Fjala e Kryetarit · studime të specializuara si dhe mjete financiare dhe pajisje teknologjike të...

PKMM Kamenicë 2018 – 2022 1

Fjala e Kryetarit

Të nderuar qytetarë të Kamenicës,

Plani Komunal i Menaxhimit të Mbeturinave që ju prezantojmë në këtë

botim është i një rëndësie të veçantë për komunitetin e Kamenicës. Ky

plan përmbledh aspiratën tonë për mjedis të pastër e të shëndetshëm,

me komunitet që redukton mbeturinat dhe riciklon çdo ditë, që përdor

burimet në mënyrë të qëndrueshme, duke inkurajuar ekonominë e

gjelbër. Këtë aspiratë të bashkësisë së Kamenicës do ta arrijmë

bashkërisht, duke ndërmarrë hapat për ta përmbushur atë.

Komuniteti dhe komuna jonë janë të angazhuar që nëpërmjet këtij plani

t’i kontribuojmë zbatimit të politikës së BE-së dhe arritjes së objektivave

kombëtare të Republikës së Kosovës për mbeturinat, mbrojtjen e

mjedisit dhe shëndetin e njerëzve. Në këtë mënyrë reduktojmë sasinë

që prodhohet dhe që shkon në deponi dhe nëpërmjet një menaxhimi të

qëndrueshëm dhe të përgjegjshëm të mbeturinave, adresojmë sfidat e

ndryshimit të klimës dhe uljen e gazrave që hidhen në atmosferë.

Si rezultat i kësaj pune dhe bashkëpunimi të vyer, kemi përpiluar Planin

tonë që përmban vizionin, fushat dhe objektivat tona synojnë

menaxhimin bashkëkohor të mbeturinave duke na bërë pjesë të

përpjekjeve globale në ruajtjen e mjedisit për brezat që vijnë.

Jemi të vetëdijshëm se zbatimi i këtij plani ambicioz është një sfidë e

madhe dhe kërkon mbështetje të vazhdueshme politike, financiare,

fuqizim të kapaciteteve organizative dhe njerëzore të komunës dhe ne

jemi të gatshëm të ofrojmë mbështetjen e plotë të komunës. Ne

inkurajojmë qeverinë, donatorët dhe shoqërinë civile të na mbështesin

në arritjen e objektivave të planit dhe realizimin e misionit të komunës

për ofrimin e shërbimeve cilësore dhe krijimin e kushteve për mirëqenie

të qytetarëve tanë.

Ndërkohë ne do të punojmë për të rritur në vazhdimësi kulturën e ndarjes

në burim të mbeturinave, mbështetjen ndaj iniciativave reduktuese dhe

ricikluese, si dhe inkurajimin e një qytetarie aktive dhe partneriteteve të

qëndrueshme me komunitetin dhe biznesin, si dy aktorët kryesorë në

realizimin me sukses të planit.

Komuna e Kamenicës më këtë plan shpreh jo vetëm angazhimin për të

trajtuar mbeturinat si burim dhe vlerë për komunitetin, por dhe

gatishmërinë për të marrë në konsideratë çdo zhvillim dhe prioritet

kombëtar dhe rajonal që i kontribuon një komune të pastër, të çliruar nga

mbeturinat dhe tërheqëse për vizitorët.

Ju faleminderit,

Kryetari i Komunës

Z. Qëndron Kastrati


Tabela e përmbajtjes

1. Prezentimi i Planit Komunal për Menaxhimin e Mbeturinave ................................... 0 1.1. Qëllimi i planit ....................................................................................................... 4 1.2. Menaxhimi i mbeturinave në Kosovë .................................................................. 4 1.3. Korniza ligjore ....................................................................................................... 5 1.4. Rolet dhe përgjegjësitë në nivel qendror dhe lokal ............................................ 6

2. Konteksti lokal ............................................................................................................. 8 2.1. Përshkrimi i gjendjes në Komunë ........................................................................ 8 2.2. Të dhëna mbi venbanimet në Komunë dhe popullësinë .................................... 9 2.3. Të dhëna mbi vendbanimet dhe popullsinë në Komunë .................................. 11

3. Menaxhimi i mbeturinave .......................................................................................... 13 3.1. Detyrat dhe pergjegjësitë në menaxhimin e mbeturinave ................................ 13 3.2. Shkalla e mbulueshmërisë së territorit me shërbime ....................................... 14 3.3. Sistemi ekzistues i menaxhimit të mbeturinave ............................................... 18 3.4. Sasia dhe lloji i mbeturinave .............................................................................. 19 3.5. Deponimi i mbeturinave ..................................................................................... 23 3.6. Ndarja, Trajtimi dhe riciklimi .............................................................................. 25 3.7. Rrjedhat tjera të mbeturinave ............................................................................. 26 3.8. Deponitë ilegale - mbeturinat ndërtimore .......................................................... 26

4. Performanca e ofruesit të shërbimeve ..................................................................... 29 4.1. Performanca Operative....................................................................................... 29 4.2. Performanca Financiare – Kostoja e Shërbimit ................................................ 31 4.3. Kosto e përgjithshme e shërbimit të menaxhimit të mbeturinave ................... 32 4.4. Performanca Financiare – Të hyrat dhe mbulimi i kostos ............................... 37 4.5. SWOT analiza ...................................................................................................... 38 4.6. Sfidat e menaxhimit të mbeturinave .................................................................. 39

5. Plani operacional ....................................................................................................... 41 5.1. Vizioni .................................................................................................................. 41 5.2. Objektivat e PKMM .............................................................................................. 41 5.3. Objektivat e PKMM .............................................................................................. 44

6. Plani financiar ............................................................................................................ 66

7. Plani i veprimit ........................................................................................................... 71

8. Monitorimi dhe vlerësimi ........................................................................................... 82


Lista e shkurtesave

BE Bashkimi Evropian

DMShShP Departamenti për Mbrojtje, Shpëtim dhe Shërbimeve Publike

GIZ Die Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit

KKM Kompania Komunale për Grumbullimin e Mbeturinave

KMDK Kompania per Menaxhimin e Deponive te Kosoves

MM Menaxhim i Mbeturinave

Nj.P Njësia Punuese

NP Ndërmarrje Publike

PKMM Plani Komunal për Menaxhimin e Mbeturinave

PRKMM Plani i Republikës së Kosovës për Menaxhimin e Mbeturinave

QK Qeveria e Kosovës

QKMF Qendra Kryesore të Mjekësisë Familjare

QMF Qendra të Mjekësisë Familjare

SMS Sustainable Municipal Services

SRKMM Strategjia e Republikës së Kosovës për Menaxhimin e Mbeturinave

ZRRUM Zyra Rregullatore për Ujë dhe Mbeturina


1.0. Prezantimi i Planit Komunal për Menaxhimin e Mbeturinave

1.1. Qëllimi i planit

PKMM-ja paraqet dokumentin bazë me të cilin organizohet procesi i menaxhimit të

mbeturinave në nivel të Komunës. Komuna e Kamenicës është e përcaktuar që të përmirësoj

gjendjen e menaxhimit të mbeturinave dhe në këtë drejtim ka parashtruar qëllimin dhe

objektivat specifike që janë pjesë integrale e këtij plani.

Qëllimi i PKMM është ofrimi i kornizës strategjike për menaxhimin e qëndrueshëm të

mbeturinave për periudhën pesëvjeçare për territorin e administruar nga komuna në

pajtueshmëri me dispozitat ligjore dhe kornizën planifikuese strategjike. PKMM është i hartuar

në mënyrën që merr për bazë parimet e menaxhimit të qëndrueshëm të mbeturinave si në

vijim:

Parimi i menaxhimit të mbeturinave sipas prioritetit, d.m.th. dhënia prioritet aktiviteteve

të reduktimit, minimizimit dhe procesimit të mbeturinave karshi deponimit të tyre.

Përgjegjësia e prodhuesit, d.m.th. prodhuesit e mbeturinave janë të detyruar të bartin

koston e të gjitha masave parandaluese për ndotjen e mjedisit, trajtimin dhe asgjësimin

e mbeturinave.

Parimi ndotësi paguan, d.m.th. palët që ndotin mjedisin duhet të bartin koston e plotë

të menaxhimit të mbeturinave, duke përfshirë kostot e masave parandaluese dhe

eliminimin e dëmit të shkaktuar nga aktivitet e tyre.

E drejta e qasjes në informacione, d.m.th. qytetarët duhen të jenë të informuar dhe të

kenë qasje tek informacioni relevant.

Pjesëmarrja e publikut në vendimmarrje, përfshi hartimin dhe miratimin e PKMM.

Qasja hap pas hapi, d.m.th. përmirësimi gradual i gjendjes së menaxhimit të

mbeturinave përmes marrjes së veprimeve në etapa.

PKMM do të shërbejë si kornizë bazë për planifikim dhe veprim për implementimin e sistemit

të menaxhimit të mbeturinave, hartimin e buxhetit, përpilimin e planeve të investimit, si dhe

tërheqjen e asistencës së jashtme.

1.2. Menaxhimi i mbeturinave në Kosovë

Gjendja e menaxhimit të mbeturinave në Kosovë aktualisht është mjaft e rëndë dhe kjo

konstatohet në dokumente të ndryshme zyrtare dhe jozyrtare si p.sh. Raporti i Gjendjes së

Mjedisit dhe Raporti i Gjendjes së Mbeturinave. Një pjesë e konsiderueshme e popullatës nuk

është e mbuluar me shërbimin e grumbullimit të mbeturinave, ndërsa mbeturinat e gjeneruara

nga kjo pjesë e popullatës përfundojnë në deponi ilegale, të cilat krijohen kryesisht në brigje

të lumenjve dhe vende tjera të papërshtatshme. Edhe për pjesën tjetër të popullatës të

mbuluar me shërbim gjendja e menaxhimit të mbeturinave nuk është e kënaqshme. Probleme

ka me cilësinë e shërbimeve, infrastrukturën e tanishme për ofrimin e këtij shërbimi, vjetërsinë

e kontejnerëve dhe kamionëve dhe me menaxhimin e deponive në nivel regjional dhe komunal

të cilat janë shndërruar në burim të ndotjes për mjedisin.

Problemet janë të shumta edhe me menaxhimin e llojeve tjera të mbeturinave. Në mungesë

të infrastrukturës adekuate mbeturinat nga mbetjet shtazore përfundojnë në deponitë sanitare

apo në vende tjera joadekuate. Përkundër përpjekjeve nga ana e Qeverisë dhe Bashkimit

Evropian ende nuk është ndërtuar impianti për procesimin e mbetjeve shtazore në nivelin

qendror. Aktivitetet e shtuara ndërtimore shpeshherë të pakontrolluara kanë rezultuar në


gjenerim të sasisë së madhe të mbeturinave e cila në mungesë të deponive inerte është ndër

shkaktarët kryesor për krijimin e deponive ilegale.

Komplekset industriale të kohës së paraluftës si Shkritorja Trepça, Kosova A, Industria e

Tekstilit Emin Duraku Gjakovë, IMK Ferizaj dhe të ngjashme, në mungesë të impianteve

trajtuese dhe teknologjive joadekuate të cilat nuk kanë shfrytëzuar si duhet lëndën e parë kanë

rezultuar në gjenerim të madh të pikave kritike (hot-spoteve) mjedisore1 me mbeturina të

rrezikshme të cilat paraqesin rrezik potencial për ambientin. Për sanimin e tyre nevojiten

studime të specializuara si dhe mjete financiare dhe pajisje teknologjike të kushtueshme të

cilat për momentin nuk janë në dispozicion.

Donacionet dhe tregtimi i pakontrolluar i barnave dhe materialeve medicinale ka sjell deri te

gjenerimi i sasive të konsiderueshme të barnave, dhe llojeve tjera të materialeve shpenzuese

të cilave ju ka kaluar afati dhe janë shndërruar në mbeturina të rrezikshme. Kësaj sasie i

shtohet edhe materiali medicinal për asgjësim dhe barna me afat të skaduar nga QKMF dhe

të gjitha spitaleve rajonale. Asgjësimi i këtij materiali të rrezikshëm është i kushtueshëm dhe

kërkon angazhimin e operatorëve të specializuar.

Mungesa e sistemit funksional për menaxhimin e mbeturinave, ka pasur dhe vazhdon të ketë

efekte negative në mjedis, ujë, ajër, tokë dhe shëndetin e njeriut. Prandaj, është e

domosdoshme që të gjithë faktorët relevant të organizohen dhe ti japin mbështetjen e duhur

menaxhimit të përmirësuar të mbeturinave në nivel të Kosovës.

1.3. Korniza ligjore

Akti themelor ligjor për menaxhimin e mbeturinave në Kosovë është Ligji 2011-04 L 060 për

Mbeturinat i cili rregullon aspektet specifike të menaxhimit të mbeturinave të ngurta dhe llojeve

tjera. Ky ligj përpos tjerash ofron parimet bazë për menaxhimin e mbeturinave, duke përfshirë

klasifikimin e mbeturinave, si dhe rolet e përgjegjësitë e aktorëve kyç në menaxhimin e tyre,

si janë aspekti i operimit dhe licencimi i operatorëve.

Në mënyrë specifike Ligji për Mbeturina, përmes Nenit 15 i përcakton kompetencat e

komunave sa i përket menaxhimit të mbeturinave. Komunat sipas këtij Neni janë përgjegjëse

për hartimin dhe zbatimin e Planeve Komunale të Menaxhimit të Mbeturinave (PKMM), krijimin

e sistemit të menaxhimit të mbeturinave, përzgjedhjes së operatorëve të licencuar si dhe

përcaktimit të tarifave dhe mënyrën e arkëtimit të mjeteve. Ligji për mbeturina është hartuar

në masë të konsiderueshme në linjë me direktivat përkatëse të KE që e rregullojnë fushën e

menaxhimit të mbeturinave komunale dhe rrjedhave tjera të mbeturinave.

Korniza Ligjore përmban edhe një numër të konsiderueshëm të ligjeve tjera sektoriale të cilat

në mënyrë indirekte rregullojnë menaxhimin e mbeturinave. Këto Ligje përfshijnë: Ligji Nr.

03/L-025 për Mbrojtjen e Mjedisit, Ligji Nr. 03/L-040 për Vetëqeverisjen Lokale, Ligji Nr. 03/L-

087 për Ndërmarrjet Publike, Ligji Nr. 04/L-174 për Planifikimin Hapësinor, Ligji Nr. 04/L-045

për Partneritetin Publiko Privat, etj.

Neni 17 i Ligjit Nr. 03/L-040 për Vetëqeverisjen Lokale, përcakton fushën e menaxhimit të

mbeturinave si kompetencë të komunave përfshirë edhe aspektin e menaxhimit operativ dhe

financiar të shërbimit dhe buxhetimit.

1 Të ashtuquajtura hotspote


Ligji Nr. 03/L-087 për Ndërmarrjet Publike ndërmjet tjerash rregullon aspektet relevante të

pronësisë së ndërmarrjeve publike NP për menaxhimin e mbeturinave, udhëheqjen

koorporative, transparencën financiare, dhe formimin e ndërmarrjeve komunale.

Dokumente tjera planifikuese-ligjore në fushën e menaxhimit të mbeturinave janë edhe:

Strategjia e Republikës së Kosovës për Menaxhimin e Mbeturinave 2013-2024, Plani i

Republikës së Kosovës për Menaxhimin e Mbeturinave 2013-2017, dhe Master Plani i

Menaxhimit të Mbeturinave 2015-2024.

1.4. Rolet dhe përgjegjësitë në nivel qendror dhe lokal

Rolet dhe përgjegjësitë e akterëve kyç sa i përket menaxhimit të mbeturinave janë të

sanksionuara me Ligjin mbi Mbeturina dhe aktet tjera relevante ligjore dhe nënligjore. Autoritet

kryesore të menaxhimit të mbeturinave janë Ministria e Mjedisit dhe Planifikimi Hapësinor dhe

Komunat e Kosovës.

Sipas Ligjit për Mbeturinave Ministria administron me mbeturinat e rrezikshme, mbeturinat

toksike, mbeturinat likuide, industriale dhe të ngjashme. Ndërsa, Komunat menaxhojnë me

mbeturinat komunale, mbeturinat inerte (dhe nga demolimet), mbeturinat e vëllimshme dhe

mbeturinat tjera jo të rrezikshme.

Neni 14 i Ligjit për Mbeturina përcakton kompetencat e MMPH dhe këto kompetenca

përfshijnë ndërmjet tjerash: (i). Hartimin e ligjeve, politikave dhe strategjisë për menaxhimin e

mbeturinave; (ii) zbatimin e strategjisë dhe masterplanit; (iii) dhënien e licencave për

operatorët; dhe (iv) krijimin e bazës së shënimeve dhe sistemit informativ për menaxhimin e

mbeturinave (MM).

Neni 15 i Ligjit për Mbeturina përcakton kompetencat e Komunave dhe këto kompetenca

përfshijnë ndërmjet tjerash: (i) krijimin e sistemit për menaxhimin e mbeturinave; (ii) hartimin

e planit lokal të veprimit për menaxhimin e mbeturinave; (iii) përzgjedhjen e personave të

licencuar për menaxhimin e mbeturinave; dhe (iv) caktimin e tarifave të mbeturinave dhe

mënyrën e inkasimit të mjeteve.

Autoritet tjera për menaxhimin e mbeturinave janë:

Ministria e Zhvillimit Ekonomik - Menaxhimi i Ndërmarrjeve Publike në Nivel Qendror

përfshirë Kompaninë për Menaxhimin e Deponive të Kosovës; caktimi i tarifave për

deponimin e mbeturinave

Ministria e Shëndetësisë: Menaxhimin e Mbeturinave dhe Produkteve Medicinale

Ministrinë e bujqësisë, pylltarisë dhe zhvillimit rural: - menaxhimi i mbeturinave

veterinare.

Ministria e Punëve të Brendshme: - bënë koordinimin në fushën e mbrojtjes dhe

shpëtimit nga fatkeqësitë natyrore e të tjera dhe sipas nevojës cakton anëtarët

pjesëmarrës në komisionin për vlerësimin e dëmeve eventuale nga mbeturinat

Dogana e Republikës së Kosovës, kryen kontrollin, evidentimin dhe mbikëqyrjen e

importit, eksportit dhe kalimit transit të mbeturinave

Policia e Republikës së Kosovës bashkëpunon me agjensionet dhe organizatat e

vendeve tjera për identifikimin, luftimin dhe parandalimin e veprimeve të ndaluara dhe

keqpërdorimit të mbeturinave.

Rolet dhe përgjegjësitë e organeve komunale në MM janë paraqitur si më poshtë:


Komuna kontrakton operatorët (publik apo privat) për aktivitetet e Menaxhimit të

Mbeturinave, në bazë të ligjit.

Drejtoria e Shërbimeve Publike (DShP) është përgjegjëse për menaxhimin e të gjitha

punimeve në pronën publike dhe komunale, monitorimin e punëve të kompanive të

angazhuara për mirëmbajtjen dhe pastrimin e rrugëve dhe hapësirave tjera komunale.

DSHP është përgjegjëse për caktimin e tarifave të shërbimeve te grumbullimit dhe

deponimit të mbeturinave komunale nga ndërmarrjet për administrimin e mbeturinave

Drejtoria e Financave është përgjegjëse për propozimin e taksave, tarifave dhe

ngarkesave tjera komunale si dhe inkasimin e tyre.

Drejtoria për Urbanizëm, e cila ndër të tjera është përgjegjëse për planifikimin e

zhvillimit hapësinor dhe urbanistik të Komunës, ndihmon në përgatitjen e rregullores

lokale për kontroll të mbeturinave dhe hedhurinave brenda territorit të Komunës.

Drejtoria për Punë Inspektuese e cila është përgjegjëse për mbikëqyrjen dhe zbatimin

e ligjeve dhe dispozitave të rregulloreve komunale në lëmin e Inspektoratit të Mbrojtjes

së Mjedisit, Bujqësisë dhe Pylltarisë.

Menaxhmenti i Ndërmarrjes “Eco-Higjiena” Sh.p.k., menaxhon me operimet e Njësisë

Punuese në Kamenicë të “Eco- Higjiena” Sh.p.k., duke ushtruar kompetenca

ekzekutive.


2.0. Konteksti lokal

2.1. Përshkrimi i gjendjes në Komunë

Komuna e Kamenicës ka një pozitë mjaft të mirë gjeografike. Shtrihet në anën lindore të

Kosovës dhe kufizohet me komunën e Ranillugut,Gjilanit, Prishtinës, Novobërdës si dhe

komunat e Republikës së Serbisë ( Bujanocit, Medvegjës dhe Vrajës).

Kamenica ka një sipërfaqe prej 417 km2 e cila kombinon relievin maloro-kodrinor (70%) dhe

rrafshinor (30%), me disa lugina rreth lumenjve Krivarekë, Desivojcë dhe Hogosht që shtrihen

në veri. Toka është kryesisht pjellore, e pasur edhe me kullosa, e përshtatshme për zhvillim

të pemëtarisë, perimtarisë, lavërtarisë dhe blegtorisë.

Harta Nr. 1: Pozita gjeografike e komunës së në Kosovë

Shtrirja e Qytetit të Kamenicë është e tipit kompakt,

kohëve të fundit ka tentime të shtrirjes lineare përgjatë

rrugëve Berivojcë-Kamenicë, Grizime- Kamenicë. Në

veriperëndim të këtij vendbanimi ndodhen themelet e

lokalitetit iliro-dardan në vendin e quajtur “Kulina”, i cili

vend shtrihet në periferi të qytetit.

Vendbanimet e Kamenicës datojnë nga kohërat e

hershme, dhe dëshmi për këtë janë shumë objekte të

kultit islamë, krishterë, lokalitete arkeologjike, objekte

shoqërore e objekte bujqësore dhe trashëgimi të

ndryshme.

Vendbanimet janë të pasura me kullosa, fusha pjellore,

me florë, faunë si dhe xehe të shumta – si te magnezit, argjendi, plumbi, hekuri etj.), kanë

klimë të përshtatshme kontinentale të gërshetuar me atë mesdhetare si dhe pozitë e

përshtatshme gjeografike dhe gjeostrategjike.

Pasuritë natyrore janë: lumi Kriva Reka, toka bujqësore është mjaft pjellore (klasa e I e

bonitetit, si dhe klasa e I-III pjesa tjetër).

Komuna e Kamenicës kryesisht ka qenë njohur për nga industria e materialit ndërtimor,

pllakave te qeramikës dhe sintermagnezitit. Mirëpo eksitojnë edhe kushte të volitshme për

zhvillimin e bujqësisë, blegtorisë, bletarisë, pemëtarisë, zejtarisë, tregtisë etj.

Në komunën e Kamenicës zhvillohen këto veprimtari: bujqësia, zejtaria (ndërtimtarë, makineri,

elektrik-elektroteknik, hidraulik, dhe teknologji informative), tregtia, industria.

Nga sipërfaqja e përgjithshme rreth 55%është tokë bujqësore, ndërsa pjesa tjetër rreth 45%

është tokë ndërtimore. Ka resurse për zhvillimin e pemëtarisë, perimtarisë, blegtorisë,

bletarisë, për prodhimin e mishit, shpezëtarisë si dhe resurset pyjore që mundësojnë kultivimin

e frutave të malit dhe bimëve mjekuese te cilat mund të luajnë një rol të rëndësishëm në

zhvillimin e bujqësisë. Marrë për bazë se qyteti ka një sipërfaqe të konsiderueshme me pyje

kjo na mundëson zhvillimin e florës dhe faunës.

Pozita gjeografike na jep mundësi të komunikimit të njerëzve, të mallit dhe kapitalit me disa

komuna të zonës kufitare si Medvegja, Gjilani, Bujanoci etj. Kamenica ka klimë të mesme

kontinentale, me verëra të nxehta dhe dimra të ftohtë. Reshjet atmosferike mesatarisht sillen

prej 499 – 675 l/m2.


