ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტი

საბაკალავრო საგანმანათლებლო პროგრამა

გ ე ო გ რ ა ფ ი ა

თბილისი

საბაკალავრო პროგრამის დასახელება : გ ე ო გ რ ა ფ ი აგ ე ო გ რ ა ფ ი ა (ძირითადი

სპეციალობა)

G e o g r a p h yG e o g r a p h y (Major)

მისანიჭებელი კვალიფიკაცია :

ს ა ბ უ ნ ე ბ ი ს მ ე ტ ყ ვ ე ლ ო მ ე ც ნ ი ე რ ე ბ ა თ ა ს ა ბ უ ნ ე ბ ი ს მ ე ტ ყ ვ ე ლ ო მ ე ც ნ ი ე რ ე ბ ა თ ა ბ ა კ ა ლ ა ვ რ ი გ ე ო გ რბ ა კ ა ლ ა ვ რ ი გ ე ო გ რ ა ფ ი ა შ ი ა ფ ი ა შ ი

B a c h e l o r o f S c i e n c e (B a c h e l o r o f S c i e n c e ( B S c )B S c ) i n G e o g r a p h yi n G e o g r a p h y

საბაკალავრო პროგრამის ხელმძღვანელი : გეოგრაფიის მეცნიერებათა გეოგრაფიის მეცნიერებათა

დოქტორი , დოქტორი ,

თსუ პროფესორითსუ პროფესორი ლიალია

მ ა ჭ ა ვ ა რ ი ა ნ იმ ა ჭ ა ვ ა რ ი ა ნ ი

საბაკალავრო პროგრამის მოცულობა : 2 4 0 2 4 0 E C T SE C T S

სწავლების ენა : ქ ა რ თ უ ლ იქ ა რ თ უ ლ ი

შესავალი . გეოგრაფია, როგორც მეცნიერებათა სისტემა, რომელიც აერთიანებს საბუნების-

მეტყველო და საზოგადოებრივ გეოგრაფიულ ქვესისტემებს, ერთობლივად შეისწავლის გეოგრაფიული გარსის შემადგენელ ურთიერთდაკავშირებულ ბუნებრივ და სოციალურ–ეკონომიკურ კომპლექსებს. საბუნებისმეტყველო გეოგრაფია, რომლის შემადგენელი ნაწილე-ბია: ზოგადი ფიზიკური გეოგრაფია, დედამიწისმცოდნეობა, გეომორფოლოგია, ჰიდროლო-გია, კლიმატოლოგია, ნიადაგების გეოგრაფია, ლანდშაფტმცოდნეობა და სხვ., თავის მხრივ, შეისწავლის გეოგრაფიულ გარს და მასში წარმოდგენილი ბუნებრივი ობიექტების მოვლენებისა და პროცესების სივრცე–დროით თავისებურებებსა და კანონზომიერებებს. მისი შესწავლის ზოგად ობიექტს შეიძლება წარმოადგენდეს ნებისნმიერი ბუნებრივი მოვლენა, პროცესი ან სისტემა, რომელსაც გააჩნია (ან შეიძლება პოტენციურად გააჩნდეს) სივრცითი სტრუქტურა. ზოგიერთი გეოგრაფიული დისციპლინა გარკვეულწილად უკავშირდება სხვა მეცნიერებებს (ბიოლოგიურ, გეოლოგიურ, ეკონომიკურ, სამედიცინო, სამხედრო და ა.შ.). ამდენად, გეოგრაფიისა და სხვა დისციპლინების კონტაქტის არეში შექმნილია ე.წ. მომიჯნავე დისციპლინები (cross-disciplines), როგორიცაა გეოეკოლოგია, ბიოგეოგრაფია, ისტორიული გეოგრაფია, ქვეყანათმცოდნეობა, სამედიცინო გეოგრაფია, სამხედრო გეოგრაფია, ტურიზმის გეოგრაფია და სხვ. გარდა ამისა, არსებობს: კომპლექსური, ე.წ. სინთეზური გეოგრაფიული მეცნიერებები, რომლებიც აერთიანებს საბუნებისმეტყველო და საზოგადოებრივ გეოგრაფიულ მეცნიერებებს (რესურსმცოდნეობა, რეკრეაციული გეოგრაფია, რეგიონული გეოგრაფია, ლანდშაფტური დაგეგმარება და სხვ.); და ე.წ. „გამჭოლი“ გეოგრაფიული მეცნიერებები (კარტოგრაფია, გეოდეზია, გეოინფორმაციული სისტემები), რომლებსაც ეყრდნობა ყველა გეოგრაფიული და ზოგიერთ არაგეოგრაფიული მეცნიერებას.

საბუნებისმეტყველო და საზოგადოებრივი გეოგრაფიები უშუალო კავშირშია როგორც ერთმა-ნეთთან, ისე იმ სამეცნიერო დისციპლინასთან, რომლებიც შეისწავლიან დედამიწაზე არსებული სისტემების ორგანიზაციისა და განვითარების არასივრცით ასპექტებს.

გეოგრაფის კვალიფიკაცია იმითაა გამორჩეული, რომ ის ფლობს დედამიწაზე მიმდინარე პრო-ცესებისა და მოვლენების ოთგანზომილებიან (სივრცით და დროით) ხედვას. გეოგრაფია უშუა-ლოდაა დაკავშირებული იმ მუდმივ, სწრაფ, ინტენსიურ ცვლილებებთან, რომელსაც ადგილი აქვს ბუნებრივ გარემოში ლოკალურ, რეგიონალურ და გლობალურ დონეებზე; მ.შ. ჰავის გლობალურ ცვლილებასთან, ბუნებრივი გარემოს კრიზისთან და სხვ.

