Facultair Overlegorgaan Sociale Wetenschappen (FOSO) · Web viewTaalgebruik tussen mannen en...

Samenvatting Communicatiewetenschappen

INLEIDING------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------4

BASISCONCEPTEN EN MODELLEN-----------------------------------------------------------------------------------------------------4

2.2 WAT IS COMMUNICATIE?---------------------------------------------------------------------------------------------------------42.3 BREEK- OF DISCUSSIEPUNTEN IN DE DEFINITIES VAN COMMUNICATIE------------------------------------------------4

2.3.1 Intentionalitiet---------------------------------------------------------------------------------------------------------------42.3.2 Geslaagdheid-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------42.3.3 Richting------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------52.3.4 Observatieniveau------------------------------------------------------------------------------------------------------------5

2.4 ELEMENTEN IN HET COMMUNICATIEPROCES--------------------------------------------------------------------------------52.4.1 Zender/bron------------------------------------------------------------------------------------------------------------------52.4.2 Ontvanger/bestemmeling--------------------------------------------------------------------------------------------------52.4.3 Boodschap--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------62.4.4 Signaal-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------62.4.5 Kanaal-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------62.4.6 Medium------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------72.4.7 Ruis-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------72.4.8 Feedback----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------7

2.5 COMMUNICATIEMODELLEN------------------------------------------------------------------------------------------------------8I. Communicatiemodel van Lasswell-------------------------------------------------------------------------------------------8II. Mathematische model van Shannon & Weaver--------------------------------------------------------------------------9III. Verdere uitwerking van S&W door DeFleur--------------------------------------------------------------------------------9IV. Circulair model van Osgood en Schramm---------------------------------------------------------------------------------10V. Spiraal van Dance---------------------------------------------------------------------------------------------------------------10VI. Gerbners algemeen model---------------------------------------------------------------------------------------------------10VII. ABX-model van Newcomb----------------------------------------------------------------------------------------------------10VIII. Westley en MacLeans eerste aanpassing van Newcombs ABX-model----------------------------------------11IX. Westley en MacLeans tweede aanpassing van Newcombs ABX-model-------------------------------------------11X. Massacommunicatiemodel van Maletzke--------------------------------------------------------------------------------11XI. Ritueel model van James Carey over communicatie (kerstboom)--------------------------------------------------11XII. Vergelijking transmissie- en ritueel model--------------------------------------------------------------------------------12XIII. Aandachtsmodel van McQuail-------------------------------------------------------------------------------------------12

VERBALE COMMUNICATIE-------------------------------------------------------------------------------------------------------------13

3.2 KENMERKEN VAN DE “NATUURLIJKE TAAL”-------------------------------------------------------------------------------133.2.1 Taal is symbolisch---------------------------------------------------------------------------------------------------------133.2.2 Taal is een soort kennis--------------------------------------------------------------------------------------------------133.2.3 Taal is op regels gebaseerd en productief---------------------------------------------------------------------------133.2.4 Taal beïnvloedt de manier waarop we de wereld zien-----------------------------------------------------------13

3.2.5 TAALVORMEN-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------143.3 DE SUBSYSTEMEN VAN TAAL (ZIE P. 47)-----------------------------------------------------------------------------------14

3.3.1 Klanken----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------143.3.2 Woorden---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------143.3.3 Zinnen------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------14

3.4 DE SOCIALE CONTEXT VAN TAAL---------------------------------------------------------------------------------------------15Pragmatiek----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------15

3.5 PRAGMATISCHE STIJLEN EN STRUCTUREN----------------------------------------------------------------------------------153.5.1De conversatie--------------------------------------------------------------------------------------------------------------163.5.2 Interactie binnen de klas-------------------------------------------------------------------------------------------------16

3.6 INTERACTIEF DISCOURS: COHERENTIE EN STRUCTUUR------------------------------------------------------------------163.6.1 De coördinatie van conversatiebijdragen---------------------------------------------------------------------------16

Maximes----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------163.6.2 Small talk--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------17

3.7 TAAL EN SOCIALE IDENTITEIT-------------------------------------------------------------------------------------------------183.8 TAAL EN CULTURELE VERSCHILLEN-----------------------------------------------------------------------------------------18

NON VERBALE COMMUNICATIE------------------------------------------------------------------------------------------------------19

4.1 INLEIDING--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------194.2 KENMERKEN VAN NON VERBALE COMMUNICATIE-----------------------------------------------------------------------19

4.2.1 Kan onbedoeld zijn--------------------------------------------------------------------------------------------------------19

4.2.2 Bestaat uit verschillende codes----------------------------------------------------------------------------------------194.2.3 Is onmiddellijk, continu en natuurlijk--------------------------------------------------------------------------------194.2.4 Is zowel universeel als cultureel, aangeboren als aangeleerd-------------------------------------------------19

4.3 VOOR WELK SOORT INFO IS NON VERBALE COMMUNICATIE BELANGRIJK?-----------------------------------------204.3.1 Eerste indrukken-----------------------------------------------------------------------------------------------------------204.3.2 Relationele informatie----------------------------------------------------------------------------------------------------204.3.3 Emoties uitdrukken--------------------------------------------------------------------------------------------------------20

4.4 NON-VERBALE VS VERBALE COMMUNICATIE-----------------------------------------------------------------------------204.5 KINESICS---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------20

4.5.1 Lichaamshouding----------------------------------------------------------------------------------------------------------214.5.2 Handen en armen----------------------------------------------------------------------------------------------------------214.5.3 Gelaatsuitdrukkingen-----------------------------------------------------------------------------------------------------214.5.4 Ooggedrag------------------------------------------------------------------------------------------------------------------21

4.6 PROXEMICS: TERRITORIALITEIT EN RUIMTEGEBRUIK--------------------------------------------------------------------224.6.1 Soorten territoria en inbreuken op territoria-----------------------------------------------------------------------224.6.2 Ruimtegebruik: zit- en kantoorindeling------------------------------------------------------------------------------224.6.3 Persoonlijke ruimte-------------------------------------------------------------------------------------------------------22

4.7 HAPTICS----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------224.8 CHRONEMICS----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------234.9 FYSIEKE KENMERKEN-----------------------------------------------------------------------------------------------------------234.10 DE “TAAL” VAN OBJECTEN---------------------------------------------------------------------------------------------------234.11 PARALINGUÏSTIEK--------------------------------------------------------------------------------------------------------------234.12 HOE ZIET NON-VERBALE COMMUNICATIE ERUIT IN EEN ONLINE CONTEXT?-------------------------------------24

INTERPERSOONLIJKE EN GROEPSCOMMUNICATIE------------------------------------------------------------------------------25

5.2 INTERPERSOONLIJKE COMMUNICATIE---------------------------------------------------------------------------------------255.2.1 Interpersoonlijke communicatie als een speciale vorm van dyadische---------------------------------------255.2.2 De ontwikkeling van interpersoonlijke relaties--------------------------------------------------------------------26

5.2.2.1 Toenaderings- en verwijderingsfasen-----------------------------------------------------------------------------------------265.2.2.2 Interpersoonlijke aantrekkingskracht: de filtertheorie-------------------------------------------------------------------275.2.2.3 Zelfonthulling in de ontwikkeling van interpersoonlijke relaties-------------------------------------------------------275.2.2.4 Online interacties------------------------------------------------------------------------------------------------------------------28

5.2.3 (potentiële) probleemaspecten binnen relaties---------------------------------------------------------------------285.3 GROEPSCOMMUNICATIE---------------------------------------------------------------------------------------------------------28

5.3.1 Wat is een groep?---------------------------------------------------------------------------------------------------------285.3.1.1 Omvang van groepen-------------------------------------------------------------------------------------------------------------285.3.1.2 Aard van de groep------------------------------------------------------------------------------------------------------------------295.3.1.3 Groepsstructuur--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------295.3.1.4 Groepsleiderschap-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------29

5.3.2 Groesprocessen------------------------------------------------------------------------------------------------------------305.3.2.3 Groepsnormen en conformisme-----------------------------------------------------------------------------------------------305.3.2.4 Online groepen (“communities”)-----------------------------------------------------------------------------------------------30

MASSACOMMUNICATIE: DE MEDIAORGANISATIE------------------------------------------------------------------------------31

7.1 INLEIDING--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------317.2 EEN ORGANISATIONELE BENADERING VAN DE NIEUWSPRODUCTIE--------------------------------------------------31

7.2.1 De inhoud van het nieuws-----------------------------------------------------------------------------------------------317.2.2 Organisatie-interne en –externe factoren die de nieuwsinhoud beïnvloeden-------------------------------32

7.2.2.1 Invloeden op het individueel niveau van de professionele mediawerkers------------------------------------------327.2.2.2 Invloeden op het niveau van de mediaroutines----------------------------------------------------------------------------327.2.2.3 Invloeden op het niveau van de organisatie---------------------------------------------------------------------------------357.2.2.4 Drukkingen van buitenuit--------------------------------------------------------------------------------------------------------367.2.2.5 Het algemene kader waarbinnen de mediaorganisaties opereren: Culturele/ideologische invloeden-------37

7.3 EEN ORGANISATIONELE BENADERING VAN DE FICTIEPRODUCTIE----------------------------------------------------377.3.1 De inhoud van soap opera’s--------------------------------------------------------------------------------------------387.3.2 Organisatie-interne en –externe drukkingen die de inhoud van soaps beïnvloeden----------------------39

7.3.2.1 Invloeden op het individueel niveau van de mediawerkers-------------------------------------------------------------397.3.2.2 Invloeden op het niveau van de mediaroutines----------------------------------------------------------------------------397.3.2.3 Invloeden op het niveau van de organisatie---------------------------------------------------------------------------------397.3.3.2 Drukkingen van buitenuit--------------------------------------------------------------------------------------------------------40

MASSACOMMUNICATIE: DE INHOUD----------------------------------------------------------------------------------------------41

8.2 DE MEDIATEKST------------------------------------------------------------------------------------------------------------------418.2.1 Wat is een mediatekst Actieve rol van de ontvanger--------------------------------------------------------------418.2.2 Open versus gesloten teksten-------------------------------------------------------------------------------------------418.2.3 Soorten “lezingen” of “decoderingen”------------------------------------------------------------------------------41

8.2.4 Realisme van mediateksten--------------------------------------------------------------------------------------------428.2.5 Analyse van mediateksten-----------------------------------------------------------------------------------------------42

8.3 MEDIAGENRES--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------438.3.1 Kenmerken------------------------------------------------------------------------------------------------------------------438.3.2 Voorbeeld van een (vrij recent) genre: reality TV-----------------------------------------------------------------43

MASSACOMMUNICATIE: HET PUBLIEK---------------------------------------------------------------------------------------------44

9.1 INLEIDING--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------449.2 VERANDERENDE PUBLIEKSCONCEPTEN-------------------------------------------------------------------------------------449.3 PUBLIEKSONDERZOEK-----------------------------------------------------------------------------------------------------------44

9.3.1 Doelstellingen: media- vs publieksgecentreerd--------------------------------------------------------------------449.3.2 Onderzoekstradities (3)--------------------------------------------------------------------------------------------------459.3.3 Onderzoeksmethoden-----------------------------------------------------------------------------------------------------45

9.4 TOTSTANDKOMING VAN EEN (TV-) PUBLIEK------------------------------------------------------------------------------459.4.1 Structurele verklaringen voor tv-kijken------------------------------------------------------------------------------46

9.4.1.1 Programmeringsstrategieën van de zenders--------------------------------------------------------------------------------469.4.1.2 Kenmerken van de kijkers--------------------------------------------------------------------------------------------------------479.4.1.3 Omgevingsfactoren----------------------------------------------------------------------------------------------------------------47

9.4.2 Uses & Gratifications: mediagebruik als doelbewuste behoeftebevrediging-------------------------------479.4.2.1 Inleiding: vroege studies----------------------------------------------------------------------------------------------------------479.4.2.2 Uitgangspunten van de U&G theorie------------------------------------------------------------------------------------------489.4.2.3 Aanvullingen en kritiek op de U&G--------------------------------------------------------------------------------------------49

9.4.3 Integratie van beide perspectieven?----------------------------------------------------------------------------------49

MASSACOMMUNICATIE: EFFECTEN-------------------------------------------------------------------------------------------------50

10.2 ALMACHT VAN DE MEDIAPARADIGMA-------------------------------------------------------------------------------------5010.2.1 Uitgangspunten----------------------------------------------------------------------------------------------------------5010.2.2 Belangrijke studies------------------------------------------------------------------------------------------------------50

10.2.2.1 Onderzoek naar propaganda---------------------------------------------------------------------------------------------------5010.2.2.2 Payne fund studies----------------------------------------------------------------------------------------------------------------5110.2.2.3 War of the worlds-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------51

10.3 BEPERKTE EFFECTEN-PARADIGMA-----------------------------------------------------------------------------------------5110.3.1 Uitgangspunten----------------------------------------------------------------------------------------------------------5110.3.2 Belangrijke studies------------------------------------------------------------------------------------------------------52

