FASE I: Visie 22.10...KRISTUS KoNINg PLEIN doRPSTRAAT KLooSTERSTRAAT MARKT Bron: Voorontwerp...

uapSAnne Mie Depuydt & Erik Van Daele

2 Rue d’Hauteville 75010 ParisT : 33 (0) 1 40 27 90 78 | F : 33 (0) 1 40 27 90 79www.uaps.net | contact@ uaps.net

MASTERPLAN EKEREN-CENTRUMFASE I: Visie22.10.2014

MASTERPLAN EKEREN-CENTRUM uapS

2

Visiedocument - 22.10.14 Anne Mie Depuydt & Erik Van Daele

inhoud

A. INLEIdINg P 03.

B. dE VISIE P 07.

1. KERNFIgUUR P 08.

2. EEN gRoEN NETwERK P 20.

3. EEN zAChT NETwERK IN BINNENBoUwBLoKKEN P 34.

4. EEN oNTSLUITINgSFIgUUR P 46.

C. SELECTIE VAN STRATEgISChE SITES P 57.

d. VERVoLgTRAjECT P 58.


3


A. inleiding

de visie op Ekeren is een perspectief op Ekeren. het is geen uitgewerkt plan maar een basis, een kader om de evolutie van Ekeren te sturen. het bestaat uit ruimtelijke principes die van het stedelijk weefsel een coherent ruimtelijk geheel maken en de bestaande, lopende en toekomstige projecten in verband brengen met elkaar. daarom is dit visiedocument in de eerste plaats een grafisch document.

het visiekader wordt verder uitgewerkt en verfijnd en zal ongetwijfeld in de loop van het ontwerpproces evolueren. de ruimtelijke consequenties van die basisvisie leiden tot ingrijpende deelprojecten die het gezicht van Ekeren zullen versterken en veranderen.heT gRoene diSTRiCT


4


Snelweg A12 en A1SpoorwegProjectgebiedVerschillende wijken Ekeren

100 m

het projectgebied.

de open ruimtestructuur in Ekeren in relatie met de bebouwde omgeving.

groenzone A12 Infrastructureel groen zeer toegankelijk

Bospolder Natuurgebied Beperkt toegankelijk

oude Landen Natuurgebied zeer toegankelijk

Landbouw ten westen van donk

Landbouwfragment dat overstromingsgebied wordt

zeer toegankelijk

hof ter Biest Park zeer toegankelijk

Veltwijckpark Park zeer toegankelijk

hagelkruispark

Begraafplaats

Parochieplaats

grasperk oprit A12

Binnentuin RVTKoer tuinwijk

Park in binnenbouwblok

Functionele groenzone

Speelplein

Park in binnenbouwblok

Semi-private groenzoneSemi-private doorsteek

zeer toegankelijk

zeer toegankelijk

zeer toegankelijk

zeer toegankelijk

Beperkt toegankelijkBeperkt toegankelijk

100 m

Taxonomie van de verschillende open ruimten op schaal van Ekeren.

de visie is gebaseerd op wat Ekeren is, op haar kwaliteiten en potenties. Ekeren is het groene district. Een district omringd door grote natuurgebieden, parken en landbouwgebieden met een sterk contrast tussen land en stad.

A. inleiding


5


Vergelijking tussen Ekeren en Brasschaat als groene gemeenten

EKEREN

BRASSChAAT

dat contrast is opmerkelijk in vergelijking met andere gemeenten in het noorden van Antwerpen. waar in Ekeren de open ruimten grote aaneengesloten landschappen zijn is stad en land gemengd in groene gemeenten zoals Kapellen of Brasschaat. In die gemeenten heeft het landschap bijgevolg geen zelfstandige uitstraling zoals in Ekeren.

de karakteristieke landschappen rond Ekeren zijn echter losgekoppeld van het stedelijk weefsel: toegangen zijn beperkt, de open ruimten zitten vaak verscholen en er is weinig tot geen relatie tussen de verschillende open ruimten waardoor het landschap in Ekeren weinig leesbaar is.