Në kuadër të komunës përfshihen edhe këto vendbanime në radhitje alfabetike sa vijon:

Tabela Nr. 1: Vendbanimet në komunën e Kamenicës

Nr.

rendor Emri i vendbanimit

Nr.

rendor

Emri i

vendbanimit

Nr.

rendor Emri i vendbanimit

1 Berivojcë 21 Kolloleq 41 Rogaçicë

2 Bllatë 22 Kopernicë 42 Ruboc

3 Boscë 23 Koretin 43 Sedllar

4 Bratilloc 24 Kostadincë 44 Stralicë

5 Busovatë 25 Kranidell 45 Strezoc

6 Dajkoc 26 Kremenatë I 46 Svircë

7 Dazhnicë 27 Kremenatë II 47 Shahiq

8 Desivojcë 28 Krilevë 48 Shipashnicë e Epërme

9 Feriqevë 29 Laçiq 49 Shipashnicë e Poshtme

10 Gmicë 30 Leshtar 50 Tërstenë

11 Gogolloc 31 Lisockë 51 Topanicë

12 Gragjenik 32 Marocë 52 Tugjec

13 Grizimë 33 Meshinë 53 Vaganesh

14 Gjyrishec 34 Moçar 54 Velegllavë e Epërme

15 Hajnoc 35 Muçivërc 55 Velegllavë e Poshtme

16 Hodonoc 36 Novosellë 56 Vriqec

17 Hogosht 37 Petroc 57 Zajçec

18 Kamenicë 38 Poliçkë 58 Zhujë

19 Karaçevë e Epërme 39 Qarrakoc

20 Karaçevë e Poshtme

40 Rahovicë

Në qytetin e Kamenicës janë të koncentruara edhe funksionet qendrore të administratës,

edukimit, shëndetësisë, kulturës, industrisë dhe tregtisë. Qytetet dhe fshatrat në rajon janë të

lidhura me rrjet mjaft të mirë rrugësh.

Komuna e Kamenicës është e pasur me rezerva hidrike falë 3 (tre) lumenjve: Lumi “Kriva

Reka”, Lumi i Hogoshtit dhe Lumi i Desivojcës si dhe lumenjve tjerë më të vegjël, dhe

përrenjve të cilët kanë konfiguracion të përshtatshëm, kualitet të mirë dhe sasi të mjaftueshme

për shfrytëzimin e ujit të pijshëm.

2.2. Të dhëna mbi vendbanimet në Komunë dhe popullsinë

Sipas regjistrimit të popullsisë të vitit 2011, komuna e Kamenicës ka 58 vendbanime me një

numër të përgjithshëm të popullsisë prej 36,085 banorë, nga të cilat amvisëri janë 6,419. Ne

tabelën në vijim është paraqitur popullsia e Kamenicës sipas regjistrimit të vitit 2011 (të dhënat

nga ASK-ja) dhe vlerësimi për mbulueshmërinë me shërbim, sipas këtij plani. Llogaritja e

popullsisë për vitet 2019 - 2023 është bërë bazuar në të dhënat e publikimit të ASK “Vlerësim

Popullsia e Kosovës 2016”, që rezulton me një rritje të popullsisë me indeks 1.14% në vit, ku

merret parasysh rritja e natyrshme, vdekjet, dhe emigrimi jashtë vendit. Sipas parashikimeve

të lartë përmendura, komuna e Kamenicës në vitin 2023 pritet të ketë 41,343 banorë apo

7,354 amvisëri.


Harta Nr. 2: Vendbanimet në komunën e Kamenicës

Tabela Nr.2: Numri i popullsisë dhe amvisërive në komunën e Kamenicës 2011 -2023

Regjistrimi ASK

2011 2018 2019 2023

Nr

Vendbanimi

Nu

mri

I

po

pu

llatë

s

Nu

mri

I

amvi

sëri

ve

Nu

mri

I

po

pu

llatë

s

Nu

mri

I

amvi

sëri

ve

Nu

mri

I

po

pu

llatë

s

Nu

mri

I

amvi

sëri

ve

Nu

mri

I

po

pu

llatë

s

Nu

mri

I

amvi

sëri

ve

Komuna Kamenicë

36,085 6,419 39,065 6,94

9 39,510 7,02

8 41,343 7,354

1 Berivojcë 1,553 300 1,681 325 1,700 328 1,779 344

2 Bllatë 35 6 38 6 38 7 40 7

3 Boscë 86 29 93 31 94 32 99 33

4 Bratilloc 29 4 31 4 32 4 33 5

5 Busavatë 804 120 870 130 880 131 921 137

6 Dajkoc 378 70 409 76 414 77 433 80

7 Dazhnicë 80 13 87 14 88 14 92 15

8 Desivojcë 177 32 192 35 194 35 203 37

9 Feriqevë 61 11 66 12 67 12 70 13

10 Gmicë 85 16 92 17 93 18 97 18

11 Gogolloc 10 4 11 4 11 4 11 5

12 Gragjenik 2 1 2 1 2 1 2 1

13 Grizimë 461 85 499 92 505 93 528 97

14 Gjyrishec 58 8 63 9 64 9 66 9

15 Hajnoc 460 98 498 106 504 107 527 112

16 Hodonoc 2,446 385 2,648 417 2,678 422 2,802 441

17 Hogosht 1,705 298 1,846 323 1,867 326 1,953 341

18 Kamenicë 7,331 1,400 7,936 1,516 8,027 1,533 8,399 1,604


19 Karaçevë e Epërme 1,413 235 1,530 254 1,547 257 1,619 269

20 Karaçevë e Poshtme 940 160 1,018 173 1,029 175 1,077 183

21 Kolloleq 181 62 196 67 198 68 207 71

22 Kopernicë 1,183 200 1,281 217 1,295 219 1,355 229

23 Koretin 3,476 597 3,763 646 3,806 654 3,982 684

24 Kostadincë 48 13 52 14 53 14 55 15

25 Kranidell 131 24 142 26 143 26 150 27

26 KremenatëI 7 1 8 1 8 1 8 1

27 KremenatëII - - - - - - - -

28 Krilevë 586 96 634 104 642 105 671 110

29 Lajçiqi 160 27 173 29 175 30 183 31

30 Leshtar 446 85 483 92 488 93 511 97

31 Lisockë 98 18 106 19 107 20 112 21

32 Marocë 64 9 69 10 70 10 73 10

33 Meshinë 25 10 27 11 27 11 29 11

34 Moçar 113 31 122 34 124 34 129 36

35 Muçivërc 1,520 248 1,646 268 1,664 272 1,741 284

36 Novosellë 311 57 337 62 341 62 356 65

37 Petroc 1,257 200 1,361 217 1,376 219 1,440 229

38 Poliçkë 217 39 235 42 238 43 249 45

39 Qarrakoc 60 9 65 10 66 10 69 10

40 Rahovicë 42 6 45 6 46 7 48 7

41 Rogaçicë 2,668 464 2,888 502 2,921 508 3,057 532

42 Ruboc 386 68 418 74 423 74 442 78

43 Sedllar 22 4 24 4 24 4 25 5

44 Strelicë 47 9 51 10 51 10 54 10

45 Strezoc 276 52 299 56 302 57 316 60

46 Svircë 59 12 64 13 65 13 68 14

47 Shahiq 34 6 37 6 37 7 39 7

48 Shipashnicë e Epërme 1,261 242 1,365 262 1,381 265 1,445 277

49 Shipashnicë e Poshtme 753 130 815 141 824 142 863 149

50 Tërstenë 100 16 108 17 109 18 115 18

51 Topanicë 2,061 340 2,231 368 2,257 372 2,361 390

52 Tugjec 130 21 141 23 142 23 149 24

53 Vaganesh 10 4 11 4 11 4 11 5

54 Velegllavë e Epërme 73 15 79 16 80 16 84 17

55 Velegllavë e Poshtme - - - - - - - -

56 Vriqec 78 12 84 13 85 13 89 14

57 Zajçec 46 10 50 11 50 11 53 11

58 Zhujë 42 7 45 8 46 8 48 8

2.3. Të dhëna mbi vendbanimet dhe popullsinë në Komunë

2.3.1. Arsimi

Procesi edukativo-arsimor në komunën e Kamenicës zhvillohet në këto nivele: parashkollor,

para fillor, fillor, i mesëm i ulët dhe i mesëm i lartë. Mësimi zhvillohet në dy gjuhë, shqipe dhe

serbe. Në kuadër të këtij sistemi funksionojnë 25 institucione shkollore të arsimit fillor dhe atij

të mesëm (me profil gjimnaz dhe shkolla teknike).

2.3.2. Shëndetësia

Kujdesi primar shëndetësor në komunën e Kamenicës ofrohet përmes Qendrës Kryesore të

Mjekësisë Familjare në Kamenicë e cila ofron shërbime shëndetësore 24 orë, dhe dy Qendra


të Mjekësisë Familjare të vendosura në viset rurale (Rogaçicë, Hogosht), si dhe Ambulanca

Shëndetësore në këto lokalitete (Lisockë, Strezovc, Krilevë, Hajnoc, Desivojcë, Tugjec,

Busavatë, Bosce, Kololeq, Bushincë, Koretin, Muçivërc, Poliçkë, Karaqevë e Eperme,

Shipashicë e Eperme).

2.3.3. Administrata publike dhe lokale

Shërbimet kryesore të administratës në nivel të komunës janë të përqendruara në Kamenicë,

ku përfshihen shërbimet e Kuvendit Komunal me zyrat përkatëse, Qendra për Punë Sociale

(në kuadër të Ministrisë për Punë dhe Mirëqenie Sociale), Qendra për Regjistrim (në kuadër

të Ministrisë për Punë të Brendshme), Ndërtesa e Gjykatës, Post‐Telekomi, Zyra për

komunitete, stacioni policor, filialet e disa prej bankave komerciale, etj.

Komuna e Kamenicës si pjesë të administratës komunale ka zyrën e Kryetarit dhe 11 drejtori:

Drejtoria e Administratës së Përgjithshme, Drejtoria e Arsimit, Drejtoria për Financa dhe

Buxhet, Drejtoria e Urbanizimit dhe Planifikimit Hapësinor, Drejtoria për Kadastër, Gjeodezi

dhe Pronësi, Drejtoria e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, Drejtoria e Shërbimeve

Publike, Ambientit dhe Inspektoratit, Drejtoria për Kulturë, Rini dhe Sport, Drejtoria për

Mbrojtje dhe Shpëtim, Drejtoria për Bujqësi, Pylltari dhe Zhvillim Rural, Drejtoria e Zhvillimit

Ekonomik dhe Diasporës

2.3.4. Bizneset, burimet natyrore dhe turizmi

Para periudhës se luftës në komunën e Kamenicës kanë qenë disa ndërmarrje kryesisht

industriale që ishin funksionale, si “Sintermagneziti” Kamenicë – Berivojcë, “Qeramika” –

Berivojcë, fabrika e materialit ndërtimorë në Crep dhe “Trepça Plast” në Topanicë. Prej tyre

vetëm fabrika e materialit ndërtimorë punon edhe sot e kësaj dite si dhe Trepça Plast e cila

tani është fabrikë e birrës.

Bazuar në regjionalizimin e Kosovës sipas potencialit të zhvillimit ekonomik, komuna e

Kamenicës është në grupin e komunave me zhvillim mesatarë.

Në qytetin e Kamenicës janë të regjistruara rreth 2,302 subjekte afariste të profileve të

ndryshme ndërsa veprojnë afërsisht 645 sosh, ndërsa të tjerat janë pasive (për arsye të

ndryshme). Llojet e bizneseve: Tregtare, Zejtare, Transportuese, Shërbyese, Hoteliere,

Ndërtimore, Prodhuese dhe Rekreative.

Në sektorin privat, biznesi kryesisht zhvillohet në dy fusha, tregti dhe shërbime. Nga numri i

përgjithshëm i bizneseve të regjistruara 462 janë tregtare. Në qytetin e Kamenicës vepron

tregu publik ditor, në formën e Tregut të gjelbër në Kamenicë, i menaxhuar nga “Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Industria nuk është e zhvilluar dhe për të revitalizuar kërkohen investime të mëdha. Përderisa

ka resurse për zhvillimin e pemëtarisë perimtarisë, blegtorisë, bletarisë, për prodhimin e

mishit, shpeztarisë si dhe duhet te kemi parasysh resurset pyjore te cilat mundësojnë

kultivimin e frutave te malit dhe bimëve mjekuese te cilat mund te luajnë një rol te

konsiderueshëm ne zhvillimin e bujqësisë e ekonomisë.


3.0. Menaxhimi i mbeturinave

3.1. Detyrat dhe përgjegjësitë në menaxhimin e mbeturinave

3.1.1. Detyrat dhe përgjegjësitë e komunës

Shërbimet komunale, ne këtë rast shërbimet e menaxhimit të mbeturinave janë përgjegjësi e

nivelit lokal – komunave, sipas ligjit për Vetëqeverisje Lokale. Brenda komunës, kjo

përgjegjësi bie mbi Drejtorinë e Shërbimeve Publike, Ambientit dhe Inspektoratit (DSHPAI).

Detyrat dhe përgjegjësitë e kësaj drejtorie, në fushën e menaxhimit të mbeturinave janë si në

vijim:

Të hartojë planin lokal për menaxhimin e mbeturinave.

Të hartojë raporte vjetore mbi administrimin e mbeturinave, të cilat i dorëzojnë në

Ministri, në tremujorin e parë të vitit vijues.

Të rregullojë, zbatojë dhe organizojë administrimin e mbeturinave në territorin e

komunës.

Të merr pjesë në lëshimin e vendimeve për ndërtimin e objekteve për trajtimin e

mbeturinave.

Të kryejë punë të tjera të paracaktuara me këtë ligj, si dhe akte të tjera për administrim

të mbeturinave.

Të caktojë tarifat për shërbimet e grumbullimit dhe deponimit të mbeturinave komunale

nga ndërmarrjet për administrimin e mbeturinave.

Të aprovojë orarin dhe kohën e propozuar për bartjen e mbeturinave. Të organizojë

aksione të ndryshme për pastrimin e ambientit.

Të përcjellë procedurën e pastrimit të parqeve, sipërfaqeve të gjelbëruara.

Të menaxhojë mirëmbajtjen e të gjitha shesheve që i përkasin komunës.

Sipas ligjit për Mbeturina, Komuna e Kamenicës është përgjegjëse vetëm për mbeturinat

komunale, ndërsa menaxhimi i mbeturinave të rrezikshme si ato industriale, medicinale,

shtazore, etj. është përgjegjësi e nivelit qendror.

3.1.2. Drejtoria e Shërbimeve Publike, Ambientit dhe Inspektoratit (DSHPAI)

Përgjegjësia për menaxhimin e mbeturinave në komunën e Kamenicës bie mbi Drejtorinë e

Shërbimeve Publike, Ambientit dhe Inspektoratit (DSHPAI). Në Komunën e Kamenicës

ndërmarrja për menaxhimin e mbeturinave është Njësia Punuese e “Eco-Higjiena” Sh.p.k.,

dhe komuna duhet ta delegoj një përfaqësues në bordin e drejtorëve të kësaj ndërmarrje.

DSHPAI përcjellë veprimtarinë e ofruesit të shërbimit të mbeturinave të Nj.P “Eco-Higjiena”

Sh.p.k. dhe intervenon sipas nevojës për tu përmbushur objektivat e paracaktuar. DSHPAI

identifikon nevojat për mbështetjen e operatorit sidomos në projekte kapitale.

“Eco-Higjiena” Sh.p.k., funksionon si PPP i përbërë nga partneri privat austriak (51%) dhe ai

vendor (49%), sipas komunës. Komuna, pranon që nuk ka mundësi të ushtrojë autoritetin e

duhur në menaxhimin e mbeturinave në territorin e sajë duke iu referuar pjesëmarrjes së

kufizuar në pronësinë dhe vendimmarrjen e ndërmarrjes. Vërtetë nga totali i pjesëmarrjes në

aksione të ndërmarrjes, komuna e Kamenicës është pjesëmarrëse vetëm me 7% të

aksioneve.

3.1.3. Detyrat dhe përgjegjësitë e Nj.P “Eco-Higjiena” Sh.p.k.

“Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P në Kamenicë dhe partneri austriak Moser Group veprojnë në


komunën e Kamenicës duke qenë përgjegjëse për ofrimin e shërbimit të grumbullimit,

transportimit dhe deponimit të mbeturinave komunale. Operatori për ofrimin e shërbimeve për

menaxhimin e mbeturinave, është i obliguar që të veproj sipas kontratës dhe ligjeve në fuqi.

Sipas komunës, bashkëpunimi nuk është në nivel të kënaqshëm dhe kjo rezulton në kualitetin

dhe performancën e shërbimeve të “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë kundrejt komunës.

3.1.4. Operatorët tjerë në komunë për grumbullimin e mbeturinave

Në komunën e Kamenicës përveç operatorit publiko privat (PPP) nuk ka operatorë tjetër privat

për menaxhim të mbeturinave.

3.2. Shkalla e mbulueshmërisë së territorit me shërbime

Përcaktimi i shkallës së mbulimit me shërbim të grumbullimit të mbeturinave është një detyrë

mjaft komplekse për shkak të ekzistencës së të dhënave kontradiktore sa i përket popullatës

që graviton në territorin administrativ të komunës. Regjistri i shtëpive sipas tatimit në pronë

është i ndryshëm nga numri i ekonomive familjare të gjeneruara nga regjistrimi i popullatës,

ndërsa numri i familjeve që realisht banon dhe gjeneron mbeturina ndryshon.

Komuna edhe pse formalisht përgjegjëse për ofrimin e shërbimit nuk ka të dhëna vetanake se

sa familje realisht gjenerojnë mbeturina dhe sa prej tyre pranojnë shërbimin. Kjo, sepse ky

shërbim është dhënë me koncesion partneritetit PPP Moser- EcoHigjiena dhe komuna është

shumë pak e përfshirë.

Nga ana tjetër Kompania ka të dhëna se sa familje pranojnë shërbimin nga data baza e

faturimit nga PPP “Eco-Higjiena” Sh.p.k. por ky regjistër ka të meta meqë i njëjti nuk

përditësohet me rregull.

Sipas të dhënave aktuale, territori i komunës së Kamenicës mbulohet me shërbime të

grumbullimit të mbeturinave si në tabelën në vijim. Mbulimi me shërbime është llogaritur duke

përdorur numrin e përgjithshëm të amvisërive krahasuar me numrin e amvisërive të faturuara

(shërbyera). Kështu që nga 6,949 amvisëri në komunën e Kamenicës, 2,366 apo 34% marrin

shërbimin e grumbullimit të mbeturinave. Përveç në qytetin e Kamenicës shërbimi ofrohet

edhe në 17 vendbanime tjera me shkallë mbulimi e cila ndryshon prej 0.4% në Karaçevë e

Epërme gjerë në 56.1% në Shipashnicë e Epërme dhe 77.9% në Kamenicë. Sipas këtyre të

dhënave, del se asnjë vendbanim në komunën e Kamenicës nuk shërbehet 100%.

Tabela Nr. 2: Mbulimi aktual me shërbim sipas klientëve

Nr.

Vendbanimi

Amvisëri Biznese Institucione

Nu

mri

I

Po

pu

llatë

s

Nu

mri

I

Am

visë

rive

Am

visë

ri t

e

shër

bye

ra

Po

pu

llata

e

shër

bye

r

Mb

ulim

i

[%

]

Të r

egjis

tru

ara

Akt

ive

Të s

hër

bye

ra

Mb

ulim

i

[%]

Akt

ive

Të s

hër

bye

ra

Mb

ulim

i

[%]

Komuna Kamenicë 39,065 6,949 2,366 13,301 34.0 2,302 645 208 32 94 94 100

1 Berivojcë 1,681 325 125 647 38.5 87 21 7 33 1 1 100

2 Bllatë 38 6 - - - 1 - - - 1 1 100

3 Boscë 93 31 - - - 6 3 - - 2 2 100

4 Bratilloc 31 4 - - - 2 - - - - - -

5 Busovatë 870 130 21 141 16.2 33 5 - - 2 2 100

6 Dajkoc 409 76 - - - 10 3 - - 1 1 100

7 Dazhnicë 87 14 - - - 2 - - - 1 1 100

8 Desivojcë 192 35 - - - 7 - - - 2 2 100

9 Feriqevë 66 12 - - - 2 - - - - - -

10 Gmicë 92 17 - - - 8 - - - - - -


11 Gogolloc 11 4 - - - - - - - - - -

12 Gragjenik 2 1 - - - - - - - - - -

13 Grizimë 499 92 - - - 1 3 - - - - -

14 Gjyrishec 63 9 - - - 2 - - - 1 1 100

15 Hajnoc 498 106 3 14 2.8 5 4 - - 2 2 100

16 Hodonoc 2,648 417 63 400 15.1 87 25 1 4 3 3 100

17 Hogosht 1,846 323 25 143 7.7 79 18 1 6 4 4 100

18 Kamenicë 7,936 1,516 1,181 6,184 77.9 912 275 170 62 37 37 100

19 KaraçevëeEpërme 1,530 254 1 6 0.4 57 15 - - 1 1 100

20 KaraçevëePoshtme 1,018 173 1 6 0.6 56 16 - - 2 2 100

21 Kolloleq 196 67 - - - 8 - - - 2 2 100

22 Kopernicë 1,281 217 80 473 36.9 33 8 1 13 2 2 100

23 Koretin 3,763 646 303 1,764 46.9 212 61 10 16 2 2 100

24 Kostadincë 52 14 - - - - - - - - - -

25 Kranidell 142 26 - - - 12 1 - - 1 1 100

26 KremenatëI 8 1 - - - 2 - - - - - -

27 KremenatëII - - - -

- 4 - - - - -

28 Krilevë 634 104 10 61 9.6 31 - - - 2 2 100

29 Lajçiq 173 29 - - - 4 4 - - 1 1 100

30 Leshtar 483 92 - - - 14 - - - - - -

31 Lisockë 106 19 - - - 4 - - - 1 1 100

32 Marocë 69 10 - - - 1 - - - - - -

33 Meshinë 27 11 - - - 3 - - - 1 1 100

34 Moçar 122 34 - - - - 8 - - - - -

35 Muçivërc 1,646 268 45 276 16.8 72 2 1 50 4 4 100

36 Novosellë 337 62 19 104 30.8 6 5 - - - - -

37 Petroc 1,361 217 111 698 51.3 19 1 - - 1 1 100

38 Poliçkë 235 42 - - - 7 - - - 1 1 100

39 Qarrakoc 65 10 - - - - - - - - - -

40 Rahovicë 45 6 - - - 2 72 - - - - -

41 Rogaçicë 2,888 502 121 696 24.1 275 13 13 100 3 3 100

42 Ruboc 418 74 36 204 48.9 10 - - - - - -

43 Sedllar 24 4 - - - - - - - 1 1 100

44 Strelicë 51 10 - - - 4 6 - - - - -

45 Strezoc 299 56 - - - 24 - - - 3 3 100

46 Svircë 64 13 - - - - - - - - - -

47 Shahiq 37 6 - - - 1 15 - - - - -

48 ShipashnicëeEpërme 1,365 262 147 766 56.1 39 16 - - 2 2 100

49 ShipashnicëePoshtme 815 141 - - - 31 1 - - 1 1 100

50 Tërstenë 108 17 - - - 12 34 - - 1 1 100

51 Topanicë 2,231 368 74 449 20.1 101 4 4 100 2 2 100

52 Tugjec 141 23 - - - 5 - - - 2 2 100

53 Vaganesh 11 4 - - - 1 - - - - - -

54 VelegllavëeEpërme 79 16 - - - 4 1 - - 1 1 100

55 VelegllavëePoshtme - - - -

- - - - - - -

56 Vriqec 84 13 - - - 4 - - - - - -

57 Zajçec 50 11 - - - 3 - - - - - -

58 Zhujë 45 8 - - - 1 1 - - - - -

Mbulimi me shërbime për bizneset është si në vijim; Në komunë janë të regjistruara 2,302

biznese nga të cilat 645 janë aktive dhe vetëm 208 (32.2%) mbulohen me shërbime.

Ndërsa sa i përket institucioneve, në Kamenicë janë gjithsej 94 dhe që të gjitha shërbehen

dhe faturohen për shërbime të grumbullimit të mbeturinave.

Harta Nr. 3: Shkalla e mbulimit me shërbim


Shkalla aktuale e mbulushmërisë me shërbime është shumë e ulët, d.m.th. 34% për amvisëri

dhe 32.2% për biznese, prandaj duhet të rritet ndjeshëm në periudhën planifikuese. Mos

mbulimi me shërbim rezulton në krijimin e deponive ilegale në të cilat më pastaj hidhen

mbeturina nga demolimet, goma, bateri dhe rrjedha tjera të mbeturinave të rrezikshme dhe

parrezikshme.