10.3.2.1 The people’s choice--------------------------------------------------------------------------------------------------------------5210.3.2.2 Iowa-studie-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5310.3.2.3 “Experiments with film” en “communication and persuasion”--------------------------------------------------------5410.3.2.4 Klapper------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------55

10.4 HET ACTIEVE PUBLIEK: U&G------------------------------------------------------------------------------------------------5510.5 LANGE-TERMIJN-EFFECTEN---------------------------------------------------------------------------------------------------55

10.5.1 Uitgangspunten----------------------------------------------------------------------------------------------------------5510.5.2 Studies/theorieën---------------------------------------------------------------------------------------------------------56

10.5.2.1 Agendasetting---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5610.5.2.2 De zwijgspiraal--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------5610.5.2.3 Cultivatietheorie (Gerbner)-----------------------------------------------------------------------------------------------------5710.5.2.4 Mediatheorie (channel theory, media formalism)-------------------------------------------------------------------------59

10.6 MEDIA-EFFECTEN IN DE NIEUWE(RE) MEDIA OMGEVING--------------------------------------------------------------59

INLEIDING

BASISCONCEPTEN EN MODELLEN

2.2 Wat is communicatie? Definitie

- Proces waardoor een zender gedachte-inhoud probeert over te dragen aan een/ meerdere ontvangers door middel van een kanaal, signalen en tekens2 belangrijke perspectieven

i. Processchoolo Comm als transmissie van boodschappeno Enoderen en decodereno Proces waarbij de ene persoon het gedrag of de gedachten van de andere

persoon beïnvloedtii. Betekenisschool

o Comm als productie en uitwisseling van betekenisseno Hoe boodschappen/teksten interageren met mensen om betekenissen te creëreno Verschillen zijn niet bepaald fouten

Culturele verschillen tussen de partijen2.3 Breek- of discussiepunten in de definities van communicatie2.3.1 Intentionalitiet

- Teleologische opvattingo Intentie ligt aan de basis

- Enkel communicatie bij 1)Bedoeld door zender/ Zender actief

Niet bedoeld door zender/ Zender passief

Intentioneel ontvangen/ ontvanger actief

1) Persoon die intentioneel een boodschap uitstuurt en een persoon die intentioneel ontvangt

2) Persoon die niet-intentioneel boodschap stuurt naar een persoon die intentioneel ontvangt

Niet-intentioneel ontvangen/ ontvaner

passief

3) Persoon zendt bewust boodschap uit naar een persoon die niet-intentioneel ontvangt

4) Persoon zendt niet-intentioneel een boodschap uit anar een persoon die niet-intentioneel ontvangt

2.3.2 Geslaagdheid- Voorwaarden geslaagde communicatie

i. Transmissie van een boodschap (T)ii. Ontvangst door een persoon (Ox)

iii. Interpretatie (I)iv. Juist bedoelde interpretatie (Ib)v. Bedoelde uitwerking (Ub)

2.3.3 Richting- Richting van het communicatieproces

o Processchool Eenrichtingspijltje voldoende

o Gedragscommunicatieve opvatting Wisselwerking/ tweerichtinsverkeer Continu proces Zender en ontvanger

o Massacommunicatief gezien Circulair proces

o Technologische evoluties Verschuivende visies Nieuwe media = vaak geassocieerd met “interactiviteit”

= tweerichtingsverkeer2.3.4 Observatieniveau

- Menselijke communicatie o Intrapersoonlijke communicatie

Binnen 1 persoon Meestal niet besproken Zie hoofdstuk verbale communicatie

o Interpersoonlijke communicatieo Groepscommunicatieo Organisatiecommunicatieo Massacommunicatie

2.4 Elementen in het communicatieproces2.4.1 Zender/bron

- Zendero Technische apparaato Oorspronkelijke geluidssignalen omzetten in elektromagnetische golven die

via het kanaal kunnen worden verstuurdo Sluit sterk aan bij “medium”

2.4.2 Ontvanger/bestemmeling- Steeds meer focus op de ontvanger- Technische modellen

o Onderscheid Ontvanger

telefoonhoorn Bestemmeling

Persoon, brein, oor…

2.4.3 Boodschap- Boodschap

o Datgene wat wordt uitgedrukt door de zender en overgedragen naar de ontvanger

- Tekenso Verbale of non-verbale stimuli die betekenis hebben

i. Signifiant Betekenaar

ii. Signifié Betekende

1) Symbolen Bewuste/onbewuste afspraak tussen mensen om op een bepaalde

manier uitdrukkig te geven aan een bewustzijnsinhoud Geen natuurlijke relatie betekenaar-betekende

Woord “stoel” verwijst naar een stoel in de realiteit 2) Iconen

Fysieke gelijkenis betekenaar-betekende Foto van gezicht

3) Indices Sensorische ervaring verwijst naar iets

Donker wolken voor regen; rook voor vuur- Code

o Systeem van betekenissen, gemeenschappelijk voor leden van een (sub)cultuuri. Coderen/encoderen

Omzetten in een code die de transmissie mogelijk maakt Verwerking tot tekens

ii. Decoderen Ontvangen van de code Omgekeerde situatie van coderen

2.4.4 Signaalo Louter technisch-natuurkundig concept

Luchttrillingen…i. Primaire signalen

Face-to-face (= rechtstreekse) communicatieii. Secundaire signalen

Indirecte communicatiea) Op mechanische wijze geproduceerd

Door werktuigen/instrumenten…b) Op elektrische/elektronische wijze geproduceerd

Stroomstoten…2.4.5 Kanaal

- Ruimtelijke verbinding tussen zender en ontvanger waarlangs de signalen worden verstuurd

2.4.6 Medium- Fauconnier (massamedium)

o Object dat de boodschap draagt of kan dragen of een technisch middel dat het tot uiting brengen en waarnemen van de boodschap via zinuitgen mogelijk maakt

- Face-to-face-situatieo Geen mediumo Stem als medium

Classificatie van media

CONTROLE OVER DE OPGESLAGEN INFORMATIE

CONTROLE OVER TIJD EN KEUZE VAN OBJECT

Centraal IndividueelCentraal Allocutie:

Een richting;Zender bepaalt tijd en keuze

Registratie:Centraal orgaan informatie inwint over individuen in de periferie

Individueel Consultatie:Centraal beheerde databank wordt geconsulteerd door een individu

Conversatie:Individuen wisselen interactief informatie uit

2.4.7 Ruis- Elke soort stimulus die de ontvangst van de boodschap belemmert

i. Fysieke, mechanische of kanaalruiso Storing bij de fysieke transmissie van een signaal

TV niet goed horen door spelende kinderen…ii. Psychologische ruis

o Interne gedachten die interfereren Afdwalen met gedachten…

iii. Fysiologische ruiso Ligt aan de fysieke toestand van de ontvanger

Moe, hongerig, ziek…iv. Semantische ruis

o De betrokkenen hanteren verschillende codes2.4.8 Feedback

- Communicatie als eenrichtingsverkeer opgevato Reactie van de ontvanger niet vereist om van communicatie te spreken

- Hoeveelheid en aard van de feedback verschilt naargelang het communicatieniveauo Face-to-face

Vragen, gebaren, gezichtsuitdrukkingen…o Massacommunicatie

Tryouts, e-mails, publieksonderzoek…o Gemedieerde interpersoonlijke of groepscommunicatie

Bv likes op Facebook

2.5 Communicatiemodellen- Functies

i. Organiserend Elementen ordenen en met elkaar verbinden Beeld verschaffen van een geheel dat we anders misschien niet

opmerkenii. Verklarend

Helpen info op een meer vereenvoudigde manier weer te geven iii. Voorspellend

Genereren van hypothesen- Soorten

i. Structureel Ontleding van het geheel staat centraal

Aandacht naar de samenstellende delenii. Functioneel

Focus op relaties tussen onderdelen Oorzaak-gevolg…

Meest toegepaste model

I. Communicatiemodel van Lasswell- Formule van Lasswell

o Wie? (communicator/ controlestudies)o Zegt wat? (boodschap/ inhoudsanalyse)o Via welk kanaal? (medium/ media-analyse)o Tegen wie? (ontvanger/publieksanalyse)o Met welk effect? (effect/effectenanalyse)

- Eenvoudig model- Kritiek

o Lijkt ervan uit te gaan dat de communicator steeds de bedoeling heeft om de ontvanger te beïnvloeden

= persuasief proces Komt door Lasswells verleden (propaganda)

o Geen oog voor feedback

II. Mathematische model van Shannon & Weaver

- Op telecommunicatie gericht- Lineair eenrichtingsproces- Functies

o Informatiebron Boodschap creëeren die gecommuniceerd gaat worden

o Boodschap omgezet in signalen door de zendero Signalen aangepast aan het kanaalo Ontvanger recostrueert de boodschap op basis van de signaleno Bereikt bestemmelingo Ruis

Vershil tussen verzonden en ontvangen signaal/boodschap

III. Verdere uitwerking van S&W door DeFleur

- Afwijking invulling “informatie” en “medium”o Medium als kanaal

- Communicatie = de ontvanger decodeert de “informatie” als een “boodschap”, die op haar beurt wordt omgezet in “betekenis” door de bestemmelingo Slechts zelden perfecto Zie gelaagdheidscriterium

- Feedback is toegevoegd aan dit model

IV. Circulair model van Osgood en Schramm

- Aandacht naar de belangrijkste actoren in het proceso Niet echt naar de kanalen tussen zenders en ontvangers

- Geen onderscheid bron-zender en ontvanger-bestemmeling

- Breuklijn met traditionele visie

V. Spiraal van Dance- Verschil met circulaire model

o Niet op hetzelfde punt terugkomeno Voorwaartse beweging van communicatieo Beïnvloedt structuur en inhoud van de communicatie

- Dynamisch model

VI. Gerbners algemeen model- Verschillende bouwstenen

o E = event/gebeurteniso M = persoon/machine die E waarneemt als E1

Relatie E, E1 en M = relatie van perceptieo SE = /statement of event/boodschap

S = vorm E = inhoud

- Algemeen model o Zowel op interpersoonlijke als massacommunicatie toe te passen

- Rol perceptieo Afstand gepercipieerde realiteit-opnieuw gecommuniceerde realiteit

VII. ABX-model van Newcomb- ‘tool’ voor twee (+) individuen om

gelijkaardige attitudes tegenover elkaar en tegenover de omgeving te behouden

- Omstandighedeno Sterke aantrekkingskracht tussen

personeno Object subjectief belangrijko Object heeft gemeenschappelijke

relevantie

VIII. Westley en MacLeans eerste aanpassing van Newcombs ABX-model

- Beeld van massacommunicatieo Verschillen tussen massa- en interpersoonlijke communicatie

Feedbackmogelijkheden beperkter bij massacommunicatie Grotere aantallen A’s en X’en die een individu B krijgt en uit moet

kiezen A = alternatieve mediabronnen X = objecten in de omgeving

IX. Westley en MacLeans tweede aanpassing van Newcombs ABX-model - X = gebeurtenissen/objecten in de

sociale omgeving waarover communicatie plaatsvindt via de massamedia

- A = advocate rolo Refereert aan de positie van

individuen die iets zeggen over X tot het publiek in zijn geheel

X. Massacommunicatiemodel van Maletzke

- Niet strikt lineair

XI. Ritueel model van James Carey over communicatie (kerstboom)- Focus op de representatie van gedeelde opvattingen en overtuigingen, over de tijd

heen- Idereen is participant

o Iedereen gelijkwaardig- Kerstboom maakt de essentiële kenmerken duidelijk

o Waarden zoals samenhorigheid, vrede…

XII. Vergelijking transmissie- en ritueel model- Transmissievisie en rituele visie: 2 manieren om naar hetzelfde te kijken

o Sluiten elkaar dus niet uit- Zie boek p. 34

XIII. Aandachtsmodel van McQuail

- In sommige gevallen is de bedoeling van massamedia enkel om aandacht te trekken en die te behouden

XIV.