A. inleiding


6


opmerkingen van de bevolking bij participatieactiviteiten zoals de wandelingen. Bron: Ekeren Luistert [www.ekerenluistert.be]

de visie is echter niet enkel gebaseerd op wat Ekeren is maar ook op wat Ekeren wil worden. Uit participatiemomenten zoals Ekeren luistert en wandelingen met bewoners doorheen Ekeren blijkt dat het doorgaand verkeer voor de bewoners de grootste bekommernis is. Indien het doorgaand verkeer vermindert kan aan een serie kleinschalige verzuchtingen van de bewoners worden voldaan: grotere stoepen, meer ontmoetingsruimte, meer groen, meer speelmogelijkheden, meer mogelijkheid tot evenementen...

A. inleiding


7


1. een KeRnFiguuR 2. een gRoen neTWeRK

3. een ZAChT neTWeRK in BinnenBouWBloKKen 4. een onTSluiTingSFiguuR

onze visie op Ekeren bestaat uit vier delen:

1. een kernfiguurHet uitwerken van een leesbare centraliteit in Ekeren

2. een groen netwerkHet expliciteren van het contrast tussen stad en land dat de specifieke identiteit van het district Ekeren vormt.

3. een zacht netwerk van binnenbouwblokkenHet uitwerken van een alternatief parcours voor trage verplaatsingen doorheen het bestaande stedelijk weefsel om de leefbaarheid te verbeteren

4. een ontsluitingsfiguur Mobiliteit en doorgaand verkeer zijn de kernproblemen in Ekeren en vragen een nieuwe ontsluitingsfiguur

B. ViSie


8


1. een kernfiguur

B. ViSie


9


Ekeren heeft geen leesbaar centrum. wat als centrum wordt beschouwd is een versnipperd geheel van ruimten en programma’s, gedomineerd door wagens en parkeergelegenheden.

1. een KeRnFiguuR

de huidige publieke ruimte in het centrum van Ekeren is versnipperd


10


1. een KeRnFiguuR

de publieke ruimte van de kernfiguur krijgt een landschappelijk karakter de publieke ruimte van de kernfiguur wordt een gedeelde ruimte

die ruimtelijke dominantie van het verkeer is echter recent. historische beelden tonen de publieke ruimte in het centrumgebied als een gedeelde ruimte, een ruimte waar auto, openbaar vervoer en zacht vervoer met elkaar worden gemengd waardoor de publieke ruimten stedelijke verblijfsruimten zijn. daarnaast tonen de historische beelden een landschappelijke aanleg van de publieke ruimte, een landschapsaspect dat momenteel is weggeveegd.


11


Gedeelde ruimte en het landschappelijk karakter zijn twee ruimtelijke basiselementen om in Ekeren een leesbare centraliteit te ontwikkelen. de twee lopende open ruimte projecten: het Kristus koning plein en de Kloosterstraat introduceren op korte termijn reeds beide aspecten. Toekomstige open ruimte projecten worden gebaseerd op de principes van een gedeelde ruimte met een landschappelijk karakter.

de Kloosterstraat was een gedeelde ruimte

het Kristus Koningplein was een gedeelde ruimte

de Kloosterstraat wordt in de nabije toekomst een gedeelde ruimte.

het Kristus Koningplein wordt in de nabije toekomst een gedeelde ruimte

1. een KeRnFiguuR

gedeelde RuiMTe: - AuTo iS Te gAST

- PuBlieK TRAnSPoRT

- ZAChTe MoBiliTeiT

- onTMoeTingSPleK

- BRede VoeTPAden

- BeReiKBAARheid

- ConTinue PuBlieKe RuiMTe

- SPeelRuiMTe

- AniMATie

- lAndSChAPPeliJKe eleMenTen

- gRoene RuiMTe


12


Kristus Koningplein

Voorontwerp Kloosterstraat

BoERENdIjK

NSB-STRAAT

MoRETUSLEI

LANgE STEENSTRAAT

BLARENSTRAATMoLENSTRAAT

SChooL MoRETUS

SChooL dE dRIEhoEK

dRIEhoEKSTRAAT

jozEF dE wEERdTSTRAAT

KRISTUS KoNINg PLEIN

doRPSTRAAT

KLooSTERSTRAAT

MARKT

Bron: Voorontwerp Vectris: Module 10 Kloosterstraat, Dorpsstraat ,Blarenstraat.

ontwerp Kristus Koningplein

herbouw van het wzC Sint-Vincentius

Centrale site van de Aldi die vrijkomt bij verhuis

Bron: Presentatie Definitief ontwerp Kristus Koning plein [19 November 2013]

Bron: http://www.djb-architecten.be

de lopende projecten zijn een eerste aanzet om van de kernfiguur een aangename verblijfplaats in het centrum van Ekeren te maken.