საბაკალავრო პროგრამის მიზანი . გეოგრაფიული განათლების ძირითადი მიზანიამიზანია

ბუნებრივი სისტემების ორგანიზაციისა და ფუნქციონირების სივრცე–დროითი ასპექტებისა და

სწრაფცვალებადი გარემოს შესწავლა. პროგრამის უმთავრეს ამოცანასამოცანას წარმოადგენს იმ

ახალგაზრდების მომზადება, რომლებიც მოახდენენ ბუნებაში მიმდინარე პროცესების სივრცე–დროითი ანალიზის საფუძველზე ისეთი დასკვნების მომზადებას, რომლებიც ხელს შეუწყობს სახელმწიფო, საზოგადოებრივი, ბიზნეს–ორგანიზაციების მართვასა და მათი ფუნქციონირების ეფექტიანობის ამაღლებას.

ძირითადი სპეციალობის არჩევის პირობა . ერთიანი ეროვნული გამოცდების

წარმატებით ჩაბარების შემთხვევაში, სტუდენტს საშუალება ეძლევა სწავლა დაიწყოს თსუ ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტზე. ძირითად სპეციალობაზე სწავლის გაგრძელება ხდება მეორე სემესტრიდან, საფაკულტეტო საგნების გავლის შემდეგ. გეოგრაფიის საბაკალავრო პროგრამაზე დაიშვება ის სტუდენტი, რომელსაც გავლილი და ჩაბარებული ექნება საფაკულტეტო სასწავლო კურსი „გეოგრაფიის შესავალი“.

სწავლის შედეგები . საბაკალავრო პროგრამა, თავისი ფორმითა და შინაარსით,

მიესადაგება ბერგენის კონფერენციის მოთხოვნებს, რომლის თანახმად სწავლების პირველ საფეხურზე მსმენელებმა ისეთი ცოდნა უნდა მიიღონ, რომელიც საშუალებას მისცემს მათ უმტკივნეულოდ შეარჩიონ სწავლის გაგრძელების სასურველი მიმართულება საუნივერსიტეტო განათლების შემდგომ (მეორე) საფეხურზე. შერჩეული დისციპლინები ვერ ამოწურავენ თანამედროვე გეოგრაფიის ყველა მიმართულებას, მაგრამ მიღებული ცოდნა ის საფუძველია, რომელიც კურსდამთავრებულს საშუალებას მისცემს განსაზღვროს, თუ როგორ უნდა მოიპოვოს მისთვის საჭირო დამატებითი ინფორმაცია გეოგრაფიის ამა თუ იმ სფეროდან, მონაწილეობა მიიღოს ეკოლოგიური ხასიათის ადგილობრივ და საერთაშორისო პროექტებში.

დარგობრივი კომპეტენციები

დარგის ცოდნა და გაცნობიერებადარგის ცოდნა და გაცნობიერება

ü აცნობიერებს დედამიწაზე არსებული სისტემების განვითარების ძირითად თავისებუ-რებებს, მათ ფარგლებში მიმდინარე პროცესებს, მათ ისტორიასა და მატერიალურ საფუძ-ველს;

ü აღიქვამს და ესმის დედამიწაზე მიმდინარე პროცესები და მათი გავლენის შედეგები სივრცესა და დროში;

ü აცნობიერებს გლობალურ დონეზე ბუნებრივი და სოციალურ-ეკონომიკური გეოგრა-ფიული პროცესების მიმდინარეობის თავისებურებებს;

ü აცნობიერებს ურთიერთდამოკიდებულებას ბუნებრივ და სოციალურ გარემოს შორის და შეუძლია მისი შედეგების შემოწმება;

ü აკვირდება ბუნებრივ გარემოს და აღიქვამს მასში მიმდინარე პროცესებს;

ü აღიქვამს და განმარტავს რეგიონების, ადგილებისა და მდებარეობის მრავალფე-როვნებასა და ურთიერთდამოკიდებულებას;

ü აცნობიერებს სხვადასხვა დონის სივრცობრივ კავშირებს.

დარგობრივი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება დარგობრივი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება

ü მოიძიებს დამოუკიდებლად ზოგადი გეოგრაფიული მეცნიერებების მასალას (მათ შორის ინტერნეტის საშუალებით და საველე პირობებში), აგროვებს, განაზოგადებს, ამუშავებს, აანალიზებს, აფასებს, ახდენს მის დოკუმენტირებას და შედეგების მოხსენე-ბას;

ü შეუძლია სივრცეში ორიენტაცია საველე მუშაობის დროს ტოპოგრაფიული რუკებისა და სხვა საშუალებების გამოყენებით;

ü განსაზღვრავს გეოგრაფიული მეცნიერებების გამოყენების შესაძლებლობებს, მათ როლსა და პასუხისმგებლობას საზოგადოებაში;

ü იყენებს რიცხობრივ, სტატისტიკურ და კარტოგრაფიულ მეთოდებს ბუნებრივი და საზოგადოებრივი სისტემების განხილვისას;

ü მსჯელობს ზოგად სივრცით და/ან დროით კონტექსტში;

ü შეუძლია კარტოგრაფიული მასალის წაკითხვა და ინტერპრეტაცია;

ü იყენებს ველზე მუშაობის წესებს, უსაფრთხოების ზომების ჩათვლით; ü გააჩნია გეოგრაფიული ინფორმაციული სისტემების საფუძვლების ცოდნა.

ზოგადი / ტრანსფერული კომპეტენციები

დასკვნის უნარიდასკვნის უნარი ü შეუძლია სხვადასხვა წყაროდან ინფორმაციის მიღება, დამუშავება, ანალიზი და

მონაცემების ინტერპრეტაცია; ü სწორედ იყენებს ტერმინოლოგიას, გააჩნია მსჯელობის უნარი.

კომუნიკაციის უნარიკომუნიკაციის უნარი ü შეუძლია მშობლიურ ენაზე ზეპირი და წერილობითი ფორმით კომუნიკაცია; ü შეუძლია დროის დაგეგმვა და მართვა დასახული მიზნის მისაღწევად; ü შეუძლია თანამედროვე საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების

გამოყენება.

სწავლის უნარისწავლის უნარი ü შეუძლია სწავლა და ცოდნის მუდმივი განახლება; ü შეუძლია გადაწყვეტილების მიღება; ü შეუძლია სხვა დისციპლინების მიდგომების გაგება და გამოყენება.

