i

FAKULTI PENDIDIKAN

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

JOHOR DARUL TAKZIM

MEMBANGUNKAN PERISIAN MULTIMEDIA BAGI KURSUS KIMPALAN

DAN FABRIKASI LOGAM DALAM MATA PELAJARAN VOKASIONAL BAGI

LUKISAN TEKNIK TAJUK LUKISAN HAMPARAN KAEDAH

PENYEGITIGAAN

ASKANDAR BIN MELIKI

Laporan Projek Ini Dikemukakan Sebagai Memenuhi Sebahagian Daripada Syarat

Penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Teknologi Serta Pendidikan (Kemahiran Hidup)

2008

ii

UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

BORANG PENGESAHAN STATUS TESIS JUDUL: MEMBANGUNKAN PERISIAN MULTIMEDIA BAGI KURSUS KIMPALAN

DAN FABRIKASI LOGAM DALAM MATA PELAJARAN LUKISAN TEKNIK BAGI TAJUK LUKISAN HAMPARAN KAEDAH PENYEGITIGAAN

SESI PENGAJIAN: 2007/2008

Saya ASKANDAR BIN MELIKI

(HURUF BESAR) mengaku membenarkan tesis (PSM/Sarjana/Doktor Falsafah)* ini disimpan di Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dengan syarat-syarat kegunaan seperti berikut: 1. Tesis adalah hakmilik Universiti Teknologi Malaysia. 2. Perpustakaan Universiti Teknologi Malaysia dibenarkan membuat salinan untuk tujuan

pengajian sahaja. 3. Perpustakaan dibenarkan membuat salinan tesis ini sebagai bahan pertukaran antara

institusi pengajian tinggi. 4. **Sila tandakan ( )

SULIT (Mengandungi maklumat yang berdarjah keselamatan atau kepentingan Malyasia seperti yang termaktub di dalam

(AKTA RAHSIA RASMI 1972) TERHAD (Mengandungi maklumat TERHAD yang telah ditentukan

oleh organisasi/badan di mana penyelidikan dijalankan)

Disahkan oleh

( Tandatangan Penyelia )

Puan Nur Qistina Binti Abdullah Nama Penyelia

( Tandatangan penulis )

Alamat tetap : No 341, Tmn Bandar Jaya, Jln Tun Huhhein onn, 97000 Bintulu, Sarawak

CATATAN: * Potong yang tidak berkenaan ** Jika tesis ini SULIT atau TERHAD, sila lampirkan surat daripada pihak berkuasa/organisasi berkenaan dengan menyatakan sekali sebab dan tempoh tesis ini perlu dikelaskan sebagai SULIT atau TERHAD. ♦ Tesis dimaksudkan sebagai tesis bagi Ijazah Doktor Falsafah dan Sarjana secara penyelidikan atau disertasi bagi pengajian secara kerja kursus dan penyelidikan atau Laporan Projek Sarjana Muda (PSM)

iii

“Saya akuai karya ini adalah hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan dan ringkasan yang

tiap-tiap satunya saya telah jelaskan sumbernya”

Tandatangan :--------------------------------

Nama Penulis : ASKANDAR BIN MELIKI

Tarikh : 4 APRIL 2008

iv

“ Saya akui bahawa saya telah membaca karya ini dan pada pandangan saya karya ini

adalah memadai dari skop dan kualiti untuk tujuan penganugerahan Ijazah Sarjana Muda

Serta Teknologi Pendidikan ( Kemahiran Hidup )”

Tandatangan : ………………………………..

Nama Penyelia : PUAN NUR QISTINA BINTI ABDULLAH

Tarikh : …………………………………

v

DEDIKASI

Teristimewa buat ibu dan mertuaku yang disayangi,

HAJAH TAJIAH BT. KERAM

HAJI MOHAMMED BIN ABDUL RAHMAN

NORMADIAH BT. HAJI YUSUF

yang sentiasa mendoakan kesejahteraanku,

jasa kalian akan ku ingat selamanya.

Untuk isteriku yang dicintai,

MORDIANA BINTI MOHAMMED

Yang amat memahami dan sentiasa memberi sokongan.

