სასამართლოს მომხმარებელთა ...28 oqtomberi 2008 es...
Transcript of სასამართლოს მომხმარებელთა ...28 oqtomberi 2008 es...
28 oqtomberi 2008
es angariSi gamoica amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos
mxardaWeriT da momzadda “di-fi-qei konsaltingis” mier.
სასამართლოს
მომხმარებელთა კვლევა
USAID-JAMR
2
ხარისხის სტანდარტი
IQNET - International Certification Network (სერტიფიკაციის საერთაშორისო ქსელი)
ევროპული ქვეყნების წამყვანმა სერტიფიკაციის გამცემმა ორგანოებმა 1990 წელს შექმნეს მსოფლიოში
პირველი სერტიფიცირების ქსელი IQNet. დღეს ეს ქსელი წარმოდგენილია 36 ოფიციალური და 150
შვილობილი კომპანიით მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყნებში. IQNet- ის მიერ ხორციელდება
მენეჯმენტის სისტემის სტანდარტების განვითარების ხელშეწყობა და იმ ორგანოების აკრედიტაცია,
ვისაც აქვს მენეჯმენტის სისტმების სერტიფიკატის გაცემის უფლება. “IQNet- ის სერტიფიკატი
საერთაშორისო აღიარების მთავარი დამამტკიცებელი საბუთია.”
ISO - 9001-2000 - სტანდარტიზაციის საერთაშორისო სისტემა ISO წარმოადგენს სტანდარტიზაციის
ნაციონალური ორგანიზაციების საერთაშორისო ფედერაციას. ISO სტანდარტები ეს არის
სტანდარტების კომპლექსი, რომელიც ფუნქციონირებს ნაციონალურ და საერთაშორისო სისტემაში
და უზრუნველყოფს ხარისხის მენეჯმენტის სისტემის დანერგვას ორგანიზაციაში.
SAI Global - სტანდარტების უზრუნველყოფა და ინოვაციები გლობალურ ბიზნესში. SAI Global არის
ASX 300 კომპანიის წევრი, მსოფლიოს ერთერთი წამყვანი ბიზნეს გამომცემლობა. მის ქსელში
მომუშავე აუდიტორიების, კონტროლისა და ტრენინგების პროფესიონალებთან ერთად SAI Global
მუშაობს ორგანიზაციებისთვის, რათა გააუმჯობესოს ბიზნეს პროცესები.
ESOMAR - ევროპის სოციალური და სამარკეტინგო კვლევების ასოციაცია. მის მიერ შემუშავებულია
კვლევების პროფესიული და ეთიკის სტანდარტები, რასაც მსოფლიოს ყველა წამყვანი კვლევითი
კომპანია მიიჩნევს ამოსავლის წერტილად.
ასოციაციას საქართველოში წარმოადგენს აიფიემი
3
ანგარიშის ეს ვერსია ნებადართულია შემკვეთი კომპანიისათვის გადასაცემად. ხარისხის კონტროლი ხორციელდება მენეჯმენტის ხარისხის სტანდარტის ISO 9001:2000 ნორმების დაცვით. ხარისხის აუდიტის უფლება: IQNET, IPC, ტექნიკური ექსპერტიზის უფლება - ლიცენზია 000 148 შიდა კვლევითი აუდიტი დოკუმენტმა გაიარა: 21.08.2008
შემკვეთს აქვს უფლება მოითხოვოს დოკუმენტის კორექტირება კონტრაქტის, მისი დამატებების, ასევე, ამ დოკუმენტში მოცემული ვარაუდების შესაბამისობის ბაზაზე. ანგარიშში მოცემული ინფორმაცია ეფუძნება 2000 პირისპირ ინტერვიუს მასალას. 2000 ინტერვიუ – საქართველოს 6 საქალაქო (რაიონულ) სასამართლოში
4
შინაარსი
შესავალი ................................................................................................................................... 5
სასამართლოს მომხმარებელთა კმაყოფილება ................................................................ 11
შენობის ადგილმდებარეობა, განლაგება, კომფორტი .................................................... 11
თანამშრომლების მზადყოფნა დახმარებისთვის ............................................................ 17
თანამშრომლების თავაზიანობა ......................................................................................... 21
სასამართლო პროცედურების სიმარტივე და ინფორმაციით უზრუნველყოფა ....... 25
სასამართლო პროცედურების ოპერატიულობა .............................................................. 28
აზრის გამოთქმის თავისუფლება/შესაძლებლობა .......................................................... 33
სასამართლო პროცესში ჩართული პირების/თანამშრომლების
კვალიფიკაცია/კომპეტენცია ............................................................................................... 37
სასამართლოს სანდოობა ..................................................................................................... 45
რეგრესიული ანალიზი ........................................................................................................ 49
სასამართლოს სანდოობა ..................................................................................................... 49
სასამართლოს მიუკერძოებლობა ....................................................................................... 50
სასამართლოს მომხმარებელთა საქმის განხილვის შედეგის სტატისტიკა ................ 50
სასამართლო გადაწყვეტილების შედეგის მოლოდინები ............................................. 52
დემოგრაფია ........................................................................................................................... 53
5
შესავალი
ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტო (USAID)
აფინანსებს საქართველოს სასამართლო სისტემის ადმინისტრირებისა და მენეჯმენტის
რეფორმის პროექტს.
ზემოხსენებული პროექტის მიზანია გააუმჯობესოს სასამართლოების ადმინისტრირება
და მენეჯმენტი. პროექტი შედგება ოთხი კომპონენტისგან: სასამართლო ოპერაციების
გაუმჯობესება; სასამართლო ადმინისტრატორის, როგორც სასამართლო სისტემის
ფარგლებში სპეციალისტის, ინსტიტუტის დაფუძნება; სასამართლო სისტემის
ფარგლებში სასამართლო ბიუჯეტის შექმნისა და მართვის შესაძლებლობათა
განმტკიცების მიზნით, საბიუჯეტო ოფისის დაფუძნება; სასამართლოს
საზოგადოებასთან ურთიერთობის ღონისძიებათა განმტკიცება და გაუმჯობესება.
როგორც საზოგადოებასთან ურთიერთობის კომპონენტის ნაწილი, საზოგადოებასთან
ურთიერთობის გაუმჯობესების, კლიენტთა მომსახურებისა და სასამართლო
ოპერაციათა მენეჯმენტისთვის ბაზისური მონაცემების მოპოვების და სასამართლო
ოპერაციებით მომხმარებელთა კმაყოფილების გაზომვის მიზნით, საქართველოს
სასამართლო სისტემის ადმინისტრირებისა და მენეჯმენტის რეფორმის პროექტის
ფარგლებში დაიგეგმა სასამართლოს მომხმარებელთა კვლევა.
DPK Consulting-სა და საქართველოს საზოგადოებრივი აზრის კვლევისა და მარკეტინგის
ინსტიტუტს (IPM ) შორის დადებული კონტრაქტის საფუძველზე, საქართველოს
საზოგადოებრივი აზრის კვლევისა და მარკეტინგის ინსტიტუტმა განახორციელა
სასამართლოს მომხმარებელთა კვლევა საქართველოს ექვს სასამართლოში.
კვლევის ტიპი და ინსტრუმენტი
რაოდენობრივი კვლევა. 2000 დასრულებული პირისპირ ინტერვიუ სასამართლოს
შენობიდან გამომსვლელებთან.
პირისპირ ინტერვიუსთვის გამოყენებული იყო რაოდენობრივი, სტრუქტურირებული
კითხვარი1.
1 რაოდენობრივი სტრუქტურირებული კითხვარი არის რაოდენობრივი კვლევის ინსტრუმენტის ფორმა,
რომელსაც გააჩნია თავისი სტრუქტურა თავების (გამოსაკვლევი საკითხების) მიხედვით. რაოდენობრივ
სტრუქტურირებულ კითხვარში შეიძლება იყოს დახურული, ნახევრად ღია და ღია შეკითხვები.
6
შერჩევა
შერჩევის პრინციპი: კვოტური შერჩევა.
უზენასი სასამრთლოს მიერ მოწოდებული ბოლო კვარტლის სტატისტიკური
მონაცემების მიხედვით მოხდა შერჩევის განხორციელება თითოეული
სასამართლოსთვის:
1–ლი ეტაპი: პროპორციული წესით კვოტების გამოყოფა.
მე–2 ეტაპი: მოცემულ კვოტებში რესპონდენტის შემთხვევითი პრინციპით შერჩევა.
საბოლოოდ შერჩევის ზომა საველე სამუშაოების დასასრულს არის შემდეგი:
კვოტები განაწილებული იყო სასამართლოს საქმეებისა და სასამართლოს
მომხმარებელთა ტიპების მიხედვით (არაპროფესიონალები – მოქალაქეები,
პროფესიონალები – ადვოკატები, პროკურორები, გამომძიებლები, ექსპერტები,
პოლიციის თანამშრომლები).
999
65236
200
100
400 Tbilisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
quTaisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
baTumis saqalaqo
7
ქვოტებით განაწილება ასე გამოიყურება:
მცხეთისა da გორის რაიონულ სასამართლოებში რესპონდეტების სიმცირის გამო ქვოტების
გადანაწილება მოხდა თბილისის საქალაქო სასამართლოში.
სასამართლო
ადმინისტრაციუ
ლი საქმე
სამოქალაქო
საქმე
სისხლის სამართლის
საქმე
სულ
არაპ
რო
ფეს
იო
ნალ
ი მ
ომხ
მარ
ებელ
ი
პრო
ფეს
იო
ნალ
ი
მომხ
მარ
ებელ
ი
(ად
ვოკა
ტი
)
არაპ
რო
ფეს
იო
ნალ
ი მ
ომხ
მარ
ებელ
ი
პრო
ფეს
იო
ნალ
ი
მომხ
მარ
ებელ
ი
(ად
ვოკა
ტი
)
არაპ
რო
ფეს
იო
ნალ
ი მ
ომხ
მარ
ებელ
ი
პრო
ფეს
იო
ნალ
ი
მომხ
მარ
ებელ
ი
(ად
ვოკა
ტი
)
პრო
ფეს
იო
ნალ
ი
მომხ
მარ
ებელ
ი
(პრ
ოკუ
რო
რი
)
1. თბილისის
საქალაქო 102 49 368 178 207 40 55 999
2. მცხეთის
რაიონული 8 1 22 11 18 5 0 65
3. გორის რაიონული 25 10 60 26 95 15 5 236
4. ქუთაისის
საქალაქო 20 10 60 30 60 10 10 200
5. რუსთავის
საქალაქო 10 5 35 15 25 5 5 100
6. ბათუმის საქალაქო 60 25 85 40 140 25 25 400
სულ 225 100 630 300 545 100 100
200
0
8
სასამართლოში ვიზიტის მიზეზი. სამოქალაქო, ადმინისტრაციული თუ სისხლის
სამართლის საქმეში ჩართული სასამართლოს მომხმარებელთა რაოდენობა კვოტების
მიხედვით წინასწარ იყო განსაზღვრული.
