Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF...

20
PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt” Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 April 2015 te Brussel, Muntpunt

Transcript of Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF...

Page 1: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Fase 2 output

Rapportage over het exchange event van 16-17 April 2015 te Brussel, Muntpunt

Page 2: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

1 Inleiding ........................................................................................................................................... 3

2 VITO, “RealTouch” ........................................................................................................................... 4

2.1 Wat is het? ............................................................................................................................... 4

2.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? .............................................................................. 6

3 DRIFT, “Guidance manual on transition management in the urban context” ................................ 7

3.1 Wat is het? ............................................................................................................................... 7

3.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? .............................................................................. 8

4 Czech ESF programme, “Social innovation for the inquisitive, the bold and the creative ” ......... 10

4.1 Wat is het? ............................................................................................................................. 10

4.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? ............................................................................ 11

5 PDR, Designing effective public services: a practical guide for public service managers ............. 12

5.1 Wat is het? ............................................................................................................................. 12

5.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? ............................................................................ 13

6 7-e model....................................................................................................................................... 15

6.1 Wat is het? ............................................................................................................................. 15

6.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? ............................................................................ 18

7 Implementatie in de Vlaamse context .......................................................................................... 20

Page 3: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

1 Inleiding Dit rapport bevat besprekingen van vijf verschillende instrumenten die voorgesteld werden op een “exchange event” op 16 en 17 April, 2015, te Brussel. Deze instrumenten dateren uit 2013-2015 en zijn dus allen vrij recent. Ze kunnen gevonden worden op de projectwebsite http://www.esf-agentschap.be/nl/inspiratiebron/innovatie/meer-werk-maken-van-innovatie/meer-werk-maken-van-innovatie-voor.

Ze werden geïdentificeerd op basis van studiebezoeken, het bijwonen van conferenties en opleidingen gedurende fase 2 van het project “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”. De instrumenten bieden vanuit verschillende perspectieven op sociale innovatie en hoe deze te realiseren: -Het Tsjechische instrument beoogt een algemeen idee te geven over sociale innovatie. Het is bedoeld als inspiratiebron. Het geeft dan ook vele voorbeelden van allerlei initiatieven die als “sociaal innovatief” bestempeld worden. Maar het geeft ook heel wat praktijktips. -Het instrument van DRIFT beoogt ook om praktische tips en voorbeelden te geven maar benadert het concept “sociale innovatie” vanuit een specifieke hoek: maatschappelijke transities (ook wel “systemische innovatie” genoemd) in een stedelijke context. -Het instrument van VITO sluit enigszins aan bij dat van DRIFT omdat het ook het transitieperspectief hanteert. Het volgt alle “fasen” van een maatschappelijke transitie en reikt daarbij een aantal vragen aan die men zich kan stellen om te reflecteren of men wel goed bezig is bij het bewerkstelligen van een systemische innovatie. -Het instrument van PDR is dan weer gebaseerd op het innovatieproces zoals het door “service designers” gehanteerd wordt. -Tenslotte is het 7- E model dan weer gebaseerd op inzichten uit de gedragstheorie en hoe men die kan gebruiken om op andere wijzen het gedrag van mensen te beïnvloeden dan vandaag gangbaar.

Page 4: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

2 VITO, “RealTouch”

2.1 Wat is het?

Het instrument is een handleiding van 30 pagina’s, geschreven in het Engels door VITO in 2014. Het is beschikbaar via VITO (https://vito.be/nl/vito-transitie-platform ). Het doelpubliek is niet echt helder afgebakend: “iedereen die zich willen engageren in positieve co-creatie van een door transitiedenken geïnspireerde wetenschappelijke praktijk”.

Het is ingedeeld in 6 hoofstukken die het “transitieproces” volgen (zie Figuur 1).

Figuur 1: transitieproces

Vervolgens zijn er ook nog vijf “thema’s die van belang geacht worden waar ook telkens een hoofdstuk aan gewijd wordt (zie Figuur 2).

Figuur 2: thema’s in transitieprocessen

Page 5: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Elk hoofdstuk bestaat uit een korte beschrijving en een lijst met reflectievragen. Een voorbeeld van de begeleidende tekst en vragen wordt beneden weergegeven (citaat 1).

citaat 1: analyseren van het systeem

Page 6: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

2.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context?

Maatschappelijke transities vinden overal plaats en er is dus geen reden om aan te nemen dat dit in Vlaanderen anders is. VITO heeft er zelfs een afdeling voor.

