Flimkien Diċembru

Diç

embr

u 2

012

Nu

mru

97

Editorjal 3 • Il-kelma tal-Arçisqof 5 • Is-Sena tal-Fidi 6 Ûball fil-Milied 9 • Ma jridx jaf b’Quddies 10 • Just for today 13 Biex insiru persuni s˙a˙ 14 • Tajjeb ˙afna 18 • Qarrejja 21 Infezzjoni fil-©ilda 23 • Inkwiet dwar wirt 23 • Aktar minn elf 25 Tisliba u Sudoku 27 • Tfal 29 • The Voice 30 • Pi

ttura

bil-ħ

alq m

inn F

ranc

is Ca

mill

eri

Il-prezzijiet kollha huma bbaÿati fuq tqassim tripla/twin, full board u huma nkluÿi Titjiriet, Lukanda, Trasferimenti, servizzi ta’ Tour Leader, Direttur Spiritwali u t-Taxxi (Kundizzjonijiet japplikaw)

Il-prezzijiet kollha huma bbaÿati fuq tqassim tripla/twin, full board u huma nkluÿi Titjiriet, Lukanda, Trasferimenti, servizzi ta’ Tour Leader, Direttur Spiritwali u t-Taxxi (Kundizzjonijiet japplikaw)

Valletta - Head Office - Tel: 2123 8039, 2124 5418, 2124 1904Paola Branch - Tel: 2180 9930 Mosta Branch - Tel: 2141 3030 Gozo Branch - Rabat Tel: 2156 5620

Inÿuru: Klagenfurt, Graz, Salzburg, Terra Mystica, Velden, Kranjska Gora,

Jasna Lake, Maria Worth, Villach u Bled

L-Ewwel tas-sena gewwa

7 t’iljieli æo hotel æewwa Nazareth u Bethlehem

L-ART IMQADDSAPellegrinagg gewwa

26 ta’ Diçembru - 1 ta’ Jannar

5 - 12 ta’ Frar

Il-prezzijiet kollha huma bbaÿati fuq tqassim tripla/twin, full board u huma nkluÿi Titjiriet, Lukanda, Il-prezzijiet kollha huma bbaÿati fuq tqassim tripla/twin, full board u huma nkluÿi Titjiriet, Lukanda,

ART IMQADDSAART IMQADDSA¢939

MINN

Jasna Lake, Maria Worth, Villach u BledJasna Lake, Maria Worth, Villach u Bled¢579MINN

.

. . .

INŸURU WKOLL

SLOVENIAKLAGENFURT

FL-AUSTRIA

L-Ewwel tas-sena gewwa.LAKE BLED INŸURU WKOLL AUSTRIA

Inÿuru: Bled, Villach, Klagenfurt, Ljubljana, Bohinj, Kranjska Gora, Radovljica, Stanjel, Lipica Stud Farm, Postojna Caves u Predjama Castle

26 ta’ Diçembru - 1 ta’ Jannar (7 æranet sœaœ)

L-Ewwel tas-sena gewwaL-Ewwel tas-sena gewwaL-Ewwel tas-sena gewwa

WKOLLAUSTRIA

jska Gora, Radovljica, Stanjel, Lipica Stud Farm, Postojna Caves u Predjama Castle

MINN

¢469

BSL Britannia Tours

eDitorjal

DuN aNtoN portelli

Il-faççata turi pittura, ©entilment mog˙tija minn IZDA ART PUBLISHERS, mag˙mula bil-˙alq minn Francis Camilleri, membru tal-Assoçjazzjoni Dinjija tal-Mouth & Foot Painting Artists - assoçjazzjoni ta’ artisti li tilfu l-uƒu permanenti ta’ jdejhom, u li g˙alhekk diffiçli jinstabilhom xog˙ol. Il-pitturi tag˙hom ji©u ppubblikati u jinbieg˙u b˙ala kartolini tal-Milied u kalendarju. Meta tixtri u tuƒa dawn il-kartolini jew kalendarju, tkun qed tinkora©©ixxi u tikkontribwixxi biex dawn l-artisti jg˙ixu ˙ajja indipendenti. Biex tordna sett ikkuntattja lil: IZDA ART PUBLISHERS; 21373204; email: [email protected]; www.izda.info

Illum fit-toroq naraw ħafna nies jitmexxew mill-klieb.Fuq ix-xogħol insibu lil min għandu

r-responsabbiltà tat-tmexxija biex il-ħidma tilħaq l-iskop tagħha.

Fil-familja t-tmexxija tinqasam bejn ir-raġel u l-mara, kultant b’nuqqas ta’ bilanċ bejniethom.

Fil-Knisja wkoll hemm min għandu r-responsabbiltà li jmexxi, jieħu ħsieb li l-komunità tikber fl-imħabba, l-għerf u l-qdusija.

Aħna li ‘nitmexxew’ nagħmlu dan b’għajnejna miftuħa: nagħarfu li neħtieġu tmexxija u għajnuna biex nimxu ‘l quddiem fil-ħajja bħala bnedmin sħaħ, bir-ruħ, ġisem, moħħ u qalb.

Nagħraf ukoll li min imexxi jista’ jiżbalja, imma nemmen li dan jafda t-tmexxija tiegħu f’idejn il-Mulej li hu “it-Triq, is-Sewwa u l-Ħajja.”

Forsi naħseb li nista’ nimxi waħdi. Imma l-esperjenza turini li meta għamilt hekk ma mxejtx wisq ‘il quddiem!

Għaliex għandi nwarrab lil min jista’ jgħinni? “Il-Mulej hu r-ragħaj tiegħi, xejn ma jonqosni.” ■

Min qed imexxini?

6, Alpha Court, Constitution Str, Mosta, (Eurosposa) Tel: 21434318

19, High Str, Hamrun (opp. Big Girl Boutique) Tel 27434318

Ideal also for Diabetes, Poor Circulation, Ulcers, Amputation, Arthritis, Wounds,

Bandages, bunions, blisters, corns, calluses

LIGHTWEIGHT SHOES WITH INCREASED TOE SPACE AND REMOVABLE INSOLES

WIDE FITTING SHOES ALSO AVAILABLE

NEW PREMISES 19, HIGH STR, HAMRUN Christmas Vouchers

Available

Flimkien Diçembru 2012 | 3

il-kelma tal-arÇisqof

moNs. pawl CremoNa o.p.

Advent WreathFost drawwiet sbieħ tal-Avvent hemm l-Advent Wreath bi tliet xemgħat vjola u waħda roża. Tinxtegħel waħda kull Ħadd. Infissrulhom lil uliedna li l-vjola jfisser il-penitenza u l-bżonn li nippreparaw qalbna. Ir-roża tinxtegħel fit-tielet Ħadd, u tissimbolizza l-ferħ. L-aħdar tal-girlanda jfisser il-ħajja ta’ dejjem permezz ta’ Ġesù. Oħloq ritwal żgħir kull ġimgħa, fejn int u tixgħel ix-xemgħa mal- familja, titkellmu dwar xi tema partikolari konnessa mal-Milied.

Il-ProtagonistaIl-‘Bambin’ għandu jkun f’post prominenti fejn it-tfal jarawh sew u spiss. Inġabru madwar ix-xbieha ta’ Ġesù tarbija, aqraw jew irrakkontaw l-istorja tal-Milied, kantaw xi għanjiet li t-tfal ikunu tgħallmu l-iskola jew il-Museum.

