FASİKÜL

Yer Kabuğu ve Dünya’mızın Hareketleri

1.

94. Sınıf Fen Bilimleri

• Yer Kabuğunun Yapısı• Dünya’mızın Hareketleri

Etkinlik

154. Sınıf Fen Bilimleri

Yer Kabuğunun Yapısı

1. Aşağıda bazı kayaçlara örnek verilmiştir.

Bu kayaçlardan hangileri madendir? Altındaki boş kutuyu boyayarak belirleyelim.

2. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başındaki kutucuğu işaretleyelim.

Kayaçlar minerallerden oluşur.

Kayaçlar tek çeşittir.

Ekonomik değeri olan kayaca mineral denir.

Altın, bor, civa madenlere örnek verilebilir.

Madenler çok farklı alanlarda ham madde olarak kullanılır.

✘

✘

✘

16 Bilfen Yayıncılık

Yer Kabuğunun Yapısı

Etkinlik

Aşağıda verilen maden örneklerini kullanım alanlarıyla aynı renge boyayarak eşleştirelim.

Mermer

Demir

Linyit

Altın

Taşkömürü

Elektrik enerjisi üretiminde ve asfalt yapımında kullanılır.

Sanatsal alanda, mezarcılıkta ve heykelcilikte kullanılır.

Termik santrallerde, nükleer santrallerde ısınmada kullanılır.

Otomotiv sanayide, ray yapımında ve çelik işletmelerinde kullanılır.

Takı ve mücevher yapımında, ilaç sektöründe kullanılır.

Yeryüzünün farklı derinliklerinde çok uzun zaman önce yaşamış olan canlıların günümüze ulaşan kalıntı ve izlerine fosil denir. Fosillerin çoğu toprak ya da deniz altında bulunur-ken bazı fosiller ise buzulların içinde yer almaktadır.

Geçmişte yaşayan canlıların gü-nümüze bir fosil olarak gelebilmesi için canlı kalıntılarının, bakterilerin yaşamasına uygun olmayan yerler-de olması gerekir. Yani canlı kalın-tılarının havayla temas etmemesi gerekir. Ancak bu şekilde bakterile-rin canlı kalıntılarını çürütmesi en-gellenmiş olunur.

FOSİLLER VE OLUŞUMU

Etkinlik

18 Bilfen Yayıncılık

Fosiller ve Oluşumu

Yukarıdaki ifadeler doğru (D) ya da yanlış (Y) olarak değerlendirildiğinde hangi kavrama ulaşı-lır? Ulaştığımız kavramı ve tanımını yazalım.

Ulaşılan kavram:

Tanımı:

Yeryüzünün farklı derinliklerinde çok uzun zaman önce yaşamış olan canlıla-rın günümüze ulaşan kalıntı ve izlerine

fosil denir.

D Y

maden fosil

Y

Canlı kalıntıları-nın çürümesine

bakteriler yol açar.

D Y

Sabit ısı koşulları fosil oluşumu

için en iyi koşul-lardan biridir.

D

kayaç mineral

Y

Tek hücreli canlıların fosil-leri oluşmaz.

D Y

Yer altı suları fosil oluşu-

muna uygun koşullardandır.

D

Fosilleşmenin gerçekleşmesi için canlı kalıntılarının havayla temas

etmesi gerekir.

D Y

Fosillere sadece toprak altında rastlanır.

D Y

demir yer kabuğu

çakıl kum

Maden

Ekonomik değeri olan kayaçlara maden adı verilir.

Etkinlik

22 Bilfen Yayıncılık

Dünya’mızın Hareketleri

Dünya, Güneş ve Ay’ın hareketlerini anlatmak isteyen bir öğretmen, üç öğrencisini şekildeki gibi konumlandırmıştır. Selin, olduğu yerde sabit dururken Berke, hem kendi hem de Selin’in etrafında, Seçil ise hem kendi hem de Berke’nin etrafında dönmektedir.

1. Bu durumda öğrencilerden her biri hangi gök cisimlerini temsil etmektedir?

Selin Berke Seçil

2. Berke ve Seçil’in yaptığı hareketler ve bu hareketlerin sonucunda gerçekleşen durumlar neler-dir? Yazalım.

SeçilBerkeSelin

Dönme Hareketleri

Berke

Hareketi Sonucu

Hareketi Sonucu

Seçil

Hareketi Sonucu

Hareketi Sonucu

Güneş Dünya Ay

Kendi ekseni etrafın-da dönmesi

Güneş etrafında do-lanımı

Kendi etrafındaki ha-reketi

Dünya etrafındaki hareketi

Gece ve Gündüz oluşur.

Mevsimler oluşur.

Ayın üzerinde gece ve gündüz oluşur.

Güneş tutulması - Ay tutulması oluşur.

Etkinlik

234. Sınıf Fen Bilimleri

Dünya’mızın Hareketleri

Yukarıdaki öğrencilerden bazılarının ifadeleri doğru, bazılarının ifadeleri ise yanlıştır. Doğru bil-gi veren öğrencilerin isimlerinin yanındaki kutucuklara “3” işareti koyalım. Yanlış bilgi veren öğ-rencilerin bilgilerini düzelterek isimlerinin karşısına yazalım.

Tuana Ŗ

Utku Ŗ

Canberk Ŗ

Müge Ŗ

Egemen Ŗ

Selin Ŗ

Tuana

Dünya’nın Güneş etrafında dolanımı sonucunda gece ve

gündüz oluşur.

Utku

Dünya, Güneş etrafındaki dolanımını 365 gün6 saatte tamamlar.

Canberk

Güneş, Dünya ve Ay’ın etrafında dolanır.

Dünya, kendi ekseni etrafında batıdan doğuya

doğru döner.

Mevsimler, Dünya’nın kendi ekseni etrafında

dönmesi sonucu oluşur.

Müge Egemen

Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüş süresi 24

gündür.

Selin

Dünya ve Ay Güneş’in etrafında döner.

Mevsimler, Dünya’nın Güneş etrafında dolanmasıyla oluşur.

Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesiyle gece ve gündüz oluşur.

Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönüş süresi 24 saattır.

✘

✘

Etkinlik

24 Bilfen Yayıncılık

Düşünme Becerileri

Şifre sözcükleri tabloya bakarak bulalım. Bulduğumuz sözcüklerin tanımını yapalım.

D B N A Ö

A B C D E

O K F L M

Ç

1

2

3 İ Y S E

B2 D1 C3 D1 A3Sözcük:

Tanımı:

E2 D1 A1 E3 C1Sözcük:

Tanımı:

A1 E1 C1 E2 E3 Sözcük:

Tanımı:

C2 A2 D3 B3 D2Sözcük:

Tanımı:

KAYAÇ

MADEN

DÖNME

FOSİL

Taş, toprak oluşumların tamamına kayaç denir.

Ekonomik değeri olan kayaçlara maden denir.

Bir varlığın kendi ekseni etrafında tur atarken yaptığı harekettir.

Yeryüzünün farklı derinliklerinde çok uzun za-man önce yaşamış olan canlıların günümüze ulaşan kalıntı ve izlerine fosil denir.