‘Embedded  ar*st’  in  een  surreële  werkelijkheidFOTODOK  Live!  –  Reality  Check:  Claire  Becke9

In  het  hart  van  de  Verenigde  Staten  bereiden  militairen  zich  voor  op  hun  gevechtsmissies  in  het  Midden  Oosten  door  middel  van  ‘Culturele  OriëntaJe  Trainingen’.  Hoewel  de  oefeningen  zijn  bedoeld  als  voorbereiding  op  de  werkelijkheid,  gaat  het  spel  in  de  prakJjk    een  eigen  leven  leiden.  Dat  is  het  moment  dat  fotografe  Claire  Becke9  fascineert.  Wie  zijn  de  good  guys  en  wie  de  bad  guys?  Hoe  voelt  het  voor  een  militair  om  zijn  eigen  vijand  te  spelen?  En  hoe  voelt  het  om  voor  het  eerst  ‘kennis’  te  maken  met  mensen  uit  andere  culturen  gespeeld  door  mede-­‐soldaten?  En  kun  je  je  in  deze  kunstmaJge  omgeving  wel  voorbereiden  op  een  échte  oorlog?  

Vrijdagavond,  25  maart  2011  was  Claire  Becke9  te  gast  bij  FOTODOK  om  een  lezing  te  geven  met  als  vertrekpunt  haar  fotoserie  Simula.ng  Iraq.  De  frêle  Becke9,  naast  fotograaf  en  docent  fotografie  een  achtergrond  in  antropologie,  ontpopt  zich  al  snel  tot  een  boeiende  en  geanimeerde  spreker  die  de  nodige  zelfspot  en  humor  niet  schuwt.  Het  werk  van  Becke9  werd  vervolgens  in  een  theoreJsch-­‐filosofisch  kader  geplaatst  door  filosofe  Arnisa  Zeqo  en  getoetst  aan  de  ervaringen  van  de  Nederlandse  korporaal  Marc.  

In  TrainingVoorafgaand  aan  Simula.ng  Iraq  werkte  Becke9  aan  haar  project  In  Training  waarin  jonge  militairen  centraal  staan  die  zich  voorbereiden  op  oorlogsmissies.  Tijdens  het  fotograferen  legde  ze  haar  focus  voornamelijk  op  de  jonge  rekruten  –  veelal  high  school  studenten,  soms  amper  zevenJen  jaar  oud  -­‐    en  de  zogenaamde  ‘weekend  warriors’  de  part-­‐Jme  militairen.  Becke9s  interesse  werd  gewekt  door  het  proces  dat  de  trainees  in  korte  Jjd  doormaken:  van  burgers  tot  een  getrainde  en  met  de  juiste  noodzakelijke  middelen  uitgeruste  militair,  maar  ook  het  groeiproces  van  Jener  naar  volwassene.

                               ©  Claire  Becke9                  ©  Claire  Becke9            Private  Rebecca  Hill,  Fort  Jackson,  SC,  2006.          Private  Alicia  Hancock,  Fort  Jackson,  SC,  2006.  Het  fotograferen  van  acJemomenten  en  een  journalisJeke  of  reportageachJge  aanpak  was  niet  aan  de  fotografe  besteed.  Ze  had  heel  duidelijk  haar  eigen  idee:  het  zichtbaar  maken  van  de  invloed  van  training  op  het  lichaam,  zowel    fysiek  als  emoJoneel.  

Om  deze  fysieke  en  emoJonele  veranderingen  vast  te  leggen  fotografeerde  ze  de  jonge  militairen  veelal  in  hun  uniform,  soms  met  hun  wapen  nog  wat  schuchter  in  de  hand,  de  brildragers  onder  hen  met  allemaal  dezelfde  degelijke  bril  –  ‘army-­‐issued-­‐glasses’.    Soms  verzocht  Becke9  de  militairen  tot  een  re-­‐enactment  (het  zo  echt  mogelijk  naspelen  van  een  gebeurtenis)  omdat  ze  met  haar  groogormaat  camera  niet  alJjd  snel  genoeg  was  om  bepaalde  momenten  vast  te  leggen.

