Fruitteelt 05 v03 · 2016. 12. 12. · maakt kan worden op deze dieren die schadelijk kunnen zijn...

weekblad van de neder landse fruitte lers organisat ie

fruitteelt 2 februari 2013, jaargang 103, nr 5

Wie investeert stuit op dilemma’s | Geld verdienen met licht

Eerste deel van de serieMechanische snoei

2

Inhoud

RubriekenNFO-info 3Deze week 4Marktzicht 14Werkwijzer 16Lezerspagina 18Uitgelicht 18Agenda 19

6 Kengetallen spiegelen eigen bedrijf

8 KCB geeft inkijkje in kwaliteitcontrole

10 Investeren in verlichting loont

12 Snoei in de zomer niet mechanisch

Mechanisch snoeien in de zo-mermaanden leidt al snel tot hergroei en elke teler weet dat dat niet gewenst is.

Foto: Fruitconsult

6

8

10

12

14

Coverfoto

KERSENBOOMKWEKERIJ

Peter DurletTegelrijstraat 74 - B-3850 Nieuwerkerken - BELGIË

[email protected]: +32 478 98 98 45 • Tel+Fax: +32 11 58 33 37

BVBA

SABRINA® CovSAMBA® SumsteVANDACARMENTECHLOVAN...

SATIN® SumeleKORDIALAPINS...

RUBINREGINASWEETHEART® Sumtare...

VROEG

MIDDEN

LAAT

VROEG

AANBOD

2013

Fruitteelt 5, 2 februari 2013, jaargang 103

3

het beleid ish e t b e l e i d i s

infonfo

BemestingsbeleidHet huidige bemestingsbeleid

is uitgegroeid tot een verzame-

ling gebruiksnormen met veel

voorschiften. De NFO heeft de

normen en voorschriften voor

de fruitteelt geordend en ge-

plaatst op www.nfofruit.nl. Ze

stelt zich op het standpunt dat

het nieuwe beleid moet uitgaan

van vertrouwen in plaats van

wantrouwen. Het vijfde Actie-

programma Nitraatrichtlijn voor

de periode 2014-2017 moet hier

invulling aan geven. Nederland

en de Europese Commissie on-

derhandelen de komende maan-

den over dit beleid.

Gewassen dienen bemest te

worden op basis van bodemtoe-

stand, mineralisatie, weersom-

standigheden en productie. Dit

houdt in dat er geen generieke

N-totaal gebruiksnormen moge-

lijk zijn waarbij maxima gelden

voor de hoeveelheid N die telers

mogen geven. De overheid heeft

aangegeven dat P-gebruiksnor-

men van 2013 de eindnormen

zijn. Bemesting puur bekijken

vanuit P-gebruiksnormen gaat

echter voorbij aan de noodzaak

voor het afdekken van onder-

stammen en bodemvruchtbaar-

heid. De NFO wil dat er een

extra vrijstelling komt voor deze

toepassing. Onpraktische voor-

schriften die de bedrijfsvoering

zwaar hinderen, moeten worden

aangepast. Bij de fruitteelt gaat

het dan om het jaarrond kunnen

uitrijden van vaste mest op alle

grondsoorten.

Cao Open Teelten Nadat de vakbeweging vorige

week formeel groen licht gaf,

ging de NFO na lang aarzelen

akkoord met het onderhande-

lingsresultaat voor een nieuwe

cao. Deze cao heeft een looptijd

van twee jaar en voorziet in

een loonsverhoging van 1,375

procent per jaar. De vakbonden

FNV Bondgenoten en CNV Vak-

mensen en LTO Nederland, NFO,

KAVB en Anthos bereikten 7

januari een onderhandelingsre-

sultaat. Tijdens die bespreking in

de regiegroep Cao Open Teelten

was er nogal wat weerstand

bij de sectoren. Daarop werd

besloten een bedenktijd en een

schriftelijke raadpleging in de

sectoren te houden. Nu blijkt dat

alle sectoren, zij het met diverse

kanttekeningen, zich toch aan

het akkoord hebben verbonden.

Behalve procedurele bezwaren

had de NFO inhoudelijke bezwa-

ren tegen de Cao Open Teelten.

De NFO heeft de opvatting dat

de verhoging van de salaris-

sen aan de hoge kant is. Zij

had begrepen dat het opnieuw

onderhandelen door menigeen

werd gezien als risicovol. Het

is slechts onder die druk dat

de NFO instemt met het resul-

taat waarbij nog wel, bij het

uitschrijven van het akkoord,

enkele punten gewijzigd dienen

te worden. De NFO vindt het

heel belangrijk dat regelingen

zoals de gelegenheidswerk- en

seizoenwerkregeling doorlopen.

De fruitsector maakt hier veel

gebruik van. De regelingen kun-

nen alleen toegepast worden als

er een cao is. Ook is het goed

dat er een regeling komt voor

de zaterdaghulpen.

Voordat de onderhandelingen

beginnen voor een volgende cao

wil de NFO overleg in werkge-

versverband om tot een nieuwe

insteek te komen.

Een tijdelijke verbod

op alle neonicotinoï-

den waar de Tweede

Kamer toe oproept,

schaadt de geïnte-

greerde gewasbescherming. Volgens de

NFO is het ook zeer de vraag of de bijen-

stand daarmee geholpen is. Nadat vorige

week een rapport uitkwam van EFSA,

waarin alle wetenschappelijke informatie

over de risico’s van drie neonicotinoïden

toegepast als zaadcoating op een rij gezet

was, kwamen van alle kanten de reacties

en persberichten los. Er zijn partijen die er

voor pleiten direct de toelatingen van alle

neonicotinoïden in te trekken. De NFO

ziet daar in Nederland geen reden toe.

Eén van de onderzochte insecticide is

imidacloprid (Admire) die in de fruitteelt

een toelating heeft als gewasbehandeling.

Het onderzoeksresultaat van de EFSA naar

het gebruik als gewasbehandeling wordt

aanstaande zomer verwacht. Bij de beoor-

deling voor gewastoepassingen worden

ook acetamiprid (Gazelle) en thiacloprid

(Calypso) meegenomen. Gazelle en Ca-

lypso kan de fruitsector niet missen. Extra

voorzorgsmaatregelen zijn onvermijdbaar,

maar die moeten volgens de NFO wel op

EU-niveau plaatsvinden. De NFO adviseert

haar leden, wanneer zij gewasbescher-

mingsmiddelen inzetten die een risico

kunnen zijn voor bijen, de voorschriften

om bijen te beschermen te volgen.

De Tweede Kamer nam 25 januari een

motie aan waarin staatssecretaris Sharon

Dijksma werd opgeroepen te pleiten voor

een Europees moratorium op neonicoti-

noïden, tenzij onomstotelijk is vastgesteld

dat de toepassing veilig is voor bijen. De

NFO vindt dat niet de politiek, maar we-

tenschappelijke beoordelingen van EFSA

en Ctgb leidend moeten zijn.

De te grote bijensterfte vraagt om een

oplossing. Echter, een te sterke focus op

de mogelijk schadelijke effecten van ge-

wasbeschermingsmiddelen, werkt eerder

negatief dan positief. Deze aandacht gaat

ten koste van de aandacht voor de hoofd-

oorzaak van bijensterfte. Volgens deskun-

digen en veel bijenhouders is namelijk de

varroamijt de hoofdoorzaak.

Jaco van Bruchem

[email protected]

Emotionele bijendiscussie

Uitgelicht

Niet de politiek moet besluiten over toelating van gewasbe-

schermingsmiddelen, maar wetenschappelijke beoordelingen

over de schadelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen voor

bijen moeten leidend zijn.

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

4

Deze week

Tineke Cevaal, secretaresse

van de NFO, verlaat met

ingang van heden haar Zoe-

termeerse werkplek. Tineke

gaat met pensioen en kan

zich nu geheel storten op

haar hobby; het maken van

verre reizen.

Tineke kwam op 1 mei 2001

de NFO versterken nadat ze

carrière had gemaakt bij het

Cbtb en LTO Nederland.

Velen onder u zullen in die

bijna twaalf jaar wel eens

met haar hebben getelefo-

neerd en ge-e-maild. En het

kan haast niet anders dan

dat dit altijd opgewekte ‘ge-

zicht’ van de NFO achter de

telefoon of achter de com-

puter bij u een goed gevoel

achterliet. Haar opgewekt-

heid en levendige karakter

gaan we bij de NFO dan ook

zeker missen. Wij wensen

Tineke nog veel gezonde

jaren toe.

Tineke Cevaal, het ‘gezicht’ van

de NFO. Foto: NFO

Tineke Cevaal met pensioen

Als fruittelers vanaf 1 februari 2013

bij de Cross Compliance Controles

geen gewasbeschermingplan heb-

ben, leidt dit tot een korting van 3

procent op de inkomenssteun. Dat

meldt de Nederlandse Voedsel- en

Warenautoriteit. Voor fruittelers

kan het gaan om een korting op

de subsidie voor de Brede Weerver-

zekering. De NVWA kreeg van de

Europese Commissie de opdracht om

bij de Cross Compliance Controles

niet langer een herstelmogelijkheid

te bieden voor het ontbreken van

het gewasbeschermingplan, maar

onmiddellijk te korten.

De NFO vindt het onredelijk dat

er, mogelijk in het laatste jaar van

het gewasbeschermingplan, zwaar-

dere sancties komen. Het is voor de

NVWA echter niet mogelijk de op-

dracht van de Europese Commissie

naast zich neer te leggen.

Bij de evaluatie van het Convenant

Gewasbescherming is geconstateerd

dat het gewasbeschermingplan niet

of nauwelijks bijdraagt aan een

geïntegreerde gewasbescherming.

Gewerkt wordt aan een alternatieve

aanpak. Bij deze aanpak voeren

gewasbeschermingadviseur en teler

in een adviesgesprek waarin zij een

checklist over geïntegreerde ge-

wasbescherming langslopen. Daarin

kijken zij terug op het afgelopen

seizoen en wordt vooruitgekeken

naar het nieuwe jaar.

Sanctie bij ontbreken gewasbeschermingplan

Online (advertentie)spelletjes voor producten of merken waarin het eten van fruit wordt gepromoot, werken averechts. De kinderen gaan meer in plaats van minder snoepen. Communicatiewetenschappers van de Univer-siteit van Amsterdam (UvA) komen tot deze conclusie op basis van een onderzoek bij 270 kinderen tussen de 8 en de 10 jaar.

Bron: Universiteit van Amsterdam, 22 januari 2013

Opmerkelijk:

Na bijna dertig jaar

komt de toepassing van

Decis EC op basis van de

werkzame stof delta-

methrin in de teelt van

appels, peren, kersen en

pruimen te vervallen. In

rode bessen, zwarte bes-

sen, kruisbessen, bramen

en frambozen is alleen

gebruik in de onbedekte

teelt toegestaan. Dit is

de uitkomst van een her-

registratie die het Ctgb

onlangs heeft afgerond.

