Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2009
42
1 2 0 0 9 Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2009 1. október 2008
description
Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2009. 1. október 2008. 1. Rammafjárlög. Fyrstu rammafjárlögin. Í fjárlagafrumvarpinu eru í fyrsta sinn lögð fram rammafjárlög til næstu fjögurra ára. - PowerPoint PPT Presentation
Transcript of Fjárlagafrumvarp fyrir árið 2009
1
2 0
0 9
Fjárlagafrumvarp fyrir árið 20091. október 2008
2
2 0
0 9 1.
Rammafjárlög
3
2 0
0 9
Fyrstu rammafjárlögin
• Í fjárlagafrumvarpinu eru í fyrsta sinn lögð fram rammafjárlög til næstu fjögurra ára.
• Í römmunum er annars vegar gert ráð fyrir verkefnum sem þegar hafa verið teknar ákvarðanir um og hins vegar forsendum um mismikinn raunvöxt málaflokka, auk þess sem sett eru fram áform um aðhaldsmark-mið og tekjuöflun.
4
2 0
0 9
Meginstefna í hagstjórn
• Löngu hagvaxtarskeiði hefur fylgt tíma-bundið ójafnvægi auk þess að ástand á al-þjóðlegum fjármálamörkuðum veldur erfið-leikum hér á landi eins og um allan heim.
• Markmið hagstjórnarinnar er að hagkerfið nái sem fyrst jafnvægi á ný með lægri verðbólgu, vaxtastigi og viðskiptahalla.
• Til þess þarf að beita ríkisfjármálunum til sveiflujöfnunar.
5
2 0
0 9
Rammafjárlög 2009 - 2012
Í milljörðum krónaá verðlagi hvers árs
Áætlun2009
Áætlun2010
Áætlun2011
Áætlun2012
Tekjur .......................................................... 450,5 476,7 514,8 556,7
Gjöld ............................................................ 507,4 522,3 533,3 553,7
Tekjuafkoma ............................................. -56,9 -45,6 -18,5 3,0
Hlutfall af landsframleiðslu .................... -3,7% -2,8% -1,1% 0,2%
6
2 0
0 9 2.
Ríkissjóður er í sterkri stöðutil að mæta ágjöf
7
2 0
0 9
Innistæður ríkisins í Seðlabanka
* Staða í lok hvers árs
7,9 10,8 11,4
29,518,9 20,9 17,3
75,5
116,7 119,9
172,3
-6,8-10
10
30
50
70
90
110
130
150
170
190
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
Mia. kr.
8
2 0
0 9
Viðbótarframlög til LSR nema rúmum 160 milljörðum króna frá 1999
Reiknaðir vextir 5,5% árin 2008 og 2009
7,917,3
34,045,2
60,7
79,2
100,6
126,0137,3
148,8161,0
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
Mia. kr.
9
2 0
0 9
Hreinar skuldir hins opinberaá Íslandi og hjá ríkjum OECD
0
10
20
30
40
50
60
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af VLF
Ísland
OECD
Evrusvæði
10
2 0
0 9
Skuldir ríkissjóðs hafa lækkað verulega undanfarinn áratug
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af VLFHreinar skuldir
Hrein staða
11
2 0
0 9 3.
Efnahagshorfur
12
2 0
0 9 • Hagvöxtur -1,6%
• Kaupmáttur ráðstöfunartekna -1,4%
• Verðlag hækkar um 5,7%
• Atvinnuleysi 2,7%
• Viðskiptahalli 8,2% af VLF
Efnahagsforsendur frumvarpsins
13
2 0
0 9
Hagvöxtur
0,1
2,4
7,7 7,4
4,44,9
1,7
-1,6
1,11,7
2,7
-4
-2
0
2
4
6
8
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
14
2 0
0 9
Verðbólga hjaðnar
4,8
2,13,2
4,0
6,8
5,0
11,5
5,7
2,8 2,5 2,5
0
2
4
6
8
10
12
14
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
15
2 0
0 9
Kaupmátturráðstöfunartekna á mann
100
105
110
115
120
125
130
135
140
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
vísitala
16
2 0
0 9
Atvinnuleysi
0
1
2
3
4
5
6
7
8
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
%
OECD
Ísland
17
2 0
0 9
Dregur verulega úr viðskiptahalla
-4,8
-9,8
-16,2
-25,7
-15,4-16,8
-8,2-6,0
-3,0 -4,0
-30
-25
-20
-15
-10
-5
0
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
% af VLF
18
2 0
0 9
Samanburður á þjóðhagsspámfyrir árið 2009
Fjmrn. SÍ Glitnir LÍ
% 2008 2009 2008 2009 2008 2009 2008 2009
Hagvöxtur ............................ 1,7 -1,6 1,1 -2,0 -0,1 0,1 1,2 0,2
Verðbólga ............................. 11,5 5,7 11,3 7,6 11,8 5,3 10,2 7,9
Kaupmáttur ráðst.tekna ...... -4,9 -1,4 -5,3 -5,4 - - - -
Atvinnuleysi ........................ 1,2 2,7 1,5 3,2 1,3 2,9 1,2 2,5
Viðskiptahalli ...................... -16,8 -8,2 -17,4 -13,3 -19,8 -10,7 -22,9 -16,2
19
2 0
0 9 4.