VERBALE COMMUNICATIE

3.2 Kenmerken van de “natuurlijke taal”- Natuurlijke talen

o Talen die een menselijke gemeenschap van oudsher gebruikto Onderscheid

Geschreven Secundair

Ongeschreven - Artificiële talen

o Esperanto- Formeel-wetenschappelijke talen

o Wiskune…3.2.1 Taal is symbolisch

- Tekeno Voertuig van betekeniso Signifié & significant

Significant in natuurlijke taal Geheel van klanken

o Verbint inhoud met vorm- Culturen

o Ook betekenis aan kleuren/vormeno Verschilt van cultuur tot cultuur

3.2.2 Taal is een soort kennis- Iedereen heeft potentieel om taal aan te leren van bij geboorte

i. Speecho Gesproken taal

ii. Languageo Interne, geestelijke kant van speech

3.2.3 Taal is op regels gebaseerd en productief- Linguïstische productiviteit

o Vermogen om ongewone zinnen te begrijpen en creëren Taal leren

Niet een specifieke set van woordcombinatieso Taal leren = trial and error

3.2.4 Taal beïnvloedt de manier waarop we de wereld zien- Inner speech

o Niet luidop zeggen van gedachten- Herinneringen in woorden

o Voorbeeld Groep 1: 2 rondjes en streepje = bril Groep 2: 2 rondjes en streepje = gewichtshalter

- Sapir-Whorf-hypotheseo Taal beïnvloedt de aard van ons denken (zowel met woordenschat als grammaticaalo Twee stellingen

Linuïstisch determinisme Het idee dat taal ons denken beïnvloedt

Linguïstisch relativisme Mensen die andere taal spreken de wereld op =/= manier zien

3.2.5 TaalvormenDialecten

- Subgroep die een verschillende woordenschat/grammatica/uitspraak heeft - Probleem

o Dialect krijgt meer status dan de andere taal en wordt gedefinieerd als standaardtaal

Pidgins

- Eenoudige taal die bewust is gemaakt zodat nieuwe mensen in een regio kunnen communiceren met de lokale bevolking

o Bv bij kolonisten

Lingua franca

- Mensen die =/= taalgemeenschap hebben, een derde taal kiezen om te communicerenJargon

- Gebruik van speciale/technische woorden door leden van bepaalde beroepsgroepenArgot/bargoens

- Gebruik van woorden in een andere dan de klassieke betekeniso Meestal door niet-dominante groepen in de maatschappij die dingen verborgen

willen houden voor buitenstaanderso Vb

Criminelen Prostituées…

3.3 De subsystemen van taal (zie p. 47)3.3.1 Klanken

- Klankensysteemo Klanken die eigen zijn aan een taal

- Fonologieo Studie van de significante klankpatronen vna een taal

Vb: verschillende uitspraak van de ‘b’ in het Hindi- Fonemen

o Significante klankverschillen in een taal3.3.2 Woorden

- Semantieko Wetenschap van de betekeniseenheden in onze taal

- Morfemeno Vrije morfemen

Equivalenten van woorden Bv: substantieven

o Gebonden morfemen Alleen in combinatie met andere morfemen

Bv: ‘-s’ voor meervoud- Regels van een taal

o Basisregelso Uitzonderingen/onregelmatigheden

3.3.3 Zinnen- Syntaxis

o Wetenschap van van de zinsstructuur van een taal Woordvolgorde en zinsopbouw

3.4 De sociale context van taalPragmatiek

- Gebruik van taal in sociale contexten- Adaptability of language

o Interactanten dienen hun taalgedrag aan te passen aan de eisen van de context- Tradities

i. Functionele struturalisme (Jakobson) Zes factoren

Zendero Emotieve functie

Houding van de zender t.o.v. onderwerp Ontvanger

o Conatieve functie Klemtoon op de ontvanger Bv imperatieven

Contacto Fatische functie

Verbale processen hebben de unctie om het proces tot stand te brengen, af te sluiten…

Ook bij interactierituelen zoals groet/small-talk Boodschap

o Poëtische functie Klemtoon op talige boodschap zelf Bv: spreekwoorden

Contexto Referentiële, cognitieve of denotatieve functie

Nadruk bij referent Bv: “hij liep gisteren over straat”

Codeo Metalinguïstische functie

Klemtoon op de code (hoe men met taal over taal spreekt

ii. Taalhandelingstheorie/ speech act-theorie Relatie tussen woorden en zinnen begrijpen Met dezelfde zin kan een ontvanger verschillende doelen hebben

Sociale kennis vereist Context

CMM-theorie (Coordinated Management of Meaning Theory)o Episode

Situatie waarin we ons bevinden tijdens interactieo Relatie

Rolverplichtingen die we hebben t.o.v. anderen Life script

Professionele/ persoonlijke identiteit Culutreel patroon

Culturele normen die we delen met anderen

3.5 Pragmatische stijlen en structuren- Discours

o Taaleenheid die groter is dan een zin Meerdere met elkaar verbonden zinnen die een identificeerbare

structuur vormen om een bepaalde communicatieve functie te vervulleno Privaat publiek discours

Pagina 49

3.5.1De conversatie- Meest gewone vorm van communicatie- McLaughin

o Meest private en persoonlijke vorm van communicatieo Wederkerig en evenwichting

Gelijke participatieo Spontaano Meestal informele taalo Delen van persoonlijke informatieo Georiënteerd op het relationele

Moeilijk te begrijpen voor buitenstaanders3.5.2 Interactie binnen de klas

- Onevenwichtige machtsverhouding interactie ook onevenwichtig

- Meer jargon- Publiek- en taakgeoriënteerd

3.6 Interactief discours: coherentie en structuur3.6.1 De coördinatie van conversatiebijdragen

- Coöperatieve principeo Wanneer mensen effectief willen communiceren, moeten ze samenwerken

Tegenspreken op een sociaal aanvaarde manierMaximes

- Soms kunnen maximes (bewust) geschonden worden (zie interpersoonlijke comm.)Kwaliteitsmaxime

o Zeg alleen wat je denkt dat waar iso Zeg alleen waar je bewijs voor hebt

Kwantiteitsmaxime

o Zorg ervoor dat je bijdrage voldoende informatief is, maar enkel de nodige informatie

Relevantiemaxime

o Zorg ervoor dat je bijdrage relevant is voor het gespreko Conversatie is sequentieel

Inspelen op wat de ander zegt Bepalen wiens beurt het is

Maxime van wijze

o Wees duidelijk, vermijd ambiguiteit, wees beknopt en wees ordelijk Soms bij bv liegen bewust ambigue boodschap

3.6.2 Small talk- Functies

o Fatische functieo Begin:

Explorerende functie Bij vreemden/ relatie terug opnemen/ gemoedstoestand peilen Door verbale en non-verbale connotatieprocessen

o Bepaalde topics bespreken i.p.v. andere… Indruk krijgen van de ander

Transitional functionso Einde:

Verachtende functie Consolidatiefunctie

Relatie wordt bestendigd Goede beëindiging

Gericht op toekomstig contact- Soorten processen

i. Communicatiestroom organiseren en structureren Conversational/interaction management/control

Processen die interactanten gebruiken om interactie te beginnen/ eindigen, topic introduceren…

ii. Ritueel en routinematig karakter Grooming talk, cliché conversation, small talk zelf

Inhoud < feit dat interactanten hun relatie opnieuw bevestigen Uitwisselen van beleefdheidsformules Hele conversatie dient om communicatie te verlengen

- Topicso Keuze van topic hangt van de relatie af

Machtonevenwicht of nieto Vooral ‘veilige’ onderwerpen

i. Neutraal Feiten en gebeurtenissen

Vaak uit onmiddellijke omgevingii. Ego-georënteerd

Declaratief gezegde Bv zeggen dat het zwaar werk is

iii. Alter-georiënteerd Toehoordergericht Meestal als vraag geformuleerd

3.7 Taal en sociale identiteit- Taalgebruik tussen mannen en vrouwen

o Verschillen Trouble talk

Reageren op een probleem van een andero Mannen: minimaliseren en direct advieso Vrouwen: verhalen over eigen problemen

Rapport talk Specialisatie in relatie-georiënteerde gesprekken Vooral vrouwen

Report talk Taakgerelateerde gesprekken Vooral mannen

Nadelen Minder op hun gemak voelen in de andere specialisatie

Spreekstijl/genderlect Cultureel bepaalde verschillen Niet absolute verschillen

o Niet alle vrouwen zijn gevoelig…3.8 Taal en culturele verschillen

- Culturere verschillen tussen talen o Mate waarin de context deel uitmaakt van de boodschap

Lage-context-culturen Alles wat ze bedoelen, expliciet uitdrukken Bv: UK, Vlaanderen, VS…

Hoge-context-culturen Niet alles expliciet vermelden omdat ze verwachten dat de

toehoorder toch al kennis hebben Bv: Chinese taal, Japan

o Verbale directheid waarmee ideeën worden uitgedrukt Low-context-culturen

Snel to-the-point en zeggen wat ze denken High-context-culturen

Verbale indirectheid geprefereerd o Mate van formaliteit die vereist is

Hoge mate Protocol zeer belangrijk Bij culturen met sterke machtshiërarchie

Lagere mate Minder hiërarchie en bureaucratie; meer gelijkheid

NON VERBALE COMMUNICATIE

4.1 Inleiding- Doventaal

o Natuurlijke taal omgezet in non-verbale taal4.2 Kenmerken van non verbale communicatie4.2.1 Kan onbedoeld zijn

- Informatief gedrago Vertellen iets over de persoon o Vaak niet gecontroleerd

Bv: blozen- Soms wel bewust

o Bv: deftig pak aantrekken Ernstig en verzorgde uitstraling

4.2.2 Bestaat uit verschillende codes- Soorten

i. Lichaamshouding, beweging en gestures (kinesics) Emblemen, illustratoren, regulatoren, affectvertoners en adaptoren

ii. Gelaatsuitdrukkingen en ooggedrag (kinesics) Culturele, professionele en persoonlijke “display rules”

iii. Vocale kenmerken (paralanguage) Vocale kwaliteiten, vocalizations, vocal segregates

iv. Ruimtegebruik (proxemics) Territorialiteit, ruimtegebruik, persoonlijke ruimte, aanrakingsgedrag

(haptics)v. Tijdsgebruik (chronemics)

Psychologische, biologische en culturele tijdsoriëntatievi. Uiterlijk en objecttaal

Lichaamsvorm, kleding en objecttaal4.2.3 Is onmiddellijk, continu en natuurlijk

- Zelfs als we op onze woorden letten, zijn de non-verbale boodschappen niet uit te stellen

- Meer continue boodschappeno Geen exact begin/eindeo Vloeien in elkaar over

- Meer natuurlijk en minder arbitrairo Gebaren hebben specifieke betekenis

4.2.4 Is zowel universeel als cultureel, aangeboren als aangeleerd- Emoties

o dezelfde gelaatsuitdrukkingen in culturen o Zelfs doof/blind geborenen hebben dezelfde elementaire gezichtsuitdrukkingen

- Verschillen mannen-vrouweno Bv: openlijk verdriet tonen

4.3 Voor welk soort info is non verbale communicatie belangrijk? 4.3.1 Eerste indrukken4.3.2 Relationele informatie

- 3 soorteni. Liking/mogen

Oogcontact, lachen…ii. Status

Hoogste status Meeste initiatief, meeste plaats innemen…

iii. Responsiviteit Mate van psychologische betrokkenheid bij de interactie

4.3.3 Emoties uitdrukken- Effectievere uitdrukking dan door verbale communicatie

4.4 Non-verbale VS verbale communicatie- Non-verbale communicatie

o Minder controleerbaaro Leakage

Non-verbale gedrag zou de ware emoties, bedoelingen… laten “uitlekken”

4.5 Kinesics- Studie van de lichaamshouding, -beweging

Emblemen

o Gedragingen waarvan de directe verbale vertaling gekend iso autonome gebaren

Los van de natuurlijke taal een eigen betekeniso Cultureel bepaald

Illustratoren

o Gebaren die de taal ‘vergezellen’/uitbeeldeno Complementair aan het discourso Soms structuur aanbrengen

Regulatoren

o Non-verbale tekens die als ‘verkeerssignalen’ fungeren tijdens interactieso Automatisch en onbewust

Affectvertoners

o Lichaamsbewegingne die emotionele toestand uitdrukkeno Leakage cues

Bv: persoon die liegt is meestal wat opgewondeno Strategische cues

Gedragingen die leugenaars gebruiken om zichzelf te dissociëren van hun boodschappen

Adaptoren

o Repetitief, nerveus gedrago Aanpassen aan stressoren en om persoonlijke behoeften te vervullen

4.5.1 Lichaamshouding- Open

o A-symmetrische houding armen/beneno Hogere status en meer zelfvertrouweno Positiever beoordeeld

- Gesloteno Over elkaar geslagen en symmetrisch gehouden armen/beneno Niet op gemak voelen

- Pacing/interactional synchrony/spiegeleno Imiteren van het non-verbale gedrag van andereno Ondergeschikten die hoger geschikten imitereno Onbewust wanneer men elkaar mag

elkaar niet mogen4.5.2 Handen en armen

- Bepaalde gebaren cultuurgebonden, andere natuurlijk- Bv

o Vuist Agressief, beledigend of dominant

o Open handen Smekend, onderdanig

o Manier van hoofd aanraken Over slapen wrijven

Moe4.5.3 Gelaatsuitdrukkingen

- Deels aangeboren en deels aangeleerd- 6 basisemoties- Cultural display rules

o Tonen van emoties op basis van wat onze cultuur van ons verwacht- Professional display rules

o Regels die voortvloeien uit onze professionele context Bv: stewardessen in alle omstandigheden blijven lachen

- Personal display ruleso Manieren waarop we onze emoties hebben leren uitdrukken doorheen onze

individuele ervaringeno Vaak gedeeld met familieleden

- Non-verbal dialectso Subtiele verschillen in hoe dezelfde emotie getoond wordt

- Culturele scriptso Hoe mensen zichzelf dienen voor te stellen

Bv: keep smiling-culture vs complaining-culture4.5.4 Ooggedrag

- Manier om bepaalde sociale posities te verwerven/behoudeno Centrale plaats innemen, recht aankijken van anderen…

