Faye B Ppt

8/18/2019 Faye B Ppt

1/162

Klasipikasyon samga Bahagi ng

Panalita

Fe S. Bermiso Tagaulat, Fil. 312


2/162

A. PalisiyangPangwika ng

Pamantasang

Normal ngPilipinas


3/162

a. Isang Tugon kayPangulong GloriaMacapagal Arroyo na Nag-

Atas sa Departamento ng!ukasyon para sa"Pag#a#alik sa Ingles

Bilang Pangunahing $ikasa Pagtuturo%

Palisiyang

Pangwika


4/162

Filipino bilang

tanging wika sapagtuturo sa lebel

na primarya.

Palisiyang Pangwika


5/162

Ang sistemangnagtatampok sa papel ngunang wika ay lilikha ng

mga estudyanteng matatassa Filipino at handangmatuto sa ngles. !ungkahi

naming mamuhunan sapagsasanay at mulingpagsasanay sa mga guro.

Palisiyang Pangwika


6/162

Ang mga paaralangnormal ay dapat bigyan ngmas malaking badyet para

mapasiglang muli angpropesyon ng mga guro.

"apat tayong masinsinangsumulat at maglimbag ngmga teksbuk sa Filipino.

Palisiyang Pangwika


7/162

1. tinuro gamit ang Filipinosa mga asinaturang may

kinalaman sa kultura,kagaya ng Araling

Pagpapahalaga, T#$%&.$.,P.$.

Palisiyang Pangwika


8/162

2. 'ahit nasa ngles angmga batayang aklat sa

mga naturang aklatsinikap na maisa(Filipino

ang pagtuturo ng mgaito.

Palisiyang Pangwika


9/162

3. !ay siyam)*+ na yunito tatlong )3+ asiganaturana may tigtatatlong)3+yunit ang dapat kunin ngmga mag(aaral bilang

bahagi ng $dukasyongPanlahat )eneral$du-ation+.


10/162

. Ang mga mag(aaral na

nagpapakadalubhasa sapagtuturo sa $lementaryaay may dagdag na dalawa

)2+ pang asignatura ang/$/ F1 )struktura ngFilipino+ na katumbas saSFil 3 at /$/ F2)#iteratura ng Filipino+ na

katumbas sa S0l 2 para


11/162

B. Kalagayan ng$ikang &ilipino sa

Pamantasansa 'arili kongPag!aranas


12/162

1. !ag(aaral

Para mailarawan ang kalagayan ngFilipino sa Pamantasan, random nabinigyan ng imbentaryo ng

Pansaloobin ang mga !ag(aaral ngPamantasang ormal(Agusan. Angtalatanungang ginamit ni #im )1**+sa kanyang tesis na may pamagat naAng 'augnayan ng Saloobin ng mgamag(aaral sa 4ikang Filipino sa'anilang 'akayahang Pang(

akademiko sa mga Asignaturang


13/162

. Sariling

Pagpapahalagasa Pansaloobin


14/162

1. &inihintay ko angaraw kung kalian ako

may klase sa Filipino.


15/162

2. usto kongnagbabasa ng mgaaklat sa Filipino.


16/162

3. asasayangan akosa oras na ginugugol

ko sa pag(aaral ko ngFilipino.


17/162

. ababagot% naiinipako sa takbo ngaraling Filipino.


18/162

5. akikita ko angkahalagahan ngFilipino para sa pag(unlad ng bansa.


19/162

. Binibigyan ko ng

sapat na panahonang pag(aaral at

Paggawa ng mgaaralin sa Filipino.


20/162

6. usto ko man ohindi ang isang kurso

o asignatura nag(aaral pa rin ako nangmabuti para gumandaang marka ko.


21/162

7. awawala ang

aking interes sapag(aaral

pagkaraan ng ilangaraw o lingo.


22/162

*. 'apag ang araling(

bahay ay napakarami okaya8y mahirap,

humihina ang loob ko attumitigil ako sa inis o

di kaya8y mabilis kongtinatapos ang mga ito atang inaaral ko lang ang


23/162

19. Ang kahinaan ko

sa pagpapahayag ngsarili sa pagsulat ang

nagpapabagal sa akingpagtatapos ng mga

ulat, komposisyon,iksamen at iba pa.


