FERlT BURAK A YDARciml.250x.com/archive/lenin/turkish/lenin_devrim_yazilari_1_sovyet... · ru,...

FERlT BURAK A YDAR Ankara dogumlu. Istanbul Univcrsitcsi lngiliz Edchiyau mczunu. Yaym

lanm1� c;evirilcri arasmda Ian Wan'm Ron111mn Ylil1scli�i (\lktis), Edward

Said'in Be1�lc111g1dar (Mctis), John R ccd'in Bctllrnnlctnlct .Sctvct� ( Pcnccrc) ,

E.F Kcllcr'in Toplli111sctl Cinsiyec \'I' Bili111 (Mctis), Esra C'lzyurck'in Modern

lili NoslClljisi (Bogazic;i Univcrsitcsi), Oryc1111c11i;;:111 Tctrl1�111c1 Melinlrri (Do

gu-Bau, dcrlcmc, ortak i;cviri), P de Man'm l<iirllil1 vc kgiini (Mctis), A.

Philips'in Hep \lctcll (Mctis ) . Arjun Appaduray'm Kii(iili Scty1lctrdc111 Korli-

111ctl1 (Timsahkitap) vc Lcnin 'in Dcvlcl vc Devrim vc E111pcryc1li;;:111'i (Agora

Kitaphg1) saytlahilir Aynca, Lcnin'in Yrnilgicilili vc En1enrnsyonctli;;:111 yaz1-

lanm dcrlcyip kitap halinc gctirmi� vc c;cvirmi�tir.

Vladimir 1. Lenin

SOVYET lKTlDARI VE

DONYA DEVRlMl

Devrim Y azilan - 1

Tlirk<;esi: Ferit Burak Aydar

a agorakitapllg1

Teori - 4

Sovyet lktidan ve Dfmya Devrimi

Devrim Yaz1lan - l

Vladimir I. Lenin

Tt1rk<,:e'ye r;eviren: Ferit Burak Aydar

Gorse) kav�am: Mithat Cmar

Mizanpaj: Sibel Yurt

© 2010; bu r;cvirinin H1rkr;c yaym haklan

Agora Kitaphg1'na aittir

Birinci Bas1m: Ocak 2010

ISBN: 978-605-103-055-5

Bask1 vc Cilt: ldil Matbaac1hk

Tel: (0212) 482 36 01

AGORA KITAPLIGI

Gt1mf1�suyu Mahalksi Osmanh Yokusu.

Muhtar Kamil Sokak No 5/1 Taksim/ISTAi\:l:lUL

Tri: (0212) 24 3 96 26-27 Fax (0212) 243 96 28

www.agorakitapligi.com

c-po�la: [email protected]

lC::lNDEKlLER

Sunu�: Bol�evik Devrimi ve Sovyet lktidan: Tek Olkedc

Sosyalizm mi, Diinya Devrimi mi? (feril Bural1 Aydar) .vii

Rusya Yurtta�lanna!

Petrograd l�c;i ve Asker Temsilcileri Sovyeti Toplant1s1

lkinci Tiim-Rusya l�c;i v e Asker Temsilcileri

Sovyetleri Kongresi

Tiim-Rusya Merkez Yiiriitme Kurulu Toplant1s1

Oc;uncii Tiim-Rusya l�c;i, Asker ve

Koylii Temsilcileri Sovyetleri

Tiim-Rusya Koylii Temsilcileri Sovyetleri

.2

. 6

19

. 2 2

Olaganiistii Kongresi .55

Ekmek ve Ban� lc;in .58

Talihsiz Ban� Sorununun Tarihi Ozerine .60

Act Arna Gerekli Bir Ders 7 1

Giiniimiiziin Ba�hca Gorevi 7 7

Dordiincii Tiim-Rusya Sovyetleri Olaganiistii Kongresi .84

Moskova l�c;i, Koylii ve Km! Ordu Temsilcileri Sovycti'nde

Yaptlan Konu�ma .97

Tiim-Rusya :vterkez Yiiriitme Kurulu vc Moskova

Sovyeti'nin Ortak Toplantlsmda Sunulan

D1� Poli tika Raporu

Be�inci Sovyetler Kongresi'ncle Komiinist Grubunun

104

Toplantlsmda Yap1lan Konu�ma 112

Khodinka"da Km! Ordu Askerlcrine Hitaben Konu�ma 115

Alckscycv Halkcvi"ndeki To planuda Konu�ma 117

Politeknik Muzesi'nde Konu�ma

Birinci Tum-Rusya Egitim Kongresi'nde Konu�ma

Proleter Devrimi ve Donek Kautsky

Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu , Moskova Sovyeti,

Fabrika Komiteleri ve Sendikalanmn Ortak

. 1 2 1

1 28

134

Oturumuna Sunulan Rapor 1 46

Marx-Engels Amtmm Ac;ln� Toreninde Yapdan Konu�ma 1 64

Presnya Bolgesi l�c;i Kongerans1'nda Yap1lan Konu�ma 1 66

Petrograd Sovyeti Oturumu . 1 83

RKP (B) Sekizinci Kongresi 1 92

RKP (B) Sekizinci Tum-Rusya Konferans1 .224

Yedinci Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi .245

Moskova Eyaleti Mahalli Yonetim Birimlerinin

Yurutme Kurulu Ba�kanlanmn Konferans1'nda

Yap1lan Konu�ma .278

le; ve 01� Durumumuz ve Partinin Gorevleri: RKP (B)

Moskova Eyalet Konferans1'nda Yapdan Konu�ma .299

RKP (B) Moskova Orgutu Hucre Sekreterleri

Toplanllsmda Yap1lan Konu�ma .324

RKP (B) Moskova Orgutu Militanlanmn Toplanllsmda

Yapdan Konu�ma .329

Dorduncu Tum-Rusya Terzi l�c;ileri Kongresi'nde

Yapdan Konu�ma .357

Dokuzuncu Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi .366

SUNUS: BOLSEVlK DEVR1M1 VE SOVYET 1KT1DARI:

TEK ULKEDE SOSYALlZM Ml, DUNYA DEVR1M1 Ml?

Ferit Burak Aydar

�

"Vcir.rn1 Al11w11yc1'11111 htiluimrt yc111lisi sosycilistlcri Bol$evd1-lcrin R11syc1'dcd1i egemrnligi i(in prnletc1ryc1 di111c1Wrllig1i111i11 (rnpd1 bir bi(i111i de_yip d111s1111lm. Dyle bile olsc1, b11111111 tell se

bcbi, vine svsycilist rn11f 1111irndclesi11i11 (C11pd1 bir ifc1desi olc111 Al111c111 prnlrtwyc1rn1111 tllllllllllllllll bir sm1t1rn ol11ws1ch1 Hepi-

111L:: tarihin yc1scilcin11c1 tc1biyiz vc 1111111111c111w'1 gcrcl1i1 Iii sosyalis1 toplum ancak dunya (apmda kurulabilir. Bolsevil1lcr, tc1-1 ihscl i111'1a11lrn111 rn11d11g11 s1111r!C11 i()ndr gn(cl1 bir devri1111i

pC11li11i11 yc1pc1bilaegi her �eyi yc1pc1bilaclderi11i gc>stenliler 011-

lw dc111 11111ci;::cle1 yc1rnt111alw1 bcldrn111iycn Sc1vc1$ y1iZli11drn 1Jilm1111i$, rn1p1·1ycdi;::111 tc1rnf111dc111 lwgc1z/w11111$, 11luslc1rnrns1 prnletC11ya11111 Uw11cti11c 11grn1111$ vc yc1litil1111s hir 1ill1Cdc, c>rncl1 vr

vii

liusursuz bir proleter devrimi mucize olurdu. Lenin ve Tro\lii 'yle

arhada?lan bir ilkti, onlar diinya proletaryasina orneli olu?lu

rarali herliestcn once one atdddar Rusya'da sonin sadece orta

ya lwnabilirdi, falrnt \oztilemezdi. Bu an lamda geleceli her yer

de 'Bol?evizme' aillir "

(Rosa Luxemburg, 19 18)

GiRiS

Lenin'in olumunun ardmdan geli�en surec;te dunya i�c;i hareketini ve tarihini b1c;ak gibi kesen bir bolunme ya�anch. 0 zamana kadar butlin sosyalistlcrin (kagn uzerinde ya da gerc;ekten) sahip c;1kuklan ilkelerin yerine, birtak1m 'yeni' ilkeler ust linlugu ele gec;irdi. 1917 Bol�evik Devrimi sonras1 yukselen devrimci dalgamn yava� yava� geri c;ekilmesiyle birlikte, enternasyonalizm ve dunya devrimi anlay1�1 bir azmhgm sahip c;1kug1 ilkeler olarak kahrken, tek ulkede sosyalizm ve yurtseverlik egemen ilkeler haline geldi. Sonraki diger butun farkhhklar bu bolunmenin bir sonucu olarak geli�ecekti.

Ashnda 1924 sonrasmdakinc benzer bir bolunmenin de on yil once, Birinci Dunya Sava�1'mn hemen ba�mda ya�anm1� oldugu du�unuldugunde, i�c;i hareketinde bu clenli k1sa arahklarla iki bolunmenin ya�anmas1 Lenin sonras1 yol aynm1m daha da ilginc; kilmaktad1r ve dahas1, ikinci bolunmeyi kabul etmeyenler tarafmdan bir mazeret olarak da one surulebilir, ama yine de bu bolunme bir gerc;ektir.

lki benzer bolunmeden bahsetsek de ashnda bunlann aras1�da c;ok kritik bir aynm soz konusudur. llk bolunme (sonradan yerle�ecek adlanyla, sosyal-demokratlarla komimistlcr arasmdaki bolunme) orta vadcdc sosyal-demokrat harekctin

viii

Marksizmden tamamen uzaklaJimasma, Marksizm konusundaki hak talepleri ve iddialanm b1rakmasma, uzun vadedeyse ayn bir toplum bic,;imi olarak sosyalizmden vazgec;ip burjuva duzene tamamen eklemienmesine yo! ac,;m1sur 1914 oncesi lkinci Emernasyonal'in aleni mirasc,;dan bugun arnk devrimci Marksizmi bir hayal urunu ya da hie,; olmad1, yararlamlmas1 gereken onlarca kaynaktan sadcce biri olarak goruyorlar

� p 924 sonras1 bolunme ii;;inse ayms1 gec,;erli degildir.fLenin sonras1 bolunmede Marksizmin ilkelerini terk eden, genellikll' teorik tartIJima derinle]itigi ve Marksizme at1flar anug1 oranda Marksizmin 'c,;aga uygun' olmad1g1m ve 'guncellenmesi' gerektigini soyleyen kanat d1Jianda degil, i(eride mevzilenmi]i ve sosyalist hareketin ic,;inde milliyetc,;i-yunsever, yani bagh bulundugu ulus-devletin c,;1karlarmdan ayn duJiunemeyen bir anlay1-Jim egemen olmasma yo! ac,;m1Jillr. llk bolunmenin aksine taraflardan her ikisi de, farkh sekiller ve derecelerde olsa da, o gu� bugundur Marksizme ve Leninizme ba hi arnm ifa te ve evrimci i]i<;;i hareketjnjn icinde yer almaktad1rlar..

Lenin c,;ok l'memli gordugu vc manuksal sonuc,;larma kadar, yani ()rgutsel ve idcolojik kopusa kadar gott.trulmesi gerektigini du;;undugu (ilk) bt'llunmenin aslmda yalmzca sosyalistler arasmda olmad1gma clikkat c,;ekmisti. Bu tarihsel kopu:;;un i:;;c.;i hareketinin ic,;inde ycr alan bu tun kcsimleri etkiledigini, brnegin anar:;;istlerin l 9 l 4'Lcn sonra aruk aym anar:;;istlcr olmac.11-gm1 belirtmisti. lkinci Entcrnasyonal'in reformist, yumusak, tedrici, parlamentcr sosyalizm anlay1:;;ma bir tcpki olarak l)

dcmcmdc bclli bir guc;- clc.lc etm1s olan dogruclan-raclikal cylcm yanhs1 anar:;;ist guc,;ler, Bolscvikkrin clevrimci sosyalizm anlay1:;;1yla birliktc Sovyct iktidan kar:;;1smcla bolunrnl.1:;;lcr vc farkh tcpkiler gostcrmislcrd1. '·Baz1 anarsistlcr hala cskimis gorus-

lerin etkisi altmda olduklanndan Sovyetlerden korkuyla bahsetseler de, anar�izmin ic;indeki yeni ve canh egilim kesin olarak Sovyetlerin yanmda yer alm1�tir "1 Keza lspanya'da Komunist Parti'niq kurulu�una onderlik edenler arasmda militan anar�istler vard1, c;ok daha guc;lu olan Frans1z sendikalistleri saOarmdaki parc;alanma sonrasmda arad1klan yeri komunist saOarda bulmu�lard1, vs. ' Lenin 'in bu tespiti ikinci bolunme ic;in de gec;erlidir: 1924

"' .. . sonrasmda Stalinizmin Marksist hareket ic;inde yol ac;ug1 yoz-la�ma ve tahrifat o kadar kapsamh ve derin olmu�tur ki bundan yalmzca Marksist ya da sosyalist hareket degil, brnegin anar�istler ve ref ormistler de etkilenmi�tir. Onceden butun i�c;i hareketi, enternasyonalizmi bir onak mucadele �ekli, uluslararas1 bir sm1f olan proletaryanm dogal mucadelesi ve orgutlenme bic;imi olarak gorurken ve bunun bir geregi olarak Enternasyonal partilerde orgutlenirken, Stalinizmin 1924 sonrasmda kademe kademe yerle�en egemenligi devrimci Marksistleri i�c;i hareketindeki yegane enternasvonalist ak1m olarak yalmz b1rakm1�ll r. Dig er kesimlerin entcrnasyonalizm anlay1-�1 bugl.m uluslararas1 dayam�ma ve sclamla�mamn ya da en iyi durumda i�birliginin btesine ge<,:memektedir. Bu bolunmenin dunya tarihindeki ilk buyt.1k i�c;i dcvrirn ine ili�kin anlay1�lara etki etmemesi mumkun degildi.

Troc;ki'nin henuz surecin ba�mda dikkat c;ektigi ulusal yozla�ma Lenin'e, onun en buyt.1k miras1 nlan Bol�evik Dcvrimi'ne. Leninizme ve gene! olarak sosyalizme dair alg1y1 ve anlay1�1 cla tamamrn clegi�tirmi�tir. Dunya devrimiyle yaup dunya devrimiyle kalkan, burjuvazinin en guc;lu ideolojisi olarak gc)rdugu yurtseverlikten (ulusalcihktan) butt:rn benligiyle nef-

I) Lenin. Colfrunl \Vorb. Cilt 2l1.

x

rel eden, oyle ki s1rf bu yuzden devrimden soma panisinin adm1 degi�lirirken ba�ma Rusya admm konmamasm1 bile leklif eden, devrimden sonraki yazdannda, konu�malannda, bildirilerinde, vs. def alarca, adela sonu gelmemecesine dunya devrimine ve sosyalizmin uluslararas1 nileligine vurgu yapan, dunya devriminin gucune guvendigi ir;in "ulopyac1 olmakla sur;land1g1''ndan yakman,2 "kaderimizin dunya devrimine bagh oldugu"nu soyledigi ir;in "uslline gulundugunden"1 bahseden Lenin unutturulmu�. bunun yerinc Slalinizmin egemenligindeki dunya i�r;i harekelinde ve burjuva kamuoyunda apayn bir Bol�evik Devrimi ve Leninizm anlay1�1 hakim olmu�lur. Bunu en basil �ekilde �oyle ifade elmek mumkundur: lnah olmaz bir dunya devrimi savunucusu olarak Lenin'in say1s1z yaz1sma ve konu�masma dunya devrimi vurgusu hakimken, bugun Lenin'in mirasr;1s1 oldugunu iddia eden Slalinisller ir;in 'dunya devrimi' lafi agza bile almmayacak bir sapma, bir hakarel olarak gorulmekledir.

Belinildigi uzere, bu buyuk r;aph lahrifalm ilk i�r;i iklidan deneyimini vurmamas1 beklenemezdi. l�lc bu yuzden Bol�evik Devrimi'ni ve ilk prolelarya diklalorlugu deneyimini \1arl<-ist dunya devrimi anlay1�1yla birlikle du�unmek ve Lenin'i bu �ekilde okumak �artllr.

\1ARKSiST DEVRi\1 A:'\LAYISI VE RCSYA DEVRi\1i

Lenin ve Tror;ki onderligindeki Bol�eviklerin 1 9 1 Tdt' iklidan ele ger;irmelerinden yalmzca yanm yuzyd once, Rusya'daki ilk Marksisllerden Vera Zasuli<«, \1arx'a yazd1g1 meklubun-

2) rl.g.v., Cilr 30. 5. 210.

3) A.g.v Cili 30. 5. 173.

xi

da, ashnda kendis�nin bile sonradan ne denli onem kazanacagm1 tahmin edemedigi bir soru yoneltmi�ti. Marx'1 olduk<;a zorlayan ve ayn ayn taslaklar yazmak zorunda b1rakan bu soru, henuz tam.olarak kapitalistlqmemi� ola11_R_usy��111!1 sosyalizm potansiyelleriyle ilgiliydi: Rusya'daki tanm komunleri�1io. 'kolektif niteligi dikkate ahnd1gmda, ileri kapitalist ulkeler,ge devrim patlak vermeden once geri kahm� Rusya'da sosyalizmin in�asma koyulmak mumkun mudur?

Marx ve Engels ilk eserlerinden itibaren sosyalizmi dfmya <;apmda tarihsel bir olay olarak gormu�, ileri kapitalist ulkelerde (o gunku deyimle, 'medcni' ulkelerin hepsinde) devrim patlak vermedigi muddet<;e sosyalizm davasmm ba�anya ula�masmm mumkun olmad1g1m belirtmi�lerdi. Marx ve Engels'in Bau Avrupa i.llkelerine vcrdikleri bu oncelik soyut bir kultur merakmdan ya da tek yonlu bir medeniyet anlay1-�ma sahip olmalanndan degil, sosyalizmi maddi ko�ullardan ve nesnel geli�im yasalanndan bag1ms1z du�unulemeyecek bir olgu olarak kavramalanndan kaynaklamyordu. Sosyalizm ancak uretim ara<;lan insanm maddi ihtiya<;lanndan katbekat claha fazlasm1 uretebilecek bir a�amaya ula�ugmda kurulabilirdi. Bu denli buyuk bir toplumsal artmm urctilmesi, uretim alanmda makineli sanayinin egemenligini kabul ettirmesiyle mumkl!ndu. Makineli sanayi belli bir toprak par<;asmda ya�ayan insanlann dunyanm don bir tarafma yetecek (hatta burabn boyunduruk altma alabilecek) kadar fazla uretmesi anlamma geliyordu. Marx ve Engels bu scbeplc kapitalizmin ilerici ycmleriylc gcrici yonlerini birbirindcn ay1rt ecliyor, ornegin lngiliz emperyalizminin Hindistan'da oynacl1g1 butun canice role ragrnen, ilcrici bir rol de oynad1-g1m du�unuyorlardi: \Jeolojik devrimler yeryuzunu nasil ya-

xii

ratnlarsa, bur"uva sana isi ve ticareti de eni bir ll)addi o�;ullanm oyle yaratir..""

Marx ve Engels'in nazannda sosyalizm, kapitalizmin insanhg1 ula�urd1g1 geli�im a�amasm1 temel ahp, onu daha ileri ta�1makla mumkun olabilir. Bu da her �eyden once emek uretkenligini daha ileri ta�1mak demektir. Kapitalizm bu ac;:1dan zaten bir dunya sistemi yaratm1�ur: "Burjuvazi dunya pazanm somurmekle, her ulkenin uretimine ve tuketimine kozmopolit bir nitclik verdi. Gericileri derin kedere bogarak, sanayinin ayaklan altmdan uzerinde durmakta oldugu ulusal temeli c;:ekip ald1. Eski yerel vc ulusal d1�a kapahhgm ve kendi kendine yeterliligin yerini, uluslann c;:ok yonlu ili�kileri, c;:ok yonlu kar�1hkh bag1mhhg1 ald1.

Ote yandan� modern sanayi sosyalizmi kuracak toplumsal guc;:leri de yaratt1. Kapitalizmle birlikte tarihte ilk kez hayat alam bak1mmdan kolektif harekete bu kadar musait bir sm1f ortaya c;:1km1�tu. Proletarya gerek c;:ah�ma alam (fabrika) gerekse de gunluk hayatmm gec;:tigi yer (�ehir) bak1mmdan tarihte merkezi ve toplu bir nitelige sahip ilk sm1f olarak, brnegin bireysel bir hayat suren, dar bir c;:evreye hapsolmu� koylulukten farkh olarak say1sal gucunu fazlas1yla a�an bir toplumsal aguhga sahiptir ve bu guc;: dunya c;:apmda bir guc;:tiirJKapitalizmde ezen ve ezilen sm1f tarihte ilk kez uluslararas1 nitelikte sm1nardu. ("Yunseverlik tam da kuc;:uk mulk sahiplerinin ekonomik ko�ullanyla baglanl!h bir duygudur. Burjuvazi, kuc;:t!k mulk sahiplerinden daha entcrnasyonaldir."0) '.'vlarksizmin kuruculan bu somut gcrr;ckliktcn ac;:1k bir sonuc;: c;:1kar-

-l) \1ar:>.-E11gcls, ··Hindistan·da lngdiz [gcmcnli!),inin Cckcektcki Sonw.:lan _<;rrn1r fop11/<11 Cilt l icindc. Sol Yay1 11lan. l lJ76. s. 603 5! !l.lar:-;-[ngcls. k:o1111111is1 :\l1111i.Jcsto. Sol Yay111lan. llJLJ3. s. l2ll-l2l h'Lc11111.ciKV Cilt2lJ.', 1-ltl

Xiii

m1�lard1: 'Proleta a ancak dun a �a rnda larihsel olarak mevcut olabildigine gore, proletaryanm eseri olan komunizm e, ancak dun ya �aprnda larihsel olarak var olabilir. "7

-

Sosyalist devrimin bir dunya devrimi, yani dunya �aprnda e�zainanlr bir olay olarak tasavvur edilmesinin gerisinde bu nesnel zemin, kapitalist toplumun yaratllg1 bu dunya sistemi vard1r. Oretici guc;:lerin geli�imi kapitalist toplumda c;:oktan ulusal sm1rlann boyutlanm a�m1�. uluslararas1 bir nitelige burunmu�tur (Lenin'in tabiriyle, "sermaye uluslararas1 bir musibenir") ve boylece "butun ulkeler oylesine ic;: ic;:e gec;:mi� durumdad1r ki biri du�tugunde genellikle digerini de pe�inden suruklemektedir" "Ornegin, organik bir dunya ekonomisi bugun dunya c;:apmdaki krizle kendisini gosteriyor. Aym olguyu bir on y1l kadar once ba�lay1p bugune kadar uzanan Latin Amerika'daki e�zamanh devrimci durumlarda gorebiliriz. Tek bir ulkede ba�layan hareketliligin diger ulkelere yay1lmas1 kac;:milmazd1r. Marksizmin dunya devrimi anlay1�1 da, dunya devrimine olan inanc1 da buradan gelir. Lenin bu yuzden, "Biz Sovyet iktidanm kurduktan soma, ba�ka ulkelerde de benzer giri�imleri tetikleyecegimiz, bizim ic;:in gerc;:ekle�mesi imkans1z bir teori ya da bo� bir hayal degildi," demi�ti.')

Marx ve Engels'in dilinde, dunya devrimi anlay1�1 'halklarm e�zamanh hareketi' ad1m alm1�t1. Marksizmin kuruculan elbelle bununla devrimin saat, gun ya da ay bazmda e�zamanhhg1m degil, larihsel olc;:ekte e�zamanhhgm1 kastelmi�lerdi. Ba�ka bir deyi�lc, 1eh ulkcde sosyalisl dcvrim cl belle mumkundu, ama lek ulkede sosyalizm miimhiin dcgildi. Tek bir ulkede ba�-

7) \larx-Engds. A/111<111 /tlwlo1isi. Sul Yaymlan. 1999, s. 62. 8) Ll'11111. a.g.v Cilt 32. s. I 16. l)) -\ .� r cdt 26, s. -+82.

xiv

layan devrim organik ili�kilerden otliru hemen diger ulkelere sH;rayacaku. Boylece devrim e:;zamanlr bir nitelige burunecek, yani aym tarihsel kesitte, birbirini izleyen bir c;izgide gerc;ekle�ecekti. Bu yuzden Marx ve Engels dunya devrimini bir de: Jada olacak bir olay olarak tasavvur etmi�lerdi.

l�te, Marx ve Engels sosyalizmin iki maddi onko�ulu olarak - . sanayinin yerle�mesini ve roleta anm orta a ·1kmasm1 zorun u gorduklerinden, Avru a' 1 ·· u olarak de erlenirmi�lerdi. Ne var ki Marx ve Engels bilimsel sosyalizm teod

sini geli�tirdikleri ilk donei;nlerde, Avrupa proletaryasmm bu onculull niteligine bir de oncelill ozelligi katm1slar ve s1rn bah1-

.. llQ mmdan da devrimin ilk once Avrupa'da patlak vqecegini dile. getirmi�lu_di. Marx bu goru�unu ancak 1870'lere dogru degi.f.

ormi� ve ta� da bu sebeple omrunun fonlanna dogru Rus a o remp usya y1 a a ya m an -epey ya ��_:i�!�_!!!.� koyulmu�tu. Nitekim Zasulic;'in de aralannda bulundugu Rus

I aevrimcilerle bu temelde ili�ki kurmu�tu; Rusya'da kendisini cezbeden geli�meler Rus devrimcilerde de benzer hisler uyand1rd1gmdan, birc;ogu Marx'a benzer sorular yoneltmi�lerdi.

Marx'a gore kapitalizmin girdigi her yerde benzer ili�kiler ve bic;imler yaratmas1, kendi tabiriyle, kencli suretinde bir dunya yarauyor olmas1, tek tck her ulkenin geli�im c;izgisinin ilk kapitalist ulkelcrin bir kopyas1 olacag1 anlamma gelmiyordu. Bunun en onemli sebebi, kapitalizmin illl uluslararas1 sistem olmas1yd1. Sermaye o zamana degin farkh geli�im a�amalannda bulunan ulkelcri yakalam1�, sorgusuz sualsiz kapitalizmin girdabma c;ckmis ve boylece ulus-devletlcr bic;iminde orgutlenmi� olsa da, uluslararas1 temelde i� yapan bir dunya sistemi kurulmu�tu. Bu durum her t:dkenin kapiLalistlcsme surecinin farkh Larihsel kesitlerde ve farkh tarihsel kosullarda

xv

gerc;eklesmesi anlamma geliyordu. Ornegin, ilk kapitalistle;;en -

ulkeler uretim arac;lanmn gelisimi bak1mmdan el zanaatlan, "i'Tianufaktur ve modern sana i eklinde u a n ve ka da de er o c;ude uzun tarihsel donemlerden eecmislerdi. Oysa, diyordu • Marx, "makineleri, buharla isleyen gemileri, demiryollanm, vb. isletebilmek ic;in Rusya, Bau gibi, makineli sanayinin o uzun kuluc;ka doneminden" gec;memisti. Rus kapitalistleri, "bankalar, kredi kurumlan, vb. gibi Bau'da yaraulmas1 yuzyi'r-• -Jar alm1s olan degisim mekanizmalanm goz ac;;ip kapaymca}3 kadar ulkelerine sokabilmisler"dj,io >f;-*

Dolay1s1yla, Marx'm Kapital'de di le getirdigi J'smai ac;1dan, 9aha gelismis olan ulke, baska ulkelerin gelecekteki bir resmini sunar" sbzu, her ulkenin, her halkm, her asamay1 aym sekilde ve aym h1zda gec;mesi gerektigi anlamma gelmiyordu. Tarih, asamalan farkh arac;lardan yararlanarak gec;meyi de, gerektiginde asamalann uzerinden atlamay1 da bilir. Bu yuzden, Marx'a gore Rusya (Rus tanm komunleri) insanhk tarihi ac;1-smdan bnemsenmeyecek kadar k1sa sureli bir kapitalizm deneyiminin ardmdan, aslmda kapitalizmi yasamadan sosyalizme ilerleyebilirdi. Rusya'da kapitalizm serpilip gelismeden, kapitalizmin c;ic;egi soldurulabilir ve sosyalizmin insasma girisilebilirdi. Onceligin kime ait oldugu bnemli degildi, aslolan devrimin uluslararas1 niteligiydi. Marx ve Engels on dokuzuncu yuzyilm sonunda "Frans1zlar baslayacak, Almanlar bitirecek" demislerdi, ama Marx bu tespitini art1k degistirmisti: "Kosullanm ozgun Rus kaynaklanndan arasurd1gnn Rusya, uzun surcdir bir ayaklanmamn esiginde duruyor. Rusya toplumunun butun kcsimleri Lam bir c;bzulme ic;inde. Devrim bu

10) ·'Marx'trn Vera Zasuli�··e Mektup" (Birinci Taslak), Mart 1881, Marx-Engels, Kapitak:m ChllC.\i [/10110111i Bi(irnlcri i�indc, Sol Yay111lar1,_1992 s. 255.

kez kar�1-devrimin bozulmam1� siperi ve yedek ordusu olan Dogu'da ba�hyor."11

r Hangi ulke ate�i yakarsa yaksm, Avrupa devri_mi imdad'} yeti�medigi surece, ileri kapitalist ulkelerin proleterleri sorllnaei atm�d1g1 !:flliddeti;:e sosyalizmin zafere ula�mast imkan�;�<l-,: Lenin'in tabiriyle, "devrim bir ulkede parlak zaferlerle, b�ilayabilir ama nihai zafer ancak dunya oli;:eginde ve an-cak butlin ulkelerin i�i;:ilerinin ortak i;:abas1yla mumkundur" �1• Marksizmin kuruculanmn gei;:erliligini bugun de koruyan bu onermesi, Rusya devriminin onderleri tarafmdan da temel bir dogru olarak ahnacak, elde ettikleri ba�anlar da ya�ad1klan sorunlar da dunya devriminin bu buyuk aynasmda kendisini gosterecekti.

LENiN VE RUSYA DEVRiMi

Lenin ve Bol�evikler iktidan proletaryamn say1ca azmhkta oldugu bir ulkede ele gei;:irdiler. 150 milyonu gei;:en nufusu\1 ic;inde sanayi proletaryasmm say1s1 3,5 milyonu, modern i�<;:i sm1fmm say1s1 ise 1 0 milyonu zor buluyordu. Lenin nufusu� ezici c;:ogunlugunu koylulugun olu�turmas1 nedeniyle: 1 9 1 Tye kadar, Rusya'daki devrimin sosyalist nitelikte bir dev�, rim olamayacag1 goru�undeydi. Rusya'mn onunde i;:ozme.� gereken burjuva-demokratik nitelikte sorunlar vard1: Koklu . . . . bir toprak reformu yap1lmas1, C::arhgm ilgas1 ve demokratik bir c1umhurlyetin kurulmas1, imparatorlugun topraklan ii;:in�:

Cleki u!Usal sorurilann i;:o�ulmesi, gene! oy hakkmm ve sekiz.

11) "Marx.tan Sorge.ye mektup·· 27 Eyltil 1877. Marx-Engels, 5!'(1lH' Ya:::1:rnwlw, 1870-1895, Cilt 2 i(lndc. Sol Yaymlan. 1996 , s . 100-101

12) Lenin. a.gy Cilt 27 372-371

XVli

saatlik i�gununun yururluge koyulmas1, vs. Butun bunlar bur-�1-'de�"8'fc"ti{ii�"f;{�"'�e�·�eveye . ai·��j"'�� "'k;P'i't';rt;;t';"birl;;k l'M�f'gefi�rott�Tn�Ya"'ra·�aplri11mm T<'firl1 �(�@;!t?.�.':"'.fi,!�,! �n;�n ,;eit9 �.!�!.1?.!l&��J!l\FiJiiorpp Tenm1 'fbu1a;a11a�l 1devr� bir bur�� ... £!;vriil}iydi. Bu devrime ili�kin formuf unun ad1y; � 1eta..11��x!�&.uJ!�.di.ii�rcr;��c?fi;�JD�-: �tu Q�ch:i.

Ne var ki bu kadan Lenin'in Rusya devrimine ili�kin perspektifini anlatmak ir,;in yeterli degildir. Bu noktada, Lenin'in 1917 Subat'ma kaclar kullanchg1 formul de tell ba�rna ac;1klay1c1 degildir Zira Lenin'in yakla�1k on be� yil boyunca savundugu bu formule 'tarafs1z' bir gozlc bakt1g1m1zda, bull.in omrunu sm1[ i�birlikc;iligine kar�1 mucadeleye aymm�, 1917 sonras1 yazilannda ozellikle gorulebilecegi uzere, emekc;iler arasmdaki sm1[ f arkhhklarma bile ozcl bir dikkat gostermi� (ornegin belli bir donem koylulerle k1r prolcterlerinin ayn bir Sovyet'te orgutlenmelerini 1srarla savunmu� ya da NEP tarll�malarmda kmlaki sm1[ f arkhhklanm tckrar Jekrar vurgulam1�) olan Lenin'i sm1[ i�birlikc;iligiyle, hatta daha da ileri gidip burjuva kuyrukc;uluguyla suc;layabiliriz. Oysa durum boyle degildir

Lenin Rusya'nm geri kalm1� niteligi, bunun proletarya uzerindeki nice! (say1sal) ve nitel (siyasal ve kulturel ac;1dan geri kalm1�hk) etkileri gibi scbeplerle 19 1 Tye kadar Rusya'daki devrimin burjuva-demokratik bir devrim olacagm1 ve o a�amada kalacagm1 savunmu�tu. Fakat Lenin bununla devrimin oncl\ roluntm burjuvazide olacagm1 soylemcye c;ah�mamt�� nin'e gore, �z�llikle de 1848 devrimlerinden itibare�,,.?�Ej�vii

!tfil'a!a!i(!ff]'nJSQtjtll£:Jm=onmirm:llii1aw1wc; xviii

tarihsel ac,;1dan sosyalist devrimin gundeme geldigi , sahneye

burjuvaziden daha i lerici bir sm1fm (prole taryanm) c,;1kug1 ve

yerle�tigi emperyal izm c,;agmdaysa burjuvazi mutlak anlamda

gericile�mi�t i\B&wzden buduy@zj kepdi d&Yrjmiaj hjle ¥1'a maktan acizd.J. 0 donemde devrimin nereye kadar ilerleyecegi

t'tlW111•• onusunda farkli du�unen Lenin'le Troc,;ki'yi Men�eviklerden

ay1ran bzellik, burjuvaziye duyduklan bu guvensizlikti .

Lenin'e gore, gec,; kapi talistle�mi� ulkelerde kapital ist lerle

toprak sahipleri birbir ine binbir bagla baghyd1 ve bu yuzden �Rusn'Wnundeki e� ��ialiliUil aju t��U.��Ull -· PPl .._ IW'11"'""'.. . · '\, i.�:·x·

�fj.qx:� .. \J!,i.�-�Q&��- Gerc,;ekten de oyl e .

Burjuvazinin z a r z o r kurdugu l iberal-demokrat panisi Kadel

(Me�rutiyetc,;i Dem okratlar) mi l le tveki l lerinin buyuk c,;ogun

lugu aym zamanda buyuk toprak sahibiydi 1 Dahas1 , bankalar

gibi bunlan birbirine baglayan dolayh baglar vard 1 . Dolay1s1y

la Lenin, komprador ya da ulusal burjuvazi gibi yapay aynm

lara ba�vurmadan, butun mulk sahibi sm1n ara kar�1 i�c,;i ler in

enternasyo nal ist mt1cad ele ve d unya clcvrimi anlay1'.;ima bak

mak olacakl l r .

Elbette koylulugtm c,;ogunlugu olu�turdugu b ir ttlkede, i�c,;i

sm1f1, cmckc,;i koylulugu kendi programma kazanmacl ig1 sltrece ba�anya ula'.;iamazd 1 . Bu konuda Rusya·daki hic,;bir dcvrim

cinin �uphcsi yokw; sorun bu degildi "Sorun, 'kentli' s1111nar-

dan hcmgisin in k1ra onderlik etmeyi ba�aracag1, bu gorevin ustesinden gelecegi ve kenlin onderl iginin hangi b\i;:_im.leE�..l.�necegi"11 sorunuydu.Yani, bundan onceki···;�y�1z ornekte oldugu gibi burjuvazi mi koylulugu arkasma ta�cak ve devrimin daha ba�tan bogulmasm1 saglayacaku, yo�.sa bunu kendi sosyalist program ma hale! getirmeden, ama gerekli tavizleri de vererek proletarya m1 yapacaku? Lenin emperyalizm i;:agmda ui;:uncu bir sei;:enegin bulunmad1gm1 bilmesine kar�m, aslmda, 'proletaryanm ve koylulugun demokratik diktatorlugu' teziyle ,bir bak1ma bir ara formul onermi� oluyordu. Hi<;: tarz1 olmamasma kar�m, koylulukl1 proletaryaya e�it bir rol bii;:iyor ve devrimi burjuva-demokratik a�amayla sm1rhyordu. Fakat bunun nasil olacagma dair kesin ayrmular vermiyordu.

Bunun sebebi Lenin'in Rusya'y1 kendi i<;:inde bir butlln olarak degil, clunya dlvriminin bc1sit bir halkas1 olarak gormesiydi. "Biz dunya devrimi zincirindeki tek bir halkadan ba�ka bir �ey degiliz ve hii;:bir zaman zafere kendi arai;:lanm1zla ula�mak gibi bir hedefimiz olmad1."1' Lenin milliyetr;i-yunsever onyargilardan tamamen azade bir devrimci olarak, Rusya'rnn ulu�.lararas1 devrimde tc1 l i oneme sahip oldugunu biliyordu ve hunu gerek devrimden once gerekse sonra clefalarca dile getirmi�ti: "Sosyalist devrimin tek bir ulkede tam zaf cri mumkun degildir ve en az birkai;: ileri ulkcnin (ki bunlann arasinda Rusya yoktur) aktif i�birligini gerektirir Lenin'in Rusya clevrimine bir;tigi esas rol, nihai van� noktasrndan bag1ms1z olarak, ileri kapitalist tilkelerde proleter clevrimini tetikleyccek bir i�c1rct fi�egi olmas1yd1.

13) Agy. C1l1 30. s. 257 l -+) A .� r Cilt .\I , s. + 3 l

15) rl.o. C:ilr 2H. s. 151

xx

Lenin bzel l ikle de 1 905 Devri mi'nden sonra bu goru�une

daha da sanlm1�t 1 . 1 905 Devri mi 'nin Avusturya i�r;i hareke

tine, reformist Alman sosyal-demo kratlannm du�uncelerine,

halla lran ve Osmanh'ya etki leri Lenin' i faz las1yla etki lemi�

ve cesaretlendirmi�ti . Rusya'da i�r;i sm1fmm bizzat kauld1g1

ve Carhg1 d evirecek devri min, hangi a�amada kald 1gmdan

bag1ms1z olarak, Avrupa'da prol e ter devri mini te tikleyecegi

ni ve boylece ulusal arenada (Rusya'da) ba�layan devrimin

sosyalist Avrupa pro le taryasmm �ahsmda ul uslararas1 arena

da tamam lanacagma i l i�kin goru�u kafasmda daha da bcl i r

ginle�m i�t i . Ekonomik ve kul turel ar;1dan geri kal m 1� bir u l

ke o lan Rusya, i l eri kapi talist u l kelerdeki i�r;i devri miyle bir

l ikte , valzil gcr;irmeclen kendisi de kapi talist s istemin devri lmesi ne dogru i lerleyecekti . Lenin'in 1 905'teki sozl eriyl e , "bu

a�amada [burj uva-dem okratik gorevler\n r;ozumu s1ras1 11da ]

l iberal burj uvaziyle ha l i vakti yerind e koyluler (aru, ona

hal l i koyl ulugun bir k1sm 1) kar�1 -d evrimi orgutleyebil irler.

Rusya prole taryas1 ar11 Avrupa proletaryas1 ise devrimi C:ir

gutler . Bu ko�ttl larda Rusya pro le taryas1 ikinci bir zafcr ka

zanabi l ir . Dava bundan boyle um utsuz d egi ld ir l ki nci zafer

Avrupa'cla sosyalist dcvrim olacakur Avrupah i�r;i ler bize ' na

sd yapdacag1m· gosterccekler ve o zaman on larla b irl ik te

sosyal ist devrim 1 gerr;e kle�l irecegiz.

Ba�ka bir d cyi�l e , Rusya eski Carl1k iktida n111 ala�ag1 et

ti kten so nra , hemen (yani , ydlar suren bir 'demo krasi' a�a

masmdan ger;m eden) Avrupa i�r;i s1 11 1 f1yla devrimci daya11 1�

ma ir;inde sosyalist dcvrimi gerr;ekle�Lircrck, sosyal izme i ler

leyecekti . Lrnin'in bu formulunu 1 9 1 7 Subat'ma kadar ucu

ar;1k b1rakm 1� olmas1 bir hata o lsa da, Subat'tan sonra, kendi

16) A.gr Cilt t\l., '!l

xxi

ac..:1k b 1rakm1� olmas1 bir hata olsa da, Subat'tan soma, kendi

ac.;1smdan buyuk bir zorluk duymadan ve parti taba111yla

bne m l i sorunlar ya�amadan 'proletaryanm ve koyl ul ugun

demokra tik d i ktatorl ugu' formulunu b1rak1p, Rusya'da i�c..:i

iktidarmm Avrupa'dan once kurulmasmm m umkun ol dugu

goru�une gel mi� o lmas1 , Lenin'in ozu i tibariy le degi�m eyen

tutarh bir devrim anlay1�ma ve ideoloj i k butunh::1ge sahip ol

dugunu gosteriyor.1;

Bu anlay1� dunya devrimi anlay1�1d1r ve yalmzca Rusya

Devrim i'ni ve Sovyet iktidanm degi l , aym zamanda, brnegin

"Mustafa Kemal zamanmda Turkiye'de sosyalist devrim ol

mazd1 , o gunku �anlarda optimum olan buydu'· diye ozc tlenc

bilecek bir cevapla gec..:i�ti ri len ve sagli sol lu mi l l iyctr;i yakla

�1mlardan bturu k1s1r ve dar bir c,;erc..:eveye hapsedilmi� olan

kri tik '1923 ve Turkiye Devrimi' sorununu da c..:ozmek ic..:in ye

terli ve vazgec..:i lm ezdir. Lenin' in bu anlay1�m1 devrim sonra

smda di le getirdigi sozleriyle anlatmak gerekirse, '· eger muzaf

f er proletarya geri kalm1� halklar arasmda sistcmli propagan

da yuruturse ve Sovyet hukumeti e l indeki butun arac..:larla on

lann yard1mma ko�arsa, o zaman geri kalm1� hal klarm kapi ta

list geli�me a�am asmdan gec..:melerinin kac..:mi lmaz oldugunu

varsaymak yanl i�Li r'· ":\'i tekim devrimin iki ond cri , o d () nem-

17) Dulay1s1yla Stalin \1art ILJITdc ··J\1111\i I m rnternasyunalizmi hcn1111SL'llli> 11\an kimi \kn>c,·1k\nk )Tnidn1 hirk>menin mumkun ul dugu··nu vl" hurjll\"3 Gcciu Hukumct"i drstckkmck gncktigini ilcri ."iurnkrn. srklrn pruletary.rn1n \T kin·\ulugt1n drnwkratik diktatiirlugu· \"ormnlimc hagli ulsa da. asl i11da Lcmn"i11 hak15 a1,·1s1n1n uzunu ka1,·1rn11> uluyurdu. Stalin upk1 dign dcnimciler gihi u duncmdc c1llcrnas\"llllalizmc \"c dunya d,·ni111inc <1<;1ktan k,1rs1 <;1kacak n'sarctc 'iahip dq:ild1. an;a ikridcki upurtl;nizmin111 1pudar1n1 daha u zamandan \"Cnnis nlu)urdu. lt') r\.,;.1 Cili 1; 2-'- >

x:-..ii

de acllan butun clunyacla birlikte, yan yana am Ian, Osmanl i'cla

o lclugu gibi zaman zaman birbirl eriyle b i le kan�tmlan Lenin

ve Troc.;ki 'nin1'' bu kaclar kolay bir �eki lcle birle�melerini sagla

yan cla bu enternasyonalist clevrim anlay1�1, clunya clevrimi

perspektifi olmu�tur .

l�te bu yuzclen Lenin, $ubat Devrimi'nclen so nra Rusya'ya

gclir gclmez kencl isini co�kuyla kar�I iayan kitl elere ve aym

'co�kuyu' gostermeye c.;al i�an uzla�mac1 sosyalistlere i lk h i ta

bmcla, "�imcl i clevrimci clemokrasini n ba�hca gorevi nin ic.;eri

clen ve cl 1�anclan gelecek tehli kelere kar�1 clevrimimizi koru

mak" o lclugu masah na kulag1m ukayarak, "uluslararas1 prole

ter orclusunun 6ncl.1 kolu olarak selamlacl 1g1" Rusya emekt;i le

rine, "yapm1� olclugunuz Rusya Devrimi yolu ac.;m1�, yeni bir

c.;agm ba�lang1c1 olmu�tur Ya�asm sosyalist clunya clevrimi ' "

cl iye scslenmi�Li . !'<i tekim partisi ikticlan alcl1 ktan sonra yap1 1-

g1 i lk konu�ma cla aym vurguyu ta�1yorclu: "Arnk Rusya'cla

proletaryamn sosyalist clevletini kurmaya giri�mcliyiz. Ya�asm

sosyalist clu nya clevrimi! ''"'

Dolay1s1yla, kapi ta l izmin e�i tsiz ama birlc�i k geli�imi ge

ri ulkenin pro le taryasm1 ekonomik ve kulturel ai;-1clan claha

i lcri olan Avrupa proletaryasmclan claha once ikti clara ta�1-

m1�t1 . Troc.;ki bunu �oyle 6zet ler : "Rusya claki buyuk olc.;e k l i

sanayi a r a ekonom ik a�amalann uzerinclen buyuk b i r a tlay1�

yaparak, ulusal ekonom ik gcli�imin 'clogal' s1rasm1 ihlal e t t i

ve boylc l ikl c pro lc taryamn cla burjuva clemo kras i si c.;ag1mn

uzcrinclcn atlamasm1 yalmzca mu mkun clegi l . aym zamancla

Jl)) Bkz. Lygur 1'ocaba�oglu-\kun Bcrgc.flols<Tih /111i/c1/i \l' O\J11<111ldw lku,1111 Yay111lar1. 2llll6. s. I 2ll 2ll) Ag I Cilt 26. s. 2-Hl

xx iii

kar;mtlmaz hale getirdi. "" Su bat' ta ba�layan devrimde ktsa

sure sonra prole tarya o nderligi ele ger;irdi ve bu o nderligini

manu ksal sonur;lan na kadar ilerle terek kendi iktidanyla

(proletarya diktatorluguyle) tar;land 1rd1. Boylece "Avrupah

i�r;iler bize 'nastl yaptlacagm1' henuz gostermemi� olmasma

kar�m, demo kratik sorunlann sosyalist sorunlara donu�m e

si kar;mtlmaz oldu" 22

Lenin ve Tror;ki'nin kafasmdaki Rusya devrim i anlay1�1 bu

a�amaya kadar kusursuz �ekilde i�lemi�tir. Acil gorevleri ba

k1mmdan burjuva-demo kratik niteligc sahip olan Rusya dev

rimi, devrimin failleriyle (i�r;i ve emekr;iler) r;tkar sahipleri

(burjuvazi ve toprak sahipleri) arasmdaki r;eli�kinin bir uru

nu olarak demokratik a�amada kalmamt�, burjuvaziyle uzla�mact kur;uk burj uva partilerinin iktidannt devirerek burjuva

devrimini sosyalist devrim e ilerletmi�tir. l�r;i sm1f1 yoksul

koylulugu de arkasma alarak Ekim 1 9 1 Tde kendi iktidanm

ilan etmi� ve burjuva bzel mulkiyeti ortadan kaldtrarak sosya

lizmin in�asma gi ri�mi�tir. Boylece devrim surekli bir ni telige

burunmu�tur.

Devrim i n demokratik gorevleriyle sosyalist gorevlerinin i r;

ir;e oldugunun e n somut kanllt , Rusya'daki burjuva-demokra

t ik devrimin (Stalinist ideologlann iddialannm aksinc) Su

bat' ta burjuva ve kur;uk burjuva uzla�mactlann o nderliginde

degil, iktidan ele ger;iren i�r;i sm1f1 tarafmdan Ekim'de gerr;ek-

2 l) Tro�ki"nin Deni kin.in taarruzda bulundugu (l'vlayi5-. .\gu5to5 1919) gtmcy ccphc5inc gidcrkcn mcshur z1rhli trcnindc yazd1g1 bu yazt. Dogu-Ball iliski5i bagla111111da is�i dcvrimi (tzcrinc hiilii en iyi �ahsmad1r ·'Yol Uzcrindc: Prolcter Dcvriminin lkrlcyisi Uzcrinc Dt1st111cclcr'" "\ii5an 1919, The firsr f-ivr h'ms of the Commwiist lntn11<1tio11ul. Cilt I ic:indc. 5. 50-63.

2 2) Tro�ki, ''Tck Ulkedc '>osyalizm" 11.JlO. The lfisrorv oj the Russim1 Rrrnluti-011, Cilt 3. Ek 2. 5. 383.

xx iv

le�tirilmi� olmas1d1r . Toprak sorunu, Kurucu Meclis'in top

lanmas1 , eski duzenin iktidar organlanyla ve onun ba� temsil

cisi s1fauyla (:ar'la hesapla�ma , yasalar onunde kadm-erkek

e�itligi , vs. hepsi de burj uva-dem okratik devrimin gorevleri

olmasma kar�m , i�r;i devrimiyle birlikte , Rusya proletaryas1-

nm Bau proletaryasmdan once iktida n ele ger;irmesi sayesin

de, devrimin s iirehl i le�mesi sayesinde r;ozulmu�tur.

Ne var ki "Bau'yla Dogu arasmdaki bu devrimci s1ra degi

�i kligi , Rusya'mn ve butun dunyamn kaderi ar;1smdan ta�1d1g1

butun onemine ragmen, tarihsel ar;1dan sm1rh bir oneme sa

hipti . Rusya Devrimi ne kadar one r;1karsa r;1ksm, dunya dev

rimine bag1mhhg1 ne ortadan kalkm 1� ne de azalm1�u"

(a.g.y.) . Meselenin bundan sonraki k1sm 1 ulusal arenada degil,

uluslararas1 arenada r;ozume baglanacaku.

SOVYET i KTiDARI VE DUNYA DEVRiMi

Bol�evi klerin ongorusu yalmzca i lk anlam1yla dogrulanma

m1�ur. Devrim yalmzca burjuva-demokratik devrimden sos

yalist i�r;i devrimine i lerlemi� olmas1 anlam mda surekli le�me

mi�; ulusal arenada ba�lay1p . uluslararas1 arenaya s1r;ram 1� ol

mas1 bak1m mdan da sureklile�mi�ti r .

Rusya'daki b i r devrimin Avrupa devrimini teti kleyecegi

du�uncesi kom unistlerin husnu kuruntusu degildi. Bol�evik

Devrimi , butun ulkeleri ve somurge halklan korkunr; bir kat

liama surukleyen emperyalist sava�m i tkisiyle blltun Avru

pa'y 1 sarsan devr imci f1 rtmanm yalmzca ba�lang1c 1yd 1 .

191 ?'den soma Almany::i"da, Avusturya-\'1.acaristan'da, ltalya'da (Biennio Rosso, iki klZll yd) , Bulgaristan'cla, keza Fransa

ve lngilterc'de devrimci geli�mcler ya'.;i�rncl1. Troc,;ki . Kom in-

XX\'

tern'in C<;,·Oncli Kongresi'ndc ba�ka c1rnckler de zikreder

"Grev mlicadelelcri tarafs1z olkclcrden ba�layarak blitt.in kapi

talist donyaya yay1lch. 1918 glizl!nde Japonya da kimi rakam

lara giire nlifusun yozde 25'inckn fazlas1mn kaulchg1 ve :vtika

do hokometi tarafmdan ac1mas1zca bastmlan buyok 'pirinc;'

eylemleri gen;ekle�ti. Fransa·da terhislcr ckrneminde gergin

bir hava hakimdi. 1919\111 sonlarma dogru ABD'de grevler

glic;IO bir dalga yaratt1 ve demiryolu i�c;ilcri, madcnciler, i:;elik

i�c;ileri, vs. mlicadeleye aulchlar Wilson hokometi i�c;i slllil 1-

na vah�ice saldmlarla kar�1hk \'erdi. Son olarak, ic;inde bulun

dugumuz y1hn [19 21] ba�mda Orta Almanya·da c;ok say1da

kurban vercligimiz devrimci c;atI�malar patlach; 1ngiltere'de

kararh madencilerin grevi yeniden ba�lach vc hala devam edi

yor >."orvec;'teyse bir gene! gre\' patlak vcrdi.

Rusya'daki devrim gerc;ekten ck c;ok glic;IO hir dalga yarat

m1�t1. Bunu dost da do�man da kabul ediyordu. Dcrnemin ln

giliz ba�bakam Lloyd George 191 9·da Frans1z mcvkida�ma

�c1yle yaz1yordu: "Blitlin Avrupa·y1 ckvrim atc�i sarm1� du

rumda. Yalmzca derin bir huzursuzluk degil, Mke ve isyan

duygusu da var A vru pa'm n bir kl1!;>esi ndrn cliger kl1�esine ka

dar siyasal, toplumsal ve ekonomik \Tl:hclcriyle btitlin top

lumsal dozen kitlelcrce sorgulamyor Kcz<l. sav<\�lll ba�mda

bulunan tngiliz mare�al ll. Wilson da donya devriminin ba�

lachglllm farkrndayd1. '·Her an patlamaya hazn hir maymm

Ozcrindc oturuyoruz. Askerlere tutul111ayan emirlcr vcrmeyc

ccsaret cdcmiyoruz.

··thim·a l'.konnniik h:n:i \T 1'0111un1,; E1ncrnasyo11al111) cni Chrnfrri L zc-ri1lc J�.1pu1 21 i!az1ral\ }tJll Tlil' /-"11\l Fi\'l' )c111' n/ d1c ( 0111m1111isl l111r111utin-11u! '\cw ['ark f'ublicalilll1'. 1973. l iii I 1cinck 227 2-'! \k1 f'c1nHopk1rk..'lrtr111.�r/;ch1,r.-li>!u.:<· U11S1,1n .'ln11<1inBnblinil1.-b1-

Cl\/ord l 11i\t·rsi1y f'rc". 2001 Ill! 1,12.

Gerc.;ekten de Rusya Devrimi, t)nderlerinin ong()rdt1gc1

dogrultuda ilerledi. Rusya·da baslayan ckvrim, hcnllz prole

tarya sosyalist gorevlere bile tam olarak giri�meden ()nee cliger

cilkclerde muazzam hir devrimci dalganm yllksclmesine yo!

ac.;u. Oyle ki Bolseviklcrin cdke tahmini bile dogru c.;1km1511:

Devrimclen bir yil sonra Almanya Kas1m Devrimi'yle sarsild1,

Almanya'da da upk1 Rusya'da olclugu gibi isc.;iler kendi ()zy()

netim organlanm olusturclular Yi:1ksclen devrimci dalgayla

birlikte, kitlelerin esasen atalet ic.;inde olclugu d()neme ait olan

()rglltkr kitleleri kucaklamaya yctmecligi icin, bu noktada. ha

rckete gec.;en on milyonlan kucaklayacak eylem organlan,

\1arx ve Lenin'in tabiriyle i� vapan or�anlar kurulmustu. Rus

ya'da bunlar 'Sovyet' achm ahrken. Almanya'cla 'Konsey' achm

tas1yordu. Kas1111 l 918'den sonra Almanya'daki durum, 191 7

Subat'mdan sonra Rusya'daki durumu anchrmaktaych: G!kede

ikili iktidar durumu varch. Hohenzollern lmparatorlugu y1kil

m15, iktidar fiilen Alman is�·ilcrinin dine gei,:mis, f akat kitlcle

rin ()nCmde duramayacag1m anlayan hain sosyal-clemokratlar

()ne aularak uzla5mac1 bir burjuva hukl1111ctiyk devrimin iler

lemesine engel olmuslarc\1. Kitlelcrin hareketi o kadar militan

ve ikudar hedefliydi ki sosyal-so'cn isl ()nderkr kitlclerin zih

nini buland1rmak achna, Konseykri anayasal (burjuva) ku

rurnlar haline getirmenin prnpagandas1rn yap1yor. yc1ksclen

devrimin bu sekilcle tlllOne gc�·mcyi planl1yorlard1.

Baska bir dcyisle, Lenin ve cligl'I' Bolse,iklcrin devrim ()ngci

rllsCmde (\1arksist dlinya dcvrirni anlay1�1mbl herhangi bir

ya11hsl1k olmad1g1 pratikte de karn1la111m:::;11r '-ihayete crip er-

211 �")ah�1 k1:\<1'.'-1 H.:111. hkz Lenin. Pre•,:l\:i '.->11�,�.l,.,l h.01llbm<1 1� \1.,l1k JllJH.u.,�r Cil: 28.:'. lh1'

' "

memesinden bag1ms1z olarak, Lenin'in Sovyet Devrimi 'ne il i$

kin bah� ar;1s1 buna dayaliyd 1 : Bir u lkedeki hareket ka(1mlmaz olarak (sermayenin uluslararas1 egem enliginin, organik dunya

ekonomisinin kar;mdmaz sonucu olarak) diger ulkelere su;;ra

yacak ve o ul kelerde de devrimci olaylara yo! ar;acakllr . Bundan

sonras1 , ik inci bir ba$hk al tmda ele ahnmas1 gereken k1s1md1r .

Lenin'e sempatiyle yakla$an birr;ok Larihr;inin bile 'anlayamad1-

g1' (anlamak istemedigi) k1s1m . meselenin ikinci ayag1yla ilgili

dir : Oznell ik , ya da ba$ka bir tabirlc, onderlik sorunu.

191 Tde dunya devrimi ba$lam1$ olmasma kar$m, Mark

sist dunya devrimi anlay 1$mm aynlmaz bir parr;as1 olan on

d e rl ik hal kas1 Almanya'da ve diger u lkelerde eksikt i . Le

ni n'i n daha Birinci Dunya Sava$1 'nm ba$mda r;agnsm1 yapll

g 1 'dunya devr im ini n panisi' Dr;uncu Enternasyonal ' in kuru

lu$U , e lde o l mayan sebeplerle 19 1 9'a kadar sarkm 1$ll ve o La

rihle bi le asl mda kongre, d eyim yerindeyse, ko r Lopal Lopla

nabi lmi$L i : Kau hmcilann bin,:ogu kom unisl o lmad 1g1 gibi ,

komunisl ak1mlar da (belki Alm anya harir;) henuz pani ola

cak nice l ik ve ni lel i kten yoksunlarch . Lenin ve Troc;ki 'nin

ongordugu gibi, devrim ba$ka u lke lerclc devri m ci ayaklan

malara, sm1f mu cadelesinin k1z 1$masma yo! ar;m 1$ olmasma

kar$m , bu mucadele ler i dogru bir mccrada il erletecek ve ni

hayetindc i$r;i sm1fmm devrimci ik t idanyla Lar;land 1racak

Bol$evik Liple onderl ik ler o lmad1g1 ir;in ("Avrupa ir;in en bu

yuk Lal i hsiz l ik ve en buyuk Lehli ke. Avrupa ul kelcrindc bir

clcvrimci partinin o lmamas1d 1r"2") kalk1$malar ba$ans1zl1 kla

sonur;lanm 1 $t1r. Baz1 u l kelcrdc (Almanya, l talya, Bulgarislan.

vs . ) ba$layan devri m , Bo\sevi k bir l) ndcrl igin o l mad1g1 ko-

26)A.1:r Cilt2H.s 112.

xxviii

�ul larda nihayete erdiri l emezken, baz1 yerlerde (ornegi n Ma

carisLan'da) iktidar da e le gec;:ir i lmi�, b ir SovyeL hukumeLi

kurulmu�, fakaL y ine dogru bir onderligin eksikligi nedeniy

le , esasen yanh� politi kalardan 6 Luru devrim k1sa sure soma

ch�andan bir kar�1-devrimle ezilmi�Lir

Boylece Rusya'daki Sovyet iktidan yahu lm1� ve ongorunun

ikinci ayag1 lersinden kan1Llanm 1�Llr . "Alman devrimi imdada

yeti�mezse mahvoluruz"2' diyen Lenin bu olumsuz sec;:enekle

kar�1 kar�1ya gelmi�Lir.

l�Le 'Lek ulkede sosyalizm' Leorisi ve dunya devrimi anlay1-

�mm reddi , Lam da bu 'mahvolma' Lemeli uzerinde yukselmi�

Lir : Devrimin yahulmas1yla birlikte uzun zamand1r mucadelc

eden Rusya i�c;:ileri ve emekc;:ilerinin yorgunlugu, dtinya dev

riminin ba�ans1zhklar ya�amasmm getirdigi moral bozuklu

gu, le;: Sava�'La milyonlarca bncunun hayatm1 kaybetmi� olma

s1 vc bunlann yerini k1rsaldan gelen geri bi l inc;:li kesimlerin al

mas1 , ekonominin dibc vurmas1yla birlikLc bircysel kunulu�

pisliginin yeniden Luremesi , u lkenin ekonomik ve kul turel ge

riligi , vs. bu gon:i�un gl1c;: kazanmas1 ic;:in c;:ok saglam bir mad

di zemin olu�Lurmu�Lur. Boylece dunya devriminin bu sefer/1i

giri� iminin ba�ans1z olmas1 , dunya devrimi perspcktifinin

yanh� oldugu �eklinde yorumlam r hale gelmi�Lir!

ST ALiNiST KARSl-DEVRiM VE DUNYA DEVRiMi

Dunya devrimi anlay1�mm Lerk e dilmesi ve onun yer ine

mi l l iye tc;:i ' Lek ulkede sosyal izm' anlay1�mm yururlugc sokul

mas1 ilginc;: bir ironiy1 ic;:inde bannd m naktad1r. S tal in bu ·ye-

21) ,.\ .\:V Cih 27 98.

xx ix

ni teori.yi ortaya acarken, heclef rahtasma Troc;ki'yi koymus

ve gerek teorisi gerek pratigiyle bt:.\yt:.\k bir clevrimci olan bu

isimle basa i;1kabilmek ir;in birbiriyle tutarh olup olmachgma

bakmaclan her ti.\rll.\ gbri.\s ve mi.\ttefikten yararlanm1st1. Fa

kat Bolsevik-Leninistlerin Stalinist revizyonizme kars1 mi.\

caclelesinin basmcla yer alan Troi;:ki'yc (Troi;:ki'nin sahsmcla

Marks1zmin temel ilkelerine) yonelik salchnlar iki c..:eliskili

iclcliacla yogunlasm1�;a1. Troc,:ki 1917'clcn once Rusya cla sos

yalist clevrimin olabilecegini savunurken, Rusya prolctarya

smm sosyalizmi kunnak soyle clursun, sosyalist clevrim bile

yapamayacagm1, yani sosyalizmi insa etmek i.\zere ikticlan

ele gcc..:irmesinin bile mt:.imklin olmachgm1 soyleyenler (Sta

lin vc s1nekas1); l 924'ten sonra bu kez Rusya'cla sosyalist

clevrim soyle clursun, bir clt.\nya sistcmi Olan SOS)1aJizmin bi

le kurulabilecegini savunmaya baslam1slarch! Bu iki iclclia ay

ni ancla clillenclirilcliginden, Troc;ki hem Rusya'mn geri kal

m1shgmm sosyalist clevrimin gen;eklesmesine engel olmacl1-

gma inanchg1 ic;in, hem de ayni Rusya'cla sosyalizmin kuru

labilccegine inanmacl1g1 ic;in suc;lu vc 'hain' ilan eclilmisti!

Stalinist bi:1rokrasi bu c,:eliskiclen kurtulmak aclma ti.\rh\ ma

nevrala ra bas vu raca kt 1.

Stalin ve cliger bi.\rokratlar sosyalist harekette bu clenli

kokh.\ bir yen: sahip olan cli.\nya clevrimi anlay1smm tasfiyesi

ne elbette bu gori.\se clogruclan kars1 c;1karak ya cla cli.\nya clev

riminin gerc;ek bir sac..:mahk olclugunu iclclia eclerek baslama

cltlar Rusya·claki Sovyct Dcvrimi'nin vc gcnel olarak isc..:i clev

rirnlerinin o zamana clcgin yalnizca cl1mya clevrimi anlay1smm

bir parc;as1 olarak kavranchg1 o kaclar bilinen ve yaygm bir go

n.isti.\ ki yurnusak bir gcc..:is yapmak zorunluyclu Baska bir ck

yislr cli.\nya clcvriminin Troc;kist bir hayal vc sac..:rnahk olclugu

gorli�t1, ya d.a 'bir parmak �1klatmas1yla aym anda dcvrimlcr

olur mur �cklindcki bayag1 itirazlar Stalinist solun dilinc an

cak yillar soma dolanacakt1.

Troc;ki'nin de dikkat c;cktigi gibi, Stalin 1924 y1li �isan

ayinda kaleme alchg1 vc hemcn yayinlanan Lcni11izmi11 Tcori

ve Prnligi adli kitabinda hent1z tek tdkcde sosyalizmin im

kans1z oldugunu reddetmcz: "Geli�mi� birkac; tdkcnin pro

lctaryasinm birlc�ik c;abalan olmadan Lek tdkcdc sosyaliz

min kc sin zaf crini gerc;cklc�tirip, saglama alabilir miyiz?

Kesinliklc hayn. Burjuvaziyi dcvirmek ic;in tck bir tdkcnin

c;abalan ycLcrlidir, fakat sosyalizmin kcsin zafcri ic;in, sosya

list l1rctimin orgilllenmcsi ic;in, sadccc tck bir tdkenin, hclc

hclc Rusya gibi aslcn knsal bir illkcnin c;abalan yctcrli dc

gildir; bunun ic;in geli�mi� birkac; tdkenin proletaryas111111

c;abalan gcrcklidir. Dolay1s1yla tck bir i:dkcdcki muzaffcr

dcvrimin esas gorcvi ba�ka i:dkclcrdcki dcvrimi geli�tirmek

ve destcklcmcktir. Dcmck ki tck i:dkcdcki muzaffcr dcvrim

bag1ms1z bir dcgcr olarak clcgil, prolctaryanm ba�ka illke

lcrdcki zafcrini h1zlanchrmamn bir arac1, bir yard1mc1s1 ola

rak goriilmclidir

Fakat Stalin yilsonuna kalmadan bu gori:1�i:mi:1 degi�tirecck

vc sonraki bas1mlarda bu ci:1111lclerin tam kar�m goril�lcri ka

lcmc alacaktJr1 Gnli:1 tarihc;i E.H. Carr bunu 'tck tdkede sosya

lizm' tcorisinin bi1rokrasi a�·1s111dan ne denli k1ymctli bir arac;

oldugunu o donemdc hcnt1z Stalin'in de f ark ctmemi� o lmas1-

na yorar. Scbebi ne olursa olsun, Stalin a�ama a�ama ilerlcr

Cl donemki yazilannda, ··dcvrimin belli ba�h Avrupa illkclc

rindc e�zamanh zaf cri �eklindcki gene/ lwbul giire11 tcori11i11"

2H) Bkz. Lr\. Carr, 5o<icdi.'111 ill CJ11c Cow11rv. 1924-2(>. Cilt 2. Prnguin Books J l)/(1. s. 5 3.

xxxi

�e klinde laflar eLmesi bile hen Oz boyle bir Leorinin LOpLan in

kar edilmediginin kamud1r. Stalin 1 924 sonundan i Libaren

"Lek ulkede sosyalizmin zaferinin imkans1zlig1 Leorisinin ya

pay, ya�ayamaz bir Leori oldugunun goruldogunden ku�ku

duyulamaz" demeye ba�lam1�Lir, ama hala dunya devrimi an

lay1�m111 Lam olarak d1�ma c;1kmam I�Llr ve zaLcn bu yuzden ,

"bu Leori [ 'e�zamanh devrim'] , dunya dcvriminin geli�me �e

mas1 olarak kabul edilemcz olmakla kalmamaktad1r, der 1"

Tam da bu yuzden bu yaz1smm ah n LI yapilan al tba�hgmm ad1

"Donya Devriminin Ba�lang1c1 ve Onko�ulu Olarak Ekim

Devrimi "dir. Biz Stalin'in buradaki sbzcuk sec;imlerine yogun

la�arak dahi , bu milliyctc;i Leoriyle neye ve kim e sava� ac;ug1m

anlayabiliriz. Mcsela, burada c�za111anl 1 sbzcugunun sec;ilmi�

olmas1 bir Lesaduf degildir, zira yukanda da gordugumuz uze

re, Marx-Engels dunya devrimi Leorisini formule ederken Lam

da bu sbzcugo kullanm1�lard1. Stalin yumu�ak gec;i�ini, .. Rus

ya'daki proleter devriminin yedi yilhk Larihi, bu Leorinin lehi

ne clegil, aleyhine Lamkh k etmektedir, (a.g.y ) diycrek yap

m aya c;ah �1yordu. Tek bir ulkenin deneyimlerini, ustelik c;ar

pILarak degcrlendirmek suretiyle Marksizm ve Lenmizmin en

Lemel dusLUru yok sayilmaya ba�lanm1�L1.

FakaL i�in en gulun�· Laraf1, Stalin'in MarksisL Leorinin 'ya

pay, ya�ayamaz' olclugunu kanILlamak ic;in yeni zanncLtigi bu etkene ba�vuruyor olmas1yd1: " Cunku yeni b1r etken onaya

c;1km1�Lir: Geli�mi� cmperyalizm ko�ullan alu nda i�kye n: as

keri c;aLI�malann kac;milm azh gma, scrmayenin dt:mya cephe

sinin gene! zay1nay1�ma vc Lek Lek ulkelerdc sosyalizm rn zafc

ri 1mkanma Lamkhk eden kapiLalisL ulkelerin e�iLsiz gc li�imi

29) l �ta l i n . " [ k i m Dcvr i m i \T Rus f.:omt111htlc r i n i n Taktigi .. :\ ral ik 1 92-t. Scc-111r l:srrl r 1 C i lt 6 u;111dc I n te r Yan n l a n . • , . 3 1 �

x xxii

yasas1" (a.g.y . ) . Yani Stalin, kapi talizm bir tarafa, butun sm1f

h toplumlar tarih ine ail olan bir bzelligi , Lenin' in blumunden

sonra ke�fetmi�ti ! Halbuki Engels, "Medeniyetin temeli bir s1-

mfm bir ba�ka sm1f tarafmdan sbmurulmesi oldugundan, bu

tun geli�me surekli bir c;eli�me ic;inde olu�ur, " 3" derken tam da

bu e�i tsiz ve c;eli�kili nitelige dikkat c;ekiyordu. Dlkeler arasm

daki e�i tsiz geli�im sm1fsal c;eli�kilerin dolayli bir urunu ola

rak butun sm101 toplum tarihine damgasm 1 vurdugu gib i , ka

pi talizmin en ust a�amas1 olan emperyalizm c;agmda butun

dunyada kar�1hkh i li�kilerin derinle�mesiyle bu e�itsiz geli�im

aym zamanda birle�ik bir ni telige de burunmu�tur . Arna Sta

lin bugunku burjuva ideologlanmn 'ayn�ma' (decoupli ng) te

or i lerini n bir habercisi olan ve y ine balonu pratikte buyuk bir gurultuyle patlayacak olan 'tek ulkede sosyalizm' teorisiyle,

her ulkenin kendi ba�ma kalabi lecegini iddia ediyordu.

Stalin bu 'yeni' ke�fi sayesinde tek ulkede sosyalizmin art1k mumkun oldugunu savunmaya ba�lam1�t1 . Bunun ic; in tek bir

�arll vard1 : Yeter ki askeri mudahale olmasm ! Bu i ddiayla

Marks i zmin bir temel i lkesi daha yerle b ir olmu� oluyordu.

Toplumsal i li�k i ler sbz konusu oldugunda ekonominin nihai

belirleyiciligini savunan ve kapitalizmle sosyalizmi her �eyden

once ekonomik alandaki me�ruiyetleri ac;1smdan degerlend i

rcn Marksizm in sosyalizm anlay1�1 gitmi�, yerine iki tarihi sis

tem arasmdaki il i�kiyi ekonom iden bag1ms1z olarak kavran-

111 1� b i r askeri i li�ki derckesine du�uren bir anlay1� gelmi�t i .

Leni n Sovyet Rusya'nm varhgm1 "lJOyun egcligimiz, bc1,�/ 1 oldu

gw11 uz vc lmr£u lcmwyarng1 m1z '· bir etken olarak gc)rdugu ulus

lararas1 ekono m iyle i li�kis i i c,· i nde degerlendir i rken, Stalin b11-

30 ) F Engels. A i lrni 1 1 . O�cl 1\J 1 1 / 11 i wl i 1 1 l'C Dcvlr t i 1 1 /\oli rn i , S,iJ Yay1 1 1 lan. 1998. ' · 2ll 7

xxxii i

tun umudunu askeri mudahalenin o lmamasma baglam1�ll , ustelik daha birka� y1l once milyonlarca i nsam olume surukle

yen kanh bir dunya sava�mdan � 1km1� ve ikinci katliama ha

zirlanmakta olan emperyalizmin varhg1 ko�ullannda ve Le

nin'in bu konudaki mukerrer uyanlanna ragmen: "Biz yalmz

ca bir devlette degi l , bir devletler sisteminde ya�1yoruz ve Sov

yet Cumhuriyeti'n in uzunca bir sure emperyalist devletlerle

yan yana ya�amas1 mumkun degildir. Sonunda ya biri ya da

digeri zaf ere ula�acakl!r. l�te bu sona gelene kadar, Sovyet

Cumhuriyeti i le burjuva devletler arasmda horhunc; c;atl�malann olmas1 ha<;milmazd1r. " 3 1 N itekim Tro�ki de klasik Marksist

goru�e bagh kalarak, emperyalist ordulann askerlerinin, bera

berlerinde getirdikleri ucuz urunler kadar tehlikeli olmad1g1-

na dikkat �ekmi�ti : "Bir Ford traktoru tam da bir Creusot si

lah1 kadar tehlikelidir, tek f arkla ki, silah sadece ara s1ra �ah

�1rken traktor bizi surekli s1k1�tmr! " 3 2

Marksizmin bu evrensel yasas1 reddedilse de, Stalinist bu

rokrasi bu yasadan kunulmu� olmuyordu, zira diger turlu , as

keri mudahalenin neden olumcul o ldugu sorusu anlams1z hale

geliyordu. Askeri gu� son tahl ilde ekonomik etkenle insani

( moral) etkene indirilebilecegine gore, Stalin'in 'sosyalizmi' ya

biri ya da digeri a�1smdan geri o lmahyd1 . Ortada ya kapi talizm

den ekonomik a�1dan daha geri bir sistemi if ade eden bir 'sos

yalizm', ya da sosyalizmi savunmak i�in gerekli �evkten yoksun

bir halk o lmahyd1. Sosyalizmi kurmu� bir ulkede ki tleler kendi

ulkelerini savunmak i�in elbette �aha azimle ve �evkle sava�a

caklanndan ashnda sorun son tahlilde SSCB'nin ekonomik a�1-

3 1 ) Len in. a.i;.y . . Cdt 29. s . 1 5 3 .

32) L . Tro�·ki, Lrn i11 'dn1 Sonrn U{w1ci1 Etuenwsyo11al, Tarih 13ilinci Yaymlan. 2000, s. -+6.

xx xiv

dan (askeri donamm bak1 mmdan) geri olmasma indirgenmi�

o luyordu. Boylece Stalin de farkmda olmadan kapitalist dunya

nm eko!"lomik ustunlugunu kabul etmi�. kuracag1 'sosyalizm'in

me�ruiyetinin tarihsel geli�im yasalanndan (daha ustun ekono

mi bi<;:imi lw�ulsuz olarak me�rudur ! ) degi l , burokrasinin dar

hizip <;:1karlarmdan kaynakland1g1m gostermi� oluyordu.

Zaman i<;: inde du.nya devriminin reddi ve 'tek ulkede sosya

l izm'in kabulu dah� da inan<;:la benimsenir oldu. Stal in , gene)

anlamda soylersek, dayanak noktas1 olarak Marx ve Engels' i

degi l , 'Lenin'i ' almay1 terc ih etmi�ti . Marx ve Engels'i 'tek ul

kede sosyalizm'in savunuculuguna soyundurmak <;:ok uzun

bir tarihsel mirasla hesapla�mak anlamma geleceginden olsa

gerek, dogrudan Lenin, daha dogrusu Lenin'in tahrif edi lmi�

hali veri almm1�, bu zaman arahg1m daha da daraltmak ad1-

naysa, Lenin'in butun mucadele hayat1 degi l , son on y1h ornek

gosteri lmi�ti .

Stalin bir<;:ogu sab1k Men�evik ya da 'kml' burjuva profesor

lerden olu�an ara�urmacilarma verdigi gorevle, Lenin'in eser

lerinde 'tek ulkede sosyalizm'i destekleyecek almular arama

yoluna gitti. Bunun ic,;in ilk bulunan 'kaynak' Lenin'in 1 9 1 5 y1-

lma ait "Avrupa Birle�ik Devletleri Slogam" yaz1s1 oldu. Lenin

bu yaz1smm sonlarma dogru , "sosyalizmin tek bir ulkedeki za

f erinin imkans1zhg1 gibi yanh� sonu<;:lar" der. Sonradan Stali

n ist cenahm b1k1p usanmadan gondermede bulundugu bu

cumle, Marksizmin en temel teorisi oldugu Stalin taraf mdan da

kabul edilen 'dun ya devrimi' ve 'enternasyonal sosyalizm' anla

y1�1m benaraf etmek amac1yla yeterli gorulmu�tli.

Oysa yukanda cla belinildigi uzere , Lenin o donemde ( 1 9 1 5) ha la 'proletai)'anm ve koyl ulugun demokratik di kta

torlugu'nu savunmaktachr, yani Rusya'cla sosyal izrnin kurul-

x xxv

mas1 bir tarafa, sosyal ist devrimin olabilecegine bile inanmamaktad1r. Arna kelimeler ve cum lelerden medet ummaya ve

bunun uzerine bir teori olu�turmaya c:;ah�mca, bunlann hic:;bir

bnemi yoktur. Diger yandan , bu iddia ba�ka ac:;Iiardan da so

run ludur. Lenin'in savundugu bir goru�u def alarca, uzerine

basa basa i�ledigi ve anlatug1 b i l inir Fakat bu nasil bir siyasal

ideoloj ik ac:;1hmsa, Lenin i lk kez bir goru� ortaya a uyor, uste

lik c:;ok radi kal , o zamana kadar kimsenin curet edemedigi b ir

goru� ortaya auyor, ama kendisinin bunu sonradan gel i�tir

memesi , benzer cum leleri birkac:; yerde daha kurmakla yetin

mesi bir taraf a, tek bir komunist ya da sosyal-demokrat bi le c:;1-

k1p 'bu neyin nesidir?' demiyor, kar�1 c:;1kmak ya da destekle

mek bir tarafa, biraz daha tef erruath ac:;1klama talep etmiyor,

'Biz Rusya'da henuz sosyalist devrimi b i le savunmuyoruz, ne

reden c:;1kll sosyalizmin kurulmas1?' demiyor ya da 'Rusya'da

sosyalizmin kurulabi lecegi neden Avrupa Birle�ik Devletleri

yaz1smda di le geti r i lmi�?' diye sormuyor, c:;unku hie:; kimse

Stalin bile l 9 24'e kadar bu saurian bu �ekilde yorumlam1yor.

Sialinist burokrasinin yararland1g1 diger 'Lenin' kaynaklan

da benzer nitel ikte oldugundan ba�ka a lmulan ele almak ge

reksizdir, ama daha fazla ac:;1klama �artt1r.

Lenin burada ve diger a lmti larda sosyalizmin zaf eri der

ke n , sm1fs1z-devktsiz bir toplumu ifade eden sosyalizmin ku

rulmasm1 degil , bu gec:;i�in ilk ad1m1 o larak iktidann almmas1-

m ve toplumsal hayatm her alanmda sosyal ist an lay1�a uygun

olarak ba�lang1c:; ad1mlannm aulmasm1 kastedcr Aslmda i lk

ba�La bundan hie:; kimsenin . hatta Sial in' in b i le ku�kusu yok

tur. Stalinizm temcl o larak tarih si l ici l igi uzcrine kurulu o ldugu Ve daha hirkac:; yil ()nee sbylencnicr-yaz ilanlar bile UllUt lU

ruldugu ic:; i n . bunu haurlatmak yararh olacakur

:o:xvi

Stal in, 1 925 yilmm ba�lannda kendisine "Lenin'in eserle

rinde, tek ulkede sosyalizmin kurulmasmm mumkun oldugu

na dair herhangi bir pasaj bulamad1g1 "m soyleyen gem; bir ko

muniste (once, "gen<; yolda�lanm1zm i<;inde en iyilerden biri"

dedigi bu devrimciyle, tam da kendi ki�iligine }'ara�ir bir tarz

da alay ettikten sonra, "Okusun, bir gun gelecek bu tur gon

dermeleri bulacakm" �ekl inde) �u cevab1 verdigini soyler: "Bu

rada kastedi len sosyalizmin tam zaf eri degil , sosyalizmin gene!

anlamda zaferidir, yani toprak sahiplerini ve kapi talistleri kov

ma, iktidan ele ge<;irme, emperyalizmin saldmlanm puskun

me ve sosyalist ekonominin in�asma ba�lama. Proletarya bu

tun bunlan tek ulkede tamamen ger<;ekle�tirebil ir , ama resto

rasyona [ kapitalizmin geri donmesine] kar�1 tam bir garanti

ancak 'birka<; ulkenin proleterlerinin onak <;abalan'yla mum

kun olabilir. " 11 Aynen oyle ! Lenin'in de, onu takip eden Tro<;

ki'nin ve Tro<;kistlerin de anlatmak istedigi tastamam budur.

Butun bunlar iktidan ele ge<;iren proletaryanm hemen koyula

cag1 gorevlerdir ve bu gorevlere daha bir<;ok gorev de eklene

bil ir , ama bunlann hi<;biri sosyalizm degildir. Ba�ka bir deyi�

le, sosyalist devrimi yapmakla sosyalizm aym �ey degildir.

Stal in bir taraf a, Lenin'in bu turde daha bir<;ok cumlesine

rastlayabil iriz. Eserlerini butunlugu ic,: inde incelemeyen bir

okur ic,:in, ger<;ekten de bir kafa kan�1 khgmm olu�mas1 mum

kundur. Fakat bunun su<;lusu Lenin clegildir. Lenin 'tek ulke

de sosyal izm' in mumkun oldugu gibi en basil gerr,:eklere bile

aykm bir tcorinin henuz onaya aulmad1g1 bir donemde ya�a

d1gmdan, dogal o larak kelimelere dikkal e tmeden yazm1�. de

yim yerindeyse 'ozensiz' kullam mlarda bulunmu�tu. Fakat

3 3) J . Stal i n . "" R K P CB) O n Dorcluncu Konferans1"n111 C • . ah�mal ann1 11 Sonudan·· May1s 1925, llKJ C i l t 7 i 1; i nde, s. 1 05 .

xx xvii

ozensizlik Lenin'den degi l , sonrasmda sosyalizm teorisinde

onaya c;1kan muazzam c;arpt tmadan, gerc;ekle�tiri len kar�t

devrimden kaynaklanmaktad1r , z i ra Lenin dt�mda o nlarca

devrimcide de benzer bir 'ozensiz l ik' gorebiliriz. Dahas1 , Le

nin' in ornegin Buharin'le olan 'devlet kapital izmi' tartt�masm

da da gorulebilecegi uzere, Lenin terimlerin esnekliginden ya

rarlanma, dar ve geni� anlamlanm dikkate alarak birbi ri nden

ayn gorunen olgular arasmda baglar kurma ah�kanhgma sa

hip bir du�unurdu. Bu yuzden, aslmda her yazarda oldugu gi

bi, kel imelerine ( lafz ma) degi l , sbz konusu yazmm ne anlatt1-

gma ve gene) olarak du�unce c; izgisine bakmak gerekir. Ornegin, Lenin'in 'tek ulkede sosyalizm'den dem vurdugu

Ocak l 9 18'deki �u saurian ele alahm: "Rusya'da sosyalizmin

ba�ans1 ic;in belli bir sure, en azmdan birkac; ay gerekecegi gun

gibi a�ikardtr. " 34 Birkac; ay? Rusya henuz sanayide ve tanmda

proletarya diktatorlugunun kolektif o nlemler paketini bile uy

gulamaya giri�memi�tir, kirla kent arasmda ayni urun mubade

lesine dayah bir i li�ki bile yoktur. Sovyet iktidan henuz esasen

burjuva-demokratik devrimin gorevlerini c;bzmu�, buyuk sana

yiyi devletle�tirme i�ine giri�memi�tir, tanmda kolektine�tirme

ler ise 1 9 1 8 yazmda ba�layacakur. Lenin'in de belimigi gibi , ha

la burjuva-demokratik devrimin gorevleri agir basmaktadtr

(mesela, tam da bu yuzden Lenin ara ara, "Ekim devrimimiz bir

burjuva-demokratik devrimdi, der) , ama Lenin sosyal izmin

zaf erinden bahsetmektedir' Lenin aym donemde, devlet kapita

l izmine gec;menin Rusya ic;in son derece ileri bir adtm olacagm

dan da bahsetmektedir Yine aym donemde onlarca yaz1smda,

"Dunya devrimi gelmeden var olamay1z, demektedir. Yani , Le

nin hem dunya devrimi hem 'tek ulkede sosyalizm' demektedir'

34) Lenin. "KY· · C i h 26. s . H3.

xxxviii

Elbette kastedi len sosyalizmin zaferi ('gerc;:ekle�tiri lmesi')

degi l , sosyalizm yolunda aulacak ad1mlar ve her �eyden once

de proletarya diktatorlugu ic;:in en uygun ekonomik yontemle

rin uygulanmas1d1r. Len in sosyalizm derken sosyalizmi daha

geni� anlam1yla kullamr ve sosyal izm davas1 ugruna mucade

le eden sosyal istlerin zaferini , devrimin kapitalizm kar�1smda

ki zaferini ya da sosyalist dunya ekonomisiyle benzer ekono

mik temellere sahip olan bir ekonominin orgutlenmeye ba�

lanmasm1, vs. kasteder.

Lenin 'sosyalizm' kelimesini dogal olarak yalmzca sosyaliz

mi kurmu� bir ulkeyi anlatmak ic;:in degi l , sosyalizm hedefini

online koymu�, sosyalizmi savunan, sosyal ist n itelikte politika

lar uygulayan, vs. devlet anlammda da kullamr. Bunun sebebi

ac;:1klir: "Onlar kapitalist, biz sosyal istiz . " Zaten tam da bu yuz

den, daha hie;: kimseler ulkenin sosyalist oldugunu iddia etme

den Sovyet Rusya Cumhuriyeti'nin admm ba�mda sosyalist s1-

f au vard1r. "Haya) kurmuyorum, der Lenin, "sosyalizme gec;:i�

donemine daha yeni girdigimizi, henuz sosyalizme varamad1g1-

mm biliyorum. Fakat devletimizin sosyalist bir Sovyet Cumhu

riyeti oldugunu soylemek yanh� olmaz. En demokratik burjuva

cumhuriyetleri arasmda bile tamamen demokratik tek bir cum

huriyetin olmad1g1m herkes bilmesine ragmen, Bau'daki birc;:ok

burjuva cumhuriyetini demokratik cumhuriyet diye adland1r

mak kadar dogru bir davram�tir bu" 35 Lenin'in kastettigi buy

ken, durum bu kadar ac;:1kken, Stalin bir bo�luktan yararlanarak

Bol�evizmin kurucusunun tek ulkede sosyalizmin de mucidi ol

dugunu iddia etmi�ti . Arna elbette bo�luk teorik metinlerde de

gil , Bol�evik devriminin nesnel ko�ullarmdayd1.

35) A.i; y Cilr 26, s. 464

xx xix

N itekim o nesnel ko�u llar Stal in ve diger buro kratlann

oznel mudahalesiyle de b irle�ince bir tarihsel donemin ka

panmasma yol ac:;t1 . Stal in izmin egemenl igindek\ yeni do

nemle b ir likte , teorik duzeyde yapi lan bu tahri fatlar tama

men gereksizle�ti ve Bol�evik Devrimi'ne ve Lenin' in m iras 1 -

na sahip c:; 1k t1gm1 iddia eden bneml i bir kesi m ac:;1smdan Sov

yet deneyimin in bu dunya devr imi perspektifi tumuyle i n kar

edi lmeye ba�land1 .

Lenin'in bu el inizdeki Sovyet lktidan ve Dunya Devrimi ba�

hkh derlemesinde ve ashnda "Devrim Yazilan" dizisinin butu

nunde biraraya getirecegimiz yazi lannda goruleccgi uzere,

Rusya'daki Sovyet i ktidannm (ve gene) o larak her i�c:;i devrimi

nin) dunya devrimine bagh oldugu goru�u, Lenin'in bir sure li

gine sanld1g1 , sonra uslamp vazger;tigi bir hayal degil , devrim

ci l ik hayatmm ba�mdan sonuna degin tutarhhkla savundugu,

ozel l ikle de devrimden sonraki ilk b irkac:; yil esen havaya baka

rak soylersek, muthi� bir tutkuyla bagh oldugu, butun yazila

nndan ve konu�malanndan -deyim yerindeyse- bir klZll �erit

gibi gec:;en anaf ikirdir. Oyle ki bu klZll �erit yalmzca Lcnin' in

yazilanm degil , o donemin tarn�malanm (ornegin Brest-Li

tovsk Ban�1, NEP uygulamalanl(') anlamak ir;in de �armr.

3b) Orncgin bkz. "Talihsiz Ban� Soru n u n u n Tarihi Uzt:rinc", Cilt 2 6 , s . -1-12--150. Oylc k i o gim Rusya'da dt111ya devrimi olgusu tarll�ma konusu bi le edi l memektedir Tck tarll�ma konusu, dt111ya dcvrimini M a rksist temellcrde kavrayanlarla a�m soldan kavrayanlar, yani " Rusya'daki sosyal i st h t1kl1metin takt i k l e r i n i . A v ru pa ve ozelliklc de A l ma n sosyalist devriminin 0 1 1 u mt1ztlcki a/ I I ayl ik .::cuncm di/ 1 1111 (ya da hww ya k m b i 1 sure) i ( indc gcr(ck/qip gn\cklcsmcvcagi soru n u n u bel irlc meye yoncl ik gir i� imlcrc dayand 1 ra n " (<1.g.y Cilt 26, �. -1-13) kesi mlcr aras1 11dad 1 r

x i

Rusya Devrimi 'nin de etkisiyle sonlanan sava�m hemen ar

dmdan Bol�evikler, devrimci mucadelenin guc;:lendigini go

runce, Komunist Enternasyonal kongresine kaulan diger bu

tun devrimciler gib i , bu hareketin dogrudan i�c;:i sm1fm1 ikti

dara ta�1yacag1m du�unmu�lerdi. Fakat gec;:en aylar bu beklen

t inin gerc;:ekle�medigini gosterdi . 1 9 2 l 'deki Dc;:uncu Kom i n

tern Kongresi'nden itibaren azmhktaki Lenin ve Troc;:ki dun

ya devriminin yeni bir a�amaya girdigi ni , tekrardan yukseli�e

gec;:meden once belli bir aranm gec;:mesi gerektigini soyluyor

lard1. Fakat Lenin dunya devrimi stratejisini burada k1saca an

laulmaya c;:ah�ilan saglam bir ideoloj ik temele otumugundan,

dunya devriminin beklendigi gibi imdada yeti�memi� olmas1 onu ba�ka, c;:1kmaz yollara sapmaya sevk etmemi�ti . Tersine,

i Oah o lmaz bir dunya :ievrimi savunucusu olarak Lenin , bura

dan da Marksizmin teorik yakla�1 mmm dogruland1g1 sonucu

nu c;:1karm1�t1 . Arahk l 9 2 l'de �oyle yaz1yordu: "Ongorulerimi

zin ve hesaplanm1zm dogru oldugu anla�ild1 . Butun polit ika

lanm1zm temeli olarak gordugumuz ve bel baglad1g1m1z dun

ya emekc;:ilerinin h1zh ve dogrudan destegini alamam1� o lsak

da, ba�ka turde ( h1zh ya da dogrudan o lmayan) bir destek al

d1k. Bu destek, butun dunyadaki, hatta b ize du�man olan ul

kelerdeki i�c;:i ve koylulerin , tanm i�c;:ilerin in sempatisi , bize

yonel ik butt::m saldmlann tamamen ba�ans1z olmasmm esas

sebebi, nihai ve en belirleyici kaynag1 o lacak kadar buyuk

olan yakmhg1yd1 . Ba�ka bir deyi�le, Lenin dunya devrimi

n in yan yolda kalm1� olmasmm bi le Sovyet Rusya'y1 ayakta

tutmaya yettigini , onlarca empe ryalist devlete kar�1 direnebil

meleri n in gerisinde dunya devriminin dinamiklerin in sakh oldugunu du�unuyordu ve hakhych.

3 7 J A.gy C i l t 33 , s. 145.

xii

Fakat o donemde de, upk1 bugun oldugu gibi, devrimci dal

ganm geri c;;ekilmesiyle geride kalan pisl igi temsil edenler, dun

ya devrimi henuz gerc;;ekle�medi diye dunya devriminin bir

utopya oldugundan dem vuruyorlard1. Troc;;ki 'nin o donem

Komintern'in resmi raponoru s1fauyla reformistleri hedef alan

�u sozleri, sanki Stalinistlere hitaben soylenmi�tir: "Elbette

burjuvazinin l 9 1 9'da devrilecegini umuyorduk, ama bundan

emin degi ldik ve dolay1s1yla eylem program1m1z 1 bu tarihe go

re olu�turmam1�uk. Otto Bauer ile lkinci ve lki-buc;;ukuncu

Enternasyonal'in diger teorisyenleri tahminlerimizin bo� c;; 1ku

g1m soylediklerinde, insan astronomik olaylarla alakah baz1

tahminlerden bahsedilcl igi du�uncesine kap1hyor. Sanki �u gun �u saalle ay lululmas1 olacagma dair malemaliksel lahminlerimizde yamld1k da kolit aslronomlar oldugumuz kamllanm1� gibi bir hava esl iri l iyor Elbette gerc;;ekte durum boyle degildir. Biz

ay tutulmas1 olacagm1, yani kendi irademizin b tesinde ve ken

di eylemlerimizden tamamen bag1ms1z bir olaym gerc;;ekle�ece

gini soylemedik. Burada bahsedilen tarihsel bir olayd1r ve an

cak bizim kauhm1m1zla gerc;;ekle�ebilir ve gerc;;ekle�ecektir. " '"

Gerc;;ekten de Bol�eviklerin ve diger komunistlerin muazzam

bir heyecana kap1ld1klan ve ilk y1llarda a�m iyimser bir yakla�1m

sergiledikleri dogruydu: "Dcvrim, bir zamanlar tahayyul ettigi

miz gibi, yulanndan c;;ekilerek goturulecck kadar evcil ya da yu

mu�ak ba�h degildir. Devrimin kendi dalgalanmalan, kendi

krizleri ve kendi elveri�li kon jonktlirleri vardir" (a.g.y. ) . Fakat

dunya devrimi perspektifi gelip gec;;ici bir heves degildi. Lenin ve

Troc;;ki ·a�m sagda' yer ald1klanm ac;;1kc;;a soyledikleri aym kon

grede, dalganm �imdil ik geri c;;ekildigini , ama yeniden gelecegi

ni, aslolanm nesnellige denk du�en bir bznellik yaratmak oldu-

3 Bl Tro(ki. The Firs! Fivt· Years of t h e Cammu11 1 1 1 /11 tcr1lli t l m1111. Cilt I . s. 23 3.

xiii

gunu vurgulam1�lard1. Arna bu izah, o donemde de , upk1 bugun

oldugu gibi Komunist Enternasyonal'in dunya devrimi progra

mmm iOas ettigini soyleyenlerin <;:1kmasma engel olmam1�t1:

"Dunya Sava�1'nm devrime yol a<;:acagmdan bahsederken, dun

oldugu gibi bugun de devrimi mumkun olan her yoldan h1zlan

dirmak i<;:in Dunya Sava�1'mn sonu<;:lanndan yararlanmaya <;:ah�

ug1mm kastediyorduk. Devrimin dunyada ya da en azmdan Av

rupa'da bugune kadar ger<;:ekle�memi� olmas1 hi<;: de ·Komunist

Enternasyonal'in iOas ettigi' anlamma gelmiyor, zira Komin

tern'in program1 astronomik verilere dayah degildfr . Du�uncele

rini az <;:ok tartm1� olan her komunist bunu anlar" (a.g._y .) . Dolay1s1yla, bugun dunya devrimi ve enternasyonalizm

bayragma sanlanlar, aslmda Lenin , Tro<;:ki ve diger Marksistlerin b nune getirilen aym ele�tiriler ve sorunlarla muhatap

oluyorlar. Marksizmin bu buyuk onderlerin in yazi lanna don

mek bu yuzden yeri doldurulamaz bir n i tel ik ta�1maktad1r. Bu

baglamda Lenin'in Devrim Yazr lan , yirmi kusur yi lhk muca

delenin ardmdan ilk buyuk i�<;:i devrimine o nderlik eden bir

komunist mi l i tanm olgunluk donemi urunleri olarak ozell ik

le ayn bir yere sahiptir.

Ekim 2009

x liii

SOVYET iKTiDARI VE

DONYA DEVRiMi

Devrim Yaz1lan - 1

RUSYA YURTTASLARINA! �

Ge�ici Hukumet devril mi�tir. Devlet iktidan Petrograd 1�

�i ve Koylu Temsilcileri Sovyeti'nin orgam olan Petrograd

proletaryasmm ve garnizonunun ba�mdaki Devrimci Askeri

Komite'n in el ine ge\'.mi�tir.

Hal km ugrunda sava�ug1 dava, derhal demokratik bir ban�

teklif edilmesi, toprakta ozel mulkiyet in kaldmlmas1 , uretim

de i��i denetimi ve Sovyet iktidarmm kurulmas1 , bu dava ka

zamlm1�tir.

Ya�asm i�� i , asker ve koylulerin devrim i !

Pelrograd l�t;i ve Asller Temsilci leri Sovyeli Devrimci Asluri Komile

25 Ellim 1 9 1 7, Sabah 1 0

Robod i SoldaL, 7 Kas1m (25 Ekim) 1 9 1 7;

Collected Worlzs , Cil L 26, s. 236 .

PETROGRAD lSC::l VE ASKER TEMSlLClLERl SOVYETl TOPLANTISI

7 Kas1m (25 Eki m) 1 9 17 *

�

1 SOVYET iKTiDARININ GOREVLERi

lJZERiNE BiLDiRi Gazete Haberi

Yolda�lar, Bol�eviklerin zorunlulugunu her zaman dile ge

tirdi kleri i�c,:i ve koyl u devrimi gerc,:ekle�m i� bulunuyor.

Bu i�c,:i ve koylu dcvri mimn anlam1 ned i r7 Her �eyden on

ce , aruk bir Sovyet hukumetimiz, y ani burjuvazinin tumuyle

*) Dcv r i m i n i l k gunu gcrr,:ckk�cn b u top la n u l'lgkdcn sonra 2. 35' tc Drvrimci r\ s k c r i Komitr 'n in Gcr,: ici H Likumct 1 1 1 dcvrilmcsi vc dcvri m i n zalcri uzcrinr sundugu b i l d iriylc ar,:1ld1 Lcn m · i n bi ldi risi rzici r,:ogunlugun dcstegiyk kabul cdi ldi

2

d1�anda b1rakild1g1 bir iktidar o rgamm1z o lacak demektir. Ezi

len kit lelerin kendileri bizzat bir iktidar yaratacaklar. Eski

devlet aygm yerle bir edilecek ve Sovyet orgutleri bir;iminde

yeni bir yonetim aygm kurulacak.

Bugunden itibaren Rusya tarihindc yeni bir donem ba�h

yor ve bu ur;uncu Rusya devri m i , sonunda bizi mutlaka sosya

l izmin zaferine goturmelidir. Onumuzdeki acil gorevlerden biri sava�a bir an once son

vermektir. Fakat kapitalist sisteme s1k1 s1k1ya bagh olan bu sa

va�a son vermek ir; in , sermayenin kendisine kar�I mucadele

vermek gerektigi herkesin malumudur.

Bu noktada dunya i�r;i sm1fi hareketi bize yard1m eli uzata

cakur. N i tekim ltalya, lngiltere ve Almanya'da hareket �imdi

den geli�meye ba�lam1�t1r.

uluslararas1 demokrasiye bnerecegimiz adil ve acil bir ba

n� antla�mas1, butun dunyada proleter kitleler arasmda gur;lu

bir yank1 uyand1racakur. Proletaryanm bize o lan guvenini da

ha da peki�tirmek ir; in butun gizl i anla�malar vakit ger;irme

den yaymlanmahd1r.

Rusya ir; inde koylulugun r;ok buyuk bir k1sm1 kapitalist

lerle yeterince vakit kaybettigini ve bundan boyle i�r;ilerle

b irl ikte yuruyecegini soyledi. Toprakta ozel mulkiyete son

veren tek bir kararname koyluler in guvenini kazanmam1z1

saglayacakur . Koyluler , kurtulu�un yalmzca i�r;i lerle i�bir l i

ginden ger;tigini anlayacaklar Dretimde gerr;ek bir i�r;i dene

t imi kuracag1z.

Art1k b irlikte i� yapmay1 ogrendik. C:ir;egi burnunda devri

mimiz bunun kamud1r. Her �eyin ustesinden gelecek ve pro

letaryay1 dunya devrimine goturecck kitle orgutunun gucune

sahibiz .

3

Aruk Rusya'da proletaryanm sosyalist devletini kurmaya

giri�meliyiz.

Ya�asm sosyalist dunya devrimi . (alk1� lufam)

2 KARAR

Petrograd l�c;i ve Asker Temsilcileri Sovyeti , proletaryanm

ve Petrograd garnizonunun muzaff er devrimini selamlar. Pet

rograd Sovyeti kitlelerin bu gorulmedik derecede kans1z ve bir o kadar ba�anh ayaklanmada sergiledikleri dayam�ma, orgut

luluk, disiplin ve kusursuz birligi ozell ikle vurgular.

Devrimin bir Sovyet hukumeti olarak kuracag1 ve kent

proletaryasmm butun yoksul koylulerin destegini almasm1

saglayacak olan i�c;i-koylu hukumetinin, u lkeyi sava�m tarifi

mumkun olmayan sefaleti ve deh�etinden kunaracak yegane yol o lan sosyalizme saglam ad1mlarla goturecegine Sovyet'in

inanc1 tamd1r.

Yeni i�c;i-koylu hukumeti sava�a kanlan butun ulkelere

derhal adil ve demokratik bir ban� tekl ifinde bulunacaknr.

Yeni hukumet toprakta ozel mulkiyeti derhal kald1racak ve

toprag1 koylulere dagnacaknr. Dretimde ve urunlerin dagn1-

m mda i�c;i denetimine gec;ilecek ve bankalar ulusal denetime

tabi ki lmarak tek bir devlet i�letmesine donu�turulecektir.

Petrograd l�c;i ve Asker Temsilcileri Sovyeti , butun i�c;i ve

koylulere i�c;i-koylu devrimini kendilerini davaya adayarak,

var guc;leriyle desteklemeleri c;agnsmda bulunur. Petrograd Sovyeti , kent i�c;ilerinin yoksul koylulerle omuz omuza vere-

4

rek yolda�c;a s1k1 bir disipl in sergileyeceklerine ve sosyal izmin

zaferi i c;in vazgec;ilmez olan en s 1k 1 devrimci duzeni kuracak

lanna o Ian inancm1 if ade eder.

Petrograd Sovyeti , Ball Avrupa proletaryasmm sosyalizmin

tam ve kahc1 bir zafere ula�masmda b ize yard1m edecegine

emindir.

lzvesliya, Sayt 207, 26 Ekim 1 9 1 7 ;

Collected Works, Cilt 26, s . 239-24 2 .

5

1K1NC1 TUM-RUSYA 1SC:: 1 VE ASKER TEMS1LC1LER1 SOVYETLER1 KONGRES1*

7-8 Kas1m (25-26 Ekim) 1 9 1 7

�

I iS(i , ASKER VE KOYLDLERE

lkinci Tlim-Rusya l�r;i ve Asker Temsilcileri Sovyetleri

Kongresi ar;i lm1�t1r. Sovyetlerin ezici r;ogunlugu bu kongrede

temsil edilmektedir. Aynca koylu sovyetleri nden bir dizi dele

ge haz1r bulunmaktad1r. Uzla�mac1 Merkez Yurutme Kuru-

") Pctrograd'daki kongre a<;1khgmda. 390 Bolscvi k , 1 60 Sosyalist-Dcvrirnci, 72 Mcnscvik v c 1 4 E n 1crnasro1 1alist M c n � c v i k olmak uzcrc wplam 649 tcmsilci hazir hulunuyor d u . Kongrcyc sonradan haska lcms1lcilcr de kauld1 . 25 Ekim\lc aksam I 0.40'1a Smolni Ens1i 1i\s1:t'ndc kongrc baslad1g111da, dcvrimci hirliklcr hala K1shk Saray1'nda komrolu saglamaya phs1yorlard1 .

6

lu'nun yetkileri e linden almm1�ur. Kongre, i��i lerin, askerle

rin ve koylulerin ezici �ogunlugunun iradesine dayanarak, i�

�ilerin ve garnizonun Petrograd'da ger�ekle�tirdikleri muzaf

f er ayaklanmaya dayanarak, iktidan kendi ellerine alm1�t1r.

Ge�ici Hukumet devri lmi�, uyelerinin �ogunlugu �imdiden

tutuklanm1�t1r.

Sovyet iktidan bu tun halklara derhal demokratik bir ban� ve

butun cephelerde derhal ate�kes tekl if edecektir. Bu iktidar top

rak beylerinin, (:arhgm ve manasurlann elindeki topraklann tazminats1z olarak Koylu Komiteleri'ne devredilmesini saglaya

cak, orduyu tamamen demokratikle�tirerek askerlerin haklanm

guvence altma alacak, uretimde i��i denetimini hayata ge�ire

cek, Kurucu Mecl is'in belirlenen zamanda toplanmas1111 saglayacak, kentlerin ekmek ihtiyacmm, kmn ise acil ihtiya�lanmn

kar�I ianmas1m saglayacak, Rusya'da ya�ayan uluslann hepsine

ger�ek anlamda kendi kaderlerini tayin etme hakk1 tamyacakur.

Kongre, yerel bolgelerdeki butun iktidann, ger�ek bir dev

rimci duzeni guvence altma alacak olan l�<.; i . Asker ve Koylu

Temsilci leri Sovyetleri'nc ge�tigin i karar altma ahr.

Kongre, siperlerdeki askerleri uyamk vc kararh ol maya �a

gmr. Sovyetler Ko ngrcsi , yeni hukumetin dogrudan butun

hal klara tekl if edecegi demokratik bir ban� imzalanana kadar,

devrimci ordunun, devrimi emperyalizmin butun saldmlanna

kar�1 savunmay1 bi lecegindcn emindir. Ycni hukumet, mulk

sahibi sm10ara )'bnelik kararh bir vergi lendirme vc el koyma

politikas1yla, dcvrimci orduya gereken her �eyi temin etmek

ic:in elinden gcleni yapacak ve aynca asker ailelerinin duru

munu iyile�tirecektir.

Kornilov'un adamlan -Kerensk i . Kaleclin ve cligerleri- Pet

rograd uzerine hirlik sevk etmeyc �ah�1yorlar. r\ma Kerens-

7

ki'nin yalan dolanla harekete ge�irdigi baz1 birlikler �imdiden

ayaklanan halkm sananna ge�ti ler.

Asker/er, Kornilovcu Kerenski'ye kar�1 aklif direni�e! Herkes

lelikle olsun !

Demi1yolcular, Kerenski 'nin Pelrograd usliine gonderdigi bu

lun asker sevkiyal rm durdurun !

Asker I er, Jabrika v e buro i��ileri, devrimin de demokral ik ba

rr�m da kaderi sizlerin elindedir!

Ya�asm devri m '

Tum-Rusya J��i v e Asker Temsi lci leri

Sovyelleri Kongresi

ve

Koylu Sovyelleri Delegeleri

7 Kas1m (25 Ekim) 1 9 1 7'de yaz1ld1;

8 Kas1m (26 Ekim) 1 9 17'de Raboi;i i Soldal'm

9. say1smda yaymland1 .

2 BARIS HAKKINDA KONUSMA

8 Kas1m ( 26 Ekim)

Ban� sorunu yak1c1 bir sorundur, gunD.mD.zD.n sanc1h soru

nudur. Bu konuda �ok �ey yaz1hp soylendi ve ku�kusuz sizler

de bu konuyu epeyce tart1�tm1z. Bu nede nle, mD.saade eclerse

niz, sizlerin se�tigi hukumet tarafmdan yaymlanan bildirgeyi

okumaya gc�iyorum.

8

BARIS HAKKINDA KARARNAME :

24-25 Ekim Devri mi 'n in yaratt 1g1 ve l�c; i , Asker ve Koylu

Temsilci leri Sovyetleri 'ne dayanan i�c;i-koylu hukumeti, sa

va�a katilan butun halklara ve hukumetlerine, adil ve de

mokrat ik b ir ban� i c; in derhal muzakerelere ba�lama c;agn

smda bulunur.

Hukumetimiz, sava�ta tukenmi�, eziyet c;ekmi� ve mahvol

mu� olan butun sava�an u lkelerin i�c;i ve emekc;i sm1flannm

buyuk c;ogunlugunun hasretle bekledigi , Rusya i�c;i ve koylu

lerin in C:arhk monar�isini y1kt1ktan sonra kararhhkla ve 1srar

la talep ettikleri adil ya da demokratik ban�m, i lhaks1z (yani

yabanc1 topraklann gasp edilmedigi , yabanc1 mi lletlerin zorla

ba�ka bir devlete bagh tutulmad1g1) ve tazminats1z acil bir ba

n� olmas1 gerektigi du�uncesindedir.

Rusya hukumeti, sava�a kaulan butun uluslara derhal boyle

bir ban� antla�mas1 imzalamay1 teklif eder ve en kuc;uk bir ge

cikmeye meydan vermeksizin, bu tur bir ban�m bu tun ko�ulla

nmn, butun ulkelerin ve butun uluslann halk temsilcilerinin

yetkili meclisleri tarafmdan nihai o larak onayland1g1 gune ka

dar gerekli butun ad1mlan atmaya hazir oldugunu beyan eder.

Hukumetimiz i lhak ya da yabanc1 topraklann gasp e dil

mesi derken, gene) o larak demokratlarm, ozelde de emekc;i

sm1flarm adalet duygusuyla uyumlu o larak, kuc;uk ya da

guc;suz bir u lusun, nza ve arzusunun ac;1k ve gonul lu i fade

si o lmadan guc;lu ve buyuk bir devlete dahil edi lmesini an

lar ; bu noktada, i l hakm ne zaman gerc;ekle�tigi , zor la i lhak

edilen ya da bir devletin sm1rlan ic; inde zorla tutulan ulusun

gel i�mi�l ik seviyesi ya da geri l igi ve son olarak soz konusu

ulusun Avru pa'da m1 yoksa uzak, deniz btesi u lkelerde mi

bulundugu b nemsizdir.

9

Eger herhangi bir ulus zorla bir devletin sm1rlan ic;: inde tutuluyorsa, eger bu ulusa, arzusunu i fade etmi� olmasma kar

�m -bu arzusunu ister basmda, ister halk toplanulannda, ister

pani kararlannda, ister ulusal bask1ya kar�1 protesto ve ayak

lanmalarda i fade etmi� o lsun- devlet o larak varolu�unun bic;:i

mi hakkmda, i lhak1 gerc;:ekle�tiren ya da gene! o larak, guc;:lu olan ulusun askeri birliklerinin tam olarak c;:ekilmesinden

sonra, en kuc;:uk bir bask1 uygulamadan ozgur bir sec;: imle ka

rar verme hakk1 tanmm1yorsa , bu bir ilhaktir, yani bir el koy

ma ve �iddet eylemidir

Hukumetimiz , guc;:lu ve zengin uluslann i lhak ettikleri

guc;:suz mil l iyetleri kendi aralannda nasil payla�acaklanna ka

rar vermek ic;:in bu sava�1 surdurmelerini en buyuk insanhk

suc;:u olarak gorur ve bu sava�1 yukanda sozu cdilcn, ist isnas1z

butun mil liyetlere kar�1 aym adil ko�ullarla sona erdirecek bir ban� antla�mas1m vakit gec;:irmeksizin imzalama kararhhg1m

resmen beyan eder. Ote yandan, hukumetimiz, yukanda sozu edilen ban� ko

�ullanm kesinl ikle ult imatom olarak gormedigini bcyan eder;

ba�ka bir deyi�le, diger butun ban� ko�ul lanm da incckmeyi

kabul ettigini ve tek �artmm, sava�an ulkelerden herhangi bi

rin in ban� ko�ullanm mumkun oldugunca c;:abuk w olanca

ac;:1khg1yla, herhangi bir belirsizl ige ve gizl i l igc yer vermeden

bnermeleri o ldugunu ac;:1klar.

Hukumetimiz gizli diplomasiyi kaldirm1�ur ve kcncli pay1-

na, butun gorli�meleri butun halkm gozu om:mde, ac,;1k ve �ef

f af bir �ekilde yurutmeye kararh o ldugunu ac;1klar. Hukumet imiz , toprak sahipleriyle kapitalistlerin hukumctinin $u

bat'tan 25 Ekim 1 9 1 Tye kadar onaylad1g1 ya da imzalad1g1 bl1-

tun gizl i anla�malan derhal ac,; 1klayacakur. Hukumetimiz, h ir-

1 0

c;ok durumda, Rus toprak sahipleriyle kapi talist lcrine ustun

luk ve ayncahk saglamay1 , Buyuk Ruslann i lhaklanm muha

faza etmeyi ya da geni�letmeyi amac;layan bu gizli anla�mala

rm butun ic;eriginin derhal ve ko�ulsuz olarak gec;ersiz ilan

edilecegini ac;1klar

Hukumeti miz , butun ulkelerin hukumetleri ve halklanna

bir ban� antla�mas1 yapmak uzere derhal ac;1k muzakerelere

ba�lamay1 teklif ederken, kendi payma, bu goru�meleri gerek

yaz1h yolda n, telgraOa, gerekse c;e�i t l i ulkelerin temsilcileri

arasmdaki muzakere lerde ya da bu temsilcilcrin konferansla

nnda surdurmeye haz1r oldugunu i fadc eder ve bu muzakere

leri kolayla�l!rmak uzere , tarafs1z ulkelcre yetkili temsilcileri

n i atad1gm1 ac;1klar.

Hukumetimiz , sava�an butun ulkelerin hukumetleri ve

halklanna derhal bir ate�kes yapmay1 bnerir ve kcndi payma,

bu atc�kesin en azmdan uc; ayhk bir sure ic;in, yani gerek bu

sava�a kaulan ya da kaulmak zorunda b1rakilan istisnas1z bu

tun uluslapn ya da halklann temsilcilerinin kauhm1yla ban�

muzakerelerinin tamamlanmas1 , gereksc ban� ko�ullanm ni

hai o larak onaylamak l.1zerc butun ulkelerin yetki l i halk tem

silcilcri meclislerinin toplanmas1 ic;in ycterli bir sureligine i lan

edilmesini diler .

Rusya'nm Gec;ici l�c;i ve Koylt:1 Hukumeti bir yandan sava

�an butun ulkelerin hukumetleri Vl' halklanna bu ban� tekli

fin i sunarkrn, diger yandan ozell ikle insanhgm en ileri uc; ulu

sunun vc bugunku sava�a kaulm1� olan en buyuk uc; devlet in ,

yani Buyt:1k Britany a, Fransa ve Almanya'nm sm1f bi l inc;l i i�c;i

lerinc de seslenir . Bu ulkelerin i�<;ileri ilerleme ve sosyalizm

davasma en b Liyuk katki larda bulunmu� ve l ngiltere'de (:anisl

hareke l , Frans1z proletaryasmm hayata gec;irdigi tarihi bneme

1 1

sahip bir dizi devrim ve n ihayet Almanya'da Sosyalist Kar�1t1

Yasa'ya kar�1 kahramanca mucadele ve proleter kitle orgutle

rinin yaraulmas1 i<;in butun dunyanm i�<;ilerine ornek te�kil

eden uzun soluklu, sebatkar ve disiplinli <;ah�ma gibi buyuk

ornekler sunmu�lard1r. Proleter kahramanhgm ve tarihsel ya

rat1c1 <;ah�manm butun bu ornekleri , bizim gozumuzde , bah

si ge<;en ulkelerdeki i�<;ilerin, bugun kar�1 kar�1ya olduklan

i nsanhg1 sava�m deh�et inden ve sonu<;lanndan kunarma go

revini de kavrayacaklannm; bu i�<;ilerin, <;ok yonlu, kararh,

d in<; ve co�kulu eylemleriyle ban� antla�masmm imzalanmas1

ve aym zamanda , halkm emek<;i ve somurulen kitlelerin in her

turlu kolelikte n ve somuruden kurtanlmas1 davam1za yard1m

edeceklerin in teminaud1r.

24-25 Ekim Devrimi 'n in yaratug1 , l�<; i , Asker ve Koylu

Temsilci leri Sovyetleri'ne dayanan i�<;i-koylu hukumeti , ba

n� muzakereler ine derhal ba�lamahd1r Cagn m1z hem hu

kumetlere hem de halklara yonel ik olmahd1r . Hukumetleri

gormezde n gelemeyiz, z i ra bu tutum ban� an tla�mas1 ihti

malini gec iktirecektir ve halk hukumeti bunu gaze alamaz.

