Fiat G.55 Centauro - Artykuł NTW

7/25/2019 Fiat G.55 Centauro - Artyku NTW

1/10

Przed

wybuchem

II

wojny wiatowej W ochy aspirowa y do

roli

potgi powietrznej

widzqc w

silnym

lotnictwie

mo liwo ea-

lizacji swych celw mocarstwowych,

W

tym kraju

powsta a

szeroko dyskutowarua

praca

teoreczna

,Pano} anie

w

powietrzu"

gen.

Douheta

w sposb dalekowzroczny

przewidujqca przysz q

rol lotnictwa

wojskowego.

Jednak

praktyka

by a daleka od teo-

rii.

We

W oszech

powstawa y

co

prawda

liczne

jednostki

lotnicze,

jednak

by y

one

s abe liczebnie, a

uz,ytkowany

sprzt w

chwili

wybuchu wojny daleko odbiega

swymi

parametrami

od u ytkow&nego

przez przeciwnikw.

By o to szczeglnie

dotkliwie dostrze-

galne

w lotnictwie my liwskim. Podstawotuy

my liwiec

w

pierwszej

fazie

wojny

-

Fiat

CR

42,

zbudowany

w uk adzie dwup ato-

wym,

by

ju

w momencie

powstania maszlnq przestarza q.

Nie

bez

znaczenia by o tak e

to,

e

W ochy rozwija y

si ?

uderzenio-

wq kosztem lotnictwa my liwskiego.

Sta o si

to wyraziste

w

1942 r., kiedy to P wysep Apeniski

znalaz

si

pod gradem

bomb.

Wwczas to

potrzebny

sta si oilpowiedni

my Iiwiec

przechwytujqcy.

T

rol

w

Regia Aeronautica mia

spe nia

Fiat

G 55.

&,

E_

_

EE

ffi&.&fi*,:l&,&ffi.lMffiffi],&_

6ffii

a

lffi*

iffi

jffii

6d &BM&*fr

i #i*ffidise de

#ffi'sH

iirl6fl

Ad

1it

B&s"

n*4 */,{*d

E Eln

-

E lI- ]-

%*Mffi-W"ffiffiffiMMffiW

ffiffiffi&ffil{fu-ffiffiffi*%;-ffim Fn x

ffi ffi 9r&*#w]*{sKMffiwffi trd} dt&*_wi,lfr{8,rJrikffi, .w\sdt&ry}I x Irn

WW@ffiWffiWM

$#W

ffiffiW

W

Wffiffi

WW

@ffiffiffi

lr

lw

kzvytof

zalewski

Gz. l

acof'anie techniczng

Regia Aeronautica

wy-

nika o

g wnie

z ograniczonych mo liwo ci

zak adw

produkcyjnych.

W oski

przemys

lotniczy

pod

wzgldem organizacji

pracy

oraz

parku

maszynowgo nie

tylko

daleko odbiega

od

wiatowych

potg

lotniczych,lecz tak e

-

dc

do maksymalizacji zyskw

-

nie

by zainteresowany

wdr aniem nowych

technologii.

najcz ciej

zado-

walajc si masow

produkcj

starych

wyrobw,

Co ciekawe, do koca wojny nie

plzestawi

si on

na

tory wojenne

i

pracowa

z

t sam wydajno ci

co wcze niej

Za

ten stan

rzeczy

przede

wszystkim

odpowiadao Ministerstwo Lotnictwa

(Ministero

dell'Aeronautica

-

MdA),

ktre

nie

mog o,

lub

nie

chcia o

zmienia

stanu

rzeczy.

Nie

znaczy

to,

e we

W oszech

powstawa y

samoloty

gorsze

ni w in-

nych

kajach,

O

wysokim poziomie

technicznym

w oskich konstrukcji

lotniczych najlepiej

wiadczy

chocia by

bohater niniejszego artyku u

-

Fiat G

55.

W

chwili

wybuchu

II

wojny

wiatowej

ednostki

w oskiego

lotnictwa my liwskiego

by y

w trakcie

wymiany parku lotniczego.

Do

su by

wchodzi y

nowe my liwceMacchi

M.C. 200,

Reggiane

2000

i

Fiat

G

50.

Wszystkie by y

jednosilnikowymi,

ca

kowlcie metalowymi, wolnono nymi

dolnop atami,

do ich napdu zastosowano ch odzone

powietrzem

silniki

gwiazdowe.

W oscy konsfiuktorzy zdawali

sobie

spraw

z

ogranicze

jakie

stawia a przyjta

jednostka

napdowa

(du y

opr czo owy ogranicza-

jcy

prdko

maksymaln,

oraz s abe osigi na du-

ych wysoko ciach), lecz brak odpowiedniego

silni,

ka rzdowego uniemo liwia budow

samolotu

w innej konfiguracji. Jedynym dostpnym we

Wo-

szech

silnikiem

tego typu by

powsta

w

latach

30.

silnik A.30 o

mocy

jedynie

600

KM,

pracujcy

na

mieszance alkoholowo-benzynowej. Jednak

w oscy

konstruktorzy

ledzcy

wiatowe

trendy

w

rozwoju

lotnictwa

zdawali

sobie spraw,

e

kluczem

do sko-

kowej

poprawy

osigw

my liwcw

jest

zastosowa-

nie silnika

rzdowego o mocy

powy ej

1000

KM.

Prace

nad tego typu jednostk napdow podj-

to

na

wniosek

in , Antonio

Fessa.

kierownika

od-

dzia u silnikowego

zak adw Fiat, na

pocztku

1938 r. Co

prawdajego

intencj by o stworzenie

sil-

nika

o

mocy

powy ej

2000 KM dla samolotu rekor-

dowego CMASA CS.l5,

lecz

szybko zainteresowa-

o si nim MdA.

Przewidywano.

i opraco\^an)

przezFiata

silnik

pos u y

do napdu nowej

genera-

cji my liwcw.

Projekt

silnika, oznaczony

A.38

b_v

gotowy pod

koniec

1938

r.

A.38

-

16-cylindrowy, zbudowany

w

uk adzie

"V"

-

mia

napdza

dwa

dwu opatowe,

przeciw-

biene mig a.

Silnik

mia

by

wyposa ony

w dwu-

stopniow turbospr ark, ktra zwiksza a moc na

wysoko ciach

l500

m i 4500 m, Jednak silnik za-

miast zak adanych 2000

KM

osiga zaledwie

l200 KM i nie by to

jedyny

zwizrny z nim

pro-

blem.

W

trakcie

prb prototypu

wychodzi y najaw

usterki, tak e

rozwizanie

z

przeciwbienymi

mi-

g ami

napotyka o na 1iczne

problemy.

Brak

perspek-

tyw

na

szybkie

zakoczenie

lazy

badawczo-rozwo-

jowej

A.38 sk oni W ochw do zakupu wiosn

l939 r.

licencji

na

niemiecki silnik

Daimler Benz

DB.601A

o

mocy

1100

KM. co nie

oznaczao

jed-

nak zaniechania

rozwoju A.38. Zak ady Fiat

otrzy-

ma y

zgod

MdA

na

dalsze

rozwijanie silnika. Sil-

nik niemiecki mia

poshr y

do

napdu

my liwcw

przechwytujcych

konstruowanych na

bazie

MC 00

i

Re 2000. Jedynie firma Fiat,

a

w

zasadzie

zak ady Aeronautica d'Italia, bdce cz ci

ego

koncernu,

,.upiera y

si"

przy

zastosowaniu

silnika

rodzimej konstrukcji.

Nowa Technika Wojskowa

tg

lipiec

2002


2/10

#xrorfrr*y &

SS

Na

pocztku

1939

r. kierownik

2.

Wydzia u

Lot-

niczego

Biura

Konstrukcyjnego

(1I

Divisione

dell'Ufficio

Tecnico Aviazione)

zak adw

Aero-

nautica

d'Italia

w Turynie,

in .

Giuseppe

Gabrielii

przedo y

propozycj

budowy

nowego

samolotu

my liwskiego

napdzanego

silnikiem

A.38,

Propo-

zycja zosta a

zaakceptowana

i

nowej konstrukcji

przydzielono

oznaczenie Fiat

G

55, Prace projekto-

we

posuway si szybko.

Ju

w

lipcu

1939 r. uko-

czono

etap

oblicze

i

przystpiono do

prb

modeli

w tunelu aerodynamicznym

nale cym do

politech-

niki w

Turynie w celu

dopracowania

aerodynamiki

samolotu. Opracowany

wwczas

projekt

wstpny

przedstawia

bardzo

zgrabny

dolnop at

ze

skrzyd ami

o

powierzchni

no nej 22 mr.

