Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting...

52
Finger Food in geriatria: una strategia per l autonomia e la qualità della vita negli anziani con deterioramento cognitivo Maria Lia Lunardelli Policlinico di Sant’Orsola Azienda Ospedaliero- Universitaria di Bologna

Transcript of Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting...

Page 1: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ge

r Fo

od

in

ge

ria

tria

: u

na

str

ate

gia

pe

r l

au

ton

om

ia e

la

qu

ali

tà d

ell

a v

ita

n

eg

li

an

zia

ni

con

de

teri

ora

me

nto

cog

nit

ivo

Ma

ria

Lia

Lu

na

rde

lli

Po

licli

nic

o d

i S

an

t’O

rso

la

Azi

en

da

Osp

ed

ali

ero

- U

niv

ers

ita

ria

di

Bo

log

na

Page 2: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

RIS

CH

IO

DI

MA

LN

UT

RIZ

ION

E AN

ZIA

NI

AU

TO

SU

FF

ICIE

NT

I A

D

OM

ICIL

IO

0-20

%

Fo

nta

ine

J. e

t al

, 200

8; G

uig

oz

2006

AN

ZIA

NI

IST

ITU

ZIO

NA

LIZ

ZA

TI

30-6

0%

AN

ZIA

NI

OS

PE

DA

LIZ

ZA

TI

20-5

0%

Page 3: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Mal

nutr

izio

ne c

alor

ica

e p

rote

ica

Mas

sa c

orp

ore

a (B

MI <

20)

Pro

tein

e vi

scer

ali

(Alb

um

ina

<3

.5 g

/dl)

- C

alo

rica

- P

rote

ica

- C

alo

rico

-

pro

teic

a

Page 4: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 5: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

La S

indro

me C

linic

a d

ella F

ragilità:

Pro

post

a d

i un

feno

tip

o c

linic

o (f-

FRIA

LTY

)

•Perd

ita d

i Peso

: >

10

“p

oun

ds”

(4

,5 k

g) o c

irca

il 5

% d

el p

eso

nell’

ultim

o

ann

o (in

volo

nta

ria

)

•D

ebole

zza:

“gri

p s

treng

th”,

a

ggiu

sta

ta p

er

sess

o e

BM

I

•Sposs

ate

zza/a

ffatica

bilità: a

utorife

rita

(que

stio

nario C

ES-D

: q

uant

e v

olte ti se

i se

ntito c

om

e s

e o

gni

cosa

foss

e f

atico

sa n

ell’

ultim

a

settim

ana

? Positiva

se la r

ispost

a è

spess

o)

Lente

zza:

rid

otta

velo

cità

del c

am

min

o s

ui 4

metr

i, a

ggiu

sta

ta p

er

sess

o e

a

ltezz

a

•Sca

rsa a

ttiv

ità f

isic

a:

Kca

l/se

ttim

ana

, str

atifica

ta p

er

sess

o:

uom

ini <

383

K

cal/

sett ; d

onn

e <

27

0 k

cal/

sett (M

inne

sota

Le

isur

e T

ime A

ctiv

ity, P

ASE,

a

ccele

rom

etr

o p

ort

atile

)

La F

ragilità è

pre

sente

se s

ono s

oddis

fatti 3/5

cri

teri

F

ried e

t al. J

Gero

nto

l M

ed S

ci 2001;5

6:M

146

-156

Page 6: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 7: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Cic

lo fra

gili

Page 8: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Maln

utr

izio

ne e

d I

nfe

zio

ni O

spedalie

re

Page 9: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Maln

utr

izio

ne

ed U

lcere

da

pre

ssio

ne

Page 10: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

BM

I e m

orta

lità

nell

anzi

ano

(s

tudio

ILS

A: 16

63

M;

144

7 F

)