ღირებულებებიღირებულებები ü შეუძლია დამოუკიდებლად მუშაობა; ü შეუძლია ჯგუფში მუშაობა. ü შეუძლია დაკისრებული ამოცანებისა შესრულება.

სწავლის შედეგების მიღწევის მეთოდები . პროგრამაში წარმოდგენილი საგნების

სწავლებისას გამოყენებული იქნება სხვადასხვა სახის მეთოდთა ერთობლიობა, რაც მითითებულია თითოეული საგნის სილაბუსში:

ü ვერბალური, ანუ ზეპირსიტყვიერი მეთოდი;

ü წიგნზე მუშაობის მეთოდი (რეფერატის დამუშავება, ახალი სტატისტიკული მონაცემების მოძიება, საპრეზენტაციო მასალის შექმნა);

ü წერითი მუშაობის მეთოდი (ჩანაწერების გაკეთება, რეფერატის შესრულება, მასალის დაკონსპექტება და ა.შ.);

ü ლაბორატორიული მეთოდი და დემონსტრირების მეთოდი, რაც გულისხმობს შემდეგ აქტივობებს: საანალიზო ნიმუშების მომზადება, ცდების დაყენება, პოლარიზაციული მიკროსკოპის გამოყენების უნარ–ჩვევების გამომუშავება, საპრეზენტაციო მასალის ჩვენება და სხვ.;

ü პრაქტიკული მეთოდები სტუდენტს პრაქტიკულ უნარ-ჩვევებს უყალიბებს. სტუდენტი შეძენილი ცოდნის საფუძველზე დამოუკიდებლად ასრულებს შემდეგ აქტივობას: საველე მუშაობა, კონტურული რუკების შედგენა, სქემატური და გრაფიკული მასალის შექმნა და სხვ.;

ü დისკუსია, დებატები – ბუნებრივ გარემოში მიმდინარე პროცესებზე მოსაზრებების გამო-თქმა, გაანლიზება, შეფასება;

ü ჯგუფური მუშაობა (cooperative/collaborative) – ჯგუფში დისკუსიები გამართვა ბუნებრივ გარემოში მიმდინარე სტიქიური პროცესების გამომწვევ გეოგრაფიულ ფაქტორებზე;

ü პრობლემაზე დაფუძნებული სწავლება (PBL), რაც სტუდენტს სიტუაციური კვლევების უნარს უყალიბებს;

ü შემთხვევის ანალიზი, რაც გულისხმობს ბუნებრივი სტიქიური პროცესების გამომწვევი მიზეზების გაანალიზებისა და პრევენციის უნარის ჩამოყალიბებას;

ü ახსნა–განმარტებითი მეთოდი – პედაგოგის მიერ გარკვეული განმარტებების გაკეთება გარემოში მიმდინარე ნებისმიერ ბუნებრივ, თუ სოციალურ–ეკონომიკურ მოვლენასა და პროცესზე.

სტუდენტის ცოდნის შეფასების სისტემა . სტუდენტის შეფასება პროფესორის მიერ

პრაქტიკულად წარმოადგენს სილაბუსით განსაზღვრული სწავლის შედეგების შეფასებას. შეფასების სხვადასხვა ფორმების საშუალებით ფასდება, თუ რამდენად აითვისა სტუდენტმა საგანი და მიაღწია ცოდნის სასურველ შედეგებს. სხვადასხვა სასწავლო კურსის შეფასების კრიტერიუმები, კურსის სპეციფიკიდან გამომდინარე, განსხვავებულია, რაც მითითებულია კოკრეტული სასწავლო კურსის სილაბუსში. სასწავლო პროცესი წარიმართება სხვადასხვა ფორმატით: ლექცია, პრაქტიკული / სემინარი / ლაბორატორიული მეცადინეობა, საველე პრაქტიკა და სხვ. შეფასების ჯამური ქულაა – 100. სტუდენტთა შეფასება შესაძლებელია მოხდეს სხვადასხვა ხერხით, მაგალითდ:

Ø აქტიურობა პრაქტიკულ მეცადინეობაზე ჯგუფში მუშაობისას (5–20 ქულა); Ø საპრეზენტაციო მასალის მომზადება (10–25 ქულა); Ø წერითი და ზეპირი საშინაო დავალებები (10–20 ქულა); Ø შუალედური გამოცდა (30 ქულა); Ø საბოლოო დასკვნითი გამოცდა (40 ქულა);

Ø დასწრება (5–10 ქულა) და სხვ.

სასწავლო გეგმა. საბაკალავრო პროგრამის ხანგრძლივობაა 4 აკადემიური წელი (8

სემესტრი). სემესტრის ხანგრძლივობა შეადგენს 15 კვირას. აკადემიური ხარისხის მისანიჭებლად სტუდენტმა უნდა დააგროვოს 240 ECTS. პროგრამაში 240 კრედიტი შემდეგნაირად ნაწილდება:

• ძირითადი (major) სპეციალობა – არანაკლებ 160 ECTS, სადაც საგნები განაწილებულია შემდეგი სტრუქტურით: საფაკულტეტო სავალდებულო კურსები (უცხო ენა – 10 ECTS; კალკუსუსი – 5 ECTS; კომპიუტერული უნდარ-ჩვევები – 5 ECTS); საფაკულტეტო არჩევითი კურსები (მომავალი სპეციალობების შესავლები – 20 ECTS); სპეციალობის სავალდებულო კურსები (80 ECTS); სპეციალობის არჩევითი კურსები (40 ECTS);

• დამატებითი (minor) სპეციალობა – 60 ECTS (სტუდენტის სურვილით);

• თავისუფალი საუნივერსიტეტო არჩევითი სასწავლო კურსები – 20 ECTS. რეკომენდე-ბულია თავისუფალი კრედიტების გამოყენება უცხო ენის დამატებითი შესწავლისთვის.

პროგრამის თავდაპირველი კომპონენტია სავალდებულო საფაკულტეტო საგნების ფარგ-ლებში უცხო ენის გავლა 10 კრედიტის ოდენობით, ასევე კალკულუსის (Calculus) და კომპიუტე-რული უნარ-ჩვევების საფაკულტეტო კურსების გავლა, რომლის მიზანია აუცილებელი მათემატიკური აპარატის მომზადება და კომპიუტერული უნარების განვითარება.

