Unf

oldi

ng th

e ar

chiv

es #

2

14

.10.2

020

– 10

.01.

2020

Org

anis

atie

en

prod

ucti

e O

rgan

isat

ion

and

prod

ucti

on

Vla

ams

Arc

hite

ctuu

rinst

ituut

de

Sin

gel

Cur

ator

en |

Cur

ator

sJo

Tai

llieu

, VZW

Jul

iaan

Lam

pens

(Jo

Van

Den

B

ergh

e, L

uc D

e V

os, K

oen

Dek

eyse

r, Fr

anck

Vel

ghe,

D

iete

r Lam

pens

) & D

aan

Duf

ait

Proj

ectc

oörd

inat

ie V

laam

s A

rchi

tect

uuri

nsti

tuut

Pr

ojec

t coo

rdin

ator

for t

he F

land

ers

Arc

hite

ctur

e In

stit

ute

Eva

Wey

ns

Prod

ucti

elei

ding

| Pr

oduc

tion

man

agem

ent

Nin

o G

oyva

erts

Prod

ucti

e de

Sin

gel |

Pro

duct

ion

deS

inge

lC

hris

toph

e V

an C

raen

enbr

oeck

Coö

rdin

atie

tech

nisc

he p

rodu

ctie

C

oord

inat

ion

tech

nica

l pro

duct

ion

Guy

Ant

honi

Pers

en

com

mun

icat

ie

Pres

s an

d co

mm

unic

atio

nEg

on V

erle

ye

Dir

ecte

ur V

laam

s A

rchi

tect

uuri

nsti

tuut

D

irec

tor F

land

ers

Arc

hite

ctur

e In

stit

ute

Sofi

e D

e C

aign

y

Met

dan

k aa

n | T

hank

s to

Bar

t Trit

sman

s, V

eerle

Ver

mey

en

Het

Vla

ams

Arc

hite

ctuu

rinst

ituut

wor

dt

gesu

bsid

ieer

d do

or d

e V

laam

se O

verh

eid

Het

pro

gram

ma

wor

dt m

ee m

ogel

ijk

gem

aakt

doo

r de

stru

ctur

ele

part

ners

V.U

. Sofi

e D

e C

aign

yFl

ande

rs A

rchi

tect

ure

Inst

itute

J.V. R

ijsw

ijckl

aan

155

2018

Ant

wer

p

Teks

ten

| Tex

ts: D

aan

Duf

ait,

Jo V

an D

en B

ergh

e &

Ev

a W

eyns

Ei

ndre

dact

ie |

Edito

r: B

art B

iesb

rouc

k V

erta

ling

| Tra

nsla

tion:

Hel

en S

imps

on

Ont

wer

p | D

esig

n: S

ara

De

Bon

dt &

Nin

o G

oyva

erts

Fla

nders Arch

itecture In

stitute

UN

FOLD

ING

TH

E A

RC

HIV

ES #

00

2

14.10.20

20 - 10

.01.20

21

Introductie Introduction

Voor deze tweede editie van Unfolding the Archives put het Vlaams Architectuurinstituut uit het oeuvre van Juliaan Lampens (1926 – 2019). Lampens begon zijn carrière als architect na de Tweede Wereldoorlog. Aanvankelijk ontwierp hij traditionele woningen. Zijn eigen woning in Nazareth (1960) was een keerpunt. Voortaan ontwikkelde hij een meer radicale en persoonlijke vormentaal. Hoogtepunten uit zijn oeuvre zijn de bedevaartkapel Onze-Lieve-Vrouw van Kerselare in Edelare / Oudenaarde (1966) en de woning Vandenhaute-Kiebooms in Kruisem (1967).

Tijdens zijn lange carrière als leermeester en docent aan Sint-Lucas Gent heeft Lampens verschillende generaties van architecten geïnspireerd. Het lag dan ook voor de hand om enkele van zijn leerlingen uit te nodigen om een selectie te maken uit zijn nalatenschap.

