FeFo årsrapport 2013, samisk

24
Jahkeraporta 2013

description

Finnmarkseiendommen årsrapport 2013

Transcript of FeFo årsrapport 2013, samisk

Page 1: FeFo årsrapport 2013, samisk

Jahkeraporta2013

Page 2: FeFo årsrapport 2013, samisk

2 jahkeraporta 2013

almmuheaddji:

Finnmarkseiendommen – Finnmárkkuopmodat, Torget, 9711 Lakselv l [email protected] l www.fefo.no ovdasiidogovva: Lena Marianne Kristiansenhábmen ja bordin: Trykkeriservice AS

Page 3: FeFo årsrapport 2013, samisk

3www.fefo.no / tlf 09975

OvdasánitFeFo bargun lea hálddašit Finnmárkku eatnamiid ja luondduvalljodagaid dássáduvvon ja ceavzilis lági mielde buorremussan fylkka ássiide., ja earenoamážit sámi kultuvrra, ealáhusdoaimmaheami ja servodateallima vuođđun (Finnmárkkulága § 1). FeFo eaiggáduššá eanas eatnamiid Finnmárkkus, ja hálddaša dán eaiggátvuođa fylkka álbmoga ovddas, sihke sin ovddas geat ellet odne ja sin ovddas geat bohtet min maŋábealde. Mearridit mii lea buoremussan fylkka álbmogii, sihke oanehis ja guhkes áigái, ii leat álkis bargu. Ferte vihkket olu russolas beroštumiid vuostálaga, earret eará ovttaskas olbmuid beroštumiid searvevuođa beroštumiid vuostá.

Mii lea buoremus fylkka ássiide, ii leat juoga maid FeFo sáhttá mearridit okto. Dás mii lea sorjavaččat gulahallamis gielddaiguin, Sámedikkiin ja iige unnimusat FeFo eatnamiid ja valljodagaid geavaheddjiiguin. Oassin gulahallamis čađahuvvojit álo gulaskuddamat ovdal go mearridit hálddašannjuolggadusamet, ja ovdal go dahkat prinsihppalaččat mávssolaš mearrádusaid.

FeFo:s organisašuvnnas lea alla gelbbolašvuohta ja lea beaktil. Dát lea juoga mii mis lea álo guovddážis, ja mii čađaheimmet danne organisašuvdnaevaluerema 2013:s. Boađus lei organisašuvnna beavttálmahttin. Dasa lassin árvvoštallojedje Kárášjoga, Vuonnabađa ja Girkonjárgga kantuvrrat. Boađusin šattai heaittihit Kárášjoga ja Vuonnabađa kantuvrraid. Mii bargat maiddái geažus áiggi beavttálmahttit ja álkidit doaimma, seammás go galgá doalahit dahje buoridit bálvalusfálaldaga. 2013:s almmustahtii FeFo muorraportála – čoavddus mii lea vuođđuduvvon internehttii mas sáhtát fitnet alccet sárggá/murrensaji moadde boallodeaddelemiin. Dát lea eahpitkeahttá lihkostuvvan.

Organisašuvnna ja doaimma bidjan guovddážii bisánkeahttá dahká ahte mis sáhttet leat vuollegis hattit min buktagiin ja bálvalusain Finnmárkku álbmogii. Šiehtadusat kommersiála doibmiiguin dahkkojit dattetge gávppálaš eavttuiguin sihkkarastin dihte searvevuhtii vuoiggalaš oasi árvoháhkamis.

FeFo doaimmas leage 2013:s nugo ovddit jagiid ge leamaš hui stuorra aktivitehta buot min surggiin. Ođđa áššiin maid sáhttá namuhit lea ahte mii máŋga jagi barggu maŋŋil leat ožžon smáhkkomuoraid dolvojuvvot bistevaččat goahccevuvddiin liggenrusttegiidda Mátta-Várjjagis, Porsáŋggus ja Álttás. Dát dahká ahte goahccevuovddi árvu lassána boahtte áiggis, mii ávkkuha buoret dálkkádahkii ja buvttiha doaimma mii dárbbašuvvo divdna guovlluin gos lea vuollegis doaibmadássi. Leat veahkkin lassánahttime doaimma Finnmárkkus oaidnit oassin min servodatovddasvástádusas.

Sáhtát lohkat min doaimma birra dán jahkeraporttas.Somás lohkamuš.

Leavdnja, 18.03.2014

Jan OlliDirektevra

Luossasajit mearas juolluduvvojit njuolggadusaid mielde maid FeFo stivra lea mearridan. govva: lena marianne kristiansen

Page 4: FeFo årsrapport 2013, samisk

4 jahkeraporta 2013

Mii lea FeFo?FeFo lea sierra riektesubjeakta mii galgá hálddašit eatnama ja luondduvalljodagaid jna. maid oamasta lága ulbmila ja Finnmárkkulága njuolggadusaid mielde muđui.

Finnmárkkulága váikkuhus lea ahte Finnmárkolaččain galgá leat oamastanráđđejupmi, ja gieldda ja stáhta galget fas doaimmahit almmolaš válddi. Oamastanráđđejupmi lea institušonaliserejuvvon FeFo bokte, nu ahte FeFo hálddaša eatnamiid buot Finnmárkku álbmoga ovddas.

FeFo lea eananeaiggát mii ferte čuovvut lágaid, njuolggadusaid, ja almmolaš eiseválddiid nugo buot eará eananeaiggádatge. FeFo ii leat guđegelágan almmolaš-vuođarolla dahje almmolaš hálddašandoaimmat.

OrganisašuvdnaFeFo:s ledje 35 bargi 2013 loahpas. Leat guokte bargit unni go 2012:s.

FeFo lea organisašuvdna mas leat olu bargosajit mat eaktudit alla gelbbolašvuođa sierra fágasurggiid siskkobealde. Hástalus lea rekruteret ja doalahit ođđa bargiid geain lea gelbbolašvuohta. Lea stuorra gilvu bargomárkanis fágamáhtu dáfus masa FeFo:s lea jearru. Servodaga rievdan gáibádusat leat áiggi mielde dagahan ahte leat alit gáibádusat FeFo:i go guoská dan gelbbolašvuhtii maid doaibma ferte rábidit.

2013:s čađahuvvui organisašuvdna- ja jođiheaddjievalueren, ja Kárášjoga, Vuonnabađa, ja Girkonjárgga kantuvrrat árvvoštallojedje. Ulbmil proseassaiguin lei sihkkarastit beaktilis ja ulbmilaš organiserema ja nanu ja geasuheaddji fágabirrasiid.

Organisašuvdnaevaluerema deaŧaleamos bohtosat ledje: • Veahkkedirektevravirgiheaittihuvvui• Ossodagaidnubbinjođiheaddjifunkšuvnnatheaittihuvvo• Telefovdnaguovddáš,vuorká,giella,diehtojuohkinja

bargoveahka šadde oktan hoavdaveahkaossodahkan• FeFo-advokáhtatjaekonomiijasierraossodahkan

Doaibmasuorggit eanan ja vuoigatvuođat, ealáhus, ja meahcci bisuhuvvojit sierra ossodahkan. Dan organiserema vuođul leat jođiheaddjijoavkkus 7 olbmo.

Hoavdaveahka lea báikáduvvon váldokantuvrii Leavnnjas. Virggit sirddihuvvojit bargoveaga molsašumiin amas oktage otná bargiin geatnegahtto sirdit ássanbáikki dán proseassa geažil. Eanan ja vuoigatvuođaid ossodat ja ekonomiijaossodat bissot Čáhcesullos ja Álttás.

Kárášjoga, Vuonnabađa, ja Girkonjárgga kantuvrrat árvvoštallojuvvo čuovvovaš eavttuid mielde:• Fágalašárvvoštallan• Dárbuleatbáikkis• Ekonomiija• Ovttasbargu,fágabirasjaovdáneapmi

Árvvoštallamiid boađus lei ahte mearriduvvui heaittihit Kárášjoga ja Vuonnabađa kantuvrraid. Girkonjárgga kantuvra bisuhuvvo dan sivas go lea dárbu leat doppe báikkálaččat, earenoamážit čadnon Bahčaveaji vuovddi doaimmaheapmái. Kárášjoga kantuvrra bargiin šaddá Leavdnja ođđa kantturbáikin, ja Vuonnabađa bargis fas Čáhcesuolu ođđa kantturbáikin.

FeFo lea daid proseassaid geažil mat leat guoskkahuvvon bajábealde ásahan buori ja beaktilis organisašuvnna mii lea heivehuvvon dan doibmii mii lea FeFo ovddasvástádus Finnmárkkulága ja strategalaš plána mielde.

