Family Support and Involvement - British Columbia · Family Support and Involvement—Best...

36
bI.sI. dy mfnisk ishq isstm ivc suDfr krnf ibhqr aml pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq FAMILY SUPPORT AND INVOLVEMENT

Transcript of Family Support and Involvement - British Columbia · Family Support and Involvement—Best...

bI.sI. dy mfnisk ishq isstm ivc suDfr krnf

ibhq

r a

ml

pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq FAMILY SUPPORT AND INVOLVEMENT

ieh irport, mfnisk ishq nfl sMbMiDq ibhqr amlF dIaF swq irportF ivcoN iek hY[ ieh irportF ieMzstrI dy AunHF 44 pRqIinDF dIaF koisLsLF qy Jfq pvfAuNdIaF hn ijnHF ny ibhqr amlF bfry kMm krn vflf gruwp bxfieaf[ CpIaF ilKqF nUM pVHx aqy slfh-msLvry qoN bfad, AunHF ny AunHF cIjLF nUM ilKqI rUp idwqf ijnHF nUM AunHF ny sFJy rUp ivc syvfvF aqy jugqF dy qOr qy pCfixaf, ijhVIaF ik syvfvF lYx vfilaF leI hFpwKI nqIjy kwZxgIaF[

minstrI afP hYlQ, ies kMm leI, mfnisk ishq dIaF syvfvF lYx vfilaF, pirvfr dy mYNbrF aqy syvfvF dyx vfilaF dI mhfrq aqy AuWdm leI AunHF dI DMnvfdI hY[

bI.sI. dy mfnisk ishq suDfrF leI ibhqr amlF bfry irportF hn:

• irhfiesL

• kimAuntI ivc zUMGf ielfj

• sMkt vyly kfrvfeI/aYmrjMsI syvfvF

• hspqfl dy aMdrlIaF/bfhrlIaF syvfvF

• syvfvF lYx vfilaF dI sLmUlIaq aqy AuWdm

• pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq

• mnosmfijk muV vsybf aqy rog-mukqI:

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform i

bI.sI. dy mfnisk ishq isstm ivc suDfr krnf pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr aml

ivsLy-sUcI

ibhqr amlF bfry kMm krn vflf gruwp pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq 1

pRbMDkI sfrFsL 3

ihwsf pihlf: pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF dy ihwsy 5

1. jfx-pCfx 5

2. pirvfr dy mYNbrF dI pysLfvr slfh-msLvry qwk phuMc 7

2.1 isPfrsLF 7

2.2 AudysL 7

2.3 mwulFkx 7

3. ielfj dI ivEuNq ivc pirvfr/mrIjL/pysLfvr lokF dI ihwsydfrI 8

3.1 isPfrsLF 8

3.2 AudysL 8

3.3 mwulFkx 8

3.4 hvfly 8

4. svY-mdd leI tryinMg 9

4.1 isPfrsLF 9

4.2 AudysL 9

4.3 mwulFkx 9

4.4 hvflf 9

5. sMBfl krn vfilaF nUM sfh idvfAux leI vMn-suvMnI sMBfl 10

5.1 isPfrsLF 10

5.2 AudysL 10

5.3 mwulFkx 10

5.4 hvfly 10

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform ii

6. syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn ivc pirvfrF nUM sLfml krnf 11

6.1 isPfrsLF 11

6.2 AudysL 11

6.3 mwulFkx 11

7. pirvfrF dIaF loVF nUM smJx leI pysLfvr lokF nUM tryinMg dyxf 12

7.1 isPfrsLF 12

7.2 AudysL 12

7.3 vsIly 12

8. lokF leI jfxkfrI aqy isiKaf 13

8.1 isPfrsLF 13

8.2 AudysL 13

8.3 mwulFkx 13

9. pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq df ielfkfeI qflmyl 14

9.1 isPfrsLF 14

9.2 AudysL 14

9.3 mwulFkx 14

10. sUbfeI nYWtvrikMg df suJfa 15

10.1 isPfrsLF 15

11. isPfrsLF df sMKyp 16

ihwsf dUjf: aMiqkfvF 18

aMiqkf ey: 18

mfnisk ishq nfl sMbMiDq sUbfeI ibhqr amlF bfry Porm dy jvfb 18

aMiqkf bI: pirvfrF dy hwkF df cfrtr 23

sLbdfvlI 24

pusqk-sUcI 30

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 1

ibhqr amlF bfry kMm krn vflf gruwp

pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq

hYln konolI ko-cyar

mfrg zy lyNj

ko-cyar

john boks

aYn boljL

nYNsI zyivs

aYvln kirstIaYnsn

jon nfijLP

zyivz mYksivl minstrI lIeyjLfn

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 2

jLrUrI not mnosmfijk muV vsyby (sfiekososLl rIhYblItysLn) dy isDFq, mfnisk ishq ivcly sfry ibhqr amlF df dfrsLink afDfr bxdy hn[ ieh isDFq, inwjI sMBfl aqy ijLMdgI dy tIicaF aqy ielfj aqy shfieqf nUM smJx aqy ivEuNq iqafr krn ivc syvfvF lYx vfilaF dI sLmUlIaq qy jLor idMdy hn aqy syvfvF lYx vfilaF nUM bImfrI df mukfblf krn aqy afpxIaF sLkqIaF nfl TIk hox ivc shfieqf krdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 3

pRbMDkI sfrFsL mfnisk bImfrI pirvfr ivc iek aijhf sMkt KVHf kr idMdI hY ijs df sfry twbr qy asr pYNdf hY[ mfnisk bImfrI vfly pirvfr dy mYNbr dI sMBfl krn nfl ijhVf sKq qxfAu (strYWs) pirvfr dy dUjy mYNbrF nUM Jwlxf pYNdf hY, Aus nfl aksr AunHF dI ishq, mfiek vsIly aqy hflfq df mukfblf krn dI AunHF dI Xogqf kmjLor ho jFdy hn[ twbr qy ieh nFhpwKI asr pYx nfl, mfnisk bImfrI vfly ivakqI dI bImfrI rukx aqy TIk hox ivc vI rukfvt af skdI hY[ bImfrI df mukfblf krn dy hunrF dI tryinMg, KwulH ky gwlbfq, jfxkfrI aqy shfieqf pirvfr dy sMkt dy pwDr nUM GtfAuNdy hn aqy ies dy nfl hI mrIjL dI hflq dubfrf ivgVx dI dr vI GtdI hY[ ies qoN ielfvf, pirvfrF nfl cMgf vrqfAu aqy AunHF dI shfieqf krn nfl mrIjL dy TIk hox ivc shfieqf iml skdI hY[ mfnisk bImfrI vfly lokF dy pirvfrF bfry tfsk Pors dI irport, PYimlIjL sLyairMg df kyairMg, jo ik 1993 ivc jfrI kIqI geI sI, ivc ikhf igaf sI ik pirvfr dy mYNbrF qoN glq afsF rwKIaF jFdIaF hn aqy AunHF qoN aksr aijhIaF syvfvF dI ihmfieq krn aqy ieh syvfvF dyx leI afs rwKI jFdI hY ijhVIaF isstm nUM pRdfn krnIaF cfhIdIaF hn[ asrdfr gwlbfq aqy shfieqf ivc ByqdfrI nUM vwzI rukfvt smiJaf igaf sI[ tfsk Pors vloN kIqIaF geIaF isPfrsLF, pirvfrF dI shfieqf aqy AunHF dI sLmUlIaq leI ibhqr amlF (bYWst pRYkitisjL) df afDfr bxIaF ijnHF df sUby Br ivc pirvfrk gruwpF vloN smrQn kIqf igaf hY[ pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF ivc ieh sLfml hn: • pirvfr dy loVvMd mYNbrF leI pysLfvr slfh-msLvry df pRbMD ijs ivc syvfvF lYx ivc shfieqf krnf vI sLfml

hY– kys mYnyjrF nUM pirvfrF dy mYNbrF nUM jfxkfrI, mdd aqy bImfrI df mukfblf krn dy hunr pRdfn krny cfhIdy hn[

• ielfj dI ivEuNq ivc pirvfr, syvfvF lYx vfly aqy pysLfvr lok (poRPYsLnljL) ihwsf lYx – pirvfrF nUM ielfj dI ivEuNq bfry jfxkfrI idwqI jfxI cfhIdI hY aqy Auh ies qoN vfkP hoxy cfhIdy hn aqy CuwtI imlx dI ivEuNqbMdI df iDafn isrP bImfr ivakqI dI ishq dI hflq qy hI kyNdirq nhIN hoxf cfhIdf sgoN mrIjL dy pirvfr vloN sMBfl krn dI Xogqf qy vI hoxf cfhIdf hY[

• svY-mdd ivc shfieqf krn leI tryinMg dy mOky aqy vsIly – svY-mdd dy nmUinaF (mfzlF) dy kfmXfb hox dI AudoN bhuq sMBfvnf huMdI hY jdoN isiKaf pRfpq mdd krn vfly aqy vsIly mOjUd huMdy hn[ pirvfrF dI shfieqf krn vfly grwup, pirvfrF dI shfieqf krn df iek ssqf qrIkf hn ijhVy bdly ivc afpxy pirvfr dy mfnisk rogI dI mdd kr skdy hn aqy Aus dI sMBfl kr skdy hn[

• sfh idvfAux leI vMn-suvMnI sMBfl – pirvfrF ny aijhy lckdfr poRgrfmF dI qkVI loV dI pCfx kIqI hY ijhVy syvfvF df Gyrf vDf ky, Gr ivc sMBfl krky aqy pirvfr dy bImfr mYNbr dy kfrj krky lgfqfr mdd krngy[

• syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn leI pirvfrF dI sLmUlIaq – pirvfr dy mYNbr ieh cfhuMdy hn ik syvfvF dI ivENubMdI krn aqy ienHF qy ivcfr krn dOrfn AunHF nUM vI afpxI gwl kihx dy mOky imlx[

• mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krdy pysLfvr lokF dI tryinMg ivc vfDf krky ies ivc aijhy hunr aqy XogqfvF

sLfml kIqIaF jfx, ijhVIaF pirvfrF dIaF loVF bfry AunHF dI smJ vDfAux aqy ieh loVF pUrIaF krn leI AunHF dI kfblIaq ivc suDfr krn – mfnisk ishq dIaF syvfvF dyx vfly lokF leI pVHfeI df iek ijLafdf srbpwKI poRgrfm pirvfrF leI mdd ivc vfDf krygf[

• isiKaf aqy keI hor qrIikaF rfhIN mfnisk ishq dy msilaF bfry lokF dI jfxkfrI vDfAuxf - ibhqr smJ aqy lokF dy isiKaq hox nfl mfnisk bImfrI dI bdnfmI GtygI ijhVI ik pirvfr dy mYNbrF qy boJ vDfAuNdI hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 4

• pirvfr dy mYNbrF nUM shfieqf, jfxkfrI, vsIly, isiKaf aqy tryinMg dyx leI qflmyl vflI phuMc - hr ielfky ivc iksy dI inXukqI, eyjMsIaF, pirvfrF aqy mfnisk ishq dIaF syvfvF ivc qflmyl vDfeygI aqy syvfvF lYx ivc pirvfrF dIaF musLklF GtfeygI[

pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF nUM lfgU krn leI, ihwsydfrI df nmUnf, ijhVf syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn leI pirvfrF dI afvfjL suxn dy mOky pRdfn krn dI afigaf idMdf hY, jfrI rihxf cfhIdf hY aqy ies ivc vfDf kIqf jfxf cfhIdf hY[ vrikMg gruwp ieh isPfrsL vI krdf hY ik mrIjL aqy pirvfr dy msilaF bfry ivcfr krn leI, ijhVy ik afm qOr qy srIrk huMdy hn, sfl ivc do vfrI do idnF leI pirvfr aqy mrIjL df iek Porm (gosLtI) vI hovy[ ieh Porm, ibhqr amlF dy nmUinaF dI vrqoN krdy hoey mfnisk ishq dI ivEuNq qy aml dI ingrfnI vI kr skdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 5

ihwsf pihlf: pirvfr dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF dy ihwsy