Hedhja e mbeturinave në mënyrë të papërshtatshme zakonisht bëhet në brigjet e lumenjve

dhe në pika të ulta gjeografike, gjë që ndikon në ndotjen e ujërave sipërfaqësore dhe

akuiferëve, ndotjen e tokës, vërshime e kështu me radhe.

Ekziston një dallim sa i përket zonave dhe orarit të shërbimit. Në përgjithësi i gjithë territori ka

mbulueshmëri të vogël, duke përfshirë edhe qytetin e Kamenicës, i cili nuk është i mbuluar

tërësisht. Siç shihet edhe në hartën më poshtë, zonat më shumë të mbuluara janë në pjesën

perëndimore (kufiri me Gjilanin dhe Novobërdën), dhe pjesa veriore (vija kufitare me

Prishtinën) dhe pak zonat e mesit, ndërsa pjesa lindore (kufiri me Serbi) është shumë më pak

e mbuluar.


Harta Nr. 4: Mbulimi me shërbim

Harta Nr. 5: Orari i shërbimit


Në përgjithësi mund të thuhet se zona e qendrës urbane e cila përfshinë ndërtesa

shumëkatëshe të shërbyera me kontejnerë 1.1 m3 shërbimi kryhet një herë në ditë ndërsa për

zonën peri urbane të qytetit me shtëpi individuale si dhe fshatrat përreth shërbimi kryhet një

herë në javë. Sa i përket bizneseve shërbimi kryhet sipas nevojës me kontratë mujore.

3.3. Sistemi ekzistues i menaxhimit të mbeturinave

Grumbullimi i mbeturinave në komunën e Kamenicës bëhet përmes sistemit derë më derë me

kontejnerë 120L dhe me qese të plastikës në zonën peri-urbane dhe rurale, kontejnerë 120L

dhe me qese të plastikës, kontejnerë të përbashkët (1.1 m3) në zonën urbane, si dhe

kontejnerëve me kontratë (1.1 m3). Shërbimi derë më derë kryhet nëpërmes kontejnerëve 120

lit. dhe me qese të plastikës, ndërsa shërbimi më kontejnerë të përbashkët apo me kontratë

kryhet nëpërmes kontejnerëve 1.1 m³.

Tabela Nr. 4: Mënyra e ofrimit të shërbimeve nga “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë

Nr. Vendbanimi Mbulimi

[%]

Mënyra e

shërbimit

Nr. Vendbanimi Mbulimi [%] Mënyra e

shërbimit KKamenicë 34.0 1.1 m3, 120l, qese 30 Leshtar - -

1 Berivojcë 38.5 ? 31 Lisockë - -

2 Bllatë - - 32 Marocë - -

3 Boscë - - 33 Meshinë - -

4 Bratilloc - - 34 Moçar - -

5 Busovatë 16.2 1.1 m3, 120l 35 Muçivërc 16.8 1.1 m3, 120l, qese

6 Dajkoc - - 36 Novosellë 30.8 120l, qese

7 Dazhnicë - - 37 Petroc 51.3 1.1 m3, 120l, qese

8 Desivojcë - - 38 Poliçkë - -

9 Feriqevë - - 39 Qarrakoc - -

10 Gmicë - - 40 Rahovicë - -

11 Gogolloc - - 41 Rogaçicë 24.1 1.1 m3, 120l, qese

12 Gragjenik - - 42 Ruboc 48.9 120l, qese

13 Grizimë - - 43 Sedllar - -

14 Gjyrishec - - 44 Strelicë - -

15 Hajnoc 2.8 1.1 m3 45 Strezoc - -

16 Hodonoc 15.1 1.1 m3, 120l, qese 46 Svircë - -

17 Hogosht 7.7 1.1 m3, 120l, qese 47 Shahiq - -

18 Kamenicë 77.9 1.1 m3, 120l, qese 48 Shipashnicë e Ep 56.1 1.1 m3, 120l, qese

19 Karaçevë e Ep 0.4 1.1 m3 49 Shipashnicë e Po - -

20 Karaçevë e Po 0.6 1.1 m3 50 Tërstenë - -

21 Kolloleq - - 51 Topanicë 20.1 1.1 m3, 120l, qese

22 Kopernicë 36.9 1.1 m3, 120l, qese 52 Tugjec - -

23 Koretin 46.9 1.1 m3, 120l, qese 53 Vaganesh - -

24 Kostadincë - - 54 Velegllavë e Ep - -

25 Kranidell - - 55 Velegllavë e Po - -

26 Kremenatë I - - 56 Vriqec - -

27 Kremenatë II - - 57 Zajçec - -

28 Krilevë 9.6 1.1 m3 58 Zhujë - -

29 Lajçiq - -

Numri i kontejnerëve është i pamjaftueshëm sidomos për amvisëritë gjë që rezulton në deponi

të shumta ilegale si brenda qytetit ashtu edhe në pjesët periferike.


Tabela Nr. 5: Shpërndarja e kontejnerëve të përbashkët 1.1 m3

Nr. Aktivitetet 4.5 m3 1.1 m3 Qese të plastikes 120 l

1 Amvisëritë 0 313 767 1470

2 Bizneset 0 44 0

3 Institucione 0 40 0

Kontejnerët 1.1m³ janë në gjendje jo të mirë për shkak të amortizimit të tyre. Shumica e tyre

nuk kanë kapak funksional, nuk pastrohen nga operatori dhe shpesh ju vihet zjarri nga

qytetarët e pandërgjegjshëm.

3.3.1. Frekuenca e Shërbimit

“Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P. Kamenicë bën grumbullimin e mbeturinave me këtë frekuencë

të shërbimeve:

Në qytet shërbimi ofrohet çdo ditë nga 08:00 – 16:00. Gjatë sezonit të verës kur sasia

e mbeturinave rritet për shkak të ardhjes së qytetarëve nga diaspora shërbimi ofrohet

edhe dy here në ditë.

Bizneset dhe institucionet me kontrata të veçanta shërbehen në bazë të orarit të

kontratave dhe në bazë të mbushjes së kontejnerëve.

Ndërsa në fshatra shërbimi bëhet derë më derë dhe me kontejnerë 1.1 m3 dy here në

muaj. Mbeturinat e grumbulluara transportohen në deponinë regjionale të Gjilanit, të

menaxhuar nga KMDK.

Tabela Nr.6: Itinerari i kamionëve për grumbullim të mbeturinave

3.4. Sasia dhe lloji i mbeturinave

3.4.1. Sasia ekzistuese e mbeturinave

Sipas raportit për Mbeturina dhe Kimikate të AMMK-së, sasia e mbeturinave të gjeneruara për

kokë banori në Kosovë është si në vijim:

për vitin 2008 është 167 kg, apo 0.5 kg në ditë;



për vitin 2011 është 335 kg, apo 0.9 kg në ditë; dhe

E Hënë e Martë e Mërkurë e Enjte e Premtë e Shtune e Dielë

Lagja Malësia;

Kopernicë;

Hogosht;

Shipashnicë

Shipashnicë e

poshtme;

Muçivërs;

Rogane;

Novosellë

Koretinë;

Lagja K;

Dajkoc;

Muh Dob

Topanicë,

Hodonoc,

Petrovc

L.Iliria;

A.Jashari;

Busavat Pushim Pushim

Qendra;

L.Malësia

Qendra; Lagja

Iliria, Ruboc

Qendra;

Rubovc;

Berivojce;

Koretinë

Qendra;

Krilevë;

L.Qamëria

Qendra;

L.Qamëria,

Lagja

Malësia;

Koretinë Pushim Pushim

Marshuta e shërbimeve

Automjeti

IVECO 06-

220-BI

MAN 06-

175-BI


në vitin 2012 është 334 kg, apo 0.9 kg në ditë.

Këto të dhëna dëshmojnë një rritje të ndjeshme të sasisë së mbeturinave. Nga viti 2008 në

2009 kemi rritje për 15%; nga viti 2009 në 2010 kemi rritje për 50%; nga viti 2010 në 2011

kemi rritje për 12%; ndërsa nga viti 2011 në 2012 vërehet një trend i stabilizimit. Të dhënat

për vitin 2009 mund të mos jenë plotësisht të sakta pasi që sistemi i raportimit të grumbullimit

të mbeturinave është përcjellë me dobësi në periudhën fillestare..

Duke marrë parasysh që grumbullimi i mbeturinave në komunën e Kamenicës bëhet në

mënyrë të përbashkët për amvisëri, biznese dhe institucione, nuk ekzistojnë të dhëna të

veçanta për çdo kategori për sasi të mbeturinave. Sasia mesatare e mbeturinave të

grumbulluara dhe të transportuara në deponinë e Velekincës së Gjilanit, është 3,542.26 t (për

vitin 2017).

Tabela Nr. 7: Gjenerimi i mbeturinave në Komunën e Kamenicës

Numri i

amvisërive të

shërbyera

Numri i

banorëve të

shërbyer

Sasia e mbeturinave: amvisëri,

biznese dhe institucione

Sasia mesatare e gjenerimit të

mbeturinave për kokë banori

javë vit vit ditë

2,366 13,031 68 t 0.27 t 272 kg 0.74 kg

Sipas këtyre të dhënave sasia aktuale e mbeturinave të gjeneruara për kokë banori është 272

kg, ndërsa për ditë është 0.74 kg. Nga këto rezultate vërejmë që komuna e Kamenicës nuk

dallon ndjeshëm nga niveli qendror sa i përket shkallës së gjenerimit të mbeturinave duke

gjeneruar 14% më pak mbeturina për kokë banori nga mesatarja e gjenerimit të mbeturinave

për tërë Kosovën.

3.4.2. Sasia e parashikuar e rritjes së mbeturinave 2019 - 2023

Parashikimet për rritjen e popullsisë në komunën e Kamenicës janë bazuar në të dhënat e

Agjensionit të Statistikave të Kosovës me një rritje të popullsisë me indeks 1.14% në vit, ku

merret parasysh rritja e natyrshme por edhe migrimi dhe emigrimi. Prandaj sipas kësaj

llogaritje, popullsia e Kamenicës ka një trend rritje sikurse që është prezantuar në tabelën më

poshtë. Për nevojat e këtij plani ne do të marrim parasysh rritjen nga viti 2018 – 2023:

Tabela Nr. 8: Projeksioni i gjenerimit të mbeturinave ne komunën e Kamenicës

2018 2019 2020 2021 2022 2023

Numri i popullatës 39,065 39,510 39,961 40,416 40,877 41,343

Gjenerimi i mbeturinave për kokë banori

[kg/pcp/ditë] 0.74 0.76 0.77 0.79 0.81 0.82

Gjenerimi i mbeturinave për kokë banori

[kg/pcp/vit] 272 277 283 288 294 300

Gjenerimi vjetore i mbeturinave për tërë

popullatën [ton] 10,619 10,955 11,302 11,659 12,028 12,408

Gjenerimi ditor i mbeturinave për tërë

popullatën [ton] 29 30 31 32 33 34


Sipas këtyre parashikimeve rezulton që numri i banorëve në komunën e Kamenicës në vitin

2023 do të rritet për 5.8% nga gjendja aktuale. Në vitin 2023 parashikohet që komuna e

Kamenicës të ketë 41,343 banorë.

Sipas të dhënave nga Master Plani për Menaxhim të Mbeturinave2, raportohet se konsumi i

familjeve në Kosovë në pesë vitet e fundit është në rritje për 10%. Nga kjo e dhënë supozohet

që për 5 vitet e ardhshme sasia e mbeturinave në Kosovë, respektivisht në komunën e

Kamenicës do të rritet për përafërsisht 2% për vit.

Nëse kësaj rritje i shtohet edhe rritja e popullsisë për 1.14% në vit, rritjen e konsumit për 2%

dhe mbulimin me 100% të shërbimeve atëherë sasia e mbeturinave do të rritet për 250%. Nga

tabela më poshtë vërejmë që parashikimet për rritje të sasisë së mbeturinave për vitin 2018

ishin 272 kg/vit dhe 0.74 kg/ditë për kokë banori, ndërsa në vitin 2023 sasia do të arrijë në

300 kg/vit apo 0.82 kg/ditë për kokë banori.

3.4.3. Përbërja e mbeturinave

Përbërja e mbeturinave është përcaktuesi tjetër i rëndësishëm krahas sasisë së gjenerimit të

mbeturinave. Përbërja e mbeturinave është informatë me rëndësi e cila mund të përdoret për

planifikimin e aktiviteteve të ndarjes, ripërdorimit, riciklimit të mbeturinave si dhe gjenerimit të

energjisë termale. Kjo informatë është po ashtu e rëndësishme për dizajnin e deponive si dhe

emetimin e gazrave me bazë karboni dhe gazrave tjera me efekt serre.

Deri më tani nuk është zhvilluar ndonjë hulumtim apo analizë e përbërjes së mbeturinave për

komunën e Kamenicës. Megjithatë analiza të përbërjes së mbeturinave janë bërë nga

organizata donatore që veprojnë në Kosovë, GIZ, JICA dhe Zyra e Komisionit Evropian. Këto

analiza janë bërë me shtrirje gjeografike e cila përfshinë gjithë territorin e Kosovës. Analiza

më e fundit e këtij lloji është punuar nga projekti i financuar nga Zyra e Komisionit Evropian –

Master Plani për Menaxhim të Mbeturinave, rezultatet e së cilës janë përdorur si bazë për të

përcaktuar përbërjen aktuale të mbeturinave si dhe për të parashikuar përbërjen e

mbeturinave përgjatë periudhës projektuese 2017 - 2021 për komunën e Kamenicës.

Tabela Nr. 9: Përbërja aktuale e mbeturinave në Kosovë dhe në Kamenicë

Lloji i mbeturinës

Përbërja në nivel

Kosove

Përbërja e mbeturinave të grumbulluara në

Komunën e Kamenicës t/vit 2017

1. Organike 58.80% 2,082.85

2. Plastike 12.40% 439.24

3. Letër/Karton 9.00% 318.80

4. Metal 1.00% 35.42

5. Qelq 2.50% 88.56

6. Dru 0.80% 28.34

7. Tjera 15.50% 549.05

Totali 100% 3,542.26

Nga këto analiza mund të konkludojmë se pas mbeturinave organike, mbeturinat e plastikës

pasuar nga mbeturina e letrës/kartonit janë mbeturinat që gjenerohen në masë të madhe në

Kosovë. Komuna e Kamenicës ka gjeneruar 3,542.26 ton në 2017 dhe nga përbërja e

2 Master Plani për Menaxhim te Mbeturinave, Zyra e Komisionit Evropian, Kosovë


mbeturinave nga tabela Nr. 9 mund të themi që 15 – 20% mbeturina të gjeneruara në vit janë

sasi potenciale për riciklim. Ndërsa 40 - 45% mbeturina në vit janë sasi potenciale për

kompostim.

Me një menaxhim të mirëfilltë 60 - 65% të mbeturinave mund të kompostohen apo riciklohen

që paraqet një mundësi të mirë për zhvillimin e biznesit dhe hapjen e vendeve të reja të punës.

Përfitimi tjetër do të ishte në uljen e sasisë së mbeturinave të deponuara e cila do të lehtësonte

barrën financiare të shërbimit të grumbullimit të mbeturinave si dhe përfitime anësore të

mbrojtjes së mjedisit.

3.4.4. Parashikimi i përbërjes së mbeturinave

Siç u potencua më lartë analiza e parashikimit të përbërjes së mbeturinave (në nivel të

Kosovës) është marrë nga Master Plani për Menaxhim të Mbeturinave. Kjo analizë është

bazuar në rritjen ekonomike, ndryshimin e mënyrës së jetesës së qytetarëve (rritja e konsumit

të ushqimit të paketuar), rritjen e nr. të banorëve dhe masat të cilat duhet të ndërmerren në të

ardhmen për të parandaluar dhe zvogëluar sasinë e gjenerimit të mbeturinave.

Tabela Nr. 10: Parashikimi i përbërjes së mbeturinave deri në vitin 2022

2018 2019 2020 2021 2022 2023

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

Ko

mp

ozi

cio

ni

%

Ko

mp

ozi

cio

ni

ton

/vit

58% 6,161 58% 6,328 57% 6,498 57% 6,657 57% 6,820 57% 7,036

13% 1,355 13% 1,411 13% 1,469 13% 1,537 13% 1,606 13% 1,657

9% 981 9% 1,021 9% 1,062 9% 1,096 9% 1,130 9% 1,166

1% 113 1% 118 1% 124 1% 128 1% 132 1% 136

3% 272 3% 283 3% 294 3% 309 3% 325 3% 335

1% 85 1% 88 1% 90 1% 97 1% 102 1% 106

16% 1,652 16% 1,707 16% 1,763 16% 1,835 16% 1,912 16% 1,972

100% 10,619 100% 10,955 100% 11,302 100% 11,659 100% 12,028 100% 12,408

Nga parashikimi i përbërjes së mbeturinave vërejmë që përbërja e mbeturinave në vitin 2023

nuk do të ndryshojë në masë të madhe nga viti 2018. Me rritjen ekonomike pritet që një pjesë

e popullatës së shërbyer do të ushqehet më shumë në restorante apo blejë ushqime të

konservuara/ ambalazhuara si dhe do përgatisë më pak ushqim në shtëpi. Po ashtu nga

zhvillimi i supozuar ekonomik pritet ngritja e konsumit për mallra dhe produkte të gatshme.

Kjo do të ndikojë në uljen e mbeturinave organike si dhe ngritjen e mbeturinave të

ambalazhimit paketimit dhe ambalazhimit. Sipas këtij skenari të gjenerimit të mbeturinave

parashihet:

rënie e sasisë së mbeturinave organike për 2%,

mbeturinat nga metalet do të mbesin përafërsisht në sasinë e njëjtë,

mbeturinat nga qelqi do të pësojnë një ngritje të lehtë në sasi për 0.25%,

mbeturinat e plastikës/PET do të ngritën për 1.1%,

mbeturinat nga letra/kartoni do të pësojë një ngritje të lehtë prej 0.75%, dhe

mbeturinat nga druri do të qëndrojnë në sasi të përafërt.


3.5. Deponimi i mbeturinave

Deponimi i mbeturinave nga komunën e Kamenicës bëhet në deponinë rajonale të Gjilanit në

fshatin Velekincë, të menaxhuar nga Kompania për Menaxhimin e Mbeturinave të Kosovës

(KMDK).

Kjo deponi është në distancë prej përafërsisht 30 km. Edhe pse distanca nuk është shumë e

madhe për shkak të trafikut të ngarkuar rrugor dhe infrastrukturës rrugore të pazhvilluar ka

ndalesa dhe zgjatje të kohës së transportit e cila ka ndikim në koston e naftës si dhe nxjerrë

nga operativa kamionët e kompanisë. Për shërbimin e ofruar KMDK ngarkon tarifën prej 5.73

Euro për çdo ton të mbeturinave komunale të deponuara.

Ligjërisht “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P. në Kamenicë, është e detyruar që të gjitha mbeturinat

e grumbulluara ti deponojë në deponi. Për faktin se nuk ekzistojnë aktivitete të organizuara të

ripërdorimit dhe riciklimit, e gjithë sasia e grumbulluar e mbeturinave në zonën e shërbimit

deponohet. Ky fakt nënkupton që makineria për grumbullimin dhe transportimin e mbeturinave

është e mbingarkuar e me të edhe kostoja e shërbimit.

Harta Nr. 6: Deponimi dhe transferi i mbeturinave

Fig Nr. 2: Deponia rajonale në Velekincë të Gjilanit e menaxhuar nga KMDK


3.6. Ndarja, Trajtimi dhe riciklimi

Në komunën e Kamenicës nuk ka operator të licencuar i cili merret me aktivizimin e riciklimit

të mbeturinave apo menaxhimit të mbeturinave në përgjithësi. Si zakonisht në Kosovë

aktiviteti i ndarjes së mbeturinave dhe grumbullimit të materialeve të riciklueshme zhvillohet

nga sektori in formal, respektivisht të një pjese të qytetarëve të komunës së Kamenicës.

Ky komunitet zhvillon aktivitetin e tyre tek kontejnerët publik duke grumbulluar në mënyrë

selektive metalin, letrën, kartonin, plastikën, materialet tjera të riciklueshme si dhe gjësendet

tjera me vlerë.

Ky aktivitet nuk është i organizuar si duhet dhe i njëjti shkakton telashe për grumbullimin e

mbeturinave nga “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë, për faktin se mbeturinat nxirren nga


kontejnerët dhe shpërndahen përreth tyre. Përveç imazhit të padëshiruar që shfaq ky aktivitet

në hapësira publike, i njëjti rrezikon shëndetin e vetë qytetarëve të angazhuar.

3.7. Rrjedhat tjera të mbeturinave

3.7.1. Mbeturinat shtazore

Bazuar në kornizën ligjore mbeturinat me prejardhje shtazore nuk duhet të përzihen me

mbeturinat tjera komunale por duhen të grumbullohen dhe barten me mjete transportuese të

veçanta si dhe të deponohen në pika adekuate ku do të bëhej trajtimi i tyre.

Në komunën e Kamenicës operojnë disa mishtore të cilat prodhojnë mbeturina shtazore (më

se shumti eshtra). Këto kompani nuk pranojnë shërbimin e mbeturinave nga “Eco-Higjiena”

Sh.p.k., NjP. Kamenicë, por ato hidhen në mënyrë ilegale duke ndotur kështu mjedisin dhe

rrezikojnë shëndetin e banorëve.

Duke qenë se kontejnerët e përbashkët në zonën urbane janë të pambrojtur dhe qasja tek ato

është e pa penguar, ekzistojnë rastet kur gjeneruesit e mbeturinave shtazore apo një pjesë e

qytetarëve të pandërgjegjshëm i hedhin mbeturinat shtazore në kontejnerë duke bërë

përzierjen e tyre me mbeturinat komunale. Këto mbeturina në momentin e përzierjes nuk

mund të konsiderohen më si mbeturina komunale por hyjnë në radhën e mbeturinave të

rrezikshme deponimi i të cilave në masë mund të shkaktojë probleme serioze për deponitë

sanitare dhe mjedisin përreth.

3.7.2. Mbeturinat medicinale

Mbeturinat medicinale janë përgjegjësi e nivelit qendror dhe komuna nuk ka kompetenca për

menaxhimin e tyre edhe pse të njëjtat shkaktojnë probleme serioze për vetë komunën dhe

qytetarët e Kamenicës.

Gjeneruesi më i madh i mbeturinave medicinale janë Qendrat e Mjekësisë Familjare,

ordinancat dhe poliklinikat private, ordinancat stomatologjike dhe entitet tjera shëndetësore

Në komunën e Kamenicës, këto mbeturina nuk grumbullohen në mënyrë të rregullt, por këto

mbeturina deponohen brenda QKMF, derisa të bëhet ndonjë zgjidhje e përshtatshme. Në

Gjilan është insineratori, i cili nuk është funksional.

3.8. Deponitë ilegale - mbeturinat ndërtimore

Sipas Ligjit për Mbeturina Nr. 04/60, deponitë ilegale definohen si çdo pike e mbeturinave të

cilat gjenden jashtë deponive legale për mbeturina. Organizata ndërkombëtare GIZ,

konkretisht projekti Shërbimet e Qëndrueshme Komunale (ShQK) në muajin qershor 2017 ka

organizuar një hulumtim në terren për të identifikuar numrin, llojin dhe lokacionin e deponive

ilegale në komunën e Kamenicës. Duke marrë parasysh që Ligji për Mbeturina nuk ofron

ndonjë definicion më detal për deponi ilegale, projekti GIZ/ShQK ka dhënë definicionet si në

vijim:

Deponi ilegale definohet çdo pikë e mbeturinave që gjendet jashtë deponisë legale e cila

tejkalon sasinë e 200l – apo sasi e mbeturinave që do të tejkalonte sasinë që do të nxinte

një karrocë dore.

Deponitë ilegale ndahen sipas madhësisë si në vijim:

o Deponi ilegale e vogël: 1 – 5 qese nga 200l apo 1 – 5 karroca dore

o Deponi ilegale e mesme: 6 – 20 qese nga 200l apo 6 – 20 karroca dore

o Deponi ilegale e madhe: më shumë së 20 qese nga 200l apo mbi 20 karroca dore

Llojet e deponive ilegale:


o Mbeturina komunale

o Mbeturina ndërtimore

o Mbeturina të rrezikshme

o Mbeturina të vëllimshme

Ne vijim, është e paraqitur pasqyra e deponive ilegale të identifikuara nga projekti i GIZ.