Uzbrojenie

strzeleckie,

zgodnie

z wymaganiami

MdA, sk ada

si miao

z

dwch

l ,7

mm wkm

Breda

SAFAT

umieszczonych

w

skzyd ach,

poza

kgiem

mig a

(ze

wzgldu

na

problemy z zsynchronizowaniem

km-w

z

dwoma

przeciwbie nymi

migami).

No-

wo ci

by o

zastosowanie

w

konstrukcji skrzyde

pojedynczego, rurowego

d wigara,

ktrego koncep-

cj rok wcze niej

opatentowa Gabrielli.

Wed ug

dokonanych

oblicze

sarnolot

mia

bez trudu

osi-

ga

prdko maksymaln 600

km r. W

tym

samym

czasie w

zakadach

Macchi trwa y

prace

nad

jego

konkurentem

M.C,

202 Folgore

(patrz

LW 3/02),

napdzanym

silnikiem

DB.601.

Jednak

mimo

pocztkowego zrywu.

tempo

prac

nad

G

55

szybko

spad o.

Przyczyn

by y

problem1,

z silnikiem

A.38.

Prawie rok

trwa a

praca rrad bu-

dow

pierwszego

prototypu silnika.

DopieLo

w

czerwcu

19, 0 r,

silnik

rozpocz

testy

na hamor ,-

ni.

W

midzyczasie, w

sierpniu

1940

r,

oblatano

pierwszy

prototyp

MC.

202,

ktry

mia znakonite

charakterystyki.

osigajc

m.in.

prdko

maks1,-

maln 598

km, l. Mo liwo ci

konstrukcli

N{acchi

omal

nie

doprowadzi y

do

skasor ania

projektu

G

55.

MdA

przed o l,o

bowiem

Aeronautica d'Ita-

lia

nowe

wymagania.

zawierajce

m,in, danie

poprawy osigw.

Zesp

kon-

strukcyjny

in .

Gabrielli

zmu-

szony zosta do

przeprojektowa-

nia konstrukcji.

Zdecydowano

si zmniejszy

mas

p ata

,,od-

chudzaje"

\trukttlr

konstrukcji

oraz redukujc

do 21

mr

po-

wierzchni

no n amolotu.

Wed ug

przeprowadzonych

oblicze mia o

to

pozwoli

na

w,,

rost

prdko g1 1n3|symalnej

do

60

km/h.

a

czls

uznoszenia

na 6000 m

mia

wynosi

5',

czy-

li

o minut

mniej ni w

konku-

rencljnym

M,C.

202. Kolejne

modyfika.je

pator

cr

u

1mu.i-

y zmiany

w kontigLrracji

silnika A.38, Zdecydowa-

no si

borviem

na

zmian

silnika

o

l80"

(od-

wrcone,.V").

a

dwustopniow

turbosprark.

umieszczon

pocztko\\ro za

silnikiem,

zdecydowa-

no

si przemie ci

pod niego, Pozrvoli o

to

na

re-

dukcj

dugo ci

ad uba samolotu

i tym

samym na

kolejn

oszczdno

masy. Ponadto

sprarviajce

liczne k opoty

przeciwbiene,

dr,vu opatowe

mig a

postanolviono

zastpi

pojedynczym,

.,klasycz-

nym" trj opatolvym.

Zmiana rodzaju mig a

po-

r ,odolvair ak e,

preferor. ,ane

przez

lotnikw.

prze-

suniecie

dr,l,ch

skrzydolvych

wkm do kadhba,

nad

silnik

-

poniel ,a

zaistnia a

mo liwo

ch

zs.vnchronizol ,ania

z

obrotami mig a.

owy sze

zmian1,

u,p vn v

na dalsze op nienie

proglamu

G

55,

Prace

projektou,e przecign y

si do wiosny

19: 1

r.

Dopiero

ri,krvietniu

tego

roku

projekt

sa-

molotu G

55 zosta

zaakceptorvan_y

i Fiat otrzyma

zgod na budolv

trzech

prototypw, Jednocze nie

zaiecono

zrlikszenie

si1,

ognia

poprzez

zabudo-

\\.

\\,zorem

niernieckiego

Bf

109. dodatkowego

20mm dzia ka

\{auser

NlG

151/20

stlzelajcego

przez

ri,a

silnika.

Pot ,l, sze

zalecenie bv o

efektem

pierr

sz\,ch

do ri

adcze bojowych

z u ,l,cia

r{,C.

]0].

ktrego

drra

i2.7

mm rvkm

okaza l,si

Drugi

prototyp

siInika

Fiat

A.38

(ukkd

odt rconeg0

"V")

ktry

piert otnie

stanol i

mial napd my liwcaG 55,

Fot, Fiat,

niewystarczajce

w

walce

z

najnowszymi

alianc-

kimi sanolotami.

Latem

l94l

r. w

zak adach w

Turynie

by a

ju

gotowa

pe nowymiarowa makieta

samolotu

G

55.

30

maja

lo\ta a

ona

pozylyr nie

zaopinioi ana

przez

komisj

na czele ktrej

sta

szef sztabu

Regia

Aeronautica,

gen.

Prico1o.

Gdy

ju

wydawao

si,

e najwiksze

problemy

z rozwojem G

55

zosta y

pokonane.

po

raz kolejny

ca y

program

stan

pod

znakiem

zapytania.

Okaza o

si

bowiem,

e

prace

nad

silnikiem

A.38 zakoczy y

si

ostatecznie

fia-

skiem. W tej

sytuacji

zesp in .

Gabrielli

rozpocz

poszukiwania

nowej

jednostki

napdowej. Poczt

kowo rozwa ano

zastosorvanie

silnika

Isotta

Fra-

schint

Zeta o mocy

1250

KM.

By on

jednak

do-

piero

w fazie rozwojowej

i

nie chcc

powtrzy

tego samego

b du wybrano

niemiecki silnik

Daim-

ler Benz

DB.605A o mocy

1475

KM,

ktrego

ne-

gocjacje zakupu

licencji

w a nie

rwa y.

Jednak

Niemcy nie

stawia y

przeszkd swemu sojuszniko-

wi i

ju

we

wrze niudo

Turynu

dotar a dokumen-

tacja techniczna silnika.

Po

jej

uzyskaniu Gabrielli

przystpi

do

prac

adaptacyjnych.

Nie sprawi y

one

adnych

problemw,

a r,viksza

moc niemieckiego

silnika

spowodowa a

nawet

plzyrost

osigw

-

obliczeniowa

prdko rnaksymalna

wzros a

do

640 kmih.

W

celu

przyspieszenia

prac

MdA za-

mwi o trzy

kolejne

prototypy

Z terminem plzeka-

zania wiosn

I94 r., oraz

200 maszyn

seryjnych,

ktre

gotowe

mia y by

na

prze omie

l94 l43

r.

W

czasie

gdy

trwa y

prace

nad

prototypami

G

55,

W

\tvczniu l942 r,

po

raz kolejn1 zmieniono

wyma-

gania

odno nie uzbrojenia.

Zalecono

zwikszenie

si y

ognia o

kolejne dwa

l2,7

mm

wkm Breda SA-

FAT,

cznie wic G

55

mia

dysponowa

jednym

20 mm dzia kiem

i czterema

l2.7

mm wkm. Te

ostanie

Tozmieszczorro w

kadubie

w sposb do

nietypowy

-

clwa nad

silnikiem

i dwa

pod

silnikiem,

r ,szystkie

l\ynchronilowane.

Pierwszy Zlrzch

prototypw

G

55

_

MM.,191

-

ukoczony

zosta

w

zakadach

Aeronautica

d'Italia

w Turynie

19

kwietnia

1942

r. Jako e

produkcja

seryjna silnikw

DB.605 nie zosta a

jeszcze

we

W oszech

uruchomiona.

to

pierwszy prototyp

oirzy-

ma oryginalny silnik

niemiecki.

30 kwietnia

szef

pilotw

do wiadczalnych

Fiata.

Valentino Cus

wy-

kona

pierwszy

lot

na

G

55

startujc

z

lotniska

w Turynie.

Zakoczy si on

wynikiem

pozytyw-

rlym.

cho

wlstpi y

problem1

z

usterzeniem

ogo-

nowym,

ktre trzeba

by o

przeprojektowa.

Na

pierwszym

prototypie

przetestowano dwa typy

mi-

gie

-

niemieckie

VDM

i

w oskie

Fiatamilton.

rugi

prototyp

my liwca

Fiat G 55

([/M

492) na

lotnisku labrycznym

lipie 2002

o

Nowa Technika

Wojskowa

Fot, F]al


3/10

Lepsze okaza o

si

niemieckie.

jednak

ze wzgldtr

na

niemoliuo

otrzymania

w

wymaganlm

termi-

nie migie

d sojusznika zdecydowano

si do

na-

pdu

wybra mig o iaggio 2001,

bdce

pod

wzgldem

charakterystyk bardzo zbli one

do

VDM.

