika en de productie

van de vollegrond in Spanje.

Belangrijke bestemmingen zijn

de oliestaatjes in het Midden-

Oosten, Singapore en de luxe

supermarkten in Engeland en

Noord-Amerika.

Service2Fruit internationaal

Medewerkers van Service2 Fruit

werken in Polen aan een vesti-

ging van het digitale handels-

platform. Dat meldde Walter

Willems tijdens de presentatie

van de Z3RT spuit in Tiel, waar

hij enkele nieuwe ontwikkelin-

gen over Service2Fruit vertelde.

Tussen Polen en Nederland is

er al wederzijdse handel via de

Nederlandse vestiging van Ser-

vice2Fruit.

Aan het begin van dit jaar is

het handelsplatform ook van

start gegaan in België. “Meer

landen en meer producten”, zo

vatte Willems de doelstelling

kort maar krachtig samen. In

Nederland worden naast fruit

en glasgroenten nu ook cham-

pignons verhandeld. In januari

was 5 miljoen kg product via

het platform verhandeld. Wil-

lems schat het marktaandeel

in Nederland op 4 procent.

“Sommigen dichten ons al een

prijszettende rol toe, maar dat

zou met zo’n beperkt aandeel

nog niet moeten mogen.”

Anton Oostveen

freelance journalist

fruitteelt@nfofruit.nl

Appelvoorraden in de EU per ras x 1.000 kg

mrt 2011 mrt 2012 mrt 2013 mutatie

Annurca 0 1.104 0 -100%Boskoop 5.518 6.047 4.106 -32%Braeburn 96.118 110.968 68.835 -38%Bramley 38.000 34.000 14.000 -59%Cameo 1.221 692 358 -48%Cortland 5.000 500 500 0%Cox Orange 7.060 4.803 2.007 -58%Cripps Pink 55.738 75.389 49.544 -34%Elstar 64.153 86.443 59.344 -31%Fuji 116.039 90.636 59.353 -35%Gala 110.443 104.172 75.840 -27%Gloster 51.350 53.655 63.715 19%Golden Delicious 799.696 892.704 734.722 -18%Granny Smith 97.919 89.642 68.148 -24%Holsteiner Cox 95 742 2 -100%Idared 107.096 194.423 217.031 12%Jonagold 152.444 237.419 178.981 -25%Jonagored 63.886 89.191 75.486 -15%Jonathan 0 80.002 80.000 0%Lobo 15.000 500 0 -100%Morgendurf/imperat 24.617 9.340 14.963 60%Pinova 8.576 8.146 8.407 3%Red Delicious 101.410 90.209 71.263 -21%Red Jonaprince 11.201 15.738 21.503 37%Reinette 17.313 17.124 7.391 -57%Shampion 40.901 81.894 81.900 0%Stayman 0 5.372 2.000 -63%Spartan 2 5 64 ++Overige rassen 157.089 203.728 168.881 -17%

Totaal 2.147.885 2.584.588 2.128.347 -18%

Peervoorraden in de EU per ras x 1.000 kg

mrt 2011 mrt 2012 mrt 2013 mutatie

Abate Fetel 25.465 87.525 30.464 -65%Alexandrina 3.089 5.279 953 -82%Blanquilla 14.160 8.545 4.469 -48%Conference 246.846 296.792 176.297 -41%Doyenne du Comice 1.588 11.543 881 -92%Kaiser 5.428 16.595 7.183 -57%Rocha 21.516 35.230 0  Overige rassen 5.201 9.572 2.627 -73%

Totaal 323.293 471.081 222.874 -53%

Bron: WAPA/PT

In Nederland staat straks de over-

dekte kersenteelt in bloei.

Foto: NFO

14

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

O P I N I EO P I N I E

Zowel voor appels

als peren moet

men zeer tevreden

zijn over het afzet-

seizoen tot nu toe.

Op basis van de voorraadcijfers mogen

telers ook voor de komende weken en

maanden op een vast prijsverloop reke-

nen.

Groot perentekort In Europa zat per 1 maart nog slechts

227.000 ton peren in de bewaring, on-

geveer 40 procent minder dan normaal.