მომდევნო სასწავლო კომპონენტია საბუნებისმეტყველო დისციპლინათა საფუძვლების გადა-ცემა 20 კრედიტის ფარგლებში (4 საგანი), რის შედეგადაც სტუდენტს, საწყის ცოდნასთან ერთად, ექნება მომავალი სპეციალობის ასარჩევად სწორი ორიენტაციის გაკეთების საშუალება. გეოგრაფიის საბაკალავრო პროგრამაზე სწავლის გაგრძელების მსურველმა, არჩევითი საფაკულტეტო საგნებიდან აუცილებლად უნდა გაიაროს სასწავლო კურსი „გეოგრაფიის შესავალი“.

შემდგომი ეტაპია სპეციალობის სავალდებულო საგნების (80 კრედიტი) შესწავლა. პროგრამის ეს კომპონენტი მოწოდებულია მომავალ ბაკალავრს მისცეს დარგში (გეოგრაფიაში) აუცილე-ბელი ზოგადი საბაზისო ცოდნა და დარგობრივი კომპეტენცია.

პროგრამის მომდევნო სავალდებულო საფეხურს წარმოადგენს ე.წ. სპეციალობის არჩევითი საგნების მოსმენა (40 კრედიტის ფარგლებში), რაც ეფუძნება ძირითად სპეციალობაში ცოდნის გამყარებას: ფიზიკური გეოგრაფიის, ნიადაგმცოდნეობის, გეომორფოლოგიის, ჰიდროლოგიის, მეტეოროლოგიის, ოკეანოლოგიის, რეგიონული გეოგრაფიის, კარტოგრაფიის, გეოინფორმა-ტიკისა და სხვ. კუთხით.

დასაქმების სფეროები . მიღებული კვალიფიკაციის შესაბამისად საბუნებისმეტყველო

სფეროს გეოგრაფები შეიძლება დასაქმდნენ როგორც საგანმანათლებლო და სამეცნიერო ორგანიზაციებში, ისე სხვადასხვა დონის (ცენტრალური თუ ადგილობრივი) სახელმწიფო მმართველობის ორგანოებში, არასამთავრობო და კერძო სექტორებში. კონკრეტულად, გეოგრაფების დასაქმების სფეროებია: გარემოს დაცვისა და ბუნებრივი რესურსების, თავდაცვის, სოფლის მეურნეობის სამინისტროების შესაბამისი უწყებები, საქალაქო და ბუნებრივი გარემოს

დაგეგმვისა და მართვის სამსახურები, მიწის მართვის სისტემა, ჰიდრომეტეოროლოგიური და ნაპირდაცვის სამსახურები, ამინდის პროგნოზისა და სხვადასხვა ტიპის მონიტორინგის სამსახურები, ტურისტული სააგენტოები, საერთაშორისო დარგობრივი საგრანტო პროექტები, ეკონომიკური განვითარებისა და მართვის ორგანოები და კომპანიები, სატრანსპორტო ორგანიზაციები, ასევე ყველა სხვა სახელმწიფო და კერძო სტრუქტურა, სადაც საჭიროა გეოინფორმაციული სისტემები და კარტოგრაფიული ვიზუალიზაცია. სამეცნიერო კუთხით სტუდენტს საშუალება ექნება სწავლა გააგრძელოს სწავლების შემდგომ საფეხურზე – სამაგისტრო პროგრამებზე, ჩაერთოს ფაკულტეტზე ან სხვაგან არსებულ კვლევით პროექტში და ა.შ.

წინამდებარე დოკუმენტი შეეხება პირველი საფეხურის კვალიფიკაციას – ბაკალავრიატს, რომელიც იძლევა ზოგად საბაზისო ცოდნას გეოგრაფიაში ბუნების სივრცე–დროითი ასპექ-ტების შესახებ, რაც სტუდენტის ფართო კომპეტენციით მომზადებას გულისხმობს.

ადამიანური რესურსები . გეოგრაფიის საბაკალავრო პროგრამაში ჩართული

პერსონალის სამეცნიერო და პედაგოგიური პოტენციალი, მათი კვალიფილაცია და გამოცდილება სრულ შესაძლებლობას იძლევა პროგრამის წარმატებით განხორციელებისათ-ვის. საბაკალავრო პროგრამაში ჩართულია შემდეგი აკდამიური პერსონალი და მოწვეული პედაგოგი: თსუ სრული პროფესორები – დ. კერესელიძე, ლ. მაჭავარიანი, ნ. ელიზბარაშვილი, ზ. სეფერთელაძე, დ. ნიკოლაიშვილი; თსუ ასოცირებული პროფესორები: ლ. ლაღიძე, გ. მელაძე, ვ. ტრაპაიძე, ბ. კალანდაძე, კ. ბილაშვილი, თ. გორდეზიანი, მ. ელიზარაშვილი, რ. მაღლაკელიძე; თსუ ასისტენტ-პროფესორები: ც. დონაძე, გ. დვალაშვილი, გ. ბრეგვაძე, თ. ალექსიძე; ე. დავითაია; მოწვეული პედაგოგები: გის–სპეციალისტები დ. სვანაძე, ლ. ქუთათელაძე და სხვ.

მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა . სასწავლო პროცესისათვის გამოიყენება თსუ II

კორპუსის აუდიტორიები, კომპიუტერული კლასები და ბიბლიოთეკები, ზუსტ და საბუნებისმეტ-ყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის გეოგრაფიის მიმართულებაზე მოქმედი სასწავლო ლაბო-რატორიები (ჰიდრომეტეოროლოგიის, ჰიდროტექნიკისა და ოკეანოლოგიის, ნიადაგების გეოგრაფიისა და ნიადაგმცოდნეობის, გეოგრაფიული კვლევის ლაბორატორიები) და ინვენტარი. აღნიშნული ლაბორატორიები გამოიყენება პრაქტიკული და ლაბორატორიული მეცადინეობების, ასევე სპეციალური სასწავლო პრაქტიკების ჩასატარებლად. ინტერნეტში ჩართული და ტრადიციული პროგრამული პაკეტით აღჭურვილი რესურსცენტრი სტუდენტებს საჭირო ინფორმაციის მოპოვებისა და ელექტრონული ბიბლიოთეკით სარგებლობის შესაძლებლობას აძლევს. გარდა ამისა, სტუდენტებისათვის ხელმისაწვდომია თსუ ელექტ-რონული პორტალი, სადაც განთვსებულია სასწავლო მასალები.