Arna diger yandan halklara hitap etmekten geri durmaya da

hakk1m1z yok. Her yerde hukumetlerle halklar arasmda

f arkh hklar var ve bu yuzden hal klara sava� ve ban� sorunla

nna mudahale e tmeleri i<;in yard1m etmel iyiz . E lbette biz, il

haklarm ve sava� tazm inatlannm 0Jmad1g1 ban� program1-

mm bu tu nuyle savunacag1z. Bundan geri ad1m atmayacag1z,

fakat du�manlanm1za, kendi ko�ul lannm biz imkinden f ark

h oldugu nu ve bu yuzden bizimle muzakerelere ba�lamala

n n m hi<;bir yarar get irmeyecegini soyleme firsau vermeme-

1 2

l iy iz . Hay1r , el lerinden bu kozu almah ve ko�ul lanmm bir

ult imatom �ekl inde sunmamahy1z. Dolay1s1yla , c;:agnm1za butun ban� ko�ul lanm ve butun tek l i fleri incelemeye haz1r

oldugumuz ibaresini de ekledik. Tekl ifl eri inceleyecegiz ,

ama incelemek kabul etmek anlamma gelmez. Bunlan han

gi tavizlerde bulunulup hangi tavizlerde bulunulamayacag1 konusunda karar verme yetkisine sahip o lacak olan Kurucu

Mecl is'e goru�ulmek uzere sunacag1z . Biz lafa geldiginde

hep ban� ve adaletten yana olan, ama gerc;:ekte i l hakc;:1 ve y1-

k1c1 sava�lar yuruten hukumetlerin sahtekarhklanna kar�1

mucadele ediyoruz. Hic;:bir hukumet du�unduklerin in tumunu soylemeyecektir . Halbuki biz gizl i diplomasiye kar�1-

y1z ve faal iyetlerimizi butun halkm gozu onunde, ac;:1k bir �ekilde gerc;:ekle�tirecegiz. Zorluklara gozumuzu kapam1yo

ruz, hic;:bir zaman da kapamad1k. Sava� 'istemiyorum' de

mekle sona ermez, sava�1 taraflardan biri tek ba�ma sona erdiremez. Biz uc;: ayhk bir ate�kes tek l i f ediyoruz, fakat bitkin

du�mu� ordunun biraz da o lsa rahat nefes alabi lmesi i c;: in

daha k1sa b i r sureyi de reddetmeyiz; dahas 1 , butun medeni

ulkelerde , ko�ullan goru�mek uzere ulusal meclislerin top

lanmas1 gerekl idir .

Derhal bir ate�kes yapilmasm1 tekl i f ederek, proleter hare

ketin gel i�imi ic;: in c;:ok �ey yapm1� olan ulkelerin sm1f bi l inc;:l i

i�c;:ilerine hitap ediyoruz. Canist hareketi gormu� gec;:irmi�

olan lngi liz i�c;:ilerine , guc;:lu sm1f b i l inc;:lerini birc;:ok ayaklan

mayla sergilemi� olan Frans1z i�c;: i lerine ve Sosyalist Kar�1t 1 Ya

sa'ya kar�1 mucadele yurutmu� ve guc;:lu orgutler kurmu� olan

Alman i�c;:ilerine sesleniyoruz.

14 Man Manifestosu'nda bankerleri devirme c;:agns1 yap

m1�t1k, ama o donem kendi bankerlerimizi devirmek bir tara-

1 3

fa, onlarla ittifak kurmu�tuk. Oysa �imdi bankerlerin huku

metini devirmi� bulunuyoruz.

Hukumetler ve bur juvazi guc;lerini birle�tirmek ve i�c;i

koylu devrimini kanla bogmak ic;in her tiirlu c;abay1 gostere

cektir. Fakat uc; yilhk sava� kitlelere iyi bir ders oldu; bugun

ba�ka ul kelerde de Sovyet hareketine �ahit oluyoruz, Alman

donanmasmda Wilhelm celladmm emrindeki subay okulu og

rencileri taraf mdan bastmlan bir isyan ya�and1gm1 goruyoruz.

Son olarak, Afrika'nm derin liklerinde degi l , her haberin h1zla

yayild1g1 Avrupa'da ya�ad1g1m1z1 da unutmamahy1z .

l�c;i hareketi zaf ere ula�acak, ban� ve sosyalizme giden yo

lu ac;acakur. ( uzun a lk 1�la1)

27 Ekim 1 9 l Tde /zves t iya'mn 208. say1smda ve

28 Ekim ( I 0 Kas1111) 1 9 1 Tde Pravda'nm

1 7 1 say1smda yaymland1.

[ . . . ]

4

TOPRAK SORUNUNA iLiS KiN RAPOR

8 Kas1m (6 Ekim)

Toprak sorununun ac;1kc;a onaya konmasmm ne kadar

bnemli oldugunu devrimin kamtlad1gm1 du�unuyoruz. Silah

h ayaklanmanm, ikinci devrimin , Ekim Devrimi'nin patlak

vermesi , topragm koylulcre verilmesinin zorunlu oldugunu

ac;1k bic;imde kamthyor. Devrik hukumet vc uzla�mac1 paniler

(:vtcn�cviklcr vc Sosyalist-Dcvrimciler) toprak sorununun r,;6-

zumunu c;e�it l i bahanelerle eneleyerek ve boylece ulkeyi eko

nomik kaosa ve bir koylu ayaklan masma surukleyerek sue; i�-

1 4

lemi�lerdir. Koylerdeki kan�1 khklar ve anar�i hakkmda sarf

ettikleri sozler ikiyuzlu ve korkakc:;a bir sahtekarhk kokmak

tad1r. Akilhca onlemler nerede ve ne zaman kan�1khklara ve

anar�iye yo! ac:;m1�tir? Eger hukumet akilhca davransayd1 ,

eger ald1 klan onlemler yoksul koylulerin ihtiyac:;lanm kar�ila

m1� o lsayd1 , koylu kitleleri arasmda huzursuzluk ba� gosterir

miydi? Arna hukumetin, Avksentiyev i le Dan'm Sovyetleri ta

rafmdan onaylanan butiin onlemleri koylulerin c:;1karlarma ay

kmyd1 ve onlan ayaklanmaya zorlad1.

Hukumet ayaklanmay1 k1�kmuktan sonra, kendisi nin ne

den oldugu kan�1khklar ve anar�i hakkmda yaygara kopard1.

Ayaklanmay1 kanla bastirmak istedi , ama devrimci askerlerin,

bahriyelilerin ve i�c:;ilerin si lahh ayaklanmas1yla yok olan ken

disi oldu. l�c:;i-koylu devrimi hukumetinin ilk g<)revi, toprak

sorununu c:;ozmek olmahdir, boylece muazzam yoksul koylu

kitlesi sakinle�ip tatmin o lacakur. Size Sovyet hukumetinizin

c:;1karmak zorunda oldugu bir kararnamenin maddelerin i oku

mak istiyorum. Bu kararnamenin bir maddesi , aslmda, yerel

dcki Koylu Temsilcileri Sovyetleri 'nin 242 fermam temelinde

kaleme alman Toprak Komiteleri Fermam'chr.

TOPRAK KARARNAMESI

1 ) Toprakta ozel mulkiyet derhal tazminats1z o larak kald1-

nlm1�llr.

2) Buyuk toprak sahiplerinin topraklan ve aynca (arhgm,

manastir ve ki l iselerin butun topraklan, uzerlerindeki

hayvanlar, demirba� . c:; ift l ik b inalan ve butiin mu�temi

lauyla birlikte Kurucu Meclis toplanana kadar bucak

( volos l ) toprak komitelerinin ve ilc:;e (uyezd) Koylu

Temsilc ileri Sovyet leri'nin yonetimine verilmelidir.

l 5

3 ) Su andan i tibare n butun hal ka a i t o lan el konmu�

mulklere verilecek her turlu zarar, devrim mahkeme

leri tarafmdan cezalandmlacak ag1r bir suc,;tur. l lc,;e

Koylu Temsilci leri Sovyetleri , buyuk toprak mulkiye

t ine e l konmas1 s 1 rasmda en s1k1 duzenin korunmas1,

hangi buyuklukte topraklara ve hangi topraklara el

konacag mm belirlenmesi, e l konacak mulklerin tam

bir l istes in in c,; 1kanlmas1 ve uzerindeki b inalar, demir

ba�, hayvanlar, urun stoklan , vs. i le bir likte halka dev

redi len butun tanm i�letmelerinin en s1k1 devrimci ko

ruma a l tmda tutulmas1 ic,;in gerekl i butun o nlemleri

a lacaklard1r.

4) Kurucu Meclis karar verinceye kadar bu yuk toprak re

formlann m uygulanmasmda rehber, 1zvesliya ( "Tum

Rusya Koylu Temsilcileri Sovyeti Haberleri" gazetesi) ta

raf mdan 242 koylu fermam tern el a lmarak olu�turulan

ve bu gazetenin 88. say1smda (Petrograd, 88. say1 , 19

Agustos 1 9 17) yaymlanan a�ag1daki koylu fermamd1r.

(Lenin "Toprak Sorunu Uzerinc Koylu Fennam"m okur. )

B u fermanm b u tun ic,;erigi, bu tun Rusya'mn sm1f b i l inc,;

l i koylulerinin ezici c,;ogunlugunun mutlak iradesini ifa

de etmesi bak1mmdan, Kurucu Meclis toplanmcaya ka

dar, imkanlar olc,;usunde derhal uygulanacak bir gec,;ici

yasa kabul edilir, belli bolumleriyse, ilc,;e Koylu Sovyet

leri 'nin beli rleyecegi s1raya gore uygulamr.

5) Siradan koylulerin ve s1radan Kazaklann topraklan na el

konmayacakur.

1 6

Burada, kararnamenin ve fermanm Sosyal is t-Devr imci ler

taraf mdan haz1rland1gma dair sesler duyuluyor. Ne c;: 1kar

bundan? Kimin tarafmdan kale me a lmd1g1 fark eder m i ? Biz

demokrat ik bir hukumet olarak, aym du�uncede o lmasak bi

le , halk k i t lelerinin kara n m gormezden gelemeyiz. Koyluler

bu kararnameyi pratige dokmeye ba�lad1klannda ve yerel bi

r imlerde uygulad1klannda, dogrunun ne o ldugunu bizzat

kendi deneyimleriyle goreceklerdir . Koyluler Sosyalist-Dev

rimcilerin pe�inden gitmeye devam edip, bu partiye Kurucu

Mecl is'te c;:ogunluk saglasalar b i l e , biz y ine aym �eyi soyleye

cegiz: Ne c;:1kar bundan? Deneyim en iyi ogretmendir ve ki

min hakh oldugunu gosterecektir . B 1rakahm bu sorunu b ir

ucundan koyluler c;:ozsunler , b iz de bu s1rada o teki ucundan

tutahm. Deneyimler devrimci yaral!c1 c;:ah�manm gene) seyri

ic;: inde yeni devlet bic;: imlerinin gel i�t ir i lmesiyle b iz i b i rbiri

mize yakla�t1racakt1r . Deneyimler bize yol gostermel idir , k i t

lelerin yaral!Cl yeteneklerine tam ozgurluk tanmmahd1r. Si

lahh ayaklanmayla devrilen eski hukumet, toprak soru nunu,

koltuklanm aynen koruyan eski (:arhk burokrasisinin yard1-

m1yla c;:bzmek istedi . Fakat burokrasi sorunu c;:bzmek yerine

yalmzca koylulerle ugra�t1 . Koyluler sekiz ayhk devrimimiz

suresince b ir �eyler ogrendiler ; toprakla i lgi l i butiin sorunla

nm kendileri c;:bzmek istiyorlar. Bu yuzden bu yasa taslagm

da her turlu duzeltmeye kar�1y1z. Aynnulara inmeye gerek

yok, c;:unku eylem program1 degil , kararname kaleme ahyo

ruz. Rusya kocaman bir u lke ve yerel ko�ullar farkhhklar

gosteriyor. Koylulugun sorunu dogru �ekilde, gerektigi gib i ,

bizden daha i y i c;:ozecegine i namyoruz. Aslolan bunu b iz i m

program1m1zm ruhuna uygun o larak m 1 , yoksa Sosyal ist

Devrimcilerin programmm ruhuna uygun olarak m1 yapaca-

1 7

g1 degildir. Aslolan , koylulugu n, k 1rda art1k toprak sahiple

rinin o lmad1gma, bu.tun sorunlan bizzat koy lulerin (,:6zece

gine ve kendi hayatlan m kendilerinin kurmalan gerektigine

ger(,:ekten i kna o lmaland1r.

28 Ekim 1 9 1 7'de lzvesliya'mn 209. say1smda ve

28 Ekim ( 1 0 Kas1m) 1 9 1 7'dc Prnvda'mn

1 7 1 . say1smda yaymland1;

Collected Works, Cih 26, s. 247-26 1 (par�·a) .

1 8

TUM-RUSYA MERKEZ YURUTME KUR UL U TOPLANTISI

1 7 ( 4) Kas1111 1 9 1 7

�

B1R GRUP HALK KOM1SER1N1N HALK KOM1SERLER1 KONSEYl'ND EN

1ST1FASINA 1L1SK1N KONCSMA VE KARAR

Lenin yolda� 6nceki konu�macilara cevap verdi. Kendisine

enternasyonalist diyen birinin, "ama Bau utamlacak derecede

scssiz"' * diyemeyecegini soyledi. Almanya'daki ve Ba1 1'daki i�

r,;i kitlcler arasmdaki mayalanmay1 gormemesi ir,;in bir ir,;in kor

ol mas1 gerekir. Alman prolctaryasmm l.1s1 kesimleri ve sosya

list cntl'iijansiya her yerde oldugu gibi orada da r,;ogunlukla

13u soz Sol Sosval isc-Devri mci C . D Zaks a ai t c i r

[ l)

savunmac1d1r. Fakat proletaryamn alt katmanlan bizden gelc

cek bir i;agnya cevap olarak kendi onderlerinin iradesine mey

dan okumaya haz1rd1r. Alman ordusu ve donanmasmm kal!

disipl ini muhal i f unsurlann eylemini engellemeyi ba�aramad1.

Alman donanmasmdaki devrimci bahriyel i ler , eylemlerinin

ba�ans1zhga mahkum oldugunun tamamen farkmda olmalan

na kar� m. halkm uzerindeki olu toprag1m at1p isyan ate�ini

yakmak ii;in cesaretle olumun uzerine yuruduler. Spanakus

grubu devrimci propagandas1m yogunla�tmyor. Liebknecht

ad1, proleter idealleri ii;in yorulmak bilmez bir sava�i;1 o larak

Almanya'da her gei;en gun daha da populerlik kazamyor.

Biz Bau'da devrimin olacagma inamyoruz. Bunun kai; md

maz oldugunu bil iyoruz , ama elbette sipari�le devrim olmaz.

Biz gei;en yd Arahk aymdayken Subat aymda neler olacag1m

tam olarak biliyor muyduk? Eylul aymda, Rusya'daki devrim

ci demokratlann bir aya kalmadan dt:myadaki en buyuk dev

rimi geri;ekle�t ireceklerini kesin olarak soyleyebiliyor muy

duk? Eski iktidann bir yanardagm tepesinde durdugunun far

kmdayd1k. Halkm zihninin derin liklerinde devam eden bu

yuk f aal iyete dair b iri;ok i�aret vard1. Havamn elektrikle yuk

lu o ldugunu hissediyorduk. Devrimin mutlaka patlak verece

ginden ve etraf1 temizleyici bir borana donu�eccginden emin

dik. Arna gununu ve saatini tahmin edemiyorduk. Simdi aym

tabloyu Almanya'da goruyoruz. Orada da alttan alta geli�en

bir huzursuzl uk dalgas1 var ve bu dalga mutlaka bir kitle ha

reketine donu�ecektir . Kararnameyle devrim yapamay1z. ama

devrimin gel i�mesine yard1mc1 olabi l i riz . Siperlcrde orgutlu

karde�lc�me eylemlcrine giri�ecegiz ve Ball halklanna yenil

mez bir sosyalist devrime ba�lamalan konusuncla yard1mc1

o lacag1z. Zaks yolda� kararnameylc sosyalizmin kurulmasm-

20

dan epeyce bahsett i . Arna iyi de, mevcut hukumet ki tleleri da

ha iyi hayat bi<;:imleri yaratmaya te�vik e tmiyor mu? Mamul

mallarla tahilm mubadele edilmesi ve uretimde s1k1 denetim ve muhasebeyle sosyalizmin ilk ad1mlanm auyoruz. Bir emek

cumhuriyeti kuracag1m1za eminiz. C::ah�mayana ekmek yok.

Devam edecek olursak: Paninin yahuld1gmm gostergesi

nedir? Birka<;: aydmm kopup gitmi� o lmas1. Arna koylulerden

her ge<;:en gun daha fazla destek goruyoruz. Zaf er yalmzca hal

ka inanan insanlann , halk yarauc1hgmm hayat pmanndan

i<;:enlerin olacakur.

Lenin yolda� ardmdan Merkez Yurutme Kurulu'na �u bne

ride bulundu:

Merkez Yurutme Kurulu, Halk Komiserleri Konseyi'n i , bir

sonraki o turuma kadar ki�leri Halk Komiseri i le Ticarct ve

Sanayi Halk Komiseri adaylanm atamakla gorevlendirir ve

Kolegayev yolda�1 Tanm Hal k Komiserligi makamm1 doldur

maya davet eder.

/zvestiya, Say1: 2 1 8 , 7 Kas1m 1 9 1 7 ;

Collected Worl1s , Cilt 26, s. 292-293 .

2 1

UC::UNCU TUM-RUSYA lSC::l, ASKER VE KOYLU TEMSlLCl LERl SOVYET LERl

23-31 ( 1 0- 1 8) Ocak 1 9 1 8

�

1 HALK KO:vliSERLERi KO�SEYi'�i� FAALiYETLERi�E i Li�Ki� RAPOR

24 ( 1 1 ) Ocak 1 9 1 8

Yolcla�lar, Halk Komiscrlcri Konscyi'nin Rusya da Sovyct

iktidan vc Sovyct ht.1ktimcti kuruldugundan bu yana gcc.:cn iki

buc.:uk aydaki faaliyetlerinc ili�kin bir rapor sun makla gorcv

lcndirildim.

l ki bw;uk ay. Bu st.ire, i�c.:ilcrin bt1tt1 11 bir tdkcdc ya da ba�

ka bir dcyi�lc. sbmt1rt1etderlc kapitalistlcrc kar�1 iktidara sahip

2 2

olduklan bnceki deneyi mden, yani 1 8 7 1 Paris Komunu done

minde Parish i�c;ilerin iktidanndan yalmzca be� gun f azlad1r.

Biz im bncelikle bu i�c;i iktidanm hat1rlamam1z, gec;mi�e bir

gbz at1p, onu 25 Ekim'de kurulmu� olan Sovyet iktidanyla

kar�ila�l!rmam1z gerekiyor. Proletaryanm bnceki diktatorlu

gunu �imdikiyle kar�ila�urd1g1m1zda, uluslararas1 i�c;i hareke

tinin i leriye dogru dev bir ad1m atug1 n1 , sava�m ve y1k1mm

korkunc; derecede karma�1k ko�ullanna ragmen, Rusya'da

Sovyet iktidannm k1yaslanamaz derecede e lveri�li bir durum

da bulundugunu hemen gorebil iriz .

lki ay on gun dayanan ve Sovyet ikt idannm ru�eym bic;imi

ni i fade eden Komun'u i lk kez kuran Parisli i�c;iler; Frans1z

Kadetleri , Men�evikleri ve Kaledin turu Sag Sosyalist-Devrim

ci leri taraf mdan yok edilmi�lerdi. Frans1z i�c;i leri , Fransa'da

koylulugun buyuk c;ogunlugunun ne amac;la ve ne ugruna ku

ruldugunu bilmedigi ilk i�c;i hukumeti deneyimi ic;in gorul

medik derecede ag1r bir bedel odemek zorunda kalm1�lard1.

Oysa Rusya askerleri , i�c;ileri ve koyluleri mucadele yon

temleri hakkmda butun dunyaya ornek te�kil eden bir aygn

olarak Sovyet hukumetini yaratabildikleri ic;in biz c;ok daha el

veri�li ko�ullarda bulunuyoruz. Rusya i�c;i ve koylulerini ikti

dardaki Paris proletaryasmdan farkh bir konuma yerle�tiren

budur. Paris proleterlerinin aygn1 yoktu, ulkrnin geri kalam

onlan anlamam1�t1 . Oysa biz, hemen Sovyet iktidanna yasla

nabildik ve i�te bu yl.lzde n, Sovye t iktidannm kitlelerin muaz

zam c;ogunlugunun teveccuhune ve en ic;ten , en ozverili des

tegine sahip oldugundan, dolay1s1yla yenilmez de o ldugundan

hie; ku�ku duymad1k.

Sovye t iktidanna ku�kuyla bakan, kapi talistlcrle vc emper

yalistlerle uzla�ma adma Sovyet iktidanm ama bil inc;l i ama bi-

23

l inc;sizce s1k s1k satan ve o na ihanet eden ki�iler, Rusya'da pro

letaryanm tek ba�ma iktidan yurutemeyecegi hakkmda kulak

lan sagir eden bir yaygara kopardilar. Sanki Bol�evikler ya da

yanda�lan arasmda birileri , ancak i�c;i sm1fm1 , koylulerin c;o

gunlugunu, butun emekc;i ve somurulen sm1nan, toprak sa

hiplerine ve burjuvaziye kar�1 mucadele yuruten tek ve sars1l

maz bir guc; olarak birle�tirebilen bir iktidann Rusya'da kahc1

olabilecegini bir an ic;in bile olsa unutmu� gibi.

Yalmzca i�c;il eri n ve yoksul koyluleri n , pani program1m1z

da if ade dildigi �ekliyle yan-proleterlerin i t t ifakmm Rusya'da

halkm c;ogunlugunu kucaklayabi leceginden ve hukumet ic;in

saglam bir dayanak olu�turabi leceginden hic;bir zaman ku�ku

duymad1k. Ni tekim 25 Ekim'den sonra, hemen birkac; hafta

ic; inde butun zorluklan a�1p iktidan bu saglam itt ifak uzerinc

kurmay1 ba�ard1k.

Evet , yolda�lar! Eski haliyle Sosyalist-Devrimci Pani -koy

lulerin bu partide kimin gerc;ekten sosyalizm yanda�1 oldugu

nu bi lmedikleri bir s1rada- kimin hayata gec;irdiginden, burju

vaziyle i t t ifak ic; inde mi olup o lmayacagmdan bag1ms1z olarak

e�i t l ikc;i toprak kirac1hg1 � ianm onaya atugmda , biz bunun

bir aldatmaca oldugunu soyledik. $u an halkm desteginden

yoksun oldugunu ve kendisinin aslmda bir hie; o ldugunu an

layan bu kesim, e�itlikc;i toprak kirac1hgm1 burjuvaziyle el ele

hayata gec;irecegini iddia etmi�ti Aldatmacanm temel inde bu

vard1. Fakat Rusya devrimi , kit le lerin hayatmm en keskin do

nemecinde emekc;i k i tlelerle burj uvazi arasmdaki i�birligi nin

bir ornegini sundugunda , sava�m halk1 mahvedip milyonlan

ac;hktan olume mahkllm ettigi goruldugunde , sava�m sonuc;lan uzla�manm pratikte ne anlama geldigi ni gosterdiginde,

uzla�mac1hk okulundan gec;en Sovyetler bu deneyimi ya�ay1p

2 4

gordugunde, i�te o zaman koylulugun emekc;i kesimini butiin

dunya i�c;ilerinin buyuk sosyalist hareketiyle birle�tirmek iste

yenlerin ogretilerinde saglam, canh ve buyuk bir sosyalist oz

oldugu ac;1k hale geldi.

Bu durum koyluluk ac;1smdan prat ikte ac;1k ve belirli bir

sorun haline gel ir gelmez , bugun Koylu Sovyetleri ve Kon

greler i 'nin kamtlad1g1 gibi hie; kimsenin ku�ku duymad1g1

bir �ey gerc;e kle�ti . Sosyal izmi hayata gec;irme zamam geldi

ginde koyluler bu iki ana siyasal c; izgiyi ac;1kc;a gorebil iyor

lardi: Ya burjuvaziyle, ya da emekc;i k itlelerle i t t i fak. 0 za

man, koylulugun gerc;ek amac; ve c; 1karlanm ifade eden par

t inin Sol Sosyal ist-Devrimci Parti o ldugunu anladilar Biz bu

partiyle bir koalisyon hukumeti kurdugumuzda, en ba�m

dan itibaren i t t i fakm en ac;1k ve en tarll�mas1z i lkeler uzeri

ne i n�a edilmesini saglad1 k . E ger Rusya koyluleri , bankalan

dcvletle�tirip fabrikalarda i�c;i denetimini hayata gec;irecek

olan i�c;ilerle i t t ifak halinde topragm toplumsalla�tmlmasm1

gerc;ekle�tirmek istiyorlarsa, o zaman biz onlan sad1k i� ar

kada�lan olarak, en sad1k ve degerl i muttefiklerimiz olarak

goruruz. Yolda�lar, sosyal izmle kapital izm arasmda, prole

tarya diktatorlugunde i fadesi ni bulan uzun, az c;ok zorlu bir

gec;i� doneminin yamgm1 ve bu donemin bic;imleri n in bir

c;ok bak1mdan , kuc;uk sahipligin mi buyuk sahipligin m i , ku

c;uk i�letmenin mi buyuk i�letmenin mi egemen olduguna

bagh olacag1 gerc;egini , bu bariz gerc;egi reddedecek tek bir

sosyalist bile yoktur. Estonya'da herkesin okuma-yazma bi l

cl ig i , buyuk tanmsal c; i f t l iklerin egemen oldugu bu kuc;uk ul

kede sosyal izme gcc;i� i le Rusya gibi ozunde kuc;uk burjuva

bir ulkede sosyal izme gec;i�in aym olamayacagm1 soylemeye

bile gerek yok. Bu di kkate a lmmahd1r .

25

Sosyalizmin koylulere zorla dayaulamayacag1m ve onlann

yalmzca ornek yoluyla i kna olmalanna ve canh deneyimleri

benimsemelerine guveni lebilecegini her sm1f bi l inc;li sosyalist

soyleyece ktir. Koyluler sosyalizme gec;i�i nasil terdh edecek

ler? Bugun Rusya koylulerinin onundeki pratik sorun budur.

Koyluler sosyalist proletaryay1 nas1l destekleyebil ir ve sosya

lizme gec;i�i ba�latabi l irler? Koyluler bu gec;i�e c;oktan ba�lad1-

lar ve o nlara guvenimiz tamdir.

Sol Sosyalist-Devri mcilerle yapug1m1z i t t i fak saglam bir te

mel uzeri ne kuruludur ve her gec;en saat daha da guc;lenmek

tedir. Halk Komiserleri Konseyi'ndekiler o larak, ilk ba�larda

f raksiyon mucadelesinin c;ah�may1 engel leyeceginden kork

mu� olsak da, iki ayhk onak c;ah�ma temeli nde �unu kesi n

o larak soylemem gerekir ki c;ogu sorunda kararlar oybirligiy

le almmaktadir .

Koylulerin , ornegin kentle kir arasmdaki ah�veri�in ne �e

kilde olmas1 gerektigi ni ke ndi deneyimleriyle ogrendiklerinde, ancak o zaman tabandan, kendi deneyimleri temeli nde

kendi baglanm kuracaklanm bi liyoruz. Ote yandan ic; sava�

deneyimi, koylulcre, sosyalizme giden yolun yalmzca prole

tarya diktatorlugunden ve somuruculerin egemenliginin ac1-

mas1zca bastmlmasmdan gec;tigini gostermi�tir. (a lk 1� lar) Yolda�lar, bu toplanuda ya da Merkez Yurutme Kurulu'nda

bu konuya ne zaman deginsek, salonun sag kanadmdan ara

ara 'Diktator ! ' c;1ghklannm yukseldigini duyuyorum. Evet , 'biz

sosyalistken' herkes prolctarya diktatorlugunu kabul ederdi ,

hatta bunu programlanna b i l e yazm1�larch , emckc;i kitlelerin

somurul mcmesi gerektigine, bunun hem gunah hem de ali;:akhk olduguna ve insanlar buna ikna edildigindc ycryuzunun

cennet olacagma halk1 inandirmanm ve bunu kam tlamanm

26

mumkun oldugu �eklindeki yaygm ama yanh� goru�e ofke

kusuyorlard1 . Hay1r , bu utopyac1 du�unce teoride <;;oktan yok

edildi, �imdi gorevimiz bunu pratikte de yok etmektir

Sosyal izmi sosyalistlerin bize altm tepside sunacaklan bir

�ey olarak du�unmemek gerekir. Bu asla olmayacakur. Tarih

te sm1f mucadelesinin tek bir sorunu bile yoktur ki �iddetten

ba�ka bir yolla r,;bzulmu� olsun. Siddct, emek<;;i ler taraf mdan,

Sbmurulen kitleler taraf mdan Sbmuruculere kar�I uyguland1-

gmda, biz �iddetten yanay1z ! (co�kulu alk1�lar) Dahas1, bi l in<;;

li ya da bi l in<;;siz olarak burjuvazinin saf mda yer alan ya da bu

e�i gorulml:'dik derccede km�m1� sm1f mucadelesin i go rdu

gunde ku<;;uk dilini yutan, gozya�lanna bogulan, butun i lkele

rini unutup bizden imkansm isteyecek, yani b iz sosyal istlerin somuruculere kar�1 sava�madan ve onlarm direni�ini ezme

den tam zaf er kazanmasm1 talcp edecek kadar burj uvazi tara

fmdan sindiri lmi� ve egemenl igiyle ezilmi� ki�ilerin yaygaras1

bizi h i<;; mi hi<;; i lgilendirmiyor.

Somuruculer daha 1 9 1 7 yazmda 'so n ve bel irleyici muca

deleler'in ge l ip <;;atugm 1 , iktidar Sovyetlere ge<;;tigi takdirde

burjuvazinin son kales inin, emek<;;i k i tleleri ezmek i<;;in kul

land1g1 ba�hca silahm elinden ah nacag1 m kavram1�lard1.

1�te bu yt:1zden Ekim Devrimi somuruculeri direni�lerini

sonland1rmaya ve -en iyilerine bile bu ne kadar zor gel irse gel

sin- somurucu sm1nann egemenliginin bir daha geri donme

mek uzere sona erdigi, bundan boyle em irleri s1radan koylu

nun verecegi vc ho�lanna gitsin ya da gitmesin bu emirlere

uymak zorunda olduklan fikrine all'�maya zorlayacak bu sis

teml i ve �a�maz mL\cade leye ba�lad1 .

B u yolda bir<;;ok zorluk, fedakarhk v e hata o lacak , <;;unku

bu, tarihte ornegi olmayan. ki taplardan ogrenilemeyecck yeni

27

bir �eydir. Bunun tarihteki en buyuk ve en zor gec;i� oldugu

nu soylerneye bile gerek yok, fakat bu buyuk gec;i�i gerc;ekle�

tirmenin ba�ka yolu yoktur ve Rusya'da Sovyet iktidanmn ku

rulmu� olmas1 gostermi�tir ki, devrimci deneyim bak1mmdan

en zengin kes im -milyonlann az say1da part i l inin yard1mma

ko�tugunu unutmayahm- devrimci halkl!r, kendi somurucu

lerinin bogazma yap1�an halkur.

Rusya'da k Sava�'m �u an bu kadar buyuk bir oncm ka

zanm1� olmasmm sebebi i�te budur. Bizim kar�1m1za �u slo

ganla c;1k 1yo rlar: " Kahrolsun k Sava� ! " Bu slogamn sozde Ku

rucu Meclis' in sag s1ra lanndan au ld1g1m duydum. Kahrolsun

k Sava� . . . . Ne demek bu? Kime kar�1 ic; sava� kahrolsun?

Lumpen proletaryay1 ve memurlan satm almak ic;in milyon

lar harcayan Korni lov'a, Kerenski'ye , Riabu�inski'ye kar�1 ic;

sava� m 1 ? Bi l inc; l i ya da bi l inc;siz olarak bu ru�vetleri kabul

eden sabotajci lara kar�1 ic; sava� m1? Bu sabotajc ilar arasmda,

eski burjuva duzenin tamamen y1ki labi lecegini ve y1kilmas1

gerektigini ve onun y1kmti lan uzcrinde yepyeni bir sosyalist

toplumun in�a edilebilecegini vc cdilmek zo runda oldugunu

hayal bile edemedikleri ic;in b i l ini;; sizce bu ru�vetleri yiyen ca

hil insanlann o lduguna ku�ku yok. Bu tur ki�iler elbette var,

ama bu bir �ey degi�tirir m i ?

I�te bu ytizden mulkhl sm1flann temsilcileri her �eylerini

ortaya koyuyorlar, bu yuzden ·son ve bel irleyici m tlcadele

ler' in gelip c;arng1m du�unuyorlar. Onlar Sovyet ikt idanm y1k

mak ic;in hic;bir canilikten geri clurmayacaklard1r. Sosyalizmin

butun tarihi , ozell ikle de devrimci mucadele ac;1smdan c;ok

zengin olan Frans1z sosyalizminin tarih i , cmekc;i kit leler ikti

clan e llerine a ld1klannda , egemen sm1flann, kendi para kese

lerini korumak soz konusu oldugunda gl1rulmemi� canilikle-

28

re ve infazlara ba�vurdugunu gostermiyor mu? Bu zevat bize

ic; sava�tan bahsettiginde, kendilerine alayc1 bir cevap veriyo

ruz ; sloganlanm ogrencilerin saOarma ta�1d1klanndaysa, "On

Ian kandmyorsunuz, cl iyoruz.

Sm1f mt:1cadelesinin bu en son bic;imine, s6mt:1rt:i len sm1fm,

sm1f dt:1�manm1, yani burjuvaziyi tl1mt:1yle yok etmek ic; in yal

mzca bt1rokratlan degi l , aym zamanda toprak sahiplerini de, baz1 eyaletlerde Rus koylt:i lerinin yapug1 gibi Rus topraklann

dan slm�lp atmak ic;in btllt:m iktidar arac;lanm ele gec;irdigi bir

bic;ime bllrlmmesi tesadilf degildir.

Halk Komiserleri Konseyi'nin bt1rokratfar ve toprak sahip

leri nezdinde kar�ila�ug1 sabotaj m , onlarm sosyalizme yardnn

etmek istemediklerinin bir gostergesi oldugu soyleniyor, san

ki bu.tlm bu kapitalistler, h1mpenler, dtlzenbazlar ve sabotaj

ci lar gt1ruhunun, emekc;ilerin iktidarma kar�1 durmak t:1zere

burj uvazi tarafmdan satm almm1� tek bir c;ete o lu�turduklan

ac;1k degilmi� gib i . Elbette kapital izmden bir hamlede sosya

lizme su;ranabi lecegini dt:1�lmenler ya da Kurucu Meclis arac1-

hg1yla bunun ba�anlabilecegine halkm c;ogunlugunu ikna et

menin ml1mkt:m oldugunu dt1�lmenler, yani bu burjuva-de

mokratik masallara inananbr hie; tasalanm;:idan inanmaya dc

vam edebilirler, ama hayat bu masah darmadagm ettiginde ag

lay1p s1zlanmasmlar, bizden soylemesi .

Sm1f ml1cadelesinin nc anlama geldigini , bt1rokratlarm br

gtll ledigi sabotaj m ne anlama geldigini kavram1� obnlar, sos

yal izme bir c;1rp1da gec;emeyecegimizi bil iyorlar. Geriye bir

tek burjuvazi , yani egemenliklerini yeniden kurmay1 uman

ve para keselerinin derdine dt:1�mt:1� olan kapitalistler kahyor;

geriye bir tek l t:1mpen pro letarya, yani kapitalizm tarafmdan

ezi l ip hor gorti lmt1� ve proleter ml1cadelesi fikrin i kavraya-

29

mayan halkm yozla�m1� bir kesimi kahyor; geriye bir tek me

murlar, yan i eski duzcnin bekasmm toplumun c;1kanna oldu

guna inanan burokratlar kahyor. Bu kesimler tamamen c;ok

meden, gerek Rus gerekse Avrupa burj uvazisi tamamen yok

edilmeden sosyalizm in zalere ula�abilecegi nasil du�unulebi

lir? Riabu�inski gibilerin kendi sm1f c; 1karlanm anlamad1kla

nna inanabi l ir m iyiz? Sabotaj L . Iara c;ah�mamalan ic;in on lar

para dagmyorlar. Yoksa orgutsuz mu hareket ediyorlar? De

gerli kagnlar satm almak suretiyle Frans1z, Ingil iz ve Ameri

kan kapitalistleriyle birl ikte hareket etm iyorlar m1? Bu ahm

lardan c;ok bir �ey kazamp kazanamayacaklanm zaman gos

terecek. Simdi elde et tikleri daglar kadar degerli kag1dm, de

gersiz kagn parc;alanndan ibaret o ldugunun anla�ild1g1 gun

gelmeyecek m i ?

l�te b u yuzden, yolda�lar, terorden, diktatorlukten, i c; sa

va�tan medet umdugumuz �cklindeki butun sw;lama ve ya

kmmalara, henuz gerc;ekten terbre ba�vurmam1� olmam 1za

ragmen -bizim el imizde Sovyetler gibi bir silah oldugu ic;in

onlardan daha guc;luyuz, bankalan devletle�tirip mulklerine

el koymam1z onlan teslim olmaya zorlamaya yetccektir- ic; sa

va�1 k1�k1nug1m1z hakkmdaki butiin bu ithamlara �u cevab1

veriyoruz: Evet, hic;bir hukumetin ilan etme cesaretini goste

remeyecegi �cyi ac;1kc;a ilan ett ik. Dunya uzerinde ic; sava�tan

ac;1kc;a bahsedebilecek ilk hukumet, i�c; i, koylu ve askerlerin

hukumctidir. Evet, somuruculere kar�1 ic; sava� ba�latuk ve bu

sava�a devam ediyoruz. Bunu ne kaclar ac;1k if ade edersek bu

sava� o kadar c;abuk sona erecektir, butiin emckc;i ve somuru

lcn kitleler bizi o kadar <,:abuk anlayacak, Sovyet iktidan nm, butun emekc;i kitlelerin gerc;ek, en halis c;1karlanm savundu

gunu o kadar c;abuk kavrayacaklardir.

30

Yolda�lar, bu mucadelede c:;arc:;abuk zafere ula�acag1mm

sanm1yo rum, ama c:;ok zengin bir deneyime sahibiz: lk i ay

ic:;inde birc:;ok �eye imza atl!k. Kerenski'nin Sovyet iktidanna

kar�1 saldm giri�imini ve bu giri�imin tamamen bo�a c:; 1kartil

chg1m gorduk. Ukraynah Kerenski'lerin iktidarlanm nasil or

gutlediklerini gorduk. Oradaki mucadele henuz bitmedi , ama

bu mucadeleyi gormu�, Sovyet iktidan temsilci lerinden en

azmdan birkac:; gerc:;ek haber dinlemi� o lan herkesin gozunde,

Ukrayna Rada'smm burjuva unsurlan ic:;in gunlerin say1h ol

dugu ac:;1kt1r . (alll r� l ar) Sovyet iktidanmn, Ukrayna Halk

Cumhuriyeti 'nin Ukrayna'mn burjuva Rada's1 kar�1smdaki za

ferinden en uf ak bir ku�ku duyulamaz.

Kaledin'e kar�1 mucadeleye gelecek o lursak, Sovyet iktida

nna kar�1 yonelen bir toplumsal temelden bahsedilebi ldigi

oranda , her �ey emekc:;i kit lelerin somurusune, yani burjuva

diktatorlugune dayanmaktad1r. Koylu Kongresi , Kaledi n'in

davasmm umutsuz bir dava oldugunu, emekc:;i kitlelerin Kale

din'e kar�1 saf tuttugunu ac:;1kc,:a gostermektedir. Sovyet iktida

n deneyimi , lafta degi l , eylemde propaganda, Sovyet o rgu tle

rinin brnegi uzerinden propaganda etkisini gostermekte ve

Kaledin'in Don Bolgcsi'ndeki kalesi �u an d1�andan degi l , da

ha c:;ok ic:;eriden y1kdmaktad1r.

l�te bu yuzden Rusya'da ic:; sava� cephesine bakug1m1zda,

kesinl ikle �unu soyleyebi l iriz: Sovyet iktidanmn tam zaferi

mutlak bir tcminat a ltmdad1r. Yolda�lar, Sovyet iktidanmn za

feri , en ba�mdan beri sosyalizmin koklu i lkelerini hayata ge

c:;i rmeye ba�lam1� olmas 1 , tutarh ve kararh bir �eki lde kitle lere

yaslanmas1 vc toplumun e n c.;ok czi len , en sindiri lmi� katman

lanm faal bir hayata uyand1rmay1 , sosyalist yaral!c1 c:;ah�maya

c,:ckmcyi gore\' kabul ctmcsi sayesinde gcn.:ekle�mektedir. Bu

3 l

yuzden k1�la disipliniyle ve askerlere k6tt1 muameleyle amlan

eski ordu mazide kalm1�t1r. Eski ordu hurdaya 1;; 1km1�tir , on

dan geriye hi<;bir �ey kalmam1�t1r . (a l ki� lar) Ordunun tam de

mokratikle�tirilmesi ba�anlm1�tir .

Musaadenizle, ba�1mdan ge1;;en bir o lay1 anlatmak istiyo

rum. Bir Finlandiya treninin vagonunda, birka<; Fin liyle ya�h

bir kadm arasmda ge1;;en bir konu�maya kulak misafiri oldum.

Fince bilmedigim i<;in sohbete kaulamad1m, ama Finli lerden

biri bana donl1p �oyle dedi: "Biliyor musunuz , ya�h kadm 1;;ok

i lgirn;: bir �eyden bahsediyor. Diyor ki, 'art1k tUfekli bir adam

dan korkmaya gerek yok. Ge1;;en gun ormanda tufekli bir ada

ma rastlad1m, toplad1g1m odunu almak yerine, ustune birka<;

tane de o koydu'

Bunu duydugumda kendi kendime �oyle dedim: Varsm

yuzlerce gazete -adlan ister sosyalist ister neredeyse sosyalist

o lsun vs. - , son derece gur <; 1kan yuzlerce ses bize ·dikta tor'

'zorbalar' ve benzeri i thamlarla bagirsm dursun. Biz kitleler

arasmdan bugun ba�ka bir sesin yukseldigini bil iyoruz. Onlar

kendi kendilerine diyorlar ki: Art1k tUfekl i bir adamdan kork

mam1za gerek yok, 1;;unku o emek1;; i leri savunuyor ve somuru

culerin egcmenligini ac1mas1zca czecektir (a lki�lar) Halk bu

nu hissediyor ve tam da bu yuzden, s 1radan, egitimsiz i nsan

lann, KlZll Muhaf 1zlar'm butun gu<;lerini s6mt! rf1culere kar�1

yoncl tecegini anlatarak yuruttukleri propaganda yenilmezdir

Bu propaganda milyonlan, on mi lyo nlan kucaklayacak ve on

dokuzuncu yuzyilda Frans1z Komunu'nun yaratmaya ba�lad1-

g1, fakat burjuvazi tarafmdan y1kild1g1 i<;in sadece k1sa bir su

re varhg1rn surdurebilen �eyi saglam bir temclde yaratacakt 1 r

Bu propaganda sosyal ist bir K lZ l l Ordu yaratacak, butun sos

yalistlerin ula�maya 1;;abalad1g1 bir �eyi , yani halkm gene! si-

32

lahlandmlmasm1 gen;;ekle�tirecektir . Bu sayede, emekc,;i ki tle

leri silahh mucadele ic,;in egi tmemizi saglayacak yeni Km! Mu

haf1z kadrolan yeti�tirilecektir.

Eskiden Rusya ic,;in, subaylan olmad1g1 ic,;in sava�amaz de

nirdi . Fakat aym bu�juva subaylann, Kercnski ve Kaledin'e

kar�1 mucadele eden i�c,;i leri gorduklerinde soylediklerini

unutmamahy1z: "Evet, Km! Muhafizlar'm teknik duzeyi c,;ok

geri , fakat bu adamlar biraz egit im ald1klarmda, yeni lmez bir

orduya sahip olacaklar. " Bunun sebebi, dunya c,;apmdaki mu

cadelelerin tarihinde i lk kez bir orduya, burokratik bilginin

aktarma kay1�1 o lmak yerine, somurulenlerin kurtulu�u ugru

na mucadele fikrini rehber edinen unsurlann girmi� olmas1-

d1r. Ba�lad1g1m1z i� tamamlad1g1m1zda Sovyet Rusya Cumhu

riyeti yenil mez o lacakl lr. (a lln� lar) Yolda�lar, Sovyet iktidan Sovyet ordusunun yaraulmasm

da kat ettigi yolu, egemen sm1narm daha incelikli ve daha kar

ma�1k o lan ba�ka bir aracma kar�1 mucadelede de tuttu. Dl"1-

zeni korudugunu iddia eden, ama gerc,;ekte para babalarmm

c,;1karlanm savunan, somuruculerin ac1mas1zca ezi lmesinin

kor , incel ikl i bir arac1 o lan burjuva mahkemelerinden bahse

cliyorum. Sovyet iktidan butun proleter devri mlerinin ogretti

gi gibi hareket ett i ; eski mahkemeleri derhal hurdaya c,; 1kard1 .

Varsm eski mahkemeleri 1s lah etmek yerine, hemen hurdaya

c,;1kard1g1m1z hakkmda bagmp c,;agirsmlar. Biz bu �ekilde, ger

c,;ek bir halk mahkemesine giden yolu do�edik ve bunu bask1-

c1 onlem lerden ziyade, kitlelerin brnegi arac1hg1yla , formal ite

lcre bula�madan emckc,;ilerin otori tesiyle yapllk; mahkemeleri

bir somuru arac1 olmaktan c,;1kanp, sosyalist toplumun saglam

temelleri uzerindeki bir cgitim aracma donu�turduk. Boyle bir

topluma birdenbire ula�amayacag1m1za ku�ku yoktur.

33

Dunya uzerindeki buyuk halk devrimlerinin butun dene

yimleri nin i�aret e ttigi yoldan yuruyen Sovyet iktidarmm al ll

g1 esas ad1mlar bunlard1r. Emek�i kitlelerin ycni bir devlet ik

tidan yaratmak i� in bu yolda ad1mlar atmaya ba�lamad1g1 tck

bir devrim yoktur. Ne yaz1k ki oncekiler bu i�e yalmzca ba�

ladilar, ama bi tiremediler, yeni turde bir clevlet iktidan yarat

may1 ba�aramadilar. Bizse bunu yaratmay1 ba�ard1k ; daha �im

diden sosyalist bir Sovyet Cumhuriyeti kurduk.

Haya) kurmuyoru m , sosyalizme ge(i� donemine daha yeni

girdigimizi, henuz sosyalizme varmad1g1m1Z1 b i liyorum. Arna

yine de devletimizin sosyalist b ir Sovyet Cumhuriyeti oldugu

nu soylemek yanh� o lmaz. En demokratik burjuva cumhuri

yetleri arasmda bile tamamen demokratik tek bir cumhuriye

tin olmad1gm1 herkes bilmesine ragmen, Bau'daki bir�ok bur

juva cumhuriyetini demokratik cumhuriyet diye adland1rmak

kadar dogru bir davram�llr bu. Bur juva cumhuriyetleri de

mokrasi kmnulan verirler, somuruculerin haklanm az biraz

k1snlarlar, fakat emek�i kitleler bu cumhuriye tlerde de diger

yerlerde o ldugu kadar ezil ip bask1ya maruz kahrlar. Neticede

biz gerek eski monar�ilerin gerekse de anayasal cumhuriyetlc

rin burjuva duzenini i fade ettigini soyluyoruz.

Ayms1 bizim i�in de ge�erlidir. Biz kapitalizmden sosyaliz

me ge�i� donemini bi le tamamlam1� olmaktan uzag1z. Ulusla

raras1 proletaryanm dcstegi o lmadan bu ge�i�i tamamlayabile

ccgimiz umuduna asla kapilmad1k. Bu konuda asla yamlsama

lara kapi lmad1k, kapitalizmden sosyalizme giden yolun nc ka

dar zorlu o ldugunu bil iyoruz. Fakat bu yola achm atug1m1z

i�in, Sovyet Cumhuriye timizin bir sosyal ist cumhuriyct olclugunu soylemekle yukumluyuz ve bu sozler ho� sozlcr o larak

kalmayacakur

34

Kapital istlerin egemenligini al ttan alta oyan b irc:;ok onlem

ald1k. Sovyet iktidannm, butun kurumlann faaliyetini tek bir i lke etrafmda birle�tirmek zorunda oldugunu bi liyoruz ve bu

ilkeyi �u sozlerle i fade ediyoruz: " Rusya bir Sosyalist Sovyet

Cum huriyeti'dir ." (alh1�lar) Bu beyan , yapmak zorunda oldu

gumuz ve �imdiden yapmaya ba�lad1g1m1z �eye dayanan ger

c:;eklik olacakur; bu beyan , butun f aaliyetlerimizin en iyi bir

le�m i� hali, program1m1zm ilam; sosyalizmin ne oldugunu bil

meyen ya da daha da kotusu , sosyalizm denince, devrimin on

ay1 boyunca deneyip tadma bakug1m1z ve sosyalizm degi l , b ir

sahtekarhk o lduguna kanaat getirdigimiz C:ernov ve C:ere te

li'nin burjuva reformlar bulamacm1 anlayan butun ulkelerin

emekc:;ilerine ve somurulenlerine bir c:;agn o lacakt1r. Tam da bu yuzden 'ozgur' lngi l tere ve Fransa devletleri ,

devrimimizin o on ayhk doneminde, Bol�eviklerin ve Sol

Sosyalist-Devrimcilerin tek bir gazetesi n i b i le sm1rdan sok

mamak ic:;in butun i m kanlanm seferber et ti ler . Bu �ekilde

davranmak zorundaydi lar, c:;unku butun ul kelerdeki i�c:;i ve

koylulerin Rusya i�c:;ilerinin yapug1 her �eyi ic:;gudusel olarak

kavrad1gm1 goruyorlard1 . Rusya devri mi hakkmdaki haber

lerin ve Sovyet iktidan sloganmm bir alk1� tu famyla selamlanmad1g1 tek bir toplant1 yoktu. Emekc:;i ve somurulen k i t

leler her yerde daha �imdiden parti yonetimleriyle c:;all�ma

ic:;ine girmi�lerdir. Bu onderlerin eski sosyal izmi henuz, Rus

ya'da C:eidzc vc C:erete l i ' lerin sosyal izmi gibi mezara gc)mul

medi , f akat dunyanm butun ulkelerinde daha �imdiden i�i

b i tmi�tir , claha �imdiden o lmu�tur.

Bu eski hurjuva duzeninin kar�1smda �imdi yeni bir devlet var: Sovyet Cumhuriyeti , yani eski burjuva engelleri y1k1p ge

c:;en emek(;i k i tlelerin , somurulcn sm10ann devleti . Somurtl-

3 5

culeri basurmay1 , eskiden kalma para kesesinden ve bilgi de

posundan oturu hala guc;lu olan bu bir avuc; onemsiz i nsanm

direni�i ni kirmay1 mumkun kilan yeni devlet bic;imleri yaratuk. Pro resorler, ogretmenler ve muhendisler, "Bi lgi birikimi

mizi burjuvazinin hizmetine sunmak istiyoruz, yoksa c;ah�ma

y1z, diyerek bi lgi lerini emekc;i kit lelerin somurulmesinin bir

aracma donu�turuyorlar. Fakat i�c;i -koylu devri mi onlann ik

tidanm y1kt1 ve bugun onlara kar�1 , kitlelerin kendi temsilci

lerini ozgurce sec;tikleri bir devlet doguyor.

l�te tam bu anda , her turlu ikt ida nn , her tiirlu devletin

tumuyle ortadan kaldmlmasma ge<;; i�i ac;1 kc;a gosteren bir ik

tidar orgutune gerc;ekten sahip oldugumuzu soyleyebi l ir iz .

Fakat devlet in tumuyle ortadan kalkmas1 ancak somuruden geriye hic;bir iz kalmad1gmda, yani sosyalist toplumda mum

kun olacaktir.

Simdi , Rusya'nm sosyalist Sovyet Hukumeti 'nin hayata ge

c;irmeye ba�lad1g1 onlemlere k1saca deginebiliriz. Rusya top

raklanndan yalmzca toprak sahiplerini dd etmek ic;in degi l ,

aym zamanda burjuvazinin egemenligini ve milyonlarca, on

milyonlarca emekc;inin sermaye tararmdan ezilmesi imkamm

ortadan kaldirmak amac1yla da ald1g1m1z i lk o nlemlerclcn bi

ri , bankalann devletle�tirilmesiydi. Bankalar modern kapi ta

list ekonominin buyuk merkezleridir. Bankalar muazzam bir

zenginligi elinde toplar ve bunu bu dev ulkeye dagl llrlar; ban

kalar kapi talist hayatm sinir merkezleridir. Bu karma�1k ve

c;etrdil l i orgutler yuzy1 llara yayilan bir geli�im sonucunda or

taya c;1km1�ur. l�te Sovyet iktidan nm ilk darbeleri ba�lang1c;ta

Devlet Bankas1'nm �ahsmda amans1z bir direni�le kar�1 hk veren bu kurumlan hedd ald1. Fakat bu direni� Sovyet iktidan

m yolundan ahkoyamad1 . Meselcnin ozunde, yani Devlet Ban-

36

kas1'nm orgutlenmesinde ba�anh olduk; bu temel kurum ar

uk i�c;:ilerle koylulerin e l indedir. Halen f azlas1yla geli�t irilmeye muhtac; olan bu temel onlemlerden soma, s1ra ozel banka

lara el koymaya geldi .

B u konuda uzla�macilara sorsak bize ogutleyccekleri gibi

hareket etmedik: Once Kurucu Meclis'in toplanmas1m bekle

mek, soma belki bir yasa tasans1 haz1rlay1p bunu Kurucu

Mecl is'e sunmak ve boylece, burjuvaziyi n iyetlerimiz hakkm

da bilgilendirip bu tats1z meseleden kurtulabi lmeleri ic;in bir

yasal bo�luk bulmalanm saglamak, hatta oldu olacak, onlan

da i�in ic;ine katmak ve soma da resmi yasalar c;1karmak . . . 01-du mu size 'yasal devlet edimi ' !

Bunu yapmak sosyalizmi reddetmek olurdu. Biz dogrudan

i�e koyulduk: 'Egitimli ' zevatm, daha dogrusu, ellerinde kalan

bilgi kmnulanyla bezirganhk yapan burjuvazinin egi timsiz

destekc;ilerinin suc;lamalarma maruz kalmaktan korkmadan,

"silahh i�c;i ve koylulerimiz var, hemen bu sabah butun ozel

bankalan i�gal etmcliler" dedik. (allusla1) Ancak bu olduktan

soma, ancak iktidan ele gec;:irdikten soma, ancak o zaman han

gi onlemleri almam1z gerektigini tarll�acag1z dedik. Sabah ban

kalar i�gal edildi , ak�ammaysa Merkez Yurutme Kurulu bir ka

rarname yaymlad1: "Bankalar arnk devlet mulkiyetindedir.

Bankalarm devlet kontrolune gec;i�ine, bankac1hgm toplumsal

la�tmlmasma ve Sovyet iktidarma devrine imza atuk.

Yuzy1 llara yayilan bir geli�im ic; inde kapitalist ekonominin

i�leyi�inden dogan bankalar gibi boylesine karma�1k ve c;etre

fil l i bir aygllm bi rkac; gun ic;inde y1kilabi lecegini ya da donu�

turulebilecegini dti�unen tek bir kimse bile yoktu aram1zda.

Biz asla boyle bir iddiada buh.inmad1k. Bil imciler ya da sahte

bi l imciler kaf alanm sal lay1p kehanctlere gark olduklarmda,

37

biz dedik ki : lstedigi niz kehaneue bulunabilirsiniz; biz prole

ter devrimi i<;:in yalmzca Lek bir yo! bi l iyoruz, o da du�man

mevzilerini ele ge<;:irmek, kendi deneyimlerimiz temelinde , hatalanm1zdan dersler <;: 1kararak yonetmeyi ogrenmektir. Onumuzdeki zorluklan asla kur;umsemiyoruz, fakat aslo lan

�eyi ba�ard1k. Kapitalist zenginligin kaynagm1 bizatihi dagn1m

yerinde kuruuuk. Bullin bunlann ardmdan, devlet bor<;:lan

nm feshi, mali boyundurugun aulmas1 <;:ok kolay bir ad1md1 .

l�C.i denetiminin ardmdan fabrikalara e l konmasma ge<;:i� de

aym �ekilde <;:ok kolayd1. l�C.i denetimini yururluge koymakla

uretimi par<;:alay1p ayn bolumlere ay1rd1g1m1z sur;lamas1yla

kar�ila�ug1m1zda, bu sa<;:mahg1 duymazdan geldik. l�C.i deneti

mini yururluge koyarken, bunun butun Rusya'ya yayilmas1-

nm <;:ok zaman alacag1111 bi liyorduk, ama biz yalmzca Lek bir

yolu tan1d1g1 m1Z1 gostermek istedik: degi�imlerin tabandan

ger<;:ekle�tiri lmesi . Ekonomik i l i�kilerin yeni , temel i lkelerini

i�<;: inin kendis inin tabandan yaratmasm1 istedik. E lbette bu

nun yayilmas1 i<;:in <;:ok zaman gere keccktir.

l�c,;i denetiminden Yuksek Ekonomi Konseyi 'nin yaraulma

sma ge<;:tik. Ancak bu sayede ve onumuzcleki birka<;: gun i<;:in

de ger<;:ekle�ecek olan bankalann ve demiryollannm devletle�

Lirilmesiyle pirlikte , yeni bir sosyalist ekonominin in�asma

ba�lamam1z mumklm hale gelecck. Bizi bekleyen zorluklan

<;:ok iyi bi liyoruz, ama biz ancak emek<;:i k i tlelerin deneyimleri

ne ve i<;:gudulerine guvenerek bu gorevi yerine getirmek i<;:in

i�e koyulanlann ger<;:ek sosyalist oldugunu idclia ed iyoruz. Kit

leler b ir<;:ok hata yapacaklar, fakat esas gorev ba�anlm1�llr. Kit

leler Sovyet iktidanna ba�vurduklannda, somuruculere kar�1

sonsuz bir destek goreceklerini bi liyorlar. Kit lderin <;:ah�mala

nm kolayla�tm11ay1 ama<;:lay1p da Sovyet i ktidan taraf mdan tu-

38

muyle desteklenmeyen tek bir onlem bile yoktur Sovyet iktidan her �eyi bilemez ve her yere zamanmda mudahale edemez .

Nitekim c:;ogu zaman zor gorevlerle kar�1 kar�1ya gelmektedir.

l�c:;i ve koyluler s1k s1k hukumete heyetler yollay1p, ornegin fa

lanca toprak parc:;asmm ne olacag1 m soruyorlar. Ve bizzat ben,

kafalarmda kesin bir fikir o lmad1gm1 gordugumde s1k s1k mah

cup oldugumu bil iyorum. Boyle anlarda diyorum ki: "lktidar

sizsiniz , ne yapmak istiyorsamz yapm, ne almak ist iyorsamz

aim, biz arkamzday1z. Fakat uretimi bo�lamaym, uretimin ya

rarh olmasma c:;ah�m. Yararh i�lere koyulun, hatalar yapacak

sm1z , ama boyle boyle ogreneceksiniz . " Ni tekim i�c:;iler �imdi

den ogrenmeye ba�ladilar, daha �imdiden sabotajc1 lara kar�l

sava�maya ba�ladilar. Egit im, emekc:;i sm1flann i lerlemesini cn

gelleyen bir c:;it haline getir i lmi�ti . Bu c:;it y 1kilacakt1r.

Ku�kusuz , sava� insanlan hem cephe gerisinde hem de

cephede yozla�tmyor; sava� tedarikinde c:;ah�anlara ozell ikle

yuksek ucret odeniyor ve bu durum sava�tan kac:;an bu tu n ke

simlere, bir �eyler 'kap1p' kiri�i k1rmak d1�mda bir arzusu ol

mayan lumpen w yan-lumpen unsurlara c:;ekici gel iyor. Arna

bunlar eski kapitalist dllzenden geriye kalan en kotu unsurlar

d1r ve butun cski i l letlerin ta�1y1c1s1d1r. Bu unsurlan defetme

l i ve fabrikalara en iyi proleter unsurlan sokup onlan gelece

gin sosyalist Rusya'smm c:;ekirdekleri haline getirmeliyiz. Bu

kolay bir i� degi ldir, birc:;ok anla�mazhga, surtu�meye ve c:;au�

maya yol ac:;acakur. Biz Halk Komiserleri Konseyi o larak ve

bizzat ben, bu unsurlardan birc:;ok �ikayet ve tehdi t i�i t t ik , fa

kat bun Ian sukCmetle kar�dad1k, c:;unku art1 k ba�vurabilecegi

miz bir yarg1ca sahip oldugumuzu bil iyoruz. Bu yarg1c:; l�c:;i ve

Asker Temsilcileri Sovyetleridir. ( ci l ln� lc1r) Bu yarg1cm sozu

taru�i lmazd1r ve biz her zaman bu soze i t imat edecegiz.

39

Kapitalizm i�c;:i sm1 fmm tepedeki kuc;:uk bir kesimini burju

vazinin etrafmda toplamak ic;:in, i�c;:ileri kasten farkhla�tmr. Bu

kesimle i htilaOann olmas1 kac;:milmazd1r. Sosyalizme mucade

le etmeden varamay1z. Biz mucadeleye hazmz, �imdiden ba�la

d1k ve bu mucadeleyi Sovyet adh aygllm yard1m1yla tamamla

yacag1z. l�c;:i ve Koylu Temsilcileri Sovyetleri onune gelen her

turlu sorunu kolayhkla c;:ozecektir. Zira ayncahkh i�c;:iler gru

bu ne kadar guc;:lu olursa olsun, butun i�c;:ilerin temsilci orga

myla kar�1 kar�1ya geldiklerinde, bu mahkemenin sozu -bir kez

daha soyh1yorum- onlar ic;:in tartI�1lmaz olacakur. Bu duzenle

me daha yeni hayata gec;:iri l iyor. l�c;:i ve koyluler guc;:lerine he

nuz yeterince guvenmiyorlar. Yuzlerce yi lhk gelenekten oturu,

birilerinin yukandan emirler yagdirmasma ah�m1� durumda

lar. Proletaryanm egemen sm1f oldugunu henuz tam olarak ic;:

selle�tiremediler; sanannda hala korkutulmu� ve sindirilmi�,

burjuvazinin igrenc;: okulundan gec;:mek zorunda oldugunu du

�unen unsurlar var. Burjuva du�uncelerin bu en rez i l i , en uzun

sure dayand1 , ama o da olum do�eginde ve o da temell i olecek.

Sovyet iktidarmm her ad1mmda, bu eski burjuva 6nyarg1sm

dan , yani i�c;:i ve koylulerin devleti yonetemeyecekleri goru

�Cmden tamamen kunulan insanlarm say1smm durmadan ana

cagma eminiz. l�c;:i ve koyluler bir kez yonetmeye ba�lad1kla

rmda, ogrenebilirler ve ogreneceklerdir! (alli1� lar)

Kitlelerin ic;:inden onderler ve orgutc;:uler bulup c;:1karmak

orgutsel gorevimiz olacakur. $imdi gundemimizde bu bt:1yuk,

bu muazzam i� var. Eger Sovyet ikt idan olmasayd1, insanlan

terfi e ttirebilen bu fi l tre aygl l1 olmasayd1 , bunun hayata gec;:i

rilmesi du�untdemezdi bi le .

Yalmzca denetim uzerine bir devlet yasam1z yok, c;:ok daha degerli bir �eyimiz de var Proletarya buttm sanayi dallarmda

40

i�c;i yonetimini guvence aluna almak ic; in imalau;;1 birli kleriy

le anla�ma yapma giri�imlerinde bulunmaktad1r. Ornegin de

ri i�c;i leri ile Tum-Rusya Deri D reticileri B irligi arasmda imza

lanmak uzere boyle bir anla�ma haz1rlanmaya ba�lanch ve ta

mamlanmak uzere. Ben bu anla�malara ozel bir bnem veriyo

rum, z ira bunlar, i�c;ilerin kendi guc;lerinin bi l inc ine varmaya

ba�lad1klanm gosteriyor.

Yolda�lar, ban� ve ia�e gibi ozell ikle s1kmuh ve zor sorun

lara deginmedim, c;unku bu sorunlar zaten ayn maddeler o la

rak gundemimizde yer ahyor ve aynca taru�ilacakur

Bu k1sa raporu haz1rlarken, hem benim gozumden hem de

bir butun olarak Halk Komiserleri Konseyi'nin gozunden, iki

buc;uk ay ic;inde ya�achg1m1z butun geli�meleri ortaya koyma

ya, Rusya Devrimi'nin bu yeni doneminde sm1nar arasmdaki

guc; dengesinin nasil �ekillencl igin i , yeni bir devlet iktidarmm

nasil yarauld1gm1 ve bnunde hangi toplumsal gorevlerin o ldu

gunu gostermeye c;ah�llm.

Rusya sosyalizmi ku rmaya dogru bir yoldan ba�lach: ban

kalarm devletle�tiri lmesi ve butun topraklarm emekc;i kitlele

re devredi lmesi . Bizi bekleyen zorluklan c;ok iyi bi l iyoruz , fa

kat devrimimizi daha bnceki devr imlerle k1yaslarsak, muaz

zam ba�anlar elde edecegimizden ve tam zaferi garantileyen

bir yolda oldugumuzdan emin olabiliriz.

Nitekim i�c;ileri daha uzun bir demokrasi okulundan gec;mi�

olan ve yagmac1 sava�m birbirinden aymhg1 daha ileri ulkeler

deki kitleler de bu yolda bizimle birlikte olacaklard1r. Bize gore

vimizin zorluklan anlaulchgmda, sosyalizmin zaf erinin ancak

dunya olc;egindc mumkun oldugu soylencliginde, biz bunu yal

mzca, burjuvazinin ve onun gi)nullu ya da gonulsuz yanda�lan

nm reddedilemez bir gerc;egi c;arpnma giri�imi olarak, ozellikle

-+ I

umutsuz biri giri�im olarak goruyoruz. Elbette sosyalizmin tek

ulkede nihai zaferi imkans1zdir. Sovyet iktidanm ayakta tutan

i�<;i ve koylulerimiz, �u an dunya sava�mm bolmu� oldugu, fa

kat birle�meye <;abalayan o buyuk uluslararas1 ordunun bir par

<;as1d1rlar. Bu ordu, proleter devrimimiz hakkmdaki her bilgi

par<;asm1, her ku<;uk haberi, her ismi co�kulu bir alk1� tuf amyla

selamlamaktadir, <;unku Rusya'da onak davanm, proletaryamn

ayaklanmas1 davasmm, uluslararas1 sosyalist devrimin yurutul

dugunun farkmdadir. Canh bir omek, herhangi bir ulkede i�e

ba�lanm1� olmas1, butun bildiriler ve konferanslardan daha etki

lidir; butun ulkelerde emek<;i kitlelere ilham veren budur.

1 905 yilmda Ekim grevi -muzaff er devrimin bu ilk ad11m

hemen Ball Avrupa'ya s1<;rad1 ve ardmdan, l 905'te, Avusturya

h i�<;ilerin hareketini tetikledi ; daha 0 donemde bir ulkedeki

i�<;ilerin eyleminin, somut bir devrim orneginin nasil bir deger ta�1d 1gm1 pratikte gorme f irsau elde e tmi�tik ve bugun de,

dunyanm butun ulkelerinde sosyal ist devrimin her ge<;en saat

o lgunla�t1gm1 goruyoruz.

Bu yolda hatalar ve yanh�lar da yapsak, engellerle de kar�1-

la�sak, onlar i<;in bnemli olan bu dcgil ; onlar i<;in bnemli olan

ornegimizdir, onlan birle�tiren budur. Diyorlar ki, birlikte yt:1-

ruyecegiz ve kazanacag1z, bedeli ne olursa o lsun. (c11Jn�lc1r) Sosyalizmin buyuk kuruculan Marx ve Engels y11Iar bo

yunca i�<;i hareketinin geli�imini ve sosyalist dunya devrimi

nin olgunla�masm1 gozledikten sonra, kapitalizmden sosyaliz

me ge<;i�i n , uzun dogum sancilanm, uzun bir proletarya dik

tatorlugu donemini , ge<;mi�e a i t olan her �eyin parr;alanmas1-

m, kapi tal izmin butun bi<;imlerinin ac1mas1zca yok edilmcsini, nihai zaferi kazanmak i<;in mucadelelerini birle�tinnek zo

runda olan butun ulkelerin i�<;i lerinin onak hareketini gerck-

42

tirdigini ac.;1kc.;a gormu�lerdi . On dokuzuncu yuzyi l m sonun

da, "Ba�lang1c1 Frans1zlar yapacak , son sozuyse Almanlar soy

leyecek," dem i�lerdi. Ba�lang1c1 Frans1zlar yapacaklard1, c.;un

ku Frans1z i�c.;ileri devrimin onlarca yi lhk seyri ic.;inde, kendi

lerini sosyalist devrimin bncusu haline getirmi� olan o gozu

pek devrimci eylem inisiyatifin i elde etmi�lercli.

Bugunse uluslararas1 sosyalist guc.;lerin farkh bir birle�im

scrgiledigini goruyoruz. Kolayca yagmac1hk yapabilen ve i�c.;i

krin ust katmamm ru�vetle satm alabilecek konumda olan so

murucu ulkelerin haricindeki u lkelerde hareketin ba�lamas1-

n111 daha kolay oldugunu bi l iyoruz. Ball Avrupa'nm bu sahte

sosyalist , neredeyse hepsi kabineci olan C:ernov ve C:ereteli 'ci

partilerinin yapuklan hic.;bir �ey yok ve zaten saglam bir te

melleri de yok. l�te l talya brnegi kar�1m1zda duruyor; �u son birkac.; gunde Avusturya i�c.;ilerinin emperyalist yagmacilara

kar�1 kahramanca mucadelesine �a hit olduk. * Haydutlar hareketi gec.;ici olarak durdurmay1 ba�arsalar da, asla tamamen

durduramazlar. Hareketimiz yenilmezdir. Sovye t Cumhuriyeti daha uzun bir sure brnek olmay1 sur

durecektir. Sosyalist Sovyet Cumhuriyetimiz , uluslararas1 sos

yal izmin bir me�alesi ve butun emekc.;iler ic.;in bir Cirnek olarak

dimdik ayakta olacakur. Orada c.;all�malar, sava�. akan kanlar,

mi lyon larca insanm kurban edilmesi ve kapi talist somuru var;

buradaysa gerc.;ek bir ban� polit ikas1 ve bir sosyalist Sovyet

Cum huriyeti .

Olaylar Marx ve Engels'in beklediginden f arkh gcli�ti ve

uluslararas1 sosyalist devrimin bncusu olma onuruna Rus

ya'nm emekc.;i ve somunllen sm10an olarak biz eri�tik; �imdi,

' ! l talya11 is�i lcrinin Agustus 191Tdc Turinu'da �cr�cklc�tirdiklcri sava� kar�1 t 1 �encl �rcvlc, ,\vusturya i��ilerinin Ocak l 9 l 8'dc Brcst-Li tovsk'taki han� �on:1smclcnylc haglanu l i ularak dt\zcn lediklcri �rcvlcr kastcdiliyur

-+ 3

clevrimin geli�iminin nereye kaclar giclecegini a�1k�a gorebili

yoruz . Perclcyi Rusya a�u. son sozuyse Almanlar, Frans1zlar ve lngilizler soylcyecekler ve sosyalizm zafere ula�acak (c1 lh1slc1r)

2 HALK KOMiSERLERi KONSEYi'NiN RAPORUNA

iLiSKiN KAPANIS KONUSMASI 25 ( 1 2) Ocak

Bugun sag cenahtan raporuma yonehilen e le�tirileri cl inle

cl ikten sonra , bu zamana kaclar hi�bir �ey ogrencmemi� o lma

lanna ve 'Marksizm' achm verclikleri her �eyi unutmalanna �a

�i rmaclan eclemecl im. Muterizlerimizclen biri clemokrasinin

cl ikta torlugi::mclen yana olclugumuzu, clemokrasinin egemenli

gini tamchg1m1z1 soylecl i . Bu sbz o kaclar sa�ma, o kaclar an

lams1z ki sozcuklerin biraraya getirilmesinclen ba�ka bir �ey

ifacle etmiyor. Aclcta 'clemir kar' clcmek gibi bir �ey . (gtilii�mcler) Demokrasi ger�ek sosyalizme ihanet eden herkesin ba� ta

c1 e ttigi bir burjuva clcvlet bi�imicl i r Bu hainlcr bugun resmi

sosyalizmin ba�mcla bulunuyorlar ve clemokrasinin proletarya

cl iktatorlugune aykm olclugunu i clclia ecliyorlar. Biz clevrim

burjuva cluzeninin sm1rlanm a�ana kaclar clemokrasiclen ya

naychk ama clevrimin i lerleyi�i i�inclc sosyalizmin ilk i�aretle

rini gorclugumuz anclan i tibaren , kararh vc cl imclik bir �ekilclc

proletarya cl iktatorlugunun arkasmcla saf tuttuk.

Bu basil ger�egi , 'clemokrasi' ve ·proletarya cl iktatorlug1:Y

sozcuklerinin ne anlama gelcl igini anlatan bu tamm1 anlaya

mayan ya cla anlamak istemeyen insanlarm, bu clenl i kalabahk

44

bir meclisin bmine, bu muteriz baylarm konu�malanncla bol

bol gorulen eskimi�. tumuyle clegersiz c;erc;bpu getirme cesa

reti gostermeleri tuhaf ur Demokrasi bic;imsel o larak parlamen tarizmcl ir, ama gerc;ekte burjuvazinin i�c;i sm1fm1 clayaml

maz bir bask1 al tmcla tuttugu surekli , ac1mas1z bir alay etme

clir . Bunu ancak i�c;i sm1fmm gerc;ek sozculeri o lmayan, aksi

ne her claim hayatm gerc;eklerinclen kac;m1�. yasuklarmm alu

na gizleclikleri eski kuc;uk kitaplanyla, resmi sosyal izmi haya

ta gec;irirken rehber ve e lkitab1 o larak yararlanchklan o isten

meyen kitapla uyuyan zavalh lar reclcleclebil ir . Halbuki i�leri

c;ekip c;eviren on mi lyonlarca insamn akh, en buyuk clehalarm

ongorebi leceginclen sonsuz clerecccle claha yuce bir �eyler ya

rauyor. Gerc;ek, clevrimci sosyalizm bugun clegi l , sava�m ba

�mcla kencli yolunu tuttu. Bu bnemli kopu�. sosyalist teoricle

ki bu aynhk, her ulkecle ve her clevle t te gerc;ekle�mi�tir. Ve

neyse ki, ne muthi� bir �ey ki sosyalizm bolunmu�tur!

Bizim 'sosyalistlere' kar�1 sava�ug1m1z suc;lamasma verece

gimiz tek cevap, parlamentarizm c,:agmcla bunlan n clestekc;i le

rinin arnk sosyalizmle hic;bir ortak yonu olmachg1, yozla�uk

lan, eskicl ikleri , gericile�tikleri ve sonuncla burjuvazinin saf1-

na gec;tikleri olacakur. Uluslararas1 soygunculann emperyalist

emellerinclen kaynaklanan bir sava�ta 'ulke savunmas1' cliye

bag1ran 'sosyalistler'e sosyalist clegi l , burjuvazinin yalakas1 . c;anak yalay1c1s1 clenir.

Demokrasinin cliktatorlugu hakkmcla boylc aup tutanlar,

ne ekonomi bilgisinclen ne de siyasal anlay1�tan nasibini al

m1�. tumuyle anlams1z, sac;ma Ianar geveliyorlar.

Mutcrizle rclen biri Paris Komunu'nun, Paris i�c;ilerinin

ayaklanma s1rasmcla �iclcle tten ve keyfi clavram�larclan uzak

clurmu� olmas1yla ovunebilecegini soylecl i . Halbuki Ko-

-+5

mun'un du�mu� olmasmm sebebi tam da dogru anda silaha

sanlmam1� olmas1yd1 , ama yine de Komun tarihte o lumsuz bir

yer elde etti , z ira proletarya diktatorlugu fikrini ilk kez haya

La ge�iren Komun olmu�tu.

Konu�mac1, burjuvaziye, toprak sahiplerine ve kapitalistle

re kar�1 mucadele hakkmda k1saca goru�leri ni i fade e ttikten

soma, bir alk1� tufam arasmda a�1k ve kararh bir di l le �unlan

soyledi : "Ne derseniz diyin, burj uvazi sonunda ya devrimci

kit lelerin i radesine boyun egecek ya da yok o lacak.

Lenin yolda� anar�izm i le Bol�evik goru�ler arasmda bir

benzerl ik kurarak, burjuva duzeninin temelden sarsild1g1 bir

donemde, anar�izm kavrammm nihayet somut ozel l ikler

edindigini soyledi. Fakat burjuva duzeninin uygulad1g1 bask1

ortadan kalkacaksa, emek�i sm10ann saglam bir devrimci ik

tidannm, devrimci bir devlet ikt idanmn kurulmas1 gerekir.

Komunizmin ozu budur Kitleler somuruculere kar�1 amans1z

bir mucadeleye ba�lamak i�in silaha sanld1klannda, parla

menter iktidarla hi�bir onak yam olmayan yeni bir halk ikti

dan hayata ge�ir i l irken, kitlelerin onundeki �ey art 1k gelenek

leri ve bi�imleri bak1mmdan miad1m doldurmu� olan eski

devlet degi l , yeni bir �ey, halkm yarat1c1 i ktidanna dayah bir

�eydir. Baz1 anar�istler hala eskimi� goru�lerin etkisi a l tmda

olduklanndan Sovyetlerden korkuyla bahsetseler de, anar�iz

min i�indeki yeni ve canh egilim kesin olarak Sovyetleri n ya

mnda yer ald1 , z ira Sovyetlerin canhhg1m ve i��i kitleleri nin

teveccuhunu kazanma ve yarat1c1 enerj i lerini a�1ga �1karma

konusunclaki yetenegim ya�ayarak gordu.

Lenin 'mutcriz ler'e clonerck, "Gunah1mz ve korlugunuz

clevrimden bir �eyler ogrenmeyi ba�aramamamzdan kaynakla

myor, dedi ·'Daha 4 :\isan'da bu salonda konu�urke n, Sov-

46

yetlerin demokrasinin en yuksek bic;imi o ldugunu soylemi�

tim. Ya Sovyetler yok olacak ve o zaman da devrim davas1 ba�

ka bahara kalacak ya da Sovyetler ya�ayacak ama o zaman da

sosyalist sistemin tam geli�im yolunda, kapitalizminse c;Ciku�

te oldugu bir donemde burjuva-demokratik devrimden bah

setmek abes olacakur. Bol�evikler 1 905 Devrimi'nde burjuva

demokratik devrimden bahset ti ler, ama bugun, Sovyetler ikti

dardayken, i�c;i ler , askerler ve koyluler -zorluklan ve deh�eti

bak1mmdan e�i gorulmedik bir sava:;; durumunda, bir y1k1m

atmosferinde ve ac;hktan olme tehdidiyle kar�t kar�tyayken

iktidan tumuyle ele gec;ireceklerini ve bizzat yeni bir hayatm

in�asma giri�eceklerini soylerken, burjuva-demokratik dev

rim sbz konusu olamaz . N i tekim Bol�evikler daha N isan aym

da, gerek kongreleri , Loplan t tlan ve konferanslannda gerekse

karar ve bildiri lerinde bunu dile get irmi�lerdi . "Hic;bir �ey yapmad1g1m1z 1 , butun bu sure zarfmda yan ge

lip yawg1mm ve Sovyetlerin egemenliginin hic;bir sonuc ver

mecligini soyleyenlere �u cevabt verebiliriz: Nercde emckc;i

kitleler varsa gidin bakm, ki tlelerin arasma kan�m. Yaral tc t

in�a faaliyetinin tam gaz devam et tigini goreceksiniz . Devrim

le yenilenen ve kutsanan bir hayatm ktptr ktptr oldugunu go

rcceksiniz. K1rlarda koyluler topraga c l koyuyorlar, �ehirlerde

i�c;iler fabrikalan ele gec;iriyorlar ve her yerde c;ok c;e�i t l i br

gutler onaya c; 1k1yor.

"Sovyet iktidan sava�t sonlanchrmaya c;ah�1yor ve bu hede

f c Kerenski hukumctinin vaat cLtigindcn daha once ula�acag1-

na eminiz . Zira devrim sava�t sonland1rma noktasmda bir et

ken , hem de anla�malan reddedip, borclan tammayan b ir ct

kcn haline gelmi�tir Sava�t uluslararast devrimci hatekct son

land1racakur.

47

Sonw;; o larak, Lenin kar�1-devrimci sabotajcilar hakkmda da birka1;; yorumda bulundu , bunlarm geric i l igin zaf eri i1;; in

Sovyet devletine sava� i lan eden sabotajc 1 memurlara hediye

ler yagdiran burjuvazi taraf mdan parayla tutulmu� gruplar ol

dugunu soyledi. Onlarm gozunde devrim k1yamet gunuydu,

halkm i�1;;i ve koylulerin bal tas1yla burjuvaziye ard1 arkasma

saglam darbeler indirdigini gordukleri anda her �eyi sonsuza

dek kaybettiklerini anladilar. "Bizim bir hatam1z o lduysa, o da

burjuva-emperyalist sistemin gaddar ve hain temsi lcilerine

1;;ok insanci l , 1;;ok yumu�ak kalpli davranm1� o lmam1zd1 .

"Birka1;; gun once baz1 Novaya Zhizn yazarlan beni ziyaret

ettiler ve hizmete haz1r olduklanm, Sovyet iktidanm tumuyle

tamd1klanm ve sabotaj c1hg1 b 1rakuklanm soyleyen banka 1;;a

h�anlan adma geldiklerini soylediler. Tam zamam, diye cevap

verdim. Arna aram1zda kalsm , eger bu gorli�melere ba�lad1k

diye devrimci mevzilerimizden bir ad1m bile saga kayacag1m1-

z1 d ii�unuyorlarsa , f eci derecede yamhyorlar.

"Su an bir1;;ok ayn devlete bolunmii� ve muazzam say1da

f arkh mil liyet ve halktan insam barmd1ran Rusya'da ya�ad1g1m1z

turde bir �ey daha once dunyanm hi1;;bir yerinde gorulmedi. Bu

tiin idari birimlerde ve altbirimlerde muazzam orgutlu 1;;ah�ma

dan, en alt katmanlarm orgutlulugunden, ki tlelerin bizzat i�e

koyulmu� olmalarmdan , emperyalizmin her renkten burjuva

temsi lcilerinin diktigi engellerle kar�1la�an yaral!c1 in�a faaliye

tinden bahsediyorum. l�1;;i ve koyluler, buyuk ama1;;lan bak1-

mmdan e�i gorulmedik bir mucadelenin i1;;ine girmi�lerdir; Sov

yetlerle birlikte kapi talist somuruyu darmadagm edeceklerdir ve

sonunda burjuva egemenligi sonsuza dek onadan kalkacakl!r.

48

3 SOVYET YASALARINDA KURUCU M ECLiS'E

ATIFLARIN (:IKARILMASINA iLiSKiN KARARNAME TASLAGI

Sovyct Hukumeti 'nin baz1 yasalan, kararnameleri ve karar

lannda Kurucu Meclis'e ve onun yasa koyucu nitcligine auOar

sbz konusudur.

Kurucu Meclis'in Merkez Yuru tme Kurulu tarafmdan dag1-

ulmas1 ve bu ad1mm Dc;:uncu Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi

tarafmdan onanmasmm ardmdan, butun bu auOar dogal o la

rak hukmunu kaybetmi�tir .

Do lay1s1yla Dc;:uncu Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi'nin

karan �udur: Kurucu Meclis'c yapilan her turlu auf, SovyeL

Hukumeti kararnameleri ve yasalannm butun yeni baskilann

clan c;:1kanlacakllr.

31 ( 18) Ocak l C) l 8'dc yaz1kh.

4 KONGRE'DEKi OZET KONUSMA

31 ( 1 8) Ocak

Yolda�lar, Dc;:uncu Sovye tler Kongresi kapanmadan o nce,

bu kongrenin , u luslararas1 clcvrimin ve insanhgm tarihinde

oynamak zorunda kald1g1 muazzam ro lu tamamen tarafs1z

bir gozle yerl i ycrmc o turtmak zorunday1z. Dc;:uncu Sovyet

ler Kongresi'n in dunya tarihi nde ycni bir c;:ag ac;:ug1m vc bu

dunya devrimi gunlerindc kongrenin b ne mine dair b i l inc in

anug1m soylemek i<; in e l imizde kar�1 konulmaz gerekc;eler

var. Kongre, Ekim Devrimi 'nin yaratug1 yeni devlet iktidan

orgutunu saglamla�urm1� ve butun dunya ic;in, butun ulke

lerin emekc;ileri ic;in gelecekteki sosyal ist i n�anm ana c; izgi

lerini gostermi�tir.

Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'nin yeni siste mi , Rusya'da

ya�ayan farkh uluslann ozgur cumhuriyetlerinden olu�an bir

f ederasyo ndur. Bu sistem Rusya'da ic; siyaset a lanmda nihayet

kabul edilmi�tir. Bugun herkes ac;1smda n, hatta diyebil ir im ki

du�manlanm1z ac,:1smdan bi le , yeni sistemin, yani Sovyet ikti

dannm bir icat ya da parti dalaveresi degi l , hayatm kendi ge

l i�iminin sonucu, kendiliginden �ekillenen dunya devriminin

bir urunu oldugu ac;1kur. Butun buyuk devrimlerin her zaman eski kapitalist sistemi yerle bir etmeye c;abalad1gm1 haurlaya

caksm1z; bu devrimler yalmzca siyasal haklar elde etmek ic; in

degi l , aym zamanda her turlt\ somt1ruyu ve bask1y1 sonsuza

dek bitirmek ic; in yonetimin dizginlerini egemen sm10ann ve

butun somuruculerin-bask1cilann el inden kopanp almaya c.:a

balam1�llr. Buyuk devrimler bu eski somurucu devlet aygn1m

yok etmeye c;ah�m1�, ama bu zamana kadar ba�anya ula�ama

m1�t1r. Oysa �imdi Rusya. ekonomik ve siyasal konumunun

kendine ozgu niteliklerinden oturu, bu devlet iktidannm diz

ginlerini emekc;i halka devrcden ilk ulke olmu�tur. $imdi, ta

rihin c;oplllklerinden temizlenen bu mekanda , sosyalist toplu

mun �a�ah , dev binasm1 dikmeye giri�ecegiz. Tarihte ilk kez

yeni tur bir devlet iktidan yaraulmaktadu ve devrimin i radesi

bu iktidara dunya uzerindeki her turlu somuru , bask1 ve ko

le ligi kalduma gorrvini vermi�tir.

Yeni sosyalist hukumet anlay1�mm ic; siyaset alanmda ne

urunlcr verdigine bir bakahm. Yolda�lar haurlarsm1z, claha

50

yakm zaman once, burjuva basm1 ortahg1 ayaga kald1rarak bi

zi Rus devletini yok etmekle sw;;lam1� ve ulkeyi yonetmekten

aciz oldugumuzu ve bu yuzden butun mil liyetlerin (Finlandi

ya, Ukrayna, vs. ) bizi terk e ttigini soylemi�ti . Burjuva basm1

anniyetli bir co�kuyla neredeyse her gun bu tur 'aynlmalar'a

i l i�kin haberler gec;; iyordu. Biz, yolda�lar, i�c;; i kitlelerin Ke

renski ve �urekasmm uzla�mac1 emperyalist hukumetine duy

duklan guvensizl ikten beslenen bu olgunun ana sebeplerine

dair onlardan daha iyi bir kavray1�a sahiptik. Sessiz ligimizi

koruduk, adil i lkelerimizin ve hukumetimizin butun emekc;;i

kitlelere gerc;;ek amac;;lanmm ve emel lerimizi sozlerden daha

iyi kamtlad1gma emindik.

N i tekim hakh oldugumu:2 anla�i ld1 . Simdi fik i rlerimiz in

Fin landiya ve Ukrayna'da z�f ere ula�ugm 1 , Don'da ise ula�

makta oldugunu, emekc;; i k i tle lerde sm1f bi l inci uyand1rd1g1-

m ve saglam bir temelde birle�melerini saglad1gm1 goruyo

ruz. Biz bunlan diplomata gerek duymadan ya da eski em

peryalist yontemlerden yararlanmadan gerc;;ekle�tirdik ve

bugun en buyuk sonuca i�aret edebil iriz : Devrim kazand1 ve

kazanm1� olanlar bugun bizimle bir likte guc;;lu bir clevr imci

f edcrasyon ic;; inde i t t i fak olu�turdular. Biz antik Roma'nm

kau dusturunda dendigi gibi bolerek degi l , butun emekc;; i

kit leleri canh c;; 1karlar ve sm1f aidiyeti gibi kopmaz baglarla

b irle�tirerek yonetiyoruz. Biz im birligi miz , yeni devlet imiz ,

yapay devlet bir imlerini emperyalistleri n istedigi �ekilde ya

lanlarla ve si lah zoruyla biraracla tutan �iddete dayah iktidar

lardan daha guc;;ludur. Bu yuzden Fin i�c;; i ve koyluleri i kti

dan ahr almaz bize proleter dunya devri mine bagh hk i fade

lerini ve Enternasyonal yolunda bizimle birl ik te omuz omu

za yurume konusundaki y i lmaz kararhhklanm gosteren teb-

5 1

riklerini yol ladi lar. * l�te , federasyonumuzun temeli budur

ve devrimci Rusya'nm etra fmda ozgur uluslann olu�turdugu

daha bin;:ok federasyonun olu�acagmdan hi<;: ku�kum yok.

Federasyonumuz yeni lmezdir ve yalanlann ya da si lahlann

yard1m1 olmadan gayet ozgur bir �ekilde geli�ecektir. Yarat

makta o ldugumuz devlet siste mi ve yasalar f ederasyonumu

zun yen i lmezl iginin en iyi tem inaudir . Daha biraz once top

ragm toplumsalla�tmlmasma i l i�kin yasay1 dinlediniz . Bu

yasa i�<;:ilerle koylulerin sarsilmaz bir l iginin bir taahhudu,

bu b irl ik sayesinde sosyal izme giden yolda butun engelleri

a�abi lecegim izin garantisi degil midir?

Bu engel lerin muazzam buyuklukte oldugunu soylemem

gerekiyor. Burjuvazinin her turlu dalavereye ba�vuracagmdan , birligimizi ezmek i<;:in vanm yogunu ortaya koyacagm

dan emin olabi l irsiniz . Yalanci lardan, provokatorlerden , hain

lerden, muhtemelen dolandmcilardan yararlanacaklan bekle

nebilir, ama bundan boyle korkacak bir �eyimiz yok , <;:unku

biz kendi yeni devlet iktidanmm kurduk ve hukumetin diz

ginlerini el imizde tutuyoruz. Her tl.lrlu kar�1-devrimci giri�i

me kar�1 biltun gucumuzle kar�1 koyacag1z. Fakat ycni siste

m in temel diregi, sosyalizm yolunda hayata ge<;:irecegimiz br

gutsel onlemlerdir. Bu bak1mdan onumuzde muazzam bir <;:a

h�ma donemi uzamyor. Yolda�lar, emperyal istlerin, sava�ta

uluslan birbirine kird1ran bu uluslararas1 haydutlann, dunya

nm ekonomik hayatm1 temelinden sarsugm1 unutmamahs1-

*) Finlandiya·da dcvrim ] l) 18 Ocak aymm onasmda gtmcydeki sanayi bolgclcrindc padak vcrdi . 28 ( 1 5 ) Ocak"ta Fin KIZll Ord usu baskcnl Hclsingfor<u bgal cl l i vc Svi n h u fvud"tm gcrici buquva h i:1ki:1mctini dcvird1. [rtcsi gun Halk Tcmsilcilcri Konscyi'nin sahsmcla dcvrimci hc1kl1mct kuruldu. Svinhufvud hltkluncli kuzcydc konuslanm1su vc yard1m i�in Alman hi:1ki:1mctinc basvurdu Alman ordusunun mi:idahalcsindcn soma siddctli bir i� savas baslad1 vc :V!ay1s I LJ I H"dc dcvrim c zi ldi

52

mz. Bize miras olarak ag1r bir yuk b1raktdar, onlann y 1kug1m

�imdi biz yeniden yapmak zorunday1z.

Elbette emek<;:i kitlelerin devlet idaresi konusunda hi<;: de

neyimleri yok, ama bu bizi korkutmuyor. Muzaffer proletarya

art1k kamu mah haline gelmi� o lan topraklarda hukum suru

yor ve yeni uretim ve tuket imi sosyalist temellerde orgutleme

yi pekala ba�aracakllr. Eski gunlerde, insan dehas1 , insan bey

ni teknoloj ik ve kulturel nimetleri toplumun yalmzca bir ke

simine verip, geri kalanlan bu nimetlerin en temel olanlann

dan mahrum b1rakacak �ekilde yarat1rd1 . Arna bundan boyle

bi l imin mucizeleri ve kulturun kazammlan butun topluma ai t

olacak ve insan beyni ve insan dehas1 bir daha asla bask1 ve so

ml.tru i<;:in kullamlmayacakt1r. Bundan eminiz . 0 halde kendi

mizi bu i�e aday1p tarihin bu en buyuk gorevini buyuk bir

�evkle ger<;:ekle�ti rmeye giri�meyecek miyiz? Emek<;:i kitleler

bu buyuk tarihsel gorevi ba�anyla yerine get ireceklerdir, z i ra

devrim, yeniden dogu� ve yenil ik gui;leri kitlelerin i<;:inde ha

rekete ge<;:irilmeyi bekliyor.

Art1k yalmz degil iz . Son birka<;: gun i<;:inde yalmzca Ukray

na'da ve Don bolgesinde degi l , yalmzca Kaledin'lerin ve Ke

renski'lerin diyannda clegi l , aym zamanda Ball Avrupa'da da

<;:ok onemli olaylar ya�and1. Almanya'da clevrimin durumuna

i l i�kin telgraOan duydunuz. Devrimci yang m m alevleri bu ko

ku�mu� eski dunya duzeninin tumu uzerinde gi t t ik<;:e daha

yukanlara yukseliyor. Biz Sovyet iktidanm kurduktan sonra,

diger ulkelerde de benzer giri�imleri tetikleyecegimiz bizim

i<;:in gen;ekle�mesi imkans1z bir teori ya da bo� bir hayal degil

di. Zira tekrarlayacak olursam , emek<;:i kitleler i<;:in bu katli

amdan ba�ka bir <;:1k1� yolu yoktu. Bugun bu ad1mlar uluslara

ras1 devrimin kazam mlan olarak birle�tiri l ip guc;lendiril iyor

53

Bu tarihi Sovyetler Kongresi'ni yukselen dunya devriminin

i�areti altmda kapauyoruz ; butun ulkelerdeki emekc;:i ki tlele

rin dunya c;:apmda tek bir devlet hal inde birle�ip, yen i , sosya

l ist bir toplum kurmak ic;:in ortak bir c;:abaya gi ri�ecekleri za

man c;:ok uzak degi l . Bu in�aya giden yol, c;:ic;:egi burnunda

dunya devriminin bir bic;:imi o larak Sovyetlerden gec;:iyor. (al

k1� tufam) Sizi selamlarken hepinizi bu yeni yapmm in�asma kaulma

ya c;:agmyorum. Simdi hepiniz kendi c;:ah�ma alanlanmza do

necek ve bu yuk zaferi m iz i orgutlemek ve saglamla�urmak ic;:in

el inizden gelen butun c;:abay1 gosterec;eksiniz. (delegeler ayaga

kalkar ve Lenin yolda�1 co�kulu alk1�lar e�l iginde selamlarlar)

1 2 , 1 3 , 14 ve 20 Ocak 1 9 1 8'clc

lzvestiya'mn 8, 9, 10 ve 1 5 . sayilanncla ve

1 3 - 1 4 (26-27) Ocak v e 20 Ocak (2 $ubat ) l 9 18'cle

Pravda'mn 9, l 0 ve 1 5 . sayilarmcla yaymlanch ; Collected Worl1 s , Cilt 26, s . 453-482.

54

TUM-RUSYA KOYLO TEMSlLClLERl SOVYETLERl OLACANUSTO KONGRESl

23 Kas1m -8 Arahk 1 9 1 7

�

KARAR T ASLAGI :

Koylu Kongres i , l ki nci Tum-Rusya l �<;i ve Asker Temsilci

leri Sovyetleri Kongresi tarafmdan onaylanan ve Rusya Cum

huriyeti ge<;ici i�<;i-koylu hukumeti olarak Halk Komiserleri

Konseyi taraf mdan yaymlanan 26 Ekim 1 9 1 7 tarihli toprak

yasasm1 ( kararnamesini) tumuyle ve her yonuyle destekler.

Koylu Kongresi bu yasanm uygulanmasm1 saglama yonunde

ki saglam ve sarsilmaz kararhhgm1 i fade eder, koyluleri bu ya

say1 oybirligiyle desteklemeye ve yerel lerde gecikmeksizin ha

yata ge<;irmeye ve aynca butun sorumlu mevki ve gorevlere

emek<;i ve somurulen koylulerin <; 1karlanna tam baghhklanm,

55

bu �1karlan toprak sahiplerinin, kapitalistlerin ve onlann yan

da� ve yardak�Iiarmm her turlu direni�ine kar�1 savunmaya

hazir ve ehi l o lduklanm yalmzca lafta degi l , eylemde de kamt

lam1� o lan ki�ileri se�meye �agmr.

Aynca Koylu Kongres i , toprak yasasm1 o lu�turan butun

onlemlerin tamamen hayata ge�irilmesinin ancak 25 Kas1m'da

ba�lam1� olan sosyalist i��i devrimi ba�anya ula�ugmda mum

kun olacag1 inancm1 if ade eder, z ira topragm emek�i koylule

re tazminats1z devrini , toprak sahiplerinin demirba�ma el

konmasm1 , tanmda �ah�an ucretli i�� i lerin �1karlannm tama

men korunmasm1 ve butun kapitalist ucretli kolelik duzeni

nin ko�ulsuz kaldmlmas1 yonunde ilk ad1mlann derhal aul

masm1, dahas1 gerek tanm gerekse sanayi urunlerinin ulkenin �e�itl i bolgeleri ve nuf usu arasmda duzgun ve planh dagrnl

masm1 , bankalar uzerinde denetimi (bu tur bir denetim olma

dan toprakta ozel mulkiyet kalkm1� o lsa bile topragm ef endi

si halk olmayacakur ) , ozel o larak emek�i ve somurulen kitle

lere �ok yonlu devlet yard1mm1 ancak sosyalist devrim guven

ce aluna alabilir .

Bu yuzden Koylu Kongresi , 25 Ekim Devrimi'ni tumuyle

ve tam da bir sosyal ist devrim olarak destekleyerek, Rusya

Cumhuriyeti'nin sosyal ist donu�umunu ama�layan onlemle

rin gerektigi gibi a�amah olarak, ama en ufak bir yalpalama ol

maks1zm uygulanmas1 dogrultusunda sarsilmaz kararhhg1m

if ade eder.

Toprak yasasm m kahc1 zaferini ve tam olarak uygulanma

sm1 guvence altma alabilecek yegane �ey olan sosyal ist devri

min zaf eri i�in zorunlu onko�ul , butun ileri ulkelerde i��i s1-

m f1yla, yani proletaryayla emek�i ve somurulen koylulugun

s1k1 ittifak1d1r. Rusya Cumhuriyeti'nde bundan boyle butun

56

devlet yapilanmas1 ve idaresi en yukandan en a�ag1ya kadar

bu tur bir ittifaka dayanmahdir. Ancak boyle bir i t t ifak, dene

yimlerle yanh�hg1 kamtlanm1� o lan burjuvaziyle ve burjuva

siyasetinin savunuculanyla anla�ma poli tikasma geri donme

yolunda ac;1k ya da gizli butun giri�imleri reddederek, sosya

l izmin butun dunyada zaferini guvence ahma alabilir.

27 ( 1 4) Kas1m l 9 1 7'de yaz1ld1;

28 ( I 5) Kas1m l 91 Tele /zvesliya'mn

226. say1smda yaymland1;

Collected Worhs, Cilt 26, s . 3 27-328.

57

EKMEK VE BARIS l(:lN �

Su an iki sorun diger butun siyasi sorunlann onune gec.;i

yor: ekmek sorunu ve ban� sorunu. Emperyalist sava�. dunya

nm en buyuk ve en zengi n bankerleri olan lngi l tere i le Alman

ya arasmda dunya hegemonyas1 , ganimet payla�1m1 , kuc.;uk ve

zay1f uluslann yagmalanmas1 ic.;in yurutii len sava�. bu kor

kunc.;, cinai sava� butun ulkeleri enkaza c.;evirmi�. butun hal k

lann pesti l ini c.; 1karm1� ve insanhg1 iki sec.;enekle kar�1 kar�1ya

b1rakm1�t1r: Ya butun medeniyeti kurban edip yok olmak ya

da kapital izmin boyundurugunu devrimci bir tarzda kopanp

atmak, burjuvazinin egemenlig ine son vermek ve sosyalizmi

ve kahc1 ban�1 tesis etmek.

58

Sosyalizm zafere ula�mad1g1 takdirde, kapitalist devletler

arasmdaki ban� bir ate�kesten , bir moladan, halklara yonelik

yeni bir katliam ic;in hazirhk doneminden ba�ka bir �ey o lma

yacakttr. Ban� ve ekmek i�c;ilerin ve somurulenleri n temel ta

lepleridir. Sava� bu taleplere son derece acil bir n i telik kazan

dtrmt�ltr . Sava� en medeni ulkelere , kultur ac;1smdan en geli�

mi� ulkelere ac;hk getirmi�tir. Diger yandan, sava� muazzam

bir tarihsel surec; olmast bak1mmdan toplumsal geli�imi ina

m lmaz derecede h1zlandtrm1�ttr. Kapita l izm geli�erek emper

yal izme, yani tekelci kapita l izme donu�mu�tii; sava�m etkisi

altmdaysa tekelci devlet kapitalizmine donu�tii. Su an sosya

l izme dogrudan s1c;rama tahtast olan dunya ekonomisi a�ama

sma ula�mt� durumday1z.

Dolay1s1yla Rusya'da ba�layan sosyalist devrim , sosyalist

dunya devri minin yalmzca ba�lang1c1d1r . Ban� ve ekmek, bur

juvazinin devrilmesi, sava� yaralanmn sanlmast ic;in devrimci

arac;lardan yararlamlmas1 , sosyal izmin tam zaferi , i�te muca

delenin amac;lan bunlardtr.

Petrograd , 14 Arahk 1 9 1 7;

I lk kez May1s l 9 l 8'de Almanca olarak

Jugrnd-lluemalionale'in I l . say1smda yaymland1;

Collected Worlis. Cilt 26, s . 386-387

59

TALlHSlZ BARIS SORUNUNUN T ARlHl UZERlNE

�

Su an tarihle ugra�acak zaman dcgil diyenler olabi l ir . El

bette , ge<;:mi�e ait b i r sorun pratikte bugunle dogrudan ve

kopmaz baglara sahip olmasayd1 , bu tur bir iddia kabul edile

bi lirdi. Fakat talihsiz ban� sorunu, olaganustu derecede ag1r

bir ban� antla�mas1 sorunu oylesine yak1c1 bir ni tt:lige sahip

tir ki irdelenmesi �anur. Bu yuzden, 8 Ocak 19 lS'de onde ge

len yakla�1k altm1� Pctrogradh parti memurunun bir toplanu

smda okunmu� olan konu hakkmdaki tezlerimi yaymhyorum.

Tezler �oyledir

60

AYRI VE 1LHAK(:I BIR BARISIN DERHAL lMZALANMASI SORUNUNA ILISK1N TEZLER

7 Ocak l 9 1 8

1 ) Rusya Devrimi �u a n oyle bir konumdadir k i neredeyse i�c;:ilerin tamam1 ve koylulerin ezici c;:ogunlugu kesinlikle Sov

yet iktidannm ve onun ba�lawg1 sosyalist devrimin yanmda

dir. Bu oranda Rusya'daki sosyalist devrim guvence altmdadir.

2) Diger yandan, toprakta ve uretim arac;:lannda ozcl mul

kiyetin bekas1 ic;:in son ve bel irleyici kavgayla kar�1 kar�1ya ol

dugunu c;:ok iyi bilen varhkh sm10ann c;:ilgmca direni�inin

tahrik ettigi ic;: sava� henuz tepe noktasma ula�mam1�ur. Bu

sava�ta Sovyet iktidannm zaf eri guvence al tmdadir, ama bur

juvazinin dircni�i kmlmadan once kac;:milmaz olarak hem bel

l i bir zamanm gec;:mesi gerekiyor, hem epeyce bir c;aba harca

mak gerekiyor, hem de butun sava�lara ve bzel l ikle de ic;; sa

va�lara e�lik eden �iddetli bir ekonomik dagm1khk ve kaos do

nemini ya�amak gerekiyor.

3) Aynca bu direni�, daha az aktif ve askeri-olmayan bic;:im

leriyle (sabotaj , sosyal istlerin saflanna SIZlp davalanm bozmaya

c;:ah�an sm1fs1zla�m1� unsurlann ve burjuvazinin ajanlannm ki

ralanmas1, vs. ) son derece inatc;:1 ve r arkh bic;:i ml ere burunebile

cegini gostermi�tir. Oyle ki buna kar�1 mucadele kac;:milmaz

olarak daha fazla zaman gerektirecektir ve ana bic;:imleriyle bir

kac;: ay gec;:ene kadar sonlanmas1 muhtemel degildir. Burjuvazi

nin ve yanda�lannm bu pasif ve ustu kapah d_ireni�i kesin ola

rak ezilmedikc;:e sosyalist devrim ba�anya ula�amaz.

4) Son olarak, Rusya'nm sosyal ist donu�umunun orgutsel

sorunlan o kadar buyuk ve zordur ki bunlann c;:ozumu -sos

yalist proletaryanm say1s1z kuc;:uk burjuva yol arkada�1 ve pro-

61

letaryanm kultur duzeyinin du�uklugu dikkate almd1gmda

bu da epeyce uzun bir zamam gerektirecektir.

5) Butun bu ko�ullar birlikte ele almd1gmda , Rusya'da sosyalizmin ba�ans1 ic;,:in belli bir sure, en azmdan birkac;,: ay gere

kecegi gun gibi a�ikard1r. Bu sure zarfmda sosyalist hukume

tin e l leri , once kendi ulkemizde zafere ula�mak, ardmdan ge

ni� bir olc;,:ekte uzun boyutlu kitlesel orgutlenme gorevlerine

giri�mek ic;,:in mutlak surette bo�ta o lmahd1r.

6) Sovyet iktidanm1zm uluslararas1 gorevlerini tammlarken

Rusya'da sosyalist devrimin konumu mutlaka temel almmah

d1r, zira sava�m dorduncu yilmda uluslararas1 durum kar�1sm

da, devrimin patlak verecegi ve Almanya da dahil olmak uzere

Avrupa'daki emperyalist hukumetlerden herhangi birinin dev

rilecegi muhtemel am kestirmek imkans1zd1r. Avrupa'da sosya

list devrimin gerc;,:ekle�mesinin kac;,:m1lmaz oldugu ve gerc;,:ekle

�ecegi �uphesizdir. Sosyalizmin nihai zaferi konusunda besledi

gimiz butun umutlar kaynag1m bu kesinl ikten ve bu bilimsel

ongoruden almaktad1r. Gene) olarak propaganda, ozel olarak

da karde�ligin orgutlenmesi f aaliyetlerimiz in yogunla�tmlmas1

ve geni�letilmesi �artl1r. Bununla b irlikte, Rusya'daki sosyalist

hukumetin taktiklerini, Avrupa ve ozellikle de Alman sosyal ist

devriminin bnumuzdeki alu ayhk zaman di l imi (ya da buna ya

km bir sure) ic;,:inde gerc;,:ekle�ip gerc;,:ekle�meyecegi sorununu

belirlemeye yonelik giri�imlere dayand1rmak hata olur. Bunu

belirlemenin buyuk olc;,:ude imkans1z oldugu goz onune almd1-

gmda, bu tur giri�imlerin hepsi , nesnel gerc;,:ekligi konu�mak ge

rekirse, koru korune bir kumardan ba�ka bir :;;ey olmayacakur.

7) Su ana kadarki (7 Ocak 1 9 1 8) Brest-Litovsk ban� muzakereleri , sava� yanhs1 partinin (Dortlu l ttifak'm diger huku

metlerinin emrine amade olan) Alman hukumeti nde usu::m lu-

62

gu ele ge<;irdigini ve daha �imdiden Rusya'ya fi i len bir ulti ma

tomda bulundugunu (ult imatomun bi rka<; gune kadar resmi

olarak da sunulmas1 beklenmektedir ve sunulacag1 kesindir)

a<; 1k<;a gozler onune sermi�tir. Dl ti matom �oyledir: Ya sava�

devam ettirilecek ya da i lhakh bir ban� olacak, ki bu ban�a

gore biz i�gal ettigimiz butun topraklan b irak1rken Almanlar

i�gal ettikleri buliin topraklan ellerinde tutacak ve bizi ( mah

kOmlann bak1m1 i<;in odeme kisvesi altmda) sava� tazminau -

birka<; yi lhk taksi tler halinde odenecek olan yakla�1k Ii<; mil

yar rublel ik b ir tazminat- odemeye mahkOm edecektir

8) Rusya'daki sosyalist hukumet, derhal <;bzum bekleyen

bir sorunla kar�1 kar�1yad1r: Bu i lhakh ban�1 ya hemen kabul

edecek ya da derhal devrimci bir sava�a giri�ecektir. Ger<;ek

ten de u<;uncu bir yol yoktur. Aruk daha fazla eneleme imka

m kalmam1�llr, z ira muzakereleri kasnh olarak uzatmak i<;in

mumkun olan olmayan her �eyi zalen yapm1� bulunuyoruz.

9) Derhal devrimci bir sava�a giri�il mesinden yana olan go

n:i�leri i nceledigim izde, kar�1m1za <; 1kan ilk gorli� �udur: Mev

cut doneme<;te ayn bir ban�, nesnel olarak konu�mak gerekir

se, Alman emperyalistleriyle bir antla�ma, 'emperyalist<;e bir

anla�ma' vs. olacakur ve dolay1s1yla bu tur bir ban� proletar

ya enternasyonalizminin temel i lkeleriyle tam bir kopu� anla

m ma gelecektir.

Oysa bu gorli�lin dogru olmad1g1 apa<;1kur. Grevleri ba�a

ns1zhkla sonu<;lanan i�<;ilerin kendi aleyhlerine ve kapitalist

lerin lehine olan ve i�ba�1 yapmalanm ongoren bir anla�maya

imza koymalan sosyalizme ihanet anlamma gel mez. Sosyal iz

me ihanet edenlcr yalmzca, kapitalistlere kar kar�i l 1gmcla i�<;i

lerin bir kesimine avantajlar saglayanlard1r; yalmzca bu tur

goru�ler i lkesel olarak kabul edilemez nitel iktedir

63

Alman emperyalizmiyle sava�1 bir savunma sava�1 ve hakh

bir sava� diye n i te lendiren, ama gen;ekte l ngil iz-Frans1z em

peryalistlerinden destek alan ve onlarla imzalad1klan gizli ant

la�malan halktan gizleyen biri sosyalizme ihanet etmi�tir.

Halktan hir,;bir �ey gizlemeden ve emperyalistlerle herhangi

bir gizli antla�ma imzalamadan, gur,;suz olan ulusun aleyhine

ve bir grup emperyalistin lehine olan ban� �anlanm kabul

eden biri -eger o anda sava�1 devam ett irecek mecali kalma

m1�sa- asla sosyalizme ihanet etmi� sayilmaz.

1 0) Dogrudan sava� yanhs1 bir diger goru�se, ban� imzala

makla nesnel ar,;1dan Alman emperyalizm inin ajam haline gel

digimizi iddia etmektedir, zira bu �ekilde Alman emperyaliz

mine cephemizdeki askerleri bo�a r,;1karma firsal! veriyor, mi l

yonlarca sava� tutsag1 teslim ediyormu�uz, vs. Bu goru� de

ar,;1kr,;a yanh�t1r, z ira mevcut donemer,;te devrimci bir sava� ln

giliz-Frans1z emperyalizmine amar,;lanm gerr,;ekle�tirecck gur,;

ler sunarak, bizi , nesnel o larak konu�mak gerekirse , onun

ajanlan haline getirmektedir lngil izlcr ba�komutamm1z Kiri

lenko'ya, sava�a devam etmemiz halindc bize her askerimiz

ir,;in ayda yuz ruble vermeyi tekl i f et t iler. l ngil iz-Frans1z em

peryalistlerinden tek bir kopek al masak bile, yine de Alman

ordusunun bir k1smmm dikkatini ba�ka yone r,;evirerek, nes

nel o larak konu�mak gerckirse, onlara yard1m etmi� o lacag1z.

Bu ar,;1dan bakild1gmda, her iki durumda da emperyalist

boyunduruktan tumuyle kar,;amayacag1z. Dunya emperyaliz

mini devirmeden bu boyunduruktan tamamen kunulmanm

imkans1z oldugu ar,;1kt1r . Buradan r,;1kart1 lacak dogru sonur,;

�udur Bir u lkede sosyalist hukumct zaf er kazand1gmda, so

runlar hangi emperyalizmi n ehveni �er oldugu ar,;1smdan de

gi l . halihazmla ba�lam1� olan sosyalist devrimin geli�imi ve

64

guc;lenmesi ic;in en yararh ko�ullann hangisi oldugu ac;1smdan

karara baglanmahd1r.

Ba�ka bir deyi�le, taktiklerimizin altmda yatan ilke, iki em

peryalist guc;ten hangisine yard1m etmenin mevcut donemec;

te daha karh oldugu degi l , sosyalist devrimin diger ulkelerde

ki devri mler yeti�ene kadar kendisini tek bir ulkede saglam

la�llrma ya da en azmdan koruma imkanmm en saglam ve gu

venil ir tarzda nasil guvence altma almabilecegi olmahd1r.

1 1 ) Almanya'daki sava� kar�1t 1 sosyal-demokratlann �u an

'yenilgici' o lduklan ve bizden Alman emperyalizmine boyun

egmememizi istirham ettikleri soyleniyor. Oysa biz yenilgici

l igin ancak herllesin llendi emperyalist burjuvazisine kar�1 ge

c;erli olabilecegini kabul etmi�tik ve yabanc1 bir emperyaliz

me kar�1 zaf eri , 'dost' bir emperyal izmle resmi ya da fi i l i bir

i t t ifakla elde edilen zaferi , ne olursa olsun, i lkesel ac;1dan ka

bul edilemez ve gene) anlamda yanh� bir yontem olarak de

gerlendirmi�tik.

Dolay1s1yla bu goru� yalmzca bncekinin biraz degi�tirilmi�

halidir. Alman sol sosyal-demokratlan bel l i bir donem ic;in ay

n bir ban� imzalanmasm1 ertelememizi tekl i f etseler ve bu su

re zarf mda Almanya'da kesin devrimci eyleme giri�ilecegine

dair garanti verseler, sorun bizim ic;in l"arkh bir vec;heye buru

nebi l i 1 Fakat Almanya'daki sol kanat bunu soylemek �oyle

dursun , resmen �unu beyan ediyor: "Direnebi ldiginiz kadar

direnin, ama sorunu Rusya'dall i sosyalist devrimin durumu

ac;1smdan kararla�tmn, z ira biz size Alman devrimine il i�kin

olumlu bir vaatte bulunam1yoruz.

1 2. Baz1 parti bi ldirileri nde, asl mda, devrimci bir sava� 'va

at' ettigimiz vc bugun ayn bir ban� imzalayarak sozumuzdcn

donmu� olacag1m1z soylcnmektedir.

65

Bu dogru degil . Biz emperyalizm c,;agmda sosyalist bir hu

kumetin devrimci sava�a 'haz1r olmas1 ve bu sava�1 vennesi ' gerektigini soylemi�tik. Bunu soylememizin sebebi , hem soyut pasi fizmle sava�mak, hem 'anavatan savunmas1' teorisinin em

peryalizm c,;agmda tumuyle reddedilmesi gerektigini goster

mek, hem de son olarak askerlerin bir k1smmm tumuyle ben

cilce c,;1karlanyla mucadele etmekti, ama asla, o anki ko�ul lar

altmda sava�m mumkun olup olmad1gma bakmadan, her an

devrimci bir sava�a giri�ebilccegimiz gibi bir sbz vermedik.

Ku�kusuz, �u an bile devrimci bir sava�a hazirlamnam1z gerekiyor. Hemen yerine getirilebilecek vaatlerimizin hepsini

gene) anlamda yerine getirdigimiz gibi bu vaadimizi de ycrine

getiriyoruz. Gizli anla�malan f eshettik, bu tun halklara adi l bir

ban� tekl if ettik ve diger haklara bize kaulma �ans1 vcrmek

adma, el imizden gelenin en iyis ini yaparak birkac,; kez ban�

muzakereler ini suruncemede birakmaya c;-ah�uk.

Fakat �u anda, hemen bir devrimci sava� yuru tmenin ml.'1m

kun olup olmad1g1 meselesi yalmzca ama yalmzca maddi ko

�ullann uygun o lup olmad1gma bakilarak ve halihazirda ba�

lam1� olan sosyalist devrimin c,; 1karlan dikkate almarak karar

la�tmlmahd1r.

