Antysmogowy Plan Przyśpieszenia

Kraków, styczeń 2013 r.

1. Sytuacja wyjściowa1. Sytuacja wyjściowa

a) Wojewódzki Program Ochrony Powietrza:• w trakcie konsultacji,b) Program pokazuje główne źródła zanieczyszczeń:• niska emisja – średniorocznie 55%,• emisja drogowa i samochodowa – średniorocznie 35%,• emisja przemysłowa – średniorocznie 10%,• nieznana skala zanieczyszczeń ze strony Śląska, c) Przyjęcie Programu Ochrony Powietrza w zaproponowanym

kształcie spowoduje:• ogromne problemy zdrowotne mieszkańców,

poważne migracje i utratę dochodów,• ograniczenie ruchu turystycznego,• spadek zainteresowania komercyjnego Krakowem,• ruchy społeczne i populistyczne,

d) Musimy zdecydowanie przyspieszyć!

1.1. Sytuacja wyjściowa - jak radzą sobie inni?1.1. Sytuacja wyjściowa - jak radzą sobie inni?

1.Analizowaliśmy sposoby przeciwdziałania

smogowi w innych krajach – Skandynawia, Niemcy,

Anglia, Austria, Francja, Hiszpania.

2.Miasta w tych krajach radzą sobie ze smogiem

podejmując równolegle trzy działania:

• zakaz palenia paliwem nieekologicznym

• poważne restrykcje w zakresie ruchu kołowego

• zachowywanie kanałów napowietrzania

Musimy działać podobnie!

2. Cele Antysmogowego Planu przyspieszenia 2. Cele Antysmogowego Planu przyspieszenia

a) Znaczące przyspieszenie osiągnięcia stanu spełniania w Krakowie głównych norm czystości powietrza.

b) Znalezienie większych środków finansowych na realizowanie działań ekologicznych – docelowo ok. 20-60 mln zł rocznie, z różnych źródeł.

c) Rozszerzenie działań miasta w zakresie poprawy czystości powietrza.

d) Zmiany legislacyjne w zakresie ochrony powietrza, umożliwiające wdrożenie zasad funkcjonujących w innych krajach.

e) Współpraca z władzami Województwa Śląskiego.

3. Proponowane działania przyspieszające3. Proponowane działania przyspieszające

1. Przyspieszenie i rozszerzenie funkcjonującego programu likwidacji palenisk węglowych – Programu Ograniczania Niskiej Emisji:

• zwiększenie środków – budżet, WFOŚ, NFOŚ - 20-40 mln zł rocznie, w sumie 100-150 mln zł,

• zwiększenie i zróżnicowanie dostępności środków na program – uelastycznienie zasad,

• przygotowanie organizacyjne UMK.2. Wniosek o zakaz używania paliw stałych, zmodyfikowany ze

względu na doświadczenia prawne i uwzględniający dopłaty do ogrzewania dla najbiedniejszych.

3. Wspieranie instalowania odnawialnych źródeł energii w zasobach komunalnych.

4. Przyspieszenie w tworzeniu stref ograniczonego ruchu i stref postojowych w centralnych rejonach miasta.

3.1. Proponowane działania rozszerzające3.1. Proponowane działania rozszerzające

a) Wprowadzenie ekologicznych zasad dla zasobów komunalnych:

• audyt indywidualny palenisk węglowych w zasobach miejskich,

• osobne finansowanie zmian palenisk w zasobach miejskich.

b) Rozważenie możliwości dopłat do kosztów ogrzewania pod warunkiem spełnienia określonych okoliczności, docelowo ok. 10-20 mln zł rocznie, nowe dodatki mieszkaniowe.

c) Szersze wdrażanie termomodernizacji w zasobach komunalnych.

d) Wspieranie instalowania odnawialnych źródeł energii.

e) Rozszerzenie liczby stacji monitorujących zanieczyszczenie.

