Financat e

Korporatave

Cilat jan format e organizimit

t biznesit?

Pronsia e vetme ( Firmat individuale)

Partneriteti (Firma me ortak)

Korporata ( Shoqri aksionare)

1. Pronsia e vetme

- Prparsit:

Struktura organizative e thjesht

Pronari i merr vet t gjitha vendimet

Pronari e merr tr fitimin

Fitimi taksohet vetm njher ( taksa mbi t ardhurat personale)

- Mangsit:

Prgjegjsia e pakufizuar financiare

Burimet e financimit t investimeve jan t kufizuara.

2. Partneriteti

Themelohet me dy ose m shum pronar

Prparsit:

Aftsi organizuese dhe drejtuese e lart

Pozit m t mir kreditore

sht e aft t trheq m shum kapital

Mangsit:

Prgjegjsia e pakufizuar financiare

Pr do vendim krkohet aprovimi i ortakve

Kan jet t kufizuar.

3. Korporata

sht korporata?

Disa nga bizneset e suksesshme t organizuara si korporata: General Motors, Chase Manhattan Bank,

Microsoft, General Electric,Nestle, etj.

ka jan aksionet?

Dy lloje kryesore t aksioneveve:

a) aksionet e zakonshme

b) aksionet preferenciale

T drejtat nga posedimi i aksioneve

E drejta e vots

E drejta n divident

E drejta q aksionart e tanishm t ndrmarrjes t ken prparsi q t blejn aksionet e reja

E drejta n qasje n librat afariste

E drejta n rast bankroti

E drejta n transfer (shitje) t aksioneve

Varsisht nga ajo se a jan aksionet e

tregtueshme publikisht apo jo kemi :

Kompanit e mbajtura afr (closely held)

Kompanit publike.

Karatkeristikat e organizimit t firms

si korporat:

Ka aftsi t trheq investitor

Prgjegjsia e kufizuar financiare ( n rast se korporata falimenton ajo qka humb aksionari

sht vetm vlera e investimit fillestar).

Drejtues t korporats nuk jan aksionart. Ata e zgjedhin Bordin e Drejtorve i cili

prfaqson aksionart dhe mbron interesat e

tyre.

Egziston ndarja e pronsis nga menaxhmenti gj q e mundson vazhdimsin e

biznesit.(Korporatat mund t jen imortale.)

Legalisht korporata sht e ndar prej aksionarve. Kjo bazohet n dispozitat e

inkorporimit t cilat jan n prputhje me ligjet e

shtetit.

Nj nga mangsit kryesore t korporatave sht se fitimi tatohet dy her.

Pr t punuar korporata ka nevoj pr mjete (asete) t cilat mund t jen:

Asete reale (materiale dhe jomateriale)

Asete financiare (letrat me vler).

Roli i menaxherit financiar

Operacionet e

firms

(Asetet reale)

Menaxheri

financiar

Tregjet

Financiare

(Asetet financiare)

1 2

3 4b

Hyrja dhe dalja e parave n korporat

Dy shtje themelore t menaxherit

financiar :

1. N far asete reale firma duhet t investoj?

2. Si do t sigurohen parat pr investimin?

Prgjigjia n pyetjen e par,paraqet vendim investiv apo buxhetimin e kapitalit, ndrsa prgjigjia

n pyetjen e dyt paraqet vendimin financiar.

Kush sht menaxheri financiar?

sht personi i cili sht prgjegjs pr vendimet e

rndsishme investive apo financiare.

Menaxhert financiar n korporatat e

mdha

Udhheqsi financiar

(CFO)

Politikn financiare

Planifikimin e korp.

Kontrollori:

Prgatitja e

Raporteve financiare

Kontabilitetin

Tatimet

Arktari:

Menaxhimi i cash-it

Sigurimi i kapitalit

Korrespodencn

Me bankat

N korporata mund t paraqitet problemi i

ashtuquajtur baza-agjenti.

Shpenzimet e agjencis paraqiten kur:

1. Menaxhert nuk tentojn q ta maksimizojn

vlern e firms

2. Aksionart kan shpenzime pr monitorimin

e menaxherve dhe ndikojn n aksionet e tyre.

PYETJE:

1. sht korporata?

2. Tregoni disa shembuj t korporatave t

njohura dhe veprimtarin e tyre?

3. ka prfshijn vendimet investive dhe

financiare?

4. ka jan kompanit publike?

5. Kush e menaxhon korporatn?

6. Pse themi se ekziston ndarje e pronsis

nga menaxhmenti i korporats?

7. Nse falimenton nj korporat, far prgjegjsie kan aksionart dhe kush i paguan borxhet?

8. Cili sht qllimi kryesor i menaxhmentit t korporatave?

9. ka kuptoni me konfliktin baza-agjenti?