1. jfx-pCfx

mfnisk bImfrI pirvfr ivc iek aijhf sMkt KVHf kr idMdI hY ijs df sfry twbr qy asr pYNdf hY[ ies df asr byhwd pYNdf hY aqy pirvfr dy mYNbr vwKry vwKry drjy dI “prysLfnI, zr, ienkfr, kRoD, svY-dosL, pIV, AudfsI, drd aqy gm” mihsUs krdy hn (lYPly, 1987)[ mfnisk bImfrI vfly pirvfr dy mYNbr dI sMBfl krn nfl ijhVf sKq qxfAu (strYWs) pirvfr dy dUjy mYNbrF nUM Jwlxf pYNdf hY, Aus nfl aksr AunHF dI ishq, mfiek vsIly aqy hflfq df mukfblf krn dI AunHF dI Xogqf kmjLor ho jFdy hn[ twbr qy ieh nFhpwKI asr pYx nfl, mfnisk bImfrI vfly ivakqI dI bImfrI rukx aqy TIk hox ivc vI rukfvt af skdI hY[ Koj ieh dwsdI hY ik mfnisk bImfrI vfly bhuqy lok afpxy pirvfrF nfl juVy hoey huMdy hn[ BfvyN ik koeI vI pysLfvr ivakqI iksy mrIjL dy ielfj ivc lMmy smyN leI sLfml rih skdf hY pr pirvfrF dI sLmUlIaq afm qOr qy ijLMdgI Br rihMdI hY[ aiDaYnF qoN ieh pqf lwgf hY ik bImfrI df mukfblf krn dy hunrF dI tryinMg, KwulH ky gwlbfq, jfxkfrI aqy shfieqf pirvfr dy sMkt dy pwDr nUM GtfAuNdy hn aqy ies dy nfl hI mrIjL dI hflq dubfrf ivgVx dI dr vI GtdI hY (PylUn, boiez aqy mYkigl, 1984)[ pirvfrF leI mnorogF bfry isiKaf dyx vfly poRgrfm, ijhVy bhu-psfrI KyqrF bfry gwl krdy hn, kimAuntI aqy Gr ivc sMBfl krn leI pirvfrF df Drvfs vDfAuNdy hn aqy mrIjL dy dubfrf bImfr hox dy mOky Gtdy hn[ aiDaYnF qoN ieh gwl vI sfhmxy afeI hY ik mrIjL dy dubfrf bImfr hox dI dr GtfAux qoN ielfvf, ijs qrIky nfl pirvfrF nfl vrqfAu kIqf jFdf hY aqy ijs qrIky nfl AunHF dI shfieqf kIqI jFdI hY, Auh cIjLF vI mrIjL dy TIk hox qy asr pf skdIaF hn (spynIEl, ijLpl aqy lOkvuwz, 1992)[ gMBIr qOr qy bImfr 400 mrIjLF AuWpr hoey iek amrIkn aiDaYn qoN aMdfjLf lwgf ik pirvfr dy sMBfl krn vfly lokF ny srkfr nUM 4 imlIan zflr amrIkn bcfey[ (aYzimnstrysLn aYNz pflsI mYNtl hYlQ, 1990)[ pr, asrdfr gwlbfq aqy shfieqf ivc ByqdfrI nUM aksr vwzI rukfvt smiJaf jFdf hY[ iksy mrIjL bfry ZukvIN jfxkfrI AunHF pirvfrF nfl sFJI kIqI jf skdI hY aqy sFJI kIqI jfxI cfhIdI hY, ijhVy mYzIkl, kfnUMnI jF nYiqk asUlF dI AulMGxf kIqy ibnF sMBfl krn df PrjL inBf rhy hn (pytrIlf aqy sYzaOP, 1992)[ sfl 1992/93 ivc, ibRitsL kolMbIaf dy ishq mihkmy dy bflg mfnisk ishq ivBfg ny iek PYimlI tfsk Pors df muwZ bMinaf ijs ny 550 pirvfrk mYNbrF nfl slfh-msLvrf kIqf aqy hor 100 mYNbrF df srvyKx kIqf[ mfnisk bImfrI vfly lokF dy pirvfrF dI tfsk Pors dI irport, PYimlIjL sLyairMg df kyairMg (1993), ivc ieh gwl not kIqI geI ik pirvfr dy mYNbrF qoN glq afsF rwKIaF geIaF sn[ pirvfrF qoN aksr ieh afs rwKI jFdI sI ik Auh AunHF syvfvF dI ihmfieq krn aqy Auh syvfvF dyx ijhVIaF isstm nUM dyxIaF cfhIdIaF hn[ ies irport ny pirvfr dy mYNbrF dIaF AunHF loVF df smrQn kIqf, ijnHF bfry kfPI ilKqI sbUq imldy hn[ bhuq sfry pirvfrF nUM afm pysL kIqI jFdI shfieqf nfloN ijLafdf shfieqf dI loV hY[ ieh gwl not kIqI geI ik ihwsydfrIaF (pfrtnrisLps) pRfpq krn leI, pysLfvr lokF vloN pirvfrF nfl rl ky kMm krn dy qrIky ivc imsflI qbdIlI ilafAux dI loV hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 6

tfsk Pors dI irport ivc isPfrsLF kIqIaF geIaF ijhVIaF pirvfrF dI shfieqf aqy AunHF dI sLmUlIaq leI ibhqr amlF (bYWst pRYkitisjL) df afDfr bxIaF ijnHF df sUby Br ivc pirvfrk gruwpF vloN smrQn kIqf igaf hY[ pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF ivc ieh sLfml hn: • pirvfr dy loVvMd mYNbrF leI pysLfvr slfh-msLvry df pRbMD ijs ivc syvfvF lYx ivc shfieqf krnf vI sLfml

hY

• ielfj dI ivEuNq ivc pirvfr, syvfvF lYx vfly aqy pysLfvr lok (poRPYsLnljL) ihwsf lYx

• svY-mdd ivc shfieqf krn leI tryinMg dy mOky aqy vsIly

• sfh idvfAux leI vMn-suvMnI sMBfl

• syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn leI pirvfrF dI sLmUlIaq

• mfnisk ishq dy mfhrF dI tryinMg ivc vfDf krky ies ivc aijhy hunr aqy XogqfvF sLfml kIqIaF jfx, ijhVIaF pirvfrF dIaF loVF bfry AunHF dI smJ vDfAux aqy ieh loVF pUrIaF krn leI AunHF dI kfblIaq ivc suDfr krn

• isiKaf aqy keI hor qrIikaF rfhIN mfnisk ishq dy msilaF bfry lokF dI jfxkfrI vDfAuxf

• pirvfr dy mYNbrF nUM shfieqf, jfxkfrI, vsIly, isiKaf aqy tryinMg dyx leI qflmyl vflI phuMc ihwsydfrI vflI phuMc bhuq PfieidaF vflI hY ijs ivc sFJIaF ijLMmyvfrIaF aqy sMqusLtI, sFJIaF cuxOqIaF aqy sFJy vsIly aqy ibhqr ielfj aqy ibhqr afrfm sLfml hn (lYPlI aqy jOhnsn, 1990)[ ipCly swq sflF dOrfn, ibRitsL kolMbIaf ny ihwsydfrI dI iPlfsPI aqy kdrF-kImqF apxf ky, mfnisk ishq dIaF syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrk AuWdmF aqy shfieqf ivc mohrI rol inBfieaf hY, ijs ivc afpsI afdr, vwK vwK pwKF aqy qjribaF pRqI afdr aqy anuBvI igafn dI pusLtI aqy kdr krnf sLfml hY[ iksm aqy igxqI pwKoN sbUq-afDfirq aml sImq hn ikAuNik pirvfrk shfieqf aqy sLmUlIaq dI mhwqqf nUM huxy huxy hI shI smiJaf igaf hY[ pysLfvr lokF (poRPYsLnljL) nUM pirvfrF nfl sMbMiDq iQAUrI, Koj aqy amlF df Auh nmUnf lfgU krnf cfhIdf hY ijhVf smrQf qy afDfirq hovy[ (mfrsL, 1992 aqy mfstrpskuaf, 1989)[

mfnisk bImfrI vfly lokF dI ijLMdgI dy pwDr ivc suDfr krn leI minstrI afP hYlQ aqy rIjnl hYlQ aQfrtIjL vloN mfnisk ishq dy aijhy isstm leI vcnbwDqf dI loV hY ijhVf pirvfr dy mYNbrF dI shfieqf kry aqy mrIjLF, pirvfr dy mYNbrF aqy pysLfvr lokF drimafn sihXog aqy KwulI gwlbfq nUM AuqsLfh dyvy[

ihwsydfrI vflf nmUnf, syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn leI pirvfrF dI afvfjL suxdf hY[ jLordfr isPfrsL kIqI jFdI hY ik ieh nmUnf jfrI rihxf cfhIdf hY[ pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq leI ibhqr amlF nUM lfgU krn leI, ihwsydfrI df nmUnf jfrI rihxf cfhIdf hY aqy ies ivc vfDf kIqf jfxf cfhIdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 7

2. pirvfr dy mYNbrF dI pysLfvr slfh-msLvry qwk phuMc PYimlI tfsk Pors irport dIaF isPfrsLF qy ivcfr krn qoN bfad, minstrI afP hYlQ, sUbfeI PYimlI mYNtl hYlQ aYzvfeIjLrI kONsl ny pysLfvr slfh-msLvry (kONsilMg) dI pihlI qrjIh dy qOr qy pCfx kIqI[ bhuq sfry pirvfrF dy mYNbr, pirvfr dy mfnisk bImfrI vfly iksy mYNbr nfl rihx kfrn AunHF dI mfnisk aqy srIrk ishq qy pey asrF df mukfblf krn leI pRfeIvyt kONsilMg (slfh-msLvry) df Krcf dy rhy sn[ ies nfl AunHF dy mfiek vsIilaF qy hor boJ ipaf[ kys mYnyjrF nUM pirvfr dy mYNbrF nUM jfxkfrI, shfieqf aqy bImfrI df mukfblf krn dy hunr pRdfn krny cfhIdy hn[ kuJ pysLfvr lok ies nUM qrjIh dy qOr qy dyKdy hn; pr kuJ hor ies rol nUM ivvfd dy rUp ivc dyKdy hn, Kfs krky ByqdfrI dy mfmilaF dy sbMD ivc[ hor rukfvtF ivc kysF df ijLafdf Bfr aqy smyN dIaF bMdsLF sLfml hn[ 2.1 isPfrsLF 1. kys mYnyjrF dy kMmF ivc pirvfr leI slfh-msLvrf sLfml kro[

2. pirvfrF leI slfh-msLvry dI loV bfry pysLfvr lokF nUM jfxkfrI idAu[

3. ByqdfrI bfry syDF nUM spsLt kro jF syDF iqafr kro[

4. pirvfr dy mYNbrF dI slfh-msLvry qwk phuMc nUM pCfxo[

5. pirvfr dI sLmUlIaq nUM ilK lvo[ 2.2 AudysL • pirvfr dy mYNbrF qy strYWs (qxfAu) GtfAux leI PYimlI XUint nUM kfiem rwKxf aqy bImfrI df mukfblf krn dy

hunr vDfAuxf[ (ibRitsL aiDaYnF qoN ieh pqf lwgf hY ik sMkt smyN dKlaMdfjLI/pirvfrF leI slfh-msLvry ny pirvfr dy bImfr mYNbr dy dubfrf bImfr hox aqy hspqfl ivc dubfrf dfKl hox dy mOky Gtfey[

2.3 mwulFkx • aMkiVaF aqy sMqusLtI (sYitsPYksLn) PfrmF rfhIN, pysLfvr slfh-msLvry dy vsIilaF aqy mOjUdgI df pqf lfAu[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 8

3. ielfj dI ivEuNq ivc pirvfr/mrIjL/pysLfvr lokF dI ihwsydfrI ielfj dI ivEuNq ivcoN pirvfr dy mYNbrF nUM bfhr rwKx df kfrn aksr ByqdfrI dwisaf jFdf hY[ bhuqy kysF ivc, pirvfr hI muZly qOr qy sMBfl krn vflf huMdf hY[ ieh jLrUrI hY ik AunHF nUM ielfj dI ivEuNq bfry jfxkfrI hovy aqy Auh ies qoN vfkP hox[ CuwtI imlx dI ivEuNqbMdI df iDafn isrP bImfr ivakqI dI ishq dI hflq qy hI kyNdirq nhIN hoxf cfhIdf sgoN mrIjL dy pirvfr vloN sMBfl krn dI Xogqf qy vI hoxf cfhIdf hY[ 3.1 isPfrsLF

6. pirvfr nUM jd vI ZukvF hovy ielfj dI ivEuNqbMdI, CuwtI imlx aqy rfjLI hox dI ivEuNq ivc pUrI qrHF sLfml kro[

7. mfnisk bImfrI vfly ivakqI nUM, pirvfr nUM sLfml krn dy PfieidaF bfry dws ky ies leI AuqsLfh idAu[

8. pirvfrF qoN ipCokV dI jfxkfrI lvo ik bImfrI kdoN qoN hY aqy ikhVIaF dvfeIaF vrqIaF hn, afid[

9. pirvfrF nUM mfnisk ishq (mYNtl hYlQ) dy isstm bfry jfxkfrI idAu[

10. pysLfvr lokF, mrIjLF aqy pirvfr dy mYNbrF nUM ByqdfrI dy msilaF bfry isiKaf aqy jfxkfrI idAu[ 3.2 AudysL • mfnisk bImfrI vfly ivakqI leI ielfj dI iksm ivc suDfr krnf[

3.3 mwulFkx • hYlQ aQfrtI ny aijhIaF nIqIaF aqy syDF imwQIaF hoeIaF hn ijhVIaF ielfj dI ivEuNqbMdI ivc pirvfrF nUM

sihXogIaF dy qOr qy sLfml krdIaF hn[

• sMqusLtI (sYitsPYksLn) srvy pirvfrF aqy mrIjLF nUM vMzy jf skdy hn[

• hYlQ aQfrtI nym nfl mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krdy pysLfvr lokF nUM tryinMg dI pysLksL krdI hY jo ik pirvfrF nfl kMm krn leI AunHF dy hunr aqy smrQf vDfAux leI iqafr kIqI geI huMdI hY[

3.4 hvfly grytr vYnkUvr mYNtl hYlQ susfietI PYimlI tfsk gruwp (1998)[ puitMg df PYimlI ientU df ipkcr: kimAunIkysLn, koaprysLn aYNz kolYborysLn ien kyar[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[) ibRitsL kolMbIaf minstrI afP hYlQ[ (1989)[ rlIijLMg prsnl hYlQ ienPrmysLn tU Qrz pfrtIjL[ PYkt sLIt[ PrIzm afP ienPrmysLn aYNz poRtYksLn afP pRfeIvysI[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 9

4. svY-mdd leI tryinMg PYimlI tfsk Pors dI 1993 dI irport, PYimlIjL syLairMg df kyairMg, ieh gwl not krdI hY ik isrP sfQIaF dI mdd hI iek vsIlf hY ijhdy qwk pirvfr dy mYNbrF dI phuMc hY aqy bhuiqaF nUM hor pirvfrF dy mYNbrF df qjrbf qswlI df aihsfs krvfAuNdf hY[ svY-mdd dy nmUinaF dI jLordfr isPfrsL kIqI jFdI hY aqy ienHF dy kfmXfb hox dI AudoN bhuq sMBfvnf huMdI hY jdoN isiKaf pRfpq mdd krn vfly aqy vsIly mOjUd huMdy hn[ aiDaYn ieh drsfAuNdy hn ik pirvfrF dI shfieqf krn vfly grwup, pirvfrF dI shfieqf krn df iek ssqf qrIkf hn ijhVy bdly ivc afpxy pirvfr dy mfnisk rogI dI loVINdI mdd kr skdy hn aqy Aus dI sMBfl kr skdy hn[ 4.1 isPfrsLF 11. pIar sport (sfQI-shfieqf) ivc tryinMg, shUlqF, isKlfeI hunr pRdfn krky svY-mdd nUM mfnqf idAu[