Ovttasbargu earáiguinFeFo:s lea lávga ovttasbargu gielddaiguin olu fágasurggiid siskkobealde main gielda lea almmolaš eiseváldi. Gielda lea earret eará plána- ja visteeiseváldi, mihtidaneiseváldi, matrikkelseiseváldi, eanandoalloeiseváldi, fuođđoeiseváldi ja olgoáibmoeiseváldi.

FeFo:s leat bissovaš deaivvadansajit fylkkagielddain ja

Jahkeraporta 2013

govva: jan henrik hætta

Page 5: FeFo årsrapport 2013, samisk

5www.fefo.no / tlf 09975

Sámedikkiin gos FeFo doaibma digaštallojuvvo.Geavaheaddjiorganisašuvnnat leat deaŧalaš ovttasbargo-guoimmit FeFo:i, earenoamážit go guoská bivdui ja guollebivdui. Ovttasbargu ja ságastallan vuoigatvuođalač-čaiguin lea maiddái hui mávssolaš FeFo:i.

Earret dan lea FeFo:s ovttasbargu iešguđetlágan ásahusaiguin ja organisašuvnnaiguin.

FeFo orgánaid čoahkkáibidju ja barguStivrra čoahkkáibidjuStivrras lea leamaš čuovvovaš čoahkkáibidju 2013:s:

Sámediggi nammadan:Nubbinjođiheaddji - Isak Ole HættaToril Bakken Kåven persovnnalaš várrelahttu

Nils Johan J. Gaup - Elisabeth Klogh Hegge persovnnalaš várrelahttu

Klemet Erland Hætta - Elin Henriksen persovnnalaš várrelahttu

Finnmárkku fylkkadiggi nammadan:Jođiheaddji Harald Larssen - Svein Oddvar Iversen persovnnalaš várrelahttu

Bente Haug - Veronica Andersen persovnnalaš várrelahttu

Raymond Robertsen - Ingolf Erling Eriksen persovnnalaš várrelahttu

Stivrra barguStivra lea doallan 9 stivračoahkkima ja meannudan 69 ášši.

Deaŧalaš áššiin mat leat meannuduvvon stivrras 2013:s sáhttá namuhit:• Ođđalihttoláigohannjuolggadusatluossajogaide• Láigovistesajiidvuovdin• Olgoriikkalaččaidsáivaguolásteami5-kilomehteravádat• Dohkkehitšiehtadusavuovditeatnama• Finnmárkkudutkanbirrasanannen• Finnmárkkukommišuvnna1.fealtaStiertná/Sievjjuraporta• Stuorrafuođđogulaskuddan• EalgabivduBajitAnárjogasuodjaluvvonálbmotmeahcis• GuđeládjeFeFogalgámeannuditmeahccevisttiidmaineai

leat šiehtadusat• Detsikaluodda–FeForolla• Smávvaboraspiriidbivdoraporteren• OpšuvdnašiehtadusNorterminalAS:in

Stivrra čoahkkimat earáiguinSámediggái ja fylkkadiggái lea Finnmárkkulágas addon mandáhta nammadit 3 miellahtu goappáge stivrii. Álggu rájes 2006:s leat čađahuvvon okta dahje guokte

gulahallančoahkkima politihkalaš dásis Sámedikkiin ja fylkkagielddain. 2013:s lea čađahuvvon okta čoahkkin.

FeFo:s lea viiddis ovttasbargu gielddaiguin jagis. Dasa lassin lea dat ovttasbargu formaliserejuvvon jahkásaš sátnejođiheaddji-konferánssain mas váldojit ovdan fáttat main lea oktasaš beroštupmi.

Stivra lea 2013.s maiddái:• ČoahkkinastanNorutTromsø:in.• OžžondiehtojuohkimaPorsangeriUtviklingas

jorggihanhápmanprošeavtta birra

Dárkkistanlávdegotti čoahkkáibidjuDárkkistanlávdegoddi lea leamaš čuovvovaččat biddjon čoahkkái 2013:s.

Stáhta nammadan:MarianneOlssøn, -HansPetterGraver jođiheaddji persovnnalaš várrelahttu Sámediggi nammadan:JosefVedhugnes -SynnøveSolbakken-Härkönen persovnnalaš várrelahttu

Finnmárkku fylkkadiggi nammadan:Eva Danielsen Husby - Einar Johansen persovnnalaš várrelahttu

Dárkkistanlávdegotti barggutDárkkistanlávdegoddi lea siskkáldas orgána FeFo:s mii galgá gozihit stivrra doaimma. Dárkkistanlávdegoddi geahčada vuogádatlaččat buot stivrra beavdegirjjiid fuolahan dihte ahte stivrra mearrádusat čuvvot finnmárkolága ja eará lágaid. Dasa lassin galgá dárkkistan lávdegoddi dohkkehit FeFo jahkerehketdoalu, jahkečilgehusa ja revišuvdnačilgehusa.

Dárkkistanlávdegoddi lea doallan 4 čoahkkima 2013:s ja gieđahallan 18 ášši.

Vuoruhuvvon barggut 2013:sLassin manni doibmii leat čuovvovaččat leamaš guovddážis:• Ealgabivddunjuolggadusaidearáhuhttin• Luossagoarkŋučázádagaidlihttoláigoheaminjuolggadusaid

rievdadeapmi• Bartasajiidjuolludeapmiođđabartaguovlluin• Finnmárkkukommišuvnnaraporttat• Vuovddikultiverenčuollanjanjárbudeamimuoraiddoallan

smáhkkobuvttadeapmái• Muorraportála,čoavddussárggáide/murrensajiide

vuođđuduvvon nehttii

DiehtojuohkinFeFo bargá geažus áiggi buoridit diehtojuohkinbarggu sihke siskkáldasat ja olggobealde.

Page 6: FeFo årsrapport 2013, samisk

6 jahkeraporta 2013

Doaibma lea juhkkojuvvon golmma váldosuorgái – eanan ja vuoigatvuođat, ealáhus, ja meahcci.

EANAN- JA VUOIGATVUOĐATFeFo:s lea giddodatvuođđu (grunnbokshjemmel), ja eaiggáduššá 46 600 km2 dahje su. 95 % Finnmárkku fylkkas. Eananhálddašeapmi lea čadnon čuovvovaš doaibmasurggiide:l eananláigohanšiehtadusatl eananláigohanohcamatl opmodatvuovdinl opmodatovdánahttinl opmodat- ja riektesihkkarastin

2013:s oaččui FeFo oktiibuot 11456 ohcama oažžut lobi geavahit eatnama oktan gullevaš vuoigatvuođaiguin. Dát lea veahá lassáneapmi jagi 2012 ektui goas bohte 1355 ohcama.

EananláigohanšiehtadusatFeFo:s leat badjelaš 12.000 doaibmi šiehtadusa. Ulbmil eananláigohan-šiehtadusaiguin lea ahte FeFo láigoha eatnama iešguhtetge huksenáigumušaide nugo viessosajiide, bartasajiide, eanandollui ja ealáhusvistesajiide. Láigolaččat mákset jahkásaš láigohandivada vistesaji geavaheamis.

Šiehtadusaid hálddašeapmái gullá áššemeannudeapmi šiehtadusaid sirdima oktavuođas go viesut ja barttat molsot eaiggáda vuovdima ja árbbi geažil, šiehtaduseavttuid čuovvoleapmi, eananláigohandivada mudden ja gáibideapmi, láigoregistara ođasmahttin, oktavuohta advokáhtaiguin, opmodatsoabahalliiguin ja Stáhta kártadoaimmahusa gulahusain (Statens kartverk tinglysningen).

2013:s gieđahallojedje 374 eananláigohanrievtti sirdima gárvvisin, mii lea 8 % unnit go 2012:s.

EananláigohanohcamatFeFo gieđahallá eananohcamiid iešguhtetlágán áigumušaide Finnmárkkulága ja Sámedikki meahccegeavaheami earáhuhttima njuolggadusaid mielde.

2013:s oaččui FeFo 26 viessosadjeohcama, mii lea niedjan jagi 2012:i ektui goas bohte 46 ohcama. Dán 26 ohcamis ledje 17 mat mieđihuvvo. 3 eai lean šat áigeguovdilat. 3 ohcama leat hilgojuvvon. Golmmas eai leat vástidan dahje máksán áššemeannudan-divada.

Bohte 50 bartasadjeohcama 2013:s. Dat lea seamma dássi go 2012:s goas bohte 51 ohcama. 17 leat mieđihuvvon, 10 leat gieđahallamis, leat 4 main váilu áššemeannudandivat dahje eai leat áigeguovdilat, 1 ii leat álgojuvvon ja 16 leat hilgojuvvon.