Putra-putraku yang dikasih,

MUHAMMAD ZUFAR BIN ASKANDAR

MUHAMMAD ZAFEER BIN ASKANDAR

Yang menjadi sumber ketabahan dan inspirasiku.

Kekanda, adinda dan para sahabat

Budi kalian ku kenang hingga akhir hayat.

Terima kasih di atas segala sokongan dan pengorbanan yang telah kalian berikan…

Semoga Allah s.w.t. akan membalasnya dengan sebaik-baik ganjaran.

Amin.

vi

PENGHARGAAN

Segala puji-pujian bagi Allah s.w.t, Tuhan sekelian alam. Dengan izinNya

kajian ilmiah ini telah dapat disempurnakan sebagaimana yang dikehendaki. Selawat

dan salam buat Junjungan Nabi Muhamad s.a.w.

Setinggi-tinggi penghargaan serta ucapan terima kasih saya rakamkan buat

Penyelia Projek Sarjana Muda (PSM), Puan Nur Qistina Binti Abdullah di atas dedikasi

serta sikap profesional dalam membimbing serta memberikan tunjuk ajar yang berguna

dalam menyiapkan Projek Sarjana Muda ini.

Ucapan terima kasih juga diucapkan kepada pegawai-pegawai di Kementerian

Pendidikan Malaysia, Jabatan Pelajaran Negeri Johor dan Universiti Teknologi Malaysia

dalam memberikan kerjasama dalam pelaksanaan kajian PSM ini.

Akhir sekali, saya ingin mengucapkan terima kasih dan penghargaan kepada

rakan-rakan dan semua pihak yang telah memberikan apa jua bantuan, sokongan

ataupun khidmat nasihat sama ada secara langsung atau tidak langsung dalam proses

menyiapkan kertas PSM ini dengan jayanya.

Sekian, terima kasih.

vii

ABSTRAK

Pembangunan perisian multimedia di peringkat sekolah didapati mampu

membantu guru dan pelajar dalam proses pengajaran dan pembelajaran. Buat masa

sekarang perisian multimedia lukisan teknik yang bercirikan tempatan adalah sukar

untuk didapati di pasaran. Sehubungan dengan itu, projek ini bertujuan membangunkan

perisian multimedia yang digunakan untuk mengajar tajuk Lukisan Hamparan Kaedah

Penyegitigaan. Pembangunan perisian ini memerlukan dua fasa yang utama iaitu fasa

rekabentuk perisian dan fasa penilaian perisian. Ia dibangunkan dengan aplikasi

Macromedia SWiSHmax dibantu dengan perisian-perisian grafik, audio dan animasi

seperti, Macromedia Flash 8, photoshop 7 dan autocad 2005 untuk menyumbangkan

kepada suatu persekitaran pembelajaran yang lebih berkesan.. Penilaian yang diperolehi

mendapati bahawa perisian yang telah dihasilkan dapat memenuhi keperluan guru dan

pelajar dalam pengajaran dan pembelajaran. Untuk peningkatan, aspek-aspek reka

bentuk dan ketepatan isi kandungan juga harus diambilkira untuk menjadikannya satu

perisian yang lebih berkualiti.

viii

ABSTRACT

Multimedia software development in schools is believed to be able to support

teachers and students in the teaching and learning process. The local multimedia

software for technical drawing is hard to find in the market nowadays. Therefore, the

purpose of this project is to develop the multimedia software for teaching the topic

“Lukisan Hamparan Kaedah Penyegitigaan”. The development of this software needed

two phases, which are the designing phase and the software evaluation phase. This

software is developed with the application of Macromedia SWiSHmax and with the help

of authoring tools of Flash 8, Photoshop 7 and Autocad 2005 for its graphic, sound and

animation. These features are able to contribute to more effective learning atmosphere in

the classroom. From the evaluation conducted, the multimedia software produced is able

to fill in the needs of learning in the students and also a good source for the teachers. For

improvement, the drawing aspects and the accurate contain should be considered to

produced a better and quality multimedia software.

ix

KANDUNGAN

BAB PERKARA

MUKA SURAT

TAJUK KAJIAN i

PENGESAHAN STATUS TESIS ii

PENGESAHAN PENYELIA iii

HALAMAN PENGAKUAN iv

DEDIKASI v

PENGHARGAAN vi

ABSTRAK vii

ABSTRACT viii

ISI KANDUNGAN ix

SENARAI SINGKATAN xix

SENARAI LAMPIRAN xviii

BAB 1 PENGENALAN

1.1 Pendahuluan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 2

1.3 Pernyataan Masalah 3

1.4 Objektif Kajian 3

1.4.1 Mampu menarik minat pelajar semasa

pengajaran dan pembelajaran dijalankan.