24/162

11. pinagwawalangbahala ko ang takdang(aralin sa mga unanglingo ng pasukan atpinababayaan kong

maipon% dumami angmga ito.


25/162

12. Ang kakulanganko ng interes sa pag(aaral ay ang dahilan ngkahirapan ko sa

pagpapanatili ng isip sakailangang basahin.


26/162

13. ahihirapan akosa mga pamamaraan ng

pagsulat ngkomposisyon sa

Filipino.


27/162

1. Ang iba kongasignatura ay hindi

kawili :wili kung kaya8tkailangan ko pang pilitin

ang sarili para magawaang mga takdang(

aralin.


28/162

15. Ang iba kong klaseay akakainip,

nagdodrowing, sumusulato nangangarap ako ng

gising sa loob ng klasekaysa making sa guro.


29/162

1. sinasawalangbahala ko ang mga

isinauling papel( hindiko binibigyang pansin

ang mga pagwawastonito.


30/162

16. Pinanatili ko ngmaayos at malinis

ang lugar na akingginagamit sa pag(

aaral.


31/162

17. Sa palagay ko angaking marka ay

repleksiyon ng akingkakayahan.


32/162

1*. Sa palagay ko,hindi na dapat

itinuturo ang Filipinosa kolehiyo.


33/162

29. Ako aynagsusumikap na

kahiligan ang Filipinodahil may asignatura

ako sa Filipino naginagamit sa pagtuturo.


34/162

21. &indi kopinaghahandaan ng

maayos ang pag(aaral.


35/162

22. inagamit ko angmga libreng oras sa

paaralan sa pag(aaral.


36/162

23. 'apag nagbabasaako ng mahabang

takdang(aralin, tumitigilako at binabalik aral ko

ang mgamahahalagang bagay.


37/162

2. !as gusto kongmag(aral na nag(iisa

kaysa sa may kasama.


38/162

25. aglalaan ako ngsapat na oras sa pag(

aaral.


39/162

26. Ang kaalaman

sa Filipino aynapapakinabangan

sa ibangasignatura.


40/162

27. ararapat na bigyangdiin ang gramatika

) Filipino+ dahil ditonakasalalay ang lubos na

kaalaman at pag( aaralng araling Filipino.


41/162

2*. ;key lang anggamit ng

pampagtuturo saasignatura.


42/162

. Tea-herFa-tor


43/162

1. Pakiramdam ko ayhindi nauunawaan ng

mga guro angproblema ng mga

estudyante.


44/162

2. Pinupuna ng mgaguro ang pagsulat ko

ng basta ( basta angdi magandang

pagsasa( ayos ng mgasinulat.


45/162

3. Pakiramdam ko,naiimpluwensya ang

mga guro sa <pagbibigay ng marka ng

kanilang gusto o ayawsa isang estudyante.


46/162

. agbibigay ngkaragdagang

paliwanag ang mgaguro tungkol sa mga

aralin na hindi naminggaanong naunawaan.


47/162

5. agbibigay ngkaragdagang

paliwanag ang mgaguro tungkol sa mga

aralin na hindi naminggaanong naunawaan.


48/162

. Pakiramdam ko,pinapakita at

ginagamit ng guro angkanyang awtoridad sa

pagtuturo.


49/162

6. !atagumpay nanaipamalas ng guro

ang kanyangkakayahan sa kanyang

itinuturo.


50/162

7. !atagumpay nanaipamalas ng guro

ang kanyangkakayahan sa

kanyang itinuturo.


51/162

*. Pakiramdam ko,inaasahan ng guro na

mag(aaral ako nghusto sa labas ng

paaralan.


52/162

19. aniniwala ako napalihim na natutuwa

ang guro sapagpapahirap sa

amin.


53/162

11. Sa palagay ko,ginagawa ng guro ang

kanyang makakayaupang

mapahalagahan naninang wikang Filipino.


54/162

12. Binibigyan ngguro ng

konsiderasyon angmga mag( aaral na di

: Tagalog.


55/162

13. &indi ko gaanongbinibigyan ng pansin

o pagpapahalagaang mga takdang

aralin kapag ayaw kosa guro.