Persona©©iGħin lit-tfal ixebbhu l-personaġġi tal-Milied ma’ nies fil-ħajja tagħna llum. Pereżempju, bħal Marija u Ġużeppi, min qiegħed ikollu jaħrab minn pajjiżu u jfittex il-kenn f’pajjiżi oħra? Min joffrilhom l-għajnuna u min jagħlqilhom il-bieb! ■

Drawwiet fil-familja

DaNiela Camilleri saCCo

Tliet su©©erimenti

Naħseb li lkoll niftakruha l-istorja ta’ meta Ġesù fejjaq l-għaxar lebbrużi

(Lq 17:11-19). Ġesù kien għaddej mis-Samarija, u fit-triq ġew għaxar lebbrużi li mill-bogħod qalulu: “Ġesù, Mgħallem, ikollok ħniena minna”. Ġesù bagħathom għand il-qassisin u fit-triq fiequ.

Wieħed minnhom, kif induna li kien fieq, reġa’ lura mal-ewwel biex irodd ħajr. Ġesù qal: “Ma kien hemm ħadd minnhom li reġa’ lura biex jagħti glorja lil Alla ħlief dan il-barrani!” Ġesù ddispjaċih għal dan iżda jiena naħseb li kien hemm weġgħa oħra f’Ġesù.

Id-disgħa li ma rritornawx ħadu biss il-fejqan mingħand Ġesù, iżda hu kellu iżjed x’jagħtihom: lilu nnifsu! Min jaf kemm xtaqhom isiru dixxipli tiegħu! Dak li rritorna, mhux biss ħa l-fejqan mingħand Ġesù, iżda sar dixxiplu tiegħu: irċieva ħafna iktar minn fejqan. Il-kliem ta’ Ġesù “Qum, mur, il-fidi tiegħek salvatek” juri li Ġesù tah ukoll is-salvazzjoni.

L-għażla tagħna hija li nsiru bħal-lebbruż Samaritan: li nersqu lejn il-Mulej biex insiru dixxipli tiegħu. Hemm ħafna rigali li Alla jixtieq jagħtina din is-sena: ejjew nagħtuh dan iċ-ċans! ■

Se nag˙tuh çans?

Qeg˙din fis-Sena tal-Fidi li fiha a˙na m˙e©©in nsiru

nafu iktar lil Ìesù

4 | Flimkien Diçembru 2012

Think smaller.Hear better.

This tiny Quantum™ micro CIC hearing aid from Unitron is so small, it’s hidden from sight. And it delivers the most natural listening experience, so you can hear everything – without others seeing anything.

We invite you to experience the difference.

Our clinics in Malta will be available:

Saturday 15th December - Saturday 22nd December.

FREE hearing test and evaluation.

Contact your hearing healthcare professional today at 21430571

CLEARTONE HEARING MALTA LTD11 Shalom, Frans Dingli Street, Attard, Malta Atd

Prices s

tart

at €500

Standard clinic fee will apply.

fr HeCtor sCerri

Jiena nemmen

f’Ìesù Kristu,

Ibnu wie˙ed,

Sidna

TIFSIRA TAL-LOGO TAS-SENA TAL-FIDI: Il-logo tikkonsisti f’dg˙ajsa, simbolu tal-Knisja, fuq il-mew© tal-ba˙ar. L-arblu prinçipali tad-dg˙ajsa huwa fil-fatt salib li mieg˙u hemm il-qlug˙ li jifforma t-tliet ittri IHS li huma l-ewwel tliet ittri tal-isem ta’ Ìesù bil-Grieg. Fl-isfond tidher ix-xemx li, flimkien mal-IHS, tirreferi wkoll g˙all-Ewkaristija. Is-sit uffiçjali tal-Knisja Kattolika dwar is-Sena tal-Fidi huwa: www.annusfidei.va/content/novaevangelizatio/en.html


“Meta waslet il-milja taΩ-Ωminijiet, Alla bag˙at lil Ibnu, imwieled minn mara, imwieled ta˙t il-li©i, biex jifdi lil dawk li kienu ta˙t il-li©i, biex ikollna l-adozzjoni ta’ wlied” (Gal 4:4-5).

Meta ©ie fostna Ìesù x’©abilna? “Huwa ©ieb lil Alla... Issa nafu wiççu; issa nistg˙u ng˙ajtulu. Issa nafu t-triq li a˙na b˙ala bnedmin fuq din l-art g˙andna nie˙du. Ìesù ©ieb lil Alla u b’hekk il-verità, u a˙na g˙arafna t-triq tal-fidi, it-tama u l-im˙abba” (Papa Benedittu XVI).

L-isem Ìesù bil-Lhudi jfisser “Alla jsalva”. Il-kelma KRISTU hija t-traduzzjoni bil-Grieg tal-kelma “Messija” li tfisser “midluk”, ji©ifieri l-ikkonsagrat.

Meta lil Ìesù nsej˙ulu ‘Sidna’, inkunu qed nistqarru li huwa l-Mulej u l-Img˙allem tag˙na. Inkunu qed nistqarru s-setg˙a tieg˙u fuqna u nilqg˙u t-tag˙lim li hu wasslilna.

Wara l-waqg˙a tal-bniedem fil-bidu, Alla wieg˙ed li se jibg˙at Feddej biex isalva lill-bnedmin kollha. Alla

fassal pjan ta’ salvazzjoni li narawh ise˙˙ bil-mod il-mod fis-sej˙a u fil-˙ajja tal-Poplu

t’Alla fit-Testment il-Qadim. Dan il-pjan la˙aq il-quççata

tieg˙u meta Alla sar bniedem u g˙ammar fostna.

Ìesù Kristu huwa l-Iben il-Wa˙dieni ta’ Alla. Kemm waqt il-Mag˙mudija tieg˙u fix-xmara Ìordan, kif ukoll waqt it-Trasfigurazzjoni tieg˙u, il-le˙en tal-Missier mis-sema juri lil Ìesù b˙ala Ibnu l-g˙aΩiΩ.

“U l-Verb sar bniedem u

g˙ammar fostna, u a˙na

rajna l-glorja tieg˙u, il-glorja

li g˙andu mill-Missier b˙ala

Ibnu l-wa˙dieni, mimli bil-

grazzja u l-verità” (©w 1:14).

Kemm-il darba, waqt li kien jipprietka lin-nies jew jitkellem mat-Tnax, Ìesù kien jis˙aq dwar ir-rabta tieg˙u ma’ Alla Missieru.

“Óadd ma jista’ jg˙id ‘Ìesù hu l-Mulej’

jekk mhux imqanqal mill-Ispirtu s-Santu”

(1 Kor 12:3)


BO

V 3

4521

Impenn lejn is-suċċess tiegħek.

BOV GRADUATES 2131 2020 I bov.com

Maħruġ mill-Bank of Valletta p.l.c.58, Triq ŻakkarijaValletta VLT 1130 - Malta

Termini u kundizzjonijiet japplikaw.

immaġina lilek innifsek lil hinn mill-gradwazzjoni tiegħek

Int ħdimt bis-sħiħ biex wasalt s’hawn. Aħna ħloqna pakkett finanzjarju maħsub biex jgħinek tibda fid-dinja tax-xogħol. Ibbenefika minn offerti fuq personal loans, overdrafts, business start-ups u home loans. Tista’ tapplika għal dawn l-offerti sa 5 snin mill-gradwazzjoni tiegħek. Kellimna llum għal aktar informazzjoni.

qaDDis li jispiraNi

Ûball fil-MiliedTa’ kull Diçembru kont nag˙mel

proponiment li nag˙mel il-Milied li jkun ©ej wie˙ed trankwill u kalm. Kont qtajt ˙afna ‘obbligi’ u xog˙ol Ωejjed – kartolini, tisjir, dekorazzjonijiet, rigali. Madankollu xorta kont nispiçça g˙ajjiena u bla nifs, u ma jirnexxilix napprezza l-mumenti flimkien fil-familja, u lanqas it-tifsira vera tal-Milied.

Sena ilu, ibni Nicholas kien kindergarten. Kien ilu ©img˙at s˙a˙ jipprova jitg˙allem bl-amment dak li kienu se jkantaw l-iskola fil-Winter Pageant (ma kinux baqg˙u isej˙ulu “Christmas Pageant”).