Er geldt een uiterlijke

aflevertermijn onder

het huidige etiket tot 1

juli 2013 en een opge-

bruiktermijn tot en met

31 december 2013. Dit

betekent dat er daarna

een eind komt aan het

gebruik van Decis EC om

bijvoorbeeld perenblad-

vlo en pruimenmot te

bestrijden.

Toelating Decis EC vervalt

Ondernemers binnen het

werkgebied van de Be-

tuwse Bloem kunnen vanaf

heden een beroep doen

op het innovatiekrediet

Betuwse Bloem Innoveert

(BBI). De provincie Gel-

derland heeft hiervoor 2

miljoen euro beschikbaar

gesteld. Het Regionaal

Centrum voor Technologie

Rivierenland (RCT) bege-

leidt de ondernemers bij

de aanvragen en toetst

die op de voorwaarden.

Voldoende innovatief is bij

de toetsing een belangrijk

criterium. Voor meer infor-

matie over de regeling en

het advies kunt u contact

opnemen met Eleonora

Swart van RCT Rivierenland

via tel. 06 5572 7756.

Innovatiekrediet

5


5

mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm

Voor onze zuiderburen is het een-

voudiger om van sommige soorten

vogels en andere dieren af te ko-

men dan in Nederland. Reeën, ha-

zen, konijnen en houtduiven samen

met nog enkele andere soorten

mag men daar onder voorwaarden

bejagen. Belgen kunnen vogels als

kraaien, kauwen, eksters, gaaien

en spreeuwen gevangen nemen en

doden. Zij mogen bijvoorbeeld voor

eksters en kraaien van februari tot

oktober trechtervallen gebruiken.

Het Belgische Agentschap Natuur

en Bos (ANB) controleert de re-

gelgeving en rapporteert over het

wildbeheer, maar ook gemeentes,

jachtverenigingen en gewesten heb-

ben enige zeggenschap over het

faunabeheer.

Mocht een van deze organisaties

dwars liggen of wanneer er om

een andere reden geen jacht ge-

maakt kan worden op deze dieren

die schadelijk kunnen zijn voor de

fruitarealen, dan kan men via het

Vergoedingenbesluit de schade ver-

goeden.

Het verlies in 2011 door wildschade,

vooral veroorzaakt door kraaien,

kauwen en gaaien, schatte het ANB

op 1,2 miljoen euro. Schade voorko-

men is dus ook in België niet hele-

maal mogelijk.

Bron: Pcfruit, Voorlichtingsdag

18 januari 2013

Jacht op vogels is geopend

België

De zesde editie van de

Bio-vakbeurs in de IJs-

selhallen in Zwolle op 22

en 23 januari trok ruim

18.000 bezoekers. De

beurs ontwikkelde zich in

de loop der jaren tot een

toonaangevende beurs

voor biologische boeren

en tuinders in Nederland.

De afzetgroepen Biofruit

en Smilefruit hadden een

gezamenlijke stand. Maar

ook bedrijven zoals Natu-

relle, Schulp Vruchtensap-

pen en de Dutch Cranberry

Group waren met een

stand aanwezig. Harmen

Peters (Biofruit) schat in

dat zeker de helft van de

fruittelers die biologisch

teelt deze beurs weet te

vinden en dat ook steeds

meer afnemers deze beurs

bezoeken.

Wie de Bio-vakbeurs in

Zwolle heeft gemist kan

van 13 tot 16 februari nog

terecht op de Beurs Bio-

fach in het Duitse Neuren-

berg, een van de grootste

handelsbeurzen voor bio-

logische producten. Daar

staan Biofruit en Smilefruit

wederom in het Holland-

paviljoen.

Bio-vakbeurs in trek

De stand van

Biofruit en Smi-

lefruit op de

Bio-vakbeurs.

Foto:

Bea Mantel,

Prisma

Kraaien in België leggen het loodje de

komende maanden.

De oppervlakte fruitteelt

in Denemarken bedroeg

in 2012 7000 hectare. In

2006 was de oppervlakte

aan fruit nog 1.100 hec-

tare groter. De daling was

het grootst bij kersen.

Vanouds was de teelt van

zure kersen relatief groot

in Denemarken. Met een

huidige oppervlakte van

1.150 hectare is het areaal

kersen echter in zes jaar

tijd bijna gehalveerd. De

belangrijkste oorzaak

hiervoor is de toegenomen

concurrentie uit Oost-

Europa. De grootste teelt

is nu zwarte bessen met

1.840 hectare en daalde

slechts licht. Daarna komt

appel met een oppervlakte

van 1.165 hectare; acht

procent minder dan zes

jaar geleden. De hoofdras-

sen zijn Elstar (242 ha),

Ingrid Marie (149 ha), Jo-

nagold (108 ha), Discovery

(99 ha) en Aroma (97 ha).

In de afgelopen vier jaren

is het meest aangeplant:

Elstar (25 ha), Bellida (22

ha) en Aroma (19 ha). Peer

is met 300 hectare een erg

kleine teelt en de laatste

jaren zelfs met 30 procent

gekrompen.

Bron: Statbank.dk

Fruitareaal loopt terug

Denemarken

6

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

“Hoeveel kan of moet ik investe-ren”, vroeg fruitteler Krijn de Hamer zich af bij de opening

van de bijeenkomst van kring Flevo-Noord in Swifterbant. “Moet alles optimaal zijn, ook al word je financieel zo kwetsbaar dat een zware tegenslag fataal kan zijn? Maar als de investeringen achterblijven, gaat dat weer ten koste van de continuïteit.” De Hamer, voorzitter van de kring, deelde dit dilemma met zijn bestuursleden die daarop besloten onder andere deze vraag voor te leggen aan Jurgen Bloemberg van Rabobank Flevoland.Bloemberg, senior accountmanager Food & Agri en goed bekend met de fruitteelt, liet zien waar de bank zoal op let bij het wel of niet honoreren van een financieringsaan-vraag. In de meeste gevallen gaat de bank daarin mee, maar het is geen kansbereke-ning. De ondernemer heeft grote invloed op het besluit van de bank. Maar die invloed reikt ook terug tot in het nabije verleden en is wat dat betreft min of meer een voldon-gen feit.“Ondernemerschap, rentabiliteit, vermogen en zekerheid”, somde Bloemberg op. “Dat zijn de belangrijke criteria en ook in deze volgorde.” Bij ondernemerschap horen

kenmerken als vakman, econoom, koopman en manager. Zijn collega Bert Scholten van Rabobank Noordoostpolder voegde daar aan toe dat bij ondernemerschap visie en strategie belangrijke onderdelen zijn van de onderbouwing bij de financieringsaanvraag.

Minimale marge Voor het beoordelen van de rentabiliteit vormen de afgelopen vijf jaar de basis. De Rabobank eist over deze periode gemid-deld een positieve cash flow. Daarnaast moet deze marge minimaal 5 procent van de omzet bedragen. Voor de akkerbouw gelden in principe dezelfde eisen; ook in deze sector verschilt het ene bedrijf soms enorm van het andere. Voor een unifor-mere sector als de melkveehouderij worden veel kengetallen gerelateerd aan de melk-productie.De aanvrager moet ook inzicht hebben (en kunnen aantonen) in de rentabiliteit in de jaren na de investering. Blijft de marge aan de eisen voldoen, ook na het plegen van de gebruikelijke vervangingsinvesteringen in bijvoorbeeld de opstand. Dat is voor Bloem-berg de basis, hetgeen hij met een handige spreadsheet illustreerde. Daarin staan voor elk perceel voor de komende jaren de pro-ductie en opbrengsten weergegeven.

Het totaal laat dan de begrote omzet van het gehele bedrijf zien. Na aftrek van de kosten geeft dat de winst voor rente, afschrijvingen en privé, de zogenoemde EBITDA. Als deze posten worden meegeno-men en worden aangevuld met de vervan-gingsinvesteringen, blijft de marge over. “Als een grote investering de rentabiliteit van het bedrijf te veel onder druk zet, moet je je afvragen of het niet beter is om eerst in de opstand te investeren”, vindt de ac-countmanager. De verhouding tussen de totale schuld van het bedrijf en de EBITDA is ook een belang-rijk kengetal voor de Rabobank. Als dat niet in balans is, wordt het al problematisch om aan de aflossingsverplichtingen te vol-doen. Want net als bij de woningmarkt is aflossingsvrij financieren niet of nauwelijks meer aan de orde. “Het hangt ook af van de investering, maar gemiddeld over het be-drijf moet de looptijd op ongeveer twintig jaar uitkomen”, stelde Bloemberg.

Financiering groeideDe pauze bestond uit een korte quiz over kengetallen voor de sector (zie kader) en vormde daarmee de inleiding naar min-der individuele vraagstukken. De totale financiering van Rabobank Nederland in de

Over teelttechniek op een bedrijf

wordt menige boom opgezet.

Maar fi nanciering is een gevoe-

liger onderwerp. Misschien wel

dat daarom de bijeenkomst van

NFO-kring Flevo-Noord veel be-

langstelling trok. De cijfers van

de Rabobank vormen een spiegel

voor iedere ondernemer, maar

ook voor de appel- en perenteelt

als geheel.

Kengetallen spiegelen eigen bedrijfFinanciering trekt grote belangstelling van telers

Anton Oostveenfreelance [email protected]

Ondernemerschap

Hoe hoog zijn diverse kosten gemiddeld

op een bedrijf met zowel appels als pe-

ren van betekenis?

De leden van Kring Flevo-Noord konden

zich in de pauze buigen over dit invul-

lijstje. Natuurlijk is dit niet volledig,

omdat het gemiddelde van jaar tot jaar

schommelt. Maar het geeft wel een

aardige indicatie over de hoogte en de

wederzijdse invloed. Zo zijn lage pluk-

kosten vaak een gevolg van wat hogere

mechanisatiekosten. Opgeteld leidt de

spreiding onder de bedrijven tot grote

verschillen. De kosten per kg kunnen tot

15 cent uiteenlopen, blijkt uit talrijke

jaarrekeningen die de Rabobank bin-

nenkrijgt.

