Financial Accounting and Accounting...

Chapter

15-1

Kapitali Aksionar (ekuiteti)

Kapitulli

15 Kontabiliteti - Niveli Mesatar,

Edicioni i 12-te

Kieso, Weygandt, dhe Warfield

Ligjërues: Arbër HOTI, PhD cand., AÇ., VL., CertIFR, CertIA

Chapter

15-2

Emetimi i

aksioneve

Riblerja e

aksioneve

Forma e

Korporatës

Kapitali i

Korporatës

Aksionet

Preferenciale

Politika e

Dividendës

Prezantimi dhe

Analiza

Ligji shteteror

I korporatave

Kapitali ne

forme te

aksioneve

Llojet e

interesave

pronesore

Elementet

Trajtimi

kontabel i tyre

Gjendja

financiare

dhe

shperndarja e

dividendes

Llojet e

dividendes

Ndarja e

aksioneve

Shpalosja e

kufizimeve

Prezantimi

Analiza

Kapitali Aksionar (ekuiteti)

Chapter

15-3

Tri format kryesore:

Organizimi ne formë të korporatës

Individuale Partneritetet Korporata

OB 1

Karakteristikat specifike te korporatave:

1. Ndikohen nga ligji shteteror mbi korporatat.

2. Shfrytezojne kapitalin ne forme te aksioneve.

3. Zhvillimi i formave te ndryshme te pronesise.

Chapter

15-4

Ligji shteteror mbi korporatat


OB 1

Korporatat duhet te dorezojne Akt Themelimin

dhe Statutin ne shtetin ku themelohen.

General Motors – e regjistruar ne Delware.

U.S. Steel e regjistruar ne New Jersey.

Trajtimi kontabel i kapitalit aksionar bazohet ne nenet

e akteve legjislative te secilit shtet.

Chapter

15-5

Kapitali ne forme te aksioneve


OB 1

Secili aksion permbane keto te drejta:

1. Pjesemarrje proporcionale ne fitimim/humbje.

2. Pjesemarrje proporcionale ne menaxhim (e drejta e

votes gjate zgjedhjes se menaxhmentit).

3. Pjesemarrje proporcionale ne asetet e korporates

gjate falimentimit.

4. Pjesemarrje proporcionale ne emitimin e aksioneve te

reja te klasit te njejte—e njohur si e drejta e

parablerjes. Chapter

15-6

Format e ndryshme te pronesise


OB 1

Aksionet e zakonshme perfaqesojne llojin bazik te

pronesise ne nje korporate.

Bartin rrezikun e humbjes.

Perfitojne nga fitimet e kompanise.

Nuk u garantohet dividenda ose e drejta ne asete

gjate falimentimit.

Aksionet preferencale krijohen me kontrate ne rastet kur

aksionaret sakrifikojne disa te drejta ne kembim te disa te drejtave

dhe privilegjeve tjera (zakonisht dividenda prefereniciale).

Chapter

15-7

Kapitali i kontribuar

Fitimet e mbajtu. Llogari

Kapital shtese i paguar Llogari

Minus: Aksionet e thesarit

Llogari

Dy burimet kryesore te kapitalit

Kapitali i korporatës

OB 2

Aksione e zakon. Llogari

Aksionet prefer. Llogari

Pasurite – Deturimet =

Ekuiteti

Chapter

15-8

Ementimi (shitja) e aksioneve

Problemet e kontabilitetit:

1. Aksionet me vlere par (nominale).

2. Aksionet pa vlere par (nominale)

3. Aksionet e shitura nepermjet llojeve

tjera te letrave me vlere.

4. Aksionet e shitura (emetuara) pa

transaksion ne para te gatshme.

5. Kosto e emetimit te aksioneve.

OB 3


Chapter

15-9

Aksionet me vlere nominale (par)

Vlerat e ulta nominale i ndihmojne kompanite qe

ti evitojne detyrimet kontigjente (potenciale).