56/162

. !ga

'agamitan


57/162

1. atutuwa ako sapagbabasa ng mga

aklat sa Filipino.


58/162

2. Panatag)-om=ortable+ ang

loob ko sa pagbabasang mga aralin sa

Filipino.


59/162

3. !adalingmaunawaan an

gaming teksbuk saFilipino.


60/162

. akakatulong nangmalaki sa amin ang

palaging pagkakaroon ngpagsasanay satalasalitaan pagkataposng bawat aralin% leksiyon.


61/162

5. !alaki ang tulongsa pagsasalita ng

Filipino angpagbabasa ng mga

nobela, magasin atpahayagan na Filipino.


62/162

1. Ano ang katangianat saloobin ng mga

mag(aaral sapaggamit ng wikangFilipino>


63/162

2. Saloobin !ga

uro%Administrador sa Sarili kong

Pagdaranas


64/162

Bilang bahagi ng sistema,

nagkaroon po ako ng mgapagkakataong makapunta samain -ampus ng P? na

nasa Ta=t A@enue !la. Saaking obserbasyon,karaniwang ginagamit angFilipino sapakikipagtalastasan maliban

sa mga opisyal at pormal na


65/162

Sa mga palatuntunan aymalayang ginagamit angFilipino habang sa sariling

kampus ay pawang kaibadahil medyo hindi tanggap

na sa mga programa atmeting ay gagamit ngFilipino maliban na lamang

sa buwan ng wika


66/162

ayunpaman, positibonaman ang ipinakitangsuporta ng mga guro at

administrador sapagsulong ng mga

programa at pagpapatupadsa mga alituntuning maykinalaman sa Filipino.


67/162

&alimbawa nito ay ang palisiya

sa paggamit ng $nglish atFilipino sa 'ampus na kungsaan pinahintulutan ang

pagsasalita ng Filipino ng mgameyor sa Filipino maliban nalang kung nakikipagtransaksyon

sa iba8t ibang tanggapan ngpamantasan.


68/162

. &istorikal na

Pagtalakay saBahagi ng

Pananalita


69/162

"ayakronikong #inggwistiks

Ang pag(aaral ng mga

pagbabago sa isang wika saloob ng maraming taon ayang paksa ng diachronic o

historical linguistics.


70/162

(. D'K)IPT*NG

PAGTATA+AKA , 'A BAAGI

NG PANA+ITA


71/162

Santiago at

Tiang-o)1**1 at2993+

Agaban ) 1***+


72/162

Santiago at

Tiang-o)1**1 at2993+

Agaban ) 1***+

mga morpemang may


73/162

mga morpemang maykahulugang leksikal

Pangngalan

Panghalip Pan!i wa

Pang-uri Pang-a#a y

Ayon kina Santiago et al


74/162

Ayon kina Santiago et al.)1**1+

2aging

kalakaran ang

paglangkapin

ang pani tikan a t

balarila

Ayon kina Santiago et al


75/162

paraang na tural a t

ka wili( wili

to a y mapapa tuna yan

sa sis tema ng

pag tu turo ng wi ka sa

ba ta yang edu kas y

on

Ayon kina Santiago et al.)1**1+


76/162

sa paglakad ng araw

napuna na di mabisa

ang ganitong ayosdahil ang mga mag(aaral ay hilawC sapanitikan at hilawCsa balarila

ito


77/162

ang pagtuturong panitikan atbalarila aypinaghiwalay

B u n g a N i

t o

S katunayanD


78/162

pabagu(bago t alaga ang pagt ingin sa aspet ong it o k ung k ay a8t sa pat uloy na pagbabagu(bago ng

k ur ik ulum pabagu(bago r in ang desisy on k ung paano nga ba it ur o ang wika

Sa ka tuna yanD

kina ' a n t i a g


79/162

&indi magigingmakatarungan na

ituro ang wikagamit angsanggunian na

hango sa BA#AE#Ani #ope '. Santos

na nalimbag noong

a y o n k i n a '

a l. / 0 0 / 1

2


80/162

ma ka b u l u ha n

a ng ko n t r i b u s yo n

sa l i k ha n i # ' S

gunit tinuturing naD

#l k


81/162

unang #loke

Balarila

ni +K '

ik l #l k


82/162

ikalawang #loke

Mga

pag-aaral

ik l #l k


83/162

ikalawang #loke

=eedba-k a t pagbabago

mula sa

mga gurong m

a y

kaka yahang

magpasok ng mga

na

MGA PANGNGA+AN


84/162

MGA PANGNGA+ANNA$N1

1. Ang pangngalan aypasalitang simbolong ang

tinutukoy ay tao, bagay,hayop, pook, pangyayariatbp.