12. QF aqy vsIly dy ky svY-mdd krn vfly gruwpF dI ihmfieq kro[

13. svY-mdd krn vfly gruwpF df qflmyl kro aqy iek pirvfr dI dUjy pirvfr qwk phuMc ivc shfieqf krn leI vsIly idAu[

4.2 AudysL • pirvfr dy mYNbrF dI jjLbfqI mdd krnf aqy AunHF nUM bImfrI df mukfblf krn dy hunr isKfAuxf[ 4.3 mwulFkx • mfnisk bImfrI vfly ivakqIaF dy pirvfrF leI svY-mdd krn vfly gruwpF jF AunHF poRgrfmF dI pCfx krn

vflI ilst idAu ijnHF dI ihmfieq hYlQ aQfrtIjL (ishq aiDkfrIaF) vloN kIqI jFdI hY[ 4.4 hvflf zfierYktrI afP PYimlI aYjUkysLn aYNz sport gruwps ien mYNtl hYlQ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 10

5. sMBfl krn vfilaF nUM sfh idvfAux leI vMn-suvMnI sMBfl mfnisk bImfrI vfly ivakqIaF dI afm sMBfl krn vfilaF nUM sfh idvfAux dy poRgrfmF dy bhuq Gwt nmUny (mfzl) rfsLtrI pwDr qy mOjUd hn[ sMBfl krn vfilaF nUM afrfm dyx dy rvfieqI poRgrfmF qwk sOK nfl phuMc nhIN kIqI jf skdI aqy sMBfl krn vfilaF ny aijhy lckdfr poRgrfmF dI loV dI pCfx kIqI hY ijhVy pirvfr dy bImfr mYNbr qwk phuMc rfhIN, Gr ivc sMBfl rfhIN aqy AunHF dy kfrj krky jfrI rihx vflI mdd krngy[ sfh idvfAux dy iek rUp vjoN, pirvfr qwk phuMc krn dI aqy sMkt smyN irhfiesL pRdfn krn dI qkVI loV dI pCfx kIqI geI hY[ 5.1 isPfrsLF 14. hr rIjn (ielfkf) afrfm idvfAux leI sMBfl dI pCfx krdf hY aqy ienHF loVF nUM pUrIaF krn leI keI qrHF

dy bdl pysL krdf hY[ 5.2 AudysL • afm sMBfl krn vfilaF qy boJ GtfAuxf[ 5.3 mwulFkx • mOjUd syvfvF aqy afrfm idvfAux dIaF loVF nUM ilKqI rUp dyvo, ijs ivc XUtIlfiejysLn iPgrjL (AupXogI-aMkVy)

vI sLfml hn[ 5.4 hvfly ibRitsL kolMbIaf sikjLoPrInIaf susfietI[ rYspfiet srivisjL Pfr PYimlI kyarigvrjL afP ippl ivd mYNtl ielnYWs ien ibRitsL kolMbIaf[ (1995)[ vYnkUvr, bI.sI.: bI.sI. sikjLoPrInIaf susfietI[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[)

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 11

6. syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy ienHF qy ivcfr krn ivc pirvfrF nUM sLfml krnf ieiqhfsk qOr qy, pirvfrF dI sLmUlIaq leI bhuq Gwt slfh-msLvrf kIqf jFdf sI aqy ies dI pYrvI nhIN sI kIqI jFdI[ 1992 ivc, ihwsydfrI df nmUnf, mwulFkx krn vflIaF syvfvF dI ivEuNqbMdI krn ivc pirvfrF dI ijLafdf arQBrpUr sLmUlIaq krfAux vwl viDaf[ strYWs aqy smyN dI Gft kfrn, pirvfr dy mYNbrF nUM slfhkfrI (azvfeIjLrI) kmytIaF ivc sLfml hox leI mnfAuxf aksr swB qoN ijLafdf aOKf huMdf hY[ pr, Auh cfhuMdy hn ik AunHF dI afvfjL suxI jfvy aqy syvfvF dI ivEuNqbMdI krn aqy ienHF qy ivcfr krn leI AunF dI rfie vI leI jfvy[ isrP insLfnI vjoN aqy coxvIN numfieMdgI qoN bcx leI, ihwsydfrI dy nmUny nUM kfiem rwKxf jLrUrI hY, jo ik pirvfrF nUM afpxf pwK dwsx dy mOky idMdf hY[ 6.1 isPfrsLF 15. ijLafdf vwzy pwDr qy slfh-msLvrf kro qF jo sfry pirvfrF nUM afpxI rfie dyx df mOkf imly[

16. vwKry vwKry qrIky iqafr kro qF jo ijLafdf pirvfrF dI afvfjL suxI jf sky[

17. ieh XkInI bxfAu ik ZukvyN Pfrm aqy srvy pirvfr dy mYNbrF leI AuplbD hox[

18. gwlbfq aqy jfxkfrI sFJI krn dy qrIikaF ivc suDfr kro[

19. pirvfrF nUM sLfml krn ivc mdd krn leI tryinMg dy mOky pRdfn kro[

20. ibnF iksy bdly dy zr dy syvfvF bfry iPkr jLfhr krn df qrIkf pRdfn kro[ 6.2 AudysL • ivEuNqbMdI aqy syvfvF qy ivcfr leI ihwsydfrI vflI iek phuMc iqafr krnf ijhVI mrIjL dy aqy pirvfr dy pwKF

aqy qjribaF nUM mnjLUr kry aqy ienHF df afdr kry[ 6.3 mwulFkx • ielfkfeI aiDkfrI, pirvfrF nUM sLfml krn bfry slfh-msLvry dI kfrvfeI sbMDI pypr (zfkUmYNt) pRdfn krn –

ies ivc slfh-msLvry dI kfrvfeI ivc pirvfr dy mYNbrF dI igxqI aqy sLmUlIaq dy qrIikaF bfry jfxkfrI vI sLfml hovy[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 12

7. pirvfrF dIaF loVF nUM smJx leI pysLfvr lokF nUM tryinMg dyxf pirvfrF dy mYNbrF df kihxf hY ik tryinMg ivc vfDy aqy mfnisk bImfrI dy pirvfrF qy pYx vfly asrF nUM sUKmqf nfl dyKx nfl smJ vDygI aqy vqIry ivc qbdIlI afvygI[ mfnisk ishq dIaF syvfvF dyx vfilaF leI pVHfeI dy iek ivafpk pysLfvr poRgrfm nfl pirvfrF dI shfieqf ivc vfDf hovygf[ 7.1 isPfrsLF

21. mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krdy pysLfvr lokF leI tryinMg dy iek ihwsy vjoN ies ivc pirvfrF nfl rl ky

kMm krn dy hunr aqy ilafkq sLfml kro[

22. pirvfrF nfl kMm krn leI jfrI rihx vflI jLrUrI ien-srivs tryinMg idMdy rho[

23. ihwsydfrI bfry isiKaf dy sYsLn lfAu ijwQy pirvfr dy mYNbr vI afpxf pwK pysL kr skx[

24. ByqdfrI nfl sMbMiDq jfxkfrI lYx dy hwk dIaF syDF (gfeIzlfeInF) bfry tryinMg aqy jfxkfrI idAu[

25. “pirvfr dy hwkF dy cfrtr” bfry stfP nUM isiKaf idAu[ 7.2 AudysL

• mfnisk ishq dy pysLfvr lokF dy pirvfr dy mYNbrF pRqI vqIry ivc qbdIlI nUM AuqsLfh dyxf[

• pirvfrF nUM sLfml krn dy PfieidaF nUM pCfxnf[

• pysLfvr lok pirvfr dy boJ nUM sUKmqf nfl dyK skx[ 7.3 vsIly

irvrivAU hspqfl (1996)[ vrikMg ivd PYimlIjL[ pVHfeI df mfp-dMz[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[) mfnisk ishq bfry pirvfrF dI sUbfeI slfhkfrI kONsl (poRivMsLIal mYNtl hYlQ PYimlI azvfeIjLrI kONsl), azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn, minstrI afP hYlQ[ gfeIz Pfr PYimlIjL vrikMg ivd poRPYsLnljL: iblizMg pfrtnrisLps ien mYNtl hYlQ[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[) mfnisk ishq bfry pirvfrF dI sUbfeI slfhkfrI kONsl (poRivMsLIal mYNtl hYlQ PYimlI azvfeIjLrI kONsl), azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn, minstrI afP hYlQ[ gfeIz Pfr PYimlIjL vrikMg ivd poRPYsLnljL: iblizMg pfrtnrisLps ien mYNtl hYlQ[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[) ienPrmysLn aYNz pRfeIvysI brFc, minstrI afP hYlQ[ (1998) irlIijLMg prsnl hYlQ ienPrmysLn tU Qrz pfrtIjL[ qwQ sLIt: jfxkfrI lYx dI afjLfdI aqy ByqdfrI dI ihPfjLq[ (minstrI afP hYlQ dy azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn qoN imldI hY[) pirvfr dy hwkF df cfrtr – aMiqkf bI dyKo[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 13

8. lokF leI jfxkfrI aqy isiKaf mfnisk bImfrI dI bdnfmI pirvfr dy mYNbrF leI iek vwzI smwisaf hY aqy ieh AunHF df Bfr vDfAuNdI hY[ ibhqr smJ aqy lokF nUM jfxkfrI dyx nfl ieh bdnfmI GtygI[ 8.1 isPfrsLF 26. sfry ielfikaF dy skUlF, pulIs, XUnIvristIaF aqy kMm vflIaF QFvF qy nym nfl ies bfry jfxkfrI idMdy rho[

27. isiKaf df ihwsydfrI vflf nmUnf vrqo (mrIjLF aqy pirvfr dy mYNbrF dy qjribaF nUM isiKaf dyx vfly vsIilaF dy qOr qy vrqxf)[

28. lokF nUM jfxkfrI dyx vflIaF muihMmF ivc kimAuntI dI sLmUlIaq nUM AuqsLfh idAu[

29. lokF nUM isiKaf dyx dy ielfkfeI poRgrfmF df qflmyl kro[

30. rfsLtrI muihMmF ivc kimAuntI dI sLmUlIaq nUM AuqsLfh idAu (ijvyN mfnisk ishq hPqf, mfnisk bImfrI hPqf)[

8.2 AudysL • mfnisk bImfrI aqy ies dy pirvfr qy pYx vfly asrF bfry smJ vDfAuxf[ 8.3 mwulFkx • isiKaf dyx vfly poRgrfmF nUM irkfrz kro[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 14

9. pirvfrF dI shfieqf aqy sLmUlIaq df ielfkfeI qflmyl vsIly aqy mdd mMgx vyly pirvfrF nUM ijLafdf shfieqfkfrI mfhOl dI loV hY[ eyjMsIaF, pirvfrF aqy mfnisk ishq dIaF syvfvF dyx vfilaF ivc qflmyl dI Gft, syvfvF qwk phuMc krn nUM inrfsLfjnk bxfeI rwKdI hY[ pirvfrF nUM vsIly aqy jfxkfrI, kIqIaF geIaF isPfrsLF muqfbk, ielfky ivc inXukq pujLIsLn rfhIN imlxy cfhIdy hn[ 9.1 isPfrsLF 31. ihwsydfrI kfiem krn aqy mrIjLF aqy pirvfrF dI pRqIinDqf krn leI mYnyjmYNt (pRbMDkI) pwDr qy iek

ivakqI dI inXukqI hoxI cfhIdI hY[ 9.2 AudysL • mfnisk ishq dy isstm ivc suDfr krnf[ 9.3 mwulFkx • sUbfeI imafrF aqy pRvfngIaF ivc ieh AumId sLfml kIqI jfxI cfhIdI hY ik pirvfrF aqy mrIjLF nfl rl ky

kMm krn leI pysLfvr lokF nUM tryinMg idwqI jfvygI[

• kMm dI pirBfsLf ivc, pirvfrF nfl kMm krn leI cfhIdI ilafkq sLfml hovygI[

• ielfikaF ivc pirvfrF nfl rl ky kMm krn dy qrIikaF bfry sUbfeI imafr aqy ilKqI pflsI hovygI (ijvyN, kONsilMg)[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 15

10. sUbfeI nYWtvrikMg df suJfa PYimlI sport aYNz ienvflvmYNt bYWst pRYkitisjL vrikMg gruwp nUM ieh isPfrsL krn leI ikhf igaf hY ik pirvfr dy mYNbr, ishq syvfvF dyx dy iek ielfkfeI mfzl ivc ikvyN iek dUjy ielfky nfl qflmyl jfrI rwK skdy hn aqy ikvyN sUbfeI mhwqv kfiem rih skdf hY[ pr, asIN jLordfr suJfa idMdy hF ik afKrI PYslf krn qoN pihlF syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrF dy mYNbrF nfl vwzy pwDr qy slfh-msLvrf hoxf cfhIdf hY[ sUbfeI mYNtl hYlQ PYimlI azvfeIjLrI kONsl ny afpxI 24 mfrc, 1999 vflI mIitMg ivc awgy ilKIaF isPfrsLF dI isDFqk rUp ivc ihmfieq kIqI[ 10.1 isPfrsLF 32. asIN ieh isPfrsL krdy hF ik pirvfr aqy syvfvF lYx vfilaF df Porm sfl ivc do vfrI iekwTf hovy:

• pihly idn sfry hYlQ rIjnF ivcoN pirvfrk mYNbrF dy pRqIinD awzrI mIitMg krn

• dUjy idn iek sFJI mIitMg hovy ijs ivc sfry hYlQ rIjnF ivcoN syvfvF lYx vfilaF dy pRqIinD, mfnisk ishq dy ihmfieqI aqy sUbfeI mYNtl hYlQ azvfeIjLrI kONsl sLfml hox aqy sfl ivc iek vfrI sFJI mIitMg ivc ishq mMqrI aqy sInIarF leI ijLMmyvfr mMqrI hfjLr hox[

syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrF dy mYNbrF df iek Cotf kfrjkfrI gruwp, mYNtl hYlQ mYnyjrF dy bdldy pRqIinDF nfl rl ky ies Porm df pRbMD krngy, ijhVy ik ibRitsL kolMbIaf dy vwK vwK ielfikaF ivc hoieaf krngy[ Porm, syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrF dI ishq nfl sMbMiDq msilaF qy ivcfr krngy aqy ieh Porm, swB qoN vDIaf nmUinaF dI vrqoN krdy hoey mfnisk ishq dI ivEuNq qy ingrfnI rwK skdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 16

11. isPfrsLF df sMKyp 1. kys mYnyjrF dy kMmF ivc pirvfr leI slfh-msLvrf sLfml kro[

2. pirvfrF leI slfh-msLvry dI loV bfry pysLfvr lokF nUM jfxkfrI idAu[

3. ByqdfrI bfry syDf nUM spsLt kro jF syDF iqafr kro[

4. pirvfr dy mYNbrF dI slfh-msLvry qwk phuMc nUM pCfxo[

5. pirvfr dI sLmUlIaq nUM ilK lvo[

6. pirvfr nUM jd vI ZukvF hovy ielfj dI ivEuNqbMdI, CuwtI imlx aqy rfjLI hor dI ivEuNq ivc pUrI qrHF sLfml kro[

7. mfnisk bImfrI vfly ivakqI nUM pirvfr nUM sLfml krn dy PfieidaF bfry dws ky ies leI AuqsLfh idAu[

8. pirvfrF qoN ipCokV dI jfxkfrI lvo ik bImfrI kdoN qoN hY aqy ikhVIaF dvfeIaF vrqIaF hn, afid[

9. pirvfrF nUM mfnisk ishq (mYNtl hYlQ) dy isstm bfry jfxkfrI idAu[

10. pysLfvr lokF, mrIjLF aqy pirvfr dy mYNbrF nUM ByqdfrI dy msilaF bfry isiKaf aqy jfxkfrI idAu[

11. pIar sport (sfQI-shfieqf) ivc tryinMg, shUlqF, isKlfeI hunr pRdfn krky svY-mdd nUM mfnqf idAu[

12. QF aqy vsIly dy ky svY-mdd krn vfly gruwpF dI ihmfieq kro[

13. svY-mdd krn vfly gruwpF df qflmyl kro aqy iek pirvfr dI dUjy pirvfr qwk phuMc ivc shfieqf krn leI vsIly idAu[

14. hr rIjn (ielfkf) afrfm idvfAux leI sMBfl dI pCfx krdf hY aqy ienHF loVF nUM pUrIaF krn leI keI qrHF dy bdl pysL krdf hY[

15. ijLafdf vwzy pwDr qy slfh-msLvrf kro qF jo sfry pirvfrF nUM afpxI rfie dyx df mOkf imly[

16. vwKry vwKry qrIky iqafr kro qF jo ijLafdf pirvfrF dI afvfjL suxI jf sky[

17. ieh XkInI bxfAu ik ZukvyN Pfrm aqy srvy pirvfr dy mYNbrF leI AuplbD hox[

18. gwlbfq aqy jfxkfrI sFJI krn dy qrIikaF ivc suDfr kro[

19. pirvfrF nUM sLfml krn ivc mdd krn leI tryinMg dy mOky pRdfn kro[

20. ibnF iksy bdly dy zr dy syvfvF bfry iPkr jLfhr krn df qrIkf pRdfn kro[

21. mfnisk ishq dy pysLfvr lokF leI tryinMg dy iek ihwsy vjoN ies ivc pirvfrF nfl rl ky kMm krn dy hunr aqy ilafkq sLfml kro[

22. pirvfrF nfl kMm krn leI jfrI rihx vflI jLrUrI ien-srivs tryinMg idMdy rho[

23. ihwsydfrI bfry isiKaf dy sYsLn lfAu ijwQy pirvfr dy mYNbr vI afpxf pwK pysL kr skx[

24. ByqdfrI nfl sMbMiDq jfxkfrI lYx dy hwk dIaF gfeIzlfeInF bfry tryinMg aqy jfxkfrI idAu[

25. “pirvfr dy hwkF dy cfrtr” bfry stfP nUM isiKaf idAu[

26. sfry ielfikaF dy skUlF, pulIs, XUnIvristIaF aqy kMm vflIaF QFvF qy nym nfl ies bfry jfxkfrI idMdy rho[

27. isiKaf df ihwsydfrI vflf nmUnf vrqo (mrIjLF aqy pirvfr dy mYNbrF dy qjribaF nUM isiKaf dyx vfly vsIilaF dy qOr qy vrqxf)[

28. lokF nUM jfxkfrI dyx vflIaF muihMmF ivc kimAuntI dI sLmUlIaq nUM AuqsLfh idAu[

29. lokF nUM isiKaf dyx dy ielfkfeI poRgrfmF df qflmyl kro[

30. rfsLtrI muihMmF ivc kimAuntI dI sLmUlIaq nUM AuqsLfh idAu (ijvyN mfnisk ishq hPqf, mfnisk bImfrI hPqf)[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 17

31. ihwsydfrI kfiem krn aqy mrIjLF aqy pirvfrF dI pRqIinDqf krn leI mYnyjmYNt (pRbMDkI) pwDr qy iek ivakqI dI inXukqI hoxI cfhIdI hY[

32. asIN ieh isPfrsL krdy hF ik pirvfr aqy syvfvF lYx vfilaF df Porm sfl ivc do vfrI iekwTf hovy:

• pihly idn sfry hYlQ rIjnF ivcoN pirvfrk mYNbrF dy pRqIinD awzrI mIitMg krn

• dUjy idn iek sFJI mIitMg hovy ijs ivc sfry hYlQ rIjnF ivcoN syvfvF lYx vfilaF dy pRqIinD, mfnisk ishq dy ihmfieqI aqy sUbfeI mYNtl hYlQ azvfeIjLrI kONsl sLfml hox aqy sfl ivc iek vfrI sFJI mIitMg ivc ishq mMqrI aqy sInIarF leI ijLMmyvfr mMqrI hfjLr hox[

syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrF dy mYNbrF df iek Cotf kfrjkfrI gruwp, mYNtl hYlQ mYnyjrF dy bdldy pRqIinDF nfl rl ky ies Porm df pRbMD krngy, ijhVy ik ibRitsL kolMbIaf dy vwK vwK ielfikaF ivc hoieaf krngy[ Porm, syvfvF lYx vfilaF aqy pirvfrF dI ishq nfl sMbMiDq msilaF qy ivcfr krngy aqy ieh Porm, swB qoN vDIaf nmUinaF dI vrqoN krdy hoey mfnisk ishq dI ivEuNq qy ingrfnI rwK skdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 18

ihwsf dUjf: aMiqkfvF

aMiqkf ey: mfnisk ishq nfl sMbMiDq sUbfeI ibhqr amlF bfry Porm dy jvfb

iewQy 29 svflF df sMKyp idwwqf jf irhf hY jo ik mfnisk ishq nfl sMbMiDq sUbfeI ibhqr amlF bfry Porm qoN nvMbr 4 aqy 5, 1999 nUM imly[ 1. ibhqr amlF dI irport aqy ies dIaF isPfrsLF dI qusIN ikhVI cIjL psMd krdy ho aqy ikAuN?

• myry iKafl ivc KrVy (zrfPt) ivc sfrIaF cIjLF cMgI qrHF af geIaF hn[ mYnUM afs hY ik mfnisk bImfrI nfl sMbMiDq “swB qoN vDIaf” amlF dI ieh “aslI” sLurUafq hY!!

• ieh dyK ky KusLI hoeI hY ik pirvfr dy mYNbrF aqy mrIjLF nfl ivroDIaF vflf vrqfAu nhIN ho irhf[

• mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krdy pysLfvr lokF dI tryinMg vI bhuq jLrUrI hY qF jo Auh ieh mihsUs krn ik bhuq sfry kysF ivc pirvfr, ielfj dy nqIjy qy bhuq asr pfAuNdf hY[

• bhuq vDIaf dsqfvyjL[

• cMgIaF isPfrsLF[

• pirvfr dI ihwsydfrI dI mhwqqf bfry spsLt dwsdf hY[

• mYN ieh mihsUs krdf/krdI hF ik ies pypr ivc pRgtfey gey isDFq 1992 dI irport, PYimlIjL syairMg df kyairMg dI pRqIinDqf krdy hn[ mYN pUrI qrHF ienHF df smrQn krdf/krdI hF[

• pirvfr dy mYNbrF leI kONsilMg dI loV df anumfn lwgdf irhf hY pr ies nUM kdy vI lfgU nhIN kIqf igaf[ afs hY ik ies leI PMz idwqy jfxgy[

• pUrf[

• shI[

• isPfrsLF cMgIaF hn aqy ieh pwk krn leI vDIaf hn ik pirvfrF aqy bImfr ivakqI dI ibhqr sMBfl hovy[

• pypr nUM vDIaf rUp idwqf igaf hY[

• nukiqaF, afm isDFqF nUM iekwTy krn leI aqy kfrvfeI dy Kfs qrIikaF dy hwk ivc bhuq vDIaf AudfhrxF idwqIaF geIaF hn[

• isPfrsLF spsLt hn aqy swB kuJ sLfml krdIaF hn[

• mihsUs huMdf hY ik ivcfr-vtFdry vflI gfeIz bhuq asrdfr hY[

• bhuq sihmq hF[

• afm sUJ vflI phuMc apxfeI geI hY[

• kysF df aiDaYn kIqf igaf hY[

• ieh jfxkfrI idAu ik mfnisk ishq isstm dy sbMD ivc pirvfrF/syvfvF lYx vfilaF nUM iks iksm dI isiKaf/shfieqf/sLmUlIaq dI loV hY[

• pirvfrF/ syvfvF lYx vfilaF nUM ibhqr syvfvF dyx leI pysLfvr lokF dI mdd leI jfxkfrI[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 19

• quhfzI hflq dwsx leI kys nUM sLfml kIqf igaf hY – ies nfl pypr aslIaq ivc bdldf hY[ myry ieh bhuq psMd afieaf!

• pypr vjoN iek vDIaf pVcol[

• kys stwzIjL nUM psMd kIqf ikAuNik Auh pirvfrF dy msilaF nUM cMgI qrHF pRgtfAuNdIaF hn[

• isPfrsLF dI ivsLflqf dI ihmfieq krdf/krdI hF[

• pysLfvr imafrF aqy pirvfrF dy msilaF nUM hwl krn leI cfhIdy hunrF bfry bhuq vDIaf isPfrsLF kIqIaF geIaF hn[

• mYnUM sLurUafq dI ieh gwl cMgI lwgI hY ik AunHF siBafcfrF ivc ielfj ijLafdf asrdfr huMdf hY ijwQy pirvfr ies df ihwsf hn jF ies ielfj ivc mUhrI hn[ KrVf-irport ivc ieh cIjL afAuNdI hY[ pirvfr dy mYNbr, aqy iek pirvfr qoN dUjy pirvfr nUM isKlfeI dyx vfly (ieMstRktr) vjoN, mYN pirvfr dI sLmUlIaq dI asrdfiekqf dy Kfs krky nyVy hF[

• ieh sdf mOjUd sI pr ieh ivcfrsLIl irport iqafr krnf cMgI gwl hY[

• ieh irport, pirvfrF dy iPkrF bfry dwsx aqy ieh ibafn krn leI (kdy kdy nkfmIaF dIaF AudfhrxF dy ky vI) vDIaf sI ik mfnisk bImfrI vfly ivakqI dI sMBfl ivc pirvfrF nUM ikhVy rol inBfAuxy cfhIdy hn[

• cMgf pypr[

• ByqdfrI – ielfj qwk swB qoN ijLafdf isiKafdfiek qrIky nfl phuMc krn leI jfxkfrI sFJI krn df koeI qrIkf hoxf cfhIdf hY[

• pirvfr nUM sLfml krnf ikAuNik AunHF kol shI igafn hox dI ijLafdf sMBfvnf huMdI hY[

• lokF df jfgirq hoxf – srkfr dIaF nIqIaF ivc qbdIlI krvfAux leI, afm lokF df pVHy-ilKy hoxf aqy jfxkfrI lYx vfly hoxf jLrUrI hY[

• pirvfrF dI isiKaf nUM sMsQfnk/pysLfvr mfhOl ivc sLfml krnf[

• ByqdfrI dI pRIBfsLf – mrIjL dy mnjLUrsLudf hox qy koeI smwisaf nhIN hY pr afpxI mrjLI nfl dfKl hox vyly ieh iek vwzI rukfvt hY[

• sLfied pirvfr nUM mwuK “tIm” df ihwsf smJy jfx dI loV hY ijs ivc kys dI ByqdfrI koeI mslf nhIN huMdI[

• smwucqf[

• sLuwD[

• pUrx hY[ 2. kI qusIN irport ivclI iksy gwl nfl asihmq ho? jy ho qF ikAuN?