3.2. Proponowane działania rozszerzające3.2. Proponowane działania rozszerzające

f) Wprowadzenie ekologicznych zasad w zakresie budownictwa komercyjnego:

• wprowadzenie jako zasady przy decyzjach administracyjnych (WZIZT i PB) przyłączenia do zasilania pozawęglowego, w tym do sieci ciepłowniczych,

• wprowadzenie jako zasady w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zasilania pozawęglowego, w tym do sieci ciepłowniczych,

• utrzymanie korytarzy przewietrzających Kraków, • preferencje dla budownictwa energooszczędnego/pasywnego.

g) Rozszerzanie obszaru miasta objętego zasilaniem w centralną wodę użytkową i centralne ogrzewanie oraz inne niewęglowe źródła zasilania – wsparcie programu „Ciepło dla Krakowa” –prowadzonego przez konsorcjum PGNiG / Tauron / MPEC / UMK / EDF / EC Skawina.

3.3 Proponowane działania rozszerzające3.3 Proponowane działania rozszerzające

h) Rozważenie możliwości stosowania w dni alertu fioletowego darmowej komunikacji publicznej.

i) Zwiększenie zasobów i zadań Straży Miejskiej w zakresie kontroli źródeł ciepła, częściowe przeprofilowanie Straży Miejskiej.

j) Wprowadzenie szerszej, publicznie dostępnej informacji o zanieczyszczeniach.

k) Rozważenie stworzenia rządowego programu „Czystego powietrza” dla województw: małopolskiego i śląskiego.

3.4. Proponowane działania wspierające – legislacyjne3.4. Proponowane działania wspierające – legislacyjne

Propozycje zmian prawa w zakresie możliwości stosowania zasad obowiązujących w innych krajach w zakresie ochrony powietrza:

•uzależnienie wysokości akcyzy na paliwa od jakości paliwa i rodzaju odbiorcy,

•obowiązek sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszarów przekroczeń standardów jakości powietrza,

•obowiązek uwzględniania w SUiKZP i MPZP zapisów programów ochrony powietrza i planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

3.5. Proponowane działania wspierające - legislacyjne3.5. Proponowane działania wspierające - legislacyjne

• prowadzenie inwentaryzacji źródeł spalania przy opracowywaniu założeń do planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,

• wprowadzenie możliwości udzielania przez samorząd dotacji z budżetu po zmianie sposobu ogrzewania,

• wprowadzenie minimalnych wymagań jakościowych dla paliw stałych,

• umożliwienie wdrożenia stref ograniczonej emisji komunikacyjnej,

• umożliwienie udzielania zezwoleń na przejazd tylko dla pojazdów spełniających kryterium norm emisji,

• umożliwienie wprowadzenia opłat za wjazd do wyznaczonego obszaru miasta.

3.6. Proponowane działania wspierające – finansowe3.6. Proponowane działania wspierające – finansowe

• budżet

• NFOŚ - program Kawka

• WFOŚ

• Inne źródła (MPRO, programy metropolitalne UE)

• Rozważenie przeznaczania efektów akcji PIT na poprawę jakości powietrza

Razem rocznie docelowo 20-60 mln zł środków z różnych źródeł.

To 10-20 razy więcej niż teraz

3.7. Proponowane działania 3.7. Proponowane działania organizacyjne, promocyjne i szkolenioweorganizacyjne, promocyjne i szkoleniowe

• Uchwała kierunkowa

• Rezolucje wspierające

• Powołanie osobnej komisji Rady Miasta

• Wniosek Prezydenta w sprawie zakazu używania paliw stałych, docelowo plan dopłat do paliw

• Zaopiniowanie Programu Ochrony Powietrza z propozycjami

3.7.1. Proponowane działania organizacyjne,3.7.1. Proponowane działania organizacyjne,promocyjne i szkoleniowepromocyjne i szkoleniowe