Podczas

kolejnych lotw

samolot uzyska

prdko

maksymaln

636

km/h na

wysoko ci

8000 m.

Bez

problemu

osign

rwnie puap

10

000

m, zacho-

wujc na

tej

wysoko ci

bardzo dobre w asno ci

pi-

lota owe.

Pierwsze

opinie

o

G

55

by y wic

bardzo

dobre.

Wszystko wskazywa o

na to,

i Regia

Aero-

nautica

otrzyma wreszcie znakomity my liwiec

przechwytujcy

zdolny do

podjcia

walki

w

obro-

nie nkanej

nalotami oyczyzny.

W sierpniu 1942 r.

by

gotowy

drugi

prototyp

(MM.492).

Zosta on bezzw ocznie

wys any

do

O rodka

Bada w Locie w

Guidania. O

nadziejach

pok adanych

w G

55 niech

wiadczy

akt, e

samo-

lot

z

lotniska fabrycznego

w

Turynie przeprowadzi

lotem do

Guidania

sam dowdca

O rodka,

pk

Ton-

di.Przez

ca y wrzesie trwa y intensywne testy

eks-

ploatacyjne,

w

ktrych uczestniczyli pp k Baylon,

mjr Borzclni

i

kpt.

Gaspari.

W ich

trakcie

samolot

wykona

seri walk

pozorowanych

z niemieckimi

my liwcami Bf 109G

i Fw 190A wykazujc

sw

wy szo

nad nimi. W

pa dzierniku

1942

r,

z licencyjnym

silnikiem DB.605.

ktry we Wo-

szech otrzyma oznaczenie Fiat

RA,1050 lilone

(Tajfun)

i

ze

mig emPiaggio

P.200l,

Samolot

otrzyma

tak e uzbrojenie, ktre nadal

skada o si

z

jednego

dzia ka MG

l51l20 i czterech I2,']

mm

wkm Breda SAFAT. Trzeci

prototyp

po

zakocze-

niu

testw

fabrycznych

przekazaao

do Guidania.

Produkcja eryina

W lutym

l943 r. rozszerzono pierwotne

za-

mwienie z 200

do

1800 samolotw.

Mia y

one

by

budowane

w trzech zak adach,

w kadym

po

600

maszyn.

W

zak adach Aeritalia

w Turynie

miano

produkowa

wszystkie

podzespo y

i

dokonywa

monta u

finalnego, w Construzioni Meccaniche

Ae-

ronautiche Soc. An.

(CMASA)

w Marina di Pisa

take odbywa si mia monta

kocowy

G

55 oraz

mia y by

budowane

kad uby,

natomiast

skzyda

mia y

dostarcza

nowo

zbudowane zak ady

Aerita-

lia

we

Florencji,

a

usterzenie podzlecono

zakadom

Off. Savigliano. Trzeci z

zak adw nie nale cy

do

koncemu

Fiat

-

SIAI,

podobnie

jak

i

CMASA,

mia

produkowa

kaduby

i

dokonywa finalnego

mon-

ta u. Skzyd a na

potrzeby

SIAi

wykonywa

mia y

zak ady

Construzioni Aeronautiche Novaresi

Soc.

An.

(CANSA)

z

koncernu

Fiat, a

usterzenie

zaktra-

kowitym zakoczeniem prb

eksploatacyjnych i

ko-

nieczno ciwprowadzania

zmian konstrukcyjnych

bezpo rednio

na linii

montaowej.

Na

tempo pro-

dukcji

nie

wp ywa y

pozytywnie

rwnie

alianckie

naloty

strategiczne

powodujce

przerwy

w

produk-

cji,

a

take wystpujcy

deficyt

surowcw.

Rwnie

powa nym

problemem

by brak wykwalifikowanej

sily

roboczej.

W

celu

zapoznania

si

z na.jnowszy-

mi

metodami

organizacji

pracy,

midzy I'7 a

30

marca

1943

r.

w oska

delegacja, w sk ad

ktrej

wchodzili in ,

Gabrielli, Rosatelli

i

Nardi, z

zak a-

dw Fiat wizytowaa

niemieckie wytwmie

1otni-

cze

nale ce do Messerschmitta

i

Henschla. Zebra-

ny

materia

mia

przyspieszy

tempo

produkcji

Centauro,

Pierwszy seryjny

egzemplarz G 55

(MM.91053)

ukoczono

dopiero l0 kwietnia 1943

r. Miesic

p niej

by

gotw

kolejny

samolot.

Do

sierpnia

pro-

dukcja

powoli

rosa,

lecz

daleko

jej

by o

do

plano-

wanych 45 maszyn

na

miesic,

Na

pocztku

lipca

1943 r.

wys ano

egzemplarz seryjny MM.91058 na

testy

uzbrojenia

do

Furbara

w celu definitywnego

ustalenia konfiguracji

uzbrojenia.

W

tym czasie

trwa a

ju

produkcja

i

pierwszych

0

egz.

z

seii

0

ukoczonych zosta o

z uzbrojeniem 1x20 mm

oraz 1x12,1 mm

(17

seryjnych i 3

prototypy).

Do-

piero

w

sierpniu ukoczono samolot

NIM.91060,

ktry otrzyma zalecane

uzbrojenie 3x20 mm

i xI2,7

mm.

Dzia ka zastpujce

12,7

mm

wkm

zabudowane zosta y w

skzyd ach.

Poczwszy

od

tego egzemplarza

nowy

wariant uzbenia sta si

standardem. a samoloty otrzyma y oznaczenie

G 55

Seria I.

Jednak

produkcja

nie trwa a dfugo,

8

wrze-

nia1943

r. W ochy

og osi y

kapitulacj.

Uprzemy-

s owiona

p noc

kaju,

w ktrej

ulokowane zosta y

zakadyprzemys owe pozosta a pod

kontrol

Niemic,

a

w

pa dziemiku

na

tych

terenach

utwo-

rzono faszystowsk W osk

Republik Ludow

(Repubblica

Soziale

Italiana -

RSI),

Wersje

rczwnilwe

i niezrealizowane

prniekty

W I94

r.

MdA og osi o

now strategi

rozwoju

lotnictwa.

Dotychczasowa

mnogo typw samolo-

tw mia a zosta zastpiona

kilkoma

podstawo-

wymi,

a wszelkie wersje wyspecjalizowane

mia y

powstawa

na

ich bazie.

Jednym

z

podstawowych

typw

samolotw

mia

by

Fiat

G 55. W

zwizku

z

tym,

po

wdro eniu

do

produkcji

seryjnej, rozpo-

czto

prace

nad

kolejnymi

wariantami

samolotu. Ja-

ko

pierwsz

rozwaano

budow

pok adowej

wersji

G 55N,

przeznaczonej

do s u by na

lotniskowcu.

W

tym czasie

bowiem trwa y intensywne

prace

wy-

koczeniowe na w oskim

lotniskowcu Aquila,

dla

ktrego poszukiwano

wielozadaniowych

samolo-

tw

pok adowych.28

pa dziemtka

I94

r,

in .

Gio-

vanni Pegna,

odpowiedzialny za dostosowanie

istniejcych

konstrukcji

do

roli

samolotw

pokado-

wych,

wystosowa zapytanie do

g wnego

kon-

struktora Fiata

G

55, in .

Gabrielli,

o

moliwo

o-

konania

stosownych

modyfikacji,

W

odpowiedzi

Gabrielli

stwierdzi , eni

widzi adnych

przeszkd

w

dostosowaniu

G

55 do hangarowania na 1ot-

niskowcu

i wprowadzenia sk adanych skrzyde ,

gdy

samolot technologicznie i tak

dostosowany

zo-

sta do odczepiania kocwek skrzyde celem

u atwienia transportu kolejowego. Istnieje

tak e

mo liwo

stosownego wzmocnienia

podwozia

MM.492 skierowano

na

prby

uzbrojenia do Furba-

ra. Tam

ca kowicie uzbony i wyposa ony

samo-

lot

rozwin

prdko

maksymaln

620

km r. Byo

to

co

prawda

poni ej

oczekiwa,

1ecz nadspodzie-

wanie dobrze

prezentowa y

si w a ciwo cimanew-

rowe maszyny, szczeginie na du ych

wysoko-

ciach. Testy

uzbrojenia

wypad y

pozytywnie,

lecz

po

raz kolejny zadecydowano

o zwikszeniu si y

ognia

samolotu.

Wed ug

nowych wytycznych

G

55

mia

by uzbrojony

w

trzy 20 mm

dzia ka

MG

151/20

i

dwa

I2,'7

mm

wkm

SAFAT. Ponadto

zalecono

dostosowanie samolotu

do

przenoszenia

na

podskrzyd owych

zaczepach dwch

dodatko-

wych zbiomikw paliwa

oraz zlecono opracowanie

na

bazie

G

55 dwch

nowych

wersji

-

my liwsko-

bombowej i

pok adowej,

dostosowanej

do

przeno-

szenia

pod

kad ubem torpedy lotniczej, Podobne

za-

lecenia

otrzyma y tak e testowane wwczas

Macchi

M,C.