სასამართლოს მომხმარებლთა სტატუსი. კვლევის შედეგად გამოვლინდა, რომ სასამართლოს
მომხმარებელთა უმრავლესობა სასამართლოში პროცესის მონაწილის, დამსწრის2 სახით
მონაწილეობდა (36,1%), ასევე საკმაო რაოდენობას შეადგენდა სამოქალაქო საქმის
ადვოკატი (15%) და სასამართლო პროცესის სხვა მხარე3 (16,2%).
იქიდან გამომდინარე რომ სისხლის, სამოქალაქო და ადმინისტრაცული სამართლის
საქმის ადვოკატების, ასევე პროკურორების რაოდენობა წინასწარ განსაზღვრული იყო
კვოტების მიხედვით, საინტერესო იქნება ვნახოთ სხვა სტატუსით მოსული
მომხმარებლების რაოდენობა თითოეული სასამართლოს მიხედვით.
სასამართლოს მომხმარებელთა (რესპონდენტთა) სტატუსი
როგორც ეს გრაფიკიდან ჩანს, თითოეულ სასამართლოში პროცესის მონაწილეს,
დამსწრეს აქვს ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი. ამასთანავე იყო ერთეული შემთხვევები
როდესაც გამოკითხულ იქნა პატრულის თანამშრომელი (გორის რაიონულ და ბათუმის
საქალაქო სასამართლოებში).
2 აქ იგულისხმება სასამართლო პროცესის მხარის ოჯახის წევრი, მეგობარი, ასევე, ჟურნალისტი,
პრაქტიკანტი, და სხვ. 3 მოსარჩელე და მოპასუხე
4,3
3,0
5,5
13,8
7,6
3,0
14,8
18,0
21,0
29,2
10,6
17,8
9,5
5
2
4,6
19,1
2,3
2,8
7
9,5
3
8,3
36,2
37,0
32,0
23,1
35,6
39,8
3,1
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
eqsperti
procesis monawile/damswre
sajaro informaciis andokumentaciis maZiebeli
dazaralebuli
sasmarTlo procesis sxvamxare
mowme
9
სასამართლოში მისვლის სიხშირე ბოლო ექვსი თვის განმავლობაში. გამოკითხულ
სასამართლოს მომხმარებელთა დიდი ნაწილი (31,6%) პირველად იყო კონკრეტულ
სასამართლოში მისული, ხოლო 24,9% ყოველ კვირას დადის სასამართლოში, 15%
წელიწადში რამდენჯერმე. გამოკითხულთა მხოლოდ 12% დადის ყოველდღე
კონკრეტულ სასამართლოში.
სასამართლოს მომხმარებელთა ვიზიტების სიხშირე შერჩევაში მოცემულ
სასამართლოებში შემდეგნაირად არის განაწილებული:
7. თბილისის
საქალაქო
მცხეთის
რაიონული
გორის
რაიონული
ქუთაისის
საქალაქო
რუსთავის
საქალაქო
ბათუმის
საქალაქო
ყოველდღე 14,9% 1,5% 8,9% 5,5% 11% 11,8%
ყოველ კვირა 25,8% 10,8% 10,6% 23% 39% 30,5%
8. ყოველ თვე 8,6% 27,7% 6,4% 13,5% 14% 11,3%
წელიწადში
რამდენჯერმე
9% 30,8% 29,2% 21,5% 9% 17,3%
წელიწადში
ერთხელ ან
უფრო
იშვიათად
8,6% 7,7% 5,1% 3,5% 1% 4%
პირველად ვარ
ამ კონკრეტულ
სასამართლოში
33% 21,5% 39,8% 33% 26% 25,3%
10
სასამართლოში მისვლის მიზეზი: სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობა, – 74,6%
სასამართლოში სხდომაზე დასასწრებად იყო მისული, 23,0% ინფორმაციის
გამოსათხოვად, ხოლო დანარჩენი 5,2% სხვადასხვა მიზეზთა გამო, მაგალითად:
განაცხადის ჩასაბარებლად, დოკუმენტაციის წარსადეგნად, სარჩელის ან საბუთების
შემოსატანად, ჯარიმის გადასახდელად და ა.შ.
იმ სასამართლოს მომხმარებელთაგან რომლებიც ინფორმაციის გამოსათხოვად იყვნენ
მისულები სასამართლოში, გამოთხოვილი ინფორმაციის სახეობები შემდგენაირად
გადანაწილდა: 27,2% საქმის მასალების გასაცნობად/ასლების გადასაღებად იყვნენ
მისულნი, 14,1% სასამართლოში მისული იყო იმის გასაგებად თუ ვის უნდა მიმართო
ამა თუ იმ საკითხთან დაკავშირებით, 13,5% – სასამართლო პროცედურების შესახებ
ინფორმაციის გამოსათხოვად, 11,3% საარქივო მასალების გამოსათხოვად.
11
სასამართლოს მომხმარებელთა კმაყოფილება
სასამართლოს მომხმარებელთა კმაყოფილება შეფასდა შემდეგი პარამეტრების
საფუძველზე:
1. შენობის ადგილმდებარეობა, განლაგება, კომფორტი
2. თანამშრომლების მზადყოფნა დახმარებისთვის
3. თანამშრომლების თავაზიანობა
4. სასამართლო პროცედურების სიმარტივე და ინფორმაციით უზრუნველყოფა
5. სასამართლო პროცედურების ოპერატიულობა
6. აზრის გამოთქმის თავისუფლება/შესაძლებლობა
7. სასამართლო პროცესში ჩართული პირების/თანამშრომლების
კვალიფიკაცია/კომპეტენცია
8. სასამართლოს სანდოობა
ამასთანავე, უნდა აღინიშნოს, რომ შეფასდა თითოეული ზემოხსენებული პარამეტრის
მნიშვნელოვნებაც.
შენობის ადგილმდებარეობა, განლაგება, კომფორტი
შენობის ადგილმდებარეობა, განლაგება, კომფორტი არის კომპონენტი, რომელიც
მოიცავს შემდეგ პარამეტრებს:
სასამართლოს შენობის ტერიტორიულად იოლი მისადგომობა
სასამართლო შენობაში ორიენტირების სიმარტივე და მოხერხებულობა
აბრებისა და ნიშნების სიმარტივე და სწორი განლაგება
ზოგადად კომფორტული გარემო სასამართლოში
თითოეული პარამეტრისთვის ფასდება მისი მნიშვნელოვნება და რეალური
მდგომარეობა.
12
სასამართლოს შენობის ტერიტორიულად იოლი მისადგომობა
გამოკითხულთა 45,9% ძალიან მნიშვნელოვნად შეაფასა სასამართლოს შენობის
ტერიტორიულად იოლი მისადგომობა, ხოლო 9,9% – არც ისე მნიშვნელოვნად.
მოცემული პარამეტრი გამოკითხულთა 41%–ის მიერ შეფასებული იქნა როგორც კარგი.
თუმცა საინტერესოა ამ პარამეტრის შეფასება განვიხილოთ თითოეულ
სასამართლოსთან მიმართებაში:
როგორც ეს გრაფიკიდან ჩანს ბათუმის, მცხეთის და რუსთავის სასამართლოებმა მიიღეს
კარგი შეფასება სასამართლოს შენობის ტერიტორიულად იოლ მისადგომობასთან
დაკავშრებით.
თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამოკითხულთა 30% უარყოფითად აფასებს მის
ადგილმდებარეობას. იქიდან გამომდინარე რომ თბილისის საქალაქო სასამართოს
ადმინისტრაციულ საქმეთა სასამართლო კოლეგია ამჟამად მდებარეობს გლდანი-
ნაძალადევის რაიონში, ხოლო სიხლის და სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიები ვაკე–
საბურთალოს რაიონში, შესაძლებელია ვნახოთ თუ როგორ ფასდება თითოეული
ზემოხსენებული სასამართლო კოლეგიის ადგილდებარეობა.
4,6
1,5
23,3
3,0
3,8
1,8
6,2
9,0
13,3
50,8
24,6
38,5
17,0
41,8
61,5
60,3
44,5
27,8
43,5
69
24,8
0,4
6,2
9
8
1,9
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
13
თბილისის სიხლის და სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიების ადგილმდებარეობა, განლაგება,
კომფორტი
თბილისის ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის ადგილმდებარეობა, განლაგება, კომფორტი
ბათუმის საქალაქო სასამართლომ მიიღო ყველაზე მაღალი შეფასება ამ პარამეტრის
მიხედვით (85%).
3,7
21,5
43,5
29
1,9
0,50,1
6,7
39,5
48,9
3,21,5
0,2
11,0
43,0
40
3,8 20,2
3,9
34,9
53,5
6,4
1,1
teritoriulad ioli
misadgomoba
SenobaSi orientirebis
simartive
abrebisa da niSnebis
simartive
komfortuli garamo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
9,9
33,832,5
21,2
2
0,74,6
12,6
45,7
33,8
3,3 5,3
17,2
41,7
29,8
6 6,6
22,5
51,7
19,2
teritoriulad ioli
misadgomoba
SenobaSi orientirebis
simartive
abrebisa da niSnebis
simartive
komfortuli garamo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
14
სასამართლო შენობაში ორიენტირების სიმარტივე და მოხერხებულობა
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობამ, 90%–მა სასამართლო შენობაში
ორიენტირების სიმარტივე და მოხერხებულობა შეაფასა როგორც მნიშვნელოვანი
ფაქტორი.
რესპონდენტთა პასუხებზე დაყრდნობით, თითოეული სასამართლოსთვის
სასამართლო შენობაში ორიენტირების სიმარტივის და მოხერხებულობის
მნიშვნელოვნების მაჩვენებელი ასევე მაღალია:
ზოგადად, გამოკითხულ რესპონდენტთა 52%–მა სასამართლო შენობაში ორიენტირების
სიმარტივე და მოხერხებულობა, შეაფასა როგორც „კარგი“, 34,2%–მა – „საშუალო“.
სასამართლო შენობაში ორიენტირების სიმარტივემ და მოხერხებულობამ ასევე „კარგი“
შეფასება მიიღო თითოეული სასამართლოს ჭრილში.
9. თბილისის საქალაქო 98%
10. მცხეთის რაიონული 95%
11. გორის რაიონული 86%
12. ქუთაისის საქალაქო 90%
13. რუსთავის საქალაქო 97%
14. ბათუმის საქალაქო 90%
2 0.4 1.51.00.8 2.5 3.1 3.31.71.0
7.6
40.4
16.0
30.0
10.8
44.5
23.0
65
57
46.6
51.758.3
60
2.7
127.5
6.21.7
14
1.8
6
20
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
15
აბრებისა და ნიშნების სიმარტივე და სწორი განლაგება
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობამ აბრებისა და ნიშნების სიმარტივე და
სწორი განლაგება შეაფასა როგორც მნიშვნელოვანი ფაქტორი. (საკმაოდ მნიშვნელოვანი
– 33,2%; ძალიან მნიშვნელოვანი – 44,7%; კრიტიკული/გადამწყვეტი – 14,6%).