• Ustalenie punktów kontrolnych programu w Krakowie

• Społeczny Projekt Promocyjny

• Dobre i złe praktyki – publiczna informacja

• Edukacja w szkołach, sądach, mediach

• Straż Miejska – doposażenie i zmiana profilu działania

• Dostępna publicznie informacja o zanieczyszczeniach

3.7.2. Proponowane działania 3.7.2. Proponowane działania organizacyjne, promocyjne i szkolenioweorganizacyjne, promocyjne i szkoleniowe

• Szkolenia

• Wspólne posiedzenia z Sejmikiem Województwa Małopolskiego

• Rozszerzenie Programu o działania Województwa Śląskiego

4. Proponowany harmonogram działań4. Proponowany harmonogram działań

styczeń/luty – prezentacja programu wstępnego

luty/marzec – zewnętrzne konsultacje społeczne, kilka spotkań konsultacyjnych

marzec/kwiecień – przyjęcie uchwał i rezolucji, zaopiniowanie projektu Programu Ochrony Powietrza Województwa Małopolskiego, ustalenie punktów kontrolnych realizacji zmodyfikowanego Programu

4.1. Proponowany harmonogram działań4.1. Proponowany harmonogram działań

kwiecień/maj/czerwiec – wdrożenie działań organizacyjnych, rozmowy z WFOŚ i NFOŚ, wniosek w sprawie zakazu użytkowania nieekologicznych paliw

wrzesień/październik – przygotowanie zadań na 2014 rok i dalsze lata, określenie oczekiwań finansowych i organizacyjnych

październik/listopad – monitorowanie działań legislacyjnych

listopad/grudzień – uchwalenie budżetu i zakresu finansowania programu w 2014 roku, ustalenie harmonogramu na 2014 rok

5. Przewidywane główne działania i ich efekty 5. Przewidywane główne działania i ich efekty w ciągu 5 lat:w ciągu 5 lat:

• Wydatkowanie ok. 100-300 mln zł z różnych źródeł

• Wprowadzenie dodatków mieszkaniowych na pokrycie

części kosztów ogrzewania paliwami ekologicznymi

• Likwidacja ok. 10-15 tys. palenisk w Krakowie

• Zmniejszanie zanieczyszczenia komunikacyjnego

• Zmiany w zakresie planowania przestrzennego

5.1. Przewidywane główne działania i ich efekty 5.1. Przewidywane główne działania i ich efekty w ciągu 5 lat:w ciągu 5 lat:

• Zdecydowanie większe wykorzystanie transportu

publicznego, więcej parkingów i ścieżek rowerowych

• Wdrożenie zmian prawnych

• Wdrożenie wniosku o zakazie spalania węglem

• Osiągnięcie poziomu dopuszczalnych norm

zanieczyszczenia (w ciągu 5 lat)

6. Przewidywane główne działania i ich efekty 6. Przewidywane główne działania i ich efekty w roku 2013:w roku 2013:

1. Wydatkowanie ok. 10-15 mln zł, w tym środki WFOŚ

na likwidację palenisk.

2. Uchwalenie zakazu spalania węglem w Krakowie z

karencją i zabezpieczeniem dla najuboższych

3. Powstanie komisji w Radzie Miasta zajmującej

się tą tematyką.

4. Przygotowanie założeń Rządowego Programu

„Czyste Powietrze”.

6.1. Przewidywane główne działania i ich efekty 6.1. Przewidywane główne działania i ich efekty w roku 2013:w roku 2013:

1. Wstępna mapa zagrożeń i audyt palenisk.

2. Instalacja dwóch dodatkowych stacji pomiarowych.

3. Informacja o zanieczyszczeniach w miejscach

publicznych, w internecie i na tablicach.

4. Przygotowanie koncepcji dodatków mieszkaniowych na

pokrycie części kosztów ogrzewania paliwami

ekologicznymi.

6.2. Przewidywane działania i efekty w 2013:6.2. Przewidywane działania i efekty w 2013:

• Realizacja gminnych programów ograniczania niskiej emisji, przygotowanie zwiększenia środków na 2014 (budżet, WFOŚ, NFOŚ)

• Termomodernizacja budynków (szkoły – w trakcie realizacji)

• Uchwała Sejmiku o zakazie użytkowania węgla w Krakowie

• Program kontroli nielegalnego spalania odpadów, kontrola źródeł ciepła – Straż Miejska.