13 ) Derhal devrimci bir sava�a giri�ilmesinden yana olan

goru�leri toparlad1g1m1zda, �oyle bir sonw;; c,;1karmam1z gere

kir: Boyle bir siyaset insanhgm guzel, dramatik ve c,;arp1c1 ola

na duydugu ozlemi belki bir olc,;ude tatmin edebil ir , fakat bu,

sosyalist devrimin bugunku a�amasmda var olan maddi et

kenlerin ve sm1nar arasmdaki nesnel guc,; dengesinin butu

nuyle goz arch edi lmesi anlamma gelecektir . 14) Ordumuzun �u anda bir Alman saldmsm1 ba�anyla ge

ri puskunecek konumda olmad1g1 ve onumuzdeki birkac,; haf-

66

ta ic:; inde de durumun degi�meyecegi (belki de bnumuzdeki

birkac:; ay dememiz gerekiyor) �uphesizdir. Bunun sebepleri ,

b irincisi , askerlerin c:;ogunlugunun son derece yorulmu� ve

tukenmi� olmalan d1�mda, ia�e sevkiyau, bi tap du�mu� asker

lerin yerine yeni askerlerin gonderilmesi, vs. noktasmda ina

mlmaz bir karma�anm hukum suruyor o lmas1 ; i kincisi , atla

rm durumunun hic:;bir �ekilde uygun olmamas1 ve bunun so

nucunda topc:;u birligimizin kac:;milmaz c:;oku�u; uc:;uncusu de ,

Riga'dan Revel'e kadar uzanan sahil �eridini savunmam1zm

kesinl ikle imkans1z olmas1 , bunun sonucunda du�mana Le

tonya'nm geri kalamm ve ardmdan Estonya'y1 ele gec:;irmek,

guc:;leri mizin bnemli bir k1smm1 c:;evirmek ve nihayet Petrog

rad'1 ele gec:;irmek ic:;in c:;ok kesin bir imkan tammas1d1r.

1 5 ) Ote yandan, ordumuzun koylu c:;ogunlugunun mevcut

d()nemec;:te dogrudan devrimci sava�a degi l , ilhakh bir sava�a

kayns1z �arts1z destek verecegine en uf ak bir �uphe bile yoktur.

Ordunun sosyalist temellerde yeniden orgutlenmesi , Kml Ordu

birl iklerinin orduyla kayna�mas1 , vs. daha yeni ba�lam1�llr.

Tumuyle demokrati kk�mi� bir orduyla, askerlerin c:;ogu

nun isteklerine aykm bir sava�a devam etmek du�uncesizce

bir kumar olacakur, gerc:;ekten guvenil ir ve ideoloj ik ac:;1dan

saglam bir sosyalist i�c:;i-koylu ordusu yaratmaksa en azmdan

aylar surecektir .

1 6) Rusya'daki yoksul koyluler i�c;:i sm1fmm onclerl ik etti

gi sosyalist devrimi destekleyebilecek konumdalar, fakat mev

cut baglamda hemen ciddi bir devrimci sava�1 kabul eclecek

konumda degiller. Bu konucla sm1nar arasmdaki nesncl gc1c;

dengelerini goz ard1 etmek o lumcul bir hata olacakur. l 7) Sonuc:; olarak, �u anda devrimci bir sava�a ili�kin du

rum �oyledir:

67

Eger onumuzdeki u<;:-don ay i<;:inde Alman devrimi patlak

verir ve zaf ere ula�irsa, dogrudan devrimci sava� taktikleri

sosyalist devrimimizi mahvetmeyebilir .

Fakat eger Alman devrimi onumuzdeki b irka<;: ay i<;: inde

ger<;:ekle�mezse, olaylar sava� da devam e ttigi takdirde oyle bir

seyir iz leyecektir ki agir yenilgiler Rusya'y1 ka<;:milmaz o larak

<;:ok daha kotu �anlarda ayn bir ban� imzalamaya i tecektir.

Dahas1 bu ban�, sosyalist bir hukumet taraf mdan degi l , ba�ka

bir hukumet taraf mdan (mesela burjuva Rada ile C:ernov'un

yanda�lan arasmdaki bir koal isyon hukumeti ya da benzeri)

tarafmdan imzalanacakur Zira sava� nedeniyle <;:oktan tuken

mi� o lan koylu ordusu daha ilk birka<;: yenilginin ardmdan -ve

buyuk ihtimalle birka<;: ay degi l , birka<;: haftaya kalmadan- sos

yalist i�<;:i hukumeti ni ala�ag1 edecektir.

1 8) Hal boyle olunca, Rusya'da halihazirda ba�lam1� olan

sosyalist devrimin kaderini yalmzca, yakm gelecekte, hemen

bnumuzdeki birka<;: ay i<;:inde Alman devriminin ba�layabile

cegi ihtimaline endekslemek kesin likle kabul edilemez bir

taktiktir. Bu taktik koru korune oynanm1� bir kumar olacak

t1r. Bu tur riskier almaya hakk1m1z yok.

1 9) Nesnel ko�ul lan dikkate ahmrsa, bizim ayn bir ban�

i mzalamam1z Alman Devrimi'nin ba�anyla tamamlanmasm1

hi<;:bir �ekilde daha zor hale getirmeyecektir. $ovenist sarho�

luk belki bir sureligine devrimi zay1natacakur, ama Alman

ya'nm konumu son derece tehlikeli o lmaya devam edecek , ln

giltere ve Amerika'yla sava� uzad1k<;:a uzayacak ve her i ki tara

fm da saldirgan emperyalizmi tumuyle te�hir olmu� olacakur.

Rusya'da sosyalist bir Sovyet Cumhuriyeti butun ulkeler i<;:in

canh bir ornek o larak duracak ve bu ornegin yaratacag1 pro

paganda ve devrimci e tkisi muazzam boyutlarda olacakt1r.

68

Orada, burjuva duzen ve tumuyle te�hir edilmi� y1k1c1 bir sa

va�, buradaysa ban� ve sosyal ist bir Sovyet Cumhuriyeti .

20) Ayn bir ban� i mzalayarak kendimizi iki du�man em

peryalist gruptan da �u anda ne kadar mumkunse o kadar vareste kilm1� oluyoruz, �u anda ortak hareket e tmelerin i engelle

yen kar�1hkh husumetten ve sava�tan yararlamyoruz ve bell i

bir sureligine sosyalist devrimi i lerletmek ve saglamla�mmak

i1;;in el imizi bo�altm1� o luyoruz. Rusya'nm proletarya diktator

Iugu ve bankalarla buyuk ol1;;ekl i sanayinin devletle�tirilmesi

temelinde yeniden orgutlenmesi , kentlerle ku1;;uk koylulerin

tuketici birl ikleri arasmdaki ayni un�n mubadelesi i le b irle�ti

ginde , ekonomik a1;;1dan gayet uygulanabilir bir program do

gurmaktadir, yeter ki ban� i1;;inde 1;;ah�abi lecegimiz b irka1;; ay1-

m1z olsun . Bu tur bir yeniden orgutlenme, sosyalizmi hem

Rusya'da hem de butun dunyada yenilmez kilacak ve dahas1

gu1;;lu bir i�1;;i-koylu Kml Ordusu i1;; in saglam bir ekonomik te

mel yara tacakur.

2 1 ) Mevcut baglamda ger1;;ekten devrimci bir sava�. sosya

l ist bir cumhuriyet tarafmdan burjuva devletlere kar�1 diger

ulkelerdeki burjuva hukumetleri devirme amac1yla -sosyalist

ordu taraf mdan a1;; 1k1;;a tammlanm1� ve tumuyle onaylanm1�

bir ama1;;la- yurutulen bir sava� olacakur. Fakat �u anda bnu

muze boy le bir hedef koyamayacag1m1z apklir Nesnel a1;; 1dan,

�u an verecegimiz sava� Polonya'nm, Letonya'nm ve Kurlan

diya'nm kunulu�u i1;; in o lacakur. Fakat bir Marksist, Marksiz

min ve gene) o larak sosyalizmin i lkelerini reddetmeden, sos

yal izmin 1;; 1karlannm uluslann kendi kaderlerini tayin hak

kmdan daha ustun o ldugunu inkar edemez. Sosyalist cumhuriyetimiz F inlandiya'nm o lsun, Ukrayna'nm olsun, vs. kendi

kaderini tayin hakkm1 ger1;;ekle�tirmek i1;; in e l inden geleni

69

yapmt�llr ve yapmaya devam etmektedir. Fakat eger somut

durum birka<; ulusun (Polonya, Letonya, Kurlandiya, vs.) kendi kaderin i tayin hakkmm <;ignenmesinden oturu sosya l is t

hukumetin tehlikeye a ulmasma yo l a<;acaksa , dogal o larak

sosyalist hukumetin korunmas1 <;ok daha onemlidir.

Sonu<; olarak, 'a�agtlay1c1 , menf ur, vs. bir ban�1 imzalaya

may1z, Polonya'ya i hanet edemeyiz, vs.' d iyen biri, Polon

ya'nm ozgurlugune kavu�mast ko�uluyla bir ban� imzalaya

rak, lngiltere'ye, Bel<;ika'ya, Sirbistan'a ve diger ulkelere kar�1

Alman emperyal izmini daha da gu<;lendirmi� o lacagmm farkmda degil demektir. Polonya, Letonya ve Kurlandiya'nm

kunulu�u ko�uluyla ban� , Rusya'mn bak1� apsmdan 'yunse

ver' bir ban� olacakur, ama i lhakt;t larla, Alman emperyalistlcriyle yaptlan bir ban� antla�mas1 olmaktan <; tkmayacakur.

2 1 Ocak 1 9 1 8.

Yukandaki tezlere �u da eklenmelidir:

22) Avusturya ve Almanya'daki kitle grevleri, ardmdan Berl in'de ve Viyana'da l�<;i Temsilci lcri Sovyetleri'nin kurulmu� ol

mas1 ve son olarak 1 8-20 Ocak'tan i tibaren Berlin'de silahh <;a

ll�malann vc sokak sava�lannm gorulmesi, butun bunlar Al

manya'da devrimin ba�lad1gmm kamu olarak gorulmelidir.

Bu ger<;ek bize, �imdilik, ban� muzakerelerini daha da er

teleme ve suruncemede b1rakma f irsau sunmaktad1r.

Tezler 20 (7) Ocak 19 1 8'de;

22. Tez 3 .$uhat (2 l Ocak) l 9 l 8'de;

Giri� 24 ( l l ) .$uhat 19 l 8'den once yazdch ,

2 4 ( I I ) 1 9 18'de Prnvda'mn

34 say1smda yaymlanch (22 . Tez hari d ;

Collected Worlis, C i l t 2 6 , s. 442-450.

70

ACI AMA GEREKL1 BlR DERS �

1 8 Subat-24 Subat 1 9 1 8 arasmdaki hafta Rusya Devri

mi'nin ve uluslararas1 clevr imin tarihinde buyuk bir donum

noktas1 o larak hat1rlanacakt1r.

27 Su bat 1 9 1 Tde Rusya proletaryas1, sava�m seyri nede

niyle ayaga kalkm1� olan koylulugun bir k1sm1yla birl ik tr,

burjuvaziyi de yanma alarak monar�iyi devirdi . 21 :\isan

1 9 1 Tde proletarya, emperyalist burjuvazinin mutlak egemen

l ig ini sonland11"d1 ve iktidan burjuvaziyle uzla�ma yanhs1 klt

c.;uk burj uvazinin temsilcilerine verd i . 3 Tcmmuz'da kent pro

letaryasmm kendiliginden eylemi uzla�macd:mn hukumetin

dc saglam bir �ok ctk is i yaratt1. Aym kcnt prolctaryas1 25

7 1

Ekim'de hukumeti devirdi ve proletarya i le yo ksul koylulugun diktatorlugunu kurdu.

Bu zaferin ic;: sava�la savunulmas1 gerekti. le;: sava� uc;: ay

surdu. Kerenski'ye kar�1 Gatc;:ina yakmlannda elde edilen za

ferle ba�lad1, burj uvaziye, subay okulu ogrencilerine ve Mos

kova, l rkutsk, Orenburg ve Kiev'deki kar�1-devrimci kazakla

rm bir k1smma kar�1 elde edilen zaf erlerle devam etti ve Don

uzeri Rostov'da Kaledin, Kornilov ve Alekseyev'e kar�1 elde

edilen zaferlerle sonland1.

Proleter ayaklanmasmm ate�i Finlandiya'da tutu�tu ve

yangm Romanya'ya s1c;:rad1.

Sivil cephede kazamlan zaf erler gorece kolay e lde edildi ,

z i ra du�manm bize kar�1 maddi ya da orgutsel anlamda bir us

tunlugu yoktu ve dahas1 saglam bir ekonomik temelden ya da

kitleler arasmda destekten yoksundu. Fakat bu zaf erlerin ko

lay elde edilmi� olmas1 birc;:ok onderin ba�1m dondurecek ve

'onumuze c;:1kam ezer gec;:eriz' tutumunun yerle�mesine yo!

ac;:acaku. Bu kesimler ordudaki buyuk dagi lmay1 , askerlerin kendi

ba�lanna h1zla terhislere ba�lad1klanm ve cepheden kac;:ukla

nm goz ard1 ettiler. Devrimci laOann buyusuyle kendilerin

den gec;:mi�lerdi . Bu laOan dunya emperyal izmine kar�1 muca

deleye uyguladilar. Rusya'mn emperyalist bask1dan gec;:ici su

rel igine kunulup 'ozgur' kalm1� olmas1m normal bir �ey ola

rak yorumlama yanh�ma du�tuler, oysa bu 'ozgurlugun' tek

sebebi Alman yagmacilan i le l ngiliz-Frans1z yagmacilan ara

smdaki sava�m kesin tiye ugram1� olmas1yd1. Avusturya ve Al

manya'da ba�layan kitle grevlerin i Alman emperyalizmini cicl

di bir tehlike olmaktan c;:1kanacak bir devrim zannettilcr. Ozell ikle zor ve ac1 bir tarzda geli�mekte olan Alman devrimi-

72

ne yard1m etmek ir;in ciddi, etkil i ve devamh bir faal iyet yeri

ne, silahlanm sallayarak , "Alman emperyalistleri bize ne yapa

bilir? Liebknecht yamm1zda oldugu surece goz ar;1p kapaym

caya kadar i�lerini bitiririz ! " diyenlere �a hit olduk.

1 8-24 Subat 1 9 1 8 a rasmda Dvinsk'in ele ger;iri lmesinden

Pskov'un ele ger;iri lmesine (sonradan geri almd1) kadar ger;en

bir hafta, emperyalist Almanya'nm Sovyet Sosyalist Cumhu

riyeti'ne kar�1 askeri saldm gen;;ekle�tirdigi bu haf ta , bizim

ir; in kotu, uzucu ve ac1 b ir ders o ldu, ama bu gerekli , yararh

ve ogretici bir dersti . Bunun ne derece ogretici oldugunu an

lamak i<;:in ger;tigimiz haf ta ir;inde merkezi hukumete ula�an

telgraOarla telef on konu�malanm ikiye aymp kar�da�lirmak

gerekir ! Bir yanda 'karar bi ldiren' devrimci laOar sel olup ak

maktadir; bunlara , bu tarzm �aheserlerinden biri olan 'Sol'

( vay vay ! ) Sosyal ist-Devrimci Steinberg' in Merkez Yurutme

Kurulu'nun Cumanesi toplanl!smdaki konu�masma i thafe n,

Steinberg laflan diyebi l iriz . Diger yandaysa, mevzilerinde

kalmay1 reddeden bir l ikler o ldugu hakkmda , Narva hattm1

savunma r;agnlannm bile reddedildig i , geri r;ekilme duru

munda her �eyi yak1p y1kma emrine i taatsizl ik edildigi ve da

ha da beter i , her yerde cepheden fi rar, kan�1khk, beceriksiz

l ik , <;:aresizl ik ve duzensizl ik goruldugu hakkmda ac1 ve ku

r;uk du�urucu haberler geliyordu.

Kbtli, uzucu, ac1 ama gerekl i , yararh ve ogretici bir ders !

Du�unen, sm1f bi l inr;l i i�<;: iler bu tarihi dersten Ii<,; sonur; r;1-

karacaklard1r: Birincisi , anavatan savunmasma, savunma po

tansiyeline ve devrimci sosyalist sava�a kar�1 tutumumuz;

ikincisi, dunya emperyalizmiyle r;al!�ma ir;ine girebilecegimiz

ko�ul lar; ur;uncusu de dunya sosyalist hareketi kar�1smdaki

tutumumuzun dogru bir �ekilde onaya konmas1.

73

Biz 25 Ekim 1 9 1 ?'den beri savunmac1y1z , o gunden beri

anavatan savunmasmdan yanay1z. Bunun sebebi emperyalizmden koptugumuzu eylemde gostermi� olmam1zd1r. Em

peryal ist komploculann pis ve kanh anla�malanm reddettik

ve yaymlad1k. Kendi burjuvazimizi devirdik. Eskiden ezdigi

miz halklara ozgurluk verdik . Halka toprak verdik ve i��i de

netimine ge�t ik . Bugun Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 'nin savunulmasmdan yanay1z.

Anavatan savun masmdan yana oldugumuz i�in de, u lke

nin savunma potansiyeli ve sava�a haz1rhg1 sorununda c iddi bir tutum almak gerektigini soyluyoruz. Devrimci sava� hak

kmdaki devrimci Ianara kar�1 ac1mas1z bir sava� ilan ediyoruz.

Devrimci sava� i�in uzun ve ciddi bir haz1rhk, en ba�ta da eko

nomik i lerleme, demiryol lanmn yeniclen �ah�1r hale gelmesi

( demiryol lan o lmadan modern sava� ancak lafta o lur) ve her

yerde en kat1 devrimci disipl inin ve ozdisiplinin tesis edilmesi gerekir.

Anavatan savunmas1 a�1smdan bakdd1gmda, el imizde bir o rdu yokken bizden katbekat daha gu�lu ve haz1rhkh bir or

duyla silahh �au�maya girmek cinayettir. Anavatan savunmas1

a�1smdan bakdd1gmda , en sen, bask1c 1 , ac1mas1z ve kur;uk dii

�iirucu anla�may1 imzalamak zorunday1z, ama emperyalizml'

'teslim olmak' i�in degi l , empnyalizme kar�1 ciddi ve etkili bir

tarzda sava�may1 ogrenmek ve bu sava�a haz1rlanmak i�in.

Ge�tigimiz haf ta Rusya devrimi tarihsel geli�im a�1smdan

k1yaslanamaz derecede yuksek bir duzeye ula�t1 . Bu si::1 re zar

f mda tarih i lerledi, aym anda birka<,.: basamak birclcn �1ku.

Bu zamana kadar c iddiye ahn mayacak , zavalh (clunya

cmperyal izmi a<,_:1smclan konu�uyorum) du�manlarla muha

tap olduk: Romanov ad1 veri lcn bir apta l , palavracmm tcki

olan Kerenski , subay o kulu ogrenci ler inin ve burjuvalann

olu�turdugu guruh. Oysa � imdi kar�1 m1zda dunya emperya

lizmi var. Bu dev hari kulade orgut lu, teknik a<;1dan dona

mmh, medeniyete eri�mi� b ir dev ve bu devle sava�mak gcrckiyor Bu devle nasr l sava�dacag1m bi lmck zorunday1z . U<; ydhk sava�ta e� i go rulmedik derecede y1k1ma ugram1� ve

so nrasmda sosyalist devrime ba�lam1� bir koylu ul kesi s i lah

h <;ali�malardan uzak durmak zorundadir, mumkun o ldugu

surece uzak durmak zorundadir, gerekirse buyuk kay 1plar

vermeyi gaze almahdir ki 'en sonuncu kavga' ba�layana ka

dar kaydadeger bir �eyler yapabi ls in .

Bu so n kavga ancak onde gelen emperyalist ulkelerde sosya

list devrim patlak verdiginde ba�layacakl!r. Bu devrimin her ge

<;en ay, her ge<;en hafta daha da olgunla�llgma ve gu<;lendigine

ku�ku yoktur. Bu gu<;lenen harekete yard1m etmek zonmdayrz. Ve nasrl yard1m edilecegini bilmck zorunday1z. Eger yam ba�m

daki Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'ni ordusunun olmad1g1 bir ckmemde goz gore gore y1k1ma suruklersek, bu gu<;lenen harekete yard1m etmek �t'>yle dursun, zarar vcrmi� o luruz.

'Kaderimiz sosyalizmin Avrupa'daki zaferine baghdir' bu

yuk sloganm1 hVi bir laf a donu�turmememiz gerekiyor. Sosya

lizmin tam zafcrine gidcn uzun ve zorlu yolu unutmad1gunrz

surece bu dogru bir slogandir. 'Sosyalist dcvrim <;ag1'nm butO

nu a<;1smdan bakdd1gmda bu slogan tarl!�ilmaz bir f elsefi-ta

rihscl dogrudur. Arna soyut bir dogru her t ii rl ii somut duruma

uygulamrsa, bo� bir lafa donLt�Or. Tier grevi n arkasmd;:i devrim

canavan sakhd1r' sozu elbcue dogrudur. Arna bir grevden dos

dogru devrime s1�-rayabileccgimizi du�Onmek sac.;mahkur . 'Kadcrimiz sosyalizmin Avrupa'daki zaferine baghdir' sozunu soy

krken , k itklerc Avrupa devri minm onumuzdcki bi rkac.; haf ta

75

ic;inde, Almanlar Petrograd'a, Moskova'ya ya da Kiev'e ula�ma

dan, onlar demiryolu ula�1m1m1z1 'halletme' zamam bulama

dan patlak verip zaf ere ula�masmm kesin olduguna dair temi

nat veriyorsak, dogrusu ciddi enternasyonalist devrimciler ola

rak degil, maceracilar olarak hareket ediyoruz demektir.

Eger Liebknecht iki-uc; hafta ic;inde burjuvazi kar�1smda za

f ere ula�1rsa (ki bu imkans1z degildir), bizi butun zorluklardan

kunaracakur. Buna kimsenin �uphesi yok. Arna eger bugunku

emperyalizme kar�1 mucadelede taktiklerimizi Liebknecht'in

o numuzdeki b irkac; hafta ic;inde muhtemelen zafere ula�acag1

umuduna gore belirlersek, alay edilmekten ba�ka bir �eyi hak

etmiyoruz demektir. Boyle yapmakla gunumuzun buyuk dev

rimci sloganlanm bo� bir devrimci lafa donu�turmu� oluruz. l�c;i yolda�lar, devrimin ac1 ama gerekli derslerini ogrenin !

Anavatam savunmak, Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'n i savun

mak uzere ciddi, azimli ve kararh bir �ekilde haz1rlanm'

Pravda (ak�am bask1s1) , Say1: 3 5 , 25 ';)ubat 1 8 1 8 ;

Collected Worl1s , Cilt 27, s. 62-66 .

76

GDNDMDZDN BASLICA G0REV1 �

"Rusya Ana

Sefi lsin sen, hem de bollulz ic: inde

Giidiisun sen, hem de dermamn yo/1 d izi nde. "*

t nsanhk tarihi bu gunlerde onemli ve c;ok zorlu bir donu�

gerc;ekle�tiriyor. Bu donu�un , dunyamn kunu lu�u ic;in mu

azzam oneme sahi p oldugunu soylemek abaru o lmaz. Bu do

nu� sava�tan ban�a bir donu�tur; en guc;lulerin yagma ettigi

ganimetin bolu�ulmesinde yeni bir sistem oturtmak ic;in mi l

yonlarca emekc;i ve somurulen insam katleden yagmacilar

* ) Nck rasov"t111 ·'Rusya"da K i m l y i Ya�ar k i '" a d h �i irindcn

77

arasmdaki bir sava�tan , ezi lenlerin ezenlere kar�1 sermayenin boyundurugundan kunulmak i<;: in verdikleri bir sava�a

donu�tur; ac 1 , s 1km ll , ar;hk ve a�agilanmanm o ldugu bir

u<;:urumdan komunist toplumun parlak gelecegine , gene! re

faha ve kahc1 ban�a donu�tur. Bu keski n donu�un en keski n

noktalannda, eski duzen her yerde muthi� bir gurultuyle y1-

k1hp <;:bkerken ve tarif edilemez aci lann onasmda yeni du

zen dogarken , baz i larmm kafasmm kan�masma, bazi lannm

umutsuzluga kapilmasma, bazi lannmsa ycr yer <;:ok ac1 olan

ger<;:ekl iklerden ka<;:arak tum turakh ve goz ahc1 lanann arka

sma s1gmmalanna hi<;: �a�mamak gerekir .

Tarihteki keskin doneme<;: noktalannm en keskinini bu

tim a<;:1khg1yla gormek ve en sen ve ac1 �ekilde ya�amak em

peryalizmden komunist devrime dogru h1zh b ir donu� ya pan

Rusya'nm payma du�mu�tur Yalmzca birka<;: gun i<;:inde , en

esk i , en gu<;:lu , barbar ve zalim monar�i lerden birini y 1kuk.

Yalmzca birka<;: ay i<;:inde diger ulkelerin onyi l lara s1gd1rd1k

lan �eyi yapuk ve burjuvaziyle i�birligi ve ku<;:ti k burjuva ya

m l samalardan kunulma a�amasm1 at latl lk . Birka<;: hafta i<;:in

de burjuvaziyi de vircl ik ve burjuvaz inin a<;:1ktan direni? ini i<;:

sava�ta ezdik. Engin bir ulkenin bir ucundan cl igcr ucuna

Bo l�eviz min muzaffer ad1mlanyla yuruduk. (:arhk vr burju

vazi tarafmdan ezi len cmek<;:i halkm en a l t katmanlanm bz

gurluge ve bag1ms1z bir hayata kavu�turduk. Burjuva parla

mcntcr cumhuriyctlerin en iyisindcn ka tbckat daha ustun vc

daha dcmokrat ik olan ycni turcle bir devlct , y;:ini bir Sovyct

Cumhuriycti kurduk vc onu saglam tem cl l crc oturttuk. Yok

sul koylulugun dcstegini arkasma alan prolctaryanm cl i ktatorlugunu kurduk ve gcni� ta ban h bir sosyalist rcformlar sis

temini uygulamaya koyulduk. Bu tun t:I ikclcrclc mi lyonlarca

78

i �c:;ide kendi guc:;lerine kar�1 b i r guven uyand1rd1k ve ic:;lerin

de bir co�ku ate�i yakuk. Her yerde bir dunya i�c:;i devrimi

c:;agns1 yapuk. Butun ulkelerin emperyalist yagmaci la nna

meydan ok1:1duk.

Soma birkac:; gun ic:;inde, silahs1z b ir inin uzerine c:;ullanan

emperyalist yagmac1 tarafmdan yere seri ldik. Bu guc,: bizi akil

almaz derecede agir ve a�agilay1c1 b ir ban� antla�mas1 imza

lamaya zorlad1; bu an tla�ma, bir anhk bir sure ic:; in b i le olsa

kendimizi emperyalist sava�m demir penc:;clerinden kurtar

maya cesaret etmi� olmam1zm bedel iydi. Kendi ft lkelerinde

bir i�c:;i devrim inin o korkunc:; hayali gozlerinin b nune gel

dikc:;e , Rusya'y1 ezme, bogma ve parc:;alama h1rslan daha da

kabanyordu.

Bir Tiltis' Ban�1 imzalamak zorunda kald1k. Kendimizi

kand1rmaya ihtiyac1m1z yok. Ac1, yalm gerc:;egi cesaretle kabul

etmek zorunclay1z. I ti ldigimiz yenilgi , parc:;alanma, kolele�tir

me ve a�agilanma uc:;urumunun derin l igini iyice, dibinc kadar

olc:;meliyiz . Bunu ne kadar iyi anlarsak, ozgurle�me irademiz,

kole likten yeniden bag1ms1zhga gec:;me arzumuz ve Rusya·y1

nc pahasma olursa olsun sefaletten ve guc:;suzlukten kurtara

rak, tam anlam1yla guc:;lenmesini ve bolluga kavu�masm1 sag

lamak konusundaki �a�maz kararhhg1m1z o kadar saglamla�

m1� ve c:;e likle�mi� olacakur

Rusya hem guc:;lenecck hem de bolluga kavu�acakL1r , z i ra

elim izde hala hepimizi , bolluk ic:;inde olmasa bi le , en azmdan

ya�atacak kadar toprak ve dogal zenginl ik var. Dogal kaynak

lanm1z, insan gucumuz ve buyuk devrimin halkm yarauc1 gu

cune verdigi muthi� auhm gerc:;ekten gudu vc bolluk ic:;inde

bir Rusya yaratmak ic:;in yeter de artar bi le .

79

Rusya umutsuzlugu ve lafazanhg1 bir kenara b1rakug1 tak

dirde, camm di�ine takarak butun guc;:lerini sef erber ettigi tak

dirde, kunulu�un yalmzca �u an koyuldugumuz sosyal ist

dunya devrimi yolundan gec;:tigini anlad1g1 takdirde guc;:lu ve

bolluk ic;:inde olacakur. Yenilgilerden yi lmadan bu yolda i ler

lemek, sosyal ist toplumun saglam temellerini atmak, d isipl ini

ve ozdisiplini kurmak adma canla ba�la c;:ah�mak, her yerde

o rgutlulugu , duzeni, veriml i l igi ve butun kitle guc;:lerin in

uyumlu i�birligini guc;:lendirmek, uretimde ve dagn1mda kap

samh bir muhasebe ve denetimi yerle�tirmek, i�te hem askeri

hem de sosyal ist bir guc;: yaratmanm yolu budur.

Agir bir yenilgiye ugram1� gerc;:ek bir sosyalistin bo� bo�

aup tutmas1 da umutsuzluga kapilmas1 da yak1�1k almaz.

Durumumuzun umutsuz o ldugu ve onumuzde aru k , ya bu

agir ban�m temsil ettigi turde 'onursuz' (Polonyah soylula

rm bak1� ac;:1smdan onursuz) bir olum ya da umutsuz b ir

kavgada 'yigi tc;:e' gelen b ir o lum arasmda terc ih yapmaktan

ba�ka bir �ey kalmad1g1 dogru degildir. Bir Ti l tis' Ban�1 im

zalayarak i deallerimize ya da dostlanm1za ihanet ett igimiz

dogru degildir . Biz hic;:bir �eye , hie;: kimseye ihanet etmi� de

gi l iz , hic;:bir yalam gormezden geldigimiz ya da me�rula�t1r

d1g1m1z yo k, ba�1 s1k1�m1� tek bir dostumuzdan ya da yolda

�1m1zdan bile e l imizden gelen yard1m1 esirgem i� degil iz . Ye

ni lmi� ya da panigin esiri o ldugu ic;: in kac;:an ordusundan ge

riye kalanlara ricat ettiren ya da zor durumda kald1gmdan

bu ricall agir ve a�agilay1c1 bir ban�la kapamaya c;:ah�an b ir

komutan, ordusunun du�man tarafmdan ku�aulm1� kesimi

ne yard1m edemedigi ic;:in ihanetle suc;:lanamaz. Bu tur bir

komutan du�uncesizce kumar oynamay1 reddederek, ac1 ger

c;:egi halka a l lay1p pullamaya c;:ah�madan , 'zaman kazanmak

80

i<; in yerden f edakarh k ederek', dagi lm1� ve morali bozulmu�

olan ordusunun gu<;leri n i yeniden toparlanmasma yard1mc1

o lacak her firsa t tan yararlanarak, b nunde uzanan lek yolu,

yani kunanlabilecek olanlan kunarma yolunu lerc ih ederek

gorevin i yapm1� o lacakur.

Biz bir Til lis' Ban�1 imzalad1k. I . Napoleon 1 807'de Prus

ya'y1 Ti l lis Ban�1'm imzalamaya zorlad1gmda, Alman ordusu

nu bulunuyle ezmi�, ba�ken llerini ve bell i ba�h kentlerini i�

gal elmi�, buralara kendi polisini gelirtmis, yeni yagma sava�

lanna giri�ebilmek i<;in yenilen ulkeyi kendisine , yani fal ihle

re yard1mc1 birlikler vermek zorunda birakm1�, baz1 Alman

devlelleriyle digerlerine kar�1 i tt ifaklar yaparak Almanya'y1

bolmii�lii. Fakal Alman halk1 bu t.ur bir ban�a kar�m ayakla

kalmay1 ba�arm1�, gu<;lerini toparlam1�, ozgurluk ve bag1ms1z

hk hakkm1 kazanm1�lir .

Ti l lis Ban�1 ornegi ( o donemde Almanlara zorla kabul e l

l ir i len ag1 r ve a�agi lay1c1 anl la�malardan yalmzca biriydi

bu) , du�unebilen ve dii�unmeye niyeli olan herkes i<; in , ko

�ullar ne o lursa olsun agir bir ban�m dipsiz bir y1k1m kuyu

su oldugu, oysa sava�m onur ve kunulu�a <; 1kan lek yol ol

dugu dii�u ncesinin ne kadar <;ocuk<;a ve naff oldugunu a<;1k

<;a goslermekledir . Sava� donemleri bize ban�m larihle s1k

s1k bir soluklanma ve yeni sava�lar i<; in gu<;lerini toparlama

amacma hizmel enigini ogreliyor. T i l l is Ban�1 Almanya ad1-

na buyuk bir a�agilamayd1 , ama bu ban� aym zamanda ulu

sa l anlamda buyuk bir diri l i�e vesile oldu. 0 donemde larih

sel ko�ullar bu diri l i�in ancak bir burjuva devleli dogrul lu

sunda ger<;ekle�mesine elveri�l iydi . 0 donemde, yan i bundan yuz kusur yd o nce , larihi b ir avu<; soylu i le b irka<; bur

juva aydm1 yaz1yo rcl u, i�<;i ve koylu ki l leleriyse henuz uyku-

8 1

claych. Bunun sonucuncla tarih o clone mcle son clerece yava�

bir h1zla i lerleyeb i lmi�ti .

Oysa �imcl i kapitalizm gene! olarak kul turu , ozel o larak cla

ki tlelerin kulturunu <,;ok claha yuksek bir cluzeye c; 1karm1�ur.

Sava� kitleleri sarsm1�, sava�m anlaulmaz cleh�eti vc s1km ula

n kitle leri uyanchrmI�llr. Sava� tarihe oyle bir ivme kazanchr

m1�ur ki tarih �u ancla bir lokomotif hm ncla i lerliyor. Tarihi

�u ancla milyonlarca, on milyonarca kitle kencli elleriyle yaz1-

yor. Kapitalizm aruk sosyalizm ic;in olgunla�m1�ur.

Sonuc; olarak, Rusya �u ancla bir Ti ltis' Ban�1·nclan bir u lu

sal cl i ri l i�e, buyuk bir yurtsever sava�a gec;iyorsa -ki bu reclclc

cl i lemez bir gcn;:ektir- bu gec;i�in mahrcci burjuva clevleti cle

gi l , sosyalist clunya clevrimiclir. Biz 25 Ekim 1 9 1 Teien bu yana

savunmac1y1z, yani 'anavatan savunmasi'ndan yanay1z; fakat

yakla�makta o lclugumuz bu yurtsevcr sava� sosyalist bir ana

vatan ugruna bir sava�ur, clunya sosyalizm ordusunun bir

mufrezesi olarak Sovyet Cumhuriycti ic;in yurutulen, anavatanm sosyalizm olclugu bir sava�ur.

'Almanlarclan nef ret ecl in , Almanlara olum· - gelcneksel ,

yani burjuva yurtseverligin slogam buyclu ve h<i.l<i. cla buclur .

Oysa biz, 'emperyalist yagmacilardan nefret ecl in , kapital izm

clen nef rct eel in , kapitalizmc olum' cl iyccegiz , ama aym zaman

cla, 'Almanlarclan ogrenin ! Alman i�c,: i leriyk karclc�c;e ittifak1-

mza sachk kalm. lmclachm1za yeti�mckte gee; kalchbr Zaman

kazanmahy1z, gclcl ikleri gunu gorccck kaclar y::.i�amahy1z ve

muLlalw geleceklerin i unutmamahy1z da clemeliyiz .

Evet, Almanlarclan ogrcnmcliyiz . Tarih z ikzaklar c;izerck

ve sapa yo I Iara g irerek i lerliyor. Tar ihin ci lvesi Im ya, �u an vah�i b ir empc ryal izmin yam s 1ra modern makinel i sanayi te mel incle uyumlu i�birligi , cl isipli n , orgutluluk i lkesi n i ve

82

s1k1 bir muhasebe ve denetim siste mini de Almanlar cisim

le�tiriyor.

Bizde eksik olan tam da bunlardir. Ogrenmemiz gereken

tam cla bunlardir Bu yuk devrimimizin muzaff er bir ba�langu;:

tan sonra, c;:etin smavlardan muzaffer hedefi ne varabilmesi

ic;:in ihtiyac;: duydugu �ey tam cla budur. Rusya Sovyct Sosyalist Cumhuriyeti 'nin scfil ve guc;:suz olmaktan kunulmas1 ve her

zaman guc;:lu ve bolluk ic;: indc yuzen bir ulke olmas1 ic;:in gerck

duydugu �cy tam cla budur

I I Mart 1 9 1 8

Jzvest iya VTslK, Say1 : 46, 1 2 Man 1 9 1 8 ;

Collected Worhs, Cilt 2 7 , s. 1 59- 1 63 .

83

DORDUNCD TUM-RUSYA SOVYETLER1 OLAGANUSTD KONGRES1

14- 1 6 Mart 1 9 1 8

�

BARIS ANTLASMASININ ONAYLANMASINA lLISKIN RAPOR

14 Mart

Yolda�lar, bugun Rusya Devrimi'nin geli�imi a�1smdan,

ama yal mzca Rusya Devrimi'nin degi l , aym zamanda uluslara

ras1 devrimin geli�imi a�1smdan da don um noktasm1 if ade

eden bir sorunu �ozmek zorunday1z. Sovyet ikt idanmn tem

silcilerinin Brest-Litovsk'ta imzalad1klan vc Sovyet iktidannm

sizlcrden onaylamanJZJ talep ettigi bu �ok ag1r an tla�ma hak

kmda dogru karara varmak, bu sorunu dogru bir �ekilde �oz

mek i�in, ge�mekte o ldugumuz donum noktasmm tarihsel

84

anlam1m kavramak, yani devrim imizin bu zamana kadarki geli�i minin temel 6zelligini ve ge<;;mekte o ldugumuz agir yenilgi ve <;;et in smavlar doneminin temel sebebini anlamak her zamankinden daha da zorunludur.

Kammca bu sorunda Sovyet parti leri* arasmdaki anla�mazhgm esas kaynag1 , baz1 insanlann Sovyet Cumhuriyeti'nin emperyalizm taraf mdan yenilgisi kar�1smda, hakh ve me�ru olsa da <;;ok kolay ofkeye kapdmalan, kimi zaman <;;ok <;;abuk umutsuzluga du�meleridir, oysa mevcut ban� antla�masma gelene kadar gel i�tigi ve antla�madan bu yana bize �6zuktugu �ekliyle devrimin tarihsel ko�ullanm du�unmek gerekir. Onlar bunu yapmak yerine, devrimin taktikleri sorununa anhk hisleri temel inde cevaplar vermeye <;;ah�1yorlar. Oysa devrimleri n butun tarihi bize bir kit le hareketi ya da sm1f mucadelesi soz konusu o ldugunda, 6zellikle de �imdi o ldugu gibi ne kadar buyuk olursa olsun yalmzca tek bir ulkeyle sm1rh kalmay1p, butun u luslararas1 i l i�kile ri kapsayan bir hareket soz konusu oldugunda , evet , boyle bir durumda, taktiklerimizi her �eyden once ve 6te nesnel durumun degerlendirmesine dayand1rmak zorunda oldugumuzu , devrimin bu zamana kadarki seyrini ve neden bu denli tehlike l i , keskin ve dahas1 bu denli aleyhimize bir donu� yapt1g1m tahli l ederek incelemek zorunda oldugumuzu ogretiyor.

Devrimi mizin gel i�imini bu bak1� a<;; 1smdan incelersek, devrimin bu zamana kadar gorel i ve <;;ogun lukla hayali bir bag1ms1zhk (kendine yeterl i l ik) doneminden ge<;;t igini ve bu donemde uluslararas1 i l i�kilerden ge<;; ici sure l igine koptugumuzu a<;; 1k<;;a goruruz. Devrimimizin 1 9 1 7 $ubat'mm sonundan

*) 0 doncmdc :'vlen�cviklcr vc Sosyal ist-Dcvrimcilcr d e Sovyctlcrdc tcmsil cdi l i yorbrd 1 .

85

Alman salclmsmm ha$lachg1 bu yi lm 1 1 Subat'ma kaclar kat ettigi yo! buyllk orancla kolay ve c;abuk ba$anlann e lcle eclilcligi bir yolclu . Lgcr bu clevrimin geli:;; imini uluslararas1 olc;ekte yalmzca Rusya Devrimi 'nin bak1$ ac;1smclan incelersek, gericle b1fakug1m1z yd ic;incle lie; ayn clonemclen gec;tigimizi goruruz . Birinci clonem Rusya i$c;i sm1fmm butun i leri , sm1f bi l irn;:li ve aktif koylulerle birl ikte, yalmzca kuc;uk bu�juvazinin clegil , aym zamancla buyuk bu�juvazinin de clestegiyle monar$iyi birkac; guncle onaclan kalchrchg1 clonemcl ir Bu $a$1rt1c1 ba$any1 bir yanclan Rusya halkmm 1 905 cleneyimi sayesincle muazzam bir clevrimci kavga potansiyeli biriktirmi$ o lmas1yla , cliger yanclan cla a$m geri bir ulke olan Rusya'nm sava$ta cliger ulkelerclen claha fazla yara alm1$ ve eski yonetimle sava$a clcvam etmenin kesinl ikle imkans1z olclugu bir a$amaya ozcllikle erken bir tari hte ula$ml$ olmas1yla ac;1klamak gerekir.

Yem bir orgutun, yani 1$c;i , Asker ve Koylu Temsilcileri Sovyetleri 'nin yaraulcl 1g1 bu k1sa ama f1rtmah clonemini clevrimimizin uzun aylara yaydan gec;i$ clonemi takip ett i . Bu clt)nemcle , burjuvazinin Sovyetler tarafmclan hcmen ikticlars1z b1-rakilan hukumetini ayakta tu tan vc ona guc; veren, kuc;:uk burjuva uzla$mac1 panilercl i , yani M en $evikler ve Sosyal ist-Dcvrimcilercl i . Bu hukumet emperyalist sava$1 ve emperyalist gizl i anla$malan clestekleyen, i $c;i sm1fm1 vaatlerle uyutan, gerc;ekten hic;bir $ey yapmayan ve ekonomik y1k1m clurumunu clcvam ett iren bir hukumelli . Sovyetler bu clonemcle guc;lerini toplachlar; bu clonem bizim ac;1m1zclan, Rusya Devrimi ac;1smclan uzun bir clonemcl i . Evet , Rusya Devrimi ac;1smclan uzun ama uluslara ras1 ar.;1clan k1sa bir clonemcli , c;unku oncle gclcn ulkclerin c;oguncla kur.;uk bu�juva yamlsamalannm, c;e?it l i panilerle, gruplarla ve cgil imlerle uzla$ma hastahgmm ustr-

86

sindcn gelme donemi aylard1r degil, onyillard1r suruyordu. 20 N isan'dan Kerenski'nin yeniden emperyalist sava�a giri�tigi (Kerenski gizli emperyalist anla�may1 cebinde tutuyordu) ana kadar gec;en sure belirleyiciydi. Bu ikinci donemde Temmuz yenilgimiz ve Kornilov ayaklanmas1 ya�and1 ve ancak ki�le m(\cadelesinin deneyimiyle, ancak i�c;i sm1f1 ve koylu kitleler vaazlar dinleyerek degi l , kendi deneyimleri arac1hg1yla kuc;uk burj uva uzla�mac1hgmm bo�a oldugunu fark ettiklerinde , ancak o zaman, uzun suren s iyasal geli�imin ardmdan , parti gruplannm ruh halleri ve goru�lerindeki uzun haz1rhklar ve degi�imlerin ardmdan Ekim Devrimi'nin zemini do�enmi� oldu; ancak o zaman Rusya Devrimi ba�lang1c; a�amasmm uc;uncu donemine, yani dunya devriminden yahulma ya da gec;ici sureligine kopma a�amasma gec;t i .

Uc;uncu donem ya da Ekim donemi , yani orgutlenme donemi en zor olamyd1, ama aym zamanda en buyuk ve en h1zh zarerler..e sahne olan bir donemdi. Ek im'den sonra, devrimimiz -yani iktidan devrimci proletaryanm el lerine veren , onun diktatorlugunu kuran ve proletaryayla yoksul koylulugun e zici i;;ogunlugunun da destegini alan devrim- evet, devrimimiz Eki m den sonra muzaffer , ba�andan ba�anya ko�an bir i lerleme kaydett i . Bullin Rusya'da emperyalist burjuvazinin bir kesiminin destegiyle somuruculerin, toprak sahiplerinin ve burjuvazinin direni�i bic;iminde ic; sava� ba�lad1.

Ii;; sava� patlak verdi ve bu sava�ta Sovyet iktidanmn clu�man guc;lerin in , emekc;i ve somurulen ki tlelere du�man gui;; lerin 6nemsiz oldugu anla�i ld1 ; ic; sava� Sovyet iktidan ic;in surek l i bir zarer alay1 �eklinde gcc;t i , c;unku muanzlan, yani somun::1culer, toprak sahipleri ve burjuvazi ne siyasal ne de ekonomik destege sahipti ve saldmlan ba�ans1z oldu. Onlara kar-

87

$1 mucadele askeri operasyondan c;ok bir aji tasyon olay1yd1 . Once b i r k1s1m, soma diger k1s1m, kit lenin b i r bolumu, soma diger b ir bolumu derken, emekc;i Kazaklara vanncaya kadar bu tun kitleler somuruculeri terk e tt i ler ve Sovyet i ktidanndan kopmay1 kabul e tmediler. [ . . . ]

Ekim'de i ktidan ele almak uzereyken, olaylann kac1mlmaz $ekilde iktidann almmasma dogru gittigi , Sovyetlerde kitlelerin yuzunu Bol$evizme donmesinin butun ulkedeki egilimi yansnug1 ve Bol$eviklerin kai;milmaz olarak i ktidan almak zorunda olduklan ai;1ku. Bu nu f ark edip Ekim'de iktidan ald1g1-m1zda, kendimize ve ba$ka herkese ai; 1ki;a ve yanh$ anla$ilmaya mahal vermeyecek $ekilde dedik ki , bu , iktidann proletaryaya ile yoksul koyluluge devridir, proletarya ban$ ii;in aktif mucadelesi ve buyuk mal i sermayeye kar$I mucadeleyi surdurmeye haz1r olmas1 nedeniyle yoksul koylulugun kendisine destek verecegini bilmektedir. Bu konuda yamlm1yoruz; sm1f g11i;leri Ve SJm0ar araSJ sa0a$maJar anJayI$Ina bagh kaJan biri asJa $U tart1$1 lmaz dogrudan kai;amaz: Bir kui;uk koyluler diyanndan, Avrupa ve dunya devrimine c;ok $ey katmI$ olan bir ulkeden, Bau-Avrupa proletaryasmdan gelccek yard1mm ertelendiginc $liphe olmayan bir donemde -f akat olaylann , grevlerin , vs . gosterdigi gibi, bu yard1mm gelmekte olduguna da $liphe yoktur- zor ko$ullar altmda, en zor ko$ullar altmda mucadeleyi devam ettirmesini bekleyemeyiz. 1$te bu yuzden koylu kitlelerinin bitkinligi , vs. gibi gondermelerin , hii;bir gorli$U olmayan, bu tur gorli$lere ba$vurarak kendi caresizligini ortaya koyan ve sm1f i l i$kilerini butunlugu ii;inde kavramaktan, prolctaryamn ve koylu kitlelerinin devriminin i l i$kilerini bir butlin olarak degerlcndirmekten tuml.lyle aciz olan ki$ iler tarafmdan yapild1g1111 soyluyorum; ancak tarihteki her keskin donemec;te,

88

sm1 f ili�kilerini bir butun olarak, butun sm10arm i li�kileri �eklinde degerlendirirsek ve tekil 6rneklerle mun ferit vakalan se<;mezsek muhtemel ger<;ekliklerin analizinin s1k1 destegini ald1-g1mm hissederiz. Bugun devrimci sava�m tumuyle imkans1z oldugu bir donemde Rus burjuvazisinin bizi devrimci sava�a k1�k1rtugmm tumuyle f arkmday1m. Ne de olsa burj uvazinin s1-mf <;1karlan a<;1smdan bunu yapmak esastir. [ . . . ]

Devrimler h1zh ve kolay geli�im saglayacak kadar puruzsuz ilerlemezler. Dunya tarihinde ag1r bir yeni lgi doneminden ge<;memi� tek bir buyuk devrim yoktur, hatta u lusal <;apta bir devrim bile yoktur. Bir devrimcinin kitle hareket leri , geli�en devrimler gibi ciddi bir soruna kar�1 tutumu, ban� antla�masm1 yak1�1ks1z ve ku<;uk du�urucu ilan edip, soma bunu kabul edemeyecegini soylemek olmamahd1r. Aj itatif Ianan tekrarlamak, ban� antla�masmdan 6turu bize verip veri�tirmek yeterli degildir; bu zaten devrimin herkes<;e bi l inen ABC'sidir, butun devrimlerin deneyimidir. l 905'ten bu yana elde e ttigimiz deneyimler -nitekim bizim zengin o ldugumuz bir �ey varsa, Rusya i�<;i sm1f1 ve yoksul koylulugunun sosyalist dunya devrimine ba�lamak gibi en zor ama en �erefli gorevi ustlenmi� olmalarmm bir sebebi varsa, bu sebep Rusya halkmm yirminci yuzyi lm ba�mda belli tarihsel ko�ul lardan 6 turu iki buyuk devrim yapabilmi� olmas1d1r- bu devrimlerin deneyimlerinden dersler <;1karmak zorunday1z, zira ancak bu �ekilde, bir ulke ile ba�ka bir ulke arasmdaki sm1fsal i l i�kilerde ya�anan degi�iklikleri inceleyerek �u anda sava�1 hi<;bir �ekilde kabul edcbilecek konumda olmad1g1 mm kesin o larak kam tlamanm mumkun oldugunu anlayabiliriz. Bunu d ikkate almak ve kendimize �unu soylemek zorunday1z: Ne clenli istikrars1z olursa olsun yine de sure kazanmahy1z , ne denli k1sa, ag1r ve a�agila-

89

y1c1 olursa olsun ban$ $U anda sava$tan daha iyidir, <;Onku kitlelere soluklanma f irsall veriyor, <;Onku bize burjuvazinin, hani her firsallm buldugunda, ozellikle de i$gal altmdaki bolgelerde Almanlann himayesi altmda bagmp ortahg1 ayaga kald1-ran burj uvazinin yapuklanm duzeltme firsall veriyor.

Burjuvazi , "Ordunun dagilmasmm, ortada ordu namma bir $ey kalmam1$ olmasmm sorumlusu Bo1$eviklerdir ve bunun i<;in Bol$evikleri su<;lamak gerekir," diye bagmyor, ama gelin biz ge<;mi$e bakahm yolda$lar, once devrimimizin geli$imine bir bakahm. Orduda firarlann ve dagilmamn devrimden <;ok once, 1 9 1 6'da ba$lad1g1m ve orduyu gorm 0$ olan herkesin bunu kabul edecegini bilmiyor musunuz? Peki , burjuvazi bunun onune ge<;mek i<;in ne yapll? Herkes $Unu bilmiyor mu: Emperyal istlerden kurtulu$ o donemde yalmzca kendi e llerindeydi, Mart'ta ve Nisan'da Sovyet orgutlenmelerinin sadece burjuvaziye kar$I el kald1rarak iktidan alabilmesi gibi b ir $ans dogmu$tu? Ve eger Sovyetler iktidan alsayd1 , eger burjuva ve ku<;Ok burj uva aydmlar Sosyalis1 -Devrimciler ve Men$eviklerlc birlikte Kerenski'nin halk1 aldatmasma, giz li anla$malan saklamasma ve orduyu taarruza gec;irmesine yard1m edeceklerine , ordunun yarchmma ko$ITIU$ o lsalarch, o rduya muhimmat ve taym tedarikinde bulunsalard1 ve burjuvaziyi anavatana yard1m etmeye zorlasalard1 -ama bezirganlann anavatamndan , halkm katledilmesine yard1mc1 olan anla$malann anavatamndan bahsetmiyorum (al lnslar)- ve bu surece bizzat kati lsalard 1 , eger Sovyetler burjuvaziyi i$<;ilerin ve butun emek<;ilerin anavatanma yard1mc1 olmaya zorlasayd1 ve ustleri ba$lan y1rt1k , ayaklan <;1plak, a<; bila<; askcrlcre yard1m etselerdi , o zaman belki de onumuzde on ayhk bir donem, orduyu dinlendirip bl.nun halkm clestegini almas1m saglayacak kadar uzun bir do-

l)l)

nem olabilirdi ve boylece o rdu cepheden bir ad1m i leri gitmeden gene ! , demokratik bir ban!? tekl i f edilebilir , gizli anla!?malar yiruhp aulabi l ir ve tek bir ad1m geri atmadan mevcut hat korunabilirdi . 0 zaman i!?c; ilerle koylulerin seve seve clestekleyecekleri ve onaylayacaklan bir ban!? antla!?mas1 firsau dogabil i rdi . Bu taktikler anavatan savunmas1 taktikleri olurdu, ama Romanov'lann, Kerenski'lerin ya da C:ernov'lann anavatam, gizli anla!?malann anavatam , hain burjuvazinin anavatam degil -hay1r, o anavatan degi l , emekc;i kitlelerin anavatamnm taktikleri olurdu. l!?te sava!?tan devrime ve Rusya Devrim i'nden dunya sosyalizmine gec;i!?in c;etin smavlar donemi olmasmm sorumlusunu burada aramak gerekir. l!?te bu yuzden, ordumuzun olmad1g1m bilmemize kar!?m , o rduyu ayakta tutmamn imkans1z oldugunu ve duruma i l i!?kin bi lgisi olan herkesin terhislerle i lgil i kararnamemizin bir icat degi l , bariz zorunlulugun bir sonucu oldugunu (c;unku orduyu ayakta tutmak imkans1zd1r ! ) b ildigimiz bir donemde, devri mci sava!? gibi 6neriler bo!? laf tan ba!?ka bir !?ey degildir Orduyu yerinde tutmak imkans1zd1r. Daha Ekim Devrimi'nden once bir subay, ustelik Bol!?evik falan da degi l , ordunun sava!?amayacag1m ve sava!?mayacag1m soylemi!?ti ve bu soylediginde hakhyd1 . Burjuvaziyle aylar suren pazarhklardan ve sava!?a devam etmc gereklil igi hakkmdaki konu!?malardan c;1kan sonuc; budur; birr,;ok devrimci ya da birkac; devrimci bu sozleri sarr ederken ne kadar soylu duygularla hareke t e tmi!? olursa olsu n , bunlann bo!? devrimci lal lar o ldugu , u luslararas1 emperyalizmin degirmenine su ta!?1d1g1 vc t1pk1 bizim taktiksel ya da diplomatik hatam1zdan, yani Brest Antla!?mas1'm imzalamad1g1m1z gunden bu yana oldugu gib i , ona eskisi kadar, hatta daha da r azla yagma yapabilme imkam saglad1g1 anla!?1 lch . Ban!? antla!?masma kar!?J c;1kanlara , az da ol-

9 1

sa bir soluklanma suresi elde ettigimiz takdirde, ordunun iyile�ip toparlanmasmm ve emekr,:i halkm r,:1karlannm her �eyden daha 6nemli oldugunu ve sirf bu yuzden ban�m imzalanmas1 gerektigini anlayacaklanm soyledigimizde , soluklanma firsall diye bir �eyin olamayacagm1 soylemi�lerdi .

Oysa bizim devrimimiz 6nceki butun devrimlerden farkhdir, zira kitlelerin ir,:inde yaratma ve yeni bir �eyler yapma arzusu uyand1rm1� ve en ucra koylerdeki emekr,:ileri, (arlar, toprak sahipleri ve burjuvazi taraf mdan a�agilanan , hor gorulen ve bask1ya maruz birak1lan insanlan ayaga kaldirm1�ur; bu bahset tigimiz devrimin daha yeni yeni gerr,:ekle�me firsall buldugu bir donemdir, zira kirdaki devrim, yeni bir hayat tarz1 kuran devrim daha yeni ba�lam1�llr. Ve ne kadar k1sa olursa olsun, bu soluklanma firsall ugruna antla�may1 imzalamak zorundayd1k, zira biz emekr,:i kitlelerin r,:1karlanm, k1hr,:lanm sallay1p bize sava�ma r,:agnsmda bulunan burjuva sava�r,:ilannm r,:1karlarmdan ustun tutuyoruz. Devrimin bize ogrettigi budur. Devrim bize �unu ogretiyor: Diplomatik hatalar yapug1m1zda, Alman i�r,:ilerinin hemen yarm imdad1m1za yetisecegini zannettigimizde, Liebknecht'in hemen zaf ere u la�masm1 umdugumuzda (bil iyoruz ki oyle ya da boyle Liebknecht zar ere u la�acakur, i�r,:i sm1 f1 hareketinin gel i�imi ir,:inde bu zar er kac;milmazdir [al ln�lar] ) , demek oluyor ki zorlu sosyalist hareketin devrimci sloganlan du�unmeden kullamld1gmda ir,:i bo� sloganlara donu�mektedir. Almanya'daki sosyalist harekete yanhmc1 olmak ir,:in en buyiik fedakarhklan yapmaktan kar,:macak tek bir durust i�r,:i, tek bir devrimci yoktur, r,:unku cephedeki butun bu sure zarfmda Alman emperyalistleri ile Alman disiplininin eziyetine maruz kalan ve r,:ogunlugu bize sempati duyan Alman askerleri arasmda aynm yapmay1 ogrendik. l�te bu yuzden Rusya Devrimi'nin

LJ2

yapug1m 1z hatay1 pratikte duzel ttigini, bize soluklanma firsali vererek duzelttigini soyluyorum. Bu donemin son derece k1sa olmas1 kuvvetle muhtemeldir, ama en azmdan y1pranm1$ ve ac;hktan kmlan ordunun kendisine toparlamas1 ic;in f1rsat verildig inin bil inc ine varacag1 k1sa bir soluklanma donemi elde e tme $ans1m 1z var. Eski emperyalist sava$1ar doneminin bittigi ve $U an yeni sava$1ann hortlamas1 tehdidiyle kar$I kar$Iya oldugumuz bizim gozumuzde ac;1klir, ama unutmayahm ki b in;ok tar ihsel c;agda bu tur sava$ donemleri olmu$lur ve bu sava$1ar sonlara dogru daha da k1z1$IDI$ lir. [ . . . ]

Biz yalmzca geri kalm1$ ve guc;suz bir halk degil iz , b iz 6zel hizmetlerden 6 turu ya da tarih kaderimizi boyle yazd1g1 ic;in degi l , tarihsel ko$ullann ozgul bir birle$im inden 6 turu uluslararas1 sosyalist devrim bayrag1m yuksel tme onurunu kabul edebilmi$ bir halk1z. (all u�lar)

Bu bayragm guc;suz ellerde oldugunun gayet farkmday1m yolda$1ar. Ben bunu zaten birkac.; kez ac;1kc;a soyledim. Bullin ileri ulkelerin i$c;ileri imdad1m1za yeti$medigi takdirde en geri ulkenin i$c;ileri bu bayrag1 yukanda tu tamayacaklard1r. Su ana kadar geri;:ekle$tirdigimiz sosyalist reformlar kusursuz olmaktan uzaklir , zay1f ve guc,;st:1z reformlardir; Bat1 Avrupah i leri i$c;iler bunlan rehber olarak alacak olsalar cla, kendi kendilerine "Ruslar halledilmesi gereken bu i$e iyi bir ba$lang1c; yapamad1-lar" diyeceklerdir. [ . . ] Arna tckrar soyluyorum biz butun Bali Avrupa ulkelerinde, uluslararas1 sosyalist proletaryamn $ahsmcla guc;lu bir mutte fike sahibiz ve dli$manlanm1z ne derse dedin o proletarya bizim yamm1zdad1r. (allu�l"Clr) Dogru , bu muttefikimizin sesini yukseltmesi kolay degil, ama haurlarsamz bizim de Subat 191 7'nin sonuna kadar sesimizi yukseltmemiz kolay degildi . Bu mutte fikimiz yeral tmda ya$1yor, butun

93

emperyalist ulkeler hirer askeri hapishaneye donu�tliruldugunden muttcfikimiz askeri hapishane ko�ullannda ya�1yor, ama bizi biliyor ve davamm anhyorlar. Yard1m1m1za gelmeleri oyle kolay degil ve dolay1s1yla Sovyet askerlerinin bu yard1rn gelene kadar <;ok zamana ve sabra ihtiya<;lan olacak ve bir<;ok smavdan ge<;meleri gerekecek. En ufak bir erteleme f1rsatmdan bile yararlanacag1z, zira zaman bizim lehimize i�liyor. Davam1z gittik<;e gu<; kazamrken, emperyalist gu<;ler zay1fhyor. Tillis' Ban�1'ndan pay1m1za hangi <;etin smavlar ve yenilgi ler du�erse du�sun. geri <;ekilme taktiklerini uygulamaya ba�hyoruz ve bir kez daha soyluyorum, sm1f bi l indi proletaryamn ve sm1f bilinc;li koylulerin bizim yamm1zda olduklanna vc kahramanca saldmlar duzenlemekle kalmay1p, aym zamanda kahramanca bir ricat da gcr<;ekle�tirebilecegimize ku�ku yok. Uluslararas1 sosyalist prole tarya imdadumza yeti�ene kadar bekleyecegiz ve bu yard1rn geldiginde, dunya <;apmda sahnelenecek ikinci bir sosyalist devrime ba�layacag1z. (a/ 1?1:;/ar)

Pravda (Solsia/-Demollral) , Sayi: 4 7 vc 48;

1 6- 1 7 Man 1 9 1 8 .

BARIS ANTLASMASININ ONA YLANMASINA iliSKiN RAPOR HAKKINDAKi

TARTISMAYA C EVAP 1 5 Mart 1 9 1 8

[ . . . ] Emek<;i \'C somurulen kitlelerin butun temsilcilerinin nasil

tcpki verdiklerini gostermek ic;in Kamkov'un konu�masmdan

94

hir parc,;a daha aktaracag1m: "Dun Lenin yolda� burada (:eretcli ve (:ernov yolda�lann ve digerlerinin o rduyu demoralize L' ttiklerini iddia et tiginde , ashnda Lenin' in ve benim de zamanmda orduyu demoral ize ett igim izi soyleme cesaretini gostermemiz gerekmez mi? " Kamkov hedefi epey bir 1skalach dogrusu. (a lk 1� lar) Zamanmda bizim de yenilgici oldugumuzu duymu� duymasma ama bunu biz yenilgici ol may1 b1rakug1-m1zda haurhyor. Yani bunu yanh� zamanda haurhyor. Sozcugu ezberlemesine ezberlemi�ler , kendilerine oynayacak devrimci sesler c,; 1karan bir oyuncak bulmu�lar, ama meselelerin gerc,;ek boyutu hakkmda birazc1k bile du�fmmekten acizler. (alk1� lar) lddia ediyorum, Sovyet iktidanmn guvence al l lna almd1g1 bin bucak meclisi nin en az dokuz yuzu , Sol S-R'lerin partisine hic,;bir �ekilde guveni lmeyecegini soyleyecek insanlarla doludur. Pekala, diyeceklerdir; zamanmda orduyu demoral ize ettik ve �imdi bunu unutmak olmaz. Arna nasd demoral ize ettik? Biz (:ar doneminde yenilgiciydik, ama (:ereteli ve (:ernov doneminde yenilgici degildik . Pruvda'cla o donem hala baskdara maruz kalan Kiri lenko'nun orduya hi taben yapug1 bir konu�may1 yaymlad1k: · ''Jeden Pe trograd'a gidiyorum?" $6yle diyordu: "Biz sizlere isyan c,;agnsmda bu lunmuyoruz. Buna orduyu demoralize etmek denmcz. Asd bu sava�m buyuk bir sava� oldugunu soyleycnler orduyu demoralize ediyorlard1 . [ l

Son olarak �unu soylcyecegim: Provokasyonbra gel mcyin. Burjuvazi ne yapug1m biliyor, burj uvazi neden Pskov'da ya da yakm zaman o nce Odcssa'da sevindigini bil iyor; Vinnic,;enko' lann, Ukraynah Kerenski' ler in . (:ereteli vc (:crnov'tm burjuvazisinclen bahscdiyorum. Burjuvazi seviniyordu , c,; unku durumun bir degerlendirmesini yapugmda Sovyct iktidanmn

l))

hasta ve ka�ak bir o rduyla sava�maya �ah�makla diplomatik a�1dan ne buyuk bir hata yapt1g1m �ok iyi bil iyordu. Burjuvazi sizi sava� �ukuruna �ekmeye �ah�1yor. Her zaman sald1rmak ol maz, bazen geri �ekilmeyi de bilmek gerekir. Bunu her asker bi l ir . Burjuvazinin hem sizi hem de bizi tuzaga du�urmeye �ah�t1gm1 anlamahsm1z. Bu tuzag1 butun burjuvazinin ve onun gonullu ya da gonulsuz i�birl ik�ilerinin haz1rlad1gm1 anlamahsm1z. En ag1r yenilgilere �atlanabilecek ve en zor mevzileri koruyabilecek, geri �eki lerek zaman kazanabileceksiniz. Zaman bizim lehimize i�liyor. Emperyalistler t1ka basa yediklerinden yakmda patlayacaklar, ama neyse ki onlarm rahminde yeni b ir dev gel i�iyor; bizim istedigimizden daha yava� buyuyor, ama buyuyor, imdad1m1za yeti�ecegine �uphe yok ve onun ilk darbelerini vurdugunu gordugumuzde , diyecegiz ki : Geri �eki lme donemi bitmi�tir, dunya �apmda taarruz donemi ve sosyalist dunya devri minin zafere ula�acag1 donem ba�lam1�t1r. (�iddctl i al lll�lar uzunca bir sure dcvam edcr)

Pravda, Sayi: 49, 1 9 Mart 1 9 1 8 ;

Collecled Worlls, Cilt 2 7 , s . 1 69-20 1 (par�·a) .

96

MOSKOVA lSC:l, KOYLO VE KIZIL ORDU TEMSlLClLERl SOVYETl'NDE

YAPILAN KONUSMA 23 Nisan 1 9 1 8

�

KONUSMANIN TAM KAYDI: Yolda�lar, musaadenizle bncelikle yeni sec;ilen Moskova 1�

c;i ve Koylu Temsilcileri Sovyeti 'ni tebrik etmek istiyorum. Yeni uyeleri son derece s1kmuh bir donemde , devrimimi

zin gel i� iminde en tehl ikel i ve zor a�amaya girdigimiz traj ik bir anda sec;mek zorunda kaldm1z. Devrime du�manhk besleyen guc;lcr, halkm du�manlanm destekleyen butun kesi mler , burjuvazinin pe�ine takdm1� olan butun kesimler Sovyetimizdeki sec;imlerc buyuk umu tlar baglam1�lard1 , zira �u anda devrimin muzaff er ilerleyi�inin sonland1g1 vc ac1 deneyimler,

97

hatta yenilgiler a;;amasma girdigi son derece zor bir danemden gec.:iyoruz. l;;te bayle bir anda proletarya bize sm1f b i l incinin ne denli buyuk bir guc.: oldugunu bir kez daha gastermi;;tir . lc.:inden gee,:mekte o ldugumuz danemin butun zorlugunu takdir eden i;;e,:iler, ;;u an emeke,:i kitlelerin payma du;;en buyuk s1kmti lann sonlandmlmasmm bize degi l , tarihsel olaylann seynne bagh oldugunu ae,:1kc;a anhyorlar. l;;e,:iler Ekim Devrimi 'nin kazam mlanm savunmalanna yard1mc1 oldugu oranda, yeni yokluklann yukunu kahramanca bir kararh hkla omuzlayacaklard1r.

Devrimin verdigi e,:etin smavlarla birl ikte, yeni , gaze c.:arpmayan zaferlerin o ldugu bir a;;amaya girdigine ;;uphe yoktur. Bu zaferler gaze e,:arpmasa da, en az Ekim barikatlan e,:agmm parlak zaferleri kadar anemlidir . Butun heybetiyle ik i alumcul du;;manla kar;;1 kar;;1yay1z ; kar;;nmzda tepeden l lrnaga silah h , devrimi parampare,:a e tmeye haz1r ve son darbeyi vurmak ie,: in uygun am kol layan ic.: ve di;; du;;manlar var Di;; du;;man uluslararas1 empcryalizmdir Tepeden l ! rnaga silahh ve zengin bir teknik donamma sahip olan du;;man, Sovyet ler Birligi 'ne yeni bir y1k1c1 saldm ie,: in en uygun am kolluyor Bunu aklnr nzda tutarak , ac1mas1z b{r ferasetle me;;um gere,:ekle yuzle;;mek zorunday1z.

$u anda, buyuk acilar ya;;ayan ulkemizin ie,:ine i t i ld igi en geri'ci sava;;m bir sonucu olarak , dunya geric i l igine kar;;1 akt if, si lahh bir mucadele yurutmek ic;in gerekl i guc.:lerden yoksunuz; o rclumuz yok, son model teknik arac.:lann ve ideal bir disipl inin verdigi guc.:le gelen uluslararas1 kar;;1-devrimin harikulade argut lu bir l ik lcrine kar;;1 cluracak gue,:lerclen yoksunuz. $ imdil ik yalnlZlz ve alumcul du;;manlarla c.:cvrilmi? durumday1z.

LJ8

Emekr;i ki t lelerin Ekim ayaklanmas1 s 1rasmda, i�r; i lerin bnunde sosyal is t devrimin klZl l bayrag1m dalgaland1rd1g1m1z gunlerde kolay, goz kama� tmc1 ba�anlar e lde enigimiz bir donemden ger;tik. Rusya Devrimi 'nin uzak r;1ghg1m duyan cl iger ulkelerin i�r; i leri , Rusya'da neler olup bi nigini anlam1�lar ve Rusya proletaryasm m eyleminin kendi davalanm daha da i lerlenigini fark e tmi�lerdi . 0 donemde gerici r;etelerin kolayca icabma bakuk, halka isyan bayrag1 ar;an ve bize kar�1 ar;1ktan s i lahh mucadele yurutmekle kalmay1p, yalanlann, i ft iralann ve e� i goru lmedik ihanetlerin kir l i s i lah1yla da kar�1 koyan Men�evik r;etelerinin kalmti lanm kolayhkla bas t 1rd1k. Curetkarhkta k imseye pabur; b1 rakmayan kar�1-devrimci Korni lov'un isyan bayrag1 ar;an kendi askerleri tarafmdan oldurulmu� olmasmdan da an la�ilacag1 uzere ,* kar�1-devrime kar�1 yurunugumuz mucadele sonucunda buyuk bir zaf er elde e tt ik .

lr;er ideki kar�1 -devrime kar�1 butun cephelerde yogun bir m ucadele yuruterek, uluslararas1 burjuvaz inin ya�ad1g1 aksakhklardan yararland1k ve �u an darmadagm o lmu� kar�1-clevrime kar�1 tam zamamnda gur;lu bir darbe indirdik. tr; sava�m arnk ozu bak1mm dan sona erdigini rahathkla soyleyebi l ir iz . Elbette baz1 r;al l�rnalar o lacak ve baz1 kentlerde, gerici ler in devrimin gucunu k1rmak -Sovyet duzenini y1kmakir;in giri�tikleri munfer i t giri�imlerden bturu kimi yerlerde sokak sava�lan ya�anacaklir , ama ayaga kalkan ki t lelerin c;abalan sonucunda ir;erideki geric i l igin sonsuza dek ezildigine ku�ku yoktur. l � te devrim i n gcl i�iminin i lk donemini (Ekim gunleriyle ba�layan ba�lang1cm 1) , mest edic i ba�anlar done-

' ) Basmda c;1kan habc rlcrin aks i n c . General Korni lo\''tlll K 1 z i l Ordu'ya k<1r�1 m u harcbcdc bn topc;u mcrmisiylc i>ldt1gu sonradan a n la� i ld1 .

99

m i n i , baz1 kimseleri gerc.;ek ten de zafe r sarho�u yapan bu i lk donemi boyle gec;irdik.

Tekrarlayacak olursam , devrimimizin geli� imindeki en zor, en c;etin a�ama �imdi ba�hyor. Onumuzdeki gorev kararhhkla butiln gucumuzu onaya koymak ve bu gucu yeni yarat1c1 faaliyetimize yonlendirmektir, z i ra muazzam devrimci faa liyetinde henuz yalmz olan devrimci Rusya proletaryasma dunya proletaryasmm imdad1m1za yeti�tigi kurtulu� anma kadar d irenme gucu saglayacak olan �ey c;elik i rade ve c;ah�ma disiplinidir.

Devrimci i�c;i sm1fmm bir b irl igi olarak digerlerinden one f1rlam1� durumday1z, ama bu nun sebebi diger i�c;ilerden daha iyi o lmam1z ya da Rusya proletaryasmm diger u lkelerin i�c;ilerinden daha ustiln o lmas1 degildir. Bunun tek sebebi , dunya uzerindeki en geri ulkelerden biri o lmam1zd1r. Nihai zafere ancak muazzam teknik donanimma ve disiplinine guvenen uluslararas1 emperyalizmi kesin olarak ezdigimiz zaman ula�m1� olacag1z. Arna bu zafere ancak dige r ulkelerin i�c;ileriyle , butiln dunya i�c;ileriyle birl ikte ula�abiliriz.

Ko�ullarm zorlamas1 sonucu , B rest' te ag1r b ir ban� antla�mas1 yapmak zorunda kald1k, ama bu anla�manm devrime don bir yandan sald1ran ve �u anda aktif b ir mucadeleyle cevap veremedigimiz say1s1z du�man tarafmdan her an namertc;e ihlal edilebilecegi gerc;egini gizlemiyoruz. Sizi �u an uluslararas1 azgm emperyalizme kar�1 ac;1ktan aktif ve silahh mucadeleye c;ag1ran bir inin aslmda halka ihanet e t tigin i , bilerek ya da bi lmeyerek bir ajan provokator rolu oynad1gm1 ve emperyalistlerin �u ya da bu hizbinin u�akhgm1 yapm1� olacagm1 unutmaym. Son donemde uygulad1g11mz taktiklere kar�1 c;1-kan her kim olursa o lsun -isterse kendisine en 'sol' hatta ul-

1 00

tra sol komunist desin- kotu bir devrimcidir, hatta daha da i leri gideyim , devrimci bile degi ldir. (alk z�lar)

Geril igimiz sebebiyle one c;; 1kuk, ama diger ul kelerde ayaga kalkm1� olan i�c;;ilerden guc;; lu bir destek gelene kadar direnemezsek mahvoluruz. Gorevimiz proleter mucadelesi ne i l i�kin taktiklerimizi kararhhkla surdurmektir .

Son derece tehlikeli olan, hatta ac;; 1ktan kar�1-devr imcilerden bile daha tehlikeli olan bir gizli du�mamm1z var. Sosyalist devrime ve Sovyet iktidanna, yani yoksullar ic;; in yeni turde bir meclis olan, ustelik bu zamana kadar ba�ka hic;;bir yerde gorulmemi� o lan Sovyet iktidanna olumune du�manhk besleyen bu guc;; kuc;;uk mulk sahibinin anar�isidir. Sosyalist devrimin geli�iminde en zorlu engelleri a�manm e�igine geldigimize �uphe yok. Onumuzdeki i lk ve en onemli gorev proletarya diktatorlugunu butun alanlarda -gerek c;;ah�ma disipl ininin orgutlenmesinde, gerek uretim alanmda , gerekse urunlerin payla�1mmda- tumuyle gerc;; ekle�tirmektir. Bahse ttigim du�man, hayatta tek dusturu 'ben ald1g1m1 alay1m, geris inin cam cehenneme' olan kuc;uk mulk sahipleri nin anar�isidir. Bu du�man butun Kornilov'lan n, Dutov'lann ve Kaledin'lerin toplam mdan daha guc;; ludur.

Bu kuc;;uk kulak'lar, kuc;;uk i�verenler ve mulk sahipleri �oyle diyorlar: "Biz hep ezildik, hep bask1ya maruz kald1k. $imdi nasil olur da boyle uygun bir firsattan yararlanmay1z. Bu ciddi bir engeldir ve ustesinden gelmedigimiz surece zaf ere ula�mam1z imkans1zd1r , z ira her kuc;;uk mulk sahibi , her ac;;gozlu sat1c1 ic;;inden yeni bir Kornilov c;; 1karacakur.

Bu tehlikenin yam s1ra, yakla�an knhgm ve kitlesel i�sizl igin korkunc;; hayaleti de bizi bekliyor, ama neyse ki sayilan her gec;;en gun degi l , her gec;;en saat daha da anan butun sm1f

1 0 1

bil inc;li i�c;i ler , �u ancla bu buyuk tehl ikelere kar�1 yegane mucaclele aracmm butun gucumuzu kararhhkla onaya koymak ve guc;lu bir �eki lcle direnmek oldugunu dikkate ahyor ve anhyDrlar. Dmitsizlige kapi lanlara ve devrimimizin zor anlanncla cesaretini ve metanetini yiti renlere �unu haurlatahm: Kapitalizmden sosyalizmin tam zaf erine ikna ve uzla�mayla , kans1z ve kolay bir yoldan gec;ilemeyecegini ve heclefimize ancak c;ok �icldetli bir mucadele sonucunda ula�abilecegimizi her zaman soyledik.

Proletarya d iktatorlugu somuruculere kar�1 zora ba�vurulmasm1 savunur. Yolumuz direni�, proleter dayam�mas1 ve emekc;i kitlelerin demirden diktatorlugunclen gec;iyor. Sovyet hukumetinin kar�1-devrime kar�1 mucadelecle birc;ok kez yeterli kararhhg1 gostermedigine ve bu ac;1dan demirden degi l , hamurdan b i r gorunum c;izdigine �uphe yoktur. Arna hamurla sosyalizm kurulmaz. Henuz kuc,:i\k bur juva anar�isin i al t edebilmi� degiliz. Tarihin geli�im seyri sonucu dunya devrimi arenasmda en one fi rlam1� olan bu ulke, aym zamancla y1kilm1� ve kan golune donmu� bir ulke olarak son dcrcce zor bir durumdachr ve y1k1ma, dagm1khga ve umutsuzluga kar�1 sm1f bil inc;li i�c,:il erin demir d isipl iniyle kar�1hk vcrmedigimiz takdi rcle yok olacag1m1z kesindir. Hem du�manlanm1za kar�1 hem de kencli ic; imizcle yalpalayanlara ve zararh unsu rlara kar�1, k1sacas1 emekc;i kitleler ic;in yeni bir dunya kurmay1 amac;layan zorluklarla clolu yarauc1 faaliyetimizcle dagm1 khga yol ac;ma cesaretini gosteren herkese kar�1 ac1mas1z o lacag1z.

Oyle bir so run ic;in kollan s1vachk ki ustesinden geldigimiz takclirclc sosyalizm tamamen guvence altma almm1� clcmektir Bu tun zorluklann ustesinclen gelmek, knhga ve i�sizlige kar�1 ba�anh bir mucaclelc yurutmek ic;in, gc\zle gorulmeyen, mine-

1 02

vazt ama muazzam bneme sahip zor b ir gorev yerine getirecegiz ve kar�1m1za dikilen herkesi dunya proletaryasmm amans1z bir du�mam olarak gorecegiz.

\1oskova Sovyeti se<;imleri i�<;i lerin mevcut olaylara dair kavray1�mm ne kadar gu<;lu oldugunu gostermi�tir. l�<;i ler Sovyet iktidannm guzel b ir susten ibaret olmad1gm1 , kendi kanlan ve canlanm vererek kurduklan bir �ey oldugunu kavradt lar. Bu son perde, Sovyetlerdeki bu se<;im, umutlanm bu se<;imlere baglam1� olan herkes i<; in , yalpalayan butun unsurlar i<;in yenilgiyi i fade ediyor ve bu bana dogru yolda oldugumuza, bizi sosyalizmin tam zaferine goturecek yolda o ldugumuza dair umut ve guven a�1hyor. (co�kulu alk r� lar)

Ilk kez 24 N isan 1 9 1 8'de Pravda'nm 79. say1smda ve

/zvesliya VTs /K'in 8 1 . saytsmda yaymland1;

Collected Works, Cilt 27, s. 229-233 .

103

TUM-RUSYA MERKEZ YURUTME KURULU VE MOSKOVA SOVYET1'N1N ORTAK

TOPLANTISINDA SUNULAN DIS POL1T1KA RAPORU

14 May1s 1 9 1 8

�

[ . . . I Durum temelde �udur: Rusya Sovyet Sosyal ist Cumhuriyc

ti, basmda <;:e�itli vesilelerle anlatug1m1z ve sizin de r arkmda oldugunuz ekonomik ve siyasal sebeplerden oturu, yani farkh bir ge li�im h1zmdan, Bau'dakinden f arkh bir ge li�im temelinden oturo emperyal ist soygunculugun f1rtmah denizincle halen yalmz bir ada konumundad1r Bau'daki esas ekonomik etken, insanhg1 tukenmenin e�igine getiren , cefa <;:ektiren bu emperyalist sava�m tekrar tekrar, her ad1mda sava� ve ban� sorununun, meselenin emperyalist gruplardan birinin ya da digerinin lehine <;:bzumunOn pamuk ipligine bagh olmasma

1 04

yo! ai;acak denli girif t , keskin ve karma�1k i;all�malara yo! ai;m1� olmas1dir. Son birkai; gundur tam da boyle bir durum ya�ad1k. Kapi talizmin son yirmi-otuz yilhk ekonomik geli�iminin urunu o lan bir savaia i;ekilmi� emperyalist gui;ler arasmdaki c,:Iigmca mucadeleden dogan i;eli�kiler, empe ryalistlerin bu sava�1 durdurmalanm imkans1z hale getirmi�tir .

Bu i;el i�ki lerden bturu, butun ulkelerin emperyalistleri arasmdaki gene! i tt ifakm, kapi talizmin ekonomik i tt ifakmm temelini olu�turan, dogal ve kai;milmaz amac1, vatam olmayan ve dunya tarihinin biri;ok buyuk ve onemli o laymda butun ulkeler in kapitalistlerinin i tt ifakm1 emeki;i kit lelere kar�1 savunma gorevini anavatanm, halkm ya da nc ad verirseniz verin , onun i;1karlannm bnune koydugunu kamtlam1� o lan sermayeyi savunmak olan i tt ifakm, bugunku siyasetin devindirici gucu olmad1g1 anla�I im1�llr .

Elbette, eskiden oldugu gibi , bu i t t ifak kapi talist sistemin ana ekonomik egilimi o larak, kendini er ya da ge<; mutlaka hisse t tirecektir . Emperyalist sava�m. �u anda dunyay1 kendi ara lannda bolu�mu� olan empe ryalist gui;leri du�man gruplar, du�man i t t i faklar �eklinde bolmu� olmas1 kapi talizmin bu ana egi l imi i<;in bir istisnad1r. Bu husumet, bu mucadele, bu olumune kap1�ma dunya emperyalizminin i t t ifakmm bell i ko�ullar al tmda imkans1z o ldugunu kam tlamaktad1r. Em peryalist gerici l igin , halklann emperyalist katliammm fmmah dalgalannm sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'nin kui;uk adasma vurdugu ve her an onu sular a l tma gomecekmi� havas1 verdigi b ir duruma �ahit o luyoruz, oysa bu clalgalar �u an yalmzca birbirini vurmaktadir.

Emperyalist gui;ler arasmdaki temel i;e li�ki oylesine amans1z bir mL1cadeleye yo! ai;m1�tir ki iki taraf da bu �ekilde bir ye-

105

re vanlamayacagm1 gormu� olmasma kar�m, sava�m demir mengenesinden kurtulamamaktad1r. Bu sava� iki temel <;el i�kiyi ortaya <; 1karm1�llr ki sosyalist Sovyet Cum huriyeti 'nin mevcut uluslararas1 durumunu bel irleyen de bu <;el i�kiler olmu�tur. l lki , Bau cephesinde Almanya i le lngil tere arasmda devam eden son derece �iddetli sava�llr. Sava�an iki grubun da temsilcilerinin en az bi rka<; kez kendi halklanna ve diger halklara hitaben , du�mam dize getirmek, anavatam ve medeniyetin <;1karlanm koruyup kollamak ve kurtulu� sava�m1 nihayete erdirmek i<;in son bir hamleye daha i htiya<; kald1gma dair vaat ve teminat verdiklerine �ahit olduk. Bu korkun<; m iicadele surduk<;e ve muharip devletler sava� <;ukuruna c.;ekildik<;e, bu sonu gelmez sava�tan <;1kmak da o kadar zorla�maktad1r. Ni tekim alu ay gibi k1sa bir sure i<;inde dunya uzerindeki sm1f bil in<;li i�<;ilerin kalpten destegini ve teveccuhunu kazanm1� o lan Sovyet Cumhuriyeti'ne kar�1 buyuk emperyalist guderin bir i t t ifak olu�turmalanm son derecc gu<;, hatta belki de imkans1z hale getiren �ey bu <;all�manm �iddetidir.

Rusya'mn uluslararas1 konumunu beli rleycn ikinci <;eli�kiyse Japonya ile Amerika arasmdaki rekabettir. Uzun y1llardir bu u lkelerin ekonomik geli�imi , Pasifik Okyanusu'nda VC <;evresindeki topraklarda egemenlik i<;in iki ulke arasmda ()lumune bir <;arp1�may1 ka<;milmaz hale geti ren bol miktarda patlamaya hazir malzeme uretmi�tir. Uzakdogu'nun butun diplomatik ve ekonomik tarihi , Japonya ile Amerika arasmda patlak vcrmesi an meselesi olan <;all�madan kapi talist ko�ullar a ltmda ka<;1� olmachgm1 gostermektedir Japonya ile Amerika'nm Almanya'ya kar�1 itt ifak1yla gec;-ici sureligine ikinci plana i t i lmi� olan bu <;eli�ki, kar�1-clevrimci guder taraf mdan uzun suredir hazirlanan , uzun zamand1r uygun zamam kol layan ve belli bir oran-

1 06

da ba�lat1lm1� ve desteklenmekte olan Japon emperyal izminin Rusya'ya saldmsm1 enelemektedir. Sovyet Rusya'ya kar�1 ba�laulan harekat (Vladivostok c,;1kanmas1 ve Semyonov c,;etelerinin desteklenmesi) ask1ya almd1, zira japonya ile Amerika arasmdaki onulu c,;all�may1 ac:1ktan bir sava�a donu�tlirrne tehdidini banndmyordu. Elbette emperyal ist kampla�malar ne kadar guc,;lu gorunurse gorunsun, kutsal ozel mulkiyetin c,;1karlan, kutsal imtiyaz haklan, vs. oyle uygun gorurse, birkac,; gun ic,;inde parc,;alanabil ir , bu ihtimali akildan c,;1karmamak gerekiyor. Mevcut emperyalist kampla�malan yerle bir e tmek ic,;in en ufak bir k1v1lc1m bile yctebil ir , o zaman az once bahsedilen c,;el i�kiler aruk bizi korumayacakur.

Nitekim fmmah sulann onasmdaki sosyalist adamm bugun neden koruyabildigimizi ve aym zamanda, sosyalist adam1zm neden istikrars1z konumda oldugunu ve de zaman zaman burjuvaziyi zevkten don ko�e ederken, kuc,;uk burjuvaziyi panige sevk ederek, her an dalgalar tarafmdan yutulabi l ir goruntusu c,;izdigini bu anlatt1g1m1z durum ac,;1klamaktad1r. [ . . ]

Haurlaym, l 905'teki kendiliginden bir patlamayla kurulan Sovyetlerin 1 9 1 Tde yeniden mucadeleye aulmas1 ne kadar zor olmu�tu ve sonradan burjuvaziyle ve i�c,;i sm1fmm giz l i , en az1-h du�manlanyla uzla�ma poli tikasmm s1kmusm1 c,;ektikleri donemi ya�amak ne kadar zorlu bir surece donu�mu�tti. Bunlar devrimin savunulmasmdan , kml bayragm savunulmasmdan bahsediyorlard 1 , ama Haziran 1 9 1 Tdc suc,;lann en buyugunu i�lediler . Bugun i�r;i sm1fmm c,;ogunlugu bizi destekliyor, ama bi:.tyuk 1 905 Devrimi'ndcn sonra i�c,;i ve koylu Sovyetlerinin onaya c,;1kmas1 ic,;in ne bedeller odendigini haurlaym. Bullin bunlan haurlaym ve uluslararas1 emperyalizme kar�1 mucadelenin kitlesel olc,;ckte ilerledigin i , bu duruma gec,;i�in nc

1 07

kadar zor oldugunu ve Rusya Cumhuriyeti'nin kendisini sosyalist ordunun diger butun mufrezelerinin onunde buldugunda ya�amak zorunda kald1klanm du�unun.

E lbette kendini dev aynasmda goren, hatta sosyalist diye adland1ran baz1 akhevvellerin, ·ba�ka ulkelerde devrim patlak vermeden iktidar alm mamahyd1' iddiasm1 di l lendirdiklerini biliyorum. Bu adamlar bu lafi soylerken devrimi terk eclip burjuvazinin safma ger,;tiklerini fark etmiyorlar. l�r,;i sm1fi uluslararas1 olr,;ekte bir devrim gerr,;ekle�tirene kadar beklemek herkesin havada as1h kalmas1 anlamma gelir. Bu sar,;mahkur. Devrimin zorluklanm herkes bi l iyor. Devrim bir u lkede parlak zaferlerle ba�lay1p sonra s1kmuh donemlerden ger,;ebilir, z ira n ihai zaf er ancak dunya olr,;eginde ve ancak butun ulkelcrin i�r,;ilerinin onak r,;abas1yla mumkundur. Bugun gorevimiz ihtiyath ve basiretli o lmakur , destek gelene kadar manevralar yapmak ve geri r,;ekilmek zorunday1z. Dumeni bu taktiklere k1rmam1z kar,;milmazd1r, varsm devri min ne anlama geldigi hakkmda en ufak bir fikri bile olmayan sozde devrimciler bununla a lay etsinler. [ . . . ]

Bu ho�unuza gitmiyor. 0 zaman ulkcnizi koruyabi liyor olmamz gerekir. l�r,;inin sosyalizm adma, i�c.;i sm1f1 adma kendi vatamm korumas1 sonuna kadar hakk1d1r [ . . . ]

Gerr,;eklere gozlerini kapamayan ya da gorme sorunu ya�amayan herkes bizim aslmda �u anda b teclen beridir hep soyledigim1z bir �eyi tekrarlad1g1mm f ark edecektir· Uluslararas1 pro le taryanm diger mufrezelerine k1yasla Rusya i�r,;i sm1finm zay1f o ldugunu unutmuyoruz. Uluslararas1 proletaryanm bu m ufrezesin in cliger muf reze lerin in bnune ger,;mi� olmas1-nm sebebi kendi istegimiz degi l , tarihscl ko�ullard 1 , Carhk rej iminin miras1 ve Rus burjuvazisinin zay1fl1g1yd 1 ; biz istedi-

1 08

gimiz ic;:in degil , ko�ullar oyle istedigi ic;: in one c;: 1kuk. Uluslararas1 proletarya muttefikimiz o larak imdada yeti�ene kadar bulundugumuz mevziyi terk etmemeliyiz, c;:unku o muttefik imdada yeti�ecek, mutlaka yeti�ecek, sadece bizim bekledigimizden ya da istedigimizden k1yaslanamaz derecede daha yava� bir h1zla yakla�1yor, o kadar. Nesnel ko�ullardan oturu uluslararas1 proletaryanm c;:ok yava� hareket ett igini gordugumuze gore , emperyalistler arasmdaki c;:eli�kilerden yararlanarak zaman kazanma ve yava� yava� guc;: toplama taktiklerimize sanlmahy1z; bu taktikler f1rtmah emperyalist denizin o nasmdaki bu Sovyet iktidan adasm1 korumay1 , daha �imdiden butun ulkelerdeki emekc;:i kit le lerin dikkatini celbeden bu aday1 ayakta tutmay1 amac;:layan taktiklerdir . l�te bu yuzden kendi kendimize diyoruz ki, eger a�mhkc;:1 sava� yanhs1 parti emperyalist koalisyonlardan herhangi birini dize getirir ve bize kar�1 yeni , beklenmedik bir emperyalist koal isyon o lu�turu rsa, i�lerin i zorla�urmak ic;: in her �eyi yapacag1z. Ve bize saldirmalan durumunda -evet, biz aruk savunmac1y1z- o am enelemek ic;: in e l imizden gelen her �ey i , diplomatik taktiklerin saglad1g1 her �eyi , Man aymda elde ettigimiz k1sa ve istikrars1z soluklanma donemini uzatmak ic;:in her �eyi yapacag1z, zira arkam1zda bu �ekilde gec;:en her haf ta, her gec;:en ay yeniden guc;: kazand1klanm , Sovyet iktidanm saglamla�t1rd1klanm, guc;:lu ve saglam temellere oturt tuklanm bilen on mi lyonlarca i�c;:i ve koylu o ldugundan sonuna kadar eminiz. Kitleler yeni bir ruhu hayata gec;:irdiklerini ve bu gerici sava� yuzunden y1pramp yorgun du�tukten sonra , yeniden kenclilerine gel ip , d1� guc;:lerin Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti'ne muhtemel saldmlanna kar�1 son ve bel irleyici kavga ic;:in hazir ve dik duracaklanm bil iyorlar.

1 09

Biz 25 Ekim 1 9 1 ?'den beri savunmac1y1z; kendi yurt topraklanmm savunma hakkm1 kazand1k. Savundugumuz �ey gizli anla�malar degi l ; biz bunlan feshedip butun dunyanm gozleri onunde yaymlad1k. Biz emperyal istlere kar�1 kendi ulkemizi savunuyoruz. Savunuyoruz ve kazanacag1z. Bizim savundugumuz Rusya'nm Buyuk Gue;- statusu degil -bundan geriye Rusya d1�mda bir �ey kalmad1-, bizim savundugumuz ulusal <;1karlar da degi l , z ira biz sosyalizmin (,; 1karlannm, dunya sosyalizminin c;- 1karlannm ulusal c;- 1karlardan daha ustun oldugunu, bir devletin c;- 1karlanndan daha ustun oldugunu iddia ediyo ruz. Biz sosyalist anavatam savunuyoruz.

Bu soyledigim , kuru beyanlarda bulunmakla olmaz; bunun tek yolu, herkesin kendi u lkesindeki burjuvaziyi kendi ulkesinde ba�layan olumune bir sava�ta devirmesiyle olur. Biz bu sava�1 kazanacag1mm biliyo ruz. Biz emperyalist dunyay1 girdabma c;-eken sava�m onasmda yalmzca kuc;-uk bir aday1z, ama bu kuc;-uk adada i�c;-i sm1fmm neler yapabilecegini butun dunyaya gosterdik ve kamtlad1k. Bunu herkes biliyo r ve kabul etmi� durumda. Kendi anavatammm savunma hakkma sahip o ldugumuzu kamtlad1k. Biz savunmac1y1z ve onumuzdeki goreve don yilhk sava�m bize ogret tigi butun ciddiyetle, bir askerle kar�Iia�m1� ve ondan bu don y1lhk sava�ta ya�ad1klanm l'igrenmi� olan her i�c;-i ve koylunun anlad1g1 bir ciddiyet ve dikkatle -eylemde degi l , yalmzca lafta dcvrimci o lanlar tarafmdan anla�Iiamayacak, ancak alay konusu edilebilecek olan bir dikkatleyakla�1yoruz. Tam da anavatan savunmasmdan yana olclugumuz ic;-in kendimize diyoruz ki: Savunma ic;-in s1k1 ve guc;-lu bir ordu ve guc;-lu bir cephe gerisi gerekir: s 1k1 ve guc;-lu bir o rduya sahip olmak ic;-in de, bncclikle ia�e sevkiyatm1 saglam bir temele o tunmam1z �artllr Bunun ic;-in prole tarya diktatorkigu ya!-

l l Cl

mzca merkezi duzeyde i�lememelidir -bu yalmzca ama yalmzca ilk ad1md1r- aym zamanda butun Rusya'ya yayilan bir diktatorluk olmahd1r, bu da yalmzca ama yalmzca ikinci ad1md1r, fakat biz bu ikinci ad1m1 henuz hayata geciremedik. Bizim icin proleter disipl ini esas ve zorunludur; gercek proletarya diktatorlugu, sm1f bil incli i�cilerin s1k1 ve demirden egemenligi ulkenin butun Ciera ko�elerinde hissedi ldiginde, hak ett igi cezay1 almam1� tek bir lrn lc1h , tek bir zengin adam ve tekrl tahilma kar�1 c1kan tek bir ki�i bile kalmad1gmda, i�ci sm1 fmm disiplinli diktatorlerince, proleter diktatorlerince yakalamp cezaland1n ld1gmda mumkt:mdur. (c1/lu�lcir)

Kendimize �oyle diyoruz: Anavatan savunmasma kar�1 tutumumuz tedbirli bir tutumdur ; diplomatik yol larla yapabilecegimiz her �eyi yap1p sava� amm ertelcmek, soluklanma suresini uzatmak zorunday1z. l�ci ve koylulere ban� icin e l imizden gelen butun cabay1 gosterecegimizc dair sbz veriyoruz. Bunu yapacag1z. Zorlanmadan darbe yapuklan lJkrayna'da oldugu gibi Rusya'da da yeni Skoropadsk i'leri kolayhkla yaratabileceklerini zanneden burjuva beyzadeler ve onlann u�aklan, Almanya'daki sava� yanhs1 guclerin lJkrayna'da bir darbe yapmay1 i;ok zor gordugunu ve Sovyet Rusya'da epeyce bir muhalefetle kar�i la�acaklanm unutmasmlar

1 5- 1 6 May1s 1 9 1 8 tarihl crinde Prnvdci'mn 93. ve 94 say1lannda ve 15 May1s l 9 1 8'de l.:vcsliya \.Ts/K'm 95. Sa)·1sinda gazete haberi olarak yaymland1 ;

Collruccl Works , Cil t 27 , s . 365-38 1 (pan;a)

1 1 1

BES1NC1 SOVYETLER KONGRESl'NDE KOMUNlST GRUBUNUN TOPLANTISINDA

Y APILAN KONUSMA 3 Temmuz 1 9 1 8

�

KISA GAZETE HABER!:

Rusya'nm uluslararas1 konumunu ele alan Lenin, tehlike

nin devam ettigini soyledi. D1� du�man Rusya'ya saldm tehdi

dinde bulunmakla kalm1yor, aym zamanda baz1 pan:;alanm

kopanp ahyor.

Bu istikrars1z, pamuk ipligine bagh durum muhtemelen

sermaye butun dunyadaki i�r;i sm1fmm r;abalanyla dcvrilene

kadar surecektir. Bugun gelinen a�amadan, Sovyet rej iminin

yerini saglamla�liracak bir soluklanma f irsat1 o larak yararlan

mak gerekir.

Dunya sava�mdan bahseden Lenin , Alman ordusunun

zaferinin emperyalist u lkeler arasmda ban� imzalanmas1m

1 1 2

imkans1z ki ld1gm1 i fade ett i . l ngi l iz ve Frans1z kapital ist leri

Almanya' m n e l koydugu muazzam ganimet in e l inde kalma

sm1 asla kabul e tmeyeceklerdir. Che yandan, Almanya'nm

yuz binlerce kay1p vermesine yo! ac;:an Fransa saldmlannm

ardmdan bel l i b ir guc;: dengesi o lu�tu ve Alman sunguleri ar

uk dogrudan bir tehdit o lu�turmuyor Aynca emperyalist

l ti laf devlet ler inin Avusturya-Macaristan'da ortaya c;: 1kan

tahribatm ve fe laket durumun tamamen farkmda olduklan

m soyleyeli m .

Gene! durumdan c;: 1kart1 lmas1 gereke n t e k b i r sonuc;: var,

o da sava�m giderek umutsuz hale ge liyor o ldugudur. Bu

umutsuz duru m , sosyalist devrimimiz in dunya devrimi pat

lak verene kadar direnme �ansmm c;:ok yuksek oldugunu

gosteriyor ve bunun teminall yalmzca emekc;:i kitlelerin son

land1rabi lecegi sava�tir. Gorevimiz Sovyet rej imin i koru

maktir \ e bizim geri c;:ekilerek ya da manevralarla yapug1m1z

da budur . Bu noktada ac;:1ktan sava�a kalk1�mak dunya dev

rimi davasma zarar verecektir .

Eskiden iktidarda olan c;:e�itli sagCI partilerden miras ald1-

g1m1z ulkenin ekonomik durumunu tarif eden Lenin, yeni te

mellerde. yeni i lkelcrle orgutlenen ekonomik kalkmma faali

yetine e�lik ed ecek olan buyuk guc;:luklerden bahsetti .

Len in knhga kar�1 mucadelede iki du�mamm1zm o ldugu

nu soyledi : zenginler ve ekonomik dagm1khk. Bu mucadelede

yoksul koylulerin i�c;:i lerle karde�c;:e bir ittifakm gerekl i lig ine

inanmas1 esasur. Yoksul koylu lafa degi l , icraata bak1yor Tek

umudumuz sm1f b i l inc;:li kent i�c;:ileri i le yoksul koyluler ara

smdaki itt ifakur . Bu mucadelenin amac1 -herkese ekmek ve

adil payla�1m hakk1- buyuk bir hedeftir. E�it payla� 1m1 sagla

mak, bugun kurmaya giri�tigimiz sosyalizmin te melidir Bu-

l \ 3

nun hesabm1 yalmzca kendi karde�lerimize degi l , butun dun

ya i��ilerine vermek durumunday1z. Dunya i��ilerine sosyalizmin imkans1z bir �ey o lmad1gm1,

aksine saglam bir i��i yonetimi o ldugunu vc butun dunya pro

letaryasmm ugrunda sava�mas1 gereken bir �ey oldugunu gos

termeliyiz.

Pravda, Sayi : 1 35, 4 Temmuz 1 9 1 8 ;

Collwcd Worhs, Cilt 2 7 . s . 5 02-501 .

1 1 4

KHODlNKA'DA KIZIL ORDU ASKERLERlNE HlTABEN KONUSMA

2 Agus10s 1 9 1 8 �

KISA GAZETE HABERl:

(co$1rnl u a 11 H$lar) Rusya Devrimi butun clunya i<,:in sosya

lizme giclen yolu <,:izmi� ve burjuvaziye zaf erlerinin sona yak

la�ugm1 gostermi�tir Devrimimiz clunya katliammm insam

cleh�ete clu�uren zorluklan arasmcla ger<,:ekle�iyor.

Devrimler sipari�le yapilmaz; ama butun clunyanm buyuk

olaylara gebe o lcluguna clair �a�maz i�aretler varchr.

Sovyet hukumetini clevirmek i<,:in kutsal bir ittifak kurmu�

clu�manlarla <,:evril iyiz , ama onlara ikticlan alchklan gunu gor

mek nasip olmayacak

Beyaz muhafiz lar scvinmek i<,:in acele ccl iyorlar, ba�anlan

uzun bmurlu olmayacak claha �imcl i clen i<,:lerincle huzursuz

luk yay1hyor.

1 1 5

Devrimci proletaryanm gu<;lendirdigi Kml Ordu bize 5o5-

yali5t dunya devriminin bayragm1 yuk5eltmemizde yard1mc1

o lacakur .

Ya zaf er ya olum !

Dunya uzerindeki butun kulaklan ezecegiz ve 5o5yalizm

dava5m1 ayakta tutacag1z !

/zvcstiya, Say1: 1 64, 3 Agustos 1 9 1 8 ;

Collected Works, Cilt 2 8 , s. 43 .

1 1 6

ALEKSEYEV HALKEVl'NDEKl TOPLANTIDA KONUSMA

23 Agustos 1 9 1 8 �

KISA GAZETE HABER!:

(Len in yolda� kursuye t;tkl lgmda uzun ve �iddel l i al ki�larla kar�t landt) Yolda�lar, bugun partimiz biz komunistlerin ne

ama�la mucadele yuruttuklerin i a�tklamak uzere toplanular

duzenliyor.

Bu soruya verilecek en ktsa cevap, emperyal ist sava�t son

landtrmak ve sosyal izmi kurmak i�in mucadele yurutuyoruz

demek olacakur.

Henuz sava�m ba�mda, gerici l igin ve C:arhgm hukum sur

dugu gunlerde, biz bu sava�t canice bir sava� diye nitelendir

mi� ve tek �1k1� yolunun emperyalist sava�t i� sava�a �evirmek

oldugunu soylemi�tik.

1 1 7

0 gunlerde birr;ok insan emperyalist sava�la sosyalizm ara

smdaki bag konusunda ku�ku besliyorlard1; oyle ki sosyalistler

arasmda bile bu sava�m diger sava�lar gibi bir ban� antla�mas1-

nm imzalanmas1yla son bulacag1m du�unen birr;ok ki�i vard1.

Arna don ydhk sava� kitlelere r;ok �ey ogretti. Bugun art1k

ba�ka bir r;1k1� yolunun olmad1g1 gittikr;e daha ar;1k hale geli

yor. Rusya Devrimi'nin ardmdan, sava�a kaulan diger ulkeler

de de devr imin ilerledigini goruyoruz. Neden? Bu soruyu ce

vaplayabilmek ir; in komunistlerin sava�a kar�1 tutumunu

ar;1klamak, buna i l i�kin degerlendirmelerimizi sunmak zorun

day1z. Biz krallann ve kapitalistlerin ar;gozlu heveslerinin bir

sonucu olan butun sava�lan sur; kabul ediyoruz, r;unku bu tur

sava�lar emekr;i sm1flar ar;1smdan olumculken, egemen burju

vaziye b uyuk ganimetler kazandmr.

Fakat baz1 sava�lar vard1r ki i�r;i sm1fi bu sava�lan hakh sa

va�lar o larak gormek zorundad1r. Bunlar kolelikten, kapitalist

somuruden kun ulu� ir;in yurutulen sava�lard1r. Bu tur sava�

lardan kar.;1� yoktur, r;unku mucadele etmeden kunulu�mnu

zu guvence altma alamay1z.

l 9 l 4'te lngi l iz ve Frans1zlarla Almanlar arasmda dunyay1

aralannda nasil payla�acaklanm kararla�mmak, butun dun

yay1 tahakkum al tma alma hakkm1 kimin elde edecegini be

l i r lemek uzere sava� patlak verdiginde, iki kampa mensup

kapi talistler de bu y1k1c1 amar;lanm 'ulusal savunma'dan

dem vurarak gizlemeye r;ah�tdar; i�r;i lerin gozunu bu �ekilde

boyamaya r;ah�tdar

Bu sava�La milyonlarca insan oldu, mi lyonlarcas1 sakat kal

d1 . Sava� butun dunyaya yay1lch. lnsanlar bu luzumsuz f edakarh klann amacmm ne oldugunu her ger;en glln daha da 1s

rarla soruyorlar.

1 18

lngiltere ve Almanya kan golune donmii� durumda, ama

sava�tan bir r;:1k1� yolu yok; emperyalist ulkelerin bir k1sm1 sa

va�1 durduracak o lsa bile , digerleri devam edecektir.

Kapitalistler boylanndan buyuk i�e kalk1�tilar; e llerinde

tutabi leceklerinden daha fazlasma e l am lar.

Diger yandan askerler gittikr;:e daha da demoralize oluyor;

her yerde asker kar;:aklan var. l talya daglannda asker kar;:akla

nndan ger;:i lmiyor; Fransa'da askerler sava�may1 reddediyor

lar, oyle ki Almanya'da bile eski disiplin paramparr;:a olmu�

durumdad1r.

Frans1z ve Alman askerleri cephe degi�tirmeleri gerektigini

ve silahlanm kendi hukumetlerine r;:evirmeleri gerektigini f ark

etmeye ba�hyorlar, ne de olsa kapi talist duzen varhgm1 devam

ettirdigi muddetr;:e bu kanh sava�a son vermek imkans1zd1r. 1�

te bu yuzden butun ulkelerin i�r;:ileri butun ulkelerin kapita

listlerine kar�1 mucadeleye aulmalan gerektigini anhyorlar.

Sosyalist bir duzen kurmak kolay i� degildir. le;: sava�m ay

lar, hatta y11lar surmesi kar;:milmazd1r. Rusya'daki bir insanm bu konuda kafasmda soru i�areti o lmamas1 gerekir, z ira ege

men sm1f1 devirmenin ne kadar zor oldugunu ve Rus toprak

sahipleriyle kapitalistlerinin ne denli buyuk bir direni� sergi

lediklerini kendi deneyimlerinden bi liyorlar.

Avrupa'da �u an i�r;:ilerin Bol�eviklere yakmhk duymad1g1

ve llpk1 Rusya i�r;:ileri gib i , kendi hukumetlerini devirecekleri

zamanm gelecegine ikna o lmad1g1 tek bir ulke yok.

Rusya'daki komunistler olarak biz bu zamana kadar tek ba

�1m1za hareket etmek zorunda kald1k, r;:unku mufrezemiz di

ger mufrezelerden daha one aulch. Yolda�lanm1zla bag1m1z

koptu; fakat en geri ulke biz o ldugumuz ir;: in i lk hareket eden

olmam1z kar;:milmazd1. Devrimimiz gene) bir devrimin parr;:a-

1 19

s1 olarak ba�lad1 ve bu yuzden gorevlerimizi de dunya i�<;i ve

koylulerinin yard1m1yla yerine getirecegiz. Onumuzde zor ve <;etin gorevler var; b i r<;ok istenmeyen ve

zararh u nsur saflanm1za s 1z 1yor. Arna gorev ba�lam1�ur ve ha

talar yapsak bi le , yapug1m1z her hatanm bir egitim malzemesi

ve ders o ldugunu unutmamahy1z.

Kapital izm uluslararas1 bir gu<;tur ve bu yuzden tek bir ul

kede deg ii, ancak butun ulkelerde zaf ere ula�ild1gmda tama

men yok edileb i lir . Ceklere kar�1 sava� butun dunyanm kapi

talistlerine kar�1 verilen bir sava�t1r.

l�<;iler bu mucadele i<;in ayag1 kalk1yor ve saflan s1kla�tm

yorlar; Petrograd ve Moskova i�<;ileri orduya kauhyor ve bera

berlerinde sosyalizmin zaf eri i<;in mucadele fikrini getiriyorlar.

l�<;iler Sovyet Cumhuriyeti'n i Ceklere kar�1 zafere ta�1ya

cak ve ona sosyalist dunya devrimi patlak verene kadar diren

me �ans1 verecektir. (Lenin yolda� konu�masim bir a/hi� t ufam e�l iginde bilirdi)

lzvestiya, Say1 182 , 24 Agustos 1 9 18 ;

Collected Works, C i lt 28, s . 7 5 -7 7

1 20

POL1TEKN1K MUZESl'NDE KONUSMA 23 Agustos 1 9 1 8

�

(alki� luja11 1 ) Program1 m1zm bzu nedir? Sosyalizmi kur

mak. Su anda dun ya sava�mdan sosyal izmin zaf eri d1�mda bir

� 1k1� yolu yoktur. Arna herkes bunun farkmda degi l . Bugun

dunyada bir�ok i nsan bu kanh katliama kar�1 �1k1yor, ama sa

va�m kapitalist sistemle dogrudan baglanuh oldugunu gore

miyor. Sava�m yol a�ug1 deh�et bur juvazi a�1smdan bile a�1k

ur, ama onlann sava�m sonunu kapi tal izmin sonuyla i l i�ki

lendirmelerini bekleyemeyiz. Oysa Bol�evikleri ve dig er bu tun

ulkelerin devrimci sosyalistlerini , dunyaya ban�1 kapitalist

duzeni ortadan kald1rmadan getirmeye �ah�anlardan her za

man ay1ran temel du�unce budur.

1 2 1

Sava�lann amac1 nedir? Sava�lann c;:ogunlugunun hane

danlann c;:1karlan ic;:in ylirlitlildoglinli ve hanedanhk sava�lan

ad1m ald1klanm biliyoruz. Arna baz1 sava�lar var kl bunlar ezi

lenlerin c;:1karlan adma veri lmi�tir . Spanaklis kole sm1fm1 sa

vunmak ic;: in sava�a giri�mi�ti . Bu tlir sava�lar bugline kadar

devam eden sbmtirgeci bask1 doneminde, kolelik doneminde,

vs. de ylirlitlilmliWir. Bu sava�lar hakh sava�lard1 ve bunlann

mahkum edilmemesi gerekir.

Oysa bugtinkti Avrupa sava�m1 mahkum ediyoruz, c;:tinkti

bu sava� ezen sm1f taraf mdan ylirtitti lmektedir.

Buglinkti sava�m amac1 nedir? Blitlin tilkelerin diplomatla

nna bak1hrsa , Fransa ve lngil tere bu sava�1 klic;:lik uluslan bar

barlardan, Alman Hunlarmdan korumak ic;: in vermektedir. Al

manya ise kendi payma, medeni Alman halkm1 tehdit eden

Kazak barbarlarla sava�makta ve anavatam do�man saldmsm

dan korumaktad1r.

Oysa biz bi liyoruz ki bu sava� t i t izl ikle haz1rlanm1�, pi�ir i l

mi� ve sonra da kac;:milmaz hale gclmi�tir. Buglin Amerika i le

Japonya arasmda bir sava� nasi l kac;:milmazsa bu sava� da ka

c;:milmazd1 . Neden?

c;;:onkli kapital izm dtinyadaki blitlin zenginligi bir avuc;:

devletin el inde toplam1� ve diinyay1 son parc;:asma kadar pay

la�m1�llr. Daha fazla payla�1m, daha fazla zenginle�me ancak

ba�kalan pahasma gerc;:ekle�ebilir , upk1 bir devlet in zenginle�

mesinin ba�ka bir devletin yoksul la�mas1 pahasma olmas1 gi

bi. Mesele ancak zor yoluyla c;:bztilebilirdi ve bu ylizden ulus

lararas1 haydutlann sava�1 kac;:milmaz hale geldi

Bu zamana kadar sava�m ba�m1 ba�hca iki firma c;:ekti : ln

gil tere ve Almanya. lngiltere somlirgeci o lkelerin en goc;:lt::1 -

suydti. Ntif usu 40 milyondan az o lmasma kar�m, sbmlirgele-

1 22

rinin nuf usu 400 milyonun uzerindedir. lngil tere uzun zaman

once ba�kalannm somurgelerini zor yoluyla ele gec;irdi; engin

topraklann uzerine kondu ve bunlan somurdu. Fakat lngilte

re ekonomik ac;1dan son el l i yi lda Almanya'nm gerisine dti�

mti�tur. Alman sanayisi lngil iz sanayisini gec;mi�tir. Alman

ya'nm bu yuk o lc;ekli devlet kapi tal izmi burokrasiyle el ele ver

mi� ve boylece Almanya butun rekorlan al tust etmi�tir.

Bu ik i dev arasmdaki ustunluk mucadelesi ancak zor yo

luyla c;ozulebi l i rdi .

Bir zamanlar lngil tere gucu sayesinde, Hollanda, Ponekiz

ve diger ulkelerden toprak ilhak ederdi . Sonra sahneye Al

manya c;1kll ve arnk digerleri pahasma kendisini zenginle�t ir

me s1rasmm Alman kapi talistlerine geldigini i lan ett i . Meselenin ozu �udur: En guc;lu devletler arasmda dunya

nm payla�i lmas1 ic;in bir mucadele yuruyor ve iki taraf da yuz

milyonlarla i fade edilebilecek bir sermaye birikimine sahip ol

dugundan, mucadeleleri bi:Hun dunyaya yayilm1�tir

Bu sava�la baglantil1 olarak el altmdan birc;ok sue; i�lendigi

ni biliyoruz. Yaymlad1g1m1z gizli anla�malar, sava�m ulvi sebep

lerle yli rutuldugu iddialannm bo� laf tan ibaret oldugunu ve bu

tun devletleri n, upk1 Rusya gibi , kuc;uk ve zay1f uluslar pahas1-

na zenginle�mek ic;in alc;akc;a anla�malar yapugm1 gosteriyor.

Sonuc;ta guc;luler daha da zenginle�mi�. zay1f olanlar ezilmi�tir.

Sava�1 ba�latma suc;u bireylere yuklenemez; bu katliamm

sorumlusu olarak krallan ve Carlan i�aret etmek yanh�llr. Sa

va�m sorumlusu sermayedir. Kapitalizm bir c;1kmaz sokaga

girmi�tir Bu c; 1kmaz sokak, rakip guc;lerin dunya egemenligi

ic;in sava�malanm emreden emperyalizmdir Sava�m kuc;uk uluslann ozgurle�mesi adma yurutuldugi:.i

iddias1 koca bir yalandir. lki haydut grubu da kana susam1�

1 23

bir halde birbirlerine bakmaya devam ederken, onlann yanm

da kuc;;uk uluslar ezilmi� halde yauyorlar.

Ve biz diyoruz ki emperyalist katliamdan c;; 1kmanm tek yo

lu ic;; sava�ur.

l 9 1 4'te bunu soyledigimizde, bunun sonsuza dek giden

duz bir c;; izgiye benzedigini soylemi�lerdi , ama o laylann son

raki seyri tahli l imizi dogrulad1. Bugun �ovenizmin komutan

lannm ordusuz kald1gm1 goruyoruz. Sava�m s1kmusm1 en c;;ok

c;;ekmi� ve -du�man Paris kap1lanna dayanm1� oldugu ic;; in

anavatam savunma c;;agnsma en c;;abuk cevap vermi� ulke olan

Fransa'da, savunma yanhlan yakm donemde bir fiyasko ya�a

dilar. Dogru, bu i� Longuet gibi geliyorlar m1 gidiyorlar m1 bil

meyen insanlann elindeydi , ama bnemli olan bu degil .

Rusya'da devrimin i lk gun lerinde iktidann , lafa geldi mi

mangalda kul birakmayan, ama eski Carhk anla�malanm cep

lerinde ta�1maya devam eden ki�ilerin el ine gec;;tig ini bi liyo

ruz. Eger Rusya'da paniler sola daha h1zh bir �ekilde kayd1y

sa, bunun sebebi devrimden bnceki Janet yonetim ve l 905'te

bir devrim ya�am1� o lmam1zd1.

Kurnaz ve hesapc;;1 b ir kapi talizmin egemen oldugu, guc;; lu

ve s1k1 bir orgutlenmenin bulundugu Avrupa'da mi lliyetc;; i l ik

dumanlan daha yava� diniyor. Arna yine de emperyalist sava�m

yava� ve sanc1h bir olum ya�ad1g1m rahathkla soyleyebil iriz .

