FİNANSAL SİSTEMFİNANSAL SİSTEM

Bir ekonomi de Bir ekonomi de fonları talep fonları talep edenler fonları arz edenleredenler fonları arz edenler

bunlar arasındaki fon bunlar arasındaki fon akımlarını düzenleyen akımlarını düzenleyen kurumlarkurumlar fon akımını fon akımını

sağlayan sağlayan araç ve gereçler araç ve gereçler piyasanınpiyasanın işleyişini işleyişini

düzenleyen düzenleyen hukuki ve idari hukuki ve idari kurallarkurallar oluşturur. oluşturur.

FİNANSAL PİYASALARFİNANSAL PİYASALAR

Fon arz edenlerle talep edenlerin Fon arz edenlerle talep edenlerin bir araya geldiği ve karşılıklı bir araya geldiği ve karşılıklı değişimin meydana geldiği değişimin meydana geldiği

yerlerdir.yerlerdir.

PİYASANIN UNSURLARIPİYASANIN UNSURLARI

Alım satıma konu olan ekonomik değerAlım satıma konu olan ekonomik değer

Alıcı Alıcı Satıcı Satıcı

ALIM SATIMA KONU OLAN EKONOMİK ALIM SATIMA KONU OLAN EKONOMİK DEĞERE GÖRE PİYASALARDEĞERE GÖRE PİYASALAR

REEL PİYASALARREEL PİYASALAR Mal ve hizmet arz ve Mal ve hizmet arz ve

talebinin talebinin karşılaştığı karşılaştığı

piyasalardır.piyasalardır.

FİNANSAL FİNANSAL PİYASALARPİYASALAR

Fonları talep edenler Fonları talep edenler

ile fonları arz ile fonları arz edenlerin fon edenlerin fon

akımlarını sağlayan akımlarını sağlayan araç ve gereçlerin araç ve gereçlerin

karşılaştığı karşılaştığı piyasalardır.piyasalardır.

FİNANSAL PİYASA TÜRLERİ FİNANSAL PİYASA TÜRLERİ

FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE GÖRE PİYASANIN ÖRGÜTLENME BİÇİMİNE GÖRE

PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE

PİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖRE

PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIKLARIN TÜRÜNE GÖRE

FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE FON ARZ VE TALEP SÜRESİNE GÖRE FİNANSAL PİYASALARGÖRE FİNANSAL PİYASALAR

PARA PİYASALARIPARA PİYASALARI

Bir yıla kadar Bir yıla kadar süreli fon arz ve süreli fon arz ve

talebinin talebinin karşılaştığı karşılaştığı

piyasalardır.piyasalardır.

SERMAYE SERMAYE PİYASALARIPİYASALARI

Bir yıldan daha uzun Bir yıldan daha uzun süreli orta ve uzun süreli orta ve uzun vadeli fon arz ve vadeli fon arz ve

talebinin karşılaştığı talebinin karşılaştığı piyasalardır.piyasalardır.

PİYASANIN ÖRGÜTLENME BİÇİMİNE PİYASANIN ÖRGÜTLENME BİÇİMİNE GÖRE FİNANSAL PİYASALARGÖRE FİNANSAL PİYASALAR

ÖRGÜTLENMİŞ ÖRGÜTLENMİŞ PİYASALARPİYASALARFonların el değiştirdiği finansal varlık alım satımlarının yapıldığı kapalı bir mekânın bulunduğu belirli ilke ve kurallara bağlı olarak işlemlerin yapılığı piyasalardır.

ÖRGÜTLENMEMİŞ ÖRGÜTLENMEMİŞ PİYASALARPİYASALAR

Fonların el değiştireceği Fonların el değiştireceği ya da finansal varlık alım ya da finansal varlık alım ve satımının yapılacağı ve satımının yapılacağı belirli bir mekânın belirli bir mekânın bulunmaması durumunda bulunmaması durumunda oluşan piyasalara denir.oluşan piyasalara denir.

PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖREVARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE

BİRİNCİL PİYASALARBİRİNCİL PİYASALARÖzel ya da kamu kurumlarının Özel ya da kamu kurumlarının fon sağlamak amacıyla menkul fon sağlamak amacıyla menkul kıymetlerini ilk kez ihraç kıymetlerini ilk kez ihraç ettikleri ve fon arz edenlerle ettikleri ve fon arz edenlerle karşılaştıkları piyasalardırkarşılaştıkları piyasalardır..

Menkul kıymetler ilk defa bu Menkul kıymetler ilk defa bu piyasalarda alınıp satılarak piyasalarda alınıp satılarak işlem görürler.işlem görürler.