Góð afkoma síðustu ára snýst tímabundið í halla
20
2 0
0 9 • Áætlað er að tekjuafkoman á næsta ári verði
neikvæð um 56,9 mia. kr. sem jafngildir 3,7% af landsframleiðslunni.
Helstu niðurstöður fjárlagafrumvarps 2009
• Lánsfjárjöfnuður er áætlaður neikvæður um 47,6 mia.kr.
21
2 0
0 9
Tekjuafkoma ríkissjóðs
Í milljörðum krónaá verðlagi hvers árs
Reikningur2007
Fjárlög2008
Áætlun2008
Frumvarp2009
Tekjur .......................................................... 486,1 473,4 463,4 450,5
Gjöld ............................................................ 397,5 434,2 460,5 507,4
Tekjuafkoma ............................................. 88,6 39,2 2,9 -56,9
Hlutfall af landsframleiðslu .................... 6,9% 2,7% 0,2% -3,7%
22
2 0
0 9
Tekjuafkoma ríkissjóðs án óreglulegra liða
Reikningur 2007
Fjárlög 2008
Áætlun 2008
Frumvarp 2009
Tekjur umfram gjöld ................................ 88,6 39,2 2,9 -56,9
Óregluleg gjöld ............................................. 29,8 15,0 15,0 15,3
Óreglulegar tekjur ........................................ 37,6 6,6 3,4 4,8
Tekjuafkoma án óreglulegra liða ........... 80,8 47,6 14,5 -46,4
23
2 0
0 9 5.
Tekjuhliðin – helstu atriði
24
2 0
0 9
Tekjuskattar lækka
• Persónuafsláttur hækkar í fyrsta áfanga um 24 þús. kr. um næstu áramót og hefur auk þess verið verðtryggður. Þetta mun hækka skattleysismörk um 18%.
• Tekjuskattur fyrirtækja lækkar úr 18% í 15% á næsta ári.
• Afnám stimpilgjalda vegna fyrstu kaupa á íbúðarhúsnæði.
25
2 0
0 9
Innbyggð sveiflujöfnun lækkar tekjur
• Lægð í efnahagslífinu dregur úr tekjum ríkissjóðs bæði af sköttum af tekjum ein-staklinga og fyrirtækja, sérstaklega fjár-magnstekjum, og af óbeinum sköttum af neyslu og veltu.
• Skatttekjur minnka um 8,2% að raunvirði.• Vaxtatekjur lækka um 3 mia. kr. þar sem
inneignir í Seðlabanka lækka.• Heildartekjur lækka um 23 mia. kr. frá
fjárlögum 2008.
26
2 0
0 9
Skatttekjur* ríkissjóðs lækka sem hlutfall af VLF
* Án fjármagnstekjuskatts ríkissjóðs af söluhagnaði Símans 2005
29,3
27,427,0
28,4
29,7
32,2 32,3
31,6
28,0
25,9
25
26
27
28
29
30
31
32
33
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af VLF
27
2 0
0 9
Vægi virðisaukaskatts og tekjuskatts einstaklinga
20
22
24
26
28
30
32
34
36
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af skatttekjum
Tekjusk. einstaklinga
Virðisaukaskattur
28
2 0
0 9
Vægi tekjuskatts lögaðilaog fjármagnstekjuskatts
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af skatttekjum
Fjármagnstekjuskattur
Tekjusk. lögaðila
29
2 0
0 9 6.