• ijLafdf jLor nfl gwl kihx dI loV hY[

• ieh pypr bfkI (Cy) pyprF nfl ikvyN rlygf? myry iKafl ivc, hr pypr ivc pirvfr dy msilaF dI sfP sfP gwl hoxI cfhIdI hY[

• jLordfr lihjy ivc gwl kIqI jf skdI hY – ijvyN, syvfvF dyx vfilaF leI pflsI stytmYNtF (nIqI-ibafnF) dI isPfrsL kro[

• afey ivcfr sLfml krn leI pyprF ivc soD kIqI jfxI cfhIdI hY[ pypr nUM arQBrpUr bxfAux leI afey ivcfrF nUM sLfml krnf jLrUrI hY[

• “bImfrI” vwl ijLafdf iDafn idwqf igaf hY – ijvyN krOink kyar (gMBIr sMBfl)[ rokQfm ikwQy hY? asIN ielfj ivc ijLafdf KuwB gey hF aqy rokQfm aqy agyqI pCfx vwl iDafn nhIN igaf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 20

• ijs cIjL vwl ijLafdf iDafn idwqf igaf hY Auh Auqnf ijLafdf nhIN hY ijMnf ho skdf hY/hoxf cfhIdf hY[

• “ibhqr amlF” bnfm “isPfrsLF” df inKyV krn vyly jLordfr BfsLf dI loV hY[

• isPfrsLF ivc ijLafdf idRV pYNqVf lYx dI loV hY[

• loVF df ivsLysL ijLkr hoxf cfhIdf hY[

• isiKaf, tryinMg nfloN vwKrI hY aqy ies bfry gwl spsLt krn dI loV hY[ 3. kI koeI aijhIaF cIjLF hn ijhVIaF qusIN ies ivc cfhuMdy sI pr rih geIaF hn? ikrpf krky dwso[

• Xog pirvfrF nfl mfx aqy afdr nfl vrqfAu kro[ pirvfr nUM vI koml icwq hox dI koisLsL krnI cfhIdI hY ijhVI ik afpxy ipafry dy sMkt ivc hox kfrn aOKI ho skdI hY[

• lokF df pqf lfAux aqy dUjIaF kimAuntIaF ivc lokF dI mdd lYx ivc shfieqf krn leI mYNtl hYlQ XUintF ivckfr sMprk kfiem kro[

• mfnisk ishq dIaF QoVHy-smyN dIaF smwisafvF vfly ivakqIaF dy pirvfrF/dosqF df ijLkr kro[ ieh aksr muV ky hox vflI bImfrI hY (ijvyN izprYsLn) ijhVI pirvfrF qy bhuq asr pfAuNdI hY[ pr ies bImfrI dI bdnfmI krky lok cuwp rihMdy hn aqy Auh afm qOr qy lObI/ihmfieq krn ivc sLfml nhIN huMdy[

• jfxkfrI jfrI krn leI iek stYNzrz ibafn cfhIdf hY (ijs qy syvfvF lYx vfly dy dsqKq hox) ijhVf ik ielfky ivc vriqaf jf skdf hovy[

• afm zfktrF, aYWP ey zblXU L, pfdrI aqy AunHF hor gruwpf dI tryinMg ijhVy pirvfrF aqy syvfvF lYx vfilaF nfl sUbfeI pwDr qy kMm krdy hn[ ieh tryinMg gqIsLIl hY (sdf huMdI aqy bdldI hY)[

• pirvfr dy mYNbrF dI qrPoN pYrvI krn dI loV[

• ies pypr dI BfsLf qkVI aqy ijLafdf idRV (nf ik lVx vflI) hovy[

• svfl: kI ienHF isDFqF nUM poRgrfmF dy qOr qy PMz iml skdy hn?

• iek pwK bhuq mhwqvpUrn hY: afdr, afdr, afdr, afdr!

• zfktrF dI axgihlI bfry gwl kro[

• mYzIkl skUl mfnisk bImfrIaF bfry lfprvfh hn: idmfg srIr df ihwsf hY aqy ies vwl zfktrI iDafn dyx dI loV hY[

• pirvfr dI ishq iek zfktrI mfmlf hY[

• pyNzU ielfikaF ivc pirvfr nUM isiKaf dyx dy mOikaF qwk phuMc krn dy qrIky (ijvyN kimAuntI syvfvF ijLafdf mddgfr ho skdIaF hn)[

• mfnisk bImfrI dI agyqI pCfx aqy ienHF df ielfj (eI pI afeI afeI)[

• rokQfm[

• eI pI afeI afeI nfl sMbMiDq mYzIkl Koj aqy ibhqr amlF dy hvfly idAu: pirvfrF dy kilnIkl rol nUM stYNzrz aml bxfAu[

• pypr ivc sfh dvfAux leI irhfiesL aqy sMkt smyN irhfiesL dI pRIBfsLf idAu[

• jLordfr sLbd vrqo[ afdr AuWqy jLor idAu!

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 21

• mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krn vfly pysLfvr lokF dI pVHfeI ivc, mfnisk bImfrI vfly lokF dy pirvfrF nfl rl ky kMm krn dI tryinMg sLfml kro aqy aijhf ies nUM aYWm zIjL (zfktrF), afr aYWnjL/afr pI aYWnjL (nrsF), sosLl vrkrF afid dy pfTkRm df ihwsf bxf ky kIqf jf skdf hY[

• bImfrI ivakqI dy ielfj aqy TIk hox ivc pirvfr isstm df iek ainKVvF ihwsf hY[ pysLfvr lokF dI pVHfeI ivc pirvfrF nfl rl ky kMm krn aqy ies dy PfieidaF bfry jfxkfrI jLrUr sLfml hoxI cfhIdI hY[

• pirvfrF aqy pysLfvr lokF ivckfr imlvrqx AuWpr ijLafdf jLor idwqf jfxf cfhIdf hY[

• kuJ isPfrsLF bfry ijLafdf Kfs jfxkfrI imlxI cfhIdI hY – ijvyN sMBfl krn vfly nUM afrfm idvfAux leI sMBfl bfry[

• mYzIkl jfxkfrI isstm ivc pirvfrF dy sMprk nMbr sLfml krn dI isPfrsL kro aqy mrIjL dy TIk hox qy Aus dI mnjLUrI lYx dI koisLsL kro[

• syvfvF dI ivEuNqbMdI aqy muwlFkx ivc pirvfrF dI sLmUlIaq bfry ivcfr krn vfly Bfg ivc kfrgujLfrI sMkyq (pRPOrmYNs ieMzIkytr) nUM sLfml krn df suJfAu idAu[

• ies pypr dIaF syDF muqfbk pirvfrF nUM sfh idvfAux leI sMBfl sLfml krn dI loV hY – quhfzy dwsy anusfr mYnUM Gr ivc sMBfl df ivcfr psMd afieaf hY[

• myry iKafl ivc, iek ielfky qoN dUjy ielfky ivc jf ky vsx vfly pirvfr dy mYNbrF nUM lwBx ivc mdd krn leI pypr ivc jfxkfrI/Pon nMbr/nusKy sLfml krn dI loV hY[ pirvfrF nUM ibhqr srivs dyx leI ieh jfxkfrI pysLfvr lokF leI PfieMdymMd hovygI[

• ikrpf krky ieh joVo: ihmfieq (aYzvokysI), gfrzIanisLp bfry pirvfrF leI Kfs isiKaf[

• mYNtl hYlQ aYkt

• kI sfh idvfAux vflI srivs (sMBv/ikPfieqI) dIaF syvfvF AunHF pirvfrF nUM pihlF dyx bfry kuJ syDF hn ijhVy gMBIr mfnisk bImfrI vfly ivakqI dI sMBfl kr rhy hn? (*nf ik isrP AunHF nUM ijhVy ieh jfxdy hn ik isstm ikvyN kMm krdf hY)

• pirvfr dy mYNbrF dI shfieqf krn leI phuMc df mslf

• skUlF, XUnIvristIaF, pulIs awgy kIqIaF jfx vflIaF pysLkfrIaF df iek imafr kfiem krn dI loV hY[ aYmrjMsI rUm ivc kMm krn vfly zfktrF leI isiKaf dI vI loV hY[

• mYNtl hYlQ aYmrjMsI isstm/sport lfeIn df Pon nMbr, tYlIPon nMbrF vflI ikqfb dy sLurU ivc 911 dy nyVy ilafAu[

• nYiqkqf (aYiQks) - asIN kfnUMnF ivc AulJy hoey hF – nYiqkqf ny aiDkfrF dy msilaF nfl vrqx ivc myrI mdd kIqI hY, afid[

• smfijk syvfvF nfl eykIkrx – siBafcfrk qOr qy surwiKaq sMBfl[

• pypr ivc ieh sLfml kro – buZypy dIaF bImfrIaF aqy agyqI dKlaMdfjLI[

• mfnisk bImfrIaF dy nfl nfl srIrk bImfrIaF vfly ijLafdf Aumr dy bflgF dI mdd krn leI ibhqr amlF bfry Kfs isPfrsLF dyKxIaF cfhFgf/cfhFgI[ ies dI iek Audfhrx ieh ho skdI hY: mfnisk ishq dIaF syvfvF dyx vfly sfry stfP ivc pirvfrF qwk phuMc krn vflI kONsilMg, syvfvF df ihwsf hoxI cfhIdI hY[

• mfnisk ishq dy stfP dI pVHfeI ivc, sog aqy ijLMdgI dy Kfqmy dy msilaF bfry shfieqf dyx aqy kONsilMg dI isiKaf sLfml hoxI cfhIdI hY[

• mfnisk ishq dy sfry stfP ny mnoivigafnk, srIrk aqy smfijk qbdIlIaF bfry pVHfeI kIqI hoxI cfhIdI hY jo ik Aumr bIqx dy nfl nfl afAuNdIaF hn[

• buZypy nfl sMbMiDq mfnisk ishq dy sfry poRgrfmF ivc sfQI kONslr ainwKVvF aMg hoxy cfhIdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 22

• sfP aqy sMKyp[

• pVHfeI dy mOjUdf poRgrfmF AuWqy ijLafdf jLor[

• kys stwzIjL DfrxfvF nUM TIk ipCokV ivc rwK ky dyKx ivc mdd krdIaF hn[

• sfQIaF vloN shfieqf dy mOjUdf poRgrfmF df islislf jfrI rihxf cfhIdf hY[

• ibhqr amlF df ieh iek jLrUrI ihwsf hY ikAuNik bImfrI dI rokQfm krn dy qrIky vjoN aqy mfnisk ishq dIaF syvfvF lYx vfilaF dI lgfqfr shfieqfkfrI sMBfl leI, sfQIaF dI shfieqf (pIarjL sport) swB qoN ijLafdf asrdfr hY[ Auh iewQy loVF dy mfhr huMdy hn[

• kyvl ieh suJfa hovygf ik bI sI dy kuJ ielfikaF ivcly AunHF poRgrfmF nUM Auudfhrx vjoN sLfml kIqf jfvy jF AunHF dI pCfx kIqI jfvy ijhVy asl ivc kMm kr rhy hn – ijvyN, pirvfr qoN pirvfr, kMtrol hyTly bwcy, ihwsydfrI bfry isiKaf, afid[

bI sI sfiekogyrIaYtirk aYsosIeysLn dy ivcfr ieh irport pUrx qOr qy, mfnisk bImfrI vfly jvfn bflgF dy pirvfrF leI shfieqf nUM kyNdr bxfAuNdI hY[ kuJ isDFq aqy isPfrsLF bjLurgF dy pirvfrF qy vI lfgU huMdy hn pr ies dUjy gruwp dIaF Kfs loVF df ijLkr nhIN kIqf igaf[ jd ik jvfn bflgF dy pirvfrF ivc afm qOr qy mfpy aqy BYx-Brf huMdy hn, pr mfnisk ishq dIaF smwisafvF vfly bjLurgF dy pirvfrF ivc pqnIaF/pqI af skdy hn ijhVy ik afp vI bjLurg huMdy hn jF bwcy ijhVy afp vI ijLafdf Aumr dy ho skdy hn jF AunHF dy jvfn twbr ho skdy hn ijnHF vwl vI iDafn idwqy jfx dI loV huMdI hY[ ies krky, bjLurg lokF dy pirvfrF nUM ijhVy msilaF aqy PYsilaF df sfhmxf krnf pYNdf hY Auh jvfn bflgF dy pirvfrF dy msilaF nfloN bhuq vwKry hn[ ies irport dy nfl, pirvfrF nfl kMm krdy pysLfvr lokF leI tryinMg poRgrfm df iek nmUnf nwQI kIqf igaf hY[ kys stwzI dI Audfhrx mfpy-bwcy dI hflq bfry dwsdI hY ijs ivc bwcf mfnisk qOr qy bImfr dwisaf igaf hY[ Dfrxf ieh hY ik mnosmfijk muV vsyby (sfiekososLl rIhYblItysLn) dy nmUny dI vrqoN nfl bwcy aqy mfipaF donF nUM ZukvIN mdd aqy shfieqf imlygI ikAuNik Auh mfnisk bImfrI dI iksm nUM smJdy hn aqy ies df mukfblf krn leI ZukvyN qrIky iswKdy hn[ mfnisk bImfrI df asr vwKrI iksm df hY aqy pirvfrF dIaF afsF ijLafdf afjLfd rihx dy Xog hox aqy afKr TIk hox dI AumId dI idsLf vwl lgfqfr bdldIaF rihMdIaF hn[ pr bjLurgF dy pirvfrF leI ieh afsF afm qOr qy Ault huMdIaF hn aqy bjLurgF ny idno idn dUijaF qy inrBr huMdy jfxf hY aqy aKIr ivc mOq ho jfxI hY[ ies krky jvfn bflgF aqy bjLurgF dy pirvfrF nUM cfhIdI jfxkfrI, ihmfieq aqy shfieqf vwK vwK hn[ iPr vI, irport dIaF bhuqIaF muZlIaF isPfrsLF bjLurgF qy vI lfgU huMdIaF hn: • pirvfr dy mYNbrF nUM pysLfvr slfh-msLvrf aqy syvfvF lYx ivc shfieqf