Tabel. Kostenberekening

In ct/kg Spreiding in ct/kg

Bedrijfsgebouwen 2 2Mechanisatie 2,5 2Oogstkosten 8 5Gewasbescherming 4 Bewaring tot 1 januari 8 2 tot 1 april 10 2 tot 1 juli 11,5 2Sorteren 7 2Privé 7 7

Gemiddelde kosten berekenen

7


fruitteelt groeide tot vorig jaar gestaag. In 2005 stond 328 miljoen euro uit, in 2011 was dat toegenomen tot 536 miljoen euro. Daarmee steekt de sector positief af. In de gehele landbouw heeft de Rabobank in deze periode min of meer stabiel ongeveer 29 miljard euro uitstaan.Schaalvergroting is de belangrijkste reden voor de toename van dit financieringsvolu-me. Een structurele toename over zo’n lan-ge periode sluit de groei van financieringen door exploitatieverliezen uit. Bovendien nam niet alleen het financieringsvolume in de fruitteelt toe, maar ook het spaarvolu-me. Dat steeg van 125 miljoen euro in 2005 naar 187 miljoen euro in 2011.De gemiddelde schuld per hectare in de fruitteelt bedraagt ongeveer € 25.000 analyseert de bank uit een groot aantal jaarrekeningen. Maar gemiddelden bestaan niet, zeker niet in de fruitteelt en al hele-maal niet als het om financieringen gaat, zo blijkt. Ongeveer 20 procent van de telers heeft helemaal geen schuld bij de bank. Dit betekent dat 80 procent gemiddeld al voor zo’n € 30.000 per hectare hebben gefinan-cierd.De uitstaande schuld verschilt ook per type fruitteeltbedrijf met appels en peren. Wie alleen teelt en op het hout verkoopt, heeft een minder kapitaalintensief bedrijf dan degenen die ook bewaren en sorteren. Bij de teeltbedrijven is € 35.000 tot € 40.000 gefinancierd, bij bedrijven die ook koelen

en sorteren is dat ongeveer € 50.000 per hectare. “Bij een hoge financiering moet zowel de technische als de financiële pres-tatie bovengemiddeld zijn”, benadrukte Bloemberg.

Ton per hectareIn het verlengde van de financiering van de sector kwamen ook de ontwikkelingen van de grondprijs en de rente aan bod. Landbouwgrond kostte in 1965 nog geen € 5.000 per hectare. Gemiddeld over Neder-land is dat toegenomen tot bijna € 40.000. Maar ook hier bestaan geen gemiddelden. In Flevoland ligt de prijs van landbouw-grond al boven de € 65.000 per hectare. En dat zou volgens de aanwezigen best een ton kunnen worden. Daar is geen enkele teelt rendabel mee te rekenen. Maar dat is eigenlijk al tientallen jaren zo; het draait uiteindelijk om de totale grondlasten van een bedrijf.Enerzijds draagt die waardestijging bij aan de zekerheid bij een financiering. Ander-zijds is het ook een belemmering bij be-drijfsovername. In het algemeen signaleert de Rabobank dat bedrijven hun grond in overleg met hun accountant herwaarderen. Dan komen stille reserves boven water. Maar ook als dat niet gebeurt, houdt de bank er rekening mee. Een fiscale jaar-rekening is dan voldoende, misschien wel zuiverder dan een bedrijfseconomische jaarrekening. “Een fiscale jaarrekening laat

precies zien wat er in en uit gaat. En daar gaat het uiteindelijk om”, aldus Bloemberg.‘Ontstaat er in de grondmarkt geen lucht-bel’, luidde de reactie op de grafiek met grondprijzen. Maar grond is geen aandeel, zo bleek. “Door de schaalvergroting in alle grondgebonden sectoren blijft landbouw-grond een reëel schaars goed. De hoeveel-heid neemt af en de vraag neemt verder toe”, analyseerde Bloemberg. Dat is een andere situatie dan in Denemarken. Daar was grond overgewaardeerd en daarop werd zodanig gefinancierd dat boeren en banken er min of meer samen in verstrikt zijn geraakt.De lage rente van dit moment remt de vraag naar grond allesbehalve af. Niet iedereen profiteert daarvan; van veel finan-cieringen is medio 2008 de rente vastge-zet. De Euribor, het tarief waarvoor banken elkaar in theorie geld lenen, liep toen op naar de 5 procent en zou verder kunnen stijgen. Over de laatste twintig jaar was lenen tegen variabele rente goedkoper dan tegen een vast tarief. Rentestijging speelt bij de financiering van een fruitteeltbedrijf een beperkt belang, zo blijkt uit het risicoprofiel van de bank. Vorst en hagel zijn veel belangrijker. Ha-gelnetten dragen zelfs bij aan de zekerheid zolang ze op eigen grond staan. En weer zijn verzekerd, natuurlijk niet tegen hagel maar wel tegen stormschade en ander na-tuurgeweld. E

Jurgen Bloem-

berg: “Onder-

nemerschap,

rentabiliteit,

vermogen en

zekerheid zijn de

belangrijke crite-

ria en ook in die

volgorde.”

Foto: Rabobank

8

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

In totaal werden vorig jaar 139 partijen appels afgekeurd. In 55 gevallen betrof het Nederlands product en in 84 geval-

len kwamen de appels uit het buitenland. Dit aantal was een toename van 20,9 procent ten opzichte van 2011. In dat jaar moesten wij 115 partijen afkeuren waarvan 52 Nederlandse en 63 buitenlandse. Opval-lend is de toename van het aantal afkeurin-gen van het buitenlandse product terwijl dit van het Nederlandse vrijwel hetzelfde bleef.

Ernstige gebrekenBij de Nederlandse appels ging het in 2012 in 37 gevallen om de uitwendige kwali-teit waarvan in 27 gevallen het ernstige gebreken betrof zoals kurkstip, scald of rot veroorzaakt tijdens de opslag. Ook de aanduidingen waren niet altijd in orde, dit kwam negen keer voor. Het ontbreken van de vermelding van het land van oorsprong en de rasnaam of het melden van een foute rasnaam waren de grootste boosdoeners. Een gebrekkig inhoudsgewicht (zes keer) of een afwijkende maatsortering scoorde ook hoog terwijl dat gemakkelijk te voorkomen is.Afkeuringen van buitenlandse partijen ap-pels lieten een soortgelijk beeld zien. Ons controlebureau moest hierbij wel meer

afkeuren op kwaliteitsgebreken zoals kurk-stip en lenticelrot. Het aantal afkeuringen voor de uitwendige kwaliteit bedroeg 61, waarvan 29 keer vanwege ernstige gebre-ken. Ook bij de buitenlandse appels viel op dat de aanduidingen vaak niet in orde waren. Dit was achttien keer het geval.

Naast de rasnaam ging het hier ook om het ontbreken van het land van oorsprong.

ElstarBij de Nederlandse appels moesten wij het ras Elstar het vaakst afwijzen: 24 keer. Het betrof in twaalf gevallen de uitwendige kwaliteit waarvan tien keer ernstige gebreken zoals kurkstip of rotplekjes en slijtage veroorzaakt tijdens de opslag. ’n En-kele keer werd Elstar afgekeurd vanwe-ge schilvlekjes die overigens geen groot probleem waren tijdens de inspecties. Naast de uitwendige kwaliteit werden nog twee partijen Elstar afgekeurd vanwege de aanduidingen en vijf partijen omdat het inhoudsgewicht niet in orde was. Na de Elstar registreerden we het vaakst

Het Kwaliteit Controle Bureau controleert de kwaliteit van appels en pe-

ren in opdracht van de overheid naast de dagelijkse handel in zowel im-

port- als exportstromen. In verreweg de meeste gevallen komt daar een

goedkeuring uit. Soms voldoet het product echter niet aan de handels-

norm en volgt er een afkeuring. Tijdens een kwaliteitsinspectie worden

tegelijkertijd ook de fytosanitaire eisen, waaraan producten moeten vol-

doen, geïnspecteerd. De afkeuringen hiervoor zijn niet in de genoemde

cijfers meegewogen. Fred Jacobs, specialist kwaliteitszaken van het KCB

en columnist van de rubriek Marktzicht in Fruitteelt, geeft u een inkijkje

in de afkeuringen over het jaar 2012.

Fred Jacobsspecialist kwaliteitszaken, [email protected]

KCB geeft inkijkje in kwaliteitcontroleAppel- en perenkeuring over 2012

kwaliteitcontrole

Kurkstip op Jonagold. Foto’s: NFO

9


afkeuringen bij de Jonagold en Jonagold mutanten. Het ging zeven keer om de uitwendige kwaliteit, twee keer omdat de maatsortering niet klopte en een partij van-wege onvoldoende inhoudsgewicht. Bij de Schone van Boskoop viel op dat wij de helft van het aantal afkeuringen deden vanwege te veel afwijking aan de aange-duide maatsortering. Overige Nederlandse rassen die KCB af-keurde dan wel declasseerde waren Topaz,

Milwa, Civni, Dijkmans Zoet, Gol-den Delicious en Cox’s O.P.

BuitenlandBij de appels uit het buitenland spong het meest het aantal afkeu-ringen voor het ras Granny Smith in het oog. Verreweg de meeste partijen (30) van dit ras waren afkomstig van het zuidelijke half-rond. In 36 gevallen ging het om de uitwendige kwaliteit. Vrijwel in alle gevallen was sprake van kurkstip en lenticelspot en slechts ’n enkele keer vanwege buts. De kurkstip speelde zich af aan het begin van het seizoen wat erop duidt dat de appels waarschijnlijk te vroeg zijn geoogst. Andere vari-

eteiten die wij nogal eens moesten afkeu-ren waren Braeburn, Gala, en Fuji. In zeventien gevallen keurden wij de partij af omdat de aanduidingen niet juist waren; acht keer stond het land van oorsprong niet aangeduid.

PerenBij peren werden minder partijen afgekeurd dan bij de appels. Dit is niet verwonderlijk omdat de consumptie van peren kleiner

is dan die van appels. In 2012 waren 67 partijen niet conform de han-

delsnorm; ten opzichte van 2011 was dit, met 39,6

procent, een be-

hoorlijke toename. Het totale aantal afkeu-ringen was in dat jaar 48, waarvan 32 uit Nederland en zestien uit het buitenland. De verhouding Nederland versus het bui-tenland bleef voor wat betreft de afkeurin-gen vrij gelijk. In 2011 kwam 66,7 procent van alle afwijzingen op het conto van de Nederlandse peer, in 2012 was dat 69,6 procent. Geen noemenswaardige verschui-ving dus.

ConferenceVan de 67 partijen, die KCB vorig jaar niet goed vond, waren er 49 uit Nederland af-komstig. Bijna de helft van alle en daarmee verreweg de meeste afkeuringen kwamen op naam van het ras Conference te staan. Van 36 partijen waren er 21, vanwege de uitwendige kwaliteit, niet in orde. Daarvan

toonden dertien partijen ernstige gebreken zoals rotplekjes, open beschadigingen of scald. Zeven keer ontbrak het aan de juiste aanduidingen en zes keer was het gewicht niet in orde. Dit zijn echter vermijdbare en eenvoudig te voorkomen situaties. De overige afgekeurde partijen hadden zwarte vegen en schilschade. Na de Conference kwam het vaakst Doy-enné du Comice niet door de keuring. Het betrof elf partijen, in acht van de tien ge-vallen voldeed de uitwendige kwaliteit niet. Denk daarbij aan wind- en takschade op de schil, rotplekjes en open beschadigingen. Ook werd nog een partij geweigerd vanwe-ge inwendig bruin. In één geval ontbrak de vermelding van de kwaliteitsklasse en één keer van het land van oorsprong. Andere afkeuringen betrof rassen als Concorde, Gieser Wildeman, Triomphe de Vienne en

Xenia. Het aantal afkeuringen van de bui-

tenlandse partijen die afkomstig waren uit Europese landen en van het zuidelijke halfrond was keurig in evenwicht: 9 : 9. Het meest moesten we Abate Fetel ter zijde schuiven, want zeven keer betrof het deze variëteit: drie gevallen vanwege onjuiste of ontbrekende aanduidingen en vier vanwege de kwaliteit zoals te vuil en zwarte vegen. Andere rassen die geen goedkeuring kre-gen, waren onder andere Devou, Forelle, Red Sensation, Beurré

Bosc, D’ Anjou, en Rosemarie.