Ten opzichte van de recordhoeveelheid

van vorig jaar ontbreekt zelfs 54 procent

peren. De afzet in februari was ondanks

de voortdurend stijgende prijzen relatief

goed en verschilde slechts 25.000 ton

van normaal. Het is onvoorstelbaar dat

België de laatste maand voor het eerst

een afzet van 30.000 ton overschreed.

In Nederland zat nog amper 60.000

ton de in bewaring. Dit wordt met het

afzettempo van de laatste weken tot

eind mei afgezet. Met geschikte partijen

wachten telers zeker ook tot in de zo-

mer. In tegenstelling tot vorig jaar laat

de kwaliteit van de peren dat ook toe.

De enige vraag is of er meer concur-

rentie van overzee te verwachten is. Tot

eind februari verscheepten Argentinië

en Zuid-Afrika voor de wereldwijde

markten 130.000 ton peren. Als gevolg

van de gunstige omstandighe-

den wordt voor Europa, inclu-

sief Rusland, bijna 88.000 ton

verscheept (+12%). Deze stij-

ging mag u zeker verwachten

van Williams, maar voor het

daaropvolgende ras Packham’s

Triumph hoeft dit niet het

geval te zijn. Dit ras kunnen

Zuid-Afrika en Argentinië ook

goed op andere afzetmarkten

kwijt, zoals Azië of Afrika.

De prijsontwikkeling voor

de Europese Conference was

de afgelopen maanden heel

opmerkelijk. Bij aanvang in

het najaar lag de prijs op een

relatief hoog niveau die tot

de jaarwisseling nauwelijks

veranderde om vervolgens een

prijsrally in te gaan met een

stijging tot 110 tot 115 euro

per 100 kg (+40%). Dit niveau

werd de afgelopen jaren wel-

iswaar aan het eind van het

seizoen bereikt, maar nooit half maart.

Minder appels Bij appels is ook een positieve ontwikke-

ling in de afzet te bespeuren. In Europa

zat op 1 maart 2.110.000 ton appels in

bewaring, ongeveer 450.000 ton minder

dan vorig jaar. Dit zorgt voor voldoende

buffer om eventuele afzwakkende afzet

in de komende weken te overleven zon-

der negatieve effecten op de prijsvor-

ming. In vergelijking met afzetseizoen

2010/’11 - waarbij appels in de zomer

van 2011 schaars werden - ontbreekt het

op dit moment aan 120.000 ton. Deze

uitstekende positie wordt echter teniet

gedaan door de recordvoorraad in Polen

van dit moment. Die Poolse voorraad

neemt de afzetmarkten in Oost-Europa

in bezit. Daardoor is er nauwelijks een

Europese productstroom van west naar

oost mogelijk. Bovendien staat Polen

onder sterke prijsdruk en heeft het

zich nog niet volledig vrijgemaakt van

de mechanisch bewaarde Idared en

Jonagold in de oostelijke regio’s. Daar

spreekt met nog van verkoopprijzen

van 18 tot 23 euro/100 kg. Volgens

Poolse verklaringen stijgen de prijzen de

komende weken bij een volledige over-

gang naar ULO-appels, maar dat leidt

niet tot aankopen zoals in voorgaande

jaren.

West-Europa moet daarom zijn verkoop

van Jonagold/Jonagored sterker op de

binnenlandse markt richten. Behulp-

zaam daarbij is de vroege onderbreking

in de continuïteit van de afzet van Elstar

en Braeburn. Elstar is waarschijnlijk om-

streeks april nog slechts in beperkte hoe-

veelheden beschikbaar. Bovendien blijft

de toename van het aanbod van over-

zeese appels binnen de perken. Tot me-

dio maart is in Europa slechts 17.300 ton

Gala aangekomen. Weliswaar 6.000 ton

meer dan vorig jaar, maar ten opzichte

van de normale hoeveelheid in 2011

is slechts de helft van de hoeveelheid

beschikbaar. De exporteurs beschikken

over alternatieve afzetmarkten in Azië

en de Verenigde Staten. De prijsstel-

lingen van 120 tot 145 euro/100 kg zijn

bij de grootwinkelbedrijven in Europa

namelijk niet afdwingbaar.