სასწავლო კურიკულუმის განხორციელებისას, საჭიროების შემთხვევაში, გამოყენებული იქნება სამეცნიერო-კვლევითი დაწესებულების რესურსები, რომლებიც თსუ დაქმემდებარებაში არიან (ვახუშტი ბაგრატიონის გეოგრაფიის ინსტიტუტი), ასევე ის უწყებები, რომლებთანაც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტს გაფორმებული აქვს ურთიერთთანამშრომლობის მემორანდუმი: სატყეო ინსტიტუტი, წყალთა მეურნეობის ინსტიტუტი, დაცულ ტერიტორიათა სააგენტო და სხვ.

დ ა მ ა ტ ე ბ ი თ ი ი ნ ფ ო რ მ ა ც ი ა . პროგრამაზე სწავლის დაწყება ხორციელდება მე–2

სემესტ-რიდან, საფაკულტეტო კურსების გავლის შემდეგ. გეოგრაფიის საბაკალავრო პროგრამაზე შესაძლებელია 100–120 სტუდენტის მომსახურება. სასურველია გეოგრაფიის ძირითადი (Major) პროგრამის კომბინირება ზუსტ და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის დამატებით (Minor) პროგრამებთან: „ბიოლოგია“, "ფიზიკა", “კომპიუტერული მეცნიერებები” და სხვ., ან (სტუდენტის სურვილით) თსუ სხვა ფაკულტეტების ნებისმიერ დამატებით პროგრამასთან.

ს ა ს წ ა ვ ლ ო გ ე გ მ ას ა ს წ ა ვ ლ ო გ ე გ მ ა

ფაკულტეტიფაკულტეტი :: ზ უ ს ტ დ ა ს ა ბ უ ნ ე ბ ი ს მ ე ტ ყ ვ ე ლ ო მ ე ც ნ ი ე რ ე ბ ა თ აზ უ ს ტ დ ა ს ა ბ უ ნ ე ბ ი ს მ ე ტ ყ ვ ე ლ ო მ ე ც ნ ი ე რ ე ბ ა თ ა

დეპარტამენტი : დეპარტამენტი : გ ე ო გ რ ა ფ ი ი ს გ ე ო გ რ ა ფ ი ი ს

სასწავლო პროგრამის სახელწოდება :სასწავლო პროგრამის სახელწოდება : გ ე ო გ რ ა ფ ი აგ ე ო გ რ ა ფ ი ა

სწავლების საფეხური :სწავლების საფეხური : ბ ა კ ა ლ ა ვ რ ი ა ტ იბ ა კ ა ლ ა ვ რ ი ა ტ ი

სასწასასწა ვლო პროგრამის ხელმძღვანელი :ვლო პროგრამის ხელმძღვანელი : პ რ ო ფ . ლპ რ ო ფ . ლ ი აი ა მ ა ჭ ა ვ ა რ ი ა ნ იმ ა ჭ ა ვ ა რ ი ა ნ ი

## ს ა გ ა ნ ის ა გ ა ნ ი // მ ო დ უ ლ იმ ო დ უ ლ ი ECTSECTS სკსკ საკონტ./საკონტ./

დამოუკიდ . დამოუკიდ .

სთ .სთ .

ლლ //პპ //სს //ლაბლაბ

სთ/კვსთ/კვ წინაპირობაწინაპირობა

ს ე მ ე ს ტ რ ის ე მ ე ს ტ რ ი

I II III IV V VI VII VIII

ს ა ფ ა კ უ ლ ტ ე ტ ოს ა ფ ა კ უ ლ ტ ე ტ ო ს ა ვ ა ლ დ ე ბ უ ლ ოს ა ვ ა ლ დ ე ბ უ ლ ო ს ა ს წ ა ვ ლ ოს ა ს წ ა ვ ლ ო კ უ რ ს ე ბ იკ უ რ ს ე ბ ი ( 2 0 ( 2 0 E C TE C T SS )) 1 უცხო ენა 1

10 4 60/65 2/2/0/0 5

2 უცხო ენა 2 4 60/65 2/2/0/0 5 3 კალკულუსი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 4 კომპიუტერული უნარ–ჩვევები 5 4 30/95 0/0/0/2 5

ს ა ფ ა კ უ ლ ტ ე ტ ო ა რ ჩ ე ვ ი თ ი ს ა ს წ ა ვ ლ ო კ უ რ ს ე ბ ი ( 4 ს ა გ ა ნ ი ს ა ფ ა კ უ ლ ტ ე ტ ო ა რ ჩ ე ვ ი თ ი ს ა ს წ ა ვ ლ ო კ უ რ ს ე ბ ი ( 4 ს ა გ ა ნ ი –– 2 0 2 0 E C TE C T SS )) 1 გეოგრაფიის შესავალი (სავალდებულოა გეოგრაფებისთვის) 5 4 60/65 2/2/0/0 5 2 გეოლოგიის შესავალი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 3 ბიოლოგიის შესავალი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 4 ქიმიის შესავალი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 5 ფიზიკის შესავალი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 6 ელექტრონიკის შესავალი 5 4 60/65 2/2/0/0 5 7 დაპროგრამების საფუძვლები 5 3 45/80 1/1/0/1 5 8 წრფივი ალგებრა და ანალიზური გეოგმეტრია 5 4 60/65 2/2/0/0 5