SamenvattingBij de appels zien we een toename van het aantal afkeuringen. Gelukkig bleef het aantal afkeuringen voor Nederlands product stabiel. Dit is misschien niet zo verwonderlijk, want de eisen van de groot-winkelbedrijven worden strenger en gaan vaak verder dan de handelsnormen van de Europese Unie. Dezelfde trend is ook zichtbaar bij de pe-ren, maar hier zien we geen verschuiving optreden naar buitenlandse herkomsten. Verleden jaar troffen we voor het eerst bij West-Europese Conference op grote schaal scald aan. De sorteerbedrijven speelden hier blijkbaar goed op in want we hoefden slechts enkele partijen vanwege dit schilge-brek af te keuren. Het aantal afkeuringen kan echter zowel bij de appels als bij de peren veel lager uitvallen wanneer gemakkelijk te vermijden zaken zoals een correct inhoudsgewicht of juiste aanduidingen zouden afnemen. E

Schilafwijkingen bij peer.

10

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

Veel fruitbedrijven werken voor de verlichting met de standaard TL-buis met de zogenoemde T8-lampen

(ook wel TL-D genoemd). Deze kunt u, met behoud van het armatuur, vervangen door bijvoorbeeld zuinigere en duurzamere T5-lampen of Led-lampen. In de Energielijst 2013 is voor beide opties een regeling voor-handen. De complete lijst is terug te vinden op www.agentschapnl.nl/eia. De maatrege-len die hieronder staan zijn, waar mogelijk, zo eenvoudig mogelijk beschreven. De ervaring leert dat de inhoud van dergelijke lijsten vaak complex is.

210501 - Energie-efficiënt verlichtingsy-steem A. Bestemd voor vervanging van bestaan-de binnenverlichting in bedrijfsgebouwen. Eisen hiervoor zijn verlichtingsarmaturen voor directe verlichting met een LOR-waarde (lichtrendement) van tenminste 75 procent voorzien van een reflector in combinatie met een hoogfrequent elektro-nisch voorschakelapparaat (ook wel starter genoemd) en T5-high efficiency of T5 high output fluorescentielampen.

B. Bestemd voor vervanging van bestaan-de buitenverlichting bij bedrijfsgebouwen. Vervanging moet bestaan uit verlichtings-armaturen voor directe verlichting met een LOR-waarde van ten minste 75 procent die uitsluitend geschikt zijn voor compact fluorescentielampen of hoogdruk gasontla-dinglampen (voor terreinverlichting) en zijn voorzien van een reflector, elektronisch voorschakelapparaat en bijbehorende lam-pen.

Opmerking: Verlichting in nieuwe bedrijfsge-bouwen en nieuwe toepassingen van buitenver-lichting zijn uitgesloten.Praktisch gezien is dit verlichtingsysteem in een loods niet haalbaar. Deze regeling is interessan-ter voor verlichting op kantoren. In een loods zijn beschermkappen op de armaturen nodig, 75 procent lichtrendement is dan moeilijk te realiseren.

210506 - Led-verlichtingsysteem Bestemd voor verlichting in of bij bedrijfs-gebouwen (voor vervanging en in nieuwe gebouwen). Dit systeem moet bestaan uit: A. Led-buizen, (eventueel) armatuur, met een specifieke lichtstroom van tenminste 84 lm/W bij een kleurtemperatuur ≤4500K,

of een specifieke lichtstroom van 90 lm/W bij een kleurtemperatuur >4500K waarbij de Led-lampen in de bestaande TL-armatu-ren worden geplaatst.

De Energie-investeringsaftrek

(EIA) is een � scale regeling waar-

mee de overheid ondernemers

ondersteunt bij investeringen in

energiebesparende bedrijfsmidde-

len en duurzame energie. Onlangs

werd voor deze regeling de Ener-

gielijst 2013 uitgegeven. Fruitteelt

zocht uit welke regelingen op het

gebied van verlichting voor uw

bedrijf van waarde kunnen zijn.

Marijke van Ossenbruggenvakredacteur [email protected]

Serie: Subsidie, deel 2

Investeren in verlichting loontVan T8 naar T5 en Led-lampen

Energiebesparing

Een voorbeeldberekening. We gaan

ervan uit dat u uit de bestaande ar-

maturen alle TL-buizen vervangt door

Led-lampen van een A-merk (3 jaar

garantie). Deze lampen kosten tussen

€ 50 en € 70 met een levensduur tussen

de 25.000 en 45.000 branduren. U kiest

voor de lamp van € 60 (excl. btw) lamp

met een gemiddelde levensduur van

35.000 branduren. De bestaande TL-

buizen kosten € 4 (excl. btw) en moet u

in dezelfde tijd vier keer vervangen. Als

u voor arbeid ter vervanging € 5 calcu-

leert, kosten de TL-buizen in totaal € 24.

De TL-buis van 36W verbruikt inclusief

de starter en voorschakeling 45W/uur.

De Led-lamp verbruikt 22W/uur, dus

u bespaart ruim 50 procent aan ener-

giekosten. De TL-buis brandt 22 uur op

1 kW. Tijdens de totale levensduur van

de Led-lamp (35.000 : 22) is het verbruik

1.590 kW. Bij een prijs van € 0,26 /kW

kost dit per TL-buis € 414. Bij een ener-

giebesparing van 50 procent hebt u een

voordeel van € 207. Trekt u het verschil

in investering hiervan af (€ 60 minus € 4)

dan bespaart u op iedere Led-lamp die u

vervangt € 143.

Cees van de Vrie

voormalig voorlichter arbeid

en mechanisatie

De Led-lamp; duur in

aanschaf, maar wel

duurzaam.

11


B. Armatuurmodule met Led-lichtbron, met een specifieke lichtstroom van tenmin-ste 74 lm/W. C. Downlighters (neerwaarts gerichte ver-lichting) met een specifieke lichtstroom van ten minste 55 lm/W. D. Armaturen voor terreinverlichting, met een specifieke lichtstroom van ten minste 84 lm/W.E. Spots voor het aanlichten van bedrijfs-gebouwen en objecten. F. Armaturen in koel- of vriescellen. G. Armaturen ten behoeve van schap-verlichting voor productpresentatie (niet zijnde koel- of vriesproducten) in de retail-omgeving ter vervanging van TL-verlichting. Opmerking voor punt A tot en met D: De EIA-regeling geldt alleen wanneer de fabrikant die de lampen levert een meetrapport kan meeleveren waarin staat dat de lichtstroom is gemeten conform LM 79-08 of gelijkwaardige protocollen.De Power Factor (PF) van de verlichtingsyste-men genoemd bij de categorieën A tot en met

G, dient tenminste 0,90 te bedragen. De PF wordt uitgedrukt tussen de waarde 0 en 1, hoe lager het getal des te meer verbruik van elektriciteit. Het advies is om wanneer u kiest voor Led met daglichtkleur dat deze dan boven de 6000K zit, met een bijbehorende Color Randering Index van (CRI) van tenminste 80. Voor Led-lampen boven de sorteermachine is een CRI van 90 tot 100 gewenst.C tot en met G: wel vervangen door Led-lampen, maar hoeven niet aan verdere eisen te voldoen zoals bij A.

EIA aanvragen De aanvrager mag 41,5 procent

van het investeringsbedrag waar-voor een EIA-verklaring is ontvangen

van de fiscale winst aftrekken. Het directe financiële voordeel is afhankelijk van het belastingpercentage en bedraagt onge-veer 10 procent van de goedgekeurde investeringskosten. Binnen drie maanden na de koopovereenkomst van het nieuwe bedrijfsmiddel moet u een melding voor EIA indienen. Het totale bedrag aan inves-teringen moet per kalenderjaar tenminste € 2.300 bedragen (ex. btw). Ook de mon-tagekosten mogen hiervoor opgevoerd worden. Een aanvraag kan ingediend wor-den via www.agentschapnl.nl/eia. Op deze website vindt u ook het digitale meldings-formulier, rekenvoorbeeld, voorbeeldpro-jecten en nieuwsberichten. Elk jaar wordt de Energielijst geactualiseerd aan de hand van nieuwe ontwikkelingen. Iedereen kan gewenste aanpassingen voor de Milieulijst 2014 tot 31 augustus 2013 doorgeven aan Agentschap NL. E

Aandachtspunt

Houd er rekening mee dat u van alle

subsidieaanvragen die u doet kopieën

maakt en deze zorgvuldig, minimaal vijf

jaar, bewaart. Ook de correspondentie

die volgt uit de aanvragen dient u te

bewaren. Het kan nodig zijn dat u moet

kunnen aantonen dat uw investeringen

gesubsidieerd zijn.

12

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

Eind 2010 nam in Europa de interesse voor mechanische snoei toe, maar er waren nog weinig concrete resultaten

en praktijkvoorbeelden. Daarom begon Fruitconsult in de winter van 2011 met een uitgebreide proef. Op vier bedrijven met verschillende grondsoorten en groeiniveaus werden vijf rassen van diverse leeftijden (zie tabel 1) op diverse tijdstippen mechanisch gesnoeid. Als referentie gebruikten wij de praktijksnoei van de teler. De proef werd uitgevoerd in drie herhalingen van ongeveer 25 bomen per herhaling. De proef duurt mi-nimaal drie jaar.In 2011 is op twee tijdstippen (in de winter en in de zomer) mechanisch gesnoeid. Daar-naast is een object zowel in de winter als in de zomer mechanisch gesnoeid. In de zo-mer snoeide men op het achtste tot tiende volgroeide blad van een nieuwe scheut. Dat zou, volgens eerder onderzoek van Pcfruit

in België, het ideale tijdstip zijn. De boom zou nog tijd hebben om te herstellen en kunnen zorgen voor voldoende kleuring en vruchtmaat. Naast de praktijksnoei van de teler werd in 2011 een object extreme snoei toegevoegd. In dat object werd nogmaals een extra snoeironde uitgevoerd gericht op het hangende hout in de kop en onder de gesteltakken. In 2012 werd het tijdstip voor mechanische snoei in het roze knop

stadium toegevoegd. Met name in Duitsland op de proeftuin in Klein Altendorf kwam dit tijdstip als verbe-tering naar voren. (Zie tabel 2 voor een overzicht op de snoeitijdstippen en objecten).