Helwig Schwartau, AMI Bureau Hamburg

Vertaling: Caroline van Assche

vakredacteur Fruitteelt

Solide markt pitfruit

Nederlandseuitbetaalprijzen

Conference 65-75mm

0

20

40

60

80

100

120

36 40 44 48 52 4 8 12 16 20 24 28KW

2012/13 2011/12 2010/11

Euro/100kg

© AMI

14

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

ming. In vergelijking met afzetseizoen

2010/’11 - waarbij appels in de zomer

van 2011 schaars werden - ontbreekt het

op dit moment aan 120.000 ton. Deze

uitstekende positie wordt echter teniet

gedaan door de recordvoorraad in Polen

van dit moment. Die Poolse voorraad

neemt de afzetmarkten in Oost-Europa

in bezit. Daardoor is er nauwelijks een

Europese productstroom van west naar

oost mogelijk. Bovendien staat Polen

onder sterke prijsdruk en heeft het

zich nog niet volledig vrijgemaakt van

de mechanisch bewaarde Idared en

Jonagold in de oostelijke regio’s. Daar

spreekt met nog van verkoopprijzen

van 18 tot 23 euro/100 kg. Volgens

Poolse verklaringen stijgen de prijzen de

Jonagored. Foto: NFO

Uw partner voor het machinaal snoeien van fruitbomen zowel zagen als knippen, in Zuid-West Nederland!

Kees Dominicus+ Amaliaplein 61

4424 HA Wemeldinge) 06 229 00 915

* keesdominicus@kpnplanet.nl

fruit-dominicus 120504.indd 1 04-05-2012 14:28:09

Geb

r. B

on

en

kam

p:

Uw

vert

rou

wd

e r

eg

iod

eale

r

Gebr. Bonenkamp b.v.Partner in de fruitteelt

info@gebrbonenkamp.nl

WWW.GEBRBONENKAMP.NL

TielTel: 0344-820344

IJsselsteinTel: 030-6880999

fruit-bonenkamp 130305.indd 1 06-03-13 11:55

Uw partner voor het machinaal snoeien van fruitbomen zowel zagen als knippen, in Zuid-West Nederland!

Kees Dominicus+ Amaliaplein 61

4424 HA Wemeldinge) 06 229 00 915

* keesdominicus@kpnplanet.nl

fruit-dominicus 120504.indd 1 04-05-2012 14:28:09

Geb

r. B

on

en

kam

p:

Uw

vert

rou

wd

e r

eg

iod

eale

r

Gebr. Bonenkamp b.v.Partner in de fruitteelt

info@gebrbonenkamp.nl

WWW.GEBRBONENKAMP.NL

TielTel: 0344-820344

IJsselsteinTel: 030-6880999

fruit-bonenkamp 130305.indd 1 06-03-13 11:55

Complete ULO Techniek CO2 scrubbers N2 generatoren

tel. 078 - 6733648 Bezoek ons op: www.storex.nl

Laat Schulp uwfruit flessen!

www.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlwww.schulp.nlSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenSchulp Vruchtensappen, BreukelenTelefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: Telefoon: 0346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 300346-25 96 30

fruit-houg 121214.indd 1 14-12-12 12:13

Ook aanwezig zijn

bij Prognos?

Zie www.nfofruit.nl

Deze Fruitteeltdag groeit in populariteit, waardoor de huidige locatie voor het aantal standhouders te klein werd. Vanaf dit jaar vindt de beurs plaats in de Zeelandhallen te Goes.Kijk op www.nfo-evenementen.nl voor meer informatie.

Ook als standhouder deelnemen aan de

Zeeuwse Fruitteeltdag op 7 juni 2013?

16

Frui

ttee

lt 1

2, 2

3 m

aart

201

3, j

aarg

ang

103

TeeltGrootfruit

Koppen snoeien voor meer licht

Veelal zijn bij hogere bomen,

voorafgaande aan de snoei, de

koppen gesnoeid. Vorig jaar

hebben telers op een aantal

bedrijven, vanwege de vorst-

schade, in appelaanplanten be-

wust bovenin de boom minder

ingegrepen dan gebruikelijk is.