205

i

Reggiane

2005. Po zakoczeniu

testw

uzbrojenia

samolot

powrci

do Guidania. Latem

1943

r. mjr Borzoni

przymusowo

wyldowa na

okolicznych

polach

uszkadzajc drugi

prototyp.

Nim

jednak

to nastpi o

G

55

otrzyma

n

azw Cen-

tauro

i

pozytywn

opini.

W

lutym

l943 r.

ukoczono trzeci

prototyp

(MM493).

By to

ju

samolot

w wersji

docelowej

dy

Avia,

Wed ug za o e,

pierwszy

z zak adw

Ae-

ritalia z Turynu

mia podj

produkcj

seryjn

na,

tychmiast, natomiast

rozpoczcie

jej

w

pozostaych

dwch

przewidziano

na

listopad

1943

r,

Przewidy-

wany

miesiczny

potencja

produkcyjny

to

45

ma-

szyn w Aeritalia i po

60 maszyn w obu

pozostaych

zak adach. Jednak

ostatecznie

produkcj

G

55

pod-

jto

jedynie

w

Turynie.

W celu koordynacji produkcji

seryjnej

G

55

po-

woano

Direzione

produzione

Aeronautica

centu-

ro

(Zesp

ds, Koordynacji Produkcji

Centauro),

ktry

podlega

p k.

Prospero Nuvoli z Wydzia u

Technicznego Dowdztwa

W oskich Si Powietrz-

nych.

Celem

powy szych

dzia a by a maksymalna

unifikacja

produkcji

i

jak

najszybsze

zaspokojenie

potrzeb

Regia

Aeronautica.

By y

tojednak

tylko

po-

bone yczenla,

Ju w

lutym

(czyli

w tym

samym

miesicu) mimo

Wstpnej

akceptacji, z produkcji

Fiata

G

55 wycofa y si

zak ady

SIAI.

Mimo

to

MdA

zwikszy o

zamwienie na Fiata

G

55

o I007a, czyli

do 3600

maszyn

Mia y one

zosta

wykonane w latach I944l45.

Produkcja

seryjna,

mimo du ych zamwie i

wy-

sokiego

priorytetu,

rozwija a si bardzo

powoli,

Wynika o

to

przede

wszystkim z

decyzji o

przyst-

pieniu

do

wytwarzania samolotu

jeszcze

przed

ca

Jden

z

Centaurl

(MN4

91 059)

l

serii

produkcyjne1

r

barwach

353a

Squadriglia

Regia

Aeronautica,


g

lipiec

2002


4/10

i

zabudowy

haka

do

ldowania, Jedynym

powa-

niejszym

problemem by a konieczno

nodyflkacji

wlotu

powietrza

do ch odnicy ulokowanej

pod

ka-

d ubem,

tak aby mona

by o

podwiesi

torped

lub

bomb

o

duymwagomiarze.

2

listopada

odpo-

wied Gabrielli

przes ana

zosta a

do

gen.

Albeo

Briganti, dowdcy

lotnictwa morskiego,

z adnota-

cj,

e

plototyp

wersji

morskej

powsta

moe do-

piero po

zbudowaniu

101

seryjnych

G

55,

W

stycz-

niu

1943 r.

Gabrielli

poinformowany

zosta ,

ejako

samolot

pok adowy

wytypowano

morsk wersj

Reggiane 2005,

gdy lotnictwo morskie nie

moe

t

d ugo

czeka,

lcz

Fiat G 55

ma stanowi

jego

nastpc.

W zwizku

Z

tym,

w

marcu 1943

r.,prz-

s ano do

Turynu

stosowne

wymagania, wraz z

cha-

rakterystykami

przewidzianej

do

przenoszenia

przez

samolot

torpedy.

Mia a

to by torpeda

lotni-

cza

nowego typu,

l ejsza

ni

stosowana

w

samolo-

tach Savoia

SM

79.

Jej masa wynosi a

zaledwie

680 kg

(standardowa

wwczas

w oska

torpeda lot-

nadto

jest

atwiejsza

w

obsudze i

bardziej

pewna.

Unikano

rwnie

skomplikowanej

przebudowy

wlotu

powietrza.

Zastosowanie nowego

silnika

spo-

wodowao redukcj uzbrojenia do dwch

20

mm

dzia ek

i

dwch 12,7 mm wkm.

Nowy

samolot

otrzyma

oznacznie

G

57.

Jego

pekt

ukoczony

zosta

w

maju 1943 r. i

przes any

do wytwrni

CMASA,

ktr to

wytypowano

do

produkcji

seryj-

nej morskiego

G

57.

We wrze niu

1943 r. do

zak a-

dw

CMASA

dosnrczono

rwnie

silnik

A.83,

ktry

mia

zosta

zabudowany na

drewnianej

ma-

kiecie

samolotu.

Kapitulacja

W och i

zmiana sytua-

cji

politycznej

w

pastwie

przerwa y

dalszy

rozwj

samolotu.

Nie

by

to

jednak

koniec torpedowo-bom-

bowej

odmiany

G

55.

Na

pocztku 1944 r.

rzdWoskiej

Republiki Lu-

dowej

zwrci

si

z

propozycj

budowy

na

potrze-

by

ANR

500 samolotw

G

55. Sto

z

nich

mia o

zosta

zbudowanych w

specjalnej

odmianie

torye-

dowo-bombowej,

przeznaczonej

do

zwalczania

dowego

G

55

o

numerze seryjnym MM,9.1086.

Przebudow

ukoczono

w

marcu

1945

r.,

a

maszy-

n oblata kpt.

Adriano Mantelli.

Pomimo ci kie-

go

adunku

zewntrznego,

wasno ci

manewrowe

i

osigi samolotu okaza y si bardzo

dobre.

Byo

jednak

zbytp no

aby

podj

jego

produkcj

seryj-

n.

Po

zakoczeniu

wojny

samolot

ponownie zosta

przebudowany

do

standardowej

postaci.

Obok

wersji morskich planowano tak e

zbudo-

wa

inne

samoloty.

Jednym

z

nich mia by Fiat

G

55

Bis. W

wersji

tej

planowano zabudowa

uzbroienie

sk adajce

si z czterech 20 mm

dzia ek

MG

151/20 umieszczonych w

skzyd ach.

Wersja ta

nie wysz ajednak

poza

faz

projektow.

Podobnie

sytuacja

przedstawia a

si

z

wersj

wysoko ciow,

ktra mia a otrzyma

ci nieniow

kabin

pilota

za-

adoptowan

z do wiadczalnego

Bf 109G.

W

grudniu

|942

r. in .

Gabrielli

rozpocz

studia

nad wersj

rozwojow G

55, do napdu

kt

pla-

nowa u y

jednostki

napdowej wikszej

mocy.

Pocztkowo tozwa a o

u ycie silnika A.40, rozwi-

janego

w sekcji silnikowej

zak adw

Fiat.

Mia

on

osiga

moc 2100

KM,

leczby jeszcze w trakcie

prac

badawczo-rozwojowych.

W

sytuacji

zgo-

dnie

z niemieckimi

sugestiami

(o

czym

dalej)

zde-

cydowano

si

p atowiec

G

55 dostosowa

do silni-

ka

Daimler

Benz DB.

603

o mocy

1750

KM.

Przedprodukcyjny silnik

tego

typu

dotar do

Tury-

nu

w

kwietniu

1943 r. W

celu wyprbowania

spo-

sobu

zabudowy

nowej

jednostki

napdowej

zdecy-

dowano

si

przeprowadzi

prby

na

trzech

egzemplarzach G

55

sei

0.

Silnik

DB.

603, w

po-

rwnaniu do

DB.605, mia nieco

wiksz

mas

i

wymiary. Spowodowa o

to konieczno

wzmoc-

nienia o a gruntownego przekonstruowania

przo-

du kadfuba,

ktry

zosta znacznie wzmocniony.

Do-

kumentacja techniczna

gotowa

by a

w

lipcu

1943 r.

i

zak ady

Fiat

otrzyma y

zlecenie

na

budow

dwch

prototypw

(MM.536

i

MM.537). Samolot

otrzy-

ma

nowe

oznacznie

G

56,

By w

zasadzie bardzo

zbli ony

do swego

poprzednika.

Wikszo

nstala-

cji wewntrznych

i

podzespo w

pozosta a

bez

zmi-

an.

Rwnie sylwetka

nie by a

zmieniana.