Ser

gi

G e

t a

l. J

Ger

on

tol A

Bio

l S

ci M

ed S

ci, 2

00

5

Page 11: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

CO

NS

EG

UE

NZ

E

MA

LN

UT

RIZ

ION

E

•C

alo

ris

posta

im

munitaria e

d a

um

ento

infe

zio

ni

•U

lcere

da p

ressio

ne e

altera

ta g

uarigio

ne f

erite

•S

arc

openia

con p

erd

ita f

unzio

nale

N

E C

ON

SE

GU

E C

HE

•A

um

ento

dei ricoveri o

spedalie

ri e

dura

ta d

egenza

•A

um

ento

utiliz

zo f

arm

aci

•A

um

ento

mort

alit

à

•P

eggio

ram

ento

QO

L

•A

um

ento

costi s

anitari

Page 12: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Dem

enza e

maln

utr

izio

ne:

Page 13: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

NIN

CD

S-A

DR

DA

Clin

ical fe

atu

res c

onsis

tent

with A

D

P

late

aus

in t

he

cou

rse

of

illn

ess

pro

gre

ssio

n.

CT

fin

din

gs

no

rmal

fo

r th

e p

erso

n's

ag

e.

Ass

oci

ated

sym

pto

ms:

dep

ress

ion

, in

som

nia

, in

con

tin

ence

, del

usi

on

s, h

allu

cin

atio

ns,

wei

gh

t lo

ss, s

ex p

rob

lem

s, a

nd

sig

nif

ican

t ve

rbal

, em

oti

on

al, a

nd

ph

ysic

al o

utb

urs

ts.

Oth

er n

euro

log

ical

ab

no

rmal

itie

s, e

spec

iall

y in

ad

van

ced

dis

ease

: in

crea

sed

mu

scle

to

ne

and

a

shu

ffli

ng

gai

t.

Page 14: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Maln

utr

izio

ne e

pro

gre

ssio

ne

dem

enza

Vari

e ind

ag

ini ha

nn

o m

ostr

ato

ch

e il gra

do

di

maln

utr

izio

ne s

i acce

ntu

a c

on la p

rogre

ssio

ne

de

lla d

em

en

za

, co

n l

ag

gra

va

rsi d

ei B

PS

D e

co

n il gra

do

di str

ess d

el care

giv

er

(Bro

cker

20

03

, D

um

ont

20

05

, G

ue

rin

20

05

, V

alla

s 2

005

)

•In

oltre

una

ra

pid

a c

om

pro

mis

sio

ne

co

gn

itiv

a è

mag

gio

re t

ra i s

og

ge

tti a r

isch

io d

i m

aln

utr

izio

ne

rispe

tto

a q

ue

lli b

en n

utr

iti (V

ella

s 2

005

)

Page 15: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

MA

LN

UT

RIZ

ION

E N

EL

PA

ZIE

NT

E D

EM

EN

TE

Page 16: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

No

evi

den

ce f

or

a h

igh

er r

esti

ng

m

etab

oli

c ra

te i

n

no

nin

stit

uti

on

aliz

ed A

lzh

eim

er's

d

isea

se p

atie

nts

. D

onald

son K

E e

t al

1996 O

ct;

44(1

0):

1232-4

.

RE

SU

LTS

:

No d

iffe

rences in fat-

free m

ass a

nd

fat

mass w

ere

note

d b

etw

een

Alz

heim

er's d

isease p

atients

and

healthy o

lder

contr

ols

. R

esting

meta

bolic

rate

was s

imila

r in

Alz

heim

er's d

isease p

atients

(5446

+/-

962 k

J/d

ay)

and h

ealthy o

lder

indiv

iduals

(5647 +

/- 8

87 k

J/d

ay).

These r

esults p

ers

iste

d w

hen

resting m

eta

bolic

rate

was

sta

tistically

adju

ste

d f

or

diffe

rences

in b

ody c

om

positio

n a

nd a

ge.