Alman ordusunun demoralize oldugunu ve vurgunculuga

giri�tigini soylemek ic;; in yeterince bilgiye sahibiz. Ba�ka turlu de

olamazd1 zaten. Askerler uyamp da yalmzca burjuvazmin c;; 1kar

lan adma sakat birak1ld1klanm ve oldurulduklerini anlamaya

ba�lad1klannda, moral bozuklugunun yerle�mesi kac;;m1lmazdir.

Frans1z ordusu askerlerin in moral ini diger ordulardan da

ha uzun sure vc daha kararh bir �ekilde korumu� o lmasma

1 24

kar�m, bu sorundan o da kac,;1p kunulamam1�t1r. Malvy du

ru�mas1 Fransa'da da sis perdesini biraz aralam1� ve binlerce

askerin cepheye gitmeyi reddettigini ortaya c,; 1karm1�t1r. * Butun bunlar Rusya'daki benzer olaylann habercisidir , tek

fark medeni ulkelerde ic,; sava�m Rusya'da o ldugundan c,;ok da

ha ac1mas1z gec,;ecek o lmas1dir. Avrupa'daki en demokratik ve

de kadmlara oy hakk1 tamm 1� i lk ulke o lan Finlandiya orne

ginde bunu gorebiliyoruz. F in landiya KIZll Ordu askerlerine

kar�1 vah�ice ve ac1mas1zca m isi l lemelere giri�t i , ama KIZll Or

du askerleri kolayca tesl im olmadilar. Bu medeni ulkeleri ne

korkunc,; bir kaderin bekledigini buradan anlayab iliriz .

Bir zamanlar Bol�eviklere yonelti len Rusya ordusunu de

moralize etme suc,;lamasmm ne kadar sac,;ma oldugunu �imdi

kendi gozlerinizle gorebil irsiniz.

Biz mufrezelerden yalmzca biriyiz. Ba�ka i�c,;i mufrezelerinin

biraz bnune gec,;mi� durumday1z, ama digerlerinden daha iyi oldugumuz ic,;in degi l , burjuvazimizin aptalca politikalan Rusya

i�c,;i sm1fmm kapitalizmin zincirlerini daha erken kirmasm1 sag

lad1g1 ic,;in. Bugun Rusya'da sosyalist bir duzen ugruna kavga ve

rirken, aym zamanda butlin dunyada sosyal izm ugruna kavga

veriyoruz. Bugun, Bol�evikler butun ulkelerdeki butun i�c,;i top

lanulannda ve m itinglerinde tek taru�ma konusudur. Bizi tam

yorlar; �u anda butun dunya i�c,;i lerinin davasmm i lerletilmesi

ne yard1mc1 oldugumuzu, onlar ic,;in c,;ah�ug1m1Z1 bi l iyorlar.

Toprakta ozel mulkiyeti kaldmp, fabrikalan ve �u anda sa

nayiyi orgutlemekle me�gul olan bankalan devletle�tirdigim iz

ic,;in, don bir taraf tan hatalar yapug1m1z c,; 1ghklan_m duyuyo

ruz. Bu dogru o labilir, ama i�c,;iler sosyalizmi kendi el leriyle

*) Doncmin Fransa ici�leri baka111 Malvy. ordudaki bozgunrnlara ve pasifistlerc ·yetcrince sert davranmad1g1' icin yarg1lanm1�t1 .

1 25

kuruyorlar ve biz ne hata yaparsak yapahm deneyimlerimiz

den dersler <;1kanyoruz. Boylece hatalar o lmadan devrim yap

ma sanau i<;in zemin do�emi� o luyoruz.

l�te bu yuzden boylesine korkun<; bir nefretin muhatab1-

y1z. l�te bu yuzden Frans1z emperyal istleri kar�1-devrimi des

teklemek i<;in yuz milyonlar harcamaktan <;ekinmiyorlar, z ira

Fransa bu sayede Rusya'ya m ilyarlan bulan ama i�<;i ve koylu

lerin iptal e ttigi bor<;lanm odetebilecegini du�unmektedir.

Bugun butun burjuva gazeteleri sayfalanm Halk Komiser

leri Konseyi'nin Tula'ya ta�md1g1 , on gun once Kronstadt'ta

goruldugu, vs. , Moskova'nm du�mek uzere oldugu ve Sovyet

hukumetinin ka<;ug1 gibi yalanlarla doldurarak kendi <;apla

rmda egleniyorlar.

Butun burjuvazi, butun Romanovlar, butun kapi talistler ve

toprak sahipleri C:ekleri destekliyorlar, C:eklerin isyamm Sovyet

hukumetinin du�me olas1hg1yla ozde�le�tiriyorlar. Muttef ikler

bunu biliyorlar ve en �iddetli saldmlarmdan birini ger<;ekle�ti

riyorlar. Rusya'da eksikligini duyduklan �ey bir <;ekirdekti , onu

da �imdi C:eklerde buldular. Dolay1s1yla C:ek isyamm hafife al

mamak gerekiyor. Bu isyan bir dizi kar�1-devrimci ayaklanma

i<;in bir sinyaldi; devrimci tarihimizin son donemlerine bir<;ok

kulah ve beyaz muhafiz isyam damgasm1 vurmu�tur.

Sovyet hukumetinin durumu kritiktir ve gozlerimizi bu

ger<;ege kapayamay1z. Fakat zaferimize guvenle dolup ta�mak

i<;in etrafm1za bakmamz yeterl idir.

Almanya bir dizi yenilgi ya�ad1 ve bu yenilgilerin Alman as

kerlerinin 'ihaneti'nden kaynakland1g1 sir degildir; Frans1z asker

leri Andrieux yolda� tutukland1g1 i<;in en kritik anda cepheye git

meyi reddettiler ve bunun uzerine hukumet askerleri harekete

ge<;irebilmek i<;in Andrieux yolda�1 birakmak zorunda kald1.

1 26

Birc;;ok f edakarhk yapuk. Brest-Litovsk Ban�1 ag1r yaralar

dan biriydi; Almanya'da devrimin eli kulagmda oldugunu du

�unuyorduk, ama o donemde henuz olgunla�mad1g1 anla�i ld1 .

S imdiyse o lgunla�1yor; devrim a lttan alta gel i�iyor ve gerc;;ek

le�mesi kac;;milmazd1r. Fakat devrimin Bau'da ne zaman pat

lak verecegini yalmzca bir aptal sorabil ir . Devrim asla bnce

den tahmin edilemez; devrim ongorulemez. Devrim kendili

ginden geli�ir. Bugun devrim mayalamyor ve patlak vermesi

kac;;milmazd1r. Subat Devrim i'nden bir hafta once devrimin

patlak vermek uzere o ldugunu kim biliyordu? Deli papaz kit

le leri pe�ine takm1� saraya gotururken, 1 905 Devrimi 'nin ba�

lamak uzere o ldugunu bilen var m1yd1? Devrim mayalamyor

ve gelmesi kac;;milmazd1r.

l�te bu devrim ba�layana kadar Sovye t hukumetini ayakta

tutmak zorunday1z. Yanh�lanm1z Bali proletaryasma, dunya

sosyalist hareketine ders i�levi gormel idir. Rusya Devrimi'nin

o ldugu gibi dunya devriminin de kunulu�u C:ek cephesinden

gec;; iyor. Neyse ki daha �imdiden gelen haberler komutanlan

tarafmdan say1s1z kez i hanet edilen ve gucu tukenmi� oian or

dunun, evet bu orclunun, yolda�lanm1zm , komunistlerin , i�c;;i

lerin kauhm1yla zaferler kazanmaya ba�lad1g1, dunya burjuva

zisine kar�1 mucadelede devrimci bir co�ku sergilcmeye ba�la

d1g1 yonundedir.

Zaferin bizim olacagma ve zaferimizle sosyalizm davasm1

kunaracag1m1za eminiz. (alhI$ tufa111)

24 Agustos I 9 l 8'cle

/zveslia'nm 182 . say1s111cla k1salulm1� ha!cle yaymlanch;

tam metin olarak ilk kez l 926'cla yaymlanch;

Collec:tecl Worhs , Cilt 28, s. 78-83 .

1 2 7

B1R1NC1 TDM-RUSYA EG1T1M KONGRESl'NDE KONUSMA

28 Agustos 1 9 18 �

(Lenin yolda�rn salona ginnesiylc hcrkcs ayaga kalkar. Uzun ve co�kulu alk 1�lar) Yolda�lar, tarihin en can ahc1, bnemli ve ii

gin<;: anlarmdan birine, sosyal ist dunya devriminin ba�lad1g1

ana �ahit oluyoruz. Bu sava�m ba�lad1g1 gibi bi tmeyecegi, yani

eski emperyalist hukumetler arasmda ah�ild1k �ekilde bir ban�

antla�mas1 imzalanmas1yla tathya baglanmayacag1 , eskiden

sosyalist teorilere ve ongorulere uzak durmu� olanlar a<;:1sm

dan bile gittik<;:e a<;:1k hale geliyor. Rusya Devrimi sava�m ka<;:1-

mlmaz �ekilde kapi talist toplumun dagilmasma yol a<;:t1gm 1, emck<;:i k i tlelcrin somuruculere kar�1 sava�ma donu�tugunu

gostermi�tir l�te Rusya Devrimi'nin l)ncmi burada sakhdir

1 28

Onumuzdeki e ngel ler ne kadar buyuk olursa olsun, butun

ulkelerde Rusya Devrimi hakkmda yalan ve iftiralar yay1'nak

ic;:in ne kadar buyuk paralar dagmhrsa dagnilsm, dunya i�c;:i le

ri Rusya Devrimi'nin kendi davalan oldugunu hissediyorlar.

lki emperyalist grup arasmdaki sava�a paralel olarak, her yer

de ba�ka bir sava� daha ba�hyor. Bu sava� Rusya Devrimi br

neginden esinlenen i�i;i sm1fmm kendi burjuvazisine kar�1 ac;:

ug1 sava�t1r. Butun i�aretler Avusturya ve l talya'nm devrim in

e�iginde oldugunu gosteriyor. * Almanya, l ngiltere ve Fransa

gibi daha guc;:lu ve istikrarh ulkelerde de aym surec;: devam

ediyor, ama biraz daha farkh ve az fark edil ir bir bic;:imde. * * Kapitalist duzenin ve kapitalist sava�m c;:oku�u kac;:milmazdir.

Alman emperyalistleri sosyalist devrimi bogmay1 ba�ara

madilar. Almanya'nm Kml Letonya, F in landiya ve Ukray

na'daki devrimin bastmlmas1 ic;:in odemek zorunda kald1g1 be

del Alman ordusunun moral bak1mmdan c;:okmesi oldu. Al

manya'nm bat1 cephesindeki yenilgisinin temel sebebi eski or

dusunun yerinde amk yeller esiyor o lmas1dir. Alman diplo-

*) Gcn;cktcn de Avusturya'da birka<; ay sonra dcvrim ba�lad1 ve imparatorlugun y1k1lmas1yla Ulusal Mcclis kurulup cumhuriyct ilan cdildi . l�<;i vc askcrlcr Sovyct ti1rundcki konscylerini olu�turmalarma kar�m. hcni1z ycni kurulmu� olan Komunist Parti'nin gi1<;si1zh:1gi:1 ve sosyal-dcmokrat partinin burjuva h i1ki:1metinc kat1lmas1 dcvrimin yan yolda kalmasma yol a<;t1 . ltalya'da devrim <;ok daha a<;1ktan gclisti l�<;i sm1fi 1920'dc l talya·nm don bir tarafmda fi ili iktidan clinde tutuyordu, fakat Sosyalist Parti burj uvaziylc anla�ma yoluna gidip dcvrimc ihanct cdincc M ussolini fa�izminc gidcn yolun oni1 a<;1lm1� oldu. * ' ) lngil tcrc ve Fransa'da dcvrimci sure<; daha yava� 1lcrlcdi. lngilterc'dc sava� sonrasmda yi1kselcn dalgaya kar�m. i ktidar sorunu ancak 1 926 y1hndaki i lk gcncl grcvlc gi.m dcmc gcldi. Fra;1sa'da da sm1f mllcadclcsi csascn l 930'lann ilk yansmda iyicc klZl�ll vc l 936'daki k i tlcscl grcvlcrle tcpc noktasma ula�l l . Almanya'daysa dcvrim daha 'fark cdil ir· bir bi<;i mde kcndisini gosterdi. 1 9 18-i 923 y1 l lan arasmda i�<; i s1 11 1 fi Almanya'mn fiilen tck hakimiyd i , fakat gcrck sosyal-dcmokratlarm ard1 ardma ihanctlcri gcrcksc (i<;cgi burnunda Komunist Parti .nin yanh� poht ikal.m sava� sonras1 Avrupa'daki en bi1yi1k i�<;i harchti · nin gcrilcmcsinc y o l a<;ll

1 29

matlannm yapuklan �akanm ( "Alman askerlerinin 'Rusla�ma

s1"') hie.; de �aka olmad1g1, aksine ac1 gerc.;egi yansnug1 anla�1-

hyor Alman ordusunda protestolar amyor, ' ihanet' suadan bir �ey haline geliyor.

Diger yandan, l ngi l tere ve Fransa kendi durumlanm kur

tarmak ic.; in son bir hamle daha yap1yorlar. Rusya Cumhuriye

t i 'nin uzerine athyorlar ve kapital izmi bir kmlma noktasma

surukluyorlar. Burjuva gazeteleri bile i�c.;i ki t leler arasmdaki

ruh halinin kes in bir degi�iklik gosterdigini kabul etmek zo

runda kahyor: Fransa'da 'ulus savunmas1' fikri dag1hyor, l ngil

tere'de i�c.;i sm1f1 ' i� ban�'1 reddediyor. Bu demektir ki l ngiliz

ve Frans1z emperyal is tleri son kozlanm oynuyorlar. Bu kozun

ellerinde patlayacagmdan emin olabilirsiniz. (�iddelli alk1�lar) Kimi c.;evreler Bol�eviklerin arkasmda yalmzca bir azmhk var

diye ne kadar bagmrlarsa bagusmlar, Rusya ic.; inde Bol�evik

l erle sava�acak bir guc.; bulamad1klanm ve bu yuzden d1� mu

dahaleden medet umduklanm kabul etmek zorunda kahyor

lar. Tam da bu sebeple Frans1z ve l ngil iz i�c.;i sm1f1 , amac1 Rus

ya Devrimi'ni ezmek olan a�ag1hk bir f et ih sava�ma kaulmaya

zorlamyor. l ngiliz-Frans1z emperyalizmi ve dolay1s1yla dunya

emperyal izmi farkmda olmadan kendi mezanm kaz1yor. (�iddel l i alk1�lar)

Bu zamana kadar kar�1m1za c.;1kan butun guc.;luklerin uste

sinden geldik, uste l ik sava�1 bizzat halkm durdurdugu ve eski

orduyu paramparc.;a enigi bir u lkede yeniden s1k1yonetim i lan

etmek zor o lmasma kar�m, ustel ik �iddetl i bir ic.; sava�m ona

smda yeni ba�tan bir ordu kurmak zor o lmasma kar�m. Ordu

muzu kurduk ve C:ekleri , beyaz muhaf1zlan, toprak sahipleri

ni, kapitalistleri ve kulc1k' lan kesinkes dize getirdik. (�iddflli alk1�lar) Emekc.;i kitleler bir avuc.; kapitalist ic.; in degi l , kendi

1 30

r,:1karlan ir,: in sava�uklanm anhyorlar. Rusya i�r,:ileri ve koylu

leri ilk kez kendi kendilerine fabrikalan r,:ah�urma ve toprag1

kullanma �ans1 elde et ti ler ve bu deneyimin urunlerini verme

si kar,:milmazd1r. Ordumuz ser,:ilmi� k i�ilerden, sm1f b i l inr,:li

koylulerden ve i�r,:ilerden olu�turuldu. Hepsi de cepheye hem

Rusya Devrimi'nin hem de dunya dcvriminin kader ini tayin

etmek ir,:in gittigini b iliyor. lr,:iniz rahat o lsun, diyorlar, Rusya

Devrimi sava�1 sonland1racak olan devrimler zincirinde yal

mzca ilk ad1md1r, yalmzca bir brnektir.

Egitim �u an yuruttugumuz mucadelenin temel b ile�enle

r inden biridir . lkiyuzluluge ve yalanlara eksiksiz ve durust ha

kikatle cevap verebiliriz. Sava� 'r;ogunlugun iradesi'nin ne an

lama geldigini yeterince ar,:1k ve yalm bir �ekilde gosterdi; bur

juvazi bu lafi kendisine paravan olarak kullamyor. Goruldu ki

bir avur,: para babas1 butun uluslan kendi c,: 1karlan adma kat

liama surukluyor. Burjuva demokrasisin in r,:ogunlugun r,:1kar

lanna hizmet e ttigi goru�u inamhrhgm1 tumuyle yitirmi�tir .

Avrupa ir,:in yeni bir �ey olmasma kar�m, bizim 1 905 Devrimi

deneyiminden a�ina o ldugumuz Sovyetlerimiz, anayasal rej i

mimiz , burjuva demokrasisinin yalanc1 ve ikiyuzlu n i teligini

tumuyle te�hir e ttiginden mukemmel bir ajitasyon ve propa

ganda arac1 i�levi gormektedir. Biz i�r,:i ve somurulen ki tlele

r in egemenligini ar,: 1kr,:a ilan et tik; gucumuzun ve yeni lmezl i

gimizin kaynag1 buradad1 r.

Ayms1 egit im ir,:in de ger,:erl icl ir : Burjuva devleti ne kadar

kulturli::1 o lursa , okullarm siyasetin uzerinde o ldugu ve toplu

mun gene line hizmet ettigi yalanm1 o kadar incelikli bir �ekil

de soylemi�tir

Gerr,:ekten de okullar burjuvazinin sm1f egemenliginin ara

c1 haline donli�turulmu�tli. Burjuva kast ruhu okullan tumuy-

1 3 1

le egemenlig i aluna alm1�t1 . Okullann amac1 kapitalistlere ita

atkar u�aklar ve i�inin ehli i�c;:iler yeti�tirmekti . Sava�. modern

teknoloj in in mucizelerinin mi lyonlarca i�c;:iyi yok etmenin ve

sava� sayesinde bir servet biriktiren kapitalistler ic;:in muazzam

karlar yaratmanm bir arac1 o larak kullamld1gm1 gostermi�tir.

Sava� ic;:eriden c;:uruyor, z ira biz kapitalistlerin yalanlanna ger

c;:eklerle kar�1hk veriyoruz. Egitim alanmdaki c;:ah�mam1zm

burjuvaziyi devirme mucadelesinin parc;:as1 o ldugunu soyluyo

ruz. Gerc;:ek hayattan ve siyasetten kopuk bir egit imin yalan ve

ikiyuzlu o ldugunu ac;:1kc;:a beyan ediyoruz. Eski burjuva kultu

runun en iyi egitim alm1� temsilcilerinin gerc;:ekle�tirdigi sabo

tajm anlam1 neydi? Bu sabotaj, bu i nsanlann egitimi ve bilgiyi

kendi tekelleri olarak gorduklerini ve siradan halk dedikleri

kitleler uzerindeki egemenliklerini devam ettirme aracma do

nu�turduklerini hic;:bir ajitatorun , hic;:bir konu�manm ya da ya

zmm yapamayacag1 kadar ac;:1k bir �ekilde gosterdi. Egitimleri

ni sosyalist i n�a c;:ah�masma ta� koymak ic;:in kullandilar ve

ac;:1kc;:a emekc;:i kitlelerin kar�1smda yer aldilar.

Devrimci mucadele Rusya i�c;:ileri ve koyluleri ic;:in bir ha

yat o kulu olmu�tur. Kitleler yalmzca Sovyet sisteminin o nlara

gerc;:ek egemenlik sundugunu gormu�, devletimhi n i�c;:ilere ve

yoksul koylulere kulak'lann, toprak sahiplerinin ve kapitalist

lerin direni�ini tamamen ezmek ic;: in e l inden gelen butun yar

d1m1 yapugma ikna o lmu�lard1r.

Emekc;:i k itleler b i lgiye ac;:lar, c;:unku kazanmak ic;: in bi l inc;:

lenmek zorundalar. Her on emekc;:iden dokuzu bi lginin kunu

lu� mucadelesinde bir silah oldugunu, ba�ans1zhklann egitimsizlikten kaynakland1g1m ve aruk herkese egitim firsau

sunmanm kendi eller inde oldugunu biliyor. Davam1zm ba�a

nya ula�acagmdan �uphemiz yok , c;:unku kitleler yeni , sosya-

1 32

l ist bir Rusya kurmak ic; in kollan s1vadilar. Kitleler kendi de

neyimleri , ba�ans1zhklan ve hatalanndan dersler c;1kanyorlar

ve mucadelelerinin zaf ere ula�mas1 ic;in egitimin ne den Ii vaz

gec;ilmez o ldugunu goruyorlar. Birc;ok kurumun gorunu�teki

c;oku�une ve sabotajc1 aydmlann sevinc; c; 1ghklanna kar�m,

mucadele deneyimi kitle lere kaderlerin i kendi e l lerine a lmalan gerektigini ogretmi�tir. Kalbi halkla b irl ikte atan herkesin,

en iyi ogretmenlerin yard1m1m1za ko�acagma kimsenin �up

hesi olmasm. Sosyalizm davasmm zaf ere ula�acag1mn en sag

lam guvencesi budur.

K1salt1lm1� haliyle ilk kez 29 Agustos l 9 18'de Ve{erniye lzvesl iya

Moslwvskovo Soveta'nm 35 . say1smda yaymland1;

Tam metin olarak ilk kez l 9 19'da Birinci Tum-Rusya

Egi t im Kongresi Tutanaklan (Moskova) adh kitapta

yaymland1; Collected Works , Cilt 28, s. 84-87

1 33

PROLETER DEVR1M1 VE DONEK KAUTSKY �

Bu ba�hk a ltmda, Kautsky'nin Viyana'da daha yeni yaymla

nan Proletmya Dikta16rlugu adh bro�urunun ele�tirisine yonc

lik bir bro�ur kaleme almaya ba�lad1m. Arna 1;;ah�mam bekledi

gimden uzun surdugu i1;; in, Pravda yaz1 kuruluna bu konuda

k1sa bir makaleye yer ayirmasm1 rica e tmeye karar verdim.

Don y1h a�an en bezdirici ve gerici bir sava� yapacag1m

yapt1 . Yakla�an proleter clevriminin solugu Avrupa'da aym an

da Avusturya'da, l talya'da, Almanya'da, Fransa'da, hatta lngil

tere'de (brnegin yan-liberal Ramsay MacDonalc/'111 ba:;mcla ol

clugu ba� oportunist Socialist Rev iew'in Temmuz say1smda gor

dugumuz "Bir Kapitalistin l t i ranan" makalesi f evkalade mani

dardir) hissedi liyor.

1 34

l�te boyle bir donemde , lkinci Enternasyonal'in onderi Bay

Kautsky proletarya diktatorlugu uzerine , yani proleter devri

mi uzerine bir k i tap, ama Bernstein'm me�um Sosyalizmin Oncii l l eri'nden yuz kat daha rez i l , daha igrenc; ve daha donek bir

kitap yaymhyor. Bernstein'm bu donek ki tabmm yaymlanma

smdan bu yana neredeyse yirmi yd gec;ti ve bugun Kautsky bu

donekligi daha da igrenc; bir �ekilde tekrarhyor !

Ki tabm yalmzca onemsiz bir bolumu Rusya'daki Bol�evik

Devrimi 'ni ba�h ba�ma konu ediniyor. Kautsky Rusya i�c;ileri

nin ancak kahkahayla kar�ilayabilecegi Men�evik bilgeligin

incilerini bir tanesini bi le atlamadan tekrarhyor. Ornegin yan

l iberal Maslov'un yan l iberal yaz ilanndan almular serpi�tiri l

mi� olan, zengin koylulerin toprag1 ele gec; irmeye c;ah�uklan (bir yenil ik ! ) , yuksek bugday fiyatlannm onlar ic;in karh oldu

gu vb. bir du�unceye 'Marksizm' ad1 verildigini tahayyul edin.

Ardmdan da, 'Marksist'imiz �u kuc;umseyici ama sapma kadar

l iberal beyanda bulunmaktad1r: "Yoksul koylu burada (yani

Sovyet Cumhuriyeti'nde Bol�evikler tarafmdan) , 'prole tarya

diktatorlugu' donemindeki sosyal ist tanm reformunun degi�

mez ve toptan urunu olarak kabul edilmektedir" ( Kautsky'nin

bro�uru, s. 48) .

Harika! Oyle b ir sosyalist , oyle bir Marksist du�unun ki

bize hem devrimin burjuva n i tel igini kamtlamaya c;ah�1yor

hem de yoksul koylulerin k 1rdaki o rgutlenmesini ( tamamen

Maslov, Potresov ve Kadetleri n anlay1�1 c;erc;evesinde) alaya

ahyor

"Zengin koyluler in mulksuzle�tirilmesi , yeniden rayma

girmek ic;in acilen huzura ve guvenlige ihtiyai; duyan uret im

surecine yeni bir kan�1khk ve ir,; sava� ogesi sokmaktan ba�ka

bir i�e yaramaz" (s. 49) .

1 3 5

l namlmaz, ama gerc;;ek. Bu sozler Savi nkov'a ya da Mi lyukov'a degi l , Kautsky'ye ait !

Rusya'da kulak'lann savunuculannm 'Marksizm' kisvesine

burundugune o kadar c;;ok �ahit o lduk ki dogrusu Kautsky bi

z i �a�1rtm1yor. Arna sanmm Avrupah okur ic;; in, bur juvaziye

bu alc;;akc;;a boyun egi� ve ic;; sava�tan duyulan bu liberal korku

hakkmda c;;ok daha aynnuya girmem gerekiyor. Rusya'daki i�

c;; i ve koyluler ic;; inse , Kautsky'nin bu donekligini parmakla

gosterip yolumuza devam etmek yeterlidir.

Kautsky'nin kitabmm neredeyse onda dokuzu, son derece

bnemi haiz bir gene) teorik soruna aynlm1�ur: proletarya dik

tatorlugu ile 'demokrasi' arasmdaki i l i�ki sorunu. Ve Ka

utsky'nin Marksizmden tamamen kopu�u burada bilhassa

ac;;1k bir bic;; imde kendisini gostermektedir

Kautsky -en ciddi ve son derece 'bilgili ' bir edayla

Marx'm 'proletaryanm devrimci diktatorlugu' derke n, de

mokrasiyi d1�layan 'bir yonelim bit;:imi'ni degi l , bir durumu,

yani 'bir egemenl ik durumu'nu kastettigi konusunda okurla

nna guvence veriyor. Proletaryanm cgemenligi nufusun c;;o

gunlugunu i fade ettigi nden, demokrasiye sonuna kadar bag

h kalarak hayata gec;; irilebi l i r ve ornegin gerc;;ekte bir prole

tarya diktatorlugu olan Paris Komunu gene ) oyla sec;; i lmi�t i .

N i tekim "Marx 'm, lngil tere ve Ameri ka'da [ komunizme] ge

c;; i� in ban�c;;i l yol lardan , yani demokratik bir �eki lde ge rc;;ek

le�ebi lecegini du�unmu� olmas1" Marx'm proletarya dikta

torlugunden bahsederken, bir 'yonetim b ic;; imi 'ni (ya da bir

hukumet bic;; im in i , Regierungsfonn) kastetmedigini " kamtla

mak tachr" (s. 20- 2 1 ) .

136

lnamlmaz ama gen;ek ! Kautsky tastamam boyle du�unuyor ve anayasalannda ve bu.Wn polit ikalannda 'demokrasi'yi ihlal etmekle sur;lad1g1 Bol�eviklere o fke kusuyor. Dstel ik 'diktatbrce degi l , demokratik b ir yontem' vaaz etmek ir;in her firsattan yararlamyor.

Demokrasiyle ters du�tugu gerekr;esiyle Marx'm proletarya diktatorlugu ogretisini reddettiklerini ar;1kr;a ve durustr;e bi l diren oponunistlerin ( David , Kolb ve Alman sosyal-�ovenizminin diger temel direkleri , lngiltere'de Fabyanlar ve Bag1ms1zlar. ya da Frans1z ve l talyan refo rmistleri gibi) safma temell i ger;i� demektir bu.

Bunu soylemek, 'ozgur halk devleti' istediklerini idqia eden Marx bncesi Alman sosyalistlerinin goru�lerine, her devlelin bir sm1fm ba�ka bir sm1f1 ezmek ir;in kulland1g1 bir ayg1t oldugunu anlamayan kur;uk burjuva demokratlannm goru�lerine temelli geri donu� demektir.

Bunu soylemek, proleter devrimini tamamen reddetmek ve yerine 'r;ogunlugu kazanma' ve 'demokrasiden yararlanma' uzerine kurulu libera l teoriyi ger;irmek demektir! Marx ve Engels'in 1852'den 1 89 l 'e dek kirk y1I boyunca, proletarya ir;in bur juva devlet ayg1tm1 'pan;,:alama'nm zorunlu oldugunu gostermek uzere ogrettikleri her �ey, donek Kautsky taraf mdan tamamen unutulmu�, r;arprnlm1� ve denize at1 lm1�t1r.

Kautsky'nin teorik yanh�lanm aynnllh bir;imde tahli l e tmck, Devlel ve Devrim'de soyledikleri mi yinelemek o lacakur. Buna gerek yok. Su kadanm soylemekle yetineyim:

Kautsky her devletin bir sm1fm ba�ka bir sm1f1 bast1rmas1-m saglayan bir ayg1t oldugunu ve en demokralik burjuva cumhuriyetin bile burjuvazinin proletaryay1 ezmesini saglayan bir ayg1t oldugunu unutarak, Marksizmi terk etmi�tir.

1 3 7

Proletarya diktatorlugu, yani proletaryamn burjuvaziyi bast1rmasm1 saglayan bir arac; olan proleter devleti bir 'hUkumet bic;imi' de_giJ , farkh bir devlet tipidir. Bu bastlrma i�lemi zorunludur, c;iinkii burjuvazi miilksiizle�tirilmesine kar�1 her zaman �iddetli bir direni� gosterecektir.

(Marx'm 1870'lerde lngiltere ve Amerika'da sosyalizme ban�c;il gec;i�in miimkiin olabilecegini soyledigi iddias1 tam bir aldatmacad1r ya da daha ac;1k soylemek gerekirse, almt1 ve auf-1 I an diizenbazhgma k1hf yapt1g1 ic;in ikiyuzluluktur.lli_irinci§i, Marx o donemde bile bunu bir istisna olarak goruyorduL�il:!;

, cisj, o don em de tekelci kapi talizm, yani em peryalizm heniiz yoktu.�c;ungJ,sQ_de, lngiltere ve Amerika'da o donemde, burjuva devlet ayg1tmm temel parc;as1 olarak militarist bir klik yoktu, oysa bugun vardir.)

Bast1rmanm oldugu yerde, e§itlik, ozgurluk, vb. olamaz. Engels tam da bu yuzden, "proletarya devlete ihtiyac; duydu-gusO:��o��-6�gD�lDk·i�in degil, ha��lanm b��k_!_

-�_it ;�_cl_� tutmak ic;in kullanacakllr ve ozgurlu�ten bahsedileb!!�cegi �un, devlet art1k devlet olmaktan c,:1kacakt1r" elem�.:._.

Proletaryay1 egitmek ve miicadeleye haz1rlamak konusunda paha bic;ilmez olan burjuva demokrasisi, her zaman ic;in, dar, ikiyuzhi, diizmece ve sahtedir; burjuva demokrasisi her zaman zenginler ic;in demokrasi, yoksullar ic;in bir aldatmaca olarak kahr.

Proleter demokrasisi sbmiiruciileri, burjuvaziyi basunr -vc bu yuzden ikiyuzhi degildir, onlara ozgurluh ve demokrasi vaat etmcz- ama emekc;ilere gcrr;ch dcmolnasiyi sunar Yalmzca Sovyet Rusya, ornegin saraylan ve konaklan burjuvazinin elinden alarak (bu olmad1g1 siirece toplanu ozgurlugu ikiyiizlulukten ba�ka bir �ey degilclir), matbaalan ve kagn stoklanm

1 38

kapitalistlerin elinden alarak' (bu olmad1g1 surece, basm ozgurlugu toplumun emek<;:i c;:ogunlugu ic;:in bir yaland1r ) , burjuva parlamentarizmi yerine, en demokratik burjuva parlamentosundan halka katbekat daha yakm, daha demokratik o lan Sovyetlerin demokratik o rgutlenmesini gec;:irerek, proletaryaya ve Rusya'nm o muazzam emekc;:i c;:ogunluguna bir burjuva demokratik cumhuriyette gorulmemi�, gorulemeyecek ve gorulmesi hayal b i le edilemeyecek bir ozgii.rlii.k ve demokra

si sunmu�tur. Kautsky demokrasiye uygulanm1� �ekliyle 'sm1f mucadele-

si 'ni kaldmp denize atm1�tir 1 Kautsky tam bir donek ve burjuvazinin u�ag1 haline gelmi�tir .

Burada, bu donekligin baz1 incilerini bel irtmeden gec;:mek olmaz. B�sky.bir orgut bic;: imi olarak Sovyetlerin yalmzca Rus

ya c;:apmda degil, dunya c;:apmda bir c:'rnem ta�1d1g111 1 , 'zamamm1zm en bneml i o lgulan'ndan biri o ldugu nu, i l e ride 'sermaye i le emek arasmdaki' buyuk sava�1mlannda 'belirleyici b ir b nem' kazanmaya aday o ldugunu kabul e tmek zorunda kahyor. Arna proletaryaya kar�1 burjuvaziyle b i rl ikte mutlu mesut saf tutmu� olan Men�eviklerin bilgeligini tekrarlayarak,jovyetlerin 'savas1m orgutleri ' o larak pek iyi..._£':_� ala o l �u, ama 'devlet orgu tlenmesi' o larak bunun g�<;:erli o lma; d101 'so011nmu c1kanvor'. ;;;.c.. - "' .....

Harikulade ! Ey proleterler ve yoksul koyluler, Sovyetler ic;:inde orgutlenin ! Arna sakm ola, zafer kazanmaya curet ctmeyin ! Zafer kazanmay1 akhmzm ucundan bile gec;:irmeyin ! Akhmzdan gec;:irdiginiz vc burjuvaziyi dize getirdiginiz gun,

i�iniz bitti demektir, c;;unku sizin proleter bir devlette 'devlet' orgutleri olmamamz gerekiyor. Aslmda siz in zaf er kazand1g1-mz gun kendi kendinizi dagnmamz gerekiyor!

Ne muhte�em bir 'Marksist' �u Kautsky ' Donekligin ne e�i menendi bulunmaz bir 'teorisyen' i !

lkinci inci . le;; sava� 'toplumsal devrim'in 'olumcul du�mam'dir, z i ra daha o nce de duydugumuz gibi , toplumsal devrimin "huzura (zenginler ic;; in mi? ) ve guvenlige ( kapitalistler ic;; in mi? ) ihtiyac1 vardir"

Avrupah i�c;; i ler ! Savinkov ile Dan' r , Dutov ile Krasnov'u, C:ekler i le kulak'lan size kar�1 ic;; sava�a k 1�k1rtmayacak bir burjuvazi bulana kadar devrimi unutun !

Marx 1 870'te, ba�hca umudun, sava�m Frans1z i�c;; i lerine silah kullanmay1 ogretmesinde sakh oldugunu yaz1yordu. 'Marksist' Kautsky don yrlhk sava�m ardmdan i�c;;ilerden silahlanm burjuvaziye kar�1 kullanmalanm degil (Allah yazd1ysa bozsun, bu hie;; de 'demokratik' o lmaz ' ) , iyi kapitalistc;;iklerle kuc;;uk seviml i bir ban� yapmalanm bekliyor!

Dc;;uncu inci . le;; sava�m sevimsiz bir yonu daha var: 'Demokrasi', 'azmhgm korunmas1'm saglarken ( parantez ic;; inde bel inel im, Fransa'da Dreyfus savunuculannm ve �u son gunlerde Liebknecht, Maclean ya da Debs gibilerin kendi deneyimleriyle gayet guzel ogrendikleri gib i ) , ic;; sava� (buna dikkat ! ) "yenilenleri tam bir yok olu�la tehdit eder"

Yoksa �u Kautsky gerc;;ek bir devrimci degil mi? Kalbinin en clerinl iklerinde devrimden yanadir yeter k i bir yok olu� tehlikesi ic;;eren ciddi bir mucadele olmasm ! Kautsky �iddete ba�vuran devrimlerin egitici degerini co�kuyla oven koca E ngels'i n eski yam.Jgrlanm tamamen 'a�m1�t1r' 0 'ciddi' bir tarihc;; i o lmasmdan mutevell it , ic;; sava�m si)murulenleri c;; el ikle�tir-

140

digin i ve onlara somuruculer o lmadan yeni bir toplum kurmay1 ogrettigini soyleyen kimselerin hezeyanlanm tamamen bir kenara atm1�t1r.

Dorduncu inci. Tarihsel ac;1dan bakild1gmda, i�c;ilerle kuc;uk burjuvalann 1 789 Devrimi'ndeki diktatorlugu buyuk ve yararh bir �ey miydi? Hie; de degi l . Zira pe�i s1ra Napoleon geldi "Nufusun a�ag1 katmanlannm diktatorlugu, k1hc; diktatorlugune kap1 aralar" (s. 26). 'Ciddi' tarihc;imiz, sanarma kat1ld1g1 butun liberaller gibi , 'a�ag1 katmanlann diktatorlugu'nun ya�anmad1g1 ulkelerde, ornegin Almanya'da, k1hc; diktatorlugunun de asla ya�anmad1gma ad1 gibi emindir. Almanya'y1 Fransa'dan aym eden hic,:bir zaman daha kaba, daha a�ag1hk bir k1hc; diktatorlugu olmam1�ur; �imdiye dek Frans1z 'halk1' arasmda, ezilenlerin ozgurluk sevgisi ve gururunun l ngiltere ya da Almanya'dakinden daha fazla oldugunu ve Fransa'mn bunu tam da devrimlerine borc;lu oldugunu dile getirerek, utanmadan yalan soylemi� olan Marx ve Engels'in if tiralanndan ba�ka bir �ey degildir bu .

. . . Arna bu kadan yeter ! Su a�ag1hk d<°lnek Kautsky'nin butun doneklik incilerini s1ralamak ic;in ozel bir bro�ur yazmak gerekir .

Bay Kautsky'nin 'enternasyonalizm'i hakkmda da birkac; kelam etmek gerekiyor. Kautsky hazretleri , Men�eviklerin Zimmerwald'c1 ve hatta Bol�eviklerin 'karde�i' o lduguna dair bize guvence verip, Men�eviklerin enternasyonalizmini sevgi ve yakmhk dolu sozlerle anlatarak, k endi 'enternasyonalizm'ini de istcmeyerek onaya koymu� oluyor!

Alm size Men�eviklerin 'Zimmerwald'c1hg1'nm o seviml i kuc;uk tablosu:

1 4 1

"Men�evikler gene! bir ban� istiyorlard1. Butun sava�anlarm i lhaks1z ve tazminats1z ban� sloganm1 kabul etmelerini istiyorlard1. Bu amaca ula�Iiana kadar, Rus ordusu, onlara gore , sava� durumunda kalmahyd1 . . . Arna rezi l Bol�evikler orduyu 'dagnular' ve rez i l Brest-Li tovsk Ban�1'm imzaladilar. Ve Kautsky, elinden geldigince ac;: 1k bir �ekilde, "Kurucu Meclis' in dagmlmamas1 gerekirdi , Bol�eviklerin ikt idan almamalan gerekird i , " diyor.

Demek ki enternasyonalizm, Men�evikler i le devrimci-sosyalistlerin Kerenski'yi desteklemi� o lduklan gibi , herkesin 'kendi' emperyal ist hukumetini deslek lemesi anlamma geliyor, onun giz l i anla�malarm m saklanmas1 , halkm tath sozlerle ( mesela , biz vah�i hayvanlarm yumu�ak ba�h olmalanm 'talep · ediyoruz', biz emperyalist hukumetlerden ' i lhaks1z ve tazminats1z ban� sloganm1 kabul etmeleri'ni 'talep ediyoruz') aldaulmas1 anlamma geliyor.

l�te , Kautsky'ye gore enternasyonalizm budur. Arna bize gore bu tam bir donekliktir . Enternasyo naliz m , herkesin kendi sosyal-�ovenistleriyle

(yani anavatan savunmas1 yanhlanyla) ve kendi emperyalist hukumetiyle baglanm koparmas1 demektir. Enternasyonal izm, bu huku mete kar�1 devrimci bir mucadele yurutmek ve onu devirmek ve de dunya i�c;:i devriminin geli�mesine yaran dokunacaksa, en buyuk ulusal f edakarhklan yapmaya ( bunun Brest-Litovsk Ban�1'm kabul etmcyc kadar yolu vard1r) haz1r o lmakur

Kautsky ve �ure kasmm (Strob el , Bernstein ve cl igerleri) Brest-Litovsk Ban�1'nm imzalanmasmdan buyuk bir ' rahats1z hk' duyduklanm hepimiz c;:ok iyi bi l iyoruz . Onlara sorsayd1k , bizim bir 'j est' yap1p Rusya'daki ikt iclan hcmen burju-

1 42

vazinin e l ine vermemizi isterlerd i ! Su dar kafah, ama alabildigine seviml i ve alabildigine nazik Alman ku<,:uk burjuvalan, dunya uzerinde kendi emperyalist hukumetini devrimci yollardan ala�ag1 eden i lk ulke o larak proleter Sovyet Cumhuriye ti'n in , d iger ulkelerdeki yangm1 ate�leyere k, Avrupa'da devrim gerc;ekle�ene dek ayakta kalmas1m istemiyorlard1 (ku<,:uk burjuvalar Avrupa'daki yangmdan korkuyorlar, 'huzur ve guvenlik' leri n i bozan i<,: sava�tan korkuyorlar) . Hay1r. Butiin ulkelerde, ' 1hmhhg1 ve akh ba�mdahg1'yla kendine 'enternasyo nalizm' adm1 veren k1l(1lk burjuva mil liyetc;il iginin varhgm1 surdurmesini istiyorlard1 . Rusya Devrimi burjuva kalsa ve beklese o zaman, yeryuzunde butun insanlar iyi, 1 h m h , ban�c;i l , mi l l iyet<,:i ku<,:uk burjuvalar o lurlard1 ve buna da enternasyo nalizm denird i !

Almanya'daki Kautsky'c ilerin, Fransa'daki Longuet'cileri n , lngiltere'deki Bag1ms1zlann ( ILP) , ltalya'daki Turati i le doneklik 'yolda�'larmm ve diger zevatm du�Cmce <,:izgisi i�te buclur

Bugun, yalmzca kendi burjuvazimizi ( ve onun u�aklan olan Men�evikler i le Sosyalist- Devrimcileri) devirmekte degil, aym zamanda giz/i anla!?malann yayzn lanmasz ve Jeshcdil

mesiyle destcklcnen alcni gene/ ban!? (agnmzz lt i laf devletleri

burjuvazisi tarafzndan reddcdi ldi k ten sonra, Brest-Litovsk Ban� Antla�mas1'm imzalamakta da hakh oldugumuzu yalmzca aptahn onde gideni kimseler goremiyorlar Birincisi , eger BrestLitovsk Ban�1'm imzalamasayd1k, iktidan hi<,: vakit kaybetmeden Rus burjuvazisinc b 1rakm1� ve boylece sosyalist dunya devrimine mu thi� bir kotuluk yapm1� o lurduk. lkincisi , ulusal

fedakarl 1klar pahasma, uluslararasz alunda oylesine buyuk bir devrimci n U fuz kazand1k ki , bugun Bulgaristan a<,:1k<,:a bizi taklit ediyor, Avusturya ile Almanya kaymyor, b iz gu<,:lenmi�

1 43

ve gerc;ek bir proleter ordu kurmaya ba�lam1�ken, bu ik i emperyalist sistem de guc;ten du�mu� bulunuyor.

Danek Kautsky'nin taktiklerinden, Alman i�c;ilerinin bugun burjuvaziyle e l ele vererek anayurdu savunmalan ve her �eyden c;ok Alman devriminden korkmalan gerektigi sonucu c;1k1yor, zira lngilizler onlara yeni bir Brest-Litovsk Ban�1 dayatabi l irler. l�te doneklik diye buna d iyorlar. l�te kuc;uk burjuva mi l l iyetc;il igi d iye buna d iyorlar.

Bize gel ince, biz d iyoruz ki , Ukrayna'nm kayb1 buyuk bir ulusal f edakarhk o lsa da, bu kay1p Ukrayna i�c;ileri ve yoksul koylulerinin dunya i�c;i devriminin sava�c;ilan olarak c;e l ikle�meleri ve gii( lenmelerine yard1mc1 o lmu�tur. Ukrayna ac1 c;ekti , ama dunya devrimi kazand1 , zira bu fet ih Alman ordusunu bozdu, Alman empe ryalizmini zay1flarn ve devrimci Alman, Ukrayna ve Rusya i�c;i lerini birbirine daha da yakla�l 1rd1 .

Bir tek sava�la hem Wilhelm'i hem de Wilson'1 ala�ag1 etmek elbette 'daha ho�' olurdu. Arna bu tam bir sac;mahkur. Onlan d1�andan bir sava�la devirmek bizim ic;in imkans1zdir . Arna i (eriden dagi lmalanm h1zland1rabi l iriz. N i tekim proleter Sovyet devrimiyle biz bunu muazzam bir o lc;ekte gerc;ekle�tirmi� bulunuyoruz.

Alman i�c;ileri , eger ulusal f edakarhklara aldanmadan (yalmzca buna e n te rnasyonalizm denir) devrime ba�lasalard1 , eger dunya i�c;i devri minin c;1karlarmm �u ya da bu ulusal devlet in ve oze l l ik le de kendi ulusal devlel lerinin toprak butunlugu, guvenligi ve huzurundan once geldigini soyleselerdi ( ve bu nu eylemleriy le desteklese lerdi) , bizden daha da buyuk bir ba�an kazam rlard 1 .

1 44

Avrupa ic;; in en buyuk talihsizl ik ve en buyuk tehlike, Avrupa u lkelerinde bir lane bile devrimci partinin olmamas1d1r. Scheidemann'lar, Rcnauddler, Henderson'lar, Webb'ler ve �lirekas1 gibi hainlerin ve Kautsky gibi u�ak ruhlulann pani le ri var. Arna devrimci bir pani yok.

Elbette ki tlelerin gu<;;lu bir devrimci hareketi bu eksikligi giderebi l ir , ama yinc de bu olgu ciddi b ir tal ihsizlik ve buyuk bir tehl ikedir.

l�te bu yuzden, Kautsky gibi donekleri te�hir etmek ve boylece butun ulkelerde var olan gerc;;ekten enternasyonalist i�c;; i lerin devrimci gruplanm desteklemek ic;; in e l imizden geleni yapmahy1z. Proletarya c;;ok gec;;meden hainler ve doneklerden yuz c;;evirecek ve bu gruplan takip ederek onderlerini onlann ic;; inden c;; 1karacak ve yeti�tirecektir. Tevekkeli degi l , butlin ulkelerde bur juvazi 'dunya Bol�evizmi' hakkmda yaygara kopanyor.

Dunya Bol�evizmi dunya burjuvazisini yenecektir.

Pravda, Say1 2 19, 1 1 Ekim 1 9 1 8 ;

Collected Works, Ci l t 2 8 , s . 1 04- 1 1 2 .

145

9 Ekim 1 91 8

TUM-RUSYA MERKEZ YURUTME KURULU, MOSKOVA SOVYET1, FABR1KA KOM1TELER1 VE SEND1KALARININ ORTAK OTURUMUNA

SUNULAN RAPOR 22 Ekim 1 9 1 8

�

(Uzun ve co�kulu alk 1� lar, s loganlar) Yolcla�lar, ti.:11n c,,:el i�kilerine ragmen ic,,: incle bulunclugu muz clurumu ifade etmenin en iyi yolu , sanmm, bir yanclan cli.:mya i�c,,: i clevrimine hie,,: bu kaclar yakla�mad1g1m 1z1 , cl iger yanclan da hic,,:bir zaman bu kadar tehlikeli bir konumcla olmachg1m1z1 soylemck o lacaklH Bugi.:in bu iki onermeyi , ama ozel l ikle de i k incisini c le almak istiyorum. Kammca halkm geneli kar�1 kar�1ya o ldugumuz tehl ikenin boyutlanmn pek f arkmcla clegilcl ir . Halkm clestegi olmaclan hare kct eclemcycccgimizc gore , Sovyrt h i.:1-kumeti temsilci lerinin temel gorevi , k imi zaman c,,:ok zor o lsa cla kitlelerin mevcul cluruma i l i�kin bi.:ni.:1 11 gerc,,:egi anlamala-

1 46

nm saglamakur . Sosyalist dun ya devriminin yakm oldugu hakkmda k1sa konu�acag1m, c;unku bu meseleye zaten defa

larca degini ldi . Oyle ki gerek burjuvazinin gerek sosyalizme

inancm1 kaybetmi� olan kuc;uk burjuvazinin gerekse ban�

donemlerine ah�m1� ve hic;bir zaman sosyalizme inanmam1�

olan bir<;ok sozde sosyalistin Sovyet hukumetine yonel ttikle

ri ba�hca suc;lama, Bau'da devrim henuz olgunla�mam1� ol

dugu halde Rusya'da sosyalist devrimi gerc;ekle�tirmekle du

�uncesizce hareket e ttigimiz yonundedir.

Yolda�lar, �u an sava�m be�inci yi lmday1z ve emperyaliz

min her yerde c;oktugu gun gibi a�ikardir; sava�a kaulm1� her

ulkede devrimin o lmas1 gerektigini herkes gorebil iyor. Ve

biz , ilk ba�ta en fazla birkac; gun ya da hafta bmur bic;ilen biz ,

devr imin �u b ir y1h ic;inde dunyadaki butun proleter panile

rinden daha fazla mesafe kat ettik. Devr imimiz dunya c;apm

da bir o lgu haline geldi . Burjuvazi bile Bol�evizmin dun ya c;a

pmda bir gerc;eklik haline geldigini kabul ediyor. Bu i tiraf

devrimimizin Dogu'dan Bau'ya dogru yayi lmakta o ldugunu

ve her gec;en gun daha bereketli topraklara du�tugunu goste

riyor Bulgaristan'da devrimin ba�lad1gm1 bi l iyorsunuz. Bui

gar askerleri Sovyetlerini olu�turmaya ba�ladilar. $imdi Sir

bistan"da da Sovyetlerin kurulmakta oldugu haberleri ge l iyor.

l ngil iz-Frans1z i t t i fak1 halklara ayaklanarak Almanya'dan

kopmalan durumunda say1s1z i hsanda bulunacagm1 vaat edi

yor olsa da, Amerikan , l ngiliz ve Frans1z kapital istleri , yani

dunyanm en zengin ve en guc;lu kapi ta listleri vaatlerde bu

lunmak kon usunda c;ok bonkor olsalar da, kuc;uk ulkelerin

( ki parc;alanan Avusturya �imdi bu istikamette ilerl iyor) bur

juvazileri hic;bir ko�ulda ay;ikta kalamayacaklan m, bu ulke

lerdeki egemenl iklerinin ve iktidarlannm k1sa bmurlu ve ge-

1 47

�ici o lacag1m anlamaya ba�hyorlar, �unku i��i devrimi her

yerde kap1ya dayanm1� durumdad1r. Ulkeleri tek tek ele ald1g1m1zda �unu soyleyebi liriz: Burju

vazi iktidara tutunmanm yegane yolunun yabanc1 ulkelerin

askerlerini �ag1rmaktan ge�tigin i biliyor. Arna biz yalmzca

Avusturya'da degi l , Almanya'da bile devrimin ba�lad1g1m go

ruyoruz, oysa daha yakm zaman once iki devlet de iktidarmm

saglam temellere sahip oldugunu du�unuyordu. Gelen haber

lere gore, Alman bas1m daha �imdiden Kayzer'in tahttan f era

gat edeceginden bahsediyor ve Bag1ms1z Sosyal-Demokrat

Pani basmmm �imdiden Sansolye'den Alman cumhuriyeti

hakkmda yaz1p �izmek uzere icazet ald1g1 soyleniyor. Bu el

bette onemli bir �eydir. Askerler arasmda moral bozuklugu

nun ant1gm1 ve orduda isyan i� in dogrudan �agnlar yapdd1g1-

m biliyoruz. Dogu Almanya'da devrimci asker komitelerinin

kuruldugunu ve askerleri galeyana getiren devrimci bildiriler

yaymlad1klanm bil iyoruz. Dolay1s1yla devrimin s1�ramah bir

�ekilde i lerledigin i soylemememiz i�in hi�bir sebep yok. Dstelik bunu soyleyen yalmzca biz degiliz; gerek sava� yanhs1 Al

manlar gerekse bakanlarm tokezledigini , halkm guvenini kay

bettiklerini ve ne onlarm ne de hukt1metlerin in �ok fazla da

yanabi lecegini hisseden burjuvalar aym ger�egi di le getiriyor

lar. Olaylarm geldigi nokta hakkmda az1c1k bir �ey bilen her

kesin soyledigi budur, yani Almanya'da bir halk devrimi ve

belki de bir proleter devrimi ka�mdmaz hale gelmi�tir.

Ba�ka ulkelerde de muazzam bir i��i hareketinin yukseldi

gini �ok iyi bi l iyoruz. Gompers' in* l talya'ya gittigi n i . lti laf

devletlerinin paralanyla ve l talyan burjuvazisiyle sosyal-yurt·

* ) Samuel Gompers: Amerikan Emck fcdcrasyonu·nun a�m muhafazakiir l i dcDcvrimci harckctin en az1h du5manlan arasmday d 1 .

1 48

severlerinin yard1m1yla l talya'y1 turlay1p l talyan i�c;; i lerine em

peryalist sava�1 devam ettirme c;;agnsmda bulundugunu bizzat

gorduk. l talyan sosyalist gazetelerinin bu konuda makaleler

yazd1klanm, ama sansurle her �ey si l indikten sonra geriye yal

mzca Gompers'in isminin kald1g1m bizzat gorduk. Kimi ma

kalelerdeyse 'Gompers'in z iyaf etlere kauhp, c;;ene c;;ald1g1' �ek

l inde alaylar vard1 . Burjuva gazeteleri bile Gompers'in her yer

de yuhaland1g1m i tiraf ettiler. Burjuva gazeteleri �oyle yaz1yor

lar: "l talyan i�c;; i leri sanki yalmzca Lenin ve Troc;;ki'nin l tal

ya'y1 turlamasma izin vereceklermi� gibi davramyorlar ." Sava�

s1rasmda l talyan Sosyalist Panisi i leri dogru, yani sola dogru

c;;ok buyuk ad1mlar am. Frans1z i�c;; i leri arasmda birc;;ok yun

sever bulundugunu bi l iyoruz; onlara Paris'in ve Frans1z top

raklarmm c;;ok buyuk bir tehdit a ltmda o ldugu soylendi. Arna

orada da i�c;; i lerin tutumu degi�iyor. Muttefi klerin , lngil iz ve

Frans1z emperyalistlerinin yapuklan hak kmda bir mektubun

okundugu son kongrede , "Ya�asm Sosyalist Cumhuriye t ! "

sloganlan duyuldu. Keza dun Paris'te 2 .000 metal i�c;; isinin ka

t1 ld1g1 bir toplanuda, Rusya'daki Sovyet Cumhuriyeti'nin se

lamland1g1 haberini ald1k . Buyuk Bri tanya'daki uc;; sosyalist

paniden yalmzca birinin (Bag1ms1z Sosyalist Pani) Bol�evikle

ri ac;; 1ktan desteklemedigi ni , oysa Britanya Sosyalist Panisi'nin

ve lskoc;;ya Sosyalist l�c;; i Panisi'nin kesin bir dil le Bol�eviklere

destek verdiklerini goruyoruz. Bol�evizm Britanya'da da yayil

maya ba�hyor. Keza lspanyol panileri kongrede Rusya Bol�e

viklerini selamhyorlar, halbuki bncesinde lngiliz ve Frans1z

emperyalizminin yanmda yer ahm�lard1 ve sava�m ba�mcla

enternasyonal istlerin kim ve ne o ldugu hakkmda aralarmda

az da o lsa fik ir sahibi o lan insan say1s1 ya bir ya i kiydi. Bol�e

vizm uluslararas1 proletaryanm diinya c;;apmdaki teorisi ve

1 49

taktikleri haline gelmi�tir ! (alk 1�lar) Bol�evizm butun dunya

nm gozleri onunde esash bir sosyalist devri m gerc;ekle�tirdi.

Arllk sosyalistler arasmdaki esas aynm c;izgisi Bol�eviklerin yanmda ya da kar�1smda olmakur. Bol�evizm in arng1 ad1mlar

neticesinde, gunumuzun can ahc1 sorunu bir i�c;i devlet inin

kurulmas1 program1 olmu�tur. Yalanlarla ve i f tiralarla dolu

olan burjuva gazeteleri d1�mda bir �ey o kumad1klan ic;in Rus

ya'da neler olup biuigi hakkmda herhangi bir fikri olmayan i�

c;iler, i�c;i hukume tinin kar�1-devrimcilere kar�1 zaf er ustune

zaf er kazand1gm1 gordukc;e, taktiklerimizin ve i�c;i hukumeti

mizin devrimci eylem tarzmm sava�1 sonlandmnanm tek yolu

o ldugunu anlamaya ba�hyorlar. Gec;en C:ar�amba gunu Ber

l in'de bir gosteri oldu ve i�c;iler Kayzer'in saraymm bnunden

gec;ip giderek Kayzer'e duyduklan nefret i i fade euiler. Ardm

dan da Rusya Elc; il igi'ne yuruyup Sovyet hukumetinin eylem

leriyle dayam�ma ic;inde olduklanm ifade e uiler.

l�te sava�m be�inci yi lmda Avrupa'nm geldigi nokta buclur! l�te bu yuzden dunya devrimine hie; o lmad1g1 kadar ya

km oldugumuzu, Rusya i�c;ilerinin gucupu dosta du�mana

ac;1k bir �ekilde gosterdigini soyluyoruz. Dunya uzerindeki on

milyonlarca i�c;inin bizi ornek ahp pe�imizden gelecegi ac;1k

llr. Tekrarlayacak olursam , i�te bu yuzden hem dunya devri

mine hie; o lmad1g1 kadar yakm1z hem de hic;bir zaman bu ka

dar tehlikeli bir konumda olmad1k, c;unku Bol�evizm ilk kez

bir dunya gucu olarak gorulmckteclir. Onceden Bol�evizmin

yalmzca Rus askerlerinin yorgunlugunun bir sonucu, sava�

tan b1km1� Rus askerlcrinin patlak veren huzursuzlugunun

bir urunu oldugu d(t�unulmu�tu. Bu huzursuzluk bitip, ban�

tesis ecli l ir edilmez, en zorlay1c1 turde bir ban� da olsa, yeni

bir devlet kurmak ve sosyalist reformlar yapmak ic;in aulan

1 50

tum ad1mlann ezilecegi du�unuluyordu. Kimsenin bu konuda

�uphesi yoktu , ama �ok agir bir ban� antla�mas1yla sonlanan

emperyalist sava�tan �1k1p devletimizi in�a etmek i�in ilk

ad1mlanmm amg1m1z andan i tibaren; koylulere toprak sahip

leri o lmadan ger�ekten ya�ama �ans1, toprak sahipleri kar�1-

smda saf LuLma ve kamula�tmlm1� topraklar uzerinde kendi

hayatlanm in�a etmeye pratikte kendilerini ikna etme �ans1

verebildigimiz andan i tibaren, ama kulak'lara ya da yeni kapi

talistlere degi l , ger�ekten emek�i k itlelere bu f irsau verdigi

miz andan i tibaren; i��iler kapitalistler o lmadan hayatlanm

kurma �ansma sahip olduklanm gordukleri ve zor ama yapil

mad1g1 surece somuruden asla kunulamayacaklan o buyuk

gorevi ogrendikleri andan i tibaren , i�te o zaman hi�bir gucun,

hi�bir kar�1-devrimin Sovyet hukumetini deviremeyecegi her

kes taraf mdan anla�ild1 ve pratikte goruldu.

Biz im Rusya'da bu sonuca varabi lmemiz i� in aylar ge�me

si gerekti . Kirda ancak 1 9 18 yazmda, ancak guze dogru koy

lulerin devrimimizin anlam ve bnemini anlamaya ba�lad1klan soylenmektedir . Kenne bu daha once ger�ekle�t i , ama her

bolgeye , her ucra kasabaya ve koye ula�mas1 , koylulerin ki

taplardan ya da konu�malardan degi l , kendi deneyimlerin

den hareketle topragm ku lak'lara degil , i�leyenlere a i t olma

s 1 gerektig in i , kulak'larla sava�i lmas1 gerektig in i , onlan or

gti tlu lugumuzle alt etmemiz gerektig in i , bu yaz butun k m

kas1p kavuran ayaklanmalann toprak sahipleri , kulak'lar ve

beyaz muhaf1zlar tarafmdan desteklendigini , Kurucu Mec

l is'in egemenliginin ne i fade e ttigini kendi deneyimleriyle ve

zarar gormek pahasma ogrenmeleri aylar ald1. Kir emek�ilc

ri bu sure�ten �el ik le�mi� ve gudenmi� o larak \: lk1yorlar ve

ba�kalarmm emegi ni somurmeden , kendi emekleriyle ge� i -

1 5 1

nen yoksul koylu ki tlesi de kitaplardan degi l , kendi dene

yimleri arac 1hg1yla (z i ra emek<;i kitleler saglam goru�lerini

asla k itaplardan ogrenmeyeceklerdir) Sovyet hukumetinin

somurulen emek<;i kit le ler in hukumeti o ldugunu ve �imdi

her koyun yen i , sosyalist bir Rusya'nm temellerini atmaya

giri�ebilecegini daha yeni ogrenmektedir .

Bizlerin prat ik deneyime sahip ki�i lerin raporlanndan ha

reketle, l 9 1 8'den sonra Rusya'nm geri kalanmda da, ne ka

dar ucra o lursa o lsun her koyde, insanlann Sovyet hukume

tinin ne anlama geldigi n i bi ldiklerini ve onu koruduklanm

kesin bir dille soyleyebi lmemiz uzun aylar ald1 . Koyluler ka

pi talistlerin ve toprak sahiplerin in nasil bir tehlike o ldugu

nu gorduler. Sosyalist donu�umun zorluklanm da gorduler,

ama bu onlann gozunu korkutmad1 . $oyle dediler: "Bu i�e

mi lyonlarca insan el ele vererek koyulacag1z; bir y1lda <;ok

�ey ogrendik, daha da ogrenecegiz . " Rusya'da �u anda mil

yonlarca insan kendi deneyimleri temeli nde mutlak b i r

inan<;la i�te boyle konu�uyor.

Bau Avrupa burjuvazisi de �u an bunu anhyor. Bu zamana

kadar Bol�evikleri ciddiye almadilar; oysa �imdi yegane istik

rarh devlet bi<;iminin, emek<;i kitlelerle omuz omuza <;ah�an ve

on Ian ger<;ekten kahramanca fedakarhklara ikna edebilecek bir

devletin burada kuruldugunu anlamaya ba�hyorlar. Bu i�<;i

devleti Avrupa'y1 etkisi aluna almaya ba�laymca, bunun yalmz

ca Rusya'ya ozgu bir �ey o lmad1g1 ve don yilhk sava�m butun

dunyada ordulann moral bak1mmdan <;bkmesine yol a<;ug1 an

la�i ld1 . Oncesinde, geri kalm1�hg1 ve verimsizliginden oturu,

sava�m dorduncu yilmda ordusu parampar<;a o lunca yalmzca

Rusya'nm boyle bir a�amaya ula�1 1gm1 ve medeni , parlamenter

ulkelerde bunun asla o lamayacagm1 soyluyorlard1.

1 52

Oysa �imdi, kapitalistlerin kar arzusu ic;in mi lyonlarca i n

sanm katledildigi ve sakat birakild1g1, o n bin lerce sava� kac;a

gmm o ldugu don yilhk dunya sava�mm ardmdan, bu o laga

nustu �eyin Rusya'da o ldugu gibi Avusturya'da da o ldugunu,

hatta saglam duzeniyle ovunen Almanya'da bile o ldugunu

herkes gorebi liyor. Bu o ldugunda dunya burjuvazisi daha cid

di bir du�manla bogu�mak zorunda oldugunu fark etti ve bir

le�meye ba�lad1. Biz dunya i�c;i devrimine yakla�ukc;a, kar�1-

devrimci burjuvazi de kendi ic; inde o kadar birle�iyor.

Baz1 ulkelerde insanlar hala devrimi gormezden geliyorlar,

t1pk1 E kim'de koalisyon bakanlarmm Bol�evikleri gormezden

gelip Rusya'nm asla Bol�eviklerin egemenligine girmeyecegini

soyledikleri gibi. Ornegin Fransa'da Bol�eviklerin halkm1 Al

manlara satan hainler surusu o ldugunu soyluyorlar. Frans1z

burjuvazisini boyle soyledigi ic;in Sol Sosyalist-Devrimcilerden

daha c;ok mazur gormek gerekiyor, z ira bur juvazinin yalanlar

yaymak ic;in mi lyonlar harcayacag1 herkesin malumudur. Fa

kat Frans1z burjuvazisi Bol�evizmin Fransa'da da geli�tigini ve

devrimci o lmayan panilerin bile devrimci sloganlarla Bol�evik

leri dcstekledigini gordugunde, daha guc;lu bir du�manla kar�1

kar�1ya oldugunu anlad1 . Bu du�man, emperyalizmin c;oku�u

ve devrimci mucadeleye aulan i�c;ilerin ustunluguydu.

l�c;i devriminin emperyalist sava�tan bturu tam da �u anda

ozell ikle ciddi bir tehlike o ldugunu herkes bi liyor, c;unku her

ulkenin siyasal hayat ko�ullan farkh oldugundan i�c;i devrimi

ulkeler arasmda e�itsiz bir gel i�im sergiliyor. Bir ulkede prole

tarya c;ok zay1fken , digerinde daha guc;ludur. Bir ulkede i�c;ile

rin ust kcsimi zay1fken, diger ulkelerde burjuvazi , l ngiltere ve Fransa'da oldugu gib i , i�c;i saOanm bir sureligine bol meyi ba

�arm1�t1r. l�te bu yuzden i�c;i devrimi e�itsiz geli�mektedir ve

1 53

i�te bu yuzden burjuvazi en gur;:lu du�manm devrimci prole

tarya oldugunu tamm1�t1r. Burjuvalar dunya emperyalizminin

r;:oku�unu durdurmak ir;:in saflanm s1kla�tmyorlar. I

$imdi durumumuz degi�ti ve olaylar son derece h1zh bir

�ekilde gel i�iyor. l lkin birbirin i yok etmeye r;:ah�an iki grup

emperyalist r;:apulcu tak1m1 vard1 , ama �imdi -ozellikle de da

ha yakm zamana kadar kendisin i l ngihere ve Fransa'nm den

gi zanneden A lman emperyalizmi ornegine bakarak- ba�hca

du�manlannm devrimci proletarya oldugunu goruyorlar. Bu

gun Almanya, ir;:erideki devrimci hareke tle darmadagm olur

ken , lngil iz ve Frans1z emperyalistleri dunyanm efendisi ol

duklanm zannediyorlar. Ba�du�manm Bol�evikler ve dunya

devrimi oldugundan adlan kadar eminler. Devrim ne kadar

i le rlerse , bur juvazi de o kadar birle�iyor. Zaten bu yuzden ir;:i

mizden bazilan ve gene) olarak halkm ir;:inden birr;:ok ki�i kar

�1-devrimcilerimizi (Kazaklan, subaylan ve (:ekleri) d ize ge ti

rebi leceklerinden �iiphe duymuyor ve bunun her �eyini r;:oze

cegini dii�unuyorlar, oysa bizim gozumiizde bugun bu yeterli

degildir, z ira yeni ve r;:ok daha gur;:lu bir du�mam m1z var: ln

giliz ve Frans1z emperyal izmi . Bu dii�man bu zamana kadar

Rusya'da, ornegin Arhangelsk r;:1karmasmda da gorulebilecegi

uzere , r;:ok faz la ba�an elde edemedi. Zafer adh bir gazete ya

ymlayan bir Frans1z yazar Almanlara kar�1 zaf erin Fransa ir;: in

yeterli olmad1gm1, Bol�evikleri de ah e tmek gerektigini ve

Rusya'ya kar�1 harekatm Almanya'ya yonelik bir saldm degi l ,

Bol�evik devrimci proletaryaya ve butun dunyaya yayilan sal

gma kar�1 bir sef erberlik oldugunu yaz1yor.

l�te bu yuzden yeni bir tehlike soz konusudur; bu tehlike

henuz tumuyle olgunla�m1� ve tumuyle gorulebilir degildir,

ama l ngiliz ve Frans1z emperyalistlerinin gizliden gizliyr zemin

1 54

do�ediklerin i biliyoruz ve insanlann gozlerini bu tehlikeye ac;a

bilmek ic.;in bunu ac.;1kc.;a kavramak zorunday1z. Zira lngiliz ve

Frans1zlann Sibirya'da ya da Arhangelsk'te buyuk bir ba�an el

de etmedikleri dogru olsa da -aslmda birkac.; yenilgi bi le ya�ad1-

lar- �u anda c.;abalanm Rusya'ya guneyden, ya Bogazlardan ve

Karadeniz uzerinden ya da karadan. Bulgaristan ve Romanya

uzerinden saldirmaya yogunla�tmyorlar. Hamlelcrini askeri sir

olarak saklad1klanndan, bu taarruz haz1rhklannm ne kadar

ilerledigini ve iki (belki de uc.;) plandan hangisinde karar kilm

d1gm1 bilemiyoruz ; tehlikenin kaynag1 budur, zira kesin bir �ey

soyleyemiyoruz. Arna bunun ic.;in hazirhklar yapild1gm1 kesin

likle biliyoruz, zira bu ulkelerin gazetelerinin her zaman c.;ok i h

tiyath oldugu soylenemez ve zaman zaman baz1 gazeteciler ger

c.;ek emelleri ac.;1kc.;a dile getiriyor ve mil letler cemiyeti, uluslann

birligi hakkmdaki butim sahtekarca laflan bir kenara auyorlar.

Almanya'da egemen sm1f ic.;inde �u an iki egi l im, iki kunu

lu� plam oldugunu ac.;1kc.;a gorebiliyoruz, tabi i hala bir kunu

lu�tan bahsedilebil irse. Bir kes im �oyle diyor: Zamana oynaya

hm ve bahara kadar boyle devam edel im, belki mustahkem

hat boyunca askeri d ireni� sergileyebil iriz . Diger bir kesimse

ba�hca kunulu� umudunun lngiltere ve Fransa oldugunu du

�unuyor; Bol�eviklere kar�1 lngi l tere ve Fransa'yla anla�maya

c.;ah�1yor ve dikkatini bu noktaya topluyor. Wilson'm �u an ba

n� tekl i llerini kibirli bir �ekildc ac.;1kc.;a reddettigi dogru olsa

da, Alman kapital istlerin in ic.;inde lngiltere'yle anla�maya c.;ah

�an kesimi planlanndan vazgec.;irmek ic.;in bu kadan hie.; de ye

terli degildir. Anla�malann bazen z1mni o larak yapild1gm1 vc

Bol�eviklere kar�1 mucadelede lngil iz ve Frans1z kapital istlerinin i�ine yarad1klan takdirde odullendirilebileceklerini bi l i

yorlar. Kapitalist toplumda hizmet kar�1hgmda odeme yap1hr.

1 55

Sayle du�unuyorlar: 'Belki Ingil iz ve Frans1z kapi talistlerine

bir �ey elde etmeleri konusunda yard1m1m1z dokunursa, gani

metin bir parc;;asm1 da bize birak1rlar. ' Sen benim sirt1m1 ka�1,

ben de senin sirtm1 ka�1yay1m, i�te kapi talist dunyanm ahlak1

budur. Dahas1 ben bu insanlann lngiliz ve Frans1z sermaye

sinden belli bir pay almanm hesaplanm yaparken, mi lyarlara

goz diktiklerini du�unuyorum. Ne de olsa bu beyzadelerden

bazi lan bu tur hesaplann piridir.

Alman burjuvazisiyle ltilaf devletleri arasmda z1mni bir pa

zarhk yapild1gma hie;; �uphe yoktur. Anla�manm bzu geregi ,

lngiliz v e Frans1zlar Almanlara diyorlar k i : 'Biz Ukrayna'ya ka

dar uzanacag1z, ama i�gal guc;;lerimiz varana kadar askerlerini

z i c;;ekmeyin , aksi takdirde i�c;; i ler iktidan ahrlar ve orada da

bir Sovyet hukumeti kurulur.' l�te bu �ekilde akil yurutuyor

lar, z ira i�gal al tmdaki ulkekrde (Fin landiya'da, Ukrayna'da,

Polonya'da) Alman i�gal ordusu c;;ekildigi takdirde burjuvazi

nin c;;ok faz la tutunamayacagm1 bil iyorlar. Zatt:n bu yuzden

de, bu ulkelerin burjuvalan -daha dun kendilerini Almanlara

satan, Alman emperyalistleri bnunde secdeye vanp, upk1 Tif

lis'te Sosyalist-Devr imci lerin ve Ukrayna'da '.\1en�eviklerin

yapug1 gibi kendi i�c;; i lerine kar�1 Alman emperyalistleriyle an

la�ma yapan bu burjuvalar- �imdi ulkelerini harac;; mezat sat

maya c;;ah�1yorlar. Dun Almanlara samlar, bugun lngiliz ve

Frans1zlara sauyorlar. l�te perde arkasmda bu tur pazarhklar

yuruyor. lngiliz ve Frans1z burjuvazisinin kazand1gm1 gor

duklerinden, hepsi de o taraf a gec;;1yor ve lngiliz ve Frans1z

emperyal istleriyle bize kar�1 ve bizi okkanm altma goturecek

$ekilde anla�ma yapmaya haz irlamyorlar

lngil iz-Frans1z mi lyardcri mustakbel c fendilerine yanlann

da olduklanm anlaurken �oyle diyorlar: 'Siz Ha�metmeaplan,

1 56

Bol�evikleri devireceksiniz , bize yard1m etmelisiniz, �unku

Almanlar bizi kunarmayacaklar.' Bu tun ulkelerin kapitalistle

rinin devrimci i��ilere ve Bol�eviklere kar�1 kurdugu bu

komplo giderek �ekilleniyor ve her ge�en gun daha da perva

sizla�1yor. Sava�an butun ulkelerin i��i ve koylulerini bu teh

l ikeye kar�1 uyarmak bizim b irinci gorevimizdir.

Ukrayna ornegini alahm. Ukrayna'nm konumunu, i��i lerin

ve zeki komunistlerin mevcut durumda ne yapmalan gerekti

gini du�unun. Bir yandan Alman emperyalistlerine ve Ukray

na'nm korkun� �ekilde yagmalanmasma kar�1 duyulan ofkeyi

goruyorlar, d iger yandan baz1 Alman askerleri n in , hatta belki

de buyuk k1smmm �ekildigini goruyorlar. lc;:lerinde b iriken

nefreti ve k1zgmhg1, her �eyi bir kenara b1rak1p Alman emper

yalistlerine hemen saldirarak kusmak istiyor o labil irler. Arna

baz1lan da �oyle diyor: 'Biz enternasyonalistiz , meselelere hem Rusya hem de Almanya a�1smdan yakla�mahy1z; Almanya a�1-

smdan bakild1gmda bile oradaki hukumetin tutunamayacag1-

m bi liyoruz; eger Ukrayna'daki i��i ve koylulerin zaferine

Rusya'daki hukumetin guc;:lenmesi ve ba�ans1 e�lik enigi tak

dirde, sosyalist proleter Ukrayna'nm kazanmakla kalmay1p,

yeni lmez de o lacagma emini z ! ' Ukraynah bu zeki komunistler

�oyle diyorlar: (:ok dikkatli olmahy1z. Yan n, emperyalistlere

ve Alman askerlerine kar�1 butun gucumuzu gostermek ve va

nmm yogumuzu onaya koymak zorunda kalabil iriz . Yann

bunlar olabilir, ama bugun i�in boyle bir �ey ge�erli degi l ; bu

gun Alman emperyalistlcrinin askerlerinin moral bak1mmdan

�okmu� durumda o ldugunu bi l iyoruz, Ukraynah askerlerin

yam sira, Dogu Prusyah ve Alman askerler de devrimci bildi

riler yaymhyorlar. Esas gorevimiz Ukrayna'da ayaklanma i�in

propaganda yurutmektir. Almanya bu zincirdeki temel halka

1 5 7

o ldugundan dunya devrimi ac:;1smdan dogru olan budur, zira

Alman devrimi �imdiden olgunla�m1�tir ve dunya devriminin

zaf eri her �eyden once buna baghd1r.

Mudahalemizin onlann devrimine zarar vermemesine dik

kat etmeliyiz. Her devrimin kendine ozgu nitel ikleri ve buyu

me hm oldugunu anlamak zorunday1z. Devrim her ulkede

kendi bi ldigi tarzcla i lerler -bizzat bir devrim gormu� gec:;irmi�

oldugumuz ic:;in bunu bilmemiz gerekir- ve bu farkhhktan otu

ru devrim bir-iki yil gecikebilir. Dunya devrimi her yerde, bu

tun ulkelerde aym �ekilde ilerleyecek diye bir kaide yok. Oyle

olsayd1 , uzun zaman once zaf ere ula�mam1z gerekirdi . Her ul

ke belli siyasal a�amalardan gec:;mek zorundadir. Her yerde uz

la�macilann bur juvaziyle el ele vererek, 'halk1 burjuvaziden

kunarmak ic:;in' aym c:;abalan gosterdiklerin i , aym giri�imlerde

bulunduklanm goruyoruz. C:ereteli ve C:ernov bunu Rusya'da

yapular, Scheidernan ve �urekas1 da Almanya'da yap1yorlar;

Frans1zlar da kendi bi ldikleri tarzda yap1yorlar. Devrim �u an

da Almanya'da, i�c:;i hareketinin en guc:;lu oldugu, orgutlulugu

ve direni� ruhuyla sivrildigi, proletaryanm en uzun zamand1r sab1r gosterdigi, ama aym sebeple belki de devrimci hmcmm

en c:;ok bilendigi ve du�manlanyla hesabm1 daha iyi kapatabi

lecegi Almanya'da i lerlediginden, devrimin ne kadar h1zh i ler

ledigini bilmeyen insanlann bu olaylara mudahalesi , "esas

amac1m bunu planh programh bir surec:; haline getirmek" di

yen �u zeki komunistlere zorluk c:;1kanabilir . Alman askeri, ul

kesini savunma bahanesiyle aslmda Alman emperyalistlerini

savunmak ic:;in katliama goturulmu� oldugunu aruk gordugun

den , devrimin Almanya'da yuzlerce uluslararas1 sorunu c;oze

cek kadar guc:;lu ve orgutlu bir �ekilde gerc:;ekle�ecegi vakit yak

la�1yor. l�te bu yuzden Ukraynah zeki komunistler �oyle diyor-

1 58

Jar: ''Dunya devriminin zaf eri ir,;in her turlu fedakarhg1 yapma

hy1z, ama gelecegin kendi el lerimizde oldugunu fark etmeli ve

Alman devrimiyle uygun ad1m yi\rumeliyiz ."

Ukraynah komunistlerin akil yi::i rutme tarzm1 ornek vere

rek, dikkat r.;ekmek istedigim zorluklar bunlardir Bu zorluklar

Sovyet Rusya'mn konumunu da etkiliyor. Dunya i�r,;i lerinin ar

uk uyand1g1m ve muazzam ilerlemeler kaydettigini soyleyebi

liriz; ama bu bizim konumumuzu daha da guc;le�tiriyor, zira

dunku 'muttefikimiz' �imdi ba� du�man olmu� bize saldmyor.

Aruk du�man ordulanyla degi l , enternasyonal Bol�evizmle sa

va�maya hazirlamyor. Bugun Krasnov'un askerleri (ki Alman

lardan muhimmat ald1klanm bil iyoruz) Guney cephesinde

topland1gmdan ve emperyalizmi dunyanm gozlcri onunde te�

hir ettigimizden, dun Brest-Litovsk Antla�mas1'ndan o turu bi

zi sur.;layan ve Krasnov'u Rusya i�r,;ilerini ve koylulerini bom

balamak uzere Almanlardan muhimmat almas1 ir.;in yollayan

lar, �imdi lngil iz ve Frans1z emperyalistlerinden muhimmat

ahyorlar, Rusya'y1 en fazla para veren milyonere harar.; mezat

sa�1yorlar. l�te bu yuzden �u an bir degi�iklik ya�anmakta ol

duguna dair gene) kamm1z yeterli degildir. Eski du�manlan

m1z var ve onlann arkasmda yard1mlanna yeti�mek uzere yeni

gur.;ler toplamyor. Butun bunlan bil iyor ve goruyoruz. A l u ay

once, Subat ya da Man aymda, ordumuz yoktu. Ordunun sa

va�acak durumu yoktu. Don y1lhk emperyalist sava�tan r.;1kan ,

ne ir.;in sava�m1� oldugunu bilmcse de, ba�kalan ir.;in sava�ug1-

m bell i belirsizce de olsa hisseden ordu tabanlan yaglamt�ll ve

dunyada hir.;bir gur.; onu durduramazd1.

Kendini savunamayan bir devrimin kimseyc hayn yoktur,

ama hir,;bir devrim de kendini savunmay1 bir r.;1rp1da t)grenmez.

Devrim milyonlarca insam yeni bir hayata uyandmh. Subat vc

1 59

Mart'ta bu milyonlar C:arlar ve Kerenskiler taraf mdan suruk

lendikleri ve amac1 ancak Arahk'ta Bol�evikler taraf mdan te�

hir edilen katliam1 surdurmeye gonderilme sebeplerini bilmi

yorlard1 . Bildik leri tek �ey bunun kendi sava�lan olmad1g1yd1 ;

ruzgann yonunun degi�mesi ic.;in neredeyse a l u a y gerekecek

ti. Simdi bu degi�im surecindeyiz ·ve bu degi�im devrimi n gu

cunu degi�tiriyor. Subat ve Mart'ta don yilhk sava� sebebiyle

tukenmi� ve peri�an olmu� kitleler her �eyi b1raku ve sava� bi

tecek, ban� gelecek dediler. Sava�m ne sava�1 oldugunu sora

cak durumlan yoktu. Eger bu kitleler �u an Kml Ordu'da yeni

bir disiplin (hotzotc.;u bir disiplinden, toprak sahiplerinin di

siplininden degi l , l�c.;i ve Koylu Sovyetleri Temsilcileri Sovye

ti'nin disiplininden bahsediyorum) yaramlarsa; eger �u anda

buyuk fedakarhklar yapmaya hamlarsa; eger yeni bir birlik

sagladilarsa, bunun sebebi on milyonlann zihninde ve deneyi

minde ilk kez yeni bir disipl inin, sosyalist disiplinin olu�mu�

olmas1d1r, ba�ka bir deyi�le bir Kml Ordu'nun kurulmu� olma

s1d1r. Kml Ordu ancak bu on milyonlarca insan toprak sahip

lerini ve kapitalistleri devirdiklerini, yeni bir hayatm kurul

makta o ldugunu, bu hayau bizzat kendi elleriyle kuracaklanm

ve d1�andan saldm olmad1g1 takdirde bu in�ay1 tamamlayacak

lanm kendi deneyimleri yoluyla anlad1klannda dogdu.

Koyluler ba� du�manm kim oldugunu gorup koylu lm

lah'lara kar�1 mucadeleye ba�laymca, i�c.;i ler sanayicileri devi

rip f abrikalan ulusal ekonominin proleter temellerde yonetil

mesi i lkesine gore orgutlemeye ba�lad1klannda , bu yeniden

orgutleme c.;ah�masmm butun zorlugunu gorduler. ama bu i�i

kotarabi leceklerini de gosterdiler. l�leri yoluna koymak aylar

ald1 . Arna aylar gec.;ti ve s1ram1z geldi. Guc.;suz o ldugumuz

gunler geride kald1. Dev ad1mlarla ilerlemeye koyulduk. Or-

1 60

dudan ve disiplinden yoksun o ldugurnuz gunler geride kald1;

yeni bir disiplin yaratuk ve �irndi yeni yeni insanlar ordurnu

za kauhyor ve bin lercesi hayatm1 bu ugurda f eda ediyor

Bu dernektir ki yeni disipl in , yolda�c;a ittifak, bizi cephede

ki rnucadelede ve kirda kulak'lara kar�1 rnucadelede yeniden

egitrni�tir. Bu donurn noktas1 zor oldu, arna �irndi i�lerin i ler

lerneye ba�lad1gm1 ve orgutsuz, kararnarneyle kurulrnu� sos

yal izrnden gerc; ek sosyal izrne i lerledigirnizi h issediyoruz. Onurnuzdeki ba�hca gorev ernperyalizrne kar�1 sava�ur ve biz

bu sava�1 kazanrnak zorunday1z. Bu sava�m beraberinde getir

digi zorluklan ve tehlikeleri saklarn1yoruz. Kml Ordu'da ruh

halinin degi�tigini biliyoruz; ordurnuz zaf erler kazanrnaya

ba�lad1, saOarmda yeni proleter askeri okullarda egitirn alrn1�

bin lerce subay ve sava�m zorlu tezgahmdan gec;rnek d1�mda

hic;bir egitirn alrnarn1� olan ba�ka bin lerce subay var. Dolay1-

s1yla hie; abanrnadan, arna tehl ikeyi de turnuyle dikkate alarak

�unu soyleyebil iriz : Arnk bir ordurnuz var ve bu ordu bir di

siplin kurrnu� ve ha�anyla sava�acak duzeye eri�rni�tir. Guney

cepherniz yalmzca bir cephe degildir; l ngiliz ve Frans1z ern

peryalizrnine kar�1. dunyadaki en guc;lu du�rnana kar�1 bir

cephedir. Arna korkrnuyoruz, zira du�rnanm ic;erideki du�

rnanla ba�a c;1karnayacag1n1 bi liyoruz. Oc; ay o nce, Alrnanya'da devrirn o labilecegi ni soyledigi

rnizde tisturnuze guluyorlard1 . Alrnanya'da devrirn o lacagma

ancak hafi ften kafay1 s1yirrn1� olan Bol�evikler inamr diyor

lard1 . Yalmzca butun burjuvazi degi l , aym zarnanda Men�e

vikler ve Sosyal ist-Devrirncilcr de Bol�eviklerin yunseverlige

ihanet ettigini ve Alrnanya'da devri rnin irnkans1z o ldugunu

soyluyorlard1 . Arna biz orada yard1rn1rn1za iht iyac; duyuldu

gunu, bu yard1rn1 saglarnak ic;in her �eyirnizi f eda etrnek ve en

1 6 1

ag1r ban� �anlanm bi le kabul etmek zorunda oldugumuzu

bi l iyorduk. Bu insanlar daha birkac,; ay once boyle konu�uyor

ve bize hakh o lduklanm ispatlamaya r,;ah�1yorlard 1 , ama Al

manya �u birkac,; ay ic,; inde gur,;lu bir imparatorluktan c,;uru

mu� bir gemi enkazma donu�tu. Onu 1skanaya c,; 1karan guc,;

Amerika'da ve lngiltere'de de faaliyet yurutuyor; bugun zay1f

olabi l ir , ama l ngil iz ve Frans1zlann Rusya'y1 ele gec,;irmek ic,;in

atmaya c,;ah�uklan her ad1mda, Almanlann yapug1 gibi Uk

rayna'y1 i�gal etmek ic,; in atmaya c,;ah�uklan her ad1mda, bu

guc,; gittikc,;e daha da buyuyecek ve lspanyol gribinden bile

daha s1k1 bir guc,; haline gelecektir.

l�te bu yuzden yolda�lar, her sm1f bi l inc,;li i�c,;inin �u an ba�

hca gorevi, kitleler durumun vahametini-tumuyle kavrayama

yabi lecek olsalar da, onlardan bir �ey saklamay1p butun haki

kati onaya koymakur. Kitleler hakikati duyacak kadar olgun

durlar. Beyaz muhafizlan oldugu gibi dunya emperyal izmini

de alt etmek zorunday1z. Yalmzca bu du�mam degi l , daha

guc,;lu olan du�mam da alt etmek zorunday1z ve edecegiz de.

Bunun ic,;in K lZl l Ordu'ya her �eyden daha c,;ok ihtiyac1m1z var.

Sovyet Rusya'da her orgut her zaman esas dikkatini orduya

ayirmahd1r. Bugun her �ey ac,;1kken, sava� ve ordunun guc,;lcn

dirilmesi i lk siray1 almahd1r. Kar�1-devrimle ba�a c,;1kacag1m1z

dan ad1m1z gibi eminiz . Guc,;lerimiz oldugunu bi l iyoruz , ama

lngi l iz ve Frans1z emperyal izminin bizden daha guc,;lu oldugu

nu da bil iyoruz ve emekc,;i kitlelerin de bunu <;,:ok ac,;1k bir �e

kilde kavramasm1 istiyoruz. Ordunun on kat, yirmi kat daha

guc,;lu olmas1 gerektigini soyluyoruz; disipl inimizi arurmaya

devam etmeliyiz ve her sm1f bi l inc,;l i , aydmlamm�, orgutlu ve

gerc,;ek onder bu i�e un kat daha fazla i lgi ve alaka gostermeli

dir. l�te o zaman dunya devriminin bu i lerleyi�i sava�ta yenil-

1 62

giye ugram1� ulkelerle smirh kalmayacakur. Devrim muzaff er

ulkelerde de ba�hyor. Guderi m iz her ge�en gun anacakur ve

bu surekli arn� dun oldugu gibi bugun de dunya sosyalizmi

nin zafere ula�acagma dair ba�hca ve kesin teminaum1zdir!

(Lenin yolda�m konu�mas1 gu(:IU alk1�larla tekrar lekrar kcs i l ir

ve co�ku lu sloganlarla sonlamr. Herkes ayaga kalk1p dunya devriminin onderini selamlar.)

Gazete haberi �eklinde 23 Ekim 1 9 1 8'de Pravda'mn

229. say1smda ve lzvestiya'mn 23 1 . sayISmda yaymland1: Tam metin halinde ilk kez l 9 l 9'da TUm-Rusya Mrrkez Yiirutme Kurulu, Be�inci Toplanll Tutanaklan (Moskova) kitabmda yaymland1; Collected Works, Cih 28, s. 1 1 3- 1 26.

1 63

MARX-ENGELS ANITININ AC::ILIS T0REN1NDE YAPILAN KONUSMA

7 Kas1m 1 9 18

�

Dunya i�<;:i devriminin onderleri Marx ve E ngels'in amsma

dikilmi� bir amtm a<;:1h�m1 yap1yoruz.

l nsanhk as1rlar boyunca milyonlarca emek<;:iye eziyet eden

bir avu<;: somurucunun bask1s1 altmda ezildi , h irpaland1, ta

katsiz birakild1 . Arna eskinin somuruculeri o lan toprak sahip

leri orgutsuz, dagm1k ve cahil o lan koylu serfleri soymu� ve

bask1 altma alm1�ken, yeni donemin somuruculeri olan kapi

talistler ezilen halkm oncusuyle, yani �ehirli fabrika ya da sa

nayi i�<;:i leriyle yuz yuze geldiler. t�<;:i leri fabrika birle�tirmi�, �ehir hayau aydmlatm1�, onak grev mucadelesi ve devrimci

eylem <;:elikle�ti rmi�tir.

1 64

Kapitalizmin c;:oku�unun ve i nsanm i nsan tarafmdan so

murusunun son bulacag1 komunizme gec;:i�in kac;:milmaz ol

dugunu bi l imsel olarak kamtlamak Marx ve Engels'in buyuk

tarihsel ba�ans1yd1.

Dunya i�c;:ilerine rollerini , gorevlerin i , amac;:lanm, yani ser

mayeye kar�1 devrimci mucadelede ayaga kalkacak ilk kesim

olacaklanm ve bu mucadelede burun emekc;:i ve somurulen

kit leleri kendi etraflannda birle�tireceklerini gostermek Marx

ve Engels'in buyuk tarihsel ba�ans1yd1.

Bu buyuk sosyalistlerin kehanetinin gerc;:ekle�meye ba�lad1-

g1 harika bir zamanda ya�1yoruz. Proletaryanm sosyalist dunya

devriminin �afagmm birkac;: ulkede soktugunu hepimiz goru

yoruz. U luslann emperyalist vah�ette katledilmelerinin anlaul

maz deh�eti her yerde ezilenlerin kahramanca ayaklanmasma

yo! ac;:1yor ve kunulu� mucadelesinde guc;:lerine guc;: kauyor.

Marx ve Engels'e adanan bu amt m ilyonlarca i�c;:i ve koylu

ye bu mucadelede yalmz olmad1g1mm tekrar tekrar haurlata

cakur. Bizimle beraber i leri ulkelerin i�c;:ileri de ayaga kalk1-

yorlar. Hem on Ian hem de bizi hala zorlu sava�1mlar bekliyor.

Onak mucadelemizle kapitalist bask1y1 yok edecegiz ve so

nunda sosyal izm kazanacakur!

K1sa haber halinde 9 Kas1m 1 9 1 8'de

Pravda'mn 242 . say1smda yaymland1; Tam metin halinde ilk kez 3 Nisan 1 9 24'te

Pravda'mn 76. say1smda yaymland1; Collected Works, Cilt 28, s . 1 65- 1 66 .

1 65

PRESNYA B0LGES1 1SC:1 KONERANSI'NDA YAPILAN KONUSMA

14 Arahk 1 9 18

�

Yolda�lar, bugun tam�mak ir;in belirlenmi� iki sorunu ele

alacag1m . Bunlardan i lki u luslararas1 duruma, ikincisi de ku

r;uk burjuva demokrat panilere il i�kindir. Oncelikle uluslararas1 durum hakkmda birkar; sbz soyle

mek istiyorum. Bildiginiz uzere , lngil iz , Frans1z ve Amerikan

emperyal istleri Sovyet Rusya Cumhuriyeti'ne kar�1 buyuk bir

seferber lik i lan etti ler. Bu emperyal istler kendi i�r;ileri arasm

da Bol�evikler aleyhinde aj itasyon yap1yor, Bol�evikleri r;o

gunlugu hir;e saymakla ve azmhga yaslanmakla sur;luyorlar.

Fransa ve lngil tere'deki gazetelerin ezici r;ogunlugu burjuva

zinin el inde o ldugundan, Sovyet hukumeti aleyhinde soyle-

1 66

nen yalanlar c;:ok c;:abuk ve rahat bir �ekilde yayt lmaktad1r. 1�

te bu yuzden Bol�evikleri Rusya'da yalmzca azmhgm destek

ledigi gibi gulunc;: ve sac;:ma bir hikayeye cevap vermeye bi le

degmez. Bu yalan c;:urutulmeye bi le degmez, c;:unku burada

olup bitenler hakkmda az da olsa bir �ey bilen herkes bu hi

kayenin ne kadar gulunc;: oldugunu biliyor. Arna l ngiliz, Fran

s1z ve Amerikan gazetelerine bakug1m1zda -bu arada yeri gel

mi�ken belineyi m, e l imize yalmzca bur juva gazeteleri gec;:ti

ginden yalmzca bu gazetelere bakabiliyoruz- burjuvazinin ha

la bu yalanlan yayd1gm1 goruyoruz.

Sovyet Rusya'da oy hakk1 olmayan ve ulkenin siyasal hayatmda yer a lma ya da sbz soyleme hakk1 olmayan tek kesim so

muruculer, yani c;:ah�may1p ba�kalannm emegini somurerek gec;:inenlerdir. Nuf usun geneli ic;:inde bu insanlar c;:ok kuc;:uk bir

az mhkt1r. Kentlerde kac;: ki�in in ucretli emek somurusuyle ge

c;:indigini tahmin edebilirsiniz. Toprakta ozel mulkiyet kalk

m1�ur . Toprak sahiplerinin mulklerine el konmu� ve Stolipin

doneminde de koyluleri soymaya devam etmi� olan kiractlann

el inden topraklan ahnm1�t1r. Dolay1s1yla kirda da ba�kalannm

emegini somurenlerin say1s1 azd1r. Fakat Sovyet hukumeti on

Iara oy hakkmdan mahrum kalacaklanm soylemedi . Biz ba�ka

lannm emegini somurmekten vazgec;:tigi takdirde herkesin dev

let yonetimine kattlma hakk1 oldugunu tamyoruz dedi. Eger i�

c;:i olmak istiyorsamz, ne ala. Arna yok, eger somurucu olmak

ist iyorsamz, sizi oy hakkmdan mahrum b1rakmakla kalmayaca

g1z, ba�kalannm emcgiyle gec;:inmenize de engel olacag1z.

Anayasam1zm bu temel ilkeleri Sovyet hukumetinin emekc;i

lcrc yasland1g1m ve yalmzca onlara ulkeyi yonctme f irsat1 sun

clugunu ac;:1kc;:a gostcrmektedir Hl1kumet halkm engin , ezici c;:o

gunluguna yaslanmaktachr. Her Sovyet kongresi -ki bu zamana

1 67

kadar alt1 kongre gen;ekle�mi�tir- i�<;ilerin, koylulerin ve KIZll

Ordu temsilcilerinin, ba�kalanmn emegiyle degil , kendi eme

giyle ge<;inen halkm <;ogunlugunun temsilcilerinin, Sovyet hu

kumeti i<;in giderek daha saglam bir temel olu�turdugunu gos

teriyor. Birinci Sovyetler Kongresi , Rusya'mn emperyalist sava

�a devam eden bir burjuva cumhuriyeti oldugu Haziran 1 9 1 Tde ger<;ekle�mi�ti. Kerenski'nin askerleri saldmya surukledigi ve

muharebede m ilyonlann olduruldugu bir donemdi. 0 kongre

de komunistlerin, ba�ka bir deyi�le Bol�eviklerin say1s1 yalmzca

yuzde 1 3'tu, yani yedide birdi. l�<;i ve koylu hukumetine zemin

hamlayan lkinci Sovyetler Kongresi'nde Bol�evikler yuzde 51 'e,

yani yan say1ya ula�m1�lard1. Bu yilm Temmuz aymdaki Be�in

ci Kongre'deyse Bol�eviklerin oram yuzde 66'ya ula�t1. Sol 5-

R'ler i�te o zaman, Bol�evizmin ne kadar h1zh buyudugunu go

rerek du�uncesizce bir eyleme giri�tiler, ama bunu yapmakla ta

mamen par<;aland1lar. Bu bolunmeden ti<; ayn pani dogdu ve

bunlardan biri olan Narodnik komunistler, Kolegayev gibi onde

gelen baz1 ki�ilerle birlikte Bol�eviklere kauldilar.

Altmc1 Kongre'de Bol�eviklerin oram yuzde 97'ydi , yani bu

tun Rusya'daki i�<;i ve koylulerin neredeyse butun temsilci leri

bizdendi. Bu durum, emek<;i k itlelerin ezici <;ogunlugunun

Sovyet hukumeti etraf mda birle�tigini gosterdigi gib i , Bol�e

vikleri yalmzca bir azmhgm destekledigi �eklinde burjuvazi ta

rafmdan anlaulan masallann ne kadar aptalca ve gulun<; oldu

gunun da bir kamud1r. Burjuvazinin bu yalanlannm arkasmda,

C:arhk hukumetinin kapitalistlere 1 7 mi lyarhk borcu, hani �u

bizim reddettigimiz ve odemeyecegim izi beyan ettigimiz 1 7

m ilyarhk bori;: yauyor. Eski egemenlerin diyetini odemeye hi<;

niyetimiz yok. Onada bir bori;: oldugunu kabul ediyoruz , ama

diyoruz ki: 'C:ok guzel , bori;: sizin borcunuz, kendi aramzda an-

1 68

la�m.' l ti laf devletleri borcun ac1s1m bizden c;:1karmak ve toprak

sahipleriyle C:ann iktidanm yeniden kurmak istiyorlar. Arhan

gelsk'te, Samara'da, Sibirya'da neler yapuklanm biliyoruz. Bu

ralarda, Brest-Litovsk Ban� Antla�mas1'ndan sonra du�manca tutum alan ve Alman devrimine be! baglamakla yanh� yapug1-

mm du�unen Sag 5-R'ler ve Men�evikler bile aruk, ozel mulki

yetin ve toprak sahiplerinin egemenliginin l ngiliz ve C:ek as

kerlerinin yard1m1yla yeniden tesis edildiginden ve kendileri

nin kap1 d1�an edildiginden eminler.

l ngiliz ve F rans1z gazeteleri hakikati gizl iyor olsalar da, go

runen o ki o kendi yolunu bir �ekilde buluyor l�c;; i ler Rus

ya'daki devrimin kendi devrimleri, bir i�c;:i devrimi , bir sosya

l ist devrim oldugunu hissediyor ve anhyorlar. Fransa ve l ngil

tere'de bile i�c;:i hareketi �u anda, "Askerler Rusya'dan geri c;:e

kilsi n ! " ve " Rusya'ya kar�1 sava�an canidir ! " gibi sloganlan

dillendiriyor. Gec;:enlerde Londra'da Alben Salonu'nda sosya

list bir gosteri tertip edildi ve l ngil iz hukumetinin onca engel

lemesine kar�m elimize ula�an bi lgilere gore, bu toplanuda

" Rusya'dan askerler geri c;:ekilsi n ! " talebi dile getirilmi� ve bu

tun i�c;:i onderleri hukumetin politikalanm soygunculuk ve

�iddet eylemi olarak mahkOm etm i�ler. Aynca bir donem ls

koc;:ya'da ogretmenlik yapm1� olan Maclean'in ba�hca sanayi

bolgelerinde grev c;:agnsmda bulundugunu ve sava�1 bir yag

mac1hk sava�1 olarak mahkOm ettigini b i l iyoruz. Maclean da

ha once de hapse aulm1�t1 . Sonra yeniden hapse auld1 . Arna

Avrupa'da devrimci hareket yukseldiginde Maclean sahveril

di , Kuzey lngiltere'deki ve lskoc;:ya'daki en buyuk �ehirlerden

biri olan Glasgow'dan sec;:imlerde aday oldu. Bu da gosteriyor

ki lngiliz i�c;:i hareketi ve devrimci talepleri buyuk bir etki ya

ratmaktad1r. l ngil iz hukumeti Maclean\ en az1h du�mamm,

1 69

kendisini bir Bri tanyah Bol�evik diye adlandi rmaktan gurur

duyan adam1 serbest birakmak zorunda kalm1�t1r.

l�c:; i lerin hala �ovenizmin tesiri altmda olduklan ve sava�m

yalmzca ulke savunmas1 ic:;in yurutuldugunu du�undukleri

Fransa'da devrimci ruh hali guc:;leniyor. lngil tere ve Fran

sa'nm Almanlan yenmi� o ldugu �u anda, bildiginiz gibi galip

ulkeler Frans1zlara Brest-Litovsk Ban� Antla�mas1'ndan yuz

kat daha ag1r bir anla�ma dayamlar. Bugun Avrupa'da devrim

bir gcrc:;eklik haline gelmi�tir. Almanya'y1 Kayzer'den ve mil i

tarizmden kurtaracag1m soyleyerek ovunen lti laf devletleri ,

bir zamanlar, Rusya'nm karanhkta oldugu , Rus askerlerinin

C:ar tarafmdan Macar Devrimi'ni bogmak uzere sef crber edil

digi I. N ikola doneminde oynad1g1 rolu oynuyorlar. Bu bah

settigim bundan ahm1� yil once serflik donemindeydi . Oysa

bugun, ozgur Bri tanya ve diger u lkeler cellata donu�tuler ve

devrimi bogazlay1p hakikati basurabilecek kadar guc:;lu olduk

lanm du�unuyorlar. Arna bu hakikat hem lngiltere'de hem de

Fransa'da her turlu engel in ustesinden gelecek; i�c:;i lcr aldat1l

d1klanm ve Fransa'y1 ya da lngil tere'yi ozgurle�tirmek ic:;in de

gil, ba�ka bir ulkeyi soymak ic:;in sava�a suruklendiklerini f ark

edeceklerdir. $u an Frans1z Sosyalist Partisi'nde, daha once

den anavatan savunmasmdan yana olan, oysa 5imdi Sovyet

hukumetini ic:;tenlikle selamlay1p Rusya'ya askeri mudahaleye

kar�1 c:;1kan ki�iler oldugunu duyuyoruz.

Diger yandan lngiliz ve Frans1z emperyalistleri Rusya·y1

tehdit ediyor ve Krasnov'larla Dutov'lara destek verip monar

�in in yeniden kurulmasma yard1m ediyorlar, boylece ozgur

bir ulusu aldatabi leceklerini dl15unuyorlar Emperyalistkrin

askeri ac:;1dan bizden daha gui;;ht oldugunu bil iyoruz. Bunu za

ten uzun zaman once biliyorduk ve soylemckten de hic:;bir za-

1 70

man c;:ekinmedik. Engelleri kaldirmak ve soyguncularla yag

macilan puskurtmek uzere Kml Ordu'ya yard1m etmesi ic;:in

herkese c;:agnda bulunduk. lnsanlar, "lngi l iz ve Frans1z em

peryal izmi daha guc;:luyse, o zaman sava�manm ne alemi var?"

dediginde, biz �oyle dedik: "Brest-Litovsk Antla�mas1'm ham

hyor musunuz? Butun Rus burjuvazisi Bol�evikler Rusya'y1

Almanlara pe�ke� c;:ekiyor diye bagirm1yorlar m1yd1? Bol�evik

lerin Alman Devri mi'ne bel baglamakla bir mucize bekledikle

rini soylemiyorlar m1yd1?" Alman emperyalizmi o done mde

bizden c;:ok daha guc;:luydu ve Rusya'y1 yagmalamasmm onun

de hic;:bir engel yoktu , c;:unku ordumuz yoktu. Eski ordu sava

�amazd1 ve sava�mayacaku, c;:unku insanlar sava�ta oylesine

tukenmi�lerdi ki sava�acak dermanlan kalmam1�t1. 0 donem

de ncler oldugunu bilen herkes �unu anhyor: Kendimizi savu

nacak durumda degi ldik ve Rusya Kayzer'in cel latlan nm el ine

du�mek uzereydi. Arna birkac;: ay sonra, Almanlar aym Rus

ya'da oyle bir belaya bula�tilar ve oyle bir direni�le kar�ila�ll

lar ki, Alman askerleri arasmda yurutulen aj itasyondan ba�lan o kadar agnd1 ki, �imdi , Petrograd'daki Kuzey Komunu'nun

ba�kam olan Zinovyev'den bizzat ald1g1m bilgiye gore, Alman

temsilcileri tabanlan yaglarken Alman konsolosu �oyle diyor

mu�: "$imdi bu i�ten as1I kim karh c;:1kt1 , biz mi onlar m1 soy

lemek zor." Bizden c;:ok daha kuvve tli olan Alman askerlerine

Bol�evik salgmmm sirayet ettigini anlam1�! Ve Almanya bu

gun bir devrimin penc;:esindcdir, Almanya'da Sovyet iktidan

ic;:in bir mucadele yuruyor. Bol�cviklerin inas eniginin belgesi

olarak sunulan Brest-Litovsk Antla�mas1'nm mevcut konumu

muza ula�mamm saglayan bir s1<,;rama 1ahtas1 oldugu anla�il

d1 . Konumumuzu saglamla�t1rd1ktan sonra , �imdi de bir Kml

Ordu olu�turmaya ba�lad1k. Fakat Alman askerleri Bol�evizm-

1 7 1

den yana �ifay1 kapm1�lardir ve gorunu�teki zaf erlerin aslmda

Alman emperyal izminin Lamamen c.;oku�une giden yolda bir

ad1m o ldugu , dunya devriminin i lerletilmesi ve gel i�tirilmesi

yolunda bir ara basamak oldugu anla�ilm1�ur.

BresL-Litovsk Antla�mas1 doneminde yapayalmzd1k. Butun

Avrupa Rusya Devrimi'ni istisnai bir olay say1yordu. Onlann

gozunde devrimimiz 'Asya'ya bzgu bir devrim'di, alelacele

ba�lam1�, C:arhg1 tam da Rusya geri bir ulke o ldugu ic.;in ala�a

g1 etmi� ve yine bu geril iginden o turu c.;abucak mulkiyeti kal

dirmaya giri�ip sosyalist devrime ilerlemi�ti . Oysa Rusya Dev

rimi'nin arkasmdaki diger sebebi unutmu�lard1: Rusya'nm

ba�ka alternatifi yoktu. Sava� her yerde oyle bir y1k1ma ve ac.;

hga yol ac.;m1�ll , halk1 ve askerleri o kadar canmdan bezdir

mi�ti ki uzun zamand1r aldat1ld1klanm ve Rusya ic.;in tek c.;1k1�

yolunun devrim oldugunu anlam1�lard1 .

Almanlara kendilerin i Rus istilasma kar�1 savunmalan ge

rektigi soylenmi�ti . Simdi bu yalan her gec.;en gun daha da ac.;1-

ga c.; 1k1yor. Alman kapitalistleri ve generalleri Rusya sosyalist

olduktan sonra da askerlerini Rusya uzerine surmeye devam

ettiler. En anlay1�s1z Alman askeri bile don yil boyunca surek

li aldat1ld 1g1m ve Alman kapitalistleri Rusya'y1 yagmalasm di

ye sava�a gonderildigini anlad1 . Alman emperyalizminin c.;6-

ku�une ve Almanya'da devrime yol ac.;an �ey her gec.;en gun ve

saat Fransa'da , l ngiltere'de ve diger ulkelerde devrimi daha da

yakmla�tmyor. B iz devrimi yapug1m1zda yalmzd1k. Arna �im

di degi l iz . Bugun Berl in'de, Avusturya'da, Macaristan'da dev

rim ba�lad1; lsvic.;re'de, Hollanda'da ve Danimarka'da, yani sa

va�m bula�mad1g1 ozgur ulkelerde bile devrimci hareket guc.;leniyor ve i�c.;iler Sovyctlerin kurulmasm1 talep ediyorlar. Ar

uk ba�ka hic.;bir alternatifin olmad1g1 gorunuyor. Butun dun-

1 72

yada devrim o lgunla�1yor. Ba�1 biz <;:ektik ve muttefiklerimiz,

butun Avrupa i�<;: i leri bizi yakalayana kadar devrimi savun

mak zorunday1z. Bu ulkelerin hukumetleri ne kadar <;:amura

bulamrsa , muttefiklerimiz de bize 0 kadar yakla�acakt1r.

Almanlar o laym hakimi olduklanm du�undukleri Brest-Li

tovsk Antla�mas1 doneminde aslmda u<;:urumun bir ad1m bte

sinde duruyorlard1. Bugunse lngiltere ve Fransa , Almanya'nm

bize dayamgmdan <;:ok daha ag1r ve igren<;: olan ban� �anlanm

Almanlara dayatarak, bir u<;:urumun kenannda duruyorlar. Ne

kadar yalan soylerlerse soylesinler, yok olu�un yalmzca birka<;:

ad1m otesinde duruyorlar. Bu fe laketten odleri kopuyor, her

ge<;:en gun yalanlan daha da a<;:1ga <;:1k1yor. Bizse �unu diyoruz:

Bu emperyalistler gazetelerinde ne kadar yalan soylerlerse soy

lesinler, bizim davam1z gu<;:ludur, onlannkinden <;;ok daha gu<;:

ludur, <;:unku her yerde destegini sm1f bil in<;:li i�<;:i k itlelerinden

ahyor; bu sm1f bi l inci don yil boyunca bu tun dunyay1 kana bo

yam 1� olan sava�tan dogdu. Eski hukumetler bu sava�tan <;:1k1p

cennet bah<;:esine girmeyecekler. Eski hukumetler �u an dunya

Bol�evizmiyle kar�1 kar�1ya olduklanm soyluyorlar. l�<;:iler

Rusya'da neler olup bittigini bi liyorlar: Toprak sahipleri ve ka

pital istler def ediliyorlar ve �imdi sauhk adamlan, yabanc1 as

kerleri yard1ma <;:agmyorlar. Durum �u an herkesin gozunde

a<;:1k. l�<;:iler her yerde neler olup bittigini fark ediyorlar. Em

peryalistlerin butun barbarhg1 ve vah�etine ragmen cesurca sa

va�a auhyoruz, <;:unku Rusya'da atacaklan her ad1mm f elakete

dogru aulm1� bir ad1m olacagm1 ve Ukrayna donu�unde yanla

n nda ekmek yerine Bol�evizmi getiren Alman askerlerinden

daha ileriye gidemeyeceklerini bi l iyoruz.

Rusya'da iktidar �u an i�<;:i kit le lerinin e l inde; iktidan

kaybettikleri takdirde bu kan h , korkun<;: sava�m yo! a<;:ug1

1 73

yaralan hie; kimse asla sagal tamayacak. lktidan eski kapi ta

l istlerin e l ine b 1rakmak, sava�m butun yukunu butun masra

f1 odemek zo runda kalacak olan emekc;i ki tlelerin o muzla

mas1 anlamma gelecektir .

lngil tere , Amerika ve japonya �u an ganimeti payla�mak

ic;in sava�1yorlar. Her �ey bolu�uldu. Wilson dunyanm en de

mokratik cumhuriyetinin ba�kamd1r. Peki, ne diyor? Orada

insanlar ban� yanhs1 tek bir sbz ettikleri ic;in a�m mil l iyetc;i

guruhlar tarafmdan sokak ortasmda vuruluyorlar. Devrimci

l ikle hic;bir zaman alakas1 o lmam1� bir din adam1 ban� vaaz et

t igi ic;in sokak o rtasmda suruklendikten soma f eci �ekilde do

vuluyor. En vah�i tero run hukum surdugu yerlerde askerler

�imdi devrimi ezmek, Alman devrimini basurma tehdidinde

bulunmak ic;in kullamhyor. Almanya'da devrim daha yakm

zaman once patlak verdi. Orada yak1c1 o lan soru �udur: Kuru

cu Meclis mi Sovyet hukumeti mi? Orada bu tun bur juvazi Ku

rucu Meclis'ten yana ve butun sosyalistler - Kayzer'e u�akhk

etmi�, devrimci bir sava�a ba�lamaya cesaret edememi� o lan

lar- , onlar da Kurucu Meclis'ten yanalar. Sosyalistler �u an Ku

rucu Mecl is'i savunurken, uc; y1hm hapiste gec;irmi� o lan Li

ebknecht. Rosa Luxemburg'la birlikte Die Rote Fahne'nin ( K1-

zi l Bayrak) ba�mda yer ahyor. Gazetenin bir say1s1 dun Mos

kova'ya ula�t1 . C:ok zor ve olayh bir yolculuk sonucu ula�ll

ama. Gazetede bir dizi makale var; proletaryanm devrimci bn

drrleri o lan butun yazarlar burj uvazinin halk1 nasil aldatugm1

anlauyorlar. Almanya'da ozgurluk kapitalistlerin el indeydi ve

yalmzca onlar kendi gazetelerini yaymhyorlard1 . Arna Die Rote Falme'n in yazd1klanna bak1hrsa, arnk yalmzca i�c;ilerin ulu

sal zenginliktcn yararlanma hakk1 var Almanya·cla devrim

yalmzca bir ayhk olmasma kar�m, ll lke iki kampa bolunmu�

1 74

durumdad1r. Butun hain sosyal istler Kurucu Meclis c;:1gmkan

hg1 yaparken, gerc;:ek, durust sosyalistler, "Hepimiz i�c;:i ve as

kerlerin iktidanm savunuyoruz," diyorlar. 'Aym zamanda

koylulerin" demiyorlar, c.;unku Almanya'da birc;:ok koylu aym

zamanda ucretl i i�c;:i c;:ah�tmyor. Bu yuzden 'i�c;:ilerin ve asker

lerin iktidan' diyorlar. Koyluler yerineyse 'kuc;:uk koylulerin'

diyorlar. Sovyet iktidan Almanya'da �imdiden bir hukumet bi

c;: imi haline gelmi�tir.

Sovyet hukumeti dunya c;:apmda bir hukumettir. Bu huku

met bugun eski burjuva devletinin yerini ahyor. Mulkiyeti , ya

ni fabrikalan, bankalan ve matbaalan kapitalistlere b1rakug1

surece, cumhuriyet de, upk1 kralhk gibi, burjuvazinin halk1

soyma bic;:imlerinden biridir. Bol�evikler dunya devriminin

ilerlediginden bahsederken hakhydi lar. Dunya devrimi her ul

kede farkh �ekilde geli�iyor; bu elbette uzun zaman alacak ve

c;:ok kolay o lmayacakllr. Kapitalistlerin haklanndan hemen

vazgec;:ecegini du�unen bir sosyalist kotu bir sosyalisttir. Ha

yir, dunyanm hic;:bir yerinde henuz bu kadar kibar kapitalist

lere rastlanmad1 . Sosyalizm ancak kapitalizmle mucadele ic.;in

de geli�ebil ir . Hic;:bir egemen sm1f, iktidanm sava�madan b1-

rakmam1�t1r. Kapitalistler Bol�evizmin ne oldugunu bil iyorlar.

Eskiden �oyle diyorlard1 : " Ruslann aptalhg1 ve geri kalm1�hg1

orada bir tur hokus pokus deniyor, ama bundan hic;:bir �ey

c;:1 kmayacak. Rusya'da onlar hayalet kovahyorlar." Arna bu

gun, aym kapitalist beyzadeler bu devrimin dtinya c;:apmda bir

yangm oldugunu ve yalmzca i�c;:i hukumetinin zafere ula�abi

lecegi ni fark ediyorlar $u an Koy Yoksullan Komiteleri kuru

yoruz. Almanya'da ise c.;ogu koylu ya tanm i�c;:isidir ya da ku

c.;uk c;:iftc;:idir. Buyuk c;:ift<;iler c;:ogu durumda topra� sahipleri

nin Almanya'ya bzgu bic;:imidir.