İKİNCİL PİYASALARİKİNCİL PİYASALARDaha önce işlem görmüş Daha önce işlem görmüş finansal varlıkların tekrar finansal varlıkların tekrar işlem gördükleri işlem gördükleri piyasalardırpiyasalardır. .

İkincil piyasaların en önemli İkincil piyasaların en önemli kurumları menkul kıymetler kurumları menkul kıymetler borsaları ve finansal aracı borsaları ve finansal aracı kuruluşlarıdır.kuruluşlarıdır.

PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL VARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖREVARLIĞIN İŞLEM DURUMUNA GÖRE

ÜÇÜNCÜL PİYASALARÜÇÜNCÜL PİYASALAR

Borsaya kote edilmiş Borsaya kote edilmiş menkul kıymetlerin menkul kıymetlerin borsa dışında alınıp borsa dışında alınıp satılmasıyla oluşan satılmasıyla oluşan piyasadır.piyasadır.

DÖRDÜNCÜL DÖRDÜNCÜL PİYASALARPİYASALAR

Menkul kıymetlerin Menkul kıymetlerin aracısız alınıp aracısız alınıp satılmasıyla oluşan satılmasıyla oluşan piyasadır.piyasadır.

PİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖREPİYASANIN YÖRESEL OLUP OLMADIĞINA GÖRE

ULUSAL PİYASALARULUSAL PİYASALAR Finansal piyasaların alım ve Finansal piyasaların alım ve satımında belirli bir bölgeyle satımında belirli bir bölgeyle sınırlı olmaması tüm ülkeyi sınırlı olmaması tüm ülkeyi kapsaması durumunda kapsaması durumunda oluşan piyasalardır.oluşan piyasalardır.

ULUSLAR ARASI PİYASALARULUSLAR ARASI PİYASALAR

Bir ülkede değil başka Bir ülkede değil başka ülkelerde çıkartılmış ülkelerde çıkartılmış ülkelerde alım ve satımının ülkelerde alım ve satımının yapıldığı piyasalardır.yapıldığı piyasalardır.

YÖRESEL PİYASALARYalnızca belirli bir yöreye ait menkul kıymetlerin alım ve satımının yapıldığı piyasalardır.

PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL PİYASADA İŞLEM GÖREN FİNANSAL

VARLIKLARIN TÜRÜNE GÖREVARLIKLARIN TÜRÜNE GÖRE HİSSE SENEDİ PİYASALARIHİSSE SENEDİ PİYASALARI

DEVLET TAHVİLLERİ PİYASALARIDEVLET TAHVİLLERİ PİYASALARI

ÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİ PİYASALARIÖZEL SEKTÖR TAHVİLLERİ PİYASALARI

TÜREV FİNANSAL VARLIK TÜREV FİNANSAL VARLIK PİYASALARIPİYASALARI

SERMAYE PİYASALARININ GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN SERMAYE PİYASALARININ GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERFAKTÖRLER

• Ekonomide tasarruf düzeyinin yüksek olması• Ekonomide tasarruf düzeyinin yüksek olması• Özel ya da kamu işletmelerinin uzun süreli fonlara ihtiyaç • Özel ya da kamu işletmelerinin uzun süreli fonlara ihtiyaç

duymasıduyması• Menkul değerlere yatırım yapılmasına uygun ortamın olması• Menkul değerlere yatırım yapılmasına uygun ortamın olması

• Çok sayıda halka açık anonim ortaklıkların olması• Çok sayıda halka açık anonim ortaklıkların olması• Sermaye piyasasında aracılık yapacak aracı kurumların • Sermaye piyasasında aracılık yapacak aracı kurumların

gelişmiş olması,gelişmiş olması,• Halka açıklanacak bilgileri izleyecek onaylayacak yatırım • Halka açıklanacak bilgileri izleyecek onaylayacak yatırım

analizleri yapabilecek kişi ve kurumların olmasıanalizleri yapabilecek kişi ve kurumların olması• Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde • Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde

çalışmasını sağlayacak yasal düzenlemelerin olmasıçalışmasını sağlayacak yasal düzenlemelerin olması

SERMAYE PİYASASININ ETKİNLİĞİNİ ARTIRAN SERMAYE PİYASASININ ETKİNLİĞİNİ ARTIRAN KOŞULLARKOŞULLAR

• Piyasada riski yüksek olan menkul değerlerin getirisi • Piyasada riski yüksek olan menkul değerlerin getirisi yüksek riski düşük olanların getirisi düşük olmalıdır.yüksek riski düşük olanların getirisi düşük olmalıdır.

• Piyasada bilgi akışı hızlı ve kesintisiz olmalıdır. • Piyasada bilgi akışı hızlı ve kesintisiz olmalıdır. Yatırımcılar doğru bilgiye kısa sürede ve düşük Yatırımcılar doğru bilgiye kısa sürede ve düşük

maliyetle ulaşabilmelidir.maliyetle ulaşabilmelidir.