Jon Eriksen ja Lena galledeame «monnebarttaid» ovttas SLB:in (SNO). govva: lena marianne kristiansen

doaibmasuorggit

Sverre Paveleanan ja vuoigatvuođaiD jođiheaDDji

Page 7: FeFo årsrapport 2013, samisk

7www.fefo.no / tlf 09975

Kongsfjordfjellet (Geatnja) bartaguovlu. govva: lena marianne kristiansen

Ledje 6 lassieanan- dahje guohtunareálaohcama, mii lea unnit go 2012:s goas bohte 10 ohcama. Dan guhttasis leat 3 mieđihuvvon, 1 hilgojuvvon ja 2 leat meannuduvvome.

Opmodatvuovdin2013:s bohte 73 ohcama oastit eatnama, mii lea 39 % niedjan 2012 ektui, muhto seamma dásis go 2011:sgoas bohte 71 ohcama. Dain 73 ohcamiin leat 39 juolluduvvon ja 10 hilgojuvvon. Earáide leat fas fállan láigohit dan sadjái go oastit, ášši lea ain meannuduvvome dahje ášši lea loahpahuvvon dainna go ohcci ii leat dohkkehan fálaldaga dahje loahpahuvvon eará sivaid geažil.

FeFo šiehtadalai 2012:s Finnmárkku dearvvašvuođain eananvuovdima ođđa huksensadjái buohccivissui. Bealálaččat soabaiga mearridit hatti árvvoštusain. Árvvoštus manai čakčat 2013:s. Goappaš bealit dohkkeheigga maid árvvoštusriekti mearridii.Álttá gielda háliidii oasit olu guovlluid FeFo:s maidda galget huksejuvvot viesut, dan vuolde unnit areála Kvitbergets, Stuorát areálaBajitÁlttás,Tøllefsluottas,jaLille

Komsas. Gielda ja FeFo soabaiga 2013:s čovdosa mas gielda beasai oastit daid unnit areálaidKvitbergetsjaTøllefsluottas.Daideará areáild dáfus dohkkehii gielda čovdosa mas areálat láigohuvvojit. Opmodat- ja riektesihkkarastinFeFo lei stevdnejuvvon bealálažžan 30 ođđa eananjuohkináššis 2013:s. Buohtastahttin dihte lei FeFo stevdnejuvvon 22 áššis 2012:s. Eananjuohkinrievtti áššiid lohku lea lassánan, mii dagaha oalle olu lassibarggu FeFo:i. Ferte ráhkkanit áššiide, viežžat dokumeanttaid ja guorahallat daid. Dan vuođul ferte áimmahuššat FeFo eananeaiggátberoštumiid buot áššiin.

Olu eananjuohkinrievtti áššit sáhttet ádjánit go rievttis lea guhkes áššemeannudanáigi váilevaš kapasitehta ja stuorra áššehivvodaga geažil. Servodat ja – láhkaovdáneapmi mielddisbuktá ahte ovddiduvvojit ođđa áššešlájat eananjuohkinriektái. Earenoamážit orru vejolašvuohta mearridit geavahanortnegiid priváhta luotta leame dakkár áššešládja. Maiddái luossagoargŋu čázádagaid oaggunrievtti kárten ja juohkin orru šaddame áigeguovdilin boahtte áiggis.

doaibmasuorggit

Page 8: FeFo årsrapport 2013, samisk

8 jahkeraporta 2013

FeFo stuorra ja mearrideaddji eananeaiggádin oassálastá aktiivvalaččat gielddaplánaproseassain. Earenoamážit beroštit mii buktit dadjamušaid gielddaplána areálaoassái ja áimmahuššat FeFo eananeaiggátberoštumiid oppalaččat. Go lea mearriduvvon gielddastivrras mearrida gielddaplána guđeládje buot eananareálat sáhttet geavahuvvot, sihke priváhta ja FeFo-eatnamat. 2013:s lea FeFo buktán evttohusaid gielddaplána areálaoasi ja servodatoasi plánaprográmma ođasmahttimii Mátta-Várjjat gielddas. Addojuvvo evttohusat ja mearkkašumit Davvinjárgga gielddaplána areálaoasi ođasmahttimii.

FeFo oassálasttii olu Geovekstprošeavttain 2013:s. Tabealla 1 čájeha guhte gielddain

FeFo lei fárus ruhtadeame kártema. Geoveksta olis ovttasbarget ollu doaimmaheaddjit earret eará Stáhta kártadoaimmahat, gielddat, luoddadoaim-mahat, fápmofitnodagat ja FeFo sihke divodemiin ja ođđasitkártemiin. Boađus lea ahte beassá kártet stuorát guovlluid go doaimmaheaddjit ieža livčče nagodan. Buorre kártavuođđu lea deaŧalaš vuođđun buot servodatplánemii ja čuovvu servodatovdáneapmái. FeFo lea oasálaš Norge Digitialtas, mii lea našunála goavdi buot báikáigullevaš dieđuid (geodata) čohkkemii ja gieđahallamii Norggas. FeFo:s lea lagas ovttasbargu gielddaiguin ja Stáhta kártadoaimmahagain Finnmárkkus kvaliteahtasihkkarastit matrikkela opmodatdieđuid (opmodatrájiid, vuoigatvuođadiliid jna).

GIEldA SUPmI

Áltá, Hámmáfeasta, Láhppi ja Ákŋoluokta 30 000

Áltá ja Guovdageaidnu 160 000

Ákŋoluokta 70 000

Gáŋgaviika 90 000

Davvvisiida 15 000

Davvinjárga, Porsáŋgu, Davvisiida, Kárášjohka ja Mátta-Várjjat 35 000

TaBEaLLa 1. FeFo oasi juohkáseami iešguhtetge Geovekstprošeavttain 2013:s.

Stivra meannudii 2013:s kommišuvnna 1. fealtta, Stiertná ja Sievjju raportta, Finnmárkkulága mearrádusaid mielde. govva: lena marianne kristiansen

doaibmasuorggit

Page 9: FeFo årsrapport 2013, samisk

9www.fefo.no / tlf 09975

GIEldA BArTAGUOVlU

Áltá Bolloseter, plánaárvalus ovddiduvvon meannudit gildii

Guovdageaidnu Vuorašjávri, regulerenrievdadus sirdit 5 huksensaji

Deatnu Áitejohka, hukset luotta ja biilaorustahttinsajiid, loahppagalledeapmi

TaBEaLLa 2. Bartaguovlluid regulerenplánat 2013.

Galledeapmi Silisávžži guovllus Guovdageainnu gielddas. govva: iris nathalie wigelius

OpmodatovdánahttinNordterminal AS ovddidii 2012:s opšuvdnaohcama su 1200 dekára sturrosaš guvlui Dimbbárnjárggas Mátta-Várjjat gielddas. Lea jurdda ovdánahttit areála oljoođđasitlastenterminálan. Šiehtadallamat álge 2012:s ja loahpahuvvo 2013:s. Plánabargu álggahuvvui 2013:s ja dahkko oktanaga olu plánaproseassaiguin čadnon Geresnjárgii ja soahtesuodjalusa hárjehallan- jaleairaguvluiHøybuktmoenis.FeFoleaoassálastan olu čoahkkimiidda daid proseassaid oktavuođas 2013:s

2013:s juolluduvvojedje bartasajit golmma ođđa bartaguovllus. Elgbekken bartaguovllus almmuhuvvo 20 ođđa bartasaji. Loddenjárgga bartaguovllus almmuhuvvo 10 rabas bartasaji. Lávkajávrri davi bartaguovllus, maiddái Porsáŋggus, almmuhuvvo 17 bartasaji.

Bartaguovlluid dássi lea šaddame alibun. Dát gáibida ollu eambbo plánema regulerenbarggu vuolde ja mielddisbuktá alit gártadangoluid. Váikkuhus šaddá ahte sisabeassanbileahtta bartasajiide lea badjelis go ovdal. FeFo lea 2013:s bargan čuovvolit regulerenplánaid golmmá bartaguovllus, gč. tabealla 2.