2. Ang pangngalan ayngalan ng tao, hayop,

bagay pook pangyayari a1 Mga


85/162

Klasipikasyon ng

Pangngalan

1. Pansemantika

2. Pangkayarian oPangistruktura

1. 3)ING


86/162

1. 3)ING PAS$!AT'A

2 Paraan ng klasipikasyon

A. Batay sa kung angpangngalan ay may diwangpanlahat o hindi panlahat

)Pangngalang Pantangi oPambalana+


87/162

Pantangi kung tumutukoysa tanging tao, hayop, bagay,pook o pangyayari.to8ynagsisimula sa malaking titik.

Pinangungunahan ngpantukoy na si/sina, ni/nina,kay/kina, ang/ang mga, ng/ng

mga, sa/sa mga ayon sakinakailangang kailanan.


88/162

Pambalana kungtumutukoy sapangkalahatangdiwa. to8y

nagsisimula samaliit na titik.


89/162

B. Batay sa kung ang

pangngalan ay tumutukoysa isang bagay na tahas ohindi tahas )Tahas o

Basal)

-Tahas ang pangngalankung tumutukoy sa bagayna materyal.

2 i h


90/162

2 ?ri ng Tahas

1. Palansak- tumutukoy sa pangkatng iisang uri ng tao o bagay

Hal. Buwig, kumpol, lahi, tangkal,hukbo

2. Di-Palansak ( tumutukoy lamang samga bagay na isinaalang(alang nangnag(iisa.

Hal. saging, sundalo, tao, manok,bulaklak

2. ?E


91/162

PA'AGAEA

a. Payak

( isang salitang(ugatlamang. 4ala itongkasamang panlapi. (

Binubuo ng isang morpemalamang.


92/162

b. Maylapi o inango (binubuo ng salitang(ugat atpanlaping makangalan.

(binubuo ng isangmorpemang malaya at di(morpemang malaya.)kaklase, pagbasa,kabuhayan+

/ nuulit inuulit ang pangngalan


93/162

/. nuulit(inuulit ang pangngalankung ang kabuuan nito o ang

bahagi nito ay inuulit.

4 uri ng Pag-uulit

1. Di-ganap o parsyal(bahagilamang ng salitang(ugat anginuulit

&al. bali(balita, sali(salita, bali(baligtad


94/162

2. anap :inuulit angbuong pangngalan

Hal. kuru(kuro, bayan(bayan,sabi(sabi

" T b l bi b


95/162

". Tambalan ( binubuo

ng dalawangmagkaibang salitangpinag(iisa o ng dalawangmorpemang malaya.

(may pangngalang

tambalan na nananatiliang kahulugan ng mga

salitang pinagtatambal


96/162

!ayroon namangnawawala ang kahuluganng dalawang salitangpinagtatambal atnagkakaroon ng bagong

kahulugan ang nabuongpangngalan.


97/162

&al.

balikbayan : bumalik sabayan

alay(kapwa : alay sakapwa

bahay(kalapati :bahayng kalapati

#1 Mga Kakanyahan


98/162

#1 Mga Kakanyahanng Pangngalan

Ayon kay +ope k. 'antos

may na kakanyahan ngpangngalan

1. kausapan 3. kasarian2. kailanan . 'aukulan


99/162

Sa aklat nina Santiago

et al. )1**1+ at Agabanet al. )1***+, dalawa

lamang ang kakanyahanng pangngalan

1. kasarian2. kaukulan

Mga Panan!a saP i


100/162

Pagpaparami ng

Pangngalan51. ang mga pantukoy naang/ang mga at si/sina

bilang pananda sakailanan ng pangngalan

Hal. agsisisi ang ama sapagpapalayaw sa anak niya.