Dakinhar tal-pageant wasalt 10 minuti kmieni, sibt post tajjeb u qg˙adt bilqieg˙da. Wara ftit da˙lu t-tfal: kull klassi akkumpanjata mill-g˙alliema tag˙hom li qag˙du bilqieg˙da fl-art. Imbag˙ad grupp wara l-ie˙or, qamu minn posthom g˙all-parti tag˙hom.

Peress li, kif di©à g˙edt, fl-iskola ma kinux baqg˙u jirreferu g˙all-festa b˙ala “Milied” stennejt biss li jkun hemm kant fuq iç-çriev, Santa Claus u l-borra. G˙alhekk skantajt mhux ftit meta l-klassi ta’ Nicholas qamu biex ikantaw “Christmas Love”. Nicholas kellu wiççu jixg˙el. Hu u s˙abu kienu kollha lebsin ingwanti u ©ersijiet ˙omor u brieret ikkuluriti.

Dawk fil-filliera ta’ quddiem kienu qed

iΩommu f’idejhom ittra kbira kull wie˙ed, b’mod li ˙dejn xulxin kienu jiffurmaw l-isem tal-g˙anja. G˙alhekk meta l-klassi kienet se tkanta C is for Christmas, wie˙ed mit-tfal kellu jg˙olli l-ittra C. Wara din kellha ti©i H is for Happy, u l-bqija, sakemm kollha flimkien jiffurmaw il-messa©© s˙i˙, CHRISTMAS LOVE.

Kollox mar ˙arir, sakemm f’daqqa wa˙da kul˙add induna li tifla Ωg˙ira u kwieta, fuq quddiemnett tal-filliera, kienet qed iΩomm l-ittra ‘M’ rasha ‘l isfel. Ma kenitx indunat li l-ittra ‘M’ kienet qed tidher b˙ala ‘W’. Kul˙add iggustaha u ˙afna kkummentaw minn ta˙t, imma hi ma kellhiex l-içken ˙jiel g˙ala kienu qeg˙din jid˙qu. G˙alhekk baqg˙et kburija, dritta dritta, iΩΩomm l-ittra ‘W’ fuq rasha.

L-g˙alliema ppruvaw isikktu lit-tfal, imma l-ag˙a fost dawk preΩenti kompla jiΩdied, sakemm l-a˙˙ar tifel g˙olla l-ittra tieg˙u.

Kien propju hemm li kul˙add induna. Dak il-˙in fhimna r-ra©uni vera g˙alfejn

konna hemm, u g˙alfejn wara kollox niççelebraw dik il-festa. Fhimna

g˙aliex minkejja l-konfuΩjoni u l-©enn li jo˙loq il-Milied, g˙andna ra©uni vera biex nag˙mlu festa.

G˙ax meta l-a˙˙ar ittra ©iet mg˙ollija ‘l fuq, il-

messa©© kien çar g˙al kul˙add: CHRIST WAS

LOVE. U jiena nemmen li Kristu hekk g˙adu. Sal-lum. ■

BO

V 3

4521

Impenn lejn is-suċċess tiegħek.

BOV GRADUATES 2131 2020 I bov.com

Maħruġ mill-Bank of Valletta p.l.c.58, Triq ŻakkarijaValletta VLT 1130 - Malta

Termini u kundizzjonijiet japplikaw.

immaġina lilek innifsek lil hinn mill-gradwazzjoni tiegħek

Int ħdimt bis-sħiħ biex wasalt s’hawn. Aħna ħloqna pakkett finanzjarju maħsub biex jgħinek tibda fid-dinja tax-xogħol. Ibbenefika minn offerti fuq personal loans, overdrafts, business start-ups u home loans. Tista’ tapplika għal dawn l-offerti sa 5 snin mill-gradwazzjoni tiegħek. Kellimna llum għal aktar informazzjoni.


TGÓID HIJGÓID HU

Charmaine: Wa˙da mill-aktar affarijiet frustranti li t˙abbat wiççha mag˙ha l-koppja hi meta aspett li suppost jg˙aqqadhom iktar flimkien, jispiçça biex jo˙loq konflitt bejniethom u jibda biex jifridhom. Hekk qed ji©ri lil din il-koppja. Jidher li t-tnejn i˙ossuhom frustrati, u t-tnejn qed jiffukaw iktar fuq dak li qed jaffettwa lilhom personalment milli kif din il-˙a©a qed taffettwa lir-relazzjoni tag˙hom u lill-ie˙or. Il-mara qed tara lir-ra©el b˙ala xkiel g˙ax mhux qed ikun mag˙ha fl-espressjoni tal-fidi tag˙ha. Ir-ra©el qed jiddejjaq g˙ax il-mara dejjem barra u qed jaraha tinjora l-familja.

koppji

Ma jridx jaf b’Quddies!

It-tfal rabbejniehom b˙ala Kattoliçi u bag˙tnihom skola tal-Knisja u anki fl-g˙aqdiet. Imma dan l-a˙˙ar il-mara qed

issir qisha fanatika: il-˙in kollu titkellem fuq ir-reli©jon, tisma’ programmi reli©juƒi, tqatta’ ˙afna ˙in titlob, u taqra biss kotba

reli©juƒi. Qisna m’g˙adniex nie˙du gost flimkien - serjetà biss. Ir-reli©jon qed i©©ib il-firda bejnietna.

Nixtieq li r-ra©el ji©i l-quddies mieg˙i g˙all-

inqas il-Óadd, u jitlob ftit mieg˙i filg˙axija. Il-fidi tista’ tag˙milna aktar

viçin ta’ xulxin.

Leslie: Din hi komuni speçjalment meta xi ˙add mill-koppja jkollu esperjenza qawwija ta’ fidi, fejn ir-reli©jon ma tibqax biss xi ˙a©a fuq il-kotba imma tinbidel f’esperjenza personali. Persuna b˙al din tibda tfittex iktar dak li jkun qed jimliha, u f’perjodu b˙al dan tista’ tin©arr minn entuΩjaΩmu kbir u jista’ jin˙oloq Ωbilanç, g˙ax tibda tiffrekwenta iΩjed il-knisja jew xi grupp, u tqatta’ iktar ˙in fit-talb.

Charmaine: Naturalment il-knisja, gruppi u talb huma fihom infushom tajbin, imma m’g˙andhomx jie˙du post il-familja. Persuna b˙al din tkun tixtieq li

Dwar din is-sitwazzjoni dan ix-xahar g˙andna r-reazzjoni ta’ Leslie u Charmaine Caruana


ta’ madwarha jkollhom esperjenza simili u tibda titkellem kontinwament fuq affarijiet reli©juΩi; tipprova tikkonvinçi lil kul˙add u ma tkunx tista’ tifhem kif l-o˙rajn ma jkunux b˙alha. Imma fervur Ωejjed jista’ jinbidel f’fanatiΩmu. Tista’ tibda ti©©udika lil dawk li ma jmorrux il-laqg˙at b˙ala nies ˙Ωiena, u tkun qed tmur hi stess kontra r-rieda ta’ Alla - g˙ax Alla ma jridniex ni©©udikaw!

Leslie: Fl-opinjoni tieg˙i, kull esperjenza personali hi unika u irripetibbli. Alla jmiss lil kull bniedem b’modi differenti u f’˙inijiet diversi. Din is-sitwazzjoni tista’ tinqala’ wkoll meta persuna ti©i avviçinata mill-kappillan jew xi persuna o˙ra fil-parroçça biex tibda tag˙ti xi servizz partikolari, u din taççetta ming˙ajr ma l-ewwel tiddiskutiha mal-familja tag˙ha. Hi ˙a©a tajba li wie˙ed iservi l-komunità u s-soçjetà ta’ madwaru, imma l-familja dejjem g˙andha ting˙ata l-ewwel prijorità. B’daqshekk ma tkunx qed tniΩΩel lil Alla fit-tieni post!