Okta deaŧalaš bargu 2013:s lea leamaš gávdnat gávdnat praktihkalaš čovdosiid infrastruktuvrra (luottaide ja biilaguođđen-sajiide) doaibmaovddasvástádussii ásahuvvon bartaguovlluin. Guovtti bartaguovllus šiehtaduvvojedje čovdosat mat buoridit infrastruktuvrra ja gean ovddasvástádus dat lea. Dat okta guovlu lea Valen Mátta-Várjjat gielddas ja nubbi lea Áitejohka Deanu gielddas.FeFo ja Guovdageainnu gielda leigga geahčadeame Silisávžžis ja gávnnaiga olu guđđojuvvon campingvovnnaid ja spihkkártealttáid. Dasa lassin registrerejuvvo

muhtun bartaguovllu regulerenmearrádusaid rihkkumat. Gielda ja FeFo ovttasbarggaiga čakčat 2013:s čuovvolit daid áššiid.

Norsk Caravanklubba Álttá ossodat ja FeFo čađaheigga gulahallančoahkkima čakčat 2013:s earret eará digaštallat hástalusaid go leat unnan caravansajit Silisávžži guovllus. Šattaimet ovttaoaivilii ovttas jearrat Guovdageainnu gielddas várret eambbo areála čuožžunsajiide Silis- ja Suolovuomeguovllus.

Álggahuvvui plánabargu Nedre Trangedal bartaguovllu hárrái Fálesnuori gielddas čakčat 2011:s. Ulbmil Plánain lea čorget luottaid ja biilaguođđensajiid mat leat huksejuvvon lobi haga. Geasset 2012:s čađahuvvui oktasaš galledeapmi bartaguovllus mas ledje guoskevaš boazodoalloorohat, gielda ja FeFo fárus. Maŋŋil ráhkaduvvui plánaevttohus mii lei gárvvistuvvon ja mii sáddejuvvui mearrádeapmái gildii. Boazodoallu lei dalle earáhuhttán oaivila ja vuosttildii garrasit ahte FeFo galgga ovddidit plána. Dan vuođul geassádii FeFo 2013:s plána viidáseappot meannudeamis.

Page 10: FeFo årsrapport 2013, samisk

10 jahkeraporta 2013

Trond aarsethealáhusa jođiheaDDji

EAlÁHUSBieggafápmuFeFo dagai njukčamánus šiehtadusa Varanger KraftVindain láigohit eatnama bieggafápmo-rusttegii Rákkočearus Bearalvági gielddas. Bieggafápmorusttega huksen álggahuvvui geasset 2013:s ja vurdojuvvo leat doaimmas čakčat 2014:s.

Aurora Vindkraft AS, maid Finnmark Kraft og Fred Olsen Renewables eaiggáduššaba ovttas, oaččui ođđajagimánus konsešuvnna bieggafápmorusttegii mii lea gitta 180 MW Fálesráššas Fálesnuori gielddas. Boazodoallo-orohat váiddii konsešuvnna ja dat de lea dál sáddejuvvon Olju- ja energiija departementii meannudeapmái. Ii leat vel dahkkon šiehtadus eananeaiggádin FeFo:in.

Vindkraft Nord oaččui skábmamánus 2013:s loahpalaškonsešuvnnaDønnesfjordbieggafápmorusttegii Ákŋoluovttas. Šiehtadus eananeaiggádiin FeFo:in lei juo dahkkon 2008:s. ČáhcefápmuAlta Kraftlag oaččui geassemánus loahpalaš konsešuvnna hukset Millojoga fápmorusttega Lákkovuonas, Álttá gielddas. Šiehtadus eananeaiggádiin FeFo:in lei dahkkon 2011:s.

Statkraft álggahii 2013:s Sieidejávrri fápmorusttega huksema mii galgá ávkkástallat gahčahagain dan guovtti stuorra magasiinna gaskka čadnon Áttánjoga fápmorusttegii. Lea dahkkon šiehtadus FeFo:in láigohit gahčahatvuoigat-vuođaid, ja plána lea bidjat fápmorusttega doibmii čakčat 2014:s.

NVE meannudišgođii 2013:s 7 ášši main lei ohccojuvvon konsešuvdna smávvafápmo-rusttegiidda Finnmárkkus. FeFo lea váldo eananeaiggát buot prošeavttain, ja eananeaiggátšiehtadusa šiehtadallamat álggahuvvojit 2014:s.

VuovdiVuovddi árvomeroštallanFeFo šiehtadii 2012:s Allskog AS:in Mátta-Várjjat goahccevuovddi árvomeroštallama. Oassin dán barggus leat birasárvvut mat galget vuhtiiváldojuvvot go doaimmaha vuovddi boahtte áiggis viidát kártejuvvon 2013:s.

Go árvomeroštallan Mátta-Várjjagis lea dahkkon 2014:s, de leat buot goahccevuovddit mat gullet FeFo:i árvomeroštallojuvvon maŋemus viđa jagis. Árvomeroštallamat leat dárbbašlaččat hálddašit goahccevuovddi ceavzilit.

JuovlamuoratJuovlamuoraid čuollan ii čađahuvvon FeFo olis 2013:s. Juovlamuorat han váldojuvvojit nuorasmahttinduolbasain. Go ii leat leamaš loahppamáttaheapmi vuovddis máŋgga jahkái, de lea vuovdi nuorasmahttinduolba-dasain meastta beare stuoris čuollat juovlamuorran. Dát dahká barggu čuollat stuorra juovlamuorrahivvodagaid eambbo eahpeáigeguovdilin. 2013:s vuvdojuvvo 170 juovlamuora ruohttasis, 80 Mátta- Várjjagis ja 90 Kárášjogas

Dasa lassin addojedje olu muorat almmolaš ásahusaide, servviide ja ovttastusaide Finnmárkkus mat besse čuollat juovlamuora alcceseaset.

VuovdekultuvraFeFo doaimmaha veahá vuovdekultuvrra opmodagas, eanas beahcevuovddi njárbudahttima. Doaibma lea sorjavaš smáhkkomuoraid jođiheamis. Čakčat 2013:s biddjui johtui ođđa liggenguovddáš vuođđuduvvon smáhkkomuoraide Mátta-Várjjat garnisonas, ja liggenguovddážat ovddešFinnmarkMiljøvarmemaŋisÁlttás,Kárášjogas ja Leavnnjas ožžo ođđa eaiggádiid mat bidje árjjaid vuovdesmáh-kuid boaldimii. Dán geažil jođii olu

doaibmasuorggit

Page 11: FeFo årsrapport 2013, samisk

11www.fefo.no / tlf 09975

smáhkkomuorra ja njárbuduvvui oktiibuot 3200 daa, 1446 daa Mátta-Várjjagis ja 4000 daa Álttás 2013:s. Kárášjogas ásahuvvui fitnodat Karaskog AS 2013:s, ja FeFo lea dahkan čuollanšiehtadusa fitnodagain.

FeFo oassálasttii maiddái 2013:s ovttasbargoprošektii čorget luoddaguoraid Finnmárkkus vai šaddá várddus. Čorgejuvvui sihke Mátta- Várjjagis, Davvisiiddas, Kárášjogas, Álttás ja Porsáŋggus. Oktiibuot várddusinčorgejuvvui sullii 250 dekára FeFo-eatnamiin.

Beazi ja soagi vuovdin ruohttasisMátta-Várjjagis čullojuvvui 99 kbm beahci priváhta. Dasa lassin vuvde smáhkko fitnodagat 55 kbm sahádimbara priváhta olbmuide.

Álttás ja Kárášjogas vuvdojuvvui veahá beahci ruohttasis, muhto unnit go ovddit jagiid.

Vuovdebiilaluottat

FeFo lea čađahan veahá dárbbašlaš Máŧasdoallama vuovdebiilaluottain, eanas Báhčaveajis ja veahá Álttás. Iežas ruđaiguin, almmolaš vuovderuđaiguin dahkkui máŧasdoallan kr 163 000,- ovddas earret vearu.

Sárggá/muorrasaji addimatMaŋŋil go sárggá-/murrensadjeaddin rievdaduvvui juolluduvvojit buot sárggát/murrensajit eanas muorraportálas www.natureit.no. 2013:s ledje 1716 sárggá/murresaji registrerejuvvon muorraportálas.

BáktedoaibmaFeFo dagai 2013:s šiehtadusa Mietinen Maskin AS:in vuoigatvuođain luonddugeađgegávdnosiidda OđđajogasjaBugøynesas(Buođggáidnjárggas) (Arctic Red ja Arctic Blue). Ii leat máŋggaid jahkái leamaš doaibma dain gávdnosiin.

Čievra ja cuovkageađgiStuorra huksendoaibma Álttás ja Girkonjárggas mielddisbuktá maiddá

stuorra čievra- ja cuovkageađgedárbbu. Eará osiin fylkkas lea leamaš unnit dárbu go ovddit jagiid, earret eará danne go Avinor dál lea geargan ođasteamis smávvagirdišiljuid.