სასამართლო შენობაში აბრებისა და ნიშნების სიმარტივემ და სწორმა განლაგებამ ასევე
მაღალი მნიშვნელოვნება მიიღო თითოეული სასამართლოს ჭრილში:
სასამართლოებში აბრებისა და ნიშნების სიმარტივე და მათი სწორი განლაგება
გამოკითხულთა 87,5%–მა დადებითად შეაფასა ( როგორც საშუალო – 36,2%–მა, კარგი –
46%–მა, საუკეთესო – 5,4%–მა ).
იქიდან გამომდინარე რომ ეს საკითხი განსხვავებულია ყოველი სასამართლო
შენობისთვის, საინტერესოა ვნახოთ თითოეულ სასამართლოში აბრებისა და ნიშნების
სიმარტივემ და სწორმა განლაგებამ როგორი შეფასება მიიღო.
თბილისის საქალაქო სასამართლო
გამოკითხულთა 12% აზრით თბილისის საქალაქო სასამართლოში აბრები და ნიშნები
არის ცუდად განლაგებული, 42,8% ამ ფაქტორს საშუალო დონეზე აფასებს, ხოლო
გამოკითხულთა 53,8%–მა მოცემულ პარამეტრს კარგი შეფასება მისცა.
15. თბილისის საქალაქო 96,6%
16. მცხეთის რაიონული 96%
17. გორის რაიონული 85%
18. ქუთაისის საქალაქო 86%
19. რუსთავის საქალაქო 96%
20. ბათუმის საქალაქო 87%
16
დანარჩენი სასამართლოებისთვის აბრებისა და ნიშნების განლაგებამ მიიღო ასეთი
შეფასება:
ზოგადად კომფორტული გარემო სასამართლოში
კომფორტული გარემოს არსებობა სასამართლოში სასამართლოს მომხმარებლთა
უმრავლესობის მიერ შეფასებულია როგორც მნიშვნელოვანი ფაქტორი (97,1%).
სასამართლოს შენობაში კომფორტული გარემოს არსებობამ მიიღო საკმაოდ მაღალი
მნიშვნელოვნება თბილისის საქალაქო სასამართლოში (99,1%).
ანალოგიური მდგომარეობაა დანარჩენ სასამართლოებშიც რაც იმის მიმანიშნებელია
რომ ზოგადად სასამართლოში კომფორტული გარემოს არსებობა ძალიან
მნიშვნელოვანია სასამართლოს მომხმარებელთათვის, თუმცა ის ფაქტი თუ როგორ
აფასებენ მომხმარებლები რეალურად სასამართლოში არსებულ გარემოს და რამდენად
აღიქვამენ მას კომფორტულად, ასე აისახება გრაფიკზე:
2,0
14,0
67,0
11
63,5
27,5
52,5
5
10,53,1
10,8
60,0
6,2
20
1,7
44,5
51,7
1,70,43,3
23,0
58,3
14
1,5
rusTavis
saqalaqo
quTaisis saqalaqomcxeTis raionuli goris raionuli baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo
kargi saukeTeso ver Sevafaseb
1.26.7
37.4
48.3
5.4
0.9 3.0
10.0
70
12
5
1.03.5
27.5
52.5
5
10.5 12.3
66.2
3.1
18.5
3.0
41.1
52.1
2.11.7 1.5
28.8
54.3
15.3
0.3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
17
გრაფიკიდან ნათლად ჩანს რომ ზოგადად სასამართლოებში არსებული გარემო
კომფორტის თვალსაზრისით დადებითად არის შეფასებული.
თანამშრომლების მზადყოფნა დახმარებისთვის
თანამშრომლების მზადყოფნა დახმარებისთვის არის მომხმარებელთა კმაყოფილების
შესწავლის ერთ–ერთი კომპონენტი, რომელიც მოიცავს შემდეგ პარამეტრებს:
თანამშრომლების მხრიდან მზადყოფნა დახმარებისათვის
ზოგადად კარგი კომუნიკაცია სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან
სასამართლოს თანამშრომლების მიერ ფორმების შევსების ან/და განცხადების
დაწერის ფორმის ახსნა
გამოკითხულმა რესპონდენტებმა შეაფასეს თითოეული პარამეტრის მნიშვნელოვნება
და რეალური მდგომარეობა თუ რამდენად მზად არიან სასამართლოს თანამშრომლები
დახმარება და კონსულტაცია გაუწიონ სასამართლოს მომხმარებელს.
თანამშრომლების მხრიდან მზადყოფნა დახმარებისთვის
ზოგადად სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობა (99%) მიიჩნევს რომ
თანამშრომლების მხირდან მზადყოფნას დახმარებისთვის უჭირავს მნიშვნელოვანი
ადგილი სასამართლოს მომსახურებაში.
ანალოგიური შეფასებები გამოიკვეთა ყველა სასამართლოში, სადაც სასამართლოს
მომხმარებელთა აბსოლუტური უმრავლესობა მიიჩნევს ამ ფაქტორს როგორც ძალიან
მნიშვნელოვანს.
შესაბამისად საინტერესოა ვნახოთ თუ როგორ აფასებენ სასამართლოს მომხმარებლები
ამ ფაქტორს და რეალურად რამდენად არიან სასამართლოს თანამშრომლები მზად
დაეხმარონ მომხმარებელს.
სასამართლოს მომხმარებელთა 10,6%–მა თანამშრომლების მხრიდან მზადყოფნა
დახმარებისათვის შეაფასა როგორც ცუდი, ხოლო 41,6% –ის მიხედვით სასამართლოს
თანამშრომლები მზად არიან დახმარებისთვის და აფასებენ ამ ფაქტორს როგორც კარგს.
18
გამოკითხულთა 37,3% ამ ფაქტორს აფასებს საშუალო დონეზე, რაც იმის
მიმანიშნებელია რომ სასამართლოს თანამშრომლები მეტნაკლებად არიან მზად
იმისთვის რომ სრულყოფილი დახმარება გაუწიონ მომხმარებლებს.
თანამშრომლების მხრიდან დახმარებისთვის მზადყოფნამ ასეთი შეფასება მიიღო
თითოეულ სასამართლოში:
ზოგადად კარგი კომუნიკაცია სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობამ ასევე მაღალი მნიშვნელოვნება მიანიჭა
კარგი კომუნიკაციის არსებობას სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან
მომხმარებლებთან მიმართებაში. (საკმაოდ მნიშვნელოვანი – 16,1%, ძალიან
მნიშვნელოვანი – 60,1%, კრიტიკული/გადამწყვეტი – 22,6%), რაც იმაზე მიუთითებს
რომ ზოგადად კარგი კომუნიკაციის უნარი სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან
დადებითად განაწყობს მომხმარებლებს. ასევე მაღალია ამ ფაქტორისთვის
მნიშვნელოვნების მაჩვენებელი თითოეული სასამართლოს მიხედვით:
1,7
11,3
45,7
34
2,74,5
1,0
7,0
18,0
53
18
31,0
6,5
23,0
45,5
11,512,5
15,4
60
4,6
20
0,4
4,2
40,7
48,7
33
0,8
11,0
29,8
48,3
8,3
2
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
19
ზოგადად სასამართლოს მომხმარებელთა 47,3%–ის შეფასებით სასამართლოს
თანამშრომლების მხრიდან არსებული კომუნიკაცია მომხმარებლების მიმართ არის
კარგი. მხოლოდ 10,8% ის შეფასებით ეს პარამეტრი არის ცუდი, ხოლო 37,3% – აფასებს
საშუალო დონეზე.
სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან არსებული კომუნიკაციის შეფასების დონე
ასე გადანაწილდა სასამართლოების მიხედვით:
გრაფიკიდან ჩანს რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამოკითხული
მომხმარებლების შეფასებით სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან კარგი
კომუნიკაციის არსებობამ ვერ მიიღო ისეთივე მაღალი შეფასება როგორც დანარჩენ
სასამართლოებში (33,7%).
21. თბილისის საქალაქო 99,3%
22. მცხეთის რაიონული 100%
23. გორის რაიონული 99,2%
24. ქუთაისის საქალაქო 97%
25. რუსთავის საქალაქო 100%
26. ბათუმის საქალაქო 99,8%
1,5
12,8
44,3
33,7
2,35,3
2,0
6,0
21,0
55
14
20,5
4,0
24,0
51
11 9,513,8
73,8
4,67,7
4,7
40,747,5
3,83,4 1,3
10,0
32,0
46
9
1,8
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
20
ამ მხრივ ყველაზე მაღალი მაჩვენებელი აქვს მცხეთის რაიონულ სასამართლოს (73,8%).
სასამართლოს თანამშრომლების მიერ ფორმების შევსების ან/და განცხადების დაწერის ფორმის
ახსნა
სასამართლოს მომხმარებელთა 68,6%–ის შეფასებით მნიშვნელოვანია რომ
სასამართლოს თანამშრობლებმა აუხსნან და დაეხმარნონ მომხმარებლებს ფორმების
შევსებასა და განცხადებების დაწერაში. (საკამაოდ მნიშვნელოვანია – 17,8%; ძალიან
მნიშვნელოვანია – 35%; კრიტიკულია/გადამწყვეტია – 15,8%).
რაც შეეხება ფაქტორის რეალურ შეფასებას, სურათი ასეთია:
სასამართლოს მომხმარებელთა მხოლოდ 26%–მა შეაფასა მოცემული ფაქტორი
დადებითად (კარგი – 21,8%; საუკეთესო – 4,2%), რაც იმაზე მეტყველებს რომ
სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან ხშირ შემთხვევაში არ ხდება
მომხმარებლებისთვის განმარტება თუ როგორ უნდა შეავსონ ფორმები ან დაწერონ
განცხადება.
მომხმარებელთა 16,8% საშუალო დონეზე აფასებს ამ პარამეტრს, თუმცა ამასთანავე
უნდა აღინიშნოს რომ 53,1%–ის მიერ არ მომხდარა მოცემული პარამეტრის შეფასება,
რადგან სასამართლოს ყველა მომხმარებელს არ უხდება ფორმის შევსება ან განცხადების
დაწერა და შესაბამისად ვერც შეაფასებს ფაქტორის რეალურ მდგომარეობას.
ფაქტორის შეფასება თითოეული სასამართლოსთვის შემდეგნაირად გადანაწილდა:
0,9 3,4
21,1 19,5
3,3
51,8
1,04,0
10,0
37
12
36
2,06,011,5
5
75,5
4,6
23,1
72,3
4,2
11,918,6
2,1
63,1
0,54,8
17,8
30,5
6
40,5
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
21
თანამშრომლების თავაზიანობა
სასამართლოს თანამშრომლების თავაზიანობის შეფასების კომპონენტი მოიცავს
თავაზიანობის შეფასებას სასამართლოს შემდეგი თანამშრომლებისთვის:
მოსამართლის თავაზიანობა
მანდატურის სამსახურის (დაცვა) თავაზიანობა
მოსამართლის თანაშემწის თავაზიანობა
მისაღები განყოფილების თანამშრომლის თავაზიანობა
სასამართლოს მომხმარებლებმა სასამართლოსთან ურთიერთობის გამოცდილებიდან
გამომდინარე შეაფასეს სასამართლოს თანამშრომლების (მოსამართლე, მანდატური,
მოსამართლის თანაშემწე, მისაღები განყოფილების თანამშრომლები) თავაზიანობა
მომხმარებელთან მიმართებაში.