Page 17: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Rid

uzio

ne d

ell

apport

o a

limenta

re

MC

I -

Dem

enza lie

ve

Difficoltà n

el fa

re la s

pesa

Difficoltà n

ella

pre

para

zio

ne d

el cib

o

Altera

zio

ni di appetito

, gusto

, olfatt

o

Farm

aci: a

nticolin

este

rasic

i

Dem

enza m

odera

ta

Rid

uzio

ne d

ella

att

enzio

ne,

concentr

azio

ne,

mem

oria e

pra

ssia

Dis

turb

i com

port

am

enta

li: a

gitazio

ne,

aggre

ssiv

ità,

delir

i, a

llucin

azio

ni

Farm

aci: n

euro

lett

ici, s

edativi, e

cc…

Difficoltà n

ella

masticazio

ne

Pro

ble

mi del cavo o

rale

Min

or

senso f

am

e e

sete

Dem

enza s

evera

Dis

fagia

Rifiu

to d

el cib

o

Page 18: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Aum

ento

del consum

o e

nerg

etico

•A

gitation

p=

0.0

2

•Ir

rita

bili

ty/L

abili

ty

p=

0.0

006

•A

berr

ant m

oto

r behavio

r

p=

0.0

2

•S

leep d

istu

rbance

p=

0.0

5

•A

ppetite

/eating c

hange

p=

0.0

006

White e

t al, J

Am

Med A

ss, 5,8

9-9

8.

2004

Page 19: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Ch

e fa

re?

Page 20: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Valu

tare

lo s

tato

nutr

izio

nale

Lin

ee G

uid

a S

INP

E, 2002

Page 21: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

SG

A: S

ubje

ctive G

lobal A

ssessm

ent

MN

A: M

ini N

utr

itio

nal A

ssessm

ent

PN

I: P

rognostical N

utr

itio

nal In

dex

NR

I: N

utr

itio

nal R

isk I

ndex V

MD

Page 22: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Scale

valu

tazio

ne a

limenta

zio

ne

pazie

nte

con d

em

enza :

•E

dF

ED

: th

e E

din

burg

Feedin

g E

valu

ation

in D

em

entia S

cale

•E

BS

: E

ating B

ehavio

ral S

cale

•F

eed

ing

beh

avio

rs in

ven

tory

Page 23: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 24: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 25: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 26: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 27: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 28: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

J N

utr

Eld

er

2007;2

6(3

-4):

21-3

8.

Tre

atm

ent

stra

teg

y:

-Enviro

nm

ent: a

tmosph

ere

in d

inin

g r

oom

, m

usic

, sm

all

pla

tes, no

ne

ed

to c

ho

ose, str

on

g c

on

trast in

colo

r, r

em

ove u

ten

sils

-Ora

l sup

ple

men

tation

: w

ell

accep

ted a

nd incre

ased

BM

I

-Mic

ronu

trie

nts

: no

be

ne

fits

with m

icro

nitrie

nt en

ha

nced

sup

ple

men

ts

Page 29: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 30: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 31: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 32: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

La n

ostr

a e

sperienza

Fin

ger

F

oo

d

in

ger

iatr

ia:

un

a st

rate

gia

p

er

lau

ton

om

ia e

la

qu

alit

à d

ella

vit

a n

egli

anzi

ani

con

det

erio

ram

ento

co

gn

itiv

o.

Fin

ger

Food

: sono g

li alim

enti

che p

ossono e

ssere

port

ati

alla

bocca

dirett

am

ente

con

le

mani

senza

lausili

o d

elle

posate

.

Page 33: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

De

liri

um

ro

om

:

un

mo

del

lo d

i ges

tio

ne

mu

ltip

rofe

ssio

nal

e d

el

paz

ien

te c

on

BP

SD

e/o

d

elir

ium

in o

sped

ale

PE

RC

OR

SO

AZ

IEN

DA

LE

NO

VE

MB

RE

201

0

Gru

pp

o d

i lav

oro

:

Mo

nic

a B

acci

, M

aria

Co

rnel

i, C

arm

ela

Di

Can

dia

, Mar

isa

Fab

bi,

Lu

ca F

aver

o,

Mar

ia

Lia

Lu

nar

del

li,

Mar

ia C

arm

ela

Mac

chia

rulo

, Car

mel

a M

arin

acci

, E

mil

io M

arti

ni,

An

nar

osa

O

liva

, R

ob

erta

Ner

i, S

on

ia R

ove

ri,

Nad

ia S

abb

atin

i,

Gia

nca

rlo

S

avo

ran

i, L

uis

a S

ist,

Mar

tin

a Ta

gli

on

i

Page 34: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

BP

SD

nella

Dem

enza e

Delir

ium

: clin

ical path

way

SO

LO

CO

N M

OD

AL

ITÀ

D

I CO

NS

UL

EN

ZA

T

RA

SF

ER

IME

NT

O P

RE

SS

O

LA

DE

LIR

IUM

RO

OM

CR

ITE

RI D

I AC

CE

SS

O

1. P

azie

nte

an

zian

o c

on

del

iriu

m

2. P

azie

nte

co

n d

emen

za

e

dis

turb

i co

mp

ort

amen

tali

3.