Wyd u-

ono

jedynie

o kilka

centymetrw

kad ub samolotu,

co

wiza o

si ze zmian

jednostki

napdowej. Ja-

ko

uzbrojenie

przewidziano

trzy 30 mm dzia ka

Rheinmatall,Borsig

MK

108 zabudowane

w

skzy-

d ach

i

w osi silnika.

Ze wzgldu

na

wzrost

masy

i

konieczno zachowania niezmienionego

rodka

ci ko ci fezygnowano

z

kad ubowych

wkm,

We wrze niu

1943

r.

dalsze

prace nad

G 56

zo-

sta y

wstrzymane na skutek kapitulacji

W och,

jed-

nak szybko, bo

ju

w

pa dzierniku

zosta y

one

wznowione

na

polecenie

kontrolujcych

zak ad

w

Turynie Niemcw,

ktry 1iczyli na

produkcj

G

56 na

potrzeby Luftwaffe. Pierwszy

pTototyp

G

56, z

powodu

braku dzia ek 30

mm,

uzbrojony

zosta

w 20 mm dzia ka MG

151/20. Zosta on obla-

tany 28 marca 1944

r.

ptzez

pilota

do wiadczalnego

Valentino

Cusa. Samolot podczas prb wykaza bar-

dzo

dobre

w a ciwo ci

otne, cho

jego

zwrotno

by a

nieco

gorsza

od

G

55.

Prdko maksymalna

-

680 km/h

rekompensowa a

t

trat,

Oczekiwano

dalszej

poprawy po

zastosowaniu

cZtero opatowego

mig a

VDM o

rednicy 3,05

m.

Wyniki

prb

porwnawczych z niemieckimi

my liwcami

Bf 109K

i Fw 190A rwnie okaza y

si

dla

G 56

pozytywne.

nicza waya 987

kg).

Po

rozpoczciu

prac

stu-

dyjnych

oznaczenie

wersji morskiej zmieniono

z G 55N

na

G 55S.

Nowa wersja mia a

otrzyma

w miejsce

dotychczasowego

duego

wlotu

powie-

trza

dwa mniejsze, umieszczone

na

przykadubo-

wych cz ciach

skzyde , a wygospodarowanprze-

strze midzy nimi

miano

ptzezlaczy

na torped

lub

bomb.

W

celu umo liwienia

startu

z

torped

przed u ono takze

gole

k ka

ogonowego.

Jednak

lotnictwo morskie zmieni o

zdanie i

poleci o

prze-

rwa

prace

nad G

55S,

zlecajc za to budow sto-

sownego samolotu

z chodzonym

powietrzem

silni-

kiem

gwiazdowym Fiat A,83RC

21-5

Vortice

o

mocy

1250

KM.

Oceniono

bowiem,

e

w

warun-

kach morskich o

wiele lepiej bdzie spisywa

si sa-

molot z

gwiazdow

jednostk

napdowa, ktra

po-

lipiec

2002

o

Nowa

Technika Wojskowa

alianckiej eglugi.

Wiza o

si to z

przygniatajca

przewag

aliantw

w

powietrzu

i

nlemo liwo ci

przeprowadzania

atakw

torpedowych

przez kla-

syczne, wielosilnikowe

samoloty

torpedowe.

W

szybkich

G 55 widziano

mo liwo

odjcia

sku-

tecznych

dzia ai. Zesp

in .

Gabrielli

z rado ci

powita

t

propozycj

jako,

e Wystarczy o

,,odku-

rzy"

projekt

G

55S.

Jako e,nowy

torpedowo-

bombowy

samolot

mia przenosi standardow

tor-

ped lotnicz Whitehead-Fiume

o

masie 987

kg

zaistnia a

potrzeba

redukcji masy

konstrukcji.

Uczyniono

to

po przez

demonta

skzyd owych

20 mm dzia ek MG l51/20

i

kad ubowych

I2,'7

mm

wkm. W czelwcu

1944

r.,

w

celu

przyspieszenia

budowy

prototypu wersji torpedowo-bombowej,

podjto

decyzj

przebudowy w Venegono

standar-

Fiat G 55 dostosowany

wiosn 1945 r, do

przenoszenia

torpedy

Iotniczej na aczepie

podkadlubowyn


5/10

25 kwietnia 1944 t.

zaJad

w Turynie

sta

si

obiektem

ci kiego nalotu Aliantw. W

jego

trak-

cie, obok

znacznych

zniszcze

w

samym

zak adzie,

uszkodzeniom uleg

pierwszy

prototyp

G 56

i

pr-

by samolotu

zosta y wstrzymane. Powrcono

do

nich w

pa dzierniku

1944

r., kiedy to

ukoczono

drugi

prototyp. Jednak

w

iym

czasie

Niemcy

pod-

jli

decyzj o

przerwaniu produkcji

G

55

i dalsze

prace

nad G 56 zosta y wstrzymane. Wybiegajc

nieco

w

przysz o ,

arto wspomnie

e po

wojnie

drugi

prototyp

G

5,

lub

odremontowany

pierwszy

prototyp,

by

przez

zakady w

Turynie wykorzysty-

wany

jako

latajca hamownia, do testowania w

po-

wietrzu nowych silnikw

i

migie . atowiec wy-

korzystano rwnie

do

bada wariantw uzbrojenia

-

m.in.

przetestowano

na nim sposb zabudowy

w skrzyd ach

czterech

20 mm

dzia ek.

Ciekaw,

lecz pozostajca

tylko

na

papierze we-

rsj,

by

projekt

ci kiego dwukad ubowego my-

liwca dalekiego zasigu G 58. Samolot mia sk a-

da si

z

dwch

kad ubw G

55,

po czonych

ze

sob

prostoktnym

odcinkiem

centrop ata.

Zewn-

trzne cz ci

skrzyde

zachowano

bez

zmian,

cho-

cia

jeden

z

projektw przewidywa

ich

powik-

szenie.

Kabina pilota

zosta a zachowana

w lewym

kadubie, w prawym

zabudowa miano

dodatkowy

zbiornik

paliwa.

Planowano

zmieni

tak ,e

usterze-

nie

poziome,

ktre sk ada si

mia o

z

jednego

sta-

tecznika

ze sterem

wysoko ci,

Lczcego

oba

ko-

ce kad ubw. Nietypowy

uk ad wymusi rwnie

zmiany w

podwoziu g wnym samolotu. Zosta o

ono tak

przekonstruowane,

e

jego

wz y mocowa-

nia

przesunito

w

stron

kad ubw,

tak

by

golenie

chowa y

si w

wycicia

pod

kadubami,

a

same

ko-

a

w

komory

centrop ata. Do

napdu

planowano

zastosowa silniki Fiat RA-l050RC.58,

czyli te sa-

me co w standardowym

G 55. Uzbrojenie

mia o

by niezwykle

silne

-

sze 20 mm

dzia ek

20 mm

i

cztery I2,7 mm wkm.

W kwietniu

1943 r.

projekt

G

58

przed o ony

zosta MdA. Po

jego

akceptacji

przystpiono

w lipcu 1943 r. do

prb

tunelowych

na

politechnice

w

Turynie.

Wykaza y one koniecz-

no

przeprowadzenia

zmian

w

konstrukcji, szcze-

glnie w zakresie

usterzenia.

Kilka

dni po zawie-

szeniu broni

z Aliantami,

zak ady

Fiat

otrzyma y

decyzj o wstrzymaniu

prac

nad G 58. Samolot

mia

by

produkowany

seryjnie w

zakadach

CAN-

SA w Cameri. ETllJ

Pierwszy

prototyp

samolotu

F at G

56 napdzanegoi siInikiem

Daim er

Benz DB,603,

Fiat G.55 Serie

l

Sottoserie 0

G.55

-

torpedowy

Fiat

G.55 Centauro

@

Marek Ry 2002

Fiat G.56

Fiat G.57

tr

Nowa

Technika Wojskowa

o

lipiec

2002


6/10

effiffi& ffiwffiffiffiwwMffi

ffi&W

ffi

fiffiffiffi

Cz. ll

Cenlau,a

znajdujcych si w

jednostce

tylko dwa

b ,y

sprarvne.

szczeglnie

czsto wystpowa y pro-

blem.v

z k kiem

ogonowym. a tak e

z

amortyzacj

goleni podu,ozia

g wnego. Po zaledwie kilku lo-

laeh

ll;.rgInillnie

pkl 1

opony,

W

czen ,cu

1 9:l3 r.

jeden

z Fiatw G 55 trafi

do

nl, lir kiego

klucza alarmowego. By a

to nieetato-

u,r,

oddzia

1otniczy

powo any

ad

hoc w o rodku do-

rviadczalnym

l,

Guidonia.

W tym czasie bowiem

alianckie sarnoloty

zaplszczy si nad terytorium

W och siejc SpustosZenie.

W

Centatu,o

Regia

Aeronautica

planowa a

tak e

uzbroi 53.