- Indicator van positieve en negatieve emotieso Mooi afschuwelijk

- Of we een relatie met anderen willen aangaan- Associatie met specifieke karaktertrekken

o Meer oogcontact = vriendelijker, natuurlijker en eerlijker

4.6 Proxemics: territorialiteit en ruimtegebruik4.6.1 Soorten territoria en inbreuken op territoria

i. Publieke territoriao Delen met andereno Bepaalde regels

ii. Thuisterritoriao Gecontroleerd door individuen/eigenaars van eigendomo Nood aan persoonlijke plek vervulleno Bv: clubhuis waar ouders uit moeten blijven

iii. Interactieterritoriao Sociaal gemarkeerd

iv. Lichaamsterritoria o Meest private soorto Zowel recht op aanrakingen als bekijken is beperkt

- Soorten schendingen van territoriao Contaminatie

Vervuild of onaanvaardbaar gemaakt Moet erna schoongemaakt worden

Vb Vandalisme Vieze moppen

o Overtreding Oneigenlijk gebruik van een territorium

o Invasie Mensen die geen recht hebben op territorium nemen het in

4.6.2 Ruimtegebruik: zit- en kantoorindeling- Ruimtelijke indeling

o Manier waarop muren en meubels geplaatst zijn o Zorgt voor barrières…

4.6.3 Persoonlijke ruimte- Soort draagbaar territorium- Individueel begrip

o Ligt aan de persoon hoeveel ruimte die prefereert- Beïnvloedingen

o Likingo Status

Hogere status: meer ruimteo Gender

Mannen Meer ruimte

o Aard van de interactie- Soorten interactiezones

o Intieme afstando Persoonlijke afstando Sociale afstando Publieke afstand

- Crowdingo Behoefte aan persoonlije ruimte is gescondeno Bv: liften

4.7 Haptics- Sterk cultureel bepaald- Power of touch

o Telefoonhokje Geld laten liggen; aanraken of niet

4.8 Chronemics- Kunnen communicatie bemoeilijken- Indicatie van status

o Laten wachten: hogere status- SMS-communicatie

o ’s nachts persoonlijker dan overdag- Soorten

i. Psychologische tijdsoriëntatie Gerichtheid op het verleden, heden of toekomst

ii. Biologische tijdsoriëntatie Biologische klok Problemen die we ervaren bij bv uurveranderingen

iii. Culturele tijdsoriëntatie Monochromatische culturen

Nadruk op 1 ding tegelijkertijd, stiptheid, afspraken… Westen

Polychromatische culturen Nadruk op meerdere dingen tegelijk Midden-Oosten, Zuid-Amerika, Afrika…

4.9 Fysieke kenmerken- Lichaamsbouw

o Onderscheid (er bestaan echter tussencategorieën) Endomorf

Klein, rond en dik Mesomorf

Gemiddelde grootte, gespierd en atletisch Ectomorf

Mager en schril o Schaal (7/1/1; 1/7/1; 1/1/7)

- Grootte o Weerslag op liefdes- en carrièrevlak

Groot = voordeel voor mannen- Kleding

o 3 functies Comfort en bescherming Lichaamsdelen bedekken Vertellen aan anderen wie we zijn

Eerste indrukken Aanpassen aan de situatie

4.10 De “taal” van objecten- Snobs- Uitdrukking van identiteit- Inrichting huis/bedrijf

4.11 Paralinguïstiek- Manier waarop we woorden uitspreken- Beïnvloeden de gesproken woorden

o Vocale kwaliteiten Stem, toon, intonatiepatroon

o Vocalizations Speciale geluiden waaraan betekenis kan worden toegekend

Gegniffel o Vocal segregates

Pauzes /stiltes en ‘vulmiddelen’ “euh”…

4.12 Hoe ziet non-verbale communicatie eruit in een online context? - Interacties vaak tekstgebaseerd

o Makkelijkere miscommunicatie oplossing: emoticons

- Foto’so Kieskeuring welke openbaar gemaakt zullen worden

- Ook via auditieve en visuele signaleno Skypen…

INTERPERSOONLIJKE EN GROEPSCOMMUNICATIE

5.2 Interpersoonlijke communicatie5.2.1 Interpersoonlijke communicatie als een speciale vorm van dyadische

- Visies interpersoonlijke communicatie (4)o Communicatie tussen mensen

Ruimste definitieo Dyadische communicatie

Interactie tussen 2 personeno Enkel bij face-to-face dyadische communicatie

Er persoonlijk Inspelen op elkaar

o Enkel wanneer de regels die de relatie leiden en de hoeveelheid gegevens die de zenders hebben over elkaar veranderen

Niet alleen gewone, onpersoonlijke dyadische interactie Ontstaat over de tijd heen Veronderstelt

Ontwikkeling van persoonlijke genegotieerde regels Toegenomen informatieuitwisseling Steeds dieper wordende kennisniveaus

Menselijke nood aan Toeverlaat

o Steun, veiligheido Ontwikkeling zelfbeeld

- Pygmalion/ Rosenthal-effecto Mensen gedragen zich anders omdat anderen dat

van hen verwachten- Communicatieregels

o Culturele reegels Meest algemeen Bij mensen die we niet goed kennen Niet over persoonlijke zorgen/angsten

o Sociale/ sociologische regels Gebonden aan lidmaatschap van bepaalde groep Elke groep licht ≠ set van communicatieregels Eerder informeel

o Psychologische regels Partners die de regels bepalen Brede range van onderwerpen

O.a. persoonlijke en emotionele zaken

5.2.2 De ontwikkeling van interpersoonlijke relaties5.2.2.1 Toenaderings- en verwijderingsfasen

- Relaties zijn dynamisch- Variaties in ontwikkeling van relaties- Toenaderingsfasen (5)

o Initiatiefase Positieve indruk creëren Elkaar observeren

Cues over persoonlijkheid, attitudes en bereidheid tot verder engageren in relatie verkrijgen

Manieren om communicatiekanalen te openeno Experimenteringsfase

Gemeenschappelijke basis voor relatie Fatische communicatie

Small talko Intensifiëring

Meer betrokkenheid Koosnamen Termen “we”, “ons”…

o Integratiefase Koppel in elkaars en andermans ogen Intimiteitstrofeeën

Naar buitenwereld communiceren dat ze een koppel zijn Scheidingstesten

Laten zien hoe partners zich voelen zonder elkaar Jaloezietesten

Nagaan of relaties en reacties van derden afgunst geveno Bonding-fase

Publiekelijk ritueel Trouwen…

- Verwijderingsfasen (5)o Differentiëringsfase

Voorheen niet opgemerkte verschillen opmerken en becommentariëreno Inperkingsfase

Spreken over “jij” en “ik” i.p.v. “wij” Beperken van de communicatie

o Stagnatie Stilte en inactiviteit

o Vermijdingsfase Fysiek en/of emotioneel verwijderen van elkaar

o Beëindigingsfase Functies (3)

Aankondiging van aankomende scheiding Samenvatting van gebeurtenissen tijdens de interactie Beëindiging van de toekomst van de relatie

5.2.2.2 Interpersoonlijke aantrekkingskracht: de filtertheorie- Aantrekking is proces van eliminatie- Filters (4)

o Sociologische/ incidentele cues Demografische/ omgevingsfactoren bepalen waarschijnlijkheid van

contact Fysieke nabijheid is key

o Pre-interactiefactoren Non-verbale impressies

o Interactiefactoren Tijdens contact

o Cognitieve cues Dezelfde waarden en normen

5.2.2.3 Zelfonthulling in de ontwikkeling van interpersoonlijke relaties- Zelfonthulling

o Op vrijwillige basis dingen over zichzelf vertellen- Johari-venster

o Luiken/ panes (4)- In het proces van zelfonthulling ‘openen’ we onszelf voor anderen

Ontwikkeling van intieme relaties: zelfonthulling

- Functies van zelfonthullingo Manier om informatie te krijgen over een ander persoon (norm van

reciprociteit)voorbeeld fragment reciprociteit o Meer vertrouwen, meer intieme relatie

- Risico’s ivm zelfonthulling: o Negatieve reactieso Andere krijgt “macht”o Schade aan relatie

- Aanbevelingen t.o.v. zelfonthulling: o Niet aangewezen in elke relatie o Overweeg vooraf de mogelijke effecten op anderen o Kies het juiste moment en de juiste plaats o Zelfonthullingen moeten met het ‘hier en nu’ te maken hebben o Zelfonthullingen moeten gradueel gebeuren o Zelfonthullingen moeten wederzijds zijn

Open luik

Onbekende luik

Blinde luik

Verborgen luik

- Verschillen in zelfonthullingo Veranderingen over de tijd:

Breedte: variëteit aan onderwerpen (biografische data, voorkeuren op gebied van eten, drinken, kleren...; doelen ; religieuze, filosofische, morele overtuigingen,...)

o Diepgang: persoonlijke betekenis Oppervlakkig

Favoriete eten Persoonlijk

Je genoten opleiding en hoe je daarover denkt Erg persoonlijk

Seksuele voorkeuren. - Gendereffecten op zelfonthulling:

o Vrouwen onthullen meer dan mannen o Mensen onthullen meer in interacties met vrouwen o Gemengde gender interacties zijn het meest intiem voor de meeste mensen o Conclusie

Combinatie van deze drie effecten voorspelt vooral weinig intimiteit bij man-man dyades

5.2.2.4 Online interacties5.2.3 (potentiële) probleemaspecten binnen relaties5.3 Groepscommunicatie

- Verschil dyad en trioo Coalities

Vanaf 3 personen 5.3.1 Wat is een groep?

- Voorwaardeno Beperkt aantal individuen

3-12/20o Gemeenschappelijke identiteito Gebaseerd op gemeenschappelijk, expliciet of impliciet doelo Informele structuuro Soort van informeel/semi-formeel leiderschapo Leden hebben enige regelmaat persoonlijk contact

5.3.1.1 Omvang van groepen- Minstens 3 personen- Kwalitatieve consequenties

o Nadelen 12+

Amper nog groepsgesprek Verdeling in subgroepen

5.3.1.2 Aard van de groep- Verschil in betrokkenheid

o Primaire groep Informele en spontane omgang Wie je bent is belangrijk

o Secundaire groep Formeel en afstandelijk Wat je bent vervangbare individuen

- Aspectomvango ≠ functies van groepeno Hoe meer overname van kenmerken van primaire groep, hoe duidelijker de

grenzen van een groep- Soorten groepen

o Gezin Belangrijkste kleine groep Zeer hecht Eigen territorium

o Adolescentengroep Vriendengroepen tussen 12-20 jaar Brug kinderen volwassenenwereld Meestal klein en intense interacties

o Arbeidsgroep Vervullen van een taak Communicatie nodig om taak te verrichten Aangewezen formele leider

5.3.1.3 Groepsstructuur- Niet alle leden zijn gelijk

o Clique- Beschreven en geanalyseerd door ≠ sociometrische technieken

o Sociogramo Groepsfenomenen

5.3.1.4 Groepsleiderschap- Hiërarchische organisatie

o Leider Afhankelijk van eigenschappen die in bepaalde groep worden

gewaardeerd en van de situatie waarin de groep zich bevindt Meer behoefte naarmate de groep vergroot Bepaald door

Mate van (gespreks)bijdrage Kwaliteit van de bijdrage Centrale positie in communicatienetwerk Persoonlijkheidskenmerken

- Soorten leiderschap (vallen soms samen in 1 persoon)o Ideeënspecialist

Praat het meest Niet bepaald populair

o Relatiespecialist Populair

5.3.2 Groesprocessen- Alle verschijnselen die in het bestaan van een groep met zekere regelmaat en volgens

een wetmatig verloop voorkomen5.3.2.3 Groepsnormen en conformisme

- Praktische en sociale redenen - Sociale normen

o Gedragsregels waarvan men weet dat ze in de maatschappij van kracht zijn- Groepsnormen

o Meer specifiek dan sociale normeno Uitzonderingsbepalingen, herinterpretaties of afwijkingen

- Conformiteit binnen groepeno Taken van direct belang regeleno Taakverdeling en sociale behoefteno Eenheid van de groep naar de buitenwacht vertonen

- Nieuwkomerso Voorzichtige deelname

Fouten groepsdruk Juist gedrag bekrachtigen/belonen

o (Bewuste) overtredingen van groepsnormen door ‘gevestigde’ leden- Korte samenwerking van groepen

o Betekent weinigo Geven eigen oordeel op voor dat van de meerderheid

Autokinetische effect Bewegen van lichtpuntje dat eigenlijk niet beweegt

Experiment van Ash ≠ groottes van lijnen

5.3.2.4 Online groepen (“communities”)- Online gemeenschappen

o Afgebakende sociale sferen waarin groepsprocessen plaatsvinden Vertrouwen Meer op ‘gelijke voet’ dan in realiteit