2 ang mga panlapi at


101/162

2. ang mga panlapi at

pag(uulit bilang panandasa kailanan ngpangngalan

(ang pangngalan aymaaaring paramihin sa

pamamagitan ngpaggamit ng mg panlapi

at pag(uulit

Hal kapatid isang salitang


102/162

Hal. kapatid :isang salitang

hango na galing sasalitang(ugat na patid.

3. ang mga pang(uri bilang

pananda sa kailanan ngpangngalan

Hal. Masipag na magsasakasi 'a usting.


103/162

. ang mga pamilang

bilang pananda sakailanan ng pangngalan

(Pamilang ang tawag samga salitang tumutukoysa bilang ng tao, hayop,bagay, atbp.


104/162

Hal. Sandaang aklatang donasyon ngpilantropo saaklatan ngunibersidad.

!ay iba pa tayong


105/162

!ay iba pa tayong

pamilang na magagamit napananda ng kailanan ngmga bahagi o praksyon ng

isang bagay na isinasaadsa pangngalan pamilang

na pamahagi at pamilang na palansak.

Pamilang na


106/162

Pamilang na

pamahagi ayginagamit kapag ang

kabuuan aypinagparte(parte obinabaha(bahagiHal. 1%3 )sangkatlo+(pananda ng kailanang

isahan


107/162

Pamilang na Palansak

o pamilang na pangkatanay nabubuo sa pag(uulit

ng mga pamilang napatakaran at nagsasaadng kahulugang gayong

damisa isang pangkatC.


108/162

&al. Isa-isang trak ng

pagkain at lumangdamit ang

ipinamudmod sa mgapook na nasalanta.

ala-dala!ang kabanng binhi ang

ipinamimigay PANGA+IP P)*NA


109/162

$N1

( Bahagi ng pananalitangpanghalili sa mga

pangngalan )Santiago etal, 1**1+.

Hal. Si !anuel #. HueIonang kinikilalang Ama ng4ikang PambansaC.

3ri ng


110/162

3ri ngPronawn6Panghalip

/. Panao : panghalili sa

ngalan ng tao Hal. Si "r. Jose ay

manggagamot ng baryo.)Siya ay manggamot ngbaryo+


111/162

2. Pamatlig : humalili sangalan ng tao, bagay,

atbp. na itinuro onihihimaton.

Hal. iya ng mga turistaang kapatid nito.

3 Panghalip na


112/162

3. Panghalip na

Panaklaw - mga panghalipna sumasaklaw sakaisahan, dami, o

kalahatan ng tinutukoyHal. isa, iba, anuman,

magkanuman, ilanman, pawaK Pinalabas ng guro ang isa.

h li


113/162

. Panghalip na

Pananong : panghalilisa ngalan ng tao, bagay,

atb, na ginagamit sapagtatanong

Hal. sino sinu(sinoano anu(ano

3 i P h li


114/162

3ri ng Panhalip5

/. Anapora6Anaporik-'ung ang nasa hulihan opagkatapos ng tinutukoy napangangalan.

Hal. ang dumating si

"#rissa, nakita niyang sumasalubong sa kaniya ang alaga niyang aso.


115/162

4. Katapora6Kataporik

- 'apag nasa unahan ngtinutukoy na pangngalan.

Hal. nay, iyon po anglalaking sinasabi ninyongpumunta rito kanina>


116/162

4.1 PANDI$A( !ga salitang

nagpapakilos onagbibigay(buhay saisang lipon ng mgasalita.

Kaganapan ng


117/162

Kaganapan ng

Pan!iwa( Ang bahagi ng Pang(uri

na nagbibigay ng ganapna kahulugan sapandiwa ang tinatawag

na kaganapan ngpandiwa. !aari itong

maging paksa ng


118/162

/. Kaganapang

tagaganap: to ang bahagi ng

panaguri na gumaganapsa kilos ng isinasaad ngpandiwa.

Hal. Binili ng nanay angdamit.


119/162

2. Kaganapang layon

: to ang nagsasabikung ano ang bagay na

tinutukoy sa pandiwa.Hal. Bumili ang nanay

ng damit.

3 K


120/162

3. Kagananapang

Tagatanggap : to angnagsasabi kung sino

ang nakikinabang sakilos na ipinahahayag

ng pandiwa.pinakikilala ito ngpariralang para kay,


121/162

&alimbawaBinili ng nanay ang

damit para kay Beth.