Rezultatet e hulumtimit në terren tregojnë që në komunën e Kamenicës në qershor të vitit

2017 kanë ekzistuar 25 deponi ilegale.

Nga hulumtimi në terren rezulton që 25 deponi ilegale kanë karakteristikat në vijim:

Skema Nr.1: Paraqitja skematike e deponive sipas madhësisë sipërfaqes dhe llojit të

mbeturinave


Komuna e Kamenicës, është angazhuar që të bëjë zgjidhje për mbeturinat e ngurta, ka bërë

përzgjedhjen e lokacionit për ndërtimin e deponisë, në fshatin Berivojcë. Procedura është në

mbarëvajtje, është shpall tenderi dhe është në proces të zgjedhjes së punë kryesit. Investimet

do të bëhen nga buxheti komunal.

Sipas informatave të dhëna nga komuna, punë kryesi do të kryej punët ndërtimore të

nevojshme për funksionalizimin e deponisë për materiale inerte.


4.0. Performanca e ofruesit të shërbimeve

4.1. Performanca Operative

4.1.1. Personeli i ofruesit të shërbimeve

Të dhënat në vijim i referohen stafit, makinerisë dhe aseteve të “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P.

Kamenicë për fundin e vitit 2017. Numri i personelit të punësuar në mënyrë të përhershme në

“Eco-Higjiena” Sh.p.k., është 20 punonjës prej të cilëve 15 (apo 75%) janë staf direkt i

angazhuar në ofrimin e shërbimeve të grumbullimit të mbeturinave dhe shërbimet tjera

sekondare.

Numri i stafit të angazhuar (20) nxjerr në pah faktin se “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P. Kamenicë

ka një joefiqiencë të personelit veçanërisht duke iu referuar stafit administrativ, si dhe

mbulueshmërisë me shërbime. Kjo është më se e qartë nëse i referohemi treguesve të

performancës të stafit për njëmijë ton mbeturina të grumbulluara apo stafit për njëmijë banorë

të shërbyer.

Tabela Nr. 11: Lista e punëtorëve të “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë

Nr. Pozita Nr. i stafit të

angazhuar

Menaxhmenti dhe Administrata

2 Inkasantë 3

3 Inspektorë

4 Faturist dhe arkëtar 1

5 Të tjerë 1

Total Menaxhmenti dhe Administrata 5

Operativa (Grumbullimi dhe Pastrimi)

6 Mbikëqyrës 1

7 Vozitës 3

8 Punëtorë 7

Total Operativa (Grumbullimi dhe Pastrimi) 11

Sigurimi

9 Rojtarë 4

Total Sigurimi 4

Total stafi (personeli) i angazhuar 20

Tabela Nr.12: Performanca e stafit të “Eco-Higjiena” Sh.p.k., NjP. Kamenicë

Nr. i Puntoreve total 20

Sasia e grumbullimit të mbeturinave 3,542 ton

Nr. Stafit/ ‘000 ton Mbeturina 5.6

Poullata e Shërbyer 13,0

Nr. Stafit/ ‘000 Popullata e Shërbyer 1.5


4.1.2. Pajisjet dhe makineritë

“Eco-Higjiena” Sh.p.k., NjP. Kamenicë posedon një autopark modest në të cilin posedon

kamionë, traktorë dhe pajisje tjera për menaxhimin e mbeturinave. Në autopark gjithashtu ka

objekte të cilët shfrytëzohen për qëndrim të personelit të sigurimit.

Vlen të theksohet fakti së këto pajisje janë mjaft të amortizuara duke pësuar defekte të

shpeshta si dhe jo-efiqiente sa i përket harxhimit të karburantit.

Fig Nr. 3: Autoparku i “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P në Kamenicë


Tabela Nr. 13: Lista e automjeteve dhe makinerisë së “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P në

Kamenicë

Automjeti Tabelat e regjistrimit Njësia Viti i prodhimit

Iveco 06-220-BI 1 2001

MAN 06-175-BI 1 1993

Traktor - 1 2006

Tabela Nr. 14: Mosha e makinerisë së “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë

Jetëgjatësia mesatare e makinerisë për grumbullimin dhe transferin e mbeturinave është 22

vjet për kamionë dhe 12 vite për traktorë, që nënkupton se makineria që moti ka përfunduar

jetën ekonomike (të dobishme) dhe se duhen investime të konsiderueshme qoftë mjete

vetanake, subvencione apo donacione që ky tregues të përmirësohet.

4.2. Performanca Financiare – Kostoja e Shërbimit

4.2.1. Kostoja e Shërbimit të Grumbullimit

Kostoja e shërbimit i referohet shërbimit të grumbullimit të mbeturinave dhe shërbimeve tjera

si pastrimi i hapësirave publike. Kostot e shërbimit janë të prezantuara si të ndara për

shërbimin e grumbullimit dhe transferit të mbeturinave si dhe kostos së gjithmbarshme të

menaxhimit të mbeturinave të ngurta. Struktura e përllogaritjes së kostos ndahet në kosto

direkte të pajisjeve, stafit dhe materialit harxhues si dhe shpenzimeve të përgjithshme dhe

indirekte. Në vijim është paraqitur kostoja e shërbimit për secilën linjë veç e veç.

4.2.2. Kostoja e Pajisjeve

Në tabelën në vijim janë të kalkuluara kostot kapitale për pajisjet e grumbullimit të mbeturinave

që përfshijnë kamionët dhe kontejnerët. Kostot historike janë nxjerrë nga kontabiliteti ndërsa

norma e amortizimit vjetorë është llogaritur si herësi në mes kostos historike dhe jetëgjatësisë

së pajisjes. Vlera e mbetur e pajisjes paraqet mbetjen në mes kostos historike të përvetësimit

dhe zhvlerësimit të akumuluar. Jetëgjatësia për kamionë është marrë 7 vite ndërse për

kontejnerë ajo është adoptuar 3 vite.

4.2.3. Kostoja e Stafit

Kostoja e stafit përfshinë koston e stafit të angazhuar direkt në grumbullimin dhe transferin e

mbeturinave. Në këtë kategori përfshihen pagat, kontributet sociale dhe përfitimet tjera

eventuale për mbikëqyrësit, vozitësit dhe personelin tjetër të angazhuar në ofrimin e shërbimit.

Stafi tjetër i cili mbështet këtë shërbim është dhënë tek shpenzimet indirekte.

4.2.4. Kostoja e Materialit Harxhues

Njësia Operative e Kamenicës nuk ishte në gjendje të sigurojë të dhënat në lidhje me inputet

operative për çdo lloj automjeti, mirëpo është siguruar nga zyra qendrore e PPP “Eco-

Higjiena” Sh.p.k. dhe të dhënat e siguruara janë marrë në mënyrë të përgjithshme, e jo të

ndara për secilën njësi. Sistemi i monitorimit të brendshëm gjeneron të dhëna për konsumin

specifik të naftës (l/100 km) vajit të motorit (l/1,000 km), vajit hidraulik (l/1,000 km), gomave

(njësi/10,000 km) dhe baterive (njësi/20.000 km ). Çmimet njësi për produktet standarde

Pajisja 0-3 vjet 3-5 vjet 5-7 vjet < 7 vjet Total Mosha mesatare

Kamionët - - - 2 2 22 vjet

Traktorë - - - 1 1 12 vjet


operative të siguruara në tregun vendor, janë dhënë për të llogaritur kostot direkte vjetore të

materialeve harxhuese për grumbullimin e mbeturinave.

4.2.5. Përmbledhja e Kostos Direkte të Grumbullimit dhe Transferit

Tabela e mëposhtme paraqet të përmbledhura koston direkte të shërbimit të grumbullimit dhe

transferit të mbeturinave. Këto përfshijnë koston direkte të stafit të angazhuar, koston e

amortizimit të pajisjeve dhe koston e materialit harxhues. Kostoja direkte njësi për

grumbullimin dhe transferin e mbeturinave është 16.1 Euro/ton.

Në tabelat në vijim janë të paraqitura kostot e pajisjeve, kosto e stafit, kosto e materialit

harxhues si dhe kosto e përmbledhur e grumbullimit dhe transferit të mbeturinave:

Tabela Nr. 15: Performanca e kamionëve

Kamioni Nr. 1 Kamioni Nr. 2 Traktor Total/Mesatarja

Brendi Iveco MAN Traktor -

Targat 06-220-BI 06-175-BI - -

Viti i Prodhimit 2001 1993 2006 -

Vjetërsia 17 vjet 25 vjet 12 vjet 21 vjet

Kosto e Blerjes Donacion Donacion Donacion 0.0 €

Vlera kontabël - € - € - € 0.0 €

Tipi Kompaktorë Ngarkues Traktor -

Kapaciteti ne ton 10 6.8 2 0.0 t

Mbeturinat e Grumbulluara 1,820 t 1,768 t 390 3,978 t

Xhiro 260 260 NA NA

Kilometrazhi 23,964 18,492 Ore pune NA

Konsumi i naftës në litra 12,756 11,160 1,956 25,872 l

Orët e operimit 2,080 2,080 2,080 NA

Ngarkesa mesatare për xhiro NA NA NA NA

Efikasiteti i shfrytëzimit NA NA NA NA

Gjatësia mesatare e xhiros NA NA NA NA

Koha mesatare e xhiros NA NA NA NA

Konsumi i naftës l/100km NA NA NA NA

Konsumi i naftës l/ton NA NA NA 6.5 l/t

4.3. Kosto e përgjithshme e shërbimit të menaxhimit të mbeturinave

4.3.1. Kostoja e Infrastrukturës

Kostoja e infrastrukturës përfshin pajisjet për ofrimin e shërbimit të grumbullimit, transferit dhe

deponimit të mbeturinave si dhe shërbimet sekondare. “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P në

Kamenicë sa i përket aseteve të saj nuk ka qenë në gjendje të ofrojë të dhëna mbi asetet e

saj si kamionët, kontejnerët shumicën e të cilave i ka marrë përmes donacioneve. Meqë këto

asete kanë kaluar afatin e përdorimit edhe kostoja e amortizimit të tyre mundë të merret e

barasvlershme me zero.


Tabela Nr. 16: Kostot e pajisjeve për menaxhimin e mbeturinave

Specifikacionet e mjeteve

Copë

%

e

MMN

Viti i

blerje

s

Çmimi i

blerjes €

Vlera aktuale (e

kontabilitetit €)

Jetëgjatësi

a e mbetur

(vite)

Kostoja

vjetore e

zhvlerësimit

Mb

led

hja

e m

bet

uri

nav

e

Iveco 1 100% 2001 0 € 0 € 0 0 €

Man 1 100% 1993 0 € 0 € 0 0 €

Traktor 1 100% 2006 0 € 0 € 0 0 €

Kontejnerë 120 l 1,47

0 100% - 0 € 0 0 €

Kontejnerë 1.1 m3 115 100% - 0 € 0 0 €

Kontejnerë 7.1 m3 - 100% - 0 € 0 0 €

Nëntotali Mbledhja e Mbeturinave 0 € 0 € 0 €

Shpenzimet Totale për Mjete 0 € 0 € 0 €

4.3.2. Kostoja e Stafit Direkt

Kostoja e Stafit Direkt përllogaritë stafin e angazhuar drejtpërdrejtë në ofrimin e shërbimit,

pjesa operative e cila mund të llogaritet si kostot e qendrave si grumbullimi, transporti dhe

deponimi i mbeturinave. Stafi i angazhuar në pastrimin e rrugëve dhe shërbimeve tjera

komunale po ashtu është i përfshirë si staf i drejtpërdrejtë

Tabela Nr. 17: Shpenzimet e stafit për menaxhimin e mbeturinave

Zona e shërbimit dhe pozita e stafit Nr.

Rroga

bazë

€/muaj

Benificionet

sociale

€/muaj

Gjithsej kostoja direkte për staf

për vitin 2017

€/muaj muaj/vit €/vit

Mb

led

hja

Mbikëqyrës 1 420 € 65 € 485 € 12 5,820 €

Vozitës 3 335 € 48.3 € 383.3 € 12 13,799 €

Punëtorë 7 280 € 40 € 320 € 12 26,880 €

Nën totali Mbledhja e

Mbeturinave 11 46,499 €

Total Kosto Direkte e Stafit 11 46,499 €

4.3.3. Kostoja e Materialit Harxhues

Kostoja e përgjithshme e materialit harxhues është dhënë sa vijon për shërbimet e

grumbullimit të mbeturinave. Tabela në vijim i ka të paraqitura kostot e materialit harxhues për

shërbimet e grumbullimit të mbeturinave:


Tabela Nr. 18: Kostot e materialit harxhues për menaxhimin e mbeturinave

Lloji i Materialit Sasia e Shpenzuar Kosto njësi

€/njësi Kosto

Gru

mb

ulli

mi d

he

Pas

trim

i Nafta 25,872 l 0.98 €/l 25,354.56 €

Vaji motorik 379 l 4.0 €/l 1,516 €

Vaji hidraulik 75 l 4.8 360 €

Goma 5 240 1,200 €

Akumulatorë 3 85 €/cope 255 €

Kostot e regjistrimit 3 2*498+350 1,346 €

Pjesë rezervë 3 460+330+120 910 €

Total Grumbullimi - - 30,942 €

4.3.4. Kostoja e deponimit

Kosto e deponimit është kosto e zbatuar nga KMDK për mbeturinat e deponuara nga “Eco-

Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë.

Tabela Nr. 19: Kostot e deponimit të mbeturinave

Mbeturinat e deponuara Tarifa e KMDK Kosto e deponimit

3,542 t

5.73 €/t

20,297 €

4.3.5. Kostoja e Stafit Indirekt

Kostoja e stafit indirekt i referohet personelit i cili është i përfshirë vetëm në mënyrë indirekte

në ofrimin e shërbimeve të menaxhimit të mbeturinave, por i cili gjeneron kosto të cilat duhet

të ndahen proporcionalisht sipas kontributit të angazhimit tek qendrat e kostove të

grumbullimit, transferimit, deponimit dhe shërbimeve tjera sekondare.

Në mënyrë që të vlerësohet kostoja e përgjithshme vjetore e stafit indirekt, janë marrë si bazë

pagat themelore dhe përfitimet sociale të paguara në baza mujore sipas pozitave .

Tabela Nr. 20: Kostot e stafit indirekt për menaxhimin e mbeturinave

Zona e shërbimit dhe posti i

stafit Nr.

Rroga

bazë

€/muaj

Mëditjet

€/muaj

Gjithsej kostoja direkte për staf

€/muaj muaj/vit €/vit

Inkasantët 3 280 € 40 € 320 € 12 11,520 €

Faturist dhe arkëtar 1 280 € 40 € 320 € 12 3,840 €

Roje/sigurimi 4 280 € 40 € 320 € 12 15,360 €

Të tjerë 1 280 € 40 € 320 € 12 3,840 €

Nën totali Stafi i

Menaxhmentit dhe

administrata

9 34,560 €

Totai i Shpenzimeve Indirekte

për Staf 9 34,560 €


4.3.6. Kostoja tjera indirekte dhe administrative

Tabela Nr. 21: Kostoja e stafit indirekt

Tipi i Shpenzimit Kosto totale

Pjesëmarrja në

MM

Kosto

Administrative dhe

Indirekete

€/vit % €/vit

Tatimi ne fitim 4,092 € 100.0% 4,092 - €

Tatimi ne prone - € 100.0% - €

Sigurimi 5,015 € 100.0% 5,015 €

Pagimi i licencave - € 100.0% - €

Komunalitë - € 100.0% - €

Pajisjet e zyrës - € 100.0% - €

Kompjuterë dhe printerë € 100.0% €

Kostot e komunikimit - € 100.0% - €

Kosto te trajnimit - € 100.0% - €

Kosto te qerase - € 100.0% - €

Kosto te transportit - € 100.0% - €

Material harxhues € 100.0% €

Kosto tjera administrative - € 100.0% - €

Kosto totale administrative dhe indirekte € 9,107 9,107 €

4.3.7. Përmbledhje e Kostos së Përgjithshme të Shërbimit

Kostoja e përgjithshme e shërbimit është paraqitur në tabelën e mëposhtme. Për “Eco-

Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë, kostoja është 141,404.31 Euro. Ngarkesa mujore për

amvisëri nga përllogaritja për gjithë zonën e shërbimit është 4.98 €/muaj.

Tabela Nr. 22: Kostot totale të menaxhimit të mbeturinave

Lloji i kostos

Kosto e “Eco-Higjiena”

Sh.p.k., Nj.P Kamenicë

Pjesëmarrja

në MM

Kosto e MM 2017

Kosto e stafit direkt 46,499 € 100% 46,499 €

Kosto e materialit direkt 30,942 € 100% 30,942 €

Kosto e deponimit 20,297 € 100% 20,297 €

Kosto kapitale - € 100% - €

Kosto e stafit administrativ 34,560 € 100% 34,560 €

Kosto indirekte dhe administrative 9,107 € 100% 9,107 €

Total Kosto: 141,404 € 100% 141,404 €

Numri i amvisërive të shërbyera 2,366

Kosto mujore për amvisëri 4.98 €/muaj


4.4. Performanca Financiare – Të hyrat dhe mbulimi i kostos

4.4.1. Të hyrat operative dhe arkëtimi

Të hyrat operative në “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë për vitin 2017 janë faturuar

190,755.15 € ndërsa i ka arkëtuar në lidhje me shërbimin e grumbullimit të mbeturinave ajo i

ka grumbulluar 170,839.44 € apo 89.55% të mjeteve financiare. Vlen të theksohet fakti se të

hyrat e arkëtuara te bizneset dhe institucionet janë të nivelit mbi 100% për shkak të shlyerjes

së obligimeve të mëparshme.

Në tabelën në vijim (Nr.23) janë prezantuar të dhënat në lidhje me të hyrat nga faturimi si dhe

mjeteve financiare të arkëtuara.

Tabela Nr. 23: Kostot totale të menaxhimit të mbeturinave

Nr Kategoritë e klientëve Arkëtimi për 2017 në € dhe %

1 Amvisëritë € 117,157

2 Amvisëritë % 84.62 %

3 Biznesi € 33,441 €

6 Biznesi % 104 %

7 Institucionet 20,241 €

8 Institucionet € 101 %

9 Inkasimi nga Grumbullimi i Mbeturinave € 170,839 €

12 Inkasimi nga Grumbullimi i Mbeturinave % 89%

Gjithsej inkasimi 170,839 €

4.4.2. Tarifat dhe mbulimi i kostos

Komunat janë të obliguara që sipas Ligjit mbi Mbeturinat të përcaktojnë tarifat për

grumbullimin dhe transportimin e mbeturinave të ngurta komunale. Pavarësisht kësaj kërkese

ligjore komuna e Kamenicës ende nuk i ka përcaktuar tarifat e reja të shërbimit.

Momentalisht në zbatim janë tarifat e vitit 2006 të përcaktuara nga Zyra Rregullatore për Ujë

dhe Mbeturina (ZrrUM) me disa ndryshime që janë adoptuar në ndërkohë. Këto tarifa i kanë

tri kategori kryesore, d.m.th. amvisëritë, bizneset dhe institucionet të cilat ndahen në

nënkategori tjera.

Tabela Nr. 24: Tarifat në fuqi për “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë

Kategoria €/muaj

€/ban

ore/

muaj

€/

m2

€/zbr

azje

Amvisëritë 4.63 €

Derë më derë 4.63 € - - -

Me kontejnerë të përbashkët 4.63 € - - -

Bizneset - - - -

Dyqane të vogla 5.40 € - - -

Dyqane të mesme (kioske, argjendari, fotograf, avokat. etj.

(Kiosqet,argjent.fotog.avak. etj

7.57 € - - -

Shitore ushqimore, tekstilit, etj.-zona 2 9.74 €

Furrat, ordinancat, shitore ushqimore, etj. 11.91 € Dyqane me te

medha zona

Restorantet, podrumet e pijeve, etj.-zona 2 20.23 € - - -

Pompa, restorante, etj. zona 2 18.13 € - - -

Depo materiali ushqimor, supermarkete, etj. 25.78 € - - -

Mishtore, kooperativa bujqësore, etj. 20.23 € - - -


Tjera - € - - -

Kontejnerë 1.1 m3 11.19 €

Kontejnerë 4.5 m3 29.17 €

Institucionet € - -

Tabela Nr. 25: Të hyrat, kostot dhe arkëtimi për “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë për

vitin 2017:

1 Te Hyrat nga Grumbullimi i Mbeturinave3 190,755 €

2 Keshi i Arkëtuar nga Grumbullimi i Mbeturinave 170,839 €

3 Te hyrat nga Shërbimet Sekondare - €

4 Keshi i Arkëtuar nga Shërbimet Sekondare - €

5 Te hyrat Totale nga Shërbimi i Mbeturinave 190,755 €

6 Arkëtimi Total nga Shërbimi i Mbeturinave 170,839 €

7 Kostot nga Grumbullimi i Mbeturinave 141,404 €

8 Kostot Totale të Shërbimit të Mbeturinave 141,404 €

Nga tabela e mësipërme e të hyrave dhe kostove të shërbimit del se “Eco-Higjiena” Sh.p.k.,

Nj.P Kamenicë është subjekt pjesërisht i vetë qëndrueshëm, i cili përmes të hyrave të cilat i

gjeneron dhe inkason është në gjendje ti mbuloj kostot operative të shërbimit ndërsa kërkon

mbështetje në pjesën e investimeve kapitale sidomos kur merret parasysh infrastruktura e

stërvjetruar si dhe nevojave të ngritjes së kapaciteteve operative për të ofruar shërbimin në

tërë kufijtë administrativ të komunës së Kamenicës.

4.5. SWOT analiza

Përparësitë Mangësitë

Komuna e interesuar për përmirësimin e menaxhimit të mbeturinave

Interesimi i qytetarëve për t'u integruar në skemën e menaxhimit të mbeturinave, përkatësisht grumbullimin e mbeturinave

Komuna është në proces për ndërtimin e deponisë për mbeturina inerte.

Komuna e interesuar për të marrë përgjegjësin e inkasimit

Komuna e interesuar për të ngritur inkasimin duke shfrytëzuar mekanizma në fuqi.

Komuna e interesuar për të rikthyer përgjegjësit për MM

Komuna kërkon transparencë më shumë nga EcoHigjiena

Shkallë e ulët e mbulimit me shërbim dhe inkasomi i ulët

Kompania ka nevojë për mjete financiare për zgjerim të shërbimit

Organizimi joadekuat i grumbullimit të mbeturinave.

Mbeturinat hedhen në deponitë e egra në qytet dhe zonat përreth

Numri i pamjaftueshëm i kontejnerëve

Shumica e mekanizimit është e vjetra dhe e amortizuar

Nuk ka aktivitete të organizuara për ndarjen dhe / ose riciklimin

Mbeturinat shtazore mblidhen dhe hidhen së bashku me mbeturinat komunale

Një pjesë e mbeturinave medicinale derdhen në kontejnerë komunal prej 1.1m³, dhe nuk dërgohen në incinerator

Komuna nuk gëzon shumë autoritet në MM

Nuk ka raporte për njësi

Nuk ka deponim të veçantë për mbeturinat ndërtimore dhe të vëllimshme

3 Këtu janë të përfshira kostot e grumbullimit, transferit dhe deponimit të mbeturinave por jo edhe shpenzimet administrative


Nuk ka informacion të saktë për llojet e mbeturinave të krijuara

Numri i madh i deponive ilegale (25)

Komuna nuk organizon aktivitete për ngritjen e vetëdijes publike për menaxhimin e mbeturinave

Mundësitë Rreziqet

Qasje në fonde për MM nga organizatat ndërkombëtare

Dispozitat ligjore mundësojnë që komuna të marr përgjegjësi shtesë për menaxhim të mbeturinave, p.sh. inkasimi, zgjerim të shërbimeve

Planet nacionale për menaxhim të mbeturinave kërkojnë zvogëlim të sasisë së mbeturinave që shkojnë në deponi.