1 75

Dun lsvic;re hukumeti temsilcimizi ulkeden kovdu ve biz

bunun sebebini c;ok iyi biliyoruz. Frans1z ve lngiliz emperyalist

leri korkuya kapildi lar, c;unku temsilcimiz bize her gun Lon

dra'da lngiliz i�c;ilerinin "Kahrolsun Rusya'daki lngiliz guc;leri ! "

slogamm dillendirdikleri mitinglere ili�kin telgraflar ve haber

ler yolluyordu. Keza Fransa hakkmda da haberler geliyordu.

Emperyalistler Rusya temsilcilerine ultimatomda bulundular.

Sovyet hukumeti temsilcileri lsvec;'ten de auldilar ve Rusya'ya

donmeleri gerekiyor. Arna sevinmeleri ic;in henuz c;ok er ken. Bu

zaf erin kimseye yaran yok. Bu ad1m onlan bir yere goturmeye

cek. 'Muttefik guc;ler' hakikati ne kadar saklamaya, halklanm

aldatmaya ve Sovyet Rusya temsilcilerinden kunulmaya c;ah�ir

larsa c;ah�smlar, kitleler sonunda butun hakikati ogrenecekler.

Size 'Muttefik guc;leri' puskunmek ve Kml Ordu'yu des

teklemek ic;in e l inizden gelen butun c;abay1 gostermeniz c;ag

nsmda bulunuyoruz. Kml Ordumuz yokken olanlar anla�ila

bi l irdi . Arna �imdi Kml Ordu'nun guc;lendigini ve muharebe

ler kazand1g1m goruyoruz. Ordumuz lngil iz kuvvetleriyle bo

gu�uyor. Dstelik ordumuzda i�c;i sm1f mm ic;inden daha dun

c;1k1p gelmi�. askeri egit imlerini daha dun tamamlam1� subay

lar var. Tutsaklardan edindigimiz bilgi lere gore, cumhuriyet

anayasammn l ngilizce metnini okuduklan nda kendi kendi

lerine, bu zamana kadar alda uld1klanm , Sovyet Rusya'nm

du�undukleri gibi o lmad1gm1 , Sovyet hukumetinin bir i�c;i

hukumeti oldugunu soyluyorlarm1�. Biz de diyoruz ki: "Evet

yolda�lar, biz yalmzca Sovyet Rusya ic;in sava�m1yoruz , biz

gene) olarak, butun dunyada bir i�c;i ve emekc;i hukumeti ku

rulmas1 ic;in sava�1yoruz . " Emperyalizmi dizginleyebildigimiz surece Alman devrimi guc;lenecektir. Devri m ba�ka yerlerde

de guc;lenecektir. l�te bu yuzden Avrupa'da buna ne ad veri-

1 76

l iyor o lursa olsun, dunya devrimi kendisine yara�1r �ekilde

dimdik durmu�tur, d iz <;bken dunya emperyal izmi olacakur.

Durumumuz zor olabilir, ama hakh bir dava ugruna verdigi

miz bu sava�ta yalmz o l mad1gm1za, butun ulkelerdeki i�<;ile

rin yamm1zda o lduguna eminiz .

Yolda�lar, u luslararas1 durumumuza i l i�kin bu sozlerin ar

dmdan, biraz da diger konulara temas etmek istiyorum. On

celikle ku<;uk burjuva panilerinden bahsedeyim. Bu paniler

kendilerini sosyalist zannediyorlar, ama degiller Kapitalist

toplumda bankalar, yatmm bankalan , yard1m dernekleri gibi

kurumlann 'kar�1hkh yard1m' kuru lu�lan olarak adlandmld1-

g1m, ama aslmda bunun dogru olmad1gm1 , bu kurumlann

soygunculugu gizleyen bir paravan i�levini gordugunu bi l i yoruz. Rusya i�<;i sm1fi Krasnov'la sava�irken (aslmda Kras

nov askerler imiz taraf mdan tutuklanm1�. ama maalesef Pet

rogradhlann yuce gonulluguyle serbest birakilm1�l l ) , halkm

yanmda o ldugunu savunan bu parti ler, adm1 koyahm, Men

�evik ve Sag 5-R' l i beyzadeler burjuvazinin yanmda yer ald1-

lar. Bu ku<;uk burjuva panileri ne taraf a, kapitalistlere mi

yoksa i�<;ilere mi gideceklerini hi<;bir zaman bi lemezler. Bu

paniler bir gun zengin o lacaklan umuduyla ya�ayan i nsanlar

dan o lu�uyor. (:evrelerinde ku<;uk mulk sahiplerinin kotu

ko�ullarda ya�ad1gm1 ve bunlann hepsinin de emek<;i o ldu

gunu her gun goruyorlar. Dolay1s1yla butun dunyada dagm1k

halde olan bu ku<;uk burjuva panileri yalpalamaya ba�lam1�

t1r. Bu yeni bir �ey degil . Her zaman boyle o ldu ve bizde de

boyle o lacak. Devrimimizin en zor donemeci olan Brest-Li

tovsk Antla�mas1 imzaland1gmda, ordumuzun olmad1g1 ve kendi kendimize sosyalist faa l iyetimizi bir an o lsun b1rakma

yacag1z diye diye ban� antla�mas1 yapmak zorunda o ldugu-

1 77

muz bir donemde hepsi de bizi yuzustu b 1rak1p gitmi�ti . Rusya'nm sosyalist devrim ic; in en buyuk f edakarhg1 yapugm1

unuttular ve Kurucu Meclis savunucularmm saf ma gec;tiler.

Sonra solugu Samara ve Sibirya'da aldilar. Simdi oradan da

kovuluyorlar ve on lerindeki tek tercihin toprak sahipleri hu

kumeti i le Bol�evik hukumet arasmda sec; im yapmak o ldugu

nu goruyorlar. Bunun ona yolu yok. Ya ezilenlerin hukume

ti ya da ezenlerin hukumeti ! Butun yoksul koyluler yalmzca

bizi takip edebilir. Arna o nlar ancak eski rej imin bnunde el

penc;e divan durmad1g1mm ve her �eyi halkm iyi l ig i ic;in yap

ug1mm gorduklerinde pe�imizden geleceklerdir . Korkunc;

ko�ullara ve knhga ragmen butun yi l boyunca halkm destegi

ni alabilecek tek bir hukumet vard1 , o da Sovyet hukumetiy

di. l�c;i ve koyluler sava� ne kadar kotu surerse sursun, i�c;i

koylu hukumetinin kapitalist somuruculere kar�1 e l inden ge

leni ardma koymayacagm1 ve boylece sava�m yukunun i�c;i

lere degi l , bu beyzadelerin omuz larma bindiri lecegini anh

yorlar. Zaten her �ey onada, i�c;i-koylu hukumeti bir y 1h a�

km suredir halkm destegini arkasma alm1� durumdad1r.

Bugun, Alman dcvriminin ba�lamas1yla birlikte Men�evik

ler ve 5-R'ler makas degi�tirmeye ba�hyorlar lc;lerinde en iyi

leri sosyalizm ic;in sava�ular. Arna Bol�eviklerin hayalet kova

lad1g1 m , bir mucize pe�inde ko�tugunu du"?linuyorlard1. Sim

di Bol�eviklerin bekledikleri �eyin bir hayal degi l , gerc;egin ta

kendisi oldugunu goruyorlar. Dunya devriminin ba�lad1gm1

ve butun dunyada i lerledigini goruyorlar. Men�evikler ve 5-

R'lcr arasmdaki en iyi unsurlar hatalarmdan btliru pi�man o l

maya ba�hyor ve Sovyet hukumetinin Rusya'ya ozgu degi l , dunya c;apmda bir i�c;i hukumeti o ldugunu ve Ku rucu Mec

l is'le sorunlann c;ozulemeyecegini fark ediyorlar.

178

lngi l tere, Fransa ve Arnerika bugun, aru k du nya devrirni ba�lachgma gore, ch� du�rnanlan kalrnad1g1m bil iyorlar. Her yerde du�rnan ulke i<;inden <;1k1yor. Yeni bir donerne<; noktasmday1z ; :vlen�cvikler ve sag S-R'ler yalpalarnaya ba�hyor, i<;lcrindcki en iyi unsurlar Bol�evi kleri takip ediyor ve Kurucu :vleclis' le yallp Kurucu :vleclis' le kalkrnalanna kar�m yine de Beyaz :vtuhaf1zlann yamnda yer al rnaktan kurtularnad1klanm goruyorlar. Su an butlin dunyada sorun aymd1r: Ya Sovyet iktidan ya da sava�ta 1 0 rnilyon ki�iyi oldurrnu�, 20 rnilyon ki�iyi sakat b 1rakrn1� ve �irndi de cliger ulkeleri yagrnalarnaya devarn eden yagrnac ilann iktidan.

l�te yolda�lar, ku<;uk burjuva dernokratlanmn yalpalarnas1-na yo! a<;an sorun budur Biz bu partilerin her zarnan yalpalachg1m ve yalpalayacag1m biliyoruz. (:ogu insan goru�lerini dogrudan kendi deneyirnleriyle, ya�ayarak ogrcnir ve ki taplara ya da laOara inanc1 yoktur. Biz orta halli koyluye du�rnan olrnad1g1rn1z1 ve kendisini ezrnek gibi bir arnac1rn1zm olrnachg1m soyluyoruz. Eger yereldeki bir Sovyet kururnu orta koyluye sen vuru rsa ve onu yaralarsa, bu Sovyet nasil hareket etrnesi gerckt igini bilrnecligi i<;in hernen azledi lrnelidir Orta hall i , ku,uk buq uva dernokratlar her zarnan yalpalayacakllr Eger bir sarka<; gibi bizirn taraf a sallamrlarsa, destegirnizi esirgernerneliyiz. Tavnrn1z �u olrnah: 'l�i rnize ta� koyarsamz, sizinle i�irniz olrnaz. Arna yarchrn c trncye haz1rsamz, buyrun gel in , kap1rn1z size a<;1k. Men�evi kler arasmda farkh gruplar var. Ornegin "art1k salt c lc�tiriyi bir kenara b1rak1p eylernlerirnizle yarchrn etrncliyiz diyen 'eylernciler' grubu var. (:eklcrle sava�acag1rn1Z1 ve onlara yarchrn eclcnlere ac1 rnayacag11111Z1 soylcdik. Arna hatalan11 1 anlayan ki�ileri aff etrneyi bilrncli ve onlara yurnu�ak davran rnahy1z . l�c,:i ile kapitalist arasmda orta yerdc clu-

I 79

ran biri her zaman yalpalayacakli r. Bir<;ok insan Sovyet hukumetinin omrunun <;ok uzun olmayacag1m clu�unuyorclu , ama yamlan on lar o lclu . Avrupa emperyalizmi hukumetimizi clcviremez. Devrim �imcli butun dunyaya yay1hyor. Ve biz c\ncesincle yalpalam1� olmasma kar�m �imcli hatasm1 anlam1� olan hcrkesi bizimle birlikte saf tutmaya c;agmyoruz. On lan geri c;evirmeyecegiz. Oncesincle ne yapm1� olursa olsun, 6nceclen yalpalaim� olsun ya cla o lmasm, bir insan samimi olclugu surece bizim saf11r nza ge<;mesini saglamak i<;in <;aba harcamahy1z. Aruk hie kimseclen korkmayacak kadar gu<;luyuz. Hepsini yutabiliriz. Arna onlar bizi yutamazlar. Bu partilcrin yalpalamaya mahkCtm olclugunu unutmaym. Bugun sarka<; bir tarafa sallamyor, yann obur tarafa sallanacak. Biz i�<;i lcrin ve eziknlcrin proleter partisi o larak kalmaya clevam etmeliyiz. Su ancla butun Rusya'nm sorumlulugu uzerimizcle ve ba�kasmm cmegiyle ge<; inenler ch�mcla clu�man11mz yok. Ba�ka kesimleri clu�man11r nz olarak gormeyel im. Onlar yalmzca yalpahyorlar. Arna sirf yalpahyorlar cliye clu�man11mz cla clegi l lercli r.

Simcl i , bir sorun claha var. la�e sorunu. Hepinizin bi lcligi uzere, sonbaharcla birnz i lerlemi� o lan ia�e clu rumumuz �u an yeniclen gerilemekteclir . lnsanlar bir kez claha ac;hktan kmhyorlar ve i�ler bahara kaclar claha cla ko tulc�ccek. Demiryolu ula�1m1m1z tam bir hercumcr<; i<;inclc . Her �cy bir tarafa, eve clonen sava� tu tsaklart u la�1m kapasitcsini fazlas1yla clolcluruyor. Almanya·clan yurcla clonen 2 milyon insan var. Bu 2 milyon insan tamamen bitap vaziyetteclir . Bu insanlar korkun<; bir a<;hk cektilcr. Bu insanlar aruk insan clegil , golgecl ir , insan iskcleticlir. C las1m agnmz il,:criclcki sava�tan claha <;ok hasar gorclu. :'\c bir lokomotifimiz ne clc yolcu vagonumuz var Ve ia�e sorunu gcn,;ektrn kotulc�iyor. Durumun ciclcl iyetini cl ikkatc

1 80

alarak, Halk Kom iserleri Konseyi SL'lyle cl iyor: Aruk bir orclu

muz var vc clahas1 Lek Lek her alaycla pani hllcreleri Larafmclan Lesis ecl i lmis bir cl 1siplin kurmus clurumclay1z. Subaylann c;o

gunlugu aruk zengin c;ocuklannclan clcgi l , isc;ilerclen olusuyor.

Eger bu subaylar su an isc,:i sm1fmm olkeyi yL'lneLecek kisiler ve

aym zamancla K1z1l subaylar bulmas1 gerekL igini Lakclir eclerler

se, o zaman sosyalisL orclu K1z1l subaylann varhg1yla yenilcn

mis subay kaclrosuyla gerc,:ekLen sosyalisL o lacakur. Auhmm

baslacl1g1rn bi liyoruz. Bir orclumuz var. Bu orclu yeni b ir disip

line sahip. Disiplini pani hocrclcri, isc,:i lcr ve komiserler sagh

yor; bunlar yllz binler halincle cephcyc gitt iler , oracla isc,:i vc

koylolere savasm ne amada yl!rl!L olclogono ac,:1klacl ilar. lsLe bu

sebepk orclum uzcla bir auhm baslacl 1 . lsLe bu scbeplc yasanan

auhmm boyok bir c Lkisi olclu . lngiliz gazeLeleri Rusy<i'cla su an

ciclcli bir closmanla kars1 kars1ya olcluklanm yaz1yorlar.

lase Leclariki ve clagn11rn isi ic,:in kl'!Lll bir aygna sahip olclu

gumuzun gaycL farkmclay1z. Maalesef clolanclmc1hk vc soy

gunculuk yapan kimi kcsim ler bu ise s1zm1!? clurumclacl 1rlar

Demiryolu isc,:ikri arasmcla isin btlllm yokono smlayanlann

Sovyc L hllkllmeL in in yanmcla o lclugunu cla biliyoruz . Arna Le

peclcki ler eski rej imi clcsLekliyorlar ve ya sabotaja yo! ac,:1yor ya

cla hcvesle c,:ahsm 1yorlar.

Yolclaslar, bu savasm clcvrimci bir savas olclugunu bi liyor

sunuz. L lkcclcki btl l lln gl!c; l cr bu savas ic,:in bir ara>"a LOplan

mahcl 1r. Bl! t l!n olke ckvnmci bir karargaha clonustl!rll lmcl i ,

herkes yarc! 1ma kosmahchr ;\ma yarcl 1m clcrken yal n1zca hcr

kcsin ccphcyc git rncsini kasLcLm iyoru z . aym z::11nancla herkcsi

t'!zgl!r!Ogc g('! t l!rcn n 'illvyeL ht!kl1 1nnin in cksLcg ini ulu�turan Sl l l ll', c lcv lc t iylc bir li i.: tc olkcyi Yl'lncLmclicl i r d1yuruz, cl!nktl

bu hakka yalmzca u sahipt1r l sc: i sm1l'i r1 1 :1 gcrek ' i1 1wt i mcl C11

1 8 1

gerekse egi ti mden bu kadar uzun sure uzak tutul mu� ol ma

smdan kaynakh olarak gu<;lukler ya�anabilecegini bi l iyoruz.

l�c;:ilerin her �eyi bir anda ogrenirken ya�ad1klan gu<;lukleri

biliyoruz. Ne var ki askeri meselelerde, yani en zor vc en teh

l ikeli alanda auhm1 gerc;:ekle�tiren bizzat i�c;:i sm1f1yd1 . Siyasal

ac;:1dan bi l inc;:l i i�c;:i sm1f1 ia�e temininde ve demiryollan nda da

benzer bir auhm gerc;:ekle�tirmemize yard1mc1 o lmahd1r. Her

demiryolu i�c;:isi ve her ia�e c;:ah�am kendisini gorev ba�mdaki

bir asker olarak gormel i , ac;:hga kar�1 sava�ug1 m u nutmamah

ve eski burokrat ik ah�kanhklanm bir kenara atmahdir Once

ki gun bir ia�e i�c;:i mufe tti�ligi kurulmas1 ic;:in bir kararname

gec;:irdik. Kendi kendimize dedik ki, demiryolu aygnmda bi r

auhm gerc;:ekle�tirmek ic;:in , buradan bir llir KIZll Ordu yarat

mak ic;:in i�c;:ilerin kauhmma ihtiyac1 m1z var. Ki tlelerle bag ku

run . Kurslar tertip edi n , egi t im veri n, onlarclan komiserler ya

ratm. Ancak onlar kadrolar yeti�tirdikleri takdirde eski mc

murlar ordusunu erzak tedariki i�inden sorumlu bir llir sos

yalist KIZll Ordu'ya, yani i�c;:ilerin onclcrlik cttigi ve llpk1 ccp

hede sava�1p olrn KIZl l subaylar gibi zorla dcgi l , kendi ozgur

iradeleriyle , sosyalist bir cumhuriyet ic;:in oldukkri bil inciyk

harcket eden bir orduya donu�llirebilirler

K 1sa habcr halindc 1 8 Aral 1k I 'l I H"dc

Prnvcla 'nm 2 7 5 . say1s111da yay 1 11land1 ,

Tam mctin halindc i l k k c z L enin. in Rus1;a

Toplu fsrrlrr. i n i n di1rd(\ncu bask1s111da ) ay 1 11 L11 1d 1 :

Collntccl \\'0 1 b , C i l t 2 8 . s . 35-+-366.

1 82

PETROG RAD SOVYETl OTURUMU 12 Mart 1 9 1 9

�

HALK KO�iSERLERi KO'.'\ S EYi'�i'.'\ i(: VE DIS POLiTiKASI HAKKl'.'\DA RAPOR

KISA GAZETE HABER!

(Lrni11 l1ii rsiiyc c; 1 lwg1 11da uzw1 vc coslrn/u a /Ins /aria lw r5da-

1H r flcrlffs ayaga lwl lwr.)

' ·Bu salon bana Petrogracl Sovyet i 'ncle i lk kez konu�ma

yapug1m zamam haurlauyor. 0 cloncmcle Sovyctlcrclc Mcn�c

vikler ve Sosyalis t-Devri mcilcr cgc mcncli . Yakm gc<;mi�i <;ok

<;abu k unuttuk, ama bugl.ln clevri min ba�ka llfke lcrclcki gcli;;

mc tarz1 bize yakm zaman once ya�achklanm1z1 haurlauyor

Eskiclcn, sm1f kar�n hklanmn <;ok claha gcli�kin olclugu Ba-

I H3

ll'da, kapitalizmin daha yogun geli�iminden btlirli, devrimin

Rusya'dakinden biraz daha farkh bir seyir izleyecegi ve ikt ida

rm burj uvaziden dogrudan proletaryaya gec;ecegi dl!�tinl! lC!r

dl! . Oysa Almanya'daki olaylar tersine i�aret ediyor. Alman

burjuvazisi kaf as1m kalclmm� olan proleter kit lelerc kar�1 dur

mak i:1 zere birle�mi�tir. Alman burj uvazis i , Ball burj uvazisinin

edindigi bl!ylik deneyimden glic; ahyor ve proletaryaya kar�1

sistem l i bir mlicadele yi::m::1 ll::1yor. Arna Almanya'daki devrimci

kitleler hala gerekli deneyimdcn yoksunlar ve bu deneyimi

ancak mlicadelenin ak1�1 ic;inde e lde edebilirler. Hallrlarsamz,

Rusya proletaryas1 1 905 Devrimi'nde mlicadeleye her tlirlli

deneyimden yoksun �ekilde alllm1�t1 . Oysa �imdiki devrimi

mizde 1 905 Devrimi'nde elde ettigimiz deneyimi dikkate alchk

ve bu deneyimden yararland1k.

Lenin bu sozlerin ardmdan Halk Kom iserleri Konseyi'n in

f aal iyetlerin i degerlendirmeye gec;ti . Devrimin i lk donemini ,

kitlelerin henliz ne yapilacagm1 bilmedikleri ve hala yeterince

giic;lll ve otorite sahibi yonetici merkezlerinden mahrum ol

duklan donemi hallrlatt 1 .

Ba�layan bugt:mkli mlicadelede ba�anya ula�mak ic; in , sb

m u n::den ki tle lerle em ekc;i ki t le ler in bl! t u n unsurlanmn

mlimklm olan en saglam birlikteliginin esas oldugunu ve bu

nun bizi kac;1mlmaz olarak orgt:nlenme bic;im leri sorunuyla

kar�1 kar�1ya getirecegini gayct iyi b i liyorduk. Sovyetlcrin

l 905'te oynachg1 ro l l! c;ok iyi hallrhyorduk ve emekc;i kitlele

ri sbmlir licii lere kar�1 mlicadelelerinde birle�tirmenin en uy

gun arac1 olarak Sovyetleri tekrardan canland1rd1k. Alman

ya·daki devrimden de once, Sovyetlerin Rusya ic;in en uygun

yonetim organ lan oldugunu her zaman soyledik. 0 doncmde

Sovyetlerin Ball ic;in de aym derecede uygun oldugunu soylc-

1 84

ycm iyorduk, arn a olaylann gel i$ irn i bize bunun boyle oldu

gunu gosterd i . Sovyetlcrin Bau'da popli l erlik kazanchg1m ve

Sovyetler ic; in rnlicadelenin yalmzca Avrupa'da degi l , Arn eri

ka'da da clevarn c t tigini gorliyoruz . Sovyet t ipinde konscyler

her yercle kuruluyor ve bu orgi::n ler e r ya cla gec; iktidan ken

di e l lerine alacaklarchr.

Bu tlir konseylerin kurul rnakta oldugu Arnerika'daki mev

cut durum son clerece ilginc; tir . Belki de oradaki harekct Rus

ya'daki gibi i lerlcrneyecek, ama 6nern l i olan orada da Sovyet

orgi::nlrnrnesi bic;irn in in muazzarn bir popt.\ lerlik kazamm$ ol

rnas1chr Bu orglit bic;irn i proletaryamn diger bl!tl1n orgll t len

me bic;i rn lerini geride b1rakrn1$l lr Anar$i� tler eskiden her tlir

l li hlikl!rn ete kar$1 c;1karlarch, ama Sovyet bic;irnini ogrendikten soma bunu kabul e t ti ler ve boylecc her tlirlli hli kurnet bi

c;i rnini reddeden anar$izrn teorisi yerle bir oldu. lki yil once

Sovyetlercle burjuvaziyk isbirl igini savunan uzla$mac1 fi kir

egernendi . Kit le lerin zihnini olup bitenleri anlarnalanm engcl

leyen eski pislikten tern izlernek ic;in be Iii bir zaman gerekiyor

du. Bu ancak Sovyetler pratikte devlet in$asma giri$tiklerinde

ba$anlabi l ird i . Al rnanya'daki i$c;i kitleler $U anda aym konurn

dalar ve onlann da zihinlerinin aym pislikten temizlenrnesi

gerekiyor, ama elbette bu Li lkede slirec; Rusya'cla oldugundan

c;ok daha $iddc t l i , ac1rnas1z ve kanh ya$anrnaktachr.

Petrograd Sovyeti Ba$kanhg1·mn konu$marn ic;in belirledi

gi konudan biraz sapllrn , ama yapacak bir $ey yok.

Halk Korniserleri Konseyi 'nin geride b1rakt1g1rn 1z yil ic;in

deki faaliyetlcri ancak d i\nya dcvrirn inin 1s1gmda Sovyetlerin

roll! degerlendiri lcrek anla$ilabi l i r Devle1 idares inin gt:ml lik

tali i$leri ve orgi::nlenrne faal iyet inin kac;milrnaz olan kl!c;l\k

sorunlan (,;ogu zaman dikkatirnizi dagn1yor ve bl!ylik di::mya

1 85

devrimi davas1m unu tmam 1za yo! ac;1yor. Oysa ancak Sovyet

lerin ro lunu dunya olc;eginde cl cgerlendirerek ulkemizin ic;

hayatmdaki kuc;uk aynnulan gerektigi gibi anlayabil ir ve bu

i�leri dogru zamanda duzenleyebiliriz. Bern'den gelen buyuk

ba� mufet ti�ler bizim �iddeti savundugumuzu soyluyorlar,

ama yalmzca �iddet yoluyla yoneten kendi burj uvalanmn ya

p1p e ttiklerine bile b i le goz yumuyorlar.

Sovyet yonetim bic;imini benimsemeden once, kitlelerin

kendilerini o zamana kadar gorulmemi� olan bu ycni hukumet

bic;imine haz1rlad1klan birkac; ayltk bir donemden ge<;tik. Ke

renski hukumetini paramparc;a ettik; Gec;ici Hukumet'i surekli

olarak kabine degi�ikligi yapmaya, bir saga bir sola, bir yukan

ya bir a�ag1ya savrulmaya zorlad1k. Boylece kitleler o donemde

kendi iktidar hakkmdan dem vuran burjuvaziyle uzla�mac1lar

hizbinin ulkeyi yonetmekten aciz oldugunu ac;1k bir �ekilde an

ladtlar ve biz ancak ondan soma iktidan ele gec;irebildik.

Mesele dunya olc;eginde elc almd1gmda c;ok daha karma�1k

llr. Bu noktada devrimci �iddet tek ba�ma ycterli degildir; clev

rimci �iddetten once bir haz1rl1k clonemi gereklidir, llpk1 bizim

gec;mek zorunda oldugumuz tlirde, ama ondan biraz daha

uzun bir haztrltk donemi . Bir aralar Brest Ban�1 can s1k1c1 bir

sorundu ve baz1 zall muhteremler bu an tla�may1 uzla�ma diye

ni telendirmi�ler ve Sovyet hukumetinin bu adurn ndan kendi

demagoj ik amac;lan dogrultusuncla yararlanmaya karar vermi�

lerdi . Oysa buna uzla�ma denirse, o zaman ic;eriden c;okcrtmek

ic;in Devlet Dumas1'na girdigimizde de C::ar'la uzla�L1g1m 1z1 soy

lemek aym clerecede dogrudur. Brest Antla�mas1'm imzalam1�

olmam1zm sebebi , Almanya'daki ko�ullann gcli�iminin Wil

helm'in ala�ag1 edilmesine yo! ac;acag1 beklcntimizcli ve bu da

hesaplanm1zm ne kadar dogru oldugunu gosteriyor.

1 86

Muttefik ulkelerde hukumetlerin butlin engel lemelerine

kar�m kit lelerin ayaga kalkt1gma �ahi t o luyoruz. Bu amada

henuz siyasal a<;;1dan bi l indenmcmi� kitlelerin du�unceleri

'yurtsever' bir mahrece akmlmaya c;ah�il1yor. Kit le ler muzaffer

bir ban� antla�masmm saglayacag1 yararlara dair vaatlerle

ayart1hyor, ban� imzaland1gmda haddi hesab1 olmayan nimet

ler vaat edihyor. Yamlsamalarla gun kurtanhyor. Bu yamlsa

malann hangi oranda gerc;ekhge donu�ebilecegini anlamak

ic;in, c;1karlan bizimkine taban tabana zll o lmasma kar�m zeki

ve basiret sahibi bir Amerikah i�adam1yla yakm donemde yap

ug1m konu�may1 o lc;u alabi hriz . Kendisi Fransa'daki durumu

�oyle tarif etti : Frans1z hukumeti kitle lere kulc;e kulc;e altm va

at ediyor, bu al tmlan Almanlardan alacag1m soyluyor, ama Al

manlann da odeme yapmak ic;in bir �eyleri o lmas1 gerekiyor,

z ira bore; sahibinin hic;bir �eyi yoksa, hic;bir �eyini alamazs1-

mz . Bu durumda, Almanya'yla avantaj h bir ban� antla�mas1

imzalama iht imahne dayah butlin yamlsamalar dagi lacakur,

z ira saglanan ban� daha ba�tan c;uruk temeller uzerine kuru

lu bir ban� olacakur Devrimin du�manlan bile bunu anhyor

lar, z ira mevcut durumdan yegane c;1k1� yolunun kapi tahzmi

y1kmak oldugunu soyluyorlar. Bu meyanda, Parish kit le lerin

nabz1m iyi olc;mek gerekir, z ira soz konusu olan a�m derece

de duyarh ve tepkisi ni hemen ortaya koyan bir kitledir. Alu ay

once kit leler dogrudan Bol�eviklere hakaret eden konu�mac1-

lara o ldukc;a ho�gorulu davramyorlard1 . Oysa �imdi bir ko

nu�mac1 Bol�cvikler aleyhinde soz soylemeye cesaret ctt igin

de cl inlcmeyi rcddediyorlar. Sag olsu n, burj uvazi goru�lerimi

zc kit leler arasmda populerhk kazandi rmam1za epey yarchmc1

oldu. Bize yonchk saldmlanyla kit leleri du�unup tarll�maya

scvk ctti ve boylece kendi adlanna du�uncbilen Parish kitle ler

1 8 7

bugt\n su sonuca ulasm1s durumdalar: Burjuvazi Bolsevikler

den bu kadar nd ret ettigine gore, demck ki Bolsevikler onun

la nasil m t\cadele edilecegini bi l iyorlar ' l t i la f devletleri simdi

dikkatlerini bize <;evirdiler ve borc.;1anm bizim cehimizden

odemek istiyorlar Askeri a<;1dan bizden daha llSllm olan gt\<;

h\ bir dt\smanla kars1 kars1ya oldugumuzu kabul etmeliyiz ,

ama bunun uzun st:mneyecegini de bil iyoruz. Zafer konusun

da duyulan yamlsamalar ka<;mil maz olarak bertaraf edilecek

ve bu durum It i laf devle tlerinin bt\ t t\n desiselerinin sonunu

getirecektir, fakat is oraya varmadan. b i rbirler ine dt\sme iht i

mallerini de yabana atamay1z . Su anda bt\ t t\n i::dkeler a<;hk so

runuyla bogusuyorlar ve hi<;bir zafer bu sorunu <;ozemeyecek

tir . Dis politikanm kan11as1k sorunlanyla kars1 kars1yay1z . Bu

a<;1dan biz, Halk Komiscrleri Konscyi'nin chs siyasetindeki en

onemli achm olan Brest Ban:?1 'mn deneyi mlerinc sahibiz. Brest

Bans1 askeri a<;1dan bizden <;ok daha i::1stt\n olan gt\<; l t\ bir dt:1s

manla imzaland1 ve bu anlasma kendi saOarnmzda bile an la�

mazhga yol a<;t 1 . ama proleter devleti bu ilk ad11m atmak zo

rundayd1 , z ira y1k1c1 emperyalist gt\c.;lcr bizi don bir taraftan

kusatm 1slard1. Brest Bans1 gt\c.;lt\ dt\smammm zay1 natt 1 . Bizc

bu y1k1c1 sartlan dayatan Alman ya <;ok gc<;meden <;oktt\ ; digcr

i::dkeleri de benzer bir kader bekliyor. Bunun bashca dayanag1

olarak da btl lt\n o rclulann dag1hyor o lmasm1 gosterebil irtz.

Haurlayahm, bir zamanlar ordumuzun dagi lmasm1 Rusla

rrn sab1rs1zhgrna yoranlar varch , ama simdi devrim yolunu tu

tan btllt\n nlkelerin bu kaderi paylasllg1 gortdt\yor Su an Pa

ris'teki 'demokratik' h t\kl1mctlerin yi::1ri::t t t t:1gt\ aleni soygun

kitlelt:rin gozt\nt:1 a<;1yor, oyle ki kimi zaman ciddi bir <;allsma

ya dont\sen ganimet payla511111 arl lk s1r o l rn aktan <; 1km1sllr

Sovyet Rusya 111 11 i<;inde bulundugu kosullar elveri ; d i olmasa

1 88

cla , burjuva Times'm bile vurgulachg1 bir ustunluge sahibiz. Tim es 'm askeri uzmanmm yazchg1 bir makalecle , Rusya haricin

cle butlin ulkelerin orclu lannm clagilmakta olclugunclan bahse

cli l iyor. Times'a gore, Rusya, orclunun pan;;alanmak bir taraf a

in�a surecincle olclugu tek u lkecl ir Ge<;;en yi lki ge l i�imimizin

en 6nemli 6zell iklerinclen biri bu olmu�tur. Du�manlarla <;;ev

rili vaziyet teyiz, kencl imizi savu nuyoruz , Sovyet Rusya top

raklanmn her kan�1m el imizcle tutmak i<;; in sava�1yoruz ve

mucacleleyle ge<;;en her ay clunya clevrimine claha cla yakla�1yo

ruz. Dunya uzerincle ikt iclan alan ilk ulke biz olcl uk ve bugun

ulkemizi emek<;;i k i tlelerin Sovyetleri yonetiyo r. l kticlan el i

mizcle tutmay1 ba�arabilecek miyiz? Eger ba�aramazsak, ikti

clan almam1zm tarihsel me�ruiyeti ol machg1 anla�ilacakt1r. Fa

kat bugun hakh bir gururla , bu smav1 ge<;;mi� olclugumuzu ve

ya�achg1111 1z tarif ecli lemez s1krn ti lara kar�m emek<;; i lerin ikti

clanm ayakta tutmay1 ba�archg11111z1 soyleyebil iriz .

Lenin bunun arclmclan u zmanlar sorununu ele alch.

Yolcla�lanm1zclan bazilan. eski subaylann ve Cann orclu

suncla yer ahrn� ba�ka kimselerin �u an KIZll Orclu'nun ba�m

cla yer ahyor o lmasma b fke kusuyorlar Elbctte KIZl l Orclu'nun

orgu tlenmesincle bu sorun 6zel bir 6nem ta�1yor ve bu <;;ah�

macla elcle ecl i lecek ba�an sorunun clogru �eki lcle ortaya kon

masma baghd1 r. Fakat u zmanlar sorunu claha geni� bir bag

lamcla tarll�i lmahchrlar. C)rgt.1t lrnme <;;ah�masmm her alanm

cla, eski burjuva uzmanlann clcncyiminclen ve bi l imsel egit i

minclen yoksun olan bizler , clogal olarak bu gorevlerin altm

clan kal kamachg1111 1 z her alancla burj uva uzmanlarclan yarar

lanmak zorunclay1z . Biz sosyalist Rusya'mn yeni tli rclc insan-

!aria kurulmas1 gerekligini savunan u topyaci lardan degi l iz ;

sosyal izmi kurarken eski kapitalist dunyadan miras ald1g11mz

malzemeden yararlanmak zorunday1z. Eski tu rde insanlan ye

ni ko�ullara yerle�tiriyor, onlan gerc;ek anlam1yla kontrol al

tmda, prole ta1yamn titiz goze timi altmda tutuyor ve onlara

ih tiyac; duydugumuz i�lcri yaptmyoruz. ln�a surecinin ba�an

ya u la�masmm yegane yolu budur. Binay1 burjuva dunyamn

miras b1rakug1 malzemeyle in�a edemezseniz, bu �ekilde asla

in�a edemezsiniz ve o zaman da size komtmist degi l , lafazan

denir. Sosyal izmi in�a edebi lmek ic;in kapitalist Rusya'mn bi

ze miras b 1rakug1 bi l imden, teknoloj iden ve gene! olarak her

�eyd en sonuna kadar yararlanmak zorunday1z. Bu yolda elbet

te buyuk zorluklar ya�ayacag1z . Hatalar kac;mi lmazd1r. Her

yerde kac;aklar ve sabotajcilar var. Bun Iara kar�1 ba�hca silah1-

m1z zora ba�vurmak ol mahd1r. Fakat bundan soma prole tar

yamn moral gucunden, guc;lu orgutluh:.\gunden ve disiplinin

den yararlanmak zorunday1z. Yararh uzmanlan reddetmenin

hic;bir geregi yok, ama prole taryamn onlan denetim altmdJ.

tutmaya devam e tmesi adma bell i sm1rlar ic;indc tutulmalan

�artllr. Burj uva uzmanlara bel l i gorcvkr vermel i , ama gozu

muzu uzerlerinden ay1rrnamahy1z, kar�1-devrimci tertiplcrini

engellemek i<,;in ba�lanna birer komiser yerle�tirmeliyiz. Fa

kat onlardan bir �eykr ogrcnmeyi de bi lmemiz gerekir. Hepsi

bir tarafa , hizmetl erinden mumkun ohm her yerdc yararland1-

g1 1mz bu adamlara hic;bir siyasal tavizde bulu nmamahy1z. Bu

nu �imdiden bell i bir oranda ba�ard1k. Kapitalistleri bas urma

a�amasmdan hizmetkrinden yararlanma a�amasma gcc;rni�

bulunuyoruz ve bu bclki de gcc;tigimiz yil ulkc i(indeki gcli�

mcler alanmda kaydettigimiz en cincmli ba�anlardan biridir

l lJO

Kt:du::1rel ge li$imim izi e tkileyen en ciclcli sorunlarclan biri

k1rsal bolgelercleki zorluklarchr. Sovyet ikticlan emekr,:i ki tle

lcrin mt:1m kt:m olan en bi::1yi::1k clestegini gerekt irir Bu clonem

cleki bi::ni::m k1r poli tikamlZI bu 6zetl iyor. Kent proletaryas1yla

k1r yoksullanm birle$tirmek zorunluyclu ve biz bunu ba$ar

chk. Bugi::m bu iki kesim binlerce goriinmez bagla birbirine bagh konumclachr. Bu racla , llpk1 ba$ka yerlercle olclugu gibi ,

muazzam zorluklarla bogu$uyoruz, z ira koyli::der kencli lerini

bag1ms1z mt:dk sahipleri olarak gormeye ah$mi$larchr. Koyli::1-

lcr tah1llanm 6zgt:1rce satmaya ah$ml$ olcluklannclan , bunu en

vazgec;ilmez hak olarak gori::1yorlarch . Bugi::m ancak tiret imin

komt:mist temcllercle orgll tlenmesiyle sava$m yo! ac;ug1 y1k1-

mm i::1stesinclen gelebilecegim ize onlan kesinkes ikna etmek

ic;in muazzam bir c;aba harcamam1z gerekiyor. Bunu zorla cle

gi l , ikna yoluyla yapmak zorunclay1z . Elbette koyli::der arasm

cla cla aleni clt:1$manlarnrnz var: lrn lcili ' lar Arna yoksul koyl i::de

ri n ve onlara yakm olan o rta koyliilerin c;ogunlugu bizim ya

mm 1zclachr. Az1h clt:1$man 1 1rnz olan lrn/c1ll ' lara kar$1 el imizcle

tck bir silah11rnz var. o cla zora ba$vun11akl!r 1a$e pol i t ikam1-

z 1 koyli::derin fazla i::1 rtmlerini knhkla bogu$an bolgeler ic;in

tesl im etmeleri temeline oturttugum uzcla bazilan koyli::dcre

'sizi soyuyorlar 1 ' cliye akil vermeye ba$lam1$li . Bunlar koyl i::de

rin, i$c;ilerin ve kom t:m izmin az1h ch:1$manlanych , \'1en$evik,

Sol Sosyalist-Devrimci ya cla benzeri soytan k1yaretleriyle ge

zinen clt:1$manlarch . Onlara kar$1 bu zamana kaclar nasil clav

ranchysak bunclan soma cla aym sekilcle clavranacag1z .

1 -f \fan 1 9 1 9.cla ScvC1 1 1 t 1V11 Ko1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 ci "rnn 58 . 5'1)'15\llcla yay m l ancl L

C. ol lcllcd \Ven hs, Ci l t 2LJ . 5. l LJ-23 .

I L) ]

RKP (B) SEK1Z1NC1 KONGRESt 1 8-23 ylan 1 9 1 9

�

KO:'\GRE:'\il\ A(:ILIS KOl\lJS'.\1ASI 1 8 Man

Yolcla�lar, bu kongrecleki i lk sozlcrimizi Yakov Mihaylovic;

Svercllov yolcla�a ay1rmahy1z. Yolcla�lar, bugli n cenazesincle

birc;ok ki�i nin i facle et tigi gibi , Yakov Mi haylovic; Swrcllov

hem panimizin hem de btitlin Sovyet Cumhuriyeti 'nin ba�hca

orglitc;lisliycl li, ama pani kongremiz ac;1smcla n c;ok claha ck

gerliycli vc o na c;ok claha yakmch . Son glin lcrini tamamen bu

kongreyc acla1m� bir yolcla�1111 1z1 kaybett ik . Onun yoklugu bli

tlin oturum lann scyrini clegi�tirecektir ve bu kongrccle yoklu

gu fcvkalaclc yak1c1 bir :;;ekilcle hissecl i lecektir Yolcla�lar. hepi-

l LJ2

nizi Sverdlov yolda�m hauras1 onunde sayg1 duru�una davet

ediyorum. (hcrllc.s aycrga llallrnr) Yolda�lar, parti kongremizi Rusya Devrimi'nin ve proleter

dunya devriminin c.;ok zor, karma�1k vc kendine ozgu bir a�a

masmda ac.;1yoruz. Ekim Devrimi'nden sonraki i lk donemde

dogrudan savunma gorevi, du�manlarnr nza, sosyalist cumhu

riyet in belli bir sure boyunca var o labilecegi fikrini ic.;ine sin

diremeyen ic.;erideki ve d1�andaki burj uvaziye dogrudan dire

ni� gosterme gorevi , gerek partimizin gerekse Sovyet hukume

tinin neredeyse butun zamanm1 ahyordu . Biz yine de ad1m

ad1m konumumuz u gudendirmeye koyulcluk ve in�a gorevle

riyle orgutlenme gorevleri one c.; 1kmaya ba�lad1. Kammca bu

in�a ve orgutlenme gorevi kongremizin temel du�uncesi ol

mahd1r . Teorik a(,:1dan baki ld1gmda buyuk bir zorluk olu�tu

ran ve ozunde geli�imimizin ana sorunlan olan program so

runlan ve kongrenin gundeminde ozel bir yere sahip olan di

ger sorunlar -orgutlenme sorunu. K1zil Ordu sorunu ve ozel

likle de k1rda c.;ah�ma sorunu- hepsi de dikkatimizi esas soru

na odaklamam1z1 gerektirmektedir. Bu sorun c.;ok zor o lmas1-

na kar�m sosyalistler ac.;1smdan ugra�mas1 zevkli bir sorundur: Orgttt lenme sorunundan bahsediyorum. Bu noktada . kui;uk

koylu c.;ift l iklerinin egemen oldugu bir ul kcdc komunist geli

�imin en zor sorunlanndan birinin, �u anda ele almak zorun

da oldugumuz so runun aria hciy/lilcrc llar�r l ulumumuz oldu

gu ozell ikle vurgulanmahd1r.

Yo lda�lar, Sovyet Cum huriycti'nin var olma hakk1 ic.;in sa

va�mak zorunda oldugumuz ilk doncmde . bu sorunun kap

sam h olarak on plana c.; 1kan lmam1� olmas1 dogald1. K1r burjuvazisine vc lrn/crldara kar�1 amans1z sava�. k 1 r proletaryasmm ve yan prolctcrlerin orgutlcnmcsini on plana c.;1karm1st1 . Fakat

l LJ J

partimiz koml.inist toplumun saglam temel lere sahip o lmasm1

istediginden, sonraki achmmda orta koylt.i lere kar�1 tutumumuzu dogru bir �ekilde tarif etme gorevini bnl.ine koymahchr

Bu son derece ileri duzcyde bir gorevdir. Sovyet Cumhuriye

ti'ni saglam temellere oturtana kadar bu sorunu kapsamh ola

rak ele alamazchk. Bu sorun daha karma�1k bir sorundur vc nl.i

f usun kalabahk ve gt.i<;ll.i bir kesimine kar�1 tutumumuzu ta

mmlamay1 gerektirmektedir. Bu tutum ·ya ml.icadele ya da des

tek' cevab1yla belir lenemez. Burjuvazi kar�1smdaki tutumumu

zu 'ml.icadele', 'basl!rma' sbzcl.ikleriyle, k1r proleterlerine ve ya

n-proleterlere kar�1 gorevimiziyse 'clestek veririz' sozleriyle if a

de ediyoruz, ama bu sorun ku�kusuz daha karma�1kllr. Bu hu

susta sosyalistler, eski gl.in lerde, devrime olan inam;lanmn ha

la devam et tigi ve sosyalizm tcorisine ve ideallerine sadakatle

bagh kald1klan o eski gl.in lerde sosyalizmin en iyi temsilcileri

hoylii l iigu tarnfs1zlast irmC1htc111, yani orta k'1yil:deri proleter devrimine aktif olarak yarchm etmese bile, en azmdan engel olma

yan, taraf s1z kalacak ve clli�manlanmmn salma ge<;meyecek bir

toplumsal katman haline gctirmekten bahsederlerdi. Sorunun bu soyut , teorik forml.ilasyonu olduk<;a a<;1k ama yetersizdir

Bugl.in sosyalist gel i�im a<;1smdan, orta k<)ylt.ilerle i l i�kilerimizi

sll[;lwn bir bi rl i htdih temclinc oturtma ve boylece ge<;mi�te cle

falarca yapug1m1z hatalan ve yanh�lan tekrarlama ihtimalinin

bnl.ine ge<;me <;abalanm1zcla bize rchberlik edecek olan , k1r

bt)Jgelerinde pratik dencyimlc smanm1�, kesin ve aynnl!h ku

rallar ve yonetmelikler bel irlemek zorunda oldugumuz a�ama

ya ula�m1� bulunuyoruz. Yapug1m1z yanh�lar orta kCiylt.ileri bi

ze yabancila�l!rch, oysa biz Koml.inist Parti olarak bnckr parti s1fauyla Rusya koylt.ilerinc toprak sahipleri n in boyunclurugu

nu atma ve gerc;ek bir dcrnokrasi tesis etme konusunda yar-

1 94

d1mc1 olan ilk partiydik. Bu yuzden koylulerin tam guvenini

kazanabilecegimizi du�unmememiz ii;in hii;bir sebep yoktu.

Bu sorun, ac1madan, h1zla basl!rma ve saldm gerektiren turde

bir sorun degildir, i;ok daha karma�1klir. Fakat �unu gonul ra

hathg1yla soyleyebil irim ki on iki ayhk hazirhk i;ah�masmm ar

dmdan bu sorunla ba�a i;1kabilecegiz .

t..:luslararas1 durumumuz hakkmda da birkai; sbz soylemek

istiyorum Yolda�lar, elbette donyadaki konumumuz ai;1sm

clan bakdd1gmda, Moskova'da D i;uncu, Komunist Enternasyo

nal'in kurulu�unun en 6nemli o lay oldugunu hepiniz bil iyor

sunuz. Kar�1m1zda hala i;ok buyuk, geri;ek ve iyi silahlanm1�

bir askeri gui; , yani dunyamn en gu<;lu devletlerinin tamam1

var. Fakat d1�andan muazzam bir gui; olarak gorunen ve fizi

ki ai;1dan bizden k1yaslanamaz derecede ustun olan bu gu<;le

rin sarsdd1g1 m rahathkla soyleyebil iriz. Kar�1m1zdaki aruk

gcri;ek bir gui; degildir, eski istikranndan yoksundur. Bu yuz

den amac1m1Z1n ve onumuze koydugumuz gorevin (bu deve

kar�1 mucadelede zafere ula�ma hedefinin) u topyac1 bir yam

yoktur. Tersine, �u an butlin dunyadan yapay olarak kopanl

m1� olmam1za kar�m, gazeteler her gun butlin ulkel erde dev

rimci hareketin gu<;lendiginden bahsediyor. Dahas1 bu gui;le

nen hareketin Sovyet bii;imine burundugunu de bi l iyor, goru

yoruz. Sovyet hukumetini kurmakla prolccarya di/11a16rltigti-

11li11 ulu slararas1 bi(:imini, dtinya (:ap1 11da gc(:crli bi(: im in i ke�f et

t igimizin kamud1r bu. Proletaryamn bu tun dunyada bu muca

clele yolunu t_�1 ttuguna, proleter egemenl igin in , i�i;ilerin ve ge

ne) ol arak emeki;i halkm egemenliginin bu bii;imlerinin yara

tdmasma giri�tigine ve yeryuzunde hii;bir gucun komunist

dunya devri minin Sovyet cumhuriyetine i lerleyi�ini durdura

mayacagma en uf ak bir �uphemiz bile yok. (uzw1 al/1 1:; /ar

1 95

Yolda�lar, mt:1saadenizle Rusya Komt:mist Partisi Merkez

Komi tesi adma Sekizinci Kongre'yi ac;1yor ve prezidyum sec;i

mine gec;iyorum.

Yl E RKEZ KOMiTE RAPORC 18 Mart

(Siddelli ve uzun allll�lar "Coh ya�a llyi(' "Ya�asin Len in Yolda�! " slogan /an . )

Yolda�lar ! Ml1saadenizle, Merkez Komite'nin siyasal rapo

ruyla ba�hyorum. Son kongreden bu yana Merkez Komite'nin

siyasal faaliyeti hakkmda bir rapor sunmak, aslmda bi::ni::m

devri mimiz hakkmda bir rapor sunmak demektir. Boyle bir

gorevi bir insamn bu kadar k1sa si::1rede yerine getiremeyecegi

gerc;egi bir tarafa, tek bir ki�i nin boyle bir gorevin altmdan as

la kalkamayacag1 konusunda da herkesin bcnimle aym gori::1�

te oldugunu samyorum. Bu yl1zden kendimi , yalmzca partimi

zin bu donemde yapmak i::1 zere gorevlendirildigi �eylerin tari

h inde degi l , aym zamanda bugt:mkl1 gorevler bak1m mdan da

ozel bir oneme sahip oldugunu di::1�i::1 11di::1gi::1 111 hususlarla sm1r

lamaya karar verdim. :\e yalan soyleycyim, boylesi bir zaman

da �imdiyi ve gelecegi di::1�t:mmeksizin gec;mi�i degerlendir

mek, kendimi bi::ni::mi::1ylc tarihe vermek, benim yapabilecegim bir �ey degildir.

01� poli tikayla ba�larsak, Alman em peryal izmiyle i l i�kileri

mizin ve Brest Ban�1 'mn on planda oldugunu soylcmeyc gerek

yok. Bence bu sorun clc almmaya deger, r;t:mkt:1 yalmzca tarihi

bir oneme sahip degildir. Bana oyle geliyor ki. Sovyet hukilme-

l %

t inin l ti laf devletlerine yapug1 oneri , daha dogrusu hukumeti

mizin, Prens Adalan'nda herkesc;e bi l inen bir konferans 6neri

sine onay vermes i , kammca bu 6neri ve bizim cevab11mz ol

dukc;a onemli gordugum baz1 ac;i lardan , emperyalizmle Brest

Ban�1 donemincle yerle�tirdigimiz i l i�kileri yansnmaktadir. 1�

te bu yuzden, olaylann �imdiki bu h1zh seyri kar�1smda, soru

nun tarihine deginmenin gerekli olduguna inamyorum.

Brest Ban�1 sorunu karara bagland1g1 s irada, Sovyet siste

m i , hatta part inin gel i�imi halen ba�lang1c; a�amalanndayd1. 0 zamanlar part imizin genel inin , girdigimiz yolda ne kadar h1z

h hareket edecegimizi yakla�1k da olsa bel i rlemek ic;in i;ok az

deneyime sahip oldugunu bi l iyorsunuz. Gec;mi�in bize kac;1-

11 1 lmaz bir miras olarak birakug1 kao tik ko�ullar, o zamanlar

olaylara ili�kin gene! bir degerlendi rmeyi ve olup bitenlerin

eksiksiz bir tablosunu c;izmeyi olaganuslli zorla�tmyordu. Ay

nca Bau Avrupa'dan ve diger butlin l.!lkelerden a�m derecede

yahulm1� olmam1z sonucunda, Bau'daki proleter devriminin

tahm ini hmm ya da olgunla�ma bic;imlcrini degerlendirmek

ic;in hic;bir nesnel veri elde edem iyorduk. Bu kan�1k durum,

Brest Ban�1 sorununun parti saOammzda ciddi goru� aynhk

lanna yo! ac;mas1 sonucunu dogurdu.

Fakat olaylar, son derece bask1c1 , rczil ve a lc;akc;a bir ban

�m ardma gizlenen Alman emperyalizmi kar�1smdaki bu zo

runlu geri c;ekil i�in, gene.; sosyalist cumhuriyctlc clunya em

peryal izmi (dunya emperyal izminin yans1) arasmdaki i l i�kiler

bak11mndan tek dogru hareket o ldugunu gosterdi . 0 donem

de, Rusya·da toprak sahiplcrini ve burjuvaziyi henuz yeni de

virmi� olan bizim , dunya emperyalizminin gllc;leri kar�1smda geri c;ekilmek d1�mda hic.;bir sec;enegimiz yoktu. Bu geri c.;ekil

meyi devri mc1 bak1� ac.;1s1yla mahkum edcnlcr, ashnda temcl-

1 9 7

den yanh�, Marksizme aykm yakla�1m sergi l iyorlard1 . Onlar,

Temmuz'daki ag1r yenilgi lerden soma, Kornilov isyanmdan

soma , sonunda Ekim'de emekc;i kitlelerin buyuk c;ogunlugu

nun burjuvaziyi devirmeye haz1r ve kararh oldugu ve bunun

ic;in gereken 6rguth::1 maddi guc;lerin mevcut bulundugu a�a

maya ula�madan once, Kerenski doneminin ko�ullanm , uzun

ve me�akkatl i geli�im surecini ve Sovyetler ic;inde yurutulen

muazzam hazirhk r,:ah�malanm unutmu�lard1 . Elbelte o za

manlar uluslararas1 olc;ekte boyle bir �eyden sbz edilemezdi .

Bu yuzden, dunya empcryalizmine kar�1 mucadelenin amac1

�uydu: Emperyalizmi c;okertme ve her yerde huzursuzlanma

ya ba�lam1�, fakat henuz eylemlerinde kesin bir kararhhga

ula�mam1� olan i�c;i sm1fm1 aydmlatma ve birle�tirme faal iye

tine devam etmek.

Bu yuzden Brest Ban�1 sorununda izledigimiz pol i t ika tek

dogru poli tikayd1 , ama elbette o donemde bu pol i t ika, her ko

�ul al tmda ya da butun ulkelerde sosyalizme kesinli kle du�

man diyemeyecegimiz baz1 kuc;uk burj uva unsurlann du�

manhg1r n art1rm1�t1 . Burada tarih bize iyice ogrenmemiz gere

ken bir ders verdi , ki bu dersten s1k s1k yararlanmak zorunda

kalacag1m1za ku�ku yok. Bu ders, prolc tarya panisinin kuc;uk

burjuva demokrat panilerine, Rusya'da 6zell ikle guc;lu ve ka

labahk olan ve butun ulkelerde bulunan unsurlara, katmanla

ra, gruplara ve sm1flara kar�1 tutumumuzun olaganustu kar

ma�1k ve zor bir gorev te�kil et tigidir. Klic;uk burj uva unsur

lar eski toplumla yeni toplum arasmda gidip gel irler. '\c eski

toplumun ne de ycni toplumun i tic i gucu olabilirler. Arna di

ger yandan, eski topluma toprak sahipleriyle burj uvazi kadar

da bagh degildirler. Yurtseverlik tam da kuc;uk mulk sahiple

rinin ekonomik ko�ul lanyla baglanllh bir duygudur. Burjuva-

1 98

z i , kuc;uk mulk sahiplerinden daha enternasyo naldir. Brest

Ban$! doneminde, Sovyet iktidan proletaryamn dunya dikta

torlugunu ve dunya devrimin i , ne kadar zor olursa o lsun bu

llin ulusal fedakarhklardan daha ustte tu ttugunda, bu gerc;ek

le kar$1 kar$1ya geldik. Bu durum bizi klic;lik bur juva unsur

larla en $iddetli ve ac1mas1z c;all$malara girmek zorunda b1rak

t1. Bu unsurlardan bazi lan, sonradan yalpalamaya ba$ lam1$ ol

salar da, o donemde burjuvaziye ve toprak sahiplerine kar$1

bizimle birlikte hareket etmi$lerdi.

Burada baz1 yolda$lar tarafmdan gundeme getiri len kuc;uk

burj uva parti lerine kar$1 tutumumuz sorunu, program11111zda

oldukc;a aynnl!h bic;imde ele alm1yor ve aslmda her gundem

maddesinin tart1$i lmas1 s1rasmda bu soruna deginilecektir.

Devrimimizin seyri ic;inde bu sorun soyut ve gene! ni teligi ni

yitirmi$, somutla$ml$llr Brest Ban$! donemi nde, enternasyo

nalis1 !er olarak gorevimiz , ne pahasma olursa olsun proleter

unsurlara guc;lenmeleri ve b irle$meleri ic;in yard1m etmekti ve

bu yuzden klic;lik burjuva partileri bizden uzakla$l ! lar. Alman

devrim inden soma kuc;uk burjuva unsurlann yeniden yalpa

lamaya ba$lad1klanm bil iyoruz. Bu olaylar, o lgunla$makta

olan proleter devrimleri c;agmda, gec;mi$te o laylan cski turcle

yurtseverlik bak1$ ac;1smdan degerlendiren ve bu degerlendir

melerini yalmzca sosyalizme aykm bir $ekilde cleg i l , gene! an

lamda yanh$ bir $ekilde de yapan bin.;ok ki$i n in gozlmll ac;t 1 .

5u anda, ia$e sorunundaki zorluktan ve I t i laf devletlcrinc kar

$1 halcn devam eden sava$tan blliru kuc;uk burjuva demokrat

lan arasmda yalpalamalann yine an ugma tam k o luyoruz. Bu

yalpalamalan bnceden hesaba katmak zoru ncla kald1k, r akat

�imdi hepimiz r evkalade bnemli bir clers c; 1karmak zorunda

r1z: Tari htc hic;bir olay asla aym $eki lde tekerrur etmcz. Ycni

1 99

durum c;ok claha karrna�1kllr . Brest Ban�1 ·nin cleneyiminclen

yararlanchg11r nz takdircle, yeni clurumu clogru clegerlencl irebi

liriz ve o zaman polit ikam1z clogru bir pol i t ika o lacakllr . Prens

Aclalan'ncla konferans 6nerisini kabul eclerken , son clerece

ag1r bir ban�a nza gostercligimizi bil iyorcluk. Oysa bugi::1 11 , Ba

ll Avrupa'cla nasi l bir proleter clevrimi clalgasmm yt:1kselcl igin i ,

homurclan malann bil indi b i r huzursuzluga clont:1�ti::1g1:.tnt:1 ve

bu sayecle bt:ni::m clt:myacla proleter bir Sovyet hareketine yo!

ac;llgrn1 claha iyi biliyoruz. 0 donemcle Avrupa'cla devrimin ne

zaman patlak verebilecegi konusuncla yalnizca tahmin yt:1rt:1-

tt:1yorcluk , el yorclam1yla i� kotarmaya c;ah�1yorcluk -bu clevri

min patlak vermek zorunda oldugu �eklincleki teorik inanc1-

m1za gi::1ve niyorcluk-, oysa �imcli c l imizcle clevrimin ba�ka t:d

kelerde olgunla�llg1 m ve hareketin ba�lachgm1 gosteren bir cli

zi olgu var. Bu yt:1zclen, Ball Avrupa'ya kar�1 , l t i la f clevletlerine

ili�kin olarak, Brest Ban�1 s1rasrncla yapllg11m z hirc;ok �eyi

�imcl i tekrarlamak zorunclay1z ya cla tckrarlamak zoruncla ka

lacag1z . Brest deneyim inclen soma bunu yapmam1z c;ok claha

kolay olacakllr. Merkez Komitcmiz, Prens Adalan'ncla Beyaz

Muhaf1zlarla birli kte konferansa kalllma cmeris ini , yan i ashn

cla Beyazlar tarafmclan i�gal ecl i lmi� h t:lli.in bolgelerin il hakm1

gort:1�t:1 rken, bu ate�kes sorunu proletarya sananncla tek bir

i t iraza yo! ac;mach ve partinin tavn cla zaten ayniych . En azm

clan ben hic;bir ho�nutsuzluk ya cla k1zgmhk i facles iyle kar�1-

la�mach m. Bunun sebebi, uluslararas1 siyasette ald1g11mz cler

sin meyvele rini vermeyc ba�lam1� olmas1yd1 .

Kt1c;t:1k burj uva unsurlara kar�1 part inin 6nt:1 11 clcki sorun

hent:1z kesin olarak c;ozt:dmemi�tir Bir d iz i mesclcclc , aslmcla

gi::mclemcle bu! unan mesclc lerin t l\ m irnclc , gee; en yd bu soru

nun c;6zt:1mt:1 ic : in. (1zc l l iklc de ona ki'lylt:dcrk il i�kilcr soru-

200

nuncla clogru <;{izt:1m i<;in temeli at l !k. Teorik a<; 1dan orta koy

li::mi::m bizim clt\$man11mz olmachg1 , ona kar$1 6zel bir muame

lcde bulunulmas1 gerek tigi , buracla i$lcrin clevrime e$lik eden

say1s1z ko$ula bagl i olarak, 6zell ikle de 'yurtseverlige evet mi

hay1r m1?' sorusuna verilecek cevaba bagh olarak clegi$ebile

ccgi konusuncla hemfikiriz. Bizim i<;in bu sorunlar ikinci , hat

ta t:1<;t:mci::1 plancla 6nem ta$1yor, f akat bunlar kt:1<;t:1k burj uva

zinin gozi::mi::1 kor ecl iyor Ote yanclan bi::ni::m bu unsurlar mi::1-

cacleleclc yalpahyor ve tamamen ilkesizce clavramyorlar. :\e

istecl iklerini bi lm iyorlar ve mevzi lerini savunm aktan acizler

Bu noktacla bizim son clerece esnek, son cle rece ihtiyath tak

tiklcre ihtiyarnmz var, <;t:mki::1 bazen bir el in vercl igini cl iger

elle almak gerekiyor Bunun kabahati bizcle clegi l , gt\<;lerini

toplayamayan kt:1<;t:1k burj uva unsurlarclachr Simcl i bunu pra

tiktc gori::1yoruz. Daha bugi::m gazetelercle , Kau tsky ve Hi l fer

cl ing gibi 6nemli is imlere sahip olan Alman Bag1 ms1z Sosyal

Demokrat Partisi'n in oni::me ne heclef koyclugunu okucluk. Bi

liyorsunuz, onlar i$<;i konseylerini clemokratik Al man cum

huriyet inin anayasasma yazchrmak, yani Kurucu \ileclis i le

prolctarya cl iktat6rl i::1gi::mi::1 ba$ gbz etmek istiyorlar Bizim a<;1-

m1zclan bu, clevrimimiz in , Alman clevri minin , \ilacar clevr imi

nin ve olgunla$makta olan Polonya clevriminin sagcluyusuyla

hi<; s1kil maclan alay etmcktir vc biz buna yalmzca ornuz s i lke

bi l ir iz . Bu ti::1 r yal palayan unsurlann en i lcri i::dkelcrcle bile ol

cl ugunu soylemeliyim. Al manya gibi <;ok i leri bir kapi talist i::d

kcclc bi le egi t iml i . bi lgi l i zeki insanlar, bazen bizim geri kal-

111 1$ kt:1<;t:1k burjuvazimizclen yuz kat claha s ersemcc ve histe

rik clavran::ibi l iyorlar Buraclan Rusya'claki kt\<;uk burj uva par

t i lcrinc vc orta koy li::di::1ge i l i $kin olarak hir clers c,: 1kmaktacl 1r Oni::1m i::1zcle uzun h i r si::1 rr zorlu, ik i l i bir gorev olacakl!r Bu

20 l

partiler uzun bir sure kar.;1mlmaz olarak bir ad1m ileri , iki

ad1m geri atacaklar, r.;unku ekonomik konumlan onlan buna

zorluyor ve sosyal izmi kabul etmelerinin sebebi burjuva toplumunun hir.;bir i�e yaramayacagma kesin olarak kanaat getir

mi� olmalan degildir. Onlardan sosyalizme sadakat bekleye

meyiz. Bu parti lerin sosyalist inandanna bel baglamak gu

lunr.; o lurdu. Onlar sosyalizme ancak ba�ka hir.;bir yol olmad1-

gma kanaat ge tirdiklerinde, burj uvazi kes in olarak yenilip

ezildiginde destek vereceklerdir.

Burada ger.;en y1hn deneyimlerin in sistemli bir 6zetini sun

ma imkamm yok, dolay1s1yla yalmzca yann ve ertesi gunku

polit ikam1z ir,;in gerekli �eyler ar.;1smdan ger.;m i�e bir goz auyo

rum. En onemli ders, orta koyluluge ve kur.;uk burjuvaziye

kar�1 tutumumuzda olaganustu iht iyath olmam1z gerektigidir.

Ger.;mi�in deneyim leri bunu gerekt iriyor. Brest deneyiminden

bunu bil iyoruz. Yuzeysel bir gozlemciye tuhaf vc anla�ilmaz

gelebil irse de, davram� �eklimizi r.;ok s1k degi�tirmek zorunda

kalacag1z. 'Nasil o lur' cliyecektir, 'dun kur.;uk burjuvaziye va

atlerde bulunuyordunuz, bugunsc Cerj i nski , Sol Sosyalist

Dcvrimcilerin ve Men�eviklerin kur�una cl izilccegini ar.;1kh

yor. Bu nasil bir c,;eli�ki ' ' Evet , bu bir c,;cli�kidir . Fakat r.;eli�ki

bizde clegi l , iki cami arasmda bcynamaz olan, ncreye otura

caklanm bilmedikleri ir,;in iki sandalyc arasma oturmaya r.;ah

�an, bir sandalyeden digerine SJC,:rayan vc boylece kah saga kah

sola du�en kur.;uk burj uva demokratlannm tavnndad1r. Onla

ra kar�1 taktigimizi degi� tirdik, ama nc zaman yuzlerini bize

r.;evirsder her sef crindc biz 'buyrun diyoruz . Orta koylulugu

asla mulksuzlc�tirmek istemiyoruz, kur.;uk burj uva demokrallanna kar�1 kesinlikle �1ddct uygulamak istcmiyoruz. Onlara

diyoruz ki: 'Siz ciddi bir du�man dcgi ls iniz . Bizim clu�ma11 1-

202

m1z burjuvazi . Fakat onlarla gu<;;lerinizi b irle�tirirseniz , o za

man proletarya diktatorlugunun onlemlerini size de uygula

mak zorunda kalmz. '

Simdi ulke i<;; indeki gel i�im sorununa egilmek ve ge<;en

donemde Me rkez Komi te'nin siyasal faaliyetlerini 6zetleycn

ve siyasal deneyimimizi tamm layan temel 6zell iklere k1saca

deginmek istiyorum. Merkez Komi te'nin bu siyasal faal iyetle

ri her gun <;ok 6nemli sorunlarda i fadesini buluyordu. Bu

denli iyi ve uyumlu bir o rtak i;;ah�ma yurutmemi� o lsayd1k,

faal iyetimiz sekteye ugrard1 ve bu acil sorunlan <;;6zemezdik.

Simdi bu denli tarl!�malara yo! ai;;an ve kongrc gundeminde

bzel bir madde aynlan Km! Ordu sorununa i l i�kin o larak,

part imizin Merkez Komitesi 'nin sundugu ve Halk Komiserle

ri Konseyi i le Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu 'nda kabul

edi len bir y1gm ku i;;uk, teki l kararlar ald1k. Tek tek halk ko

mise rleri nin yerine getirdigi ve hepsi de sistcmli vc tutarh bi

<;; imde tek bir ortak <;izgiyi takip eden son derece 6nemli a ta

malann say1s1 daha da i;;oktur

K1zt l Ordu'nun in�as1 sorunu yepyeni bir sorundu, 6nce

sinde teorik olarak bile ele almmam1�t1 . Marx bir keresinde,

Parish Kom unarlann onceden tasarlanm1� teori lerden oduni;; almak yerine, geri;;ek z orunlulugun dayatllg1 kararlan hayata

ge<;; i rmi� olmalanmn bir arll o ldugunu soylcmi�ti . Marx'm

Komunarlar hakkmclaki bu sozleri biraz mustehzi bir anlam

ta�1yordu, i;;unku Komun'de i ki egemen cgi l tm vard1 (Blanki

cilcr i lc Pro udho ncular) ve ikisi de ()grcti lerine aykm harekct

ctmck zorunda kalm1�lard1 . Bizsc. \farks1zmm tcmcl i lkek

riyle uyu mlu davrand1k. Aynca .\!lcrkez Komitc 'nin s iyasal fa

aliyet i , her somut durumda, kesinlikle zorunlu o lan �eyler ta

ralmdan bclirlenmi�l l r Zorunluluktan 6 Luru s1k s1k hislcri-

203

mizle yo lurn uzu bulmaya c,;ah�ugumz olclu . Parti Merkez Ko

mitesi'n i n ve Sovyet ikt iclanmn son bir yil ic,; inclcki faaliyctle

rinin bt1 ttmlllk lt1 bir resrn in i sunabilecek clt1zcycle bir tarihc,;i

bu hususun alum bzellikle c;izecektir Gec,;rn i� cleneyi rn i rn1z i

bir bak1� 1a kavrarnaya c,;ah�ugumzcla bu gerc,;ek claha cla gaze

bauyor. Fakat bu bizi , ikt iclan ele gec,;i rme sorununun karara

baglanchg1 I 0 Ekirn 1 9 1 Tele bi le , biraz olsun yolurnuzclan ah

koyrnach. Troc,;ki yolcla�m i faclesiyle , cleneye cleneye ogren

mek zoruncla olclugumuzclan ku�kurnuz yoktu. >:et icecle ,

ch:myacla �irncl iye kaclar hie,; kirnsenin bu boyutta cesarct ecle

rnecligi b ir i�e kalk1�uk.

Ayrn �ey KIZll Orclu ic,; in de gec,;erlicl ir . Sava�m sonlanna

clogru orclu clagilrnaya ba�laymca, ba�lang1c,;ta birc,;ok ki�i bu

nun saclece Rusya'ya ozgt1 bir olgu olclugunu sam11 1�t1 . Oysa

Rusya Devrirni 'nin aslmcla, proleter cltmya clevri mi ic,;in bir ge

ne! prova ya cla provalarclan biri olclugunu gori:1yoruz. Brest

Ban�1'm taru�1rke n, 1 9 1 8 Ocakmm ba�mda ban� sorunu gtm

cleme gelcligi ncle . orclu lann ne zarnan ve hangi tdkelercle clagilrnaya ba�layacag1rn hent1z bi l rn iyorcluk Deneyc cleneye i�

yapuk ; bir gontdlll ler orclusu yaratrnaya c,;ah�uk. el yorclarn 1y

la i lerlecl ik , verili ko�ullarcla glffevin hangi yolclan c,;bztdcbile

cegini zernini yo klayarak ve cleneyerek bulrnaya c,;ah�u k. Fa

kat sorunun bzt1 ac,; 1kt 1 . Sosyalist cum hur iyet i silahla savun

masaychk asla ayakta kalarnazcl 1k . Bi r cgernen sm1f, ezilen s1-

m fa ikt iclanm asla altm tcpsicle sunrnaz. Aksi nc , ezilcn s111 1 f

sorn (1rt1clderi clcvirmckle kal may1 p , aym zarnancla kencli o z

savunrnasm1 orgll tleyccck v c her �cyi b u n u n ic;in ortaya koya

cak clururnda olclugunu cla eylcrn le riyle kamtlarnak zorundachr. B irhirinclen farkh tt1rcle sava�lar olclugunu her zaman soy

lecl ik . Empcrvcdis l sava�lan rnahkf1 rn c t t ik . arna gene/ olc1 rcih

204

savas1 reddet me di k. Bizi mi l i tarizmle sudamaya c;alt�an larda

kaf a kan�1kl tgmm i flah o lmazltk smmm a�ugm1 sc)y lcdik. San sosyalistlerin Bern Konferans1 raporunda Kautsky'n in , "Bol

�evikler sosyalizmi degi l , mi l i tarizmi getirdiler," dedigi rii oku

dugumda gii l iip gec;t im. Acaba tari hte sava�la baglantil t o lma

yan tek bir biiyiik devrim var m 1 ? E lbette yok l Biz yalmzca bir

devlette degi l , bi r devlct le1 sisleminde ya�1yoruz ve Sovyet

Cumhuriyeti 'nin uzunca bir slire emperyalist devletlerle yan

yana ya�amas1 miimklin degilcl ir . Sonunda ya biri ya da clige

ri zaf ere u la�acakl!r . hte bu sona gelene kadar, Sovyet Cum

huriyeti i le burj uva devletler arasmda korkunc; c;all�malann

olmas1 kac;mi lmazd1r. Dolay1s1yla egemen sm1f, yani proletar

ya ik tidarda kalmak istiyorsa, bunu yapabi lecek yetenegi ol

dugunu askeri orgii t l ii l iiguyle de kamtlamak zorundad1r. Bu

giine dek egemcn emperyalist sm1fm komutanlanna kurban

l ik koyun gorevi gormi:1� olan bir sm1f, kencli komutanlanm

nasil yaratabilir? Ezi lenlerin co�kusuna, yeni devrimci yarall

c1 ltgma ilaveten, en kC'ltii bic;imleriyle mi l i tarizmin burjuva bi

l im ve tcknik rezervinden yararlanmay1 ba�arma sorununu ( ki bu olmadan prole taryamn modern teknigc ve modern sava�

yontemlerine egemen olamayacag1 ac;1km) nasil c;bzebilir?

Bu noktacla, bir yilltk dcncyimin �imdi kendi pay11r nza

c;erc;evesini be lirledigi b i r sorunla kar�t kar�1ya geldik. Parti

mizin devrimci programma burjuva uzmanlar sorununu da

hil ederke n, en bnemli sorunlardan bi rinde partimizin pratik

deneyimlerini bzetledik. Bi l cl igim kaclanyla, gelecek sosyalist

dcvrim hakkmda birc;ok �cyi bnceden goren ve birc;-ok ozd

li klerine i�aret eden sosyal izmin bnccki 1\gretmcnleri bu ko

nu hakkmda hi c;bir gc1 ru � bcl irtmemi�ll'rcl i r. Bu �orun onbr t � in yoktu , c;iinkii bu sorun an<.: ak b iz K1z i l Ordu nun i n�as1-

20'5

na ba�; lad1gur n zda ortaya i;:1ku. Bu sorun , eskiden kurbanhk

koyun olarak kullamlm1$ o lan ezilen sm1ftan, $evkle dolup

ta$an bir ordu yaratmak ve bu orduyu, kapi ta l i zmin bize mi

ras b1rakug1 en zorba ve igrenc; $eylerden yararlanmaya zor

lamak anlamma geliyordu.

KIZll Ordu sorununda kar$1m 1za i;:1kan bu i;:eli$ki butun br

gutsel alanlarda ba$ gosteriyor. En f azla ugra$Ugurnz sorunu

alahm: sanayide i$<;:i denetiminden i$<.;i yonetimine ge<;:i$. Halk

Komiserleri Konseyi'nin ve yereldeki Sovyet organlannm ka

rarnameleri ve kararlanndan soma -bunlann hepsi bu alanda

ki siyasal deneyimimize katk1da bulunmu$tur- aslmda Merkez

Komite'ye yalmzca durumu bzetlemek kahyordu. Merkez Ko

mite boylesi bir sorunda, kelimenin geri;:ek anlam1yla bir bn

derlik sergi leyemedi. Sanayide i$<;:i dcnetimi hakkmdaki ilk ka

rarnamelerimi z ve kararlanm 1zm ne kadar bii;:imsiz , toy ve te

sadufi oldugunu haurlamak yeter. Bunun kolay bir i$ olacag1-

m dli$linuyorduk, ama deneyimler in$anm gerekli oldugunu

kamtlad1 ve biz nas i l in$a edilecegi sorusuna hii;:bir cevap vere

medik. Devletle$tirilmi$ her fabrika, devletle$tirilmi$ her sana

yi dah, u la$1m ve bzellikle de demiryollan (buyuk o kekli mu

hendislik temeli uzerine kurulu ve devlet ic;in en vazgei;:ilmez

olan f evkalade merkezile$ mi$ kapitalist mekanizmanm bu en

i;arp1c1 brnegi ) , butun bunlar kapitalizmin yogunla$ml$ drne

yimini cisimle$liriyordu vc bize muazzam zorluklar i;:1kard1.

Bugun de bu zorluklardan kurtulmu$ olmaktan c;ok uza

g1z . Ba$lang1i;ta bu meselelere tamamen soyu t yakla$llk , nasil

i$ yapilacag1 konusunda en ufak bir fikri bile olmayan devrim

ci vaizler gibi hareket ett ik . Elbctte hu gorcvc sonunu nasil gc

tirecegimizi bilmedcn ba$lad1gurnz ii;:in bizi su<;:layan birc;ok

insan oldu. :'\i tckim sosyal istlerin ve sosyal-demokratlann

hepsi bizi hala suc;luyorlar. Fakat bu suc;lamalar, en ufak bir

hayat k1vdc1mmdan yoksun olan insanlann dil ine dolanan

gulunc; i thamlard1r. Sanki buyuk bir devrime ba�;lay1p, nasd

sonuc;landmlacagm1 6nceden bilmek mumkunmli$ gib i l Bu

llir bir b ilgi kitaplardan elde edilemez, karanm1z yalmzca kit

lelerin deneyiminden f eyz alabilirdi. Ve ben diyorum ki, ina

m lmaz zorluklar al tmda, o zamana dek yalmzca yansm1 bildi

gimiz bir sorunun c;ozumune giri$mi$ olmam1z, proleter kitle

leri in isiyat i f almaya i tmi� olmam1z, sanayi i$letmelerini dev

letle$tirmi$ olmam1z, vs. hanemize yazdacak bir art1d1r. Smol

ni'de bir oturu$ta on-on iki tane kararname gec;irdigimizi bi l i

yorum. Proleter k i tleler arasmda deneme ve inisiyatif ruhunu

uyand1rma arzumuz ve kararhhg1m1zm bir i fadesiydi bu. Ar

lik deneyime sah ibiz. Sanayide i$c;i denetiminden i$c;i yoneti

mine gec;tik ya da gec;mek uzereyiz. Eskiden oldugu gibi lli

muyle c;aresiz degil iz , aksine zengin bir dcneyime sah1biz ve

bu deneyimi program1m1zda mumklin oldugunca 6zetledik. Orgutlenme sorununda bunu aynnlih olarak tart1$mam1z ge

rekecek. Sendikalardaki yolda$lar yard1m etmemi$ o lsalard1 ,

bir l ikte hareket etmemi� olsayd1k, bu i$ i ba$aramazd1k.

Bali Avrupa'da durum farkhchr. Oracla yolda$lanm1z sendi

kalara kotli gozle bak1yorlar, c;lmku eski sosyalizmin san tem

silcileri sendikalan oylesine ele gec; irmi$ler ki , komunistlerin

onlan desteklemesmden pek bir $ey c;1kacagm1 dii$linmuyor

lar. Bali Avrupa'claki b in;ok komunist, hatta Rosa Luxemburg

bile sendikalann clagnilmas1 gerektigini savunuyor. Bu da gos

teriyor ki Bali Avnipa'da bu sorun c;ok daha zordur Biz sen

dikalann destcgi olmadan bir ay bile dayanamazd1k. Bu bak1mdan, son derecc zor sorunlann c,:6ziimi\ne giri$memizi

saglayan muazzam bir pratik i;:ah$ma deneyimine sahibiz.

207

Ad1m ba�mda onumuze c;; 1kan, her atamada gundeme geti

rilen ve gerek ekonomimizin onderlerinin gerekse parti Mer

kez Kom i tesi'nin surekli ugra�mak zorunda kalchg1 uzmanlar

soru nunu ele alahm. Mevcut ko�ullar altmda, parti Merkez

Komitesi formal itelere takild1g1 takdirde gorevlerini yerine ge-

1 iremez. Kend_i alanlannda bag1ms1z c;;ah�an yolda�lan atama

imkan11mz ol rnasayd1, asla c;;ah?ma yurutemezdik. S1rf Yakov

Sverdlov gibi orgutc;;ulere sahip olmam1z sayesinde, sava� s1ra

smda kayda deger tek bir anla�mazhk olmadan c;;ah�abildik.

Ve bu c;;ah�mada, gec;;mi�ten gelen bir bilgiye sahip olan insan

lann sundugu yard1m 6nerisini kabul e tmek zorundayd1k. Ozel o larak, Sava� Dairesi 'nin yonctimini ele alah m. Eger

bu sorunda Genelkurmay'a ve 6nemli orgut lenme uzmanlan

na guvenmemi� olsayd1k c;;ozume ula�amazch k . Bel l i konular

da aram1zda goru� aynhklan oldu. f akat esas i t ibariyle �uphe

ye mahal yoktu. Burj uva z ihniyeti ic ine i�lemi�, bize sad1k ol

mayan ve sadakatsizligi daha yi l larca devam edecek b urj uva

uzmanlann yard11mna ba?vurduk . Burj uva uzmanlann yard1-

m1 o lmadan , s1rf komunistlerin e l atmas1yla komunizmi i n�a

cdebilcccgimiz goru�u c;;ocukc;;ad1r. Biz mucadele ic;; inde c;; el ik

le?tik, gerekli guc;;lere sahibiz ve birl ik ic;; indeyiz; uzmanlann

bilgi ve deneyiminden yararlanarak orgutsel faa liyetimize de

vam e tmek zorunday1z . Bu kac;;mi lmaz bir ko�uldur ve bu ol

madan sosyalizmi in�a etmek imkans1zd1r Kapitalist kultu

run mirasmdan yararlanmadan sosyalizmi in�a edemeyiz.

Komunizmi ancak kapi tal izmin bizc miras b 1rakug1 malze

melerle kurabil ir iz .

Simdi prat ik bir tarzda in�aya giri?mek ve komunist top

lumu dl1�manlam11 1 z111 yard11myla kurmak zorunday1z. Bu

bir c,:eli�ki , hat ta be lk i de u zla�maz bir c;; el i:;;ki g ib i goruncbi-

208

l i r. Ama aslmda komunizmin in�as1 sorununu (,/J zmenin ye

gane yolu buclur. .'.'\! i tekim cleneyimlerimize, bu sorunun her

gun somutta kar�1 m1za nasil r,: 1kug111a bir goz atug11mzcla ve

'.Vierkez Komite'nin prat ik raa l iyetlerini clegerlencl ircl igimiz

cle , kanaat imce, partimiz bu soruna esas i t ibariyle bir (,,:6zum

bulmu�tur cl iyebi l iriz. '.Viuazzam gucluklerle kar�ila�l!k, ama

sorun ancak boyle r,:ozulebi l i rcl i . Orgut lu , yarauc1 ve b irle�ik

faaliyet imiz burj uva uzmanlan oylesine sarmalamah ki, her

ad1mcla ne kaclar kar�1 koysalar ve mucaclele etseler de p role

taryayla aym saf ta yuru mek zoruncla kalmahlar. Teknik ve

kulture l bir guc;: o larak burj uva uzmanlan r,:ah�maya r,:ekmeli ,

boylece onlan korumah ve kultursuz, barbar bir kapi talist ul

keyi kulturlu komunist b ir ulkeye clonu�llirmeliyiz. Ben geri

cle b 1rakug11mz yd i r,:inde nasil in�a edilecegini ogrencl ig imi

zi , clogru yo la ach m atug1m lZl ve art1k bu yolclan �a�mayaca

g11mz1 clu�unuyorum.

la�e sorununa ve k1r�al kesim sorununa cla k1saca clegin

mek istiyorum. la�e sorunu bizde her zaman en zor sorun ol

mu�tur Proletaryanm iktidan ancak koylu lugun yarcl 1 1myla

ele ger,:irebildigi , proletaryanm kucuk burjuva clevriminin ara

us1 rolunu oynamak zo runcla kalchg1 bir ulkecle , clevrimimiz,

Koy Yoksullan Komite leri orginlenene clek, yani 1 9 1 8 yazma,

hatta sonbahanna clek, buyuk t) lcude bir bwjuva devrimiycl i .

Bunu kabul etmekten korkmuyoruz. Ekim Dcvrimi"ni tam cla

kc)yJuluglin tamam1 bizi clestekledigi ve toprak sahiplerine

kar�1 sava�ug1 ic;:in bu kaclar kolay yapabi ldik. Bu clestegi ala

bi ldik, r,:unku bizim buracla sonuna kadar giclecegimizi gordu,

c;:unku biz, Sosyalist-Devrimci ler in gazetelerindc yaymlachkla

n �cyi, ko rkak kur,:uk-burjuvazinin vaat e ttigi ama hayata ge

r,: irmcdig1 �eyi yasalarla guvencc aluna ahyorcluk. :.'\c var ki

209

Koy Yoksullan Komiteleri olu�maya ba�lad1g1 andan i tibaren

devrimimiz bir prolelcr devrimi oldu. Onumuze �imdi bile

i;:ozmu� olmaktan uzak oldugumuz bir soru n i;:1kt1 ve bizim bu

sorunu pratik olarak ortaya koymu� olmam1z bile son derece

onemlidir . Koy Yoksullan Komiteleri bir gei;:i� a�amas1yd1 .

Koy Yoksullan Komiteleri 'nin orgutlenmesine i l i�kin Sovyet

iktidannm ilk kararnamesi , o donem ia�e i�leri nin ba�mda bu

lunan Ciyurupa yolda�m tekl ifiyle i;:1kanld1 . Ai;:hktan k1vra

nan tanm d1�1 nufusu kurtarmak zorundaychk. Bu ancak pro

leter orgutleri olan Koy Yoksullan Komitderi'nin yard1m 1yla

mumkundu. Nitekim ancak 1 9 1 8 yazmda , Ekim Devrimi k 1r

sal bolgelere yayi lmaya ba�lay1p tamamland1gmda, ancak o za

man geri;:ek bir proleter tabamm1z oldu, ancak o zaman clevri

mimiz yalmzca bi ldirilerde, vaatlerde ve ai;:1klamalarda degi l ,

gen;ek anlamda bir proleler devrimi oldu. Part i o larak henuz k1r p roletaryasmm ve yan proleterleri

nin uygu n orgutlenme bii;:imlerini yaratma gorevini i;:ozmu�

degiliz. Yakm zaman once Pe trograd'daychm ve Petrograd

Eyaleti Tanm l�i;; i leri Birinci Kongresi 'ne kati ld 1m. Orada bu

sorunu halen deneme yamlma yontemiyle i;:ozmeye i;:ah�t1g1-

mm gordum, ama yine de kesi nl ikle ilerleme kaydedilecegine i namyorum. Bu yil s iyasal onderlik i;:ah�mammn bize og

rettigi en o nemli ders �udur: Bu alanda o rgutsel bir dayanak

bulmak zorunclay1z. Koy Yoksullan Ko miteleri 'nin yaratil

mas1yla olsun, yeni Sovyet sei;:imleriyle olsu n , i na mlmaz zor

l uklarla kar�ila�t1g1m1z ia�e pol i t ikam m n degi�tiri lmesiyle

olsun, bu yonde bir ad1m att1k. Rusya 'nm �imdi Sovyetlere

kau lan kenar bolgeleri nde (Ukrayna ve Don bolgesincle) belki de bu poli t ikay1 b iraz degi�tirmek gerekecektir Rusya 'nm

butlin bolgeleri ii;: in basmakahp kararnameler haz1rlamak

2 1 0

hata olacakur; U krayna ve Don'daki Sovyet memurlanmn,

Bol�evik komunistlerin bu kararnameleri diger bolge lere

fark gozetmeksiz in , toptan uygulamalan bir hata olacakur.

Baz1 �eyleri ya�ay1 p gorecegiz, ne olursa o lsun tek bir �ablo

na bagh kalm 1yoruz; deneyimimiz in , merkezi Rusya deneyi

minin bir butun o larak hemen diger bolgelere de uygulana

bi lecegi ni soylemiyoruz. Gerc.;ek in�a sorunlanm daha yeni

ele ald1k, bu yonde daha i lk ad1mlan auyoruz. Onumuzde

engin bir c.;ah�ma alam ac.;1hyor.

Sovye t iktidannm i lk bel irleyici ad1mmm, Koy Yoksullan

Komiteleri 'nin olu�turulmas1 o ldugunu soyledim. Bu onlem,

ia�e i�lerinde faaliyet gosteren yolda�lar taraf mdan uyguland1

ve zorunlulugun bir urunuydu. Fakat gorevlerimizi eksik b1-

rakmak istemiyorsak, Koy Yoksullan Komiteleri gibi gec.;ici

orgutlerden daha fazlasma i htiyac1m1z var. Sovyetlerin yam s1-

ra, geri kitleleri egiten bir okul olarak yararland1g1m1z sendi

kalanm1z var. Gec.;en yil Rusya'y1 fi i len yonetmi� ve politikala

nm1zm hayata gec.;iri lmesinde esas yuku ta�1m1� olan en ust i�

c.;i tabakas1 -esas destegimiz olan bu tabaka- Rusya'da inaml

maz derecede kuc.;uktur Buna ikna olduk, bunu i l igimizde ke

migimizde h issediyoruz. l leride bir tarihc.;i , bu on yedi ay ic.;in

de Rusya'y1 hangi gruplann yonettigi, kac.; yuz ya da bin insa

nm bu i�in ic.;inde oldugu ve ulkeyi yonetmenin inamlmaz yu

kunu tumuyle omuzlannda ta�1d1g1 hakkmda verileri biraraya

toplad1gmda, bu i�i bu kadar az say1da insanm yapugma hie.;

kimse inanmayacakur. Saymm bu kadar az o lmasmm sebebi,

Rusya'da zeki , egi t imli ve i�inin e hl i siyasal onderlerin say1s1-

nm c.;ok az o lmas1yd1. Bu tabaka Rusya'da c.;ok inceydi vc geride b irakug1m1z mucadele ic.;inde kendini a�m zorlad1, c.;ok f az

la c.;ah�t1 ve elinden gelenin fazlasm1 yapt1 . Bu kongredc , kit le-

2 1 1

\er ic;indeki yeni yeni guc;leri sanayide ve daha da bnemlisi kir

sal bolgelerde kitlesel duzeyde nasil kullanabilecegimiz konu

sunda, ortalama seviyedeki, hatta onun da altmdaki i�c;ileri ve

koyluleri Sovyet f aa liyetlerine nasil c;ekebilecegimiz konusun

da prat ik yollar bulacag1m1za inamyorum. Bu kesimlerin kit

lesel 6 \<;: ekte yard1m1 o lmadan, kanaatimce, f aaliyet imizin de

vam etmesi imkans1zdu.

Konu�ma surem neredeyse bi ttigi i c; in , orta koylulerle

i l i�kimiz uzerine yalmzca birkac; soz soylemek istiyorum.

Orta koylulere kar�1 almam1z gereken i lkesel tutum bizim

ac;1m1zdan devrimden o nce de ac;1kt1 . Onumuzdeki gorev

koylulugu laraf-;1zla�l lrmak 1 1 . Kuc;uk burj uva part i lerine

kar�1 a lacag1m1z tutum sorununun o rtaya au ld1g1 Mosko

va'daki bir toplanuda, orta koylulerin muttefik imiz o ldugu

na di kka t c;ekmekle kalmay1p, aym zamanda belki buyt1k

koylulere kar�1 bi le cebr i o nlemlere . bask1ya gerek kalmaya

bi lecegi goru�linu de i fade eden Engels'i n sozlerini aynen

aktarm1�l lm. Bu varsay1m Rusya'da dogrulanmad1; lw lalz ' \ara

kar�1 dogrudan bir ic; sava�m ic;indeydik, ic; indeyiz ve ic; inde

o lacag1z. Bu kac;mi l mazd1r. Bunu prat ikte gorduk. Fakat

Sovyet memurlanm1zm dencyimsizliginden ve sorunun zor

luklanndan o turu, kulak'\ara yonel ik darbeler s1k s1k orta

koyluluge isabet e t t i . Bu ac;1dan c;ok buyuk gunahlar i� ledik,

ama edindigimiz deneyimler, ge lecekte bundan kac;mmak

ic;in her �eyi yapmamm saglayacakur. l�te o numuzde teorik degi l , prat ik o larak duran gorev budur. Bunun zor b ir gorev

oldugunu c;ok iyi bi l iyo rsunuz. Orta koylullige sunabi lecegi

miz el le tutulur hi(:bir �ey yok; oysa o materyal ist t ir , pra tige

bakar, e l le tutulur �eyler ister, ama biz �u anda bu talebi kar

�I iayacak durumda degil iz ve dahas1 �u an tam zaf erle sonuc;-

2 1 2

lanmay1 vaat eden aylarca surecek �iddetli bir mucadele bo

yunca ulkenin bunlar olmadan idare e tmesi gerekiyor. Fakat

pratik yonetim i;ah�mam1zda <;ok �ey yapabil i riz ; yonetim

aygl l 1m1z1 duzehebi l i r , b ir y1gm sui ist imal i benaraf edebi l i

r iz . Ona koylulukle bir gu<;birl igi , iu i fak ve anla�ma yapmak

i<;in yeterince <;aba gostermemi� olan part imiz in bu siyasal

<;izgisini duzehebil ir iz ve duzehmeliyiz .

Merkez Komite'nin ge<;en yilki ekonomik ve siyasal <;ah�

mas1 hakkmda �u an soyleyebi leceklerim k1saca bunlard1r.

Simdi yine k1sa bir �ekilde olmak uzere , Merkez Komite'nin

bana tevdi e uigi gorevin ikinci bolumune, Merkez Komite'nin

orgutlenme raporuna ge<;iyorum. Bu gorevi ancak Yakov Mi

haylovi<; Sverdlov lay1k1yla yerine getirebil irdi ; zaten bu konu

da Merkez Komite adma rapor sunma gorevi de kendisine ve

rilmi�Li . Raporunun buyuk k1smm1 ezberden yapmas1m sagla

yan inamlmaz derecede gui;lu haf1zas1 ve f arkh yerel bolgeler

deki orgutlenme <;ah�masma ki�isel yakmhg1 ona bu raporu

herkesten daha iyi sunma imkam verecekti . Ben onun yapug1-

nm yuzde bir ini bile yapabilecek durumda dcgil im, z ira bu i;a

h�mada <;ogu zaman kararlan kendi ba�ma alan Sverdlov yol

da�a tamamen guvenmek zorundayd1k ve bunu yapmakta ke

sinl i kle hakhyd1k.

Burada e l imin ahmda bulunan yaz1h raporlardan k1sa

6zetler aktarabi l i r im. (:ah�masm1 vaktindc tamamlayamayan

Merkez Komite Sekretaryas1 yaz 1h rapo rlarm 6niimuzdeki

hafta bask1ya haz1r o lacagma ve <;ogaluhp butiin kongre dele

gelerine dag1 ulacagma dair kesin soz verdi. Bunlar, burada

dile getirebilecegim yuzeysel , par<;a par<;a i fadeleri tamamlayacakllr Simdi yaz1h olarak elde bulunan rapor materyal in

de, her �eyden once, gelen belgelere i l i�kin bi::itun rakam lar

2 1 3

var: Arahk 1 9 1 8'de 1 .483, Ocak 1 9 1 9'da 1 . 537 ve Subat'ta

1 . 840. Bu belgelerin yuzde dag1hm1 da veri lmi� , fakat bunla

n okumayacag1m. llgi duyan yolda�lar, dagrnlacak rapordan,

6rnegin Kas1m'da Sekretarya'ya 490 z iyaretc;:i geldigi ni gore

ceklerdir. Buna bu raporu sunan yolda�lar, bu raka mm, Sek

re tarya'nm kabu l ettigi z iyaretc;:i lerin ancak yans1 oldugunu

soyluyorlar, c;:unku Sverdlov yolda� her gun onlarca delege

kabul ediyordu ve muhtemelen bunlarm yansmdan faz las1

Sovyet degil, parti c;:ah�amyd1.

$imdi dikkatinizi Yabanc1 Gruplar Federasyonu 'nun faali

yetlerine i l i�kin rapora c;:ekmem gerekiyor. Bu c;:ah�ma alam

hakkmda bildiklerimi , yabanc1 gruplar uzerine materyallere

goz gezdirme imkam buldugum o lc;:ude edindim. Ba�lang1 c;:ta bu gruplann say1s1 yediydi, �imdi dokuza c;:1kt 1 . Yalmzca Bu

yuk Ruslann bulundugu bolgelerde ya�ayan, bu gruplan dog

rudan tamma i mkam bulamam1� ve gazete lerdeki yazilan da okumam1� olan yolda�lardan ricam, lutfen burada tlimunu

okumak istemedigim gazete kupurlerine baksmlar. Burada,

bizim Gc;:uncu Enternasyonal ic;:in yap t1klanmmn gerc;:ek te

mellerini gordugum uzu soylemeliyi m . Gc;:uncu Enternasyo

nal Moskova'da k1sa suren bir kongreyle kuru ldu, Zinovyev

yolda� bu konu hakkmda ve Enternasyonal ' le i lgi l i butun so

runlarda Merkez Komite.n in neler 6nerdigi hakkmda aynnll

h bir rapor sunacak. Moskova·daki komunistler kongresinde

k1sa surede bu kadar c;:ok �ey yapabildiysek, bunun sebebi ,

gerek partimiz in Merkez Komitesi gerekse kongrenin orgut

leyici Sverdlov yolda� tarafmdan muazzam bir haz1rhk c;:ah�

mas1 yuru tli lmu� olmas1d1r. Rusya'da bulunan yabancilar ara

smda propaganda ve a1 i tasyo11 yurutuldu ve yabanc1 gruplan

t) rgutlendi. Bu gru plann onlarca uyes i , temel planlar ve gene!

2 1 4

politikanm ana c.; izgileri hakkmda tamamen bilgilendiri ldi .

Emperyal istlerin sadece kendi emelleri ic.;in yaratm1� olduklan ordulardan yuz binlerce sava� tu tsag 1 , Macaristan'a, Al

manya'ya ve Avusturya'ya donli�lerinden sonra, Bol�evizm

mikrobunun bu ulkelere tamamen yayilmasm1 sagladilar. Bu

ulkelerde bize yakmhk duyan grup ya da paniler ag1rhktay

sa, bu, Rusya'da yabanc1 gruplann d1�andan gorunmeyen ve

orgutsel faaliyetler raporunda k1saca ozet gec.;i len c.;ah�mas1

sayesindedir; bu c.;ah�ma dunya komunist panisinin birimle

rinden biri o larak Rusya Komunist Panisi 'nin faal iyetlerinin

en onemli parc.;alan arasmdad1r. Ote yanda n, bana verilen materyalde, Merkez Komite'nin

ald1g1 raporlar ve bu raporlan ald1g1 orgutler hakkmda veri

ler bulunuyor. Burada biz Ruslann orgutsel ycteneksizligi

butlin utan<.; verici sefaletiyle onaya c.;1k1yor. Don eyaletin or

gutlerinden duzenl i , on dordunden duzensiz ve on a lusmdan

da ara s ira raporlar gelmi�. Soz konusu eyaletlerin ad1 l istede yaz1h oldugundan okumayacag1m. Bu orgutsel yeteneksizligi

miz, orgutlenme a lanmda ya�ad1g1m1z bu olaganustu sorun

lar tumuyle o lmasa bile buyuk oranda elbette ic.; sava� ko�ul

lanna baghd1r. Fakat bunun ardma gizlenmek, kendimizi bu

nunla savunmak ve mazur gostermek asla kabul edilemez. Orgutlenme faal iyeti hic.;bir zaman genelde Ruslann, ozelde

de Bol�eviklerin guc.;lu yam olmam1�ur , oysa proleter devri

minin esas sorunu orgii t lenme sorunudur Orgutlenme sorunu

burada bo�una on plana c.;1kanlmam1�llr. Bu bizim 1srarla VC

kararhhkla ugruna mucadele etmemiz ve e l imizdeki buliin

arac.;lardan yararlanarak b1k1p usanmadan mucadele etmemiz

gereken bir meseledir Bu noktada surekli bir egit im ve yeni

den egitim d1�mda ba�ka bir �ey yapamay1z. Bu alan, devrim-

2 1 5

ci �iddetin ve diktatorlugun ancak suiistimal yoluyla uygula

nabi lecegi bir alandir ve ben de bu suiistimal konusunda sizi

uyarmak istiyorum. Devrimci �iddet ve diktatorluk dogru

yerde ve dogru ki�i lere kar�1 kullamhrsa mukemmel bir �ey

dir. Arna bunlar orgutsel alanda kullamlamaz. Bahsettigimiz

bu egi t im, yeniden egi tim ve uzun surel i orgutsel c:;ah�ma so

rununu hic:;bir �ekilde c:;bzmli� degi liz ve bu i�e sistemli bir �e

kilde giri�mek zorunday1z. Onumde aynnuh bir mali rapor var. Farkh kalemler ic:;inde

en yuksegi, i�c:;iler ic:;in kitap ve gazete yaym1 giderleridir: 1

milyon, bir 1 mi lyon ve bir 1 milyon daha, toplamda 3 milyon;

pani orgutlerine 2.800.000 veri lmi�, yayma haz1rlama masraf

lan ise 3 .600.000 tutmaktad1r. Daha aynnuh veriler, c:;ogalu

hp butun delegelere dagn1lacak olan raporda vardir. Yolda�lar

�imdi l ik , grup temsilci leri arac1hg1yla bilgi edinebil irler. Mu

saadenizle bu rakamlan gec:;iyorum. Raporlan sunan yolda�

lar, en onemli ve en anlamh verileri sunmu�lar: Yaym faaliye

ti baglammdaki propaganda c:;ah�malannm gene) sonuc:;lan.

Komunist Yaymevi 62 kitap bast1 . Pravda gazetesi 1 9 1 8'de

toplam 25 milyon bask1 yapu ve 2 milyon net kar elde etti .

Bc:dnole1 gazetesi toplam 33 milyon bask1 yapu ve 2.3 70.000

net kar elde etti . Merkez Komite Orgutlenme Burosu'ndan

yo lda�lar, el lerindeki aynnuh rakamlan, bi rbiriyle kar�ila�tm

labilecek en azmdan iki k1stas sunacak �ekilde yeniden duzen

leme sozu verdiler. 0 zaman , modern buyuk kapi talist bask1

tekniginden tarihte ilk kez burjuvazinin c:; 1karlan ic:;in degi l , i�

c:;i ve koylulerin c:;1karlan adma yararlanan partin in dcvasa egi

tim c:;ah�mas1 ac:;1ki:,:a gorulecektir. Has1mlammz tarafmclan

bin lerce, mi lyonlarca kez basm ozgurlugunu c:;ignemekle ve

demokrasiyi terk etmekle suc:;land1k, halen de suc:;lamyoruz.

2 1 6

Bizi SU(;:layanlar, demokrasi diye, kapitalistlerin bas1m satm

alabi lmelerine ve zenginlerin bas1m kendi c,;1karlan dogrul tu

sunda kullanabi lmelerine diyorlar. Oysa biz buna demokrasi

degi l , plutokrasi diyoruz. Burjuva kulturunun, halk1 aldatmak

ve kapitalistleri savunmak ic,;in yaraltlg1 her �eyi onlann elin

den ahp, i�c,;i ve koylulerin siyasal ihtiyac,;lanm kar�ilamak

uzere kul lanmaya ba�lad1k. Ve bu bak1mdan , hic,;bir sosyalist

partinin c,;eyrek yuzyilda ya da yanm yuzyilda yapamad1g1 ka

dar c,;ok �ey yaplik. Arna buna ragmen, yapilmas1 gerekenlere

k1yasla, yapuklanm1z son derece azd1r.

Buro'nun bana ilettigi materyaldeki son konu genelgeler

dir. On don genelge yaymland1 ve bun lardan haberdar olma

yan ya da yeterince haberdar o lmayan yolda�lan n bunlan

okumas1m bekliyoruz. Elbette Mcrkez Komite bu bak1 mdan

olmas1 gerektigi kadar aktif degilcl i , ama c,;ah�ma ko�ullanm1-

z 1 da goz onunde tutmamz gerekir. Her gun bir dizi sorunda

siyasal clirektiOer vermek zorunda kald1k ve yalmzca istisna

i durumlarda bu nu Siyasi Buro ya da Merkez Komite plenumu

arac1hg1yla yapabi liyorduk. Bu ko�ullar a ltmda, s 1k s1k siyasal

genelgeler yaymlamam1z imkans1zd1 .

Tekrarlamam gerekirse, ic,; sava� doneminde bir sava� par

tisinin sava�c,;1 orgam olarak ba�ka turlu c,;ah�amay1z, aksi hal

de bu ya yetersiz bir onlem ya da bir parlamento olur; ama

cl iktatorluk c,;agmda ne sorunlann c,;ozumu ne de parti ya da

Sovyet orgutu parlamenter arac,;larla yonetilebi l ir . Yolda�lar,

arnk burj uva matbaalanna ve kagnlanna el koydugumuza go

re, Merkez Komite genelgcleri o kadar da onemli degi ldir. Yal

mzca yaymlanamayacak turden direktiOeri genelge bic,;iminde gonderiyoruz , z ira devasa boyutlarda o lmasma ragmen ac,;1k

tan yurutulen faaliyetlerimiz ic,; inde i l legal c,;ah�ma dun de var-

2 1 7

d1, bugun de var, yann da olacak. 11 legal <;ah�ma yontemleri

miz ve gizl i l ik i lkemizden b tliru ald1g1m1z ele�tirilerden hi<;bir

zaman korkmad1k , tersine bununla gurur duyduk. Burjuvazi

yi devirdikten soma , Avrupa bur juvazisin in du�manhg1yla

kar�1la�ug1m1z bir duruma du�unce, giz l i l ik ve i l legal <;ah�ma

yontemleri faa l iyetimizin bir ozell igi olarak devam etti .

Yolda�lar, boylelikle raporumu bitiriyorum. (alk1�lar)

KONGRENiN KAPANIS KONUSMASI 23 Mart

Yolda�lar, gundemimizdeki butun maddeleri taru�uk. Kon

greyi kapaurken musaadenizle birka<; soz soylemek istiyorum.

Yolda�lar, buradaki toplanma zamammm <;ok zorla�uran,

yalmzca en iyi orgut<;ulerimizden ve pratikteki o nderlerimiz

den biri olan Yakov Mihaylovi<; Sverdlov'u kaybetmemiz de

gildi. Ozelikle zor bir donemden ge<;iyoruz, <;unku uluslarara

s1 emperyalizm Sovyet Cumhuriyeti'ni ezmek amac1yla son ve

olaganustu s1k1 bir <;aba gosteriyor; bundan kimsenin �uphesi

yok. Bau'da ve Dogu'da ger<;ekle�tirilen �iddetli saldmlara bir

ka<; yerde demiryolu hatlanm par<;alama giri�imleri ve beyaz

muhaf 1zlann isyanlan e�l ik ediyor. Bu eylemlerin Paris'te em

peryalist lt i laf devletleri taraf mdan kararla�tmlan kas1th ham

leler o ldugu a<;1kur. Yolda�lar, don yilhk emperyalist sava�m

ardmdan Rusya'nm emperyalist yagmacilara kar�1 Sovyet

Cumhuriyeti'ni savunmak adma yeniden silaha sanlmasmm

ne kadar zor o ldugunu hepimiz bil iyoruz. Bu sava�m ne bu

yuk bir yuk oldugunu, bizi nasil tukettigini hepimiz bil iyoruz.

2 1 8

Fakat bu sava�m iki kau gayretle ve yil maz bir cesaretle yuru

tlildugunu de bi l iyoruz, <;unku dunya tarihinde ilk kez ne i<;in

sava�ugm1 bi len bir ordu , bir silahh gu<; yaratuk ve dunya ta

rihinde i lk kez i�<;iler ve koyluler Sosyalist Sovyet Cumhuriye

ti'ni, yani emek<;i halkm kapita l istler kar�1smdaki egemenligi

n i savunduklan bi l inciyle inamlmaz fedakarhklar yap1yorlar;

kitleler proletaryanm sosyalist dunya devrimi davasm1 savun

duklanm bi l iyorlar.

Bu zor ko�ullar altmda <;ok k1sa zamanda buyuk i�ler ba

�ard1k. Kongredeki butun hayati kararlan oldugu gibi progra

m1m1z 1 da oybirligiyle ge<;irdik. Yazmsal ve diger kusurlanna

kar�m bu programm �imdiden U<;uncu Enternasyonal tarihi

ne proletaryanm dunya <;apmdaki kunulu� hareketindeki ye

ni a�amanm sonu<;lanm ozetleyen program olarak ge<;tigine

eminiz. Bir<;ok ulkede du�undugumuzden <;ok daha f azla mut

tefikimiz ve dostumuz var; bu ulkelerde program1m1zm basit

<;e tercume edilmesi, uluslararas1 proletaryanm birliklerinden

biri olan Rusya Komunist Panisi'nin bu zamana kadar neler

yapug1 sorusuna en etkili cevap olacakur. Program1m1z pro

paganda ve aj itasyon i<;in son derece etkili b ir materyal sun

maktad1r; bu belgeyi okuyan, duyan, goren i�<;iler, ' i�te bunlar

bizim yolda�lanm1z , karde�lerimiz; i�te ortak davam1z ger<;ek

l ige burunuyor' d iyeceklerdir.

Yolda�lar, bu kongrede ba�ka bnemli kararlar da almay1

ba�ard1k. Burada, Moskova'da kurulmu� olan Di,;uncu , Komu

n ist Enternasyonal'in kurulu�unu onaylad1k. Askeri soruna

i l i�kin o larak oybirligiyle bir karar ald1k. llk ba�ta goru� fark

hhklan <;ok f azla olmasma kar�m . askeri polit ikammn kusurlanm <;ok i<;ten bir �ekilde ele�tiren bir<;ok yolda� <;ok f arkh

goru�ler dile getirmi� olmalanna kar�m. komisyonda mutlak

2 1 9

bir oybirligiyle karar almakta zorluk ya�amad1k ve bu kongre

yi ba�hca savunucumuz olan K1zi l Ordu'nun, ugrunda butun

ulkenin boylesine haddi hesab1 o lmayan r edakarhklarda bu

lundugu ordumuzun kongreye kaulan her delegenin, her par

ti uyesinin �ahsmda cana yakm, bencil l ikten u zak ve kendini

adam1� bir yard1mc1 , 6nder, dost ve ortak bulacagma emin

olarak aynlacag1z.

Yolda�lar, 6numuzdeki 6rgutsel sorunlan bu kadar kolay

bir �ekilde <;6zebi lmi� olmammn sebebi , partimizle Sovyetler

arasmdaki i l i�kilerin butlin tarihinin bize <;6zum yolunu gos

termi� o lmas1d1r . Yapmam1z gereken tek �ey bunu 6zetle

mekti . Kongre , k1rsal bolgelerdeki faa liye t imiz konusunda,

alelacele ama oybirl igiyle ahnm1� bir kararla 6zel l ik le 6nemli

ve 6zel l ik le zor bir sorunda pol i t ikalanmm bel ir ledi . Burada

diger ulkelerde <;6zulmez kabu l edilen bir sorundan bahsedi

yoruz: burj uvaziyi devirmi� o lan proletaryamn devasa orta

koyluler katmamna kar�1 tutumu. Bu kongre karannm ikti

darnmz1 saglamla�tm11am 1za yard1mc1 o lacagma hep i miz

eminiz . Su an ge<;mckte oldugumuz zorlu donemde, emper

yal istlerin Sovyet hukumetini zor yoluyla devirmek i<;in son

bir <;aba harcad1klan ve �iddetli bir yiyecek knhgmm ve u la

� 1m agmdaki ke�meke�in yuzlerce, b in lerce, mi lyonlarca in

sam peri�an ha le getirdigi bugunku �artlarda, bcnimsedigi

miz karann ve kongredeki delegeleri canland1ran ruhun bu

smavlardan ge<;memize ve bu zorlu alt1 ay1 at latmam1za yar

d1mc1 olacagma eminiz .

Bumm gC<;i rcccgimiz son zor/u a / L I ay olacagma eminiz . Bu

inanc1m1z gei;en gun kongrede duyurdugumuz haberle cok

daha gu<;lenmi�tir: :vlacaristan'da proleter devrimi zar ere

u la�m1�llr. Bu zamana kadar Sovyct iktidan yalmzca tek bir

220

ulkede, eskiden Rusya lmparatorlugu'nu olu�turan halklar

arasmda zaf er kazanm1�t1 ve sosyalist kampa mensup olsalar

bile eski du�unce ah�kanhklanm ve rutinlerini terk etmeyi

son derece zor bulan basiretsiz kimseler, proleter Sovyet de

mokrasisine dogru bu �a�1rl lc1 ycmeli�in llimuyle Rusya'ya

ozgu ko�ul lardan kaynakland1g1m zannediyorlard1; bu de

mokrasinin ozgul n i tel iklerin in , tersinden bakdd1gmda, belki

de eski (:arhk Rusya'smm ozgul n i tel iklerini yans1 tug1m du

�unuyorlard1. Eskiden boyle bir goru� i<;in temel vard1ysa bi

le , art1k kesinl ikle yoktur. Yolda�lar, bugun ald1g1 1mz haber

ler bize Macar Devrimi'nin bir resmini sunuyor Ald1g1 1mz

haberlere gore, l t i laf devletleri Macaristan'a askerlerinin ser

best ge<;i�ini talep eden sen bir ult imatomda bulunnrn�tur.

Burj uva hukum et , l t i laf devletler inin askcrlerini Macaris

tan'dan ge<;irmek istedigin i ve boylece Macaristan'm yeni bir

sava�m korkun<; s1kmtdanyla bogu�mak zorunda kalacag1m

gorunce, burj uva u zla�macdardan olu�an hukumet kendi n

zas 1yla ist ifa etmi�. hapisteki komunistlerle, yani Macaris

tan'daki yolda�lanm1zla kendi nzas1yla muzakerelere ba�la

m1� ve bu durumdan kurtulmanm tek yolunun iktidan emek

<;i kit le lere devre tmek oldugunu yine kendi nzas1yla kabul et

mi�tir . (al l1 1� lar)

Eskiden iktidan gasp ett igimizi soyluyorlard1 . 1 9 1 ? 'nin

sonuyla 1 9 1 8' in ba�mcla burj uvazi ve onun <;e�i t l i takip<;i le

ri devr imimiz i nitelenclirmek i<;in yalmz<;a iki sozcuk kul la

myorlard 1 : '�iddet' ve ·gasp' $imdi bile Bol�evik hukumetin

ikt idara zor yoluyla tutunduguna dair lanar duyuyoruz, oy

sa bu nun sa<;ma oldu gunu defalarca kamtlad1k. Arna ge<;mi�

te bu llir sa<;mahklar dile getir i lebi lmi� olsa da, �imdi Maca

ristan'daki geli�meler bu sa<;mahklan susturm u�tur. Burj u-

2 2 1

vazi bi le Sovyet hukumeti d1�mda b ir hukumet makam1 o la

mayacagm1 kabul etmi�tir . Daha kulturlu b ir ulkenin burju

vazisi ulkenin mahvolmanm e�igine geldigin i , halkm gitt ik

<;e daha <;etin smavlardan ge<;meye zorland1gm1 ve dolay1s1y

la s iyasal iktidann i�<;ilere devredilmesi gerektigini , ulkeyi

ancak Macaristanh i�<;i ve koylulerin , Sovyetlerde cisimle�en

yeni proleter demokrasis inin kunarabilecegini Rus burjuva

zisinin 25 Ekim arifcsinde anlad1gmdan daha a<;1k bir �ekil

de anlam1�tir .

Yolda�lar, Macar Devrimi'ni muthi� zorluklar bekliyor.

Rusya'yla kar�ila�tmld1gmda Macaristan ku<;uk bir ulkedir

ve emperyalistler taraf mdan <;ok daha kolay �ekilde bogazla

nabi l ir. Macaristan'm hala kar�1 kar�1ya o ldugundan �uphe

edi lemeyecek zorluklar ne kadar buyuk olursa o lsun, Sovyet

iktidan i<;in bir zaferin yam sira , aym zamanda moral bah1-mrndan da bir zafer elde ettik. C:ok radikal , demokratik ve

uzla�mac1 bir burjuvazi agi r b ir kriz anmda, zaten sava� yu

zunden bi tap du�mu� bir u lke yeni bir sava� tehdidiyle kar

�1 kar�1ya geldiginde, Sovyet hukumetinin tarihsel bir zorun

luluk oldugunu, boyle bir ulkede tutunab i lecek yegane hu

kumetin Sovyet hukumeti , yani proletarya diktatorlugu ol

dugunu anlam1�t1r .

Yolda�lar, arkam1zda hayatlanm Rusya'nm kunulu�u ug

runa feda etmi� bir<;ok devrimci b irakuk. Bu devrimci lerin <;o

gunun payma buyuk zorluklar du�tu. C:arhk hukumetinin

el inde eziyet <;ekti ler, ama devrimin zaferini gorme bahtma

eri�emediler. Biz onlardan daha �anshy1z . Biz devrimin zaferi

n i gormekle kalmad1k, devrimin e�i gorulmedik zorluklar kar�1smda iktidanm saglamla�urd1gm1 , yeni hukumet bi<;imleri

yaramg1m ve butun dunyanm sempatisini kazand1gm1 gor-

222

mekle de kalmad1k, aym zamanda Rusya Devrimi'nin ektigi

tohumlann Avrupa'da ye�erdigini de gorduk, goruyoruz . Bu

durum , bundan sonra da pay1m1za du�ecek zorluklar ne kadar

buyuk olursa o lsun ve �u an olmek te olan uluslararas1 emper

yal izm hayvanmm ba�1m1za ai;acag1 denier ne kadar buyuk

olursa olsun, bu hayvanm olecegine ve sosyal izmin butun

dunyada zaf ere ula�acagma dair mutlak ve sarsilmaz bir

inani;la dolmamm saglamaktad1r. (uzun alk 1�lar)

Rusya Komunist Panisi Sekizinci Kongresi'ni kapauyorum.