Becke9  ontdekte  dat  de  jonge  militairen  ook  aan  rollenspellen  deden  om  zo  om  te  leren  gaan  met  de  verschillende  dreigingsniveaus  die  zij  Jjdens  hun  missie  tegen  kunnen  komen.  Want  hoe  kun  je  een  onschuldige  burger  en  een  terrorist  van  elkaar  onderscheiden?    De  militairen  nemen  de  rol  op  zich  van  dorpsbewoners,  guerrillas  en  terroristen,  rollen  die  zijn  afgeleid  van  toekomsJge  oorlogsgebieden  zoals  

Irak  en  Afghanistan.  In  hun  rol  van  dorpsbewoner,  guerilla  of  terrorist  verkleden  de  soldaten  zich  in  kostuums  die  nauwelijks  authenJek  zijn.  Het  is  een  mengelmoes  van  verschillende  culturele  referenJes,  waaruit  duidelijk  wordt  dat  het  beeld  van  de  werkelijke  oorlogsgebieden  nogal  abstract  is.  Het  was  de  foto  van  de  drie  jonge  vrouwen  in  wi9e  tunieken  die  de  opmaat  vormde  voor  Becke9s  vervolg  Simula.ng  Iraq.  

       ©  Claire  Becke9                        ©  Claire  Becke9  Army  Privates  Kendra  Duffy,  Allison  Bronner  and  Jessica-­‐Ann                  Engagement  Skills  Trainer,  simulaJng  an  a9ack,  2007.Layug,  playing  the  role  of  Iraqi  villagers  at  Basic  Training,  Fort  Jackson,  SC,  2006

Simula.ng  IraqDoor  haar  werk  In  Training  ontdekte  Becke9  dat  Culturele  SimulaJe  Training  wereldwijd  werd  ingezet  om  soldaten  voor  te  bereiden  op  missies.    Ze  besloot  zich  te  focussen  op  deze  simulaJetrainingen  in  Amerika  en  bezocht  diverse  trainingsfaciliteiten.  Haar  interesse  voor  de  verschillende  door  elkaar  lopende  culturele  referenJes  en  het  rollenspel  zijn  te  verklaren  vanuit  haar  antropologische  achtergrond  en  haar  ervaringen  als  vrijwilliger  voor  het  Peace  Corps.  Becke9  vertelt  dat  het  Peace  Corps  sowieso  een  belangrijke  rol  heej  gespeeld  in  een  meer  kriJsche  houding  ten  opzichte  van  haar  moederland.

Becke9  toont  vervolgens  haar  foto  van  ‘the  engagement  skills  trainer’  een  redelijk  ouderwets  aandoende,  virtual-­‐reality  videogame.  De  foto  blijkt  samen  met  de  drie  jonge  vrouwen  in  wi9e  tuniek  een  sleutelstuk  te  zijn  tussen  de  series  In  Training  en  Simula.ng  Iraq.  Waar  de  soldaten  zich  in  In  Training  aankleden  voor  hun  rollenspel,  kan  in  de  videogame  elke  gewenste  situaJe  nagebootst  worden  –  van  rijstvelden  bedekt  met  sneeuw  tot  een  stad  Jjdens  luchtaanval,  verschillende  landschappen  en  verschillende  bewoners,  vriend  en  vijand.  Een  nabootsing  die  in  Simula.ng  Iraq  weer  tot  een  werkelijkheid  wordt  gemaakt  wanneer  het  Iraakse  landschap  wordt  nagebouwd  en  haar  bewoners  worden  nagespeeld  door  de  militairen  zelf.  