Charmaine: Inutli li l-mara tg˙addi ˙afna ˙in fit-talb u l-laqg˙at, imbag˙ad ma jkollhiex ˙in biΩΩejjed biex titkellem ma’ Ωew©ha u jo˙or©u flimkien. Anki jekk nag˙mel çerti devozzjonijiet, jista’ jkun li dak il-˙in ma jkunux dak li jrid Alla minni fil-vokazzjoni tieg˙i ta’ mara miΩΩew©a!

Leslie: Jien nara li f’din l-istorja r-ra©el jinsab urtat bl-atte©©ament ta’ martu g˙ax qed tag˙mel minn kollox biex lilu

tie˙du mag˙ha, imma jidher li hu mhux qed jipprova jifhimha lanqas. Jidher ukoll li ma tantx hemm diskussjoni u komunikazzjoni bejniethom. U jekk mhemmx komunikazzjoni bejniethom, probabbli li din il-koppja g˙andha problemi anki f’oqsma o˙ra - u mhux biss dwar ir-reli©jon.

Charmaine: Il-fidi ting˙ata aktar bl-eΩempju milli bil-kliem. Tg˙addi minn persuna g˙al o˙ra permezz tal-im˙abba. Alla g˙amilna persuni ˙ielsa u l-fidi trid tkun ˙ielsa biex tag˙ti l-˙ajja. Il-koppja tista’ tg˙addi l-fidi lil xulxin mhux bl-impoΩizzjoni u l-priedki imma bir-rispett u d-delikatezza.

Leslie: Anki kieku r-ra©el bil-mod il-mod kellu ‘jaççetta’ li jitlob ma’ martu, il-mara trid tiftakar li l-mod kif titlob hi mhux bilfors huwa l-mod kif jitlob Ωew©ha, g˙alhekk g˙all-bidu importanti li t-talb flimkien ikun sempliçi u mhux fit-tul wisq.

Charmaine: Meta g˙edna qabel li rridu n˙allu lill-ie˙or fil-libertà, ma jfissirx li l-quddies u l-qrar huma sekondarji jew mhumiex importanti. Però f’sitwazzjoni b˙al din, il-mara m’g˙andhiex tinsisti li Ωew©ha jibda mill-quddies u t-tqarbin. L-ewwel xhieda li g˙andu bΩonn Ωew©ha biex jer©a’ jsib il-fidi hi li j˙oss lil Alla j˙obbu ... l-ewwel permezz tal-im˙abba ta’ martu. U dan jinkludi li hi taççettah kif inhu, bla ma j˙ossu ©©udikat. ■

Charmaine u Leslie Caruana jmexxu l-Grupp Belong. Id˙ol fil-website tal-grupp BELONG: www.belongroup.com


...because you are someone very special.

...because you are someone very special.

TRADE ENQUIRIES: Telephone: 21470400 • email: [email protected] AGENT: THE LIQUEUR SHOP TELEPHONE: 2155 6531

Trade Enquiries Malta: Tel: 2147 0400 • Email: [email protected] Enquiries Gozo: The Liquer Shop Tel: 2155 6531 • Email: [email protected]

Showroom, 15, Triq Tumas Dingli, Mosta | Tel: 2157 4846, 2141 2687Mob: 9987 5336 / 9949 9540 | Email: [email protected] | www.comfortstairs.com

IBQA’ GHIX KUNTENT GEWWA DAREK BIL-LIFT TAT-TARAGGhall-Aqwa Kwalita’, Kumdita’, Sigurta’, Konvenjenza u Liberta’.

CEMPEL LIL COMFORT STAIRS GHAL KWOTAZZJONI B’XEJN Straight Stairlift

Curved StairliftPlatform Lift

Electric Scooter

Next time you’re off to work, dreading the day ahead, stop yourself. Decide, just for one day, to think in a totally new way. These affirmations might just change the way you feel about what you do.

Just for today, I will be as friendly as possible to the people I work with. I am going to treat them as if they were responsible for keeping me in my job and be grateful that they are there.

Just for today, I won’t assume my job is to be chief critic. I will try to see the good side of every situation and will look for something to praise in every person who works with me.

Just for today, if I correct someone, I will do it with as much good humour and self-restraint as if I were the one being corrected.

Just for today, I am not going to insist that everything I do be perfect. I am not going to try to break any speed records. I will do what’s in front of me with competence, not painful compulsion.

Just for today, I will assume that I have

adequate ability for my tasks, and I will not endlessly question whether I really deserve my title and my pay.

Just for today, I will be grateful I live in a society and time in which I don’t have to do back-breaking work in horrible conditions.

Just for today, I will feel happy I am at work, alive and well, and not in a combat trench or in a hospital awaiting surgery.

Jus for today, I will not have any expectations about how I should be treated. I will not compare my salary or status with anyone else. I will just be glad that I am who I am.

Just for today, I will not worry about “what’s in it for me”. I will think only about what I can do to help out in every situation.

Just for today, when I leave work, I will not dwell on how much I did or did not get done. Instead, I will look forward to the evening, and be thankful for whatever I accomplished.

These thoughts can make your days more productive and happier, and save wear and tear on your most valuable asset – your peace of mind. ■ D

ehre

t l-e

wwel

darb

a fuq

The

Wall

Stree

t Jou

rnal

tas-2

6 ta’

Nov

embr

u, 19

90.

TODAYJUST FOR

Ósibijiet

Nitolbu g˙all-persuni li ma jistg˙ux jaraw g˙ax huma g˙omja ... u g˙al

dawk li jistg˙u fiΩikament jaraw imma huma g˙omja g˙an-nies ta’ madwarhom.

G˙al persuni li jimxu bil-mod min˙abba nuqqas ta’ mobilità ... u g˙al dawk li jimxu jg˙a©©lu wisq biex jag˙rfu d-dinja li jg˙ixu fiha.

G˙al dawk li ma jistg˙ux jisimg˙u g˙ax huma torox ... u g˙al dawk li jistg˙u fiΩikament jisimg˙u imma li ma jag˙tux kas tal-biki tal-o˙rajn.

Nitolbu g˙al dawk li jitg˙allmu bil-mod jew jitg˙allmu b’mod differenti min˙abba xi nuqqas ... u g˙al dawk li jitg˙allmu malajr u bla diffikultà imma spiss jag˙Ωlu t-triq tal-injoranza u l-arroganza.

G˙al persuni li g˙andhom mard kroniku u li g˙alih ma hemmx fejqan jew ser˙an ... u g˙al dawk li ja˙sbu li l-mard kroniku qatt ma hu se jolqot lilhom jew lill-ma˙bubin tag˙hom.

Nitolbu g˙all-familji, il-˙bieb u dawk li jie˙du ˙sieb persuni b’diΩabilità ... u g˙al dawk li j˙ossuhom imbarazzati fil-preΩenza tag˙hom u ma jistg˙ux jew ma jridux jag˙tuhom is-sapport.

G˙al dawk li j˙ossuhom bla valur u bog˙od mill-im˙abba ta’ Alla ... kif ukoll g˙al dawk il-persuni li ja˙sbu li ma g˙andhomx bΩonn im˙abbtu.

Nitolbu g˙all-persuni li j˙ossuhom we˙idhom min˙abba d-diΩabilitajiet tag˙hom ... u g˙al dawk li jikkontribwixxu g˙al dan is-sens ta’ iΩolament.

G˙al persuni b’diΩabilità li qed ja˙dmu biex ine˙˙u l-ostakoli kontriehom fis-soçjetà ... u g˙al dawk li min˙abba l-injoranza u l-biΩa’ jkomplu jxerrdu d-diskriminazzjoni u l-inugwaljanzi.

