Ա ռա վել մեծ ու շադ րու թյո ւն ՀՀ-ում բնակ վող ազ -գային փոք րա մաս նու թյո ւն նե րի խն դիր նե րին, նրա նցհոգ ևոր- մշա կու թային ինք նու թյա նը: Այս ա մե նն ի րե նցար տա ցո լո ւմն ա ռա ջի կայո ւմ կգտ նեն Հայաս տա նիհան րային ռա դի ոյի ե թե րո ւմ: Հայաս տա նո ւմ կոմ պա կտբնակ վող ա մե նա մեծ ազ գային փոք րա մաս նու թյու նը, իդե մս եզ դի հա մայն քի ներ կայա ցու ցիչ նե րի, այ սօրՀանրային ռա դի ոյո ւմ է ի ն՝ ներ կայաց նե լու ի րե նց պատ -կերա ցո ւմ նե րն ու ա ռա ջար կու թյո ւն նե րը հա մա գոր -ծակ ցու թյան նոր ձևա չա փի վե րա բե րյա լ։

Պե տու թյո ւն, ո րը ողջ աշ խար հո ւմ ու նի Սփյո ւք ևտար բեր երկր նե րո ւմ ներ կայաց ված է որ պես ազ գայինփոք րա մաս նու թյո ւն, պար զա պես չի կա րող ան տար բերլի նել սե փա կան երկ րի ազ գային փոք րա մաս նու թյո ւն -նե րի հան դեպ:

Ա ռաջ նո րդ վե լով հե նց այս սկզ բո ւն քով և խո րին հա -մոզ մո ւն քո վ՝ 1990 թվա կա նից, որ պես Հայա ստանո ւմկոմ պա կտ բնակ վող ա մե նա մեծ ազ գային փոք րա մաս -նու թյո ւն, եզ դի հա մայն քը Հայաս տա նի հան րային ռա -դի ոյո ւմ ու նի իր մշ տա կան խո սա փո ղը: Ար դեն 26տա րի ա մեն օր Հան րային ռա դի ոյի ե թե րո ւմ է ար տա -սահ մա նի հա մար թո ղա րկ վող հա ղոր դո ւմ նե րի 30 րո -պե տևո ղու թյա մբ եզ դի ե րեն հա ղոր դու մը:

Եզ դի ժո ղո վր դի լե զո ւն, կրո նն ու ա վան դույթ նե րըպահ պա նե լու գոր ծո ւմ այն չա փա զա նց մեծ դեր ու նի,սա կայն հա սու նա ցել է եզ դի ե րեն հա ղոր դո ւմ նե րը բա -

րե փո խե լու ժա մա նա կը: Հան րային ռա դի ոյի տնօ րի նու -թյու նը նպա տակ ու նի նո րաց նել եզ դի նե րին տր մա դր -ված ռա դի ո հար թա կը:

Աշ խա տա նքն ա ռա վել ար դյու նա վետ կազ մա կեր պե -լու նպա տա կով այ սօր տե ղի ու նե ցավ հան դի պո ւմ հա -մայն քի ներ կայա ցու ցիչ նե րի հե տ՝ ն րա նց կար ծիք նե րնու ա ռա ջար կու թյո ւն նե րը լսե լու ակն կա լի քով, ո րո նք«Ռա դի ո լու րի» հետ զրույ ցո ւմ ամ բող ջաց րեց Հան րայինռա դի ոյի եզ դի նե րի հա մար տր վող հա ղոր դո ւմ նե րիպա տաս խա նա տու Հա սան Թա մոյա նը։ Նա հատ կա -պես կա րևոր է հա մա րո ւմ, որ ձայ նա գր վեն եզ դի ժո ղո -վր դի բա նա հյու սու թյան նմո ւշ նե րը, որն ազ գայինինք նա գի տակ ցու թյան պահ պան ման մեծ նշա նա կու -թյուն կու նե նա ։

«Մենք, եզդիներս, Հայաստանի Հանրա պետու -թյունում կարողանում ենք պահպանել և զարգացնելմեր մշակույթը և ինչն ամենակարևորն է՝ լեզուն։Բնականաբար ուրախանալի փաստ է նմանօրինակհանդիպման կազմակերպումը, որը նպաստելու էեզդիերեն ռադիոհաղորդումների որակի և ծրագրերիառավել զարգացմանը»,- իր ելույթում նշեց Եզդիներիազգային միության նախագահ Ազիզ Թամոյանը։

« Մե նք կփոր ձե նք լրաց նել առ կա բա ցը՝ հնա րա վո -րու թյո ւն տա լով ռա դի ոլ սո ղին մեր հա ղոր դո ւմ նե րի մի -ջո ցով տե ղե կա նալ աշ խար հո ւմ եզ դի նե րին առնչ վողի րա դար ձու թյու նե րին, հա ղո րդ ման շր ջա նա կո ւմ ծա վա -