• Przyspieszenie budowy parkingów Park and Ride na obrzeżach miasta.

6.3. Przewidywane działania i efekty w 2013:6.3. Przewidywane działania i efekty w 2013:

• Edukacja ekologiczna mieszkańców – szkolenia, warsztaty, programy edukacyjne w szkołach

• Współpraca samorządów w celu ograniczenia emisji szkodliwych pyłów i spalin na poziomie miasta i województwa oraz między województwami (woj. śląskie)

• Promocja programów ekologicznych (Marszałek Województwa)

6.4. Przewidywane działania i efekty w 2013:6.4. Przewidywane działania i efekty w 2013:

• Tworzenie stref ograniczonego ruchu na terenie miasta

• Wspieranie instalowania odnawialnych źródeł energii

• Rozważenie możliwości stosowania w dniu alertu fioletowego darmowej komunikacji publicznej

• Działania wspierające zmiany legislacyjne • Uchwały kierunkowe, rezolucje RMK

• Współpraca samorządu i władz miasta z ekologicznymi organizacjami pozarządowymi i liderami inicjatyw lokalnych w kontekście walki ze smogiem

7. Podsumowanie – najważniejsze założenia 7. Podsumowanie – najważniejsze założenia

• Proponujemy rozszerzenie programu ograniczenia niskiej emisji – kwota 20-40 mln zł rocznie na likwidację palenisk, większa elastyczność, docelowo uzależnienie od dochodów, w ciągu 5 lat likwidacja ok. 10-15 tys. palenisk.

• Proponujemy zdecydowane zwiększenie skali finansowania działań antysmogowych z różnych źródeł, rozważenie dopłat do paliw dla osób najbiedniejszych, jako formy dodatków mieszkaniowych, w sumie około 20-60 mln zł rocznie - WFOŚ, NFOŚ, budżet miasta.

7.1. Podsumowanie – najważniejsze założenia7.1. Podsumowanie – najważniejsze założeniaAntysmogowego Planu Przyspieszenia Antysmogowego Planu Przyspieszenia

• Proponujemy intensyfikację Programu Ciepło dla Krakowa, we współpracy z PGNiG / Tauron / MPEC / EDF / EC Skawina – przyłączenie 600 obiektów do różnych niewęglowych źródeł ciepła, likwidacja ok. 5 tys. palenisk

• Proponujemy rozważenie stworzenia rządowego programu „Czystego powietrza” dla województw: małopolskiego i śląskiego

7.2. Główne założenia 7.2. Główne założenia Antysmogowego Planu PrzyspieszeniaAntysmogowego Planu Przyspieszenia

• Proponujemy wsparcie poważnych działań legislacyjnych,

w tym zmian w głównych przepisach prawa

• Wniosek o zakazie używania węgla, wniosek zmodyfikowany

ze względu na doświadczenia prawne i uwzględniający

docelowo dopłaty do ogrzewania dla najbiedniejszych

• Proponujemy wprowadzenie stosownych zapisów do studium,

miejscowych planów i decyzji administracyjnych

7.3. Główne założenia 7.3. Główne założenia Antysmogowego Planu Przyspieszenia Antysmogowego Planu Przyspieszenia

•Proponujemy rozszerzenie monitoringu powietrza w Krakowie o co

najmniej1-2 stacje

•Postulujemy zdecydowane rozszerzenie i upublicznienie informacji

o zanieczyszczeniu powietrza w Krakowie

•Postulujemy ścisłą współpracę z Województwem Śląskim w celu

zmniejszania zanieczyszczeń w Krakowie

•Postulujemy przyspieszenie tworzenia stref ograniczonego ruchu i

stref płatnego parkowania

•Postulujemy powołanie Nadzwyczajnej Komisji Rady

ds. Ekologii

Dziękujemy za uwagęDziękujemy za uwagę