მოსამართლის თავაზიანობა
სასამართლოს მომხმარებელთა 98,5% –ის შეფასებით მნიშვნელოვანია, როდესაც
მოსამართლე არის თავაზიანი და საქმის განხილვისას მხარეს უსმენს ყურადღებითა და
პატივისცემით.
ფაქტორის რეალური შეფასებისას სასამართლოს მომხმარებელთა 46,6% –ის აზრით
მოსამართლე, რომელიც მათ საქმეს განიხილავდა, უსმენდა ყურადღებით და
პატივისცემით. ფაქტორს საშუალო დონეზე აფასებს მომხმარებელთა 32,1%, ხოლო
10,3%–ის შეფასებით მოსამართლე საქმის განხილვისას არ იყო ყურადღებიანი და
თავაზიანი.
თუ განვიხილავთ მოსამართლის თავაზიანობის ფაქტორს თითოეული სასამართლოს
ჭრილში მივიღებთ ასეთ სურათს:
1,1
12,8
43,5
32,4
3,76,4
1,0
5,0
20,0
46
21
7
0,5
4,5
10,5
34
10,5
40
1,5
7,7
15,4
67,7
6,2
1,50,4
3,4
30,1
50
8,57,6
0,8
8,3
21,3
45
1212,8
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
22
მომხმარებელთა მიერ მოსამართლის თავაზიანობის აღქმის თვალსაზრისით საკმაოდ
მაღალი მაჩვენებელი აქვს მცხეთის რაიონულ სასამართლოს (73,8%).
მოსამართლის თავაზიანობის შეფასებისას საინტერესოა რომ გამოვყოთ შეფასებები
ადვოკატების, პროკურორების, გამომძიებლების, ექსპერტების, პოლიციის
თანამშრომლების (პროფესიონალი მომხმარებლები) და მოქალაქეების
(არაპროფესიონალი მომხმარებლები) ჭრილში:
მანდატურის სამსახურის თანამშრომლის (დაცვა) თავაზიანობა
გამოკითხულ რესპონდენტთა 97,6%–ის შეფასებით ძალიან მნიშვნელოვანია
მანდატურის სამსახურის თავაზიანი დამოკიდებულება სასამართლოს
მომხმარებლებთან.
ამ მხრივ სასამართლოებში გამოკითხულთა 61,1%–ის შეხედულებით მანდატურის
სამსახურის თანამშრომელი თავაზიანია და პატივისცემით ეპყრობა მომხმარებელს.
თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამოკითხულთა 46,7%–ის აზრით მანდატურის
სამსახურის თანამშრომლები თავაზიანები და ყურადღებიანები არიან სასამართლოს
მომხმარებელთა მიმართ, ხოლო 38,3% ამ ფაქტორს საშუალო დონეზე აფასებს, რაც იმის
მიმანიშნებელია რომ თბილისის საქალაქო სასამართლოში მანდატურის სამსახურის
თანამშრომლები არ არიან იმდენად თავაზიანები, რამდენადაც ეს ფაქტორი
მნიშვნელოვანია მომხმარებლისთვის.
0,8
8,6
31,4
42,6
11,4
5,2
0,0 0,0
17,0
50
29
4
1,0
14,4
33,4 36,9
4,6
13,6
advokati prokurori moqalaqe
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
23
რუსთავის საქალაქო სასამართლოში ამ მხრივ შედარებით უკეთესი მდგომარეობაა,
რადგან გამოკითხულთა უმრავლესობის (74%) აზრით მანდატურის სამსახურის
თანამაშრომლები თავაზიანები და ყურადღებიანები არიან მომხმარებელთა მიმართ.
ანალოგიური მდგომარეოობაა ქუთაისის საქალაქო სასამართლოში. რაც შეეხება
მცხეთის რაიონულ სასამართლოს, მომხმარებელთა 87,7%–ის აზრით მანდატურის
სამსახურის თანამშრომლები თავაზიანები არიან მომხმარებელთა მიმართ.
ასევე მაღალი შეფასებები მიიღო აღნიშნულმა ფაქტორმა ბათუმის საქალაქო (80%) და
გორის რაიონულ (63,6%) სასამართლოებში მომხმარებელთა მხრიდან.
მოსამართლის თანაშემწის თავაზიანობა
სასამართლოს მომხმარებელთა 96,7%–ის აზრით, მოსამართლის თანაშემწის
თავაზიანობა მნიშვნელოვანი ფაქტორია სასამართლოს მომსახურებაში.
მოსამართლის თანაშემწის თავაზიანობის რეალური შეფასებისას კი მომხმარებელთა
61,1% –ის აღქმით მოსამართლის თანაშემწე თავაზიანია მომხმარებელთა მიმართ და
პატივისცემით ეპყრობა მათ. გამოკითხულ რესპონდენტთა 28,4% –ის შეხედულებით
მოსამართლის თანაშემწის თავაზიანობამ მიიღო საშუალო შეფასება.
მოსამართლის თანაშემწის თავაზიანობის შეფასება თითოეული სასამართლოს ჭრილში:
0,9
12,0
41,3
33,7
4,1 7,9
2,03,0
19,0
46
19
11
2,5
7,0
36
17,5
37
1,5
13,8
55,4
7,7
21,5
0,42,5
33,9
49,6
6,4 7,2
0,53,3
19,3
40
10,3
26,8
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
24
მისაღები განყოფილების თანამშრომლების თავაზიანობა
სასამართლოს მომხმარებელთა 96,7%–ის შეფასებით მისაღები განყოფილების
თანამშრომლების თავაზიანობა და ამ უკანასკნელთა მხრიდან სასამართლოს
მომხმარებელთა ყურადღებით და პატივისცემით მოპყრობა, სასამართლოს
მომსახურების ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია.
51,8%–ის აზრით მისაღები განყოფილების თანამშრომლები თავაზიანები და
ყურადღებიანები არიან მომხმარებელთა მიმართ, ხოლო 28,7%–ის შეფასებით მისაღები
განყოფილების თანამშრომლები არ გამოირჩევიან თავაზიანობით, ხოლო 7,7%–ის
აზრით საერთოდ არ არიან თავაზიანები.
მისაღები განყოფილების თანამშრომლების თავაზიანობის რეალური შეფასება
მომხმარებელთა მხრიდან ცალკეული სასამართლოს ჭრილში არის შემდეგი:
შედეგების ანალიზისას ნათლად ჩანს გამოკითხულთა სწრაფვა საშუალოსკენ ყოველი
პარამეტრის შეფასებისას, რაც შესაძლებელია აიხსნას იმ ფაქტით რომ განხილულმა
სამმა კომპონენტმა, როგორიცაა სასამართლო შენობის ადგილმდებაროება,
თანამშრომლების მზადყოფნა დახმრებისთვის და თანამშრომლების თავაზიანობა,
მიიღო მეტნაკლებად კარგი შეფასებები. ზემოხსენებულის საფუძველზე შეგვიძლია
დავასკვნათ რომ ზოგადად ამ კუთხით სასამართლოებში არც კარგი, არც ცუდი, არამედ
საშულო მდგომარეობაა.
2,0
10,5
37,2
41,8
44,4
1,01,0
25,0
48
20
5
0,51,53,0
32
13,5
49,5
1,5
12,3
63,1
6,2
1,32,1
35,2
48,3
8,1
5,10,8
3,0
19,8
45,8
14,516,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
25
სასამართლო პროცედურების სიმარტივე და ინფორმაციით უზრუნველყოფა
სასამართლო პროცედურების სიმარტივე და ინფორმაციით უზრუნველყოფის
შეფასების კომპონენტი მოიცავს შემდეგ პარამეტრებს:
სასამართლო ინსტრუქციების სიმარტივე
სასამართლოში ინფორმაციის მოპოვების სიმარტივე
ფოსტის საშუალებით სასამართლოსთან ურთიერთობის სიმარტივე
სასამართლო პროცედურების შესახებ მიწოდებული ინფორმაციის
სრულყოფილება
სასამართლო ინსტრუქციების სიმარტივე
გამოკითხულ რესპონდენტთა 96,9%–ის შეფასებით ის ფაქტი რომ სასამართლოს
ინსტრუქციები მარტივი და ცხადი იყოს მომხმარებლებისთვის, არის მნიშვნელოვანი
ფაქტორი სასამართლოს მომსახურების კომპონენტში.
შესაბამისად გამოკითხულთა 47% –ის აზრით სასამართლო ინსტრუქციები მარტივი და
ცხადია.
0,3
9,8
34,9
38,5
3,9
12,5
1,03,0
25,0
44
11
16
0,5
4,0
16,5
37,5
7
34,5
20,0
41,5
1,5
36,9
0,8
4,2
42,8
39,4
2,5
10,2
0,3
6,8
28,5
50,3
11
3,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
26
სასამართლოში ინფორმაციის მოპოვების სიმარტივე
სასამართლოს მომხმარებელთა 97,1% –ის შეფასებით სასამართლოში ინფორმაციის
მოპოვების სიმარტივე არის მნიშვნელოვანი ფაქტორი. შესაბამისად გამოკითხულ
რესპონდენტთა 36,5%–ის შეფასებით სასამართლოში ინფორმაციის მოპოვება არის
იოლი, მხოლოდ 14,6%–ის აზრით სასმართლოში ინფომაციის მოპოვება
სირთულეებთან არის დაკავშირებული.
ფოსტის საშუალებით სასამართლოსთან ურთიერთობის სიმარტივე
სასამართლოს მომხმარებელთა 58,7%–ის შეფასებით მნიშვნელოვანი ფაქტორია
როდესაც მომხმარებელს მარტივად შეუძლია ფოსტის საშუალებით სასამართლოსთან
ურთიერთობა, თუმცა გამოკითხულთა 38%–ის მიერ არ მომხმდარა ფაქტორის შეფასება,
რადგან მათ არ ჰოქნდათ ამ კუთხით სასამართლოსთან ურთიერთობის გამოცდილება.
ხოლო იმ რესპონდენტთა მხრიდან, რომელთაც ჰქონდათ მოცემულ ჭრილში
სასამართლოსთან ურთიერთობის გამოცდილება, ფაქტორის რეალური შეფასებისას,
19%–ის აზრით ფოსტის საშუალებით სასამართლოსთან ურთიერთობა არის მარტივი.