Kompanite mirembajne llogari per:

Aksionet e zakonshme dhe aksionet

preferenciale;

Kapitali shtese i paguar (premia);

OB 3


Chapter

15-10

BE15-1: Korporata KC emetoi 300 aksione me vlere

nominale 10 $ me cmim prej $4,500. Regjistrimi

kontabel:

Paraja 4,500

Aksionet e zakonshme (300 x $10) 3,000

Regjistrimi ne ditare:

Kapitali shtese i paguar (premia) 1,500

OB 3


Chapter

15-11

Aksionet pa vlere nominale (par)

Arsyet per emetim te aksioneve te tilla:

Eviton detyrimet kontigjente.

Eviton konfuzionin e regjistrimit te vleres

nominale ne krahasim me vleren fer te

tregut.

OB 3


Disa shtete kerkojne qe aksionet pa vlere nominale te kene nje vlere te caktuar.

Chapter

15-12

BE15-2: Korporata Swarten emetoi 600 aksone pa vlere nominale me cmim prje $8,200. Pergatisni regjistrimet kontabel nese (a) aksionet nuk kane vlere te caktuar dhe (b) aksionet kane vlere te caktuar prej $2 per aksion.

Paraja 8,200

Aksionet e zakonshme 8,200


OB 3


Paraja 8,200



a.

b.

Chapter

15-13

Aksionet e emetuara nepermjet letrave tjera me vlere

Dy metoda per arketimin e arketimit:

1. Metoda proporcionale

2. Metoda margjinale

OB 3


Chapter

15-14

BE15-4: Kompania Ravonette emetoi 300 aksione te zakonshme me

vlere nominale $10 dhe 100 aksone preferenciale me vlere nominale

$50 per nje cmim fiks prej $13,500. Aksionet e zakonshme kane

nje cmim te tregut prej $20 per aksion ndersa aksionet

perefenciale kane nje cmim prej $90 per aksion.

OB 3


Numri Shuma Totali %

A. Zakonshme 300 x 20.00$ = 6,000$ 40%

A. Preferenciale 100 x 90.00 9,000 60%

Vlera e tregut 15,000$ 100%

Alokimi: Zakonshme Preferenciale

Cmimi I shitjes 13,500$ 13,500$

Alokimi (%) 40% 60%

Totali 5,400$ 8,100$

Metoda proporcionale

Chapter

15-15 OB 3


Paraja 13,500

Aksionet prefernciale (100 x $50) 5,000


Kapitali shtese i paguar – A. Pref. 3,100


Kapitali shtese i paguar – A. e Zakon. 2,400

BE15-4: Kompania Ravonette emetoi 300 aksione te zakonshme me

vlere nominale $10 dhe 100 aksone preferenciale me vlere nominale

$50 per nje cmim fiks prej $13,500. Aksionet e zakonshme kane

nje cmim te tregut prej $20 per aksion ndersa aksionet

perefenciale kane nje cmim prej $90 per aksion.

Chapter

15-16

BE15-4: (ndryshim) Kompania Ravonette emetoi 300 aksione te

zakonshme me vlere nominale $10 dhe 100 aksone preferenciale me

vlere nominale $50 per nje cmim fiks prej $13,500. Aksionet e

zakonshme kane nje cmim te tregut prej $20 per aksion ndersa

aksionet perefenciale nuk kane nje cmim te caktuar.

OB 3


Numri Shuma Totali

A. Zakonshme 300 x 20.00$ = 6,000$

A. Preferenciale 100 x -

Vlera e tregut 6,000$

Alokimi: Zakonshme Preferenciale

Cmimi I shitjes 13,500$

Zakonshme (6,000)

Totali 6,000$ 7,500$

Metoda margjinale

Chapter

15-17 OB 3


Paraja 13,500

Aksionet preferenciale (100 x $50) 5,000


Kapitali shtese i paguar – A. Pref 2,500


Kapitali shtese i paguar – A. Zak. 3,000

BE15-4: (ndryshim) Kompania Ravonette emetoi 300 aksione te

zakonshme me vlere nominale $10 dhe 100 aksone preferenciale me

vlere nominale $50 per nje cmim fiks prej $13,500. Aksionet e

zakonshme kane nje cmim te tregut prej $20 per aksion ndersa

aksionet perefenciale nuk kane nje cmim te caktuar.

Chapter

15-18

Emitimi i aksioneve pa transaksion ne para

Rregulli i pergjithshem: Kompanite duhet te

regjistrojne aksionet sipas:

Vleres se tregut te aksioneve te emetuara, ose

Vleres se tregut te konsiderates se pranuar,

Cilado qofte me e sakte per tu percaktuar.