Meer handdunningAan het begin van de seizoenen 2011 en 2012 bleken in de objecten mechanische snoei door de grote hoeveelheid hout ook

meer bloemknoppen te zitten. Dit resulteerde in een zwaardere bloei. De chemische dunning bleef in alle objecten hetzelfde als gebruikelijk in de praktijk om de objecten zo goed mogelijk met elkaar te kunnen vergelijken. (In tabel 3 vindt u het gemiddeld aantal vruchten per boom van alle Elstar-objecten op de vier bedrijven). Uiteindelijk leidde dit per boom tot hogere vrucht-aantallen in de objecten mecha-nische snoei ten opzichte van praktijkbehandeling en extreem. Het streven is, na handdunning, 100-110 vruchten per boom (bij 3.300 bomen per hectare) goede productie en kwaliteit Elstar met een gunstige maat. Doordat er ook vruchten van mindere kwa-liteit aan de boom zitten, is het beter om minimaal 20-25 vruch-ten per boom te dunnen; de zogenoemde kwaliteitsdunning. Dit was mogelijk in het praktijk-object. In het extreemobject was

Wanneer u mechanisch wilt snoeien, doe dat dan niet in de zomer. Een

beter tijdstip is de winter of het roze knop stadium. Als u op kleinvruch-

tige rassen naast mechanische snoei ook een correctiesnoei wilt uitvoe-

ren, doe dit dan wel vóór eind februari.

Zo luiden een paar conclusies uit een onderzoek van Fruitconsult over

mechanische snoei in de afgelopen twee jaar. Voorlichter Dirk van Hees

begeleidde deze proef en publiceert de resultaten en bevindingen in een

driedelige artikelenreeks. In deel 1 gaat hij in op de toepassingstijdstip-

pen van mechanisch snoei en de daar uit voortkomende resultaten.

Dirk van [email protected]

Snoei in de zomer niet mechanischFruitconsult onderzoekt beste tijdstippen voor mechanische snoei

Onderzoek. Mechanische snoei, deel 1

Tabel 1: De rassen

Rassen Leeftijden

4x Elstar 1997, 2001, 2003 en 20042x Jonagold 2003 en 20072x Kanzi 2005 en 2010Rubens 2006Wellant 2007

Tabel 2: De objecten

2011 2012

A. Winter (febr.) A. Winter (maart)B. Winter (febr.) + B. Roze Knop (apr.) Zomer (20 mei)

C. Zomer (20 mei) C. Zomer (10 juni)D. Praktijk D. PraktijkE. Extreme snoei

Hergroei in de objecten behandeld in de zomer.

Foto’s: Fruitconsult

13


daar echter geen ruimte voor waardoor de productie in dat object tegenviel. In de mechanische snoeiobjecten was meer handdunning nodig om op 100-110 vruch-ten per boom te komen. Opvallend was dat het zomerobject zowel in 2011 als 2012 het zwaarste bloeide, maar niet de beste zetting had. Dit had vooral te maken met de mechanische snoeironde op het achtste tot tiende blad in dit object. In deze ronde werden naast bladeren ook een aantal vruchten gesnoeid.

Nadelen zomersnoei Tijdens het eerste jaar mechanisch snoeien in de zomer raakten veel vruchten bescha-digd door de zaagmachine. Deze zaagsne-den groeiden uit tot verruwde plekken. Daarom kozen wij in de zomer van 2012 voor een knipmachine. Hierdoor werden

veel minder vruchten be-schadigd.De mechanische zomersnoei zorgde gedurende twee à drie weken voor een zeer slechte bladstand. Doordat deze slechte bladstand in de celdelingfase plaatsvond, waren de vruchten tijdens de telen dunronde al aan-merkelijk kleiner. Het maat-verlies was op dat moment 2 tot 3 mm. Het resultaat was een hoger percentage appels onder de 70 mm (zie figuur). Deze slechte bladstand zorgde er tevens voor dat nu, na twee jaar mecha-nisch snoeien in de zomer, de vitaliteit van de bomen in het zomerobject behoorlijk in elkaar is gezakt. Ook dat zorgt in de toe-komst voor een kleinere vruchtmaat. Door het snoeien van een groot aantal bladeren was bovendien de blad-vruchtverhouding anders dan in de overige objecten. Met name het ras Rubens, dat hier erg gevoelig voor is, had daardoor meer problemen met de kleuring. De oogst van Rubens in het zomerobject was dan ook tien dagen later dan het praktijkobject en een halve week later dan de overige mechanische snoeiob-jecten.

HergroeiIn de zomerperioden viel op dat er bij objecten die in de zomer mechanisch ge-snoeid waren veel ongewenste hergroei optrad. Hergroei is een infectiebron voor ziekten en plagen. Bespuitingen waren nodig om dit tegen te gaan, maar dat was

weer niet gewenst in verband met het maxi-maal aantal residu’s dat sommige supermarkten hanteren. Het viel op dat de bloedluizen de wonden, die ontston-den door mechanische zomersnoei, aange-naam vonden. Mechanisch snoeien in de zomer heeft dus veel nadelen. Mecha-nisch snoeien in het

roze knop stadium of in de winter heef al deze nadelen niet. Tussen de objecten roze knop (april) en winter (februari/maart) zat afgelopen jaar weinig verschil in groeini-veau of productie. Op percelen die vrij hard groeiden, met name bij de bossige groei van Elstar, werd het onderin de bomen van de snoeiobjecten roze knop en winter te dicht. Mechanische zomersnoei met de bijbehorende nadelen is dan niet de beste oplossing. De oplossing hiervoor is, net als in de gangbare snoei, de wortelsnoei. E

Tabel 3: Gemiddeld aantal vruchten per boom vóór handdunning

Aantal vruchten/boom 2011 2012 Gemiddeld

Winter 181 204 193Winter + Zomer (alleen 2011) 166 166Roze knop (alleen 2012) 148 148Zomer 156 150 153Praktijk 126 131 129Extreme snoei (alleen 2011) 111 111

Correctiesnoei

De resultaten en bevindingen rondom

de correctiesnoei en de proeven die

daarbij zijn uitgevoerd komen in het

artikel Mechanische snoei, deel 2 aan de

orde. Bij correctiesnoei richt men zich op

het oudere, hangende hout; het hout

dat een slechte kwaliteit appels geeft.

Het tijdstip waarop de correctiesnoei

wordt uitgevoerd is van enorm belang.

Om voldoende, nieuwe jonge scheuten

terug krijgen, moet de correctiesnoei

voor eind februari uitgevoerd worden.

Maak daarbij geen gladde wonden,

maar knip op stompen van ongeveer vijf

centimeter. Voert u de correctiesnoei te

laat uit, dan komt er nauwelijks vernieu-

wing in de boom.

In een van de volgende artikelen behan-

delt Dirk van Hees de eventuele finan-

ciële voor- en nadelen van mechanische

snoei in vergelijking met de praktijk van

de teler.

Beschadigde vruchten door mechanische snoei.

Bloedluizen vinden in de zomer de wonden door mechanische snoei

heerlijk.

Figuur: Percentage Elstar < 70 mm Figuur: Percentage Elstar < 70 mm

14

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

Binnenland

Conference brengt euro per kg op

Conference lijkt de grens van

een euro per kg te hebben

doorbroken. Al aan het eind

van het afgelopen kalenderjaar

zijn bij Service2Fruit enkele

partijen grovere maten Confe-

rence voor ongeveer een euro

per kg verhandeld. Aanvul-

lend daarop gold dat ook voor

enkele partijen ongesorteerd

product. Dit blijkt uit een over-

zicht van verkochte partijen

op de website van het digitale

handelsplatform.

Toch zijn transacties van een

euro per kg geen garantie. Een

partij ongesorteerde Confe-

rence van meer dan honderd

ton, die voor enkele centen

boven de euro werd aange-

boden, had bij het sluiten van

deze rubriek nog geen enkel

bod gegenereerd. De eerste

partijen die ongeveer een euro

opleverden, waren beperkt van

omvang.

Afgaande op de omzet in de-

cember heeft Service2Fruit de

doelstelling bij de

start al gehaald.

De omzet omvat-

te in deze maand

een miljoen kg

fruit. Dat is het

dubbele van

de gemiddelde

omzet over het

eerste jaar dat

het handelsplat-

form actief is. De

doelstelling bij

de start was een

marktaandeel

van 5 procent

ofwel zo’n 30

miljoen kg fruit

per jaar. Dat ligt

met een weke-

lijkse omzet van

een miljoen kg in

december binnen

handbereik.

Kleiner aanbod fruit beperkt export

Het kleinere aanbod aan

appels en peren beperkt de

export, blijkt uit het maan-

delijkse overzicht van het

Productschap Tuinbouw.

In november van het af-

gelopen jaar is 11 procent

minder groenten en fruit

uitgevoerd dan in novem-

ber 2011. Toen werd vooral

meer appel, peer en paprika

uitgevoerd.

In de eerste elf maanden

van het afgelopen jaar heeft

Duitsland meer Nederlandse

appels en peren ingevoerd.

In deze periode was de ex-

port van appels naar Enge-

land vorig jaar groter dan in

2011. Bij de export van peer

was dat juist omgekeerd. De

totale export van groenten

en fruit lag in januari tot en

met november 2012 5 pro-

cent lager.

Naar Rusland en Polen zijn

in deze periode meer peren

uitgevoerd, hetgeen waar-

schijnlijk in het tweede deel

van afzetseizoen 2011/’12 is

gebeurd. Tegelijkertijd nam de

export van Nederlandse appels

naar beide landen af. De totale

export van groenten en fruit

naar Rusland bleef praktisch

gelijk, maar naar Polen werd

25 procent minder geëxpor-

teerd.

Net als bij de export naar Duits-

land zijn de schommelingen

bij de export naar Frankrijk

en Zweden beperkt. Frankrijk

importeerde noemenswaardig

meer appels, Zweden nam min-

der Nederlandse peren af.

Per saldo noemt het Product-

schap Tuinbouw peer als een

van de producten waarvan

minder is uitgevoerd van ja-

nuari tot en met november.

Appel komt daar niet in voor,

overigens ook niet in het rijtje

producten waarvan de export

is toegenomen.

Supermarkt en tv-zender trekken samen op

De supermarkten en media

kunnen elkaars communicatie

naar de consument versterken.

Dat blijkt bijvoorbeeld uit de

samenwerking tussen Jumbo en

de grootste digitale televisie-

zender 24Kitchen. Deze zender

besteedde afgelopen zomer

enkele uitzendingen extra aan-

dacht aan de mogelijkheden

om zomerfruit toe te passen.

Volgende week kookt meester-

kok Rudolph van Veen in twee

uitzendingen expliciet met

producten uit het sortiment

van Jumbo. Dat moet kijkers er

toe bewegen deze producten

bij Jumbo in te kopen. Daarte-

genover staat dat deze culinai-

re zender extra aandacht krijgt

in het magazine en de website

van de retailer. De klanten en

lezers van Jumbo worden daar-

mee weer geattendeerd op de

uitzendingen van de zender.