1,8
13,3
38,8
30,8
2,3
12,9
2,0
6,0
19,0
43
13
17
0,5
6,0
16,5
25
6,5
45,5
7,7
15,4
47,7
1,5
27,7
0,8
6,8
43,2
35,2
4,2
9,7
4,3
20,0
31,031,3
7,5 6
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
2.0 46
3.5
41.5
1.2
1.0
1.3
1.0
5.9
3.0
3.0
4.5
4.6
2.0
10.5
14.4
6.2
1.0
19.0
14.5
14.8
17.8
14.7
2.5
4.7
19
3.1
2.1
5.3
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
27
სასამართლო პროცედურების შესახებ მიწოდებული ინფორმაციის სრულყოფილება
გამოკითხულთა 96%–ის შეფასებით ძალიან მნიშვნელოვანია ის ფაქტორი, რომ
სასამართლო პროცედურების შესახებ მიწოდებული ინფორმაცია მომხმარებლებისთვის
იყოს სრულყოფილი და კომპეტენტური, ხოლო რეალურად თუ როგორ აფასებენ
რესპონდენტები ცალკეულ სასამართლოში სასამართლო პროცედურების შესახებ
მიწოდებულ ინფორმაციას, გამოსახულია გრაფიკზე:
მიწოდებული ინფორმაციის ხარისხი, და პროცედურების სიმარტივე გამოკითხულთა
შეფასებებზე დაყრდნოbით შეიძლება ითქვას რომ გადახრილია საშუალოდან
კარგისკენ, რაც იმის მიმანიშნებელია რომ ამ კუთხით მომსახურება მომხმარებელთა
აღქმაში უფრო კარგია, თუმცა არა სრულყოფილი და საუკეთესო.
ზოგადად სასამართლო პროცედურების შესახებ მიწოდებული ინფორმაციის ხარისხი
მომხმარებლთა 39,7%–ის მიერ შეფასებულია როგორც კარგი.
1,0 47
36
46,2
1,2
1,8
0,4
12,6
3,0
5,1
12,0
8,0
28,3
48,3
21,5
13,5
19,0
38,8
42,3
36,9
30,4
7,5
1,6
12
3,1
0,8
9,3
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
28
სასამართლო პროცედურების ოპერატიულობა
სასამართლო პროცედურების ოპერატიულობა გულისხმობს სასამართლო
პროცედურების დროში სწრაფად და ეფექტურად წარმართავს, შესაბამისად ეს
კომპონენტი შედგება შემდეგი პარამეტრებისგან:
პასუხებისა და გადაწყვეტილებების სისწრაფე
საქმის მოგვარების (სასამართლო პროცესი, თუ სხვა საკითხი) ოპერატიულობა
ყველა შემთხვევის ან/და საქმის ეფექტურად წარმართვა
სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან დოკუმენტაციის დროული მოწოდება
მთლიანობაში სასამართლოს ეფექტურობა
პასუხებისა და გადაწყვეტილებების სისწრაფე
სასამართლოს მომხმარებელთათვის სასამართლოში პასუხებისა და გადწყვეტილებების
სისწრაფე საკმაოდ მნიშვნელოვან ფაქტორად შეფასდა, გამოკითხულთა უმრავლესობის
(99%) აზრით მნიშვნელოვანია რომ სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან სწრაფად
და ოპერატიულად იყოს უზრუნველყოფილი გადაწყვეტილებების მიღება და
პასუხების გაცემა.
რაც შეეხება რესპონდენტების მხრიდან ფაქტორის რეალურ შეფასებას, გამოკითხულთა
31,2%-ის აზრით სასამართლოებში პასუხები და გადაწყვეტილებები სწრაფად და
ოპერატიულად ხორციელდება, 21,4%-ის აზრით ფაქტორმა მიიღო ცუდი შეფასება.
გამოკითხულთა საკმაოდ დიდი რაოდენობა (40%) აღნიშნულ ფაქტორს საშუალო
დონეზე აფასებს.
საინტერესოა განვიხილოთ სხვაობა ამ ფაქტორის კუთხით ცალკეულ
სასამართლოებთან მიმართებაში.
29
საქმის მოგვარების ოპერატიულობა
სასამართლოს მომხმარებლების აბსოლუტური უმრავლესობა (99%) საკმაოდ
მნიშვნელოვან ფაქტორად მიიჩნევს სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან საქმის
ოპერატიულად მოგვარებას (სასამართლო პროცესი თუ სხვა საკითხი), თუმცა
გამოკითხულთა მხოლოდ 32,7%-ის მიერ ფაქტორის რეალური შეფასებით,
სასამართლოში საქმის მოგვარება სწრაფად და ოპერატიულად წარიმართება.
სასამართლოში საქმის მოგვარების ოპერატიულობამ შემდეგი შეფასებები მიიღო
თითოეულ სასამართლოში:
2,0 40
30,5
44,6
4,3
4,5
0,4
0,5
20,1
10,0
10,2
25,3
10,8
9,5
34,3
43,2
38,5
24,5
23,0
46,2
29
40,7
22,2
8,5
1,4
9
4,6
1,7
3,3
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
3,8
18,8
45,5
23,5
1,46,9
2,0
11,0
19,0
46
1012
0,5
14,0
28,0
26,5
7
24
13,8
38,5
44,6
3,1
0,4
8,1
38,6
47,5
1,7 3,8 5,0
25,3
34,5
29,3
4,51,5
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
30
გრაფიკიდან ჩანს, რომ გამოკითხულთა მხრიდან თბილისის საქალაქო სასამართლომ
საქმის ოპერატიულად მოგვარების კუთხით საკმაოდ დაბალი შეფასება მიიღო.
ყველა შემთხვევის ან/და საქმის სწრაფად და ეფექტურად წარმართვა
სასამართლოს მომხმარებელთა 97,8%-ის შეფასებით ყველა შემთხვევის ან/და საქმის
სწრაფად და ეფექტურად წარმართვა სასამართლოს თანამშრომლების მიერ არის
საკმაოდ მნიშვნელოვანი ფაქტორი და შეიძლება ითქვას განაპირობებს სასამართლოს
ეფექტურად მუშაობას.
ზოგადად, სასამართლოს მომხმარებელთა 29,7%-ის შეფასებით, სასამართლოში ყველა
შემთხვევა ან/და საქმე ეფექტურად წარიმართება, თუმცა მომხმარებელთა ნახევარზე
მეტი არცთუ დადებითად აფასებს ამ ფაქტორს (ცუდი-20,5%, საშუალო-38,8%).
ცალკეულ სასამართლოებში მომხმარებელთა რეალური შეფასებით, თუ რამდენად
სწრაფად და ეფექტურად წარიმართება ყველა შემთხვევა ან/და საქმე სასამართლოებში,
ვიღებთ ამგვარ სურათს:
სასამართლოს თნამშრომლების მხრიდან დოკუმენტაციის დროული მოწოდება
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობის შეფასებით (98,6%) სასამართლოს
თანამშრომლების მხრიდან დოკუმენტაციის დროული მიწოდება შეფასდა როგორც
სასამართლოს მომსახურების მნიშვნელოვანი პარამეტრი. მომხმარებელთა მიერ
ფაქტორის რელური შეფასებისას გამოიკვეთა ასეთი სურათი: ზოგადად სასამართლოს
4,2
19,0
42,0
21,2
2,4
11,1
1,0
12,0
18,0
45
1113
1,5
9,0
24,024,5
4,5
36,5
13,8
41,5
38,5
1,54,6
0,8
6,8
48,7
38,1
0,84,7 3,8
25,3
36,8
26,8
4,5 3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
31
მომხმარებელთა 35,2% მიიჩნევს რომ სასამართლოს თანამშრომლების მხრიდან
დოკუმენტაციის მოწოდება ხდება დროულად. თუ როგორი შეფასება მიიღო
აღნიშნულმა ფაქტორმა თითეული სასამართლოს ჭრილში ჩანს გრაფიკზე:
მთლიანობაში სასამართლოს ეფექტურობა
ამ შემთხვევაში მოცემული ფაქტორი აღებულია როგორც დამოკიდებული ცვლადი ამ
კომპონენტში შემავალ სხვა დამოუკიდებელ ცვლადებზე, შესაბამისად მიზეზ–
შედეგობრივი კავშირის დადგენა მარტივია ამ პარამეტრსა და დანარჩენ პარამეტრებს
შორის.
ლოგიკურია რომ გამოკითხულთა უმრავლესობამ (99%) მაღალი მნიშვნელოვნება
მიანიჭა სასამართლოს ეფექტურობას მთლიანობაში. ფაქტორის რეალური შეფასების
შედეგებით კი მომხმარებელთა მხოლოდ 33,5% მიიჩნევს რომ სასამართლო ნამდვილად
ეფექტურია.
3,4
16,7
42,2
27,7
1,5
8,4 9,0
18,0
43
13
17
1,0
5,5
19,523,5
6,5
44
4,6
33,8
44,6
4,6
12,3
0,4
5,5
46,2
41,1
2,5 4,2 5,0
15,5
34,034,3
6 5,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
32
გრაფიკიდან ნათლად ჩანს რომ სასამართლოს ეფექტურობის შეფასებისას
მომხმარებელი მერყეობს საშუალოსა და კარგს შორის.
ვნახოთ თუ როგორ აფასებენ სასამართლოს ეფექტურობას მთლიანობაში ადვოკატები,
პროკურორები, გამომძიებლები, ექსპერტები, პოლიციის თანამშრომლები და
არაპროფესიონალი მომხმარებლები:
4,0
16,4
47,5
24,5
1,56
3,0
7,0
28,034
1513
1,5
8,5
24,0
32
9,5
24,5
1,5
9,2
38,540
10,8
0,8
6,4
47,0
39,4
2,5 3,8 3,0
16,8
41,0
33,3
4,81,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
0,0
0,1
0,4
32,00%
4,60%
2,40%0,0
0,2
55,00%
22,00%
2,00% 0,0
0,1
0,4
27,10%
2,10%
9,20%
advokati prokurori moqalaqe
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
33
აზრის გამოთქმის თავისუფლება/შესაძლებლობა
სასამართლოს მომხმარებელთა მიერ აზრის გამოთქმის თავისუფლება და
შესაძლებლობა არის კომპონენტი, რომელიც შედგება შემდეგი პარამეტრებისგან:
მხარეებისთვის სასამართლო პროცესის მსვლელობისას საქართველოს
კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებებისა და თავისუფლებების
განხორციელების თანაბარი შესაძლებლობა
სასამართლოს თანამშრომლებისთვის საკუთარი აზრის თავისუფლად
გამოხატვის შესაძლებლობა
სასამართლო პროცესის მსვლელობისას რესპონდენტისთვის და მისი ოპონენტისთვის
საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრული უფლებებისა და თავისუფლებების
განხორციელების თანაბარი შესაძლებლობა
სასამართლოს მომსახურების კმაყოფილების განმსაზღვრელი ფაქტორი, რომ პროცესის
მსვლელობისას სასამართლოში ორივე მხარეს ჰქონდეს თანაბარი შესაძლებლობა
გამოთქვას აზრი თავისუფლად, აღმოჩნდა საკმაოდ მნიშვნელოვანი სასასამართლოს
მომხმარებელთათვის (97,9%).