Unfolding the Archives #2 toont tekeningen en plannen van een minder bekend ontwerp: een onthaalcentrum voor toeristen in de badplaats Blankenberge uit 1972. Het project illustreert hoe verscheiden Lampens’ archief is, van onderzoekende ontwerpschetsen tot indrukwekkende uitvoeringstekeningen. De documenten tonen het belang dat Lampens hechtte aan het ambacht van het tekenen en het materialiseren. Ze getuigen vooral van Lampens’ fascinatie voor het architectuurdetail, dat een sleutelrol speelt doorheen zijn oeuvre. Hoewel het onthaalcentrum nooit werd gebouwd, is het ontwerp tot in de puntjes uitgewerkt. Een selectie van detailtekeningen op ware grootte geeft een goed beeld van hoe het er had kunnen uitzien.

For this second edition of Unfolding the Archives, the Flanders Architecture Institute delves into the oeuvre of Juliaan Lampens (1926 – 2019). Lampens began his career as an architect after the Second World War and initially concentrated on traditional housing. The design of his own home in Nazareth (1960), however, marked a turning point. From then onwards, he developed a more radical and personal language of form. Highlights of his oeuvre include the Our Lady of Kerselare pilgrimage chapel in Edelare / Oudenaarde (1966) and the Vandenhaute-Kiebooms house in Kruisem (1967).

Lampens inspired several generations of architects during his long career as a teacher at Sint-Lucas, Ghent. It seemed obvious, therefore, that we should invite some of his former students to make a selection from his legacy.

Unfolding the Archives #2 presents the drawings and plans for a less well-known design from 1972: a tourist office for the seaside resort of Blankenberge. From exploratory design sketches to impressive execution drawings, there is no better project by which to illustrate the diversity of the Lampens archive. The documents also demonstrate the importance that he attached to the craft of drawing and materialisation. Moreover, they bear witness to Lampens’ fascination for the architectural detail, which plays a key role throughout his oeuvre. Although the tourist office was never built, the design was elaborated in consummate detail. A selection of life-size detail drawings creates an admirable impression of how the building might have looked.

Het archief The archive

Het archief van Juliaan Lampens bevat een grote verscheidenheid aan stukken, zoals schetsen en schilderijen op alle mogelijke formaten en dragers, uitvoeringsplannen van gerealiseerde en niet-gerealiseerde projecten en architectuurdetails op ware grootte. Een aparte categorie is tot nu toe nauwelijks ontsloten: geïllustreerde notities, beschouwingen en aforismen, handgeschreven en geschetste lesvoorbereidingen en atelieropdrachten. Ten slotte is er ook zijn bibliotheek met onder andere een grote collectie architectuurtijdschriften: Lampens’ venster op de (architectuur)wereld.

De vzw Juliaan Lampens beheert het archief en ontsluit het in samenwerking met het Vlaams Architectuurinstituut. Archiveren verloopt in drie fasen: digitaliseren, inventariseren en bewaren. Eerst maken we van alle documenten een scan van hoge kwaliteit. Dankzij die digitalisering hoeven we de stukken veel minder aan te raken. Zo blijven ze beter bewaard. Daarna voegen we hun inventarisnummer en beschrijving toe aan een databank. Die maakt een vlotte uitwisseling van gegevens mogelijk. De originele stukken bewaren we onder optimale omstandigheden.

Juliaan Lampens’ archive contains a wide range of artefacts, such as sketches and paintings in every conceivable format and on all types of support, execution plans for realised and unrealised projects, as well as life-size architectural details. Yet another distinct category has yet to be fully explored: illustrated jottings, reflections and aphorisms, handwritten lesson notes with sketches, and studio assignments. The final component is his library with, amongst other things, a large collection of architectural journals: Lampens’ window on the (architectural) world.

The non-profit association Juliaan Lampens vzw manages the archive and opens it up to the public in collaboration with the Flanders Architecture Institute. The cataloguing process is being conducted in three phases: digitisation, inventorying and preservation. First, we make high-resolution scans of all the items. Once this task has been completed, we scarcely need to handle the actual documents, thus ensuring they remain in the best possible condition. We subsequently append an inventory number and description to a database. This enables a rapid exchange of data. We store the original documents under optimum conditions.