• Piyasada işlem maliyetleri düşük olmadır.• Piyasada işlem maliyetleri düşük olmadır.

• Piyasada yatırımcılar rasyonel hareket etmelidirler• Piyasada yatırımcılar rasyonel hareket etmelidirler

İMKB PİYASALARIİMKB PİYASALARI

Hisse Senetleri PiyasasıHisse Senetleri PiyasasıÇok farklı endüstriyel sektörlerden halka açık şirketlerin Çok farklı endüstriyel sektörlerden halka açık şirketlerin

işlem gördüğü İMKB Hisse Senetleri Piyasası, yerli ve işlem gördüğü İMKB Hisse Senetleri Piyasası, yerli ve yabancı yatırımcılar için likit, şeffaf ve güvenli yatırım yabancı yatırımcılar için likit, şeffaf ve güvenli yatırım

ortamı sağlamaktadır.ortamı sağlamaktadır.

Gelişen İşletmeler PiyasasıGelişen İşletmeler Piyasası 2 2

Borsa kotasyon şartlarını sağlayamayan, gelişme ve Borsa kotasyon şartlarını sağlayamayan, gelişme ve büyüme potansiyeline sahip şirketlerin menkul büyüme potansiyeline sahip şirketlerin menkul

kıymetlerinin işlem görebileceği piyasadır. kıymetlerinin işlem görebileceği piyasadır.

İMKB PİYASALARIİMKB PİYASALARI

Tahvil ve Bono PiyasasıTahvil ve Bono PiyasasıTahvil ve Bono Piyasası hem kesin alım-satım işlemleri Tahvil ve Bono Piyasası hem kesin alım-satım işlemleri

hem de repo-ters repo işlemleri için tek organize hem de repo-ters repo işlemleri için tek organize piyasadır.piyasadır.

Yabancı Menkul Kıymetler PiyasasıYabancı Menkul Kıymetler PiyasasıYabancı Menkul Kıymetler Piyasası’nda Türkiye Yabancı Menkul Kıymetler Piyasası’nda Türkiye

Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen ve Borsa Cumhuriyeti Hazinesi tarafından ihraç edilen ve Borsa kotunda bulunan dış borçlanma araçları (“Eurotahvil”) kotunda bulunan dış borçlanma araçları (“Eurotahvil”)

işlem görmektedir. işlem görmektedir.

Ortaklık:Ortaklık: Menkul kıymetleri Borsa kotuna Menkul kıymetleri Borsa kotuna alınmış veya alınacak ve/veya Borsa alınmış veya alınacak ve/veya Borsa pazarlarında işlem gören veya görecek pazarlarında işlem gören veya görecek anonim ortaklıklardır.anonim ortaklıklardır.

Mali Tablo:Mali Tablo: Hisse senetleri borsada işlem gören Hisse senetleri borsada işlem gören ortaklıklar için geçerli olan SPK’nın muhasebe ortaklıklar için geçerli olan SPK’nın muhasebe düzenlemeleri çerçevesinde hazırlanan ayrıntılı düzenlemeleri çerçevesinde hazırlanan ayrıntılı bilanço, gelir tablosu ve diğer tablolardır.bilanço, gelir tablosu ve diğer tablolardır.

İlk Kotasyon:İlk Kotasyon: Ortaklık hisse senetlerinin ilk kez Ortaklık hisse senetlerinin ilk kez Borsa kotuna alınmasını, ortaklığın borçluluğu Borsa kotuna alınmasını, ortaklığın borçluluğu temsil eden menkul kıymetlerinin Borsa kotuna temsil eden menkul kıymetlerinin Borsa kotuna alınmasıdır.alınmasıdır.

İlave Kotasyon:İlave Kotasyon: Başvuru tarihinde Borsa Başvuru tarihinde Borsa kotunda hisse senetleri bulunan ortaklığın kotunda hisse senetleri bulunan ortaklığın sermaye arttırımı nedeniyle ihraç ettiği yeni sermaye arttırımı nedeniyle ihraç ettiği yeni hisse senetlerinin kotasyon işlemidir.hisse senetlerinin kotasyon işlemidir.

İMKB’de anonim şirketlerin hisse senetlerinin işlem İMKB’de anonim şirketlerin hisse senetlerinin işlem görebileceği görebileceği Hisse Senetleri Piyasası (HSP)Hisse Senetleri Piyasası (HSP) ve ve Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP)Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP) olmak üzere iki olmak üzere iki piyasa bulunmaktadır. piyasa bulunmaktadır. 