Mundësi që përmes zgjerimit të shërbimit të optimizohen kostot dhe maksimizohen të hyrat

Mundësi për zhvillimin e biznesit të riciklimit dhe tregtimit me material të reciklueshëm

Përmirësim në mjedisin jetësor dhe ambientin

Inkasimi të bëhet nga komuna

Zgjerimi I shërbimeve me mbështetje të komunës

Organizimin e fushatave vetëdijesuese

Pikat grumbulluese të mbulohen dhe baza të betonohet

Interpretimet e ndryshme ligjore rreth përgjegjësive të komunës për menaxhim të mbeturinave

Mungesa e mekanizmave adekuat për rritjen e inkasimit të tarifës për grumbullim, transportim dhe deponim të mbeturinave

Refuzimi i qytetarëve për tu integruar në skemën e grumbullimit të mbeturinave dhe për të paguar shërbimin

Çështja e pazgjidhur e mbeturinave shtazore në nivel nacional

Mbeturinat në deponitë ilegale, sidomos ato me mbetje shtazore, afër zonave të banimit, rrezikojnë shëndetin e banorëve

Ndotja e lumenjve rrezikon vendbanimet nga vërshimet

Vënia e zjarrit mbeturinave bënë ndotjen e ajrit dhe kanosje për zgjerim të zjarrit.

Komuna nuk informohet nga niveli qendror për operatorë privat

Komunikimi jo i mirë qeveri – komunë

Operatorët e komunave tjera sjellin mbeturina

4.6. Sfidat e menaxhimit të mbeturinave

Komuna e Kamenicës ka sfida mjaft të mëdha në fushën e menaxhimit të mbeturinave.

Analiza e gjendjes ekzistuese vë në pah disa prej tyre:

Mbulimi i ulët me shërbime të grumbullimit të mbeturinave, vetëm 36% të popullatës kanë

qasje në shërbime. Mbulimi i ulët me shërbime është edhe për shkak të makinerisë së

vjetruar dhe pa mundësisë financiare së “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë që të

investojë në makineri të re.

Zgjerimi i shërbimit në tërë zonën e shërbimit nga niveli ekzistues (36%) është sfidë

serioze për “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë qoftë në sigurimin e infrastrukturës po

ashtu edhe kapaciteteve organizative që të ofroj shërbim cilësor.

Zgjerimi i shërbimit nënkupton edhe gatishmërinë e qytetarëve të bëhen pjesë e skemës

qoftë përmes pagesës së rregullt të tarifës apo sigurimit të kontejnerëve individual aty ku

zbatohet shërbimi derë më derë. Mosgatishmëria e qytetarëve mundë ti sfidoj objektivat e

zgjerimit të vendosura nga komuna.


Inicimi i aktiviteteve për ndarje të mbeturinave është sfidë në vete duke marrë parasysh

problemet bazike me grumbullim të mbeturinave dhe deponitë ilegale përgjatë gjithë

komunës.

Disa probleme serioze që shfaqen ne MMN kanë të bëjnë në fushat ku komuna nuk ka

kompetenca të plota si mbeturinat medicinale (Ministria e Shëndetësisë) apo mbeturinat

shtazore (mungesa e impiantit për procesimin e mbeturinave shtazore në nivel të

Kosovës). Mosbashkëpunimi i palëve të jashtme apo mosekzistimi i infrastrukturës

adekuate mundë të sfidojë vendosjen e një sistemi të MMN në komunë përgjatë periudhës

planifikuese.

Ngritja e inkasimit, qytetarë marrin shërbime por nuk janë të gatshëm të paguajnë.

Komuna të angazhojë përmbaruesin

Përmirësimin e komunikimit me nivelin qendror. Niveli qendror licencon operatorë të

ndryshëm të cilët krijojnë mbeturina, si p.sh seperacione zhavorri, miniera sipërfaqësore

dhe të njëjtit nuk kontrollohen nga niveli qendror për mbeturinat që krijojnë.

Përmirësimi i komunikimit dhe raportimit nga partneriteti PPP. Komuna kërkon raporte të

veçanta për njësinë e Kamenicës.


5.0. Plani operacional

5.1. Vizioni

Vizioni është mjet nëpërmes të cilit komuna përcakton kahet e menaxhimit të mbeturinave në

një periudhë më të gjatë kohore. Si i tillë, vizioni fokusohet në gjendjen në të cilën dëshirojë

të shohë sektorin e menaxhimit të mbeturinave pas një kohe të caktuar. Vizioni del si rezultat

i analizës së gjendjes ekzistuese, përfshi edhe kapacitet ekzistuese të komunës për të

udhëhequr reformat në këtë sektor. Duke marrë parasysh gjendjen ekzistuese dhe

përmbajtjen e SWOT analizës, vizioni i komunës së Kamenicës është hartuar si në vijim.

Kamenica, komunë që ofron shërbime kualitative të menaxhimit të mbeturinave, dhe duke

aplikuar konceptin e zvogëlimit, ripërdorimit, dhe riciklimit të mbeturinave mundëson

mbrojtje të mjedisit dhe zhvillim ekonomik lokal.

Komuna e Kamenicës synon që të ofrojë shërbime të menaxhimit të mbeturinave gjithë

qytetarëve të saj. Krahas këtij veprimi komuna synon që të rris kualitetin e shërbimeve duke

bashkëpunuar më qytetarët e saj dhe akterët tjerë relevant.

Duke promovuar konceptin 3R d.m.th zvogëlim, ripërdorim, dhe riciklim komuna synon që

gradualisht të fillojë të ndajë mbeturinat (nga ekonomi familjare, tek shkollat dhe institucionet,

dhe biznese), të edukojë qytetarët rreth benefiteve për ndarje të mbeturinave dhe të krijojë

infrastrukturë për zhvillim ekonomik lokal, pra të krijojë mundësi qytetarëve që të krijojnë

biznese financiarisht të qëndrueshme në sektor. Përfundimisht, komuna synon që të krijojë

një mjedis më të pastër për qytetarët e saj, gjë që do të ndikonte në ngritjen e mirëqenies për

qytetarë.

5.2. Objektivat e PKMM

Strategjia dhe Plani për Menaxhim të Mbeturinave (MMPH)

Objektivat e komunës së Kamenicës përveç që adresojnë problemet edhe gjendjen

ekzistuese, ato adresojnë edhe objektivat e Strategjisë për Menaxhim të Mbeturinave 2018-

2022 si dhe aktivitetet që dalin nga Plani për Menaxhim të Mbeturinave për komunat

respektive.

Strategjia për Menaxhim të Mbeturinave (SMM) 2018 – 2022 përcakton objektivat strategjike:

Përmirësimi i shërbimeve dhe infrastrukturës; Profesionalizimi i sektorit të menaxhimit të

mbeturinave; Konsolidimi dhe zbatimi i standardeve rregullative; Stimulimi i ndryshimit në

qëndrime dhe në sjellje dhe Lëvizja drejt një ekonomie qarkore.

Përveç, objektivave strategjike në SMM janë përcaktuar edhe objektivat specifike. Objektivat

specifike nënkuptojnë veprimet kryesore që do të ndërmerren gjatë zbatimit të kësaj Strategjie

dhe që secili objektivë ka indikatorë që maten.

Objektivat specifike të Strategjisë janë:

1) Shërbimet dhe infrastruktura, që përfshijnë veprimet të paraqitura në tabelat nr. 25

dhe nr. 26 në vijim.


Tabela Nr. 25: Objektivat për realizimin e qëllimeve e strategjisë4

Qëllimet Përqindja %/vit

2018 2020 2022 2024 2025 2029

Grumbullimi i mbeturinave komunale 70 80 100 100 100

Sasia e mbeturinave të hedhura në deponi 40 60 70 80 100

Deponitë e MNK-ve mbyllen dhe rehabilitohen 100 100

MNK-të menaxhohen në objekte në përputhje me

standardet e BE-së

100

Sasia e mbeturinave biodegraduese 10

Tabela Nr. 26: Objektivat e strategjisë për ripërdorim dhe riciklim të mbeturinave të veçanta5

Mbeturina Afati i fundit Proporcioni (%)

Mbeturinat e ambalazhit 2029 20

Letra, kartoni, plastika, metali, qelqi riciklohen (sipas materialit) 2029 20

Mbeturinat e ndërtimit dhe rrënimit riciklohen 2029 30

Mbeturinat specifike prioritare riciklohen (medicinale, shtazore) 2019 40

MNK-të e biodegradueshme devijohen nga deponia 2019 10

Strategjia ka përcaktuar si objektiv që deri me 2022 grumbullimi i mbeturinave komunale në

të gjitha komunat e Kosovës të arrijë në shkallën prej 100%. Sa i përket ndarjes së

mbeturinave, strategjia kërkon që deri me 2022 shkalla e ndarjes së mbeturinave të mbërrijë

deri në 30%, ndërsa sasia e mbeturinave të hedhura në deponi 70%. Gjersa sipas strategjisë

sasia e mbeturinave biodegraduese që hedhen në mbeturina komunale deri në vitin 2029 të

zvogëlohet për 10%.

Strategjia gjithashtu ka përcaktuar objektivat për ripërdorim dhe riciklim të mbeturinave të

veçanta. Deri në vitin 2029 mbeturinat e ambalazhit duhet të futen në ripërdorim në masë prej

20%, Letra, kartoni, plastika, metali, qelqi deri në 20%, Mbeturinat e ndërtimit dhe rrënimit deri

në 30% dhe mbeturinat specifike prioritare 40%.

Kjo objektivë specifike do të mbështet me veprime si në vijim:

Grumbullimi i mbeturinave komunale: do të mbështetet me Skemën e Granteve të Bazuar

në Performancë (SGBP) si mjet për t’i nxitur komunat që t’i përmirësojnë dhe zgjerojnë

shërbimet komunale të menaxhimit të mbeturinave.

Sasia e mbeturinave të hedhura në deponi: Rrjeti i deponive sanitare do të përmirësohet, i

shoqëruar me stacionet rajonale të transferit, ripërtëritjen e materialeve dhe impiantet e

kompostimit. Objektet e riciklimit dhe kompostimit do të bashkëvendosen me stacionet e

transferit dhe deponitë rajonale. Deponitë ilegale të mbyllen dhe rehabilitohen.

Mbeturinat e tjera prioritare:

Mbeturinat e ndërtimit dhe rrënimit - Komuna do të jetë përgjegjëse për krijimin dhe

funksionimin e objekteve për përpunimin, riciklimin dhe deponimin e MNRr-ve. Një Plan i

4Burimi: Strategjia për Menaxhim të Mbeturinave 2018 – 2022 5Burimi: burimi: Strategjia për Menaxhim të Mbeturinave 2018 – 2022


Menaxhimit të Mbeturinave të Ndërtimit dhe Rrënimit do të hartohet nga MMPH-ja, në

koordinim të ngushtë me komunat.

Mbeturinat e kujdesit shëndetësor nga spitalet, klinikat, dentistët dhe qendrat mjekësore.

Procedurat standarde operative do të hartohen dhe miratohen, duke u përqendruar në ndarjen

e llojeve të mbeturinave të rrezikshme dhe jo të rrezikshme në burim. Një Plan Kombëtar i

Menaxhimit të Mbeturinave të Kujdesit Shëndetit do të hartohet nga MMPH-ja, dhe Ministria

e Shëndetësisë.

Mbeturinat e kafshëve dhe nënprodukteve të kafshëve që prodhohen nga thertoret,

mishtoret duhet siguruar që këto mbeturina të mos hyjnë në rrjedhën e mbeturinave të ngurta

komunale, por të grumbullohen në mënyrë të veçantë tek objektet speciale trajtimit. Një Plan

Kombëtar për Menaxhimin e Mbeturinave të Kafshëve dhe Nënprodukteve të Kafshëve do të

përgatitet nga MMPH-ja, në bashkëpunim të ngushtë me Ministrinë e Bujqësisë, Pylltarisë dhe

Zhvillimit Rural dhe Agjencinë e Ushqimit dhe Veterinarisë të Kosovës.

Marrëveshjet e menaxhimit për llojet e tjera të rrjedhave të mbeturinave të veçanta, përfshirë

automjetet e vjetruara, gomat, bateritë, do të zbatohen në kuadër të sistemeve të llojit të

përgjegjësisë së zgjeruar të prodhuesit.

2) Objektivë e dytë: Profesionalizmi

- Krijimi i një programi gjithëpërfshirës i ndërtimit të kapaciteteve që i përfshin të gjithë

aktorët e sektorit të MMN-së.

- Formimi i ndonjë Ode apo Instituti përfaqësues dhe që më pastaj ta krijojë një

mekanizëm për aftësim profesional dhe certifikim/akreditim që mund t'u shërbejë

nevojave të anëtarëve të saj. Përfshirja e profesioneve dhe bizneseve deri në vitin

2021.

- Kursi për menaxhimin e integruar të mbeturinave të ngurta themelohet në Universitet

deri në vitin 2023.

3) Objektiva e tretë: Standardet rregullative

- Licencimi dhe dhënia e lejeve: Ministria dhe AMMK-ja kanë nevojë për staf të

mjaftueshëm të rekrutuar dhe të trajnuar për t’i përmbushur kërkesat për licencim dhe

dhënie të lejeve. Kërkesat e domosdoshme për punësim të stafit paraqiten deri në vitin

2019, stafi rekrutohet deri në vitin 2022, programi i profesionalizimit përfundohet deri

në vitin 2025.

- Baza e të dhënave rregullative: Zhvillimi i sistemit informativ për menaxhimin e

mbeturinave që është gjithëpërfshirës, funksional (2019) dhe i qasshëm për publikun

(2021).

- Mekanizmat e zbatimit të ligjit dhe rregulloreve: Mekanizmat dhe procedurat e zbatimit

rishikohen deri në vitin 2020, nivelet e zbatimit rriten ndjeshëm deri në vitin 2022.

4) Objektiva e katërt: Ndryshimi i sjelljes

- Fushatat: Do të projektohen dhe lansohen fushata afatgjata të vetëdijesimit publik.

Temat kryesore për këto fushata do të jenë: lufta kundër hedhjes ilegale të

mbeturinave, ripërdorimi, riciklimi dhe deponimi ilegal i mbeturinave. Këto fushata do

të fokusohen në nxitjen e vetëdijes, interesimit dhe ndryshimit pozitiv në sjellje për t’i

mbështetur objektivat e përgjithshme. Ndikimet e fushatave publikohen në vitet 2022,

2025 dhe 2029

- Etiketimi i produkteve: Etiketimit për riciklueshmërinë e ambalazhit të produkteve të

ndryshme, do të kërkohet ashtu si pjesë e përgjegjësisë së zgjeruar të prodhuesit.


Kërkesat e etiketimit zbatohen në bazë të legjislacionit kombëtar ose brenda 2 viteve

pas hyrjes në fuqi të kërkesave të BE-së

- Plan programet shkollore: Fëmijët veprojnë si avokatë të fuqishëm për ndryshimin e

sjelljeve të prindërve të tyre, prandaj në plan-programet shkollore të futen mësimet

për mjedisin dhe të rishikohet dhe përditësohet. Menaxhimi i Integruar i Mbeturinave

të Ngurta të përfshihet në plan-programet shkollore.

5) Objektiva e pestë – Ekonomia Qarkore

- Përgjegjësia e prodhuesit: Deri në vitin 2022 zbatohen skemat e PZP-së për MPEE-të

(mbeturinat e pajisjeve elektrike dhe elektronike) dhe bateritë, për mbeturinat e

ambalazhit dhe automjetet e vjetruara (AV-të).

- Ndalesat dhe tatimet ndaj produkteve: Zvogëlimi i përdorimit të produkteve plastike

për një përdorim, duke përfshirë kutitë e ushqimit dhe gotat e plastikës, duke vënë në

dispozicion produkte alternative në pikat e shitjes dhe/ose duke siguruar që produktet

plastike për një përdorim të mos mund të ofrohen pa pagesë. Ndalesat dhe tatimet

ndaj produkteve zbatohen brenda 2 viteve pas hyrjes në fuqi të ndalesave në mbarë

BE-në.

- Grantet për inovacion: grante për inovacion për projekte që e promovojnë

parandalimin, ripërdorimin dhe riciklimin e mbeturinave. Skema e granteve për

inovacione krijohet në vitin 2023.

Dokumenti tjetër i cili është hartuar nga MMPH dhe rekomandimet e të cilit duhet të përfillen

nga Plani Komunal për Menaxhim të Mbeturinave është Plani për Menaxhim të Mbeturinave

(PMM). PMM si mjet për zbatimin e Strategjisë, edhe pse për komunën e Kamenicës nuk ka

paraparë aktivitet konkret, kjo komunë, tani më ka përcaktuar lokacionin për ndërtimin e

deponisë për mbeturina inerte dhe janë në proces të tenderimit të kompanisë ndërtimore.

Plani Komunal për Menaxhim të Mbeturinave duhet të udhëzojë komunën e Kamenicës si të

përmbushë kërkesat e sipërpërmendura të Strategjisë dhe Planit dhe objektivat e vetë planit

komunal duke marrë parasysh gjendjen ekzistuese, kapacitet investive dhe teknike të

komunës.

5.3. Objektivat e PKMM

Objektivat janë strukturuar duke marrë parasysh temat të cilat janë analizuar në pjesën e

gjendjes ekzistuese dhe objektivat që dalin nga Strategjia e MM të Kosovës, me anë të të

cilave synohet që të arrihet vizioni i përcaktuar me plan. Në të njëjtën kohë objektivat e PKMM-

së reflektojnë në gjendjen ekzistuese dhe problemet në sektor.

O1: Riorganizimi i zonave për shërbime të grumbullimit të mbeturinave.

O2: Rritja graduale e mbulueshmërisë me shërbime për të gjitha amvisëritë,

institucionet dhe bizneset në komunën e Kamenicës.

O3: Rishikimi i sistemit të menaxhimit të mbeturinave, numri dhe lloji i kontejnerëve që

do të përdoret në çdo vendbanim.

O4: Ndarja e mbeturinave në burim në shkollat publike dhe institucionet në nivel lokal

dhe qendrorë në komunën e Kamenicës.

O5: Ndarja e mbeturinave në burim në disa lagje apo vendbanime të komunës.

O6: Përcaktimi i lokacioneve për vendosjen e kontejnerëve për hedhjen e mbeturinave

të ndara dhe të veçanta,

O7: Përcaktimi i lokacionit për pranimin e mbeturinave të vëllimshme dhe kohës për

mbledhjen e mbeturinave të vëllimshme.


O8: Krijimi i sistemit lokal të kompostimit.

O9: Grumbullim dhe transportim i veçantë i mbeturinave shtazore.

O10: Krijimi i infrastrukturës së veçantë për mbeturina medicinale.

O11: Ndërtimin i qendrës për trajtimin e mbeturinave ndërtimore

O12: Miratimi i rregullores për menaxhim të mbeturinave

O13: Emërimi i zyrtarit komunal për menaxhimin e mbeturinave

O14: Përcaktimi i tarifës për grumbullim, transportim dhe deponim te mbeturinave

O15: Krijimi i fushatave për vetëdijesim dhe informim rreth efekteve pozitive dhe

negative të mbeturinave, rreth orarit dhe rregullave të grumbullimit dhe hedhjes së

mbeturinave.

Në vijim secili nga objektivat është i shtjelluar dhe i elaboruara në veçanti

5.3.1. Shkalla e mbulueshmërisë me shërbime

5.3.1.1. O1: Riorganizimi i zonave për shërbime të grumbullimit të mbeturinave

Objektivi i parë është riorganizimi i zonave për shërbim. Riorganizimi i zonave për shërbim të

grumbullimit të mbeturinave do t’i paraprijë rritjes graduale të mbulueshmërisë me shërbime.

Nëse nuk kemi riorganizim efikas të zonave për shërbime, atëherë as rritja graduale e

shërbimeve nuk mund të zbatohet si duhet. Riorganizimi nënkupton analizë të rrjetit të

rrugëve, shpërndarjes hapësinore dhe lokacionit të transfer stacionit. Në të njëjtën kohë,

riorganizimi do të merr parasysh edhe numrin e vendbanimeve, sasinë e mbeturinave për çdo

vendbanim dhe ditët e shërbimit.

Momentalisht, komuna e Kamenicës shërbehet në pesë zona, përfshi edhe qytetin, të cilat

janë të shpërndara gjeografikisht pa ndonjë kriter apo standard të veçantë. Riorganizimi i

zonave të shërbimit është më së i nevojshëm në mënyrë që të stabilizohen shpenzimet

operative dhe amortizimi i automjeteve, dhe të ngritët kualiteti i shërbimeve.

Ashtu siç është paraqitur në gjendjen ekzistuese, në komunën e Kamenicës vetëm 18 fshatra

janë të mbuluara me shërbime, ndërsa nuk janë në shërbim edhe 40 fshatra. Riorganizimi

nënkupton futjen në sistem të shërbimit edhe të këtyre fshatrave të cilat aktualisht nuk

shërbehen. Komuna, planifikon që së pari të futë në shërbim ato fshatra që janë më të

populluara dhe në fazën e fundit do të mbesin fshatrat që janë më pak të populluara, që në

komunën e Kamenicës ka mjaft.

5.3.1.2. Koncepti i ndarjes së komunës në zona të shërbimit

Koncepti i ndarjes së komunës së Kamenicës në zona të shërbimit fillon nga qyteti. Qyteti

konsiderohet si pikë qendrore ku ofrohet shërbim i kombinuar – një ditë në javë për shtëpi

individuale të shërbyer me kontejnerë 120 lit dhe shtatë ditë në javë për objektet shumë

banesore të shërbyer me kontejnerë 1.1m³.

Figura Nr. 3: Kahu i zgjerimit të shërbimeve


Si i tillë, qyteti qëndron si zonë e ndarë e shërbimit

nga fshatrat. Nga qyteti pason ndarja e komunës

në zona tjera të shërbimit. Ndarja e fshatrave në

zona bazohet në rrjetin rrugor aktual, në ditët e

punës për shërbim, sasinë e mbeturinave të

gjeneruara për zonë, dhe përgjegjësitë e ndara për

zonë – me përgjegjësi nënkuptohet që çdo zonë

parimisht të ketë të makinerinë që do ta shërbente

atë zonë. Në këtë mënyrë, komuna do të ketë më

të lehtë të shërbejë zonat sipas ditëve të javës dhe

monitorimin e punës së operatorëve që e kryejnë

shërbimin.

Harta Nr. 11: Zonat e shërbimit për grumbullimi të mbeturinave në komunën e Kamenicës

Duke u bazuar në konceptin e sipërpërmendur, komuna e Kamenicës ndahet në 5 zona të

shërbimit përfshi edhe qytetin si zonë e veçantë. Zonat janë të ndara si në vijim:

Zona Qendër: Qendra e qytetit (me banim kolektiv)

Zona 1: Qyteti (Zona urbane)

Zona 2: Berivojcë, Busavatë, Gogolloc, Grizime, Ruboc e Koretin;

Zona 3: Bllatë, Qarfkofc, Dajkovc, Hodanovc, Petroc, Shipashnicë e poshtme,

Muqivërc, Topanicë;


Zona 4: Desivojsë, Karaqevë e Epërme, Karaqevë e Poshtme, Kranidell, Lajqiq,

Maroc, Novosellë, Sedllarë, Shipashnicë e Epërme, Tërstenë, Velegllavë e Epërme,

Velegllavë e Poshtme, Vriqevc, Rogaqicë dhe

Zona 5: Bratilloc, Sfircë, Dazhincë, Firiqevë, Gjyrishefc, Gmicë, Gragjenik, Hajnoc,

Hogosht, Hubovc, Kolleq, Kostandincë, Kopernicë, Kremenatë I, Kremenatë II, Krilevë,

Leshtar, Lisockë, Meshinë, Moqare, Poliqkë, Rahovicë, Shahiq, Stralicë, Strezoc,

Tugjec, Vaganesh, Zajqec dhe Zhujë.

5.3.1.3. Qyteti

Duke marrë parasysh dendësinë e banorëve dhe sasinë e mbeturinave në qytet, qyteti i

Kamenicës ndahet më tutje në nën-zona të shërbimit. Qendra e qytetit qëndron si zonë në

vete për shkak se shërbimi kryhet çdo ditë.

Do të thotë që qendra e qytetit do të shërbehet çdo ditë pune të javës ndërsa nën-zonat tjera

të qytetit do të shërbehen një herë në javë.

Tabela Nr. 27: Objektiva e zgjerimit deri në vitin 2023

Zona Vendbanimi

Numri i banorëve

2023

Numri i amvisërive

2023

Gjenerimi i

mbeturinave 2023 t/vit

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/javë

1 Qyteti 8,399 1,604 2,521 48

Nga tabela shohim që numri i banorëve në qytet në vitin 2023 do të mbërrijë në 8,399 banorë

ndërsa gjenerimi i mbeturinave në vitin 2023 në qytet do të arrijë 48 ton në javë duke e ditur

që në vitin 2023 gjenerimi për kokë banori/ditë do të jetë 0.82 kg (shih tab nr.7). Si bazë

planifikimi është marrë viti 2023 për shkak që plani përfshin afatin kohor prej 5 viteve.