Simula.ng  Iraq  is  in  feite  een  ‘videogame  gone  real’  zoals  filosofe  Arnisa  Zeqo  later  zal  opperen.  Zeqo  benadrukt  ook  nog  eens  de  vreemde  tegenstelling  die  met  deze  foto  samenhangt.  We  vinden  de  videogame  er  redelijk  ouderwets  en  achterhaald  uitzien  omdat  we  met  digitale  technologie  inmiddels  grote  sprongen  verder  zijn.  Maar  de  simulaJetraining  bestaat  niet  uit  een  wereld  van  pixels  en  apparaten  maar  een  wereld  van  containers,  karton  en  plasJc  die  de  militairen  voor  waar  aannemen.

Naast  de  militairen  zelf  worden  er  rollen  gespeeld  door  oorlogsveteranen  en  dorpsbewoners    die  op  basis  van  een  uurloon  ‘burger’  komen  spelen.  Het  figureren  in  een  simulaJe  is  een  goede  verdienste  in  gebieden  waar  de  werkgelegenheid  over  het  algemeen  slecht  is.  De  acteurs  krijgen  allemaal  een  katoenen  tuniek,  alle  andere  accessoires  zijn  eigen  aanvullingen,  zoals  de  buurtbewoonster  die  speciaal  voor  haar  rol  een  hoofddoek  kocht.  Ieder  personage  krijgt  een  verzonnen  naam  die  bij  zijn  ingebeelde  karakter  past.  

                     ©  Claire  Becke9         ©  Claire  Becke9       ©  Claire  Becke9    Civillian  Sylvia  Pollard  as  an         Minority  sect’s  mosque,     Army  SPC  Brandon  JonesIraqi  civilian,  2007.         Al-­‐Maws  sil  Village,  2007.     as  an  insurgent,  2007.

Tijdens  het  fotograferen  van  Simula.ng  Iraq  had  Becke9  associaJes  met  het  werk  van  andere  fotografen,  zoals  Sarah  Pickering  (explosies),  An-­‐My  Lê,  (anJtank  oefeningen)  Roger  Fenton  (oriëntalisJsche  studies)  en  Helen  Maureen  Cooper  (over  blanke  vrouwen  die  elementen  van  donkere  vrouwen  toe-­‐eigenen).  Maar  de  associaJes  die  Simula.ng  Iraq  oproept  zijn  niet  enkel  aan  fotografie  gerelateerd.  De  sociale  betekenis  van  Becke9s  werk  wordt  in  sterke  mate  ook  gevoed  door  de  invulling  door  de  kijker  waarbij  westerse  kennis,  context  en  associaJes  een  belangrijke  rol  gaan  spelen.    Daardoor  ontstaan  er  verschillende  interpretaJes  van  culturele  symbolen  die  direct  via  het  aanwezige  publiek  zichtbaar  worden  wanneer  Becke9  haar  foto  van  korporaal  Brandon  Jones  toont.  De  kleding  van  Jones  kent  verschillende  connotaJes.  Vanuit  de  zaal  wordt  direct  gerefereerd  aan  de  pij  van  een  monnik  terwijl  Becke9  zelf  refereert  aan  de  typisch  Amerikaanse  ‘graduaJon  gown’,  de  lange  jurk  die  studenten  dragen  Jjdens  hun  diploma-­‐uitreiking.  Ook  binnen  de  simulaJes  ontstaan  er  verschillende,  vaak  onbedoelde,  kruisverwijzingen  wanneer  meerdere  culturele  kenmerken  worden  samengevoegd.  De  moskee  in  Al-­‐Maws  sil  Village  (zie  aleelding)  bestaat  uit  onderdelen  die  jaren  eerder  dienst  hebben  gedaan  als  orthodox  kerkje  Jjdens  de  Balkan  simulaJetraining.  

©  Claire  Becke9  Civillian  Afghan-­‐Americans  as  Afghan  villagers,  2009.