Dis

po

nib

ilit

à d

el c

areg

iver

a

coll

abo

rare

al

pro

get

to

4. V

alu

tazi

on

e p

sico

ger

iatr

ica

nel

lU

. O. d

i pro

ven

ien

za

PE

RC

OR

SO

1

PE

RC

OR

SO

2

Page 35: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

AS

PE

TT

I S

VIL

UP

PA

TI

NE

L P

RO

GE

TT

O:

A. L

a fo

rmaz

ion

e d

el p

erso

nal

e

C. L

amb

ien

te d

i cu

ra

D. I

l c

oin

volg

imen

to d

el

car

eg

iver

B. L

a m

eto

do

log

ia d

i lav

oro

in

equ

ipe

mu

ltip

rofe

ssio

nal

e

Page 36: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Valu

tazio

ne c

lin

ica,

gesti

on

e

mala

ttie

co

nco

mit

an

ti

V

alu

tazio

ne C

og

nit

iva (

MM

SE)

Co

mp

orta

men

tale

(N

PI,C

AM

,DR

S,C

GI)

Tratt

am

en

to f

arm

aco

log

ico

GER

IA

TR

A

IN

FER

MIER

E

Valu

tazio

ne f

un

zio

nale

(B

arth

el)

V

alu

tazio

ne d

el

co

mp

orta

men

to

(C

MA

I)

OTA

-OSS

Eati

ng

Beh

avio

ur S

cale

ASSIS

TEN

TE

SO

CIA

LE

Careg

iver B

urd

en

In

ven

tory –

V

alu

tazio

ne s

ocio

fam

ilia

re

In

form

azio

ne e

orie

nt.

ai

serviz

i

Perco

rso

dim

issio

ni

pro

tett

e

Page 37: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

AJN

, Am

eric

an J

ou

rnal

of

Nu

rsin

g:

O

cto

ber

200

8 -

Vo

lum

e 10

8 -

Issu

e 10

- p

52

-60

Wo

rkin

g w

ith

Fam

ilie

s o

f H

osp

ital

ized

O

lder

Ad

ult

s w

ith

Dem

enti

a: C

areg

iver

s ar

e u

sefu

l res

ou

rces

an

d s

ho

uld

be

par

t o

f th

e ca

re t

eam

B

rad

way

, Ch

rist

ine

Ph

D, R

N, G

NP

-BC

; H

irsc

hm

an, K

are

n B

. P

hD

, M

SW

A

bs

tra

ct

Fam

ilies

pro

vid

e a

con

sid

erab

le a

mo

un

t o

f in

form

al c

are

and

su

pp

ort

fo

r o

lder

ad

ult

s liv

ing

wit

h d

emen

tia.

An

d w

hen

an

old

er

adu

lt w

ith

dem

enti

a is

ho

spit

aliz

ed

, fa

mily

car

egiv

ers

sho

uld

be

seen

as

imp

ort

ant

sou

rces

of

info

rmat

ion

an

d in

clu

ded

as

valu

able

m

emb

ers

of

the

hea

lth

car

e te

am. T

his

art

icle

des

crib

es a

bes

t-p

ract

ice

app

roac

h t

o w

ork

ing

wit

h f

am

ilies

an

d in

clu

des

re

com

men

dat

ion

s fo

r u

sin

g t

he

Info

rmat

ion

fo

r th

e H

os

pit

al T

eam

A

bo

ut

a P

atie

nt

wit

h M

emo

ry P

rob

lem

s fo

rm.