• ielfj dI ivEuNq ivc pirvfr dy mYNbrF nUM sLfml krnf

• sfh idvfAux leI sMBfl

• ivEuNqbMdI aqy syvfvF qy ivcfr krn ivc sLmUlIaq

• pirvfrF dIaF loVF pUrIaF krn leI AunHF dIaF XogqfvF ivc suDfr krn Kfqr mfnisk ishq dy Kyqr ivc kMm krdy pysLfvr lokF leI tryinMg[

bjLurgF leI mfnisk ishq syvfvF dI aijhI jugqI ivEuNq bxfAux dI loV hY ijhVI bjLurgF aqy AunHF dy pirvfrF dIaF Kfs loVF nUM kyNdr bxfvy aqy aijhI ivEuNq Aus afbfdI dy gruwp dy msilaF vwl ibhqr iDafn dyvygI[ bjLurgF dy pirvfrF dy mYNbrF leI shfieqf bfry iPr ivcfr-vtFdrf kIqf jf skdf hY aqy AunHF pirvfrF dIaF Kfs loVF nUM kyNdr bxfieaf jf skdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 23

aMiqkf bI: pirvfrF dy hwkF df cfrtr poRivMsLl mYNtl hYlQ PYimlI azvfeIjLrI kONsl, azwlt mYNtl hYlQ izvIjLn, minstrI afP hYlQ vloN iqafr kIqf igaf[ pirvfrF nUM hwk hY: • ieh spsLt krn df ik pirvfr mfnisk bImfrI df kfrn nhIN huMdy[

• bImfrI dI pCfx, ielfj, hor qrIikaF aqy bImfrI dy pUrv-anumfn bfry muZlI jfxkfrI lYx df[

• vqIry nUM kMtrol krn bfry jfxkfrI lYx, kimAuntI ivcly vsIilaF bfry slfh aqy syD lYx aqy sfQIaF dI mdd dI sulBqf bfry jfxn df hwk[

• isiKaf df hwk ijhVI mfnisk bImfrI df mukfblf krn ivc shfieqf krygI[

• pirvfr dI muhfrq df pysLfvr lokF vloN afdr kIqy jfx df hwk aqy ielfj dI kfrvfeI ivc ihwsf lYx df hwk[

• ZukvyN rUp ivc afpxy afp nUM XkIn dvfAux df hwk aqy ies qrHF dIaF irvfieqI smfjI gwlF qy kfbU pfAux df hwk ijhVIaF pirvfrF nUM ieh isKfAuNdIaF hn ik aQfrtI (aiDkfrIaF) nUM svfl nhIN krIdf[

• afpxy pirvfr dy mYNbr dI shfieqf dy isstm aqy vsIly vjoN mdd krn df hwk[

• aijhI smfijk nYiqkqf df hwk ijhVI mfnisk bImfrI vfly ivakqI dy Bly bfry ijLafdf icMqq hovy nf ik Krcf bcfAux bfry[

• pRbMDkI jF slfhkfrI borzF ivc sLfml hox aqy mfnisk ishq dI ivEuNqbMdI ivc afvfjL AuTfAux df hwk ijhVI ik AunHF dIaF ijLMdgIaF qy iswDf asr pfAuNdI hY[

• gYr-ivroDI kfnUMnI isstm df hwk ijhVf sMBv trYjzI nUM smJx vflf hovy aqy sMkt vfprn qoN rokQfm krn dIaF koisLsLF ivc mddgfr hovy[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 24

sLbdfvlI akfAUNtyibltI (ijMLmyvfrI)[ pRbMDkI tIm, inklx vfly sMBv nqIijaF aqy kfrgujLfrI dy imafrF, syvfvF dI vMz qy

ingrfnI rwKx dI ivEuNq aqy srgrmIaF dI irport ilKx dy ZFcy bfry dwsx leI ijLMmyvfr hY[ minstrI afP hYlQ, srkfrI PMzF dy Krc bfry ijLMmyvfr hY[

akrYiztysLn (mfnqf)[ iksy eyjMsI dI kfrgujLfrI df bfhrI, rsmI muwlFkx aqy sMBfl dIaF syvfvF dI vMz dy imafrF

dI pflxf[ iksy nYsLnl sMsQf vloN srtIiPkyt idwqy jfxf, ijs df kMm srivs dyx vflIaF sMsQfvF (ijvyN hspqfl) vloN sMBfl dy aqy/jF srivs dy pihlF insLcq imafrF dI pflxf nUM dyKxf hY[

aikAUt kyar (gMBIr ielfj)[ (ies nUM sYkMzrI lyvl kyar vI ikhf jFdf hY) rog dI pCfx aqy ielfj (zfktrI

isKlfeI anusfr, smyq mfnisk bImfrIaF dy ielfj dy) jo ik afm qOr qy hspqfl ivc aqy QoVHy smyN leI ishq sMBfl dy mfhrF vloN kIqf jFdf hY[

aikAUt sfiekfietrI (ienpysLYNt) (gMBIr mfnisk bImfrIaF df ielfj (hspqfl ivc)[ gMBIr mfnisk bImfrIaF

vfly AunHF lokF dI jFc, bImfrI dI pCfx, ielfj, AunHF nUM siQr krnf aqy QoVHy smyN leI muV-vsyby ivc mdd krnf ijhVy hspqfl dy mfnisk bImfrIaF vfly (sfiekfietrI) XUint ivc afpxI mrjLI nfl jF ibnF mrjLI dy dfKl hoey sn, ijnHF df aksr aYmrjMsI ivc mfnisk bImfrI df ielfj kIqf jFdf hY[

azwlt (bflg)[ 19 sfl jF ijLafdf Aumr df ivakqI[ aYzvokysI (ihmfieq)[ lokF nUM jfxkfrI dyx aqy AunHF dI mdd krn dI kfrvfeI qF jo Auh afpxy afp leI sMBv swB

qoN vDIaf PYsly kr skx, jF dUijaF dI qrPoN kIqI geI kfrvfeI jF kfrvfeIaF, jdoN Auh afpxy afp ieh krn dy Xog nhIN huMdy[

ey aYWl E aYWs[ rihx df aOsq smF[ aswritv kimAuntI trItmYNt (ey sI tI) (kimAuntI ivc zUMGf ielfj)[ kimAuntI ivcly ielfj dy hor rUpF df

bdl ijhVf afpxy mukfblqn KricaF krky swB qoN ijLafdf ZukvyN mrIjLF nUM imlxf cfhIdf hY (ijvyN isstm dI ijLafdf vrqoN krn vfilaF nUM ijs ivc hspqfl ivc ielfj aqy kfnUMnI syvfvF vI sLfml hn)[ 1998 dI mYNtl hYlQ plYn, gMBIr aqy pwkIaF mfnisk bImfrIaF vfly lokF ivcoN do PIsdI AunHF lokF dy ielfj dI hI ivvsQf krdI hY ijhVy apfhj hn[ ieh plYn ijLafdf gMBIr mfnisk bImfrIaF vfly lokF ivcoN isrP kuJ lokF df, zUMGf aqy pikafeI vflf ielfj krn dI ihmfieq krdI hY aqy ienHF mrIjLF dI igxqI 8,200 qwk ho skdI hY[

bYWst pRYkitisjL ien mYNtl hYlQ (mfnisk ishq ivc ibhqr aml)[ ies cIjL df ibafn ik mfnisk ishq

(mYNtl hYlQ) dIaF nIqIaF, amlF aqy AuWdmF ivc ibhqrI Kfqr qbdIlI ilafAux leI kI kIqf jf skdf hY[ ijhVy kfrn qbdIlI ilafAuNdy hn AunHF ivc spsLt qOr qy dwsy hoey sMklpI afDfr, idlcspI rwKx vfilaF dI vwzy pwDr qy sLmUlIaq, rfjnIqk idRsLtI aqy ierfdf, afDfrk ZFcy dI ihmfieq, PMzF aqy krmcfrIaF dI sMsQfvF qoN kimAuntI vwl nUM dubfrf vMz, ishq qoN agFh dI ihwsydfrI, bdnfmI ivc kmI, AuqsLfhI lIzr, hunrmMd stfP aqy mdd leI kYnyzIan mYtl hYlQ aYsosIeysLn dI nYsLnl Xojnf sLfml hn[

bfieEsfiekososLl aproc/mfzl[ Auh syvfvF ijhVIaF iksy ivakqI dIaF bfieElojIkl (jIv-ivigafnk),

mnoivigafnk aqy smfijk loVF df iKafl rwKdIaF hn[ ies ivc sMBfl krn dIaF bhusfDnfmeI tImF sLfml huMdIaF hn ijs ivc zfktr, nrsF, Prmfisst, sosLl vrkr, afkUpysLnl QyrYipst, Kurfk ivigafnI aqy mnoivigafnI sLfml hn[

kys mYnyjmYNt (kys pRbMD)[ mrIjL dy ielfj, irhfiesL, rujLgfr, tryinMg aqy/jF muV vsyby dIaF syvfvF df qflmyl jo

ik afm qOr qy iek ivakqI (kys mYnyjr) vloN kIqf jFdf hY jo ik tIm dy mfhOl ivc kMm krdf hY aqy mrIjL nUM imlx vflIaF sfrIaF syvfvF df qflmyl krdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 25

kilnIkl pRYkitisjL gfeIzlfeInjL (zfktrI ielfj leI syDF)[ Kfs mYzIkl hflqF ivc mrIjLF dy ZukvyN ielfj

bfry PYsly krn ivc zfktrF dI mdd krn leI inXimq rUp ivc iqafr kIqy gey kQn[ kimAuntI rIsors bys kOnsYpt[ ieh Dfrxf “kyNdr vfly ivakqI dI XQfrQkqf nUM apxfAuNdI hY: mrIjL ijhVf ik

asl ivc mfnisk ishq dI smwisaf nfl rih irhf hY aqy ies df mukfblf kr irhf hY[ bhuigxqI mrIjL hux afpxI bhuqI ijLMdgI kimAuntI ivc rihMdy hn aqy AunHF qy bhuq sfry kfrnF df asr pYNdf hY[ ienHF kfrnF ivc irhfiesL, pVHfeI, kMm, afmdn, mfnisk ishq dIaF syvfvF, kMijLAUmr gruwp aqy sMsQfvF, pirvfr aqy dosq aqy ivafpk kimAuntI syvfvF aqy gruwp sLfml hn[

kMijLAUmrjL (syvfvF lYx vfly)[ Auh lok jo mfnisk ishq (mYNtl hYlQ) dIaF syvfvF lYNdy hn[ krfeIiss stybIlfeIjyLsLn poRgrfm (sMkt vyly dKlaMdfjLI krn df poRgrfm)[ mno-smfijk aqy mnorogF vfly

ivakqIaF leI hspqfl ivc rwKx dy bdl vjoN kimAuntI afDfirq, QoVHy smyN dy ielfj aqy siQr krn dIaF syvfvF pRdfn krdf hY[ mrIjL dy TihrfAu dOrfn, pUrI qrHF jFc kIqI jFdI hY, sMkt vyly dKlaMdfjLI krn vflIaF sMKyp pr qIbr syvfvF idwqIaF jFdIaF hn aqy kimAuntI ivc dubfrf rihxf sMBv bxfAux leI iek POrI kfrj Xojnf lfgU kIqI jFdI hY[

zIkMpnsyt[ mnorog dIaF insLfnIaF vfps af jFdIaF hn jF ivakqI dI kfrj krn dI Xogqf ivc ivGn pY jFdf

hY[ zYjLIgnyitz PfisltI[ koeI hspqfl jF sUbfeI mYNtl hYlQ dI QF, ijhVI mYNtl hYlQ aYkt aDIn axiewCq mrIjLF

nUM dfKl kr skdI hY[ zYtRmInYNts afP hYlQ (ishq qy asr pfAux vfly kfrn)[ Auh kfrn ijhVy ishq dI hflq qy asr pfAuNdy hn aqy

ies df PYslf krdy hn[ ies ivc smfijk, afriQk aqy srIrk hflqF, ishq syvfvF, bfieElojIkl (jIv-ivigafnk) asr aqy ishq vqIry aqy hunr sLfml hn[

zI aYWs aYWm-afeI vI[ mfnisk ivgfVF dI pCfx krn vflI aqy aMkiVaF vflI pusqk, cOQf azIsLn[ insLfnIaF

nUM afDfr bxf ky mfnisk ivgfVF df ielfj krn vfly zfktrF dI mdd krn leI amrIkn sfiekaYtirk aYsosIeysLn dI pusqk[

izAUl zfiegnoiss[ ieh lPjL AunHF lokF dI hflq df vrxn krn leI afm vriqaf jFdf hY ijnHF nUM mfnisk

bImfrI dy nfl nfl koeI mfnisk apfhjqf vI hY jF ijhVy nisLaF dI durvrqoN krdy hn[ eI sI tI[ ibjlI dy Jtky nfl ielfj[ aYmrjMsI akwmozysLn (aYmrjMsI irhfiesL)[ Auh QFvF ijhVIaF, mfnisk bImfrI kfrn vqIry nfl sMbMiDq

smwisafvF aqy smfijk smwisafvF vfly AunHF lokf leI mddkfrI mfhOl ivc QoVHy smyN dI aYmrjMsI irhfiesL pysL krdIaF hn ijnHF kol irhfiesL leI hor koeI QF nhIN hY pr ijnHF nUM hspqfl ivc jF ijLafdf stfP vflI iksy QF ivc sMBfl dI loV nhIN hY[

iempOvrmYNt (smrQf)[ cox krn dI smrQf[ ies ivc afpxIaF smwisafvF nUM dUijaF dy mukfbly aqy afpxIaF

rihx dIaF hflqF nfl joV ky ibafn krn, smwisafvF df ivsLlysLx krn aqy ienHF dy hwl leI kfrvfeI krn dI smrQf sLfml hn[ aml vjoN, Auh qrIky dwsy jFdy hn ijnHF rfhIN byvsI dIaF aMdrUnI BfvnfvF bdlIaF jFdIaF hn aqy AunHF hflqF nUM bdlx leI grwup kfrj sLurU kIqy jFdy hn ijhVIaF smrQf ivc Prk pYdf krdIaF hn jF ienHF nUM dubfrf sLurU krdIaF hn[

eypIzImIEljI (ivafpk bImfrI)[ iksy Kfs kimAuntI ivc iksy Kfs smyN qy iksy bImfrI df vwzy pwDr qy hoxf[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 26

eItIEljI (rog-kfrx ivigafn)[ bImfrI dy kfrn jfxn vflI sfieMs nfl sMbMiDq[ aYvIzYNs bysz izsIjLn myikMg (sbUq afDfirq PYslf)[ iek aml ijhVf qwQF, zYtf aqy sbUqF nUM iDafn ivc rwKdf

hY[ asrdfr aqy jvfbdyh ivEuNqbMdI, kfrjF aqy pVqfl df ieh iek jLrUrI ihwsf hY[ PYimlI kyar hom[ mnjLUrsLudf GrF ivc, gMBIr aqy pwkI mfnisk bImfrI vfly iek jF do bflgF dI sMBfl kIqI jFdI

hY ijhVy afpxy afp rihx dy Xog nhIN hn[ ies iksm dI sMBfl krn leI sUbfeI kimAuntI kyar PfisltIjL aYkt aDIn lfiesMs lYx dI loV nhIN hY[

