Fatih YAZITAŞ Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü

Yeni Teknolojiler ve Destek Daire Başkanı

İstanbul, Kasım 2014

Son 10 Yılda Gelinen Nokta(2003-2013)

Elektrik tüketimi yaklaşık 2 kat artışla 245 milyar kWh olmuştur.

Kurulu gücümüz yaklaşık 2 kat artışla 2013 yılı sonu itibariyle 64.007,5 MW olmuştur.

Ülkemizde 2003 yılında 314 olan elektrik üretim santrali sayısı, 2013 yılı sonu itibarıyla 907’a yükselmiştir.

2003’de yenilenebilir enerji kurulu gücü 12.640 MW iken, 2013’de 25.596 MW olmuştur. 2003 yılında 18,9 MW rüzgar kulu gücü 2013 yılında 2.759,6 MW olmuştur.

Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanterine göre toplam sera gazı emisyonumuz 2003 yılında yaklaşık 300 milyon ton CO2 eşdeğeri iken, 2012 yılında bu değer 439,9 milyon ton CO2 eşdeğerine ulaşmıştır

• Enerji ve tabii kaynaklar alanında yerli kaynakların ve yeni teknolojilerin

kullanımına öncelik vermek,

• Sektörde verimlilik ve rekabet gücünün arttırılmasını sağlamak,

• Hızla gelişen enerji sektöründe tasarım, mühendislik ve yenilik yaratma

kabiliyetini destekleyici mekanizmalar geliştirmek,

• Üniversite-sanayi işbirliklerini güçlendirmek, amacıyla proje ve faaliyetler

yürütülmektedir.

Bakanlığımız ile TÜBİTAK arasında imzalanan işbirliği protokolleri kapsamında

devam eden, yeni başlayan ve hedeflenen projelerden bazıları aşağıda yer

almaktadır.

AR-GE ve İnovasyon Projeleri

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile

TÜBİTAK arasında 13 Ağustos 2012 tarihinde imzalanan protokol

kapsamında, önümüzdeki 10 yıllık dönem içerisinde Ar-Ge projeleri

gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

4

Devam Eden Projeler

Ülkemizde rüzgar türbini alt sistemlerinin tasarım, üretim ve test altyapısını

geliştirerek yerli sanayiye yeni iş olanaklarının sağlanması

Proje Adı : MİLRES- Milli Rüzgar Enerji Sistemleri

Geliştirilmesi ve Prototip Türbin Üretimi Projesi

TÜBİTAK 1007

5

• Projenin temel amacı; tasarımı ve teknolojisi Türkiye’ye ait, özgün ve

dünya standartlarında rekabetçi bir rüzgâr sanayinin kurulması için

gereken altyapıyı oluşturmaktır. Projede 2,5 MW’lık endüstriyel ölçekte

elektrik üretimi yapan rüzgar türbinlerinin tamamen özgün ve yerli

teknoloji ile geliştirilmesi ve prototipinin üretilmesi hedeflenmiştir.

• TÜBİTAK hakem sürecinde proje iki aşamaya bölünmüştür. İlk etapta 500

kW’lık rüzgar türbinleri geliştirilmiş olup, bu prototipler deneme amaçlı

kullanılarak tasarım olgunlaştırıldıktan sonra 2,5 MW’lık türbin prototipi

geliştirilecektir.

• Proje kapsamında hazır alınacak bazı alt sistemler (frenler, hidrolik

donanım, asansör, kaplin vb. gibi) dışında bütün ana bileşenler (kanatlar,

göbek, dişli kutusu, jeneratör, evirici makine kutusu, kule vb. gibi) proje

ekibinin çalışmalarıyla geliştirilmiştir.

6

Kanatların imalatı 31.10.2013 tarihinde tamamlandı. Montaja hazır.

7

Generatör

28.06.2013 tarihinde fabrika testlerini başarı ile geçti. Montaja hazır.

8

Trafo Köşkü

9

Türbin SCADA Ekranı

10

Kule Ana Parçalar

11

12

Temel İnşaat ve Hafriyat

Temel kazısı ve hafriyat 31.10.2013’de tamamlandı.

Tamamlanan Projeler

Milli Rüzgar İzleme ve Tahmin Merkezi Kurulumu, tahminlerin TEİAŞ

tarafından elektrik arz-talep dengesinde kullanılması, RES firmalarının “Gün

Öncesi Piyasaya” katılımının sağlanması

Proje Adı : Rüzgardan Üretilen Elektriksel Gücün

İzlenmesi ve Tahmini Projesi (RİTM)

Süre: 2010/2013

Bütçe : 7 Milyon TL/ 3 Yıl

Yenilenebilir Enerjiye Dayalı

Üreticiler için Ticaret İmkanları

Piyasa (PMUM/EPİAŞ) • Gün Öncesinde Piyasa Fiyatı ile Satış

Genel olarak piyasada fiyat belirleyici rolü olmayan

(fiyat teklifi yapmaksızın fiyattan bağımsız satış yapan)

yenilenebilirler, tipik olarak gün öncesinde oluşan

fiyattan ürettikleri enerjiyi piyasada satmaktadırlar.

RİTM Projesi

• Mevcut RES’lerden meteorolojik veriler

(hız, yön, sıcaklık vb.) rüzgâr ölçüm

istasyonları aracılığıyla alınmaktadır.

• Ayrıca, santrallerin transformatör

merkezlerine tesis edilen “Monitörler” ile

güç, akım, gerilim vb. veriler anlık olarak

Rüzgâr Enerjisi İzleme ve Tahmin

Merkezi’ne iletilmektedir.