\l\art-Nisan l 9 l 9'da Pravda'da yaymland1;

Colli:cted Worhs rilt 29, s . 1 43- 1 64 ve 22 1 -2 2 5 .

2 2 3

RKP (B) SE K1Z1NC1 TUM-RUSYA KONFERANSI 24 Arahk 1 9 1 9

�

MERKEZ KOM ITE SIYASI RAPORU 2 Arahk

(Alk1�lar) Yolda�lar, bic;imsel ac; 1dan bakt!d1gmda \1erkez

Komite'nin mevcut raporunun, esasen ele ald1g11r nz donemde

edinilen deneyimlerin bir 6zetini sunmas1 gerekir. Fakat ben

bu tur bir yakla�1mm -tarihsel o laylarla sm1rh o lan ya da her

halukarda esasen tarihsel o laylarm etrafmda donen bir rapo

run- ic;inde ya�ad1g11mz donemin ve kar�1 kar�1ya oldugumuz

gorevlerin ruhuna c;ok aykm du�tugunu soylemeliyi m . Sov

yetler Kongresi'ne de sunmay1 du�undugt1m mevcut raporda.

ag1rhk merkezini ya�ananlann bir dokumunden ziyade, �u an

2 2 4

ald1g1m1z ve dogrudan pratik faaliyetimiz i<;in almak zorunda

oldugumuz derslere kayd1rmay1 ama<;hyorum .

Aslmda hi<; abanmaksmn, ele ald1g1m1z donemde muaz

zam ba�anlar elde ettigimizi ve esas zorlugun geri kalchg1m

soyleyebil iriz, yine de onumuzde ku�kusuz <;ok ama <;ok bti

yuk gu<;lukler var. Pani dogal olarak dikkatini tumuyle bu so

runlann <;bzumune vermelidir ve tarihsel o laylara yalmzca

kar�1 kar�1ya oldugumuz sorunlann <;bzumu i<;in mutlaka ge

rekli oldugu oranda deginebil ir .

Sovye t iktidannm ge<;mi� donemleri nde sava� soru nunun

surekli olarak dikkatimizi yogunla�urd1g1m1z bir sorun oldu

gu herkesin malumudur. k Sava� elbette herkesi ve her �eyi

girdabma <;ekti ; var olma mucadelesi verirken partimizin en

iyi unsurlanm diger i�lerden ve diger faal iyetlerden ahp sava�

faaliyetine yonlcndirmek zorunda kald1g1mm soylemeye bile

gerek yok. Sava� ko�ullannda bundan fazlas1 e l imizden gel

mezdi. Yarauc1 gur,:lerimizi bu �ekilde bir<;ok hukumet gore

vinden ve pani faaliyetinden <;ekerek <;ok buyuk yara alm1� ol

sak da, askeri alanda aslmda gu<;lerimizi biraraya toplamay1

ba�ard1k ve yalmzca du�manlanm1zm ya da yalpalayanlann

degil , belki kendi muhitimizden bir<;oklannm da eskiden im

kans1z diye gorecegi mtnhi� ba�anlar elde ett ik. lki y i l boyun

ca o nce Alman emperyal izminin, ardmdan <;ok daha gu<;lu

olan ve butun dunyaya hukmeden emperyalist lti laf devletle

rinin dolayh ya da dolays1z destegini alan butun du�manlan

m1za kar�1 ayakta kalmay1 ba�armak, bu denli y1k1ma ugram1�

ve bu denli geri kalm1� bir ulkede iki yi l boyunca direnmck

oyle buyuk bir meseleydi ki <;bzumu de ku�kusuz bir 'muci

ze'ydi . Dolay1s1yla bu 'mucize'nin nasil ger<;ekle�tigine ve bu

radan nc gibi pratik sonu<;lar <; 1karmam1z gerektiginc daha ya-

225

kmdan bakmam1z gerektigini du�unuyorum. C:1kard1g1m1z bu sonuc;;lar bize �unu kesin olarak -bu tabiri kullanabilecegimizi

du�unuyorum- soyleme f1rsau verecektir: Dike ic;; indeki orgut

lenme sorununda kar�1m1za c;; 1kan guc;; lukler buyuk olsa da,

yakm gelecekte, askeri savunma sorunlarmm c;;ozumunde el

de enigimize benzer bir ba�anyla butun bu guc;; luklerin ustesinden gelecegimizden ku�ku duyulamaz.

Aslmda ulkemizde le;; Sava�·1 ba�latan ve bu denli uzama

smdan sorumlu olan dunya emperyal izmi , bu iki yi lda yenil

giye ugram1�m. Bizim kendimize bncelikle �u soruyu sorma

m1z gerekiyor: Nasil o ldu da, bugun bile bizden ku�kusuz kat

bekat daha guc;;lu olan dunya emperyalizmine kar�1 mucadele

de bu kadar muthi� bir ba�an elde edebildik? Bu soruya cevap bulabi lmek ic;; in , Rusya'da le;; Sava�·m tarihini , ba�ka bir deyi�

le l ti laf devletlerinin mudahalesinin tarihini gene) olarak de

gerlendirmemiz gerekiyor. Bu sava�ta lt i laf devletlerinin ba�

vurduklan yontemler bak1mmdan koklu farkhhklar gosteren

iki donemi , Rusya'ya kar�1 askeri operasyonlarm i ki donemini

ya da iki temel yontemini birbirinden ay1rmam1z gerekir.

ltilaf devletleri Almanya·y1 yenilgiye ugramklarmda, i lk

ba�ta dogal olarak Rusya'daki Sovyet Cumhuriyeti'ni ezmek

ic;;in kendi askerlerinden yararlanmak zorundaydilar. C:ok ac;; 1k

ki eger l tilaf devletleri Almanya'nm yenilgisinden sonra bo�a

c;;1kan devasa ordularmm c;;ok kuc;;uk bir kesiminden bile yarar

lanabi lseydi , eger bu ordulann degil hepsini , onda birini bi le

Sovyet Rusya Cumhuriyeti'ne kar�1 dogru duzgun kullanabil

mi� olsayd1 , elbette ayakta kalmam1z mumkun olmayacaku.

Rusya'daki le;; Sava�'m biri nci doneminin temel ozell igi , lti laf

devletlerinin Sovyet Cumhuriyeti'ni ezmek ic;; in kendi askerle

rinden yararlanma giri�iminin ba�ans1zhga ugramas1ych. 1 ti laf

226

devletleri Arhangelsk cephesincleki l ngiliz askerlerini geri

<;ekmek zoruncla kalchlar. Keza Frans1z askerlerin in Rusya'nm

guneyine yapuklan <;1karma Frans1z bahriye li lerinin ger<;ek

le�t i rcligi bir cl izi isyanla sonland1 ve bugun sava� clonemi san

suru ne clenl i pervas1zca i�liyor olursa o lsun -ortacla bir sava�

yok, ama eskinin sava� donemi sansuru, �imcl in inse sava�s1z

sava� clonemi sansuru lngil tere ve Fransa gibi sozde ozgur ul

kelercle i�lemeye devam ecliyor- ve gazete nushalan e l imize

<;ok nadir clurumlarcla ula�1yor olsa cla, lngil tere ve Fransa'dan

el imize gelen <;ok kes in yaz1h kamtlar var ve bu kamtlarcla 6r

negin Karadeniz'e clemir atm1� Frans1z sava� gemilerincleki

bahriyel i lerin isyammn Frans1z basmma s1zd1g1 , baz1 Frans1z

bahriyel i lerinin kurek cezasma <;arptmlchgmm butlin Fran

sa'da bil indigi , Fransa ve lngiltere'cleki butlin komunist bas1-

nm, butun clevrimci i�<;i sm1f1 gazetelerinin bu ger<;eklcri yaz

d1klan bilgisi ycr ahyor. Frans1zlann Bol�evik propagandas1

yapug1 gerek<;esiyle Oclessa'cla vurcluklan Jeanne Labourbe

yolda�m ach, Frans1z sosyalist i�<;i basmmm slogam haline gel

cl i , ustelik yalmzca komunist kanaclmm clegi l , temel i lkeleri

bak11mndan aslmda bizclcki \1en�eviklere ve Sosyal ist-Dev

rimcilere yakm olan l 'I-lumanite gibi bir gazete i<;in bile Labo

urbc'un ad1 Frans1z cmperyal izmine kar�1 mucaclelenin ve

Rusya·nm i<,;i�lerine kan�ilmamas1 mucadelesinin slogam ol

clu . Aym �ekilde, Arhangelsk cephesindeki lngiliz askerlerinin

mektuplan cla lngi l iz i�<;i sm1f1 gazetelerincle taru�ilmaktachr.

Buna i l i�kin <;ok kes in yaz1h kamtlara sahibiz. Bu yuzclen es

kiclen hep bahsett igimiz ve ger<;e kle�mesini clerinclen arzula

chg1 1m z muazzam clegi�imin bugun ger<;eklc�mekte o ldugu

gayet ac;1kur; sure<; ah�ilmachk clerececle yava� i�liyor olsa da.

dcgi� imin ya�anchg1 ku�ku cluyulamayacak bir ger<;ektir

227

Bu degi�ikligi o laylarm ak1�1 dogurmahyd1. Rusya'ya kar

�1 6zel l ikle de eskiden beri ve bugun bi le en demokrat ik , medeni ve kulturlu diye bi l inen ulkeler en ac1mas1z yol lara ba�

vurarak ve yasalhgm golgesine bi le bula�madan bir sava� yu

ruttuler Bol�evikler demokrasiyi ihlal etmekle sur.;lamyorlar;

Men�eviklerle Sosyalist-Devrimciler arasmda, hatta Avru

pa'daki buttin burjuva basmmda en gozde goru� budur. Fa

kat bu demokratik devletlerden biri bile kendi ulkesinin ya

salarma dayanarak Sovyet Rusya'ya sava� ilan etmeyi gaze

alamad1 ve alamayacaktir . Buna paralel olarak, i�r,:i sm1f1 ga

zetelerinden gelen gorunu�te f ark edilmese de gu<;lu bir pro

testo var ve bu protestolarda �u soru sorulmaktadir : Anaya

sanm, Fransa, l ngiltere ya da Amerika'nm anayasasmm nere

sinde sava� ilan etmeden ve parlamentoya dam�madan sava

�a giri�ilebilecegi yaz1yor? l ngi l iz , Frans1z ve Amerikan bas1-

m devletin ba�mdaki ki�i lerin devlete kar�1 sue i�leme, par

lamentonun izni olm adan sava� i lan etme su<;lamas1yla yarg1-

lanmasm1 talep ediyorlar. Haftada en f azla bir gun yaymla

nan ve takriben ayda bir kapaulan , birkac yuz ya da birkac

binl ik ti raj 1 olan gazetelerden bahsediyor o lsak da, basmda

bu tlir talepler di l lendiri ldi . Sorumlu hukumctin ba�mdaki

ler hu tlir gazeteleri gormezden gelebil iyorlar. Arna bizim bu

rada iki farkh egi l imi dikkate almam1z gerekiyor; egemen s1-

mOar tanmm1� burjuva gazetelerini butun dunyada mi lyon

larca nusha halinde yaymhyorlar ve bu gazeteler Bol�evikle

re kar�1 e�i gorulmedik yalan ve i ft iralarla dolup ta�maktad1r

Arna a�ag1da durum farkhdir; i�ci kit le ler P.usya'dan donen

askerlerden bu kampanya hakkmclaki yalanlan ogreniyorlar.

l�te bu yllzden l ti laf devletleri askerlerini Rusya'dan cekmek

zorunda kaldilar.

228

Daha i�in en ba�mda, kaderimizin dunya devrimine bagh

oldugunu soyledigimizde, usllimuze gulenler o ldu, yuzlerce

kez bunun bir hayal oldugu soylendi ve hala da soyleniyor.

Arna biz son iki ydda bu iddiamm dogrulayacak kesin veriler

elde ett ik . Eger bu iddiamm Avrupa'da hemen, c;arc;abuk bir

ayaklanma �eklinde anlayanlar varsa, boyle bir �eyin gerc;ek

le�medigini bi l iyoruz. Fakat kaderimizin dunya devrimine

bagh oldugu iddiasmm kokten dogru oldugu ve l ti laf devlet

lerinin silahh mudahalesini daha ba�tan llimuyle imkans1z ha

le geti rdigi kamtlanm1�llr; iki ydm ardmdan, ama 6zell ikle de

Kokak'm yeni lgisinden bu yana ve lngiliz guc;lerinin Arhan

gelsk'ten ve butlin Kuzey Cephesi'nden c;ekilmesinden bu ya

na, kaderimizin dunya devrimine bagh oldugu iddias1 sorgu

lanamaz bir tarihsel gerc;eklik haline gelmi�tir. l t i laf devletle

rinin emri al tmdaki ordulann c;ok kuc;uk bir k1sm1 bile bizi ra

hathkla ezmeye yeterdi . Oysa du�mam alt eden biz olduk,

c;unku butlin dunya i�c;ilerinin bize duyduklan yakmhk en

zor anda kendisini hissettirdi. Bt'lylece l t i laf devletlerinin i�ga

l inin bu i lk doneminden yuzumuzun ak1yla c; 1kmay1 ba�ard1k.

Bir makalede, sanmm Radek' indi, ltilaf devletleri askerlerinin

sosyalist devrim ate�ini yakm1� ulke olarak Rusya'mn s1cak

toprag1yla temasmm bu askerler arasmda da bir yang1m tetik

leyecegi yazdm1�t1 . Olaylar bu 6ng6runun dogru oldugunu

gosterdi . Aynca �unu da kcsin bir dil le belirtmek gerekiyor,

Bol�evik aji tasyondan 6tliru vurulmu� olanlann adlanm bilen

I ngiliz ve Frans1z askerlerinin ya�ad1g1 stirec;ler, bu surec;lerin

ve oradaki komunist 6rgf1 tlerin ne kadar zay1f o ldugundan ba

g1ms1z olarak, muazzam bir i� ba�anyor. Sonuc;lar gozk gorulebilir: ltilaf devlc tleri askerkrini c;ekmek z orunda kalchlar

I l k buyuk zaferimizi mf bu sayede kazand1k.

229

1 ti laf clevlet lerinin bize kar�1 m ucadelede ba�vurd uklan

ikinci yontemse ku<;uk devletlerin uzerimize salmmas1ych .

Ge<;en Agustos aymm sonlannda b i r lsve<; gaze tesinde <;1kan

haberde , l ngi l iz sava� bakam Churchi l l 'in Rusya'ya on don

devletin salchracag1 ve boylece yakm gelecekte, en [azla yd

sonuna kaclar Petrograd ve Moskova'nm du�mesinin ka<;mil

maz oldugu yazi lm1�t 1 . Sanmm Churchil l sonraclan bu beya

mm tekzip et t i ve Bol�eviklerin uydurmas1 oldugunu soylecl i .

Arna bu beyamn hangi lsve<; gazetesinde yaymlanchgma dair

e l imizcle kesin bilgi var. Dolay1s1yla biz, Avrupa kaynaklann

dan gelen haberin clogru oldugunda 1srar ediyoruz. Dahas1

ger<;ekler de bunu clogruluyor. Finlandiya ve Estonya orne

ginden, l t i laf devlet lerinin bu ulkeleri Sovyet Rusya'ya salchr

maya zorlamak ic;in her yolu denecligini b i l iyoruz. Yudeni<;' in

askerlerinin Petrograd'm birka<; ki lometre yakmma geldigi ve

�ehrin muazzam bir tehl ike a l tmcla oldugu clonemdc, l ngil iz

gaz etesi Times 'ta Finlandiya sorunu uzerine bir ba�yaz1 oku

mu�tum. Makale ofke ve n e fret kusuyordu, claha once gorul

medik clerececle ate�li bir tarzcla yazilm1�ll ki o gazete i<;in ah

�ilmachk bir �eydi bu (bu llir gazeteler genel l ikle Rusya'cla

Mi lyukov'un Rech'incle kullamlan di le benzer bir diplomatik

di l!t: yazarlar) . Finlandiya'ya i l i�kin en <;i lgmca beyanch ve so

runu clobra clobra i facle ediyordu : Dunyanm kaderi F inland i

ya'ya baghchr ve butlin medeni kapitalist u lkelcrin gozleri

Finlandiya'mn uzerinedir Yudeni<;'in askerlerin in Petrog

rad'm birka<; kilome tre yakmmda oldugu bu donemin en kri

tik an oldugunu biliyoruz. Churchill ' in boyle bir bcyanda bu

lunmu� olup olmamas1 bir �ey clcgi� t irmcz, neticcde izledigi

poli t ikamn bu olduguna kimsenin �uphesi yok. Palas panch

ras olu�turulan, y iyecek gibi tcmel ve dign konularda l t i la f

230

devletlerine tC!ml.iyle bag1ml t olan bu zay1 f ve kC!<;i.ik i.i lke lere

l ti laf devletlerinin nasil bir bask1 uygulacltg1 iyi bi l i niyor. Soz

konusu ulkeler bu bag1 m lt l tktan kurtu lamazlar. Estonya'ya ,

Finlandiya'ya ve ku�kusuz Letonya, Li tvanya ve Polonya'ya

da bize kar�1 sava� a<;malan i<; in her tC!rli.i bask1 -mali , ia�e ,

askeri- uygu land1. Yudeni<;'in Petrograd'a kar�1 son seferinin

tarihi l t i laf devletleri nin ikinci sava� yontem inin de ba�ans1z

oldugunu tC!ml.iyle gostermi�tir. Hi<; ku�ku yok ki Finlandi

ya'dan gelen en u fak bir yarcl tm ya da Estonya'dan biraz daha

fazla yard1m Petrograd'm kaderini belirmek i<;in yeterli ola

cakt1. Keza durumun vahametini anlayan l ti laf devletlerinin

bu yard1ma ula�mak i<;in e l lerinden gelen her �eyi yapuklan

m ama yine de yeni lgiye ugracl tklanm da bi liyoruz.

Eide ettigimiz ikinci bt.iyt.ik uluslararas1 zafer de bu olclu ,

ama bu i lkindcn daha <;etrefi lli bir zaferdi . t lk zaf er, lngiliz ve

Frans1z askerlerini Rusya topraklannda tutmak ml.im klin ol

macltg1 i<;in elde edildi; bu askerler sava�mad1klan gibi . aym

zamanda lngilterc vc Fransa'y1 lngil iz ve Frans1z i�<;ilerini

kendi ht.ikl:1metlerine kar�1 ayaklancltran isyancilarla muhatap

ett i lcr. Boylece Rusya a1;1k<;a Bol�evizme kar�1 ml.icadele i<;in

yaraulan ve korunan bir dizi ki.i<.;i.ik devlet tarafmclan <;epe<;ev

re ku�all lm15 olmasma kar�m, bu silahm da donl.i p l ti laf clev

le t lerini vurdugunu gordi.ik. Btill.in bu i.i lkelerde burj uva ht.i

kl:1metler var ve neredeyse her yerde bu ht.ikl:1metlcrde burju

va i�birl ik<;iler, yani sm1fsal konumlanndan btl.irl.i Bol�eviklr

re kar51 duran adamlar var Bu u luslann hepsi de elbe tte Bol

�cviklerc kesin olarak dCl�mancltr, ama biz yine de hu burju

valan ve i�bi rlik<;ileri yan11mza <;ckmeyi ba�arcl tk . B u imkan

s 1z gonmllyor, ama dogru, <;t:mkC! bu devletlerin hepsi de cm·

pcryalist sava�ta ya�ad1 klanndan sonra, Rusya'da iktidara ta l ip

2 3 l

olan diger tek adaym -ciddiye almabilecek tek tal ibin- Kolc;ak

ya da Denikin oldugu , yani eski emperyalist Rusya'nm tems il

c i leri oldugu bir ortamda -Kolc;ak ve Denikin'in eski Rusya'y1

temsil ettigine kimsenin �uphesi yok- Bol�eviklere kar�1 sava�

man m o <;abaya degip degmeyecegi sorununda ka<;milmaz

olarak tereddut etmektedir. Boylece biz emperyalist kamptaki

ba�ka bir <;atlaga yaslanmak i<;in bir firsat elde e ttik. Devrimi

mizden sonraki i lk birka<; ayda Alman ve lngil iz emperyalist

leri birbirlerine du�mu� olduklan i<;in direnebildik, ama bu al

ll aym ardmdan bu sefer alt1 aydan da fazla direnebildik, <;lin

ku l tilaf devletlerinin askerleri bize kar�1 sava�acak durumda

degillerdi. Ertesi yil , yani �u an muhasebesini yapmak zorun

da oldugumuz yil ise, buyuk devletlerin nuf uz altJna a ld1klan

ku<;uk devletleri bize kar�1 seferber etme giri�imi dunya em

peryalizminin <;1karlan ile bu ulkelerin <;1 karlan arasmdaki <;e

l i�kiden btliri.I ba�ans1zhga ugrad1g1 i<;in biz ayakta kalmay1

ba�ard1k. l t i laf devletleri �imdiden pen<;elerini bu ku<;uk ulke

lerin uzerine atm1� durumclalar. Frans1z, Amerikan ya da ln

gil iz kapitalistleri, "size bag1ms1zhgmJZJ garanti ediyoruz"' de

diklerinde, bu sozun pratikte, "sizden butun zenginlik kay

naklann JZJ alacag1z ve sizi bag1 mhhk altmda tutacag1z. Aynca

size yonetmek ve spekulasyon yapmak i<;in yabanc1 bir ulkcye

gelen ve ba�ka hi<; kimsenin goru�unu umursamayan bir su

baym kustahhg1yla davranacag1z" anlamma gcldigini bil iyor

lar. Bu tur ulkelerin hemen hepsinde l ngi l iz el<;isinin bag1mh ulkeledeki bir kraldan ya da parlamentodan daha bnemli ol

dugunu bil iyorlar Ku<;uk burjuva demokratlan bu zamana

kadar bu dogruyu anlayamam1� o lsalar da, gen.;eklcr bugun

onlan anlamaya zorlamaktad1r. Emperyalistlerin yagmalad1g1 ku<;uk ulkelerin burjuva ve ku<;uk burjuva unsurlan sbz ko-

232

nusu oldugu kadanyla, bizim muttefik o lmasak bi le , her halu

karda emperyalistlerden daha guveni l ir ve daha degerli kom

�ular oldugumuz anla�ild1.

l�te, dun ya emperyalizmine kar�1 kazand1g1m1z ikinci zaf er

de budur.

l�te bu yuzden, esas gu<;;luklerin geride kald1g1m soylemek

te sonuna kadar hakhy1z. l t i laf devletlerinin, si lahh mudahale

i<,:in daha bir<,:ok giri�imde bulunacaklanna ku�ku yoktur.

Kol<,:ak ve Yudeni<,:'e kar�1 kazamlan son zaf erler butlin bu

devletlerin sozculerin in �imdi Rusya'ya kar�1 duzenlenecek

bir harekatm umitsiz oldugunu soylemelerine ve bize ban�

tekl i finde bulunmalanna yol a<,:llysa da, bu gibi a<,:1klamalann

anlam1m a<,:1k<,:a kavramam1z gerekiyor. Simdi soyleyecekle

rim kayll d1�1d1r. . .

Bu rjuva aydmlanndan, b u ac1mas1z du�manlanm1zclan ,

ger<,:egin bu llir kabul lcrini alabildigimizc gore, yalmzca i�<,:i

sm1fmm degi l , burj uva aydmlanmn geni� kesimlerinin de kal

ben Sovyet ikticlanmn yamnda oldugunu soylcme hakk1m1z

sonuna kadar vard1r. Dar kafahlar, ku<,:uk burjuvazi, emckle

sermaye arasmdaki amans1z kavgada yalpalayanlar, �imdi ke

sin bi<,:imde bizim taraf1m1za ge<,:ti ler ve belli bir dereceye ka

dar destek vereceklerini du�unebiliriz.

Bu zaf eri hesaba katmak zorunday1z ve uzun vadede bizi

Kol<,:ak'a kar�1 zafere ula�l!ran yontemle bu zafer arasmdaki

baglan ku rarsak, <,: 1kard1g1m1z sonu<,: daha da inandmc1 ola

caktad1r. Simdi yeniden yazmaya ba�layabilirsiniz, diplo

masi k1sm1 bitmi�tir.

Ko l<,:aka kar�1 hangi gu<;;ler sayesincle zafere ula�ug1mm

sorclugumuzda, kabul etmek gerekir ki Kol<,:ak prole taryamn

azmhkta oldugu ve koyh.:1h:.1ge Rusya'da oldugu gibi toprak sa-

233

hiplerinin iktidanm devirmek ic;in dogrudan , gerc;ek bir yar

d1mda bulunamad1g1m1z bir bolgede at ko�turmu� olmasma

kar�m, Koh;ak Kurucu Meclis cephesini olu�turan Men�cvi k

lerin ve Sosyalist-Devrimcilerin destekledigi bir cephede i�e

koyulmu� olmasma kar�m, du nya emperyalizminin yarcl 1mma

guvenebilecek bir hukumetin kurulmas1 i<;in en uygun ko�ul

lar var olmasma kar�m. butun bunlara kar�m giri�im Kol

c;ak'm hezimetiyle sonland1. Buradan �u sonucu c;1karma hak

k11rnz var - bu sonuc; bizim ic;in c;ok 6nemli olmasmm ch�m

da, bullin Jaal iyctlerimize de rehberlik etmelidir: Niifusun (o

gu11 lugu11a 611derl i ll eclcbi lcn s 1 11 1Jm zafere ula�mas1 lari hscl a(1-da11 lw(1 1 1 1 lmazdir Men�evikler ve Sosyalist-Devrimciler hala

Kurucu Meclis'ten, ulusun iradesi nden, vs. bahsediyorlar,

ama bu donemde deneyi mlerimiz bizi, devrimci donemlerde

sm1r mucadelesinin en korkunc; bic;imlere burundugune, ama

zar ere ancak mucadeleyi yuruten sm1r nuf usun c;ogunluguna

ondcrlik edebilecek konumda oldugunda ula�abi lecegine ikna

eui. Bu bak1mdan, oy vererek dcgi l , her llirlu siyasal mucade

leden katbekat daha f azla kdakarhk talep eden en me�akkat

li, en kanh mucadelelerle dolu hir y1h a�km mucadelc deneyi

miyle yapilan kar�ila�l! rma, Kokak kar�1smdaki bu dcneyim,

bizim herkesten c;:ok proletaryanm, yani c;ogunluguna onder

lik edebilecegini kam tlad1g1m1z ve sananna dost ve muttefik

olarak koylulugu eklecl igimiz sm1fm egemenligini hayata ge

c;irdigimizi gostermektedir. Kolc;ak 6rnegi bunu kam tlam1�llr.

Toplumsal alanda ders alcl1g1m1z son 6rnek bu oldu; bu ders

hize kime guvenip kimc guvenemcyeccgimizi gosteriyor

l�c;i sm1f1 , empcryalist sava� ve ekonomik y1k1 111 sonucu

muazzam derccede zay1nam1� ol masma kar�m. yine de siyasal

onderligi elindc tutmaktad1r , ama cmekc;i halkm c;ogunlugu-

2 3-1

nu, Rusya ko�ullannda koylulugu, dost ve muttefik olarak ka

zanm1� o lmasayd1 bunu yapamazd1 . Bu durum, c;ogunlugu bi

ze kar�1 olan uzmanlan c;ah�l!rabilmeyi ve du�manlanm1zm,

Sosyalist-Devrimcileri n , parti lerinin son konseyinin bir kara

nnda teslim c ttikleri gerc;ege gore , bir parah askerler ordusu

degi l , halk ordusu olarak ku rmay1 ba�ard1g1m1z KIZll Ordu'da

gerc;ekle�ti. l�c;i sm1f1 , c;ogunlugu kendi sm1fmdan olmayan

bir ordu kurmay1 ve bu orduda du�man uzmanlan c;ah�llrma

y1 ba�arabi ldiyse , bu nun tek sebebi , mu lkiyet baglantilan olan

ve bu yuzdcn de serbest ticaretten, ba�ka bir deyi�le kapita

l izmden, paramn iktidanmn geri donu�unden buyuk medet

uman kuc;uk mulkiyetle baglanuh halk ki tlelerine onderlik et

mi� ve bu kit lelerden dost ve muttefikler edinmi� olmas1d1r.

Gec;en iki yd ic;i nde elde ettigimiz butlin ba�anlann kaynagm

da bu yatar. Ba$ka butlin faaliyetlerimizde, $U an ozgurlugune

kavu�turulan Ukrayna'da ba�lamas1 gereken faaliyetlerimizde,

Denikin'e kar�1 kazamlan zaf erin ardmdan butlin zorlugu ve

bnemiyJe kar$ l ill!Za dikiJecek oJan brgutseJ f aaJ iyetimizde bu

temel dersi gbz bnunde tutmah, her �eyden z iyade bu dersi

haurlamahy1z. Kanaati mce butlin c;ah�mamlZln siyasal sonuc;

lanmn bzeti budur.

Yolda�lar, sava�m siyasctin bir devam1 o ldugu siJylen mi�

tir. Biz bunun dogrulugunu kendi sava$1m1zda ya�ayarak og

rendik. Emperyalistleri n . egcmen sm10ann, toprak sahi pleri

nin ve kapitalistlerin siyasctinin hir devam 1 o lan cmperyalist

sava�, halk ki t lelerinin dt:1�manhg1m ortaya serdi vc onlan

clcvri mcile�tirmenin en iyi arac1yd1 . Rusya·da sava� monar$i

nit 1 devri lmesi ne, toprakta (Jzcl mulkiyetin kaldmlmasma vc

burjuvazinin ala$ag1 edilmcsine yard1mc1 o ldu; bt1 tun bunlar

g<)rtdmedik bir kolayhkta olduysa bunun tek sebcbi , cmpn-

235

yalist sava�m gittikc;c claha cla kustahla�an emperyalist siyasc

tin bir clevam1 ve �iclcletlenmi� hali o lmas1ych. Bizim siyaseti

miz ise komunist siyasetimizin, prole tal)·anm siyasetinin bir

clevam1ych. "Siz bize ban� vaat ett iniz , ama sava� vercl iniz ,

emckc;ileri alclattm1z 1 " Bu sozleri Men�evik ve Sosyalist-Dev

rimci gazetelercle hala okuyor, part i l i o lmayan ve yalpalayan

insanlann agzmclan hala i�itiyoruz Oysa Marksizmi incele

memi� o lan emekc;i kitlelcrin yine de emperyalist sava� i le ic;

sava� arasmclaki fark1 tam manas1yla ogrenclikler ini , sm1f ic;

gucluleriyle, onyil larchr kapi talist i le toprak sahibinin ne o lclu

gunu ya�ayarak gormu� olan ezilen halkm ic;guclusuyle bunu

ogrendiklerin i anlamak gerekiyor. Onyil larchr ezilen kitlelerin

hepsi sava�tan sava�a f ark o lclugunu anhyorlar Emperyalist

sava� emperyalist siyasetin bir clevam1ych ve ki tlelerin ef encli

lerine kar�1 ayaga kalkmasma yo! ac;u . le; sava� ise toprak sa

hipleriyle kapitalistlcre kar�1 bir sava�ur ve toprak sahipleriy

le kapitalistlerin ikticlan m sonlanchrma siyasetinin bir cleva

m1chr. Sava�m geli�imi emekc;i kitleler ile sava�ta 6nclerl ig1 ele

gec;irmi� olan proletarya arasmclaki baglan her gec;en ay claha

cla kuvvetlencl i rmi�tir . �e kaclar buyuk smavlarclan gec;erse

gec;sin , buyuk yenilgiler ne kaclar s1k ve ne kaclar ciclcli o lursa

o lsun , clt:1�manm elcle ett igi buyuk zaf erler ve Sovyet ikticlan

nm pamuk ip ligine bagh hale gelcligi clurumlar ne kaclar c;ok

olursa o lsun -bu tlir clurumlar olnm�tur ve l t i laf clevletlerinin

bize kar�1 yeniclen sava�maya c;ah�acagma �uphc yoktur- sag

lam cle neyimler ecl incligimizi soylcmemiz gerekir. Bu clene

yimler bize gostercli ki sa,·a:;; emekc;i kit lelcrin siyasal h1l incini

gt1c;lcncl irir ve onlara Sovyct ikticlannm yararlanm gosterir.

:\aif k imsele r ya cla eski kuc;uk burjuvazinin ya cla eski burju

va-clemokrat ik parlamcntarizminin onyargilannm csiri o lan

2 1 6

kimsclcr, koyh:mi.in Bol�evik komi.inistlerin mi yoksa Sosya

l ist-Devrimcilerin mi pe�inclen giclecegine oy pusulas1yla ka

rar vrrmesi ni bekl iyorlar; ba�ka bir karan tammak istemiyor

lar, c;i.inki.i hal km haklannclan , ozgi.irli.ikten, Kurucu Mec

lis' ten, vs. yanalar. Olaylann ak1�1 koyli.ini.in bu meseleyi pra

tikte clogrulamas1m zorunlu k1lch . Koyli.iler, Kurucu Mecl is'te

Sosyal ist-Devrimcilere c;ogunlugu vercl ikten sonra . Sosyal ist

Devrimcilerin politikas1 ba�ans1z olup pratikte Bol�eviklerlc i�

yapmak zoruncla kalchktan sonra; hi.iki.imetimizin saglam bir

hi.iki.imet oldugunu, c;ok �ey talep etse bi le , ne pahasma olur

sa olsu n bu taleplerin gerc;ekle�mesini saglayabilen bir hukli

met olclugunu , ac;lara ekmek verilmesinin . kar�1 hgmcla hic;bir

�ey almasalar bi le koyli.ilerin mutlak bir gorevi olclugunu clu

�lmen bir hi.iki.imet olclugunu anlachlar Koyli.i ler bu nu gorclli

ler ve hi.iki.imetimizi Kol<;ak ve Denikin'in hi.iki.imetiyle kar�1-

la�tmp tercihlerini oy sanchgmcla clegil , hayatm ic;inde -her iki

hi.iki.imeti de ya�ay1p gormek zoruncla kald1ktan sonra- yapll

lar Koyl i.il i.ik bu sorunda tercihini bizden yana kullamyor ve

kullanmaya cla clevam edecek.

l�te, Kol<;ak'm yeni lgisinin tarihinin bize ogrettigi ve Gi.i

ney'deki zar erlerimizin kamtlachg1 budur l�te bu yuzclen keli

menin gerc;ek anlam1yla kitlelerin , koylercle ya�ayan milyon

larca insanm, mi lyonlarca koyli.ini.in t i.imi.iyle bizim saf11mza

gec;tigini soyli.iyoruz. Bu donemcle ogrencligimiz ve yakmcla

Denikin'e kar�1 elde eclecegimiz zaf erle amk gi.ic;krimizi ic;eri

clcki geli�ime oclaklamam1z mi.imki.in hale gelcl iginden, gi.incle

me al macak olan i.i lke ic;i orgi.it lenme sorunlanna uygulama

m1z gereken ba�hca siyasal clersin bu olclugu kanaatindcyim.

Avrupa ki.ic;i.ik burj uvazis inin bize yonelttigi ba�hca suda

ma terorizme ba�vurmam1z, cntcl ijansiyay1 vc ki.ic;i.ik b ur j uva-

217

ziyi kaba kuvvetle bastmyor olmam1zla alakahd1r. Bizim bu

konuda cevab1m1z be llidir: "Bizi buna zorlayan siz ve sizin hu

kumetleriniz oldu." Birileri teror diye bagmp c;;ag1rd1gmda, biz

�u cevab1 veriyoruz: "Emri altmda dunyamn en guc;lu donan

malan ve bizimkinden yuzlerce kat daha guc;;lu silahh kuvvet

ler bulunduran ulkeler uzerimize c;;okup, kuc;;uk devletleri bi

ze kar�1 sava�a zorlad1klannda, bu terorizm olmuyor mu ? ''

Asil terorizm en geri kalm1� ve sava�ta en c;;ok zay1 flam1�

ulkelerden birine kar�J butun buyuk devletlerin birle�mesi

dir. Almanya bile Krasnov'a arka c;; 1kuklan yeni lgi 6ncesi do

nemden, bize ambargo uygulay1p du�manlanm1za dogrudan

yard1m et t igi gunumuze kadar l ti laf devletlerine yard1m et

meyi surdurdu. Dunya emperyal izminin bu saldms1, bize yo

nel ik bu seferberlik, ulke ic;; i ndeki komploculann bu �ekilde

satm ahnmas1, bunlar terorizm degil mi? Bizim terorizme

ba�vurmammn sebebi, kar�1smda durabilmek ic;; in butun

guc;lerimizi birle�tirmek zorunda oldugumuz silahh guc;lerin

saldmsma ugram1� olmam 1zd1. D ike ic;; inde vanm1z1 yogumu

zu onaya koymam1z , bu tun guc;lerimizi toparlamam1z gereki

yordu. Bu noktada, Sibi rya'da Kolc;;ak'la i�birl igi ic;;inde olan

lann du�tugu , Alman i�birlikc;; i lerininse yarm kar�1 kar�1ya

kalacaklan konuma, yani her an bin , bi lemedin on bin suba

ym clarbesiyle ala�ag1 edilebilecekken iktidar o lduklan ve

Kurucu Meclis'c dayand1klan zehabma kapilan zaval hlann

konumuna du�mek istemedik ve du�memck ic;; in de gerekli

onlemleri ald1k. Bahsettigim durum anla�ilabi l ir , z ira bu su

barlar sava� sanat 1111 harikulade �ekilde b i lcn , butun ip leri

eli ncle tutan, yani bmj uvaziyle toprak sahiplcri hakkmda

kuvvetl i bi lgi sahibi olan ve onlann tcveccuhunu kazanmayi

ba�arm1� egi t iml i . cirgLnlu bir ki tledir.

238

Emperyalist sava�tan bu yana butlin ulkelerin tarihi bunu

kamtlam1�ur ve bugun, l ti laf devletleri nin uygulachg1 teroriz

min magdu·ru o larak bizim terore ba�vurmaya hakk1m1z var. Demek ki terorle su(lanacak biri varsa, o biz degi l , burj u

vazi olmahd1r . Teroru bize burjuvazi dayatt 1 . Terorizmin ba�

hca kaynagm1 kurutur kurutmaz teroru mumkun olan asgari

duzeye indirmek i(in i lk ad1m atan biz olacag1z . Bu kaynak,

dunya emperyalizm inin istilas 1 , sava� komplolan ve dunya

emperyalizminin ulkemize yonelik askeri baskilanch r.

Madem terorizmden bahscdiyoruz, o zaman Sovyet iktida

rmm ac1mas1zhgmdan ve Sovyet iktidan sebebiyle cskisinden

daha kotli bir konuma geldiginden en (Ok yakman bu ona ta

baka konusundaki , entelijansiya konusundaki tavn m1z ustu

ne de bir �eyler soylemeliyiz.

Elimizde bulunan zay1f imkanlarla, entelijansiya i(in yapabi

lecegimiz nc varsa yap1yoruz. Elbette kagn mblenin (Ok az 6ne

mi olclugunu biliyoruz, ama ia�e orgutlerimizden yeterli g1da

alamayanlara yard1mc1 olarak , karaborsanm 6ncmini de biliyo

ruz. Bu bak1mdan burjuva aydmlarma bir t:1st0nluk saghyoruz.

Dunya emperyalizminin uzerimize (6ktugu �u anda, s1k1 aske

ri disiplin uygulamaya ba�lamak ve toplayabildigimiz bcnun

gu(ierle kendim izi savunmak zorunda kalchg1mm biliyoruz

k Sava�'m sona ermesi , bu gruplann ko�ullannm iyile�ti ril

mesi yonunde bir achm olacakur. Gumruk poli tikam1z vc prog

ram1m1zdaki a(1klamayla bu gruplara daha iyi ko�ullar saglan

mas1 gerektigini kabul ettigimizi zaten gostermi� bulunuyoruz,

<;linku burjuva uzmanlanndan yararlanmadan kapi talizmden

komunizme ge(i� imkans1zchr Dahas1 butun zaf crlcrimiz -yan

cmek(i, yan mt:dk sahibi olan koyluleri kendi safma �-ckmi�

proletaryanm ondcrligindcki KIZll Ordu'nun butlin zafcrleri-

239

k1smen burjuva uzmanlanndan yararlanabildigimiz ic;in kaza

mlm1�m. Askeri alanda izledigimiz bu poli tikam1z, ic; ge li�imi

miz s1rasmda da takip ett igimiz politika o lmalid1r.

Bu donemde kazamlan deneyimler , b inanm temelini a tar

ken, genel l ikle c;aus1yla, c;e� it l i dekorasyonlanyla, vs. i lgi l i i�

lere giri�tigimizi gosteriyor. Belki de sosyalist cumhuriyet

ac;1smdan bu belli bir oranda gerekliydi. Be lki de hayatm her

alamnda in�aya giri�memiz gerekiyordu. Bullin alanlarda in

�aya giri�me istegi gayct dogald1r Devlet orgutlenmesi ala

mnda yapdanlara bakug11mzda , hemcn her yerde birc;ok �eye

ba�land1g1 m ama hepsinin yanm b1rakdd1g1m goruyoruz; bu

llir �eylere bakugmda insan ir,; inden, 'Ne acelesi vard1 , kc�ke

esas i�ten ba�lasayd1k' diye gec;iriyor. Yonetici konumundaki

insanlan n ancak temeller auld1ktan soma yerinc get iri lebile

cek gorevlere ilgi gostermeleri gayet dogald1r. Fakat dene

yimler temelinde bugun �unu soyleyebi liriz: Gelecekte c;aba

lanmm daha c;ok esas i�e , Lemelin aulmasma, c;ozulmesi en

zor olan ama yine de c;ozmemiz gereken bas i t sorunlara odak

layacag1z. Bunlar ekmek sorunu , yakn soru nu ve bi t lerle sa

va� sorunudur. Bunlar sosyalist bir cumhuriyetin kuru lmas1-

m mumkun kdacak uc; basil sorundur. Bu sorunlan c;ozdugu

muz zaman, butlin dunyadaki zaferimiz l t i laf devle tlerin in

saldms1m puskurtlligumuzde oldugundan katbekat daha ke

sin ve muzaff er olacakur. [ . . . ] Kultlir ic;in mucadelemizde i lk ad1m bu sorunlann c;ozul

mesidir, ki bu aym zamanda bir varolu� mucadelesidir.

Bunlar esas sorunlard1r. Parti uyesi yolda�lann dikkatini

her �eyden once bu konulara c;ckmek istiyorum. Bu zamana

kadar bu sorunlara gosterdigimiz dikkat o kadar azd1 ki bah

sini bile etmeye degmez. Sava�la ilgili faaliyetlcr imizi elbette

240

bir an o lsun bo$lamadan, sava$ alanmda c;:ah$ma yurutmeyen guc;:lerimizin onda dokuzu bu oncelikli gorevlere yonlendiril

mel icl ir Su an onumtlzdeki sorunlara dair net bir tabloyla kar

$1 kar$1yay1z. Herkes el inden gelenin en iyisini ortaya koyma

hcl 1r ; butun guc;:lerimiz bu gorevlere yonlendirilmel idir.

Boylece raporun siyasal k1smm1 bit iriyorum. Uluslararas1

alanla i lgil i o larak Cic;:eri n yolda$ bu hususta aynnllh bir teb

ligcle bulunacak ve Sovyetler Kongresi adma muharip ulkele

re sunmak istedigimiz 6neriyi siz lere okuyacak.

Ben c;:ok k1saca partinin gorevlerine deginmek istiyorum.

Devrimin seyri ic;:inde part imiz c;:ok 6nemli bir gorevle kar$I

kar$1ya kalmI$l lr . Bir yandan en ko tli u nsurlann hepsinin,

s1rf iktidar partisi oldugumuz ic;:in part imize int isap etmeleri

gayet clogald1r . Diger yandan i$c;:i sm1f1 enkaz halindeki bir

ulkede tlikenmi$ ve clogal olarak zay1f konumdad1 r. Ne var ki

ulkeye onderlik edebilecek olan yalmzca i$c;:i sm1fmm ilcri

kesi mi , i$c;:i sm1fmm oncusudur. Devlet orgutlenmesi alanm

da bu gorevi ba$anyla yerine getirmek ic;: in kulland1g11mz

arac;:larclan bir i subo111 i l< ' lerdir . * Slogamm1z $Udur : Partimize

ilk kaulanlar cepheye go nullu gicler; sava$amayacak clu rum

cla olanlarsa i$c;:i partisinden ne anlad1k lanm kendi h ulun

duklan yerlercle gosterm el i , komimizmin i lkelerini prat ikte

uygulayarak bunu sergi lemel id i rler. N i tekim komimizm , soz

cugun clar anlam1yla, bireysel farkhhklara bagh o lmayan ,

gu nluk hayatm onyargilanna dai r butun hauralan si l ip supu

ren , duraganhg1 , gelenegi , i$ dallan arasmdaki farkhhklan,

ucret f arkhhklanm, vs . s i l ip supuren kamu yaran ic;: in gom::d

lu, ucretsiz c;:ah$mad1 r 1$c;:i sm1fm1 ve butun emekc;:ilen sava5

k) S11/J<>C1 1 illicr Ilk olarak J l) I 9"da )'crclckki Bobeviklcrin i n is1yat i l i) ' le li;1�la 1 i la 1 1 gc111ul l t1-(ten'ls1z mesai.

241

donemi f aal iyetlerine o ldugu kadar ban� doneminin o rgut

lenme faal iyet ine de c;ekiyor olmam 1 z en buyuk teminatlan

m1zdan biridir. Komun ist subotnik'lerin daha da geli�imi bir

okul ol mal td 1r. Her ad1ma, partiye yeni i�c;i unsurlarla diger

sm10ardan en guveni l ir unsurlann c;ekilmesi e�l ik etm elidir.

B iz bunu uye kaynlanm yenileyerek yap1yoruz. Tumuyle gu

veni l i r o lmayanlan sananm 1zdan ihrac; e tmektcn korkmuyo

ruz. N itekim zor zamanda bize kaulan bir parti uyesinc guve

nerek de aym amaca hizmet ediyoruz. Bugunku Merkez Ko

mite raporunda gosteri ldigi uzere, Yudenic;'in Petrograd'a b ir

kac; ki lometre mesafede oldugu, Denikin' in Orel' in kuzey inc

yakla�ug1 ve burjuvazinin c;oktan bayram havasma girdigi do

nemde bize yuzler, binler halinde akin edenler, i�te bu parti

uyeleri guvenil meye deger msanlard1r. Biz parti n in bu temel

de boyumesine k1ymet veriyoruz.

Partinin bu c; izgide buyumesini saglad1 ktan soma kapt lan

kapamalt , bilhassa dikkatli olmalty1z. Parti zaf ere ula�ugma

gore yeni parti uyelerine iht iyac 1m1z yok demeliyiz. Kapitalist

toplumun parc;alanmakta oldugu bir ortamda bir dolu zararl 1

unsurun partiye s1zmaya �-al t�acagm1 gayct iyi bi l iyoruz. ()ylc

bir parti yaratmah y1z ki bu particle yabanC1 unsurlara yer ol

mamal t , ama diger yandan ki tlc lcr i . yani partin in d1�mda olan

unsurlan cla faal iyetlere c;ekmeyi bilmel iyiz. Bu nas tl olacak?

Bunun arac 1 , parti-d1�1 i�c.:i vc koylu kon feransland1r. Prav

cla'da yakm zaman once parti-d1�1 konf eranslar uzerine bir

makale yaymland1 . Rostopc;in yolda�m kaleme ald1g1 bu ma

kale ('lzel bir d ikkati hak ediyor Ben tarihsel ac;1dan buyuk

onemi olan bu sorunu c;ozmekte ba�ka bir yol bi lmi yoru m

Parti, kaptlanm ardma kadar ac;amaz, c.:unkll kapital izm i n da

gtlmakta olcl ugu bir clonemde kaptlan a<;arak sanan na en ko-

242

tu unsurlan toplayacakur. Pani o kadar dar olmahd1r ki safla

rma diger sm1£1ardan ancak her yonuyle smama f1rsall buldu

gu u nsurlan c;:ekmelidir.

Gelgelelim , nufusu yuz milyonu a�an bir ulkede birkac;: yuz

bin pani uyemiz var. Boyle bir pani ulkeyi nasil yonetebilir? Oncelikle paniye yard1mc1 olacak olan sendikalar vard1r ve ol

mahd1r; bu sendikalarm milyonlarca uyesi oldugu nu unu tma

yahm. lkinci yard1mc1 ise pani-d1�1 konferanslard1r. Bu pani

d1�1 konferanslarda proleter o lmayan kesimlere yakla�may1, 6n

yarg1larm ve kuc;:uk burj uva yalpalamalarm ustesinden gelmeyi

bilmeliyiz. l�te en 6nemli ve temel gorevlerden biri budur.

Pani orgutlerimizin ba�ansm1 yalrnzca belli bir i� yapan

pani uyelerinin say1s1yla ya da kayn yenilemede e lde edilen

ba�anyla degi l , panili olmayan i�c;:i ve koylulerin konferansla

nyla, bunlarm dogru bir �ekilde ve yeterli s1khkta orgutlenip

orgutlenmedigiyle, yani orgullimuzun �u an paniye kaulama

yan ama faaliyet imize c;:ekmek zorunda oldugumuz ki tlelere

yakla�abilme yetcnegiyle olc;:meliyiz.

l t i laf devletlerini yeneb i ldiysek bunun sebebi buyuk ihti

malle i�c;:i sm1fm m ve partili o lmayan kitlelerin sempatisini

kazanm1� olmam1zd1r Kolc;:ak'1 yenmeyi ba�ard1ysak, bunun

sebebi muhtemelrn emekc;:i kitlelerin ic;:inden art Jk yeni guc;:ler

dev�iremeyecek konuma gelmi� olmas1yd1. Dunya uzerinde

hic;:bir hukumetin sahip olmad1g1 bir yedek guce sahibiz; bu

guce i�c;:i sm1f1 hukumcti haric;: ba�ka hic;:bir hukumet sahip

olamaz, c;:unku yalrnzca i�c;:i sm1f1 hukumeti emekc;:i kitlelerin

en c;:ok ezilmi� ve en geri kalm1� unsurlanrn mutlak bir guven

le kendi saf larma c;:ekebil ir Guc;:lerimizi part i l i olmayan i�c;:i vc

koyluler arasmdan dev�i rebiliriz ve dev�irmel iyiz , c;:unku on

lar bizim gerc;:ek dost lanm1zd1r . E kmek ve yakn sorununu11

243

<;:bzumu i<;:in ve tifuse kar�1 sava� i<;: in , kapitalistler ve toprak

sahipleri taraf mdan en <;:ok ezilmi� olan bu kitleler arasmdan

gu<;:ler dev�irebi l iriz. Biz bu kitlelerin destegini alacag1m1za

eminiz. Bu kitleler arasmdan her ge<;:en gun daha fazla gu<;:

dev�irmeye devam edecegiz ve sonunda butun du�manlanm1-

z1 alt edecegimizi soyleyebi l iriz. Denikin dize getirildikten

sonra duzgun bir temele oturtulacak olan ban�<;:il in�a alanm

daysa, son iki yilda askeri alanda ger<;:ekle�tirdigimiz mucize

lerden <;:ok daha buyuk mucizelere imza atacag1z.

Bulletin of the C.C . ,

R .C.P. (B. ) , Sayi : 9, 2 0 Arahk 1 9 1 9 ;

Collected Works, C i l t 30, s . 1 70- 1 88 (parc;:a) .

244

YED1NC1 TUM-RUSYA SOVYETLER1 KONGRES1 5-9 Arahk 1 9 1 9

�

TUM-RCSYA MERKEZ YURUTME KCRCLC lLE HALK KOMlSERLERl KO:'\SEYl':'\l:'\ RAPORC

5 Arahk

(Alli 1�/ar Delegeler Len i n 'i ayali ta alli 1 �/ayarali lwr� r lar/ar .)

Yolda�lar1 Prezidyum'un karanyla, burada sunacag1m siyasal rapor Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu ile Halk Kom iserleri Konseyi'nin onak raporu o lacaku r. Benclen, rapor y 1h ir;inde uygulad1g11mz yasalan ve iclari onlemleri s1ralamam gibi bir beklenti ir; inde o lmad1g1mza eminim . Ku�kusuz bunlarla ilgili basmdan bilgi sahibi oldunuz. Aynca neredeyse bu 1t1 11 komiserl iklerimiz, sbz konusu donemde her komiscrligin a n a

245

raa liyetlerini anlatan k1sa bro�urler yaymladilar ve bunlar kongreye gelen butun delegelere dagnild1 . Ben dikkatlerinizi, ya�ad1klanm 1zdan c;1kanlabilecek ve butun delege yolda�lann yerel bolgelerde yurutecekleri raaliyetlerde yararh bir yonerge ve materyal i�levi gorebilecegini du�undugum baz1 toparlay1-c1 sonuc;lara c;ekmek istiyorum.

Faaliyetimizin siyasal sonuc;lan ve bunlardan c;1kan derslerden soz edildiginde, Sovyet Cumhuriyeti 'nin uluslararas1 durumu dogal o larak i lk s1ray1 almaktad1r Gerek Ekim'den once gerekse Ekim Devrimi s1rasmda kendimizi her zaman yalmzca uluslararas1 proleter ordusunun bir b irl igi , geli�im ve haz1rhk duzeyinden o turu degil , Rusya'mn o laganustu ko�ullanmn bir sonucu olarak one c;1km1� bir birl igi o larak gordugumuzu ve ancak boyle gorebilecegimizi soyledik. Bu yuzden sosyalist devrimin zaferinin, en azmdan birkac; ileri ulkede proletaryanm zar eri haline geldiginde , ancak 0 zaman nihai bir zaf er olarak gorulebi lecegini her zaman soy Jedik. En buyuk zorluklan i�te bu baglamda ya�ad1k.

Kaderimizi dunya devrimine baglamakta hakh oldugumuz tumuyle kamtlanm1�t1r '\ie var ki clunya devriminin geli�im hlZI bak1mmdan istisnai derecede zor bir donem gec;irdik; ileri i.llkclerde devrimin geli�iminin <;;ok daha yava�, c;ok daha zor, c;ok daha kanna�1k oldugunu ya�ayarak gorcluk. Buna �a�1rmamahy1z, zira Rusya gibi bir u lkede sosyalist devrimi ba�latmak dogal olarak ileri ulkelerde o ldugundan c;ok daha kolayd1. Fakat neticede, Bat1 Avrupa'da sosyalist devrimin bu �ekilde daha yava�, daha karma�1k , daha z ikzakh geli�imi b ize i namlmaz zorluklar ya�atm1�t1r. Burada insamn akhna once �u soru geliyor: Rusya gibi geri , sava�m yordugu ve enkaza c;ev irdigi bir ulkcdc, i lkin o zamanlar her �eye kadir g()rulen Al-

246

man emperyalizm inin, ardmdan , daha bir yd once Almanya'nm defterin i duren, kendisine rakip tammayan ve dunya uzerindeki butlin ulkelere hukmeden emperyalist l ti laf devletlerinin inau;; 1 mucadelesine ragmen, Sovyet iktidanmn iki yd boyunca ayakta kalabilmesi gibi bir mucize nasd mumkun oldu? Basil bir gu<; kar�da�lirmas1 yapug1m1zda, gu<;leri askeri a<; 1dan degerlendirdigimizde bu ger<;ekten de bir mucizedir, <;linku l t ilaf devletleri bizden kar�ila�tmlamayacak kadar gu<;lulerdi ve hala da oyleler. Ne var ki ele ald1g1m1z yilm en kayda deger oze l l igi , her �eyden once, muazzam bir zar er kazanm1� olmam 1zd1r; bu oyle buyuk bir zaferdir ki, sanmm esas

zorluk lanm1zm geride kald1g1m soylemek abarn olmayacakur. Bizi bekleyen tehlikeler ve zorluklar ne kadar bu yuk olursa olsun, en kotu donemi geride b1rakug1m1z a<;1kllr . Bu nun sebeplerini anlamak ve en onemlis i , bundan sonraki politikam lZI dogru saptamak zorunday1z, zira gelecekte 1 ti laf devletlerinin s1k s1k yeni mudahale giri�imlerinde bulunmas1 neredeyse kesindir. Aynca, yabanc1 kapitalistlerle Rus kapitalistlerinin Rusya'da kapitalistlerin ve toprak sahiplerinin iktidanm yeniden kurmay1 ve Sovyet iktidanm devirmeyi ama<;layan eski haydut i t t i fakmm, aclm1 koyahm, dunya sosyalist yangmmm ocag1 haline gelen Rusya Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti Federasyonu'nu y1kma hedefini guden bir i t t i fakm yeniden canlanmas1 da muhtemeldir.

Bu bak1� a<;1smdan hareke tle , lt i laf devletlerinin m udahale tarihine ve buradan <;1kard1g1m1z siyasal derslere bakug1m1zda , bu tarihin, hepsi de bize tam ve kahc1 h irer zaf er get iren li<; ana a�amaya aynlabilecegini soyleyebiliriz.

l t i laf devletleri a<;1smdan dogal olarak en uygun ve en kolay olan birinci a�ama, Sovyet Rusya'nm i�ini kendi o rdulany-

247

la biti rme giri�i mini ic,:eriyordu. Elbette, lt i laf devletleri Almanya'y1 yenilgiye ugratl lktan sonra, henuz dogrudan ban� beyamnda bulunmam1�lard1 ve butun Ball ulkelerinde korkutmak ic,:in kullamlan Alman emperyalizmi umac1smm verdigi korkuyu hemen uzeri nden atamam1� olan milyonlarca askerin oldugu ordulara sahiptiler. 0 donemde , askeri ac,:1dan ve de d1� poli tika ac,:1smdan bakild1gmda, ordulannm onda birini Rusya'ya gondermek l ti laf devle tleri adma elbette c,:ok kolayd1. Unutmamak gerekir ki , o donemde l ti laf devletleri denizlerin hakimiydi, donanma ustlinlugu tamamen onlann elindeydi . Askeri birliklerin nakl i ve levaz1m1 tamamen onlann elindeydi. Burjuvazinin sosyalist devrimden nefret e ttigi kadar bizden nefret eden l tilaf devle tleri , eger o donemde ordulannm yalmzca onda birini bize kar�1 ba�anyla cepheye surebilselerd i , bu durumda, en uf ak b i r ku�kunuz bi le o lmasm , Sovyet Rusya mahvolur ve Macaristan'la aym kaderi payla�1rd1 .

l ti laf clevletleri neden bunu ba�aramadilar? Birliklerini Murmansk'a c,:1kardilar. Sibirya sef eri l t i laf devletleri birliklerinin yard1m1yla yapild1. Japon birlikleri Dogu Sibirya'daki kuytu bir toprak parc,:as1m hala i�gal a ltmda tutmaktad1r ve butlin Ball Sibirya'da l tilaf devletlerinin tamammm, say1ca c,:ok fazla olmasa bi le , askerleri vard1 . Aynca Rusya'mn guneyine Frans1z birlikleri c,:1kanlm1�t1 . Bu, ic,: i�lerim ize uluslararas1 mudahalenin ilk a�amas1yd1, deyim yerindeyse , l t ilaf devletlerinin iht iyac,:lan harikulade �ekilde kar�ilanan kendi askerleriy le , yani i leri ulkelerin i�c,:i ve koylulerinin yard1m1yla Sovyet iktidanm bogma yonundeki i lk giri�i mdi . Gene) anlamda konu�acak olursak, l ti laf devletlcri bu seferin teknik ve maddi yonden butun gere klerini yerine get irebilecek durumdayd1-lar. C.)nlerincle hic,:bir engel yoktu. Peki, o halde bu giri� imin

H8

ba�ans1z olmas1 nasil ac;1klanabi lir? l ti laf devletleri askerlerini geri c;ekmek zorunda kaldilar, c;unku devrimci Sovyet Rusya·ya kar�1 miicadele edemeyeceklerini gorduler. Yolda�lar, bizim en 6nemli ve temel argumamm1z her zaman bu olmu�tur. Biz uluslararas1 proletaryanm yalmzca bir parc;as1 oldugumuzu , devrimi bekleyen guc;lukler ne kadar bu yuk olursa olsun, uluslararas1 emperyalizm taraf mdan ezilen i�c;ilerin desteginin, dayam�masmm en krit ik anda ortaya c;1kacag1 zamanm gelecegini devrimin en ba�mdan beri soyledik. Hatta bu sebeple iitopyac1 olmakla suc;land1k. Fakat deneyimler, her zaman ve her durumda proletaryanm harekete gec;mesine guvenemeyecek olsak da, clunya tarihinin bu iki y1h suresince binlerce kez hakh c;1kug1m1ZJ gostermi�tir diyebili riz. l ngilizlerle Frans1zlann Sovyet Rusya'y1 kendi ordulanyla bogma giri� imi , azami sure ic; inde kesin ve c;ok kolay ba�an vaat eden bu giri�im bo�a c;1kl l : l ngiliz birlikleri Arhangelsk'i terk etti ler, Guney Rusya'ya c;1kartma yapan Frans1z birliklerinin hepsi ulkelerine geri gonderildi. Ablukaya ragmen, c;evremizdeki ku�atmaya ragmen, yine de Ball Avrupa'dan haber ahyoruz, lngiliz ve Frans1z gazeteleri ara ara cla o lsa el imize gec;iyor. Bu sayedc, 6rnegin Arhangclsk bolgesindcki l ngiliz askerlerinin gonderdikleri mektuplann bir �ekilde lngil tere'ye u la�ug1m ve orada yaymland1g1m bil iyoruz. Frans1z askerleri ve i�c;ileri arasmda komiinist faal iyet yurii tmek ic;in gelen ve Oclessa'da kur$una dizilen Frans1z kadm yolcla� J eanne Labourbe'un ad1-nm butiin Frans1z proletaryas1 tarafmdan bil indigini ve sendikalizmin c;e� i t l i , gorunurcle a�ilmaz fraksiyonlanna ragmrn bt:it iin Frans1z i�c;ilerini u luslararas1 emperyalizme kar�1 cylcm ic;in birle$tiren is im haline geldigin i , bir miicadele �ianna donl!�tugunii bi l iyoruz. Bugun ald1g1m1z haberlere gore , neyse

249

ki Almanya tarafmdan serbest b1rakilm1� olan ve belki de k1sa sure soma aram1zda gorebilecegimiz Radek yolda�m yazd1g1 , devrim ate�iyle harlanan Rusya topragmm 1 tilaf devletleri ic;:in gec;:ilmez oldugu �ekl indeki sozlerin, bir yazann abartmas1 gibi gorunen bu sozlerin bugun tumuyle dogrulanan bir gerc;:ek oldugu anla�ilm1�t1r . Butun geri kalm1�hg1m1za ragmen, mucadelemizin butun zorluklanna ragmen, lngi liz ve Frans1z askerlerin in topraklanm1zda sava�amayacaklan kamtlanm1�t1r. Sonuc;: bizim ad1m1za bir zaf er olmu�tur. Bize kar�1 bu yuk buyuk ordulan cepheye surmeye kalk1$t1 klannda -nitekim bu olmadan zaf er kazanmalan imkans1zd1r- elde ett ikleri tek sonuc;:, Frans1z ve 1 ngiliz askerlerinin dogru sm1f ic;:guduleri sayesinde, Rusya'dan u lkelerine Bol�evik salgm1m, hani Alman emperyalistlerinin elc;:i lerimizi Berlin'den c;:1kararak kurtulacaklanm zannettikleri �u Bol�evik salgmm1 getirmeleri oldu. Alman emperyalistleri boyle yaparak, bugun guc;:lenen i�c;:i hareketi k1hgmda butOn Almanya'ya yayilan Bol�evik salgmma kar�1 kendilerin i koruyacaklanm zannediyorlard1 . 1 ngiliz ve Frans1z birl iklerini geri c;:ekilmeye zorlayarak elde ettigimiz zaf er, l ti laf devletlerine kar�1 kazand1g1m1z zaferlerin en buyuguydu. Onlan askerlerinden mahrum b1rakt1k. lt i laf devletlerinin sm1rs1z askeri ve teknik ustunlugune cevab1m1z, emekc;:i kit lelerin emperyalist hukumetlere kar�1 dayam�mas1 yoluyla onlan bu guc;:ten mahrum b1rakmak oldu.

Boylece bu demokratik denen td keleri b irtak1m ezberci k 1staslara gore degerlendirmenin ne kadar yuzeysel ve guvenilmez oldugu ortaya c;:1kt1 . Bu u lkelerin parlamentolannda saglam bir burjuva c;:ogunluk var. Onlar buna 'demokrasi' diyorlar. Her �eye sermaye hukmediyor, her $eyde sermayenin dedigi oluyor, ama yine de askeri sansure ba�vuruyorlar ve

250

son ra buna 'demokrasi' diyorlar. Mi lyonlarca nusha halinde yaymlanan gazete ve dergilerinin i<;:inde, Bol�evikler hakkmda ustti kapah bir �ekilde de olsa olumlu �eyler yazanlann say1s1 bir elin parmagm1 ge<;:mez, onu da bulmak i<;:in epey ugra�mamz gerekir . Tam da bu sebeple , "Biz Bol�eviklere kar�1 �erbetliyiz, bizim ulkelerimizde duzen hukum suruyor" diyorlar ve bu duzene 'demokrasi' adm1 veriyorlar. Peki , nasil o ldu da b i r avu<;: l ngiliz askeri ve Frans1z bahriyelisi , lt i laf devletlerin i Rusya'dan geri <;:ekilmeye zorlad1? B u i � i n i<;:inde bir i� var. Demek ki lngiltere, Fransa ve Amerika'da bile halk ki tleleri b izden yana; demek ki sosyalizme i hanet e tmeyi reddeden sosyalistlerin her zaman iddia e ttikleri gib i , yuzeydeki buttin o ozell ikler aldauc1d1r; burjuvazinin parlamenter sistemi , burjuva demokrasisi , burjuva basm ozgurlugu yalmzca kapitalistler lehine ozgurluktur, kamuoyunu parayla satm alma, paranm butun gucuyle kamuoyuna bask1 uygulama ozgurlugudur. Emperyalist sava� sosyalistleri u lusal ka'mplara bolene ve her ulusun sosyalist grubunu kendi burjuvazisin in u�agma donu�ttirene kadar sosyalistlerin soyledikleri hep bu olmu�tur Sosyalistler sava�tan once hep bunu soylediler, enternasyonalistler ve Bol�evikler sava� s1rasmda hep bunu soylediler ve soylediklerinin harfiyen dogru oldugu o naya i;; 1kt1 Yuzeydeki buttin bu ozellikler, buttin bu vitrin suslemeleri , k i tlelerin i<;: yuzunu gittik<;:e daha iyi anlad1klan bir duzenbazhktan ba�ka bir �ey degildir. Bizde dcmokrasi var d iye ovunup duruyorlar, ama dunya uzerindeki tek bir parlamcntoda bile Sovyet Rusya'ya sava� i lan e ttiklerini a<;:1klamay1 goze alamadilar. l�te bu yuzden bugun aruk elimize ge<;:en say1s1z Frans1z, lngi l iz vc Amerikan yaym lannda �u bneriyi okuyoruz: "Devlet ba�kanlan Rusya'ya kar�1 sava� ilan etmeden sava� yuruttt\kleri ir;in

2 5 1

anayasay1 ihlal sw;;uyla mahkemeye r.; 1karti lmahd1r ." Nerede, ne zaman ve hangi anayasa maddesine binaen ve hangi parlamento bu sava�1 onaylad1? Bullin Bol�evi klerin ve (Frans1z basmmda i fade edi ldigi �ekliyle soylersek) Bol�eviklige yakm unsurlann tutuklanmasmdan soma bile olsa, parlamen toclaki temsilci lerini nerede toplanuya i;:ag1rdi lar? Bu ko�ullar altmda bile parlamento lannda Rusya'ya sava� ar.;uklanm soyleme cesaretini gosteremediler. Mukemmel bir.;imde silahlanm1� ve o gune kadar hie;; yeni lgi ya�amam1� o lan l ngiliz ve Frans1z ordulannm bizimle ba�a r.; 1kamamalannm ve askerlerini hem Kuzey'deki Arhangelsk bolgesinden hem de Guney'den r.;ekmelerinin sebebi buydu.

Bu bizim i lk ve en onde gelen zaferimizdi , i;;unku bu yalmzca askeri bir zaf er degildi, hatta bu gerc,:ekte askeri bir zaf er bile degi l , aslmda , clevrime ba�lama gerekr.;emiz olan emekr.;ilerin uluslararas1 dayam�masmm, her zaman bahsini ettigimiz, ya�ad1g1m1z s1kmtilar ne kadar r.;ok olursa olsun, geri;;ekle�mesi kac,: 1mlmaz olan dunya clevriminin geli�imi sayesinde katland1g1m1z butlin fedakarhklann fazlas1yla telafi edilecegini soyleyerek i�aret ettigimiz emekr.;ilerin uluslararas1 dayam�masmm fi i l i zaferiydi. Bunun kamt1. en kaba maddi etkenlerin en buyuk rolu oynad1g1 alanda, yani askeri alanda l ti laf devletlerini asker uniformah i�r.;i ve koylulerden mahrum b1rakarak yenilgiye ugratm1� olmam1zd1r

I lk zaferin pe�i s1ra, l t ilaf devletlerinin ir.; i�leri mize mudahalesinin ikinci a�amas1 ba�lad1 Her ulusun ba�mda son derece deneyimli siyasetr.;ilerden olu�an bir grup vard1r vc tam da bu yuzden, ilk bahsi kaybedince, dunya egemenl iklerinden yararlanarak bu sefer ba�ka bir yo! dcnediler. Bugun dunya uzcrinde lngiliz, Frans1z ve Amerikan mali scrmaycsinin ta·

252

mamen egemenligi a ltmda olmayan tek bir ulke, tek bir toprak pan;as1 yoktur. Yeni te�ebbusun temelinde i�te bu egemenlik vard1. Bu plan uyannca, birc,;ogu ancak sava� s1rasmcla ozgurlugune kavu�an ve bag1ms1zhklanm ilan eden Polonya, Estonya, Finlandiya, Gurcistan, U krayna, vs. gibi Rusya'y1 c,;evreleyen kuc,;uk devletler lngil iz, Frans1z ve Amerikan paras1yla Rusya'ya kar�1 sava�maya zorlandilar.

Yolda�lar, belki haurlars1mz, gazetelerimizde unlu lngiliz bakam Churchil l ' in on don devletin Rusya'ya saldmya gec,;ecegini , Eylul'de Petrograd'm, Arahk'ta da Moskova'mn du�ecegini iddia eden konu�mas1m haber yapm1�lard1. Churchi l l ' in bu haberi daha soma tekzip ettigini duydu m, oysa haber 1svec,; gazetesi F o/11 ets Daghlacl-Pol i t i l1 en'in 25 Agustos tarihli say1smdan almm1�t1 . Arna bu kaynak guvenilmez olsa bile, sonuc,;ta Churchill ' in ve lngiliz emperyal istlerinin tam da bu dogrultuda hareket ettiklerini c,;ok iyi bi liyoruz. Finlandiya, Estonya ve digcr kuc,;uk ulkeleri Sovyet Rusya'ya kar�1 sava�maya ikna etmek amac1yla bu u lkelere her turlu baskmm uyguland1gmm pekala farkmday1z. lngiltere'deki en nuf uzlu burj uva gazetesi olan Times'i a bir ba�yaz1 okudum. Bu yaz1 , l t i laf devletleri tarafmdan silahlandmld1g1m, giydiri l ip ku�and1g1m ve l tilaf devletleri gcmi leriyle nakledildigini herkesin c,;ok iyi bildigi General Yudenic,;'in birliklerinin Petrograd'm birkac,; kilometre yakmmda oldugu, hatta Tsarskoye Selo'yu ele gec,;irdigi bir zamanda kaleme almm1�t1 . Bu makale, her turlu bask1y1 -askeri , diplomatik ve tarihi- azami duzeyde uygulayan tam bir taarruzdu. lngiliz sermayesi ·finlandiya'y1 s1-k1�tmp bir u l timatom vermi�ti : "Bl.nun dunyamn gozu Finlandiya'da, diyorlard1 lngiliz kapitalistleri , "Finlandiya'nm bt.1-tun kaderi , ro lunun bi l incinde olup olmayacagma, pis, karan-

2 5 3

hk ve kanh Bol�evizm dalgasm1 ezmeye ve Rusya'y1 kurtarmaya yard1m edip e tmeyecegine baghdir" Bu 'yuce ve f azi let li ' gorev ic;in , bu 'asil ve medeni' gorev ic;in Finlandiya'ya �u kadar milyon sterl in , �u kadar toprak parc;as1 ve �u kadar hibe yapilacag1 vaat edildi. Peki, sonuc; ne oldu? Bir ara Yudenic;'in birlikleri Petrograd'a b irkac; kilometre kadar yakla�ll , Denikin ise Orel ' in kuzeyine kadar geldi; o donemde en ufak bir destek bile alm1� o lsalard1 , Petrograd en k1sa surede ve c;ok az kay1pla du�manlanmmn el ine gec;erdi .

l ti laf devletleri bu tli n guc;leriyle Finlandiya'ya bask1 uyguladilar. Bu ulke l ti laf devletlerine g1rtlagma kadar borc;ludur, hatta bu durumu anlatmak ic;in bore; laf1 bile az kahr, zira l t ilaf devletlerinin destegi olmadan Finlandiya bir ay bile ayakta kalamaz. Peki , nasil o ldu da biz boyle bir du�mana kar�1 sava�1 kazanma 'mucizesi'ni gerc;ekle�tirdik? Ve gerc;ekten de kazand1k. Finlandiya sava�a girmedi, Yudenic; yenildi , keza Denikin de yenildi , ustelik birlikte hareket edebilselerdi butun mli.cadeleyi u luslararas1 kapitalizm lehine en guvenl i ve c;abuk bic;imde sonuc;landirabilecekleri bir anda yenilgiye ugradilar. Uluslararas1 emperyalizme kar�1 mucadelemizde bu en ciddi ve umutsuz smav1 gec;tik . Bunu nas1l ba�ard1k? Nas1l oldu da boyle b ir 'mucize' gerc;ekle�ebildi? (:unku l ti laf devletleri diger kapitalist devlet ler gib i , yalmzca ama yalmzca yalanlarla ve bask1yla i�leyen bir koza sanld1 ve bu yuzden atuklan her ad1mda oyle bir direni�e yol ac;ular k i sonuc; bizim lehimize oldu. Silah durumumuz hie; iyi degi ldi , bitkin du�mu�tuk, ama Finlandiya burjuvazisi tarafmdan ezilen Finlandiyah i�c;ilere �oyle dedik: "Bize kar�1 sava�mamahsm1z. l ti laf devlet leri , silahlanyla olsun , butlin gorunur gucuyle olsun, bu ulkelere sunabilecegi ia�e s tokuyla olsun gerc;ekten guc;lu gozukuyor ve

254

bu u lkelerden bize kar�1 sava�malanm talep ediyorlard1 . Arna biz kazand1k. Kazand1k, <;: linku art1k l ti laf devletlerinin bize kar�1 harekete ge<;:irebilecegi kendi askerleri yoktu ve bu yuzden ku<;:uk devletlerin gu<;:lerine ba�vurmak zorunda kaldilar, ama bu noktada yalmzca i�<;:i ve koyluler degi l , burjuvazinin , bizatihi i�<;:i s m1fm1 ezen s m1fm onemli bir bolumu de bize kar�1 sava�may1 sonunda reddetti .

l ti la f devletlerine mensup emperyalistler demokrasiden ve bag1ms1zhktan bahsettiklerinde, bu u luslar l ti laf devletlerinin gozunde kustah<;:a, bizim gozumuzdeysc aptalca bir hareketle bu vaatleri c iddiye alm1�lar ve bag1ms1zhk lafm1 1 ngiliz ve Frans1z kapital istlerini zenginle�tirmenin bir arac1 olarak degi l , ger<;:ek anlam1yla bag1ms1zhk olarak anlam1�lard1 . Demokrasi derken Amerikah mi lyarderlerin ulkelerini talan edebilmelerini ve a�ag1hk soylu subaylann kendilerine bocek gibi davranabilmesini ve yuzde birka<;: yuz kar i<;:in en pis i�leri yapmaya haz1r olan ars1z bir spekulatore donu�ebilmesini degi l , ozgur i nsanlar olarak ya�amay1 anhyorlard1 . l�te bize zaf eri getiren bu oldu! Bu ku<;:uk ulkelere, bu on don ulkenin her birine bask1 yapan 1 tilaf devletleri direni�le kar�Iia�tilar. Finlandiyah i�<;:ileri ezmek i<;:in beyaz terore ba�vuran Finlandiya burjuvazisi bunun u nu LUlmayacag1m ve dahas1 i�<;:ileri ezmek i<;:in kul land1g1 Alman sungulerinin art1k hizmetinde olmad1-gm1 bil iyor. l�te bu Fin burjuvazisi , Bol�eviklerden, kendisini deviren i�<;:ilerden nefret eden bir somurucu gibi nefret ediyor. Buna ragmen Fin burjuvazisi kendi kendine �oyle dedi: ' l ti laf devletlerinin talimatlanna uyarsak, bag1ms1zhk umudumuz suya du�ec ek. Cstclik onlara bu bag1ms1zhg1 tamyan, Kasun 1 9 1 Tde Finlandiya·da bir burj uva hukt1met varken Bol�evikler olmu�tu. Dolay1s1yla, Finlandiya burjuvazisinin 6ncmli hir

255

kesim i karars1z!tk ic;inde kald1 . lti laf devletleriyle sava�1 kazand1k, c;unku onlar bir yandan kuc;uk devletlere bel baglarken, diger yandan onlan kendilerinden uzakla�llrmak ic;in her �eyi yaptilar.

Bu deneyim , her zaman soyledigimiz �eyi muazzam bir �ekilde, dunya olc;eginde dogrulamaktad1r. Dunyada, i nsan!tgm kaderini beli rleyebilecek iki guc; vardir. Bunlardan biri u luslararas1 kap italizmdir ve butun kuc;uk devletleri n geli�im tarih inden anla�ilabilecegi uzere, bu guc; zaf ere u la�ug1 takdirde. gucunu haddi hesab1 olmayan bir zulum uygulayarak gosterecektir. Diger guc; ise uluslararas1 proletaryad1r ve i�c;i demokrasisi adm1 verdigi proletarya diktatorlugu yoluyla sosyalist devrim ugruna kavga vermektedir. Ne Rusya'daki yalpalayan unsurlar, ne de kuc;:uk ulkelerin burjuvazisi bize i nand1; bize iitopyac1 clediler, haydut dediler, hatta daha da ileri gitti ler, ne de olsa bize yoneltemeyecekleri sac;ma ve korkunc; bir suc;lama yok. Arna bu ulkelerin bur juva sm10an , ' lt i laf devletleriyle birlikte hareket edip Bol�evikleri ezmelerine yard1m etmek mi, yoksa taraf s1z kalarak Bobeviklere yard 1m etmek mi?' sec;enekleriyle yuz yuze geldiklerinde, tarafs1z!tg1 tercih etti ler ve sava�1 biz kazand1k. Bizim e l imizde tek bir antla�ma bile yoktu, oysa lngiltere, Fransa ve Amerika'nm el inde her turlu adi senet, her turlu antla�ma vard1 . Yine de kuc;uk devletler bizim istedigimiz gihi davrandilar; bunu Polonya, F inlandiya , Li tvanya y a da Letonya burj uvazisi polit ikalanm Bol�eviklere uygun bir tarzda bcl irlemekten zevk ald1klan ic;in degil -bu elbette sac;mad1r-, sorunun parc;as1 olan tarihsel guc;lere i l i�kin tarifimiz dogru oldugu ic;in yaptilar. yani : Ya ac1mas1z sermaye zafer kazanacak ve o zaman, en demokratik c umhuriyet bile olsa dunya uzerindeki butun kt.1c;uk devletleri ezecektir , ya

256

da butlin emekc;i kitlelerin ve kuc;uk, mazlum ve guc;suz uluslann tek umudu olan proletarya diktatbrlugu zarere ula�acakllr. Yalmzca teoride degil , dunya siyasetinin pratiginde de hakh oldugumuz anla�I id1 . Finlandiya ve Estonya birli kleri ugruna kavga gundeme geldiginde, bizi son derece kuc;l"1k bir guc,;le bile ezmcleri mumkun ol masma ragmen sava�1 biz kazand1k. l t i lar devletleri Finlandiya'y1 bize kar�1 harekete gec;meye zorlamak ic;in mali bask1 , askeri guc; ve g1da scvkiyaLI gibi muazzam ag1rhklan terazinin kd esine koymalanna ragmen, yine de bu sava�1 biz kazand1k.

Yolda�lar, bu da uluslararas1 mudahalenin ikinci a�amas1 ve ikinci tarihi zarerimizdi. l lk inde lngil tere , Fransa ve Amerika'dan i�c;i ve koyluleri kopanp yamm1za c;ektik. Kaybettikleri bu askerler bize kar�1 sava�amadilar. lkincisi ndeyse, hepsi de bize kar�1 olan ve hepsi nde de (Sovyet iktidannm degil) burjuva egemenliginin hokum surdugu bu kuc;uk ulkeleri l t ilar devletlerinden kopanp yamm1za c;ektik. Bu ulkeler bize kar�1 dostane tarars1zhk sergilediler ve boylecc l tilar devletlerinin, o buyuk dunya gucunun isteklerine aykm hareket ettiler, zira bu guc; onlan bogmak isteyen vah�i bir hayvand1 .

Burada, Kurucu :vtcclis'e inanan ve Sosyal ist-Devri mcilere ve Men�evi klcrc guc;leri ni Kolc;ak'la b irle�tirip bizi yenmelerine yard1mc1 olan Sibirya koylusunun ba�ma gclenlerin ayms1 u luslararas1 olc;ekte gerc;ekle�ti . Sibirya koylusu, Kolc; ak'm en azgm somuruculerin diktatorlugunu, toprak sahipleriyle kapitalistlerin Car'mki nden bile bcter olan haydutc;a diktatbrll1-gunu temsil cLLigini kcndi etinde kem igi ndc hissederek ogrcndikten soma, Sibirya'da cok say1da ayaklanma orgutledi . Ynl da�lardan gclen guveni l ir bilgi ak1�1 saycsindc yakmdan takip cdcbi l cligimiz bu ayaklanmalar bugun Sibirya'mn tl1 1 n i 1y lc I i i -

2 5 7

ze geri donmes in i garanti altma ahyor, ustelik bu kez siyasal ar;:1dan bi linr;:li olarak. Bullin geri kalm1�hg1 ve siyasal ar;:1dan bilgis izligiyle Sibirya koylusunun ba�ma gclenler, bu kez daha geni� bir olr;:ekte, dunya olr;:eginde, kur;:uk devletlerin ba�Jna geliyor. Bol�eviklerden nefret ediyorlard1 , baz1lan Bol�evikleri azgm bir beyaz terorle, kanh e llerle basurm 1�lard1, fakat 'kurtancilan'm, l ngi liz subaylanm gorunce, lngiliz ve Amerikan 'demokrasisi'nin ne anlama geldigini anladilar. lngiliz ve Amerikan burj uvazisinin temsilcileri F inlandiya ve Estonya'ya ayak basuktan soma, Rus emperyalistlerinden bile daha buyuk bir kustahhkla basurma eylemlerine giri�tiler, r;:unku Rus emperyalistleri eski donemin temsilcileriydi ve dogru duzgun bask1 uygulamay1 beceremiyorlard1 , oysa bu adamlar i�lerini bil iyor ve sonuna kadar gidiyorlard1 .

l�te bu yuzden ik inc i a�amadaki bu zaf er bugun gorundugunden r;:ok daha kahc1d1r . Kesinl ikle abartm1yorum ve abartmalann r;:ok tehlikeli oldugunu du�unuyorum. l ti laf devletlerinin kom�umuz olan kur;:uk devletlerden kah birin i , kah otekini bize kar�1 yine k1�k1rtma giri�imlerinde bulunacaklanndan en uf ak bir ku�kum yok. Bu tiir denemeler o lacakur, r;:unku bu kur;:uk devletler tamamen l ti laf devletlerine bag1mhd1r, r;:unku ozgurluk, demokrasi ve bag1ms1zhk hakkmda edilen butun bu laOar ikiyuzlulukten ba�ka bir �ey degildir ve l ti laf devletleri bir kez daha bu devletleri bize kar�1 sava�maya zorlayabil ir . Fakat bu giri�im bize kar�1 mucadele yuru tmenin son clerece kolay oldugu boyle bir anda bi le ba�ans1zhga ugrad1ysa, kammca, bu bak1mdan esas zorlugun arnk ku�kuya yer b irakmayacak �ekilde geride kald1gm1 rahathkla soyleyebi liriz . Hir;: abartmadan ve l ti laf devletlerinin bize kar�1 buyuk gur;: ustunlugune sahip o ldugunu unutmadan bunu

258

soyleme hakkma sahibiz. Kahci b ir zafer e lde e tt ik . Elbette bize kar�1 giri�imler o lacakur , fakat bun Ian daha kolay puskurtecegiz, r;unku kur;uk devletler, burj uva duzenlerine ragmen, teorik o larak degil -bu zall muhteremlere teori i�lemezkendi deneyimleriyle , l ti laf devletlerinin butun Avrupa'da r;ocuklara ve kulturlu darkaf ahlara umac1 gibi gosterilen Bol�eviklerden daha kustah ve y1k1c1 bir canavar olduguna kanaat getirmi� bulunuyorlar.

Fakat zaferlerimiz bu kadarla sm1rh degildir. l lk inde l ti laf devletlerinden i�r;i ve koyluleri kopanp yamm 1za r;ektik. lkinc isinde l ti laf devletlerinin tahakku mu a l tmda ya�ayan kur;uk u lkelerin tarafs1zhgm1 kazand1k. Dr;uncusundeyse , l ti laf devletlerinin kendi topraklan ir;inde, eskiden bize tamamen kar�1 olan kur;uk burjuvaziyi ve �ehirli aydmlan yamm 1za i;ekmeye ba�lad1k. Bunu kamtlamak ir;in, e l imde tuttugum 26 Ekim tarihli l'Humani tc'ye ba�vurmak istiyorum. Bu gazete her zaman lkinci Enternasyo nal'e ait o lmu�, sava� s1rasmda en azgm �ovenist goru�leri dil lendirmi�, bizdeki Men�eviklerle Sag Sosyal-Devrimcilere benzer sosyalistlerin goru�lerini savun mu�tur ve bugun hala uzla�mac1 rolu oynamaktad1r. l�te bu gazete, bugu n, i�r;ilerin ruh halinde bir degi�iklik o lduguna kanaat getirdigini ar;1khyor. Gazete bu gozlemi Odessa'da degi l , i�r;i lerin Bol�evik Rusya'ya kar�1 sbz soylemeye cesaret eden herkesi susturduklan Paris sokaklannda ve toplanulannda yapm1�llr . Ya�anan bir dizi devrimden epeyce �ey ogrenmi� siyasetr;i ler o larak, halk kitlelerinin nasil bir gur; o lu�turdugunu bilen insanlar olarak, mudahale yanhs1 tek bir sbz soylemeye cesaret edemiyor ve hepsi birden mudahaleye kar�1 r;1k1yorlar. Dahas1 bunu yalmzca sosyalistler soylemiyorlar (onlar kendilerine sosyalist diyorlar, ama biz r;oktand1r onlann ne menem

259

sosyalistler oldugunu bi l iyoruz) ; 26 Ekim tarihli l 'Human ite'nin ayni say1smda, Frans1z kamuoyunu temsil eden bir<;ok Frans1z aydmmm imzalad1g1 bir bi ldiriye yer veriliyor. l lk imzanm Anatole France'a ait oldugu ve Ferdinand Bouisson tarafmdan da imzalanan bu bildiride, butun Fransa'da Lanman 7 1 burjuva aydmmm imzas1 oldugunu gordum; bu aydmlar, Rusya'nm i<; i�lerine mudahale edilmesine kar�1 o lduklan ni , <;linku Rusya'ya uygulanan ablukanm, i;:ocuklann ve ya�hlann kurban oldugu a<;l 1ktan o ldurme giri�iminin kabul edilemeyecegin i , kultur ve medeniyetle bagda�mad1g1m i fade ediyorlar. Burjuva bak1� a<;1s1m llimuyle destekleyen unlu Frans1z tarih<;isi Aulard mektubunda �oyle yaz1yor: "Bir Frans1z o larak Bol�eviklerin du�man1y1m; bir Frans1z o larak demokrasi taraftany1 m, benim i<;in aksini du�unmek sai;:mahktir. Fakat Fransa taraf mdan Almanya'ya Rusya'nm abluka altmda tutulmas1-na kaulma <;agns1 yapdd1gm1 okuyunca, Fransa'nm Almanya'ya bu bneriyle gitt igini okuyunca, u tan<;tan yuzumun k1-zard1gm1 hissediyorum . " Bu belki de bir aydmm duygulannm d1�avurumundan ibarettir , fakat biz bunun li<;lincu zaferimiz oldugunu, emperyalist Fransa'ya kar�1 bizatihi Fransa'da kazand1g1m1z bir zaf er oldugunu soylemekte hakhy1z. Aslmda zay1f ve duygusal bir a<;1klama olmakla birl ikte, bu bi lcl irinin anlam1 budur; yuzlerce brnekte gordugumuz gibi , aydmlann havlamalan 1s1rmalanndan <;ok claha beter olsa da , burjuva hislerin hakim o ldugu kamuoyu nun ne tur tepkiler verdigini anlamak, ku<;uk burjuvazi i<;inde geli�en egil imi ol<;mek a<;1-smdan iyi bir barometre , iyi bir gostergedir. Bullin burjuva basmmm hakk1m1zda en yalan i fadeleri ku lland1g1 Fransa'da boyle bir sonu<; ald1g1m1za gore, o zaman �unu soyleyebil iriz: Fransa'da ikinci bir Dreyfus olaymm, hem de <;ok daha buyu-

260

gunun ba�lad1g1 gorunuyor. Dreyfus olay1 doneminde burjuva aydmlan kilise ve orduda cisimle�en geric i l ige kar�1 mucadele ediyorlard1 ve o donemde henuz nesnel ko�ul lar mevcut olmad1g1 ic;in, bugun oldugu gibi derin devrimci hisler o lmad1-g1 ic;in i�c;i sm1f1 bunu kendi davas1 olarak gorememi�ti . Peki , ya �imdi? En azgm gericilerin yakmda kazand1g1 sec;im zaferine ve Bol�eviklere du�man bir yonetime ragmen, Frans1z burjuva aydmlan gerici Fransa'mn gerici Almanya'y la, Rusya i�c;i ve koylulerinin ac;hktan olmeleri ic;in yapug1 i t t ifaktan u tanc; duyduklanm ac;1klad1klanna gore, o zaman bunun uc;uncu ve en bu yuk zar erimiz o ldugunu soyleyebiliriz. Glke ic;inde durum boyleyken, Clemenceau , Lloyd George ve Wilson'm �u hayal ini kurduklan Rusya'ya yeni saldmlan nasd gen,:ekle�tireceklerini dogrusu merak ediyorum. Hadi beyler, buyrun deneyin ! (a/1� 1�/ar)

Yolda�lar, tekrarhyorum , bu tlin bunlardan aceleci sonuc;lar c;1karmak buyuk bir hata olacakur. Emperyalistlerin yeni giri�imlerde bulunacaklanna kimsenin ku�kusu olmasm, fakat ne kadar buyuk guc;lerle gel ir lerse gelsinler, biz bu giri�imlerin ba�ans1zhkla sonuc;lanacagmdan kesinlikle eminiz . (:ok buyuk fedakarhklarla yuruttugumuz ic; sava�m zaferle sonuc;land1g1m , uste l ik yalmzca Rusya'da degi l , butun dunyada tarihsel olc;ekte zafere ula�ug1m soyleyebil ir iz. Burada size sundugum goru�lerin her biri askeri harek:itm sonuc;lanndan hareketle olu�turulmu�tur Bu yuzden, tekrarlayacak olursam , yeni giri�imler ba�ans1zhga mahkumdur, c;unku emperyalistler eskisinden c;ok daha guc;suz hale geldiler, bizse Kolc;ak ve Yudenic; kar�1smclaki zaf erimizin ardmdan ve Denikin'c kar�1 zafcrin , henuz ilk a�amalannda olmasma kar�m, uf ukta g1i

rundi::1gune <lai r i�aretlerin o ldugu bugun c;ok claha gi:11,:l 1 1y1 1z

26 1

Kolr,;ak her �eye gucu yeten 1 tilaf devletleri tarafmdan de5teklenmemi� miydi? Kurucu Mecli5 5er,; imlerinde Bol�eviklere en az oy veren U ral ve Sibirya koyluleri , Kurucu Mecli5 cephe5in i , o zamanlar Men�eviklerle So5yal-Devrimcilerin e l inde tuttugu bu cepheyi 5onuna kadar de5teklememi�ler miydi? Bu koyluler komuni5tlere kar�1 harekete ger,;irilebilecek en iyi in-5an malzeme5i degil miydi? Sibirya buyuk toprak mulkiyetinin olmad1g1, koylulere, butun Ru5ya'nm koylulugune yard1m ettigimiz gibi hemen yard1mda bulunamad1g1m1z bir yer degil mi? Kolr,;ak'm bizi dize getirmek ir,;in ne ek5igi vard1? Bullin emperyali5tlerde ne ek5ik5e, onda da o ek5ikti . Kolr,;ak bir 56-murucuydu ve dunya 5ava�mm geride b1rakug1 ko�ullar altmda, in5anlann demokra5i ve ozgurluk hakkmda alip tutabildikleri, ama yalmzca iki diktatorlukten birine izin veren ko�ullar altmda hareket etmek zorundayd1 : Ya ayncahklanm gozu donmu�r,;e5ine 5avunan ve borr,; faizlerinin 6denme5inde 15-rar ederek, bu yolla butun halklardan milyonlar koparmak i5-teyen 56muruculerin diktatorlugu , ya da kapitali5tlerin iktidanna kar�1 5ava�an ve emekr,;ilerin iktidanm 5aglam temellerde yerle�tirmek i5teyen i�r,;i lerin diktatorlugu. l�te Kolr,;ak 51rf bu 5ebeple tokezledi . Sibirya ve Ural koylu5u kaderini oy pusulalanyla degil -bell i ko�ullar altmda elbette bu da koti:1 bir yontem degildir- i�te bu yolla belirledi. 1 9 1 8 yazmda Bol�evi klerden memnun degillerdi. Bol�eviklerin onlan e l lerinde bulunan tahil fazla51m 5pekula5yona izin vermeyen fiyatlarla 5atmaya zorlad1g1m gormu� ve bu 5ebeple yuzlerini Kolr,;ak'a r,;evirmi�lerdi . $imdiy5e durumu gorduler, bir kar�i la�urma yaptilar ve farkh 5onur,;lara vardilar. Ger,;mi�te kendi5ine ogretilenlere ragmen, koyluler fark1 anladilar, zira birr,;ok Men�evik ve So5yal-Devrimcinin teoride anlamak i5temedigi �eyi onlar

262

kendi deneyimleriyle ogrendiler (alkr�lar) : Yalmzca iki diktatorluk olabil ir , ya i�c;ilerin diktatorlugunu sec;ersiniz ve bu da demektir ki bu tun emekc;ilere somuruculerin boyundurugunu atmalan ic;in yard1m edersiniz, ya da somuruculerin diktatbrlugunu tercih edersiniz. Koyluleri yamm1za c;ekmeyi ba�ard1k, i�c;i sm1fm m temsilcileri olarak, e�i gorulmedik zorluklara ragmen, koylulere ba�ka butun parti lerden daha iyi ve daha ba�anh bir onderlik saglayabi lecegimizi pratikte kannlad1k. Ba�ka parti ler bizi s1k s1k koylulere kar�1 mucadele yurutmekle suc;luyor, koylulerle makul bir anla�maya varamayacag1m1-z 1 soyluyor ve koylulerle aramm yapmak ic;in kibar, yuce gonullu yard1mlanm esirgemeyeceklerini hat1rlat1yorlar. Ne diyelim , eksik olmaym, ama sizin bu i�in altmdan kalkabi leceginize inanm1yoruz. Bizse bu i�i yapabilecegimizi uzun zaman once kamtlad1k. Biz koylulere tozpembe bir tablo c;izmedik; i�c;i sm1fm m demirden disiplini ve guc;lu iktidan olmadan kapitalist toplumdan kurtulabileceklerine ya da dunya c;apmda tarihsel bneme sahip bir sorun olan sermayeye kar�1 mucadelenin salt oy pusulas1yla c;ozulebilecegine dair yam lsamalar uyand1rmad1k. Hie; laf1 doland1rmadan, diktatorlugun ag1r, ac1mas1z, hatta kanh bir sbzcuk o ldugunu ac;1kc;a soyledik , fakat i�c;ilerin diktatorlugunun koylulere somuruculerin boyundurugundan kurtulma f1 rsat1 sunacag1m da soyledik ve hakh c;1kt1k. Koyluler her iki diktatorlugu de pratikte denedikten soma, i�c;i sm1fm m diktatorlugunu sec; ti ler ve tam zaf ere de onunla birlikte i lerleyecekler. (al k1�lar)

Yolda�lar, uluslararas1 ba�anlanm1z hakkmda buti\ n bu soylediklerimden -bu konu uzerinde daha r azla durmanm gcreksiz oldugu kamsmday1m- son derece sogukkanh ve prat1 k du�unerek ban� teklifimizi yinelememiz gerektigi sonuni

263

c;1kmaktad1r. Bunu yapmak zorunday1z, c;unku bu teklifi �imdiye kadar birc;ok kez yapllk ve her seferinde, du�mamm1z bile olsa , her kulturlu insanm gozunde on lan utanc;tan k1zarmaya sevk eden bir �eyler kazand1k. Mesela Bull in buraya gel ip , Cic;erin yolda� tarafmdan kabul edi ldiginde olan buydu. Kendisi Cic;eri n yolda�la ve benimle konu�tu ve birkac; saat ic;inde bir on ban� antla�mas1 yapl!k. Bul l i t t bize Amerika'mn her �ey olduguna, Amerika'mn gucu kar�1smda kimsenin Fransa'y1 umursamayacagma dair teminat verdi (bu beyler 6vunmeyi pek severler) . Fakat antla�may1 imzalad1g1m1zda, gerek Frans1z gerekse lngiliz bakanlar �oyle yapular. (Len i n

Lellme i�areti yapar. Gulu�meler.) Bul l i t t e lindeki degersiz bir kagnla kalakald1 ve �u sozleri i� i tmek zorunda kald1 : " lngiltere ve Fransa'nm demokrasisine i nanacak kadar saf ve aptal o lacag1mz kimin akhna gel i rcl i ? " (a l ll ! :; lar) Simdi gazetenin aym say1smda Bul li tt ' le yapdan antla�mamn Frans1zca tam metnini okuyorum; bu an tla�ma metni butlin lngi l iz ve Amerikan gazetelerinde yaymland1. Boylcce bl.Hun dunya onunde ya dolandmc1 ya da c;ocuk durumuna du�mu� oluyorlar - tercih onlara kalm1� 1 (a l ll ! �lar) Oysa kuc;uk burjuvazi bi le , hatta oyle ya da boyle bir egi t im alm1� ve bir zamanlar kendilerinin de c;arlanna ve kral lanna kar�1 mucadele e t tiklerini haurlayan burj uvalar b i le bizim yamm1zda yer aliyorlar, c;unku biz son derece nesnel bir yakla�1mla en ag1r ban� �artla nm kabul e t t ik ve �oyle dedik: "l�c;ilerimizin ve askerleri miz in kam biz im gozi:1muzde paha bic;i lmez dege rdedir. Siz lliccarlara ban�m bedel i olarak ag1r bir harac; odeyecegiz ; s1rf i�c;i ve koylulerimizin hayatlanm korumak adma bu harac1 odemeye raz1 gel iyoruz. l�te bu yuzden bu konu u zerinde daha fazla durmamn bir geregi olmad1g1m du�unuyorum ve bit iri rken,

26-+

size Sovyet ler Kongresi adma, b ir ban� poli tikas1 izlenmesi yonundeki degi�mez arzumuzu if ade edecek bir karar tasans1 okuyacag1m. (a l lu�lar)

Simdi raporumun ulus lararas1 ve askeri k1smmdan siyasal k1smma gec;mek istiyorum.

l ti laf devlet leri kar�1smda ur,: buyuk z a fer kazand1k ve bunlar yal m zca askeri zaferler degi ldi . Bunlar i�c;i sm1f1 diktatorlugunun kazand1g1 zaferlerdi ve her b iri durumumuzu daha da guc;lendirdi , fakat yalmzca du�mamm lZI zay1naup askerlerini kaybetmesine yol ac;t1g1 ic;in degil , aym zamanda her seferinde butun emekc;i k it le lerin, hatta b irc;ok burjuvanm gozunde kazand1g1m1z ic;in de uluslararas1 durumumuz guc;lendi . Bu ac;1dan, Kolc;ak ve Yudenic;'e kar�1 kazand1g1m1z ve �u an Denikin'e kar�1 kazanmakta oldugumuz zaferler, b ize i leride ban�c;i l yol larla c;ok daha fazla sempati kazanma imkam tamyacakllr .

Bizi her zaman terorizmle suc;lad1lar. Gazete sayfalanndan hie; eksik o lmayan gozde bir suc;lamad1r bu. Bizi terorizmi ilke hal ine getirmekle suc;luyorlar. Bizse, "Bu i ftiraya kendiniz bile inanm1yorsunuz, diyoruz. L'Humanitc'de mektubunun yaymland1gmdan bahsettigimiz tarihc;i Aulard �oyle yaz1yor: "Ben tarih okudum, tarih dersleri verdim. Bol�eviklerin canavar, �eytan, umac1 o lduklanm okudugumda, kendi kendime diyorum ki, ayms1 bir zamanlar Robespierre ve Danton ic;in de soylenmi�ti . Sakm yanli� anlamaym, bu buyuk adamlan gunumuz Ruslanyla kar�ila�llrmaya c;al i�m1yorum. Asia ! Aralannda en ufak bir benzerl ik bi le yoktur. Fakat bir tarihc;i ola rak , her soylentiye de inanmamak gerekir diyorum. Bir bur juva tarihc;i boyle konu�maya ba�l iyorsa, anlaym ki hakk11rnzda yay1lan yalanlar fiyaskoyla sonuc;lamyor dcmckur l \izi tr

265

rare ba�vurmak zorunda b1rakular diyoruz. Terbrun her �eye gucu yeten l ti laf devletlerinin saldms1yla k 1�k1rt1ld1g1m unutuyorlar. Dunya donanmalan n m ac;hk c;eken bir u lkeyi abluka altma almas1 terbr degil midir? Yabanc1 ulkelerin temsilcilerin in , diplomatik dokunulmazhk denen �eye dayanarak Beyaz Muhaf1z ayaklanmalan orgutlemeleri teror degil midir? Neticede olaylan birazc1k da olsa nesnel bir �ekilde degerlendirmek gerekir . U luslararas1 emperyalizmin devrimi bast 1rmak adma her �eyini ortaya koydugu , hic;bir �eyden c;ekinmedigi ve "her subaya kar�d1k bir komunist, o zaman kazanmz" dedigi unutulmamahd1r. Ni tekim hakhlar da. U luslararas1 haydutlann yaralllg1 , sava�m vah�ile�tirdigi bu askerleri sozle ve ikna yoluyla ya da terbr d1�mda herhangi bir yolla etki lemeye c;ah�sayd1k , iki ay bi le dayanamazd1k ve aptalhk etmi� olurduk. Terbru b ize lti laf devletlerinin uygulad1g1 terbr dayau1 , teroru bize i�c;i ve koyluleri bogazlayan ve ulkelerin in ozgurlugu ugruna sava�uklan ic;in onlan ac;hga mahkum eden guc;lu dunya kapitalizminin teroru dayatt1 . Terorun bu temel sebebi ve kaynag1 kar�1smda elde euigimiz her zafer, ulkeyi ikna ve etkilemenin bu yontemi olmadan yonetebilecegimizi kac;1mlmaz ve degi�mez bir �ey o larak gosterecektir

Terorizm hakkmda soylediklerimiz, butun yalpalayan unsurlara kar�1 tutumumuz ic;in de gec;erl idir . Toplumun orta kesimleri ic; in, burjuva aydmlar ic;in olaganustu zor ko�ullar yaratm1� olmakla suc;lamyoruz. Biz buna cevap olarak diyoruz ki , emperyalist sava� emperyalist siyasetin devam1yd1 ve bu yuzden devrime yol ac;ll. Emperyalist sava� s1rasmda, sava�m burjuvazi tarafmdan kendi bencilce c;1karlan ic;in yurutuldugunu, bu sava�ta kit leler o lurken burjuvazinin zengin le�tigini herkes hissetmi�ti . Butiin u lkelerde burj uva siyasetinin arkasmdaki

266

temel saik kard1r ve onlan mahva surukleyip kaderlerini belirleyecek olan budur. Bizi m sava�1m1zsa devrim siyasetinin devam1d1r; her i�c;i ve koylu bu sava�m somuruculere kar�1 bir savunma sava�1 oldugunu, i�c;i ve koylulerden buyuk fedakarhklar talep eden, fakat bu fedakarhklan diger s1mOann omuzlanna yuklemekten de asla geri durmayan bir sava� oldugunu bil iyor ya da bilmese bile ic;gudusel olarak hissediyor ve goruyor. Sava�m i�c;i ve koylulerden c;ok asil diger s 1mOar ic;in zor oldugunu bil iyoruz, c;unku onlar eskiden ayncahkh bir s1mfa mensuplard1 . Biz diyoruz ki, milyonlarca emekc;; iyi somuruden kurtarmak soz konusu oldugunda, dige r s 1mllann s1rtma yuk bindirmekten imtina eden bir hukumet sosyalist bir hukumet degil, bir ihanet hukumetidir. Ona s1mOann s1rtma yuk bindirdiysek, bunun sebebi lti laf devletlerinin ba�mdaki hukumetlerin bizi olaganuslli zor ko�ullara itmi� olmaland1r Burada aynnuh bic;imde ele alamayacak olsam da , devrimimizin deneyimlerinden gorecegimiz gibi, zaferlerimizin her ad1mma �u gerc;ek damgas1m vuruyor Bullin yalpalamalar ve eskiye donu� yonunde say1s1z giri�imler neticesinde, her gec;en gun daha fazla yalpalayan unsur emekc;ilerin diktatorluguyle somuruculerin egcmenligi arasmda tercih yapmaktan ba�ka bir yo! olmad1gma ikna oluyor. Bu unsurlar zor zamanlar ya�am1� olsalar da, bu nun suc;lusu Bol�evik hukumet degi l , Beyaz Muhafizlardir, lti laf devletleridir ve bunlara kar�1 elde edilecek bir zaf er butlin bu s1mllann durumunun duzelmesi adma gerc;ek ve saglam bir ko�ul olacakllr Bu bak1mdan, yolda�lar, ulke ic;indeki siyasal deneyimlerimizin derslerine gec;meden once, sava�m anlam1 hakkmda birkac; soz soylemek istiyorum.

Sava�m1 1 z, dcvrimci siyaset in devam1dir, yani somun\ctilcr i , kapitalistleri ve toprak sahiplerini devirme siyasctini n clc-

267

vam1d1r. Bu yuzden sava�m muazzam ag1rhgma ragmen, i�c;i ve koyluler bizim taraf 1m1za gec;iyorlar. Sava� yalmzca siyasetin devam1 dt:gi l , aym zamanda onun yogunla�m1� bir 6zetidir; toprak sahipleri ve kapitalistlerin guc;lu ltilaf devletlerinin yard1m1yla bize dayatuklan bu e�i gorulmedik derecede zor sava�, siyasal ac;1dan bir egit im malzemesidir . l�c;i ve koyluler bu ate�ten gomlegi giyerken c;ok �ey ogrendiler. l�c;iler devlet iktidannm nasil kullamlacag1m, aulan her ad1mdan bir propaganda ve aj i tasyon malzemesi olarak nasil yararlamlacag1m, c;ogunlugu koylulerden olu�an KJZJI Ordu'nun koyluleri egitmek ya da burjuva uzmanlardan yararlanmak ic;in nasil bir arac; haline getirilebilecegini ogrendiler. Bu bu1j uva uzmanlarm ezici c;ogunlugunun sm1f sal me�replerinden 6turu bize kar�1 oldugunu ve ol mas1 gerektigini b i liyoruz. Bu noktada kimsenin �uphesi o lmasm. Bu uzmanlann yuzlercesi , binlercesi bize ihanet etti , ama on binlercesi de mucadelenin seyri ic;inde bize sadakatle h izmet etmeye, bizim sananm1za kaymaya ba�lad 1 , c;unku KJZJI Ordu'da mucizeler yaratan o devrimci co�ku, i�c;i ve koylulerin c;1karlanna hizmet etmemizden ve taleplerin i kar�ilamam1zdan kaynaklamyordu. ljyum ic;incle hareket eden ve ne ic;in sava�uklanm bilen i�c.;i ve koylu kitlelerinin bu duru�u etkisini gosterdi ve ba�ka kamptan sananm1-za gec;en insanlann her gec;en gtm daha da artan bir bolu mu, bazilan bilmeden hareket ediyor olsa da, bi l inc;l i yanda�lanm1z haline gelmektedir.

Yolda�lar, �u an onumuzde sava� zamamnda elde e ttigimiz deneyimleri ban�c;il i n�a alamna ta�1ma gorevi durmaktad1r. Bize Sovyet Rusya tar ihinde bir clonum noktas1 olarak Yedinci Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi'n i , yuruttugumuz if," sava�lann ana donemini geride birakug1m1z, onumuzdeyse hepi-

268

miz ir;in r;ok sey i fade eden, hepimizm istedigi, hepimizin kau lmak zorunda oldugu ve hepimizin butlin emegimizi , butlin hayaum1 z1 ac!ayacag1m1z bansr;il insa doneminin durdugu gerr;egini bilerek selamlamak kadar haz veren ya da selam lama hakk1m bu kadar yuksek ol<;ude verecek o lan baska hir;bir sey yoktur. Savas doneminin ag1r smavlanndan hareketle, su an, bzu it ibariyle, askeri ve uluslararas1 alanda muzaff er oldugumuzu soyleycbiliriz. Onumuzde bansr;il insa yolu ar;1hyor. E lbette dt.\smanm her ad1m1m1Z1 dikkatle izledigin i , e l indeki butlin imkanlan kul lanarak -zor, hile, rusvet , komplo, vs. - bizi devirmek ir;in daha birr;ok girisimde bul unacagm1 unutmamam1z gerckiyor. Gorevimiz , savasta elde ettigimiz butlin deneyimlcri, bansr;il insanm birazdan s1ra layacag1m temel sorunlanm r;ozmek ir;in kullanmakur. Bu sorunlann basmda. ic1-

�e teclari/1i so n.mu, yani talul sonmn gel iyor. Onyargilara ve eski ahskanhklara kars1 r;ok zorlu bir muca

dele yurutuyoruz. Koylu bir yandan, ony1llar boyunca toprak sahibi ve kapitalist taraf mdan ezilmis bir cmekr;idir ve ezilen bir insamn ir;gudusuyle, bu kesi mlerin yeniden iktidara gel� mek ir;in her yeri kan goltme r;evirmekten r;ekinmeyecek canavarlar oldugunu bilmektedir. Diger yandan, koylu bir mulk sahibidir. Tahilm1 ozgurce satmak ister, 'ticaret ozgurlugu' ister; ar;hktan kmlan bir ulkede serbest tahil ticare tinin vurgunculuk yapma ozgurlugu, zenginler ir;in kar elde etme ozgurlugu o ldugunu anlamaz. lste biz bunu asla kabul e tmedigimizi , bu yolda taviz vermektense olmeyi tercih edecegimizi soyluyoruz.

Bu konuda izledigimizin politikamn, koylulerin isr;i ler tarafmdan tahi l lanm odunr; vermeye ikna edilmesi uzerinc kurulu oldugunu, r;unku koylu lerin kars 1hk olarak ald1klan kagn parr;asmm tahila esdeger olmad1g1m bil iyoruz. Ktiylu 1ah1-

269

h m b ize sabit fiyatla veriyor, ama kar�1hgmda urunu alm1yor, <;: linku olmayan bir �eyi veremeyiz; onun yerine renkli kag1t<;: 1klar ahyor. Tahi lm1 b ize odun<;: olarak veriyor ve biz de ona diyoruz ki: "Sen bir emek<;:i gozuyle, bunun adil o lmad1gm1 iddia edebi l ir misin? Spekulasyon kapi talizme, somuruye ve yok etmek i<;:in sava�t1g1m1z ba�ka her �eye geri donu� degil m idir? Mevcut tahil fazlas1m spekulasyonda kullanmay1p sabit fiyatla odun<;: vermek gerektigini nasi l reddedebil irs in?" Bunu yapmak son derece gu<;:tli ve zaten biz de epey tereddut ettik. Bir<;:ok ad1m1 e l yordam1yla att1k, auyoruz, ama art1k baz1 temel deneyimler edinmi� durumday1z. Ciyurupa yolda�m ya da ia�e tedarikiyle i lgilenen diger yolda�lann raporlan!lI dinlediginizde, goreceksiniz ki hukumet koylulere e llerindeki tah1h odun<;: olarak tes l im etmeleri gerektigini soylediginde koyluler bu el koyma s istemine ah�maktad1rlar, zira baz1 bticaklardan gelen haberlerde yuzde yuz ba�an elde edildigi bel irtilmektedir. Henuz mutevaz1 ba�anlar elde ediyor olsak da, bunlar yine de hirer ba�andir ve ia�e tedariki polit ikam1z koylulerin �unu gittik<;:e daha a<;:1 k bir �ekilde anlamalanm saglamaktadir: Enkaza donu�mu� bir u lkede serbest tah i l t icareti i stiyorsan, eskiye don, Kol<;:ak ve Denikin'i dene ' Biz buna kar�1 kamm1zm son damlasma kadar sava�acag1z. Bu konuda hi<;:bir taviz soz konusu olamaz. Bu temel sorunda, yani tahil sorununda, spekulasyonun onune ge<;:mek, tahil ticaret inin zenginleri daha da zenginlc�tirmesini engellemek ve devlete ait topraklarda emek<;:i ku�aklann emegiyle uretilmi� tahi l f azlasmm devlete ait olmasm1 ve devletin yokluk i<;:inde o ldugu bugu n, koylulerin bu tah1l fazlalanm i�<;:i devletine odun<;: olarak vermesini saglamak i<;:in butlin gucumuzle sava�acag1z. Koylu bunu yaparsa butlin zorluklardan kurtulacag1z, sanayi-

270

mizi yeniden ayaklan uzerine dikecegiz ve o zaman i�r;:iler koylulere olan bon;:lanm yuz kat fazlas1yla odeyeceklerdir 1�r;:iler koyluye ve r;:ocuklanna, toprak sahibi ve kapitalist ir;:in r;:ah�mak zorunda kalmadan ger;:imini saglama imka m tamyacaklard1r . Bugµn koyluye soyledigimiz budur ve o da ba�ka ser;:enegin olmad1g1m her ger;:en gun daha da iyi anlamaktad1r. Koyluleri bu kanaate bizden r;:ok, bize du�man o lan Kol<;:ak ve Denikin getiriyor. Koylulere gerr;:ek bir ibret dersi vererek onlan bizim kampa i ten her �eyden once Kol<;:ak ve Denikin'dir.

Fakat yolda�lar, tah1l sorunundan soma ikinci sorun, yani

yahrt sorunu devreye giriyor. Su anda Petrograd ve Moskova'da ar;:l1ktan kmlan i�r;:ileri doyurmak ir;:in tah1l yeti�en bolgelerde yeterince tah1l toplanm1�t1r. Fakat Moskova'mn i�r;:i semtlerini dola�ug1mzda, insanlann dondurucu soguk nedeniyle k 1vrand1klanm ve sefaletin yak1t sorunuyla daha da �iddetlendigini goreceksiniz. Bu noktada korkunr;: bir kriz ya�1-yoruz , ihtiyar;:lanm1z1 kar�1layam1yoruz . Son donemde Savunma Konseyi i le Halk Komiserleri Konseyi'nin bir dizi toplant1s1 tamamen yak1t krizin i a�mak ir;:in ahnacak onlemlere aynld1. Ksandrov yolda�m raporum ir;:in verdigi istat1stikler, ya�ad1g1m1z umutsuz krizden r;: 1kmaya ba�lad1g1mm gosteriyor. Ekim ba�mda bir haftada 16 bin vagon yuklenmi�ti . Kas1m sonunda bu rakam 10 bine dt:1�tii. Bu bir krizdi, felaketti ; bu , Moskova, Petrograd ve daha birr;:ok yerde fabrika i�r;:ileri ir;: in ar;:hktan olmek demekti. Bu felaketin sonur;:lan e tkisini bugun hala hissett iriyor. Arna soma soruna ciddi bir �ekilde egilmeye ba�lad1k, butlin r;:abamm bu sorunu r;:ozemeye vakfett ik Vl'

askeri alanda el imizden geleni yapt1k. Siyasal ar;:1dan bi l indi bu tun kit leler , yak1 t sorununu r;:ozmek amac1yla i�e koyulmah dedik , fakat spekulatorlere prim odeyen ve S()zle�mekrk

2 7 1

buyuk karlar elde etmelerini saglayan eski kapitalist yoldan degi l . Hayir, dedik, bu sorunu sosyalist yoldan, fedakarhk yoluyla <;bzecegiz, bu sorunu lipk1 kml Petrograd'1 kurtanrken, Sib irya'y1 kurtanrken , butun zor durumlardan , devrimin butun zorlu gorevlerinden zar erle <;1karken yapug1m1z gibi , bizi her zaman zaf ere ula�liracak tarzda <;bzecegiz dedik. Boylece yukleme Ekim'in son haftasmda 1 2 bin vagonken, bugun 20

bin vagona <;1kt1 . Bu felaketten kurtulmak uzereyiz, f akat henuz sorunu <;bzmu� o lmaktan uzag1z. Butun i�<;iler �unu bilmeli ve akdlannda tutmahdirlar: Kitlelerin ve sanayinin ekmegini (yani , yak1 tm1) saglayamad1g1m1z muddet<;e ulkenin ba�1 beladan kurtulmaz. Bu yalmzca bizim i<;in ge<;erli clegildir. Bugunku gazeteler, sava�tan gal ip <;1kan Fransa'da demiryolu trafiginin durma noktasma geldigini yaz1yor. Fransa bile boyleyken, Rusya ne yapsm? Fransa bu krizden kapitalist yoldan , yani kapitalistleri zenginle�tirip, kit lelerin s1kmtdanm surdurerek <;1kmaya <;ah�acak. Sovyet Rusya ise krizden i�<;ilerin disiplini ve baghhg1yla, koylulere kar�1 kali bir tutum alarak c1kacaklir. Bu kali tutum, son tahli lde, koylulerin her zaman anlayabilecekleri bir tutum olacaklir. Ge<;i� ne kadar zor o iursa olsun, i�<;ilerin devlet iktidan ne kadar kali olursa olsun, bu iktidann emek<;i kitleleri n i tt ifak1 adma, her turlu s6-muruyu tamamen ortadan kaldirmak adma mucadele eden emek<;ilerin iktidan oldugunu koyluler kendi deneyimleriyle ogrenmektedirler.