OB 3


Chapter

15-19 OB 3


Toka 80,000

Aksione e zakonshme (24,000 x $2) 48,000

1 Prill: Emetoi 24,000 aksione te zakonshme ne kembim te nje toke. Cmimi bleres i tokes ishte 90,000; vlera fer e tregut e tokes ishte $80,000.

Kapitali shtese i paguar 32,000

E15-2: Korporata Kathy eshte e autorizuar te emetoj 500,000 aksione pa vlere nominale me nje vlere te caktuar prej $2.

Chapter

15-20 OB 3


Shpenzimet e organizimit 50,000

Aksione te zakonshme (10,000 x $2) 20,000

1 Gusht: Emetoi 10,000 aksionet te zakonshme ndaj avokateve ne kembim te fatures se tyre prej 50,000 lidhur me organizimin e kompanise.


E15-2: Korporata Kathy eshte e autorizuar te emetoj 500,000 aksione pa vlere nominale me nje vlere te caktuar prej $2..

Chapter

15-21

Kosto e emetimit te aksioneve

Kostot direkte gjate shitjes:

Kostot e regjistrimit

Kostot e kontabilitetit dhe ligjore

Kostot e printimit

Tatimet

Duhet te raportohen si reduktim i shumes se

paguar shtese (kapitali i paguar shtese).

OB 3


Chapter

15-22

Riblerja e aksioneve (aksionet e thesarit)

OB 4

Korporatat mund ti riblejne aksionet te cilat i kane emetuar:

Te ofrojne shperndarje efiqiente tatimore te parase

teprice ndaj aksionareve

Te rrise fitimet per aksion dhe kthimin nga kapitali.

Te ofrojne aksione per kontratat e bazuara ne aksione.

Te reduktohet numri i aksioneve.


Chapter

15-23

Riblerja e aksioneve (aksionet e thesarit)

Dy metoda te pranueshme:

Metoda e kostos (me e perhapura).

Metoda e vleres nominale.

Aksionet e thesarit e reduktojne totalin e

kapitalit aksionar.


OB 4 Chapter

15-24


Shembull: Kompania Pacific emetoi 100,000 aksionet te

zakonshme te vleres nominale prej $1 me cmim prej $10.

Gjithashtu ajo ka fitime te mbajtura ne lartesi prej

$300,000.

OB 4

Illustration 15-4

Chapter

15-25


Shembull: Kompania Pacific emetoi 100,000 aksionet te

zakonshme te vleres nominale prej $1 me cmim prej $10.

Gjithashtu ajo ka fitime te mbajtura ne lartesi prej

$300,000.

Me 20 janar 2010, Pacific riblene 10,000 aksione me

cmim prej $11 per aksion.

OB 4

Aksionet e thesarit 110,000

Paraja 110,000

Chapter

15-26


Shembull: Perberja e seksionit te kapitalit aksionar par

riblerjes se aksioneve.

OB 4

Illustration 15-5

Chapter

15-27

Shitja e aksioneve te thesarit

Mbi kosto

Nen kosto

Te dyjat rrisin totalin e aseteve (pasurive) dhe

totalin e kapitalit aksionar.


OB 4 Chapter

15-28


Paraja 15,000

Aksionet e trezorit 11,000

Kapitali shtese i paguar nga ak.trez 4,000

Shembull: Pacific riblen 10,000 aksione te trezorit me

cmim prej $11 per aksion. Me 10 mars ajo i shet 1,000

prej tyre me cmim prej $15 per aksion.

OB 4

Chapter

15-29


Paraja 8,000

Kapitali shtese i paguar nga aks.trez. 3,000

Aksionet e trezorit 11,000

Shembull: Supozojme se me 21 mars Pacific shet 1,000

aksione shtese te trezorit me cmim prej $8 per aksion.

OB 4 Chapter

15-30


Paraja 8,000

Kapitali shtese i paguar – aks.trez 1,000

Fitimi i mbajtur 2,000

Aksionet e thesarit 11,000

Shembull: Supozojme qe me 10 prill Pacific shet edhe

1,000 aksione te trezorit me cmim prej $8.