PorYNjk[ PorYNjk sfiekaYtirk srivisjL mfnisk bImfrI vfly AunHF lokF dI jFc, bImfrI dI pCfx, ielfj krdI

aqy ihrfsq ivc aqy ingrfnI hyT rwKdI hY ijhVy kirmInl jsits isstm aDIn afAuNdy hn[ aYWP tI eI (Puwl-tfeIm iekuvylYNt)[ aYWP tI eI iek XUint hY ijhVf ik Puwl-tfeIm nOkrI nUM dwsx leI vriqaf

jFdf hY[ Audfhrx vjoN do awDy-smyN dIaF nOkrIaF iek aYWP tI eI dy brfbr hn[ PMksLnl ieMpyarmYNt[ afpxy rojLfnf dy kMmkfr krn leI iksy ivakqI dI GtI smrQf[ kMmkfr krn dy pwDr (aqy

kMmkfr krn dI asmrQf) nUM mfpx leI keI mfp mOjUd hn[ globl asYWsmYNt afP PMksLinMg (asYWsmYNt df iek pwK jo ik ey aYWs pI zI aYWs aYWm-afeI vI df ihwsf hY) aijhf iek mfp hY[

gvrnYNs (pRbMD clfAuxf)[ ishq sMBfl dy iksy poRgrfm nUM clfAux df aKiqafr[ pRbMD clfAux vflIaF sMsQfvF, ijvyN

borz afP zfierYktrjL jF trwstIjL, afm qOr qy sMsQf dy ivjLn (suPny), mMqv aqy kdrF-kImqF insLicq krdIaF hn aqy afpxy kMmkfr leI tIcy, insLfny aqy pihlF imwQdIaF hn[

gfeIzlfeInjL (syDF)[ suJfa jF suJfvF df jwut ijhVf kfrj nUM syD idMdf hY jF clfAuNdf hY[ gfeIzlfeIn df mMqv

aijhI vfDU jfxkfrI dyxf hY ijhVy syvfvF dyx vfilaF dI nIqI (pflsI) anusfr cwlx ivc mdd krdI hY[ gfeIzlfeInF ieh suJfa ho skdIaF hn ik nIqI nUM ikvyN lfgU krnf hY[ jd ik ishq aiDkfrIaF aqy syvfvF dyx vfilaF nUM minstrI dI nIqI dI pflxf jLrUr krnI pvygI pr AunHF leI gfeIzlfeInF dI pflxf krnf jLrUrI nhIN hY[

hYlQ aQfrtIjL (ishq syvfvF dyx vflIaF sMsQfvF)[ pbilk sMsQfvF, ijnHF nUM iksy insLicq ielfky ivc ishq

syvfvF clfAux, ienHF df pRbMD krn aqy syvfvF dyx dI afigaf hYlQ aQfrtIjL aYkt aDIn imlI hoeI huMdI hY[ ienHF nUM rIjnl hYlQ borzjL (afr aYWc bIjL) jF kimAuntI hYlQ kONsljL (sI aYWc sIjL) ikhf jFdf hY[ kimAuntI hYlQ srivisjL susfietIjL (sI aYWc aYWs aYWsjL) ies ivc sLfml hn, BfvyN ik ies aYkt aDIn AunHF df koeI drjf nhIN hY aqy Auh afpxy aKiqafr, afpxy sMivDfn aqy bfeIlfajL qoN lYNdIaF hn jo ik susfietI aYkt anusfr insLicq kIqy gey huMdy hn[

rIjnl hYlQ borz iek insLicq ielfky ivc sfrIaF ishq syvfvF idMdy hn[ sI aYWc sIjL, sUby dy AunHF ielfikaF ivc gMBIr (aikAUt) aqy sMBfl dIaF lgfqfr idwqIaF jfx vflIaF syvfvF,

ijvyN ik hspqfl aqy ieMtrmIzIeyt kyar PfisltIjL (drimafnI sMBfl krn vflIaF QFvF), dyx df pRbMD clfAuNdIaF hn ijnHF ielfikaF ivc rIjnl hYlQ borz nhIN hn[

kimAuntI hYlQ srivisjL susfietIaF, sUby dy AunHF ielfikaF ivc syvfvF df pRbMD clfAuNdIaF hn ijwQy rIjnl hYlQ

borz nhIN hn aqy ieh syvfvF vwzy rUp ivc ielfkfeI huMdIaF hn ijvyN pbilk ishq dIaF syvfvF, kimAuntI hYlQ kyar nrisMg, kimAuntI rIhYblItysLn (kimAuntI ivc muV-vsybf), kys mYnyjmYNt, kimAuntI ivc rihx vfilaF leI ishq syvfvF aqy bflgF leI mfnisk ishq dIaF syvfvF[

hYlQ styWts (ishq drjf)[ iksy gruwp jF kimAuntI dI ishq dI hflq df anumfn, rogF dIaF ivsLvivafpI

insLfnIaF nUM afDfr bxf ky lfieaf jFdf hY ijvyN bImfrI aqy mOq dr, aOsq Aumr, ijLMdgI dy Gty sMBv sfl aqy iPr ienHF nUM dUjy ielfikaF dI afbfdI nfl myilaf jFdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 27

ientYgrysLn (eykIkrx)[ syvfvF dyx vflIaF eyjMsIaF ivckfr sihXog qoN lY ky syvfvF dy kMtrol, pRbMD aqy syvfvF

dyx dy ZFcy df pUrf eykIkrx qF jo ieh XkInI bxy ik syvfvF lYx vfilaF dIaF loVF ieksfr, iekwTIaF aqy asrdfr qrIky nfl pUrIaF ho rhIaF hn[

mYnzyt[ iksy sMsQf dI ijLMmyvfrI df Kyqr[ mYNtl hYlQ aYkt[ ibRitsL kolMbIaf dy mYNtl hYlQ aYkt df aYlfn 1964 ivc kIqf igaf sI[ ies df mMqv “…

mfnisk ivgfVF vfly ivakqIaF df ielfj krnf hY, ijnHF nUM ihPfjLq aqy sMBfl dI loV hY…” nUM XkInI bxfAuxf hY[ mYNtl hYlQ aYkt df muwK kyNdr, axiewCq dfKly (ienvlMtrI azimsLn) aqy ielfj leI aKiqafr, mfp-dMz aqy qrIky pRdfn krnf hY[ ieh aYkt ieh XkInI bxfAux leI surwiKaf vI idMdf hY ik ieh ieMqjLfm ZukvyN aqy kfnUMnI qrIky nfl hox[

mYNtl hYlQ krfeIss (mfnisk ishq sMkt)[ soc, mUz, vqIry jF smfj nfl irsLqy ivc gMBIr ivGn, ijs leI

POrn dKlaMdfjLI krn dI loV huMdI hY aqy ijs ivc nfanumfnXogqf df iek ihwsf sLfml huMdf hY jo ik afm qOr qy smfijk kMtrolF pRqI huMgfry dI Gft dy nfl nfl huMdf hY aqy aijhf mrIjL, pirvfr, jF kimAuntI dy dUjy mYNbrF, ijs ivc zfktr jF puils vI sLfml hn, vloN dwisaf jf skdf hY[

mltIaYksIal asYWsmYNt (bhuDurI anumfn)[ keI DuiraF qoN anumfn, ijs ivc hr iek, jfxkfrI dy vwKry Kyqr

bfry dwsdf hY ijhVf ik ielfj dI ivEuNqbMdI krn aqy inklx vfly nqIijaF bfry BivwKbfxI krn ivc mdd kr skdf hY[ zI aYWs aYWm-afeI vI ivc pMj Dury (aYkisjL) sLfml kIqy gey hn[

Durf 1 mYzIkl ivgfV

Durf 2 ivakqIgq ivgfV

Durf 3 afm mYzIkl hflqF

Durf 4 mnosmfijk aqy afly- duafly dIaF smwisafvF

Durf 5 kMmkfr df ivsLvivafpI anumfn (asYWsmYNt) EpryitMg bwjt (kMmkfrI bwjt)[ iksy sMsQf nUM clfAux leI cfhIdy PMzF dI mfqrf[ ErgYink bryn isMzrm[ mnoivigafnk jF vqIry nfl sMbMiDq koeI asfDfrx gwl jo iksy bImfrI, strok jF

aYksIzYNt kfrn idmfg dy tYNpryrI jF pwky qOr qy kMm nf krn nfl juVI hoeI huMdI hY[ afAUtrIc (mrIjL df hspqfl jF kilink qoN bfhr ielfj)[ mrIjL nUM iksy kilink ivc jF hspqfl ivc syvfvF dyx

dI QF ieh syvfvF mrIjL qwk iljfeIaF jFdIaF hn (ijvyN Gr, kMm jF PfisltI ivc)[ pfrtnrisLp mfzl ien mYNtl hYlQ (mfnisk ishq ivc ihwsydfrI df nmUnf)[ syvfvF inwjI sMBfl dI ivEuNqbMdI

rfhIN idwqIaF jFdIaF hn jo ik mrIjL dIaF loVF pUrIaF krn leI, mYNtl hYlQ isstm dy sfry ihwisaF dy PrjLF aqy kMmF nUM sMdrB ivc rwK ky, minstrI afP hYlQ, syvfvF dyx vfilaF, sQfnk srkfrF, pirvfr dy mYNbrF, ibnF qnKfh qoN sMBfl krn vfly hor ivakqIaF aqy mrIjLF dI ihwsydfrI nfl idwqIaF jFdIaF hn[

sfiekososLl rIhYblItysLn (mnosmfijk muV vsybf)[ sfiekIaYtirk rIhYblItysLn syvfvF gMBIr mfnisk bImfrI vfly

ivakqI dI shfieqf krn leI iqafr kIqIaF geIaF hn qF jo Auh asrdfr qrIky nfl bImfrI df mukfblf kr sky aqy bImfrI kfrn kfrjF nfl sMbMiDq GftF nUM pUrf kr sky[ ijhVy lokF nUM sfiekososLl rIhYblItysLn dIaF syvfvF imldIaF hn AunHF dy kMm jF skUl nUM vfps jfx dI jF kimAuntI ivc ihwsf lYxf sLurU krn dI ijLafdf sMBfvnf huMdI hY[ sfiekososLl syvfvF dy Gyry ivc muV vsyby dIaF syvfvF (rIhYblItysLn), kys mYnyjmYNt, irhfiesLI ielfj aqy mdd, sMkt vyly idwqIaF jfx vflIaF syvfvF, smfijk syvfvF, irhfiesL, ikwqy nfl sMbMiDq isiKaf, nisLaF dI durvrqoN df ielfj, sfQIaF dI shfieqf aqy pirvfr dI shfieqf af skdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 28

sfiekotroipk zrwg[ koeI vI dvfeI ijs df mwuK asr sYNtrl nrvs isstm qy huMdf hY aqy ies df mMqv mUz jF soc

ivc suDfr krnf hY[ sLbd “itpIkl” sfiekotroipk zrwg df mqlb mukfblqn purfxIaF dvfeIaF qoN hY[ sLbd “eyitpIkl” df mqlb AunHF sfiekotroipk dvfeIaF qoN hY ijhVIaf nvINaF hn aqy vwK vwK insLfnIaF df Gwt sfeIz iePYktF nfl ielfj krn leI iqafr kIqIaF geIaF hn[

pRfiemrI kyar (muZlf ielfj)[ zfktrF aqy ishq sMBfl dy Kyqr ivc kMm krn vfly hor pysLfvr lokF vloN idwqIaF

jfx vflIaF rokQfm, bImfrI dI pCfx aqy ielfj dIaF syvfvF[ ielfj dy pihly pwDr qwk phuMc afm qOr qy syvfvF lYx vfilaF aqy mrIjLF dI huMdI hY[ pRfiemrI kyar ivc ijLafdf Kfs ielfj qwk Byjxf vI sLfml ho skdf hY, ijvyN sYkMzrI kyar (hspqfl ivc jF Kfs ielfj)[ PYimlI zfktrF nUM aksr “muZlf ielfj krn vfly zfktr” ikhf jFdf hY[

kuafltI asurYNs (ikAU ey)[ ieh pwkf krn leI iek jfrI rihx vflf pRogrfm ik syvfvF dI vMz dy imafrF dI