ს პ ე ც ი ა ლ ოს პ ე ც ი ა ლ ო ბ ი ს ს ა ვ ა ლ დ ე ბ უ ლ ო ს ა გ ნ ე ბ ი (ბ ი ს ს ა ვ ა ლ დ ე ბ უ ლ ო ს ა გ ნ ე ბ ი ( 8 08 0 E C TE C T SS )) 1 დედამიწისმცოდნეობა 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 2 გეომორფოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 3 მეტეოროლოგია-კლიმატოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 4 ნიადაგმცოდნეობა 5 3 45/80 2/0/0/1 გეოგრაფიის შესავალი 5 5 ჰიდროლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 6 გეოგრაფიის კვლევის მეთოდები 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 7 კარტოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 8 ოკეანოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 9 გეოინფორმატიკა 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5

10 ლანდშაფტმცოდნეობა 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 11 საქართველოს ფიზიკური გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 12 საქართველოს სოციალურ-ეკონომიკური გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 13 მსოფლიოს ფიზიკური გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 14 მსოფლიოს სოციალურ-ეკონომიკური გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 15 ბიოგეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 16 სასწავლო-საველე პრაქტიკა გეოგრაფიაში 5 – – გეოგრაფიის შესავალი 5

ს პ ე ც ი ა ლ ო ბ ი ს ა რ ჩ ე ვ ი თ ი ს ა გ ნ ე ბ ი (ს პ ე ც ი ა ლ ო ბ ი ს ა რ ჩ ე ვ ი თ ი ს ა გ ნ ე ბ ი ( ა რ ა ნ ა კ ლ ე ბ ა რ ა ნ ა კ ლ ე ბ 4 04 0 E C TE C T SS )) 1 ბუნებათსარგებლობის გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 2 რეგიონული გეოგრაფია, საქართველო 5 3 45/80 2/1/0/0 საქ. ფიზიკ. გეოგრაფია 5 3 ბუნებრივი გარემოს ტრანსფორმაცია 5 3 45/80 2/1/0/0 საქ. ფიზიკ. გეოგრაფია 5 4 მთის ლანდშაფტები 5 3 45/80 2/1/0/0 ლანდშაფტმცოდნეობა 5 5 კავკასიის ბუნება და რესურსები 5 3 45/80 2/1/0/0 საქ. ფიზიკ. გეოგრაფია 5 6 თემატური და ატლასური კარტოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 კარტოგრაფია 5

7

გეოინფორმაციული სისტემები-1 5 3 45/80 1/2/0/0 გეოეინფორმატიკა 5 გეოინფორმაციული სისტემები-2 5 3 45/80 1/2/0/0 გის–1 5 გეოინფორმაციული სისტემები-3 5 3 45/80 1/2/0/0 გის–2 5 გეოინფორმაციული სისტემები-4 5 3 45/80 1/2/0/0 გის–3 5

8 რუკათმცოდნეობა 5 3 45/80 2/1/0/0 კარტოგრაფია 5 9 კარსტოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეომორფოლოგია 5

10 გლაციოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეომორფოლოგია 5 11 საქართველოს გეომორფოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეომორფოლოგია 5 12 გამოყენებითი გეომორფოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეომორფოლოგია 5 13 საქართველოს სტიქიური პროცესები 5 3 45/80 2/1/0/0 გეომორფოლოგია 5 14 საქართველო მსოფლიოს ფონზე 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 15 გამოყენებითი გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 გეოგრაფიის შესავალი 5 16 მოსახლეობის გეოგრაფია დემოგრაფიის საფუძვლებით 5 3 45/80 2/1/0/0 მსოფლ. სოც.-ეკონ. გეოგრ. 5 17 ლანდშაფტების კლიმატოლოგია 5 3 45/80 2/1/0/0 ლანდშაფტმცოდნეობა 5 18 ლანდშაფტების გეოფიზიკა 5 3 45/80 2/1/0/0 ლანდშაფტმცოდნეობა 5 19 ნიადაგების გეოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 ნიადაგმცოდნეობა 5 20 ნიადაგების კლასიფიკაცია 5 3 45/80 2/1/0/0 ნიადაგმცოდნეობა 5 21 მიკროპედოლოგია 5 3 45/80 1/0/0/2 ნიადაგმცოდნეობა 5 22 კლიმატური რესურსები 5 3 45/80 2/1/0/0 მეტეოროლ.-კლიმატოლ. 5 23 წყლის რესურსები 5 3 45/80 2/1/0/0 ჰიდროლოგია 5 24 ჰიდროლოგიური პროცესები 5 3 45/80 2/1/0/0 ჰიდროლოგია 5 25 ატმოსფერული პროცესები 5 3 45/80 2/1/0/0 მეტეოროლ.-კლიმატოლ. 5 26 რეგიონალური ოკეანოგრაფია 5 3 45/80 2/1/0/0 ოკეანოლოგია 5

27 ჰიდრომეტრია 5 3 2/1/0/0 ჰიდროლოგია

5

სულსულ ძირითადიძირითადი სპეციალობისსპეციალობის სავალდებულო სავალდებულო კრედიტებიკრედიტები :: არანაკლებ 160

ECTSECTS

დამატებითი (Minor) სპეციალობადამატებითი (Minor) სპეციალობა (სტუდენტის სურვილით): 60 ECTS60 ECTS – – 10 10 10 10 10 10

თავისუუფალი კრედიტებითავისუუფალი კრედიტები (სტუდენტის სურვილით): 20 ECTS20 ECTS – – – – 5 5 5 5

სულ : 240 E C T SE C T S 30 30 30 30 30 30 30 30

სწავლის შედეგების რუკა (ა) ძირითადი საგნები

სასწავლო კურსები

კომპეტენციები

გეო

გრაფ

იის

შესა

ვალ

ი

დედ

ამიწ

ისმც

ოდ

ნეო

ბა

გეო

მორ

ფო

ლო

გია

მეტე

ორ

ოლ

ოგი

ა-კლ

იმატ

ოლ

ოგი

ა

ჰიდ

რო

ლო

გია

ნიად

აგმც

ოდ

ნეო

ბა

ლან

დშა

ფტმ

ცოდ

ნეო

ბა

ოკე

ანო

ლო

გია

კარ

ტოგრ

აფია

გეო

ინფ

ორ

მატი

კა

მსო

ფლ

იოს

ფიზ

იკურ

ი გე

ოგრ

აფია

მსო

ფლ

იოს

სოცი

ალურ

-ეკო

ნომი

კურ

ი გე

ოგრ

აფია

საქა

რთ

ველ

ოს

ფიზ

იკურ

ი გე

ოგრ

აფია

საქა

რთ

ველ

ოს

სოცი

ალურ

-ეკო

ნომი

კ. გ

ეოგრ

აფია

გეო

გრაფ

იის

კვლ

ევის

მეთ

ოდ

ები

სასწ

ავლ

ო-ს

აველ

ე პრ

აქტი

კა (გ

ეოგრ

აფია

ში)