Eenvoudig en statussymbolen niet zo zichtbaar Lidmaatschap

MASSACOMMUNICATIE: DE MEDIAORGANISATIE

7.1 Inleiding- Institutionele zender

o Complexe mediaorganisatie, met vaak commerciële doeleinden- Zender en ontvanger

o Ruimtelijk en temporeel van elkaar gescheiden- Weinig mogelijkheden tot feedback- Morele paniek

o ‘gemiddelde’ smaak geven die de massa aanspreekt- Invloeden op media content

o Organisatie-interne factoren Individueel niveau van de professionele mediawerkers Niveau van de mediaroutines die door groepen mediawerkers zijn

ontwikkeld Niveau van de organisatie zelf

- Mediaorganisatieo Bevindt zich in een sociale ruimte waarin zij wordt blootgesteld aan allerlei

drukkingen van buitenuit Economische drukkingen Sociale en politieke drukkingen Drukkingen door het publiek

7.2 Een organisationele benadering van de nieuwsproductie7.2.1 De inhoud van het nieuws

- Studie van Gans ‘Deciding what’s news’- Verschraling

o Thematisch Nieuws handelt meestal over ‘ernstige’ zaken

o Geografischo Personeel

Domminantie van welbepaalde figuren/groepeno Journalistiek

Natuurlijke/technische beperkingen die verband houden met de productie van het nieuws

o Maatschappelijk Toevoeging door Fauconnier Minderheden/alternatieve groepen… komen minder in het nieuws

- Interessante verhaleno Mensenverhalen/people stories

Over gewone mensen in ongewone situaties/publieke personen op gewone manier gedragen

o Rolomkeringen Grappig, serieus; verbeterde ex-gevangenen die sociaal werker worden

o Human interest-verhalen Gewone mensen met ongewone ervaringen die gevoel opwekken

o Verhalen over kleine schandalen/morele overtredingen van beroemdheden…o Heldenverhalen

Gewone mensen die criminelen pakken/avonturier zijn…o Gee Whiz-verhalen

Verrassende verhalen; buitengewoon, maar triviaal

7.2.2 Organisatie-interne en –externe factoren die de nieuwsinhoud beïnvloeden7.2.2.1 Invloeden op het individueel niveau van de professionele mediawerkers

- Journalisten

Achtergrond en persoonlijke kenmerken

- Meerderheid = mannelijk met gemiddelde leeftijd van 44 jaar, geboren in België en hooggeschoold

- Geen eensgezindheid over de sterkte van de invloed van factoren- Diversiteit tussen de individuele communicatoren

o Blijkt uit hun uiteenlopende politiek-ideologische profielen en rolopvattingen

Politiek-ideologisch profiel

- Meerderheid = links georiënteerd- Invloed van de (politieke) waarden en overtuigingen van journalisten op de door hen

geproduceerde inhouden wordt bijna volledig tenietgedaan door organisationele beperkingen en professionele normenRolopvatting

- Journalisteno Neutralen

Zichzelf zien als louter als transmissiekanaal disseminatiefunctie

o Participanten Informatie uitpluizen om een verhaal te ontdekken en ontwikkelen Interpretatieve functie

o Tegenstanderfunctie Als tegenstander van de politici en bedrijfsleiders fungeren

o Pluralistische opvatting Weinig journalisten die strikt in 1 categorie te plaatsen zijn

Nieuwswaarden

- Belang van nieuwswaardenSelection, distortion, replication = cumulatief effect op nieuws als waarheid

- Helpen de gatekeepers inhouden te selecteren die het publiek apprecieert/ negatieve reacties voorkomen

7.2.2.2 Invloeden op het niveau van de mediaroutines- Routine

o Praktisch antwoord op de vragen en behoeften van mediaorganisaties en -werkers

o Komen voort uit beperkingen verbonden met Het publiek

Wat is aanvaardbaar voor de consument? Organisatie

Hoeveel kan de organisatie verwerken? Bronnen

Welke producten door bronnen/leveranciers ter beschikking?

Publiekgeoriënteerde routines

- Assumpties over het publiek- Nieuwsfactoren- Galtung & Ruge

o Omvang in de tijd, frequentie Geberutenis die evolueert in hetzelfde ritme als het neuwsmedium heeft

meer kans om geselecteerd te worden als nieuwso Omvang van de gebeurtenis, drempelwaarde*

Hoe groter de intensiteit, hoe meer kans de gebeurtenis heeft om geselecteerd te worden

o Betekenis, culturele nabijheid Culturele gelijkaardigheid heeft meer kans omdat het past in het

referentiekader van de gatekeepero Verwijzing naar iets negatiefo Duidelijkheid, ondubbelzinnigheid – Personificatie*

Gebeurtenissen presenteren als handelingen van specifieke personen ipv resultaat van sociale krachten

Gaat verder dan human-interest verhaleno Het onverwachte*o Het verwachte (consonantie)

Gebeurtenis voorspellen waardoor er een ‘pre-image’ wordt gevormd van de gebeurtenis

o Continuïteit* Vertrouwd geworden dus blijft langer in het nieuws

o Elitelandeno Elitepersoneno Compositie

Past in de balans van een nieuwsmedium Licht en zwaar nieuws

o Aanvullingen o.b.v. Warren Suspense Seks Emoties Vooruitgang Geweld

- Procedures voor objectiviteito Toeleggen op controleerbare feiteno Statements tussen aanhalingstekens plaatseno Zoveel mogelijk namen in het verhaal om doorschijnen van persoonlijke visie

te eliminereno Bijkomend materiaal verzamelen voor een ‘feit’

- Schrijfstijlo Omgekeerde priamide-structuur/ lead-structuur

Wie? Wat? Waar? Hoe? Wanneer? Waarom?o Nieuwsbericht heeft samenvatting als inleiding

Organisatiegeoriënteerde routines

- Beat-reporterso Zoeken informatie op een bepaald gebied, bij een bepaalde institutie

- Bjhouden van een nieuwsagendao Organisatie en werk planneno Niet alles volledig voorspelbaar

Unexpected Prescheduled Non-scheduled

Maakt niet uit wanneer het nieuws wordt gebracht Bv statistieken van een demografie

- Gatekeepingo Uit het totale aanbod van nieuwsverhalen worden er een aantal geselecteerd

Brongeoriënteerde routines

- In theorieo Ruw materiaal ter beschikking van de journalisten

Veldonderzoek, opiniepeilingen…- In praktijk

o Steunen op bronnen- Informatiekanalen

o Sigal Soorten

Veelgebruikte routinekanaleno Officiële handelingen, persberichten, persconferenties

en niet-spontane gebeurtenissen Minder gebruikte informele kanalen

o Informele briefings, lekken, niet-gouvernementele handelingen en verslagen van andere nieuwsorganisaties

Zelden gebruikte ondernemingskanaleno Intervieuws op initiatief van de journalist, spontane

gebeurtenissen waarbij journalist ooggetuige is, onafhankelijk onderzoek en eigen analyses/conclusies van de reporter

Nut Werk plannen Job vergemakkelijken Objectiviteit wordt bevorderd

o Vasterman en Aerden Soorten

Professionele bronneno Mensen die o.b.v. hun functie beroepsmatig met de pers

te maken hebben Niet-professionele bronnen

o Mensen die niet beroepsmatig omgaan met de perso Bv ooggetuigen etc.

vooral professionele bronnen komen in het nieuws

7.2.2.3 Invloeden op het niveau van de organisatieOrganisaties en hun doelstellingen

- Mediaorganisatieo Een sociale, formele, gewoonlijk economische entiteit die mediaprofessionals

te werk stelt om media-inhoud te produceren- Doelstelling

o Primair: winst maken Inhoud produceren die voldoet aan de eisen van het publiek en

adverteerders Productiekosten zo laat mogelijk houden

De organisatie: rollen en structuur

- Rollenverdeling binnen een organisatieo Verticale opdeling (3 niveaus)

Hoogste niveau Bepaald beleid van de organisatie Vb: eigenaar, manager…

Middenniveau Proces coördineren en dommunicatie tussen de top- en

benedenlaag van de organisatie verzorgen Vb: redacteurs, producenten

Laagste niveau Verzamelen van ruwee materiaal en vormgeving

o Horizontale opdeling Departement met mediaprofessionals Departement met technisch personeel Departement met commercieel personeel

Het (traditionele) dagbladbedrijf

- Departementen (3)o Businesso Mechanicalo Editorial

- Beat-systeem (7.2.2.2 Invloeden op het niveau van de mediaroutines)- News Net

o Tuchmano Produceert dagelijks berichten voor de nieuwsorganisatie, geschreven door

reporters die zich op bepaalde locaties bevindeno Veronderstelt de interesse van lezers in

Gebeurtenissen op specifieke plaatsen Actiiteiten van bepaalde organisaties Specifieke topics

Het (traditionele) televisiestation

- organisationeel vlako Beiden: sales and business, tehnical en editorial department

- Verschilo Meer functies op gelijk niveau met de nieuwsverantwoordelijke

Nieuws op tv slechts klein onderdeel van ganse media-inhoud van organisatie

o Indeling van het nieuwspersoneel Dagbladen: beat-systeem en specialisatie qua onderwerp/geografisch

gebied Tv-reporters: generalisten

Om het even welke gebeurtenis/situatie

Invloed van de organisatiestructuur op de media-inhoud

- Conflicteno Verticale conflict

Reporters (bronnen) redacteurs (publiek en doelstellingen organisatie)

o Horizontaal conflict ≠ deelredacties vechten om plaatsen in de krant/nieuws

Beslist door bijeenkomst van redacteurs ≠ departementen

Commerciële druk op de oorspronkelijk autonome nieuwsdepartementen waardoor journalistieke autonomie wordt bedreigd

Controle: hoe wordt macht uitgeoefend?

- Door beloningssysteemo Goed werk = salarisverhoging/promotie en vice versa

- Door grenzen/richtlijnen vanuit de organisatie om dagelijkse nieuwsbeslissingen te maken

o Controle wordt zelfcontrole Mediawerkers die afleiden wat hun superieuren willen en het hen geven

7.2.2.4 Drukkingen van buitenuitEconomische drukkingen

- Nood om winstgevend te zijn- Eisen van adverteerders

o Afgestemd op het gewenste doelpubliek- Niet alle media in private handen

o Velen tot publieke sector, subsidies + regulatie door de staat Toch ook vaak beoordeeld op commerciële criteria

Technologische drukkingen

- Veranderingen door technologische vooruitgango Computer assister reporting

Toenemend belang van het internet als journalistisch hulpmiddelo Nieuwe werktuigen voor opbouwen en schrijven van een artikel

- Consequenties voor journalistieko Informatieverzameling meer vanuit werkpleko Verschuiving van verslaggeving naar redactie versnelto Belang van informatiemanagement neemt toe

Betrouwbaarheid van informatie op internet is moeilijk te controlereno Toenemende technische vaardigheid

- Nieuwe nieuwskanalen met eigen karakter/specifieke eigenschappen op internet zelf

Politieke en sociale drukkingen

- Vrijheid van de perso “vierde macht”

Corruptie tegen te gaan, opkomen voor de gewone mens…o In praktijk: geen enkele regering de massamedia volledig vrij laten

ontwikkelen Controle via wetten, reguleringen, licenties en taksen bij vaak private

mediao Rechtstreekse invloed van staat/regering op berichtgeving

Via meer algemene wetten die een objectieve, neutrale, professionele berichtgeving eisen

Noodsituaties Bv doelbewuste censuur in oorlogstijd

Bia bestaan van “staatsgeheimen”; zwijgplicht ambtenaren Via regelingen die de verslaggeving over rechtszaken bepalen …

o Invloed door informele, (georganiseerde) belangengroepen Bv religie, politiek…

Drukkingen afkomstig van het publiek

- Vasterman en Aerdeno Journalisten negatieve kijk op ‘incompetent volk’ o Voor zichzelf/andere journalisten schrijven

- Andere auteurs (vb Ferguson)o Positieve kijk op publiek

- Verhouding van publiek veranderdo O.i.v. technoligische veranderingen

7.2.2.5 Het algemene kader waarbinnen de mediaorganisaties opereren: Culturele/ideologische invloeden

- Westerse maatschappijo Nastreven van winsto Liberale democratie

Iedereen = gelijkwaardigo Media bakenen lijnen van cultuur af

Waarden/gedragingen definiëren als ‘aanvaardbaar’7.3 Een organisationele benadering van de fictieproductie

- Serialo Diverse afleveringen staan op zichzelfo Onderscheid bij echte serials

Traditionele soaps/daytime serials Iedere weekdag in namiddag/vroege avond uitgezonden Bv: The Bold and The Beautiful

Prime time/evening serials/ (super)soaps Duurder Minder frequent op scherm te zien Duren langer, meer actie en snelheid ≠ (buiten-)locaties gefilmd Bv: Dallas

Soap opera Door productieafdeling binnen tv-maatschappij/ onafhankelijke

productiefirma gemaakt Bandwerkmodel (zie later)