7 Kaganapang


122/162

7. Kaganapang

Ganapan- ay nagsasaad ng lugar

na ginaganapan ng kilos ng

pandiwa.

Halimba!a

'umuha si Eyan ng tubigsa balon.

8 Kaganapang


123/162

8. Kaganapang

!ireksyunal( pinakikita ang

kaganapang ito angdireksyon ng kilos na

taglay ng pandiwa.Halimba!a agbigay

siya ng limos sa pulubi


124/162

6 K


125/162

6. Kaganapang

kagamitan -agsasaad ito ng kung

anong bagay,kagamitan o

instrumento angginagamit upangmaisagawa ang kilos


126/162

Halimba!anakyat niya ang

bubong sapamamagitan ng

hagdan.

Ang Pokus ng


127/162

g g

Pan!iwaAng pokus ng pandiwa ayang makabuluhang

pagkakaugnayan ngpandiwa at ng paksa ng

pangungusap. atutukoyito ayon sa mga panlapingikinakabit sa pandiwa.

/. Pokus sa tagaganap o


128/162

/. Pokus sa tagaganap oaktor : Ang paksa ngpangungusap dito ay angtagaganap ng kilos na

ipinahihiwatig ng pandiwa.Ang mga panlapingginagamit ay mag( , um(,

inagamit din ang mang(,at maka(.

Halimba!a agtanim ng

4. Pokus sa layon :


129/162

yAng bibigyang(diin sapangungusap ay anglayon. Ang mga

panlaping ginagamit sapagbuo ng pokus na ito

ay ang mga sumusunodI : niluto ng nanay ang

karne.


130/162

$n : &inugasan niya angpinggan.

"a : akuha namin angpremyo.

Ipi : pinatapon ni Joo ang

basura.In : "inilig ko ang halaman.

3. Pukos sa ganapan :


131/162

g panapan ang pokus ng pandiwa

kung ang paksa ang lugar oganapan ng kilos.

Hal Pag(%an(% han(. Pinaglutuan ng

nanay ang palayok.

!apag(%an( an(%han . apaglabhanni ate ng damit ang palanggana.

Pang(% an(%han . Pinangisdaan niyang sapa.

7 Pokus sa


132/162

7. Pokus sa

tagatanggap : asapukos na tagatanggapang pandiwa kung angpaksa ng pangungusapang tagatanggap o

pinaglalaanan ng kilosna ipinahayag ng

pandiwa

I ki h il b l k l k


133/162

I : kinuha nila ng bulakalak

ang guro.Ipang : pinaghingi niya ng

ulam ang aso.Ipag( pagtipon mo ng

kabibi si Lenny

5 Pukos sa


134/162

5. Pukos sa

instrumento ogamit : Ang paksa

ng pangungusap ayang instrumento o

gamit sapagsasagawa ng


135/162

Ipinang :pinananahi niya ang

straw.pinanlinya niya ang

lapis.

P k !i k


136/162

. Pokus sa !ireksyon

: asa direksyonalangpukos ng pandiwa kung

ang paksa ay angdirekyon ng kilos o

tinutungo ng kilos naisinasaad ng pandiwa.

A % h


137/162

An% han

Binigyan niya ng limosang pulubi.

Pinuntahan nila angMilla $s-udero.

:. Pokus sa 'anhi -


138/162

:. Pokus sa 'anhi

Ang paksa ngpangungusap ay ang

dahilan o sanhi ng kilos.inagamit sa pagbuo ngpokus ng pokus ng sanhiang mga panlaping i ( ,ika : o ikapang (

H li b


139/162

Halimba!a

niluha niya angpagkawala ng kuwintas.

kinatuwa niya angpagkapasa sa pasulit.

Sa pagtalakay ni Agnanan isinama niyaang isa pa


140/162

ang isa pa

•

Tagaganap actor ;ocus1 al. #umikasang mga #iktima ng lahar.

•+ayon o#ciary ;ocus1 al.kinuha ko si Nene ng malamig na tubig.

•'anhi causati=e ;ocus1 al.