Gjaldahliðin – helstu atriði
30
2 0
0 9
Útgjöld ríkissjóðs* hækka sem hlutfall af VLF
* Að meðtöldum óreglulegum liðum
33,5
29,6
32,733,4
32,3
30,1
29,1
30,731,3
32,9
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
% af VLF
31
2 0
0 9
Breytingar helstu málaflokka frá fjárlögum 2008
Verðlag 2009
0,0 5,0 10,0 15,0 20,0
Löggæsla og öryggismál
Samgöngumál
Almenn opinber þjónusta
Fræðslumál
Heilbrigðismál
Vaxtagjöld og önnur útgjöld
Almannatrygg. og velferðarmál
Alls 73,3 milljarðar kr.
32
2 0
0 9
Launa- og verðlagshækkanir
Milljarðar kr.
Breytingar frá fjárlögum 2008
Endurmat launa 2008
Launahækkanir 2009
Verðlagsáhrif í öðrum rekstrargjöldum
Gengisbreytingar
Hækkanir bóta og tekjutilfærslna
Samtals áhrif verðlagsbreytinga
7,1
5,1
4,2
12,1
40,7
12,2
33
2 0
0 9
Stefnumarkandi útgjöld
Breytingar frá fjárlögum 2008
Milljarðar kr.
16,1
Barnabætur, vaxabætur og eftirlauna uppb.
Hækkun atvinnuleysisbótaÝmislegt
Samtals stefnumarkandi útgjöld
Þróunaraðstoð
Heilbrigðismál
Menntamál og rannsóknir
Húsnæðismál
Almannatryggingar
2,8
4,1
1,1
2,1
0,8
3,0
1,2
1,0
34
2 0
0 9
Kerfislæg útgjöld
Milljarðar kr.
Breytingar frá fjárlögum 2008
Samtals reiknuð útgjöld
Vaxtagjöld ríkissjóðs
Önnur kerfislæg útgjöld
12,9
3,6
16,5
35
2 0
0 9
Sérstakar ráðstafanir á gjaldahlið
• Gripið er til ýmissa aðgerða á gjaldahlið sem lækka útgjöld um 10 milljarða kr. frá því sem annars hefði orðið.
• Þar af er 7,5 milljarður vegna framkvæmda sem færast til í tímaröð, um 2 milljarðar vegna lækkunar á rekstrarkostnaði og um 500 m.kr. lækkun á tekjutilfærslum.
36
2 0
0 9
Fjárfesting var aukin umtalsvert 2008 og helst áfram mikil
15,819,6 18,0
14,417,0
24,3
41,9 43,7
35,7
30,9 32,4
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Mia. kr.
37
2 0
0 9 7.
Ríkisfjármálum er beitt til sveiflujöfnunar
38
2 0
0 9
Sveiflujafnandi áhrif ríkisfjármálanna
Afkoma ríkissjóðs,% af VLF
Tekjur og gjöld, % af VLF
-0,7
0,2
11,0
7,0 6,9
0,2
-3,7-2,8
-1,1
0,2
-6
-4-2
02
46
810
1214
16
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
19
2123
2527
2931
3335
3739
41Tekjur
Gjöld
Afkoma ríkissjóðs
39
2 0
0 9
• Á tekjuhlið lækka skatttekjur sem hlutfall af landsframleiðslunni sem nemur 2,1%.
Sveiflujafnandi áhrif bæði á gjalda- og tekjuhlið
• Á gjaldahlið aukast útgjöldin sem hlutfall af landsframleiðslunni sem nemur 1,6%.
• Að samanlögðu má því segja að sveiflu-jafnandi áhrif ríkisfjármálanna verði 3,7% af landsframleiðslunni á næsta ári.
40
2 0
0 9
Sveiflujafnandi áhrif ríkisfjármálanna
Hagvöxtur,% af VLF
Tekjur og gjöld, % af VLF
-4
-2
0
2
4
6
8
10
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
19
2123
2527
2931
3335
3739
41Tekjur
Gjöld
Hagvöxtur
41
2 0
0 9
• Staða ríkissjóðs er sterk og gerir kleift að halda uppi háu framkvæmdastigi, hækka bætur velferðarkerfisins og lækka skatta.
Traustur fjárhagur ríkissjóðs
• Ríkisfjármálin eru sveiflujafnandi og munu vega á móti hjöðnun hagvaxtar á sama hátt og afgangur sem myndaðist á vaxtar-skeiðinu síðustu ár var settur til hliðar.
42
2 0
0 9
Fjárlagafrumvarpið og tengd gögn er að finna á fjárlagavefnum fjarlog.is
Vefsetur: fjarlog.is
Minnt er á að halda trúnað um fjárlaga-frumvarpið þar til það hefur verið lagt fyrir Alþingi kl. 16.