10. Kur paraqiten shpenzimet e agjencis?

11. ka kuptoni me dispozitat e inkorporimit?

12. Cilat jane format e organizimit te bizneseve?

13. sht pronsia e vetme dhe partneriteti?

14. Cili sht roli i menaxherit financiar?

15. ka jan asetet reale e ka ato financiare?

16. Si i siguron korporata parat e

nevojshme?

17. Si bhet hyrja e parave n korporat dhe

dalja nga korporata?

18. Pr ka sht prgjegjs udhheqsi

financiar (CFO)?

19. Pr ka sht prgjegjs kontrollori?

20. Cilat jan detyrat e arktarit?

II.Sistemi financiar

dhe ekonomia

Tre grupe potenciale t kursimtarve

dhe huamarrsve n ekonomi:

1. familjet

2. bizneset

3. qeverit.

Sistemi financiar siguron tre shrbime

kryesore financiare:

1. Ndarjen e rrezikut

2. Likuiditetin

3. Informimin

Tregjet financiare

Dimensionet e tregut financiar jan:

1. Tregu i parave

2. Tregu i kapitalit

3. Tregu devizor

4. Tregu i derivateve financiare.

*Tregu primar dhe sekondar

Institucionet financiare

Ndrmjetsuesit financiar

bankat,

unionet kreditore,

fondet e prbashkta,

kompanit e sigurimeve dhe

fondet e pensioneve

Paraja

sht paraja?

Oferta e paras sht sasia e trsishme e paras n nj ekonomi.

Banka qendore dhe politika monetare kreditore.

Krkesa pr para.

III. INSTITUCIONET FINANCIARE

Organizatat kryesore n

sistemin financiar

1. Institucionet e tregut t letrave me

vler: bankat investive,firmat brokere

dhe bursat e organizuara

2. Institucionet investive :fondet e

prbashkta dhe kompanit financiare

3. Institucionet kursimore kontraktuese:

bankat komerciale,institucionet

kursimore dhe unionet kreditore.

4. Institucionet financiare t qeveris.

1.Institucionet e tregut t letrave me

vler

Afarizmi bakar investiv

Nnshkrimi -bankat investive nnshkruajn

aksionet e reja,garantojn nj mim pr firmn

emituese,si rezultat i shitjes me mim m t

lart realizojn fitimin i cili njihet si

shprndarje.

Emitimi me baz tr apo asnj- banka

investive nuk garanton se do t tu shes investitorve tr emisionin e aksioneve por ajo

bn prpjekje q ti shes sa m shum

aksione me mim t ofruar.

Likuiditeti dhe ndarja e rrezikut: Tregjet sekondare

Brokert

Dilert

Kmbimet e letrave me vler mund t bhet n dy mnyra:

1.prmes bursave

2.prmes OTC (over the counter).

2. Institucionet investive

Fondet e prbashkta

Jan ndrmjetsues financiar q

konvertojn krkesat e vogla individuale n

nj portofolio t diversifikuar t aksioneve,

obligacioneve,hipotekave dhe instrumentet

e tregut t paras.

Fondet e prbashkta mund t jen me

fund t mbyllur (closed end) apo me fund t

hapur (open-end).

Kompanit financiare

Jan ndrmjetsuese t cilat

grumbullojn shuma t mdha t

parave,duke shitur letrat komerciale dhe

letrat me vler t sigurta. Pastaj kto fonde

i shfrytzojn pr t dhn hua t vogla pr

familje dhe biznese.

Llojet e kompanive financiare:

1. Kompanit financiare t

konsumatorve

2. Kompanit financiare t bizneseve

3. Kompanit financiare t shitjes.

3.Institucionet e kursimit t

kontraktuar

Kompanit e sigurimeve

Kompanit e sigurimit t jets

Kompanit e pasuris dhe dmeve

Parimet e Menaxhimit te

sigurimeve

Parashikimi I rrezikut

Problemet e K. te sigurimit

Hazardi moral

Zgjedhja adverzive dhe screeningu

Primete bazuara ne rrezik

Mbrojtja nga Hazardi moral

Zbritjet

Kosigurimi

Marrveshjet restriktive

Fondet e pensioneve

Me kontribute te definuara

Me beneficione te definuara

3. Institucionet kursimore

kontraktuese

1. Bankat depozitare

2. Shoqatat kursimore dhe kreditore

3. Bankat e kursimeve

4. Unionet kreditore.

4. Institucionet financiare t qeveris

Qeverit marrin pjese n ndrmjetsimin financiar n dy mnyra:

1. N mnyr direkte,prmes institucioneve

financiare t qeveris (Agjencionet

kreditore t qeveris),

2. N mnyr indirekte, duke garantuar pr

kredit e lejuara nga ndrmjetsuesit

financiar privat.