FeFo lea ovttas gielddain ráhkadan regulerenplána boahttevaš geađgeválddahahkii Várggát gielddas. Lea vurdojuvvon plánamearrádus 2014 dálvvi/giđa.Ođđajogas Unjárggas lea FeFo ovttas gielddain ráhkadan regulerenplána guvlui gos ovdal leat buvttadan luonddugeađggi, ja gosa gielda lea ásahan čiekŋalisčáhcekáija. Regulerenplána galgá lassin viidáseappot luonddugeađgebuvtta-deami heiveheapmái, maiddái láhčit dili ođđa industriijaásahemiide. Heiveheapmi gáibida stuorra várrehivvodaga, ja industriijaguovlluid ráhkadeapmi galgá dahkkot kommersiála geađge- ja cuovkageađge-buvttademiin. Vurdojuvvo mearrádus regulerenplánii dálvet/giđđat 2014.s.

Smáhkkobuvttadeapmi Mátta-Várjjagis. govva: ole andré hestmo

Smáhkkomuorra geavahuvvo earret eará ligget GSV. govva: ole andré hestmo

Page 12: FeFo årsrapport 2013, samisk

12 jahkeraporta 2013

doaibmasuorggit

Einar asbjørnsenmeahci jođiheaDDji

mEAHCCISáivaguolásteapmiBuot finnmárkolaččat oggot sáivaguliid nuvttá ja eaige dárbbaš oaggunkoartta. Olbmot geat ásset olggobealde Finnmárkku fertejit oastit oaggunkoartta jus áigot oaggut Finnmárkkuopmodagas.

Oaggunkoarttaid vuovdin lea duogážin buot almmuhuvvon loguide dás. Sii geat oggot nuvttá ja dan sivas eai dárbbaš oaggunkoartta (finnmárkolaččat ja galledeaddjit geat leat nuorabut go 16 jagi ja boarráseappot go 67 jagi) eai leat fárus loguin.

6040 olbmos oste oaggunkoarta Finnmárkkuopmodagas 2013:s. Dain vuvdojuvvo 5270 koartta olgoriikkalaččaide, ja 1190 koartta vuvdojuvvo fas olbmuide geat ásset Norggas. Geahčá figuvra 1.

Jus ii geahča jagiid 2011 ja 2012, de lea vuvdojuvvon koarttaid lohku lassánan dássedit 2001 rájes. 2006 rájes lea norgalaččaid lohku geain lea oaggunkoarta sullásaččat fas unnon dássedit. Nuppiin sániin lea obbalaš vuovdin lassánan dušše olgoriikkalaččaid geažil jagi 2006 rájes.

2013:s vuvdojuvvo visot koarttat ovtta ja seamma vuovdinportálas www.natureit.no:s. Bođii jándorkoarta vuosttaš geardde sáivaguolásteamis. Ođasin lei maiddái lei vejolaš oaidnit gos iešguhtetge guollebivdit háliidedje bivdit, dainna lágiin ahte sis geain lei koarta doibmiibidje oaggunbeivviid gielddaide gos áigo oaggut. Ortnet lei eaktodáhtolaš dán jagi, ja 14 % olbmuin geat oste koartta ledje doibmiibidjan oaggunbeivviid gielddadásis. Eanemus beaivvit doibmiibiddjojuvvo Kárášjoga, Guovdageainnu, Davvisiidda ja Deanu

Mánát vuollel 16 jagi, penšunisttat ja buohkat geat ásset Finnmárkkus bivdt guliid nuvttá. govva: lena marianne kristiansen

Page 13: FeFo årsrapport 2013, samisk

13www.fefo.no / tlf 09975

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

Nordmenn  

Utlendinger  

Totalt  

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

8000  

9000  

198

5  

198

6  

198

7  

198

8  

198

9  

199

0  

199

1  

199

2  

199

3  

199

4  

199

5  

199

6  

199

7  

199

8  

199

9  

200

0  

200

1  

200

2  

200

3  

200

4  

200

5  

200

6  

200

7  

200

8  

200

9  

201

0  

201

1  

201

2  

201

3  

N  

Småviltkortsalg  i  Finnmark  1985-­‐  2013  

Bosa<e  i  Finnmark  

Tilreisende  jegere  

Totalt  

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

Nordmenn  

Utlendinger  

Totalt  

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

8000  

9000  

198

5  

198

6  

198

7  

198

8  

198

9  

199

0  

199

1  

199

2  

199

3  

199

4  

199

5  

199

6  

199

7  

199

8  

199

9  

200

0  

200

1  

200

2  

200

3  

200

4  

200

5  

200

6  

200

7  

200

8  

200

9  

201

0  

201

1  

201

2  

201

3  

N  

Småviltkortsalg  i  Finnmark  1985-­‐  2013  

Bosa<e  i  Finnmark  

Tilreisende  jegere  

Totalt  

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

1996

 19

97  

1998

 19

99  

2000

 20

01  

2002

 20

03  

2004

 20

05  

2006

 20

07  

2008

 20

09  

2010

 20

11  

2012

 20

13  

Norgalaččat  

Olgoriikkalaččat  

Ok7ibuot  

0  

1000  

2000  

3000  

4000  

5000  

6000  

7000  

1996

 19

97  

1998

 19

99  

2000

 20

01  

2002

 20

03  

2004

 20

05  

2006

 20

07  

2008

 20

09  

2010

 20

11  

2012

 20

13  

Norgalaččat  

Olgoriikkalaččat  

Ok7ibuot  

gielddas. 2014:s áigu FeFo bidjat gáibádusa doibmiibidjat oaggunbeivviid, mas lea ulbmilin addit nu buori gova go vejolaš das gos oaggun dáhpáhuvvá, juhkkojuvvon iešguhtetge gielddaide.

SmávvafuođđobivduFinnmárkkus lea smávvafuođđuid bivdináigi suoidnemánu 15. beaivvi -cuoŋománu 15. beaivvi. Finnmárkkuopmodaga smávvafuođđo-bivdit bivdet eanas rievssaha, girona, vuovdelotti, ja njoammila.

Finnmárkkuopmodagas registrerejuvvo 5273 bivdokoartta kaleandarjagi 2013. Juohkáseapmi lei 118 vuvdojuvvon bivdokoartta dálveáigodagas (ođđajagemánnu-cuoŋománnu) ja 5155 čakčaáigodagas (borgemánnu juovlamánnu). Vuvdojuvvo 2269 beaivekoartta, 1723 gielddakoartta ja 1281 fylkkakoartta.

Koartavuovdima juohkáseapmi lei 2867 bivdokoartta vuvdojuvvon Finnmárkku ássiide, ja 2406 bivdokoartta vuvdojuvvon olbmuide geat ásset olggobealde Finnmárkku (figuvra 2). Oktiibuot 181 nuora vuollel 20 jagi oste bivdokoartta 2013:s, ja dain ledje 135 bivdi Finnmárkkus eret.

Vuvdojuvvo bivdokoarttat 2,92 mill kruvnno ovddas 2013:s. Eanas bivdit geavahedje smávvafuođđoportála www.smavilt.no/fefo oastit bivdokoarttaid, doibmiibidjat ja raporteret bivddu.

Árvomeroštallamiid bohtosat čájehedje veahá vuollel gaskaárvosaš rievssat- ja vuovdeloddehivvodagaid dán jagi. Oktiibuot olles Finnmárkkus čájehedje rehkenastimat 10 rievssaha juohke km2:s ja 4,9 čivgga juohke vuoncás. Oktiibuot árvomeroštallojuvvui 460 km linnjá, juhkkojuvvon 13 gielddaide. Árvomeroštallamiid bohtosiid ja ovttasbarggu vuođul Norges Jeger og Fiskerforbund Finnmark, Oarje-Finnmárkku loddebeanakubbain (Vest-Finnmark Fuglehundklubb) ja Sámi bivdo ja meachástanservviin, álggahuvvui beaiveearri 5 rievssahiin juohke bivdi várás Finnmárkku-opmodagas.

Kárášjoga ja Mátta-Várjjat gielddas álggahuvvui beaiveearri 5 vuoncálottiin oktiibuot –mas ledje gitta 2 vuovdelotti (čukčá, goahppil, hurri ja bakku). Sállanis, Gádde Iččáin, Fávle-Iččáin, jealmmeajus ja Muosáhis lea rievssatbivdináigi čakčamánu 10. beaivvi - juovlamánu 23. beaivvi

gaskka. Dasa lassin biddjojuvvui gitta 2 bivdobeaivi/ km2:s bivdodeaddorádjin juohke bivdoguovllus galledeaddji bivdiide.