1. een KeRnFiguuR

Nieuw Politiecommisariaat


13


Kristus Koningplein

Kloosterstraat

herbouw van het wzC Sint-Vincentius

huidige Aldi-site

Verhuis Aldi


1. een KeRnFiguuR

Plan van de kernfiguur met de locatie van de lopende projecten.


14


Ferrariskaart - het centrum van Ekeren = Markt + Kerkzone.

Centrumgebied Kristus Koningplein, Markt, kerkzone & voormalig politiecommissariaat.herbestemming van het voormalig politiecommissariaat.

herbestemming van het voormalig politiecommissariaat.

Reeds op de Ferrariskaart is duidelijk dat het centrum in Ekeren een gebied is en geen plek. de kernfiguur is een gebied, aangezet op het Kristus Koningplein en de Kloosterstraat en uitgebreid met de Markt, het kerkplein, de zone aan het oude politiecommissariaat, de driehoekstraat tot de Blarenstraat. het is een noord-zuid gerichte figuur dwars op de as Veltwijcklaan - groot hagelkruis.

1. een KeRnFiguuR


15


Kristus Koningplein

Kloosterstraat


Kerk

Voormalig politiecommissariaat

1. een KeRnFiguuR

Plan kernfiguur met inbegrip van de kerkzone en het voormalig politiecommissariaat

Plan kernfiguur


16


zicht op de driehoekstraat de ingang van de Moretusschool, Kloosterstraat Voorbeeld van commerciële leegstand in de Kloosterstraat

zicht op de driehoekstraat met de bibliotheek

de huidige publieke ruimte in de kernfiguur wordt gedomineerd door auto’s.

het ontbreken van een uitloopruimte aan publieke functies in de kernfiguur.

de huidige publieke ruimte als doorgangsruimte is weinig aantrek-kelijk voor commerciële activiteiten.

zicht op de ingang van de driehoekschool, Kloosterstraat Voorbeeld van commerciële leegstand in de Kloosterstraat

deze kernfiguur groepeert een serie belangrijke stedelijke bestemmingen zoals scholen, de post, de bibliotheek of het rusthuis aangevuld met verschillende commerciële functies. het is voor ons belangrijk dat binnen deze figuur de auto te gast is zodat een aangename verblijfsruimte kan ontstaan die toch bereikbaar blijft.

1. een KeRnFiguuR


17


Kristus Koningplein

Kloosterstraat

driehoekschool


Aldi-Site

driehoekstraat

RVT Sint-Vincentius

Bibliotheek

Post

Moretusschool

Kerk

Voormalig politiecommissariaat

Blarenstraat

1. een KeRnFiguuR

Plan kernfiguur met de stedellijke bestemmingen en de commerciële assen.

Plan kernfiguur


18


CoLRUYT

dELhAIzE

LIddL

Q8de figuur wordt beperkt tot het beschreven gebied omdat aan de rand van deze figuur een aantal functies liggen, in hoofdzaak grootwarenhuizen, die sowieso een belangrijke autobereikbaarheid vereisen.

1. een KeRnFiguuR

zicht op de Colruyt, Kloosterstraat

zicht op de Lidl, driehoekstraat

zicht op de delhaize, Kloosterstraat

zicht op de Q8, BeukelaerlaanPlan kernfiguur


19


Een nieuw levendig dorpsplein in Kapellen. [bron: Gazet van Antwerpen] het dorpsplein in Kapellen was vroeger een parking met een gB.