5.3.1.4. Fshatrat

Shërbimi në zonat jashtë qytetit do të kryhet një ditë në javë duke filluar nga dita e Martë deri

të Premten. Çdo zonë do të shërbehet për një ditë në jave, sikurse edhe çdo amvisëri apo

biznes do të shërbehet një herë në javë. Kjo do të thotë e gjithë makineria e nevojshme për

shërbim do të fokusohet në një ditë në mënyrë që shërbimi të përfundojë brenda ditës së

planifikuar.

Në vijim janë paraqitur zonat dhe ditët e shërbimit të tyre, përfshi edhe numrin e banorëve dhe

sasinë e mbeturinave të gjeneruara.

Tabela Nr. 28: Zona 2

Zona

Nr

Vendbanimi

Numri i

banorëve

2023

Numri i

amvisërive

2023

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/vit

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/javë

2

1 Berivojcë 1,330 257 441.68 8.47

2 Busovatë 688 103 228.66 4.39

3 Gogolloc 9 3 2.84 0.05

4 Qarrakoc 51 8 17.06 0.33

5 Koretin 2,976 511 988.59 18.96

6 Ruboc 331 58 109.78 2.11

7 Dajkoc 324 60 107.50 2.06


8 Kranidell 112 21 37.26 0.71

9 Muçivërc 1,302 212 432.29 8.29

Gjithsej: 7,122 1,233 2,366 45


Zona Nr Vendbanimi

Numri i

banorëve

2023

Numri i

amvisërive

2023

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/vit

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/javë

3

1 Shipashnicë e Epërme 1,080 207 358.63 6.88

2 Desivojcë 152 27 50.34 0.97

3 Karaçevë e Epërme 1,210 201 401.86 7.71

4 Karaçevë e Poshtme 805 137 267.34 5.13

5 Lajçiqi 137 23 45.50 0.87

6 Sedllar 19 3 6.26 0.12

7 Shipashnicë e Poshtme 645 111 214.16 4.11

8 Rogaçicë 2,284 397 758.79 14.55

9 Tërstenë 86 14 28.44 0.55

Gjithsej: 6,417 1,122 2,131 41


Zona Nr Vendbanimi

Numri i

banorëve

2023

Numri i

amvisërive

2023

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/vit

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/javë

4

1 Bllatë 30 5 9.95 0.19

2 Hodonoc 2,094 330 695.65 13.34

3 Petroc 1,076 171 357.50 6.86

4 Topanicë 1,765 291 586.16 11.24

5 Novosellë 266 49 88.45 1.70

Gjithësej: 5,232 846 1,738 33



Zona Nr Vendbanimi

Numri i

banorëve

2023

Numri i

amvisërive

2023

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/vit

Gjenerimi i

mbeturinave

2023 t/javë

5

1 Boscë 74 25 24.46 0.47

2 Bratilloc 25 3 8.25 0.16

3 Dazhnicë 69 11 22.75 0.44

4 Feriqevë 52 9 17.35 0.33

5 Gmicë 73 14 24.17 0.46

6 Gragjenik 2 1 0.57 0.01

7 Gjyrishec 50 7 16.50 0.32

8 Hajnoc 394 84 130.83 2.51

9 Hogosht 1,460 255 484.91 9.30

10 Kolloleq 155 53 51.48 0.99

11 Kopernicë 1,013 171 336.45 6.45

12 Kostadincë 41 11 13.65 0.26

13 KremenatëI 6 1 1.99 0.04

14 KremenatëII - - - -

15 Krilevë 502 82 166.66 3.20

16 Leshtar 382 73 126.84 2.43

17 Lisockë 84 15 27.87 0.53

18 Meshinë 21 9 7.11 0.14

19 Moçar 97 27 32.14 0.62

20 Poliçkë 186 33 61.72 1.18

21 Rahovicë 36 5 11.94 0.23

22 Strelicë 40 8 13.37 0.26

23 Strezoc 236 45 78.50 1.51

24 Svircë 51 10 16.78 0.32

25 Shahiq 29 5 9.67 0.19

26 Tugjec 111 18 36.97 0.71

27 Vaganesh 9 3 2.84 0.05

28 Zajçec 39 9 13.08 0.25

29 Zhujë 36 6 11.94 0.23

30 Marocë 55 8 18.20 0.35

31 Velegllavë e Epërme 63 13 20.76 0.40

32 Velegllavë e Poshtme - - - -

33 Vriqec 67 10 22.18 0.43

34 Grizimë 395 73 131.11 2.51

Gjithsej: 5,850 1,097 1,943 37

Për vendbanimet me më pak së 16 ekonomi familjare, e që ka mjaft të tilla, procesi i

grumbullimit të mbeturinave është paraparë me kontejnerë të përbashkët 1.1 m3 të cilët do të

grumbullohen një herë në javë.


Harta Nr. 12: Itinerari i shërbimit për grumbullim të mbeturinave në komunën e Kamenicës

Komuna duhet që të hartoj planit operativ për zonën 1 – qytetin e Kamenicës dhe zonat 2, 3,

4 dhe 5 dhe si datë tentative është caktuar muaji Shtator 2019.

5.3.1.5. O2: Rritja graduale e mbulueshmërisë me shërbime për të gjitha amvisëritë, institucionet dhe bizneset në komunën e Kamenicës.

Komuna synon që në periudhën 5 vjeçare, për kohën që mbulon ky plan dhe njëkohësisht në

përputhje me Strategjinë Kombëtare, të mbulojë të gjitha amvisëritë, institucionet dhe bizneset

me shërbime të grumbullimit, transportimit dhe deponimit të mbeturinave. Rritja graduale

nënkupton zgjerim radial të shërbimeve duke e përdorur zonën urbane si qendër. Shërbimet

do të zgjerohen fillimisht në vendbanimet përreth zonës urbane – qytetit, në fshatrat që kanë

shërbime pjesërisht, më pastaj në vendbanimet të tjera me më shumë banorë dhe më afër

qendrës dhe duke vazhduar në vendbanime më të largëta, dhe më pak të banuara (shih fig.

Nr. 13).

Komuna synon që shkallën e shërbimit nga 34% ta rritë në 100% mbulim me shërbime deri

fund të vitit 2023. Rritja graduale e shërbimeve do të thotë rritje përafërsisht prej 20% në vit,

kjo rritje nënkupton numrin e amvisërive, institucioneve, dhe bizneseve.


Harta Nr. 13: Rritja graduale e mbulimit me shërbim në komunën e Kamenicës

Rritja e shërbimeve do të bëhet në tri faza duke filluar nga viti 2019, 2020, dhe 2022. Në vijim

janë paraqitur në mënyrë tabelare fazat e zgjerimit dhe fshatrat që do të hynë në shërbim për

tri fazat.

5.3.1.6. Faza e parë – viti 2019

Rritja e mbulueshmërisë me shërbime në ato vendbanime të cilat gjenden afër zonës urbane

– qytetit. Momentalisht në komunën e Kamenicës një pjesë e madhe e vendbanimeve janë të

shërbyera pjesërisht, andaj edhe zgjerimi duhet të bëhet ashtu që, të fillohet me këto

vendbanime që shërbehen aktualisht duke e ngritur shkallën e shërbimit në 100%.

Tabela Nr. 32: Faza e parë e zgjerimit të shërbimeve në vitin 2019

# Vendbanimi

Numri i

amvisëriv

e

Amvisëri të

shërbyera

Amvisëri të

shërbyera

%

Amvisëritë

për t'u përfshi

në shërbim

2020

Mbulimi

me

shërbim

2020 [%]

Gjenerimi i

mbeturina

ve 2020

t/javë

1 Berivojcë 332 125 38% 207 100% 5.82

2 Busovatë 133 21 16% 112 100% 4.07

3 Hajnoc 109 3 3% 106 100% 2.69

4 Kamenicë 1550 1181 76% 369 100% 10.49

5 Kopernicë 221 80 36% 141 100% 4.54

6 Novosellë 63 19 30% 44 100% 1.31

7 Rogaçicë 514 121 24% 393 100% 12.25

8 Ruboc 75 36 48% 39 100% 1.21

9 Shipashnicë e Ep 268 147 55% 121 100% 3.42


Në këtë fazë do të zgjerohet shërbimi 100% në 9 fshatra (shih tabelën Nr.32). Përqindja e

shërbimit nga 34% në vitin 2019 është paraparë të arrihet në 55%. Sipas vlerësimit nr i

amvisërive nga 2,366 do të rritet në 3,899 që d.m.th edhe 1,533 amvisëri do të mbulohen me

shërbime që do të gjenerojnë gjithsej 116 ton mbeturina në javë.

5.3.1.7. Faza e dytë - viti 2020

Në këtë fazë do të shërbehen vendbanimet të cilat janë gjeografikisht afër qendrës të cilat nuk

janë të mbuluara 100% me shërbim në vitin 2019.

Tabela Nr. 33: Faza e dytë e zgjerimit të shërbimeve në vitin 2020

# Vendbanimi Numri i

amvisërive

Amvisëri

të

shërbyera

Amvisëri të

shërbyera

%

Amvisëritë

për t'u

përfshi në

shërbim

2021

Mbulimi

me

shërbim

2021 [%]

Gjenerimi i

mbeturinave

2021 t/javë

1 Dajkoc 78 0 0% 78 100% 2.34

2 Grizimë 95 0 0% 95 100% 2.86

3 Hodonoc 431 63 15% 368 100% 12.94

4 Hogosht 334 25 7% 309 100% 9.77

5 Kolloleq 69 0 0% 69 100% 1.12

6 Koretin 669 303 45% 366 100% 11.78

7 Krilevë 108 10 9% 98 100% 3.29

8 Moçar 35 0 0% 35 100% 0.70

9 Muçivërc 278 45 16% 233 100% 7.89

10 Petroc 224 111 50% 113 100% 3.93

11 Shipashnicë e Poshtme 146 0 0% 146 100% 4.67

12 Topanicë 381 74 19% 307 100% 10.29

Në këtë fazë do të zgjerohet shërbimi 100% në 12 fshatra të tjerë (shih tabelën numër 33).

Përqindja e shërbimit në këtë fazë do të ngritët nga 55% ne 85%. Sipas vlerësimit numri i

amvisërive nga 3,899 do të rritet në 6,115, që d.m.th edhe 2,216 amvisëri do të mbulohen me

shërbime gjerë në vitin 2020, që gjithsej do të gjenerojnë 187 ton mbeturina në javë.

5.3.1.8. Faza e tretë - viti 2021

Në këtë fazë do të shërbehen vendbanimet e thella në komunë, më pak të banuara.

Tabela Nr. 34: Faza e tretë e zgjerimit të shërbimeve në vitin 2021

# Vendbanimi

Numri i

amvisërive

Amvisëri

të

shërbyera

Amvisëri

të

shërbyera

%

Amvisëritë

për t'u

përfshi në

shërbim

2021

Mbulimi

me

shërbim

2021 [%]

Gjenerimi i

mbeturinave

2021 t/javë

1 Bllatë 7 0 0% 7 100% 0.22

2 Boscë 33 0 0% 33 100% 0.55

3 Bratilloc 5 0 0% 5 100% 0.19

4 Dazhnicë 15 0 0% 15 100% 0.51

5 Desivojcë 36 0 0% 36 100% 1.13

6 Feriqevë 12 0 0% 12 100% 0.39

7 Gmicë 18 0 0% 18 100% 0.54


8 Gogolloc 5 0 0% 5 100% 0.06

9 Gragjenik 1 0 0% 1 100% 0.01

10 Gjyrishec 9 0 0% 9 100% 0.37

11 Karaçevë e Epërme 266 1 0% 265 100% 9.00

12 Karaçevë e Poshtme 181 1 1% 180 100% 5.98

13 Kostadincë 15 0 0% 15 100% 0.31

14 Kranidell 27 0 0% 27 100% 0.84

15 Kremenatë I 1 0 0% 1 100% 0.04

16 Kremenatë II - 0 0% - 0% -

17 Lajçiqi 31 0 0% 31 100% 1.02

18 Leshtar 96 0 0% 96 100% 2.85

19 Lisockë 20 0 0% 20 100% 0.63

20 Marocë 10 0 0% 10 100% 0.41

21 Meshinë 11 0 0% 11 100% 0.16

22 Poliçkë 44 0 0% 44 100% 1.39

23 Qarrakoc 10 0 0% 10 100% 0.38

24 Rahovicë 7 0 0% 7 100% 0.27

25 Sedllar 5 0 0% 5 100% 0.14

26 Strelicë 10 0 0% 10 100% 0.30

27 Strezoc 59 0 0% 59 100% 1.76

28 Svircë 14 0 0% 14 100% 0.38

29 Shahiq 7 0 0% 7 100% 0.22

30 Tërstenë 18 0 0% 18 100% 0.64

31 Tugjec 24 0 0% 24 100% 0.83

32 Vaganesh 5 0 0% 5 100% 0.06

33 Velegllavë e Epërme 17 0 0% 17 100% 0.47

34 Velegllavë e Poshtme - 0 0% - 0% -

35 Vriqec 14 0 0% 14 100% 0.50

36 Zajçec 11 0 0% 11 100% 0.29

37 Zhujë 8 0 0% 8 100% 0.27

Në këtë fazë do të zgjerohet shërbimi 100% në 37 fshatra të tjerë (shih tabelën nr. 34).

Përqindja e shërbimit pritet qe nga 85% te arrihet 100%. Sipas vlerësimit të numri i amvisërive

nga 6,115 do të rritet në 7,164, aq sa edhe parashihet numri i ekonomive familjare për vitin

2021, që d.m.th. edhe 1,049 ekonomi familjare pritet të përfshihen në shërbim, që gjithsej do

të gjenerojnë 227 ton mbeturina në javë.

Tabela Nr. 35: Rritja e mbulueshmërisë së shërbimit 2019 - 2021

Rritja e mbulueshmërisë së shërbimit total Rritja në %

Mbulueshmëria aktuale 2018 34% -

Rritja e mbulueshmërisë 2019 55% 20%



Komuna e Kamenicës do të mbërrijë mbulim me shërbime për të gjithë qytetarët e saj në fund

të vitit 2021. Ky mbulim do të bëhet në mënyrë graduale duke aplikuar rritje prej 32% në vitin

2010, 22% në vitin 2021 dhe 10% në vitin 2022.


5.3.1.9. Planifikimi i kamionëve për faza të zgjerimit

Për zgjerimin e shërbimeve edhe në vendbanimet e tjera sipas fazave të parapara më lartë,

kompania duhet të sigurojë makineri të nevojshme për të kryer shërbimet.

Në tabelën në vijim janë paraqitur kapaciteti ekzistues i makinerisë që kompania përdorë

aktualisht për të ofruar shërbimet e grumbullimit të mbeturinave.

Tabela Nr. 36: Klasifikimi i kamionëve të “Eco-Higjiena” Sh.p.k., Nj.P Kamenicë në varësi të

moshës

Lloji i mjetit transportues Viti i

prodhimit Mosha në 2017

Kapaciteti në ton

1 Iveco calabreses 2001 17 vjet 7

2 Man 1993 25 vjet 6.8

3 Traktor 2006 12 vjet 2

Nj. P Kamenicë aktualisht operon vetëm dy kamionë dhe një traktor shumë të vjetruar dhe

shpesh në një gjendje jo të rregullt. Kapaciteti grumbullues maksimal i tyre vjetor është 5,767

ton dhe i njëjti është llogaritur nëse do të realizojë për një udhëtim për çdo ditë pesë herë në

javë. Është paraparë vetëm një marshutë në ditë për shkak të largësisë së deponisë dhe

planifikimi i shfrytëzimit pesë ditorë gjatë javës mundëson që kompania të ketë fleksibilitet në

rastet e remonteve dhe defekteve të kamionëve.

Duke pasur parasysh se zgjerimi i shërbimit nënkupton rritjen e sasisë së grumbullimit të

mbeturinave kjo parashtron edhe sigurimin e kapaciteti optimal grumbullues dhe transportues

të mbeturinave me kamionë përkatës.

Për planifikimin e kapaciteteve të nevojshme është marrë për bazë sasia e gjenerimit të

mbeturinave për një javë për komplet popullatën e komunës e cila është 227 ton. Nëse kjo

sasi ndahet në 5 ditë pune rezulton se sasia e mbeturinave që duhet të grumbullohet brenda

një dite pune është 45 ton.

Distanca e madhe e deponisë në Velekincë dhe mungesa e një stacioni të transferit e bën të

pamundur që kamionët të bëjnë dy grumbullim-shkarkime dhe nga kjo rezulton që kapaciteti i

nevojshëm ditor për grumbullim të jetë mbi 45 ton.

Nëse i marrim parasysh kapacitet aktuale që janë dy kamionë 14 ton, kapacitetet e nevojshme

shtesë do të ishin një kamion me kapacitet 4.5 ton që do të ishin të përshtatshëm edhe për

qytet, dy kamionë me kapacitet nga 10 ton dhe një kamion me kapacitet 7 ton.

Patjetër që edhe kapacitetet aktuale duhet të zëvendësohen me të reja, pasi që ato tashmë

janë shumë të vjetruara.

Duke llogaritur në kapacitetet e cekura, në bazë të shtrirjes së popullatës në komunë dhe

infrastrukturës rezulton edhe orari i shërbimit për zonat e cekura më lart, sipas të cilit do të

mund të arrihet mbulushmëri e plotë e shërbimit të grumbullimit të mbeturinave në gjithë

komunën.

Kalkulimet në bazë të treguesve të sipërpërmendur sugjerojnë blerjen e një kamioni 10 ton

për vitin 2020, dy të tjerë (10+4.5) ton për vitin 2021 dhe përsëri një 7 ton për vitin 2022.

Ndërsa në dy vitet e fundit duhet të zëvendësohen kamionët e vjetër me kamionë të ri të

kapaciteteve 7 dhe 10 ton.


Për të lehtësuar objektivin e zgjerimit komuna do të organizoj takime me qytetarë ku do të

shpjegohej rëndësia e përmbushjes së objektivit, orarin e shërbimit dhe aspekte tjera

relevante.

Tabela Nr. 37: Kalkulimi për nevojat e sigurimit të kamionëve

2019 2020 2021 2022 2023

Mbeturina për grumbullim sipas zgjerimit 70.68 116.47 186.65 227.31 237.96

Kap

acit

eti I

kam

ion

it

Nu

mri

Kap

acit

eti g

rum

bu

llues

Javo

r (5

dit

e p

un

e)

Nu

mri

Kap

acit

eti g

rum

bu

llues

javo

r (5

dit

e p

un

e)

Nu

mri

Kap

acit

eti g

rum

bu

llues

javo

r (5

dit

e p

un

e)

Nu

mri

Kap

acit

eti g

rum

bu

llues

Javo

r (5

dit

e p

un

e)

Nu

mri

Kap

acit

eti g

rum

bu

llues

Javo

r (5

dit

e p

un

e)

Kapacitetet e nevojshme

grumbulluese

4.5 - - 1 22.5 1 22.5 1 22.5

7 2 70.0 2 70.0 2 70.0 3 105.0 2 70.0

10 - 1 50.0 2 100.0 2 100.0 3 150.0

Kapaciteti grumbullues ∑ 70.0 ∑ 120.0 ∑ 192.5 ∑ 227.5 ∑ 242.5

Kapacitetet ekzistuese

4.5 1 1

7 2 2 2 2 1

10 1 2 2

Kapacitetet e nevojshme për

investim

4.5 1 7 1 1

10 1 1 1

5.3.2. Sistemi i menaxhimit të mbeturinave

5.3.2.1. O3: Rishikimi i sistemit të menaxhimit të mbeturinave, numri dhe lloji i kontenjerëve që do të përdoret në çdo vendbanim.

Sistemi i menaxhimit të mbeturinave do të vazhdojë të funksionojë me kontejnerët 120 litra,

1.1 m³, dhe 7m³, dhe me qese te plastikës. Mirëpo, plani do të rishikojë sistemin me të cilin

vendbanimet do të shërbehen. Kjo nënkupton që vendbanimet/zonat do të shërbehen me një

lloj të kontejnerëve, me disa lloje të kontejnerëve, apo edhe me qese varësisht nga rrugët,

shpërndarja hapësinore dhe konfiguracioni i terrenit në të cilin gjenden vendbanimet.

Sistemi i menaxhimit të mbeturinave është i ndërlidhur ngushtë me deponinë në Velekincë.

Deponia do të shërbejë si pikë kyçe për të rishikuar sistemin e menaxhimit të mbeturinave në

Kamenicë, dhe do të ndikojë në optimizimin e shpenzimeve për shërbim.

Sistemi i menaxhimit të mbeturinave është i lidhur ngushtë me objektivin e tretë i cili i

përcakton fazat e rritjes së mbulimit me shërbim. Kështu që edhe sistemi i menaxhimit të

mbeturinave do të rishikohet në tri faza duke filluar nga viti 2019, 2020 dhe 2021.


Tabela Nr. 39: Identifikimi i nevojës për kontejner

Faza e parë e zgjerimit:

# Vendbanimi

Amvisëri të

shërbyera

Amvisëritë për t'u

përfshi në shërbim

2019

Kontejner

ekzistues

Kontejner të

nevojshëm

1 Berivojcë 125 207 102 230

2 Busovatë 21 112 17 116

3 Hajnoc 3 106 - 109

4 Kamenicë 1,181 369 668 882

5 Kopernicë 80 141 16 205

6 Novosellë 19 44 13 50

7 Rogaçicë 121 393 92 422

8 Ruboc 36 39 40 35

9 Shipashnicë e Epërme 147 121 11 257

1,733 1,533 959 2,307

Faza e dytë e zgjerimit:

# Vendbanimi

Amvisëri të

shërbyera

Amvisëritë për t'u përfshi

në shërbim 2020

Kontejner

ekzistues

Kontejner të

nevojshëm

1 Dajkoc 0 78 - 78

2 Grizimë 0 95 - 95

3 Hodonoc 63 368 51 380

4 Hogosht 25 309 9 325

5 Kolloleq 0 69 - 69

6 Koretin 303 366 278 391

7 Krilevë 10 98 - 108

8 Moçar 0 35 - 35

9 Muçivërc 45 233 29 249

10 Petroc 111 113 100 124

11 Shipashnicë e Poshtme 0 146 - 146

12 Topanicë 74 307 44 337

631 2,216 511 2,336

Faza e tretë e zgjerimit:

# Vendbanimi

Amvisëri të

shërbyera

Amvisëritë për t'u përfshi në

shërbim 2021

Kontejner

ekzistues

Kontejner

të

nevojshëm

1 Bllatë - 7 - 7

2 Boscë - 33 - 33

3 Bratilloc - 5 - 5

4 Dazhnicë - 15 - 15

5 Desivojcë - 36 - 36

6 Feriqevë - 12 - 12

7 Gmicë - 18 - 18


8 Gogolloc - 5 - 5

9 Gragjenik - 1 - 1

10 Gjyrishec - 9 - 9

11 Karaçevë e Epërme - 265 - 265

12 Karaçevë e Poshtme - 180 - 180

13 Kostadincë - 15 - 15

14 Kranidell - 27 - 27

15 Kremenatë I - 1 - 1

16 Lajçiqi - - - -

17 Leshtar - 31 - 31

18 Lisockë - 96 - 96

19 Marocë - 20 - 20

20 Meshinë - 10 - 10

21 Poliçkë - 11 - 11

22 Qarrakoc - 44 - 44

23 Rahovicë - 10 - 10

24 Sedllar - 7 - 7

25 Strelicë - 5 - 5

26 Strezoc - 10 - 10

27 Svircë - 59 - 59

28 Shahiq - 14 - 14

29 Tërstenë - 7 - 7

30 Tugjec - 18 - 18

31 Vaganesh - 24 - 24

32 Velegllavë e Epërme - 5 - 5

33 Vriqec - 17 - 17

34 Zajçec - - - -

35 Zhujë - 14 - 14

36 Kremenatë II - 11 - 11

37 Velegllavë e Poshtme - 8 - 8

- 1,049 - 1,049

Komuna e Kamenicës është përcaktuar për modelin e grumbullimit të mbeturinave për

amvisëritë në zonën peri urbane dhe rurale përmes kontejnerëve të plastikës 120 l.