• Bu verilere ek olarak orta ölçekli sayısal

hava tahmin modeli çıktıları kullanılarak

her bir RES için 48 saatlik rüzgârdan

üretilecek elektriksel güç tahminleri

oluşturulmaktadır.

RİTM Projesi

•28/05/2014 tarihli ve 29013 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Elektrik Piyasası Şebeke

Yönetmeliği” Geçici Madde 4’te “Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisleri için tesisin

bağlantı anlaşmasının imzalandığı tarihte yürürlükte olan Ek-18 uygulanır. Bu kapsamdaki

üretim tesisleri kendilerine düşen görevleri 31/05/2015 tarihine kadar yerine getirir.”

denilmektedir. Merkeze dahil olacak RES'lerin tesis etmeleri gereken donanıma ilişkin

teknik özellikler hazırlanarak Genel Müdürlüğümüz www.yegm.gov.tr web sayfasında ve

www.ritm.gov.tr sitesinde 11/07/2013 tarihinde yayınlanmıştır.

• MİLTES -Milli Termik Santral Teknolojileri Geliştirilmesi ve

Yerlileştirilmesi

• MİLKAS- Milli Kükürt Arıtma Sistemi

• MİLHES- Milli Hidroelektrik Santral Sistemleri Geliştirilmesi

Projesi

• MİLGES- Milli Güneş Enerjisi Santrali Geliştirilmesi

• LED ve OLED Üretim Teknolojilerinin Geliştirilmesi Projesi

• Gaz Türbini Kanatlarının Yerli İmalatı Projesi

• Yeni Nesil HVDC Back-to-Back Sistemi Geliştirilmesi

Yeni Başlayan Projeler:

• İstanbul/Cevizlibağ’da bulunan Bakanlığımıza ait Hidrojen Araştırma

Merkezinin Ankara’daki kurumumuz kampüs alanına taşınması süreci ve

yeni kurulacak Hidrojen Enerjisi Teknolojileri Laboratuvarının modernize

edilmesi çalışmaları devam etmektedir.

• Bu süreç içerisinde söz konusu laboratuvardan yüksek düzeyde

yararlanılması ve kullanımı noktasında ülkemizde bulunan halihazırda 14

üniversite ile işbirliği protokolü yürürlüğe girmiş ve çalışmalar devam

etmektedir.

Hidrojen Konusundaki Gelişmeler

Bakanlığımıza ait söz merkezde 2005 yılı sonrası dönemde Hidrojen Enerjisi Teknolojileri

çalışmaları kapsamında hidrojen yakıtlı bir adet forklift aracı, karavan ve bir adet golf aracı

üretilmiş ve çalışır durumdadır. Ayrıca İstanbul Haliç te hem kara hem de deniz taşıtlarına

dolum yapabilen hidrojen üreten tesis bulunmaktadır.

Hidrojen ile Rüzgar Enerjisine

Yönelik Enerji Depolama

• Almanya da Rüzgar üretiminin fazla olduğu ancak enerji talebinin az olduğu

saatlerde elektrik üretimi elektroliz ile sudaki hidrojenin açığa çıkartılmasında

kullanılarak enerji hidrojen olarak depolanabiliyor.

• 2 MW’lık bir kapasiteye sahip bu ünite ile saatte 360 m3’lük hidrojen

pompalanabilmekte.

• Açığa çıkan hidrojen gazı belirli miktarı

geçmeyecek şekilde doğalgaz boru

hatlarına verilebiliyor.

• Depolanan hidrojen gazı bunun dışında

yakıt hücrelerinde kullanılabilmektedir

Yeşil Sertifika Mekanizması

GÜNEŞ

KÖMÜR DOĞAL GAZ

RÜZGAR HİDRO ELEKTRİK

BİYOKÜTLE

NÜKLEER

Yenilenebilir Enerji

Sertifika

TALEP ARZ

İhracat

transfer

Üretim Bilgisi

ENTSO-E ETKB-YEGM

PMUM-EPİAŞ

EPDK

Üretilen enerji şebekeye verilir

Serbest Tüketici

Yeşil Sertifikalar Yeşil Sertifikalar üretilen ve tüketilen elektrik enerjisinin yenilenebilir

enerji kaynağı ile üretilmiş olduğunu belgelemektedir.

Sertifika

Piyasası

Elektrik

Piyasası

Belgeleme Transfer İptal

Sertifika Kayıt

30 Mart 2013 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28603

ELEKTRİK PİYASASI KANUNU

Kanun No. 6446 Kabul Tarihi: 14/3/2013

İKİNCİ BÖLÜM

Elektrik Piyasası Faaliyetleri ve Lisanslar

Elektrik piyasası faaliyetleri

Üretim faaliyeti

MADDE 7 – (1) Üretim faaliyeti, lisansları kapsamında kamu ve özel sektör üretim

şirketleri ile organize sanayi bölgesi tüzel kişiliği tarafından yürütülebilir.

.

.

.

(6) Yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak elektrik enerjisi üretimi yapan

tüzel kişiler, ürettikleri elektrik enerjisinin kaynağının yenilenebilir kaynak

olduğuna dair Bakanlıktan Yenilenebilir Kaynaktan Elektrik Üretim Belgesi alabilir.

Söz konusu belgenin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından çıkarılan

yönetmelikle düzenlenir.

Teşekkür ederim.. fyazitas@yegm.gov.tr

fatihyazitas@gmail.com