Nu is het wel belangrijk om dat

deze winter te corrigeren. Te

veel hout in de kop neemt veel

licht weg. Een duidelijk smalle

kop geeft een veel betere licht-

doorlatenheid ook voor de rij

die er naast staat. Bovendien is

het lastig om met de spuit alles

goed te bedekken wanneer de

kop te hoog of te breed is.

Mechanische snoei. Voor

telers die mechanische snoei

hebben toegepast, is de snoei

behoorlijk vereenvoudigd,

maar het is wel noodzakelijk

een goede correctiesnoei uit

te voeren. Wanneer u al meer-

dere jaren mechanisch snoeit,

is het niet ondenkbaar de

koppen weer eens te snoeien

met een hoogwerker om het

zware hout te verwijderen en

voldoende licht te garande-

ren. Correctiesnoei is nodig

om kwaliteit te waarborgen.

Zwak, hangend hout waar de

machine niet bij kan zult u zelf

moeten verwijderen. Creëer

daarnaast voldoende ruimte

zodat u de andere kant van de

rij kunt blijven zien en u er niet

werkelijk een muur van maakt.

Voordeel blijft ten opzichte

van traditionele snoei dat u

het ongeschoolde mensen kunt

laten doen en dat het sneller

gaat. Maar zodra de kwaliteit

onderuit gaat vanwege te wei-

nig handwerk in de boom cre-

eert u meer nadelen dan voor-

delen wat niet de bedoeling is

van mechanische snoei.

Maatwerk. Mechanische snoei

is maatwerk. In sommige kop-

pen zijn hele mooie scheuten

gegroeid met allemaal een

eindknop. Om circa eind april

(roze knop) deze scheuten

mechanisch te verwijderen kan

ongewenste groei en een min-

der vruchtbare kop opleveren.

Beter is het dan te wachten tot

na de oogst.

Ontwikkelingen. Onlangs

werd de venstersnoeimachine

van de Italiaanse fi rma Fama

gedemonstreerd (zie artikel op

pagina 10). Al met al is er veel

ontwikkeling op het gebied

van mechanische snoei dat als

doel heeft de teeltwerkzaam-

heden eenvoudiger te maken

en te komen tot een effi ciën-

tere inzet van arbeid. Voor de

teler is het er echter niet direct

eenvoudiger geworden omdat

u goed moet kijken naar uw

aanplant wat betreft groei, op-

bouw en kwaliteit. U moet zelf

de keuze maken met betrek-

king tot het tijdstip van snoei.

Een nog belangrijker aspect is

een goede dunning nastreven

en blijven corrigeren met de

snoeischaar.

Joris Wisse

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

jcwisse@caf.nl

Gewas-bescherming

Grootfruit

Schurft is de meest besproken schimmel

Schurft (Venturia app) is de

meest besproken schimmel in

de fruitteelt. Met name vorige

jaar was de schurftbestrijding

zeer intensief. Op appel (ventu-

ria inaequalis) gaat het om een

andere schimmel dan op peer

(venturia pirina). De schimmels

hebben veel overeenkomsten,

maar de laatste jaren zijn er

aanwijzingen dat er toch ver-

schillen zijn in de levenscyclus.

Exacte details zijn niet bekend.

De uitstoot van ascosporen ge-

schiedt gedurende de primaire

periode. Globaal is dat de pe-

riode van het rijp zijn van de

ascosporen tot de tweede helft

van juni. De snelheid van de

potentiële ascosporenuitstoot

is afhankelijk van de weersom-

standigheden.

Het verloop van de infectie bij

appel en peer gaat wel rede-

lijk gelijk op en kan ontstaan

door conidiën of ascosporen.

Ascosporen zijn algemeen

voorkomend. Ze ontwikkelen

zich door de groei van myce-

liumdraden vanaf bestaande

schurftvlekken op afgevallen

blad. Bepalend voor het op-

treden van een schurftinfectie

door ascosporen zijn:

• Rijpe ascosporen en daarmee

uitstoot van het aangetaste

blad van vorig jaar.

• Regen (>0,2 mm) gevolgd

door een bladnat-periode en

een positieve temperatuur bo-

ven 0 °C.

• Groene delen aan de boom.