141/162

kinalulungkot namin ang pag-alis

niya.•)esiprokal reciprocal ;ocus1 ?angpokus ay tagaganap pa rin ngunit maykahulugang resiprokal ang pandiwasapagkat ang kilos ay ginaganap nangtugunan ng mga tagaganap.Samakatuwid lagging dalawang

indibidwal o dalawang pangkat angpokus ng pandiwa. amiting panlapiang mag( (anN magsipag( an%han.

alim#awa5

! l t k i#i


142/162

•!agsusulatan ang magkai#igang

&e at Alma na hindi nagkita saloobng dalawang taon.

•agtulungan ang mayayamang

negosyante at mga karaniwangmangagawa sa $"SA re@olution.

•agmamahalan sila.

•

Baka magsipag#atuhan angmga bata mamaya.

Aspekto ngPan!iwa


143/162

Pan!iwa• akikilala rin ang mga Pan!iwa sa

pamamagitan ng makadiwang panlapi nanaghuhudyat ng mga aspekto at pokusnito.

• Ang pandiwa ay nababanghay ayon saaspekto at hin!i ayon sa panahunan.akikita sa aspekto kung ang kilos opangyayaring ipinahahayag ng pandiwaay tapos o naganap na , katatapos palamang2 nagaganap pa lamang ohin!i pa nasisimulang ganapin.

/ Aspektong


144/162

/. Aspektong

perpekti#oHal. 'umain na siya ng

halo(halo.

4. Aspektongperpekti#ong katatapos

Hal. 'akakain ko lang kayabusog na busog ako.

@. Aspektong


145/162

@. Aspektong

imperpekti#oHal 'umakain ang mgapanauhin.

7. Aspektongkontemplati#o

Hal. !anonood kami ng dulasa Biyernes. )Balak+

Mga Pan!iwang Katawaninat Palipat


146/162

at Palipata. Pan!iwang Katawanin

• &indi maaring lagyan ngkaganapang tuwirang layon opariralang siyang tumatangap ng

gawaing ipinahahayag ng pandiwa .• agtataglay ito ng kahulugang buona sa ganang sarili kaya8t hindi na

nangangailangan ng tagatanggapng kilos.

Hal. %umulo ang tubig.

#. Pan!iwang palipat


147/162

#. Pan!iwang palipat

•

!aaring lagyan ng tuwiranglayon na pinangunahan na ng,sa, o kay &al. "agpaga!a siya

ng bag na abaka sa Bikol.•"agtanong kami sa pulis kungsaan ang papuntang Bayugan.

•"aghintay sila kay r. P#r#&

Mga Pan!iwang Di-karaniwan


148/162

Pan!iwang !i-karaniwan ang tawagsa mga pandiwang nagkakaroon ngmga panibagong morpoponemikongpagkakaltas ng ponema o mga ponema,

nagpapalit ng ponema, o metatesis.&alimbawa

•Buhos O (san buhusan busan

•"umi O (han dumihan dumhan

Mga Pan!iwang katawanin at Palipat


149/162

Ang pandiwang katawaninay hindi maaaring lagyan ngkaganapang tuwirang layon.

agtataglay ito ng kahulugangbuo na sa ganapang sarili kaya8thindi na nangagailanagan ng

tagatanggap ng kilos.Hal. kumulo ang tubig

Pandiwang palipat


150/162

Pandiwang palipat

naman ang tawag sapandiwang maaaring

lagyan ng tuwiranglayon.

Hal. nagpagawa siya ngbag na abaka sa Bikol.

@1MGA PAN3)ING


151/162

1

PANG-3)IAng pang-uri ay salitang

nagsasaad ng katangian o uri

ng tao, hayop, bagay, lunan,atb., na tinutuky ng pangngalan

o pangahalip na kasama nitosa loob ng pangungusap.

I#at i#ang Gamit ng Pang-uri saloo# ng Pangungusap.


152/162

g g g p

1. Panuring ng PangngalanHal. mararangal na tao ang pinagpala

Panuring na panghalip

Hal. kayong masisigasig ay tiyak namagtatagumpay.

2. Pang-uring ginagamit bilang pangngalan.

Hal. nag mapagtimpi ay !alaya sa gulo3. pang-uring kaganapang pansimuno

Hal. !ga madasalin ang mga Pilipino

Kayarian ng Pang-uri


153/162

/. Payak Payak ang pang(uri kung binubuo ng likas na

salita o salitang walang lapi.