- Serieso Bv: CSI, Vampire Diaries

7.3.1 De inhoud van soap opera’s- Beperkt aantal, klassieke thema’s, personages en locaties- Centrale thema = sociale problemen- Personages

o 5 archetypes Romantisch Sexy ‘heilig’ of ‘vroom’ Aristocratisch ‘big daddy’

o 5 primaire types Stijlvolle, voorstedelijke type Subtiele alleenstaande persoon Traditionele familiepersoon Succesvolle workaholic Elegante socialite

Rijk, egoïstisch en onbetrouwbaaro 7 secundaire types

Self-made business persons Personen die zich omhoog gewerkt hebben in de zakenwereld

Tevreden, blije adolescenten Ontevreden adolescenten Gelukkige huisvrouwen Ongelukkige, ontevreden huisvrouwen Gepensioneerden Gefrustreerde arbeiders, ontevreden met hun werk

o # mannen # vrouwen- Gebeurtenissen

o Elk in een speciale setting gegeven Ziekenhuis: leven en dood Gesloten ruimte: romances beleven, bezinnen…

- Typisch narratieve elementeno Organisatie van de tijd

tempo als in de buitenwereldo Never ending story

Individuele verhalen die zich ontwikkelen over ≠ afleveringen Telkens nieuwe conflicten

o Trage ontwikkeling van gebeurtenisseno Opbouw en nasleep van dramatische gebeurtenissen benadrukt

Niet de gebeurtenis zelfo Verschil daytime soap en supersoap

Snelheid Daytime soap: opbouw tot climax Primetime: verschillende hoogtepunten in iedere episode

- Bestaat uit verstrengelde verhaallijneno Zorgen voor narratieve structuur

- Groot aantal personageso 25 regelmatige personages

Snel en scherp gekarakteriseerd- Cliffhanger

o Close-up Emoties van personage laten zien Stijging van spanning en plezier

7.3.2 Organisatie-interne en –externe drukkingen die de inhoud van soaps beïnvloeden7.3.2.1 Invloeden op het individueel niveau van de mediawerkers

- Prime time-tv o Producer heeft meeste invloedo Zelden grote veranderingen aan teksten door producer

Wel schrijvers vervangen - Schrijversmedium

o = soapo Het verhaal, de plots en personages = belangrijker dan de acteurs en

productiekwaliteit- Producer

o Zorgt voor goede verloop van soapproductieo Eindverantwoordelijkeo Onderhoudt relaties met de pers

Selectieve lekkeno Types

Filmmakers Jongere, goed opgeleide mensen met ambitie tot regisseur

Schrijvers-producers Verhalen met waardevolle boodschap vertellen aan een breed

publiek Carrière-producers

Begaan met carrière binnen maatschappijo Soapregisseurs vaak minder sterke invloed op de media-inhoud

7.3.2.2 Invloeden op het niveau van de mediaroutinesOrganisatiegeoriënteerde routines

- Efficiëntiedruk routinewerko Verzekeren van continuïteit van programma-aanbod en minimalisatie kosten

Meestal 1 maal opgenomen Beperkt aantal decors

o Verregaande arbeidsverdeling binnen het schrijversteam- Tijdsdruk

Publiekgeoriënteerde routines

- Habitual viewing Kijken uit gewoonten Publiek aan zender ‘binden’

o Inhoudselementen om dit te verwezelijken: Zeer trage gebeurtenissen

Geen aflevering/gebeurtenis echt missen Verstrengelde verhaallijnen

Variëteit Personages kennen om verhaallijnen te begrijpen

Vergemakkelijkt door scherpe karakterisering Cliffhangers

7.3.2.3 Invloeden op het niveau van de organisatie- Soaps zijn meestal de meest winstgevende programma’s voor tv-stations

o Makers ervan vrij voorname functie in het tv-station

7.3.3.2 Drukkingen van buitenuitEconomische drukkingen

- “soap” van fabrikanten van wasmiddelen- Adverteerders - Reduceren van onzekerheid

o Mislukkingskansen verlagen- Onderbrekingen voor reclame

Technologische drukkingen

- Videoo Langere uitzendingen

Niet mogelijk met filmPolitieke en sociale drukkingen

- Tijdens de familie-kijkuren geen seks/geweld- Nationale verschillen op vlak van seksuele handelingen- Weinig ‘vreemden’ in soaps

Drukkingen afkomstig van het publiek

- Traditioneelo Vooral vrouwen van 18-49 jaar bereiken

- Latero Vrouwelijk publiek meer en meer centraal

- Indicatie voor succeso Kijkcijferso Kijkersbrieven (feedback)

Het algemene kader waarbinnen de mediaorganisaties opereren:

Culturele/ideologische invloeden

- Meestal verdedigen soaps de volgende morele waardeno Voorhuwelijkse/buitenhuwelijkse seks is verkeerdo Bigamie is verkeerdo Kinderen moeten binnen het huwelijk geboren wordeno Abortus is verkeerdo Incest is verkeerdo Verkrachting is verkeerdo Echtscheiding moet zorgvuldig overwogen worden, niet overhaasto Ouders mogen kindern niet verwaarlozeno Kinderen moeten ouders gehoorzameno Alcoholgebruik/verslaving is verkeerdo Druggebruik/verslaving is verkeerdo Anderen bedriegen is verkeerdo Chantage is verkeerdo Moord is verkeerd

Doelbewust gebruikt worden om bepaalde waarden over te brengen en gedragingen te beïnvloeden

- Conservatief omtrent afbeelding rondom sekserollen- Tijdsgebonden karakter van soaps

o De look

MASSACOMMUNICATIE: DE INHOUD

8.2 De mediatekst8.2.1 Wat is een mediatekst Actieve rol van de ontvanger

o Tekst Niet per se een geschreven boodschap Verhouden zich soms tot andere mediateksten

zelfde filmso Marvel

i. Verwijst naar de boodschap zelfii. Verwijst naar de betekenisvolle uitkomst van de ontmoeting tussen

inhoud en lezer in praktijk is onderscheid niet altijd te makeno Lezer (meestal ontvanger genoemd

Interpreteert de tekst 8.2.2 Open versus gesloten teksten

- Oorspronkelijk onderscheid o Open tekst

Veel manieren om te begrijpen/verwerkeno Gesloten tekst

Niet veel ≠ interpretaties mogelijko Conclusie

Mediateksten vrijwel altijd als open beschouwd- Beter onderscheid

o Polysemisch Alle teksten staan open voor meerdere interpretaties

Niet eender welke interpretatie wordt toegelaten Fiske

Polysemie is een noodzakelijk kenmerk van echte populaire mediacultuur

8.2.3 Soorten “lezingen” of “decoderingen”- Eigen voorbeelden!

i. Voorkeurslezingo Zo gestructureerd zodat een bepaalde interpretatie waarschijnlijker is o ‘opgedrongen’ aan de teksto Dominante zienswijze van de lezer

Deelt textcodes en accepteert/reproduceert de bedoelde betekenisii. Onderhandelde interpretatie

o Lezer deelt codes deels en aanvaardt de bedoelde betekenis grotendeelsiii. Oppositionele lezing

o Volkomen individuele interpretatie die ver af staat van voorkeursinterpretatieo Sociale positie van de lezer

Plaatst de lezer in een oppositie-relatie tot de dominante code van de tekst

8.2.4 Realisme van mediateksten- Onderscheid

o Niveau van de afbeelding Grote overeenkomst afbeelding-afgebeelde

Foto > tekeningo Niveau van de inhoud

Mate van echtheido Halls meerdere dimensies

Vereisen ≠ concepten van realisme Plausibility Perceptual persuasiveness Typicality Factuality Emotional involvement Narrative consistency

- Schrijf- filmtechnieken die realisme ten goede komeno Accurate beschrijvingen en logische vormen gebruikeno Shot-reverse shot

Eerst spreker in beeld brengen, daarna gesprekspartnero Inhoudelijke waarachtigheid/waarschijnlijkheid van iets

Gevolg van intertekstualiteit Acteurs die onderzoek doen om hun rol beter te spelen

- Suspension of disbeliefo Ongeloof tijdelijk opheffen om naar een film te kijken

8.2.5 Analyse van mediateksten- Aanpakken

o Klassieke, kwantitatieve inhoudsanalyse Berelson Objectiviteit

Categorieënsysteem dat wordt gebruikt bij inhoudsanalyse zo nauwkeurig gedefinieerd moet zijn dat wanneer ≠ personen het toepassen op dezelfde inhoud, dezelfde resultaten krijgen

Systematiek Feit dat er vaste regels zijn voor het selecteren van het materiaal

en het codereno Kwalitatieve analyse

Manifeste inhoud Onderzoeken moet zich toespitsen op wat duideljk in de ‘tekst’

staat, niet wat latent iso Latent = tussen de lijntjes

- Kritieko Woord “objectief” = misleidend

Geen onderzoek volledig objectief Meningen/opvattingen van de onderzoeker speelt altijd een rol

o Meting en telling Veel dingen kunnen niet zomaar geteld worden Frequenties zeggen niets over betekenis

o Manifeste inhoud Veel van de betekenis van eender welke tekst is echter latent

8.3 Mediagenres8.3.1 Kenmerken

- Genreo Type of soort van cultureel producto Maakt duidelijk dat er een samenhang is tussen de ≠ mediaproducteno Kenmerken

i. Collectieve identiteit erkend door producenten en publiek Verwachtingen moeten voldaan worden

ii. Identiteit gebaseerd op Doelstellingen

o Informatie, entertainment… Vorm

o Lengte, snelheid, structuur, taalo Bv: series vs serial

Betekenis/verwijzing naar de realiteito Bv: fictie vs non-fictie

Elementen van TV-genres Soorten personages, setting, iconografie, narrative en stijl

Soorten TV-genresObjectiviteit

Emotionaliteit

Hoog Laagsterk Wedstrijden DramaZwak Actualiteit Persuasie

iii. Identiteit heeft zich over de tijd heen ontwikkeld, is uitgegroeid tot conventies

Klassieko Witte hoeden = goed; zwart = slecht

iv. Genres hebben vaak subgenresv. Genres kunnen binnen een medium, maar ook over ≠ media heen

onderscheiden worden Bv: Western-TV-series, Western films, Western boeken…

8.3.2 Voorbeeld van een (vrij recent) genre: reality TVi. Recording on the wing/ fly on the wall

o Bij toeval registreren van wat er gebeurt in de alledaagse leefwereld van mensenii. Simulatie van het echte leven

o Dramatisering en cliffhangerso Verschil met non-fictiefilms

Geen sprake van lineaire strutuur (geen begin/einde)iii. Reality credentials/ realiteitsclaim/ aanspraak op de realiteit

o Sterke realiteitswaarde in reality tv- Soorten subgenres van reality-tv

o Reality-magazine Journalistiek magazine dat cases uit echte leven presenteert

o Docu-soap Toont echte plaatsen en echte personen

o Reality show Serialized vorm van spelprogramma met gewone mensen in

buitengewone situaties

MASSACOMMUNICATIE: HET PUBLIEK

9.1 Inleiding- Publiek

o Collectieve term voor ontvangers in het eenvoudige procesmodel van communicatie

o Onderscheid Feitelijke publiek

Mensen die het medium consumeren Doelpubliek

Mensen waarop de makers de boodschap hadden gericht9.2 Veranderende publieksconcepten

- Wetenschappelijke visies van het publieki. Publiek als massamedia

Gekenmerkt door Heterogeniteit, anonimiteit, passiviteit, beïnvloedbaarheid…

Sinds jaren ’50 tegengesproken (zie effectenhoofdstuk)ii. Publiek als groep

Mensen ≠ passief Eigen mediakeuzes maken en zich niet gemanipuleerd voelen

iii. Mediapubliek als ‘markt’ Feitelijke/potentiële consumenten Economische relatie zender-ontvanger

iv. Prosumers Producent-consumer Door web 2.0 Niet alleen passief inhoud consumeren, ook actief inhoud produceren

9.3 Publieksonderzoek9.3.1 Doelstellingen: media- vs publieksgecentreerd

- Publieksonderzoeko Verkoop en ratingso Nieuwe marktmogelijkhedeno Testen van (meida-)producteno Verbetering van hun effectiviteit

- Verfijning van meetinstrumenten- Problemen

o Representativiteito Nauwkeurigheid van instrumenteno Invloed van kijkmeting op gedrago Onderontwikkeling van meer kwalitatieve aspecteno Verwerking- en softwareproblemen kijken luisteronderzoek (K&L) vooral gericht op behoeften van commerciële sector publieksgecentreerd onderzoek vooral uitgevoerd door comm. wetenschappers

9.3.2 Onderzoekstradities (3)- Structurele traditie van publieksonderzoek

o Van bij ontstaan media-industrieBereik van gedrukte media, radio (kwantiteit)

o Kenmerken van ontvangers o Achterliggend doel: aantrekken van adverteerderso Surveymethode

- Gedragstraditie: media-effecten en -gebruik o Nadruk op mogelijke negatieve effecten van media op kinderen en jongeren

(passieve ontvangers) o Nadruk op (gemotiveerd) mediagebruik

Actieve ontvangers - Uses and gratificationso Motieven, keuzes, reacties gemeten o Kwantitatief onderzoek