Bizi tehdit eden li<;lincu bir musibe t daha var: Birliklerimizi kmp ge<;iren tifiis ve bit . Yolda�lar, t i flis salg1mmn oldugu bolgelerdeki korkun<; durumu hayal bi le edemezsiniz. \i!addi kaynaklann yoklugunda hayatm durdugu, toplumsal hayalin sonland1g1 bu yerlerde butun hal k kmhyor, halsiz du�uyor.

272

Bu hususta �oyle diyoruz: "Yolda�lar, butun dikkatimizi bu soruna yogunla�l!rmahy1z. Ya bil ler sosyal izmi yiyecek, ya da sosyal izm bitleri yenecek ' " Bu sorunda da, yolda�lar, yine aym yontemlerden yararlanarak ba�an elde etmeye ba�hyoruz. E l bette i�c:;i iktidanna kar�1 6nyarg1h davranan ve i�c:;ilerin yonetebilecegine i nanmayan, t ifuse kar�1 verilcn zor sava�a g irmektense , zenginlerden yolunu bulmay1 yegleyen doktorlar hala var. Fakat bunlar azmhktad1r, saydan gitgide azalmaktad1r ve c:;ogunluk kitlelerin var olma mucadelesi verdigin i goruyor, verdikleri mucadeleyle medeniyeti korumak gibi temel bir sorunu c:;bzmek istediklerini kavnyor. Bu doktorlar bu agir ve zor sorun kar�1smda en az askeri uzmanlar kadar ozveriyle hareket ediyorlar. Kendilerini emekc:;i halkm hizmetine vermek istiyorlar. Bu krizden de kurtulmaya ba�lad1g1mm soylemeliyim. Sema�ko yolda� bu c:;ah�ma hakkmda bana birtak1m bilgiler verdi . Cepheden gelen haberlere gore, 1 Ekim itibariyle cepheye 1 22 doktor, 467 saghk personcli gitmi�tir. M oskova'dan 1 50 doktor sevk edilmi�tir. 15 Arahk'a kadar, t ifuse kar�1 sava�a yard1mc1 olmak uzere 800 doktorun daha cepheye ula�acag1m du�unmememiz ic:;in hic:;bir sebep yok. Bu hastahga azami dikkat gostcrmek zorunday1z.

Temel imizi saglamla�urmaya yogunla�mak zorunday1z. Bu teme l , tahd sorunu, yak1t sorunu vc t ifusle mucadeleden olu�uyor. Bu meseleleri ozel l ikle vurgulamak istiyorum, c:;unku sosyalist in�a surecimizde belli bir e�gudum eksikligi o ldugu f ark edilmcktcdir, ama bu anla�dabi l i r. Butun dunyay1 clep,i�tirmc karan ald1g1mzda, bu c:;ah�maya deneyi msiz i�c:;ilerin vc deney1msiz koylulerin c:;ekilmesi son derece dop,ald1r. ha-; dikkatimizi nercye vermemiz gerektigini beli rkycbilmcm iz ic:;in hir; ku�kusuz bnemli bir sure gcc:;mcsi gerckmcktnl i r

273

Boylesine bu yuk tarihsel gorevlerin s1k s1k ruyalar gormeye ve buna paralel olarak b i rc;:ok kuc;:uk ve ba�ans1z hayale sevk etmesi hie;: de �a�1rt1c1 degildir. Evin temeline gerekli dikkati gostermeden evi c;:all k 1smmdan yapmaya ba�lad1g1m1z, herhangi b ir mu�temilattan ya da pervazlardan i�e giri�tigimiz birc;:ok ornek var. Kendi deneyimlerimden, yurutulen c;:ah�ma uzerine gozlemleri mden hareketle �unu soyleyebilirim ki, pol i t ikam1zm esas gorevi bu temeli atmakur. Her i�c;; i , her orgut , h e r kurulu�. bu nu her toplanuda aklmda tutmahd1r. Eger halka tahil temin edebil i rsek, yakn tedarikini art1rmay1 ba�anrsak, butun c;:abamm Rusya'da tifusu -kultursuzlukten, yoksulluktan, geri kalm1�hktan ve cahill ikten kaynaklanan t ifusuortadan kald1rmak ic;:in harcarsak, kanh sava�ta kazand1g1m1z butun deneyimlerimizi ve butun gucumuzu bu kans1z sava�ta kullamrsak, son kertede sava�tan c;:ok daha kolay ve c;:ok daha insanca olan bu gorevde gittikc;:e daha c;:ok ba�an elde edecegimizden emin olabiliriz.

Askeri sef erberlik uyguluyoruz. l nah olmaz kar�1 t lanm1z olan, kapitalist goru�leri herkcsten daha c;:ok savunmu� ve hala da savunmakta o lan partiler ( brnegin Sosyal is t-Devrimciler ) , burjuva emperyalistlerin bizi gark ettikleri butun suc;:lamalara ragmen, Kml Ordu'nun bir halk o rdusu haline geldigini kabul etmek zorunda kaldilar. Bu demektir ki, bu en zor gorevde, i�c;:i sm1f1 i le kendi yanma c;:ekmeyi ba�ard1g1 koylulerin buyuk kesimi arasmda bir i tt i fak kurcluk ve boylece koylulere i�c;:i sm1fmm onderl igi derken ne kastettigimizi gostermi� olduk.

'Proletarya diktato rlugu' tabiri koyluleri korkutuyor. Rusya'da bu tabir koylulerin gozunde umac1yd1, ama �imdi bu sozcukler umac1y1 yaratanlara kar�1 yoneliyor. 'Proletarya d ik-

274

tatorlugu' tabiri belki c,;ok tuhaf Latince sozculerden olu�sa da, pratikte , devlet ikt idanm i�c,; i lerin eline veren Sovyet iktidanndan ba�ka bir �ey olmad1g1 koyluler taraf mdan daha yeni yeni anla�il1yor. Boyle olunca, diktator luk emekc,;i kit lelerin gerc,;ck dostu ve muttefiki ve her tlirlu somurunun amans1z du�mamd1r. l�te bu yuzden sonunda butun emperyalistleri di ze getirecegiz , c,;unku hic,;bir burjuva hukumetine nasip o lmayan ve asla da o lmayacak kadar deri n b ir guc,; kaynagma, muazzam bir insan rezervine sahibiz. En ileri i�c,;ilerden ba�lay1p onalama i�c,;ilerle devam eden ve hatta en a�ag1ya , emekc,;i koylulere , yoksullara ve fakruzarure t ic,; indeki koylulere kadar uzanan, her an daha fazla guc,; ecli nebilecegimiz bir kaynaga sahibiz. Yakm zaman once Petrogradh yolda�lar, Petrograd'm butun i�c,;ilerini verdigini ve daha fazlasm1 veremeyecegini soyluyorlard1. Fakat kritik an gel ip c,;atugmda Petrograd muthi� bir performans onaya koydu, Zinovyev yolda�m hakh olarak beliruigi gibi yeni guder dogurabilen bir kent o ldugunu kamtlad1. Siyaset ya cla devlet yonetimi duzeyinde hie,; deneyime sahip o lmayan, siyasal bi l inc,; bak1mmdan onalamanm altmda sayilan i�c,;iler, butlin azametleriyle ayaga kalkular, propaganda, ajitasyon ve orgutlenme alanmda devasa bir guc,; sagladilar ve yeni mucizeler yaratular. Bu yeni mucizeler kaynagmdan bizde daha c,;ok var. Henuz c,;ah�mam1zda bize omuz vermemi� o lan her yeni i�c,;i ve koylu kesimi yine de bizim gcrc,;ek dostumuz ve muttefikimizdir. Devlet yonetimi katmda bugun s1k s1k oncu i�c,;ilerin c,;ok kuc,;uk bir kesiminc yasla nmak zorunda kahyoruz. Pani c,;ah�mammn ve Sovyct pra tigi mizin scyri ic,;indc panili olmayan kitlelere, panili olmay;1 1 1 1 �

c,;i vc koylulere daha cesurca ve tekrar tekrar yn 11 r ! n l l' l 1y 1z , ama amarnmz onlan hemen kazanmak ya da partimizc erk

275

mek degil -bu bizim i�in o kadar da bnemli degi l- , ulkenin kunulu�u i�in yard1mlanna ihtiya� duydugumuzu anlatmak olmahd1r. Toprak sahipleriyle kapitalistlerin devlet yonetimine kaulmalanna hi� izin vermecligi ki�ileri bizimle el ele vererek sosyalist cumhuriyetin saglam temelini kurmaya �agmyoruz ve onlarda bu bi l inci uyandird1g1m1z gun davam1z kesinl ikle yenilmez olacakur.

l�te bu yuzden iki yi lhk deneyimlerimiz temelinde, askeri zaferlerimizden her birinin bizi , butun gucumuzu ban��il in�aya adayabi lecegi miz o ana -bugun aruk �ok yakla�m1� olan o ana-korkun� bir h1zla yakmla�urd1gm1 kesin olarak soyleyebiliriz. Eide ettigimiz deneyimlerden hareketlc , ban��il in�a alamnda onumuzdeki birka� yil i�inde, her �eye kadir lti laf devletlerine kar�1 o i ki yilhk muzaffer sava�ta ger�ekle�tirdigimiz mucizelerle kar�ila�tmlamayacak kadar buyuk mucizelere imza atacag1mm garanti edebil iriz.

Yolda�lar, musaadenizle size son olarak, burada bneri olarak sundugum bir kanun tekl i fi taslagm1 okumak istiyorum:

Rusya Sosyalist Sovyet Cum huriyeti Federasyonu butiin halklarla ban� i�inde ya�amak vc butun gucunu ulke i�indeki kalkmmaya vererek , uret im, ta�1mac1hk ve hukumet i�lerinin Sovyet sistemi temel inde puruzsuzce i�leyi�ini orgutlemek istiyor. Bu istek �imdiye kadar lti laf devletlerinin mudahalesi ve ad1k ablukas1 nedeniyle engellenmi�tir.

l��i -koylu Hukumeti ltilaf devletlerine s1k s1k ban� teklif inde bulunmu�tur: 5 Agustos l 9 1 8'de D1�i�leri Halk Komiserligi 'nin Amerikan temsilcisi Bay Poolc'a; 24 Ekim 19 l S'de Ba�kan Wilson'a; 3 Kas1m l 9 1 8'de taraf s1z ulkelerin tcmsilcileri arac1 hg1yla tum ltilaf devlctleri hukumetlerine pusulas1; 7

270

Kas1m 1 9 l S'de Altmc1 Tum-Rusya Sovyetleri Kongresi adma bir pusula; 23 Arahk l 9 1 8'de Stockholm'de Litvinov'un ltim lt i laf devletleri temsilci lerine notas1; soma, 1 2 Ocak, 1 7 Ocak ve 4 Subat 1 9 1 9 tarihli pusulalar ve 1 2 Mart 1 9 1 9'da Bul l i tt'le birlikte haz1rlanan antla�ma taslag1 ve 7 May1s 1 9 1 9 tarihinde Nansen arac1hg1yla yap1lan ac;1klama.

Yedinci Sovyetler Kongresi , Hal k Komiserleri Konseyi'nin ve D1�i�leri Halk Komiserligi'nin amg1 buttin bu ad1mlart tamamen onaylar, ban�tan yana �a�maz istegini bir kez daha vurgular ve lt i laf devletlerine, lngiltere'ye , Fransa'ya, Amerika Birle�i k Devletleri'ne, ltalya'ya ve japonya'ya tek tek ve toplu olarak ban� muzakerelerine derhal ba�lanmas1 tekl i fini yineler. Kongre, Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu'nu, Halk Komiserleri Konseyi'ni ve D1�i�leri Halk Komiserligi'ni bu ban� politikasm1 sistemli olarak surdurmek ve ba�anya ula�mas1 ic;in gerekli buttin onlemleri almakla gorevlendirir .

7 Arahk l 9 1 9'da Pravdcr "mn 275. say1smda yaymlanch ;

Collce1cd Worl1s , Cilt 30, s. 207-23 1

277

MOSKOV A EYALETl MAHALL! Y0NET1M B1R1MLER1N1N YURUTME KURULU

BASKANLARININ KONFERANSI'NDA YAPILAN KONUSMA

1 5 Ekirn 1 920

�

Yolda�lar, sizlerin de dinlemek istedigi Sovyet Curn huriyeti 'nin ic.; ve ch� dururn una i l i�kin raporurnda, clogal olarak sozlerirnin c.;ogunu Polonya'yla sava�a ve bu sava�m sebeplerine ay1racag1rn . Son alu aycla Curn huriyet ' in ic.; ve ch� dururnunu bel irleyen esasen bu sava�t 1 . Fakat �irnd i ban� ant la�rnasmm on �anlanm ic.;ere n beige i rnzaland1gma gore , bu sava�1 ve onernini gene! o larak degerlend irrnek ve henl.1z sonlamm� olan -elbette hie.; k irnse nihai o larak so nland1 m1 sonlanmach rn 1 bi l rn iyor- sava�tan hcpirn izin c.; 1karchg1 dersleri masaya yaurmaya c.;ah�rnak rnl.1 rnklm ve zorunludur. Dolay1-s1yla, oncel ikle size Polonyahlann bu yilm 26 "\:isan'mda saldmya ba�lad1klanm haurlatrnak ister irn . Sovyet Cu mhuriye-

278

ti Polonyahlara, daha dogrusu Polonyah toprak sahipleriyle Polonya burjuvazisine, birl iklerimizin Moskova'da ya�ad1g1 muazzam ba�ans1zhklara , hatta Var�ova'dan geri c;ekil irken ya�anan daha da buyuk ba�ans1zhklara ragmen �u an teklif ett igimizden c;ok daha uygun �artlarda resmi bir ban� antla�mas1 teklif etmi�ti . Bu yi lm Nisan aymm sonunda Polonyahlar �u anda ban� muzakerelerinde smir c; izgisi o larak gordukleri c;izginin 50 i la 1 5 0 kilometre dogusuna kadar uzanan bir hatt1 e l lerinde bulunduruyorlard1 ; o donemde bu smir ac;1kc;a adaletsiz o lmasma kar�m, Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu adma kendilerine resmi olarak ban� tekl ifi nde bulunduk, z ira hepinizin dogal olarak bildigi ve haurlad1g1 uzere , Sovyet hukumetinin o donemde esas derdi ban�c;Ii in�a donem ine gec;i�i saglamakt1 . Polonya devletiyle aram1zdaki iht i lafh konulan si laha ba�vurarak c;ozmek istememiz ic;in hic;bir sebep yoktu. Polonya devletin in o donemde de upk1 �imdi oldugu gibi toprak sahiplerinin ve kapitalistlerin devlet i oldugunu ve l ti laf devletlerinin kapitalistlerine tumuyle bag1mh oldugunu elbette bi l iyorduk . 0 donemde Polonya yalrnzca butun Li tvanya'y1 degil , Beyaz Rusya'y1 da (Dogu Galic;ya'dan bahsetmiyorum bile) kontrolu altmda tutuyor olmasma kar�m, Rusya i�c;i sm1fma ve koyluluge emperyalist sava�tan ve ic; sava�tan biraz da olsa kurtulacaklan bir soluklanma f1rsat 1 vermek ve nihayet gerc;ek anlam1yla ban�c;I i c;ah�maya giri�melerini saglamak amac1yla sava�a engel olmak ic;in e l im izden gelen her �eyi yapmay1 gorev addetmi�tik. Sonrasmcla gel i�en o laylarsa s1k s1k kar�Iia�ug1m1z turdendi: Polonyahla n 1 1 fi i len ellerinde tuttuklan c; izgide h ilesiz ve aleni b i r ban-:; t c k l i fincle bulunmu� olmam1z zay101k bel irtisi o lara k almd1 l \ 1 1

tun ulkelerin burjuva diplomatlan bu t u r dL1 rust beya 1 1 a 1 I a ra

279

ah�km degiller ve bizim a<;; 1m1zdan bu denli aleyhte bir ban� antla�masm1 kabul ediyor olmam1z a�m derecede zay1f oldugumuzun kamll sayild1 ve oyle yorumland1. Frans1z kapi talistleri Polonyah kapitalistleri k1�kirup sava�a suruklemeyi ba�ardilar. Polonya'nm saldmsmm ardmdan gelen k1sa bir aranm ardmdan , bir kar�1 darbede bulunarak cevap verdigimizi ve neredeyse Yar�ova'ya kadar gelmi� o lmam1za kar�m sonrasmda askerlerimizin ag1r bir yenilgi ya�ad1klanm ve geri puskunulduklerini hepiniz haurlayacaksm1z.

Bugune kadar uzanan bir ay1 a�km bir suredir askerlerimiz geri <;;ekildiler ve yenilgiler ya�adilar, zira Polotsk'tan Yar�ova'ya kadar ger<;;ekle�tirdikleri e�i gorulmedik i lerleyi�in ardmdan tamamen harap ve bi tap du�mu�lerdi . Arna tekrarlayacak olursam, bu gu<;; duruma kar�m . Polonya bncekine nazaran daha olumsuz ko�ullarda bir antla�maya imza atm1�ur. Onceki smirlar dogu yonunde 50 kilometre b tedeyken, �imdi 50 kilometre baudadir. Dolay1s1yla ban� antla�masm1 askerlerimizin geri <;;ekildikleri ve Yrangel'in saldmya ge<;;tigi du�man ai;; 1smdan elveri�li bir donemde imzalam1� olmam1za kar�m. daha olumlu �anlar i<;;eren bir ant la�ma imzalad1k . Bu da bir kez daha gosteriyor ki Sovyet hukumeti ban� tekl if ettiginde, sozleri ve beyanlan ciddiye almmahdir, yoksa kendi cephemizden daha kotu �anlarda bir ant la�ma teklif edip, daha iyi �anlara sahip bir antla�ma elde ederiz. E lbette bu ders Polonyah toprak sahipleriyle kapi talistlerin kulaklanna kupe olacakrn. Cok ileri gittiklerini anhyorlar; ban� �anlan onlara claha bncesinde teklif e t tigimizden daha az toprak b1rak1yor. Dahas1 bu i lk ders de degil . Muhtemelen hepiniz haurlayacaks1-mz, 1 9 1 9 bahannda, Moskova'ya ABD hukumeti adma bir yetkili gelmi� ve bize ve o donemin butun beyaz muhaf1z kuman-

280

danlanna (Kol<;ak, Denikin, vs . ) bir on ban� antla�mas1 tekl if etmi�t i . Bizim a<;1m1zdan son derece aleyhte bir anla�ma teklifiydi bu. Bu yetkili memleketine donup bizim ban� �anlanm1-z1 aktard1gmda, bunlar olumlu gorulmemi� olacak ki sava� devam etti. Sava�m sonucunu hepiniz bi l iyorsunuz. Sovyet devletinin gorundugunden <;ok daha gu<;lu o ldugu ve diplomatik notalanm1zm burj uva hukumetlerde gordugumuz �ekilde boburlenmeler ve tehditler i<;e rmedigi i lk kez kamtlanm1yor; sonu<; olarak, Sovyet Rusya'nm ban� antla�mas1 tekl ifini reddetmek, bir sure sonra ban� tekl i fini bu kez daha kotu �anlarda almak demektir. Gluslararas1 siyasette bu tur �eyler unutulmaz; Polonyah toprak sahiplerine ilk ba�ta tekl i f e t tigimizden daha kotu bir antla�ma yapuklanm kamtlad1ktan sonra, �imdi Polonya halkma, Polonya koyluleri ve i�<;ilerine kendi hukumetlcriyle bizim hukumetimizin beyanlanm kar�ila�tmp degerlendirmeyi ogretecegiz.

Bir<;ogunuz gazetelerde Amerikan hukumetinin notasm1 okumu�sunuzdur. Sayle diyor: "Biz Sovyet hukumetiyle herhangi bir ah�veri� i<;inde olmak istemiyoruz, <;unku Sovyet hukumeti yukumluluklerini yerine getirmiyor." Bu bizi �a�1rtm1yor, <;unkli y1 1 Iardir aym teraneleri duyuyoruz, ama ortada tek bir sonu<; var: Sovyet Rusya'y1 i�gal etme giri�imlerinin tamam1 hezi metle sonu<;land1. Neredeyse tamam1 toprak sahipleriyle kapitalistlerin elinde olan Polonya gazeteleri -buna orada basm ozgurltigu diyorlar- Sovyet hukumetine guven olmayacagm1 , z ira despotlarla duzenbazlann hukumeti o ldup,unu soyluyorlar. Butun Polonya gazeteleri aym �eyi yaz1yor, a m a

Polonyah i�<;i ve koyluler bu sozleri gerc.;eklerle k1yashyor vL· ger<;ekler ban�a baghhg1m1z1 daha i lk ban� teklifinde bulun dugumuzda kamtlad1g1mm gosteriyor; Ekim'de ban� amla� -

28 1

mas1 imzalayarak bunu bir kez daha kamtlad1k. Burj uva hukumetlerin tarihinde bu tur kamtlar bulamazsm1z; bu gerc;:egin Polonyah i�c;:i ve koylulerin kaf asmda yer etmemesi mumkun degildir. Sovyet hukumeti kendi lehine o lmamasma ragmen bir ban� imzalad1 . Ancak bu �ekilde toprak sahipleriyle kapi talistlerin el indeki hukumetlere yalan soylemeyi b1rakmay1 ogretebil iriz; ancak bu �ekilde i�c;:ilerle koylulerin onlara olan inancm1 yok edebiliriz. Bu meseleye ba�ka her �eyden daha c;:ok kaf a yormahy1z. Rusya'daki Sovyet iktidan say1s1z du�manla c;:evril idir , ama bu du�manlar guc;:suzdur. Polonya sava�mm seyr ini ve serencam1m du�unun. Su an Polonya'nm arkasmda Frans1z kapitalistlerin in durdugunu, Polonya'ya para ve muhimmat yardumnda bulunduklanm ve Frans1z subaylanm Polonya'ya gonderdiklerini bi l iyoruz. C::ok yakm zaman once Polonya cephesinde Afrikah askerlerin, yani Frans1z sbmurgelerinden getirilen askerlerin goruldugu haberini ald1k. Bu demek oluyor ki sava� l ngiltere ve Amerika'nm yard1m1yla Fransa tarafmdan verilmi� bir sava�t1. Aynca Fransa, Rusya'daki yasal hukumet o larak Vrangel' i tam m1�t1 . Dolay1s1yla Vrangel de kendisine bir ordu kurup yonetmesi ic;:in gerekli arac;:lan tedarik eden Fransa taraf mdan desteklenmi�tir. lngiltere ve Amerika da Vrangel'in ordusuna yard1m ediyor. Sonuc;: olarak, kar�1m1zda uc;: du�man var: Fransa, dunyanm zengin u lkeleri taraf mdan desteklenen Polonya ve Vrangel , ama biz bu sava�tan lehimize bir ban� antla�mas1 imzalayarak c;: 1kmay1 ba�ard1k. Ba�ka bir deyi�le , kazand1k. Haritay1 i nceleyen biri kazand1g1m1z1 , bu sava�tan daha fazla toprak kazanarak aynld1g1m1Z1 gorecektir. Peki, du�man bizden daha m1 zay1 f? Askeri anlamda daha m1 guc;:suz ? Daha az adam1 ve daha az muh immau m1 var? Hay1r, her �eyi daha fazla. Du�man bizden

282

daha guc;lu , ama yine de biz zaf er kazand1k. Sovyet Rusya'mn ba�ka ulkeler kar�1smdaki konumunu anlamak ic;in i�te bu hususa kaf a yormam1z gerekiyor.

Bol�evikler o larak devrime ba�lad1g1m1zda, devrimin ba�layabilecegini ve ba�lamas1 gerektigini soylemi�L ik , ama aym zamanda �unu da bi lerek hareket e tmi�tik : Devrim ancak kendimizi Rusya'yla sm1rlamay1p, ba�ka fli ke lerle el ele vererek uluslararas1 sermayeyi dize getirdigimiz zaman ba�anyla sonlandmlabilir ve kesin olarak muzaffer bir sonuca ula�abil ir . Rus sermayesini uluslararas1 sermayeden ayn du�unemeyiz. Du�manlanm1z, "Rusya'da kazansamz bile, yine de davamz ba�anya ula�mayacak, c;unku diger kapitalist devletler sizi ezecek, dediklerinde, art1k verecek bir cevab1m1z var: Durumun gerc;ekte ne oldugunu gosteren son derece bnemli Polonya sava�1 deneyimi . Hakikaten , nasil oldu da all l ay ic;inde hatta saldmnm ba�lang1cm1 Nisan ay1 o larak ahrsak daha da k1sa bir surede- bizden daha guc;lu olan, Bol�evizme kar�1 nefretle dolup ta�an ve Sovyet iktidanm devirmeyi kafaya koymu� olan Fransa, Polonya ve Yrangel yenildi ve sava� bizim lehimize sonuc;land1? Nasil oldu da e traf1 du�maniarla c;evri l i , emperyalist sava� ve ic; sava� nedeniyle tukenmi� ve her turlu erzak ve tec;hizat kaynag1yla bag1 kopmu� olan Sovyet Rusya zafer kazand1? Bu konuya kafa yormak zorunday1z, c;unku sorunu daha derinlemesine inceledigimizde, yalmzca Rusya Devrimi 'nin degi l , dunya devriminin de mekanizmasm1 anlamaya ba�lanz. Burada Rusya Devrimi'nin dunya devrimi zincirindeki halkalardan yalmzca biri o ldugu ve davam1zm tam da devrim davas1 butun dunyada geli�tigi ic;in guc;lu ve ycnilmez o ldugu gerc;eginin dogruland1gm1 goruyoruz; ekonomik ko�ullar du�manlanmm her gec;en gun zay10at1rken, h iz i gU<,;-

283

lendiren bir tarzda geli�iyor. Polonya sava�1 bunun ne bir abartma ne bir boburlenme ne de a�m bir co�ku tezahuru oldugunu bir kez daha kamtlam1�t1r. Kar�1m 1zda sava�a giri�mi� uc; muttdik vard1. Bu uc; muttdi kin birle�mesinin hic;bir zorluk c;1karmayacag1 du�unulebil irdi , ama Yudeni<,:, Kolc;ak ve Denikin sderlerinin saglad1g1 buyuk deneyimden ald1 klan dersler neticesinde, bize kar�1 birle�meyi ba�aramad1klan ve her ad1mda birbirlerine girdikleri gortddu. Bu baglamda, daha yeni sonlanm1� olan Polonya sava�mm tarihi ozel l ikle ogrc ticidir. Yar�ova uzerine yuruyu�umuz -Kml Ordu'nun yorgun, tukenmi� ve yan c;1plak askerlerle 600 kilometre i lerleyip, ba�lannda Fransa'mn en iyi subaylanndan yuzlercesi bulunan, son derece egit imli Polonya askerlerine darbe ustune darbe vurduklan yuruyu�- du�manlanm1z arasmdaki i l i�kilerin gerc;ek niteligini gormemizi saglad1. Kml Ordu askerlerinin Polonya smmna yakla�uklan 1 2 Temmuz'da , lngil tere'nin d1�i�leri bakam Curzon'dan Mil let ler Cemiyeti adma -hani �u lngiltere, Fransa, Am.erika , ltalya ve japonya'y1, yani muazzam bir askeri potansiyele sahip olan ve d ilnyamn butun donanmalan111 el lerinde bulunduran, askeri ac;1dan direnmenin tamamen imkans1z ve sa<;;ma gozukcbilecegi b1r i t t i fok olan mc�um Mil letler Cemiyeti adma- bir telgrar ald1k. Curzon bu Milletler Cemiyeti adma, sava�a son vermemizi ve Polonyahlarla Lonclra'da muzakerelere ba�lamamm te klir ediyordu. Telgrarta yazi lanlara bakacak olursak, sm1r c;izgisi Hrodna, Bialystok, Brest-Litovsk ve Dogu Galic;ya'daki San l\ehri'nden gec;ecekti . Biz bu telgrafa Milletler Cemiyeti diye bir �eyi tammad1g1mm, bu cemiyetin hic;bir deger tas1machg1m ve ald1g1 kararlann i.lyclerinin nazannda bile gec;crsiz oldugunu gordugumuzu soyledik. Frans1z hukumeti ccvab1mm kustahi:,:a bul-

284

du. Simd i , insan boyle bir durumda bu Mi lletler Cemiyeti 'nin bize kar�1 birle�ecegini du�unur, degil mi? Peki , ne oldu dersiniz? Mil let ler Cemiyeti daha ilk beyamm1zda parampan;;a oldu ve lngiltere i le Fransa birbirine girdi .

Birka1;; y i ld 1r l ngiltere sava� bakam Churchi l l , Rusya'ya kar�1 sava�an beyaz muhafizlara askeri te1;;hizat yard1mmda bulunmak i1;; in lngi liz hukukuna gore kimi zaman yasal ama 1;;ogu zaman yasal olmayan her turlu yo la ba�vuruyor. Sovyet Rusya'dan butun benligiyle nef ret ediyor, ama beyamm1zdan hemen sonra lngil tere Fransa'yla bogaz bogaza geld i, 1;;unku Fransa Almanya'ya kar�1 korunmak i1;; in beyaz muhaf1zlann Rusya'sma ihtiya1;; duyuyor, oysa lngiltere'nin boyle bir korunmaya ihtiyac1 yok. Bir deniz guci.1 olan lngiltere boyle bir hamleden korkmuyor, zira 1;;ok gu1;;lu b ir donanmas1 var Bu yuzden Rusya'ya e�i gorulmedik tehditler savuran Mi lletler Cemiyeti daha ba�tan 1;;aresizdi . Cemiyet'e uye devletlerin 1;; 1-karlannm birbirlerininkine ters du�tugu, atuklan her ad1mda a1;; 1k1;;a gorulmcktedir. Fransa l ngiltere'nin yenilmesini istiyor, lngi ltere de Fransa'nm. Kamenev yolda� Londra'da l ngiliz hukumetiyle muzakereler yuruturken lngiliz ba�bakanma, "Diyelim ki dediginizi yaptm1z, Fransa ne olacak?" diye sordugunda, lngiliz ba�bakam Fransa'nm da kendi bacagmdan as1-lacagm1 soylemi�ti . Dedigine gore , lngil terc ile Fransa aym yolun yolcusu olamazm1�. Boylece ortada Mil letler Cemiyeti diye bir �ey olmad1g1, kapitalist gu1;;lerin i t t ifakmm bir a ldatmacadan ibaret oldugu ve ashnda hepsi de birbirinden bir �eylcr a�1rmaya 1;;ah�an bir soyguncular itt ifak1 o ldugu a1;; 1k1;;a gorulmu� o ldu. Riga'da ban� antla�mas1 ni hayete erdirildigindc, Polonya , lngiltere, Fransa ve Yrangel'i bolen �eyin nc o ldugunu ve neden birlikte hareket edcmediklerini kc�fettigimizdc,

285

<;1karlannm farkh oldugunu da ogrenmi� olduk: lngil tere kendi nuf uz alam i<;inde yeni ku<;uk devletler ( Estonya, Finlandiya, Letonya ve Litvanya) istiyordu ve (:arhk Rusya'ym1� . Beyaz Ordu Rusya's1ym1�. haua burjuva Rusya'ym1�, bunlardan herhangi birinin yeniden kurulmas1 umurunda degildi , haua bundan kayb1 bile olacaku. l�te bu yuzden lngiltere Fransa'ya zit hareket ediyor ve Polonya ve Yrangel'le birle�emiyordu. Fransa'nm derdiyse son Polonya askeri de olene dek Polonya'y1 kendi <;1karlan dogrul tusunda sava�llrmak ve bor<;lannm geri odenmesini saglamaku. Sabik (:ar'm Fransa'ya olan ve Kerenski hukumeti tarafmdan da tanman 20 milyarhk borcunu odeyecegim iz umudunu ta�1yordu. Akh ba�mda herkes Frans1z kapitalistlerinin bu paray1 ancak ruyalannda gorebileceklerini soyleyecektir . Frans1z kapital istleri Frans1z i�<;i ve koylulerini sava�a suremeyeceklerini , oysa Polonya'da askerden bol bir �ey o lmad1gm1 ve bunlan sava�a surukleyebileceklerini bi l iyorlar. 0 halde, Frans1z kapitalistleri mi lyarlanna kavu�sun d iye , olsun Polonya askerleri ' Ne var ki Polonyah i�<;i ler de Frans1z, lngiliz ve diger subaylann Polonya'da sanki i�gal ettikleri bir ulkedeymi� gibi davrand1klanm gorebil iyorlar. Zaten bu sebeple, bizdeki Sag Men�evikler i le S-R'ler gibi , Bol�evizme du�man ve yunsever o lduklan konusunda �uphe olmayan Polonyah i�<;i ve koylulerin panisinin Riga muzakereleri s1rasmda ban� yanhs1 oldugunu ve son ana kadar ban� antla�masm1 bozmaya <;ah�an ve �imdi bile buna ugra�an ve daha uzunca sure ugra�maya dcvam edecek olan Polonyah toprak sahipleriyle kapital istlerin hukumetine kar�1 <;1kugm1 gorduk. Birazdan, yeni imzalad1g11mz on ban� an tla�masmm uzun omurlu olup olmayacag1 sorununa gddigimizde bu soruna deginmem gerekecek.

286

Bullin Rusya'nm toprak sahiple ri ve kapitalistlere iade edi lmesi ic;:in sava�an uc;:uncu mu ttefik olan Vrangel ise Polonya'y1 Rusya'nm bir parc;:as1 say1yor. Butun Rus Carlan, toprak sahipleri ve kapitalistler Polonya'y1 kendi avian olarak gormeye ah�m1�lard 1 ; Polonya'nm uzun zaman once Rus (:an'nm serf o rdusu taraf mdan ezildigini hic;:bir zaman unutmadilar. Ba�ka bir deyi�le, Vrangel zafere ula�sayd1 , zaferini hem Rusya'da hem de Polonya'da butun iktidan toprak sahiplerine iade ctmek ic;: in kul lanacakt1. Fakat o laylar f arkh geli�ti ve uc;: muttefik bize sald1rmak uzere hazirlamrke n, kendi aralannda kap1�maya ba�ladilar. Fransa'nm amac;:lan hem Polo nya koylusune hem de Polonya i�c;:isine ters du�crken, Vrangel ' in amac;:lan Polonyah toprak sahipleriyle bi le uyu�mamaktadir . Ve �imdi -Vrangel' in radyosunu ya da Frans1z hukumet in in radyosunu d i n lerken- Fransa ve Vrangel ' in di�lerini g1c1rdamklanm ogreniyoruz, c;:unku Polonya'yla imzalad1g1m1z antla�manm bir ban� antla�mas1 olmad1gm1 ve Polonya'nm boyle b ir �eyi imzalayamayacag1m iddia e tseler de, bunun ne an lama geldigini goruyorlar. Neler o lacagm1 bekleyip gorecegiz , r akat arnk bir ban� antla�mas1 imzalanm1�rn. Aslmda nasi l olup da boyle bir antla�manm imzaland1gm1 ne Vrangel ne de Fransa anlayabi lmi�tir . E nkaza donmu� Sovyet Rusya'nm bir mucize gerc;:ekle�tirerek, krndisinden c;:ok daha guc;:lu olan medeni u lkeleri yenmesini hazmedem iyorlar. Bu zaferlerin komunistlerin temel ogretisinden kaynakland1gm1 anlam1yorlar· Ml.llkiyet baler, emek bir le�t ir ir 1 C)zel mulkiyet hirs1zhkrn ve ozel m ulkiyete dayah bir devlet ganimctten pay almak ic;: in b irbirleriyle dala�an hirs1zlann devletidir Henuz bu sava� bi tmemi� olsa da, daha �imdiden aralannda dala�1yorlar. Bir yd once tam on dort ay-

287

n devleuen tehdit ahyorduk, oysa �imdi bu on don devletin iuifak1 bir anda darmadagm oldu. Neden? C:unku bu devle tler arasmdaki anla�ma yalmzca kagn uzerindeydi ve b i ri bi le sava�a kau lmad1 . Sava� ba�lay1p da F ransa, Polonya ve Vrangel gu<;lerin i b i rle�tirdiklerinde , onlann iuifak1 da par<;aland1 , <;unku birbirlerinin ayagm1 kayd1 rmaya <;ah�1yorlard1 . Rus atasozunde dendigi gibi , daha ay1y1 oldurmeden derisini payla�maya <;ah�1yorlard1. Aslmda asla olduremeyecekleri bir aymm derisi i<; in didi�iyorlard1 .

Dunya siyase tinin deneyimleri Sovyet Rusya'ya kar�1 iuifakm telafisi mumkun olmayacak �ekilde ba�ans1zhga mahkum oldugunu gostermi�ti r , <;unku bu iuifak emperyalist bir i ll ifaktir, birl ik o lamayan ve ger<;ek ya da kahc1 <;1karlarla b irle�memi� yagmacilann iuifak1d1r. l�<;i sm1fm1 b irle�tiren bag onlarda yok; Polonya sava�1 s1rasmda yeniden goruldugu uzere , o rtak bir <;1karlan bulunmuyor. KIZll Ordumuz Polonyahlann direni�ini ezdiginde, Bialystok'u ve Brest-Litovsk'u ele ge<;irdiginde ve Polonya smmna yakla�ugmda, bu durum uluslararas1 siyasetin yerle�ik duzeninin tumuyle <;bktugunu gosteriyordu, z ira bu sistem soyguncularla yagmaci lann antla�mas1 olan Versay Ban�1'na clayahd1r. Uzun sure ta�1mak zorunda oldugumuz bir yuk olarak Brest-Litovsk Antla�mas1 bize dayauld1-gmda , butun dunyada bunun bir soyguncu ban�1 olduguna ili�kin yaygaralar kopanld1 . Almanya'nm yenilgisinden soma , Almanya'ya kar�1 sava� s1rasmda sava�m ozgurlc�me ve demokrasi ugruna verildigini iddia etmi� olan Mi l lctler Cemiyeti, maglup ulkeye bir antla�ma dayal l l , oysa bu antla�ma tefeci leri n , ezenleri n , ce llatlann dayarng1 bir antla�maych, <;unku Ahnanya ve Avusturya yagmalanm1\:) ve taksim edilmi�ti . Almanya vc Avusturya butl\n ge<;im ara<;lanndan mahrum btra-

288

kilm1�, c;ocuklar ac;hga terk edi lmi�ti . K1sacas 1, daha once e�i gorulmemi�, y1k1c1 bir antla�mayd1 bu.

Peki , o zaman Versay An tla�mas1 nedir7 En medeni ulkeler de dahil olmak uzere on milyonlarca insam kolele�ti ren e�i gorulmemi�, y1k1c1 bir ban�llr. Bu bir ban� degi l , silahh soygunculann savunmas1z kurbanlara dayatuklan �artlard1r . Almanya'mn du�manlan Versay Antla�mas1 yoluyla Almanya'mn butun somurgelerini el inden aldilar. Turkiye, l ran ve (:in kolele�tiri ldi . Dunya nuf usunun onda yedisinin kolelige mahkum edildigi bir durum o rtaya c;1kt1 Bu kolelere butun dunyada rastlamak mumkun ve hepsi de bir avuc; devletin (lngil tere , Fransa ve Japonya'mn) insafma terk edilmi� durumdad1r. l�te bu yuzden butun uluslararas1 sistem, Versay Antla�mas1'na dayah duzen, bir yanardagm tepesinde duruyor, z ira dunya nuf usunun kolele�tiri lmi� durumdaki onda yedisi sab1rs1zhk ic; inde b1:1tun bu ulkeleri sarsacak bir mucadelede kendilerine onderlik edecek bncuyu bekliyor. Fransa verdigi borc;lann geri odenecegini umuyor, ama kendisi de Amerika'ya borc;lu ve 0 da borc;lanm odeyemiyor, c;unku odeyecek kaynag1 yok ve Fransa'da ozel mulkiyetin dokunulmazhg1 var. Bu kutsal ozel mulkiyetin ozu nedir7 Sayle: Carlar ve kapi tal istler bore; ahyorlar, i�c;i ler ve koyluler de borcu odemek zorunda kahyorlar. t nasm e�igine gelmi� durumdalar. Borc;lanm odeyemiyorlar. Kml Ordu'nun Polonya smmm gec;tigi ve Almanya smmna yakla�ug1 donemde, Almanya'da gericilerle kralcilar arasmda bile, Bol�eviklerin onlan kurtaracag1, Versay An tla�mas1'nm dagilmasmdan bunun anla�ilabilecegi , butun kapi talist lere sava� ac;m1� bir Kml Ordu'nun oldugu herkl's in dil indeydi . Ne oldu7 Olan �u : Versay Ban�1 �imdi Polonya'nm eline bak1yor Dogru, sava�1 sonlandiracak kadar guc;ll1 dq�il-

289

dik. Fakat i�c; i ve koylulerimizin ustleri ba�lan y1ruk halde, neredeyse c; 1plak ayakla sava�t1klanm da unutmamak gerekiyor, ama her �eye ragmen ilerlemeye devam ettiler ve di\nya uzerinde daha once ba�ka hic;bir ordunun kar�ila�mad1g1 ko�ullarda sava�arak butun zorluklan alt etmesini bildiler. Var�ova'y1 ahp Polonyah toprak sahiplerin in , beyaz muhaf1zlann ve kapitalistlerin i�ini bitirecek gucumuz yoktu, fakat ordumuz Versay Antla�mas1'nm beklentileri kar�ilamad1gm 1 , yuz milyonlarca insan m, torunlan ve torunlannm torunlannm s1rf lngi l iz , Frans1z ve diger emperyalistler zenginle�sinler diye daha uzun yillar bore; odemeye mahkum edildigini butun dunyaya gosterdi. Kml Ordu Versay Antla�mas1'nm c;ok da saglam temellere dayanmad1g1m kamtlad1. Versay Antla�mas1'ndan sonra o rdumuz 1 9 20 yazmda, Sovyet topraklannm, ya�anan y1k1ma kar�m, Kml Ordu sayesinde tam bir zaf erin arifesinde o ldugunu gosterdi. Versay _Antla�mas1'nm kar�1smda ti tremeden durabilen bir gucun var o ldugunu, i�c;i ler ve koyluler toprak sahipleriyle ve kapitalistlerle hesapla�may1 ogrendikleri surece hic;bir Versay Antla�mas1'mn i �c;i ve koylulerin iktidanna diz c;oktliremeyecegini butun dunya gordu.

Dolay1s1yla Versay Ban�1·na kar�1 seferberl ik , butun ulkelerin kapi ta listlerine ve toprak sahiplerine kar�1 ve diger ulkelere uygulad1klan bask1ya kar�1 seferberl ik bo�a gitmemi�tir . Bullin ulkelerde on milyonlarca i �c;i ve koylu bunu izliyor, buna kafa yoruyor ve art1k Sovyet Cumhuriyeti 'ni kurtancilan olarak goruyorlar. Diyorlar ki: Kml Ordu k1sasa k1sas diyebilecegini gosterdi , ustel ik ban�c;d in�a doneminin i lk y1-hnda, hatta denebil ir ki i lk aymcla zafere ula�acak kadar guc;lu o lmamasma ragmen. Fakat ban�c;i l in�a donemi bu i lk ayla sm1rh kal may1p daha ydlarca devam edecek ve her gec;en

290

yil gucune guc:; katacak. Versay An tla�mas1 'nm her �eye kadir emperyalistlerin b ir i� i o ldugu du�unulmu�tu, fakat 1 920 yazmdan soma, zay1f da olsa guc:;lerini b irle�tirmesini ve kapitalistleri puskurtmesini bilen bir ulkenin i�c:;i ve koylulerinden bi le daha zay1f olduklan anla�ild1 . 1 920 yazmda Sovyet Rusya saldm lara kar�1 . Polonyah beyaz muhaf1zlann saldmsma kar�1 kendisini savunmakla kalmay1p, aym zamanda Versay An tla�mas1'n1 ezebilecek ve dunyanm birc:;ok ulkesi nde yuz mi lyonlarca insam ozgurle�tirebilecek bir guc:; oldugunu gosterd i . l�te Kml Ordu'nun bu yaz giri�tigi harekatm anlam ve bnemi budur. l�te bu yuzden lngiltere'de siyasal ac:;1-dan bir donum noktasm1 i fade eden olaylar gerc:;ekle�ti . Askerlerimizc clur emri vermeyi reddedince, lngil tere donanmas1m Petrograd uzerine yollama tehdidinde bulundu. Petrograd'a saldm emri verildi . lngiliz ba�bakan mm Kamenev yolda�a beyam bu yondeydi ve butun ulkeler de bu konuda bilgilendiri ldi ler Fakat bu telgrafm c:;ekilmesinden bir gun sonra , lngiltere'nin her taraf mda kitlesel mitingler duzenlendi ve Eylem Komiteleri ortaya c:; 1kt 1 . l�c:;iler b irle�tiler. Rusya'daki benzerlerinden bile daha alc;ak o lan ve kapi talistlere daha gayretke�li kle yaltaklanan lngiliz Men�evikleri bi le harekete kaulmak zorunda kaldilar, c:;unku i�c:; ilerin talebi bu yondeydi , c:;unku lngil iz i�c:;ileri Rusya'ya kar�1 sava�a izin vermeyeceklerini soyluyorlard1. Bu tOn lngil tere'de Eylem Komitekri ortaya c:; 1kl ! , lngil iz emperyal istlerin in sava� planlan suya du�tu ve Sovyet Rusya'nm butun ulkelerin emperyalistkrine kar�1 giri�tigi sava�ta her ulkede mottefiklere sahip o ld ugu

bir kez daha goruldu. Biz Bol�evikler, " Rusya'daki toprak ... a hiplerine ve kapitalistlere kar�1 mucadelemizde yal 1 1 1 z d1 ·g1 l iz , c:;t:mko her ulkede i�c:;i ve koyl i.:1 muttefikkri miz var . di ·

29 1

digimizde, bizimle dalga gec;itler, "Hani nerede bu i�c;i-emek

c;i ler?" dediler. Evet, kapi talistlerin c;ok daha guc;lu oldugu ve sbmurgelerdeki yuz mi lyonlarca insam soyarak gec;indigi Ba

ll Avrupa'da ayaklanmanm c;ok daha zor oldugu dogrudur.

Bu ulkelerde i�c;i sm1fm m devrimi c;ok daha yava� ilerliyor,

ama i lerl iyor. Temmuz 1 9 20'de l ngiltere Rusya'ya sava� tehdidinde bulundugunda, bu sava�a lngiliz i�c;i leri engel oldu

lar. lngiliz Men�evikleri lngiliz Bol�eviklerinin pe�ine takild1-

lar, daha dogrusu takilmak zorunda kaldi lar ve anayasal du

zene, yasalara kar�1 gel ip , sava�a izin vermeyeceklerini soylc

diler. Yann sava� ilan edildigi takoirde, greve gideceklerini ve

lngiltere'ye de Fransa'ya da komur tedarikini keseceklerini

soylediler. lngil iz i�c,,: i leri d1� pol i tikay1 b izzat be lirlemek iste

diklerini soyledi ler ve d1� polit ikay1 ba�ka ulkelerdeki kapi ta

l istler gibi degi l , Rusya'daki Bol�evikler gibi yonetiyorlar.

Polonya sava�mm gun 1�1gma c;1kard1g1 �eylere bir brnektir

bu. l�te bu yuzden biz alt1 ayda zaf ere ula�uk. l�te bu yuzden

harap, guc;suz, geri kalm1� Sovyet Rusya kendisinden katbekat

daha guc;lu devletlerin itt ifakm1 alt edebiliyor. C:unku bu devletler kendi u lkelerinde guc;ten yoksunlar ve i�c;iler, gene! o la

rak emekc;i ki tleler onlann kar�1smda duruyorlar. Bu durum

her bunahmda ac;1kc;a gorulmektedir. Gorulmektedir diyo

rum , c;unku birbirlerine sald1ran ve bize kar�1 birle�mekten

aciz o lan soygunculardan bahsediyoruz, c;unku son tahli lde

bzel mulkiyet insanlan baler ve gaddarla�tmr, oysa emek bir

le�tirir. E mek yalmzca Rusya i�c;i ve koylulerini birle�tirmedi,

butun ulkelerin i�\i ve koylulerini birle�tirdi. Sonuc; olarak,

butun bu ulkelerde insanlar �u an Sovyet Rusya'mn Versay

Antla�mas1'm ezen bir guc; o ldugunu gorebil iyorlar. Sovyet

Rusya daha da guc;lenecek ve Versay Ban�1 Temmuz 1920'de

292

oldugu gibi Kml Ordu'nun i lk darbesinde �okmenin e�igine

gelmekle kalmay1p bu sef er tlimden �okecektir. l�te bu yuz

den Polonya sava�1 hi�bir emperyalist devletin beklemedigi

bir �ekilde sona erdi . Bu bizim a�1m1zdan son derece bnemi

haiz bir derstir , z i ra uluslararas1 siyasette yer alan butun ulke

lerin tutumu ve brnegi uzerinden davam1zm gudu oldugunu

gostermektedir. Rusya'y1 i�gal etmek i�in ne tlir giri�imlerde

bulunulursa bulunulsun, b ize kar�1 ne tur askeri hamleler tez

gahlamrsa tezgahlansm -ni tekim daha bir�ok kez bu tur giri

�imlerle kar�1 kar�1ya ge lecegimize �uphe yok- bizi �elikle�ti

ren fi i l i cleneyimlerimizden bildigimiz uzere, butun bu giri

�imler �okmeye mahkumdur. Du�manlanmmn bu tlir giri

�imlerinden her sef erinde daha da gu�lenmi� olarak �1kacag1z.

$imdi , Versay Antla�mas1'yla �all�manm gucumuzu kamt

lad1p,1 u luslararas1 siyaset alanmdan daha acil ve pratik b nem

ta�1yan sorunlara, Versay Antla�mas1'yla bap,lanllh olarak or

taya �1kan duruma ge�mek istiyorum. Temmuz aymda Mos

kova'da ger�ekle�en ve butun dtinyanm komunistlerini bira

raya getiren Komunist Enternasyonal ' in lkinci Kongresi'n in

ya da sonrasmda Baku'de ger�ekle�en Dogu Halklan Kongre

si'nin bnemi uzerinde clurmayacag1m . Bu kongreler komu

nis tleri bi rle�tiren ve butlin medeni u lkelerde ve Dogu'nun

butun geri ulke lerinde Bol�evizm bayragmm , Bol�evik prog

rammm, Bol�evik eylem �izgisin in bir kurtulu� sembolu ol

dugunu, butlin medeni u lkelerin i��ileriyle butun geri kalm1�

somurge ulkelerinin koylulerinin mucadele sembolu o ldugu

nu gostermi�tir . Bu kongreler Sovyet Rusya'nm son u� yilda

yalmzca kendisini bop,azlamak i�in uzerine aulanlan puskurtmekle kalmad1g 1m, aym zamanda butlin dunyanm emek

�· i kit lelerinin teveccuhunu de kazand1g1m gostermektedir;

293

du�manlanmlZI yenmekle kalmad1k, her gec;en gun , her ge

c;en saat yeni muttefikler de kazand1k. Moskova'daki komu

nistler kongresi i le Dogu hal klanmn komunist temsilci leri

nin Baku'deki kongresinin bneminin hemen degerlendirile

meyecegi ya da dogrudan hesaplanamayacag1 muhakkakur ,

ama baz1 askeri zaferlerden daha buyuk bir ba�an o ldugu da

unutulmamahd1r, c;unku Bol�eviklerin deneyiminin, faal iyet

lerinin ve programmm ve kap i talistlerle emperyalistlere kar

�1 devrimci mucadele c;agnlanmn dunya c;apmda yank1 bul

dugunu; Temmuz'da Moskova'da, Eylul'de de Baku'de elde

edilen ba�anmn aylar boyunca dunya uzerindeki i�c;i ve

emekc;iler ic;in uzerine du�u nulmesi ve ozumsenmesi gereken

bir malzeme sunclugunu kamtlamaktad1r. Burada her tOrlu

iht i lafta ya da kriz amnda Sovyet Rusya'nm yanmda yer ala

cak bir guc;ten bahsediyoruz. N i tekim bunu birc;ok kez gor

me firsal !m1z oldu. l�te dunya guc;leri arasmdaki sana�ma ac;1-

smdan Polonya sava�mm temel dersi budur.

lc;erideki olaylan ele ahrken , Yrangel'in kar�1m1zdaki ba�h

ca guc; oldugunu soylemem gerekir. Fransa, Polonya ve Yran

gel bize kar�1 guc;lerini b irle�tirdiler. Bizim guc;lerimiz tumuy

le Ball cephesindeki sava�a odaklanm1�ken, Wrangel Frans1z

ve lngiliz donanmalanmn da yard1m1yla guc;lerini toplad1.

Wrangel Kuban'a i lerlerken, zengin Kazak koylulerinden ala

cag1 destege guveniyordu . 0 clonemde kim yard1m etti Wran

gel'e? Kim Donets Havzas1'nda tutunabilmesi ic;in deniz gucu

ve yakn tedarik ett i? lngiliz ve Amerikan donanmalan. Fakal

biz bu c;1karma operasyonunun ba�ans1z o ldugunu bil iyoruz,

c;unku Kuban Kazaklan, tahil bak1mmdan zengin olsalar da,

Men�eviklerin , Sosyalist-Devrimcileri n , vs. ahmaklan kand1r

mak ic;in kulland1klan Kurucu Meclis, halkm kendi kendini

294

yonetmesi, vb. diger guzel vaatlerin neyin nesi oldugunu tu

muyle goruyorlard1. Belki de Kuban koyluleri bu guzel vaatlere inanm1�lard1, ama uzun vadede lafa degi l , icraata bakular ve

sen mizac:;h insanlar diye goruyor olmalarma kar�m, Bol�evik

leri tercih etmenin daha dogru oldugunu anladilar. Sonuc:; ola

rak Wrangel Kuban'dan kac:;ll ve binlerce askeri vuruldu. Buna

ragmen, Wrangel c:;ok daha fazla gucu Kmm'da toplad1, ama

birliklerinin c:;ogu subaylardan olu�uyordu. Wrangel ' in hesab1-

na gore, koylulerin destegini ald1klan takdirde, uygun olan i lk

firsatta bu guc:;leri an1rmak mumkun olacakt1 .

Vrangel ' in askerleri silah, tank ve uc:;ak gibi tec:;hizatlarla

Rusya'da sava� vermi� olan diger butOn ordulardan daha do

nammhd1r. Biz Polonya'da sava�irken Vrangel guc:;lerini b ira

raya getirmeye c:;ah�1yordu. l�te bu yuzden Polonya'yla yapll

g1m1z ban�a guven olmayacagm1 soyluyorum. Aym l 2's inde

imzalanan im ban� antla�masma gore, a te�kes ancak l S'inde

yururluge girccek. Demek ki Polonyahlarm anla�may1 reddet

mek ic:;in onler inde daha iki gun var. Butun Frans1z basm1 ve

kapitalistlcri Polonya'nm Sovyet Rusya'ya kar�1 yeni bir sava

�a giri�mcsi ic:;in c:;abahyorlar. Vrangel de bi::nun baglanulanm

kullanarak bu ban�1 bozmaya c:;ah�1yor, c:;unku Bol�eviklcrin

Polonya'yla sava�1 sona erdiginde, s1ranm kendisine gelecegi

ni bil iyor. Dolay1s1yla kendi pay1m1za c:;1kanlacak tek pratik

sonuc:;, butun guc:;lerimizi Vrangel'e kar�1 yonlendirmek olma

hdir Bu yilm N isan aymcla, s1rf on binlerce i�c:;i ve koyluyti yc

ni bir sava�m k1y1mmdan kunarmak adma, aleyhimize �anlar

ic:;eren bir ban� teklifinde bulunduk. Bizim ac:;1m1zdan sm1rla

rm o kadar one mi yok: sm1r bolgelerinde biraz toprak kaylwt

mek c:;ok den e ttigimiz b ir �ey degiL Bizim ic:;in on bin lnn· i:;;

c:;i ve koylunun hayatm1 korumak ve ban�c:;i l in�a ih t i 1 1 1 a l i 1 1 1

295

surdurmek, birkac:; parc:;a topraktan daha onemlidir. l�te bu

yuzden bu ban� tekl i fin i yapuk ve �imdi Vrangel' in esas teh

dit oldugunu, bu sure zarf mda muazzam guc:; kazanm1� ve ar

uk can havliyle sava�Ir duruma gelmi� olan Vrangel' in asker

lerinin bell i noktalarda Dinyeper'i a�1p, saldmya gec:;tigini tek

rarhyoruz. Vrangel cephesi i le Polonya cephesi aym �eydir ve

Vrangel'e kar�1 sava� Polonya'ya kar�1 sava� demektir; Polon

ya'yla on ban� antla�masm1 kahc1 bir ban�a donu�turebilmek

ic:;in, Vrangel'i mumkun olan en k1sa zamanda ezmek zorun

day1z. Bu olmad1g1 takdirde , Polonyah kapitalistlerle toprak

sahiplerinin, Frans1z kapitalistlerinden ve toprak sahiplerin

den gelen bask1 ve yard1mla bizi yenidcn sava�a suruklemeye

ceginden gerc:;ekten emin o lamay1z. l�te bu yuzden bu geni�

kauhmh toplanuy1 f1rsat bilerek , dikkatlerinizi temel soruna

c:;ekmek, makammm ve otoritenizi i�c:;i ve koylu kitlelerini e t

kilemek ve acil gorevimizin eksiksiz yerine getirilmesi ic;in

azami c:;aba gosterilmesini saglamak ic:; in kullanmanm istiyo

rum. Bu acil gorev, Vrangel'i ml1mkun olan en k1sa zamanda

ne pahasma olursa olsun ezmektir, c:;unku ban�c:;il in�a f aal iye

tine giri�ebilmemiz buna baghd1r.

Peri�an haldeki ulkemizde koylu ekonomisinin yok oldu

gunu ve koylunun kagn para yagmuruna clegi l , urune ihtiyac:;

duydugunu bi liyoruz. Fakat koyluye gazyag1 , Luz, k 1yaf et gibi

urunler gonderebilmek ic:; in , sanayinin yeniden i�ler hale gel

mesi gerekiyor. Biz bunu yapabilecegimiz bir konuma yakla

�1yoruz. Su an gec:;en yila gore daha fazla tah1hm1z oldugunu

bi l iyoruz; sanayiye yakn saglayabiliyoruz: Baku.den 1 00 mil

yon pud'un* uzerinde petrol geliyor; muazzam miktarda yakn saglayan Donets Aavzas1 , Vrangel' in Donets Aavzas1'nm gune-

*J I pud = I ti,-t kg.

296

yine ilerleyi�i sirasmda baz1 sanayi i�le tmeleri tahliye edilmi�

olmasma kar�m eski durumuna donduruldu. Donets sanayisi

nin neredeyse tamamen i�ler hale gc ldigini soyleyebiliriz. Ya

kacak odun tedariki gittik�e art1yor. Ge�en yil yedi milyon

metrekupu bulurken, �imdi �ok daha f azlasma sahibiz. Sana

yimiz canlamyor. Birka� yildir lvanovo-Voznesensk'te f abri

kalar at1I durumdayd1 ve bu sebeple bir�ok i��inin morali yer

lerdeydi. Fakat �imdi fabrikalara yak1t tedarik edilebi l iyor ve

fabrikalar yeniden �ah�maya ba�lad1. Turkistan'daki zaf erler

sayesinde, Turkistan'dan pamuk gcliyor ve i�lemeye ba�ladilar

bile. Su anda engin bir uretken �ah�ma alamyla kar�1 kar�1ya

y1z ve sanayiyi yeniden ayaklan uzerine dikmek ve koyluye yi

yecek, giyecek ve ayakkab1 temi ninde bulunmak ve boylece

koylunun tah1h kar�1hgmda kentten mamul urunlerin gonde

rildigi adil bir ah�veri�e ba�lamak ii,:in el imizden geleni yap

mahy1z. Tanma yard1m etmeye koyulmam1z gerekiyor. Dun,

Halk Komiserleri Konseyi'nde Rusya ko�ullanna en uygun i lk

sabam urctcn ve boylece tanm1mm tekrardan canlandmp bu

yukba� hayvan knhgma ragmen daha yuksek bir duzeye ula�

ti rmam1za yard1m eden fabrikanm i��i lerine ek taym verilme

sini kararla�tird1k

l��iler ve koyluler toprak sahipleriyle kapitalistler olmadan

birl ikte �ah�1yorlar ve ba�anlar elde ediyorlar. Fakat bu so

runla ger�ekten bogu�urken meselenin dugum noktas 1 , on

binlerce i��i ve koylunun Vrangel cephesinde hayatlanm orta

ya koyup can verdiklerini , du�manm bizden daha iyi silahlan

m1� oldugunu ve son korkun� sava�m orada, Vrangel cephc

sinde veri ldigini hi�bir �ekilde unutmamakur; Sovyet Rus

ya'nm ban��il �ah�ma i�in kendisini gudendirip gudendire

meyecegi ve boylece yalmzca Polonyah beyaz muhaf1zlarm

297

degi l , dunya <;apmdaki hi<;bir emperyalist i t t ifakm onu tehdit

etmesini engelleyip engelleyemeyecegi bu cephede belli ola

cak. Her �ey size bagh, yolda�lar. El inizden gelen <;abay1 gos

termeli ve Sovyet Rusya'nm mucadele i<;indeki butun sorun la

n, merkezden kararnameler <; 1kartild1g1 i<; in degi l , bu kararna

meler butun ulkedeki i�<;i ve emek<;ilerin co�kulu destegini ve

teveccuhunu kazand1g1 i<;in <;bzebildigini unutmamahsm1z.

Ancak i�<;i ve koyluler Kol<;ak, Denikin ve Vrangel'e kar�1 ver

dikleri sava�m kendi topraklan, kendi f abrikalan ve atolyele

ri i<;in, kendi <; 1karlan i<;in ve toprak sahipleriyle kapi talis tleri

alt e tmek i<;in oldugunu anlad1klan zaman, ancak o zaman her

biri Kml Ordu'ya ellerinden gelen butun destegi ve yard1m1

sagladilar. Kml Ordu askerleri cephe gerisindeki i nsanlarm

onlar i<;in elleri nden gelen her �eyi yapugm1 gorduklerinde,

kendilerini zafere goturen ruh butun bedenlerine yayild1. Her

�ey Vrangel'i yenilgiye ugratmam1za bagh ve sizlere orgut leri

n izde olsun f abrikalanmzda olsun koylerinizde olsun, gonul

lu olarak ve butun Rusya'nm i�<;i ve koyh::derinin <;1karlarma

uygun �ekilde, Vrangel cephesinin yard1mma ko�mamz <;agn

smda bulunuyorum. l�te o zaman hem Vrangel cephesinde

hem de uluslararas1 cephelerde zafere ula�acag1z. (all11� tufam)

I lk kez l 920'de Verbal im Reporls of !he Plen a ry Sessions of !he

Moscow Sovie! of Worl1ers, Peasanls' and Red A nny Depwies

aclh kitapta yaymland1;

Collcc1ed Worl1s. Cilt 3 1 , s. 3 1 8-334.

298

lC:: VE DIS DURUMUMUZ VE PART1N1N G0REVLER1: RKP (B) MOSKOV A EYALET KONFERANSI'NDA Y APILAN KONUSMA

2 1 Kas1m 1 920

�

(A//l 1:;/ar) Yolda�lar, Sovyet Cumhuriyeti 'nin uluslararas1

durumunu konu�urken dogal olarak esasen Polonya sava�m1

ve Yrangcl'in yeni lgisini ele almam1z gerekir. Parti basmm1 el

bette takip etmi� vc bu soruna ili�kin esas raporlan s1k s1k

dinlemi� olan partili i�c,;ilerin bir toplantismda, bu donem

hakkmda ya da Polonya sava�mm her safhas1 hakkmda, sald1-

nlanm1Z1n niteligi ya da Yar�ova'daki yenilgimizin mahiyeti

hakkmda aynnllh olarak konu�mama gerek olmad1gm1 , hatta

bunun yersiz kac,;acagm1 du�unuyorum. Samnm yolda�lann

c,;ogu meselenin bu yonune o kadar a�inalar ki bu �ekilde yal

mzca kendimi tekrar etmi� o lacag1m ve bu da yolda�lan tatmin etmeyecektir Dolay1s1yla, Polonya seferi nin c,;e�itli olayla-

299

n ve doneme� noktalan hakkmda degi l , �u an onumuzde du

ran sonudan hakkmda konu�acag1m.

Km! Ordu'nun yazm elde ettigi parlak zaferlerin ardmdan,

Var�ova'daki ciddi yenilgi ve Polonya'yla bir on ban� antla�

masmm imzalanmas1, ki bu anla�ma �u an Riga'da nihai bir

ban� antla�masma donu�turuluyor ya da donu�turulmek uze

redir, bu on ban� antla�masmm ger�ekten nihai bir antla�ma

ya donu�me ihtimali Vrangel'in hezimete ugraulmas1yla fev

kalade anm1�llr. Vrangel' in yenilgisi arnk somut bir ger�eklik

halini ald1gmdan, lt i laf devletlerindeki emperyalist basm kan

lanm a�1k oynamaya ve en fazla karan hkta tut tugu �eyi ona

ya sermeye ba�hyor.

Gozunuze �arpll m1 bilmiyorum, bugun ya da birka� gun once gazetelerde k1sa bir haber yaymland1. Fransa'da emper

yalist burjuvazinin sozcusu olan Temps gazetesi aruk, Polon

ya'yla antla�manm Fransa'nm tavsiyeleri kulak ard1 edilerek

imzaland1gm1 yaz1yor. Frans1z burjuvazisinin sozculerinin el

lerinden gelse giz lemeyi yegleyecekleri ve aslmda uzunca bir

suredir gizledikleri bir hakikati kabul ett iklerine kimsenin

�uphesi olamaz. Polonya ban�mm aleyhte �anlanna ragmen

(bu �anlar N isan aymda sirf sava�tan ka�mmak adma Polon

yah toprak sahiplerine onerdigimiz �anlardan daha avanta jh

dir, ama Var�ova'daki son derece ciddi durum olmasayd1 elde

edilebilecek �anlara k1yasla gcr�ekten de olumsuzdur) , em

peryalistlerin gene! plamm buyuk oranda suya du�uren �anla

n kabul ettirmeyi ba�ard1k. Frans1z burjuvazisi Polonya'nm

sava�1 surdurmesinde 1srar ettiklerini vc bir ban� antla�mas1-

nm imzalanmasma kar�1 �1kuklanm aruk kabul ediyorlar.

Boyle bir tutum alm1�lard1, �unku Vrangel'in ordusunun hezi

metinden korkuyor vc Sovyet Cumhuriycti 'ne kar�1 yeni bir

300

mudahaleyi ve harekau desteklemek istiyorlard1 . Polonya em

peryal izminin ko�ullan Polonya'y1 Rusya'ya kar�1 sava�a itmi�

olsa da -buna ragmen- Frans1z emperyalistlerin in planlan su

ya du�tu ve bunun sonucunda �u an bir soluklanma f1 rsatm

dan daha f az lasm1 elde ettik.

Eskiden Rusya lmparatorlugu'na bagh olan ku<;:uk devlet

ler i<;:inde, son Ii<;: yilda Buyuk Rus ulusuyla en fazla sorun ya

�ayanlardan biri Polonya oldu ve Polonyah olmayanlarm ya

�ad1g1 buyuk bir toprak par<;:asma en <;:ok talepte bulunan da

yine Polonya'yd1. Finlandiya, Estonya ve Letonya'yla yine emperyalist l t ilaf devletlerin in istekleri hi lafma h irer ban� antla�

mas1 imzalad1k, fakat bu daha kolay oldu, <;:unku ne Finlandi

ya ne Estonya ne de Letonya burj uvazisinin Sovyet Cumhuri

yeti'ne kar�1 sava�1 gerekli k1lacak emperyalist emelleri vard1 ,

oysa Polonya burj uva cumhuriyeti yalmzca Litvanya ve Bela

rus'a degi l , Ukrayna'ya da goz dikmi�ti. Aynca aym yola Po

lonya' n m as1rlard1r suren mucadelesi nedeniyle de i t i lmi�t i ;

eskiden buyuk bir dcvlet olan Polonya, �imdi bir ba�ka buyuk

devlet olan Rusya'yla boy ol<;:u�me derdine du�mu�tu. Su an

da bile Polonya bu as1rhk mucadeleden geri duram1yor. l�te

bu yuzden Polonya , cumhuriyetimize kar�1 sava� planlannda

<;:ok daha i nat<;:1 ve sava� canhs1 o lmu�tur ve l ti laf devletlerin in

istekleri h i lafma bir anla�ma imzalam1� olmam1z bu kez <;:ok

daha buyuk bir ba�and1r. Su anda, Rusya'yla smm olup da

burj uva duzenini koruyan devletler arasmda , ltilaf devletleri

nin uzun vadeli bir askeri mudahalc planmda glivenebilecegi

tek ulke Polonya'd1r. l�te bu yuzden butun burjuva dcvlctleri ,

Sovyet lere duyduklan ortak nef retie , Dogu Gali<;:ya'nm Polon

yah toprak sahiplerinin denetimi altmda kalmas1 konusuyb

dogruclan i lgilcniyorlar.

30 l

Diger yandan, Polonya'nm Ukrayna ve Litvanya uzerinde

de hak talepleri var. Bu durum harekata ozellikle �iddetli ve di

rengen bir nitel ik kazandmyor. Polonya'ya sava� malzemesi te

dari kine devam etmek, dogal olarak, Fransa'nm ve diger baz1

guc;;lerin esas kayg1s1.d1r ve bu i�e ne kadar para gittigini hesap

lamak imkans1zd1r. Dolay1s1yla Var�ova'da ald1g1m1z yenilgiye

ragmen KlZll Ordu'nun nihai zaf eri fevkalade onemlidir, z i ra

Polonya'y1 sava�1 devam ettiremeyecek bir konuma getirmi�tir.

N isan l 920'de, yani Polonya saldmsmdan once, ekonomik in

�a surecimizi kesintiye ugratmak istemedigimiz ic,;in kendi ac,;1-

m1zdan oldukc,;a aleyhte olan sm1rlara raz1 gelerek o nerdigimiz

ban� �anlanndan daha kotusunu kabul etmek zorunda kalm1�

ur Polonya. 0 donemde bizim Sosyalist-Devrimcilerle Men�e

viklerin de dahi l o ldugu kuc,;uk burjuva yunsever basm, Bol�e

vikleri teslimiyetc,;i l ikle suc,;lam1�lar ve Sovyet hukumetinin ne

redeyse Tolstoycu bir tutum sergi ledigini soylemi�lerdi. Tols

toycu tutum tabiri , ban� antla�masm1 Pilsudski'nin onerdigi

c,;izgide kabul etmemizi anlatmak ic,;in kullam lm1�ll . Buna gore

Minsk Polonyahlann el inde kahyor ve smir c,;izgisi bugunku

hattm kimi yerlerde 50, kimi yerlerde 1 00 kilometre otesine ta

�1yordu. Elbette panili i�c,;ilerin bir toplanusmda, ekonomik in

�a f aaliyetimizin devam etmesi ic,;in neden daha kotu sm1rlan

kabul ettigimizi ve etmek zorunda kald1g1m1Z1 soylememe ge

rek yok. Sonuc,;ta, Polonya sava�a girerek, burjuva dt:1zenini ko

rumu� bir ulke olarak buti.m ekonomisini altust etti. ulke ic,;in

de muazzam bir huzursuzlugun dogmasma ve yalmzca sanayi

i�c,;ilerine kar�1 degil , tanm emekc,;ilerine kar�1 cla burjuva tero

run egemen olmasma yol ac,;u. Bir burjuva devlcti olarak Po

lonya'nm varhg1 pamuk ipligine bagh hale gelcliginden sava�1

devam ettirmesi soz konusu olamazch.

302

Bu ac;1dan Sovyetlerin elde ettigi ba�anlar muazzamd1r. Uc;

yd once Rusya'da proleter devri minin gorevleri ve ko�ullan

sorununu gundeme get irdigimizde, uzerine basa basa hep �u

nu vurgulam1�llk: Bau 'da bir proleter devrimi pat lak verme

digi takdirde zaferimiz kahc1 o lamaz ve devri mimizi ancak

uluslararas1 ac;1dan dogru degerlendirebi l ir iz . Zaferin kahc1

o lmas1 ic;in proleter devr imi ana kapitalist ulkelerin tlimunde

ya da en azmdan birkac;mda zaf ere ula�mahd1r. Uc; ydhk ka

rarh ve i natc;1 bir mucadelenin ardmdan, tahminlerimizin nc

ac;1dan gerc;ekle�ip ne ac;1dan gerc;ekle�medigini gorebi l iriz.

Sorunun h1zh ya da bas il bir c;ozume kavu�mam1� o lmas1 an

lammda tahminlerimiz gerc;ekle�memi�tir . E lbet te Rusya'nm butlin kapi tal ist dunyaya kar�1 yuru uugu turden e�itsiz bir

mucadelenin lie; yd surebilecegi ni hic;:birimiz beklemiyorduk.

Arna iki tarafm da (Sovyet Rusya'nm ve kapitalist dunyanm)

zaf er elde edemedigi ya cla yeni lgiye ugramad1g1 gort.ddu. Ote

yandan �unu da unu tmamak gerekir ki, o ngorulerimiz bas it

c;e, h1zh bir �ckilde ve dogrudan gerc;ekle�memi� o lsa da, as

lolan �eyi ba�arm1� olmam1z anlammda gerc;ekle�mi�Lir : Sos

yalist dunya devriminin gecikmesi durumunda bi le proletar

ya iktidannm ve Sovyet Cumhuriyeti 'nin ya�ama �ans1 devam

ediyor. Bu ac;1dan cumhuriyet in bugunku uluslararas1 duru

munun butun planlanm1zm ve politikam1zm en iyi ve en ke

sin kamt1 oldugu soylenmelidir

Rusya Sosyalist Sovyet Cumhuriyetleri Federasyonu'nun

askeri gucunu butun kapitalist gi1c;lerin askeri gi1cuyle k1yas

lamanm sbz konusu olamayacag1m soylemeye bi le gerck yok.

Bu bak1 mdan onlardan k1yaslanamayacak derecede d!lha zay1-f1z , ama yine de, uc..: yilhk sava�m ardmdan bu devlctlcrin hc

men hepsini yeni mudahale fikrini terk etmeye zorlad1k. Bu

303

demek oluyor ki uc;: yd once, henuz emperyalist sava� bitme

mi�ken mumklm oldugunu du�undugumuz �ey, yani oyle ya

da boyle nihai bir c;:ozume kavu�mayan son derece surunce

meli bir durum ortaya c;:1kt1 . Bunun sebebi askeri ac;:1dan daha

guc;:lu olmam1z ya da lti laf devletlerinin daha zay1f olmas1 de

gi l , aksine butun bu donem boyunca lt i laf devletleri ic;:indeki

parc;:alanmamn �iddetlenmesi, bizimse ic;:erideki gucumuzun

artm1� olmas1d1r. Sava� bunu dogrulam1� ve kamtlam1�llr. l ti

laf devletleri kendi guc;:leriyle bizimle ba�a c;:1 kamadilar. Kapi

ta list u lkelerin i�c;:i ve koylulerini bizimle sava�a zorlayamad1-

lar. Burjuva devletleri emperyalist sava�tan burjuva duzenleri

n i oldugu gibi koruyarak c;:1kamadi lar. Ba�lanndaki kriz bela

s1m savu�turup ertelemeyi ba�ardilar, ama temelde kendi ko

numlanm oylesine zay1 namlar ki butun o devasa askeri guc;:

lerine kar�m, uc;: y1hn ardmdan, askeri gucu neredeyse s 1 f1 r

o lan Sovyet Cumhuriyeti'ni ezemediklerini kabullenmek zo

runda kaldilar. Dolay1s1yla politikammn ve tahminlerimizin

her yonuyle kokten dogru oldugu ve bu tun kapitalist u lkeler

deki ezilen kitlelerin muttefikimiz oldugu goruldu, z ira sava

�1 durduran tam da onlar oldu. Tek kesin zafer olarak gordu

gumuz uluslararas1 bir zafer kazanmadan, kapitalist devletler

le yan yana ya�ayabilmemizi saglayan bir konuma geldik , oy

le ki kapitalist devletler �u an bizimle ticari i l i�kilere girmek

zorunda kahyorlar. Bu mucadelenin seyri ic;:i nde bag1ms1z va

rolu� hakk1m kazanm1� bulunuyoruz.

Dolay1s1yla uluslararas1 durumumuza butunlugu ic;:erisinde

�oyle bir bakug1m1zda, muazzam ba�anlar elde e uigimizi ve

yalmzca soluklanma f 1rsat1 degi l , c;:ok daha kayda deger bir �ey de kazand1g1mm goruyoruz. Soluklanma f1rsau derken, em

peryalist devletlerin b ize kar�1 yeniden sava�a giri�mek ic;: in

304

birc;ok f1rsata sahip o lduklan k1sa donemi kastediyoruz. Bu

giin de bu tehlikeyi az1msam1yoruz ve ileride kapitalist iilke

lerin askeri miidahalede bulunabilecegini reddetmiyoruz. As

keri ac;1dan haz1rhkh olmak bizim ic;in vazgec;ilmezdir. Fakat

Rus kar�1-devri mcilerinin giri�imlerin i bo�a c;1kart1p biitiin

Ball devletleriyle resm i ban� ant la�mas1 yapug1m 1z ko�ullan

incelersck, bir soluklanma firsatmdan daha fazlas1m elde ett i

gim iz ac; 1kc;a goriilecektir: Kapitalist devletler ag1 ic;inde ulus

lararas1 temel varolu� hakk1m1Z1 kazanchgumz bir doneme gir

mi� bulunuyoruz. k ko�ullar tek bir kapitalist ii lkenin bile or

dusunu Rusya iizerine salmasma izin vermiyor, z ira bu tiir iil

kelerde dcvrim olgunla�m1�llr ve bu yiizden normal ko�ullar

dan f arkh olarak, bu devletlerin bizi c;abuk bir �ekilde a l t et

melerini engellemektedir. Rusya topragmda ii<; yd boyunca

lngil iz , Frans1z ve japon ordulan vard1. Bu ii<; devletin askeri

giic;lerinin asgari diizeyde bile biraraya gelmesi, hie; ku�ku yok ki, bizi birkac; haftada olmasa bi le , birkac; ay ic;inde yenilgiye

ugratmaya yeterli o lurdu. Bu saldmy1 piiskurtebilmi� olmam1-

zm tek sebcbi Frans1z askerleri arasmdaki moral bozuklugu

ile lngiliz ve japon askerleri arasmdaki huzursuzluktu. Em

pcryalistlcr arasmdaki c; 1kar farkhhklanndan her seferinde ya

rarland1k. Yliidahalecileri s1rf c;1karlan nedcniyle boliindiikle

ri ic;in yenebildik ve bu suretle kendi giiciimiizii artmhk, bir

l igimizi saglamla�l!rd1k. Bu bize bir soluklanma firsall verdi

ve Brest-Litovsk Ban�1 s1rasmda Alman emperyalizminin tam

zaferini imkans1z hale get irdi .

Bu anla�mazhklar son zamanlarda, ozellikle de bir grup

Amerikah kapitalistle (ba�lannda mi lyarderler kuliibii kurma

y1 amac;layan bir mi lyarderin oldugu en di�li kapitalistlcrlc)

imt iyaz sozle�mesi yapma projesinden btiirii iyidcn iyiyc �icl

305

detlenm i�tir. Uzakdogu'dan gelen hemen hemen butun haber

ler, Japonya'nm bu anla�manm imzalanmasma c:;ok ic:;erledigini gosteriyor, ustel ik �u ana kadar anla�ma olmad1 , yalmzca

bir anla�ma taslag1 var. Arna yine de japon kamuoyu kaymyor

ve bugun ald1g1m bir habere gore Japonya, Sovyet Rusya'nm,

J aponya'y1 Amerika'ya kirdirmaya c:;ah�ugm1 iddia ediyormu�.

E m peryalist rekabetin �iddetini dogru degerlendirdik ve

bize kar�1 mucadelelerini kosteklemek ic:; in aralanndaki sur

tu�melerden sistemli olarak yararlanmam1z gerektigin i soy

ledik. lngi l tere ile Fransa arasmdaki i l i�kilerde siyasal iht i laf

�imdiden ayyuka c:; 1km1�ur. Bugun yalmzca soluklanma fir

satmdan degi l , yeni ve uzun bir geli�im donemine dair ger

c:;ek bir �ansa sahip oldugumuzdan bahsedebil iyoruz. Bu za

mana kadar uluslararas1 anlamda hic:;bir dayanag1m1z yoktu.

Simdiyse var ve bunun sebebi gerek askeri gerekse ekono

mik anlamda buyuk devletlere tamamen bag1mh olan kuc:;uk

devletlerin tutumudur. Fransa'nm uygulad1g1 bask1ya rag

men Polonya'nm bizimle ban� antla�mas1 yapugm1 goruyo

ruz. Polonyah kapitalistler Sovyet iktidarmdan nefret edi

yorlar; en s 1radan grevleri bile e�i gorulmedik bir vah�etle

bastmyo rlar. Sovyet Rusya'yla sava�1 her �eyden c:;ok istiyor

lar, ama ltilaf devletlerin bel irledigi �anlara uymaktansa bi

z imle ban� antla�mas1 yapmay1 tercih ediyorlar. Emperyalist

guc:;ler dunya nuf usunun bnemsiz bir k1smm1 olu�turmalan

na kar�m butun dunyaya hukmediyorlar . Dunya emperyaliz

mine uc:; yd boyunca kafa tutmu� bir ulkenin ortaya c:; 1km1�

olmas1 uluslararas1 durumu onemli o lc:;ude degi�tirmi�tir ve

bu yuzden kuc:;uk devletler -ki bunlar dunya nuf usunun c:;ogunlugunu olu�turmaktad1r- bizimle ban� antla�mas1 yap

maya s1cak bak1yorlar.

306

Sosyalist bir ulkenin kapital ist ulkelerle ticari i l i�kilere gir

mesi , bu denli karma�1k ve tamamen istisnai bir durum ic;in

de ayakta kalmamm saglayan en bnemli etkenlerden biridir.

Son donemde, Spargo admda bizdeki Sag Sosyalist-Dev

rimci lerle Men�eviklere yakm olan , aym zamanda l kinci En

ternasyonal' in ve Amerikan Sosyal ist Partisi 'nin onderlerin

den o l a n Ameri kah bir sosyal-�ovenisli takip e tme firsat1m

oldu. Bol�evik kar�1t1 b i rkac; kitabm yazan olan ve bir bak1-

ma Amerikahlann Aleksinski'si diyebilecegimiz bu ada m,

kapitalist devletlerle ticari i l i�kilerden bahsettigimiz ic; in b i

z i ele�tiriyor ve bunu komunizmin tam c;oku�unun bir kam

t1 olarak sunuyor; komunizmin c;oku�unun ve programmm

i Oas ett iginin bundan daha iy i b i r kamt1 olamayacagm1 yaz1-

yor. Oysa ben meseleye birazc1k kafa yoran bir inin tam ter

sini soylcyccegini du�unuyorum. Kurdugumuz duzenden

btiiru vc bize duyduklan nef retten oturu, b ncesinde bize kar�1 silaha san lm1� olan devletlerin , bugun hie; istememele

rine ragmcn bizimlc ticari i l i �kilere girmek zorunda kalma

lan (z ira bunu yaparak guc;leneceklerini bi l iyorlar) Sovyet

Rusya Curnh uriyeti'n in butun dunyan m kapitalistlerine kar

�1 kazand1g1 maddi vc manevi zaferin en iyi kamt 1d1r. Eger

biz butiin du nyay1 Rusya'nm kendi guc;leriyle tek ba�ma do

nu�turecegini vaat ctmi� ya da boyle o lacagm1 hayal etmi�

o lsayd1k, ancak o zaman buna komunizmin i Oas ett iginin

kamt1 denebil irdi . Oysa bizim hic;bir zaman boyle uc;uk ka

c;1k fi kirlerimiz o lmad1 ve devrim imizin ancak butun ulkelc

r in i�c,: i leri taraf mclan desteklendiginde zafere ula�abilecegi

ni her zaman soyledik. Aslmda desteklerin i yan yanya da o l

sa ortaya koydular, z i ra b izc kar�1 kalkan el i zay1flattilar ve

bunu yapmakla bize yard1m ctmi� old ular

307

Bu konu uzerinde daha f azla durmayacag1 m , yalmzca �u

nu bel inmekle yetineyim: Su anda Kafkaslar'daki ko�ullar

ir;inden r;1kilmaz ve tahl i l e tmesi son derece gur; bir hale geli

yor, her an bir sava�la kar�1 kar�1ya kalabi l i riz . Arna Polon

ya'yla ban� antla�mam1z arnk hemen hemen hsin o ldugun

dan ve Vrangel' i dize getirdigi mizden, bu sava� o kadar da en

di�e verici olamaz ve boyle bir dayatma kar�1smda olsa o lsa

konumumuzu daha da gur;lendiririz. Ermenistan ve Turki

ye'deki olaylara dair gazete haberleri bize buna dair bir fi kir

verme ktedir. Son derece karma�1k bir durum onaya r;1kt1 ,

ama bundan kunulacag1m1za, mevcut temelde, ki baz1 yon

lerden son derece olumludur, bizim ir;in tatmin edici olan vc

bize ekonomik varolu� imkam tamyan mevcut temelde ban

�1 koruyacag1m1za guvenim sonsuzdur. Bunu saglamak ir;in

el imizden geleni yap1yoruz. Fakat bizi dogrudan sava�a zor

layacak ya da dolayh yollardan sava�a surukleyecek ko�Li l la

rm onaya r; 1kmas1 da o ldukr;a muhtemeldir. Bu ihtimali r;ok

sakin bir �ekilde degerlendirebil ir iz : Bu sava� uzak bir bolge

de gerr;ekle�ecek, gur;ler dengesi tamamen lehimize olacak ve

muhtemelen Polonya sava�mdan daha f azla yarar saglayacak

llr. Polonya sava�1 Vrangel tehdidi de o ldugundan iki cephe

l i bir sava�ll ve bir r;evre harbi diye adlandmlamazd1 , r;unkl1

Pilsudki ham Moskova'dan o kadar da uzak degi ldi . Bunu da

soyledikten sonra, uluslararas1 duruma i l i�kin degerlendir

memi noktalam1� oluyorum.

Simdi d e ir;erideki duruma dcginmek istiyorum. Askeri

mudahale giri�i mlerinin ba�ans1zhga ugramas1 ekonomik du

rumumuzda bnemli bir i lerlemeyc yo! ar;t1. Onccki umutsuz

durumumuzun esas sebebi Rusya'nm ona kesim lerinin, s 1 11ai

Rusya·nm, proleter Rusya'smm (yani Petrograd, Moskova ve

308

lvanovo-Voznesensk'in) Sibirya, guney ve guneydogu gibi te

mel tah1l ureticisi olan butun bolgelerle bagmm kopmu� ol

mas1yd1 ; ana yakn kaynaklanndan biri olan Donets Havza

s1'yla ve petrol yataklanyla bag1m1z kopmu�tu ve cumhuriye

timizin ayakta kalmas1 tumuyle imkans1z gorunuyordu. En

zengin tah1l ureticisi bolgelerle ve ekonomik ac,;1dan en bnem

l i bolgelerle bag1m1z kopmu� oldugundan ne korkunc,; bir s1-

kmt1 , ne muthi� bir yokluk, tahil s1km us1 ve ki thk ya�ad1g1m1-

z 1 bil iyorsunuz. Su an kaydedilen ilerlemenin kaynagmda bti

yuk oranda bu bolgelerin geri almm1� olmas1 yatmaktadir Si

birya ve Kafkasya'ya yakla�ma ihtimalinden ve U krayna·da le

himize gel i�en toplumsal degi�ikliklerden b tliru, onumuzdeki

ia�e scferberliginin parc,;as1 olarak devlet ia�e ahmlanyla gec,;en

yilki tahil ki thgmdan kunulmakla kalmay1p, aym zamanda

butun sanayi i�c,; ileri ic,;in yeterince g1da saglayacag1m1z umu

du var. Ula�1m sistemindeki kesin i lerlemenin bir sonucu ola

rak, hukumetin 250-300 milyon pud tahil stokuna sahip ola

bileccgini umdugumuz i lk seferberliktir bu. Boylece artik yal

mzca sosyalist in�adan ve �imdi oldugu gibi kuc;uk ama bnem

li i�ler ba�armaktan bahsetmeyecegiz, aym zamanda gerc,;ek

rmek ordulanyla hareket edecegiz ; yuz binlerce sanayi i�c,;isi

ni ya cla �u an sanayiyc tedarikte bulunmakla me�gul olan i�

c,;i leri gerc,;ekten acil ve temcl i�lere sevk edebilecegiz ve nasil

yakl l durumumuzun ilerlemesiyle tekstil sanayim izi yeniden

i�lcr hale getirdiysek, aym �ekilde bu c,;ah�ma alanm1 da gel i�

tirecegiz lvanovo-Voznesensk eyale tindeki fabrikalar c,;ah�

maya ba�lad1. llk ba�ta en fazla 250 bin ig c,;ah�1yordu , ama

�imdi c,;oktan yanm milyonu gec,;ti ve belki de 600 bine ula�t1 . Bu saymm yil sonunda l milyona, bnumuzdeki yil ise 4 m il

yona ula�acagm1 du�lmuyoruz . Yakm zamana kadar eski stok-

]l)l)

lardan yararlanarak iki yakamm zar zor b iraraya getirebil iyorken , �imdi Rusya'nm harap sanayisin i ayaklan uzerine dikebi

lecegimiz ve k1rdan tahil toplarken koylulere kar�1hgmda tuz

ve gazyag1 ve aynca az miktarda da olsa dokuma kuma� vere

bilecegimiz ko�ullar olu�tu. Bu olmadan sosyal izmin i n�asm

dan bahsetmek yersizdir.

Uluslararas1 anlamda birkar; askeri sef erber ligi tamamla

yarak ve baz1 devlet lerden ban� anla�malan kopararak bir da

yanak noktas1 e lde e tmi� olmam1za kar�m, sanayi i�r;ilerine

ekmek verebildigimiz ve sanayinin ekmegini (yani , yaknm1)

sosyal izmin i n�asma giri�memizi _mumkun ki lacak duzeyde

verebildigimiz duzeye henuz yeni ula�llk. Bu bizim temel go

revimiz ve sorunun kokudur, def alarca yapmaya r;ah�ug1m1z

bir ger;i�tir . Tum-Rusya Merkez Yurutme Kurulu'nun Nisan

l 9 1 8'deki bir toplanusmda, "Gorunen o ki askeri gorevleri

miz sona yakla�1yor ve biz Rusya'y1 i kna etmekle, Rusya'y1 so

muruculerden kunanp emekr;ilere vermekle kalmad1k, � imdi

de Rusya'y1 ekonomik i n�anm gerekl il ikleri uyannca yonetmek ir;in ba�ka gorevlerle bogu�mam1z gerekiyor, dedigimi

hamhyorum. 0 donemki soluklanma evremizin r;ok k1sa ol

dugu anla�i ld1 . 1 9 1 8 yazmda C:ekoslovak isyamyla ba�layan

zorla i t i ldigimiz sava� en korkuncu oldu. Fakat gerek 1 9 1 8

bahannda gerekse daha geni� olr;ekte b u yi lm bahannda

emek ordulan sorunu pratikte kar�1m1za r;1kugmda birkar; gi

ri�imde bulunduk. Simdi bir kez daha bu ger;i� a�amasma bn

celik vermeli ve ba�anh o lmak ir; in e l imizden gelen butun r;a

bay1 gostermeliyiz. U luslararas1 ac1dan . genel o larak kapita

lizme kar�1 zaf er ar;1smdan degerlendirildiginde, tum sosya

l ist devrimin en bnemli gorevi budur. Kapital izmi alt eclebil

mck ir;in, her �C'yden once somuruculeri al t etmek ve sbmu-

1 1 0

rulenlerin iktidanm ayakta tutmak, yani devrimci gur;ler yo

luyla somuruculeri a la�ag1 etme gorevini ba�armak gerekir.

lkinci ad1m olaraksa, i n�a gorevini halletmek, yani yeni eko

nomik i l i�kiler kurmak, bunun nasil yapilmas1 gerektigine

dair bir brnek olu�turmak gerekir . Sosyalist devrimi gerr;ek

le�tirme gorevinin bu iki ayag1 b irbir ine kopmaz �ekilde bag

hd1r ve devirip y1kma a�amasmm btesine hir;bir zaman ger;e

memi� olan b nceki butu n devrimlerle bizim devrimimiz ara

smdaki fark da budur.

Bu ikinci gorevi yerine getiremedigimiz takdirde , ba�an la

nm1z , somuruculeri devi rerek elde ettigimiz zaferlerimiz ve

uluslararas1 emperyalizme aske ri alanda verdigimiz cevap bo

�a r; 1kacak ve eski duzene geri donu� kar;milmaz hale ge lecektir. Teorik ar;1dan buna ku�ku yoktur. Bu ar;1dan, ger;i� a�a

mas1 ani ve en zor a�amad1r ve yeni yontemleri , gur;lerin fark

h �ekilde tanz im ve tevzi ini , farkh bir vu rguyu , f arkh bir psi

koloj ik yakla� 1m1 , vs. gerektirmektedir. Somuruculerin dev

rimle ala�ag1 edilmesi ve zorbalann ddedilmesi ir; in kullam

lan yontem lerin yerine , i n�an m orgutlenmesi yontemlerini

koymahy1z ; butlin dunyaya bizi si lah zoruyla ezmeye r;ah�ma

giri�imlerine direnmekle kalmay1p, ba�kalanna brnek de te�

kil edcbilecek bir gur; o ldugumuzu kan11 lamahy1z. Buyuk

sosyalistlerin butun yazilan sosyalbt devrimin gorevlerin in

bu ik i ayagma i l i�kin o larak her zaman rehber i�levi gormu�

tur. Bu gorevler, aym gorevin iki ayag1 o larak, hem d1� dun

yaya, kapitalistlerin e l inde kalm1� olan devletlere hem de ul

ke ir;indeki proleter o lmayan u nsurlara i�aret eder. Koyluyu

proletaryanm ona burj uvaz inin saglad1gmdan daha iyi hayat

ko�ullan saglayacagma ikna et tik; koyluleri buna pratikte ik

na ettik. Bol�evi k hukumetinden memnun olmamalanna kar-

J I I

�m, koyluler Kurucu Meclis' le , Kolc.;ak'm ve b tekilerin egemenligiyle prat ikte bir kar�Iia�urma yapuklannda, Bol�evik

lerin onlara daha iyi bir hayat saglad1g1 ve onlan askeri ac.;1-

dan butun dunya emperyalistler inin zorbahklarmdan koru

dugu sonucuna vardi lar. Gelgelel im , burjuvaz inin egemenli

gi doneminde koylulugun yans1 burjuva bir hayat tarzma sa

hipti ve ba�ka tlirlu de o lamazd1. Proletaryanm �imdi ikinci

sorunu c.;ozmesi gerekiyor, yani koyluye her koylu ailesinin

kendi i�letmesinde tek ba�ma surdurdugu ekonomik i l i�ki

lerden daha ustun ekonomik i l i�kilerin brnek ve deneyimini

saglayacak yetenekte oldugunu kamtlamas1 gerekiyor. K oy

luler hala bu eski sisteme inamyor, hala onu normal durum

olarak goruyorlar. Buna hie.; ku�ku yok. Koylunun hayati ekonomik sorun lara i l i�kin tutumunu propagandam1zdan e tkile

nerek degi�tirecegini du�unmek abestir. Koyluler 'bekleyip

gorelim' diyorlar. Bize kar�1 du�manca tarafs 1zhktan , yakmhk duyan tarafs1zhga gec.;mi� bulunuyorlar. Diger hukumetler

dense bizi tercih ediyorlar. c.;unku i�c.;i devlet in in , prole ter

devletin in , proletarya diktatorlugunun , iddia edildigi uzere

kaba bir �iddet ya da gasp yonetimi olmad1gm1 , aksine koylu

leri Kolc.;aktan, Denikin'den ve digerlerinden daha iyi koru

dugunu goruyorlar.

Fakat bunlann hic.;biri yeterli degi ldir. Henuz yapilmas1

gereken en onemli i�i yapmad1k, yani proletaryanm, koylulu

gu daha ileri bir ekonomik sisteme kavu�turacak �ekilde, bu

yuk olc.;ekli ure timi ve ulusal ekonomiyi yeniden ayaklan

uzerine d·ikebilecegin i gosteremedik. Devrimci orgutlenme

sayesinde somurulenlere yonelik her turlu �iddete kar�1 koyacak guc.;te o ldugumuzu gosterdikten soma, hem geni� koy

!t::1 ki tleleriyle kuc.;uk burjuva unsurlan hem de diger ulkeleri

3 1 2

sava�tan galip r;1km1� bir proletaryanm komunist bir duzen

ve komunist bir hayat tam yaratabilecegine laf ta degi l , ey

lemde ikna edecek bir ornek olu�turarak aym �eyi ba�ka bir

alanda da kam tlamak zorunday1z . Bu gorev dunya r;apmda

bir bneme sahiptir. Uluslararas1 anlamda zaferin diger k1sm1-

m da ba�armak ir;in, sorunun ekonomik in�ayla ilgil i olan bu

ikinci ayag1m da halletmemiz gerekiyor. Son parti konf eran

smda bunu tart1�ug1 m1z ir;in, konunun farkh yonlerini aynn

u lanyla ele almanm pek geregi o ldugunu du�unmuyorum ve

zaten mum kun de gorunmuyor; neticede bu gorev ekonomik

in�aya i l i�kin her �eyi kaps1yor. Sanayi i�r;i lerine ekmek, sa

nayiye de yakn saglamaya elveri�li ko�ullan k1saca bel irttim.

Bu ko�ullar in�ay1 daha da i lerletebi lmemizi saglamak konu

sunda temeldir. Gazetelerde yaymlananlardan da gorebilece

giniz gib i , onumuzdeki Sovyetler Kongresi'nde sosyalist in�a

sorununun temel sorun olacagm1 eklemem gerekiyor. Gun

dem delegelerin , butun ulkedeki pani mil i tanlannm ve hu

kumet r;ah�anlannm i lgi ve dikkatlerini ekonomiye, ta�1ma

c1hk ve sanayinin yeniden kurulmasma, ihtiyath bir di l le

'koylu ekonomisine yard1m' dene n . ama r;ok daha buyuk bir

anlam ta�1yan �eye (varhgm1 daha hayli uzun bir zaman sur

durecek olan koylu ekonomisini gereken seviyeye r;1karmaya

yonelik dikkatlice du�unulmu� bir onlemler sistemidir bu)

yogunla�uracak �ekilde haz1r lanm1�t1r.

Bu nedenle Sovyetler Kongresi, burada sozunu ettigimiz

ulusal ekonominin yeniden canlandmlmas1 lehine tam te�ek

kullu bir ekonomik plam teknoloj ik yonden onaya koymak

i<;in, Rusya'nm elektrifikasyonu hakkmda bir raporu da tart1-�acak. Rusya eskisinden farkh ve daha ileri bir teknik temek

kavu�mad1g1 takdirde, ne ulusal ekonominin yeniden ayakla-

3 1 3

n uzerine diki lmesi ne de komunizm sbz konusu olabil ir . Komunizm, 'Sovyetler iktidan arn tum ulkenin elektrifikasyonu' demektir, <;unku elektrifikasyon olmadan sanayini� gel i� ti rilmesi mumkun degildir. Bu gorev uzun soluklu, ba�anya ula�mas1 en az on y1l gerektirecek bir gorevdit , tab ii eger bu <;ah�maya <;ok say1da teknik uzmam <;ekebi l irsek. Kongreye bu projenin tekni k uzmanlar tarafmdan ayrmllh olarak geli�tirildigi <;e�it l i bas1h belgeler sunulacak. Biz bu planm temel hedeOerini (yani, butun sanayimizi modern bir <;ehreye kavu�turmamm saglayacak olan o tuz buyuk elektrik santral i bolgesinin yarat1lmas1 hedefini) on yildan o nce ger<;ekle�tiremeyiz. Butun sanayiyi buyuk ol<;ekli makineli uretim temelinde bu �ekilde yeniden in�a e tmedigimiz surece, sosyalist in�a bir dizi kararnameden b teye ge<;emeyecek ve i�<;i sm1f1yla koyluluk arasmda siyasal bir bag o larak, koyluleri Kol<;ak ve Denikin'in egemenliginden kurtarmanm bir arac1 olarak, donyanm butun u lkeleri i<;in brnek, ama temeli olmayan bir b rnek olarak kalacakt1r. Komunizm, ezilen kitlelere butun devlet i�lerini kendi ba�ma yurutme imkam saglayan bir siyasal organ olarak Sovyetler iktidan anlamma gelir ; bu o lmadan komunizm du�unulemez. Butun dunyada bunun kam tlanm goruyoruz, <;unku Sovyet iktidan du�uncesi ve program1 dunyanm her tarafmda tarn�ilmaz bir zafer kazanmaktad1r. Ancak polisin , kil isenin ve i�<;i hareketi i<; indeki eski burjuva memurlann destegiyle ayakta kalan lkinci Enternasyonal'e kar�1 mucadelenin her safhasmda bunu goruyoruz.

Bu durum siyasal ba�any1 guvence altma ahyor. Ekonomik ba�anysa ancak Rusya'daki proleter devlet, <;agda� teknoloj i uzerine kurulu olan, yani elektrifikasyon temel ine dayanan bu yuk bir sanayi makinesini ger<;ekten kendi kontrolune ald1-

3 1 4

g1 gun guvence altma almabilecektir. Bunu yapabilmek ic;in

elektrigin temel uygulama ko�ul lannm ne oldugunu bilmek

ve sanayiyle tanm1 buna uygun olarak ele almak gerekiyor. Bu

gorev, i�galcilere kar�1 varolu� hakk1mm savunmaya ayird1g1-

m1z zamandan c;ok daha uzun zaman gerektiren muazzam bir

gorevdir. Fakat bu sure bizi korkutmuyor ve kafas1 burjuva fi

kirlerle dolu o lan yuzlerce muhendis ve bi limciyi bu c;ah�ma

ya c;ekerek bir zaf er kazand1g1m1z1 du�unuyoruz, z ira on Iara

butun ekonomimizi , sanayimizi ve tanm1m1z1 yeniden orgut

leme gorevini verdik, i lgilerini uyand1rd1k ve kendilcrinden

bir dizi bro�urde ozetlenmi� olan bir y1gm bilgi ogrendik.

Elektrifikasyon ic; in belirlenen her bolge ayn bir bro�urde ele

ahmyor. Kuzey bolgesinin elektrifikasyon plam haz1r, i lgile

nenler bu plana ula�abilirler. Her bolgeyi tek tek ele alan ve

yeniden orgutlenmenin aynnt1h plamm ac;1klayan bro�urlerse

Sovyetler Kongresi'nin topland1g1 gune kadar yaymlanm1� ola

cak. Uzun y11lara yayilan bu plana gore bullin ulkede, butun

pani hucrelerindc, butun Sovyet kurumlannda sistcmli c;ah�

ma yurutme gorevi arnk bize du�uyor. Bunu yaparak, elbette

bizi bekleyen guc;luklere gozlerimizi kapamaclan ya da kendi

mizi kand1rmadan, yakm bir gelecekte, nasil ve ne olc;ude i ler

ledigimize dair net bir fikre sahip olabiliriz. Butun ulke, bu

ekonomi plamm ne pahasma olursa o lsun gerc;ekle�tirme go

reviyle kar�1 kar�1yadir. Komunist Pani'nin butun faaliyetleri

ni, aj i tasyon ve propagandas1m i�te bu goreve gore orgutleme

si gerekiyor. Teorik duzeyde bu husus birc;ok kez ele a lmm1�

ur, zaten hie; kimse de bunun gereklil igine kar�1 c;1km1yor, fa

kat yapilmas1 gerekenin henuz yalmzca yuzde biri yapilm1�ur

S iyasal sava�1m donemine ah�m1� olmam1z dogaldir; he

pimiz s iyasal ve askeri mucadele ic;inde c;el ikle�tik vc bu yuz

] 1 5

den, mevcut Sovyet hukumetinin ba�ard1klan , aslmda, tre

nin ray degi�ti rmesini gerektiren b ir goreve yakla�1mdan

ibarettir ve bu tren on milyonlarca i nsam ta�1mak zorunda

d1r. Bu ag1r yukun diger raylara kaydmlmas1 , baz1 yerlerde

hie; raym olmad1g1 bir yoldan bahsettig imiz i de haurda tuta

cak olursak, dikkatimizi ve bi lgimizi yogunla�llrmamm ve r;ok buyuk sebat gostermemizi gerektirmektedir. Koylulerin

ve i�r;ilerin kultur duzeyi henuz bu gorev ir;in yeterli clegi l

dir ve aynca bugun esasen siyasal ve askeri gorevlerle bogu�

maya ah�m1� durumday1z ; bu durum burokratik yontemle

rin canlanmasma yo! ar;m1�t1r. Bu tespit gene! o larak kabul

edilmektedir. Eski devlet mekanizmasm1 upk1 Ekim'de par

r;alad1g1m1z gibi tamamen parr;alamak ve i ktidan Sovyetlere devretmek Sovyet hukumetinin gorevidir . Fakat program1-

m1z burokratik yontemlerin yeniden canland1gm1 ve �u anda

gerr;ek anlam1yla sosyalist bir toplumun kurulmas1 ir;in eko

nomik bir temel in bulunmad1gm1 yazmaktad1r. l�r;i ve k t)yiu

ki tlelerinde kulturel bir arka plan, okuma yazma bilgisi ve

gene! o larak yuksek bir kultur duzeyi yoktur. Bunun sebebi

proletaryanm en iyi unsurlannm bu zamana dek askeri go

revlerle i lgi lenmi� olmaland1r. Prole tarya, on mi lyonlarca

koyluyu de ir;ine r;ekmek zorunda kald1g1m1z askeri gorevle

ri ba�anya ula�u rmak ir;in muazzam fedakarhklar yapll ve

aym gorev ir; in , kafalan burjuva goru�lerle clo lu olan unsur

lan da i�e ko�turmak zorunda kald1 , r;unku ba�ka kimse

yoktu. l�te bu yuzden program1m1zda ·-parti program1 gibi

bir belgede- burokratik yontem leri n canland1gm1 ve buna

kar�1 sistemli bir mucadele yurutmek gcrektigin i belirtmek

zorunda kald1k. Sovyet kurumlannda ycnic!en ortaya r; 1kan

burokratik yontemlerin parti orgutleri ar;1smdan bi le zararh

3 1 6

etki lere yol ac:;mas1 dogald1r , z i ra partinin 1ist kademeleri aym zamanda devlet aygnmm da 1ist kademelerini olu�tur

maktad1r ; bu ikisi aym �eydir . Kotulugun parti aygnmda ye

n iden o rtaya c:; 1kmay1 ba�arm1� olan eski buro krat ik yonte m

lerden kaynakland1gm1 kabul ett igimize gore, bu kotulugun

butun bel irt i lerin in parti orgu tlerinde de kendisini goste r

mi� o ldugu ac:;1kt1r ve boyle o lmas1 da dogald1r . Bu boyle ol

dugundan , sorun Sovyetler Kongresi 'nin gundemine almm1�

ve bu konferansta c:;ok f azla i lgi gormu�ttir . Olmas1 gereken

de budur, c:;tinku partiyi etki lemi� ve gene) parti konferans1-

nm kararlan nda kabul edi lmi� bir hastahk mevcuttur, uste

lik bu hastahk Moskova'yla sm1rh kalmam1�, butun ulkeye

sirayet etmi�tir . Koylu kit lelerini de dahil etmek zorunda ol

dugumuz ve koylu ekonomisinm ve koylu kit lelerinin duze

yini yukseltmek ic:;in kapsamh bir p landan yana taleplerimi

z i art1ramad1g1m1z bir donemde askeri ve siyasal faaliyet yu

rutme ihtiyacmm bir sonucudur bu.

Toparlarke n , musaadenizlc part i ic:; indeki durum, parti

ic:; inde bir muhalefetin ortaya c:; 1k1�1 ve mucadelesi hakkmda

da birkac:; �ey soylemek istiyoru m Bu rada bulunan herkesin

tOmuyle f arkmda oldugu muhalefet Moskova 11 ve Eyalet

Konf erans1'nda belki de hepimizin arzulad1gmdan daha c:;ok

i lgi ve c:;aba gerckt irdi . Cumhuriyet imizin proletaryadan ve

partiden tic:; yi lhk mucadele s1rasmda dev�irdigi guc:;lerin ta

mammm harap durumda oldugu �u an devam eden buyuk

gec:;i� doneminin, tam anlam1yla degerlendiri lmesi gucumfl

zun btesinde olan bir gorev kar�1smda bizi zor bir duruma

sokmu� o lmas1 gayet dogald1r . Kbtti lugun gerc:;ek boyutlanm bi lmedigimizi , i l i�kileri ve gerc:;ek grupla�malan bel i rleye

medigimizi kabul etmek zorunday1z . Parti Konf erans1'nm

3 1 7

esas gorevi sorunu gundeme ta�1mak, mevcut b ir kotulugun

ustunu brtmek yerine , part inin dikkat in i bu goreve <;ekmek

ve butun pani uyelerine bu kotulugun hal <;aresine bakma

lan i<;in <;ah�malan <;agnsmda bulunmakllr . Merkez Komi

te "nin bak1� a<;1smdan vc sanm m aym zamanda part i l i yol

da�lann bu yuk <;ogunlugu a<;1smdan da, part idcki krizlc bag

lanl lh o larak, yalmzca Moskova'da degi l , butun Rusya'da

destek<;i leri o lan muhalefe tin , part in in dogal bir buyume do

neminde o ldugu ve butun dikkatlerin siyasal ve askeri go

revlere odakland1g1 bir durumdan on larca buro kratik ku

rumla ugra�mak zorunda o ldugumuz, uste l ik proletaryanm

ve koylulerin <;ogunlugunun kul tlir duzeyinin bu gorev i<; in

ye terl i o l mad1g1 bir i n�a ve <)rgu tlenme surecine ge<; tigi m iz

bir donemde tumuyle saghk h , zorunlu ve ka<;mi lmaz olan

bir<;ok egi l im o rtaya koymas1 gaye t dogald1r ve buna �uphe

yoktur ( tabii muhalefet in goru�leri n i bi ldigim kadanyla ko

nu�uyorum , ki h i<; kimse aksin i iddia e tmedi) . N e ticede, 1�

<;i-Koylu Muf e tti�l igi daha <;ok bir temenni duzeyi nde varh

gm1 surduruyor; henuz bu kurumu faal iyete ge<; irmek mum

kun o lmad1, <;unku hem e n iyi i�<;i ler cepheye gonderi lmi�t ir

hem de koylu k i tleleri yeterli say1da memur dev�irmemizi

saglayacak kul tur seviyesindc degildir.

Elbette daha h1zh bir ge<;i�i, azami say1da gen<; ve tazc gu

cun dev�irilmesini ve yereldeki i�<;ilerin daha sorumlu gorev

lere terfi edilmesini savunan muhalefet in son derece saghkh

hedefleri , egi l imi ve program1 vard1r. Bildirilerinden gorule

bildigi kadanyla soylersek , bu konuda ne Merkez Komite'nin

ne de sorumlu gorevde bulunan herhangi bir yolda�m �uphesi var. Fakat konferans kararlannm yerine get iri lmesi platfor

munda birle�mi� olan saghkh unsurlann yam s1ra ba�ka un-

3 1 8

surlann da var o lduguna ayrn $ekilde $ilphe yoktur. Bu kon

f eransta oldugundan daha fazla delegenin kauld1g1 on toplan

ular dahil o lmak uzere butun toplantilarda, bu konuda herkes

ayrn gorl1$U payla$1yordu. Gene) program1m1z uygulanmah

d1r, buna kimsenin $tiphesi yok ve bu noktada bizi zor bir go

rev bekliyor. E lbette bnemli o lan kendimizi dt1$marn devir

mekle ve defetmekle sm1rlamamakllr. Hal ihaz 1rda bizi c;evre

leyen ve sayilan on mi lyonlan bulan kuc;uk burjuva unsurlar

var. Say1 o larak azmhktay1z , bu kucuk burjuva kitleyle k1yas

land1gmda c;ok az1z. Bu ki tleyi egitmek ve haz1rlamak zorun

day1z , ama $artlar oyle geli$ti ki bu tur bir haz1rhk gorevine

kaulan butun orgutlu guc;leri ba$ka bir goreve yonlendirmek

ve temel n i telikte, me$akkatli ve c;ok riskl i olan, buyuk f eda

karhklar gerektiren bir goreve (yani , sava$a) gondermek ge

rekti . Sava$ butun gucumuzu ortaya koymamm gerektiriyor

ve bu gerc;ekten kac;1$ yoktur.

Bu durumla i lgil i o larak kendimize sormam1z gereken soru $Udur: Parti yeniden saghgma kavu$mu� mudur? Burokra

tik yontemlere kar$ 1 , ekonomik in$ay1 daha dogru bir temele

oturtacak ve 1$c;i-Koylu M U fetti$ligi'ni kararnameler c; 1karmak

anlammda degi l , i$<;i kitlelerin i gerc;ek anlamcla i$e ko$turmak

anlammda c;ah$llracak kaclar tam bir zaf er elde ettik mi? Bu

zor bir konu ve -partinin gorevlerinden bahsedecek o lursak

esas gorevimiz muhalefe t ham denen hattm olabi l cligince h 1z

h bir ?ekilde saf d1$1 edilmesi olmahc\1r Eger ortadaki sorun

gortl$ aynhklan , farkh programlar, mevcut olaylara, ha t ta gc

lecekteki faaliyetlere dair farkh yorumlarsa, Merkez Komitc

Siyasi Buro'nun butun toplanulannda ve her c;e$ it goril$tm di

le getirildigi plen um toplantilannda meseleye en bi:1yf1 k d i k

kati gostermelidir. Butun partinin uyum ic;incle c;ali�111a..,1 h 1 1

3 1 9

gorevin ba�anya ula�masm1 garanti altma alacakur. Son dere

ce bnemi haiz bir sorundan bahsediyoruz. Su anda, i�c;;i devle

tini Kolc;;ak'm devletine gozunu k1rpmadan tercih etmi� olan

koylulerin co�kusu sayesinde ba�ard1g1m1z askeri gorevden

c;;ok daha zorlu bir ekonomik c;;abayla kar�1 kar�1yay1z . Fakat

koylu kitlelerini hie;; ah�km olmad1klan, anlamad1klan ve da

has1 inanmalan beklenemeyecek in�a gorevlerine yonlendir

mek zorunda oldugumuz bugun i�ler c;;ok farkhd1r. Bu gorev

ic;; in daha sistemli c;;aba, daha c;;ok azim ve daha fazla orgutle

me becerisi gerekiyor ve son ozell ik sbz konusu oldugu kada

nyla, Rusya'nm sm1f ta kalacag1 kesindir. Bu bizim en zay1f

noktam1zd1r, dolay1s1yla bu faaliyeti engelleyen her �eyi h1zla

saf d1�1 etmek zorunday1z. Bu gec;; i� doncminin bir yans1mas1

olan muhalefet ku�kusuz saghkh bir oge ic;;eriyor, ama s1rf

muhalefet o lsun diye muhalef et ediliyorsa, o zaman buna bir

son vermemiz gerekir. A ll�malar, munaka�alar ve kar�1hkh i t

hamlarla epeyce zaman harcad1k ve butun bunlara an1k bir

son vermeli ve daha etkili bir �ckilde c;;ah�mak ic;;in bir anla�

maya varmaya c;;ah�mahy1z. Durumundan memnun olmayan

ve kendilerini muhalefet diye adland1ran unsurlara belli taviz

ler vermek zorunday1z ; e lbette buyuk olmas1 kuc;;uk o lmasm

dan yegdir, ama sonuc;;ta uyumlu bir �ekilde i� kotarmay1 og

renmeliyiz, z ira ic;;eride ve d1�anda dt1�manlarla c;;evriliyken

ba�ka turlu ayakta kalamay1z.