Kiembuis. Nadat de ascospore

is gekiemd, stopt de kiembuis

met groeien wanneer het

droog wordt. Als binnen acht

uur alles weer nat wordt, gaat

de groei weer verder en kan er

alsnog infectie ontstaan. Voor

het verder groeien zijn ook

dauw en mist voldoende. Blijft

het langer dan acht uur droog

dan sterft de kiembuis en blijft

infectie uit. De tijdsduur tussen

uitstoten en binnendringen

van ascosporen is afhankelijk

van de temperatuur. Mills (on-

derzoeker uit USA) ontdekte

de relatie tussen tijd en tem-

peratuur. Hij maakte de Tabel

van Mills. De eerste kiembui-

zen dringen binnen in het

product bij: het aantal uren x

de gemiddelde temperatuur =

100. Bij 140 (vroegere norm) is

al een groot gedeelte binnen-

gedrongen.

Conidiën. In situaties waar-

bij de infectie niet of slechts

curatief is bestreden, komt de

schimmel naar buiten. Zo’n

schurftvlek is in feite een groot

aantal dicht tegen elkaar

staande steeltjes (conidiën-

dragers) met daarop conidiën.

Infecties door conidiën komen

voor in geval van:

• Een situatie met takschurft

op peer. Dit is een driejarige

cyclus die is ontstaan door

schurftaantasting in het

voorgaande jaar op toen nog

kruidachtige scheuten. De aan-

tasting zit opgesloten in een

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

Werkwijzer

Een snoeidemonstratie. Blijf corrigeren met de snoeischaar. Foto: NFO

17

Fruitteelt 12, 23 maart 2013, jaargang 103

Volop in bloei

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring

soort bolletjes, net op of onder

de bast, die openbarst.

• Een klein aantal appelper-

celen waar afgelopen zomer

schurftaantasting is ontstaan

en waar nu veel niet-

afgerijpte kruidachtige

scheuttoppen, al dan niet

met een oud blaadje,

voorkomen.

In percelen met conidiën

is extra waakzaamheid

geboden. Enerzijds

vindt infectie sneller

plaats doordat regen

niet noodzakelijk is.

Een dauwnacht, mist of

nevel is voldoende om

tot infectie te komen.

Daarnaast zit de bron

van sporulatie dichtbij

de nieuwe te bescher-

men groene delen op de

boom.

Preventief. Bestrijd met

een preventieve aanpak.

De middelen captan (Mal-

vin of Merpan) en Delan zijn

hiervoor algemeen geschikt.

Syllit Flow kunt u (uit oogpunt

van resistentiemanagement)

enkele malen preventief inzet-

ten of is in stopspray bruikbaar

maar wel wat lastig mengbaar.

Het etiket claimt een licht

curatieve werking waaraan u

niet te veel rechten moeten

ontlenen. Een voordeel van Syl-

lit Flow, en overigens ook een

nevenaspect van koperblad-

voedingen, is de werking op

conidiën. Curatief bestrijden

is spuiten bij begin infectie, er

is dan al wat schimmelweefsel

gevormd. Middelen zijn Cho-

rus, Scala en Score belangrijk

is een tijdige inzet en altijd in

combinatie met een betrek-

kingsfungicide.

Gebruik RIMpro als hulpmid-

del in de schurftbestrijding

en stem de intensiviteit van

uw bestrijding af op basis van

perceelhistorie, weersomstan-

digheden en snelheid van ge-

wasontwikkeling. Kortom zorg

voor bedekking van de groene

delen gevolgd door vruchten.

Na de primaire periode is on-

der normale omstandigheden

de kans klein dat later dat jaar

nog (veel) aantasting ontstaat.

Er zijn wel bespuitingen nodig

om eventuele uitbreiding te

voorkomen, dit in combinatie

met vruchtrotbestrijding.

Ferdy Tolhoek

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

ftolhoek@caf.nl

Klein- en steenfruit

Snoeiplanning opstellen

Maak de komende weken een

goede snoeiplanning. Probeer

voor de bloei het grootste deel

van de snoei afgerond te heb-

ben. Late snoei tijdens en na

de bloei geeft vaak meer afge-

broken knoppen en meituiltjes.