U fl-a˙˙arnett nitolbu g˙alina lkoll, biex nitg˙allmu nirrispettaw lil xulxin, u nitg˙allmu ng˙ixu flimkien fil-paçi. Ammen. ■

persuNi b’DiÛabilitÀ

Talba biex insiru persuni s˙a˙

Miktuba minn Rev. Kate Chipps. Addattata minn Ginny Thornburgh u l-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’DiΩabilità. Mibg˙uta minn Catherine Falzon, Delegata tal-Arcisqof g˙all-Persuni b’DiΩabilità.

Jum il-Persuni b’DiΩabilità hu ççelebrat fit-2 ta’ Diçembru.

OpEN WEEkEND F’DAR FRATE JAcObAAttività g˙all-familja kollha u l-˙bieb, f’ambjent Natalizju u Fran©iskan. Ikun hemm ukoll face painting g˙at-tfal.Is-Sibt 15 ta’ Diçembru, 5pm-9pm u l-˙add 16 ta’ Diçembru, 10am-7pm, Wied iΩ-Ωiju, Wied il-G˙ajn. 20995249; [email protected]


GIVE THE GIFT OFCARE THIS CHRISTMAS.

Caremark is a home care provider, o�ering support for you and your loved ones to remain as independent as possible. Contact our team today to learn how you can purchase the gift which will make a positive di�erence in the life of your dear ones.

PERSONAL CARE& SUPPORT SHOPPING COMPANIONSHIP SUPPORT WITH

LEISURE ACTIVITIESPALLIATIVE

CARE

SUPPORT WITHDOMESTIC DUTIES

MEALPREPARATION

RESPITESERVICES

24-HOURLIVE-IN CARE

Fil-bidu Alla qal, “Ħa jkun id-dawl!”U d-dawl sar, u Alla d-dawl semmieh ‘għajnejn’,li bihom il-bniedem jista’ jara, jagħraf, jaqra, jammira u josserva;jista’ jistagħġeb, u jiftakar f’Dak li ma jidhirx imma li għamel kollox;għajnejn li kapaċi jiddu bil-ferħ, jirriflettu x’hemm fil-qalb, kapaċi jaraw it-tajjeb fl-oħrajn;jinkisru bin-niket;għajnejn li minnhom xi darba Alla se jixxotta kull demgħa;li xi darba għad jaraw x’lesta Alla għal dawk li jħobbuh.U ra Alla li għajnejn il-bniedem kienu tajbin. U dalam u sebaħ l-ewwel jum.

U qal Alla, “Ħa jkollu s-smiegħ il-bniedem!”U hekk sar. U Alla qiegħed idejh fuq widnejn il-bniedem, u qallu, “Effata!” jiġifieri “Infetaħ!”U nfetħu widnejn il-bniedem għas-sbuħija tal-melodija, għall-għajat maħnuq ta’ min jinsab bil-ġuħ,għas-smiegħ tal-Kelma ta’ Alla.U hekk sar. U Alla ra li widnejn il-bniedem kienu tajbin. U dalam u sebaħ it-tieni jum.

U qal Alla, “Ħa jkun hemm qawwa f’kull bniedem!Qawwa biex jifhem, jiftakar, jaħseb u jivvinta, jirraġuna u jargumenta, jagħarbel u jiżen, jippjana, jimmaġina u jiddeċiedi.”U hekk sar. U din il-qawwa Alla semmieha ‘moħħ’.U ra Alla li dan il-moħħ kumpless u ta’ kapaċitajiet kbar kien tajjeb. U dalam u sebaħ it-tielet jum.

U qal Alla, “Ħa jkollu ħalq il-bniedem;biex minnu jieħu n-nifs, jitbissem u jidħaq.”U nibtu s-snien f’ħalq il-bniedem, biex jista’ jogħmod; u ssawwru l-ilsien u x-xufftejn f’ħalq il-bniedem, biex itiegħem, jitkellem, ikanta u jfaħħar;biex jitlob, isabbar, jinkoraġġixxi u jgħallem;biex jikkoreġi, jikkomunika, jikkalma u jgħaddi kelma għall-ġid;biex iħabbar il-Kelma ta’ Alla.U hekk sar. U ra Alla li kien tajjeb.U dalam u sebaħ ir-raba’ jum.

U qal Alla, “Ħa jkollu par idejn il-bniedem,b’saħħithom biżżejjed biex jerfgħu tifel jew tifla fuq spallejhom; biex isammru u jaqtgħu, jorbtu u jħollu, jilagħbu u jsewwu, jitilqu u jżommu;

ÓolqieN ÌDiD

Rakkont imma©inarju ta’ kif

Alla f’sebat jiem ˙alaq bniedem

Taj

jeb

˙af

na

18 | Flimkien Novembru 2012

imma wkoll delikati biżżejjed biex imellsu u jgħannqu, jitimgħu, jisqu, jgħinu, inaddfu, iwieżnu, ipinġu, jagħmlu operazzjoni, jeżaminaw, jiktbu; idejn li kapaċi jbierku.U Alla ħaddan lill-bniedem miegħu dawramejt,u qiegħed idu fuqu.Wara dan qal Alla, “Ħa jkollu l-bniedem par riġlejn,b’saħħithom biżżejjed biex jiġru, jimxu, jieqfu, jgħaġġlu, jgħajjew biex ifittxu n-nagħġa l-mitlufa, jilwu rkopptejhom biex jaduraw, jimxu żewġ mili meta jintalbu jimxu mil wieħed, riġlejn li jafu jaqbżu bil-ferħ, U hekk sar. U ra Alla li kien tajjeb. U dalam u sebaħ il-ħames jum.

Imbagħad qal Alla, “Ħa jkollu l-bniedem rokna f’ġismu, li minnha toħroġ il-qawwa li jagħder lil min jiżbalja, jaħfer lil min jagħmillu d-deni, isabbar lill-imnikket, iħenn għal min hu fil-bżonn, ifarraġ u jissapportja, jissaporti, jinsa lilu nnifsu, juri ħlewwa, ibati bla ma juri.U hekk sar. U f’din ir-rokna Alla qiegħed qalb - qalb li tħabbat, u li tħobb, u li mill-ħażna tajba tagħha joħorġu ħwejjeġ tajba.U ra Alla li kien tajjeb. U dalam u sebaħ is-sitt jum.

Fis-seba’ jum qal Alla, “Ħa nagħmlu l-bniedem fuq is-sura u x-xbieha tagħna.”U Alla ħalaq il-bniedem fuq xbieha tiegħu,nefaħ fuq il-bniedem, u tah in-nifs tiegħu.U ara, li waqt li l-ġewwieni tal-bniedem kien għadu qed jissawwar;waqt li l-bniedem kien għadu qed jintiseġ fil-ġuf;meta l-bniedem kien għadu jsir fis-satra u jintiseġ fil-qigħan tal-art,għadmu ma kienx moħbi minn Alla.U f’kulħadd daħal in-nifs ta’ Alla, bla ma qatt jintemm.Għalhekk flimkien ma’ moħħ u qalb, Alla lill-bniedem tah ruħ.U flimkien mar-ruħ Alla tah rieda ħielsa biex jagħżel it-tajjeb jew il-ħażin.Alla tah ukoll kuxjenza biex tiggwidah.U fl-aħħarnett Alla ta lill-bniedem il-kapaċità li, flimkien miegħu, joħloq ħlejjaq oħra.Għalhekk qallu, “Nissel u oktor!”U Alla ħabb il-ħlejjaq tiegħu kollha, u xejn ma stmell minn dak kollu li għamel.Għax li kien hemm xi ħaġa li seta’ jobgħodha, ma kienx jagħmilha.U hekk sar. U ra Alla li kollox kien tajjeb … ħafna.