(survey, experiment,...) - Culturele traditie en receptie-analyse:

o Kruispunt sociale wetenschappen – antropologie - letteren o Studie van populaire cultuur o Mediagebruik als reflectie van socio-culturele o Context

Ingebed in alledaagse ervaring o Publiek als “interpretatieve gemeenschappen” o Kwalitatieve onderzoeksmethoden

Etnografisch onderzoek9.3.3 Onderzoeksmethoden

- Self-reportso Respondenten moeten zelf hun gedrag omschrijveno Mensen zijn niet altijd goed in staat om hun ontvangersgedrag te beschrijven

Onbewust mediagedrag, geheugenfouten…o Mensen willen hun ontvangersgedrag niet altijd eerlijk of juist weergeven

Sociale wenselijkheid - Onnauwkeurige terminologie, operationalisering:

o Bv. kijkvolume

- Cross-sectional onderzoek: o link tussen mediagebruik en bv. BMI, angstgevoelens, ....is niet per definitie

een effect 9.4 Totstandkoming van een (TV-) publiek

- traditionele tv-publieko Theoretische benaderingen (2)

Publiek als verzameling van individuen waarop de media een zeker effect heeft

Krachten en machten onderzoeken die ervoor zorgen dat mensen zich blootstellen aan een bepaalde media-inhoud

Publiek als passief Publiek als actief

Reactie op voorgaande benadering Vrije individuen die zelf media uitkiezen en geven eigen

interpretatie Bv: Uses and Gratificationtheory

9.4.1 Structurele verklaringen voor tv-kijken- Structurele factoren/dupliciteitswetten (3 groepen)

Komt van het feit dat mensen gewoontebeesten en inert zijno Programmaloyauteito Kanaalloyauteito Inheritance/lead in effect

Na een programma kijken mensen ook naar het volgende programma op hetzelfde kanaal

lead out effect Naar een programma op hetzelfde kanaal kijken voor het

gewenste programma- Gedrag van ganse groepen achterhalen i.p.v. individueel

9.4.1.1 Programmeringsstrategieën van de zenders- Horizontale programmeringstrategieën

o Eenzelfde programma rond hetzelfde tijdstip uitgezonden- Verticale strategieën

o Programma’s achter elkaar te plaatsen zodat men blijft door kijken- Rekening houden met wat concurrentie doet

o Non-coterminale programmeerstrategieën/bridging Programma’s niet op hetzelfde moment eindigen als programma’s op

andere kanalen Verkleint de kans op zapgedrag

- Goede programmeerstrategieo Juiste moment starten

Begin van prime timeo Voorkomen dat kijkers zich ergereno Horizontale programmering

- Programmeringsstrategieëni. Stacking/blocking

Programma’s met hetzelfde genre achter elkaar plaatsenii. Hammocking/hangmat

Nieuw/zwakker programma tussen 2 succesvolle iii. Tent poling/pieken

1 serie/evenement met grote aantrekkingskrachtiv. Stretching

Populair programma uitgerokken (qua duur)v. Counterprogrammering

Aanvullend programmeren Bv: voetbal op Q2 en vrouwenfilm op Vijftv

vi. Blunting Hard tegen hard

Gericht op hetzelfde publiekvii. Stunting

Eenmalig iets bijzonder doen Bv: Oscars…

9.4.1.2 Kenmerken van de kijkers- Verdere studies rond programmaloyauteit vinden dat mensen niet naar programma

kijken door o Beschikbaarheid van de kijker

Thuis zijn tijdens uitzendingo Beschikbaarheid van het programma

Soms zin in programma, maar niet uitgezondeno Kennis van alternatieven

Programma dat men graag zou zien, mislopen door naar ander kanaal te kijken

o Kijkvolume Veel tv-kijken veel genres graag zien Meer kans op enheritance effect

o Zoekrepertorium Vaak al enkele zenders/kanalen ipv blijven zoeken

9.4.1.3 Omgevingsfactoren- Weer en seizoenen- Fysiologische, lichamelijke processen

9.4.2 Uses & Gratifications: mediagebruik als doelbewuste behoeftebevrediging9.4.2.1 Inleiding: vroege studies

- Benaderingen o Eerste benadering

Mediagebruik bepaald door structurele factoreno Tweede benadering

Mediagebruik = resultaat van doelbewust gedrag = U&G theorie

Zie ook hoofdstuk over media-effectenonderzoek- Geschiedenis

o Katz et al Eerste officiële formulering

o Herzog, H. Radiosoaps Types gratificaties/voldoeningen

Emotional releaseo Medeleven, verdriet en vreugde

Opportunity for wishful thinkingo Gaten in eigen leven invulleno Mislukkingen compenseren door andermans succes

Advice o Hoe omgaan met…?

o Berelson, B. Inhoudsanalyse Rol van kranten tijdens staking krantenbezorgers Gratificaties van kranten (5)

Informatie over en interpretatie van public affairs Hulpmiddel voor alledaagse leven Ontspanning Sociaal prestige Sociaal contact

o Schramm, W., Lyle, J. & Parker, E. Televisie Redenen voor kinderen om tv te kijken: entertainment, informatie en

sociaal nut

9.4.2.2 Uitgangspunten van de U&G theorie- McQuail

o Algemene typologie van mediagratificaties Informatie

Inwinnen van info Persoonlijke identiteit

Versterking persoonlijke waarden Integratie en sociale interactie

Krijgen van sociale empathie Entertainment

o ≠ soorten gratificaties vervat Sommigen door consumptie van bepaalde inhouden

Seksuele opwinding door erotisch materiaal- Swanson

o Opsplitsing tussen gratificaties, bv door: Cutler en Danowski

Process gratifications Content gratifications

McQuail Cultural Affectual/imaginitive Cognitive

Rubin Ritual Instrumental

- “Differential patterns of behavior other than media consumption”o Onderdeel in de U&G-theorieo Ook andere bronnen van behoeftebevrediging

Manieren (2) Relatief belang van mediaconsumptie t.o.v. andere activiteiten

nagaan Causale of functionele verbanden tussen patroon

mediaconsumptie en andere activiteiteno Inhoudelijk overeenkomsten tussen media- en andere activiteiten

Meer sportprogramma’s kijken meer sporteno Alternatieve oplossing van behoeftebevrediging

Meer tv-kijken om eenzaamheid op te lossen

9.4.2.3 Aanvullingen en kritiek op de U&G- Gratificaties als psychologisch effect, gewaardeerd door publiek

o Palmgreen & Rayburn Graticiations sought (GS)

Gewenste bevrediging Gratifications obtained (GO)

Gekregen behoefte GO > GS = grote publieksvoldoening en waardering

- Kritieki. Gebrek definiëring en operationalisering van begrip ‘needs’

Rosengren: menselijke basisbehoefteno Fysiologische behoefteno Veiligheidsbehoefteno Behoefte om ergens bij te horen/aan liefdeo Esteem needso Behoefte aan zelfrealisatie

vooral deze categorieën Andere auteurs

o Communication relevant human needs McQuire

Cognitieve en affectieve psychologische behoeften

Tan Cognitive needs Affective needs Personal integrative needs Social integrative needs Escapist needs

Katz Tan

Nadelen van afzondering Directe link tussen andere needs en mediagebruik gaat verloren best vertrekken vanuit biologische en psychologische needs

ii. Indidualitstisch gericht Sociale context van mensen ‘vergeten’

iii. Gebruikte methodes (2) Kwantitatieve methodes

Veronderstelt grote mate van zelfbewustzijn Gebaseerd op zelfrapportering

o Waarom graag kijken naar…? Gratificaties gehaald uit inhoud zelf, maar weinig aandacht aan

inhoudelijke kenmerken van mediateksten 9.4.3 Integratie van beide perspectieven?

- Goede definitie van ontvangersactiviteit- Selectiviteitsiveaus

o Betrokkenheid kijker Intensiteit waarmee kijker voor bekeken programma kiest

- Vormen van selectiviteitBetrokkenheid

Hoog LaagUses & Gratifications Structurele factoren

Geselecteerde inhoud Gemotiveerde behoeftebevrediging

Tijdverdrijf

Niet-geselecteerde inhoud Gemotiveerde ontwijking Onvrijwillige ontwijking

MASSACOMMUNICATIE: EFFECTEN

10.2 Almacht van de mediaparadigmaEerste periode in geschiedenis onderzoe en tehorievorming rond media-effecten10.2.1 Uitgangspunten

- Synoniem voor de effecten van massamediao Publiek als massa

Weerloos tegen beïnvloeding d.m.v. (strategische) boodschappeno Vb (metaforen)

Magic bullet ‘wapen’ op pubiek die de visie meteen impact geeft

Hypodermic needle ‘injectie’ om iets bepaald te doen die wordt ‘toegediend’ via

media One-step-flow

Rechtstreekse lijn tussen media-inhoud en publiek (lont in kruit)

Publiek handelt meteen na boodschapo Revoluties

o Stimulus-respons Een groep de schuld geven van iets anderen geven die groep ook de

schuld ervan10.2.2 Belangrijke studies10.2.2.1 Onderzoek naar propaganda

- Strategische inzetting van communicatie door strijdende mogendheden om publieke opinie in welbepaalde richting te beïnvloeden

o Onderscheid door IPA (7) Name-calling

Negatieve labels geven aan degenen die ze willen veroordelen Glittering generality

Eigen centrale waarden/ideeën positief omschrijven Vb

o “Ter verdediging van de Islam” Tansfer

Autoriteit en presitge overdragen van iets respectvol naar iets dat ze willen dat de rest accepteert

Positieve associatie Vb: gebruik van symbolen

o Eigen vlag/kruis om natie/kerk te overtuigen Testimonial

Gebruik van een bekend persoon die steun geeft aan bepaald persoon/idee

Plain folks Vertrouwen winnen door aan te tonen dat ze gewone mensen

zijn Card stacking

Over- en onderbenadrukking van aspecten Vb

o Onderbenadrukking van menselijk leed tijdens Golfoorlog, vervorming van feiten…

Band wagon “Iedereen doet het”

10.2.2.2 Payne fund studies- Grootschalig onderzoeksprogramma naar

effecten en inhoud van films op kindereno 13 studieso ≠ methoden

Psychologische veldexperimenten, kwalitatieve interviews…

- Uiteindelijk in verval geraakt onderzoeko Methodologische tekorten

10.2.2.3 War of the worlds- Hoorspel- Bewijs van de geldigheid van de Mass Society Theory

o Als radioprogramma al zo’n effect heeft, wat dan bij geplande propaganda?- Opgevat als studie van paniekgedrag

o Elementen die paniek veroorzaakten (5) Dramatische ecvellentie en geloofwaardigheid van programma Geloofwaardigheid van het medium

Radio in die tijd Gebruik van “experten” tijdens luisterspel Gebruik van echte plaatsen Aankondiging “fictief hoorspel” gemist

- Types luisteraars (4)o Kritische onderzoekers

Niet bang door oordelen dat het programma niet echt kon zijno Externe checkers

Verdachte situatie controleerden andere bronneno Externe checkers die bleven geloven

Bange individuen/ineffectief of onbetrouwbaar gecheckto Geen manier van checking

Vaak zo bang dat ze stopten met luisteren en panikeerden enkel personen met bepaald psychologisch profiel erg kwetsbaar

10.3 Beperkte effecten-paradigmaTweede periode in geschiedenis onderzoe en tehorievorming rond media-effecten10.3.1 Uitgangspunten

- Sociale inbedding van individueno Invloed van media op stemgedrag niet groot, vaak al in begin standpunt

innemen en daarna enkel daarover naar media luisteren- Directe en indirecte effecten

o Two-step-flow-hypothese Direct

Opinieleiderso Weten meer van politieko Meer aandacht aan media dan anderen

Indirect Via opinieleiders op andere mensen

- (nog steeds) persuasieve inhoud- (nog steeds) korte termijn

o

10.3.2 Belangrijke studies10.3.2.1 The people’s choice

Het onderzoek: onverwachte resultaten

- Paneldesigno Steekproeven/groep personen (= panels) die onderling op elkaar lijken en

representatief zijn voor een grotere populatie - Conclusie:

o Weinig afwijking van de interviews van het main panel met andere (controle)steekproeven

o Relatie sociodemorafische kenmerken en kiesintenties- Effecten van mediacampagnes

o Activatie Propaganda wekt interesse op wat op zijn beurt leidt tot meer

(seletieve) blootstelling en tot gevolg heeft dat de stemkeuze manifest wordt

Slechts bij beperkte groep mensen Meesten al beslist op wie te stemmen

o Bevestiging Argumenten die keuze bevestigen Nog niet weten voor welke kandidaat kiezen, maar waren het wel van

plan om voor die persoon te stemmeno Conversie

Overtuigen om een andere kandidaat te kiezen- Face-to-face discussies hebben belangrijke invloed

Aanvulling1: de two-step-flow en multi-step-flow-hypothese

- Opinion leaderso = brug tussen media en minder

actieve secties van de bevolkingo Meer sociaal actief en meer

mediagerichto Bepaalde kennis en positie binnen

sociaal netwerko opinion followers

- Two-step-flow theorieo Belangrijke schakel tussen

massamedianetwerk en sociale netwerken

Opinieleiders- Multi-step-flowmodel

o Onderscheid informatiestromen en invloedstromen

Aanvulling 2: wie zijn de opinieleiders?