İMKB şirketleri HSP'de ;İMKB şirketleri HSP'de ;

Ulusal PazarUlusal Pazar'da'da, , Kurumsal Ürünler Pazarı'ndaKurumsal Ürünler Pazarı'nda,  ,  İkinci Ulusal Pazarİkinci Ulusal Pazar'da ve'da ve Gözaltı PazarıGözaltı Pazarı'nda'nda

işlem görebilmektedir.işlem görebilmektedir.

İMKBİMKBHİSSE SENETLERİ PİYASASIHİSSE SENETLERİ PİYASASI

ULUSAL PAZARULUSAL PAZAR245245

İMKB’nin ana pazarı olan Ulusal Pazar’da İMKB’nin ana pazarı olan Ulusal Pazar’da İMKB tarafından önceden belirlenmiş İMKB tarafından önceden belirlenmiş kotasyon şartlarınıkotasyon şartlarını tümüyle karşılayan tümüyle karşılayan şirketler işlem görmektedir. şirketler işlem görmektedir.

Ulusal Pazar’da işlem gören hisse Ulusal Pazar’da işlem gören hisse senetlerinin takası, senetlerinin takası, İMKB Takas ve İMKB Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank)Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) tarafından gerçekleştirilir.tarafından gerçekleştirilir.

KURUMSAL ÜRÜNLER PAZARIKURUMSAL ÜRÜNLER PAZARI6565

Menkul kıymet yatırım ortaklıkları, Menkul kıymet yatırım ortaklıkları, gayrimenkul gayrimenkul yatırım ortaklıkları ve yatırım ortaklıkları ve girişim girişim

sermayeleri hisse senetleri ile sermayeleri hisse senetleri ile borsa borsa yatırım yatırım fonları katılma belgeleri ve fonları katılma belgeleri ve aracı kuruluşaracı kuruluş

varantları kot içi pazar niteliğindeki varantları kot içi pazar niteliğindeki Kurumsal Ürünler Pazarı'nda işlem görürler.Kurumsal Ürünler Pazarı'nda işlem görürler.

FON PAZARIFON PAZARI

Borsa Borsa Yatırım FonlarıYatırım Fonları ve Borsa ve Borsa Yönetim Kurulu'nca işlem Yönetim Kurulu'nca işlem görmesi uygun bulunan görmesi uygun bulunan A tipi A tipi yatırım fonları katılma belgeleriyatırım fonları katılma belgeleri Fon Pazarı'nda işlem görür.Fon Pazarı'nda işlem görür.

İKİNCİ ULUSAL PAZARİKİNCİ ULUSAL PAZAR6262

Ekonominin dinamosu olan küçük ve Ekonominin dinamosu olan küçük ve orta ölçekli şirketler ve Ulusal orta ölçekli şirketler ve Ulusal Pazar’dan Pazar’dan geçici veya sürekli geçici veya sürekli

olarak çıkartılan şirketlerolarak çıkartılan şirketler ile ile

Ulusal Pazar için Ulusal Pazar için geçerli kotasyon ve geçerli kotasyon ve işlem görme koşullarını işlem görme koşullarını

sağlayamayansağlayamayan şirketler İkinci şirketler İkinci Ulusal Pazar’da işlem görür.Ulusal Pazar’da işlem görür.

GÖZALTI PAZARIGÖZALTI PAZARI

Belirli koşulların ortaya çıkması sonucunda, şirketlerin izleme ve

inceleme kapsamına alınması durumlarında sürekli gözetim, denetim ve izleme ortamında,

yatırımcıların devamlı ve zamanında bilgilendirilmesini

sağlayacak önlemlerle birlikte, hisse senetlerinin İMKB bünyesinde

işlem görebileceği pazardır.

BİRİNCİL PİYASABİRİNCİL PİYASA

Hisse senedi ihraç eden şirketler ile Hisse senedi ihraç eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan tasarruf sahiplerinin doğrudan

karşılaştıkları piyasadır.karşılaştıkları piyasadır.

Önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin Borsa’da güven ve şeffaflık

ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.

TOPTAN SATIŞLAR PAZARI

BİRİNCİL PİYASABİRİNCİL PİYASA

Hisse senedi ihraç eden şirketler ile Hisse senedi ihraç eden şirketler ile tasarruf sahiplerinin doğrudan tasarruf sahiplerinin doğrudan

karşılaştıkları piyasadır.karşılaştıkları piyasadır.

Önceden alıcıları belirli olan veya olmayan, belirli bir miktarın üzerindeki hisse senedi işlemlerinin Borsa’da güven ve şeffaflık

ortamında, organize bir piyasada gerçekleştirilmesini sağlamaktadır.

TOPTAN SATIŞLAR PAZARI