რეალური შეფასებისას გამოკითხულთა მხოლოდ 33%–ის აღქმით სასამართლოში
ორივე მხარეს აქვს თანაბარი შესაძლებლობა თავისუფლად გამოთქვას აზრი პროცესის
მსვლელობისას. დანარჩენი 16,9%-ის შეფასებით კი სასამართლოში მხარეებს არ აქვთ
თანაბარი შესაძლებლობა დაუბრკოლებლად გამოხატონ საკუთარი მოსაზრებები
პროცესის მსვლელობისას.
2.0 23
22.5
49.2
2.9
2.8
1.5
17.5
9.0
5.1
18.3
12.3
7.5
35.0
54.7
15.4
12.5
28.0
41.8
31.8
31.8
26.6
7.5
3.4
15
1.7
6
7.7
23
48.5
23.1
6.8
6.3
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
34
/პროფესიონალი მომხმარებლები/
/არაპროფესიონალი მომხმარებლები/
73,7%
40,0%
38,6%
3,4%
5,0%
13,0%
10,5%
6,7%
9,5%
12,3%
6,7%
34,5%
10,0%
43,9%
23,3%
10,5%
39,1%
36,2%
30,0%
37,9%
2,5%
6,2%
5,3%
13,0%
10,5%
6,7%
12,3%
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
39,1%
15,7%
29,6%
19,6%
13,0%
7,9%
21,8%
2,8%
10,0%
35,2%
13,6%
58,1%
30,0%
17,4%
43,1%
29,9%
19,3%
21,3%
10,0%
5,7%
10,8%
30,4%
31,4%
8,9%
53,6%
8,5%
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
35
სასამართლოს თანამშრომლებისთვის საკუთარი აზრის თავისუფლად გამოხატვის
შესაძლებლობა
გამოკითხულთა 93,4%-ის შეფასებით ძალიან მნიშვნელოვანი ფაქტორია რომ
სასამართლოს მომხმარებელს ჰქონდეს საკუთარი აზრის თავისუფლად გამოხატვის
შესაძლებლობა.
შესაბამისად, სასამართლოს მომხმარებელთა 33,8%-მა, თავის გამოცდილებაზე
დაყრდნობით, გამოხატა აზრი რომ ზოგადად სასამართლოს მომხმარებელს აქვს
შესაძლებლობა თავისუფლად გამოხატოს თავისი აზრი სასამართლოს
თანამშრომლების მიმართ, ხოლო 14,2%-ის შეფასებით სასამართლოში მისულ ადამიანს
არ აქვს ამის შესაძლებლობა.
ამასთანავე აღსანიშნავია ის ფაქტი, რომ ამ ფაქტორის შეფასებისას რესპონდენტების
საკმაოდ დიდმა ნაწილმა შეიკავა თავი პასუხისგან ან ვერ შეაფასა პარამეტრი (16%). ამ
მხრივ აღსანიშნავია ქუთაისის საქალაქო სასამართლო, სადაც გამოკითხულთა 48%-მა
ვერ შეაფასა მოცემული პარამეტრი.
საინტერესოა აღნიშნული პარამეტრის შეფასებები განვიხლოთ ადმინისტრაციული,
სამოქალაქო და სისხლის სამართლის საქმეების ჭრილში:
3,0 21
25
44,6
1,5
2,3
2,5
4,5
14,5
5,1
10,0
15,5 41,5
23,0
12,5
35,4
51,7
28,5
28,7
33,9
29,8 6,8
2,1
15
2,5
8,5
18,3
7,2
20
48
28
9,2Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
36
სისხლის სამართალის საქმის ჭრილი:
16,0%
16,3%
14,5%
33,0%
17,0%
42,9%
38,1%
37,0%
48,0%
22,0%
27,5%
6,0%
20,0%
8,0%
11,0%
15,0%
13,6%
3,0%
2,4%
5,2%
advokati
prokurori
moqalaqe
sul
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
სამოქალაქო სამათლის საქმის ჭრილი:
10,3%
12,0%
35,0%
38,4%
37,3%
35,7%
24,8%
28,3%
6,7%
2,1%
10,3%
20,3%
17,1%
12,9%
3,5%
advokati
moqalaqe
sul
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
ადმინისტრაციული სამართის საქმის ჭრილი:
6,0%
7,4%
33,0%
25,8%
28,0%
45,0%
32,4%
36,3%
7,0%
4,4%
5,0%
24,0%
18,2%
8,0%
5,2%
advokati
moqalaqe
sul
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
37
სასამართლო პროცესში ჩართული პირების/თანამშრომლების
კვალიფიკაცია/კომპეტენცია
ამ კომპონენტის საფუძველზე ხდება სასამართლო პროცესში ჩართული პირებისა
(მაგალითად: ადვოკატები) და სასამართლოს თანამშრომლების კვალიფიკაციისა და
კომპეტენციის მნიშვნელოვნებისა და რელევანტურობის შეფასება.
სასამართლოს თანამშრომლების კომპეტენტური პასუხი დასმულ შეკითხვაზე
ადვოკატის კომპეტენტურობა სისხლის სამართლის საქმის შემთხვევაში
პროკურორის კომპეტენტურობა
ადვოკატის კომპეტენტურობა სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის
საქმის შემთხვევაში
მოსამართლის კომპეტენტურობა სასამართლო პროცესის ხელმძღვანელობაში
მოსამართლის თანაშემწის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მდივნის კომპეტენტურობა
დაცვის სამსახურის/მანდატურის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის კომპეტენტურობა
სასამართლოს თანამშრომლების კომპეტენტურობა
გამოკითხულთა 97,8%–ის შეფასებით სასამართლოს თანამშრომლების
კომპეტენტურობა მნიშვნელოვანი ფაქტორია სასამართლოში არსებული მომსახურების
თვალსაზრისით. აღნიშნული ფაქტორის რელევანტურობის შეფასებისას
გამოკითხულთა 46,3%–ის აღქმაში სასამართლოს თანამშრომლები კომპეტენტურნი და
კვალიფიციურნი არიან. 34,1%–მა სასამართლოს თანამშრომლების კომპეტენტურობა
საშუალო დონეზე შეაფასა, ხოლო 9,7% –ის აზრით სასამართლოს თანამშრომლები არ
არინ კომპეტენტურნი და დასმულ შეკითხვებზე ვერ იძლევიან კვალიფიციურ პასუხს.
თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამოკითხულთა 40%–ი დადებითად აფასებს
სასამართლოს თანამშრომლების კომპეტენტურობას.
38
დანარჩენ სასამართლოებში ასეთი ვითარებაა სასამართლოს თანამშრომლების
კომპეტენტურობის კუთხით:
ადვოკატის კომპეტენტურობა სისხლის სამართლის საქმის შემთხვევაში
სასამართლოს მომხმარებელთა, აქ საუბარია იმ რესპონდენტებზე, რომლებიც
სასამართლოში მისულები იყვნენ სისხლის სამართლის საქმესთან დაკავშირებით,
34,8%–ის შეფასებით ძალიან მნიშვნელოვანია სისხლის სამართლის ადვოკატის
კომპეტენტურება. 58,3% აზრით, სისხლის სამართლის ადვოკატის კომპეტენტურობა
კრიტიკულია/გადამწყვეტია. 3,6% თვლის, რომ საკმაოდ მნიშვნელოვანია. მოცემული
პარამეტრი ვერ შეაფასა 3,4%–მა.
სისხლის სამართლის საქმის შემთხვევაში ადვოკატის კომპეტენტურობის
რელევანტურობის შეფასებისას, გამოკითხულ რესპონდენტთა (მათ ვინც სისხლის
სამართლის საქმესთან დაკავშირებით მივიდნენ სასამართლოში) 59.7%–ის აღქმით
ადვოკატი კომპეტენტური და კვალიფიციურია. 22.4%–ის შეფასებით ადვოკატის
კომპეტენტურობა საშუალო დონეზეა, ხოლო 5.7%–ის შეფასებით სისხლის სამართლის
საქმეში ჩართული ადვოკატები არ არიან კომპეტენტურნი.
2,0 48
30,5
66,2
1,9
1,5
11,2
3,0
2,1
9,3
5,0
33,5
33,1
20,0
14,5
26,0
40,2
46,5
47
36,4
8
3,3
13
3,1
11,4
5,5
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
39
სისხლის სამართლის საქმეში ჩართული ადვოკატების კომპეტენტურობის შეფასება
თითოეულ სასამართლოსთან მიმართებაში:
პროკურორის კომპეტენტურობა
პროკურორის კომპეტენტურობის შეფასებაში მონაწილეობა მიიღეს სასამართლოს იმ
მომხმარებლებმა, რომელთაც შეხება ჰქონდათ სისხლის სამართლის საქმესთან და
შეეძლოთ შეეფასებინათ პროკურორის კომპეტენტურობის დონე და ფაქტორის
მნიშვნელოვნება.
შესაბამისად გამოკითხულთა 92.1%–ის შეფასებით პროკურორის კომპეტენტურობას
მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს სასამართლოში არსებული მომსახურების
კმაყოფილების შეფასებისას.
სასამართლოს მომხმარებელთა 37,7%–ის შეფასებით პროკურორი კომპეტენტურია და
კვალიფიციურად ართმევს თავს სამუშაოს. გამოკითხულთა 19,6% ვერ აფასებს
აღნიშნულ პარამეტრს. (საშუალო დონის შეფასება – 29,9%, ცუდი – 11,0%).
2,6%6,0%
25,8%
41,7%
10,3%
13,6% 13,0%
43,5%
8,7%
34,8%
8,6%
20,0%
42,9%
20,0%
8,6%
0,9% 1,7%
26,1%
44,3%
23,5%
3,5%
10,0%
50,0%
13,8%
26,3%
0,5%
5,3%
21,6%
54,7%
11,1%6,8%
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris raionulibaTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
40
პროკურორის კომპეტენტურობის შეფასება თითოეულ სასამართლოსთან მიმართებაში:
ადვოკატის კომპეტენტურობა სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმის
შემთხვევაში
სასამართლოს მომხმარებელთა (მათ, ვინც სასამართლოში მივიდნენ სამოქალაქო ან
ადმინისტრაციული სამართლის საქმესთან დაკავშირებით) 92,4%–ის შეფასებით
სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეში ჩართული ადვოკატის
კომპეტენტურობა შეფასებული იქნა როგორც მნიშვნელოვანი ფაქტორი.
გამოკითხულ რესპონდენთა (მათ, ვინც სასამართლოში მივიდნენ სამოქალაქო ან
ადმინისტრაციული სამართლის საქმესთან დაკავშირებით) 49,3% –ის შეფასებით
სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეში ჩართული ადვოკატები
საკმაოდ კომპეტენტურნი არიან, გამოკითხულთა 21,7%–მა სამოქალაქო ან
ადმინისტრაციული სამართლის საქმეში ჩართული ადვოკატები საშუალო დონეზე
შეაფასა.