Marktzicht

Grovere maten Conference worden voor ongeveer

een euro per kg verhandeld.

Foto: Frank Maas, WUR

Kleiner aanbod appels en peren beperkt de export. Foto: NFO

15


‘Supermarkt moet prijs doorberekenen’

Kredietverzekeraar

Atradius waarschuwt

supermarkten om de

prijsstijgingen van voe-

dingsmiddelen niet on-

beperkt op te vangen,

maar op tijd door te

berekenen aan de con-

sument. Over het alge-

meen zijn de prijzen van

agrarische producten dit

jaar hoger dan de afge-

lopen jaren. Maar veel

supermarkten bereke-

nen dit niet of beperkt

door in hun winkelprij-

zen uit angst marktaan-

deel te verliezen.

Het absorberen in plaats

van doorberekenen

van de hogere prijzen

voor zogenaamde com-

modity’s in de keten

zorgt voor veel onrust,

signaleert de kredietver-

zekeraar in Engeland.

De schuldvorderingen kwamen

in 2012 voor 20 procent uit

de voedingssector. Het aantal

faillissementen in deze sector

lag in de eerste helft van 2012

twee keer hoger dan in 2011.

Volgens een manager van

C1000 kunnen supermarkten

nog flink bezuinigen op hun

logistieke kosten. Een onafhan-

kelijke regisseur die verschil-

lende ketens en leveranciers

aanstuurt, zou de belading van

de vrachtwagens doen verbete-

ren. Zo’n regisseur is er name-

lijk niet bij gebaat om zoveel

mogelijk eigen voortuigen in

te zetten. Deze betere samen-

werking zou tot 30 procent

aan distributiekosten kunnen

opleveren, meldt AGF-news.

Buitenland

Polen verdringt Moldavië

De appelexport van Polen naar

Rusland is in de tweede helft

van vorig jaar ruim 2,5 keer

groter uitgevallen dan het

jaar daarvoor. Van juli tot en

met november omvatte deze

handelsstroom 128 miljoen kg.

Deze forse toename ging ten

koste van de export uit Molda-

vië naar Rusland. Die daalde in

deze periode van 136 miljoen

kg naar 100 miljoen kg.

Aanvankelijk kwam de Poolse

import pas na de jaarwisseling

op gang. In de regel is de im-

port uit omliggende landen als

Moldavië dan afgenomen door

gebrek aan goede bewaarfa-

ciliteiten. Bovendien golden

dan andere invoertarieven.

Maar sinds Ruslands toetreding

tot de WTO is die aanpassing

tijdens het afzetseizoen van de

baan, met een toename van de

import tot gevolg. Dat is on-

getwijfeld ook een gevolg van

de grote oogst. Het draagt er

in ieder geval aan bij dat Polen

nu de grootste leverancier is

op de Russische markt.

België verliest ook terrein

Ook dichterbij huis wordt de

druk van de Poolse export aan

den lijve ondervonden, blijkt

uit een interview in AGF-news.

Belgische appelexporteurs zien

hun afzet en marktaandeel

in Rusland jaarlijks afnemen.

In bovengenoemde periode,

waarin Polen 128 miljoen kg

appels naar Rusland expor-

teerde, bleef België steken bij

2,8 miljoen kg.

Dit is echter een vertekend

beeld omdat de export van Jo-

nagold pas laat in het seizoen

op gang komt. Desondanks is

de Belgische export 37 procent

lager dan een jaar eerder in

dezelfde periode. Vooral voor

de grotere maten is Rusland

een belangrijke afnemer. Hoe-

wel deze maten goedkoper

zijn dan de gebruikelijke ma-

ten voor het retailkanaal, zijn

ze nog duurder dan het verge-

lijkbare aanbod uit Polen.

Exporteur Luc Bels roept zijn

collega’s op om te zien naar

alternatieven. Daarbij noemt

hij de Belgische export van

clubrassen naar onder meer

Nederland.

Meer blauwe bes in Amerika

De productie van blauwe bes-

sen in Noord-Amerika bereikte

vorig jaar een omvang van 254

miljoen kg. Dat is ten opzichte

van 2011 een bescheiden

toename van zo’n 5 procent.

Maar ten opzichte van 2008

wordt duidelijk hoe sterk de

productie groeit; de productie

ligt vergeleken met 2008 maar

liefst 32 procent hoger.

De groei van het areaal blauwe

bes heeft vooral plaatsge-

vonden langs de westkust die

grenst aan de stille oceaan. In

Californië is de productie ver-

drievoudigd en in Washington

State verdubbeld. De toename

in Oregon en de Canadese

provincie British Columbia is

gematigder, zo blijkt uit een

overzicht op Freshfruitportal.

Andere staten waar de produc-

tie toenam, liggen in het zui-

den van de VS. Michigan blijft

de belangrijkste producent van

blauwe bes. Daarnaast groeit

het areaal in Chili sterk, waar-

door het Amerikaanse aanbod

jaarrond flink toeneemt. Dat

leidde ertoe dat de consump-

tie in de Verenigde Staten de

afgelopen tien jaar meer dan

100 procent is gegroeid. Con-

sumenten (vooral vrouwen)

van 45 tot 60 jaar oud is de

belangrijkste groep.

Anton Oostveen

freelance journalist

[email protected]

Niet doorberekenen van de prijzen schept

onrust. Foto: Marijke van Ossenbruggen, NFO

Er liggen nog Belgische appels in de Russische supermarkt, maar het wordt

minder. Foto: Caroline van Assche, NFO

16

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

TeeltGrootfruit

Mechanische snoeiHet fenomeen mechanische

snoei is landelijk gezien niet

meer zo actueel als twee jaar

geleden, maar toch is er een

behoorlijke groep telers die ge-

zamenlijk grofweg 500 hectare

mechanisch snoeit. De verschil-

len in kilo’s en kwaliteit zijn

net als in de gangbare teelt,

erg groot.

Met mechanische snoei stre-

ven we naar een eenvoudig

systeem waarin de arbeidef� -

ciëntie omhoog gaat en waarin

in principe iedereen de cor-

rectiesnoei kan uitvoeren. De

frametakken verdwijnen min

of meer en maken plaats voor

kort vruchthout direct aan de

stam.

Het is belangrijk dat de rij rich-

ting noord-zuid is aangelegd

vanwege een optimale lichtop-

vang en dat de bomen netjes

recht staan aan een degelijke

ondersteuning. Door onderin

de boom op 30-40 cm te knip-

pen of te zagen en dit bovenin

de boom op circa 25 cm te

doen, krijgt u een boom die

van onderen breder is en van

boven smaller.

Tijdstip. Het tijdstip van om-

vormen hangt af van de groei-

kracht en het ras. Een optimaal

tijdstip is voor veel

aanplanten en ras-

sen het roze knop

stadium. Voor wat

sterker groeiende

aanplanten met

grootvruchtige ras-

sen is het zesde tot

achtste blad nog

steeds een goed mo-

ment. Wij zijn min

of meer overgestapt

van dit tijdstip naar

het roze knop sta-

dium of het moment

vlak na de oogst

vanwege te veel

nadelige effecten

op de vruchtmaat

en een te grote kans

op ongewenste her-

groei met meer ziek-

tedruk als gevolg.

Chemisch ingrijpen

voor de oogst geeft

ongewenste residu

op het fruit waar u

ook niet op zit te

wachten. Het tijdstip

direct na de oogst

krijgt meer aandacht. Het mo-

ment na de oogst geeft ook

iets groeiremming en brengt

met zich mee dat u de gehele

winter de tijd hebt om te cor-

rigeren zonder dubbel werk te

hebben gedaan.

Correctiesnoei. Mechanische

snoei houdt niet in dat u alles

vanuit de tractor kunt doen.

Correctiesnoei is essentieel om

het systeem te laten slagen.

Kortom: u moet blijven werken

in het systeem. Lichtopvang en

houtsoort blijven belangrijk om

kwalitatief goed fruit te telen.

Wanneer u correctiesnoei

toepast, probeer het dan als

een vaste regel te benaderen.

Bijvoorbeeld: geef vier knip-

pen in de kop en loop door.

Niet te nauwkeurig kijken naar

de lengte van de stomp om te

zien welke tak net iets dikker

is. U kunt ook de boom indelen

in drie zones; kop, midden en

broek van de boom. Om mak-

kelijk en snel te werken is het

ideaal om per jaar de aandacht

wat betreft de zone te verleg-

gen. Bijvoorbeeld het eerste

jaar de broek van de boom,

jaar twee de kop en jaar drie

de middenzone. Uiteraard

is dit afhankelijk van wat de

meeste prioriteit heeft in de

correctiesnoei. Inmiddels zijn

er ook technische oplossingen

die een deel van het correc-

tiewerk overnemen. Er zijn

toepassingen waarmee u in de

boom vensters op de gewenste

hoogte kunt knippen of het

onderhangend vruchthout in

de broek van de boom kunt

verwijderen. Goed kijken naar

de boom en de groei en bepaal

op basis daarvan wat u moet

corrigeren.

Joris Wisse

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

Gewas-bescherming

Grootfruit

Gewasbescherming-, bemestingplan en Bewijs van Vakbekwaamheid

Het beschikken over actuele

en ingevulde gewasbescher-

ming- en bemestingplannen is

formeel sinds een aantal jaren

aan de orde. Achtergrond van

de wetgeving is niet alleen een

stuk verduidelijking van wette-

lijke normen op bedrijfsniveau,

maar vooral ook een aanzet tot

bewustzijn over de inzet van

gewasbeschermingmiddelen en

meststoffen.

Gewasbeschermingplan.

Een gewasbeschermingplan is

beschikbaar via de NFO en het

merendeel van de voorlich-

tingspartijen. In de aanloop

naar de eerste toepassingen

van het nieuwe jaar dient het

ingevuld te zijn. Thema’s zoals

plantgezondheid, geïnte-

greerde bestrijding, selectieve

bestrijding, resistentie manage-

ment en relatie boom - bodem

- omgeving zijn vaak opgeno-

men. Het gewasbescherming-

plan kent verder vormvrijheid

en geeft ten aanzien van uw

keuzes geen latere verplichtin-

gen. Het groeiseizoen en prak-

tische omstandigheden mogen

u aanzetten om later anders te

handelen.

Bemestingplan. Het bemes-

tingplan legt meer druk op uw

bedrijf. Hoofddoelstelling is

inzichtelijkheid in de werkelijk

aangevoerde zuivere kilogram-

men stikstof en fosfaat op

bedrijfsniveau. De totalen per

element, uit zowel organische-

als kunstmest, moeten matchen

met de som van uw werkelijk

beteelde netto-oppervlakten

per 1 mei, vermenigvuldigd

TeeltBladvoedingen Volop in bloeiBewaring


Werkwijzer

Kanzi mechanisch gesnoeid. Foto: NFO

17


Volop in bloei



met de wettelijke gebruiksnor-

men per hectare. Vervolgens

geven voorraden, inkoop,

gebruik en eindvoorraden een

beeld van het verloop in het

jaar op bedrijfsniveau.