Hal. mainit ang ulo ng taong gutom.

4. Maylapi

Maylapi ang pang(uri kung binubul ngsalitang(ugat na mag panlapi. Tinatawag ding

panlaping makapang(uri ang mga panalapingginamit sa pagbubuo ng mga pang(uri.

Hal. mataas

@. inuulit


154/162

Ang pang(uring inuulit ay salitang(

ugat o salitang maylapi na maypag(uulit. !aaaring ganap o di(ganap.

Hal. Pag-uulit na ganap)ang+ puti(puti

Pag-uulit na !i ganap

)ang+ liliit

7. Tam#alan

T b l i k bi b it


155/162

Tambalan ang pang(uri kung binubuo ito ng

dalawang salitang pinag(isa. Ang mgaganitong pang(uri ay maaaring maykahulugang karaniwan o patalinghaga.

Hal.

Karaniwang kahulugan Taus(puso

Bayad(utang

Patalinghagang kahulugan

'alatog(pinggan

Bulang(gugo

Kailanan ng Pang-uri


156/162

•Ang anyong isahan aynaipapakita sa paggamit ngpanlaping pang(isa tulad ng ma(, ka(,

pang(, atb., nang walang pauulit ngunang P o KP ng salitang(uagat owalang panandang mga, o iba pangsalitang nagsasaad ng bilang nghigit sa isa.

Hal. !aligayang(Pamilya angpamilyang malusog.

aipapakita ang anyong dlawahan sapaggamiit ng mga panlaping magka(


157/162

paggamiit ng mga panlaping magka ,magkasing( o sa paggamit ng dalawa o ng

salitang kapwa.

Hal. magkamukha ang magkapatid na !ike at

/hoy.

Ang anyong maramihan ay naipapakita sapamamagitan ng pantuloy na mga, sa pag(uulitng uang P 9 'P ng salitang(ugat, o sa pag(uulitng pantig na ka sa mga panlaping magka(, o sapaggamit ng salitang nagsasaad ng bilang na

higit sa dalawa.Hal. !ga mapagkakatiwalaang kawaksi asa buhayang mga iyan.

Kaantasan ng Kasi!hian ng Pang-uri


158/162

•Lantay ang karaniwang anyo ngpang(uri.

Hal. mayaman, palabiro

•Ang ikalawang antas ay tinatawagna katamtamg antas.aipapakita ito sa paggamit ng

medyo, nang bahagya, nangkaunti, atb., o sa pag(uulit ngsalitang ugat o dlawang unangpantig nito.

•Ang ikatlong antas ay ang


159/162

Ang ikatlong antas ay ang

pinakamasidhi. to aynaipapakita sa pamamagitan ng)1+ pag(uulit ng salita )2+ paggamitng panlaping napaka(, nag(, D (an,

pagka(. At kay( )3+ sa paggamit ngmga salitang lubha, masyado,totoo, talaga, tunay, atb.

Hal. mataas na mataas pala talagaang bundok Apo.

am#ingan ng Pang-uri


160/162

Pang-uring pahambing angtawag sa mga pang(uringnaghahambing ng dalawang

tao, bagay, o pook, atb.Pasukdol naman ang tawagsa mga pang(uring

naghahambing ng higit sadalawa.

Dalawang uri ang mga pang-uring Paham#ing


161/162

g g

•Magkatula! ang hambingan kungang mga pinaghahambing aypareho o magkapatas ng uri o

katangian. aipapakita ito sapamamagitan ng paggamit ng mgapanlaping ka(, sing(, kasing(,magkasing(, atb., at sa paggamitng salitang pampatulad tulad nggaya, tulad, paris, kapwa, atb.

Hal. kamukha ni !ike ang ama

•Di-magkatula! ang hambingan


162/162

kung ang mga pinaghahambing ayhindi magkapatas ng uri okatangian. akikita ito sapaggamit ng mga salitang

pahambing tulad ng kaysa, di(tulad, di(gaya, di(hamak, atb.

Hal. !alayo ang 'iangan kayasa

Baguio kung manggagaling salil

Faye B Ppt

Documents

Transcript of Faye B Ppt