‘It’s  more  fun  to  be  the  bad  guy’Op  het  gebied  van  rolverdeling  tussen  mannen  en  vrouwen  valt  er  nog  wel  wat  te  winnen,  geej  Becke9  direct  toe.  De  vrouwen  krijgen  meestal  de  ‘domme’  rollen  binnen  de  simulaJe,  rollen  waarin  ze  vooral  

niets  mogen  doen,  maar  figureren  als  vrouwelijk  burgers  in  de  ficJeve  omgeving.  Zo  zijn  er  een  aantal  Afghaans-­‐Amerikaanse  vrouwen  die  in  hun  rol  voor  de  training  voornamelijk  ‘authenJek’  dienen  over  te  komen.  De  echt  capabele  (en  dus  veelal  mannelijke)  militairen  krijgen,  samen  met  de  oorlogsveteranen,  vaak  de  rol  van  jihadi,  de  bad  guy  en  de  terrorist.  Zij  zijn  met  hun  ervaringen  uit  echte  missies  beter  in  staat  te  spelen  wat    mogelijke  handelingen  en  manoeuvres  van  de  vijand  zijn.  Vanuit  het  publiek  komt  daarop  de  terechte  vraag  of  de  militairen  ook  wel  eens  van  rol  veranderen  om  zo  effecten  als  Jjdens  het  Stanford-­‐gevangenisexperiment  te  voorkomen.  Becke9  speelde  zelf  ook  met  deze  vraag  en  legde  hem  voor  aan  de  militairen.  Hun  antwoord  was  duidelijk:  ‘it’s  more  fun  to  be  the  bad  guy’.  Het  rondlopen  met  een  AK-­‐74  is  veel  uitdagender  dan  het  spelen  van  een  onschuldige  burger.

Becke9s  manier  van  werken  –  het  laten  poseren  van  de  spelers  -­‐  is  feitelijk  ook  weer  een  simulaJe  binnen  de  bestaande  simulaJe  op  de  trainingsfaciliteit.  Deze  paradox  werd  in  de  theoreJsch-­‐filosofische  uiteenzeong  van  Arnisa  Zeqo  nog  eens  haarfijn  uitgelegd.  Wanneer  we  naar  de  foto’s  van  Becke9  kijken  zien  we  representaJes  van  personen,  van  huizen  en  van  religieuze  gebouwen.  Met  behulp  van  propmakers  uit  Hollywood  worden  de  trainingsfaciliteit  en  alle  rekwisieten  zo  echt  mogelijk  gemaakt.  Maar  wanneer  je  gelooj  dat  je  bijvoorbeeld  naar  een  echte  moskee  kijkt  is  er  sprake  van  een  percepJefout,  want  je  ziet  tenslo9e  geen  echte  moskee.  Anderzijds  is  de  moskee  binnen  de  training  bedoeld  om  door  te  gaan  voor  een  echte  moskee.  Binnen  het  rollenspel  fungeert  de  moskee  dus  als  een  echte  moskee,  ook  al  is  het  dat  niet  en  weten  we  dat.  

Korporaal  Marc  zal  niet  veel  later  uitleggen  dat  het  er  in  de  Nederlandse  Culturele  SimulaJe  Trainingen  anders  aan  toe  gaat.  In  plaats  van  het  nabootsen  van  dorpen  worden  containers  geplaatst  en  aangemerkt  met  funcJes.  In  Nederland  doet  men  dus  alsof  de  container  een  moskee  is  zonder  dat  de  container  ook  maar  enige  visuele  verwijzingen  naar  een  daadwerkelijke  moskee  in  zich  draagt.  Interessant  is  ook  dat  hij  zegt  dat  in  de  Nederlandse  simulaJetrainingen  de  nadruk  vooral  ligt  op  het  kunnen  inscha9en  van  de  vijand,  alsof  je  tegen  jezelf  vecht.  Als  dat  niet  filosofisch  is?  

© FOTODOK  –  Elsbeth  Pijnappels

Simula.ng  Iraq  was  te  zien  in  de  FOTODOK  tentoonstelling  Reality  Check