4

1.4.2 Mempercepatkan proses pengajaran dan

pembelajaran guru serta dapat memberi

peluang pelajar membuat latih tubi yang

banyak.

4

x

1.4.3 Mengembangkan imaginasi pelajar. 4

1.5 Kepentingan Projek 4

1.5.1 Dapat membantu guru dalam proses

pengajaran dan pembelajaran yang lebih

interaktif dan mampu menanamkan minat

pelajar terhadap matapelajaran Lukisan

Teknik.

4

1.5.2 Dapat membantu pelajar mengembangkan

imaganasi dan sekali gus dapat melukis

lukisan hamparan kaedah penyegitigaan

dengan betul

4

1.5.3 Dapat mempercepatkan masa guru dalam

proses P&P dan pelajar dapat

memanafaatkan masa yang lebih untuk

melakukan latih tubi yang banyak

4

1.6 Skop Projek 4

1.7 Definasi Istilah 5

1.7.1 Perisian 5

1.7.2 Multimedia 5

1.7.3 Interaktif 5

1.7.4 Lukisan Kejuruteraan 5

1.7.5 Hamparan 6

1.7.6 Imaginasi 6

1.7.7 Latih Tubi 6

xi

BAB 2 SOROTAN PENULISAN

2.1 Pendahuluan 7

2.2 Pembelajaran Berbantukan Perisian Multimedia 8

2.3 Teori Pengajaran Dan Implikasi ke atas Perisian

Multimedia

9

2.4 Teori Pengajaran dan Pembelajaran yang diterapkan

dalam multimedia

10

2.4.1 Pendekatan Tingkahlaku 10

2.4.2 Pendekatan Kognitif 12

2.4.3 Pendekatan Konstruktif 12

2.5 Proses Pembelajaran 13

2.6 Multimedia 14

2.7 Pendidikan Melalui Multimedia 15

2.8 Elemen-Elemen Multimedia 16

2.8.1 Teks 16

2.8.2 Grafik 16

2.8.3 Animasi 17

2.8.4 Video 17

2.8.5 Audio 17

2.9 Kelebihan Multimedia Dalam Pembelajaran. 18

2.9.1 Penglibatan pelajar secara aktif 18

2.9.2 Merangsangkan pembelajaran 18

2.9.2 Merangsangkan pembelajaran 18

2.9.3 Kawalan Pembelajaran 18

2.9.4

Keboleh ulangan 19

2.9.5 Interaktif 19

2.9.6 Mudah alih 19

2.10 Keberkesanan Multimedia Dalam Pendidikan 19

xii

2.11 Multimedia Dan Aplikasinya Dalam Pembelajaran

Lukisan Teknik

20

2.12 Pembinaan Perisian Multimedia Pendidikan 21

2.12.1 Analisa 21

2.12.1.1 Terhadap Pengguna Dan Pelajar 22

2.12.1.2 Terhadap Persekitaran

Pembelajaran.