Pu k

My liwski.

12 sielpnia

do

151.

Dy-

wizjonu

tego

pukLr

dotar

pojedynczy

G

55, lecz

by

to

jedyny my liwiec

ego

typu

jaki

trati

tam

przed

kapitulacj.

Drugi z

dywizjonw

-

153, nig-

dy nie

otrzyma

adnego Centauro.

Nienieeka

przygada

Pierwsze

prby

po czenia

w oskiego

przemys u

lotniczego i niemieckiej machiny wojonnej

nastpi-

o

jeszcze

przed podpisaniem

przez

W ochy

zawie-

szenia

broni.

Niemcy,

d c

do racjonalizacji

produkcji i zmniejszenia r norodno ci

produkowa-

nych typw,

zaproponowali W ochom wspln

pro-

dukcj

wybranych samoiotw bojowych.

Pod ko-

niec i942 r, naczelny

dowdca si niemieckich

we

W oszech

marsza ek

Kesselring

wraz ze

wit

o1i-

cerw LuftwatTe

z o ywizytw o rodku do wiad-

czalnym

Guidonia ogldajc

najnowsze typy samo-

lotw Regia

Aeronautica.

Z

po rd

wszystkich

pokazanych maszyn najwiksze wra enie

wywo a

Fiat G 55.

Po

powrocie

z

pokazu,

na biurko

Milcha

trafi

stosowny

rapoft wysoko oceniajcy

mo liwo-

ciG 55.

Milch zareagowa szybko.

Na

pocztku

1943

r.

powo iura

zosta a

grupa eksperlw,

ktrych

zadaniem mia a by ocena

w oskiej

maszyny. W jej

sk adzie

znalaz si

pk

Petersen

z Erprobungsstel-

le

z Rechlina

(o rodka

testrrjcego

najnowsze kon-

strukcje,

zarwno w asne

jak

i

zdobyczne).

I

tym ra-

zem ocena Fiata G 55 by a

nadzwyczaj

pozytywna.

22 lutego

1943 r. dosz o do spotkania

Milcha,

gen.

Gallanda

i

p k.

Petersena

z

marsza kiem Goerin-

giem,

na ktrym

poruszono kwesti

produkcji

Fia-

ta G 55 na

potrzeby

Luftwaffe.

W

dyskusji

podkre-

lano

zalety

G

55, ktry by

lepszy od u ywanych

lvwczas samolotw niemieckich.

Jedn

Goering

uci dyskusj stwierdzajc,

e nowe niemieckie

my liwce

z

silnikiem

DB.

603 bd lepsze od w o-

skiej maszyny.

Dyskusja zakoczy a

si

jednak

wy-

daniem

zalecenia

przystosowania

G

55 do silnika

DB

60]. co

zaowocor a o

powstaniem r spomnia-

nej

w poprzedniej cz ciartykuhr wersji

Fiat

G

56.

W maju 1943 r, Nierncy wys ali do

Turynu ko-

lejn delegacj, ktra mia a

zapozna si z metoda-

mi

produkcji Fiata G 55. Jednak eksperci od spraw

produkcji seryjnej negatywnie

zaopiniowali w oski

samolot.

Wed ug

ich

raportu

produkcja

Centauro

wymagaa co

najmniej 15 000 roboczogodzin.

co

byo warlo ci

nie

do

przyjcia.

Dla

porwnania na-

k ad

pracy

przy produkcji

wersji

Bf

109G wynosi

zaledwie 9000 roboczogodzin.

Nie

przesdzi o

to

jedn

1osw

G

55.

Dopiero

wydarzenia

polityczne

odmieni y 1osy

programu.

Podpisanie

przez W ochy we wrze niu1943 r,

zawieszenia broni

zmieni o sytuacj w

zakadach

Aeritalia. Stacjonujce

na terenie

W och

jednostki

niemieckie

przej y

kontrol

nad uprzemys owio-

n

p noc

kraju,

przejmujc pod

swe w adanie

tak e zak ad w

Turynie. Do zakadu

przydzielono

kzvsztof zalewski

Zastosowanie hojowe

w Begia

Aeronautica

Pierwsz

jednostk

bojow,

ktra otrzyma a

Fia-

ty

G

_55 by a 353, eskadry

20. Dywizjonu 51.

Pu

ku

My liwskiego

(353^

Squadriglia

20o

Gruppo

5l"

Stromo)

w Ciampino Sud.

20 kwietnia 1943

r.

do eskadry dotar

pierrvszy prototyp

G _55,

Na

po-

cztku

czerwca 19. 3 r,

plzekazano do testw

r ,r ,a-

runkach bojowych dwa dostpne

serl,jne Fiatv

G

55. Miesic

p niej

do czy y do nich

kolejne

trzy

maszyny. W sierpniu

353.

eskadr

zasili o

pi

nastpnych G 55

zwikszajc liczb

Centattro do

11.

Pierwszy lot bojowy G 55 tej

jednostki

wyko-

na y

8

czerwca 19zl3 r. Do

pierwszej walki

powie-

lrznej

z

przeciwnikiem dosz o jednak dopiero

24

czerwca. Formacja samolotw

z

353. eskadry.

lv

sk adzie

ktrej znalaz si

pojedynczy

G

55, usi-

owaa

przechwyci 25 P-40 z 325, Grupy My liw-

skiej

USAAF.

Iedynie Centauro

uda o si dogoni

i

zestrzeli

jednego

P-40, Na kolejny sukces lrzeba

by o

czeka do 26 sierynia.

Wwczas

to

ppor,

Fau-

sto Morettin

zestrzll my liwlecP-38. Nastpnego

dnia

por,

Osvaldo

Bartolozzi zniszczy bombowiec

B-17.

Ten ostatni

pilot.

etatowo lata

w 300. eska-

drze, lecz w tym

dniu

.,wypo yczy "

maszyn

z

353

eskadry,

29 sierpnia

por.

G,iuseppe

Benniceli,

por.

Bartolozzi i chor.

Alessandro Sicco zestrzelili

po

my liwcLl P-38,

Dalsze

sukcesy my liwcw

G

55

przerwane zosla y

,,wykruszeniem"

si

z

przyczyn

technicznych

maszyn, oraz

podpisaniem we wrze-

niu

aktu kapitulacji W och.

Mimo

sukcesw,

pierwsze

do wiadczenia eks-

ploatacyjne

z

jednostki

frontowej nie by y

zachca-

jce.

Niezar odno echniczna

masl) n

pozosta\,ia-

a

du o

do

yczenia.

Pod koniec sierpnia

z 12

sierpie 2002

o

Nowa Technrka

Wojskowa


7/10

persone1

niemiecki cz ciowo ekrutujcy

si

z

Luftwaffe. Uczestniczy on nawet

w

testach fa-

brycznych

samolotu,

Ukoczony w

pa dzierniku

1943

r.,

pierwszy

pod

kontrol niemieck

egzem-

plarz

G

55, bezzw ocznle wys ano do o rodka

do-

wiadczalnego w Rechlinie. Tam Centauro

oblaa-

ny zosta ptzez kpt. Lerche.

W

pa dzierniku

ukoczonojeszczetrzy

dalsze G

55,

ktre

otrzyma-

yniemiecki kamufla i znakl, rozpoznawcze.

W

tym

samym

miesicu zak ady w Turynie

wizy-

towa

Ku

Tank, znany niemiecki konstruktor

lot-

niczy, ktry mia oceni mo liwo ci

G

55.

Prawdo-

podobnie

nie

wystawi

on

Centauro

najlepsze

opinii,

jako

e

1,0

pa dziernika

Milch

podj

osta-

teczn

decyzj

o ske leniu

pomys u

budowy

G

55

w

Niemczech. Niemcy zaakceptowali

jedynie

ukoczeniu

budowy

128

samolotw

G 55

na

po-

trzeby

lotnictwa faszystowskiego,

elementy

do

bu-

dowy ktrych by y w

r nej

fazie

monta u. Jedno-

cze nie skasowano

poprzednie

zamwienie

na

3600 egzemplarzy.

Od

listopada

1943 r, zakady,

bdc

nada1

pod

kontrol niemieck,

przekazywa-

y

samoloty do si

powietrznych

W oskiej Republi-

ki Ludowej

(ANR).

W listopadzie by y to zaledwie

dwa samoloty,

a

przez

nastpnych

pi

miesicy

zdoano

skompletowa

zaledwie

50

maszyn.

Po-

zwoli o to na uzbrojenie

jednego

pu ku

my liwcw.

Dalszy

rozwj

produkcji

seryjnej za ama i

jed-

nak po

dywanowym

nalocie

USAAF,

ktry 25

kwietnia

1944 r.

powa niezniszczy

zakady w Tu-

rynie, Nie

przeszkodzi o

to

jednak

w negocjacjach

jakie

na

prze omie

kwietnia

l, maja 1944 r.

prowa-

dzi o kierownictwo

zak adw

Fiat

z

niemieckim

Dyrektorem

ds.