pflxf ho rhI hY[ rYjLIzYNsl kyar (irhfiesLI QFvF ivc sMBfl)[ kimAuntI-afDfirq, lfiesMssLudf QFvF ivc pRdfn kIqI jFdI hY, ijnHF

ivc AunHF lokF dI pUry smyN dI sMBfl, ingrfnI aqy mnosmfijk muV vsyby (sfiekososLl rIhYblItysLn) leI stfP huMdf hY, ijnHF dy smfijk aqy/jF mfnisk kfrj AunHF dy ijLafdf ajLfdfnf qOr qy rihx ivc rok pfAuNdy hn[

ienHF QFvF ivc aOsq 13 ivakqI rihMdy hn aqy ieh kimAuntI kyar PfisltI aYkt aqy bflgF dI sMBfl dy inXmF muqfbk cldIaF hn[ ienHF QFvF qy poRgrfmF dy imafr, syDF, nIqIaF aqy qrIky lfgU huMdy hn[

rYjLIzYNsLl kyar Pfr spYsLlfiejLz nIzjL (Kfs loVF vfly ivakqIaF leI irhfiesLI sMBfl)[ gMBIr mnorogF dy

ivgfVF aqy bhuq cuxOqIaF BrpUr vqIry vfly lokF dI sMBfl dIaF guMJldfr loVF pUrIaF krn leI kimAuntI ivc sMBfl leI vsIly pRdfn kIqy jFdy hn[

rYjLIzYNsLl poRgrfm/srivisjL (irhfiesLI poRgrfm/syvfvF)[ iek pRbMDkI poRgrfm ijhVf mrIjLF nUM kimAuntI ivc rwK ky

jF ies df ihwsf bxf ky sMBv vDIaf ijMdgI jIx dy Xog bxfAuNdf hY[ irhfiesLI syvfvF pyNzU aqy sLihrI ielfikaF ivc, GrF, apfrtmYNtF, tfAUnhfAUsF jF siBafcfrk qOr qy ZukvINaF hor QFvF ivc pRdfn kIqIaF jf skdIaF hn[

rYWspfiet (sfh idvfAuxf): afrjLI, QoVHy-smyN leI sMBfl, ijs df mMqv pirvfr dy sMBfl krn vfly Aus mYNbr nUM sfh

idvfAuxf jF Aus dI mdd krnf huMdf hY ijsdI gMBIr mfnisk bImfrI vfly Gr dy mYNbr dI lgfqfr sMBfl aqy ingrfnI krn dI ijLMmyvfrI hY[ ieh afrfm Gr aMdr jF GroN bfhr krvfieaf jf skdf hY[

sYkMzrI lyvl kyar (aikAUt kyar dyKo) sIrIas mYNtl ielnYWs (gMBIr mfnisk bImfrI)[ afm qOr qy, sikjLoPrInIaf, mYink izprYsLn (sudf vflf AudfsI

rog) aqy bfiepolr ivgfV, bhuq gMBIr mfnisk bImfrIaF hn[ pr ieh vI mMinaf jFdf hY ik aijhy hor lok vI hn ijnHF leI mYzIkl Kqrf aqy bImfrI df pwDr AunHF dI mfnisk bImfrI nUM “gMBIr” bxfAuNdy hn, BfvyN bImfrI dI pCfx iks qrHF dI vI kIqI geI hovy[

stykholzrjL (idlcspI rwKx vfly)[ ibRitsL kolMbIaf dI mfnisk ishq sMBfl ivc idlcspI rwKx vflI kimAuntI

dy pRqIinD (ijvyN mrIjL, pirvfr, pysLfvr lok, XUnIanF, ishq aiDkfrI)[ stYNzrz (imafr)[ iek sQfpq, mfpxXog, pRfpqIXog aqy smJ afAux Xog ibafn, ijhVf kfrgujLfrI dy iek

munfsb pwDr bfry dwsdf hY ijs nfl aslI kfrgujLfrI df mukfblf kIqf jf skdf hY[ sMBfl jF syvfvF dyx dI kuafltI qwk phuMcx jF kuafltI nUM kfiem rwKx leI ies dI vrqoN syvfvF dyx vfilaF vloN kIqI jFdI hY aqy ieh stYNzrz (imafr) dwsdy hn ik iksy srivs qoN syvfvF lYx vfilaF aqy lokF nUM kI afs rwKxI cfhIdI hY[ jd ik nIqI (pflsI) syvfvF dyx vfilaF nUM ieh dwsdI hY ik kI krnf hY, stYNzrz iek aijhf sMd hY ijhVf syvfvF dyx vfly nUM aslI kfrgujLfrI nUM insLcq imafr nfl mylx, ingrfnI krn aqy mukfblf krn df mOkf idMdf hY[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 29

sporitz aYjUkysLn (mddkfrI pVHfeI)[ mfnisk izseyibltIjL (aXogqfvF) vfly ivakqIaF dI mdd krn df iek

asrdfr ZMg qF jo Auh afpxI mrjLI dy pVHfeI dy mOikaF qwk phuMc krn ivc kfmXfb ho skx[ sporitz hfAUisMg (mddkfrI irhfiesL)[ gMBIr aqy pwkI mfnisk bImfrI vfly AunHF lokF leI irhfiesL dy keI

ieMqjLfm (afm qOr qy iekwly rihx leI irhfiesLI XUint) ijhVy keI qrHF dIaF shfieqf syvfvF dI mdd nfl aqy irhfiesLI sbiszI dy pRbMD nfl afjLfd rihx dy Xog hn[

trtIarI kyar (qIjy pwDr dI sMBfl)[ gMBIr, guMJldfr aqy/jF ivrly iksm dy mfnisk ivgfV vfly AunHF lokF dI

sMBfl ijhVy gMBIr mnorogk vqIry kfrn jF Kfs stfP jF QFvF dI loV krky, sUby ivc muZlI (pRfiemrI) aqy dUjy (sYkMzrI) pwDr dI sMBfl kol mOjUd vsIilaF nfl sFBy nhIN jf skdy[ ies ivc Kfs syvfvF vI sLfml hn ijvyN bwicaF aqy gBrUaF jF jvfnF leI syvfvF, buZypy ivc hox vfly mfnisk rogF dy ielfj dIaF syvfvF, sLrfb/nisLaF dI durvrqoN rokx leI aqy PorYNjLk mYNtl hYlQ dIaF syvfvF[

trtIarI mYNtl hYlQ kyar (qIjy pwDr dI mfnisk ishq sMBfl) ivc, gMBIr pwky kysF leI Kfs ientYnisv

aikAUt-kyar asYWsmYNt (qIbr gMBIr-sMBfl df anumfn) aqy QoVHy-smyN dy ielfj dy poRgrfm aqy donoN QoVHy-smyN dy (iepIsoizk) aqy iksy sMsQf ivc lMmy-smyN leI sMBfl sLfml hn[ ies ivc Auh lONg-trm kyar (lMmy-smyN dI sMBfl) sLfml nhIN hY ijs ivc Kfs mYzIkl vsIilaF qwk rojLfnf phuMc krn dI loV nhIN huMdI ijhVy ik isrP trtIarI kyar poRgrfmF ivc hI mOjUd huMdy hn[

XUtIlfeIjysLn zYtf[ vsIilaF dI vrqoN df vrqoN dy sQfpq imafrF nfl mukfblf krn leI cfhIdI jfxkfrI[ XUtIlfeIjysLn mYnyjmYNt[ Auh qrIkf ijs rfhIN eyjMsIaF sMBfl dy vsIilaF dI kfrgr vrqoN bfry PYslf krdIaF hn

aqy aijhf vsIilaF dI vrqoN df mukfblf ZukvIN, vyly isr aqy ikPfieqI vrqoN dy sQfpq imafrF nfl krky kIqf jFdf hY[ ies df mMqv ieh XkInI bxfAuxf hY ik AunHF lokF nUM TIk syvfvF idwqIaF jfx ijnHF leI ieh bxfeIaF geIaF hn, aqy jdoN AunHF nUM ienHF dI ijLafdf loV huMdI hY aqy Gwt Krc nfl AuWc-pwDr dI sMBfl kIqI jfvy[

vYilAUj L (kdrF-kImqF)[ iksy sMsQf dy ivsLvfs ijhVy iesdy isDFqF aqy kfrjF qy jLor idMdy hn aqy ivEuNqbMdI aqy

idwqIaF jfx vflIaF syvfvF leI afDfr iqafr krdy hn[

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 30

pusqk-sUcI Ascher-Svanum, Haya, et al. (1997). Educational needs of families of mentally ill adults.

Psychiatric Services, 48(8), 1072-1074.

Barrowclough, Christine, et al. (1999). Randomized controlled effectiveness trial of a needs-based psychosocial intervention service for careers of people with schizophrenia. British Journal of Psychiatry, 174, 505-511.

Bowles, Anne. (1989). Partnership Program. Used as an education model by the British Columbia Schizophrenia Society and other branches of the Schizophrenia Society of Canada.

British Columbia Ministry of Health. (1993). Families Sharing the Caring: Summary Report of the Task Force of Families of Families with a Mental Illness. Victoria, B.C.: Queen’s Printers of British Columbia.

British Columbia Ministry of Health. (1995). For I and Mine: Report of the Respite Advisory Committee of British Columbia. Victoria, B.C.: Queen’s Printers for British Columbia.

British Columbia Ministry of Health, Adult Mental Health Division. (1998). Revitalizing and Rebalancing British Columbia’s Mental Health System: The 1998 Mental Health Plan. Victoria, B.C.: Queen’s Printers for British Columbia.

British Columbia Schizophrenia Society. (1995). Respite Services for Family Caregivers of People with Mental Illness in British Columbia. Victoria, B.C.: B.C. Schizophrenia Society.

Burland, Joyce. (1993). What Hurts/What Helps: A Guide to What Families of the Mentally Ill Need from Mental Health Professionals. Arlington, Virginia: NAMI.

Burland, Joyce. (1998). NAMI Family-to-Family Education Program Teaching Manual (2nd ed.). Arlington, Virginia: NAMI.

Falloon, I.R.H., Boyd, J.L. and McGill, C.W. (1984). Family Care of Schizophrenia. New York: Guildford Press.

Franks, D.D. (1990). Economic contribution of families caring for persons with severe and persistent mental illness. Administration and Policy in Mental Health, 18(1), 9-18.

Gidron, B., Guterman, N.B., and Hartman, H. (1990). Stress and coping patterns of participants and non-participants in self-help groups for parents of the mentally ill. Community Mental Health Journal, 26(6), 483-496.

Hodge, Diane M. (1997). Report on family support groups in Southwest Virginia. Unpublished. Radford University.

Lefley, H.P. (1987). Behavioural manifestations of mental illness. In A.B. Hatfield and H.P. Lefley (Eds.), Families of the Mentally Ill (pp. 107-127). New York: Guildford Press.

Lefley, Harriet, and Dale Johnson, Eds. (1990). Families as Allies in the Treatment of the Mentally Ill. Washington, D.C.: American Psychiatric Press Inc.

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 31

MacGregor, Peggy. (1994). Grief: The unrecognized parental response to mental illness in a child. Social Work, 39(2), 160-166.

Marsh, D.T. (1992). Families and Mental Illness: New Directions in Professional Practice. New York: Praeger.

Marsh, D.T. et al. (1996). The family experience of mental illness: Evidence for resilience. Psychiatric Rehabilitation Journal, 20(2), 3-12.

Masterpasqua, F. (1989). A competence paradigm for psychological practice. American Psychologist, 44, 1366-1371.

Petrila, J.P., and Sadoff, R.L. (1992). Confidentiality and the family as caregiver. Hospital and Community Psychiatry, 43(2), 136-139.

Riverview Hospital. (1996). Working with Families. Education module.

Solomon, Phyllis, and Draine, Jeffery. (1995). Adaptive coping among family members of persons with serious mental illness. Psychiatric Services, 46(11), 1156-1160.

Solomon, Phyllis. (1996). Moving from psychoeducation to family education for families of adults with serious mental illness. Psychiatric Services, 47(12), 1364-1370.

Spaniol, L. (1996). The Role of Family in Psychiatric Rehabilitation: A Workbook for Professionals and Families. Boston: Boston Centre for Pyschiatric Rehabilitation.

Spaniol, L., Zipple, A., and Lockwood. (1984). Families as a Central Resource in the Rehabilitation of the Severely Psychiatrically Disabled: Report of a National Survey. Unpublished report. Boston University, Centre for Rehabilitation Research and Training in Mental Health.

Spaniol, L., and Zipple, A. (1993). Coping strategies for families of people who have a mental illness. Unpublished. Boston University.

Wasow, Mona. (1994). A missing group in family: Parents not in contact with their mentally ill children. Hospital and Community Psychiatry, 45(7), 720-721.

Zipple, A., Langle, S., Spaniol, L., and Fisher, H. (1990). Client confidentiality and the family’s need to know: Strategies for resolving the conflict. Community Health Journal, 26(6), 533-545.

Spaniol, L. (1996). The Role of Family in Psychiatric Rehabilitation: A Workbook for Professionals and Families. Boston: Boston Centre for Pyschiatric Rehabilitation.

Spaniol, L., Zipple, A., and Lockwood. (1984). Families as a Central Resource in the Rehabilitation of the Severely Psychiatrically Disabled: Report of a National Survey. Unpublished report. Boston University, Centre for Rehabilitation Research and Training in Mental Health.

Spaniol, L., and Zipple, A. (1993). Coping strategies for families of people who have a mental illness. Unpublished. Boston University.

Wasow, Mona. (1994). A missing group in family: Parents not in contact with their mentally ill children. Hospital and Community Psychiatry, 45(7), 720-721.

Family Support and Involvement—Best Practices for B.C.’s Mental Health Reform 32

Zipple, A., Langle, S., Spaniol, L., and Fisher, H. (1990). Client confidentiality and the family’s need to know: Strategies for resolving the conflict. Community Health Journal, 26(6), 533-545.