Maar het instrument gaat er van uit dat men reeds heel wat weet over hoe maatschappelijke transities tot stand komen. Louter de tekst en de vragen is niet voldoende voor leken om aan de slag te gaan en “maatschappelijke transities” te stimuleren. Het bevat ook geen enkel voorbeeld wat ook weinig inspirerend is.

Page 7: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Niettemin bevat het instrument heel wat reflecties die wel nuttig kunnen zijn eens men zich meer verdiept heeft in wat transities eigenlijk zijn. Ook kan het interessant zijn om beroep te doen op de kennis van VITO indien men beoogt een transitieproces te ondersteunen.

3 DRIFT, “Guidance manual on transition management in the urban context”

3.1 Wat is het?

Het instrument is een gids van 49 pagina’s, in het Engels, Frans en Duits, geschreven door DRIFT (Universiteit Rotterdam), geschreven in 2014, vrij verkrijgbaar via http://www.themusicproject.eu/content/transitionmanagement. Het doelpubliek zijn beleidsactoren die met duurzaamheid in steden bezig zijn.

Er zijn zeven hoofdstukken (zie Tabel 1).

Tabel 1: inhoudstafel

Page 8: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Het proces dat beschreven wordt bestaat uit zeven stappen. Voor elke stap wordt uitgelegd wat, waarom en hoe evenals typische uitdagingen.

Er wordt voor elke stap ook kort een voorbeeld gegeven.

3.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context?

Het instrument richt zich expliciet op een stedelijke context. Dit is zeker voor het sterk geürbaniseerde Vlaanderen relevant. Eén van de genoemde cases is trouwens de stad Gent.

Maar ondanks de beoogde praktische insteek is het toch moeilijk om zich voor te stellen hoe men concreet zo’n transitieproces moet opzetten en ondersteunen. Bijvoorbeeld, er wordt uitgelegd dat men een “systeem analyse” zou moeten doen evenals een “actor” analyse. Maar hoe dit er dan echt concreet moet uitzien is niet duidelijk. Hierbij had het nuttig geweest moesten de steden die hier al

Page 9: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

ervaring mee hebben ook hun analyses zouden delen evenals meer details hoe men daar dan mee omging om de volgende stap te zetten. De bestaande “voorbeelden” in de gids zijn veel te summier om echt van nut te zijn.

Niettemin is de gids wel nuttig om bewustzijn te creëren dat er wel degelijk steden zijn die zulke processen hebben gebruikt. Ook biedt de gids een nuttige algemene insteek dat innovatie meer is dan losse acties en experimenten financieren en dat deze, om echt maatschappelijke transformaties te realiseren, binnen een breder perspectief moeten geplaatst worden.

Als praktisch instrument schiet het echter te kort.

Page 10: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

4 Czech ESF programme, “Social innovation for the inquisitive, the bold and the creative ”

4.1 Wat is het?

Het is een handleiding van 130 pagina’s in het Tsjechisch (met een vertaling in het Engels) voor eender wie geïnteresseerd is in sociale innovatie, geschreven in 2015 (met een finale versie verwacht tegen september 2015). De handleiding richt zich dus niet specifiek op promotoren van het Tsjechische ESF programma, al wordt deze ook voor hen als nuttig bestempeld.

Er zijn twaalf hoofdstukken:

1. Social Innovation in Practice: Take inspiration from pioneers

2. Social Innovation: What is it actually?

3. The Innovative Personality: You’re probably one too

4. Teams and Organisations: The more brains the better

5. The Stages of Innovation: What to expect

6. Coming Up with an Innovation: How to get a jumpstart

7. Putting Ideas and Solutions on Paper: One page is enough

8. Innovation Risk: Be prepared!

9. Scaling Innovation: How your idea can grow

10. Innovation Transfer: No patents allowed

11. Evaluation: Planning a look back

12. Finances and Legal Structure: Maybe there’s another way

Elk hoofdstuk bevat ook voorbeelden om de inhoud te verduidelijken.

Page 11: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

4.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context?

De publicatie is geschreven door een diversiteit aan auteurs en mist daardoor coherentie. Sommige onderdelen bevatten inhoud die niet noodzakelijk strookt met het begrip sociale innovatie maar eerder traditionele aanbevelingen bevat. Zo bevat hoofdstuk vier een onderdeel over Belbin’s team rollen wat een generiek model is dat niet specifiek inspeelt op wat nodig is voor innovatie. Hoofdstuk 7 stelt een logisch kader naast het lean canvas als tool om een idee vorm te geven. Het logisch kader is echter niet toegespitst op innovatie. Ook het hoofdstuk over evaluatie is een amalgaam van methoden zonder al te veel inzicht hoe dit nuttig kan zijn voor een innovatieproject.