Produkcji

Lotniczej we W oszech.

W ochom uda o si bowiem uzyska zamwienie

na

500

kolejnych

samolotw G 55. Jednak w sierp-

niu stanowisko niemieckie wobec

W ochw uleg o

zmianie. 4 sierpnia 1944

r.

pilot

do wiadczalnyza-

k adw Aeritalia,

Serafino

Agostini

zdezerterowa

na stron

Aliantw porywajc fabrycznie nowy

sa-

molot Fiat

G

55 o numerze

seryjnym

MM

91l50.

Po

obfitujcym

w

dramatyczne wydarzenia

1ocie

Agostini wyldowa

w

Piombino.

W

ten

sposb

w

rce

Aliantw trafi

pierwszy

ca kowicie

spraw-

ny

samolot tego

typu. Zosta on

rozmontowany

Fiat

G 55

20 Gruppo

ANR w ]ocie, kw

ecie

,]944

r,

i

drog morsk

wys any

do Wielkiej

Brytanii. Ma-

szyna uzyska a numer

RAF VF204

i

...zakoiczya

ywot

w

stanie zdemontowanym w

skrzyniach

sk adowanych

w Tangmere,

Konsekwencje

przelo-

tu

na

stron alianck dla wytwrni w Turynie

byy

jednak

o wiele

powa niejsze.

Niemiecki

Sztab

ds.

Produkcji

Zbrojeniowej i Wojennej, zarzdzalcy

kontrolowanym

przemys em

w oskim

w

imieniu

Ministerstwa

Produkcji

Zbrojeniowej i

Wojennej

podj

decyzj

o

przerwaniu

produkcji,

a

zgromadzone

su-

rowce zosta y

skonfiskowane

i

wywiezione

do Niemiec.

W efekcie ostatnim my liw-

cem

G

55

przekazanym

77

sierpnia

1944 r.

siom ANR

by a maszyna oznaczona nu-

merem

MMg1149,

czyli

wcze niejsza

od tej ktra

zo-

sta a

porwana.

Pod

koniec

1944

r. in . Ga-

brielli opracowa

jeszcze

nie-

uzbrojon, dwumiejscow

wersj szkoln G 55. Jednak

gdy

na

pocztku

1945 r. kcin-

cem Fiat w

oparciu o

posiadane

surowce zg osi

propozycj

budowy

trzech tego typu maszyn

i

sze-

ciu

standardowych G 55 uzyska odmow.

Na tym

koczy

si wojenna

produkcja

Fiata

G

5-5.

W

slu hie AIllE

Po

proklamowaniu

w pa dzierniku

1943

r. w

p

nocnych cz ciach

kaju

W oskiej Republiki Ludo-

wej

przystpiono

do

tworzenia si zbrojnych

maj-

cych kontynuowa walk u

boku Niemiec, Szybko

powo ano

tak e w asne

lotnictwo

wojskowe. Po-

cztkowo Aeronautica

Repubblicana,

a

od czerwca

194zl r. Aeronautica Nationa1 Repubblicana.

W

je-

go

sk adzie znalaza

si tak e

jednostka

walczca

na

Fiatach

G

55.

By

to dywizjon Montefuso wyposa-

ony

w

samoloty odziedziczone

po

353. eskadrze,

Organizacyjnie

podlega

on 1. Pu kowi

(1"

Gruppo),

ktry niemal w

ca o ci

y

wyposaony w Macchi

MC.

205. Jednostka midz1 stlczniem l

.7erwcem

1944

r.

walczy a

w obronie Turynu. 29 marca

1944

r.

podczas

odpierania

nalotu

USAF

piloci

tej

jedno-

stki

zestrzelili

B-17.

Jedn

w walce zgin dowd-

ca

jednostki

pk

Boneti. Od tego momentu nazw

dywizjonu

zmieniono

na Montefus

c o

-B

oll

eti.

W

marcu

1944 r.

po

odebraniu

z

zak adw

w

Tu-

rynie kolejnych

G

55 do ycia

powo ano

2. Pu k

My liwski

sk adajcy si z trzech dywizjonw i klu-

cza sztabowego.

cznie na

staniejednostki by o 40

G

55.

Bazowa a

ona

w Bresso,

Ju w

pierwszym

lo-

cie bojowym w

dniu 30

kwietnia 1944

r.

piloct

2.

Pu ku zestrzelili

bombowiec

B-24, tracc

jednak

jednego

Centauro,25 maja za operujc wraz

z

pi-

1otami

1.

Puku zdo ali

zniszczy cztery

samoloty

nieprzyjaciela,

za

cen

jednego

G

55. Jednak

na

skutek eksploatacji

w

trudnych warunkach bojo-

wych samoloty

Centauro szybko

si

wykusza y.

31

maja 1944 r. 2. Pu k zosta przezbrojony

w

my liw-

ce Bf 109G

przekazane

przez

I.|JG 53 i IVJG'77.

Ocala e

sprawne egzemplarze

G 55

przekazywane

by y

do

dywizjona Montefusco-Boneti,

cho

jeszcze

na

pocztku

czerwca

pu k

wykazywa na stanie

23

Bf 109G i

8 G 55.

Z

po rd

tych ostatnich spraw-

nych by o zaledwie trzy.

W

midzy

czasie dosz o

do cz clowego

przezbrojenia

1. Pu ku. Sk ada

i

onterazztirzech

dywizjonw, zczegol.

i

3. dys-

ponowa y

mieszank

Macchi MC.

205

i

Fiat

G

55

(13

MC,

205

i

18

G

55),

a 2.

Dywizjon nadai

pozo-

stawa cakowicie uzbrojony

w

MC, 205.

Jednak

szybko si a bojowa

1.

Puku

zosta a mocno nad-

szarpnita. 5 czerwca 194,1

r.

lotnisko

Reggio

Emilia,

na ktrym

pu k

bazowa

zosta o

niespodzie-

wanie

zaatakow

ane

przez

siln formacj ameryka-

skich P-38. Utracono wiele samolotw. Dziesi dni

Centauro M\l|.91150 dezertera Serafino Agostlni

1u

z brytyjskimi o naczenlarni

oraz

nurnerem

ewidencyjnym

VF204


osierpie

2002


8/10

Na zdlciu

potvy ej

statyczna

prba

siInika

prototypu

dwu-

miejscowego G

55B

p niejw

walce

z

243.

Dywizjonem

RAF

na

po u-

dnie

od Piacenza

utracono

dwa

G

55.

27 czerwca

utracono

koiejne dwa

G

55 tym

razem

w

walce

z

238, Dywizjonem

RAF.

W

lipcu

pu k

przebazo-

wano

do Vincenza.

2

lipca w walce

z my liwcami

66.

Dywizjonu

USAAF

zgin na

G

55

kpt. Tone-

si. 20

lipca

utracono dwa

G

55 w

starciu

z

eskort

formacji

B-24

w

onie

Udine.

30

lipca

tym razem

brytyjskie

SpitJire

zestrzeli y

G

55

z

tej

jednostki,

Ostatnim

utraconym

w boju

Centtturo by a

maszy-

na

sier .

Cimatti,

ktry

to zosta

2 sierpnia

1944

r.

zestrzelony

przez w asn artyleri

plot.

Wktce

po

tym wydarzeniu

ANR

przekszta cono w

W oski

Le-

gion

Lotniczy

i

wycofano

z terytorium

W och.

oca-

la e samoloty

typu

G

55

planowano skoncentrowa

w

3.

Pu ku

My liwskim,

1ecz

w

listopadzie

1944

r.

gdy

zakoczono

reorganizacj

jednostki.

zostaa

ona

uzbrojona

w

Bf 109.

Po wojr e

Po

zakoczeniu

dzia a

wojennych

w Europie

powrci o

zainteresowanie

Fiatem

G 55, ktry

nadal by uznawany

zajeden

z najlepszych

my liw-

G 55

lotnlctwa

wojskowego Syrli.

6rpie

2002

o

Nowa

Technika

Wojskowa

cw

II wojny

wiatowej.

Jednak odradzajce

si

lot

nlctwo w oskie

widzia o

w nim

g wnie

doskona y

samolot

do

szkolenia

zaawansowanego.

Na

poczt-

ku

1ipca

1945

r.. czyli

dwa miesice

po

zakocze-

niu

wojny.

zak ady

Fiat zg osi y

Ministerstwu

Lot-

nictwa gotowo wznowienia produkcji

G

55,

jednocze nie

za czalc

plan

budowy

do lipca

przy-

szego

roku

120

maszyn.

Propozycja

nie uzyska a

akceptacji

ze

wzgldu

na

ograniczenia

nao one na

Wochy

przez Sprzymierzonych.