Page 38: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Go

od

sen

sory

en

viro

nm

ent

Dall

a S

no

eze

len

Ro

om

GE

RIA

TR

IA A

CU

TI

Page 39: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Att

rezz

atu

ra

mu

ltis

enso

rial

e p

ort

atil

e

Page 40: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Criticità n

ell

assunzio

ne d

el pasto

nel pazie

nte

dem

ente

Cognitiv

e

Ric

onoscere

il cib

o

Ric

onoscere

gli

ute

nsili

Pra

ssia

nell

utiliz

zo

delle

posate

Pre

sta

re a

ttenzio

ne a

l

pasto

Funzio

nali

limitazio

ni oste

oart

icola

ri o

moto

rie

Com

port

am

enta

li

Apatia

Agitazio

ne

Allu

cin

azio

ni vis

ive

Delir

i

Am

bie

nta

li

Am

bie

nte

rum

oro

so

Ora

ri d

ei pasti f

issi

Page 41: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

•L

’alim

enta

zio

ne c

om

e le a

ltre

att

ività d

i base c

he o

gnun

o d

i noi com

pie

quotidia

nam

ente

è c

ondiz

ionata

dall’

inte

grità

delle

cap

acit

à co

gn

itiv

e (

riconoscere

il

cib

o e

gli

ute

nsili

, pre

sta

re a

ttenzio

ne a

l pasto

) ,

com

po

rtam

enta

li (

apatia,

agitazio

ne, allu

cin

azio

ni vis

ive, delir

i) e

fu

nzi

on

ali

(apra

ssia

, lim

itazio

ni

oste

oart

icola

ri o

moto

rie d

ella

mano)

per

cui un d

eficit in a

lcune d

i queste

are

e o

in

tutt

e r

ende im

possib

ile a

limenta

rsi da s

olo

e in m

odo

so

ddis

facente

sia

sul pia

no

nutr

izio

nale

che d

el gusto

.

• In m

olti casi il

mom

en

to d

el pasto

div

enta

part

icola

rmente

cri

tico

e

può d

i per

scate

nare

co

mport

am

enti a

gitati o

aggre

ssiv

i e

co

ntr

ibuir

e a

dete

rmin

are

nel te

mpo u

no s

cars

o a

ppo

rto n

utr

izio

nale

fino a

lla m

aln

utr

izio

ne.

•In

tali

situazio

ni div

enta

indis

pensabile

ric

orr

ere

a s

trate

gie

volte a

co

mpensare

, c

on u

na logic

a d

i tipo p

rote

sic

o, i d

eficit c

ognitiv

i,

co

mport

am

enta

li e funzio

nali

renden

do l’a

ttiv

ità p

iù s

em

plic

e, p

gra

devole

e in d

efinitiv

a più

gra

tifica

nte

perc

hé c

om

piu

ta s

enza

dip

en

dere

dagli

altri.

Page 42: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

•P

roge

tto ina

ugu

rato

in A

prile

20

11 c

reato

con la

co

llabo

razio

ne t

ra g

eria

tri, infe

rmie

ri,

se

rviz

io

die

tetico e

ris

tora

zio

ne

ospe

da

liera

•M

od

alit

à d

i pre

para

zio

ne

e p

rese

nta

zio

ne

de

l cib

o c

he s

i re

aliz

za

ne

l F

ing

er F

oo

d

co

n lo

scop

o d

i v

alo

rizza

re le

com

pete

nze r

esid

ue

de

lla p

ers

on

a

co

nsen

ten

do

le d

i a

lime

nta

rsi

co

n le m

ani e

in

co

mp

leta

au

ton

om

ia.

Page 43: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 44: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 45: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

•C

olo

re c

ontr

asta

nte

sia

dei cib

i che d

elle

cio

tole

per

favorire

la p

erc

ezio

ne v

isiv

a e

quin

di il

riconoscim

ento

dei cib

i.