Deze weken is het een mooi

moment de plannen van het

afgelopen jaar af te sluiten en

de nieuwe op te zetten. Wet-

telijk dienen de plannen vijf

jaar bewaard te worden voor

eventuele controles van de cer-

ti� cerende instanties, maar ook

van de NVWA.

Vakbekwaam. Een ander

punt van aandacht zijn uw ver-

valdatum en vorderingen van

verlenging van het Bewijs van

Vakbekwaamheid, praktisch

ook wel Spuitlicentie genoemd.

De vervaldatum staat op het

pasje en uw studievorderin-

gen kunt u na inloggen zien

op www.erkenningen.nl. Een

Bewijs van Vakbekwaamheid

wordt afgegeven voor een peri-

ode van vijf jaar, waarbinnen u

vier verlengingsbijeenkomsten

dient te volgen. Daarin zit on-

derscheid in het thema Veilig-

heid en het thema Techniek en

Teelt. Beide zijn nodig voor de

studievordering om te komen

tot totale verlenging. Het aan-

tal bijeenkomsten per thema is

afhankelijk van uw soort Bewijs

van Vakbekwaamheid. Binnen

de meest voorkomende ‘Uitvoe-

ren gewasbescherming’, is één

keer techniek verplicht en zijn

de overige drie bijeenkomsten

met zowel teelt als techniek in

te vullen. De komende periode

worden veel winterlezingen

over gewasbescherming aan-

geboden met een mogelijk-

heid tot verlenging. Bezie uw

eigen situatie en benut de

komende periode voor het

volgen van een bijeenkomst.

De waarde van het Bewijs van

Vakbekwaamheid in de praktijk

neemt toe, zowel in praktisch

gebruik als bij de inkoop van

gewasbeschermingsmiddelen.

Aryan van Toorn

Centrale Adviesdienst Fruitteelt

[email protected]

BewaringVochthuishouding in ULO-cellen

De afgelopen weken hebben

we een vorstperiode gehad en

waarschijnlijk constateerden

we dat de koelbehoefte in

de cellen, en dus het aantal

koelacties, is afgenomen. En

met vermindering van het aan-

tal koelacties en daarmee koel-

tijd, wordt ook het vochtverlies

van het product minder.

Voor een aantal appelrassen

kan dit nadelig zijn in verband

met een toenemende kans op

inwendig bruin (Boskoop) en

het versterkt het optreden van

schilvlekjes en lenticelspot bij

Elstar. We mogen aannemen

dat dit vooral in het tweede

gedeelte van de bewaarperi-

ode een belangrijk item is. Het

kan ook zijn dat er nog een

vorstperiode volgt waardoor

het vochtverlies nog verder

achterblijft.

Probeer daarom een goed

beeld van het huidige vocht-

verlies te krijgen en houd dat

aan voor de komende periode,

stimuleer het eventueel, bij-

voorbeeld met extra warmte-

inbreng. En houd vast aan de

normen die we hiervoor aan-

houden: voor de Elstar lang-

durige opslag een maximum

van 3 liter/ton per maand en

voor de Boskoop 4 liter/ton per

maand.

Bedenk wel dat we dit jaar te

maken hebben met een sterk

variërende kwaliteit (grotere

verschillen in rijpheid en maat

binnen één partij). Hierdoor

kunnen appels behoorlijk

verschillend reageren op het

vochtverlies. Kleinere appels

worden uiteraard sneller slap.

Overigens kan dit lagere vocht-

verlies voor Conferenceperen

gunstig zijn omdat we hier

juist weinig vochtverlies willen.

Toch vinden wij in sommige

cellen al peren die wat � exibel

worden bij de steel. Dit is niet

altijd te verklaren uit het to-

tale vochtverlies in de cellen,

gemeten via de verdamper.

Bij de eerstvolgende product-

controles is dit een belangrijk

aandachtspunt.

SmartFresh. Dit seizoen zijn al

meerdere cellen peren behan-

deld met SmartFresh, zowel

Conference als Doyenné du Co-

mice. Dit zijn voornamelijk nog

peren in de normale koeling,

in ULO is dit slechts beperkt

uitgevoerd en alleen voor Con-

ferenceperen.

Het is heel belangrijk voor

uzelf om te kijken wat het re-

sultaat hiervan is als de peren

zijn behandeld. Als het moge-

lijk is, neem dan peren uit de

behandelde cel en leg ze bij

een vaste, hogere temperatuur

(10 ºC-18 ºC) om te kijken hoe

de kwaliteit zich ontwikkelt

tijdens uitstalleven. Uiteinde-

lijk moeten de peren zacht en

eetbaar worden. Meet om de

twee dagen de hardheid van

de peren en houd dit vol tot ze

zacht zijn. Let ook op gevoelig-

heid voor slap worden.

Dit geeft mogelijk een beeld

van de eigen situatie wat be-

treft pluktijdstip, boomgaard,

tijdstip van behandeling,

enzovoort. Het is goed om

deze ervaringen te delen met

AgroFresh. E

Alex van Schaik

Wageningen UR

[email protected]

Het bemestingsplan moet onder

meer inzicht geven in het gebruik

van kg stikstof en fosfaat. Foto: NFO

Aansturing en controle van de koelcellen met behulp van de computer.

Foto: Arjan de Bruine

18

Frui

ttee

lt 5

, 2

febr

uari

201

3, j

aarg

ang

103

LezerspaginaFruitteler Bert Hekman vertrok

38 jaar geleden naar Canada.

Daar bouwde hij in Prince

Edward Island een bedrijf op

met appels en kippen. Inmid-

dels heeft hij zich gevestigd

in Waterdown, Ontario. Ook

daar teelt hij appels, maar de

kippen hebben plaats gemaakt

voor pompoenen. Een concept

van zelfpluk, schoolexcursies

en een Farm Bakery hebben

geleid tot een succesformule.

In sommige weekenden stijgt

het bezoekersaantal op zijn

bedrijf boven de 4.000.

Hekman kwam enige weken

geleden naar Nederland en be-

zocht hier zijn oud-klasgenoot

Goof van de Water. Samen

zaten zij in 1971 in de examen-

klas van de Middelbare Tuin-

bouwschool te Tiel. De komst

van de Canadese Nederlander

bracht Van de Water op het

idee een reünie te organiseren

zodat Bert Hekman werd ver-

rast door een grote groep oud-

klasgenoten waar-

bij zelfs oud-leraar

praktijk fruitteelt

Anton de Heus

ook aanwezig

was. De reünie

was een geweldig

weerzien na zo-

veel jaar, waarbij

veel verhalen over

de schoolperiode

loskwamen, zegt

Van de Water.

Hij en Hekman

bezochten geza-

menlijk nog het

fruitbedrijf van

oud-klasgenoot

Kees de Jong in Marknesse en

de fruitboerderij van de familie

Vink in Kraggenburg.

Een indruk van het Canadese

fruitteeltbedrijf is te zien op:

www.frootogo.ca.

UitgelichtDe redactie maakt de lezers erop attent dat de in deze rubriek

verstrekte informatie is verkregen van fabrikanten en/of leveran-

ciers van producten voor de fruitteelt.

Getrokken hoogwerker met schaar

Gerard van Oorschot van Fruit Tuin Park uit Rilland brengt zijn

eigen ontworpen hoogwerker (met CE-markering) op de markt.

Deze getrokken hoogwerker beschikt over een schaar die hy-

draulisch is in te stellen van 0,90 tot 2,50 meter, en is dus ook

goed inzetbaar voor het werken met hagelnetten. Nadat de

hoogwerker met hydrauliek op de juiste hoogte is ingesteld,

blijft deze na afkoppeling onder druk staan. Een trekker zonder

hydrauliekaansluiting kan er nu makkelijk voor gezet worden.

Het platform op de hoogwerker bestaat uit drie losse delen die

onafhankelijk (mechanisch) van elkaar in de breedte kunnen

worden uitgeschoven in vier standen van 1,30 tot 2,10 meter. De

machine weegt circa 1.000 kg en heeft een laadvermogen van

drie bakken peren. De hoogwerker is eenassig, vier meter lang

en uitgerust met een knikdissel. Geheel compleet aan te schaf-

fen en thuisgebracht voor € 5.000 (excl.btw).

Meer informatie:

Gerard van Oorschot, Fruit Tuin Park, Bergkilweg 2a, 4411 RH Rilland

Tel. 06 5339 9734, E-mail: [email protected], www.fruittuinpark.nl

Hoogwerker van Poolse makelijDeze 4,6 meter lange hoogwerker,

type dp 1a, met een laadvermogen

van 2.400 kg is van Poolse makelij

(Constructiebedrijf Ditta-Seria). De

platformhoogte is hydraulisch en

handmatig te variëren van 96 cm

tot 155 cm. Handmatig: voorop de

hoogwerker zit een handpomp

waarmee de hoogte gerealiseerd

kan worden. Hydraulisch: nadat

de hoogwerker met hydrauliek

op de juiste hoogte is ingesteld,

blijft deze na afkoppeling onder druk staan. Een trekker zonder

hydrauliekaansluiting kan er nu makkelijk voor gezet worden.

Eind februari komt er een hoger model (type 2) in de verkoop.

De breedte is mechanisch te variëren van 135 cm tot 230 cm, in

stappen van 4 cm. De machine (CE-gemarkeerd) is verkrijgbaar

als een- en tweeasser en weegt ruim 1.000 kg. Koppeling van de

hoogwerkers is ook mogelijk.

De machine is te koop bij importeur Maurice Bouwens van Bo� x

Im- en Export vanaf € 4.500 oplopend tot bijna € 6.000 (excl.

btw). De prijsopbouw is afhankelijk van keuze voor een één- of

twee-asser en onder andere voor de handpomp.

Meer informatie:

Maurice Bouwens, Bo� x Im- en Export, Adsteeg 18, 6191PX Beek

Tel. 06 5111 5539, E-mail: info@bo� ximenexport.nl, www.dittaseria.pl

Marijke van Ossenbruggen

vakredacteur Fruitteelt / [email protected]

De hoogwerker is hydraulisch

in hoogte verstelbaar.

Foto: Fruit Tuin Park

De hoogwerker is verkrijgbaar

als een- en tweeasser.

Foto: Ditta Seria

Weerzien na 38 jaar Canada

Uitslag Poll‘De opheffing van het PT gaat de sector ernstig raken’

Eens: 19

Oneens: 14

Geen mening: 2

Ga naar www.nfofruit.nl

en stem op onze nieuwe poll:

Stelling: ‘De prijzen zijn goed op het moment, ik ga investeren in mijn bedrijf ’

Ja

Nee

Ik wacht nog even

Fruitteelt vraagt u via een poll op de NFO website naar uw mening over uiteenlopende zaken.