Oktiibuot doibmiibiddjojuvvo 23 221 bivdobeaivi kaleandarjagis 2013, juhkkojuvvon 993 doibmiibiddjojuvvon beivviide dálveáigodagas ja 22 228 čakčaáigodagas. Dain doibmiibiddjo-juvvon beivviin oaččuimet bivdo-rapporttaid 83 % ovddas. Kaleandar-jagis 2013:s registrerejuvvo njeidon 10 121 rievssaha, 3 928 girona, 245 vuovdelotti ja 836 njoammila.

Norsk Institutt for Naturforskning (NINA)ráhkadii«Hønsefuglportalena»2013:s. Portála ulbmil lea sihkkarastit guhkesáigásaš meannudeami árvomeroštallandieđuide riikka dásis. FeFo doarjjui portála ovdánahttima ekonomalaččat ovttas Birasdirekto-ráhtain ja Statskogain. FeFo jugii vuoittuid bivoraportemis Finnmárkkuopmodagas. Ulbmil lei lassánahttit fuomášumi bivdorapor-teremii ja leat veahkkin lassánahttime beroštumi smávva boraspiriid bivdimii. Boađus čájehii 80 % lassáneami ruksesriebaniid bivdoraporteremis.

FiGuVra 1. Galli olbmos lei oaggunkoarta dás juhkkojuvvonnorgalaččaide ja olgoriikkalaččaide.

FiGuVra 2. Smávvafuođđobivddu koarttaid vuovdinjuhkkojuvvon ássanbáikkiide 1985-2013.

Page 14: FeFo årsrapport 2013, samisk

14 jahkeraporta 2013

FiGuVra 3. Njeidon ealggat Finnmárkkus áigodagas 1990-2013.

StuorrafuođđobivduStuorrafuođđobivdu fátmmasta eanas ealgabivddu Finnmárkkuopmodagas. Dasa lassin hálddaša FeFo guovža- ja geatke-njeaidima liseanssain ja albbasbivddu eriin.

Ealggabivddu hálddašeami vuođđun lea doaibmi 4-jagi máddodatplána. Doaibmi Máddodatplána (2011-2014) váldoulbmil lea bissehit hivvodaga stuorruma ja dárkkistit iešguhtetge oassemáddodagaid bivdduin. Olu guovlluin Finnmárkkus (Kárášjohka, Guovdageaidnu, Porsáŋgu, Davvisiida, Deatnu ja Bearalváhki) lea ulbmil unnidit hivvodaga (máddodaga). Álttás, Unjárggas, Davvinjárggas ja Gáŋgaviikkas lea dásáiduhttin ulbmil, ja Fálesnuori, Báhcavuona, Mátta-Várjjaga ja Čáhcesullo hivvodat (máddodat) galgá fas lassánit.

FeFo almmuhii 2013:s 279 ealgabivdo-guovllu (oktan 2 fealttain várrejuvvon oahppanbivdui) main lei obbalaš earri 1.133 ealli. FeFo láigohii dasas lassin bivdinrievtti Bajit Anárjogas priváhta mátkkoštanealáhus-fitnodahkii maŋŋil go máŋgga jahkái ii lean leamaš ealgabivdu suodjaluvvon álbmotmeahcis.

Bohte ohcamat 488 bivdojoavkkus main ledje oktiibuot 2262 bivdi, mii lei stuorra lassáneapmi ovddit jagis (462 bivdojoavkku ja 2137 bivdi).

doaibmasuorggit

0  

100  

200  

300  

400  

500  

600  

700  

800  

900  

1990  

1991  

1992  

1993  

1994  

1995  

1996  

1997  

1998  

1999  

2000  

2001  

2002  

2003  

2004  

2005  

2006  

2007  

2008  

2009  

2010  

2011  

2012  

2013  

Njeidon  ealggat  Finnmárkkus  1990-­‐2013  

0  

50  

100  

150  

200  

250  

300  

Áltá  

Guovdageai

dnu  

Kárásjoh

ka  

Porsáŋgu  

Davvisiida  

MáD

a-­‐Várjjat  

Unjárga  

Deatnu  

Čáhcesuo

lu  

Eará  

gielddat  

Njeidon  ealggat  gielddaid  mielde  2009-­‐13    

Finnmárkkulága § 23 mielde lea ealgabivdu Finnmárkku ássiid vuoigatvuohta. govva: lena marianne kristiansen

Page 15: FeFo årsrapport 2013, samisk

15www.fefo.no / tlf 09975

FiGuVra 4. Njeidon ealggat Finnmárkkus 2009-13 juhkkojuvvon gielddaid mielde.

Bivddu vuolde njeide bivdit oktiibuot 767 ealli (oktan 10 elliin Anárjogas). Dát lei čielga niedjan buohtastahtton 3 ovddit jagi olahusalla loaktimiin (849 ealli 2012:s, geahča figuvra 3). Eanemus ealggat njeidojuvvo Deanu gielddas (202 ealli 217 ealli ektui 2012:s) ja Kárášjoga gielddas (189 ealli 241 ealli ektui 2012:s).

2013:s ledje 58 bivdi geat oste bivdokoartta boraspiriide Finnmárkku opmodagas. Oktiibuot njeidojuvvo 5 geatkki ja 9 albasa liseansa-/earrebivddu vuolde 2013:s. Ii njeidojuvvon oktage guovža.

MearraluossabivduLuossasajit mearas juolluduvvojit njuolggadusaid mielde maid stivra lea mearridan. Sullii 1600 registrerejuvvon luossasajiin ledje 404 (397 registrerejuvvon) juolluduvvon 2013:s, ja ledje oktiibuot 256 mearraluossabivdi geat bivde Finnmárkkuopmodagas. 9:s sis ledje ođđa mearraluossabivdit.

2013:s bohte 106 ohcama. Buot luossasajit gielddas ođasmahttojuvvojit juohke goalmmát jagi, ja 2013:s ledje Hámmárfeasta, Muosát, Porsáŋgu, Bearalváhki, Deatnu ja Mátta-Várjjat mat galge ođasmahttojuvvot 2014-2016 luossabivdináigodagaide. Dain gielddain juolluduvvojit olhcamat golmma jahkái. Luossasadješiehtadusat sáddejuvvojit jahkásaččat.

Olbmot geat bivdet luosaid mearas vátnot ja mearraluossabivdiid gaskamearálaš ahki lea allat. Leat eanebut geat gáhččet eret go ođđa mat bohtet. Almmolaš bivdináige-gáržžideamit, heajos luossahattit, ja heajos gánnáhahttivuohta leat muhtun sivat dasa ahte olbmot geat bivdet luosaid mearas leat unnon. Niedjan guoská sihke priváhta bivdinsajiide ja luossasajiide FeFo- eatnamiin. Registrerejuvvon sajiid niedjan lea stuorát priváhta eatnamiin go FeFo-eatnamiin.

Finnmárkkus bivdojuvvui 98 tonna luossa. Dat lea niedjan ovddit jagi ektui, muhto sálaš dagai 51 proseantta Norgga oppalaš luossasállašis mearas. Finnmárkkus goddojuvvui eanemus luossa Álttá ja Mátta-Várjjat gielddas.

Luossabivdu jogainFeFo:s lea hálddašanovddasvástádus sullii 50 čázádagaide main lea luossa, guvžá ja valas. Báikkálaš organisašuvnnat hálddašit guollebivdinrievtti luossa- ja sáivaguolás-tanlága, Finnmárkku lága rámmaid ja njuolggadusaid siskkobealde maid FeFo stivra lea mearridan.

2013 áigodat lei buorre. Sállašat nidje 2012 ektui muhto šattai loahpas viđát buoremus áigodat maŋemus 15 jagi (figuvra 5). Báikkálaš lihttoláigoheaddji barge bures kártet máddodaga (hivvodaga) ja ráddjet oagguma duhtadit eiseválddiid ceavzilis

0  

100  

200  

300  

400  

500  

600  

700  

800  

900  

1990  

1991  

1992  

1993  

1994  

1995  

1996  

1997  

1998  

1999  

2000  

2001  

2002  

2003  

2004  

2005  

2006  

2007  

2008  

2009  

2010  

2011  

2012  

2013  

Njeidon  ealggat  Finnmárkkus  1990-­‐2013  

0  

50  

100  

150  

200  

250  

300  Áltá  

Guovdageai

dnu  

Kárásjo

hka  

Porsáŋgu  

Davvisiida  

MáD

a-­‐Várjjat  

Unjárga  

Deatnu  

Čáhcesuo

lu  

Eará  

gielddat  

Njeidon  ealggat  gielddaid  mielde  2009-­‐13    

Page 16: FeFo årsrapport 2013, samisk

16 jahkeraporta 2013

hálddašeami gáibádusa. Leat eanet ja eanet jogat mat duhtadit gođaguollelogu mihttomeriid.