Flimkien Novembru 2012 | 19

Kemm ili nafek!Ftit ilu fil-parroçça tag˙na kont nammira anzjan li kien qabeΩ id-90 sena, u li kien baqa’ ja˙dem ta’ ˙ajjat sa età avvanzata. Kien ra©el ta’ fidi kbira. Kien jattendi g˙al quddiesa kuljum u wara l-quddiesa tas-6.30pm nhar ta’ ©img˙a jibqa’ g˙all-Via Sagra. Kien jog˙xa jitkellem fuq l-im˙abba ta’ Ìesù g˙alina. Darba, wara l-quddiesa, meta ming˙alih li l-knisja kienet tbattlet minn kul˙add, rajtu jieqaf quddiem ix-xbieha ta’ Ìesù tarbija, jifta˙ idejh u jg˙idlu diversi drabi, “Bambin Ìesù, kemm ili nafek, kemm ili nafek!” Kull meta niftakar fih dejjem ng˙id x’fidi kellu. Il-fidi hija don minn Alla, li rridu na˙dmu g˙aliha u nibΩg˙u g˙aliha. Il-fidi ma ti©ix mix-xejn, imma mis-smieg˙ tal-Kelma ta’ Alla u l-frekwenza tas-sagramenti.

Joseph Paul Tonna, Birkirkara

Aktar fuq il-QrarNa˙seb li jin˙tie© ˙afna tag˙lim dwar il-Qrar. Je˙tie© jasal tag˙lim serju u tajjeb dwar kif tqerr; li m’g˙andekx g˙alfejn tibΩa’ jew tist˙i mis-saçerdot; li a˙jar ikollok konfessur regolari u mhux darba wie˙ed u darba ie˙or. Imma hemm bΩonn ukoll li l-konfessuri jkunu a©©ornati sew u ppreparati g˙al din il-missjoni g˙aΩ-Ωminijiet ta’ llum. Milli nara jien, jidher li dan is-sagrament qed jinqata’ ©mielu mill-˙ajja tag˙na, u na˙seb li jekk nag˙tu spinta lil dan is-sagrament, nistg˙u ner©g˙u nsibu l-mer˙la li qed tintilef..

Raymond Catania, Mosta

ittri mill-qarrejja

Ittra Rebbie˙a

Min jien biex ingerger?Xi drabi n˙ossni nixba’ mill-˙ajja monotona: mix-xog˙ol g˙ad-dar, mid-dar g˙ax-xog˙ol. Imma drabi o˙ra ng˙id li minflok ingerger u ndejjaq lil ta’ madwari, a˙jar ng˙id lili nnifsi: kemm hawn min g˙andu biex ikun imdejjaq aktar minni! Kemm hawn g˙addejjin minn problemi finanzjari jew tra©edji familjari! Ng˙id g˙alija, jekk ikolli xog˙ol biex naqta’ l-monotonija tal-©urnata, familja li t˙obbni u g˙arus jew ra©el li jirrispettani, ma n˙oss li g˙andi bΩonn xejn aktar. Imma mo˙˙i xi drabi jilg˙ab bija g˙ax dejjem irrid dak li m’g˙andix. G˙alhekk meta ji©uni dawn il-mumenti ta’ dwejjaq, nipprova niftakar f’dak li g˙andi, u dak li j©ibli l-veru fer˙.

Joanne Borg, Birkirkara

Tliet Mistoqsijiet G˙aliex meta mmorru t-teatru jew iç-çinema l-mowbajl nitfuh, imma mbag˙ad ma nqisuha xejn li fil-knisja nibag˙tu l-sms u nirrispondu t-telefonati, anki jekk intellfu lil ˙addie˙or? G˙aliex l-ilbies u l-poΩizzjoni li nie˙du fil-knisja jixirqu aktar lil xi post ta’ divertiment? G˙aliex ni©©udikaw reli©jonijiet o˙ra, minflok in˙arsu lejna nfusna u nikkupjawhom fil-qima li g˙andhom g˙ar-reli©jon tag˙hom?

Margaret Borg, Pietà.

ITTRI MILL-QARREJJA: L-ittri g˙andhom juru l-isem s˙i˙ u l-lokalità. Kull ittra tista’ ti©i mqassra u editjata. L-ittra tax-xahar tirba˙ voucher ta’ €20 li jissarraf f’ikla g˙and Pollino’s, MIA. Ibg˙atha b’email: [email protected] jew bil-posta: Flimkien, Ittri mill-Qarrejja, Kurja, Floriana


Sizes available: 35 - 48Available from all Scholl Foothealth Centres in Sliema, Valletta, Mosta and Fgura,

Abela’s Health and Beauty Centre in Gozo Trade Enquiries: Pharma-Cos Ltd, Tel: 21441870

STARTINGFROM €7.50AVAILABLE IN BLACK, WHITE & BEIGE

15726_PCOS_Diabetic_230 x 155.indd 1 16/02/2012 10:51

Is-Cellulitis hija kundizzjoni komuni tal-©ilda u t-tessuti ta’ ta˙tha. Hi kkawΩata

minn mikrobi (bacteria) li jid˙lu fil-©ilda u jinvaduwha. TirriΩulta infjammazzjoni li ©©ib nef˙a, ˙mura u u©ieg˙. Il-parti tal-©ilda affettwata tkun ta˙raq meta tmissha.

L-aktar li ti©ri huwa f’dawk in-nies li jbatu mid-dijabete, nuqqas ta’ çirkulazzjoni, mard tal-fwied, u kundizzjonijiet kroniçi tal-©ilda b˙all-eczema u l-psorjaΩi.

Il-kawΩa immedjata tal-infezzjoni ©eneralment tkun xi inçident jew qasma fil-©ilda, wara xi operazzjoni, meta dda˙˙al o©©ett fil-©ilda, jew infezzjoni tal-g˙adam b’ferita miftu˙a fil-©ilda.

Is-sintomi ta’ din l-infezzjoni huma ˙mura tal-©ilda, linja ˙amra tielg˙a mill-˙mura, nef˙a, ©ilda s˙una, ugig˙, tnixxija ta’ materja

saÓÓitNa

DR PETER FERRY MD, MSc, FRCP

SPEçJAlISTA FIl-MEDIçInA U l-AnzJAnI

mill-©ilda, deni u tkexkix ta’ bard meta l-mikrobu jid˙ol fid-demm.

It-tabib ikun jista’ jag˙mel id-dijanjoΩi tas-Cellulitis meta jeΩamina l-pazjent. Jista’ jkun li t-tabib ikun irid jie˙u kampjun tad-demm biex jiççekkja jekk il-mikrobu da˙alx fid-demm. Xi kultant jista’ wkoll ikun hemm bΩonn X-ray speçjalment meta jkun hemm ˙jiel li da˙al xi o©©ett fil-©ilda.

Il-kura tikkonsisti f’antibijotiçi f’forma ta’ pilloli jew fil-vina, skont kemm tkun qawwija l-infezzjoni. Ìeneralment meta l-pazjent ikun anzjan, jew tfal, jew ikun hemm problemi kroniçi, il-kura ting˙ata fil-vina. Rarament, meta l-infezzjoni tkun qawwija ˙afna, ikun hemm bΩonn tindif tal-materja minn kirurgu. ■

Infezzjoni fil-©ilda (Cellulitis)

l-AVUKAT Dr raymoND Zammit ll.D.

Inkwiet dwar wirtMissieri miet ftit ilu. Óija l-kbir huwa l-eΩekutur testamentarju u qed jiddeçiedi hu kif l-o©©etti g˙andhom jinqasmu. Ommi u missieri Ωgur xtaquna nitkellmu bejnietna kif isir il-qsim. Kif nistg˙u nimxu b’mod li ma jsirx ©lied u firda?

Ibg˙at id-diffikultajiet legali tieg˙ek: Flimkien, L-Avukat, Kurja, Floriana. Din it-twe©iba m’g˙andhiex tittie˙ed minflok parir legali. Jekk g˙andek problema legali, fittex g˙ajnuna professjonali.