ბიო

გეო

გრაფ

ია

დ ა რ გ ი ს ც ო დ ნ ა დ ად ა რ გ ი ს ც ო დ ნ ა დ ა გ ა ც ნ ო ბ ი ე რ ე ბ აგ ა ც ნ ო ბ ი ე რ ე ბ ა

კურ

სი ა

ღებ

ულია

„ბიო

ლო

გიის

“ სა

სწავ

ლო

პრ

ოგრ

ამებ

იდან

1 აცნობიერებს დედამიწაზე არსებული სისტემების განვითარების ძირითად თავისებურებებს, მათ ფარგლებში მიმდინარე პროცესებს, მათ ისტორიასა და მატერიალურ საფუძველს

+ + + + +

2 აღიქვამს და ესმის დედამიწაზე მიმდინარე პროცესები და პლანეტაზე მათი გავლენის შედეგები სივრცესა და დროში

+ + + + + + + + + +

3 აცნობიერებს გლობალურ დონეზე სოციალურ-ეკონომიკური და/ან ფიზი-კურ–გეოგრაფიული/ბუნებრივი პროცესების მიმდინარეობის თავისებურებებს

+ + + + + + +

4 აცნობიერებს ურთიერთდამოკიდებულებას ბუნებრივ და სოციალურ გარემოს შორის და შეუძლია მისი შედეგების შემოწმება + + + + + + +

5 აკვირდება ბუნებრივ გარემოს და აღიქვამს მასში მიმდინარე პროცესებს + + + + + + + + + +

6 აღიქვამს და განმარტავს რეგიონების, ადგილებისა და მდებარეობის მრავალფეროვნებასა და ურთიერთდამოკიდებულებას + + + + + + +

7 აცნობიერებს სხვადასხვა დონის სივრცობრივ კავშირებს + + + + +

8 შეიძენს სხვა დისციპლინების მრავალფეროვანი მიდგომების ცოდნას, შეუძ-ლია მათი გაგება და გამოყენება გეოგრაფიულ კონტექსტში + + + +

დ ა რ გ ო ბ რ ი ვ ი ც ო დ ნ ი ს პ რ ა ქ ტ ი კ ა შ ი გ ა მ ო ყ ე ნ ე ბ ა დ ა რ გ ო ბ რ ი ვ ი ც ო დ ნ ი ს პ რ ა ქ ტ ი კ ა შ ი გ ა მ ო ყ ე ნ ე ბ ა

კურ

სი ა

ღებ

ულია

„ბიო

ლო

გიის

“ სა

სწავ

ლო

პრ

ოგრ

ამიდ

ან

1

მოიძიებს დამოუკიდებლად ზოგადი გეოგრაფიული მეცნიერებების მასალას (მათ შორის ინტერნეტის საშუალებით და საველე პირობებში), აგროვებს, განაზოგადებს, ამუშავებს, აანალიზებს, აფასებს, ახდენს მის დოკუმენტირებას და შედეგების მოხსენებას

+ + + + + + +

2 იყენებს მარტივ რიცხობრივ, სტატისტიკურ და კარტოგრაფიულ მეთოდებს საზოგადოებრივი და ბუნებრივი სისტემების განხილვისას + + + + + + + + + + + +

3 მსჯელობს ზოგად სივრცით და/ან დროით კონტექსტში; + + 4 შეუძლია კარტოგრაფიული მასალის წაკითხვა, ინტერპრეტაცია + + + + + + 5 გააჩნია გეოგრაფიული ინფორმაციული სისტემების საფუძვლების ცოდნა + + + 6 სწორედ იყენებს გეოგრაფიულ ტერმინოლოგიას + + + + + + +

დ ა ს კ ვ ნ ი ს უ ნ ა რ იდ ა ს კ ვ ნ ი ს უ ნ ა რ ი

შეუძლია სხვადასხვა წყაროდან ინფორმაციის მიღება, დამუშავება, ანალიზი და მონაცემების ინტერპრეტაცია;

+ + + + + +

სწორედ იყენებს ტერმინოლოგიას, გააჩნია მსჯელობის უნარი + + + + + + + + + + კ ო მ უ ნ ა კ ა ც ი ი ს უ ნ ა რ ი კ ო მ უ ნ ა კ ა ც ი ი ს უ ნ ა რ ი

შეუძლია მშობლიურ ენაზე ზეპირი და წერილობითი ფორმით კომუნიკაცია

+ + + + + + + + + + + + +

შეუძლია დროის დაგეგმვა და მართვა დასახული მიზნის მისაღწევად

+ +

შეუძლია თანამედროვე საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების გამოყენება

+ + +

ს წ ა ვ ლ ი ს უ ნ ა რ ი ს წ ა ვ ლ ი ს უ ნ ა რ ი

შეუძლია სწავლა და ცოდნის მუდმივი განახლება + + + + + + + + + შეუძლია გადაწყვეტილების მიღება + შეუძლია სხვა დისციპლინების მიდგომების გაგება და გამოყენება + +

ღ ი რ ე ბ უ ლ ე ბ ე ბ იღ ი რ ე ბ უ ლ ე ბ ე ბ ი

შეუძლია დამოუკიდებლად მუშაობა + + + + + + შეუძლია ჯგუფში მუშაობა + + შეუძლია დაკისრებული ამოცანებისა შესრულება + +