Megjithatë në mungesë të mjeteve buxhetore kontejnerët duhet të sigurohen nga vetë

amvisëritë ndërsa operatori do të ofrojë shërbimin e grumbullimit.

5.3.3. Ndarja e mbeturinave

Ndarja e mbeturinave parashihet me strategjinë e mbeturinave dhe është në funksion të

drejtpërdrejtë të shkarkimit të deponive, zhvillimit të bizneseve të riciklimit e kështu me radhë.

Ndarja parashihet që të bëhet në tri nivele, d.m.th për institucionet publike, amvisëritë dhe

sheshet publike. Strategjia e implementimit për secilin nga këto nivele është dhënë më poshtë.

Infrastruktura në formë kontejnerësh do të ofrohet falas për qytetarët dhe institucionet qoftë

nga komuna, donatori apo operatori. Meqë për funksionimin e ndarjes nuk mjafton vetëm


infrastruktura plani parasheh angazhimin e një operatori publik apo privat i cili do të menaxhojë

me këto pika duke bërë grumbullimin e rregullt të riciklueshmeve sipas orarit të paracaktuar.

Ky aktivitet do të përcillet edhe me kampanjë vetëdijesimi qoftë përmes takimit me qytetarë

apo përmes shtypjes dhe shpërndarjes së fletushkave informative.

5.3.3.1. O4: Ndarja e mbeturinave në burim në shkollat publike dhe institucionet në nivel lokal dhe qendrorë në komunën e Kamenicës

Ndarja e mbeturinave në burim për institucionet publike është hapi i parë drejt ndarjes së

mbeturinave në burim për amvisëritë, dhe rrjedhimisht zvogëlimi i sasisë së mbeturinave që

shkon në deponi.

Ky proces shihet si parakusht për të filluar ndarjen në burim në amvisëri sepse mundëson që

fëmijët në shkollë të mësojnë për pikat pozitive të ndarjes së mbeturinave dhe si ti ndajnë ato.

Supozohet që këtë njohuri dhe mesazh fëmijët të përçojnë në familjet e tyre duke i inkurajuar

që të fillojnë me ndarjen e mbeturinave në burim. Procesi i ndarjes në burim në institucione

publike supozohet që do të inkurajoj punonjësit e sektorit publik në mënyrë që të bartin këtë

praktikë edhe në shtëpitë e tyre.

Ndarja në burim do të fillojë të aplikohet në shkolla dhe institucione publike sepse ndarja në

këto institucione është me e lehtë dhe më pak e komplikuar në krahasim me ndarjen në burim

në amvisëri. Në të njëjtën kohë ndarja dhe riciklimi i mbeturinave do të mundësojë arritjen e

caqeve të Strategjisë për Menaxhim të Mbeturinave 2018 – 2022 për të ulur sasinë e

mbeturinave që shkojnë në deponi.

Procesi i ndarjes së mbeturinave do të organizohet në tri faza. Ndarja e mbeturinave fillimisht

do të bëhet në tri fraksione: (1) Letër, plastikë; (2) Qelq, kënaçe; dhe (3) të tjera.

Faza e parë e ndarjes së mbeturinave në burim do të fillojë në vitin 2019 - 2020 me shkollat

dhe institucionet publike qe gjenden në Kamenicës.

Faza e dytë do të fillojë në vitin 2021 dhe do të përfshijë të gjitha objektet tjera publike

(Zjarrëfiksit; Gjykatat; Ambulantat; Stacioni Policor; etj.).

Faza e tretë do të fillojë në vitin 2022 dhe do të përfshijë të gjitha shkollat dhe institucionet

publike që gjenden në vendbanimet e tjera.

Në total janë 25 shkolla fillore dhe 9 ambulanca në komunën e Kamenicës që do të përfshihen

ne procesin e ndarjes së mbeturinave në burim.

Për ndarjen në burim nëpër institucione komuna do të zbatojë një hulumtim në terren në

mënyrë që identifikon në saktësi numrin e nevojshëm të kontejnerëve për institucion.

Hulumtimi nënkupton vizitë në çdo objekt për të kuptuar planimetrinë dhe madhësinë e

objekteve, dhe numrin e nxënësve dhe punonjësve. Ky hulumtim do t’i mundësojë komunës

që të identifikojë më saktësi numrin e kontejnerëve për ndarje si dhe llojin e tyre dhe në bazë

të këtij informacioni të organizohet procesi i prokurimit të kontejnerëve apo sigurimit të tyre në

forma tjera p.sh donacion.

Komuna do të organizoj takime dhe ligjërata me nxënësit e shkollave, mësimdhënësit, dhe

punonjësit e institucioneve publike për të shpjeguar procesin e ndarjes së mbeturinave dhe

përfitimet nga ky proces. Po ashtu komuna do të bëjë dhe printoj broshura të cilat shpjegojnë

procesin e ndarjes dhe kohën e grumbullimit të mbeturinave të ndara.


Në mënyrë që procesi i ndarjes të këtë sukses komuna do të kontraktojë një operatorë të

veçantë publik apo privat për të grumbulluar mbeturinat e ndara për institucionet publike i cili

do të grumbullojë edhe mbeturinat e ndara nga sheshet publike dhe pilot zonat.

5.3.3.2. O5: Ndarja e mbeturinave në burim në disa lagje apo vendbanime të komunës.

Në mënyrë që ndaja e mbeturinave në burim të këtë sukses duhet të fillohet nga ato zona të

qytetit apo vendbanimeve në të cilat niveli i inkasimit është i kënaqshëm. Supozohet që ato

zona të cilat paguajnë rregullisht tarifën e mbeturinave janë të gatshme edhe të bëjnë ndarjen

e tyre.

Harta Nr. 14: Zona e qytetit në të cilën do të fillojë ndarja në burim.

Hapësira e cila është përzgjedhur për të filluar me ndarjen e mbeturinave në burim gjendet në

pjesën jug-lindore te qytetit. Shfrytëzimi i tokës në këtë zonë është kryesisht shtëpi individuale

dhe shitore. Zona ka 4 ha dhe përafërsisht ka 50 – 60 njësi familjare – shtëpi individuale dhe

shitore. Ndarja e mbeturinave në burim do të përfshijë shtëpitë individuale sepse për inicim të

procesit të ndarjes së mbeturinave është më lehtë të fillohet me shtëpi individuale për shkak

të qasjes së lehtë në këtë zonë. Inicimi i ndarjes së mbeturinave në këtë zonë do të trajtohet

si pilot projekt nga i cili do të nxirren mësimet dhe mandej të kalohet gradualisht në pjesët më

të dendura të qytetit.

Amvisëritë në këtë zonë do të bëjnë ndarjen e mbeturinave në dy fraksione, në mbeturina të

riciklueshme dhe në ato të pa riciklueshme. Në fraksionin e mbeturinave te riciklueshme hyn:

letër, karton, plastikë, PET, tekstil dhe kënaçe. Ndërsa në ato të pariciklueshme hyn të gjitha

mbeturinat tjera komunale. Komuna do të ofrojë dy kontejnerë të plastikës për çdo amvisëri,

njëri do të shërbejë për mbeturina të riciklueshme dhe tjetri për ato të pa riciklueshme.

Procesi i ndarjes së mbeturinave në burim në amvisëri konsiderohet hapi i fundit dhe më

sfiduesi në rrjedhën e ndarjes së mbeturinave. Si i tillë ky proces do të zbatohet vetëm pasi


që ndarja në burim ka përfunduar apo të paktën ka filluar mirë në objektet publike dhe shkollat

e komunës së Kamenicës.

Komuna do të organizoj takime dhe ligjërata me banorët e lagjes, për të shpjeguar procesin e

ndarjes së mbeturinave dhe përfitimet nga ky proces. Po ashtu komuna do të bëjë dhe printoj

broshura dhe pllakate të cilat shpjegojnë procesin e ndarjes dhe kohën e grumbullimit të

mbeturinave të ndara.

Komuna do të kontraktojë një operatorë të veçantë publik apo privat për të grumbulluar

mbeturinat e ndara dhe ky operatorë rekomandohet që ti grumbullojë fraksionet e riciklueshme

nga institucionet dhe nga sheshet publike.

Për ndarje në burim në shtëpi individuale në vitin 2020 komuna e Kamenicës do të

buxhetojë për 120 kontejnerë të plastikës 120 lit.

5.3.3.3. O6: Ndarja e mbeturinave në sheshe publike – ishujt e gjelbër

Krahas ndarjes së mbeturinave në burim, komuna e Kamenicës do të instalojë edhe pika të

grumbullimit për mbeturinave të ndara apo të riciklueshme, apo ishuj të gjelbër. Duke instaluar

ishujt e gjelbër komuna synon që të ulë sasinë e mbeturinave që shkojnë në deponi, të mbrojë

ambientin dhe në të njëjtën kohë të krijojë mundësi për bizneset lokale që të merren me

mbeturinat e ricikluara.

Në këto pika qytetarët do të mund të hedhin mbeturinat e ndara në këto fraksione: letër,

plastikë, qelq, biodegraduese, tekstil dhe bateri nga pajisjet elektronike dhe elektrike.

Qytetarët mund të hedhin mbeturinat e ndara në ishujt e gjelbër pa u aplikuar ndonjë tarifë.

Figura Nr. 4: Përmbajtja dhe dizajni i ishujve të gjelbër

Ishujt e gjelbër do të instalohen në dy lokacione, konkretisht një në parkun e qytetit dhe tjetrin

në Koretin. Lokacionet në të cilat do të instalohen ishujt e gjelbër janë kryesisht hapësirat më

të frekuentuara të qytetit dhe udhëkryqet e rrugëve. Është detyrë e Drejtorisë së Shërbimeve

Publike, Ambientit dhe Inspektoratit që në bashkëpunim me Drejtorinë për Urbanizëm dhe

Planifikim Hapësinor të përcaktojë lokacionet në të cilat do të instalohen ishujt e gjelbër.

Lokacionet e përzgjedhura duhet të jenë në pronë publike, duhet të kenë qasje të

përshtatshme për kamion për zbrazjen e kontejnerëve, qasje të përshtatshme për këmbësorë

të cilët i hedhin mbeturinat, dhe përfundimisht nuk duhet të ndërtohen brenda parkingjeve ku

qasja e kamionëve për zbrazje është e pamundur.


Për këtë objektiv, komuna në vitin 2020 do të buxhetojë mjete për blerjen e 8 kontejnerëve të

plastikës 1.1 m³, dhe rregullimin e hapësirave për vendosjen e ishujve të gjelbër.

5.3.3.4. O7: Përcaktimi i lokacionit për pranimin e mbeturinave të vëllimshme dhe kohës për mbledhjen e mbeturinave të vëllimshme.

Komuna e Kamenicës gjatë vitit 2020 do të përcaktojë lokacionin ku do të bëhet grumbullimi i

mbeturinave të vëllimshme. Qytetarët e komunës së Kamenicës do të mund të deponojnë

mbeturinat e vëllimshme në këtë qendër pa pagesë.

Lloji i mbeturinave të vëllimshme të cilat do të mund të deponohen në këtë qendër janë: pajisjet

e mëdha shtëpiake (frigorifer, rrobalarës, stufat elektrike etj.), pajisjet e vogla shtëpiake

(televizorë, kompjuterë, thithëse të pluhurit, tosterët, pajisje për pastrim të tepihëve, pajisje

për qepje, etj.), letër, plastikë, qelq, mbeturina biodegraduese, tekstil, bateri të automjeteve,

dhe bateri nga pajisjet elektronike dhe elektrike.

Për më tepër, operatori që është kontraktuar për grumbullimin dhe transportimin e

mbeturinave do të bëjë mbledhjen e mbeturinave të vëllimshme çdo dy muaj nga amvisëritë,

bizneset dhe institucionet. Ky shërbim do të kryhet pa pagesë nga operatori që e bënë

grumbullimin dhe transportimin e mbeturinave në komunë.

5.3.4. Kompostimi

5.3.4.1. O8: Krijimi i sistemit lokal të kompostimit

Një ndër synimet e komunës së Kamenicës është që të ulë sasinë e mbeturinave

biodegraduese/organike që shkojnë në deponi. Komuna do të instalojë sistem lokal të

kompostimit nëpërmes së cilit do të inkurajojë qytetarët e saj të ndajnë dhe kompostojnë

mbeturinat biodegraduese/organike.

Kompostimi është trajtim i mbeturinave të biodegradueshme nën veprimin e

mikroorganizmave në prezencën e oksigjenit i cili kryhet me qëllim të prodhimit të kompostit –

plehut nën kushte të kontrolluara. Mbeturinat e biodegradueshme janë mbeturinat nga

kopshtet, parqet, ushqimet nga mbeturinat e kuzhinës nga familjet, restorantet, shitoret me

pakice dhe nga impiantet për përpunim të ushqimit. Siç u tha më lartë kompostimi e ul sasisë

e mbeturinave që shkojnë në deponi sepse me anë të këtij procesi në mund të kompostojmë

mbeturinat organike, mbeturinat e gjelbra të kopshtit dhe mbeturinat nga letra te cilat përbejnë

afër 60% të mbeturinave.

Për këtë arsye komuna do të ofrojë kontejnerë të veçantë pa pagesë për kompostim për ato

amvisëri të cilat shprehin gatishmërinë që të fillojnë me kompostim. Qytetarët të cilët janë të

rregullt në pagesën e tarifës për mbeturina komuna e Kamenicës do t’ju ndajë kontejnerë si

shpërblim për konsumatorë. Rëndësi të veçantë do t’i kushtohet zonës (nga objektivi 5) në të

cilën do të fillohet me ndarje në burim dhe fshatrave që merrem më shumë me prodhime

bujqësore.

Për më shumë komuna do të shtojë përpjekjet e saja që të fut në sistem lokal të kompostimit

edhe restorantet dhe impiantet për përpunim të ushqimit. Për këtë arsye komuna do të ofrojë

kontejnerë për kompostim edhe për këto biznese.

Kompostimi është sfidë e veçantë duke marrë parasysh problemet me të cilat përballemi dhe

shkallën e zhvillimit ekonomik. Sistemi i centralizuar i kompostimit nuk do të ishte zgjidhje për

shkak të shpenzimeve të mëdha financiare që do të nevojiteshin për t’i krijuar këto qendra.


Për këtë arsye komuna do të iniciojë krijimin e një sistemi lokal, i cili, varësisht nga

përformanca do të mund të ngritët në nivel më të lartë.

Për shpërndarjen e komposterëve është përzgjedhur gjithashtu fshati Koretin.

Figura Nr. 5: Ena kompostuese

Për këtë objektiv, komuna në vitin 2020 do të buxhetojë

mjete për blerjen e 60 komposterëve, në vitin 2021 për 60

tjerë, dhe në vitin 2022 edhe për 60 komposterë.

5.3.5. Mbeturinat shtazore

5.3.5.1. O9: Grumbullim dhe transportim i vecantë i mbeturinave shtazore.

5.3.5.2. O9: Grumbullim dhe transportim i veçantë i mbeturinave shtazore.

Mbeturinat shtazore janë mbeturinat e mishit, eshtrave dhe lëkurës që krijohen nga thertoret,

mishtoret dhe impiantet për përpunim të mishit. Mbeturinat shtazore janë pjesë e mbeturinave

të veçanta për të cilat është përgjegjëse komuna. Praktika e deritashme e grumbullimit të

përzier të mbeturinave komunale së bashku me ato shtazore nuk është e qëndrueshme. Kjo

për shkak të ndikimit negativ në mjedis pasi që këto mbeturina të janë të përziera, dhe për

shkak të implikimeve financiare gjatë deponimit të tyre në deponinë regjionale apo transfer

stacion.

Meqenëse, në Kosovë nuk ekziston impiant i veçantë për trajtimin e mbeturinave shtazore,

dhe derisa një zgjidhje e tillë të ofrohet nga niveli qendror komuna e Novobërdës është zotuar

të përmirësojë sistemin e grumbullimit të mbeturinave shtazore.

Komuna do të angazhojë operatorë të veçantë apo do të mundësojë makineri të veçantë për

grumbullimin dhe transportimin e mbeturinave shtazore. Në të njëjtën kohë komuna do të

ndërmerr masa për tu siguruar që bizneset dhe prodhuesit do të sigurojë kontejnerë të veçantë

në të cilat do të deponohen mbeturinat shtazore. Kontejnerët e veçantë për mbeturina

shtazore duhet të jenë rezistent ndaj korrozionit dhe të pa-përshkueshëm nga mbeturinat e

lëngëta që lirohen nga këto mbeturina, në të njëjtën kohë kontejnerët duhet të jenë të pajisur

më kapak mbyllës hermetik për mos kundërmim.

Komuna do të vërtetojë që këto biznese kanë kontrata me operatorë të veçantë të cilët do të

bëjnë grumbullimin e mbeturinave shtazore. Komuna përmes inspektimeve të vazhdueshme

në terren do të vërtetoj se grumbullimi i ndarë dhe i sigurt i mbeturinave shtazore po zbatohet

nga bizneset dhe prodhuesit.

Figura Nr. 6: Kontejnerët për mbeturina shtazore


Për këtë objektiv, komuna nëpërmes rregullores komunale për menaxhim të mbeturinave

do të kërkoj nga mishtorët, thertoret, dhe fermat që në afat deri në fund të vitit 2019 të

pajisen me kontejnerë të veçantë për mbeturina shtazore. Zbatimi i kësaj dispozite të

rregullores do të bëhet nëpërmes inspektorëve mjedisor të komunës së Kamenicës.

Inspektorët e mjedisit do të kenë përkrahjen e zyrë së kryetarit në mënyrë që të kenë sukses

në zbatimin e saj.

5.3.6. Mbeturinat medicinale

5.3.6.1. O10: Ndarja e mbeturinave medicinale nga mbeturinat komunale

Edhe pse mbeturinat medicinale janë përgjegjësi e nivelit qendror, në Kamenicë një pjesë e

madhe e tyre përfundon në kontejnerët e përbashkët, të dezinfektuara dhe të pa dezinfektuara

ndërsa një pjesë e tyre grumbullohen në oborrin e QKMF derisa të bëhet një zgjidhje nga

niveli qendrorë. Këto mbeturina krijojnë probleme sepse i kontaminojnë mbeturinat në

kontejnerë komunal, mund të shkaktojnë epidemi për sektorin joformal që grumbullon

mbeturina nga kontejnerët, dhe në fund krijon probleme serioze për transportim dhe

deponimin e tyre.

Komuna, respektivisht drejtoria për shëndetësi, në bashkëpunim me QKMF-në do të vendos

kontejnerë të veçantë në të cilat do të hedhen mbeturinat medicinale. QKMF do të instaloj

kontejnerë për dy fraksione te mbeturinave, njëri do të shërbejë për të hedhur mbeturina të

dezinfektuara dhe tjetri për të hedhur mbeturina të pa dezinfektuara. Parimisht, mbeturinat

medicinale do të duhej të asgjësoheshin apo të dezinfektoheshin, mirëpo, kjo nuk ndodh

rregullisht, kështu që komuna i vuan pasojat. Për këtë arsye, komuna duhet që nëpërmes

inspektorëve të saj të rregulloj këtë çështje shumë të ndjeshme.

Komuna përmes inspektimeve të vazhdueshme në terren do të vërtetoj se grumbullimi i ndarë

dhe i sigurt i mbeturinave medicinale po zbatohet nga institucionet shëndetësore.

5.3.7. Mbeturinat nga ndërtimi

5.3.7.1. O11: Identifikimi i lokacionit për ndërtimin e qendrës grumbulluese për mbeturinat nga ndërtimi.

Mbeturinat ndërtimore janë lënda apo objekti i destinuar për braktisje të cilat krijohen gjatë

ndërtimit, rindërtimit, renovimit, apo shkatërrimit të objekteve ndërtimore. Mbeturinat nga


ndërtimi dhe shkatërrimi i objekteve ndërtimore përfshijnë materialet si: gurë natyror, gurë të

latuar, blloka, beton, drurë, plastik, qelq, mbeturinat e metalit etj.

Bartja e mbeturinave nga ndërtimi bëhet nga persona të licencuar dhe nga prodhuesi i

mbeturinave. Në mënyrë që mbeturinat nga ndërtimi të trajtohen në mënyrë të qëndrueshme

rekomandohet që komuna të angazhojë persona të licencuar që do të bëjnë bartjen e

mbeturinave nga prodhuesit e mbeturinave.

Ky veprim është i domosdoshëm dukë marrë parasysh se qytetarët po i hedhin mbeturinat në

hapësira publike duke shkaktuar probleme mjedisore. Për më shumë komuna do t’i ofrojë

kontratë bashkëpunimi operatorit të licencuar për bartjen e mbeturinave nga ndërtimi për të

trajtuar këto mbeturina. Ky veprim konsiderohet si incentivë për operatorët e licencuar për të

trajtuar këto mbeturina më makineritë e tyre.

Është përcaktuar lokacioni dhe kanë filluar punimet për ndërtimin e qendrës grumbulluese për

mbeturinat nga ndërtimi në Berivojcë. Hedhja e mbeturinave të ngurta do të jetë pa pagesë

në vitin 2020 dhe do të vendosen shenjat sinjalizuese. Kjo qendër mund t’i jepet në shfrytëzim

operatorit të licencuar privat ose me PPP, i cili do të grumbulloj mbeturinat dhe do të bëjë

trajtimin e tyre në këtë qendër.

Në mënyrë që kjo qendër të menaxhohen në mënyrë të qëndrueshme komuna të angazhojë

një operatorë të veçantë publik apo privat që do të bëjnë pranimin e mbeturinave nga bizneset

dhe qytetarët.

Hartat Nr. 15 dhe 16: Lokacioni i përkohshëm për deponimin e mbeturinave ndërtimore –

lokacioni brenda komunës

5.3.8. Reformat administrative

5.3.8.1. O12 Miratimi i rregullures per menaxhim të mbeturinave

Komuna, respektivisht drejtoria për shërbime publike është në proces të hartimit të rregullores.

Hartimi dhe miratimi i rregullores pritet të përfundoj pas miratimit të planit komunal të MM.

5.3.8.2. O13 Emërimi i zyrtarit për menaxhimin e mbeturinave

Komuna do të emëroj zyrtarin për menaxhim të mbeturinave brenda Drejtorisë së Shërbimeve

Publike, Ambientit dhe Inspektoratit. Zyrtari do të këtë përgjegjësinë për aktivitetet e


menaxhimit të mbeturinave. Zyrtari do të jetë pika fokale për zbatimin e PKMM-së, dhe do të

këtë të hartuara detyrat dhe përgjegjësitë për vendin e punës.

5.3.8.3. O14: Organizimi i procesit të përcaktimit të tarifave të shërbimit të grumbullimit të mbeturinave komunalen

Komuna në pajtueshmëri me dispozitat ligjore do të organizoj procesin e përcaktimit të tarifave

të shërbimit të grumbullimit të mbeturinave komunale në bazë të metodologjisë dhe principeve

të qëndrueshme tarifore.

5.3.9. Vetëdijësimi

5.3.9.1. O15: Krijimi i kampanjës për vetëdijësim dhe informim rreth efekteve pozitive dhe negative të mbeturinave, rreth orarit dhe rregullave të grumbullimit dhe hedhjes së mbeturinave.

Kampanja e informimit dhe vetëdijesimit është e lidhur ngushtë me objektivat e mësipërme.

Komuna do të përdorë kampanjën si mjet për të informuar qytetarët për reformat në fushën e

menaxhimit të mbeturinave dhe për vetëdijesim.

Kampanja do të fokusohet në fushat në vijim:

Diskutimi publik për plan dhe rregullore për menaxhim të mbeturinave – komuna do të

organizojë një takim publik me qytetarë ku do të prezantojë përmbajtjen e planit dhe

rregullores për menaxhim të mbeturinave. Me theks të veçantë do të trajtohet çështja e

tarifës për mbeturina dhe gjobave mandatore.

Zgjerimi i shërbimeve – komuna do të organizojë takime me banorët e vendbanimeve të

cilat do të hyjnë në shërbim. Çdo zgjerim i shërbimit për çdo vendbanim do t’i paraprijë të

paktën një takim publik me banorë. Në të njëjtën kohë, komuna do të organizojë ligjërata

për shkollat e fillore dhe të mesme për të ngritur vetëdijen e nxënësve rreth procesi të

menaxhimit të mbeturinave, dhe efektet pozitive dhe negative të mbeturinave.