Ikun a˙jar kieku nissapportjaw lil xulxin f’mumenti diffiçli g˙al kul˙add milli nin˙lew fil-©lied. Imma jekk l-isforzi kollha jfallu, forsi jkun wasal il-mument li jittie˙du passi legali, imma dawn jistg˙u jsolvu biss il-problema tal-qsim tal-propjetà u mhux il-qasma fil-familja! Tajjeb ng˙idu li l-eΩekutur testamentarju qieg˙ed biss biex jeΩegwixxi dak li hemm fit-testment: ma jistax jag˙mel li jrid. Jekk tissuspettaw li l-eΩekutur jista’ jeludi d-drittijiet tag˙kom, a˙jar tkellmu avukat mill-ewwel. ■Sizes available: 35 - 48

Available from all Scholl Foothealth Centres in Sliema, Valletta, Mosta and Fgura, Abela’s Health and Beauty Centre in Gozo

Trade Enquiries: Pharma-Cos Ltd, Tel: 21441870

STARTINGFROM €7.50AVAILABLE IN BLACK, WHITE & BEIGE

15726_PCOS_Diabetic_230 x 155.indd 1 16/02/2012 10:51


FLImkIEN FUq FAcEbOOkIbqa’ flimkien mag˙na fuq Facebook. Ing˙aqad mag˙na int ukoll fil-pa©na “Magazine Flimkien” u ag˙ti l-kummenti tieg˙ek.

Rivista ta’ kull xahar ma˙ru©a mill-Kulle©© tal-Kappillani u titqassam b’xejn lill-familji Maltin kollha.

Biex tirriklama fuq Flimkien ag˙mel kuntatt direttament bit-telefon fuq 2590 6400 jew 2137 4942 Email: [email protected] jew bil-posta

Indirizz EditorjaliFlimkien, Kulle©© tal-Kappillani, Kurja, FlorianaEmail: [email protected]

EditurCarmel Conti

GrafikaOutlook Coop

StamparVelprint Ltd

WITTU T-TRIq TAL-mULEJIrtir ta’ t˙ejjija g˙all-Milied. Jg˙inna nibdlu din il-©rajja minn sempliçi tifkira g˙al realtà ta’ grazzja. Mill-©img˙a, 7 ta’ Diçembru filg˙axija sal-˙add, 9 wara nofsinhar. Imexxi Fr. Godwin Preca, SJ. Ibbukkja: Dar Manresa, Victoria, G˙awdex - 21556635

F’Malta u G˙awdex g˙andna aktar minn elf speçi differenti ta’ pjanti. Daqs

nofshom huma ‘indi©eni’ - ji©ifieri dawn minn dejjem kienu jinstabu hawn. Fosthom insibu ftit akar minn g˙oxrin li huma ‘endemiçi’ - ji©ifieri li ma jikbru mkien aktar fid-dinja.

L-aktar pjanta mag˙rufa fost l-endemiçi hi Widnet il-Ba˙ar, il-pjanta nazzjonali ta’ Malta. Ma jonqsux il-pjanti ‘aljeni’ - ji©ifieri pjanti li dda˙˙lu f’dawn il-gΩejjer mill-bniedem. Dik li hi mag˙rufa b˙ala ˙axixa IngliΩa ©ejja mill-Affrika ta’ Isfel, u bdiet titkabbar l-ewwel darba fil-©nien tal-Argotti ftit wara li waslu l-IngliΩi f’Malta. Mill-Argotti din xterdet ma’ Malta kollha u llum hija l-aktar pjanta komuni.

Il-pjanti selva©©i huma importanti ˙afna g˙ax il-˙xejjex ikkultivati kollha li nieklu, b˙all-kaboççi, l-ispinaçi, il-patata u l-basal, huma ©ejjin minnhom. Óafna speçi g˙andhom ukoll valur mediçinali.

Il-pjanti li nsibu fil-gΩejjer Maltin jiffurmaw parti minn çiklu marbut mat-temp u l-klima Mediterranja. Is-sajf hu Ωmien diffiçli min˙abba n-nuqqas ta’ ilma. Óafna pjanti li naraw matul ix-xitwa u r-rebbieg˙a jmutu fis-sajf, imma j˙allu warajhom iΩ-Ωerrieg˙a li malli ter©a’ tibda tag˙mel ix-xita jibdew çiklu ©did. O˙rajn, b˙an-narçis u Ω-Ωag˙fran salva©©, ma jmutux g˙alkollox g˙ax i˙allu warajhom

basal, tuberi jew riΩomi li malli j˙ossu x-xita jibdew inebbtu u jikbru. ˙afna minn dawn jag˙mlu l-fjuri fil-˙arifa, ftit wara l-ewwel xita tal-ista©un.

Hemm pjanti, b˙as-sag˙tar, li huma addattati biex jibqg˙u ˙ajjin anki matul is-sajf. Óafna minnhom g˙andhom weraq Ωg˙ar li ˙afna drabi jkun miksi b’materjal qisu xemg˙a. Dan il-materjal jipprova ma j˙allix ilma jintilef mill-weraq.

Óafna minn dawn g˙andhom forma ta’ arbuxell folt. Dan ukoll jg˙in biex iΩomm l-umdità bejn il-frieg˙i u l-weraq filwaqt li jipproduçi Ωjut aromatiçi biex b’hekk ikompli jnaqqas it-telf tal-ilma.

Minkejja li die˙la x-xitwa, dawk li jit˙ajjru jo˙or©u g˙al xi dawra fil-kampanja di©à jistg˙u jaraw varjetà ta’ pjanti, fosthom in-narçis u l-©ar©ir. Fi Ωmien qasir jibdew jidhru wkoll speçi o˙ra b˙al-lellux li lkoll huma parti mill-ambjent naturali Malti. ■

[email protected]

ambjeNt

paul portelli

NILqGÓU LIL DAk LI ÌEJ!Irtir g˙al kul˙add bi t˙ejjija g˙all-MiliedLa Salle Retreat Centre, Sta Maria Estate, Mellie˙a. 14-16 ta’ DiçembruÇempel: 21521521 / 99409991Id-Dar, immexxija mill-Brothers ta’ De La Salle, infet˙et mill-©did u toffri servizz ta’ fraternità, mg˙ammra tajjeb u f’ambjent sabi˙ viçin il-ba˙ar u l-kampanja.

Aktar minn elf!


loGÓob

paÌNa mtella’ miNN ClauDia CiNi

Tisliba

Sudoku

mimdudin1. ˙ela flusu fix-xejn (6)4. Turrun, munzell (4)6. Gerrex, naffar (6)7. Nuqqas ta’ simetrija fl-angoli (4) 8. Pjumi, pinen ta’ dari (3)10. Velu Ωg˙ir g˙al fuq ir-ras (6)12. Azzjoni, g˙emil (3) 14. Miexi ‘l hawn (3)15. Nifs, arja (6) 18. In-Nofsinhar (3)20. Ra©el Ωg˙ir fid-daqs (4)21. Pulit, mg˙allem (6)22. Marda fil-kanali tan-nifs (4)23. Tapezzeriji minsu©a (6)

Weqfin 1. Vojt, battâl (4) 2. Papri slava©© (5) 3. Granç tal-ilma ˙elu (5) 4. Titjir tal-ilma (4) 5. Wie˙ed mill-©urija (5) 9. Isem ta’ fjura jew ta’ mara (4)10. Mixi fuq l-irkupptejn u l-idejn (3)11. Barri, gendus (4)13. Siefer bl-ajruplan (3)14. Saltna tas-sema (5)16. Xitla xeblika, liedna (5)17. Si©ra tag˙mel l-g˙anbaqar (5)18. Dudu li jitrabba fl-injam (4)19. BΩonnjuΩ, me˙tie© (4)

Soluzzjoni Tisliba Novembru: mimduda: 1. SENDUQ, 4. DAWL, 6. FOSFAT, 7. DAQQ, 8. EKU, 10. PERITI, 12. RAM, 14. ARK, 15. MFAQQA’, 18. MAR, 20. BΩAR, 21. IRRITA, 22. UNUR, 23. XTAJTA. Weqfin: 1. SAFF, 2. DIFER, 3. QATET, 4. DUDU, 5. LAQAM, 9. KINA, 10. PAR, 11. ILMA, 13. ARA, 14. ARBLU, 16. FRIEX, 17. QARSA, 18. MRAR, 19. KANA. Rebbie˙: R. Zahra, il-Fgura

Irba˙ voucher ta’ €25 ming˙and V&F Portelli and Sons Ltd, Mrie˙el billi twie©eb tajjeb sal-15 tax-xahar. Ikteb ismek, in-numru tat-telefon

u l-indirizz. Ibg˙atha hekk: Flimkien, Tisliba, Kurja, Floriana.