1,7%
12,9%
30,1%29,8%
6,60%
18,9%
47,8%
34,8%
17,4%
5,7%5,7%
25,7%
31,4%
14,30%
17,1%
0,9%1,7%
23,5%
35,7%
14,8%
23,5%
8,8%
22,5%23,8%
12,50%
32,5%
2,6%
16,8%
35,3%
23,2%
8,40%
13,7%
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
41
სამოქალაქო ან ადმინისტრაციული სამართლის საქმეში ჩართული ადვოკატების
კომპეტენტურობის შეფასება ცალკეული სასამართლოების ჭრილში ასეთია:
მოსამართლის კომპეტენტურობა სასამართლო პროცესის ხელმძღვანელობაში
სასამართლოს მომხმარებელთა აბსოლუტურმა უმრავლესობამ მოსამართლის
კომპეტენტურობა სასამართლო პროცესის ხელმძღვანელობაში, შეაფასა როგორც
მნიშვნელოვანი ფაქტორი.
მოსამართლის კომპეტენტურობის რელევანტურობა სასამართლოს მომხმარებელთა
42,1%–ის შეფასებით არის კარგი. გამოკითხულთა 34,8%–ის აღქმით მოსამართლის
კომპეტენტურობა სასამართლო პროცესის ხელმძღვანელობაში შეფასდა საშუალო
დონეზე, ხოლო 10,5%–ის შეფასებით მოსამართლე არ არის კომპეტენტური
სასამართლო პროცესის ხელმძღვანელობაში.
მოსამართლის კომპეტენტურობა ცალკეული სასამართლოების ჭრილში:
2.2
11.2
41.2
33.3
2.7
2.04.0
26.0
39
16
0.5
5.0
14.0
28.5
10.5
1.5
30.8
60
0.42.5
36.936.9
14.8
0.8
12.0
30.838
9
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
0,7%5,3%
25,3%
36,4%
9,0%
23,2%
2,4%
14,3%
26,2%
2,4%
54,8%
3,1%
15,4%
46,2%
20,0%15,4%
3,3%
31,4%
42,1%
13,2%9,9%
2,5%1,7%
28,3%
11,7%
55,8%
0,5%
4,8%
19,0%
49,0%
13,8%12,9%
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
42
საინტერესოა მოსამართლის კომპეტენტურობის შეფასება თითოეული საქმის (სისხლის,
სამოქალაქო, ადმინისტრაციული) ჭრილში. ასევე მოსამართლის კომპეტენტურობის
შეფასება ადვოკატის, პროკურორის, გამომძიებლის, ექსპერტის, პოლიციის
თანამშრომლისა და არაპროფესიონალი მომხმარებლის მიერ.
სისხლის სამართალის საქმის ჭრილი:
9,0%
12,1%
32,0%
14,0%
39,4%
45,0%
48,0%
34,5%
9,0%
29,0%
4,0%
7,0%
7,7%
2,0%
5,3%
ადვოკატი
პროკურორი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
სამოქალაქო სამართლის საქმის ჭრილი:
10,0% 34,7%
37,5%
38,7%
29,7%
7,0%
4,3%
7,7%
19,5%7,9%
ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
ადმინისტრაციული სამართალის საქმის ჭრილი:
8,0% 31,0%
28,4%
39,0%
37,3%
8,0%
5,3%
11,0%
18,7%7,1%
ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
43
მოსამართლის თანაშემწის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობა, 96,5% მოსამართლის თანაშემწის
კომპტენტურობას აფასებს, როგორც მნიშვნელოვან ფაქტორს.
სასამართლოს მომხმარებელთა 40%–ის აზრით მოსამართლის თანაშემწე არის
კომპეტენტური და კვალიფიციური, თუმცა გამოკითხულთა 34,2%–ის მიერ
მოსამართლის თანაშემწის კომპტენტურობა შეფასდა საშუალო დონეზე, ხოლო სულ
მცირე 10% –ის აღქმაში მოსამართლის თანამშემწე არ არის კომპეტენტური.
მოსამართლის თანაშემწის კომპეტენტურობა ცალკეული სასამართლოების ჭრილში:
სასამართლოს მდივნის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობის, 93,5%–ის აზრით სასამართლოს
მდივნის კომპეტენტურობას მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს სასამართლოს
მომსახურების კმაყოფილების შეფასებაში.
სასამართლოსს მომხმარებელთა 40%–ის შეფასებით სასამართლოს მდივანი
კომპეტენტურია და კვალიფიციურად ასრულებს თავის საქმიანობას. გამოკითხულთა
29,6%–ის შეფასებით სასამართლოს მდივნის კომპეტენტურობა შეფასებული იქნა
საშუალო დონეზე, ხოლო 8,8%–ის აღქმით სასამრთლოს მდივანი არაკომპეტენტურია.
1,2
14,0
42,1
30,8
2,9
1,02,0
22,0
47
11
2,5
11,5
27
17,5
1,5
23,1
32,3
3,11,7
37,336,9
14
0,5
7,5
28,532,5
6,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
44
სასამართლო მდივნის კომპეტენტურობა ცალკეული სასამართლოების ჭრილში:
დაცვის სამსახურის/მანდატურის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობის (93%) შეფასებით დაცვის
სამსახურის/მანდატურის კომპეტენტურობის მნიშვნელოვნება სასამართლოს
მომსახურების კომპონენტში საკმაოდ მაღალია.
გამოკითხულთა 57,1%–ის შეფასებით სასამართლოებში დაცვის სამსახური
კომპეტენტურია და ასრულებს თავის მოვალეობას. სასამართლოს მომხმარებელთა
34,3%–ის მიერ დაცვის სამსახურის კომპეტენტურობა შედარებით უარყოფითად
შეფასდა. (საშუალო–28,1%, ცუდი – 6,2%).
დაცვის სამსახურის/მანდატურის კომპეტენტურობა ცალკეული სასამართლოების
ჭრილში:
1,6
13,6
40,5
30,3
2
1,02,0
22,0
51
10
0,5 0,5
6,5
20,5
7,5
15,420
3,1 1,7
20,324,6
15,7
1,02,8
23,529,3
7,5
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso
0,8
9,5
37,240
4,1 8,3
3,0
26,0
63
7
1 0,5 1,0
12,5
52
11,5
22,5
16,9
49,2
4,6
29,2
0,8
28,0
42,4
24,6
4,21,0
2,3
15,5
57,8
19,8
3,8
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
45
სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის კომპეტენტურობა
სასამართლოს მომხმარებელთა უმრავლესობა (95%) სასამართლოს მისაღების
თანამშრომლის კომპეტენტურობას აფასებს როგორც ძალიან მნიშვნელოვან ფაქტორს.
სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის კომპეტენტურობის რელევანტურობის
შეფასებისას სურათი ასეთია: გამოკითხულთა 49,2%–ის შეფასებით სასამართლოს
მისაღების თანამშრომლების კომპეტენტურობა და კვალიფიკაცია საკმაოდ დადებითად
არის შეფასებული, 32,1%–ის შეფასებით კი სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის
კომპეტენტურობა საშუალო დონეზეა, ხოლო გამოკითხულთა 6,8%–ის მიერ
სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის კომპეტენტურობამ უარყოფითი შეფასება
მიიღო.
სასამართლოს მისაღების თანამშრომლის კომპეტენტურობა ცალკეული
სასამართლოების ჭრილში:
სასამართლოს სანდოობა
სასამართლოს სანდოობის შემადგენელი კომპონენტებია:
სასამართლოს სანდოობა
სასამართლოს მიუკერძოებლობა
სასამართლოს მომხმარებელთა აღქმაში სასამართლოს სადნოობა და მიუკერძოებლობა
ერთმანეთისგან განუყოფელია და შესაბამისად ლოგიკურიცაა რომ გამოკითხულთა
0,8
9,9
40,2 39,8
3,3 5,93,0
24,0
62
83
0,51,5
5,0
32,5
14
46,5
20,0
52,3
1,5
26,2
0,43,0
36,937,7
14,4
7,6
0,53,0
26,3
47
1112,3
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
46
უმრაველოსობამ (98%) თითქმის თანაბარი შეფასებები მისცა სასამართლოს
მიუკერძოებლობისა და სანდოობის მნიშვნელოვნებას.
სასამართლოს სანდოობისა და მიუკერძოებლობის რელევანტურობის შეფასებისას
გამოიკვეთა შემდეგი ტენდენცია:
გამოკითხულთა 30,8%–ის აღქმაში სასამართლო მიჩნეულია როგორც სანდო
სტრუქტურა, ხოლო 29,1%–ის შეფასებით – როგორც მიუკერძოებელი სტრუქტურა.
სასამართლოს მომხმარებელთა 61%–ის შეფასებით სასამართლოს სანდოობისა და
მიუკერძოებლობის პარამეტრმა შედარებით უარყოფითი შეფასება მიიღო. აქედან 37%–
ის შეფასებით სასამართლოს სადნოობა და მიუკერძოებლობა საშუალო დონეზეა, ხოლო
25%–ის შეფასებით სასამართლო არ არის სანდო და მიუკერძოებელი სტრუქტურა.
სასამართლოს სანდოობის რელევანტურობა ცალკეული სასამართლოს ჭრილში:
როგორც გრაფიკიდან ჩანს სანდოობის თვალსაზრისით ბათუმის და თბილისის
საქალაქოო სასამართლოებმა მიიღეს ყველაზე ცუდი შეფასება. ამ სასამართლოებში
გამოკითხულთა აზრით სასამართლო არ არის სანდო სტრუქტურა.
სასამართლოს მიუკერძოებლობის რელევანტურობა ცალკეული სასამართლოების
ჭრილში:
5,0 20
24,5
38,5
8,9
7,5
1,3
3,1
3,5
18,0
11,0
8,1
23,8
7,7
17,0
33,3
44,9
47,7
28,0
39,0
38,6
26,8
30,9
23,2
11
2,9
16
6,8
6
8,3
9
16
3,1
8,1
2,8
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
5.0 20
25.5
41.5
10.0
8.0
1.7
3.1
4.5
18.0
11.0
7.6
27.5
6.2
16.5
29.8
44.9
46.2
26.5
39.0
37.6
25
30.1
21.6
8
3.1
16
5.1
5.3
9.6
9
19
3.1
10.6
4.5
Tbilisis saqalaqo
rusTavis saqalaqo
quTaisis saqalaqo
mcxeTis raionuli
goris raionuli
baTumis saqalaqo
Zalian cudi cudi saSualo kargi saukeTeso ver Sevafaseb
47
როგორც უკვე ავღნიშნეთ, სასამართლოს მიუკერძოებლობის რელევანტურობამ მიიღო
თითქმის ანალოგიური შეფასება, რაც სასამართლოს სანდოობის პარამეტრმა.