22

2.12.1.3 Terhadap Kandungan Pelajaran

Atau Tingkah Laku

22

2.12.1.4 Terhadap Matlamat Pengajaran 22

2.12.2 Rekabentuk 23

2.12.2.1 Pembentukan objektif yang

khusus

23

2.12.2.2 Pembinaan item-item ujian 23

2.12.2.3 Pemilihan strategi pengajaran 24

2.12.3 Pembangunan 24

2.12.4 Pelaksanaan 24

2.12.5 Penilaian 24

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.1 Pengenalan 26

3.2 Model Rekabentuk Kajian 27

3.3 Rekabentuk Perisian Multimedia 28

3.4 Kaedah Perlaksanaan 29

3.4.1 Fasa Keperluan 29

3.4.1.1 Konsep 29

3.4.1.2 Kaedah Melukis 30

3.4.1.3 Latihan 30

xiii

3.4.2 Fasa rekabentuk 30

3.4.2.1 Carta Alir 31

3.4.2.2 Papan Cerita (Story Board) 35

3.4.3 Fasa pembangunan dan perlaksanaan 35

3.4.4 Penilaian 35

3.5 Perisian Lukisan Kejuruteraan bagi tajuk Hamparan

Kaedah Penyegitigaan

37

3.5.1 Menarik minat pelajar 37

3.5.1.1 Rekabentuk am 37

3.5.1.2 Stuktur Perisian 37

3.5.1.3 Teks 38

3.5.1.4 Warna 38

3.5.1.5 Animasi 38

3.5.1.6 Audio 38

3.5.2 Mempercepatkan proses P&P 39

3.5.2.1 Masa 39

3.5.2.2 Latihan latih tubi 39

3.5.3 Mengembangkan imaginasi pelajar 39

3.5.3.1 Grafik 40

3.5.3.1 Konsep Penyegitigaan 40

3.6 Bahasa Pengubahan 40

3.6.1 Ciri-ciri SWiSHmax 41

3.6.1.1 Pengarangan dalam

pembangunan perisian yang

menekankan grafik dan animasi

yang bermutu tinggi

41

3.6.1.2 Mampu untuk mengintegrasikan

elemen audio bersamanya bagi

menghasilkan sesuatu

persembahan yang lebih menarik

41

3.6.1.3 Kemudahan penyediaan teks. 41

xiv

3.6.1.4 Kemudahan penyediaan grafik. 41

3.6.1.5 Kemudahan penyediaan animasi. 41

3.6.1.6 Kepelbagaian Interaksi dan

tindakbalas.

41

3.6.1.7 Berkeupayaan untuk

menghasilkan suatu persembahan

yang lebih hidup dengan

mengabungkan unsur interaktiviti

ke dalamnya.

41

3.6.1.8 Kebolehcabangan (link). 41

3.6.1.9 multimedia. 41

3.6.1.10 Boleh di mainkan di mana-mana

komputer apabila sudah diimpot

dalam fail SWF.

41

3.6.2 Ikon-ikon SWiSHmax 42

3.6.2.1 Ikon Paparan – segala kerja yang

dilakukan seperti teks, grafik dan

objek disusun.

42

3.6.2.2 Ikon Pergerakan/ Animasi –

membolehkan segala objek atau

teks yang berada di dalam ikon

paparan digerakkan ke mana jua

yang anda ingini.

42

3.6.2.3 Ikon Scene – berkeupayaan untuk

menyusun struktur atau rangka

bagi sistem penjelajahan

sesebuah program yang

dibangunkan.

42

3.6.2.4 Ikon Skrip – mengawal aliran

perjalanan sesebuah projek..

42

xv

3.6.2.5 Ikon Masa – membantu pengguna

mengawal Perjalanan sesebuah

projek dan juga berfungsi supaya

program menjadi lebih menarik.

42

3.6.2.6 Ikon Video Digital –

membolehkan movie atau video

digital atau animasi dimasukkan

ke dalam program pengguna

42

3.6.2.7 Ikon Audio – menyediakan

pilihan untuk pengguna

memasukkan unsur-unsur (bunyi)

ke dalam program.

43

3.6.2.8 Ikon Warna 43

3.6.2.9 Ikon Efek – membolehkan

pembangun memilih pergerakan

sesuatu objek yang dilukis

mengikut kesesuaian.