OB 4

Illustration 15-6

Chapter

15-31

Anulimi i aksioneve te trezorit

Ky vendim rezulton ne anulimin e aksioneve te

trezorit dhe reduktimin e numrit te aksioneve

te emetuara.


OB 4 Chapter

15-32

Te drejtat e aksioneve preferenciale:

1. Preferenca ne raport me dividendat.

2. Preferenca ne raport me asetet gjate linkuidimit.

3. Te konvertueshme ne aksione te zakonshme.

4. Te ribleshme sipas vendimit te korporates.

5. Pa te drejte vote.

OB 5

Aksionet preferenciale

Chapter

15-33

Kumulative

Participuese

Konvertibile

Te ribleshme

OB 5


Karakteristikat e aksioneve preferenciale:

Korporata mund te vendos

qfaredo nga keto

karakteristika perdorisa

nuk jane ne kundershtim

me legjislacioni vendor.

Trajtimi kontabel i aksioneve preferenciale eshte

i ngjashem me ato te aksioneve te zakonshme.

Chapter

15-34

Paraja 120,000

Aksionet preferenciale 100,000


Shembull: Kompania Bishop Co. emeton 10,000 aksione

preferenciale me vlere nominale $10 dhe cmim 12.

OB 5


Chapter

15-35 OB 6

Politika e dividendes

Pagesa te dividendes zakonisht bazohen ne fimtimin e

mbajtur (akumuluar).

Vetem nje numer i vogel i korporatave paguajne

dividende te barabarte me fitimet e mbajtura. Pse?

Mirembajtja e marrveshjeve me kreditoret.

Mirembajtja e kerkesave ligjore.

Financimi i rritjes apo ekspansionit.

Zbutjen e pagesave te dividendes.

Per tu mbrojtur nga humbjen potenciale ne te

ardhmen. Chapter

15-36

1. Dividendat ne para.

2. Dividendat ne pasuri.

OB 7

Llojet e dividendes

Tri datat ne lidhje me dividedat jane me rendesi:

a. Data e deklarimit

b. Data e regjistrimit

c. Data e pageses

3. Dividentat likuiduese.

4. Dividendat ne aksione.

Chapter

15-37

Dividenda ne para te gatshme

Bordi i drejtoreve voton per deklarimin e

pageses se dividendes ne para te gatshme.

Divdenda ne para te gatshme e deklaruar

perfaqeson nje detyrim.

Kompanite nuk deklarojne dhe nuk paguajne

dividende ne aksione e thesarit (riblera).

OB 7


Chapter

15-38

Shembull: Cilat jane veprimet kontabel nga nje

korporate e cila me 10 mars deklaron dividende ne

para ne vlere prej 50,000, ben regjistrimin e

dividendes me 25 mars dhe pagesen e saj me 6 prill.

10 Mars (Deklarimi)

Fitimi mbajtur 50,000

Dividenda e pagueshme 50,000

25 Mars (Regjistrimi)

6 Prill (Pagesa)


Paraja e gatshme 50,000

Debi Credi

OB 7


Nuk ka nevoje

Chapter

15-39

Dividenda ne pasuri

Dividende e pagueshme ne pasuri te ndryshme

nga paraja e gatshme

Rideklarimi sipas vleres fer te tregut te pasurise

e cila do te shperndahet, duke njohur fitimet

apo humbjet potenciale.

OB 7

Dividendat ne pasuri

Chapter

15-40

Shembull: Dividenda eshte deklariar me 5 janar dhe paguar me 25 janar, ne obligacione te mbajtura si investim; obligacionet kane nje vlere ne kontabel prej $100,000 dhe vlere te tregut prej $135,000.

Deklarimi

Investimet ne obligacione

35,000

Fitimi nga investimi 35,000 dhe

Emetimi (pagesa)


Investimet ne obligacione 135,000

Debi Credi

Fitimet e mbajtura 135,000

Dividendat e pagueshme ne pasuri 135,000

OB 7

Dividendat ne pasuri

Chapter

15-41

Dividendat likuiduese

Cdo dividende e cila nuk bazohet ne fitime e

redukton kapitalin shtese te paguar te

korporates.