საინტერესოა განვიხილოთ სასამართლოს სანდოობისა და მიუკერძოებლობის
ფაქტორის შეფასებები უშუალოდ სისხლის, სამოქალაქო და ადმინისტრაციული
საქმეების ჭრილში და ასევე ვნახოთ თუ როგორ აფასებს სასამართლოს სანდოობასა და
მიუკერძოებლობას ადვოკატი, პროკურორი, გამომძიებელი, ექსპერტი, პოლიციის
თანამშრომელი, არაპროფესიონალი მომხმარებელი:
სისხლის სამართალის საქმის ჭრილი:
სასამართლოს სანდოობა
18,0%
22,2%
35,0%
17,0%
40,0%
29,0%
43,0%
21,8%
8,0%
36,0%
4,0%
2,0%
6,8%
6,0%
7,3%
ადვოკატი
პროკურორი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
სასამართლოს მიუკერძოებლობა
21,0%
23,7%
36,0%
19,0%
40,2%
27,0%
37,0%
18,9%
7,0%
39,0%
3,0%
4,0%
8,4%
6,0%
7,2%
ადვოკატი
პროკურორი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
48
სამოქალაქო სამართლის საქმის ჭრილი:
სასამართლოს სანდოობა
13,7% 39,3%
40,0%
28,3%
23,2%
5,0%
3,2%
5,0%
11,3%
8,7%
4,1% 18,3%
ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
სასამართლოს მიუკერძოებლობა
13,7% 39,3%
38,9%
28,0%
22,2%
4,0%
2,4%
5,3%
13,2%
9,7%
5,6% 17,8%
ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
ადმინისტრაციული სამართალის საქმის ჭრილი:
სასამართლოს სანდოობა
22,0% 36,0%
32,9%
28,0%
26,2% 6,2% 11,1%
9,0%
12,9% 10,7%
3,0%ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
49
სასამართლოს მიუკერძოებლობა
26,0% 29,0%
25,3%
30,0%
28,4% 4,9% 15,1%
10,0%
14,2% 12,0%
3,0%ადვოკატი
მოქალაქე
ძალიან ცუდი ცუდი საშუალო კარგი საუკეთესო ვერ შევაფასებ
რეგრესიული ანალიზი
სასამართლოს სანდოობისა და მიუკერძოებლობის განმსაზღვრელი ფაქტორები:
სასამართლოს სანდოობა
დამოკიდებულ ცვლადად განხილული არის ერთ შემთხვევაში სასამართლოს
სანდოობა, ხოლო დამოუკიდებელი ცვლადებია სასამართლოს სანდოობის
მნიშვნელოვნება, მოგებისა თუ წაგების ფაქტორი.
ეს მოდელი გულისხმობს რომ სასამართლოს სანდოობა განპირობებული უნდა იყოს
რამოდენიმე ფაქტორის არსებობით, შესაბამისად მათი არ არსებობა წარმოშობს
სასამართლოსადმი უნდობლობას.
სასამართლოსადმი მომხმარებლების მიერ სასამართლოს ნდობას 21,8%–ით ხსნის ამ
ფაქტორის მნიშვნელოვნება, რადგან მომხმარებელთა აღქმაში სასამართლო არ არის
სანდო სტრუქტურა, შესაბამისად სასამართლოს სანდოოობას მეტად განსაზღვრავს
მოგება ან წაგება. სასამრთლო ა პრიორი არ აღიქმება როგორც სანდო სტრუქტურა,
შესაბამისად მნიშვნელოვნება ამ ფაქტორისა არ არის მაღალი, რადგან მომხმარებელი
ამის შესახებ იწყებს მსჯელობას მას მერე რაც მოიგებს ან წააგებს პროცესს. აქედან
გამომდინარე თუ მომხმარებელი მოიგებს პროცესს მისი ნდობა სასამართლოს მიმართ
იზრდება და ეს ფაქტორი სასამართლოსადმი ნდობას ხსნის 52,9%–ით, ხოლო წაგება
სასამართლოსადმი უნდობლობას ხსნის 24,8%–ით. საერთო ჯამში 77,7%–ით
სასამართლოსადმი ნდობა განისაზღვრება შედეგით (საქმის მოგება-წაგებით), და არა
სტრუქტურის სანდოდ აღქმის ფაქტით.
50
სასამართლოს მიუკერძოებლობა
ამ შემთხვევაში დამოკიდებულ ცვლადად აღებული არის სასამართლოს
მოუკერძოებლობა, ხოლო დამოუკიდებელ ცვლადად განხილულია სასამართლოს
მიუკრეძოებლობის მნიშვნელოვნება, მოგებისა თუ წაგების ფაქტორი.
ეს მოდელი ანალოგიურად სასამართლოს სანდოობის შემთხვევისა, გულისხმობს რომ
სასამართლოს მიუკერძოებლობა განპირობებული უნდა იყოს რამოდენიმე ფაქტორის
არსებობით.
სასამართლოსადმი მომხმარებლების მიერ სასამართლოს მიუკერძოებლობას 14,1%–ით
ხსნის ამ ფაქტორის მნიშვნელოვნება. ასევე აღსანიშნავია ის ფაქტი რომ სასამართლოს
სანდოობა და მიუკერძოებლობა ნაკლებად არის გამიჯნული ერთმანეთისგან
მომხმარებელთა მიერ. სასამართლოს სანდოობისა და მოუკერძოებლობის
პარამეტრებმა მიიღეს თითქმის მსგავსი შეფასებები რესპონდენტთა მხრიდან.
სასამართლოს მიუკერძოებლობა–მიკერძოებულობას 80,8%–ით ხსნის წაგებისა თუ
მოგების ფაქტორი. შესაბამისად ისევე როგორც სანდოობის შემთხვევაში,
სასამართლოსადმი მიუკერძოებლობას 60,4%–ით ხსნის სასამართლო საქმის მოგება,
ხოლო წაგება სასამართლოს მიკერძოებულობას ხსნის 20,4%–ით.
სასამართლოს მომხმარებელთა საქმის განხილვის შედეგის სტატისტიკა
გამოკითხულთა 17,6% –ი წარმოადგენს მოგებულ მხარეს, ხოლო 7,4% წაგებულ მხარეს.
გამოკითხულთა 64% –მა ჯერ არ იცის სასამართლოს გადაწყვეტილება, ხოლო 11,1%–მა
თავი შეიკავა პასუხის გაცემისგან.
mogebuli mxare
wagebuli mxare
ar aris
gadawyvetileba
კვლევის შედეგების საფუძველზე შეგვიძლია
ვთქვათ რომ წაგებული და მოგებული
მხარის სუბიექტურმა შეფასებებმა ნაკლებად
მოახდინეს ზეგავლენა სასამართლოს
მომხმარებელთა კმაყოფილების შეფასებაზე,
რადგან გამოკითხულთა დიდმა ნაწილმა
64%–მა არ იცოდა სასამართლოს
გადაწყვეტილება, შესაბამისად
გამოკითხულთა შეფასებები უმეტეს
შემთხვევაში ობიექტურია.
51
სასამართლოს მომხმარებელთა საქმის განხილვის შედეგის სტატისტიკა თითეული
სასამართლოს ჭრილში:
ამასთანავე საინტერესოა, თუ როგორ გადანაწილდა მოგებისა და წაგების ფაქტორი
სისხლის, სამოქალაქო და ადმინისტრაციული საქმეების ჭრილებში:
სისხლის
სამართლის
საქმე
სამოქალაქო
სამართლის
საქმე
ადმინისტრაცი
ული
სამართლის
საქმე
მოვიგე 92 197 63
12,3% 21,2% 19,4%
წავაგე 68 62 17
9,1% 6,7% 5,2%
გადაწყვეტილება ჯერ
არ არის გამოტანილი
486 566 227
65,2% 60,9% 69,8%
არ მსურს პასუხის
გაცემა
99 105 18
13,3% 11,3% 5,5%
4,010
30,5
3,1 2,112
23,8
11,810,2
26,2
11,08,1 6,4 7,59,27,5
68,8
81,4
61,551,0
86,0
58,5
9,6
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
movige
wavage
gadawyvetileba jer araris gamotanili
ar msurs pasuxis gacema
52
სასამართლო გადაწყვეტილების შედეგის მოლოდინები
გამოკითხულთა 64%-მა ვინც ჯერ არ იცოდა სასამართლოს საბოლოო გადაწყვეტილება,
განსაზღვრა მოლოდინი მოიგებდა თუ წააგებდა საქმეს. შესაბამისად გამოკითხულთა
34,2%–ი აცხადებს რომ მოიგებს საქმეს, ხოლო 9,6%–ის აზრით სასამართლო პროცესს
წააგებს. საკმაოდ მაღალია მათი მაჩვენებელი (50,5%) ვისაც გაუჭირდა მოლოდინის
განსაზღვრა.
სასამართლო გადაწყვეტილების შედეგის მოლოდინები ცალკეული სასამართლოს
ჭრილში:
ყველანაირი დამამატკიცებელი ინფორმაცია მაქვს 37,3%
კანონიერება გაიმარჯვებს 19,8%
სასამართლოს ობიექტურობა ნულზეა 11,8%
დოკუმენტაცია არის ზუსტი და კანონიერი 6,8%
საპროცესო შეთანხმება 3,9%
ხელისუფლების ნებაზეა ყველა გადაწყვეტილება
დამოკიდებული
3,2%
დანაშაულის სიმძიმის მიხედვით 2,7%
სასამართლო ობიექტურია 2%
წინასწარ პროგნოზი ძნელია 1,4%
ადვოკატის ინფორმაციიდან გამომდინარე 1,4%
უდანაშაულოა 1,1%
37,2
8,12,9 2,5 3,6
8,4
33,637,8
26,630,0
41,2
9,915,1
2,67,3
25,0
16,7
46,5
67,2
42,539,239,5
51,0
5,5
Tbilisis
saqalaqo
rusTavis
saqalaqo
quTaisis
saqalaqo
mcxeTis
raionuli
goris
raionuli
baTumis
saqalaqo
movigeb
wavageb
ar msurs pasuxis gacema
ar vici/miWirs pasuxi
53
ამასთანავე საინტერესოა, თუ როგორ გადანაწილდა მოლოდინები სისხლის,
სამოქალაქო და ადმინისტრაციული საქმეების ჭრილში:
სისხლის
სამართლის
საქმე
სამოქალაქო
სამართლის
საქმე
ადმინისტრაცი
ული
სამართლის
საქმე
მოვიგებ 136 209 92
28,0% 36,9% 40,5%
წავაგებ 47 49 27
9,7% 8,7% 11,9%
არ მსურს პასუხის
გაცემა
26 35 12
5,3% 6,2% 5,3%
არ ვიცი/მიჭირს პასუხი 277 273 96
57,0% 48,2% 42,3%
მოგებისა და წაგების მოლოდინის განმსაზღვრელი ფაქტორები ჩამოყალიბებული და
განმარტებული იქნა რესპონდენტების მიერ.
დემოგრაფია
განათლების დონე
0,815,8
10,4
73,1
dawyebiTi/arasruli saSualo saSualo specialuri umaRlesi
54
გამოკითხულთა განაწილება სქესის მიხედვით
გამოკითხულთა განაწილება ასაკის მიხედვით
44,3
55,8
qali kaci
5,8
24,6
26,3
27,2
11,94,4
15-24 25-34 35-44 44-54 55-64 65+
55
aq warmodgenili mosazrebebi ekuTvnis avtor(ebs) da ar aris aucilebeli, rom warmoadgendes amerikis SeerTebuli Statebis saerTaSoriso ganviTarebis saagentos mosazrebebs.