•A

deguato

apport

o c

alo

rico p

er

la t

ipolo

gia

di pazie

nti

•M

enu v

ariati c

he r

ipro

pongono i s

apori d

el passato

e la

cultura

gastr

onom

ica locale

;

•C

onsis

tenza d

ei cib

i d

iffe

renzia

ta in r

ela

zio

ne a

lle a

bili

resid

ue d

i m

asticazio

ne e

deglu

tizio

ne

•In

tegra

zio

ne n

ei m

enù d

i a

limenti u

tili

al pazie

nte

con

dem

enza: succo d

i m

ela

che f

avorisce il m

iglio

ram

ento

dell

um

ore

, cio

ccola

to o

latt

e c

ald

o d

istr

ibuito d

opo c

ena

per

favorire

il rila

ssam

ento

e c

oncili

are

il sonno

•C

onsule

nza n

utr

izio

nale

a d

isposiz

ion

e d

ei care

giv

er

(fam

iliari e

non).

Page 46: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

SIC

UR

EZ

ZA

Gli

alim

enti vengo

no s

erv

iti a tem

pera

tura

am

bie

nte

•D

eve e

sse

re o

sse

rvata

l’ig

iene d

elle

mani per

evitare

la

co

nta

min

azio

ne d

el cib

o (

lavaggio

delle

mani e

dis

po

nib

ilità

di

sa

lvie

ttin

e per

le m

ani pri

ma e

dopo

i p

asti).

•M

assim

a a

ttenzio

ne a

lla p

ossib

ilità

di so

ffocam

ento

(r

imuove

re i

se

mi e tutto c

iò c

he p

uò r

endere

difficile

la m

asticazio

ne e

la

deglu

tizio

ne).

•N

on u

tiliz

za

re s

tuzzic

aden

ti, fili

etc

.

•La d

isponib

ilità

del F

inger

food n

on elim

ina in o

gni ca

so

la

necessità d

i una a

deg

uata

supe

rvis

ion

e d

el pasto

• U

na p

ers

ona c

he v

aga e

pre

ferisce

pic

co

li pezzi di alim

enti p

er

tutto

il gio

rno b

ene

ficerà

di una g

am

ma d

i alim

enti n

on d

epe

ribili

(com

e le

barr

e p

er

la c

ola

zio

ne p

repara

te c

on m

uesli)

per

ridu

rre il ri

schio

di

svilu

ppo d

i batteri

negli

alim

enti.

Page 47: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson
Page 48: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

•L'u

tiliz

zo d

i alim

enti F

inger

Food a

l posto

dei pasti

tradiz

ionali

può p

rolu

ngare

l'in

dip

end

enza d

i una

pers

ona e

stim

ola

rla

a m

angia

re p

iù f

requente

mente

.

•M

ante

nere

l’in

dip

end

enza

nell’

alim

enta

zio

ne

è u

n

modo p

er

aiu

tare

a p

reserv

are

la d

ignità,

aum

enta

re

l'auto

stim

a e

consentire

l'in

dip

en

de

nza in u

n m

om

ento

in

cui la

mobili

tà o

il coord

inam

ento

possono e

ssere

lim

itati.

•U

na p

ers

ona c

he a

ssum

e

Fin

ger

food h

a il pie

no

contr

ollo

di quello

che m

angia

, quando

mangia

rlo e

quanto

ris

pett

o a

chi vie

ne a

iuta

to a

mangia

re

(im

boccato

), s

opra

ttutt

o in a

mbie

nti istitu

zio

nali

quando il

pers

onale

ha s

olo

un t

em

po lim

itato

a d

isposiz

ion

e p

er

aiu

tare

i p

azie

nti d

ura

nte

i p

asti.

Page 49: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Menu

Me

Pra

nzo

Page 50: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Me

Ce

na

Page 51: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Fin

ger

Food

•Il F

inger

Food è

iniz

iato

da a

prile

del 2011,

è u

tiliz

zato

solo

per

i pazie

nti all

inte

rno

del perc

ors

o

Delir

ium

. D

ai prim

i risultati

analiz

zati è

em

ers

o c

he i p

azie

nti a

nche

se h

anno u

na p

rim

a d

iffidenza s

ul

mangia

re c

on le m

ani

; in

seguito s

i

sento

no p

iù a

uto

nom

i e a

ssum

ono m

olti

più

ele

menti n

utr

izio

nali.

Page 52: Finger Food in geriatria: una strategia per lAûautonomia e ... · No evidence for a higher resting metabolic rate in noninstitutionalized Alzheimer's disease patients. Donaldson

Gra

zie

per

lat

ten

zio

ne