Pierwszym

powojennym Centauro,

ktry

opu ci

w

kwietniu

l

946

r.

wytwrni w

Turynie by

odna-

leziony w

Lonate

prototyp

bombowo{orpedowego

G

55S,

ktremu

przywrcono

pierwotn

form.

W

kwietniu

l946 r. zak ady

w Turynie

otrzyma y

tak e pierwsze zamwienie

na

produkcj

G

55

na

potrzeby lotnictwa

w oskiego.

W

zamwieniu

nie

okre lono

jednak

liczby

samolotw,

jako

e mia y

one powsta

z

cz ciwyprodukowanych jeszcze

podczas wojny. 5 wrze nia

1946

r. bramy fabryki

opu ci y

ierwsze trzy

seryjne

G

55

produkcji

po-

wojennej

(MM9l

i53.

MM9l

l56

i

MM91l57),

Zo-

sta y

one

przekazane

do

szko y

lot-

niczej

w Lecce.

W nastpnych

miesicach,,sk adanie"

samolotw

i

remonty ocala ych

egzemplarzy

kontynuowano.

Od

budowanych

w czasie

wojny

samolotw

G

55

r -

ni y

si

Zastosowaniem

innego

wy-

posa enia radiowego, a

take uzbro-

jeniem.

To

ostatnie

sk ada o

si

z

czterech

12.7

mm wkm SAFAT

(dwa

w kad ubie

nad

silnikiem

i

dwa

w skrzyd ach),

lub z

dwch

I ,7

mm

wkm w kad u-

bie

i

dwch

20 mm dzia ek

Hispano-Suiza

w

skrzy-

d ach.

ktre

zastpi y

MG

151/20. W

produkowa-

nych

po

wojnie

maszynach

nie montowano dzia ka

strzelajcego

przez

wa

silnika.

Otrzyma y

one

oznaczenie

G

55A.

Powrcono

tak e

do

planu

budowy

dwumiejsco-

wego

samolotu szkolnego

porzuconego na

poczt-

ku

1945

r.

Na

pfototyp

wersji szkolnej

przebudowa-

no seryjny

MM9i155,

Otrzyma on

oznaczenie

G

55B

i

zosta oblatany

przez Valentino Cusa

12

grudnia

1946 r.

Po kilku

miesicach

samoiot

prze-

kazano

do szko y

w

Lecce.

cznie

w czasie

wojny

i po niej zbudowano

218

samolotw

Fiat G

55.

Ich

rozwj

trwa

do

1948 r.,

kiedy

to

zakady

Fiat

zachcone sukcesami

ekspor-

towymi,

rozpocz y

prace nad

kolejnymi

wersjami

samolotu

napdzanymi

innymi silnikami.

Jako

pierwszy

powsta projekt

G

55AD i

BD

(szkolny),

gdzie

silnik

DB.605

zamieniono

na Isotta

Fraschini

Delta

RC.40.

P niej

oznaczenie

zmieniono

na

G

48A i G 48B,

Kolejne

projekty

G 55AP/G 55BP

(G

61A

i

G 61B)

zak ada y

zastosowanie

popular-

nego amerykaskiego

silnika Packard

V-l650/7,

lub brytyjskiego

Rolls-Royce Merlin

G

55

AM/G 55BM

(G

59A i G 59B),

Te ostatnie

w

1951 r.

by y

budowane

w

ograniczonej

i lo ci

dla

lotnictwa w oskiego

i

syryjskiego.

Uzbrojone by y

w

cztely

dzia ka

20 mm

i

osiga y

prdko maksy-

maln 593

km/h.

0hiarty

zagranm ai

Samoiot

Fiat G 55 do

zybko

znalaz

odbior-

cw zagranicznych.

Ju

w

1946

r.

podpisano pierw-

szy kontrakt

na dostawy Centauro

do

Argentyny.

Fuerza

Aerea Argentina

zamwi o

45 maszyn tego

typu,

z

czego

15

w wersji G 55B

(szkolnej).

Dosta-

wy

dla

Argentyny

rozpoczto

w

maju 1941

r,,

a

zakoczono.je

w

grudniu

tego

roku.

Dziesi

z argentyskich

samolotw

zosta o

z oonych

z do-

stpnych

cz ci

produkcji

wojennej,

natomiast

po-

zosta e

zbudowano

od

podstaw,

Samoloty

G

55

lot-

nictwa

Argentyny

uzbrojone

by y

w

cztery

wkm

12,7

mm.

Bazowa y

one na

1otnisku

El

Palomar

i

pozostawa y

w

su bie

do

poowy 1at

50,

Wed ug

niektrych

rde

Argentyna

w

1948

r.

zwrci a

I]

maszyn. ktre

sta y reeksportowano

do

Egiptu.

Kolejnym

kajem,

ktry

zainteresowa

si

C 55

by

Egipt. Zamwi

on 39

maszyn tego

typu, w tym

dwie

w wersji

dwumiejscowej

G

55B.

Dostawy

roz-

poczto w

padzierniku

1948

r.

i

zoczono

rok

pniej.

Samoloty

dla

Egiptu by y

identycznie

Pierwvy

nowy Centauro

-

Fiat G 55A

wyprodukowany

we

w e niu

947

r

Argentysk G 55

po pnymusowym

ldowaniu

5

sierpnia

194i

r


9/10

skonfigurowane

jak

argentyskie.

Bazowa y

one na

]otnisku

Almaza. Drugim bliskowschodnim

odbior-

c

G

55

sta a

si Syria,

ktra zamwi a

Centauro

pod koniec

1948 r. Midzy

styczniem a wrze niem

1949 r. dostarczono 12 G 55A i

1

G 55B. Maszyny

sprzedane Syrii nie by y specjalnie w tym celu

pro-

dukowane, lecz skorzystano

z

samolotw

pierwot-

nie

przeznaczonych

dla

1otnictwa

w oskiego.

Syryj-

skie G 55 bazowa y w Aleppo i suyydo zada

szkoleniowych. Najbardziej znanym pilotem

G

55

by

przysz y

prezydent

Syrii Hafiz

al Assad.

P niej

na

potrzeby

Syi

wyprodukowano

G

59 napdzany

silnikiem

Rol}s-Royce

Merlin

o

mocy

1490

I(M.

fipis

techniczny

Jednosilnikowy my liwiec

przechwytujcy

o

uk adzie

wolnono nego dolnop ata.

Kad ub

i

skzyd a o

konstrukcji

ca kowicie

metalowej

z pm-

oujcym

pociem

z blachy duraluminiowej. Lot

ki i stery kyte

p tnem,

P atdwud wigarowy, czte-

rocz ciowyz lotkami i

dwucz ciowymi

klapami

do

ldowania. Obie cz ci

skajne skzyde

atwo do

demonta u

na

wypadek

konieczno ci

ranspou

ko-

lejowego. Usterzenie klasyczne, wolnono ne.

Do

napdu

wykorzystano ch odzony ciecz silnik Fiat

RA.1050

(DB.605A)

o mocy

l350

KM. Oryginal-

ny niemiecki

silnik

Daimler Benz DB.605A rozwi-

ja

moc l475

KM,

lecz

silnik w oski by

,,zd awio-

ny". Mia

zmniejszon maksymaln

liczb obrotw

z 2800 do 2650, co

powodowa o

mniejsz moc ma-

ksymaln, mig o metalowe, trj opatowe typu

Piaggio P.2001 o rednicy

3,05

m.

Ch odnica

cie-

czy ch odzcejsilnik

pod

kad ubem. Zapas paliwa

wynosi

600 litrw i by rozmieszczony w sze ciu

zbiornikach

(dwch

w kadubie

i

czterech

w

skzy-

d ach). Ponadto istnia a mo liwo

podwieszenia

dwch dodatkowych 200

l

zbiornikw paliwa

pod

skzyd ami.

ETllJ

Fiai

G,55-0

z 1

a

Squadriglla

l1 Gruppo

Caccia

z bazy w

Casc

na

Vaga.

Kwiec

e

1

944

r,

F at

G,55-0 z

2a

SquadrlgIia

Dtav0l0

Rlssi 1l

Gruppo

Caccla

z

bazy

w

Cascina

Vaga,

Maj

1

944

r. Kamuf a Luftwaffe

74-75-76

Fiat

G,55-0 z

Eskadry

Sztabowej Il Gruppo

Cacciazbazy

w

Cascina

Vaga,

lVaj 1944

r

Rys, Wieslaw

Bczkowsk


o

sierpie

2002


10/10

l-{

(,)

.F{

ll

ol

O8

U)il

roa

t

()s

+ro

G

. r{

r

Fiat G.55 Centauro - Artykuł NTW

Documents

Transcript of Fiat G.55 Centauro - Artykuł NTW