Uiteraard kunt u het gewas in

deze periode nog wel eens met

de snoeischaar nalopen gericht

op (vrucht)kwaliteit. Snoei-

ingrepen bij kers en pruim kunt

u het beste over het groeisei-

zoen verdelen.

Lichtopvang. Op de meeste

steenfruitpercelen is kort na de

oogst al dik hout bovenin het

gewas weggenomen ten be-

hoeve van de lichtopvang. Kort

voor de bloei kunt u bij een

overzichtelijker wintersilhouet

het beste overheersende, steile

groeitakken met de takken-

schaar in de rest van de boom

tot op een stomp wegnemen.

Tevens kunt u een overmaat

aan vruchthout wegnemen of

verenkelen. De groeikrachtige

scheuten die in het seizoen

ontstaan, kunnen tussen bloei

en oogst nog getopt worden

ten behoeve van een open, snel

opdrogend gewas. Loop ook

de jonge bomen al eens na op

‘verkeerde takken’. Sterk over-

heersende, steile groeitakken

verstoren anders de komende

jaren de boomopbouw � ink.

Knip ook de hergroeischeutjes

en kransscheuten in de kop-

pen kort terug. Vooral boven

in de boom dient u bij oudere

percelen steeds consequenter

te snoeien voor voldoende

lichtopvang. Door onderin de

boom wat langere stompen

aan te houden van circa 25-

30 cm, stimuleert u nieuwe

scheutvorming. Bovenin de

boom kan korter, op circa 10-

15 cm, gestompt worden, zeker

als bijvoorbeeld bij pruim geen

extra vertakking gewenst is.

Breken. Eventueel kunt u

er (beperkt) voor kiezen om,

naast het op een stomp zetten

van te sterke en steile groeitak-

ken, bij een tekort aan vrucht-

hout bij jonge bomen enkele

takken op stomplengte iets in

te knippen en vervolgens te

breken. Deze takken dient u

dan wel met een touwtje of

liever nog een juk weer vast te

zetten. Anders breekt bij wind

de tak alsnog af. Doe dit alleen

als komend seizoen productie

gewenst is. Zet altijd een aan-

tal knippen in de boom om

de vorming van nieuw hout te

bevorderen (verjonging). Het

uitbuigen van takken stimu-

leert geen vernieuwing. Pas dit

dus in steenfruit beperkt toe

en combineer altijd met enkele

knippen op stompen.

Tip. Pas het kerven van de

harttak, om vorming van

zijscheuten bij jonge kersen

te stimuleren, pas toe als de

betreffende knoppen bijna

in bloei staan en alleen als de

weersomstandigheden ge-

schikt zijn. In de praktijk zien

we vaak infecties van deze

wonden door bacteriën en/of

schimmels. Kies bij noodzaak

van kerven enkele droge da-

gen uit en dek de wonden ge-

lijk af met een fungicide.

Heino van Doornspeek

Vlamings BV

Heino.van.Doornspeek

@Vlamings.nl

Meituiltje in kers. Foto: Caroline van Assche, NFO

18

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.

Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: info@nfofruit.nl

E-mail redactie: fruitteelt@nfofruit.nl Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen

RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde

Advertentie-acquisitieBureau Van VlietRobert MondelaarsRemco WijnhoutPostbus 20, 2040 AA Zandvoortr.wijnhout@bureauvanvliet.comTelefoon: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijDeltaHage, Den Haag

VormgevingRichard van Rheenen, Grafisch!OK

Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-

mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C O L O F O N

nfo agenda

TE KOOPKersenbomen op Gisela 5. 20 Vanda, 250

Regina, 200 Karina, 40 Stella, 90 Lapins, alles

4tak+. Tel. 06 5146 2813.

Koelaggregaat 3 pk. Prestcold 7.000 kcal bij -5

en +35 °C. Verdamper Helpman met 3 ventila-

toren. Geschikt voor 40.000 kg appels. € 1250.

Tel. 06 5515 8613.

Gebruikte boompalen 250 x 5/6 cm, 2.300

stuks en 180 st. 300 x 8/10 cm.

info@appeleboar.nl. Tel. 06 2245 4865.

7.000 gebruikte boompalen.

Tel. 06 5128 6200.