FeFo bargga ođđa šiehtadusaiguin ja njuolggadusaid luossajogaid lihttoláigoheapmái. Gulaskuddanevttohusat dagahedje olu digaštallama, mii dagahii ahte gulaskuddama áigemearri guhkiduvvui njukčamánnui 2014:s vai lihttoláigoheaddjit ja eará ožžot doarvái áiggi ráhkadit buriid evttohusaid ja cealkámušaid gulaskuddamii. Ášši meannuduvvo stivrras čakčat 2014:s.

Guvžá- ja valassállašat leat olu buorebut go 2012:s, muhto máhttu lea ain beare heittot čilget rievdamiid.

Jagis 2013 vuvdojedje oaggunkoarttat gosii 9,2 mill. kruvnno ovddas. Dát lassáneapmi lea su. 1 mill. kruvnno jagi 2012 rájes. Lihttoláigohandivadat dahke gosii 1,6 mill.

kruvnno dain sisaboađuin maid FeFo vieččai. Addojuvvui 200 000 kruvnno doarjjan maŋás lihttoláigoheaddjiservviide. Dat manai eanas bearráigehččui ja máddodatkártemiidda.

riebanbivdu. Vuoittuid vuorbádeapmi go addá raportta dagahii eanet beroštumi smávva boraspiriid bivdimii ja ruksesriebaniid raporteren lassánii 80 proseantta. govva: lena marianne kristiansen

doaibmasuorggit

FiGuVra 5. Man galle kg lei luossasálašFinnmárkkuopmodaga jogain áigodagas 1999-2013.

0  

10000  

20000  

30000  

40000  

50000  

60000  

70000  

1999

 

2000

 

2001

 

2002

 

2003

 

2004

 

2005

 

2006

 

2007

 

2008

 

2009

 

2010

 

2011

 

2012

 

2013

 

Kg  

Jahki  

Lih*oláigohuvvon  jogaid  luossasállašat  

Oppalaš  luoddadeaddu  

Luosat  vuollel  3  kg  

Luosat  3  -­‐  6,9  kg  

luosat  badjel  7  kg  

Page 17: FeFo årsrapport 2013, samisk

17www.fefo.no / tlf 09975

Olgodoaimmat Juohke jagi juolluda FeFo Ruoná doarjagiid ovttastusaide ja servviide Finnmárkkus. Ulbmil lea oažžut buot joavkkuid álbmogis meahcástallat eambbo, dat buorida loaktima ja álbmotdearvvašvuođa. Dan rájes go ortnet álggahuvvui 2007:s lea juolluduvvon 7,5 millijovnna ruvnno iešguđetlágan meahcástallanprošeavttaide. Ovttas eará sponsoriiguin ja viššalis eaktodáhtolaš bargiiguin lea ruhta veahkehan oččodit ávkkálaš meahcástallandoaimmaid maŋemus 7 jagi. Doarjjaortnet buorida olgodoaibmafálaldaga lagas birrasis, earret eará tuvrakássaortnegiiguin, meahcceleair-raiguin, tuvralágidemiiguin ja luonddugeavaheami kurssaiguin.

FeFo oažžu buriid dieđuid ortnega birra ja oallugat lohket ahte ruhta lea ávkin ahte biddjojit johtui olgodoaimmat maid muđui ii livčče leat leamaš vejolaš čađahit.

2013:s bohte 161 ohcama ja 68 juolluduvvojedje. Sin gaskkas geat ožžo doarjaga ledje earret eará: Alta JFF praktihkalaš ealgabivdooahpahussii, IL Ilar olgoáibmocampiibearrašiidda,Båtsfjord

skytterlag doaibmabeivviid lágideapmái, Gjesvær Bygde- og idrettslag astoáiggedoaimmaide ja Lions Porsanger Dearvvasvuođavaláštallanvahkkui (Helsesportsuka). Juolluduvvui oktiibuot1 000 000 kruvnno ruoná doarjjan iešguđetlágan olgodoaibmaprošeavttaide ja tuvrašiltaprošekttii.

FeFo attii ruoná doarjaga tuvrašiltaprošektii mas lea ulbmil merket ja šiltet tuvraláhtuid Finnmárkkus. Dat lea ovttasbargoprošeakta gaskal Gjensidigestiftelsen, FeFo ja Finnmárkku fylkkagieldda. Oktiibuot juolluduvvui 1,2 millijovnna gielddaide, valáštallanservviide ja mátkkoš tan-ealáhusorganisašuvnnaide 2013:s. Prošeakta jotkojuvvo 2014:s ja Sámediggi lea maiddái searvan ovttasbargoguoibmin.

FeFo eaiggáduššá guhtta áidalas bartta Báhčaveajis mat leat rahpasat idjadit birra jagi. Geasehuvvojit goike muorat áidalas barttaide juohke jagi. Juohke kantuvra luoiká lávuid olgoáibmolágidemiide. 2013:s luoikkahedje earret eará Vest-Finnmark NRH, Norges Jeger- og Fiskeforbund Finnmark ja Anárjoga Velforening lávuid.

FiGuVra 5. Man galle kg lei luossasálašFinnmárkkuopmodaga jogain áigodagas 1999-2013.

Kárášjoga searvi (Karajokpensjonistforening) oaččuiruoná doarjaga doallatolgoáibmobeaivvi 5.luohkálaččaide. govva: astrid helander, ávvir

Page 18: FeFo årsrapport 2013, samisk

18 jahkeraporta 2013

FeFo bargu Finnmárkkukommišuvnna ektuiGonagas stáhtaráđis nammadii Finnmárkkukommišuvnna njukčamánu 14. beaivvi 2008:s man jođiheaddji lea Jon Gauslaa ja miellahttun leat Hilde Heggelund, Ole Henrik Magga, Kjell Næss ja anne Marit Pedersen.

Kommišuvnna bargu lea kártet dálá geavahan- ja oamastanvuoigatvuođaid maid Finnmárkku olbmot leat gártadan guhkes áiggi geavaheami vuođul. Kárten dahkko našunála rievtti vuođul mii gusto ja ráddjejuvvon eatnamiidda maid FeFo válddii háldosis go finnmárkkuláhka bođii fápmui 1. beaivvi suoidnemánus 2006:s.

FeFo lea mielas ahte sii geain leat geavahan- ja oamastanvuoigatvuođat otná FeFo eatnamiin ožžot daid dohkkehuvvot. Hálddašeaddjin searvevuođa ovddas lea FeFo:s almmatge geatnegasvuohta gozihit ahte leat doarvái duođaštusat daidda

vuoigatvuođaide, vai oktage ii oaččo vuoigatvuođaid mat sis eai galgga leat našunála rievtti mielde.

31.12.2013 rádjái lea Finnmarkku-kommišuvdna bidjan ovdan golbma raportta, fealta (guovlu) 1 Stierdná/Sievju (2012), fealta (guovlu) 2 Unjárga ja fealta (guovlu) Sállan. FeFo stivra lea áššis 32/2013 buktán oaiviliiddis Finnmárkku-kommišuvnna 1. fealtta/guovllu Stiertná/Sievjju raportta konklušuvnnaide.

FeFo lea ovttaoaivilis Finnmárkku-kommišuvnnain ahte FeFo eaiggáduššá daid eatnamiid maid válddii háldosis go finnmárkkuláhka bođii fápmui ja ahte fealtta siskkobealde leat gártaduvvon geavahanvuoigatvuođat earret finnmárkkulága. Dát vuoigatvuođat eai mana guhkelii go mii lea kodifiserejuvvon finnmárkkulága §§ 22:žis ja 23:žis.

Stierdná. govva: lena marianne kristiansen

Page 19: FeFo årsrapport 2013, samisk

19www.fefo.no / tlf 09975

FeFo bargu Finnmárkkukommišuvnna ektuiNorges Jeger og fiskeforening (Norgga bivdiid ja guolásteddjiidsearvi), Stiertná boazodoallu ja Aslak Loso leat leat gáibidan ahte meahcceduopmostuollu meannuda vuoigatvuođagážaldagaid main lea soabatmeahttunvuohta.

Meahcceduop mostuollu galgá meannudit vuoigatvuođa nákkuid mat čuožželit maŋŋil go Finnmárkkukommišuvdna lea guorrahallan ovtta fealtta (guovllu). Meahcceduop mostuollu vurdojuvvo boargagoahtit 2014:s.