43

3.7 Bahasa Dan Arahan 43

3.8 Spesifikasi Perkakasan Dan Perisian 43

3.8.1 Perisian (Software) 43

3.8.2 Pemacu Cakera boleh Tulis (CD

Rewriteable)

44

3.9 Populasi Kajian 44

3.10 Instrumen Kajian 44

3.11 Kaedah Analisis Data 45

xvi

BAB 4 PERISIAN LUKISAN TENIK BAGI TAJUK

HAMPARAN KAEDAH PENYEGITIGAAN

4.1 Pendahuluan 46

4.2 Pakej Perisian 46

4.3 Panduan perisian 47

4.4 Pengenalan Kepada Perisian 48

4.5 Paparan Menu Utama 48

4.6 Paparan Objektif 50

4.7 Paparan Isi pelajaran 51

4.7.1 Paparan Pengenalan 51

4.7.2 Paparan Konsep Hamparan Kaedah Penyegitigaan

52

4.7.3 Paparan panjang sebenar 53

4.7.4 Paparan toturial 1 53

4.7.5 Paparan jawapan toturial 1 54

4.7.6 Paparan toturial 2 55

4.7.7 Paparan jawapan toturial 2 56

4.7.8 Paparan Latihan 1 56

4.7.9 Paparan Latihan 2 57

4.7.10 Paparan Latihan 3 58

4.7.11 Paparan Latihan 4 58

4.7.12 Paparan Latihan 5 59

4.7.13 Paparan Latihan 6 60

4.8 Paparan Menu Keluar 60

4.9 Paparan Menu Penghargaan 61

4.10 Dapatan Hasil Penilaian Soal Selidik 61

4.10.1 Interaktif 62

4.10.2 Grafik 62

4.10.3 Animasi 62

4.10.4 Teks 63

4.10.5 Audio 63

xvii

4.10.6 Konsep Penyegitigaan 63

4.10.7 Kaedah Melukis 63

4.10.8 Latihan 64

BAB 5 PERBINCANGAN, RUMUSAN DAN CADANGAN

5.1 Pendahuluan 65

5.2 Perbincangan 65

5.3 Rumusan 66

5.4 Cadangan Lanjutan Kajian 68

5.4.1 Grafik 68

5.4.2 Audio 68

5.4.3 Video 68

5.5 Cadangan Susulan 69

5.6 Kesimpulan 69

RUJUKAN 70-72

LAMPIRAN 73

SOAL SELIDIK 74-79

PENGESAHAN UTM 80

EPRD 81

PENGESAHAN JPN 82

xviii

SENARAI SINGKATAN

ABM - Alat Bantu Mengajar

CD - Compact Disk

CD ROM - Compact Disk Read Only

MSC - Multimedia Super Corido

P&P - Pengajaran dan pembelajaran

xix

SENARAI LAMPIRAN

TAJUK MUKA SURAT

Rujukan 70-72

Lampiran 73

Borang Soal Selidik 74-79

Salinan Surat Kebenaran Penyelidikan Dari

Fakulti Pendidikan, UTM

80

EPRD 81

Surat Kebenaran Penyelidikan Dari JPN 82

1

BAB 1

PENGENALAN

1.1 Pendahuluan

Penggunaan teknologi maklumat di Malaysia pada masa kini sedang pesat

membangun. Perubahan ini berlaku adalah disebabkan oleh wujudnya Multimedia Super

Coridor (MSC) yang diilhamkan oleh Dato’ Seri Dr. Mahathir Bin Mohamad, di mana

secara tidak langsung mengutamakan penggunaan komputer sebagai alat pencapaian

maklumat serta mampu digunakan sebagai alat memudahkan tugas-tugas harian. Oleh

itu, peluang bagi guru untuk menggunakan sepenuhnya kelebihan teknologi maklumat

dalam membanggunkan proses pengajaran dan pembelajaran (P&P) di sekolah. Di

antara peluang yang dapat dimanafaatkan oleh guru ialah membanggunkan perisian

multimedia untuk matapelajaran Lukisan Teknik sebagai alat bantuan mengajar (ABM)

yang bersifat interaktif.

Menurut Jamalluddin dan Zaidatul, (2000) “Kebaikan perisian multimedia dalam

pendidikan, bahan multimedia sebenarnya merujuk kepada bahan yang menyatukan dua

media ataupun lebih iaitu teks, gambar, grafik, bunyi, tayangan serta animasi

menjadikannya satu persembahan yang jelas dan mudah difahami,”.