Z.g.a.n. fertigatie-unit met EC-regeling.

Net APK gehad bij Van Gaal Beregening.

Tel. 06 2368 6794.

GEVRAAGDSnoeiwerk. Tel. 0345 651 457.

Vangbandje

NFO Algemene Ledenvergadering

Donderdag 18 aprilJaarlijkse ALV met in het alge-

meen gedeelte een lezing van dr.

ir. Ernst van den Ende, algemeen-

directeur Plant Sciences Group.

Aanvang huishoudelijk gedeelte:

12.30 uur; aanvang algemeen ge-

deelte: 15.00 uur (ontvangst vanaf

14.30 uur). Daarna tot 18.00 uur

gelegenheid tot netwerken. Loca-

tie: Restaurant de Betuwe, Kellen-

seweg 7, 4004 JB Tiel.

Noord-Holland Excursie naar Polen van 8 tot 12

juli. Wie meer informatie wil of

wil deelnemen aan deze excursie

kan zich opgeven via de e-mail:

nfo.kring.nh@hotmail.com.

U ontvangt dan het complete pro-

gramma. De kosten bedragen circa

€ 950 per persoon.

LimburgNoord- en Midden-LimburgWoensdag 3 april

De NFO houdt een bijeenkomst

over bodemmoeheid bij herinplant

op zandgronden. Certis gaat in op

de toekomst en beschikbaarheid

van metam-natrium. Drie PPO-

onderzoekers geven de laatste on-

derzoeksresultaten van het project

Teelt de grond uit; bodemmoeheid

resistente onderstammen en biolo-

gische grondontsmetting. Locatie:

Hotel Asteria, Maasheseweg 80A,

5804 AD Venray. Aanvang: 19.30

uur.

Zeeland/Noord-Brabant

Oost-Brabant Woensdag 3 april

De NFO houdt een bijeenkomst

over bodemmoeheid bij herinplant

op zandgronden. Certis gaat in op

de toekomst en beschikbaarheid

van metam-natrium. Drie PPO-

onderzoekers geven de laatste on-

derzoeksresultaten van het project

Teelt de grond uit; bodemmoeheid

resistente onderstammen en biolo-

gische grondontsmetting. Locatie:

Hotel Asteria, Maasheseweg 80A,

5804 AD Venray. Aanvang: 19.30

uur.

Zuid-HollandVijfheerenland en Alblasserwaard

Studieclub. Dit jaar kunt u weer

deelnemen aan de studieclub van

de afdeling Vijfheerenland en

Alblasserwaard. De club krijgt be-

geleiding van twee medewerkers

van de CAF. De kosten zijn 75 euro

per persoon. Meerdere personen

van één bedrijf die zich inschrijven

betalen 37,50 per persoon. Voor

meer informatie en inschrijven,

kunt een e-mail sturen naar Jan

van Buuren, info@vanbuurenfruit.

nl, of tel. 0345 641 937.

Noord-Hollandse Fruitteeltdag

Vrijdag 14 juniThema: Telen met e(en)missie.

Dit jaar heeft de organisatie van

de Noord-Hollandse Fruitteeltdag

als thema: Telen met een missie.

Het is haar missie om de emissie

van gewasbeschermingsmiddelen

te beperken. De nadruk ligt dan

ook op spuittechniek en doppen-

keuze. Er zijn tal van machines

op deze dag die worden gede-

monstreerd. Ook worden andere

noviteiten en natuurlijk eigen

vindingen getoond. Daarnaast

is er buiten en binnen een beurs

met een nog steeds groeiend

aantal standhouders. De mecha-

nisatiecommissie nodigt u uit om

voorafgaande aan de Fruitteeltdag

deel te nemen aan de excursies

op diverse fruitbedrijven onder

leiding van deskundigen. Locatie

Fruitteeltdag: Transportbedrijf

Jan Hoek, Driebanweg 2, 1607 ML

Hem. Aanvang excursies: 10.30 uur,

het vertrekpunt is bij Jan Hoek.

Aanvang Fruitteeltdag: 13.00 uur.