Ondanks het feit dat sommige delen interessante tips geven, is het instrument als geheel toch niet erg praktisch. Er worden te weinig concrete tools aangereikt.

Page 12: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

5 PDR, Designing effective public services: a practical guide for public service managers

5.1 Wat is het?

Het instrument is een handleiding van 79 pagina’s gelijktijdig in het Pools en het Engels, geschreven in 2013, vrij verkrijgbaar via http://www.design-silesia.pl/pl/files/multimedium/manual_www.pdf . Het richt zich op publieke dienstverleners. De methode die voorgesteld wordt om te innoveren is “service design”.

De publicatie bestaat uit hoofdstukken zoals weergeven in Tabel 2.

Tabel 2: inhoudstafel PDR handleiding

Page 13: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Na enkele inleidende hoofdstukken start het praktische deel waarbij de verschillende tools in een service design proces voorgesteld worden. Dit bevat effectief de basis om een service design proces uit te voeren maar is verre van exhaustief. Elke tool wordt voorgesteld met één pagina tekst en soms één beeld. Er zijn geen concrete voorbeelden van de output die op basis van het gebruik van zo’n tool kan gerealiseerd worden. Er worden in de latere hoofdstukken wel beschrijvingen van cases gegeven maar deze werpen geen licht op hoe de tools toegepast werden.

5.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context? Service Design is universeel toepasbaar. In Vlaanderen zijn collega’s van Flanders In Shape en van Design Vlaanderen actief in het verspreiden en gebruiken van deze methodologie. De gids van PDR is

Page 14: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

evenwel te summier om praktisch toepasbaar te zijn. Om een snel idee te geven van wat service design is, is de gids echter wel van nut.

Page 15: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

6 7-e model

6.1 Wat is het? Het instrument is een boek van een 230 tal pagina’s geschreven door Fra Bambust in 2015. Het boek kost 39 euro (incl. BTW en exclusief verzendingskosten). VVSG-leden en Kortom-leden krijgen korting en betalen 35 euro. Het is verkrijgbaar via http://politeia.be//nl-be/book/effectief-gedrag-veranderen-met-het-7e-model/EFFECT030C.htm. Het beoogt te verduidelijken hoe gedragstheoretische inzichten gebruikt kunnen worden om te weten hoe men gedrag kan veranderen.

De hoofdstukken van het boek zijn:

Tabel 3: inhoud 7- e model

Page 16: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Page 17: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Page 18: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

Het boek gaat zeer uitvoerig in op alle hefbomen voor gedragsverandering. Het bevat ook handige checklist om het allemaal nog eens op een rijtje te zetten. Tenslotte zijn er ook nog drie uitgewerkte cases. Deze cases blijven echter vrij summier.

Page 19: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

6.2 Is het toepasbaar in de Vlaamse context?

Vlaams Minister-President Geert Bourgeois stelde in zijn Beleidsnota 2014-2019: “Het 7E-model heeft zijn deugdelijkheid bewezen. We stimuleren het gebruik ervan door vorming en netwerking.” Als benadering is het dus zeker toepasbaar. Het boek is ook erg uitvoerig en biedt dus zeker een goede leidraad voor wie effectief dit proces wil toepassen.

Page 20: Fase 2 output Rapportage over het exchange event van 16-17 … · 2017-07-25 · PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

PHASE 2 of ESF project 4895 “Meer werk maken van innovatie voor werkgelegenheid en arbeidsmarkt”

7 Implementatie in de Vlaamse context

De instrumenten worden niet als dusdanig overgenomen. Wel worden elementen ervan geïntegreerd in het product dat door het project opgeleverd zal worden. Aangezien dit product de basis zal vormen voor het opzetten van de innovatiewerking door ESF-Vlaanderen, wordt deze op deze wijze in Vlaanderen geïmplementeerd.

In het product zullen we dan ook volgende terugvinden:

a) Een hoofdstuk over transitiemanagement wat correspondeert met de VITO en DRIFT instrumenten.

b) Een hoofdstuk over service design wat correspondeert met het PDR instrument c) Een hoofdstuk over gedragstheorie wat correspondeert met 7 e model d) Tevens zullen in de praktische tools die het product aanbiedt ook de meeste tools

overgenomen worden uit service design en het 7 e model. Deze zullen dus de kern van het product uitmaken. Van het Tsjechische instrument zullen ook de nuttige tips opgenomen worden in het product. Wat betreft transitiemanagement zal dit ingebracht worden binnen een beperkter aantal van de tools nl. in enkele van de vragen voor het opmaken van innovatievoorstellen en in enkele van de beoordelingsvragen.