[bron: Google Earth]

Enkele referentieprojecten waar de publieke ruimte van verkeersruimte succesvol werd omgevormd tot een gedeelde verblijfsruimte.

gent, Korenmarkt vroeger [http://www.gentblogt.be/]

Kortrijk, grote markt vroeger [http://www.knack.be/]

Kortrijk, grote markt als gedeelde ruimte [http://www.erasmusenflandes.com/]

gent, Korenmarkt als gedeelde ruimte [http://www.architectura.be/]

1. een KeRnFiguuR

door de kernfiguur als een gedeelde ruimte uit te werken ontstaat voor de kleinschalige handel in het centrum van Ekeren een aantrekkelijk ruimtelijk kader. Handel en horeca profiteren daarbij van het centrum als een kwalitatieve rustige stedelijke open ruimte, een proces dat in vele binnenstedelijke gebieden een stimulerend effect heeft op handel en horeca. het omgekeerde proces is merkbaar in het huidige centrum van Ekeren waar het centrum als verkeersruimte en als doorgaansruimte mee een negatief beeld creëert van de publieke ruimte wat leegstand van commerciële ruimten in de hand werkt. Met de stad Antwerpen werd deze kernfiguur in relatie tot het kerngebied voor handel reeds besproken en aangepast. het is niet de bedoeling om het huidige centrale gebied te vergroten maar wel te verbeteren inzake kwaliteit van de publieke ruimte.In een volgende fase worden strategische deelprojecten van de kernfiguur uitgewerkt als gedeelde landschappelijke ruimten.


20


2. een groen netwerk

B. ViSie


21


het Veltwijckpark hof de Bist

het hagelkruispark de Bospolder

2. een gRoen neTWeRK

de noord-zuidelijke kernfiguur wordt aangevuld met een groen netwerk dat de grote open ruimten verbindt. de bedoeling is om het contrast tussen stad en land te bestendigen en tegelijkertijd de grote landschappelijke structuren meer aanwezig te maken in het stedelijk weefsel om zo de kwaliteit van het wonen te verbeteren. het gaat daarbij om de toegankelijkheid van de landschappen te verbeteren en meer leesbaar te maken in het stedelijk weefsel.


22


dat gebeurt op een hoger schaalniveau door de open ruimten in Ekeren in relatie te zetten tot grotere landschappelijke figuren: het laaglandpark, Spoor Noord… waardoor Ekeren een belangrijk schakelpunt wordt in de groenstructuur van de stad Antwerpen.



23


op een lager schaalniveau verhogen we de leesbaarheid van de open ruimte structuur door middel van twee assen die een sterk landschappelijk karakter krijgen en de verschillende recreatieve en toeristische sites van Ekeren met elkaar verbinden zoals hof de Bist, Veltwijckkasteel, oude Landen, .... op dit schaalniveau gaat het om eenvoudige ingrepen zoals het beplanten van straten die het centrum doorkruisen.

hoF de BiST

oude lAnden

lAAglAndPARK

VelTWiJCKPARK

KRiSTuS Koning Plein

hAgelKRuiSPARKBoSPoldeR

RoZeMAAi

hoeKAKKeR

VelTWiJCKlAAn

gRooT hAgel

KRuiS

1

23



24


1Veltwijcklaan: een bestaande groene as

2A. Jeurissenstraat wordt vergroend.

3groot hagelkruis, te vergroenen deel van de as

Brug Veltwijcklaan Ekeren station zicht op de Kerk en de Alfons jeurissenstraat zicht op het politiecommissariaat in het groot hagelkruis

Veltwijcklaan zicht op het politiecommissariaat in de Alfons jeurissenstraat zicht op de ingang van het hagelkruispark vanuit het groot hagelkruis

de huidige sequensen van het toekomstige groene netwerk doorheen het centrum van Ekeren.



25


Snede over de Alfons jeurissenstraat

Lopende projecten vervolledigen de bestaande groene sequensen:

1. A. jeurissenstsraat [Snede A4]2. Kristus Koningplein [Snede A3]



26


Snede over het Kristus Koningplein



27



het bestaande profiel van het groot hagelkruis biedt de mogelijkheid om het groene netwerk te vervolledigen.[Snede A1]

Snede over het groot hagelkruis


28


het groene netwerk als verbindend element tussen de verschillende publieke functies: scholen en het jeugdhuis.

1. Sint-Lambertus Basisschool

1

2

3

4

2. oLV Lourdes Instituut

3. jeugdhuis

4. Koninklijk Atheneum


Sterker ingezoomd op het centrum kunnen we langs de groene as een aaneenschakeling van publieke functies terugvinden die het publieke karakter van de as versterkt en programmatisch oplaadt.