FeFo lea maiddái álggahan barggu Finnmárkkukommišuvnna 2. fealtta Unjárgga ja 3. fealtta Sállana raporttaiguin. Stivra meannuda 2. fealtta Unjárgga raportta vuosttaš jahkebeale 2014:s ja 3. fealtta Sállana raportta maŋemus jahkebealis 2014:s.

Vuordime sáhtu Store Molvikas (Guolleveajis) Vuođavuonas - geahčadeame bartaguovllu. govva: jon eriksen

Page 20: FeFo årsrapport 2013, samisk

20 jahkeraporta 2013

JahkečilgehusOpplysninger om virksomheten og lokaliseringFinnmarkseiendommen/Finnmárkkuopmodat (FeFo) er et selvstendig rettssubjekt opprettet i medhold av Finnmarksloven. FeFo er lokalisert med hovedkontor i Lakselv og avdelingskontoreriVadsø,AltaogKirkenes.

FeFo har grunnbokshjemmel til 95 % av grunneniFinnmarkfylkeogdetteutgjørca.46.600 km2. Virksomheten omfatter bortfeste av grunn til bolig-, fritids- og næringsformål, utleie av grus- og mineralforekomster, utleie av vind- og vannfallrettigheter, salg av eiendom og aktiviteter knyttet til jakt og fiske, samt skogsvirksomhet.

Styrets og kontrollkomiteens arbeidStyret, som er oppnevnt av Sametinget og Finnmark fylkesting, har i 2013 bestått av:l Harald Larssen, lederl Toril Bakken Kåven, nestlederl Raymond Robertsenl Bente Haugl Klemet Erland Hættal Nils Johan Gaup

Itilleggmøterdeansattesrepresentantpåstyremøter,oghartale-ogforslagsrettisakersom angår de ansattes arbeidssituasjon.l Erik Sundland, ansattrepresentant

Dethari2013værtavholdt9styremøterogbehandlet 69 saker. Styret har i 2013 gjennomførtettkontaktmøtemedSametingetog Finnmark fylkeskommune. I tillegg til styret, har FeFo en kontrollkomite på tre medlemmer, som henholdsvis er oppnevnt av Kongen, Sametinget og fylkestinget. KontrollkomiteenførertilsynmedatFeFosvirksomhet drives i tråd med Finnmarksloven og annen lovgivning. Kontrollkomiteen har avholdt 4møterhvorsamtligestyreprotokollerergjennomgått og det har vært behandlet 18 saker.

redegjørelse for forutsetningen om fortsatt driftÅrsregnskapet er avlagt under forutsetning om fortsatt drift. Styret bekrefter at disse forutsetningene er til stede.

redegjørelse for årsregnskapetFeFo hadde et driftsresultat på 7,7 mill kroner i 2013,noesomutgjørenlitennedgangpå0,6millkroneriforholdtil2012.Resultatførskattvar 9,3 mill kroner og årets resultat ble 7,9 mill kroner. Dette er 0,3 mill kroner bedre enn i 2012. Deteri2013videreførtenstørretakseringavbarskogeniSørVaranger,etprosjektsomblepåbegynt i 2011/2012. Skogtakseringen, som er et samarbeidsprosjekt med Fylkesmannens landbruksavdeling (FMLA), har en kostnadsramme på 5,3 mill kroner. FLMA har bidratt med 50 % tilskudd til finansieringen. Prosjektetpågårover4årogvilblisluttførti2014. Ordningen«Grønnemidler»hartilformålåbidra til friluftsliv og fysiske aktiviteter. I 2013 har FeFo inngått et toårig samarbeidsprosjekt med Finnmark fylkeskommune og Gjensidigestiftelsen om merking av turstier. Prosjektet har en årlig kostnadsramme på 1 mill kroner og FeFo har i 2013 bidratt med 0,25 mill kroner. I tillegg til dette prosjektet har FeFo gitt 0,8millkroneristøttetilandreaktiviteter.Totalterdetutbetalt1millkronergjennom«Grønnemidler».FeFoharbidrattmedstøttetilutviklingavhønsefuglportalen,ennasjonaldatabasefortakseringer av ryper og skogsfugl drevet av NINA. Etter styrets mening gir årsregnskapet et rettvisende bilde av FeFos eiendeler, gjeld og resultat. Det er ikke inntruffet andre forhold etter regnskapsårets avslutning som har betydning for det fremlagte årsregnskapet.

Disponering av resultatStyret vedtar at årets resultat på 7,9 mill kroner overføresannenegenkapital.

Harald Larssen finnmark fylkesting

Toril Bakken Kåven sametinget

Nils Johan J. Gaup reinDriftsnæringens representant

Page 21: FeFo årsrapport 2013, samisk

21www.fefo.no / tlf 09975

raymond robertsen finnmark fylkesting

Eierandeler i andre selskapFeFo har en eierandel i Finnmark Kraft AS på 12,5 %. I tillegg har FeFo datterselskapet FeFo Energi AS med 100 % eierandel.Deterikkeforetattoppkjøpellerinvesteringeriselskap i 2013.

Finansiell, markeds- og likviditetsrisikoFeFos finansielle risiko er knyttet til plassering av overskuddslikviditet. Plasseringen er gjort i produkter med lav risikoprofil. I årsregnskapet er investeringenebokførtetterlavesteverdisprinsipp.FeFo har ingen lånefinansiering og selskapets likvide stilling vurderes som sunn og god.

Organisasjon, miljø og likestillingVed utgangen av 2013 hadde FeFo 35 medarbeidere, fordelt på 16 kvinner og 19 menn. Styret har i perioden bestått av 2 kvinner og 4 menn. Kontrollkomiteen har bestått av 2 kvinner og 1 mann.De lovmessige pålegg for ansattes pensjon er ivaretatt. Sykefraværet i FeFo har i 2013 vært på 8,7 %. Detteerenøkningfra4,6prosentpoengfra2012ogandelenavlangtidssykemeldteutgjør3,5prosentpoengavøkningenfra2012.FeFohari2013gjennomførtkursiHMSogkartlegging med tanke på belastningsskader. I etterkant er det iverksatt tiltak som vil utbedre de forhold som framkom under kartleggingen. I tillegg har det vært foretatt en organisasjonsevaluering som også omfattet arbeidsmiljøet.

Det har ikke vært registrert noen arbeids-relaterteulykkerellerskaderiFeFoløpetav2013.FeFo har utarbeidet en likestillingsplan for å

sikre likestilling i organisasjonen.FeFo er en inkluderende arbeidslivsbedrift (IA).

Ytre miljø FeFo driver ikke virksomhet i egen regi som i betydeliggradpåvirkerdetytremiljøet.Andreaktører,bådekommersielleogikkekommersielle, driver imidlertid virksomhet basert på FeFos ressurser som kan ha negativ innvirkningpådetytremiljøetogherharFeFofokus på forurensende virksomhet på FeFos grunn, spesielt på eiendommer som festes bort. FeFohari2013bidrattøkonomisktiloppryddingavmiljøfarligavfalliØvrePasviklandskapsvernområdeiregiavØvrePasviknasjonalparkstyre.Skogsdrift drives i samsvar med allment anerkjente bærekraftige prinsipper i skogbruket, og under oppsyn av den offentlige skogmyndigheten.

Endret bruk av utmarkSøknaderomgrunnsomikkeeritrådmedkommunale arealplaner behandles iht. Sametingets retningslinjer om endret bruk av utmark. I 2013 omfattet dette 32 saker. I all hovedsak dreier det seg om små arealer i form av enkelttomter til for eksempel bolig og naust eller arealer til nydyrking/tilleggsjord.Isakerhvordetsøkesomstørrearealtilarealbruksom ikke er i tråd med gjeldende arealplan setter FeFo vilkår om utarbeidelse av reguleringsplan. FeFo forutsetter at forslagsstiller utarbeider planen i samsvar med Finnmarksloven § 4 og Sametingets retningslinjer om endret bruk av utmark. Normalt vil store utbygginger i tillegg medførekravomutarbeidelseavkonsekvensutredninger hvor virkningene for berørtesamiskeinteresservilværeetviktigtemasom må vurderes.

Klemet Erland Hætta sametinget

Bente Haug finnmark fylkesting

Lakselv, den 19. juni 2014

Page 22: FeFo årsrapport 2013, samisk

22 jahkeraporta 2013

revisjonsberetning 2013

Page 23: FeFo årsrapport 2013, samisk

23www.fefo.no / tlf 09975

Page 24: FeFo årsrapport 2013, samisk

govva: lena marianne kristiansen