OB 7


Chapter

15-42

1 Qershor (Pagesa)

20 Prill (Deklarimi)



Debit Credit



Paraja e gatshme 500,000

BE15-12: Kompania Graves me 20 prill deklaroi dividende

ne vlere prej $500,000 e pagueshme me 1 qershor. Nga kjo

shume $125,000 eshte kthim i kapitalit.

OB 7


Chapter

15-43

Dividenda ne aksione

Emetimi i aksioneve ndaj aksionarave ekzistuese ne

menyre proporcionale, pa marrje te qfaredo

konsiderate tjeter.

Nese dividenda ne aksione eshte 20% deri 25% e

aksione totale te emetuara paraprakisht, kompania

transferon vleren fer te tregut nga fitimet e

mbajtura (dividende e vogel ne aksione)

OB 8

Dividendat ne aksione

Chapter

15-44

10% diviende ne aksione (deklarimi)

Fitimet e mbajtura (5m000x10%x$40)

20,000

Dividenda e pagueshme ne aksione 500

Debi Kredi


Emetimi i aksioneve

Dividenda e pagueshme ne aksione

500

Aksionet e zakonshme 500

Shembull: Korporata KK posedon 5,000 aksione te

emetuara paraprakisht. Cmimi aktual eshte $40 ndersa

vlera nominale $1, ndersa vlera ne libra $32.

Dividendat ne aksione

OB 8

Chapter

15-45

Ndarja e aksioneve

Per te reduktuar vleren e tregut te

aksioneve

Nuk behet asnje regjistrim kontabel.

Zvogelohet vlera nominale dhe rritet numri i

aksioneve.

Ndarja e aksioneve

OB 8 Chapter

15-46

(ndarja e aksioneve 2 per 1)

-Nuk ka regjistrime

-Duhet shpalosur qe vlera nominale tani eshte $0.50 dhe numri i aksioneve eshte 10,000.

Ndarja e aksioneve

Shembull: Korporata KK posedon 5,000 aksione te

emetuara paraprakisht. Cmimi aktual eshte $40

ndersa vlera nominale $1, ndersa vlera ne libra $32.

OB 8

Chapter

15-47

Dividenda ne aksione me e larte se 20% deri 25% e

aksione totale te emetuara paraprakisht njihet si

dividende e madhe ne aksione.

Per kete lloj te dividendes ne aksione, transferi nga

fitimet e mbajtura ne kapitalin aksionar behet sipas vleres

nominale.

Dividenda ne aksione

OB 8 Chapter

15-48

Illustration: Korporata KK posedon 5,000 aksione te

emetuara paraprakisht. Cmimi aktual eshte $40

ndersa vlera nominale $1, ndersa vlera ne libra $32.

50% diviende ne aksione (deklarimi)


Dividenda ne aksione e pagueshme 2,500

Debi Kredi

Pagesa e dividendes ne aks.

Dividenda ne aksione e pagueshme 2,500

Aksionet e zakonshme 2,500

Stock Dividend

OB 8

Chapter

15-49 OB 9

Prezantimi dhe analiza e seksionit te kapitalit aksionar

Prezantimit Bilanci i Gjendjes

Shembulli 15-13

Chapter

15-50 OB 9


Prezantimi Pasqyra e Ndryshimeve ne Ekuitet Shembulli 15-14

Chapter

15-51

Ky raport tregon se sa EURO te fitimit neto

kompania ka fituar per cdo EURO te investuar nga

pronarte (zotruesit e aksioneve te zakonshme).

Analiza

Fitimi neto – Dividenda preferenc.

Numri mesatar i aksioneve te zakonsh.

Norma e kthimit ne aksionet e zakonshme

=


OB 9 Chapter

15-52

Eshte e rendesishme per disa investitore qe ky

koeficient te jete i larte per te ofruar nje kthim te

mire nga investimi ne aksione.

Analiza

Dividenda ne para Koeficienti i

pageses =


OB 9

Fitimi neto– Dividenda preferenc.

Chapter

15-53

Shuma qe cdo aksion do te pranonte nese kompania

do te likuidohet ne baze te shumave te raportuara

ne bilanc te gjendjes.

Analiza

Kapitali aksionar i zakonshem Vlera kontabel per aksion

=


OB 9

Numri i aksioneve te emetuara

Financial Accounting and Accounting...

Documents

Transcript of Financial Accounting and Accounting...