Ndarja në burim në shkolla dhe institucione – komuna do të organizojë takime dhe ligjërata

me nxënësit e shkollave, mësimdhënësit, dhe punonjësit e institucioneve publike për të

shpjeguar procesin e ndarjes së mbeturinave dhe përfitimet nga ky proces. Komuna do të

shtyp broshura ku do të shpjegohet në mënyrë të qartë procesi i ndarjes së mbeturinave.

Ndarja në burim në amvisëri – komuna do të organizojë takime lagje për lagje duke ju

shpjeguar procesin e ndarjes së mbeturinave në burim dhe përfitimet nga ky proces.

Komuna do të shtyp broshure të cilat do të shpjegojnë qartë këtë proces si dhe kohën e

operatorëve për mbledhjen e këtyre mbeturinave.

Ishujt e gjelbër, lokacioni për pranimin e mbeturinave të vëllimshme koha për mbledhjen e

mbeturinave të vëllimshme – komuna do të informojë qytetarët për ishujt e gjelbër,

lokacionin për mbeturinat e vëllimshme dhe kohën për mbledhjen e këtyre mbeturinave

përmes broshurave dhe takimeve me qytetarë.

Komuna do të organizojë të paktën 4 diskutime në vit rreth MM në TV-të lokale.


6.0. Plani financiar

6.1.1. Projeksionet e kostove kapitale

Kostot investive përfshijnë kostot kapitale për:

sigurimin e kamionëve për grumbullimin dhe bartjen e mbeturinave,

sigurimin e kontejnerëve publik dhe individual për grumbullimin e mbeturinave,

sigurimin e kontejnerëve dhe infrastrukturës përcjellëse për ndarje dhe riciklim

sigurimin e enëve kompostuese, dhe

investimet në deponinë e materialit inert

6.1.1.1. Kostot investive për kamionë

“Eco-Higjiena” Sh.p.k. posedon një park të konsiderueshëm me kamionë por një pjesë e tyre

(6 nga 15) është më e vjetër se 10 vite dhe duhen të zëvendësohen. Plani investiv është

bazuar në nevojat e përllogaritura në planin operativ për kamionë shtesë. Këta kamionë do të

jenë me kapacitet prej 4 tonëve dhe të përdorur 3-5 vite (për shkak të kostos) por në gjendje

të rregullt teknike.

6.1.1.2. Kostot investive për kontejnerë

“Eco-Higjiena” Sh.p.k. posedon një kontingjent të kontejnerëve 1.1 m3 por që të gjithë e kanë

tejkaluar jetën e tyre ekonomike gjë që kërkon zëvendësimin e tyre me kontejnerë të ri. Po

ashtu zgjerimi i shërbimeve nënkupton sigurimin e kontejnerëve të plastikës 120 litra dhe sasia

e tyre është bazuar në planin e zgjerimit sipas fazave.

6.1.1.3. Kostot investive për riciklim dhe ndarje

Në këto kosto përfshihen kostot e investimit në projektin e ishujve të gjelbër, koston e sigurimit

të kontejnerëve plastik me ngjyrë 120 lit për ndarjen e mbeturinave në burim sipas llojit, si dhe

ndërtimin e deponisë komunale për mbeturina inerte dhe të vëllimshme

Në tabelën në vijim janë ofruar të dhëna të detajuara mbi investimet kapitale përgjatë

periudhës 2017-2021.

Tabela Nr 44: Lista dhe përshkrimi i projekteve kapitale

Investimet në vitin 2019

Tipi i investimit Sasia Kostoja

njësi

Kostoja

totale Arsyetim shtesë

Ndërlidhja e

investimit

me objektivat

Investimet në

infrastrukturë për

qendrën grumbulluese

për mbeturinat nga

ndërtimi dhe

mbeturina të

vëllimshme.

1 10,000 € 10,000 € Menaxhimi i

mbeturinave inerte

nga demolimet,

eskavimi i dheut dhe

materialit ndërtimor

janë përgjegjësi e

komunës e cila duhet

të sigurojë lokacionin

dhe të ndërtojë

O11: Identifikimi

i lokacionit për

ndërtimin e

qendrës

grumbulluese

për mbeturinat

nga ndërtimi,

dhe O11:

Identifikimi i


infrastrukturën

përcjellëse.

lokacionit për

ndërtimin e

qendrës

grumbulluese

për mbeturinat

nga ndërtimi.

Sigurimi i kontejnerit

dhe pajisjeve

përcjellëse për

menaxhimin e

mbeturinave të

vëllimshme

- - 10,000 € Menaxhimi i

mbeturinave të

vëllimshme janë

përgjegjësi e komunës

e cila duhet të

sigurojë lokacionin

dhe të sigurojë

infrastrukturën

përcjellëse.

Totali 2019 110,000 €



njësi

Kostoja


Ndërlidhja e

investimit

me objektivat

Kamion kompaktues

me kapacitet ngarkues

10 ton për

grumbullimin dhe

bartjen e mbeturinave

1 20,000 €

20,000 €

“Eco-Higjiena” Sh.p.k.,

Nj.P Kamenicë operon

me 2 kamionë të cilët

janë të

pamjaftueshëm për

mbulimin me shërbim

të komunës dhe për

më tepër janë në

gjendje të keqe.

Përmes sigurimit të

këtij kamioni “Eco-

Higjiena” Sh.p.k., Nj.P

Kamenicë do të

siguroj kapacitetin e

kërkuar operativ, ngrit

cilësinë e shërbimeve

dhe do reduktoj

kostot e operimit dhe

mirëmbajtjes

O2: Rritja

graduale e

mbulueshmërisë

me shërbime për

të gjitha

amvisëritë,

institucionet dhe

bizneset në

komunën e

Kamenicës.

Kontejnerë të plastikës

120 lit – kontejnerët

me ngjyrë

120 20 € 2,400 € Këta kontejnerë me

ngjyrë do të përdoren

në pilot zona për

ndarjen e

mbeturinave

O5: Ndarja e

mbeturinave në

burim në disa

lagje apo

vendbanime të

komunës.

Rregullimi i hapësirës –

bazamentit dhe

rrethojave për

2 1,000 € 2,000 € Ndarja e mbeturinave

në burim është një

praktikë e mirë e cila

O6: Ndarja e

mbeturinave në


vendosjen e ishujve të

gjelbër

mundëson ndarjen

dhe klasifikimin e

mbeturinave në burim

ku operatori mund të

grumbulloj

mbeturinat e caktuara

të cilat do ti procesoj

si dhe sasia e

zvogëluar e

mbeturinave që do të

depozitohet në

deponi do të ulë

kostot e deponimit si

dhe do të ulë efektin

mjedisor nga

mbingarkimi me

mbeturina të

deponive

sheshe publike –

ishujt e gjelbër

Kontejnerë të plastikës

1.1 m³ - kontejnerë me

ngjyrë të cilët do të

vendosën në ishujt e

gjelbër

8 270 € 2,160 €

Kontejnerë për

kompostim

60 85 € 5,100 € Këto enë

kompostuese do të

sigurohen nga

komuna apo ndonjë

donator për

amvisëritë e

interesuara në zonat

rurale.

O7: Krijimi i

sistemit lokal të

kompostimit

Totali Kosto Investive në 2020 31,660 €



njësi

Kostoja


Ndërlidhja e

investimit

me objektivat

Kamion kompaktues


4.5 ton për

grumbullimin dhe


1 13,500 €

13,500 €

“Eco-Higjiena” Sh.p.k.,


aktualisht me 2

kamionë të cilët janë

të pamjaftueshëm për




gjendje të keqe.




Kamenicë do të


O2: Rritja

graduale e

mbulueshmërisë

me shërbime për

të gjitha

amvisëritë,

institucionet dhe

bizneset në

komunën e

Kamenicës.

Kamion kompaktues


10 ton për

grumbullimin dhe


1 20,000 €

20,000 €


kërkuar operativ,

ngris cilësinë e

shërbimeve dhe do

reduktoj kostot e

operimit dhe

mirëmbajtjes

Kontenjera për

kompostim

60 85 € 5,100 € Këto enë

kompostuese do të

sigurohen nga

komuna apo ndonjë

donator për

amvisëritë e


rurale.

O7: Krijimi i

sistemit lokal të

kompostimit




njësi

Kostoja


Ndërlidhja e

investimit

me objektivat

Kamion kompaktues


7 ton për grumbullimin

dhe bartjen e

mbeturinave

1 15,000 € 15,000 € “Eco-Higjiena” Sh.p.k.,


aktualisht me 2






gjendje të keqe.




Kamenicë do të


kërkuar operativ,

ngris cilësinë e

shërbimeve dhe do

reduktoj kostot e

operimit dhe

mirëmbajtjes

O2: Rritja

graduale e

mbulueshmërisë

me shërbime për

të gjitha

amvisëritë,

institucionet dhe

bizneset në

komunën e

Kamenicës.


Kontenjera për

kompostim

60 85 € 5,100 € Këto enë

kompostuese do të

sigurohen nga

komuna apo ndonjë

donator për

amvisëritë e


rurale.

O7: Krijimi i

sistemit lokal të

kompostimit




njësi

Kostoja


Ndërlidhja e

investimit

me objektivat

Kamion kompaktues


7 ton për grumbullimin

dhe bartjen e

mbeturinave

1 15,000 € 15,000 € “Eco-Higjiena” Sh.p.k.,


aktualisht me 2






gjendje të keqe.




Kamenicë do të


kërkuar operativ,

ngris cilësinë e

shërbimeve dhe do

reduktoj kostot e

operimit dhe

mirëmbajtjes

O2: Rritja

graduale e

mbulueshmërisë

me shërbime për

të gjitha

amvisëritë,

institucionet dhe

bizneset në

komunën e

Kamenicës.

Kamion kompaktues


10 ton për

grumbullimin dhe


1 20,000 € 20,000 €



7.0. Plani i veprimit

Qëllimi Objektivi Veprimet Përgjegjësi Afati kohor Implikimet

buxhetore Indikatori

Shkalla e

mbulueshmërisë me

shërbime

O1: Riorganizimi i zonave për shërbime të grumbullimit të mbeturinave

O1.V1: Hartimi i planit operativ për zonën 1 – qytetin e Kamenicës

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Shtator 2019 - -

O1.V2: Hartimi i planit operativ për zonat 2,3,4 dhe 5 – për tërë komunën e Kamenicës

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Shtator 2019 - -

O2: Rritja graduale e mbulueshmërisë me shërbime për të gjitha amvisëritë, institucionet dhe bizneset në komunën e Kamenicës.

O2.V1: Takim publik me

qytetarët e

vendbanimeve në të cilat

do të zgjerohet shërbimi

në fazën e parë 2019:

Berivojcë, Busovatë dhe

Hajnoc.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Mars 2019 150 € Një takim për fshat


qytetarët e




Kamenicë, Kopernicë dhe

Novosellë.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Maj 2019 150 € Një takim për fshat


qytetarët e




DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Gusht 2019 150 € Një takim për fshat


Rogaçicë, Ruboc, dhe

Shipashnicë e Epërme.

O2.V4: Prokurimi i një

kamioni 10 ton më 2020

DSHPAI - KK

Kamenicë

Korrik 2020 20,000 € Kamioni është

prokuruar


qytetarët e



në fazën e dytë 2020:

Dajkoc, Grizimë, dhe

Hodonoc.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Shkurt 2020

150 € Një takim për një

fshat


qytetarët në të cilat do të

zgjerohet shërbimi në

fazën e dytë 2020:

Hogosht, Kolloleq dhe

Koretin.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Maj 2020 150 € Një takim për fshat





Krilevë, Moçar dhe

Muçivërc.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Gusht 2020 150 € Një takim për fshat

O2.8: Takim publik me



fazën e dytë 2020: Petroc,

Shipashnicë e Poshtme

dhe Topanicë.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Tetor 2020 150 € Një takim për fshat


kamioni 4.5 ton më 2021

DSHPAI - KK

Kamenicë

Korrik 2021 13,500 € Kamioni është

prokuruar




DSHPAI - KK

Kamenicë

Shtator 2021 20,000 € Kamioni është

prokuruar




fazën e tretë 2021: Bllatë,

Boscë, Bratilloc, Dazhnicë,

Desivojcë, Feriqevë,

Gmicë, Gogolloc,

Gragjenik dhe Gjyrishec.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Shkurt – Mars

2021

500 € Një takim për fshat





Karaçevë e Epërme,

Karaçevë e Poshtme,

Kostadincë, Kranidell.

Kremenatë I, Lajçiq

Leshtar, Lisockë, Marocë

dhe Meshinë

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Prill - Maj 2021 500 € Një takim për fshat





Poliçkë, Qarrakoc,

Rahovicë, Sedllar,

Strelicë, Strezoc, Svircë,

Shahiq dhe Tërstenë.

DSHPAI - KK

Kamenicë

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.

Gusht –Shtator

2017




DSHPAI - KK

Kamenicë

Tetor-Nëntor

2021





Tugjec, Vaganesh,

Velegllavë e Epërme,

Vriqec, Zajçec, Zhujë,

Kremenatë II, Velegllavë e

Poshtme.

“Eco-Higjiena”

Sh.p.k.



DSHPAI - KK

Kamenicë


prokuruar



DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2023 15,000 € Kamioni është

prokuruar



DSHPAI - KK

Kamenicë


prokuruar

Ndarja e mbeturinave O4: Ndarja e mbeturinave në burim në shkollat publike dhe institucionet në nivel lokal dhe qendrorë në komunën e Kamenicës.

O4.V1: Hulumtimi në

terren për të identifikuar

në saktësi numrin e

nevojshëm të

kontejnerëve për çdo

institucion në nivel lokal

dhe qendrorë në

komunën e Kamenicës.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Shkurt 2020 1,500 € Raporti me numër të

nxënësve,

punonjësve, numrin

e nevojshëm të

kontejnerëve dhe

implikimet

buxhetore.

O4.V2: Kontraktimi i një

kompanie private apo

publike e cila do të bëjë

grumbulimin e

mbeturinave të ndara6

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2020 - Kontrata me

kompaninë është

nënshkruar

O4.V3: Organizimi i

takimeve dhe ligjëratave

me nxënësit e shkollave,

mësimdhënësit, dhe

DSHPAI - KK

Kamenicë

Prill 2020 - -

6Kompania private apo publike e kontraktuar do te menaxhoje me te gjitha pikat ku behet ndarja e mbeturinave ne burim


punonjësit e

institucioneve publike

për të shpjeguar procesin

e ndarjes së mbeturinave

dhe përfitimet nga ky

proces për fazën e parë

2020

O4.V4: Prokurimi i

kontejnerëve të

nevojshëm për fillim të

ndarjes së mbeturinave

për fazën e parë 2020

DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2020 - Kontejnerët e

nevojshëm për fillim

të ndarjes së

mbeturinave në

burim për fazën e

parë janë siguruar

O4.V5: Zbatimi i fazës së

parë të ndarjes së

mbeturinave 2020 për

shkollat publike dhe

institucionet në nivel

lokal dhe qendrorë në


DSHPAI - KK

Kamenicë

Qershor -Dhjetor

2020

- Shkollat dhe

institucionet publike

qe gjenden në

qytetin e Kamenicës

kanë filluar të

ndajnë mbeturinat

në burim

O4.V6: Organizimi i


me punonjësit e

institucioneve publike

për të shpjeguar procesin

e ndarjes së mbeturinave


proces për fazën e dytë

2021.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2021 - -

O4.V7: Prokurimi i

kontejnerëve të

DSHPAI - KK

Kamenicë






për fazën e dytë 2021

të ndarjes së

mbeturinave në

burim për fazën e

dytë janë siguruar

O4.V8: Zbatimi i fazës së

dytë të ndarjes së






DSHPAI - KK

Kamenicë

Qershor -Dhjetor

2021

- Objektet tjera

publike si

Zjarrfikësit; Gjykatat;

Ambulantat; Stacioni

Policor; etj. kanë

filluar të ndajnë

mbeturinat në burim

O4.V9: Organizimi i


me nxënësit dhe

mësimdhënësit e

shkollave, publike për të

shpjeguar procesin e



proces për fazën e tretë

2022.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2022 - -

O4.V10: Prokurimi i

kontejnerëve të



për fazën e tretë 2022

DSHPAI - KK

Kamenicë



të ndarjes së

mbeturinave në

burim për fazën e

tretë janë siguruar

O4.V11: Zbatimi i fazës

së tretë të ndarjes së



Qershor -Dhjetor

2022

Shkollat dhe

institucionet publike

qe gjenden në

qytetin e Kamenicës





kanë filluar të

ndajnë mbeturinat

në burim

O5: Ndarja e mbeturinave në burim në disa lagje apo vendbanime të komunës.

O5.V1: Prokurimi i 120

kontejnerëve 120 lit të



në burim

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2020 2,400 € Kontejnerët janë

siguruar


kompanie

private/publike e cila do

të bëjë grumbullimin e

mbeturinave të ndara

DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2020 - Kontrata me

kompaninë është

nënshkruar

O5.V3: Organizimi i

takimit me qytetarë për

të shpjeguar procesin e



proces.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Qershor 2020 - Një takim me

qytetarë

O5.V4: Printimi i

broshurave dhe

pllakateve të cilat

shpjegojnë procesin e

ndarjes dhe kohën e

grumbullimit të

mbeturinave të ndara.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Gusht 2020 200 € 100 broshura janë

shpërndarë te

amvisëritë

O5.V5: Grumbullimi i

mbeturinave të ndara në

lagje

DSHPAI - KK

Kamenicë

Shtator 2020 - -


O6: Ndarja e mbeturinave në sheshe publike – ishujt e gjelbër.

O6.V1: Identifikimi i

lokacioneve për


gjelbër

Drejtoria e

Urbanizmit

DSHPAI - KK

Kamenicë

Tetor 2018 - 2 lokacione në qytet

për ishujt të gjelbër

janë identifikuar


kompanie private apo

publike e cila do të bëjë

grumbullimin e

mbeturinave të ndara7

DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2020 Kontrata me

kompaninë është

nënshkruar

O6.V3: Prokurimi i

kontejnerëve të plastikës

1.1 m³ në ishujt e gjelbër

DSHPAI - KK

Kamenicë

Qershor 2020 2,160 € 8 kontejner me

ngjyre 1.1m3 për

ishujt e gjelbër janë

prokuruar

O6.V4: Rregullimi i 2

lokacioneve për


gjelbër

DSHPAI - KK

Kamenicë

Qershor 2020 1,680 € 2 lokacione në qytet

janë rregulluar sipas

një dizajni të hartuar

nga kompania e

kontraktuar

O6. V5: Futja ne funksion

te ishujve të gjelbër

DSHPAI - KK

Kamenicë

Shtator 2020

O7:Përcaktimi i

lokacionit për pranimin e

mbeturinave të

vëllimshme dhe kohës

për mbledhjen e

mbeturinave të

vëllimshme

O7.V1: Përcaktimi i

lokacionit për pranimin e

mbeturinave të

vëllimshme

DSHP – KK

Kamenicë

Tetor 2018 - Lokacioni është

përcaktuar

O7.V2: Sigurimi I

kontejnerit dhe pajisjeve

përcjellëse për

menaxhimin e

mbeturinave të

vëllimshme

DSHP – KK

Kamenicë

Korrik 2019 10,000 € Kontejneri dhe

pajisjet përcjellëse

janë siguruar

7Kompania private apo publike e kontraktuar do te menaxhoje me te gjitha pikat ku behet ndarja e mbeturinave ne burim


Kompostimi O8: Krijimi i sistemit lokal të kompostimit

O8.V1: Kampanja

informuese për fillim të

procesit të kompostimit

në komunën e

Kamenicës

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2020 1,000 € Broshura dhe

pllakate të shtypura;

informata në media

të shkruara dhe

elektronike për fillim

të procesit për

kompostim



për kompostim

DSHPAI - KK

Kamenicë

Prill 2020 5,100 € 60 komposter janë

siguruar



për kompostim

DSHPAI - KK

Kamenicë


siguruar



për kompostim

DSHPAI - KK

Kamenicë


siguruar

Mbeturinat shtazore O9: Grumbullim dhe transportim i vecantë i mbeturinave shtazore.

O9.V1: Kampanja

informuese për

mishtoret, thertoret, dhe

fermat që të pajisen me

kontejnerë të veçantë

për mbeturina shtazore

DSHPAI - KK

Kamenicë

Mars 2019 - Vizita të

inspektorëve

mjedisor në çdo

mishtore, thertore,

dhe industri për

procesimin e

produkteve të

mishit.

O9.V2: Mishtoret,

thertoret, dhe industritë

për procesimin e

produkteve të mishit

janë pajisur me

kontejnerë të veçantë

për mbeturinat shtazore.

DSHPAI - KK

Kamenicë –

Inspektorati

mjedisor

Maj 2019 - Vizita të

inspektorëve

mjedisor në çdo

mishtore, thertore,

dhe industri për

procesimin e


produkteve të

mishit.

O9.V3: Mishtoret,

thertoret, dhe industritë

e procesimit të

produkteve të mishit

kanë kontraktuar

operatorët për

grumbullimin dhe

transferin e ndarë të

mbeturinave shtazore.

DSHPAI - KK

Kamenicë -

Inspektorati

mjedisor

Shtator 2019 -

Mbeturinat medicinale O10: Ndarja e mbeturinave medicinale nga mbeturinat komunale

O10.V1: Vendosja e

kontejnerëve të veçantë

për mbeturina

medicinale – të

dezinfektuara dhe të pa

dezinfektuara

DSHPAI - KK

Kamenicë

Drejtoria për

Shëndetësi

Qershor 2019 - -

O10.V2: Monitorimi i

hedhjes së mbeturinave

në kontejnerë të veçantë

për mbeturina.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Inspektorat

Mjedisor

Në vazhdimësi - -

Mbeturinat nga ndërtimi O11: Identifikimi i lokacionit për ndërtimin e qendrës grumbulluese për mbeturinat nga ndërtimi.

O10.V1: Funksionalizimi i

qendrës grumbulluese

për mbeturinat nga

ndërtimi në kontratë me

kompani private apo

publike.

DSHPAI - KK

Kamenicë

Shtator 2019 100,000 € Kontrata për

menaxhim të

qendrës

grumbulluese me

kompani private apo

publike është

nënshkruar

O11.V2: Kontraktimi i

operatorit privat/publik

për menaxhimin e

DSHPAI - KK

Kamenicë

Tetor 2019 - Kontrata për

menaxhim të

qendrës


qendrës për

grumbullimin, riciklimin

dhe transferin e

mbeturinave8

grumbulluese me

operatorin është

nënshkruar

Reformat administrative O12: Miratimi i rregullores

O12. V1 Draftimi dhe

miratimi i rregullores së

menaxhimit të

mbeturinave

DSHPAI - KK

Kamenicë

Prill 2019 - Rregullorja e MM

është draftuar dhe

miratuar

O13: Emërimi i zyrtarit për menaxhim të mbeturinave

O13.V1: Emërimi i

zyrtarit për menaxhim të

mbeturinave

DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2019 - Zyrtar i MM është

emëruar

O14: Organizimi i procesit të përcaktimit të tarifave të shërbimit të grumbullimit të mbeturinave komunalen

O13.V1: Kalkulimi i

tarifave bazuar në

mbulimin e kostove të

shërbimit

DSHPAI - KK

Kamenicë

Prill 2020 - Tarifat e miratuara

të shërbimit

Vetëdijesimi 015: Krijimi i kampanjës

për vetëdijësim dhe

informim rreth efekteve

pozitive dhe negative të

mbeturinave, rreth orarit

dhe rregullave të

grumbullimit dhe

hedhjes së mbeturinave.

O15.V1: Kontraktimi i

kompanisë për dizajnim

të kampanjës

DSHPAI - KK

Kamenicë

Maj 2019 10,000 € Kompania për

dizajnim të

kampanjës është

kontraktuar

O15.V2: Organizimi i

aktiviteteve nga

kampanja e informimit

dhe edukimit

DSHPAI - KK

Kamenicë

Në vazhdimësi - -

8 Është e preferueshme që operatori privat/publik për menaxhimin e qendrës për grumbullimin, riciklimin dhe transferin e mbeturinave te menaxhoje po ashtu edhe me pikat ku behet ndarja e mbeturinave ne burim si institucionet lagjet dhe ishujt e gjelbër.


8.0. Monitorimi dhe vlerësimi

Fjala e Kryetarit · studime të specializuara si dhe mjete financiare dhe pajisje teknologjike të...

Documents

Transcript of Fjala e Kryetarit · studime të specializuara si dhe mjete financiare dhe pajisje teknologjike të...