29


hoF de BiST

oude lAnden

lAAglAndPARK

VelTWiJCKPARK

KRiSTuS Koning Plein

hAgelKRuiSPARKBoSPoldeR

RoZeMAAi

hoeKAKKeR

VelTWiJCKlAAn

gRooT hAgel

KRuiS

Fundamenteler, echter, is de nood om de scherpe grens tussen stad en land ook zichtbaar te maken in het stedelijk weefsel door de toegangen tot die landschappen te herdenken. In een volgende fase bekijken we in detail hoe die toegangen kunnen worden verbeterd. Momenteel zijn de meeste landschappen moeilijk toegankelijk of verstopt in binnenbouwblokken. wil Ekeren kunnen profiteren van deze grote open ruimten dan moeten we de relatie tussen beiden verbeteren.


overzicht van de mogelijke deelprojecten in verband met de park-ingangen.


30


Meer landschappelijke inrichting van de ingang aan het zwembad.

zicht op de ingang van het hagelkruispark vanuit de oorderseweg.

hoe kan het park meer deel uitmaken van het stedelijk weefsel?

de bestaande ingang naar het hagelkruispark in het groot hagelkruis

die dialoog tussen open ruimte en stedelijk weefsel wordt versterkt door middel van kleine ingrepen zoals het wijzigen van de toegangen naar de parken.



31


Naast kleinschalige ingrepen kunnen infrastructuren zoals de Transcontinentaalbrug worden herdacht De huidige brug en weg zijn weinig functioneel in de ontsluiting van de havencluster tussen de Noorderlaan en de Broekpolder. de havencluster kan voor vrachtverkeer worden ontsloten via twee toegangen op de Noorderlaan. daardoor vermijden we vrachtverkeer door het centrum van Ekeren en beperken de Continentaalbrug tot woon-werkverkeer.

Bestaande situatie: Transcontinentaalbrug als gemengde ontsluiting met vrachtverkeer in Ekeren Centrum.

EKEREN CENTRUM

EKEREN CENTRUM

TRAnSConTinenTAAlBRug

TRAnSConTinenTAAlBRug

onTSluiTing hAVen oP de nooRdeRlAAn

onTSluiTing 1 hAVen oP de nooRdeRlAAn

geMengde onTSluiTing oP de nooRdeRlAAn

onTSluiTing 2 hAVen oP de nooRdeRlAAn

onTSluiTing eKeRen oP de nooRdeRlAAn

onTSluiTing eKeRen oP de nooRdeRlAAn

Visie: Transcontinentaalbrug gereduceerd tot woon-werk-verkeer en 2de groene verbinding naar de Bospolder.


de Transcontinentaalweg als nieuwe groen-verbinding met de Bospolder

zicht op de bestaande overgedimensioneerde Transcontinentaalbrug


32


herinrichting van de Transcontinentaalbrug: Voorbeeld van een studie voor de herinrichting van de park-ingangen.

Locatie snede B5

In een nieuw profiel kan de nu overgedimensioneerde infrastructuur een meer landschappelijk karakter krijgen waarin zacht verkeer en woon-werkverkeer worden gemengd. op die manier krijgt de Bospolder een ruime en evidente tweede toegang. Een toegang die momenteel is beperkt tot een smalle passerelle.



33



ook het masterplan voor de wijk Rozemaai kan worden opgenomen in dit groene netwerk. de wijk bestaat in hoofdzaak uit woongebied. de open ruimte wordt ingevuld als natuurlijk waardevol gebied. het is een groene corridor die de natuurgebieden de oude Landen (in het oosten) en het Ekers Moeras (in het noordwesten) met elkaar verbinden. In het masterplan voor de Rozemaai wordt een natuurlijk landschapspark gerealiseerd dat de donkse beekvallei verbindt met het district Ekeren. dit landschapspark vervolledigt de zuidelijke oost-west-as van het groene netwerk.

e K e R e n

BoSPoLdERVELTwIjCKPARK

LAAgLANdPARK

oUdE LANdENlAndSChAPSPARK

overzichtplan van het masterplan Rozemaai

Bron: Architectenbureau Jan Maenhout - Keppler Consulting - Ontwerpbureau Pauwels

FASE I: Visie 22.10...KRISTUS KoNINg PLEIN doRPSTRAAT KLooSTERSTRAAT MARKT Bron: Voorontwerp...

Documents

Transcript of FASE I: Visie 22.10...KRISTUS KoNINg PLEIN doRPSTRAAT KLooSTERSTRAAT MARKT Bron: Voorontwerp...