Eski kuc;;uk burjuva unsurlann ( kuc;;uk mulk sahipleri nin)

say1ca bizden daha c;;ok o lduklanna kimsenin �iiphesi olamaz.

l�c;; i lerin ihtiyac;; lanm kar�I iamak uzere o lu�turulmu� bir eko

nominin sosyalist sektorunden daha gi:1c;; luler. K1rsal alanlarla

bag1m koparmam1� ve �ehirlerdeki spekulasyonu gormii� biri ,

kuc;;uk olc;; ekl i ekonomik birimlere dayah olan bu toplumsal

320

sektorun bizden daha gudu oldugunu rahathkla fark edecek

tir. l�te bu yuzden her ac:;1dan uyumlu bir c:;abaya ihtiyarnmz

var. Ne pahasma olursa olsun bunu ba�armahy1z. Moskova br

gutlerindeki c:;eki�meleri ve mucadeleyi gozleme f 1rsal! buldugumda ve toplantdardaki c:;e�i tl i tarll�malan, oradaki kavgala

n ve didi�meleri gordugumde , butun bunlara bir son vermek

ve konferans platformu temeli nde gene) bir birlik saglamak

gerektigi sonucuna vard1m. Bunun ic:;in ag1r bir bedel odedigi

miz soylenmelidir . Ornegin birinin toplant1ya saatinde gelip

gelmedigi ya da falanca ki�inin goru�unu ac:;1kc:;a i fade edip

edemedigi hakkmda gereksiz munaka�alarla pani toplantda

nnda saatlerimizi heba ettigimizi gormek uzucuydu. lnsanlar

toplantdara bu tur �eyler ic:;in mi geliyorlar? Bunun ic:;in ozel

bir komisyon vard1r ve delege listesindeki ki�inin goru�unu �u

ya da bu �ekilde ac:;1kc:;a i fade cdip etmcdigine o komisyon ka

rar verir. Oysa burada sorun toplantmm ic:;erigidir. Sozgel imi ,

Bubnov gibi deneyimli bir yolda�1mm alahm. Konferansm

bnerdigi platform hakkmdaki konu�masm1 dinledim. Bu plat

form e le�tiri ozgurlugune indirgeniyor. Arna konferans Ey

lul'de duzenlendi ve �u an Kas1m aymday1z. Ele�t iri ozgurlu

gu harika bir �eydir, ama bu konuda anla�l!ktan soma, ele�ti

rinin ic:;erigiyle i lgilenmek hic:; de f cna olmaz. Men�evikler,

Sosyalist-Devrimci ler ve digerlcri uzunca bir sure bizi ele�tiri

ozgurluguyle korkutmaya c:;ah�tdar, oysa bizim bundan yana

korkumuz yoktu. Eger cle�tiri ozgurlugu kapitalizmi savun

mak anlamma geliyorsa, biz o ozgurlc1gu bastmnz. Biz o a�a

may1 geride b1rakt1k. Ele�tiri ozgurlugu ilan edildi , ama e le�

t irinin ic:;erigine bakmak gerekir. Bu noktada son dercce L1zC1cu bir gcrc:;egi kabul etmek zo

runday1z: Ele�t ir i ic:;erikten yoksundur Bir bolgeyi z iyarct

32 1

edin ve kendinize ele�tir inin gen;ek ic;eriginin ne o ldugunu

sorun. Parti orgutleri eski burokratik yontemlerle ummil igin

ustesinden gelebileceklerini zannediyorlarsa yamhyorlar.

K1nasiyeciligi yenmek ic;in i�c;i ve koyluleri i�e ko�turmak d1-

�mda ba�ka bir yol var m1? Diger yandan bolge toplanulann

daki ele�tiri onemsiz �eylerle ilgilidir ve l�c;i-Koylu Mufetti�

l ig i hakkmda tek bir kelime edildigini duymad1m. Tek bir

bolgenin bi le i�c;i ve koyluleri bu c;ah�mada yer almalan ic; in

te�vik e ttigini duymad1m. Gerc;ek in�a faaliyeti yap1c1 ele�tiri

ler yapmak demektir. Sozgel imi , Moskova'daki her kuc;uk

apartman binasmm, her buyuk f abrikamn , her atolyenin ken

di deneyimleri olmahd1r. Eger burokratik yontemlerle sava�

mak istiyorsak, tabandaki insanlan bu i�e c;ekmek zorunda

y1z. Bel l i fabrikalann deneyiminden habcrdar olmah, burok

ratlanm defetmek ic;in hangi ad1mlan atuklanm ogrenmeli ve

bir ev idaresinin ya da tuketiciler derneginin deneyimlerini

incelemeliyiz. Butun ekonomik mekanizmanm en h1zh �ekil

de c;ah�masma ihtiyac1m1z var, oysa bunun hakkmda tek ke

lime edildigini duymuyoruz, z ira al !�malardan ve kar�d1kh it

hamlardan gec;i l m iyor. Elbeue boylcsine buyuk bir a ltust

olu� yuzeye belli bir miktar pislik c,; 1kmadan hallolamazd1.

Sorunu ortaya koymanm vaktidir, ama yalmzca ele�tiri oz

gurlugu sorununu degi l , sorunun ic;erigini de. Deneyimleri

mizi d ikkate a larak baz1 tavizlerde bulunmam1z gerektigi n i ,

ama gelecekte en ufak b ir kar�1hkh suc;lama egi l imine bi le

musamaha gostermeyecegimizi soylemenin vaktidir . Gec;mi�

le bag1 m1ZJ koparmah , gerc;ek an lam1yla ekonomik in�aya ko

yulmah ve butun parti faal iyetini Sovyetlerin ekonomik in�a

sma rehberl ik edecek, pra tik ba�anlar saglayacak ve Jana de

gil , brnr,k yoluyla propaganda yun1 tecek �ekilde ba�tan a�a-

3 2 2

g1ya yeniden duzenlemeliyiz. Bugun ne i�c;:iler ne de koyluler

sozle ikna edilebilir; bu nu ancak brnek yoluy la gerc;:ekle�tire

bi l iri z . Kapital istler o lmadan ekonomiyi i le rletebilecekl.erine

ve sorunlann polis copu olmadan ya da kapi talistler tarafm

dan ac;:hga terk edilmeden <;:bzulebilecegine ikna edilmeleri

gerekiyor ve bunun ic;:in paninin o nderligine ih tiya<;:lan var.

Almam1z gereken tut um budur. Eger bu nu yaparsak , gelecek

teki ekonomik i n�a surecinde dunya c;:apmda tam zaf erimizi

saglayacak ba�anlar e lde ederiz.

l 920'de RKP(B) Moskova Komitesi tarafmdan Current Quest ions

of the Party's Present Work adh bro�urde yaymland1;

Collected Works, Cilt 3 1 , s. 4 1 8-426.

323

RKP (B) MOSKOVA ORGUTU HUCRE SEKRETERLERl TOPLANTISINDA

YAPILAN KONUSMA 26 Kas1m 1 920

�

GAZETE HABER!:

Yaz1h olarak verilen i lk soruda, bir yolda�1m1z buttin yone

tim kurumlannm Petrograd'a ta�macagmm dogru olup olma

d1gm1 sormu�. Bu tam olarak dogru degi l . Bu soylenti Mosko

va Sovyeti 'nin ba�kentteki konut s1kmt1smdan bturu temel ol

mayan kurumlanm Petrograd'a ta�1ma fikrinden oturu <;1k

m1�t1r. Gorunen o ki Moskova'da sayilan 200 bini bulan Sov

yet buro i�<;ilerinin 10 binini Petrograd kabul edebil ir . Mese

leyi butun yonleriyle i ncelemek uzere bir kurul olu�turuldu

ve bu kurul �u anda <;ah�1yor. Yanlan sonu<;lar Halk Komiser

leri Konseyi'ne sunulacak. Dolay1s1yla bu soylentinin kimi

a<;ilardan yanh� o ldugunu goruyoruz.

3 24

lkinci ve uc;uncu soru imtiyazlarla i lgi l i . Musaadenizle bu konu uzerinde durmak istiyorum.

Bizdeki Aleksinki'ye benzeyen ve Bol�eviklere kar�1 mut

hi� bir kin ve nefret kusan Amerikah sosyal ist Spargo , bir ki

tabmda imtiyazlardan ko munizmin c;oku�unun kamu o larak

bahsediyor. Bizim Men�evikler de aym �eyi soyluyorlar. Biz

zorluklarla yuzle�tik ve bugun de yuzle�meye hazmz. Gel in

sorunu olgular duzeyinde ele a lahm. Kim daha zararh c; 1kt1 ,

b iz mi Avrupa burj uvazisi mi? Oc; yildn bize c;amur auyorlar,

gaspc;1 diyorlar, haydut diyorlar; bizi devirmek ic;in ba�vur

mad1klan yontem kalmad1, ama �imdi ba�ans1z olduklanm

kabul etmek zorunda kahyorlar k i bu bizim ad1m1 za ba�h ba

�ma bir zaf erdir. Men�evikler dunya burj uvazisi n i kendi ba

�1m1za yenmeye ant ic;tigim iz i iddia ediyorlar. Halbuki biz her

zaman �unu soyledik: Biz dunya devrimi z incirindeki tek bir

halkadan ba�ka bir �ey degi l iz ve zafcre kendi arac;lanm1zla

ula�mak gibi bir hedefimiz hic;bir zaman olmad1. Dunya dev

rimi henuz gerc;ekle�medi , ama biz de henuz alt edilmedik.

Mi l i tarizm gerilerke n, biz guc;leniyoruz; bu surec;ten biz de

gil , onlar zararh i;1kt1 .

Simdiyse bizi bir anla�ma yol uyla boyunduruk altma al

mak istiyorlar. Diger ulkelerdeki devrim imdad1m1za yeti�ene

kadar, burj uva sermayesi b ize yararh olacakur. Ekonomik ac;1-

dan daha zay1f bir u lke olarak ekonomimizin geli�imini nasil

h1zland1rabiliriz? Burjuva sermayesinden yard1m alarak. Su an

bnumuzde imtiyazlarla i lgil i iki taslak var. Bunlardan biri

Kamc;atka ic; in on yilhk imtiyaz sozle�mesidir. Yakm zaman

once Amerikah bir milyarder buradayd1 ve bize anla�manm

arkasmdaki sebepleri ac;1k yurekli l ikle i fade etti : Amerika, Ja

ponya'ya kar�1 bir sava� ihtimaline kar�1 Asya'da bir usse sahip

325

olmak istiyor. Bu milyarder, Kamc:;atka'y1 Ameri ka'ya satma

m1z durumunda, ABD halk1 arasmda buyuk bir co�ku olacag1-

m ve bu durumda Amerikan hukumetinin Rusya Sovyetlerini

derhal tammak zorunda kalacag1m soyledi. Yok eger, sadece

kiralama yoluna gidersek, co�kunun daha az olacag1m bel irt

ti. Bu adam �imdi Amerika'ya dogru yola c:; 1kt1 ve orada Sovyet

Rusya'daki insanlann, du�undugunden c:;ok f arkh o ldugunu

herkese anlatacakllr.

Bu zamana kadar dunya burjuvazisinin ba�a c:; 1kamad1g1

bir rakip olduk, c:;unku b irle�meyi ba�aram1yorlar. Gerek

Brest-Li tovsk gerekse Yersay Antla�mas1 onlan boldu. Su an

Amerika ile Japonya arasmda � iddetli bir husumet geli�iyor.

Biz de bundan yararlamyoruz ve Kamc:;atka'y1 kar�1hks1z ver

mek yerine, kirahyoruz. Sonuc:;ta Japonya Uzakdogu'da top

raklanm1zm c:;ok buyuk bir k1smm1 ald1 , uste l ik silah zoruy

la. Hie:; riske girmeyip, Kamc:;atka'y1 kiralamak ve urunlerinin

bir k1smm1 almak bizim ac:;1m1zdan c:;ok daha avantajhd1r, he

le bir de kendi imkanlanm1zla i�letemedigimizi du�unursek

bu daha da gec:;erlidir. Anla�ma henuz imzalanmad1 , ama da

ha �imdiden Japonya'da bundan muthi� bir o fkeyle bahsedi

l iyor. Bu anla�mayla du�manlanm1z arasmdaki f arkhhklan

art1rm1� olduk.

lkinci imtiyaz turuyse, her turlu c:;abam1za ragmen kendi

ba�1m1za altmdan kalkamad1g1m1z Arhangelsk eyaletindeki

birkac:; milyon hektar ormanhk arazinin kiralanmas1d1r. Bir

tur dama tahtas1 modeli haz1rhyoruz: Bizim kullanacag1m1z

ormanhk arazilerle kiralanan araziler b irbirini izleyecek ve

boylece i�c:;i lerimiz kom�ularmdan agac:; devirme tec:;hizatm1

kullanmay1 ogrenebilecekler. Butun bunlar bizim ic:;in olduk

c:;a yararhd1r.

326

Gelelim meselenin son ayagma.

lm tiyazlar ban� anlamma gelmiyor; imtiyazlar da bir tur

sava�m. ama farkh bic:;imde, bizim yaranm1za o lan bic:;i mde

verilen bir sava�llr. Onceden sava� tanklarla, toplarla, vs. ve

ril iyordu ve bu bizim faaliyetimizi engelliyordu; �imdiyse sa

va� ekonomik cephede verilecek. Ticaret ozgurlugunu yeni

den kurmaya c:;ah�abi l irler, ama biz olmadan yola devam ede

mezler. Dahas1 butiin yasalanm1za boyun egmek zorunda ol

duklanm , i�c:;ilerimizin onlardan bir �eyler ogrenebilecekleri

n i ve sava� durumunda , ki burjuvaziye kar�1 sava� ic:;in her an

tetikte olmam1z gerekir, sava� yasalan geregi mulkiyetin biz

de kalacag1m da unutmamahy1z. Tekrarhyorum: lm tiyazlar

sava�m ekonomik cephede devam ettirilmesidir, bu da bir sa

va�ur. Tek fark, burada uretici guc:;lerimizi yok etmiyoruz, ak

sine geli�tiriyoruz. Ku�kusuz yasalanm1zdan kac:;maya ve bizi

aldatmaya c:;ah�acaklar, ama neyse ki e l imizde bu i�ler ic:;in uy

gun organlar (ornegin Tum-Rusya C:eka's1 , Moskova C:eka's1 ,

Eyalet C:eka's 1 , vs .) var ve biz kazanacag1m1zdan eminiz .

On sekiz ay once Denikin'e ve Kolc:;ak'a engin bir toprak

parc:;as1 birakacag1m1z bir ban� antla�masm1 imzalamaya raz1y

d1k. Onlar bunu reddettiler ve sonuc:; olarak her �eyi kaybetti

ler. Biz dunya devrimine giden yolu c:;izdik, ama bu yol cluz

degi l , dolambac:;h, zikzaklarla dolu bir yoldur. Burjuvaziyi za

y10amk ve bu yuzden bizi silah zoruyla alt edemiyor. Eskiden

komunist propaganda yunilmemizi yasaklarlard1 , ama arnk

bu sbz konusu olamaz ve boyle �eyler ta lep ederek kendi leri

gulunc:; duruma du�erler. Burjuvazi ic:;criden c:;uruyor ve bu da

bize guc:; veriyor. Dunya burjuvazisini sal t silah zoruyla al t edebilecegimizi du�unmuyoruz ve Men�evikler bizim boyle

bir niyetimiz oldugunu i cldia ederek yamhyorlar.

3 2 7

Kamenev yolda�m konferanstaki konu�masm1 dinleyeme

dim, ama konferanstan almacak �oyle bir ders oldugunu du

�unuyorum: Mucadele nasil i lerlerse i lerlesin ve geriye ne tur

amlar kahrsa kalsm , her �eye kesin bir son vermeliyiz. Unut

mamak gerekir ki guc;lerimizin saglamla�tmlmas1 �u an e n

bnemli ve en temel gorevdir. Onumuzde bizi bekleyen eko

nomik i n�a gorevleri var. Bu gec;i� all l y i lhk sava�m ardmdan

zor olacakur. Bu sorunu guc;lerimizi b irle�tirerek, hemen ha

yata gec;irmek zorunda o ldugumuz Tum-Rusya Konferans1

kararlan temelinde ele almahy1z. Gerek burokratik yontem

lere kar�1 mucadele gerekse ekonomi ve devlet yonetimi ala

nmdaki gorevler imiz b irligi gerektiriyor. Propagandamm br

nek yoluyla yapmahy1z ; partili o lmayan kit lelere bir brnek

te�kil etmeliyiz. Kararlan hayata gec;irmek hie; de kolay o lma

yacak, ama butun guc;lerimizi bu goreve yogunla�tJrmah ve

ciddi bir �ekilde c;ah�maya koyulmahy1z. Sizleri bunu yapma

ya c;agmyorum.

30 Kas1m l 920'de Pravda'mn 269. say1smda yaymland1; Collected Works, Cilt 3 1 , s. 430-433 .

328

RKP (B) MOSKOVA ORGDTD MlLlTANLARININ TOPLANTISINDA YAPILAN KONUSMA

6 Arahk 1 920

�

Yolda�lar' Buyuk bir memnuniyetle , ama ne yalan soyleye

yim bir o kadar da �a�kmhkla, imtiyazlar sorununun buyuk

bir i lgi uyandird1gm1 goruyorum. Her yerde n, ozellikle de ta

bandaki kitleler arasmdan sesler yukseliyor. "Kendi somuru

culerimizi kovduktan sonra nasil olup da ulkeye yabanc1 so

muruculeri c;:agmyoruz?" diye soruluyor.

Bu seslerin beni neden memnun e ttigi ac;:1kur. Tabanda es

ki kapi talistlerin geri donebi lecegi endi�esiyle sesler yukseli

yorsa ve ustel ik bu sesler, imtiyazlar kararnamesi gibi c;:ok ta

l i bir ad1m nedeniyle yuksel iyorsa, clemek ki kapitalizm tehli

kesine ve kapi talizme kar�1 mucaclelenin ic;:erdigi buyuk tehli

keye i l i�kin bi l inc;:li l ik c;:ok guc;:ludur. Bu e lbe tte harika bir �ey

329

ve yukanda da belirnigim gibi , bu endi�elerin tabandan geli

yor olmas1 daha da guzel.

Siyasal a<;:1dan bakild1gmda, imtiyazlar sorununda aslolan -

ki burada hem siyasal hem de ekonomik bir mesele sbz konu

sudur- teorik olarak kavramakla kalmay1p, aym zamanda pra

tikte de uygulad1g1m1z bir kurald1r. Bu kural, bizim i<;:in daha

uzun sure, yani butun dunyada sosyalizm nihai zafere ula�ana

kadar temel o larak kalacakllr. 0 kural �udur: lki emperyalist

gu<;: arasmdaki , kapitalist devletlerin iki grubu arasmdaki kar

�1thklardan ve uzla�maz <;:eli�kilerden yararlanmak ve onlan

birbirine du�urmek zorunday1z. Buttin dunyada zafere ula�a

mad1g1m1z surece, ekonomik ve askeri a<;:1dan kapi talist dun

yadan daha gu<;:suz oldugumuz surece, emperyalistler arasm

daki <;:eli�kilerden ve kar�l lhklardan yararlanmay1 becermcmiz

gerektigi kuralma uymak zorunday1z . Bu kurala uymasayd1k,

hepimiz <;:oktan kapitalistleri ne�tye gark ederek bir meydan

da sallandmhyor olurduk. Bu bak1rndan en bnemli deneyimi

mizi Brest-Litovsk Antla�mas1'm imzalad1g1m1zda elde ett ik .

Buradan buttin antla�malann Brest-Li tovsk ya da Versay gibi

o lmas1 gerektigi sonucu <;:1kanlmamahd1r. Bu dogru degildir. U<;:uncu ltirde, bizim lehimize olan antla�malar da olabi l ir

Brest-Litovsk, muazzam zorluklarla kar�1 kar�1ya olmam1-

za kar�m , emperyalistler aras1 <;:eli�kilerden sonu<;:ta sosyaliz

min kazanmasm1 saglayacak �ekilde ilk kez buyuk ol<;:ekte ya

rarlanmay1 ba�arm1� olmam1z bak1mmdan bnemliydi. Brest

Litovsk doneminde son derece gu<;:lu ik i emperyalist haydut

grubu vard1 : Avusturya-Almanya grubu ve lngiliz-Amerikan

Frans1z grubu. Bu gruplar yakm gelecek i<;:in dunyanm kacle

rini belirleyecek olan amans1z bir mucadelede ukanma nokta

sma gelmi�lerdi. Askeri bak1mdan s1f1r duzeyinde olmam1za

330

ragmen, elde avuc;:ta hic;:bir �ey bulunmamasma ragmen, eko

nomik kaosun derinl iklerine her gec;:en gun daha da bauyor

o lmam1za ragmen, eger ayakta a lmay1 ba�ard1ysak, bu mucize

nin tek sebebi Alman emperyalizmiyle Amerikan emperyaliz

mi arasmdaki c;:e li�kilerden dogru bic;:imde yararlanm1� olma

m1zd1. Alman emperyalizmine muazzam bir tavizde bulun

duk, ama bunu yapmakla iki grup tarafmdan da gelecek bas

ki lara kar�1 kendimizi korumu� o lduk. A lmanya ne ekonomik

ne de siyasal ac;:1dan Sovyet Rusya'y1 bogmakla ugra�acak du

rumdayd1, ba�mda ba�ka dertler vard1. Almanya'mn istedigi

kadar tahd ve komur elde edebilecegi -elbette bunu becerebil

digi ve bu guce sahip o ldugu olc;:ude- Ukrayna'y1 almasma ses

c;:1karmad1k. lngil iz , Frans1z ve Amerikan emperyalizmi de bi

ze sald1racak durumda degillercl i , c;:unku biz daha ba�tan ban�

bnermi�tik . Amerika'da yakm zaman o nce Robins diye birinin

kahn bir ki tab1 yaymland1. Yazar bu kitapta, ban� imzalanma

s1 ic;:in onay veren Lenin ve Troc;:ki'nin ABD'yle yapug1 goru�

meleri anlauyor. Amerikahlar Cekoslovaklara yard1m edip on

Ian askeri mudahaleye i tmelerine ragmen, kcndileri mudaha

lede bulunamaddar, c;:unku kendi sava�lanyla ugra�1yorlard1 .

l lk sosyalist cumhuriyetin, Alman emperyalizmiyle birlik

te ba�ka bir emperyalizme kar�1 bir tur guc;:birligi olu�turdugu

du�unulebi l ir . Fakat biz kesinl ikle bir guc;:birligi olu�turma

d1k, hic;:bir yerde sosyalist devleti tehlikeyc atacak ya da leke

leyecek c:;izgiyi a�mad1k, tersine iki emperyalist grup arasmda

ki ihti laf tan yararlanarak sonunda ikisini de kaybedenler l iste

sine yazd1rd1k. Almanya·nm Brest Ban�1'ndan birkac;: milyon

pud tahildan ba�ka kazanc1 olmad1, buna kar�1hk Bol�evik be

las1m Almanya'ya ta�1d1 . Oysa biz zaman kazand1k ve ni tekim

K1Z11 Ordu'yu orgutlemeye de bu donemde ba�lad1k. Dahas1,

33 1

bize son derece pahahya mal olsa da, Ukrayna'nm korkurn;;

actlannm bile sagaltt labil ir oldugu anla�tld1 . Rusya'daki Sov

yet iktidannm k1sa surede c;;okmesine bel baglayan du�manla

nm1zm beklentileri gerc;;ekle�medi. Tarihin bize bir soluklan

ma f1rsau olarak sundugu aradan yararlanarak, kendimizi as

keri ac;1dan dize getiri lemeyecek bic;; imde saglamla�ur d1k. Za

man kazand1k, az da olsa zaman kazand1k ve buna kar�tl 1k

epeyce toprak f eda ettik. 0 gunlerde , zaman kazanmak ic;; in

toprak vermenin zorunlu oldugu hakkmda nastl felsefe yaptl

d1g1m haurhyorum. Pratik ve siyasal duzlemde filozoflann bu

zaman ve mekan teorisiyle uyum ic;;inde hareket ettik; c;;ok f az

la toprak verdik, fakat gucumuzu yeniden toplayabilecegimiz

kadar zaman kazand1k. Ve daha sonra, butlin emperyalist dev

letler bize kar�1 buyuk c;;aph bir sava�a giri�meye niyet ettikle

rinde, bunun imkans1z oldugu goruldu: Boyle bir sava� ic;; in ne

gerekli imkanlara ne de guce sahip olduklan anla�tld1 . 0 do

nemde h ic;;bir temel c;; 1kanm1zdan vazgcc;;medik; tali c;; 1karlan

mm gozden c;; 1kard1k, esas olam koruduk.

Bu noktada oportunizm sorunu gundeme gel iyor. Oportu

nizm, gec;;ici ve k1smi yararlar elde etmek ic;;in temel c;; 1karlan

f eda etmek demektir. Oportunizmin teorik tamm1 ac;; 1smdan,

meselenin bzu budur. Bu noktada birc;;ok ki�i yolunu �a�1rd1.

Biz Brest-Litovsk Antla�mas1'nda -yurtsever anlamda soyler

sek- Rusya'nm c;; 1karlanm f eda ettik , ama sosyalizm ac;;1smdan

baktld1gmda bu c;; 1karlar tali bneme sahipti . Muthi� �eyler f eda

eLLik, ama bunlar tali bneme sahipti . Almanlar lngiltere'den

butun benlikleriyle nef ret ediyorlard1 . Keza Bol�eviklerden de

nef ret ediyorlard1 , fakat biz onlara bir yem amk, onlar da ol

taya geldiler. lkide bir Napoleon kadar ileri gitmeyeceklerini

soyluyorlard1 . Gerc;;ekten de Moskova'ya ula�amadtlar ve Uk-

332

rayna'ya yol aldilar, ama orada da belalanm buldular. Na

poleon'dan <;:ok �ey ogrendiklerine i namyorlard1, fakat o laylar

bekledikleri gibi geli�medi. Bizse <;:ok �ey kazand1k.

Brest-Litovsk Ban�1 bize <;:ok �ey ogreten bir ornek oldu. Su

an ik i du�man arasmda duruyoruz. Eger i kisini birden yenil

giye ugratam1yorsak, o zaman gu<;:Ierimizi bu iki grubu birbi

rine du�urecek �ekilde ayarlamahy1z, <;:unku iki hirs1z kavga

ya tutu�tugunda, kazanan hep durust i nsanlar o lur. Butun ka

pitalizmi ala�ag1 edecek kadar gu<;:lu hale geldigimiz gunse,

derhal o hirsmn yakasma yap1�acag1z. G l'1<;:lerimiz buyuyor,

hem de <;:ok h1zh bir �ekilde. Brest-Litovsk Ban�1 hi<;: unutma

yacag1m1z ve <;:1kanlmas1 gereken sonu<;:lar a<;:1smdan her turlu

propagandadan ya da konu�madan daha zengin bir dersti. Su

anda kendi ayaklanm1z uzerinde durabilecek hale gelmi� ol

mam1z anlammda kazamm� bulunuyoruz. Bol�eviklerden nef

ret eden, e l inin altmda muazzam bir para kaynag1 olan, i deo lojik ara<;:lardan, basmm gucunden , vs. yararlanan ve gerek

askeri gerekse ekonomik bak1mdan sonsuz derecede gu<;:suz

olmam1za ragmen ii<;: yilhk sava�ta bizi clize getirmcyi ba�ara

mayan emperyalist devletlerle <;:evrili durumday1z. Emperya

l ist devletlerin sahi p oldugu top lam gucun yuzde birine bi le

sahi p degil iz , ama yine de bizi bogacak durumda degi l ler . Bo

gam 1yorlar, <;:unku askerleri o nlara i taat etmiyor; sava� yorgu

nu olan i�<;:i ve koyluleri Sovyet Cumhuriyeti'ne kar�1 sava�

mak istemiyorlar. Simdi durum bu ve bizim bu ger<;:eklikten

hareket etmemiz gerekir. Durumun birka<;: yil i<;:inde nereye

evri lecegini bi lmiyoruz , zira Bauh devletler ge<;:en her y11la

birl ikte sava�m yaralanndan daha da kunuluyorlar. U<;:uncu Enternasyonal' in l kinci Kongresi'nden bu yana ,

emperyalist ulkelerde yalmzca ideoloj ik a<;:1dan degi l , orgutsc l

333

ac;1dan da saglam bir yer edindik. Bugun butun ulkelerde ba

g1ms1z f aaliyet yuruten ve yurutmeye devam edecek olan

gruplar var. Bu gorev ba�anlm1�ur. Fakat devrimin kapitalist

u lkelerdeki hm ve geli�me temposu bizdekinden c;ok daha

du�uktur. Halklar ban�a kavu�unca devrimci harekette bir ya

va�lamamn kac;1mlmaz hale gelecegi ac;1ku. Dolay1s1yla gelece

ge i l i�kin herhangi bir kehanette bulunmadan , �unu soyleme

miz gerekir: Bugun bu temponun h1zlanmasma bel baglaya

may1z. Simdi ne yapmam1z gerektigine bizim karar vermemiz

gerekiyor. Her halk bir devletin sm1rlan ic;inde ya�ar, ama her

devlet bir devletler sisteminin parc;as1chr ve bu devletler de

aralannda siyasal bir dengenin bulundugu bir devletler siste

mi ic;inde yer ahrlar.

Butun dunyada kapitalistlerin en zengin hammadde kay

naklanmn buyuk bir c;ogunlugunu saun ald1klanm ya da fii len

satm almam1� olsalar bile , siyasal olarak gasp ettiklerini akh

m1zdan c;1karmayahm; kapitalizme dayah bir denge var oldu

guna gore, bunu hesaba katmay1 ve bundan yararlanmay1 bil

memiz gerekir. Bugun l ti laf devletlerine kar�1 sava�a gireme

yiz. Aj i tasyonumuz harikulade bir i� gordu ve gormeye devam

ediyor, bundan kimsenin �uphcsi yok. Du�manlanm1z arasm

daki farkhhklardan yararlanmak zorunday1z, ama bunlar yal

mzca c;ok derin ekonomik nedenlere bagh farkhhklar o lmah

d1r. lira kuc;uk ve tesadufi anla�mazhklardan yararlanmaya

c;ah�irsak, kasaba siyasetc;ileri ve basil diplomatlar gibi davran

m1� oluruz. Bu �ekilde dogru duzgun hic;bir �ey elde edemeyiz .

Bu oyunu oynayan say1s1z diplomat var; bundan birkac; ay ya

rarlamyor, kariyer yap1yor ve sonra kaybolup gidiyorlar. Bugunkii kapitalist dunyada yararlanmam1z gereken koklu

c;eli�kiler var m1? Evet, benim de burada ek almak istedigim

334

lie.; temel c.;eli�ki var. Bizi en yakmdan ilgilendiren i lk c.;eli�ki

Japonya i le Amerika arasmdaki i l i�kilerdir. lkisi de sava�a haz1 rlamyor. Aralan nda 3. 000 kilometre uzakhk olmasma rag

men, Pasifik Okyanusu'nun k1yilannda ban� ic.;inde ya�ayam1-

yorlar. Bu rekabet hie.; ku�kusuz onlann kapitalist sistemleri

arasmdaki i l i�kilerden kaynaklamyor. Gelecekteki Japon

Amerikan sava�m1 ele alan muazzam bir k ull iyat var. Sava�m

alttan a l ta haz1rland1gma ve kac.;milmaz olduguna ku�ku yok.

Pas ifistler bu sorunu gec.;i�tirmeye, gene) laflarla gizlemeye c;a

h�1yorlar, fakat ekonomik i l i�kiler ve diplomasi tarihini ince

leyen hie.; kimse, sava�m ekonomik ac.;1dan c.;oktan olgunla�t1-

gm1 , siyasal ac.; 1dan ise haz1rland1gm1 inkar edemez. Bu konu

hakkmda hangi ki tab1 okursamz okuyun sava�m haz1rlan

makta o ldugunu gorlirsunuz. Buglin dlinya payla�ilm1�t1r. Bu

payla�1mda Japonya'nm payma c.;ok say1da somurge du�mu�

tlir. 50 milyonluk nuf usa sahip o lan Japonya ekonomik ac.;1-

dan gorece guc.;suzdur. Amerika'nm ise nuf usu 1 1 0 milyondur

ve Japonya'dan c.;ok daha zengin olmasma kar�m, hie.; somur

gesi yoktur. Japonya, 400 milyon nufusa ve dunyanm en zen

gin komur rezervlerine sahip olan C:in'i ele gec.;irdi. Bu gani

met i nas1l e l inde tutacak? Gu<;:lu o lan kapitalizmin guc.;suz ola

nm elindekini almayacag1m du�unmek gulunc.;tur. Amerikah

lar blitlin bu ko�ullar altmda kay1ts1z kalabil irler mi? Guc.;lu

kapitalistlerin guc.;suz kapitalistkrle yan yana gel ip de, onlann

neyi var neyi yoksa almayacaklan du�unlllebilir mi? Bunu

yapmasalar tuhaf olmaz m1? Peki , boyle bir durumda biz ko

munistler, kay1ts1z kahp, �unu soylemekle yetinebil ir miyiz:

'Bu ulkelerde komtinizm propagandas1 yurutecegiz?' Bu dogru, ama eksik. Komunist politikanm pratik gorevi bu du�man

hktan yararlanmak ve kapitalistleri birbirine du�urmektir Bu-

335

rada yeni bir durum ortaya <;:1k1yor. lki emperyalist ulkeyi, ja

ponya ve Amerika'y1 alahm. Dunya egemenligi i<;:in, yagma

hakk1 i<;:in sava�mak istiyorlar ve sava�acaklar. Japonya en son

teknik bulu�lann hepsini Asya'ya ozgu i�kence yontemleriyle

birle�tirerek e�i gorulmedik bir vah�etle yagmalad1g1 Kore'yi

yagmalamaya devam etmek i<;: in sava�acakur. K 1sa sure once,

Japonlann neler yapuklanm anlatan bir Kore gazetesi e l imize

ge<;:ti . Burada C:arhgm butun yontemleriyle teknoloj in in en

son bulu�lannm Asya'ya ozgu bir i�kence ve gorulmedik vah

�et sistemi �ekl i nde birle�tiri ldigi n i gorduk. Amerikahlar Ko

re lokmasm1 kendileri yemek istiyorlar. Boyle bir sava�ta ana

vatam savunmak elbette en buyuk su<;: , sosyalizme en buyuk

ihanet olacakur. Bu ulkelerden birini digerine kar�I destekle

mek e lbette komunizme kar�1 i�lenmi� bir su<;: olacakur; biz

komunistlere du�en gorev bir ulkeyi digerine du�urmek olma

hdu. Boyle yapmakla komunizme kar�1 su<;: i�lemi� olmuyor

muyuz? Hay1r, ol muyoruz , <;:unku biz bunu komunist propa

ganda yuruten, ko�ullann kendisine bah�ettigi her saatten

o labildigince <;:abuk bir �ekilde gu<;:lenmek i<;:in yararlanmak

zorunda olan bir sosyalist devlet olarak yap1yoruz. Gu<;:lenme

ye ba�lad1k , ama <;:ok yava� ilerl iyoruz. Amerika ve diger kapi

talist ulkeler ekonomik ve askeri a<;:1dan korkun<;: bir h1zla bu

yuyorlar. Oysa biz gu<;:lerimizi ne kadar yogunla�tmrsak yo

gunla�urahm, <;:ok daha yava� buyuyecegiz.

Bugun o rtaya <;: 1kan durumdan yararlanmahy1z. Kam<;:atka

imt iyazlarmm ozu burada yauyor. Ge<;:enlerde Vanderlip ul

kemize geldi , sozune inamhrsa aym adh unlu mi lyarderin

uzaktan akrabas1 o luyor; mukemmel orgutlenmi� o lmasma

kar�m C:eka'nm istihbarat servisinin kolu henuz ABD'ye ka

dar uzanmad1gmdan , bu Yanderlip'in akrabahk i l i�kilerini

336

kesin o larak tespit edemedik. Bazi lan onun mi lyarder Van

derlip'in akrabas1 o l mad1g1m iddia ediyorlar. Bu hususta bir

yarg1da bulunamayacag1m, neticede bilgi m , Vanderl ip'in bir

k itabmdan okuduklanmla sm1rh. Vanderlip'in butun kral lar

ve bakanlar taraf mdan buyuk bir sayg1 gosterisiyle kar�ilan

d1g1 soyleniyor ki buradan <;:ok ensesi kalm bir adam o ldugu

sonucunu <;: 1karmak gerekiyor. Vanderlip on larla , mesela t1p

k1 bizim toplantilarda birbirimizle konu�tugumuz gibi konu

�uyor ve gayet rahat bir tonda Avrupa'n m nasil yeniden i n�a

edilmesi gerektigini anlat1yormu�. Bakanlar onunla bu denli

sayg1h konu�tuklanna gore, demek ki Vanderlip'i n milyar

derlerle i li�kisi var. Vanderlip'in kitab1 , i�ten ba�ka bir �ey

du�unmeyen, Avrupa'da gozlemler yapt1ktan sonra , 'buradan

i� <;:1kmayacak, her �ey bo�a gidecek' diyen bir i�adammm ba

k1� a<;:1s1m ele veriyor. Bu kitap Bol�cvizme kar�1 nef ret ie do

ludur, ama i� baglanti lan kurma soru nunu ele almaktad1r.

Aj i tasyon a<;:1smdan da <;:ok ilgin<;:, hatta baz1 komunist kitap

lardan daha iyi bir kitapt1r, <;:unku n ihai yarg1s1 �udur: "Hem

param1z hem de tedavi imkanlanm1z <;:ok o lmasma ragmen ,

korkanm bu hasta iyile�mcyecek ! "

l�te b u Vanderlip, Halk Komiserleri Konseyi'ne bir mektup

getirdi . Mektup son derece ilgin<;:ti , z ira bir Amerikan koda

manmm olaganustu a<;:1ksozlulugu , kinizmi ve kabahg1yla

�unlan yaz1yordu: "Su an, i<;:inde bulundugumuz 1920 yilmda

<;:ok gu<;:luyuz; donanmam1z ise 1923'te daha da gu<;:lu o lacak.

Fakat Japonya gucumiizun onunde bir engel ve onunla sava�

mak zorunda kalacag1z , ama petrol o.lmadan sava�amazsm1z.

Kam<;:atka'y1 bize satm, sizi temin ediyorum , Amerikan halk1-nm co�kusu o kadar bu yuk olacak ki sizi tammak zorunda ka

lacag1z. Partirn iz Mart'taki ba�kanhk se<;:imlerinde zaf cr kaza-

] ] 7

nacak. Arna eger Kam<;:atka'y1 yalmzca kiralama yoluna gider

seniz boyle bir co�kunun ortaya <;:1kmayacag m1 soyleyeyim.

Mektubun i<;:crigi nerdeyse kelimesi kel imesine boyle. Burada

kendisini bulutlarda gordugu i<;:in n iyetlerini herhangi bir bi

<;:imde gizleme geregi bile duymayan klistah emperyalizmle

kar�1 kar�1yay1z. Bu mektubu ald1g1m1zda kendi kendimize

�oyle dedik: Bu firsat1 ka<;:1rmayahm ! Amerika'da cumhuriyet

c;i part inin zaf er arifesinde bulunmas1 , Vanderlip'in ekonomik

a<;:1dan hakh oldugunu gostermektedir. Amerika tarihinde i lk

kez insanlar Guney'de demokratlar aleyhinde oy kullandilar.

Dolay1s1yla burada bir emperyalistin ekonomik ac;1dan dogru

bir degerlendirmesiyle kar�1 kar�1ya oldugumuz a<;:1kt1r. Kam

<;:atka eskiden Rus lmparatorlugu'na aitti . Bu dogru. Buglin ki

me ait olduguysa bell i degi l . Kendini Uzakdogu Cumhuriyeti

diye adland1ran devlete ait gibi gorlinliyor, f akat bu devletin

sm1rlan henuz tam o larak belirlenmi� dcgi l . Konuya i l i�kin

baz1 belgeler haz1rland1g1 dogru, ama birincisi , henuz haz1r

lamp bitmi� degi l , ikinc isi de onaylanm1� degi l . Uzakdogu'da

Japonya egemenligi cl inde bulunduruyor ve istedigi gibi at

ko�turuyor. Yasal olarak bize ait olan, ama fi i le n japonya tara

fmdan ele ge<;:irilmi� bulunan Karn<;:atka'y1 Amerika'ya b1rak1r

sak elbette kazan<;:h <;:1kanz. Benim olaya siyasal yonden bak1-

�1mm temeli buydu ve buradan hareketle Amerika'yla derhal

bir sozle�me imzalamaya karar verdik. Elbettc pazarhk da

yapmam1z gerekiyordu, <;:unku pazarhk yapmad1g1m1z takdir

de hi<;:bir i�adam1 bize sayg1 duymayacakur. Bu yuzden Rikov

yolda� pazarhga ba�lad1 ve bir sozle�me taslag1 haz1 rlad1k. S1-

ra sozle�meyi imzalamaya gelince, "Bizim kim o ldugumuzu

herkes bil iyor, peki siz kimsiniz?" diye sorduk. Vanderlip' in

teminat veremeyecegi anla�ild1. Bunun uzerine b iz uzla�maya

338

haz1r oldugumuzu a<;:1klad1k. "Neticede bu yalmzca bir tas

lak, dedik. "Sozle�menin ancak partiniz kazand1g1 takdirde

yururluge girecegini bizzat siz soylediniz, ama henuz bu ger<;:ekle�medi, o nedenle biraz bekleyecegiz, dedik. Olaylar �oy

le geli�ti: Biz henuz imzalanmam1� bir sozle�me taslag1 haz1r

lad1k. Bu sozle�meye gore, Kam<;:atka'y1, Uzakdogu ve Kuzey

dogu Sibirya'nm onemli bir k1smm1 alum� yi lhgma Ameri

ka'ya veriyoruz ve butun yil buz tutmayan ve komur ve petrol

olan bir bolgede donanma l imam yapma hakk1 tamyoruz. Sozle�me taslag1 hi<;:bir yukumluluk getirmiyor. Belirsiz k1-

s1mlar var diyip, istedigimiz an vazge<;:ebil iriz . Bu yuzden yal

mzca Vanderl i p'le yapilan goru�melerde zaman ve biraz da ka

gnkaybetmi� olacag1z. Fakat �imdiden kazand1g11mz bir �ey

var. Bunu anlamak i<;:in Avrupa'da <;: 1kan haberlere bakmak ye

ter. japonya'dan gelen butun haberlerde, imtiyazlar hakkmda

buyuk huzursuzluk duyuldugundan bahsediliyor. "Buna izin

veremeyiz, diyor japonya. "Bu antla�ma <;: 1karlanm1Z1 ihlal

ediyor ! " lyi , o zaman, buyrun Amerika'y1 alt edi n, bizim buna bir itiraz11mz olmaz. Yani kabaca soylersek , daha �imdiden ja

ponya'yla Amerika'y1 b irbirine du�urduk ve boylece bir avan

taj saglad1k . Aynca Amerikahlara kar�1 da kazand1 <;:1kuk.

Kim bu Vanderlip? Biz kim oldugunu saptayamad1k, ama

kapitalist dtmyada s1radan yurtta�lar hakkmda butun dunya

ya telgranar gonderilmeyecegi bir ger<;:ektir. Vanderl ip bizden

aynld1gmda dunyanm don bir ko�esine telgranar yagd1 . Van

derlip saglam bir im tiyaz kapugm1 anlatm1� ve gittigi her yer

dc Lenin'i over olmu�. Bu komik geliyor, ama bu komik duru

mun bir par<;:a siyaset i<;:erdigi n i soylemeliyim. Vanderlip bu

rada butun muzakerelerini bi tirdiginde benimle goru�mek istedi . Ben de i lgil i dairclerin yetkili lerine dam�arak ne yapay1m

339

diye sordum. Bana �u soylendi : 'Tatmin hissiyle aynlmas1 iyi

olur ' " Vanderlip geldi ve butun bu meseleler hakkmda konu�

tuk. Bana zamanmda Sibi rya'ya gitmi�ligi o ldugunu, Sibirya'y1

yakmdan tamd1gm1 , Amerikah milyarderlerin c;;ogu gibi bir i�

c;; i ailesinden geldigin i , vs., kendilerinin yalmzca pratik olana

deger verdiklerini , gozleriyle gormedikleri hic;;b ir �eye inan

mayacaklanm anlatmaya ba�laymca, ben de dedim ki: "O hal

de, siz pratik insanlar o ldugunuza gore , eminim Sovyet siste

mini gorunce, kendi ulkenizde de uygulamaya ba�layacaks1-

mz ' " Vanderlip konu�manm boy le bir yon almasma �a�1rarak

bana bakt1 ve Rusc;;a (butun goru�me lngilizce yapi lm1�t 1 ) ,

"Kim bil i r ' " dedi . $a�1rarak, Rusc;;a'y1 nerede ogrendigini sor

dum : "Yirmi be�imdeyken Sibirya'nm buyuk bolumunu at us

tunde dola�ll m , dedi . Bir de Vanderlip'in komik bir sozunu

daha aktarmak istiyorum. Aynhrken �oyle dcdi: "Amerika'da

kilere Mr. Lenin'in boynuzlan olmad1g1m soylemek zorunda

kalacag1m . lngilizcem c;;ok iyi olmad1g1 ic;; in n e demek istedi

gini hemen anlayamad1m. "Ne decliniz? Bir daha tekrarlar m1-

sm1z ?" dedim. Ya�h ama c;;evik bir adam olan Vanderlip, eliy

le �akaklanm i�aret ederek �oyle dedi: "Boynuz yok ' " Yam

m1zdaki c;;evirmen de, "Evet, tam da onu kastediyor' " dedi .

Amerika'daki herkes boynuzlanm oldugunu du�tinuyormu�.

yani burjuvazi mi l lete benim �eytan oldugumu soyluyormu�.

"Fakat �imdi boynuzunuz olmad1g1 soylemek zorunda kalaca

g1m, dedi Vanderl ip. Son derece s1cak bir bic;;imde vedala�uk.

lki devlet arasmda dostc;;a i l i�kilerin tek bir imtiyazla kalma

y1p, aym zamanda ekonomik yard1mla�manm normal bic;; imde

gel i�mesi ic;;in de temel o lmasm1 umdugumu soyledim. Her

�ey bu tondayd1. Soma Amerika'ya donen Vanderlip'in anlat

uklan hakkmda telgraOar gelmeye ba�lad1. Vanderl ip Lenin'i

340

Washington ve Lincoln'e benzetmi�ti . Vanderlip benden im

zah bir resim istemi�, ben de reddetmi�t im, <;:unku birine re

sim verirke n, malum, 'Filanca yolda�a' diye yazarsm1z. Oysa

'Vanderlip yolda�a' diye yazamazd1m. Keza ' imtiyaz sozle�me

si imzalamakta o ldugumuz Vanderlip'e' diye de yazamazd1m,

<;:unku sozle�meyi ba�a ge<;:ecek o lan yonetimle yapacag1z. Ne

yazacag1m1 bilemedim. Hahs muhlis bir emperyaliste fotogra

fim1 vermem mant1ks1zca olurdu. Yine de bu tur telgraOar gel

di; bu olaym emperyalist siyasette bir rol oynad1g1 a<;:1kt1r.

Vanderlip'in imtiyazlan hakkmda haberler <;:1kmca, �u an ba�

kan se<;:ilmi�, fakat gorevine ancak onumuzdeki yi lm Man

aymda ba�layacak o lan Harding resmi bir tekzip yaymlad1 ve

hi<;:bir �eyden haberi olmad1gm1 , Bol�eviklerle bir munasebeti

bulunmad1gm1 ve imtiyazlar hakkmda hi<;:bir �ey duymad1gm1

a<;: 1klad1. Bu se<;:imler zamanmdayd1 ve se<;:imler sirasmda Bol

�evi klerle herhangi bir munasebetinin oldugunu kabul etmek,

hepimizin bildigi gib i , oy kaybma yol a<;:abil irdi . l�te bu yuz

den resmi bir tekzip yaymlad1. Bol�eviklere du�man olan ve

emperyalist panilerin gudumunde <;:ah�an butun gazetelere bu

tekzip metni yolland1.

Biz Amerika ve japonya kar�1smda e l de edebilecegimiz si

yasal yararlann tamamen f arkmday1z. Bu haber bnemlidir ,

<;:unku imzalamak istedigimiz im tiyazlann tu runu ve �anlan

m somut o larak onaya koymaktadir. E lbcttc bunun basma

a<;:1klanmas1 s(iz konusu olamaz, yalmzca parti toplanusmda

konu�ulabilir. Basmda bu anla�ma hakkmda suskun kalma

mahy1z. Bu bizim yaranm 1za ve bu tur bir anla�manm imza

lanmas1m engellcyebilecek tek bir sbz bile soylememeliyiz,

<;:unku bize muazzam yararlar get iriyor vc hem ABD hem de

japon emperyal izminin bize k1yasla zay10amasm1 saghyor.

34 1

Butun bu anla�ma emperyal ist devletlerin dikkatlerini biz

den ba�ka bir yone c,;evirmeleri anlamma gel iyor. Emperya

listler burunlanndan soluya soluya Bol�evikleri bogazlamak

ic,; in uygun bir amn gelmesini beklerlerken, biz de bu am ge

ciktiriyoruz. japonlar Kore seruvenine at1hrken Amerikahla

ra �oyle demi�lerdi : "Elbette Bol�evikleri alt edebil ir iz , ama

bunun kar�1hgmda bize ne vereceksiniz? C:in'i mi? Onu zaten

alacag1z. Amerikahlar arkam1zdayken Bol�evikleri alt etmek

ic,;in on bin kilometre kat edel im, oyle mi? Hay1r, boyle siya

set olmaz ! " Daha o donemde, eger c,;if t hath demiryolu o lsay

d1 ve Amerika ula�1m arac,;lanyla yard1m etseydi , Japonlar b ir

kac,; hafta ic,;inde bizi alt edebili rlerd i . Bizi ku rtaran, japon

ya'nm, C:in'i yutmaya c;ah�1rken, arkasmda Amerika haz1r

bekledigi ko�u llarda, banya dogru butun Sibirya'y1 gec,;meyi

gaze a lamam1� o lmas1yd1. Aynca Amerika'nm ma�as1 duru

muna du�mek istemiyordu.

Emperyal ist devletlerin kendi aralannda sava�a tutu�mala

n bizi daha da rahatlanrd1. Hepsi de bizi dogramaya haz1r olan

kapitalist h1rs1zlar gibi ali;aklara katlanmak zorundaysak, el le

rindeki b1c,;aklan birbi rlerine dogrultmalanm saglamak da

ba�hca gorevimiz olmahd1r. lki h1rs1z kavgaya tutu�tugunda ,

kazanan hep durust i nsanlar olur. lkinci kazanc1m1z ise tama

men siyasald1r. Bu imt iyaz anla�mas1 gen;ekle�mese bi le , yine

de bizim yaranm1za o lacakt1r. Ekonomik kazanca gel ince,

uru nlcrin bir bolumt:mu biz alacag1z. Bir bolumunu Amerika

hlar ahrlarsa, bu bizim avantaj 1m1za olur. Kamc;atka"da c,;ok

fazla petrol ve maden var ve biz bunlan kendimiz i�leyecek

durumda degiliz. Yararlanmak zorunda oldugumuz emperyalistler aras1 c,;e

l i�kilerden birine, japonya i le Amerika arasmdaki c,;cl i�kiye

342

dikkatinizi c;ektim. Bir ba�ka c;eli�ki de Amerika i le kapitalist

dunyamn geri kalam arasmdaki c;eli�kidir. Sava�tan 'muzaff er'

c;1kan kapi talist devletlerin neredeyse tamam1 , sava� s1rasmda

muazzam zenginle�ti . Amerika guc;lu, herkese bore; veriyor ve

her �ey onun eline bak1yor. Amerika'ya kar�1 nef ret gitt ik<;e

buyuyor, z i ra bnune geleni soyuyor ve bunu son derece ken

dine ozgu bir tarzda yap1yor. Amerika'mn hie; somurgesi yok.

lngil tere ise sava�tan buyuk somurgelerle c;1kt1. Fransa da oy

le. lngiltere gasp et tigi somurgelerden birinin mandas1m -bu

gunlerde bu di! kullamhyor- Amerika'ya vermek istedi, fakat

Amerika kabul etmedi . Belli ki Amerikah i�adamlanmn akhn

da farkh bir yo! var. Sava�m gerek yo! ac;ug1 y1k1 m , gerekse i�

c;:ilerin ruh halinde yararng1 degi�iklikle gayet kesin sonuc;:lar

dogurdugunu gormu� ve boyle bir manday1 kabul etmenin

kendileri ic;in yararh olmayacag1 goru�une varm1�lard1r. Arna

elbette bu somurgeden ba�ka devletlerin yararlanmasma da

izin vermeyecekler. Butun burjuva kul liyall Amerika'ya kar�1

nefretin buyudugunu gosteriyor. Amerika'daysa Rusya'yla bir

anla�maya vanlmasm1 isteyenlerin say1s1 arnyor. Amerika

Kol<;ak'1 tamyacagma ve destekleyecegine i l i�kin bir anla�ma

imzalam1�ll , fakat Kol<;ak'la yapilan bu anla�ma �imdiden ba

�ans1z oldu . Buradan paylan na yalmzca kay1plar ve utan<; du�

tu. Dolay1s1yla, kar�1m1zda 1 923 y1hnda lngiltere'den daha

guc;lu bir donanmaya sahip olacak olan dunyamn en buyuk

devleti var ve diger kapi talist u lkelerin bu devlete duydugu

nef ret her gec;en gun daha da arnyor. Olaylann bu seyrini he

saba katmak zorunday1z. Amerika'yla Avrupa'mn geri kalam

nm uzla�mas1 imkans1zd1r, tarih tarafmdan dogrulanm1� bir gerc;ektir bu. Versay Antla�mas1'm belki de Versay'da lngilte

re'nin temsilcisi olan Keynes kadar iyi tahlil eden hie; kimse

343

yoktur. Keynes bu konuyu ele alan ki tabmda Wilson'1 ve Ver

say Antla�mas1'nda oynad1g1 rolu alaya ahr. Orada Wilson'm

tam bir enayi oldugu ortaya c;:1ku, Clemenceau ve Lloyd Geor

ge onu parmaklannda oynatular. Dolay1s1yla aralan ndaki c;:ok

buyuk ekonomik c;:eli�kiden bturli her �ey Amerika'nm diger

ulkelerle uzla�acak durumda olmad1g1m gostermektedir, z ira

Amerika digerlerinden daha zengindir.

Bu yuzden bJrada butun imtiyaz sorunlanm �u ac;:1dan in

celeyecegiz: Ameri ka i le diger kapitalist ulkeler arasmdaki

f arkhhklan km�t1rmak ic;:in en ufak bir f1rsat bile c;: 1karsa, bu

firsatm uzerine atlamahy1z. Amerika sbmurgelerle uzla�maz

bir c;:eli�ki ic;:indedir ve bu i�lere daha faz la mudahil olmas1 du

rumunda, bize on m isl i yard1m etmi� olacakur. Somurgeler

kaymyor, huzursuzluk had safhada. Onlara dokunacak olan,

begensin ya da begenmesin, zengin o lsun ya da olamasm -hat

ta ne kadar zenginse o kadar iyi- bize yard1m etmi� olacak,

Vanderlip'lerse sepetlenecektir. 0 yuzden bu uzla�maz c;:eli�ki

bizim ac;:1m1zdan temel meselelerden biridir. Dc;:uncu c;:eli�ki, ltilaf devletleriyle Almanya arasmdaki c;:e

li�kidir. Almanya yenilmi�, Versay Antla�mas1'yla ezi lmi�tir,

fakat ekonomik ac;:1dan muazzam bir potansiyele sahiptir. Al

manya ekonomik geli�im bak1mmdan, Ameri ka'y1 birinci sa

yarsak, dunyada ik inci s1rada gelmektedir. Hatta uzmanlar

elektrik sanayisi k1stas almd1gmda Almanya'nm Ameri ka'dan

daha ileri oldugunu iddia ediyorlar ve elektrik sanayisinin ne

kadar bnemli o ldugunu bil iyorsunuz. Elektrik kullamm alam

bak1mmdan Amerika ileridedir, ama teknik geli�im bak1mm

dan Almanya ustundur. l�te Versay Antla�mas1 boyle bir ulke

ye dayaulm1�t1r. Bu antla�mayla Almanya'nm varhg 1m surdur

mesi pek mumkun degildir. En guc;:lu ve en ileri kapi talist ul-

344

kelerden biri olarak Al manya'nm Yersay Antla�mas1'm kabul

etmesi mumkun degildir ve kendisi de empe ryalist bir ulke ol

masma kar�m, dunya emperyalizmine kar�1 muttefikler ara

mak zorundad1r, �unku darmadagm olmu�tur. Biz tam da bu

durumdan yararlanmak zorunday1z. Amerika ile lt i laf devlet

lerinin geri kalam arasmda ya da butun l ti laf devletleri i le Al

manya arasmdaki uzla�maz kar�nhg1 artiran her �eyi im tiyaz

lar �er�evesinde degerlendirmek zorunday1z . l�te bu yuzden

dikkatlerini �ekmeye �ah�mahy1z; i�te bu yuzden Milyutin'in

sbz verdigi gibi getirdigi ve dagnacag1 bro�ur, mustakbel imti

yaz sahiplerinin i lgisini �ekecek bir tarzda yazi lm1� olan Halk

Kom iserleri Konseyi'n in kararnamelerini i�ermektedir. Kitap

�1kta a�1klamah haritalar var. Bunu butun di l lere tercume et

tirecegiz ve Almanya'yla lngiltere'yi birbirine du�urmek ama

c1yla daglll lmasm1 te�vik edecegiz , �unku imtiyazlar Almanya

i�in bir cankurtaran halat1 o lacakt1r. Aym �ekilde Amerika'yla

Japonya·y1, butun ltilaf devletleriyle Amerika'y1 ve butun Al

manya'yla da l ti laf clevletlerini b irbirine du�urecegiz.

Emperyalistlerin butun planlanm bozan u� �eli�ki i�te

bunlard1r. Meselenin bzu buclur. l�te bu yuzden, siyasal a�1-

dan butun yuregimizle, ya da en iyisi, butun akhm 1zla imti

yazlardan yana olmahy1z.

Simdi ekonom iye ge�iyorum. Almanya'dan sbz ederken bu

soruna dcginmi�tik. Yersay Ban�1'ndan sonra Almanya ekono

mik a�1dan mahvolmu�tur lJstel ik yalmzca Almanya degi l ,

yenilmi� ulkeler i�in de ayms1 ge�erlidir . Ornegin eski Avus

turya-Macaristan'm sm1rlan i�indeki ulkeler. Bunlar Orta Av

rupa'da ekonomik ve teknik a�1dan muazzam guce sahip bu

yuk bir grup olu�turmaktad1r. Ekonom ik a�1dan hepsi de

dunya ekonomisinin yenidcn ayaga kalkmas1 i�in gereklidir.

345

23 Kas1m tarih l i lmtiyazlar Kararnamesi'ni tekrar tekrar ve dikkatlice okudugunuzda, dunya ekonomisinin bnemini vur

gulad1g1 mm ve bunu bi lerek yapug1mm goreceksiniz. Bu ba

k1� ac;:1smm dogru oldugunu kimse reddedemez. Dunya eko

nomisinin yeniden ayaga kalkmas1 ic;:in Rusya'nm hammadde

lerine ihtiyac;: var. Bu hammaddeler o lmadan h ic;:bir �ey yapila

maz; ekonomik ac;:1dan bu somut bir gerc;:ektir. Olaylara tama

men burj uva bak1� ac;: 1smdan yakla�an halis muhlis bir burju

va iktisatc;:1s1 bi le bu gerc;:egi kabul ediyor. Ban� Ant la�mas in in Ekonomik Sonu(lan adh kitabm yazan olan Keynes'ten bahse

diyorum . Keza bir mali kodaman olarak butun Avrupa'y1 do

la�an Vanderlip de dunya ekonomisinin ba�ka turlu ayaklan

uzerine diki lemeyecegini kabul ediyor, c;:linku sava�ta yapilan

israftan o turu butun dunyada c;:ok az hammadde mevcuttur.

Vanderl ip, Rusya'nm kap1sm1 c;:almak gerektigini soyluyor. 0 Rusya da butun dunyanm onunde c;:1k1p �unu ac;:1khyor: Biz

dunya ekonomisini yeniden ayaklan ustune dikmeye hazmz,

i�te plamm1z . Ekonomik ac;:1dan gayet manukh. Sovyet iktida

n bu donemde guc;:lenmi�tir, oyle k i guc;:lenmekle kalmam1�,

aym zamanda butlin dunya ekonomisini yeniden ayaklan us

tune dikme plamyla ortaya c;: 1kacak hale gelmi�tir. Dunya eko

nomisinin bir elektrifikasyon plamyla yeniden saghgma ka

vu�turulmas1 b i limsel ac;:1dan manukhd1r. Hie;: ku�kusuz plam

m1zla yalmzca butun i�c;:ilerin degi l , bizi 'korkunc;: Bol�evik te

rbristler' vs. olarak goren akilh kapitalistlerin de teveccuhunu

kazanacag1z, c;:unku ekonomik plamm1z dogrudur. Bu plam

okuduktan sonra butun kuc;:uk burjuva demokratlan bizim ta

rafa yana�acaklard1r, c;:unku emperyalistler ara lannda kavgaya

tutu�mu�ke n, biz muhendislerin ve iktisatc;:Iiann it iraz edeme

yecekleri bir p lan i leri sunuyoruz. Ekonomi alanma giriyoruz

346

ve bu tun dunyaya pozitif bir in�a plam sunuyoruz; ckonomik

mulahazalara dayah perspektiOer sunuyoruz ve Rusya bu

perspekti neri , eskiden oldugu gibi diger ulkelerin ekonom i le

rini yok etme amar;h bencilce bir plan olarak degi l , bu ekono

mileri butun dunyanm r;1karlan adma yeniden ayaklan uzeri

ne dikmenin bir arac1 olarak goruyor.

Biz sorunu anti-kapitalist duzleme ta�1yoruz. C:1k1p diyo

ruz ki, butun dunyay1 ak1lc1 bir ekonomi k temele gore in�a et

meyi ustleniyoruz ve bu fikrin dogru olduguna ku�ku olamaz.

Modern makinelerin ve bi l imin yard1m1yla dogru duzgun i�

yap1hrsa, butun dunya ekonomisinin r;abucak yeniden in�a

edilebilecegine kimsenin ku�kusu olamaz.

Kapitalistlere, "Siz kapitalistler h ir;bir i�e yaram1yorsunuz;

s iz y 1karken, biz yap1yoruz, siz mahvolurke n, biz kendi bi ldi

gi miz tarzda in�a ediyoruz. Bizimle anla�ma vakti gelmedi

mi?" diye seslenirken bir tur sanayi propagandas1 yap1yoruz.

Kapi talistler kerhen de olsa �u cevab1 vereceklerdir: 'Evet, ga

liba oyle. Gcl in bir ticaret anla�mas1 yapahm. '

lngilizler �imdiden bir taslak haz1rlay1p bize gonderdiler.

Bu taslak goru�uluyor. Yeni bir doneme giriyoruz. Sava�ta ba

�ans1z oldular, o yuzden �imdi ekonomi alanmda sava� yurut

mek zorundalar. Bunu tamamen anhyoruz. Biz sava� bitip de

ban�m gelmesiyle birl ikte , kapitalist kurtla sosyalist kuzunun

kucakla�acag1 hayalini hir;bir zaman kurmad1k. Hir;bir zaman

boyle bir hayal imiz olmad1. Fakat b ize kar�1 sava�1 ekonomik

alanda yurutmek zorunda kalmalan muazzam bir i lerlemedir

Onlara imtiyazlan dunya ekonomisi ar;1smdan degcrlcndiren

bir uluslararas1 program sunduk. Ekonomik ar;1dan bunun

taru�i lacak bir yam yoktur. Ulusal ekonomiyle alakas1 olan

hir;bir muhendis ya da tanm uzmam bunu reddetmeyecektir.

347

Bin;:ok kapitalist �oyle diyor: "Rusya olmadan kapitalist dev

letler arasmda saglam bir sistemin kurulmas1 imkans1zd1r.

Bizse program1m1zla dunya ekonomisini f arkh bir plana gore

in�a etmek isteyen ki�iler olarak ortaya <;:1k1yoruz. Bunun pro

paganda yonunden muazzam bir onemi var. Bizimle tek bir

imtiyaz anla�mas1 yap1lmasa bile -nitekim ben bunu gayet

mumkun goruyorum- imtiyazlar hakkmdaki taru�malardan

birka<;: parti toplant1s1 ve kararnameden ba�ka bir �ey <;:1kmasa

ve tek bir imtiyaz tanmmasa bile, yinr de biz kazan<;:h <;:1km1�

o lacag1z. Bir ekonomik yeniden in�a plam haz1rlam1� olmam1z

yanmda, sava�m mahvettigi butun devletleri yam m1za <;:ekiyo

ruz . U<;:uncu (Komunist) Enternasyonal kongresinde , butun

dunyanm ezen ve ezilen uluslar �eklinde bolundugunu soyle

mi�tim . Ezilen uluslar toplam dunya nuf usunun en az yuzdc

yetmi�ini olu�turuyorlar. Versay Ban�1 bu orana 1 00- 1 50 mil

yon insan daha katm1�t1r.

Su anda yalmzca butun ulkelerin proletaryasmm degil, ay

m zamanda ezilen halklarm da temsilcisi olarak ortaya <;:1k1yo

ruz . K1sa sure once Komunist Enternasyonal'in Nrn odi Vostolw adh bir dergisi yaymlanmaya ba�lad1. * Dergi , Komunist

Enternasyonal' in Dogu halklan ic,:in ortaya amg1 "Butun ulke

lerin i�<;:ileri ve butun ezilen halklar, b irlc�in ! " s logamyla <;:1k

t1 . Burada bir yolda� �u soruyu sordu: "Yurutme Komitesi slo

ganlan degi�tirme emrini ne zaman verdi?" A<;:1k<;:as1 boyle bir

�ey yapugm1 hi<;: hat1rlam1yorum. Elbette Komlinist Manifcsta'nun bak1� a<;:1smdan bu slogan yanh�llr, fakat Komlinist Manifesto tamamen farkh ko�ullarda yazilm1�t1 . Oysa gunumuz

siyaseti a<;:1smdan bakild1gmda dogru bir slogand1r. l l i�kiler

* ) ·oogu H a lklan· a d h bu dcrgi lh1s<;a, H1rl>,·c. Acc111cc vr Arap,·a yay111lan1111) o l u p , yalmzca bir �ay1 ( Ek i m 1920) (·1k:111�11r

348

gerginle�mi�tir. Almanya kaymyor, Asya kaymyor. Hindis

tan'da devrimci hareketin gel i�mekte oldugunu okudunuz.

(:in'de japonlara kar�1 ve aynca Amerikahlara kar�1 muthi� bir

nef ret var. Almanya'da lti laf devletlerine kar�I oylesine kor

kum; bir nef ret hakim ki bunu ancak Alman i�c:;i lerinin kendi

kapitalistlerine kar�1 nef retini gormu� o lanlar anlayabilir . Do

lay1s1yla Rusya, dunyadaki butun ezilen halk kitlelerinin dog

rudan temsilcisi haline gelmi�tir; olaylarm seyri kitlelere Rus

ya'y1 bir c:;ekim merkezi olarak gormeyi ogretmektedir. K1sa

sure once Gurcistan·daki bir Men�evik gazetede �oyle yaz1yor

du: "Dunyada iki guc:; var: l ti laf devletleri ve Sovyet Rusya.

Peki, ya Men�evikler ne o luyor? Tek bir �ey: Eyyamc1 ! Ulus

lararas1 alanda guc:;suz oldugumuz donemde "Kahrolsun Bol

�evikler ! " diye bagmyorlard1. Guc:;lenmeye ba�laymca "Biz ta

rafsmz ! " turkusunu tutturdular. Du�manlanmm puskunme

mizden sonraysa, "Evet, yalmzca iki guc:; var, diyorlar.

lm tiyazlar kararnamesiyle , nerede olursa olsun butun

hammaddelerden yararlanma temelinde dunya ekonomisini

yeniden ayaga kald1rmanm ekonomik ac:;1dan kusursuz bir

plamyla butun insanhk adma onaya c:;1k1yoruz. Bizim ic:;in

bnemli olan hic:;bir yerde ac:;hgm hukum slirmemesidir. 'Siz ka

pitalistler ac:;hg1 onadan kald1ramazsm1z, ama biz kaldmnz.

Biz clunya nuf usunun yuzde yetmi�i adma konu�uyoruz' diyo

ruz. Bunun bir etkisinin olmaz1 kac:;milmazchr. Proje ne sonuc:;

verirse versin, ekonomik bak1mclan reddedilemez. lmtiyazlar

imzalansm ya da imzalanmasm ekonomik ac:;1dan bnemlidir.

Gordugunuz gibi , son derece kapsamh bir giri� yapmak ve

im tiyazlann yararlanm kamtlamak zorunda kald1m. Elbette imtiyazlar bizim ic:;in urunler elde etmenin bir arac1 o larak da

bnemlidir. Bu hie:; ku�kusuz dogrudur, fakat aslolan siyasal

349

yonudur. Sovyet Kongresi s1rasmda, sizlere Rusya'nm elektri

fikasyonu plam uzerine 600 sayfahk bir k itap dagnilacak. Bu plam onde gel en ta nm uzmanlan ve m uhendisler haz1rladi lar

Yabanc1 sermaye ve uret im aradan olmadan bu planm uygu

lanmasm1 h 1z land1ramay1z. Yard1m almak i� inse kar�1hgm1

odemek zorunday1z. $imdiye kadar 'ya sizi bogacag1z ya da

200 milyarhk borcu iidetecegiz' diyen kapital istlerle sava�uk.

Fakat bizi bogabilecck durumda degil ler ve biz de bor�lan

odemeyecegiz. Su anda belli bir muhlet kazanm1� durumda

y1z. Ekonomik yard1ma ih t iyac1m1z oldugu S(trece odeme yap

maya hazmz. Biz sorunu boyle koyuyo ruz , ba�ka turltisu de

ekonomik a�1dan manuks1zca olacakur. Rusya smai a�1dan

mahvolmu�tur. Sava� oncesi doneme k1yasla, on kat, hatta

belki de daha fazla gerilemi�tir. D� yd o nce birisi �1k1p da bi

ze, u� yd boyunca butlin kapital ist dunyaya kar�1 sava�acag1-

mm soyleseydi , buna inanmazd1k. $imdiyse �oyle diyecekler

dir: Sava� oncesi ulusal zenginligin yalmzca onda birine sa

h ipken ekonomiyi yeniden ayaklan uzerine dikmek �ok daha

zor bir gorevdir. Ger�ekten de bu, sava�maktan da zor. l��i

k itlelerin ve toprak sahiplerine kar�1 kendilerini savunan koy

l ulerin co�kusu sayesinde sava� yurutmek m umkundu. Fakat

bugun soz konusu olan toprak sah iplerine kar�1 oz savunma

degi l , koyluler i�in ah�dmad1k bir temelde ekonominin yeni

den i n�as1d1r. Bu alanda zafere co�kuyla, aulganhkla ve ozve

riyle degi l , gundel ik, biteviye , ku�uk i�lerle ula�dacakur. Bu

hi� ku�kusuz daha zordur. Gerekl i uretim aradanm nereden

alacag1z? Amerikahlardan almak i� in odeme yapmak zorunda

y1z , neticede onlar i�adam1 . Peki, n eylc odeyccegiz? Altmla

m1? Alum har vurup harman sav uramay1z, zatcn �ok az alum

m1z kald1 . Elektrifikasyon programm1 destekleyccek kadar bi-

350

le altm1m1z kalmad1. Program1 haz1rlayan muhendis tahminen

en az 1 milyar 1 00 milyon ruble a l una ihtiyac1m1z o ldugunu

soyledi . Bizim bu kadar altm rezervimiz yok. Odemeyi ham

maddeyle de yapamay1z, c,-unku claha kendi insanlanmm do

yurmad1k. Halk Kom iserleri Konseyi'nde, l talyanlara 100 bin

pucl tahil veri l ip veri lmemesi sorunu onaya aulchgmda la�e

Halk Komiseri ayaga kalk1p i t iraz etti . Her vagon tahil ic,-in pa

zarhk yap1yoruz . Tahil o lmadan d1� ticareti geli�t iremeyiz . 0 halde ne verecegiz? Cerc,-bp mu? M erak etmeyin, onlarda bun

dan yeteri nce var. Gelin tahil t icareti yapahm diyorlar, fakat

tahil veremiyoruz . Bu yuzden son.mu imtiyazlar arac 1hg1yla

c,-bzmeyi teklif ediyoruz.

Bir somaki konuya gec,-iyorum. lm tiyazlar yeni tehlikeler

yarauyor. Haurlarsam z, konu�mamm ba�mda soyledikleri

me, yani tabandan, i�c,-i kitleleri arasmdan, 'kapitalist leri n

oyununa gelmeyin, onlar ac,-1kgoz , ku rnaz adamlar' diye ses

lerin yukselmekte o lduguna dikkat inizi c,-ekmi�t im. Bunu duymak ho�. c,-unku kapitalistlerle o lumt\ne sava�acak olan o

dev ki t lenin geli�tigini gosteriyor. Stepanov yolda�m pedago

j ik amac,-h makaleleri (once im tiyazlara kar�1 butun du�unce

leri aktaracag1m ve soma kabul edilmesi gerektigin i soyleye

cegi m ; ama iyi de, baz1 okurlar, esas bolume gelmeden, imt i

yaz lann gerekli o lmad1gma kanaat getird1klcri ic,-in okumaya

devam etm eyebi l i rler) baz1 dogru dt:1�u ncelcr ic,-eriyor; fakat

l ngiltere'ye im tiyaz veri lmemcsi gerektigine. c,-lmku bunun

buraya bir Lockhan'm gelecegi anlamma geldigine kaulm 1yo

rum . Onunla Ceka daha yeni kurulmu�ken ve henuz bugun

ku gibi saglam bir tabana sahip degilkcn ba�a c,-1kuk. Ve uc,

yi lhk sava�tan soma casuslan ac,-1ga c,-1karacak durumda dcgil

sek , o zaman soylenecek tek bir �cy var, o da bu tlir ki�ilerin

35 1

devlet yonetimine hie.; bula�mamalan gerektigidir. Biz c.;ok da

ha zor gorevleri c.;ozuyoruz. Ornegin bugun Kmm'da 300 bin

burj uva var. Bunlar i leride spekulasyonun, casuslugun ve ka

pital istlere her turlu yard1mm kaynag1d1r. Fakat onlardan

korkmuyoruz. Onlan ahp bolu�tlirecegimizi , boyun egdirip

degi�tirccegimizi soyluyoruz.

Butun bunlardan sonra bel irl i imtiyaz i�letmelerinde f aali

yet gosterecek yabancilann biz im ic.;in tehl ikeli oldugunu ya

da onlan denetleyemeyecegimizi iddia etmek gulunc.;tur. Oyle

ya, o zaman neden butun bu i�lere giri�tik , neden devlet yo

netimini ustlendik? Burada daha fazla uzerinde durmaya deg

meyecek tamamen orgutsel bir gorev sbz konusudur.

lmtiyazlann ban� anlamma geldigini sanmak elbette bu

yuk bir hata olacakur. Asia ! lmtiyazlar sava�m yeni bir bic.;i

minden ba�ka bir �ey degildir. Avrupa bize kar�1 bir sava� yu

ruttu ve �imdi bu sava� ba�ka bir alana kay1yor. Eskiden sava�

emperyal istlerin bizden k1yaslanamayacak kadar guc.;lu olduk

lan bir alanda , yani askeri alanda cereyan ediyordu. lki tara

fm e l indeki top ve makineli tuf ek say1sm1, seferber edebildik

leri asker say1sm1 kar�1la�urarak degerlendirirsek, o zaman iki

haf ta ic.; inde kesinl ikle yok edilmemiz gerekirdi . Arna bu alan

da kendimizi koruduk ve �imdi mucadeleye devam ederek

ekonomik alanda sava�a gec.;iyoruz. Bir imtiyaz bolgesinin , bir

imtiyaz alanmm yanmda bizim kendi alamm1zm, bunun ya

nmda da yine bir imtiyaz alanmm bulunacagm1 1srarla soylu

yoruz. Kendi i�letmelerimizi imtiyazh i�letmelerle yan yana

getirerck onlardan ornek i�letmeler orgutlemeyi ogrenecegiz.

Bunu beceremezsek her �ey bo�una. Su ancla i�letmeleri en

son teknik arac.;lara gore kurmak kolay bir gorev degildir, fa

kat bunu ogrenmek, pratikte ogrenrnek zorunday1z , c.;unku

3 5 2

bunu okullarda, universitelerde ve kurslarda ogrencmeyiz. Bu

yuzden imtiyazlan dama tahtas1 modeline gore veriyoruz. Gc

l in ve i� ustunde ogrenin .

lmt iyazlardan ekonomik ac:;1dan buyuk yarar saglayacag1z.

Elbette kapital istler yerle�tikleri alanlara kendi ah�kanhklan

m da ta�1yacaklar ve koylulerin moral ini bozmaya c:;ah�acak

lar. Bu konuda teyakkuz halinde olmam1z, amklan her ad1ma

komunist faal iyetimizle cevap vermemiz gere kir. Sonuc:;ta bu

da bir tur sava�t1r, iki yontemin, ik i fo rmasyonun, iki siyasal

ekonomik sistemin -komunist sistem ile kapitalist sistemin

muharebcsidir. Daha guc:;lu oldugumuzu kamtlayacag1z. Di

yorlar ki , 'c:;ok guzel , d1� cephecle dayand m 1z . $imdi in�aya

ba�laym, in�a i�ine bir koyulun da . kimin zaf er kazanacag1m

o zaman goruruz . . . E lbette zor bir gorevle kar�1 kar�1yay1z , fa

kat biz her zaman sosyalizmin brnck yoluyla, bu guc:;ten yarar

lanarak harcket ettigini soyledik. Siddet, egemenl ikleri ni yeni

den kurmak isteyenlere kar�1 etkili bir kozdur. Fakat �idde1

ancak bu a�amaya kadar bir anlam ifade cder, sonras1 etkile

me ve emsal i�idir. Komunizmin anlam111 1 pratikte. brnek yo

luyla gostermel iyiz. Makinemiz yok, sava� bizi yoksulla�urd1

ve Rusya'y1 ekonomik kaynaklanndan mahrum b1rakt1. Arna

biz her �eye ragmen bu muharebeden korkmuyoruz . c:;unku

bu muharebe her ac:;1dan bizim yaranm1zadir

:'\ i tekim bu sava�ta da tek bir ad1m geri atmayacag1z. Bu sa

va-;; her ac:;1dan bizim yaranm1za olacakur Burada dolayh yol

larclan ban� guvencesinin olmasm1 tamamen bir yana koysak

bi le , eski sava�tan bu yeni sava�a gec:;i� yaranm1zad1r. Prnv

dcz"cla c:;ok kotu bir �ekilde aktanlan o toplanuda, sava�tan ba

n�a gec;ildigmi . fakat sava�m geri clonecegini unutmad1g1mm

soylemi�tim. Kapitalizmle sosyalizm yan yana var oldugu sl1-

353

rece, ban� ic.;inde birarada ya�ayamay1z , sonunda biri ya da di

geri gelip gelecektir: Ya Sovyet Cumhuriyeti'nin ya da dunya

kapitalizminin mevlidi okunacakur. Mevcut durum, sava�m

yalmzca ertelenmesi anlamma geliyor. Kapital istler sava� ic.;in

bir bahane aramaya devam edecekler. T cklifimizi kabul edip

imtiyazlan ahrlarsa , bu onlar ic.;in daha zor olacak. Bir yandan,

sava� c.; 1kmas1 durumunda en elveri�li ko�ullara sahibiz, bte

yandan sava� isteyenler imtiyaz almayacaklard1r. lmtiyazlann

varhg1 sava�a kar�1 ekonomik ve siyasal bir argumand1r. Bize

kar�1 sava� yurutebilecek devletler, imtiyaz ald1klan takdirde

sava� yurutemeyeceklerdir. Bu onlann elini kolunu baglaya

cakur. Bununla c.;ok yuksek bir deger bi<;mi� o luyoruz, ama

odemekten korkmayacag1z, z ira zaten her halukarda kendi ba

�1m1za geli�tiremedigimiz uretim arac.;lanndan odeme yapaca

g1z. Kamc.;atka ic.;in 1 00 bin pud petrol uzerinden odeme yapa

cag1z, bize yalmzca yuzde ikisi kalacak. Odemedigimiz takdir

de, iki pud bile alamayacag1z. Bu l"ahi� bir fiyat, ama kapi talizm

var oldugu surece onlardan adil bir f iyat beklenemez. Yine de

yararlan ku�ku goturmez.

Ka pi talizmle Bol�evizm arasmda bir c.;au�ma tehlikesine ge

l ince, imtiyazlann sava�m yalmzca bir ba�ka alanda devam et

ti rilmesi oldugu soylenebil ir. Du�manm her ad1m1m izlemek

gerekecektir. Burada yonetim, denetim , eylem ve etkilemenin

butun arac.;lan gerekl idir. Sonuc.;ta bu da bir sava�t1r. Daha bu

yuk bir sava�1 geride b1rakm1� bulunuyoruz, ;:ima �imdiki sa

va�ta c.;ok daha fazla insam seferber edecegiz . Bu sava�ta butun

emekc.;i kitlcleri sef erber e tmemiz gerekecek. Ki tlelere �unu

anlaup, anlamalanm saglayacag1z: 'Kapi tal izm bir �ey yap1yor

sa. kapitalizmi devirmi� olan siz i�c.;i ve koyluler daha f azlas1-

m yapmahs1mz. Ogrenmeden olmaz ! ·

154

Sovyel iklidannm kapilalizme yeti�ip onu gei;ecegine ve ka

zanc1m1zm ekonomik alanla sm1rh kalmayacagma eminim.

Yuzde ikil ik guluni; bir kazani; elde edecegiz, bu geri;eklen de

i;ok az, ama hii; yoklan iyidir. Fakal her �eyden once bilgi ve

egil im alacag1z; pralik bilgi yoksa , hii;bir okulun, hii;bir uni

versilenin degeri yoklur. Milyulin yolda�m goslerecegi bro�u

run ekindeki harilada, esasen kenar bolgelerde imliyazlar ver

digimizi gorebilirsiniz. Avrupa Rusya'smm kuzeyinde 70 mil

yon heklar orman var . Bunun yakla�1k 1 7 milyon heklan imli

yazlara aynlm1�l1r. Keresle i�lelmelerimiz bir dama lahlas1 gibi

bolunmu� durumdad1r: Bu ormanlar Bal1 Sibirya'da ve en ku

zeyde yer ahyor. Kaybedecek hii;bir �eyimiz yok. Esas i�lelme

ler muazzam bir zenginlige sahip olan Bal1 Sibirya'dad1r. Biz on

y1l ii;inde bunun yuzde birini bile degerlendiremeyiz. Oysa ya

banc1 kapilalisllerin yard1m1yla, onlara ornegin lek bir maden

ocag1 devrederek, kendi madenlerimizi i�lelme imkam elde

edecegiz. lmliyaz verecegimiz bolgt.leri kendimiz sei;iyoruz.

lmliyazlann denellenmesini nasil orgullemeliyiz? Koylule

rimiz i , killelerimizi bozmaya i;ah�acaklar. Dogas1 geregi bir ku

i;uk giri�imci olan koylu serbesl licarelc meyi l l idir, oysa biz bu

nu sui; say1yoruz . Burada devlelin mucadcle elmesi gereken bir

durum sbz konusudur. Bu noklada bize du�en gorev kapilalisl

sislemin kar�1sma sosyalisl ekonomi sislemini koymakl1r. Bu

da bizim belirleyici bir kavga vermek zorunda kalacag1m1z bir

sava� olacakur. Su an korkuni; kolu bir hasal, yem s1kml1s1 ve

hayvanlar arasmda salgm haslahklar var, ama aym zamanda

son derece bllyuk topraklar i�lenmeden yal1yor. Birkai; gune

kaclar yaymlanacak bir kararnameyle, butlin gu<;Ierimizi mum

kiln oldugunca yuksek duzeyde bir ekim yapilmas1 ve lanmm

kalkmdmlmas1 ii;in harcamam1z gerektigi belinileceklir.

3 5 5

Aynca, i� hayvam ve gerekli arac;: gerec;: bulunmad1g1 ic;:in i�leyemedigimiz 1 milyon hektar bakir toprag1m1z bulunuyor.

Halbuki traktorle bu topraklan istedigimiz kadar derin sure

bi l iriz. Bu nedenle bu topraklan kiraya vermek bizim lchimi

zedir. Orunun yansm1 , hatta dome uc;:unu bile onlara birak

sak, yine de biz kazanc;:h c;: 1kacag1z . Bize yo! gosteren polit ika

budur ve bize yalmzca ekonomik kaygilann ve dunya ekono

misinin gene! egi l imi degi l , aym zamanda derin siyasal kayg1-

lann da yo! gostermesi gerektigini soylemeliyim. Sorunu ba�

ka bic;:imde ele almak basiretsizliktir . lmtiyazlann bize ekono

mik yarar getirip getirmedigi sorusuna verilecek cevap nett ir:

Ekonomik yarar getirdigi su gotlirmez. lm tiyazlar olmadan

program1mm ve ulkenin elektririkasyonu plamm uygulaya

may1z; im tiyazlar o lmadan ekonomimizi on yil ic;:inde yeniden

ayaklan uzerine dikmek imkans1zd1r. Oysa bunu ba�ard1g1m1z

takdirde, sermaye kar�1smda yenilmez olacag1z. lmtiyazlar ka

pi tahzmle ban� degi l , aksine ycni bir alanda sava� demektir.

Silahlarla, tanklarla yurutulen sava�m yerini ekonomik sava�

almaktadir. Bu sava�m da yeni zorluklar ve yeni tehlikelcr

ic;:erdigi dogrudur, fakat ben bunlann ustesinden gelecegimize

inamyorum. lm tiyazlar sorununu bu �ekildc kavrad1g1m1z

takdirde , panil i yolda�lann buyuk c;ogunlugunu kolayhkla ik

na edecegimize eminim. Sozunu et tigim ic;:gudusel korkuysa ,

bnumuzdeki ekonomik sava�ta zarerimizi h1zland1racak bir

i tic i guc;: haline getirmek zorunda oldugumuz yararh ve saghk

h bir duygudur.

Ilk kez l 923'te yaymland1;

Collected Worl1s , Cilt 3 1 , s . 438-459.

356

DORDUNCU TUM-RUSYA TERZ1 1SC:1LER1 KONGRESl'NDE YAPILAN KONUSMA

6 Subat 1 9 2 1 �

Yolda�lar, partimiz Merkez Komitesi ve Halk Komiserleri

Konseyi achna kongrenizi selamlamaktan bt.1yuk bir haz duyu

yorum . Fakat bana daha da haz veren bir �ey varsa o da, baz1

parti uyelerimiz dahil olmak uzere butlin taraflarm yogun bir

c;:aba harcamasm1 gerektiren aramzdaki iht i laf ve sunu�menin

tatliya baglanmas1 ve ba�anyla c;:ozulmcsinin ardmdan, dun

oybirligiyle alm1� oldugunuz karard1r. Yolda�lar, bu kuc;:uk c;:a

ll�ma ve sonrasmda ba�anyla bir c;:ozum yolu bulunmu� olma

s1 , sendika ve parti uyesi o larak ileriki faal iyctlerin izde sizleri

bekleyen say1s1z guc;:lugu de c;:ozebileceginizin i�are tidir.

Yolda�lar, cumhuriyetimizin gene! durumundan -Sovyet

iktidarmm ic;: ve d1� konumundan- bahsedecek olursak, linu-

357

muze c;: 1kan en buyuk guc;:lukler elbeue d1� i l i�kilerimizle ala

kahyd1. Rusya'daki proleLer devriminin ya�ad1g1 en buyuk

guc;:lukler, emperyalisL sava�m seyri ve ondan da once l 905'Le

ki ilk devrimin geli�imi sonucu , sosyal isL devrimde ilk ad1m1

bizim aLm1� olmam1zdan kaynakland1. Bu zorunlu inisiyaL i f

b ize ve ulkemize e�i gorulmedik guc;:luklere ma! oldu. E lbeue

hepiniz �unu bi l iyorsunuz -samyorum c;:ah�llg1mz sekLor gcre

gi , bu durum diger sekLorlerde c;:ah�an i�c;:ilere nazaran sizin

gozunuzde daha ac;:1km-, hepiniz sermayenin uluslararas1 bir

guc;: oldugunu, buyuk kapiLalisL i�leLmeleri n , fabrikalann, i�

yerlerinin , vs. buLun dunyada birbirine bagh oldugunu bil i

yorsunuz. Bu da ac;: 1kc;:a gosLeriyor ki ozu i Libariyle sermayeyi

Lek bir ulkede Lamamen yenilgiye ugraLmak mumkun degil

dir . Sermaye uluslararas1 bir guc;:Lur ve onu devirmek ic;:in i�c;:i

lerin de uluslararas1 olc;:ekLe e�gudumlu bir �ekilde harekeL eL

meleri gerekir. Rusya'da burj uva-cumhuriyeLc;:i hukumeLlerle

bogu�rngumuz 191 Tden ve aym yilm sonunda SovyeL ikLida

n kuruldugundan beri, i�c;:i lere esas gorevimizin ve zafere

ula�mam1z ic;: in Lemel ko�ulun devrimi en ileri u lkelerin en

azmdan birkac;:ma yaymak oldugunu done done anlallyoruz.

N iLekim son don yilda ya�ad1g1m1z esas guc;:luklerin sebebi ,

Ball Avrupa'daki kapiLalisLlcrin sava�1 sonlanchrmay1 v e devri

mi savu�Lurmay1 ba�arm1� olmaland1r.

Burj uvazinin emperyalisL sava� s1rasmda ic;: inde bulundugu

son derece dengesiz durumun Rusya'da ozell ikle c;:arp1c1 bir

kamLm1 gorduk. Keza diger buLun ulkelerde sava�m sonlan

mas1yla birlikLe siyasal krizin � iddeLlencligini ogrendik. 0 s1-

rada halk silahhyd1 ve proleLaryanm Lek bir hamleyle kapi La

l isLlerin i�ini b iLirmesi ic;: in uygun bir and1. Binak1m sebepler

den o Luru Ball Avrupah i�c;:iler bunu ba�aramachlar ve sonuc;:

358

olarak, neredeyse don yild1r mevzilerimizi tek ba�1m1za sa

vunmak zorunda kald1k.

Boylece Sovyet Rusya Cumhuriyeti'nin payma say1s1z guc;

luk du�tu, c;unku butun dunyanm kapitalistlerinin askeri guc;

leri (elbette bizimkinden son derece ustundur) Rusya'daki top

rak sahiplerine yard1m etmek ic;in el lerinden geleni yapular.

Rusya i�c;i sm1fmm katlanmak zorunda oldugu inamlmaz zor

luklan ve yokluklan c;ok iyi bi l iyoruz, ama bugun, uc; y1h a�

km bir suredir askeri saldmlanm puskurtup, engellemelerinin

ustesinden geldikten soma dik durabi liyorsak, hie; abartma

dan , en buyuk guc;luklerin geride kald1gm1 soylemekte sonuna

kadar hakhy1z. Eger dunya uzerindeki kapitalistler muazzam

askeri ustunluklerine kar�m, uc; yilda bu zay1f ve geri u lkeyi

ezmeyi ba�aramadilarsa, bunun tek sebebi proletarya diktator

lugunu kurmu� ve butun dunyada -gonul rahathg1yla soyleye

bil iriz ki istisnas1z her ulkede- emekc;i k itlelerin sempatisini

kazanm1� olmam1zd1r. Ve eger butun dunyanm kapita listleri

Sovyet Rusya'y1 ezme giri�imlerinde ba�ans1z oldularsa, ki mu

azzam askeri ustunluklerini du�undugumuzcle bunu yapmak

onlar ic;in hie; de zor degildi, tekrarhyorum, uluslararas1 alanda

Sovyet devr iminin en buyuk tehlike noktasmm a�i ld1gm1 , en

buyuk guc;luklerin geride kald1g1m soyleyrbiliriz.

Elbette tehlike henuz gec;mi� degi l ; nihai ban� ic;in muza

kereler hala suruyor ve bu muzakerelerde epeyce zor bir do

nemin bizi bekledigine dair i�aretler var, z ira ozell ikle de

Frans1z emperyalistleri Polonya'y1 yeni bir sava�a sokma c;aba

lanna h1z kesmeden devam ediyorlar ve Sovyet Rusya'nm ba

n� istemedigi gibi yalan yanh� dedikodular yay1yorlar.

Halbuki biz ban� istedigimizi kamtlamak ic;in her �eyi yap

l lk : birkac; ay ()nee on �artlan imzalad1k, ustelik bunlar oyle

359

maddelerdi ki uzla�mac1 havam1z herkesi �a�kma <;evirdi. Bu

�artlann hi<;birinden geri ad1m atm1yoruz, ama C:arhk donemin

de ikisi de C:arhgm boyundurugu altmda inim inim inleyen Po

lonya ve Rusya halkma ait olan mulkiyetin bolunmesi bahane

siyle uyutulmay1 da kesinlikle reddediyoruz. Bunu asla kabul

edemeyiz. Onak olarak gorulmesi geren mulkiyetin adil bolu�u

munu ve demiryolu mulkiyetinin bir k1smm1 payla�may1 kabul

ediyoruz ve aynca Polonya halkmm ozel bnem verdigi ama C:ar

hk doneminde <;ahmp Rusya'ya getirilmi� olan kul turel degerle

rin tamam1m Polonya halkma iade etmeyi taru�1lmaz bir gerek

l i l ik olarak goruyoruz. Bu meselenin <;bzumunde zorluklar <;1ka

cag1m biliyorduk, fakat Polonyahlar Frans1z emperyalistlerinin

bask1s1yla <;all�ma yaratmak ve ban�1 ne pahasma olursa olsun

sabote etmek isterlerse, kendileri bil irler. Eger ban� olacaksa, iki

tarafm da husnu niyet gostermesi gerekir, ister ayn bir ittifak

i<;indeki <;ok ciddi bir <;all�ma ister iki devlet arasmdaki <;all�ma

olsun bu �artt1r. Eger Polonyahlar bir kez daha Frans1z emper

yalistlerinin bask1sma boyun egerlerse, o zaman, tekrarlayay1m ,

ban� antla�mas1 suya du�ebilir. Elbette, Frans1z emperyalistleri

bu anla�may1 sabote etmeyi ba�ard1klan takdirde, bizi ne tur ye

ni gu<;luklerin beklediginin pekala farkmdasm1z. Aynca farkh

kaynaklardan ald1g1m1z haberlere bakarak bu ama<;la giri�imler

de bulunuldugunu, muazzam <;abalar harcand1g1m ve yabanc1

kapitalistlerin baharda Sovyet Rusya'y1 bir daha i�gal etmek i<;in

milyonlar harcad1klanm hepimiz biliyoruz. Bugun bu i�gallerin

nasil tertiplendigi konusunda Ii<; y1h a�km deneyime sahibiz.

Sunu biliyoruz ki kom�u bir devletin yard1m1 olmadan yabanc1

kapitalistlerin cidcli bir mudahalede bulunmalan imkans1zd1r;

bu yard1m olmadan, Savinkov'un ba�1m <;ektigi <;e�itli gruplara

ya da gazetelerini Prag'da yaymlayan vc zaman zaman Kurucu

360

Meclis adma konu�an Sosyalist-Devrimciler grubuna hibe ettik

leri milyonlar bo�a gidecek ve bunun kar�1hgmda alacaklan ye

gane �ey Prag'm muhtelif matbaalanndaki eskimi� gazete kagn

lanyla harcanm1� murekkepler olacakur.

Fakat Rusya'yla sava�ma yoluna gitmemi� olan Romanya ve

somurucu bir sm1na bir macerac1 askerler cuntas1 tarafmdan yonetilen Polonya gibi ulkeler var. Bu ulkelerin bize kar�1 bu

yuk bir ordu toplayamayacaklanm bil iyoruz, fakat en deger

verdigimiz �eyin ban�a kavu�mak ve butun kuvvetimizi eko

nomimizi yeniden ayaklan uzerine dikmek ir;in harcama f Irsa

t1 elde etmek oldugunu da biliyoruz. Bu yuzden son derece

dikkatli olmahy1z. Uluslararas1 alanda en btiyuk gur;luklerin

geride kald1gm1 soylemeye hakk1m1z var, ama yeni giri�imlerin

mumkun oldugu gerr;egine gozumuzu kapamak da buyuk du

�uncesiz lik olur. Elbette Vrangel cephesini saf d1�1 ettigimize

ve Romanya kendisi ir;in en olumlu �anlarda bile sava� riskini

alamad1gma gore, �imdi de bu riski almas1 pek ihtimal dahi lin

de degildir; fakat Romanya ve Polonya'daki egemen sm1flann

r;aresizligin k1y1smda denebilecek bir durumda oldugunu da

unutmamahy1z. lki ulke de harar; mezat yabanc1 kapitalistlere

sauld1 . lkisi de g1rtlagma kadar borca batm1� durumda ve borr;

lanm odeyebilme ihtimalleri yok. t nas kar;milmaz. l�r;i ve koy

lulerin devrimci hareketi her ger;en gun buyuyor. Bu tur dar

bogazdaki ulkelerin burjuva hukumetleri r;ilgmca maceralara

her zaman gozu kapah aulm1�lardir ve bunu r;aresiz ve umitsiz

durumlanndan ba�ka bir �eyle ar;1klayamay1z. l�te bu yuzden

silahh i�gal ir;in yeni giri�imler olabilecegini akhm1zm bir ko

�esinde her zaman sakh tutmahy1z.

Bu giri�imlerin bo�a r;1kacag1 ve butun dunyada kapitalist

gur;lerin gene) anlamda dengesiz konumda oldugu goru�umu-

3 6 1

zun temelinde, her �eyden once, butun ulkelerde artan ekono

mik kriz ve komunist i�c;i hareketinin yukseli�i vard1r. Avru

pa'da devrim bizimkiyle aym c;izgiyi takip etmiyor. Daha once de

if ade ettigim gibi, sava� sonland1gmda silahh olan Ban Avrupa

ulkelerinin i�c;i ve emekc;ileri, olup olabilecek en sanc1s1z, h1zh

bir devrimle i�i bitirmeyi ba�aramad1lar. Fakat emperyalist sava�

bu devletleri oylesine sarst1 ki ekonomik krizin tamamlanmas1

bir taraf a, istisnas1z her ulkede, en zengin ve en ileri ulkelerde

bile onumuzdeki baharda daha da �iddetlenecegine dair i�aretler

vard1r. Sermaye uluslararas1 bir musibettir ve tam da bu yuzden

butun ulkeler oylesine ic; ic;e gec;mi� durumdad1rlar ki biri du�

tugunde genellikle digerini de pe�inden suruklemektedir.

Zengin ulkeler dogal o larak daha da zenginle�tiler: Sava�

s1rasmda bu ulkelerin kapitalistleri muazzam karlar biriktirdi

ler . Fakat Avrupa ulkelerin in ezici c;ogunlugunda, yalmzca

Rusya'da degi l , Almanya'da bile gorulen muthi� y1k1m sebe

biyle ve aynca bunahm ve paramn deger kaybetmesi sonucu

ticaret bozulmu� ve altust olmu�tur. Zengin ulkeler bogulu

yorlar, para deger kaybeuigi ic; in sanayi urunlerin i satam1yor

lar, i�sizlik her gec;en gun inamlmaz boyutlara ula�1yor ve bu

tun dunyay1 e�i gorulmedik bir ekonomik kriz bekliyor. Ote yandan, i�c;i sm1fi -devrimden uzakla�nrmak adma ka

pi talistler tarafmdan (ist kesimlerine onemli miktarda kar pay1

dagrnlan i�c;i sm1fi- Sovyet Rusya'ya kar�1 uc; buc;uk yilhk sava

�m ardmdan korlugunu b1rak1yor. Keza komunist hareket de

her gec;en gun daha da guc;leniyor ve butun dunyada yalmzca

partilerin ic;indc degi l , sendikalarda da -biz im istedigimiz ka

dar h1zh olmasa bile- nufuz elde ediyor. Butun dunyada ege

men sm10ar sendikal harekette gerc;ekle�en degi�i klikleri ozel

bir dikkatle izliyorlar. Avrupa'da bur_juvazi , devrimci proletar-

362

yaya onderlik edebilecek, Rusya Devrimi'nde oldugu gibi bir

ka<;: ay i<;:inde, hatta ay degi l , birka<;: hafta i<;:i nde il legal bir par

ti konumundan <;:1k1p ulke <;:apmda gu<;:lere hukmeden ve mil

yonlarca insan tarafmdan desteklenen bir partiyle kar�1 kar�1ya

gelme korkusu duymuyor. Avrupa'da y11lard1r boyle bir parti

yok. Arna her kapitalist sendikalan goruyor ve sendikalann

milyonlarca i$<;:iyi birle�tirdigini ve sendikalar sosyalist o ldu

gunu iddia eden ama kapitalistlerin politikalanm uygulayan

onderler taraf mdan kontrol edilmedigi surece, kapitalist meka

nizmanm bozulmaya mahkum oldugunu biliyor. Bunu hem bi

liyor hem hissediyor hem de goruyorlar. Sozgelimi Almanya'da

en manidar olay, butun burjuva basmmm ve lkinci Enternas

yonal'de toplanm1� ve kendilerine sosyalist adm1 veren sosyal

hai nlerin basmmm Zinovyev'in Almanya'ya ziyaretinden ziya

de, Rus sendikacilann ziyareti kar�1smda <;:ilgma donmu� ol

malanyd1, zira Almanya'y1 ilk k1sa ziyaretinde Alman sendika

lanm bu denli galeyana getiren kimsc o lmam1�t1. Alman burju

va basmmm ve komunistlerden nefret eden butun kapitalistle

rin bu vah�i bfkesi ne kadar hassas bir konumda olduklanm

gosteriyor. Sendikalarda, butun medeni t:tlkelerde milyonlarca

uyeye sahip olan bu kurumlarda nuf uz elde etmek i<;:in dun ya

<;:apmda, uluslararas1 bir mucadele ortaya <;:1kt1, zira hemen ga

ze <;:arpmasa da bu gizli f aaliyet onlara baghd1r. Ekonomik kri

zin onlenemez ilerleyi�i kapitalist ulkelerin kaderini belirl iyor.

Alman monar�istlerinin darbe giri�imi Alman sendikalannm

direni�iyle bo�a <;:1kanld1. Eskidcn Scheidemann'1 ve Liebknecht

i le Luxemburg'un katillerini takip eden i�<;:iler ayaklamp askeri

gu<;:leri ezdiler. Ekonomik kriz h1z kazand1k<;:a, Buyuk Britan

ya'da ve bnemli ol<;:udc Amcrika·cla da aym $eyin oldugunu go

rt1yoruz. Tam cla bu yuzdcn uluslararas1 durum bizc kapi talist

363

ulkelerdeki ic:; clurumun emperyalistlerin butlin takatini kesece

gine ve dun az c:;ok sallanuda olan, bugunse buyuk ba�anlanm1-

za kar�m bu niteligini koruyan uluslararas1 durumumuzun ke

sinl ikle i lerleyecegine ve butlin c:;abalanmlZI ic:; sorunlanmlZI

c:;bzme gorevlerine odaklayabilecegimiz gunun gelecegine dair

azami umut vc inane:; veriyor. Bu gorevlcrin neler oldugunu bu

rada ele almayacag1m , c:;unku sizler sanayide c:;ah�an i�c,:iler ola

rak in�a gorevlerini benden daha iyi biliyorsunuz ve bcnim bu

rada bunlan uzun uzad1ya ele almam gereksiz o lacakur. Onceki konu�macmm son sozlerini duydum. Bugun her

uyenin uretim ve ekonomik in�a alanmm bizi bekleyen pratik

gorevlerine odaklanmas1 gerektigi goru�une kauhyorum. Sen

dikalar �u an neredeyse butlin sanayi i�c:;i lerini birle�tirmekte

dir; sendikalar son uc:; y1lm esas yukunu ta�1m1� olan sm1r1 bir

le�tirmektedir. Rusya'da i�c:;i sm1r1 kendi diktatorlugunu uygu

luyor; i�c:;i sm1r1 azmhkta o ldugu bir ulkede egemen sm1r konumunda bulunuyor. Fakat tam da i�c:;i sm1 r1 u lkeye egemen oldu

gu ve i�c:;iler kapitalist somurunun esas yt:1kunu ta�1m1� olduk

lan ic:;in emekc:;i koylulerin ve ba�kalannm emegiyle gec:;inme

yen herkesin teveccuhune ve kitlesel destegine mazhar o luyor.

Bu durum, yalmzca kapitalistler ic:;in degi l , Dc:;uncu Enternasyo

nal'e du�man olan sosyalistler ic:;in de bir kapah kutu olan ve

hukumetimizin c:;evirdigi bir dalavere olarak gordukleri �eyi

ac:;1klamaktad1r. l�c:;i sm1rmm muazzam guc:;luklere ragmen nas1l

olup da uc:; yil boyunca sava�may1 surdurdugunu ve onlan ye

nebildigini anlayam1yorlar. Halbuki koylulerin c:;ogunlugu i�c:;i

sm1r1m desteklemek zorundad1r, c:;unku i�c:;iler tarihte i lk kez ik

tidara gelmi�lerdir ve iktidar en c:;ok somurulen sm1r tararmdan

ele gec:;irilmi�tir. Koyluler i�c,:i sm1rmm hakh oldugunu anladilar

ve burjuvaziye verdikleri destegi geri c:;ektiler, ustelik Jar arasm-

36-+

da belinmekte yarar var, arnk burjuva sozcugunu de bir haka

ret kabul ediyorlar. Bugunku ko�ullardan yakman vc Sovyet

h i\kumetinin ia�e poli tikasmdan ve diger baz1 meselelerdcn

memnun olmad1g1 bclli olan bir koyluyle kar�ila�um. Bulundu

gu bolgedeki yoksul koyluler ona 'burj uva' diyorlarm1� ve o da

bunu bir hakaret olarak ahyormu�. "Ben boyle yuz k1zart1n bir

adla amlmak istemiyorum," diyordu. Koylulcrin bu sozcugu ig

rem:;: bir sozcuk olarak gormeye ba�lam1� o lmalan c;:ok anlamh

d1r; kendi emckleriyle gec;:inen, gec;:imini saglamak ic;:in c;:ah�ma

nm ne demek oldugunu bilen ve kapitalistlerle toprak sahiple

ri tarafmdan somurulmu� olan (bu hepsinin zamamnda ya�ad1-

g1 bir �eydir) hali vakti yerinde koyluler bile aym �ekilde du�u

nuyorlar. Bu durum, hem aj i tasyon ve propagandam1zm hem

de i�c;:i sm1fmm devlet arac1hg1yla sahip oldugu nlif uzun temc

lidir. Zengin ve vurguncu guruhun direni�ine ragmen i�c;:i Sim

i! koylu kitlelerinin verdigi bu dcstekten emindir. l�te bu yuz

den sendikalanm1z yalmzca emckc;:i kitlelerin birlikleri degi l .

yalmzca ekonomimizin kuruculan degil -bu sendikalann esas

gorevidir- aym zamanda toprak sahiplcrinin ve kapitalistlerin

olmad1g1 yeni bir devlct kuran siyasal bir guc;:tur. l�c;:i sm1f1 azm

hkta olmasma kar�m. ycni , komunist bir toplum kurabil ir ve

kuracakur, c;:unku her zaman kencli emekleriyle gec;:inmi� olan

milyonlarca insanm destegini arkam1za alm1� durumday1z.

Kongrenizi selamlarken , onumuzc c;:1kan butun zorluklara kar

�m gorevlerimizi ba�anyla yerine getirecegimizden ku�kum ol

mad1g1m soylemek istiyorum. (uzu11 cdh1�lar)

I lk kez 1 922'de yaymland i ;

Co/leered Worl1s, Cih 3 2 , s. 1 1 2- 1 1 9 .

365

DOKUZUNCU TUM-RUSYA SOVYETLERl KONGRESl

23-28 Arahk 1 92 1

�

SOVYET C UM HURlYETl'NlN 1( VE DIS POLlTlKASI :

TUM-RUSYA M ERKEZ YURUTME KURULU VE HALK KOMlSERLERl KONSEYl'NlN RAPORU

23 Arahk

Yolda�lar, cum huriye timizin i(: ve d1� durumuna ili�kin bir rapor sun mam gerekiyor. Royle bir raporu , Rus kapitalistlen ya cla yabanc1 kapitalistler taraf mdan Sovyet iktidammza kar�1 herhangi bir saldm ya da en azmdan buyuk bir saldm olmadan ge(:en bir yil m ardmdan ilk kez yapmak nasip oluyor [ . . . ]

'.\t1eselenin 6zu �u ki. ekonomik ve askeri a(:1dan bizcl en (:Ok claha gu(:iu olan , bize a(:1ktan husumeti s1k s1k cinnet smmna

366

dayanan ulkeler tarafmdan c;epec;evre sanlm1� olmam1za kar�m,

yine de Sov.yet Rusya'y1 dogrudan ve hemen yok edemedikleri

ni goruyoruz, oysa uc; y1ldir kaynaklanmn ve guc,;lerinin c;ok

buyuk bir k1smm1 bu i�e harc1yorlar. Kendimize nasil olup da

boyle bir �eyin gerc;ekle�ebildigini , nas1l olup da en geri ve en

zay1f devletlerden biri olduguna kimsenin �uphe duymad1g1 bir

devletin dunya uzerindeki en guc;lu ve kendisine ac;1ktan du�

manhk gosteren ulkelerin saldmlanm puskunmeyi ba�ard1g1m

sordugumuzda, bu sorunu masaya yat1rmaya c;ah�t1g1m1zda,

bu nun en temel hususlarda dogru bir yakla�1ma sahip olmam1z

dan kaynakland1g1 ac;1kc;a gorulebilir. Ongorulerimiz ve hesap

lanm1zm dogru oldugu anla�ild1. Butun poli tikalanm1zm teme

li olarak gordugumuz ve be! baglad1g1m1z dunya emekc;ilerinin

h1zh ve dogrudan destegini alamam1� olsak da. ba�ka turde

(h1zh ya da dogrudan olmayan) bir destek ald1k. Bu destek, bu

tun dunyadaki, hatta bize du�man olan ulkelerdeki i�c;i ve koy

h::derin, tanm i�c;ilerinin sempatisi , bize yonel ik tum saldmlann

tamamen ba�ans1z olmasmm esas sebebi, nihai ve en bel irleyici

kay11ag1 olacak kadar buyuk olan yakmhg1yd1. Bu yakmhk bi

zim kendi cumhuriyetimizin sm1rlan ic;inde ilan edip hayata ge

c;irdigimiz ve butun ulkelere tesir eden emekc;i kitlelerin ittifa

km1 butun ulkeler arasmda saglamla�t1rd1. Bu destek ne denli

istikrars1z olursa olsun, kapi talizm diger ulkelerde varhg1m sur

durdugu muddetc;e (elbette bunu ac;1kc;a gormeli ve clurustc;e

kabul etmel iyiz ) , bu destegin guvenebilecegimiz bir �ey oldugu

nu soyleyebi liriz. Bu yakmhk ve destekten ott:m:.i., uc; yildir go

gus gerdigimiz, inaml maz bir y1k1ma ve s1kmt1ya yo! a<,:an mu

dahale, imkans1z demeyelim ama (bu noktada c;ok ihtiyath ve

hesaph olmak gerekir) , her halukarda du�manlanm1z ic;in ger

c;ekle�ti ril mesi c;ok daha zor hale gcl mi�tir. l�te �u an onaya c;1-

367

kan ve i lk bak1�ta �ok tuhaf ve anla�ilmaz gorunen denge duru

munun gerisinde son tahlilde bu vard1r. [ . . . ] Bugun sosyalist fikirlerden �ok uzak olduguna kimsenin

�uphe edemeyecegi burjuvazinin en 1hmh kanadmm temsilcile

rinin bile, ·�u korkun� Bol�evizm'den bahsetmeyip, ba�ka bir

turku tutturduklanm goruyoruz. Bu soyledigim, kitab1 butun

dillere tercume edilmi�, b izzat Versay muzakerelerine kaulm1�

ve butun varhgm1 hukumetlere yard1m etmeye adam1� olan un

lu yazar Keynes gibi ki�iler i�in bile ge�erlidir. 0 bile, sosyaliz

me sovmeye devam ediyor olmasma kar�m, sonradan ba�ka bir

turku tutturmak, goru�unu degi�tirmek zorunda kald1. Tekrar

soyluyorum, Bol�evizmi agzma bile alm1yor, hatta aklma bile

getirmek istemiyor, ama kapitalist dunyaya, "tuttugunuz yol yol

degil , bu yapuklanmzla bir �1kmaza gidiyorsunuz' diyor ve bu

tun bordann f eshi gibi bir �ey bile teklif ediyor. Ne diyel im, harikasm1z beyler ! Ke�ke bizi daha once ornek

alsaydm1z. [ . . . ] Yakm zaman once Amerika'da �ift�i-i��i partisi adma ba�kan

hga adayhgm1 koymu� olan Christensen'le bir goru�mem oldu.

Yolda�lar, partinin ad1 sizi aldatmasm. Bu partinin Rusya'daki i�

�i-koylu partisiyle uzaktan yakmdan bir alakas1 yok, bu bahset

tigim tam bir burjuva partisi. Sosyalizmin her turune a�1ktan ve

kararhhkla du�man olan bu parti, butun burjuva partileri tara

fmdan son derece sayg1ya deger goruluyor. Aslen Danimarkah

olan Christensen ba�kanhk se�imlerinde neredeyse 1 milyon oy

ald1 (bu ABD'de onemli bir ba�and1r) ve bana Danimarka'da

'kendisi gibi giyinmi�' insanlar arasmda (ki bir burjuva gibi �1k

giyinmi�ti) Bol�eviklerin az1h caniler olmad1gm1 soylemeye �a

h�ugmda, "Beni neredeyse olduruyorlard1 , dedi. Ona Bol�evik

lerin canavar, gasp�1 oldugunu ve nez1h insanlar arasmda bu tur

368

ki�ilerin ad1m agzma alabiliyor olmasma �a�1rd1klanm soylemi�

ler. l�te boy le bir propaganda ortam1yla c;evriliyiz. [ . . . ] Siyasetten az da olsa nasibini alm1� ya da siyasete kaf as1 c;ah

�an herkes, Rusya'da Sovyet hukumeti d1�mda ba�ka hic;bir hu

kumetin gerek ulke ic;indeki mill iyetlere gerekse Rusya lmpara

torlugu'na katdm1� mill iyetlere kar�1 bu denli tavizlerde ve f eda

karhklarda bulunmaya haz1r olmad1gm1 ve olamayacag1m soyle

yecektir. Eski Rusya'mn ( (:arhk Rusya'smm, sava� yanhlanmn

Rusya's1mn) Rusya'da ya�ayan mil liyetlere kar�1 tutumunun sue;

te�kil ettigini , bu tutumun kabul edilemez oldugunu, ezilen

mill iyetlerin hakh ve k1zgm protestolanna ve huzursuzluguna

yol ac;ugm1 bizim kadar ac;1k bir �ekilde tamyacak ve herkese net

bir �ekilde beyan edecek ba�ka hic;bir hukumet yoktur, olamaz

da. Bunu bu denli ac;1k bir �ekilde kabul edecek, bu anti-�ove

nist propaganday1, eski Rusya'nm, (:arhk Rusya'smm, Kerenski

Rusya'smm suc;unu tamyan propaganday1 yurutecck ba�ka bir

hukumet -diger mill iyetlerin Rusya'ya zorla baglanmasma kar�1

propaganda yurutecek ba�ka bir hukumet- yoktur, olamaz da.

Bu yalmzca laftan ibaret degildir, bu bariz bir siyasal gerc;cktir,

hic;bir �ekilde taru�dmaz ve herkesin gorebilecq.�i kadar ac;1k bir

gerc;ektir. Milliyetler bize kar�1 kendilerini emperyalist bask1ya

baglayan entrikalara giri�medikleri surece, bizi ezmelerinc yar

d1m etmedikleri surece, formal itelerin ayag1m1za dolanmasma

izin vermeyecegiz. Devrimci oldugumuzu unutmayacag1z. (al

!?i�lar) Arna Rusya'da , Mcn�evikleri vc Sosyal ist-Dcvrimcileri di

ze getirmi� olan bu ulkede, en kuc;uk ve tamamen silahs1z bir

milliyete kar�1, ne kadar zay1f olursa olsun, yalmzca ama yalmz

ca ban�c;d niyetler beslcdigimizden , eski hukumetlerin politika

lanm n caniligi hakkmdaki propagandammn zay1namad1gmdan

ve bet!eli ne olursa olsun, muazzam fedakarhklar ve tavizkr pa-

hasma olsa bile, eskiden Rusya lmparatorlugu'na bagh olup sonradan bizimle birlikte kalmay1 tercih etmemi� olan mill iyetlerle

ban�1 surdurme arzumuzun her zamanki kadar gur;lu oldugun

dan emin olabileceklerini ve gonullerini ferah tutabileceklerini

gosteren (:OrutOlemez ve taru�ilmaz kannlar vard1r. Biz bunu

kamtlad1k ve don bir taraftan bize yagdmlan kuf urler ne kadar

fazla olursa olsun kamtlamaya devam edecegiz. [. .. ] Peki, kapitalist bir dunyanm onasmda sosyalist bir cumhu

riyetin ayakta kalmas1 mumkun mudur? Bu siyasal ve askeri

ar;1dan mumkun gorunmuyordu. Oysa hem askeri hem de siya

sal ar;1dan mumkun oldugu kamtlanm1�llr; bu bir gen;:ekliktir.

Peki, ya ticaret? Ekonomik i l i�kiler ne olacak? Geri kalm1�. y1-

k1ma ugram1� tanmsal Rusya ile ileri , smai ar;1dan geli�mi� ka

pitalist ulkeler grubu arasmda munasebetler, yard1m, hizmet

ah�veri�i mumkun mudur? Bizimle her turlii ekonomik ili�ki

nin onune ger;ebilmek ir;in etraf1mm dikenli tellerle r;evirme

tehdidinde bulunmadilar m1? "Sava� onlan korkutmad1, o za

man biz de ambargoyla sindiririz, demediler mi?

Yolda�lar, son don yilda birr;ok tehdit le kar�1 kar�1ya kal

d1k vc bunlar o kadar korkunr;tu ki art1k hir;bir tehdit bizi kor

kutamaz. Ambargoya gelince, deneyimlerin de gosterdigi gibi,

en r;ok kimin, ambargoya ugrayamn m1 ambargo uygulayamn

m1 zarar gordogo tarll�maya ar;1kll r. Dogrudan �iddetten go

rece azade oldugumuz bu bir yil ir;inde tanmmad1g1m1z , red

dedi ldigimiz ve bizimle i l i�kilerin yok sayild1g1, ama gerr;ektc

var oldugu deneyimle sabitt ir . Yarsm burjuva mahkemeleri

yok kabul etsinler!

Pravda, Say i : 292, 2 5 Arahk 1 92 1 ,

Collccted Worlis , Cil t 3 3 , s. 1 43 - 1 77 ( parc;a)

370

FERlT BURAK A YDARciml.250x.com/archive/lenin/turkish/lenin_devrim_yazilari_1_sovyet... · ru,...

Documents

Transcript of FERlT BURAK A YDARciml.250x.com/archive/lenin/turkish/lenin_devrim_yazilari_1_sovyet... · ru,...