Poll

19 14 2

19 14

2

Bert Hekman (links) ziet na 38 jaar Canada onder

anderen zijn leraar fruitteelt Anton de Heus uit Tiel

weer terug. Foto: Roelie van de Water

19

Noord-HollandWoensdag 6 februari

Bijeenkomst over de ontwikkelin-

gen op gebied van gewasbescher-

ming onder leiding van Gerard

Kievit (DLV Plant). Deze bijeen-

komst telt mee voor de verlenging

van uw spuitlicentie onderdeel

Teelt. Neem uw licentiepas mee.

Locatie: Dorpshuis De Schalm,

Dr.Nuyensstraat 14b Westwoud.

Aanvang: 20.00 uur.

Midden-NederlandZuid-GelderlandDinsdag 5 februari

Algemene Jaarvergadering met

aansluitend een lezing van Willem

van Doorn (BLGG, een laborato-

rium in de agrarische sector) over

het gebruik van de bodem in het

verleden en in de toekomst met

onderwerpen als bodemgezond-

heid; bodemleven en het omgaan

met grondmonsters. Locatie: Gas-

terij De Arend, Notaris Roesstraat

28, Winssen. Aanvang 19.30 uur.

West-BetuweDonderdag 14 februari

Algemene Jaarvergadering, ge-

volgd door de inleiding:

Het belang van integrale ketenbe-

sturing, door Joost van Haarlem,

inkoper agf bij supermarktketen

C1000. Locatie: Kantine Fruitvei-

ling Koninklijke Fruitmasters,

Deilseweg 7 Geldermalsen.

Aanvang 19.30 uur.

Flevo-NoordDinsdag 19 februari

Bijeenkomst met als thema bemes-

ting. Eric van der Hoeff (Fruitcon-

sult) geeft een lezing over het om-

gaan met organische bemesting.

Wat doet dat in de bodem en hoe

gericht kunt u er mee werken? Pe-

ter van Kampen (NFO) praat u bij

over de werking van bladvoeding.

Is die werking niet zo groot als we

denken en welke meststoffen kunt

u dan het beste gebruiken. Loca-

tie: HCR van Saaze, Kraggenburg.

Aanvang: 20.00 uur.

Zeeland Noord-Brabant

Zeeuws-VlaanderenDinsdag 5 februari

Bijeenkomst over bemesting. Ton

Hendrickx (bemestingspecialist

CZAV) behandelt wet en regel-

geving bij organische bemesting.

Joris Wisse (teelten bemesting-

adviseur CAF) behandelt bladvoe-

ding, grondmonsters en overige

bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu-

we Kerkstraat 5, 4541 EB Sluiskil.

Aanvang: 19.30 uur.

West Noord-Brabant en St. Philipsland / Zuid-Holland WestDonderdag 21 februari

Aparte jaarvergadering van beide

afdelingen. Daarna een gezamen-

lijke voortzetting van de bijeen-

komst met Leonard Kampschöer,

directeur Koninklijke Fruitmasters

Groep. Hij geeft een lezing over

de ontwikkelingen wat betreft

de afzet, de samenwerking met

supermarkten en projecten zoals

Elstar altijd raak. Locatie: Café en

Party Centrum Koch, Molenstraat

120 Kruisland. Aanvang 19.30 uur.

Zuid-HollandVijfheerenland en Alblasserwaard Maandag 18 februari

Gecombineerde jaarvergadering

van de afdeling Vijfheerenlanden

en Alblasserwaard en kring Zuid-

Holland. Aansluitend een lezing

van een vertegenwoordiger van

het Faunabeheer. Locatie: De

Linde, Lindenstraat 1 Meerkerk.

Aanvang: 19.30 uur.

Zuid-Holland West / West Noord-Brabant en St. PhilipslandDonderdag 21 februari

Aparte jaarvergadering van beide

afdelingen. Daarna een gezamen-

lijke voortzetting van de bijeen-

komst met Leonard Kampschöer,

directeur Koninklijke Fruitmasters

Groep. Hij geeft een lezing over

de ontwikkelingen wat betreft

de afzet, de samenwerking met

supermarkten en projecten zoals

Elstar altijd raak. Locatie: Café en

Party Centrum Koch, Molenstraat

120 Kruisland. Aanvang 19.30 uur.

Cursus Fruitverkoop aan huis De Fruitacademie start in februari

in samenwerking met Fruitconsult

voor de tweede keer de cursus

Fruitverkoop aan huis. Gastspre-

kers verlenen hun medewerking

op het gebied van agrarische mar-

keting, prijsstelling, winkelinrich-

ting, klantenwerving, enzovoort.

De cursus bestaat uit vier bij-

eenkomsten (middag en avond),

waaronder één excursiedag en

vindt plaats op maandag 4 febru-

ari, 11 februari en 4 maart 2013.

De excursiedag staat gepland

voor begin maart. Data zijn onder

voorbehoud, de cursus gaat door

bij voldoende aanmeldingen. De

kosten voor deze cursus bedragen

€ 550 (excl. btw) dit is inclusief de

maaltijden. De locatie is op een

centrale plaats in het land.

Voor meer informatie en aanmel-

den verwijzen wij u naar

www.fruitacademie.nl of direct

via [email protected] of

tel. 0345 58230.

Fruitteelt is het verenigingsor-gaan van de Nederlandse Fruitte-lers Organisatie. Abonnementen zijn alleen te verkrijgen door leden van de organisatie.

Opzegging: schriftelijk, minstens drie maanden voor het einde van het kalenderjaar. Wijziging bedrijfsgegevens: schriftelijk tot 1 januari.

AdresgegevensPostbus 3442700 AH ZoetermeerLouis Pasteurlaan 62719 EE ZoetermeerTelefoon: (079) 368 13 00Fax: (079) 368 13 55

E-mail NFO-secretariaat en ledenadministratie: [email protected]

E-mail redactie: [email protected] Website: www.nfofruit.nl

RedactieHerman Bus (hoofdredacteur)Caroline van AsscheMarai Ebben (eindredacteur)Marijke van Ossenbruggen

RedactiecommissieH. BalkhovenA. GoesH. van Kekem A. OostveenM. RaveslootH. ReindersC. UijttewaalB.J. van WestreenenR. van ’t Westeinde

Advertentie-acquisitieBureau Van Vliet Robert Mondelaars Remco WijnhoutPostbus 20, 2040 AA [email protected]: (023) 571 47 45Fax: (023) 571 76 80

DrukkerijDeltaHage, Den Haag

VormgevingRichard van Rheenen, Grafisch!OK

Uitgever en auteurs verklaren dat Fruitteelt op zorgvuldige wijze en naar beste weten is sa-

mengesteld en aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijk-heid voor schade, van welke aard ook, welke het gevolg is van handelingen en/of beslis-singen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Gebruikers van Fruitteelt wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring. Niets uit deze uitgave mag op enige wijze worden verveelvoudigd, opge-slagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

C O L O F O N

nfo agendaAgendaberichten opgevenAgendaberichten voor deze

rubriek kunt u indienen tot

maandagochtend 09.00 uur van

de eerste week waarin de redac-

tie het bericht moet plaatsen.

In principe plaatst de redactie

het bericht in twee achtereen-

volgende bladen. De Agendabe-

richten opgeven via het digitale

formulier op de homepage van

www.nfofruit.nl > Vakblad

Fruitteelt

AANGEBODENLaat uw fruitbomen vakkundig snoeien,

toppen evt. met eigen hoogwerker.

Info tel. 06 5118 5017.

TE KOOP2000 knappe boompalen Ø 5 cm, lengte 2,5

m. t.a.b. Inlichtingen tel. 0299 423 241 of

06 3073 2734.

Vangbandje

HUUR ELEK. SNOEISTELLING?

Tel: 0183 633 515E-mail: [email protected]

www.lasbedrijfdonker.nl

fruit-donker 130123.indd 1 25-01-13 14:20Vraagt te koop

BedrijfsinventarisTrekkers, maaiers, spuitenSorteemachines: A3 en A4KistenkantelaarsGewichtsorteerdersPluk o Track’sBoreco plukstelling etc.Kleine Fruitkisten 15, 20,25 kg

www.dikvanderlinden.nl

Mob: 06 5580 53370487 – 570674

komst telt mee voor de verlenging

van uw spuitlicentie onderdeel

Teelt. Neem uw licentiepas mee.

Locatie: Dorpshuis De Schalm,

Dr.Nuyensstraat 14b Westwoud.

Aanvang: 20.00 uur.Midden-Nederland

Boven-Betuwe en Dinsdag 29 januari

Algemene Ledenvergadering met

aansluitend een lezing van Wouter

Veefkind (LTO Noord) over duur-

zame energie door onder andere

zonnecollectoren. Locatie: Café

Kort Oisterwijck, Pannerdenseweg

heid; bodemleven en het omgaan

met grondmonsters. Locatie: Gas-

terij De Arend, Notaris Roesstraat

28, Winssen. Aanvang 19.30 uur.

Zuid-HollandVijfheerenland en

Alblasserwaard

Donderdag 31 januari

Snoeibijeenkomst onder leiding

aandacht voor de appel. Zowel

mechanische als traditionele snoei

wordt bekeken op de bedrijven

van Ren Nijmeyer en Peter van

Weverwijk. Locatie: Fruitbedrijf

van Ren Nijmeyer, Engweg (ingang

bij de Schildkamp), Asperen.

Aanvang: 13.30 uur.

CZAV) behandelt wet en regel

CZAV) behandelt wet en regel



Joris Wisse (teelten bemesting

Joris Wisse (teelten bemesting

adviseur CAF) behandelt bladvoe

adviseur CAF) behandelt bladvoe



bemesting. Locatie: Dallinga, Nieu




Aanvang: 19.30 uur.

Aanvang: 19.30 uur.NFO-Productgroep

NFO-Productgroep



Besloten ALV voor perentelers


die lid zijn van de NFO over het


versterken van de marktpositie

van Conferencetelers en verbete

ren van de Conferencekwaliteit.

Besluitvorming over uitvoering

Vijfheerenland en

Alblasserwaard


Snoeibijeenkomst onder leiding

van Pieter Aalbers (Alliance) met

aandacht voor de appel. Zowel

mechanische als traditionele snoei

wordt bekeken op de bedrijven

van Ren Nijmeyer en Peter van

Weverwijk. Locatie: Fruitbedrijf

van Ren Nijmeyer, Engweg (ingang

bij de Schildkamp), Asperen.



Aanvang: 19.30 uur.NFO-Productgroep

PeerDonderdag 31 januari



versterken van de marktpositie

van Conferencetelers en verbete

Het complete agenda-overzicht op een rij?

Zie www.nfofruit.nl

nfo agenda

Uw advertentie hier?

Bel 023-5714745

Fruitteelt 05 v03 · 2016. 12. 12. · maakt kan worden op deze dieren die schadelijk kunnen zijn...

Documents

Transcript of Fruitteelt 05 v03 · 2016. 12. 12. · maakt kan worden op deze dieren die schadelijk kunnen zijn...