Sehubungan dengan itu, adalah sangat sesuai perisian ini dibangunkan

kerana ia dapat menarik minat pelajar mengikuti pengajaran Lukisan Teknik dan

2

dapat membantu guru mempercepatkan proses P&P serta mampu

mengembangkan imaginasi pelajar.

1.2 Latar Belakang Masalah

Para pelajar yang mengikuti kursus Kimpalan Dan Fabrikasi Logam di Sekolah

Menengah Teknik akan mempelajari matapelajaran Lukisan Teknik. Berdasarkan

pengalaman saya yang terlibat dalam pembelajaran Lukisan Teknik selama lebih kurang

lima tahun di Sekolah Menengah Teknik Bintulu, Sarawak, apa yang menjadi masalah

kepada pelajar ialah mereka bosan mengikuti matapelajaran Lukisan Teknik kerana

tidak dapat mengambarkan lukisan yang diajar oleh guru. Menurut Koay (1995),

masalah ini berlaku adalah disebabkan oleh pelajar yang tidak boleh membuat gambaran

ruang, oleh sebab itu mereka tiadak dapat mengeluarkan imaginasi untuk

menggambarkan Lukisan Teknik tersebut.

Masalah guru yang masih mengajar menggunakan cara lama, iaitu menggunakan

papan tulis untuk melukis lukisan semasa proses P&P dijalankan juga membosankan

pelajar kerana mereka terpaksa menunggu lama untuk menerima penerangan daripada

guru. Masalah yang berkaitan juga timbul apabila pelajar meminta guru mengulangi

bahagian-bahagian yang tidak difahami, guru terpaksa melukis semula dan membuang

masa P&P tersebut. Oleh itu adalah sangat sesuai dibanggunkan Perisian multimedia

sebagai ABM guru terutama dalam matapelajaran Lukisan Teknik kerana matapelajaran

ini agak susah untuk difahami dengan menghafal sebaliknya perlu mengetahui konsep

Lukisan Hamparan Penyegitigaan secara mendalam. Apabila konsep lukisan ini sudah

dapat difahami pelajar maka masalah minat pelajar terhadap Lukisan Teknik tidak

timbul, pengajaran guru pun menjadi lebih cepat dan pelajar dapan menimbulkan

imaginasi dengan mudah.

3

Kajian yang dijalankan oleh Koay (1995) yang mengkaji mengenai penggunaan

alat bantuan pengajaran dikalangan guru ketukangan di Sekolah Menengah Teknik

di Malaysia, didapati penggunaan alat bantuan mengajar yang berbantukan perisian

multimedia lebih berkesan jika dibandingkan dengan cara tradisonal. Oleh yang

demikian adalah sangat wajar bagi guru yang mengajar lukisan teknik untuk

menggunakan perisian multimedia sebagai ABM, kerana ia boleh memudahkan pelajar

agar dapat gambaran yang lebih jelas.

Sehubungan dengan itu, adalah dirasakan perlu untuk membangunkan satu

perisian multimedia dalam matapelajaran lukisan Teknik bertajuk “Hamparan Kaedah

Penyegitigaan”. Diharapkan perisian ini mampu meningkatkan minat pelajar terhadap

lukisan teknik dan mempercepatkan proses P&P guru serta dapat membantu

menimbulkan imaginasi pelajar dalam Lukisan Teknik dengan mudah.

1.3 Pernyataan Masalah

Kajian ini bertujuan untuk membangunkan perisian multimedia sebagai Alat

Bantuan Mengajar yang lebih interktif terhadap pengajaran guru dan pembelajaran

murid dalam matapelajaran Lukisan Teknik bagi kursus Kimpalan dan Fabrikasi logam

untuk tajuk Lukisan Hamparan Kaedah Penyegitigaan.

1.4 Objektif Kajian

Objektif kajian ini ialah membangunkan perisian multimedia yang :

4

1.4.1 Mampu menarik minat pelajar semasa pengajaran dan pembelajaran dijalankan. 1.4.2 Mempercepatkan proses pengajaran dan pembelajaran guru serta dapat memberi

peluang pelajar membuat latih tubi yang banyak. 1.4.3 Mengembangkan imaginasi pelajar.