AgendaberichtenAgendaberichten voor deze

rubriek kunt u indienen tot

maandagochtend 09.00 uur

van de eerste week waarin

de redactie het bericht moet

plaatsen. In principe plaatst

de redactie het bericht in

twee achtereenvolgende

bladen. De Agendaberichten

opgeven via het digitale

formulier op de homepage

van www.nfofruit.nl >

Vakblad Fruitteelt.

Wanneer dit problemen op-

levert, stuur dan uw bericht

naar de redactie via e-mail

fruitteelt@nfofruit.nl.

Noord-Hollandse Fruitteeltdag

2012. Foto: Herman Bus, NFO

VUURPOTTEN

1 pallet à 270 vuurpotten

à EUR 6,10per vuurpot excl. BTW

Diameter pot 18 cm – Hoogte 22 cm – Afvulhoogte 17 cmInhoud vuurpot ± 4,3 liter ± 4 kg paraffine – Brandduur ± 10 uur

Bestellingen en/of informatie:Leduc Chemie BV - mailbox@leduc-chemie.nl of 029425 38 39

fruit-le duc 130319.indd 1 19-03-13 12:24

fruit-van beelen 120112.indd 1 13-01-2012 14:02:50

Van den Oever VOF.Metalen Anti-diefstal sproeiers,Geschikt voor (nachtvorst)beregening.

06-41428748 / markvdoever79@hotmail.com

fruit-vd oever 130314.indd 1 14-03-13 13:44TE KOOP GEVRAAGD:

- SCHILAPPELEN

- INDUSTRIE-

APPELENBlokzijlerdwarsweg 12, MarknesseTel 0527-203917, Fax 0527-203944Mob. 06-53294479

Wat is uw Fruitbedrijf waard?OvernameToekomstige woningbouw / industrie of natuurMaatschappenWetvoorkeursrecht Gemeenten

Ons kantoor is gespecialiseerd in de Nederlandse fruitsector op het gebied van:

NIEUWE PACHTRECHT (KORTE PACHT)BOOMGAARDENTAXATIESONTEIGENING EN SCHADEREGELINGENAAN- EN VERKOOP BEGELEIDINGGEWASSCHADE

Neem vrijblijvend contact met ons op.

Van Gellicum Vastgoed b.v.Roodseweg 114156 AP Rumpt (Geldermalsen)0345 - 651635 06 - 51260930www.vangellicumvastgoed.nl

Rentmeesters- Makelaars- & Taxatiekantoor

VAN GELLICUM VASTGOED b.v.

Van RooijenISOLATIE SYSTEEMBOUW B.V.

Specialisten in het bouwen van: Koel- en vriescellen

Geconditioneerde ruimtes

Cellen voor ULO-bewaring

Renovatie ULO-cellen

Aftesten van ULO-cellen

Adresgegevens:Koekoeksbloem 11

6665 HG DrielThe Netherlands

T +31 (0)26 474 27 88F +31 (0)26 474 27 88M +31(0)6 3853 07 21

E info@vrisolatie.nlI www.vrisolatie.nl

“Gewoon doen”

www.bayercropscience.nl

“Als de bloei van de peren afgelopen is en de groeiom-

standigheden goed zijn spuiten we op geel-oranje eitjes

Movento met voldoende water. Een goede opname van

Movento is belangrijk omdat het product zich door de

boom moet verspreiden. Wanneer de eitjes uitkomen

en de larven aan de jonge bladeren gaan zuigen wordt

hun ontwikkeling gestopt en breidt de populatie zich

niet meer uit. Movento is veilig voor roofwantsen en

oorwormen die de bestrijding dan over moeten nemen

zodra Movento is uitgewerkt. Deze strategie heeft goed

uitgepakt en we hebben in de zomer weinig last meer

gehad van deze lastige plaag”.

VOF H.J. van Lutterveld,

fruitbedrijf te Kesteren

Geb

ruik

gew

asb

esch

erm

ings

mid

del

en v

eilig

.

Lees

vóó

r ge

brui

k ee

rst

het

etik

et e

n d

e pr

oduc

tinfo

rmat

ie.

PERENBLADVLOBESTRIJDINGPERENBLADVLOBESTRIJDING

MET MOVENTO

TIMING EN OMSTANDIGHEDEN ZIJN BELANGRIJK