Imla l-vojt kollu b’mod li l-kolonni, il-linji u kull kaxxa ta’ disg˙a jimtlew bin-numri 1 sa 9

Soluzzjoni ta’ Novembru

8 7 5

6 9 2

1 5 3 6

2 3 1

4 8 1

8 6 3

3 1 8 9

1 2 4

9 7 5

Ibg˙at it-twe©iba sal-15 tax-xahar hekk: Flimkien, Sudoku, Kurja, Floriana.

Premju: 2 kotba offruti minn Merlin Publishers Ltd.

Rebbie˙a: M. G. Sacco, Óal Tarxien

8 4 3 9 6 7 2 5 1

9 1 6 5 8 2 3 7 4

7 5 2 1 3 4 8 6 9

1 6 7 4 9 3 5 2 8

5 8 9 2 1 6 7 4 3

2 3 4 7 5 8 9 1 6

6 2 8 3 4 5 1 9 7

4 7 1 8 2 9 6 3 5

3 9 5 6 7 1 4 8 2

1 2 3 4 5

6 7

8 9

10 11 12 13

14 15 16 17

18 19

20 21

22 23


Electrical &Water Supplies

Electrical &Water Supplies

Triq il-Kappillan Mifsud,Sta Venera HMR 1850

Tel: 2122 1326 • Fax: 2122 1326

paÌNa GÓat-tfal

ClauDia CiNi

B˙all-a˙wa kollha, Maruska u Ìanluka spiss ikollhom xi jg˙idu, imma malajr

jinsew kollox u jag˙mlu paçi g˙ax i˙obbu wisq lil xulxin. G˙alhekk, meta jum wie˙ed Ìanluka wasal id-dar imdejjaq g˙ax it-tim tal-futbol li jilg˙ab mag˙hom hu kienu tilfu, Maruska xtaqet tag˙mel xi ˙a©a biex tferr˙u ftit. Iddeçidiet li tag˙milu kejk taç-çikkulata, id-deΩerta favorita tieg˙u. Óar©et tixtri l-ingredjenti u bl-g˙ajnuna tal-mamà ˙mew kejk tassew tajjeb. Ìanluka, li kien wa˙du f’kamartu, beda jxomm ir-ri˙a u ˙are© jara mnejn hi ©ejja dik ir-ri˙a tfu˙. Kemm fera˙ x’˙in induna li o˙tu

log˙ob bi premju

Fittex il-kelmaSib dawn il-kliem fil-kaxex ta’ hawnhekk f’direzzjoni orizzontali, vertikali jew djagonali. Imxi mix-xellug g˙al-lemin u minn fuq g˙al isfel. Bl-ittri li jifdal, g˙aqqad il-kelma rebbie˙a. L-ewwel twe©iba tajba tirba˙ voucher ta’ €10 li jissarraf g˙and Once Upon A Time (Vjal ir-Ri˙an, San Ìwann). Ibg˙atha hekk: Flimkien, FITTEX IL-KELMA, Kulle©© tal-Kappillani, Kurja, Floriana. Ikteb ismek, l-indirizz u l-età.

BIKI, ÇAJT, DAÓKA, DWEJJAQ, FERÓ, FIRDA, ÌENTILEZZA, GÓAQDA, ÓBIBERIJA,

MÓABBA, NIKET, PAÇI, SERENITÀ, SERÓAN, XEWQAT

Soluzzjoni ta’ Novembru: GALLARIJARebbie˙: C. E. Frendo, il-Óamrun

kienet g˙amlitlu kejk! Lanqas kellu sabar jistennieh jibred, g˙ax malli l-mamà ˙ar©itu mill-forn kien pront qata’ biçça. U ma kienx kuntent qabel kiel nofsu! Bis-sa˙˙a tal-kejk, Ìanluka nesa xi ftit id-dwejjaq li kellu u nteba˙ kemm o˙tu t˙obbu tassew u tixtieq tarah kuntent. It-tifel wieg˙ed lilu nnifsu li minn dakinhar ‘il quddiem qatt u qatt iΩjed ma jer©a’ ji©©ieled ma’ o˙tu. Tg˙id jirnexxilu jΩommha l-weg˙da?! ■

Maruska tag˙mel kejk

N A Ó R E S Ì

K F T P A E U

I A A D N R M

N T R Q Ç Q T I E Ó

E D W I A I T K N A

A E K Ó L J N E I B

X I G E A F J T T B

B T Z Ç I Z E E A A

Z Z D A Ó K A R W A

A J I R E B I B Ó D


l-aÓÓar paÌNa

Write a song of love,Of hate, of darkness, of joy.Open your inner heart and let the world hear your voice.

Write a letter, a poem, a prose.I don’t care, but write.Get it off your chest, clear your heartAnd you’ll sleep better at night.

X’JISTA’ JOÓROÌ TAJJEb mILL-ÓAbS?Forsi taħseb li ma joħroġ xejn tajjeb mill-Ħabs? Jekk taqra l-magażin MINN ĠEWWA ’L BARRA forsi tneħħi din l-idea. Huwa mħejji u prodott kompletament ‘minn ġewwa’ l-Faċilità Korrettiva ta’ Kordin, u jagħti vuċi lil min għaraf jaċċetta s-sitwazzjoni tiegħu u għażel li jkun ta’ eżempju għal ħaddieħor. L-abbonament ta’ 4 ewro jkopri biss l-ispejjeż postali. Abbona: Joseph Vella, Faċilità Korrettiva ta’ Kordin, Triq Valletta, Paola, PLA 1707.

The Voice

It’s no use to grumble and curse,It’s no use to say ‘I can do nothing’.Because if you believe in yourselfYou can do anything.

Write and let the pen be your tool,The words your guiding light.Don’t curse the darkness but light a matchAnd fight the wrong with write!

GMS 2012 (Resident fil-Faċilità Korrettiva ta’ Kordin)

IL-mIXJA TAL-FIDIFl-okkaΩjoni tas-Sena tal-Fidi, id-Dar Editriçi Pubblikazzjoni Preca ˙ar©et ktieb ta’ Joseph Camilleri bl-isem ‘Il-Mixja tal-Fidi’. Il-ktieb fih kapitlu g˙al kull xahar tas-Sena tal-Fidi b’riflessjonijiet dwar il-˙ajja tag˙na b˙ala Nsara Kattoliçi. Kull kapitlu jintemm b’su©©erimenti prattiçi biex nissa˙˙u fil-fidi tag˙na u ng˙ixuha f’˙ajjitna ta’ kuljum. Jinbieg˙ 4.75 euro mil-Librerija Preca (Blata l-Bajda) u l-˙wienet ewlenin o˙ra.

Il-Mixja tal-Fidi

Joseph Camilleri


Flimkien Diċembru

Documents

Transcript of Flimkien Diċembru