Flan

ders

Arc

hite

ctur

e In

stit

ute

Jan

van

Rijs

wijc

klaa

n 15

5B

-201

8 A

ntw

erp

T +

32 (0

)3 2

42 8

9 70

info

@va

i.be

ww

w.v

ai.b

e

@vl

aam

s_ar

chite

ctuu

rinst

ituut

#vl

aam

sarc

hite

ctuu

rinst

ituut

Li

ke u

s on

Fac

eboo

k

Fo

llow

us

on In

stag

ram

Fo

llow

us

on T

witt

er

Het project The project

In oktober 1971 gaf de stad Blankenberge Lampens de opdracht om een onthaalcentrum voor toeristen te ontwerpen. De bouwplaats: het Koning Leopold III-plein aan het station, een druk knooppunt voor auto-, bus- en tramverkeer. Al in augustus 1972 werd Lampens’ definitieve ontwerp goed-gekeurd en een bouwvergunning uitgeschreven. Maar anderhalf jaar later zette het stadsbestuur het project stop wegens geldgebrek.

In deze tentoonstelling is een reeks tekeningen op klein formaat te zien. Ze tonen hoe Lampens zocht naar een sculpturale expressie voor het gebouw. Die leidde tot een uitgepuurde, plastische dakstructuur. Het solide dak biedt beschutting aan een transparant onthaalcentrum met een receptie, een vergaderzaal en kantoorruimtes. Het grondplan van het gelijkvloers, hier ook tentoongesteld, is het sleutelstuk om de andere tekeningen te begrijpen. Centraal in het grondplan is de zware voet van de dakstructuur zichtbaar. Verder toont het de verhouding tussen de binnenruimte van de ontvangsthal – in het groen – en de overdekte buitenruimte. Je vindt er ook de nummering op terug van de detailtekeningen van de cruciale horizontale (H) en verticale (V) sneden door het gebouw.

In October 1971, the town of Blankenberge commissioned Juliaan Lampens to design a tourist office. The building site: the Koning Leopold III square at the station, a busy intersection for cars, buses and trams. As early as August 1972, Lampens’ final design was approved and a building permit issued. But a year and a half later, the town council halted the project due to a lack of funds.

The exhibition includes a series of small-format drawings that illustrate the way in which Lampens sought a sculptural expression for the building. This led to a purified, visually eloquent roof structure. The solid roof provides shelter for a transparent tourist office with a reception area, a meeting room and administrative spaces. The building’s ground plan, which is also included in the exhibition, is the key that unlocks the other drawings. The heavy base of the roof structure occupies a central position. The plan not only reveals the relationship between the interior space of the reception hall – in green – and the covered exterior space, but also includes numerical references to the detailed drawings of the crucial horizontal (H) and vertical (V) sections through the building.

Het detail The detail

Uit de ontwerpschetsen en uitvoeringstekeningen blijkt hoe de ontwikkeling van het detail bepalend was in het ontstaansproces van Lampens’ architectuur, van ‘embryo’ – zoals hij een idee noemde – tot materialisatie. Het herhaaldelijk tekenen van architectuurfragmenten was cruciaal. Zo ging Lampens op zoek naar een consistente relatie tussen de vormgeving van de kleine en de grote schaal. De detail-tekeningen kunnen daarom niet op zichzelf bekeken worden. De relatie tussen het expressieve detail en het architecturale geheel is van belang.

Met deze tentoonstelling willen we vooral de methode van Lampens delen met architectuurstudenten, onze toekomstige ontwerpers. Architectuurdetails oefenen, zet aan tot autonoom denken en self empowerment, waardoor architecten meer grip krijgen op hun vak. Poièsis (de activiteit van het maken, het realiseren van iets dat eerder niet bestond), heeft immers nood aan een absolute beheersing van technè (vakmanschap).

The design sketches and execution drawings highlight how the development of details played a decisive role in the genesis of Lampens’ architecture, from ‘embryo’ – as he called an idea – to materialisation. The repeated drawing of architectural fragments was crucial. In this way, Lampens went in search of a consistent relationship between the small- and large-scale aspects of the design. These detailed drawings cannot be viewed, therefore, in isolation. The relationship between the expressive detail and the architectural whole is vital.

This exhibition is motivated, in particular, by a desire to share Lampens’ working methods with architecture students: the designers of the future. The repeated drawing of architectural details, as a practice, encourages independent thought and self-empowerment, both of which provide architects with a better understanding of their profession. After all, poiesis (to make; the activity in which a person brings something into being that did not previously exist), calls for an absolute mastery of techne (craftsmanship).

Juliaan Lampens

ontwerp voor een onthaalcentrum voor toeristen, Blankenberge

design for a tourist office, Blankenberge

1971-1972

© Juliaan Lampens