- Profiel opinieleiderso Soort informele leiderso Gelijken op degenen die ze beïnvloeden qua positie, beroep, inkomen…

Bezitten er een expertise over!o Beïnvloeden ongeveer 4-5 andereno Op vernieuwing gericht

- Identificatiemethodeno Zelfidentificatiemethoden

Bepaalde vragen o Sleutelinformanten

Bepaalde personen eruit kiezeno Sociometrische technieken

Aanvulling 3: kennisklooftheorie

- Positieve relatie opleidingsniveau respondenten- Kennisklooftheorie

o Mensen met hogere sociale status sneller info opnemen kloof neemt nog meer toe

10.3.2.2 Iowa-studie- Hybrid seed corn- Verband awareness en actie

o Awarenesso Actie

Adoptie Aanvulling 1: innovatietheorie, diffusietheorie of “flow studies”

- Innovatieo Idee, praktijk of object dat als nieuw wordt gepercipieerd door een individu/

andere adoptie-eenheid- Adoptieproces

o Awareness Op de hoogte zijn van het bestaan van de innovatie

o Interesse o Evaluatie

Voor-en nadelen?o Trial-fase

Uitprobereno Adoptie

Aanschaffen/ permanent gebruiken- Types mensen

o Innovators Als eersten innovatie adopteren

o Early adopters Vernieuwing overnemen wanneer ze nog relatief onbekend/duur is

o Early majority Eerste grote groep die de innovatie adopteert

o Late majority Groep die de innovatie aanvaardt als die al wijdverspreid is en sociale

leven heeft veranderdo Laggards

Achterblijvers die vernieuwing weigeren te aanvaarden Vaak sterk geïsoleerde mensen

- Diffusietheorieo Beperkte rol van media

Bevindingen van diffusieonderzoek in verband met nieuws

o Veranderende technologieën hebben invloed op nieuwsdiffusie

o Nieuws met emotionele waarde voor grote publiek doet snel de ronde

o Word-of-mouth Bij echt belangrijke gebeurtenissen Initieel belangrijkste bron van informatie

o Moment waarop nieuws vrijkomt10.3.2.3 “Experiments with film” en “communication and persuasion”

- Carl Hovland studieso Why we fight-films

Tijdens WOII gemaakto Communication and persuasion: the search for the magic key

Effect van boodschapformulering bij overredende communicatie Effectiviteit van de communicatie

Zenderkenmerkeno Geloofwaardigheido Endorsement door experten

Bv labojaso Perifere cues

Sleeper-effecto Mensen dissociëren boodschap en zender

Inhoudskenmerkeno Fear appeal (studie)

Nadruk ligt op negatieve gevolgen van het niet accepteren van een conclusie

Sterke fear appeal Moderate appeal

Gevaren worden omschreven op mildere, feitelijke manier

Minste fear appeal kleinste fear appeal meest effectief

Vormelijke kenmerkeno Expliciete conclusieo Tweezijdige communicatieo Contrapropaganda

Degenen die tweezijdige argumentatie kregen = beter bestand tegen opninieverandering

Voor-én nadelen opsommen ( eenzijdig) Ontvangerkenmerken

o Groeplidmaatschapo Persoonlijkheid

10.3.2.4 Klapper- Phenomenistic theory

o Media heeft zelden directe effecteno Relatief machteloos i.v.m. andere sociale/psychologische factoren

Bv sociale status, opleiding…- Beperkte-effecten-theorie in boek goed uitgeschreven

o Voordelen Overdreven angst voor massamedia-effecten afgenomen Geen overdreven speculatieve theorievorming Kracht vna kwantitatieve onderzoestechnieken maximaal benut

o Nadelen Enkel kwantitatieve methoden gebruikt

Bepaalde dingen niet kunnen zien/onderzoeken Beperkte theorievorming, enkel geabstraheerd empiricisme

- Reinforcement theorieo Voornaamste invloed media = aanwezige gedragingen/attitudes versterken

Niet veranderen- Filters/ mediating factors die mogelijke effecten van massamedia beperken

o Selectieve blootstelling Niet voor alle media en boodschappen openstellen

o Selectief waarnemen en onthouden Slechts klein deel van aanbod nemen en daarvan nog maar een klein

deel onthouden Missen vaak deel van boodschap

o Groepen en groepsnormen Boodschap wordt vergeleken met heersende normen en waarden in

gemeenschapo Selectieve verspreiding

Door interpersoonlijke uitwisseling wordt de oorspronkelijke inhoud/impact afgezwakt

o Selectie door opinieleiderso Selectie door commercie

Door zenders Publiek oefent wel bepaalde invloed uit op de massamedia

10.4 Het actieve publiek: U&GDerde periode in geschiedenis onderzoe en tehorievorming rond media-effecten

- Actief publiek- Uses and Gratificationstheory/nuttigheidstheorie

o Zie onderdeel Publiek P. 208

10.5 Lange-termijn-effecten10.5.1 Uitgangspunten

- eerste periode media-effecten-onderzoeko Theorieën met nadruk op lange termijn i.p.v. korte termijn

= Stalagmieten theorie

10.5.2 Studies/theorieën10.5.2.1 Agendasetting

- McCombs & Shaw- Sterke correlatie tussen aandacht van mediaverslaggeving aan topics en belang van de

kiezers aan die topics- Agenda setting-rol

o Rol van media waarin ze bepalen waarover mensen denken- Begrippen

o Onderscheid First level agenda setting

Invloed van de hoeveelheid berichtgeving omtrent ietso Bv veel rond Trump te doen verkozen

Second level agenda setting/ priming Invloed van media op attributen van iets Psychologisch proces waarbij aandacht van meia voor aspecten van

onderwerpen het geheugen van mensen activeert en dus invloed heeft op het informatieverwerkingsproces/ meningsvorming

o Heel de dag gewelddadige videogames spelen duw anders interpreteren

o Framing Hoe een issue ter sprake wordt gebracht/gekaderd in nieuws priming Tijdsetting is belangrijk

Vroeger minder obesitas: nu makkelijker aan voedsel geraken10.5.2.2 De zwijgspiraal

- Noelle Neumanno Een van de enigste vrouwen die echt blijft hangen bij algemene

communicatiewetenschappen- Minderheidsopvatting niet durven uitspreken uit angst voor sociale isolatie

o Verschilt echter op individueel niveau- Kenmerken van massamedia die de selectie van standpunten die aan burgers wordt

geboden, beperkt (3)o Alomtegenwoordigheido Cumulattiiteit van de boodschappen in ≠ programma’s/media onderlingo Consonantie van waarden bij nieuwsproductie

- Kritieko Theorie gebruikt als macro-theorie

Waarschijnlijker dat er zwijgspiralen zijn i.p.v. 1o Contextafhankelijkheid

Kijkvoorkeuren aanpassen aan de omgeving (thuis, school…)o Is een psychologische theorie

Hypothese voor gedrag van mensen in bepaalde context Geldt niet voor iedereen (in dezelfde mate)

o Veronderstellingen kloppen op niveau van groep Kan de extrapolaite naar maatschappelijk niveau?

o Verkeerde intrpretatie van theorie Minderheidsopvatting niet per se veranderen, vaak gewoon niet zeggen

10.5.2.3 Cultivatietheorie (Gerbner)- Effectenluik- Filmpje geschiedenis en reclame

o Gerbner Verhalen verteld door tv

kijkers verwervenUitgangspunten

- Story tellingo Gerbner

Belangrijkste vorm van cultuuroverdracht en basis van socialisatieo Televisie

Centraal systeem van storytelling geworden- TV schetst schijnwereld

o Gerbner Cultivering

Ideologiserende werking Analyse van institutionele processen

Homogeen beeld van de realiteit voorgeschoteldo Beperkte keuze aan onbeperkt publiek

- Kijkers zijn niet selectiefo Programma maakt niet zoveel uit

- Incidenteel lereno Gerbner

Onbewust leren wat reëel/waar/hoe de wereld in elkaar zit Vooral bij heavy viewers

4+ uur tv-kijkenDe cultivatie-analyse als onderdeel van het ruimere culturele indicatoren project

- Onderzoeksluiken van culturele indicatoren-project (3)o Analyse factoren die productie van mediaboodschappen beïnvloeden

Analyse van invloed afkomstig van maatschappelijke belangengroepen, publiek, financiers, collega’s, managers…

o Analyse boodschap zelf Culturele indicatoren (4)

Aandachto Hoe vaak komt boodschap in media

Nadruko Belangrijk aspect van boodschap

Tendenso Waardeoordeel van medium

Structuuro Hoe boodschap in verband gebracht met andere

verschijnseleno Cultiation analysis

Cultiverend effect van boodschappen bij publiek onderzocht Soorten kijkers (2)

Zware kijkers Lichte kijkers

De cultivatie-analyse: methode

- Stemmen verschillen op vlak van attidutes, pinies en handelingen van lichte en zware kijkers overeen met ≠ kijkpatronen en persoonlijke factoren die lichten en zware kijkers onderscheiden?

- Soorten surveyvragen (2)o First order measures

Schattingen van graad van voorkomen o Second order measures

Algemene opvattingen peilen- Mainstreaming

o Homogeniserend effect van tv-kijken Zware kijkers verschillen minder van elkaar dan lichte kijkers

- Resonance/ double dose -effecto Dubbele dosis wanneer realiteit en tv-realiteit op elkaar aansluiten

De cultivatie-analyse en TV-geweld

- Indexen o Violence indexo Anomie indexo Mean world indexo Perception of danger index

Kritiek op de cultivatietheorie

1. Operationalisering van de variabelen/vergelijkbaarheid van de resultaten

- Criteria ‘soort kijker’ anders per steekproefo Niet vergelijken met elkaar

- Twee categorieën kijkers niet onderzochto Niet-kijkerso Lichte kijkerso Gemiddelde kijkerso Zware kijkerso Exteem zware kijkers

2. Kleine, beperkte effecten

- Gevonden effecten zijn redelijk klein

3. Causaliteit

- Geen bewijs voor causaal verband door vaststellen van correlatie tv-blootstelling & opvattingen over realiteit4. De veronderstelling van de homogene inhoud en het niet-selectieve publiek

- Enkel in het algemeen gekeken, niet tussen verschillende programmasoorten/genres

5. De kwantitatieve inhoudsanalyse als vertrekpunt

- “Tellen” volstaat niet om de boodschap van televisie zichtbaar te maken.

10.5.2.4 Mediatheorie (channel theory, media formalism)- Marshal McLuhan

o Neomarxistisch econoomo Understanding Media

“the medium is the mAssage” Nieuwe mediavormen transformeren/masseren de ervaring van

onszelf en onze samenlevingo Global village

Nieuwe vorm van sociale organisatie die onvermijdelijk ontstaat wanneer elektronische media de wereld geleidelijk in 1 sociaal systeem samenbrengt

o Hot vs. cool media Hot media

Alle informatie reeds in media Weinig activiteit van kijker Bv krant

Cool media Confronteert ons met vage veelden die vaak persoonlijke

invulling van de kijker veronderstellen Bv tv

o “Content of a new medium is an old medium” Elk nieuw medium wordt op dezelfde manier gebruikt als het medium

dat het opvolgt Nieuwe mogelijkheden niet meteen gebruikt

o – Kritiek op McLuhan: Uit hoek literatuurwetenschappers

Ideeën erg uiteenlopend en inconsistent Uit hoek empirische media-onderzoekers

“Grand theorist” met overdreven speculatieve en empirisch onverifiëerbare ideeën

Uit neomarxistische hoek Geweld aan ideeën van Innis

Kritische ‘cultural studies’ en de media

- Binnen neomarxistische theorie kreeg studie van media-instituties en van interpretatie van media-inhouden hoge prioriteit

- British cutlural studieso School van sociale theorie van neomarxisten in GBo Ontdekking dat mensen vaak weerstand bieden aan dominante gezichtspunten,

alternatieve interpretaties naar voor schuiven (dus geen rechtstreeks effect) 10.6 Media-effecten in de nieuwe(re) media omgeving

- Computer Mediated Communication (CMC) voor komst van Web 2.0o Vooral tekstuele communicatie

(“limited cues” , anonimiteit, tussen “onbekenden”) in bv. chatrooms en nieuwsgroepen

- Leidt tot “deviant” gedrago bv. flaming, trolling,....

- Web 2.0o Meerdere vormen van communicatie (ook visueel), vaak “netwerken” met

(offline) gekende mensen, zelf gecreëerde content - Zelf geproduceerde inhoud kan effect hebben op anderen (ontvangers), maar ook op

zender zelf (expressie-effect)

Facultair Overlegorgaan Sociale Wetenschappen (FOSO) · Web viewTaalgebruik tussen mannen en...

Documents

Transcript of Facultair Overlegorgaan Sociale Wetenschappen (FOSO) · Web viewTaalgebruik tussen mannen en...