სწავლის შედეგების რუკა (ბ) არჩევითი საგნები

სასწავლო კურსები

კომპეტენციები

ბუნე

ბათ

სარ

გებლ

ობი

ს გე

ოგრ

აფია

ბუნე

ბრივ

ი გა

რემ

ოს

ტრან

სფო

რმა

ცია

კავკ

ასიი

ს ბუ

ნება

და

რეს

ურსე

ბიგე

ოინ

ფო

რმა

ციულ

ი სი

სტემ

ები

გამო

ყენე

ბით

ი გე

ოგრ

აფია

მოსა

ხლეო

ბის გ

ეოგრ

. დემ

ოგრ

აფ. ს

აფუძ

ვლებ

ით

რეგ

იონუ

ლი

გეო

გრაფ

ია

საქა

რთ

ველ

ო მ

სოფ

ლიო

ს ფ

ონზ

ე

თემ

ატურ

ი დ

ა ატ

ლას

ური

კარ

ტოგრ

აფია

საქა

რთ

ველ

ოს

სტიქ

იურ

ი პრ

ოცე

სები

საქა

რთ

ველ

ოს

გეო

მორ

ფო

ლო

გია

გამო

ყენე

ბით

ი გე

ომო

რფ

ოლ

ოგი

აგლ

აციო

ლო

გია

რუკ

ათმც

ოდ

ნეო

ბაკა

რსტ

ოლ

ოგი

ანი

ადაგ

ების

გეო

გრაფ

იამი

კრო

პედ

ოლ

ოგი

ანი

ადაგ

ების

კლ

ასიფ

იკაც

იაკლ

იმატ

ყურ

ი რ

ესურ

სები

წყლ

ის რ

ესურ

სები

ჰიდ

რო

მეტრ

ია

ჰიდ

რო

ლო

გიურ

ი პრ

ოცე

სები

რეგ

იონა

ლურ

ი ო

კეან

ოგრ

აფია

ატმო

სფერ

ული

პრო

ცესე

ბი

ლან

დშა

ფტე

ბის

კლიმ

ატო

ლ.

ლან

დას

ტები

ს გე

ოფ

იზიკ

ა

მთის

ლან

დშფ

ტრებ

ი

დარგის ცოდნა და გაცნობიერება

1 აცნობიერებს დედამიწიაზე არსებული სისტემების განვითარების ძირითად თავისებურებებს, მათ ფარგლებში მიმდინარე პროცე-სებს, მათ ისტორიასა და მატერიალურ საფუძველს

+ + + + + + + + + + + +

2 აღიქვამს და ესმის დედამიწაზე მიმდინარე პროცესები და პლანეტაზე მათი გავლენის შედეგები სივრცესა და დროში + + + + + + + + + + + +

3 აცნობიერებს გლობალურ დონეზე სოციალურ-ეკონომიკური და/ან ფიზიკურ–გეოგრაფიული/ ბუნებრივი პროცესების მიმდინარეობის თავისებურებებს

+ + + + + + + + + + +

4 აცნობიერებს ურთიერთდამოკიდებულებას ბუნებრივ და სოცი-ალურ გარემოს შორის და შეუძლია მისი შედეგების შემოწმება + + + + + + + + + + +

5 აკვირდება ბუნებრივ გარემოს და აღიქვამს მასში მიმდინარე პროცესებს + + + + + + + + + + + + + +

6 აღიქვამს და განმარტავს რეგიონების, ადგილებისა და მდება- + + + + + + +

რეობის მრავალფეროვნებასა და ურთიერთდამოკიდებულებას 7 აცნობიერებს სხვადასხვა დონის სივრცობრივ კავშირებს + + + + + + + + + + +

8 შეიძენს სხვა დისციპლინების მრავალფეროვანი მიდგომების ცოდნას, შეუძლია მათი გაგება და გამოყენება გეოგრაფიულ კონტექსტში

+ + +

+

დარგობრივი ცოდნის პრაქტიკაში გამოყენება

1

მოიძიებს დამოუკიდებლად ზოგადი გეოგრაფიული მეცნი-ერებების მასალას (მათ შორის ინტერნეტის საშუალებით და საველე პირობებში), აგროვებს, განაზოგადებს, ამუშავებს, აანალიზებს, აფასებს, ახდენს მის დოკუმენტირებას და შედეგების მოხსენებას

+ + + + + + + + + + + + + + + + + + +

2 იყენებს მარტივ რიცხობრივ, სტატისტიკურ და კარტოგრაფიულ მეთოდებს საზოგადოებრივი და ბუნებრივი სისტემების განხილვისას

+ + + + + + + + + + + + + + +

3 მსჯელობს ზოგად სივრცით და/ან დროით კონტექსტში + + + + +

4 შეუძლია კარტოგრაფიული მასალის წაკითხვა და ინტერპრე-ტაცია + + + + + + + +

5 გააჩნია გეოგრაფიული ინფორმაციული სისტემების საფუძვ-ლების ცოდნა + + + + + +

დასკვნის უნარი

შეუძლია სხვადასხვა წყაროდან ინფორმაციის მიღება, დამუშავება, ანალიზი და მონაცემების ინტერპრეტაცია + + + + + + + + + +

სწორად იყენებს ტერმინოლოგიას, გააჩნია მსჯელობის უნარი + + + + + + + + + + + + + + + + კომუნაკაციის უნარი

შეუძლია მშობლიურ ენაზე ზეპირი და წერილობითი ფორმით კომუნიკაცია + + + + + + +

შეუძლია დროის დაგეგმვა და მართვა დასახული მიზნის მისაღწევად +

შეუძლია თანამედროვე საინფორმაციო და საკომუნიკაციო ტექნოლოგიების გამოყენება + + + + +

სწავლის უნარი შეუძლია სწავლა და ცოდნის მუდმივი განახლება + + + + + + + შეუძლია გადაწყვეტილების მიღება + +

შეუძლია სხვა დისციპლინების მიდგომების გაგება და გამოყენება + +

ღირებულებები

შეუძლია დამოუკიდებლად მუშაობა + + + + + + + + + + + + შეუძლია ჯგუფში მუშაობა + + + + + შეუძლია დაკისრებული ამოცანებისა შესრულება + + +