լել քն նար կո ւմ ներ նրա նց հու զող ցան կա ցած հար ցիշո ւրջ՝ ինչ պես հայաս տա նցի, այն պես էլ մի ջազ գայինփոր ձա գետ նե րի մաս նակ ցու թյա մբ»,- նշո ւմ է Հան -րային ռա դի ոյի ար տա սահ մա նի հա մար թո ղա րկ վողհա ղոր դո ւմ նե րի ղե կա վար Գայա նե Գաս պա ր -յանը: Նրա փո խա նց մա մբ՝ հա ղոր դո ւմ նե րո ւմ ան դրա -դա րձ կկա տար վի աշ խար հի եզ դի ա կանհա մայնք նե րին, նրա նց խն դիր նե րի ն։

Եզ դի հա մայն քի ներ կայա ցու ցիչ նե րի հետ հան դիպ -մա նն այ սօր մաս նակ ցո ւմ էր նաև ԱԺ ՀՀԿ խմ բակ -ցության պատ գա մա վոր Կա րեն Բե քա րյա նը։ Նաչա փա զա նց կար ևո րո ւմ է այն փաս տը, որ նոր Սահ -մանադ րու թյա մբ հայ կա կան խո րհր դա րա նո ւմ ներ -կայացված կլի նեն մեր երկ րի ազ գայինփոք րա մաս նու թյո ւն նե րը ։

Հայաս տա նո ւմ կոմ պա կտ բնակ վող ա մե նա մեծ ազ -գային փոք րա մաս նու թյու նը, ի դե մս եզ դի հա մայն քի,սե փա կան խն դիր նե րը բա րձ րա ձայ նե լու, կրո նը, լե զունու մշա կույ թը պահ պա նե լու հա մար ա ռա ջի կայո ւմ կամ -րագ րի դիր քե րը եր կու չա փա զա նց կար ևոր խո սա փո -ղե րի ա ռա ջ՝ մե կը Հյաս տա նի հան րային ռա դի ոյո ւմ,մյու սը՝ ԱԺ-ում:

Հղում`ARMRADIO.AM

եզդիերեն նորացվածհաղորդումներ՝ հանրային ռադիոյի եթերում

2016Մարտ

¹ 03 (139)

- Պարոն թամոյան ԸՕ-ի նախագծի մասին ևդրան հետևող` մնացած գործընթացներում հա-մայնքն ի՞նչ առաջարկներ ու անելիքներ ունի:

- Եզդիների ազգային միությունը բաց նամակովդիմել է ՀՀ նախագահին, ԱԺ նախագահին և ՀՀվարչապետին` խնդրանք-առաջարկով, որպեսզիհամամասնական ցուցակներում եզդի համայնքը ներ-կայացված լինի ոչ թե մեկ, այլ` մի քանի թեկնածունե-րով: Մեր այս առաջարկը պայմանավորված է նրանով,

որ նախ` եզդիները դարեր շարունակ հայերին բարե-կամ ժողովուրդ են ու մշտապես եղել են հայ ժողովրդիկողքին, և երկրորդ` թվաքանակով եզդիների հա-մայնքն ամենամեծն է Հայաստանում, մոտ` 40 հազար,մինչդեռ` մնացած ազգային փոքրամասնություններըմիասին 20 հազար են կազմում:

- Ըստ ԸՕ նախագծի, քրդական համայնքի ներ-կայացուցիչներն էլ պետք է պարտադիր ընդգրկված

լինեն համամասնական ցուցակներում. այս առումովհնարավո՞ր է ձեր և քրդական համայնքի համատեղաշխատանքը:

- Հայաստանում քրդական համայնք գոյությունչունի: Ու եթե խոսում են այդ մասին, ապա` եզդիներիհաշվին են խոսում:

- իսկ քաղաքական ո՞ր ուժի հետ համագործակ-ցության հեռանկար ունեք:

- Մենք` որպես ազգային փոքրամասնություն, միշտ էլգաղափարապես հարել ենք պետություն ներկայացնող`իշխող կուսակցությանը: Ճիշտ է, քաղաքական դաշտումթշնամիներ չունենք, բայց մեր համագործակցությունըկլինի միայն իշխող կուսակցության` ՀՀԿ-ի հետ:

Հերմինե Զեյնալյան

«ՔաղաՔական դաշտում թշնամիներ չունենՔ». ազիզ թամոյան

Ընտրական նոր օրենսգրքի նախագծի պահանջով Հայաստանում առավել մեծ համայնքունեցող չորս ազգային փոքրամասնությունների՝ եզդիների, ռուսների, ասորիների և «քրդե-րի» ներկայացուցիչները պարտադիր պետք է ընդգրկված լինեն քաղաքական ուժերի համա-մասնական ցուցակներում։ Թեմայի շուրջ Slaq.am-ը զրուցել է Եզդիների ազգային միությաննախագահ Ազիզ Թամոյանի հետ:

«Իմ նպա տա կն է այ սօր այս տեղ պն դել, որ ըստ իս,(Ի ՍԻՊ-ը) պա տաս խա նատ վու թյո ւն է կրո ւմ ցե ղաս պա -նու թյո ւն ի րա գոր ծե լու իր վե րա հս կո ղու թյան տակգտնվող շր ջան նե րո ւմ խմ բե րի հան դեպ, այդ թվո ւմեզդի նե րի, քրիս տո նյա նե րի և շի ա մու սո ւլ ման նե րի»,ասել է նա, Պետ դե պար տա մեն տի մամ լո ա սու լի սի ժա -մա նակ:

Քե րին ա սել է, որ 2014 թ. Ի ՍԻՊ-ը շր ջա փա կեց եզ -դի նե րին, սպան դի ենթար կեց նրա նց, ստր կաց րեց հա -զա րա վոր եզ դի կա նա նց ու աղ ջիկ նե րի. «ն րա նցվա ճա ռո ւմ են ա ճո ւրդ նե րի ժա մա նակ, ի րե նց հայե ցո -ղու թյա մբ բռ նա բա րո ւմ նրա նց և ոչն չաց նո ւմ են հա -մայնք ներ, որ տեղ նրա նք ապ րել են սե րն դե-սե րո ւնդ»,մա հա պատ ժի են են թար կել քրիս տո նյա նե րի « բա ցա -ռա պես ի րե նց հա վատ քի հա մար», և այն պես էլ «ս տի -պել քրիս տո նյա կա նա նց ու աղ ջիկ նե րին ստր կու թյան»:

«Ա ռա նց մեր մի ջամ տու թյան, պա րզ է, որ այդ մար -դիկ կո տո րա ծի կեն թա րկ վե ին», ա սել է նա:

2004 թ. Դար ֆու րից հե տո, սա ա ռա ջին ան գա մն է,երբ Մի ա ցյալ Նա հա նգ նե րը հայ տա րա րո ւմ է ցե ղաս -պա նու թյո ւն:

Ներ կայա ցու ցիչ նե րի պա լա տը եր կու շաբ թի մի ա -ձայն ըն դու նել է բա նա ձև, Ի ՍԻՊ-ի դա ժա նու թյո ւն նե րըԻ րա քո ւմ և Սի րի այո ւմ քրիս տո նյա խմ բե րի դեմ ո րա կե -լու « ցե ղաս պա նու թյո ւն», եզ րույթ, ո րը Պետ դե պար տա -պեն տը դժ կա մու թյա մբ է օգ տա գոր ծո ւմ ա հա բեկ չա կանխմ բա վոր ման կող մից ի րա գո րծ ված հար ձա կո ւմ նե րի ևմաս սայա կան կո տո րած նե րի վե րա բե րյալ:

Ցե ղաս պա նու թյան ճա նա չու մը ի րա վա բա նո րեն չիպար տա վո րեց նո ւմ Մի ա ցյալ Նա հա նգ նե րին ի րա կա -նաց նելու որ ևէ հա տո ւկ գոր ծո ղու թյո ւն, սա կայն այն կա -րող է ճն շո ւմ գոր ծադ րել Օ բա մայի աշ խա տա կազ միվրա, ձեռ նար կել ա վե լի ագ րե սիվ ռազ մա կան գոր ծո ղու -թյո ւն ընդ դեմ Ի ՍԻՊ-ի: Այն, այն պես էլ, կա րող է կո չե -րին կշիռ հան դի սա նալ այլ օ րե նս դիր ևմար դա սի րա կան խմ բե րին, սեղ մե լու Օ բա մայի աշ խա -տա կազ մին, որ պես զի Մի ա ցյալ Նա հա նգ նե րը ա վե լիշատ փա խս տա կան նե ր ըն դու նի:

Պա լա տը Օ բա մային. Ի ՍԻՊ կո չե ցյա լիհար ձա կո ւմ նե րը ընդ դեմ քրիս տո նյա նե րի«ցե ղաս պա նու թյո ւն է»

Այս քայ լը, ո րը ուղղ ված էր ճն շո ւմ գոր ծադ րե լու Օբա -մայի աշ խա տա կազ մի վրա, ըստ եր ևույ թին, աշ խա տեց:

Այս մի ջո ցը պար տա դիր չէր, սա կայն եր կո ւսն էլ, թե՛հան րա պե տա կան նե րը և թե՛ ժո ղո վր դա վար նե րը պա -լա տո ւմ հա մա խմբ վել են 393–0, որ պես զի սա տա րեն«Կո նգ րե սի զգաց մո ւնք նե րին», խո սե լով հան ցա գոր ծու -թյո ւն նե րի, ո րո նք ի րա գո րծ վել են քրիս տո նյա նե րի, եզ -դի նե րի և շր ջա նո ւմ այլ էթ նիկ և կրո նա կանփոք րա մաս նու թյո ւն նե րի հան դեպ, որ պես ռազ մա կանհան ցա գոր ծու թյո ւն ներ և ո րոշ դեպ քե րո ւմ՝ ցե ղաս պա -նու թյո ւն:

Հան րա պե տա կան կո նգ րե սա կան Ջեֆ Ֆոր թեն բե -

րին, ո րի Նեբ րաս կա շր ջա նը հա մար վո ւմ է Մի ա ցյալՆա հա նգ նե րո ւմ վե րաբ նա կեց ված ա մե նա մեծ խմ բի՝ եզ -դի նե րի տու նը, հան դի սա նո ւմ է բա նաձ ևի հե ղի նակ՝Կա լի ֆոր նի այի ժո ղո վր դա վա րա կան կո նգ րե սա կանԱն նա Է շոյի հետ մի ա սին:

Եր կու շաբ թի օր վա քն նա րկ ման ժա մա նակ, Ֆոր թեն -բե րին նշեց, որ սա հազ վա գյո ւտ դեպ քե րից է, հա րց,որը « բա րձ րա ցել է վեր մա նր և բա րդ տար բե րու թյո ւն -ներ կրող հար ցե րո ւմ, ո րո նց վրա հա ճախ աշ խա տո ւմեն Ներ կայա ցու ցիչ նե րի պա լա տո ւմ»:

Կա նայք Ի ՍԻՊ-ի հե նա կե տո ւմ գա ղտ նինկա րա հան վո ւմ են

Կո նգ րե սի կող մից սահ ման ված վե րջ նա ժամ կե տիտակ, Պետ դե պար տա մեն տը չի ե ղել մի նչ հի նգ շաբ թի,որ պես զի պաշ տո նա պես ո րո շի, թե արդյոք նա կտա ցե -ղաս պա նու թյան հա մա պար փակ հաս կա ցու թյու նը:

Քե րին, չնայած, նախ կի նո ւմ ակ նար կո ւմ էր հնա րա -վո րու թյու նը, որ Ի ՍԻՊ-ի կամ այս պես կոչ ված Ի ԼԻՊ-իգոր ծո ղու թյո ւն նե րը ո րա կել, որ պես ցե ղաս պա նու թյո ւն:

«Ի ԼԻՊ-ի ա հա բեկ չու թյո ւն նե րի ար շա վը, ինչպես նաևան մարդկային նպա տա կային բռ նա րա րք նե րը ընդ դեմանմեղ նե րին, այդ թվո ւմ եզ դի նե րի, քրիս տո նյա փոք րա -մաս նու թյո ւն նե րի, ցույց է տա լիս ցե ղաս պա նու թյան նա -խազ գու շա կան բո լոր նա խան շան նե րը», ասել է Քե րին2014 թ. օ գոս տո սին: « Բո լոր նրա նց համար, ով քեր կա -րիք ու նեն արթ նաց նող կան չի, սա այդ է»:

Հա րյու րա վոր եզ դի կա նայք ինք նաս պանեն լի նո ւմ Ի ՍԻՊ-ի գե րու թյան մե ջ

Ֆոր թեն բե րին բա րձր է գնա հա տել Պետ դե պար տա -պեն տի հի նգ շաբ թի օր վա ո րո շու մը:

«Ես բա րձր եմ գնա հա տո ւմ պետ քար տու ղար Քե րի -իի և Պետ դե պար տա մեն տի, այս ան չափ կար ևորորոշման կայաց ման հա մար: Քրիս տո նյա նե րի, եզ դի նե -րի և այ լոց նկատ մա մբ ցե ղաս պա նու թյու նը հա մար վո ւմէ ոչ մի այն լր ջա գույն ա նար դա րու թյո ւն հնա գույն կրո -նա կան հա մայնք նե րի հան դեպ, այլև սա ոտնձ գու թյո ւնէ մա րդ կային ար ժա նա պատ վու թյան և հար ձա կո ւմ էինք նին քա ղա քա կր թու թյան վրա», ա սել է նա: « Մի ա -ցյալ Նա հա նգ նե րը այժմ խո սո ւմ է պար զու թյա մբ և բա -րոյա կան հե ղի նա կու թյա մբ»:

Սա կայն մեկ այլ կո նգ րե սա կան ձայն, Ֆլո րի դայի սե -նա տո ր՝ Մար կո Ռու բի ոն, աշ խա տա կազ մին քն նա դա -տեց ա վե լի շո ւտ մի ջոց ներ չձեռ նար կե լու հա մար:

«Այն այն քան եր կար է տևել աշ խա տա կամ զի հա -մար, գա լու նման եզ րա կա ցու թյա ն՝ ի դե մս ա նա սե լիմա րդ կային տա ռա պա նք նե րի, չու նի որ ևէ բա ցատ րու -թյո ւն», Ռու բի ոն, ով մի նչև ե րեք շաբ թի ե ղել է GOP-ի նա -խա գա հա կան թեկ նա ծու, ա սել է հայ տա րա րու թյանմեջ: « Վեր ջա պես Մի ա ցյալ Նա հա նգ նե րը այլևս չի լռումայս դահ լի ճի առջև, ի դե մս այդ չա րի քի, բայց դա կլի նիխեղ կա տա կու թյո ւն ե թե մե նք սխալ մա մբ մխի թար վե նքայս ո րոշ մա մբ, ե թե ի հար կե ո րո շու մը չի տա լիս ո րո շա -կի գոր ծո ղու թյո ւն նե րի դի մե լու հնարավորություն»:

Միր զա Դը նային, Ի րա քի եզ դի ակ տի վի ստ, ով օգ -նո ւմ էր տար հա նել Ի ՍԻՊ-ի գե րու թյու նից փրկ ված եզ -դի գե րի նե րին վե րա կա նգն վե լու Գեր մա նի այո ւմ,ող ջու նո ւմ է Քե րի ի հայ տա րա րու թյու նը:

«Ես շատ ու րախ եմ լսել, որ (ԱՄՆ) կճա նա չի եզ դի -նե րի և քրիս տո նյա փոք րա մաս նու թյո ւն նե րի ցե ղաս պա -նու թյու նը», ա սել է նա CNN-ին ուղ ված իրհա ղոր դագ րու թյան մեջ: « Սա շատ կար ևոր քայլ է կան -խե լու ծայ րա հե ղա կան իս լա մա կան խմ բա վո րո ւմ նե րի՝ի դե մս Ի ՍԻՊ-ի հս կո ղու թյան տակ գտն վող մա րդ կանցտա ռա պա նք նե րը: Եվ սա նույն պես կար ևոր է իմ հա -մայն քի հա մար, կր կին վս տա հե լու մի ջազ գային հան -րու թյա նը, ո րով հե տև մե նք մնա ցի նք Իս լա մա կանպե տու թյան ձեռ քե րո ւմ»:

Ի ՍԻՊ «հ ղի եզ դի կա նայք ստիպ ված ենաբո րտ ի րա կա նաց նել»

Նա կոչ է ա րել Պետ դե պար տա մեն տին մղե լու Մի ա -ցյալ Նա հա նգ նե րին, մի ջազ գային քրե ա կան դա տա րա -նո ւմ գո րծ հա րու ցե լ Ի րա քո ւմ և Սի րի այո ւմ եզ դի նե րի ևքրիս տո նյա նե րի հան դեպ ցե ղաս պա նու թյուն իրագործ -ելու համար:

« Բա ցի այդ», ա սել է նա, «ա նհ րա ժե շտ է փոք րա -մաս նու թյո ւն նե րին տալ ա վե լի շատ ա ջակ ցու թյո ւն, հա -մոզ ված լի նե լու, որ (նման) հան ցա գոր ծու թյո ւն նե րըայլևս չեն կրկն վի»:

Մի շա րք ակ տի վի ստ ներ և շա հե րի պա շտ պա նու -թյան խմ բեր բա րձր են գնա հա տել Քե րի ի հի նգ շաբ թիօր վա քայ լը:

Մի ջազ գային կե նտ րո նը, ո րը հան դես է գա լիս ընդ -դեմ ա տե լու թյան, ա հա բեկ չու թյան և հա կա սե մա կա նու -թյան, մե կն էր մի նա լու երգ չա խմ բին:

« Սի մոն Վի զեն թա լի կե նտ րո նը ող ջու նո ւմ է պետ -քար տու ղար Քե րի ի հայ տա րա րու թյու նը, ո րը հաս տա -տո ւմ է քրիս տո նյա նե րի և եզ դի նե րի, որ պեսցե ղաս պա նու թյան օբյե կտ ներ հան դի սա նա լու փաս -տը», աս վո ւմ է կազ մա կեր պու թյան հա ղոր դագ րու թյանմեջ: « Մե նք վե րա հաս տա տո ւմ ենք մեր կո չը, որ Մի ա -ցյալ Նա հա նգ նե րը այս եր կու խմ բե րը կնդգր կի ա ռա -ջին շար քե րո ւմ՝ մեր եր կիր ներ գաղ թե լուկա պակ ցու թյա մբ և կկրկ նա պատ կի իր ջան քե րըԻՍԻՊ-ի ոչն չաց ման գոր ծո ւմ»: Ի պա շտ պա նու թյո ւնքրիս տո նյա նե րի, մի խո ւմբ, մե ծա պես լոբ բի նգ էր ի րա -կա նաց նո ւմ, այն ինչ տե ղի էր ու նե նո ւմ, ճա նա չե լուորպես ցե ղաս պա նու թյո ւն, իր նա խա գա հի ա նու նիցհայ տա րա րու թյա մբ հան դես եկավ Թաու ֆիք Բակ լի նին:

«IDC-ն մեր խո րին շնոր հա կա լու թյո ւնն է հայտ նո ւմքար տու ղար Քե րի ին և Օ բա մայի աշ խա տա կազ մին,քրիս տո նյա նե րի, եզ դի նե րի, շի ա մու սո ւլ ման նե րի և այլկրո նա կան փոք րա մաս նու թյո ւն նե րի հան դեպ ցե ղաս -պա նու թյան ճն շող ա պա ցույց նե րի ու շա դիր վե րա նայ -ման հա մար, ինչ պես նաև ան հեր քե լի ճշ մար տու թյու նըհռ չա կե լու հա մար, այն, որ հան ցա գոր ծու թյո ւն նե րը,որո նք նրա նք կրել են, ցե ղաս պա նու թյո ւն է», ա սել էԲակ լի նին:

Ի նչ պես նաև Վա շի նգ տո նի ար քե պիս կո պոս, կար -դի նալ Դո նա լդ Ո ւի լյամ Վյո ւռ լը ևս հան դես ե կավ «շ նոր -հա կա լա կան» հայ տա րա րու թյա մբ:

«Ո րո շա կի ժա մա նա կա հատ վա ծո ւմ, աշ խար հը դար -ձել էր Ի ՍԻՊ-ի կող մից կան խամ տած ված և կազ մա -կերպ ված ա րա րք նե րի ա կա նա տես, ո րոն ցով մտա դիրէր Մեր ձա վոր Ար ևել քո ւմ վե րաց նե լու քրիս տո նյա նե րին:ԱՄՆ-ի կա ռա վա րու թյան հա մար այս վայ րա գու թյո ւն -ները բնո րո շելն ի րա կան ա նու նով՝ « ցե ղաս պա նու -թյուն», հան դի սա նո ւմ է դրա կան քայլ այն ա ռու մով, որայժմ պե տք է ա ռա վել քան նպա տա կաո ւղ ված ջան քերհա նձ նա ռել սույն պա շար ված հո ղո ւմ խա ղա ղու թյան ևան վտան գու թյան ա պա հով ման հա մար», ա սել էՎյուռլը: «Այժմ այս խոս քե րը պի տի փո խա րին վեն գոր -ծով»:

Հղում՝CNN POLITICSԽդր Հաջոյան

Ջոն Քերի. «իՍիՊ-Ը ՊատաՍխանատու էցեղաՍՊանության համար»

ամն պետ քար տու ղար Ջոն Քե րին հի նգ շաբ թի օ րը հայ տա րա րել է, որ միա ցյալ նա հա նգ -նե րը ի ՍիՊ-ի գոր ծո ղու թյո ւն նե րը ընդ դեմ ի րա քո ւմ և Սի րի այո ւմ եզ դի նե րի և մի խո ւմբ այլփոք րա մաս նու թյո ւն նե րի, ո րա կել է որ պես ցե ղաս պա նու թյո ւն:

- հար գար ժան պա րոն ա բու շու ջա մի նչ մեր հար -ցե րին ան դրա դառ նա լը, նախ կցան կա նայի նք մերհա տո ւկ շնոր հա կա լու թյու նը հայտ նել Ձեզ, մեր հար -ցե րին պա տաս խա նե լու, ինչ պես նաև Ձեր հե րո սա -կան ազ գան վեր գոր ծու նե ու թյան հա մար:

Պա րոն ա բու շու ջա, մե նք տե ղյակ ենք Ձեր հե րո -սա կան քայ լե րի վե րա բե րյալ և կցան կա նայի նք այդմա սին ա վե լի հան գա մա նո րեն տե ղե կա նալ Ձե զա -նից, մաս նա վո րա պես, երբ 2014 թ. օ գոս տո սի 3-իցշան գա լո ւմ ահա բե կիչ նե րի կող մից սկս վե ցին եզ դի -նե րի ջար դե րը դո ւք որ տե ՞ղ է իք, և ինչ պե ՞ս ի րա կա -նաց րե ցիք եզդի նե րի փր կու թյան գոր ծըն թա ցը:

- 2014 թ. օ գոս տո սի 3-ին, երբ «Իս լա մա կան պե ու -թյան» ա հա բե կիչ նե րը հար ձա կո ւմ գոր ծե ցին եզ դի աբ -նակ Շան գա լի տա րա ծա շր ջա նի վրա, դրա նով իսկկո տո րա ծի են թար կե լով եզ դի նե րին, հա րյո ւր հա զա -րա վոր եզ դի նե րին զա նգ վա ծային տե ղա հա նու թյանեն թար կե լով, 5600 եզ դի կա նա նց, աղ ջիկ նե րին,երեխա նե րին առ ևան գե լով, այն պես էլ 3000 տղա -մարդ կա նց, մեր հայ րե նի քը ըն կավ նրա նց վե րա հս կո -ղու թյան ներ քո: Մե րո նք զին վո րա կան ու ժեր չու նե ինև ստիպ ված է ին փախ չել կամ դե պի Ռո ժա վա (Սի -րիա), կամ էլ Բա շո ւր (Ի րա քի հյու սի սային մաս, այժմՔրդա կան ինք նա վա րու թյան տա րա ծք): Ի հար կե,տես նե լով այս ա մե նը մեր իսկ ժո ղո վր դի զա վակ նե րինկատ մամբ, մե նք չէ ի նք կա րող ան տար բեր գտն վել:Մե նք անմի ջա պես մեկ նե ցի նք Սի րի ա, այն տեղ ու նե իհին ծա նոթ ներ և ըն կեր ներ, տե ղո ւմ ստեղ ծե ցի նքխմբե ր՝ 5 հո գո ւց բաղկա ցած, ո րո նք ի րա կա նաց րե ցինորո նո ղա կան աշ խա տա նք ներ, տե ղե կա նա լով Ռաք -քայո ւմ գե րե վար ված 7 եզ դի կա նա նց և աղ ջիկ նե րիմա սին, մեզ բե րե ցին նրա նց գտն վե լու վայրի հաս ցե -ն, մե նք ան մի ջա պես գոր ծի ան ցա նք, նրա նց ազա տե -ցինք և երեք օր վա ըն թաց քո ւմ նրա նց Թո ւր քի այովտեղափոխե ցի նք Ի րա քի հյու սի սային մաս: Դա մերգերեվար ված եզդի նե րի փր կու թյան առա ջին քայլնէր, և դրա նից ի վեր մե նք մի նչ այ սօր կա նգ չե նք առ -նո ւմ:

- մի նչ այ սօր, Ձեր գլ խա վո րու թյա մբ և հո վա նա -վո րու թյա մբ, որ քա՞ն եզ դի է փրկ վել և ա զատ վել ահա -բե կիչ նե րի « ճի րան նե րից»:

- Մի նչ այս պա հը մե նք ա զա տել ենք 420 եզ դի կա -նա նց և ե րե խա նե րի, ո րոշ նե րն էլ դե ռևս մեր ձեռ քե րումչեն, Աստ ծո և Մա լա կե Տաու սի օրհ նու թյա մբ նրա նց ևսկա զա տե նք: Եվ ի հար կե խո սքս նաև Ձեզ, յու րա քան -չյուր սր տա ցավ մա րդ կա նց է վե րա բեր վո ւմ, ով քեր կա -րող են ի րե նց հնա րա վո րու թյան սահ ման նե րո ւմ օգ նել

եզ դի ժո ղո վր դին, ո րի զա վակ նե րը այ սօր հայտն վել ենսր բա պի ղծ ա հա բե կիչ նե րի ձե ռքե րո ւմ:

- Պա րոն շու ջա, ըստ Ձեզ, դե ռևս գե րե վար վածքա նի՞ եզ դի կա ա հա բե կիչ նե րի ձեռ քե րո ւմ:

- Ն րա նց ձեռ քե րո ւմ գտն վող կա նա նց և ե րե խա նե րիթի վը ըստ մեզ կազ մո ւմ է մոտ 3300, չ նայած ո րոշ տե -ղե կու թյո ւն նե րի համաձայն նրա նց թի վը հաս նո ւմ է նաև3500-ի, իսկ գե րե վար ված տղա մար կա նց թի վը ե րեքհա զար է:

- մե նք տե ղե կա ցա նք, որ այս եր կու օ րե րի ըն -թաց քո ւմ 19 եզ դի է ա զատ վել ա հա բե կիչ նե րից, ճի ՞շտէ արդյոք:

- Այո, ճի շտ է, նրա նք Սի րի այի Դեր Զո րո ւմ և Ռաք -քայո ւմ գտն վող գե րե վար ված եզ դի ա կան ե րեք ընտա -նիք էր, ո րո նք այժմ գտն վո ւմ են եզ դի ա կան Շար ֆա դինսր բա տե ղի ի մո տա կայ քո ւմ:

- Պա րոն շու ջա Ձեզ կխնդ րե ի նք նաև մի փո քրպատ մել Ձեր կյան քի և հա սա րա կա կան գոր ծու նե ու -թյան մա սին, մի նչ ցե ղաս պա նու թյան ի րա գոր ծու մը:

- Ես ինքս Շան գալ ցի եմ, ծն վել եմ Շան գա լի 3500-ից4000 բնակ չու թյո ւն ու նե ցող Խա նա սոր գյու ղո ւմ, 40տա րե կան եմ, Դը նայի ցե ղից եմ, ինձ հա ճախ ան վա -նում են Ա բու Շու ջա Դը նայի, ինքս զբաղ վո ւմ է ի գյու ղա -տն տե սու թյա մբ և դրա զար գաց մա մբ: Իմ ծնն դյանօր վա նից ի վեր Շան գա լո ւմ եմ բնակ վել, մի նչև սև օ րը,այ սի նքն մի նչ օ գոս տո սի 3-ը: Հի մա ես գտն վո ւմ եմԳեր մա նի այո ւմ, քա նի որ ինձ հրա վի րել են ինչ պես տե -ղի պե տա կան, այն պես էլ մեր հա մայն քի ներ կայա ցու -ցիչ նե րը, քն նար կե լու Ի րա քից դո ւրս ե կած եզ դիփա խս տա կան նե րի վի ճա կը: Սա կայն մի նչ այ ժմ եսԻրա քո ւմ եմ բնակ վո ւմ և որ քան էլ դժ վար լի նի, ես խոս -տա ցել եմ եր բեք չթող նել իմ հայ րե նի քը, քա նի որ դե -ռևս այդ ա հա բե կիչ նե րի ձեռ քե րո ւմ ու նե նք հա զա րա վորգե րե վար ված ներ: Եվ Աստ ծո ու Տաու սե Մա լա կի հա ջո -ղու թյա մբ նրա նց նույն պես կա զա տե նք:

- ի սկ ինչ պե ՞ս եք դի տո ւմ եզ դի ժո ղո վր դի հե տա -գա ճա կա տա գի րը:

- Բ նա կա նա բար լավ բան չեմ կա րող ա սել, քան զիմեր եզ դի նե րի մե ծա մաս նու թյու նը այ սօր տե ղա հան վածէ և թե՛ Սի րի այո ւմ, և թե՛ Ի րա քո ւմ նրա նք գտն վո ւմ ենվրան նե րի տակ և դե ռևս վտան գի տակ: Նշեմ, որ այսեր կու օ րե րի ըն թաց քո ւմ Ի րա քի հյու սի սային մա սո ւմգտն վող Խան կե ի եզ դի փա խս տա կան նե րի ճամ բա րում4 քո ւրդ ա հա բե կիչ ներ, ո րո նք նախ կի նո ւմ բնակ վել են

Շան գա լո ւմ, ցան կա նո ւմ է ին ի րե նց պայ թեց նել, դրա նովիսկ ոչնչացնե լով 3000 հա զար վրան նե րից բաղ կա ցածողջ եզ դի ա կան ճամ բա րը: Սա կայն փա ռք Աստծո, տե -ղի ոս տի կա նու թյու նը կա րո ղա ցել է կան խել ող բեր գու -թյու նը և այդ չո րսն էլ այժմ ձեր բա կալ ված են:

- դո ւք մի նչ այս պա հը կա պեր ու նե ցե՞լ եք հայաս -տա նի եզ դի նե րի հետ, կամ ընդ հան րա պես տե ղե -կաց ված ե ղե՞լ եք հայաս տա նի եզ դի ա կանհա մայն քից:

- Հայաս տա նի եզ դի նե րը, մե նք գի տե նք, որ նրա նքշատ ա մո ւր են կա նգ նած եզ դի ա կա նու թյան վրա, ևնրանք ևս մեր ա րյո ւնն են, մեր ազ գա կից նե րը, նրա նքևս ցա վո ւմ են ի րե նց եղ բայ րա կից նե րի հա մա ր՝ տա լովա ջակ ցու թյո ւն։ Ձեր ձայ նը մի շտ լավ է մեզ հաս նո ւմ,ինչպես Հայաս տա նի, այնպես էլ Վրաս տա նի եզ դի նե րի։Բա ցի այդ, ինձ հրա վի րել է ին նաև Մո սկ վա, այն տեղ եմե ղել հան դի պել եմ մի շա րք եզ դի նե րի, ո րո նք ևս կի սումէ ին հա մաեզ դի ա կան ցա վը: Իմ ող ջույն նե րն եմ հա ղոր -դո ւմ պա րոն Ա զի զե Ա մա րին, ում կա տա րած ազ գան վերգոր ծու նե ու թյան մա սին ինքս ան ձամբ լսել եմ և շատ եմու րա խա ցել: Ցան կա նո ւմ եմ մո տա կայ քո ւմ այ ցե լելՀայաս տան և Վրաս տան, հան դի պել իմ եղ բայ րա կից նե -րի հետ, ինչ պես նաև այ ցե լել մեր տե ղի սր բա տե ղի ներ:

- եվ վեր ջո ւմ ին՞չ կցա նա կա նաք հա ղոր դել եզ դի -նե րին և ընդ հան րա պես մեր ըն թեր ցող նե րին:

- Խնդ րա նքս է եզ դի ազ գիս, որ պես զի լի նե նք մեկմի աս նու թյան շո ւրջ, հո գե պես, ի սր տե, ու ժե րի նե րա -ծին չա փով նվիր վել և դառ նալ մեկ հա վա քա կան ուժ,կա րո ղա նա նք մեր խն դիր նե րը լու ծել և ինք նե րս տերկա նգ նել մեր ի րա վո ւնք նե րին: Հա զա րա վոր տա րի ներմե նք մշ տա պես ցե ղաս պա նու թյո ւն նե րի ենք են թա րկ -վո ւմ մու սո ւլ մա նա կան աշ խար հի կող մից, այս առն չու -թյա մբ մե նք՝ եզ դի նե րս, թե՛ Հայաս տա նի, թե՛Վրաս տա նի, թե՛ Ռու սաս տա նի, թե՛ Եվ րո պայի, թե՛ Ա մե -րի կայի և թե՛ Ի րա քի, պե տք է մեր կա պը ա մո ւր պա հենքև ա ռա վել տե ղյակ լի նե նք մե կս մյու սի խն դիր նե րից,որ պես զի ա ռա վել հզոր ձևով կա րո ղա նա նք բու ժել մերվեր քե րը: Իսկ ինչ վե րա բեր վո ւմ է Ձեր պաշ տո նա թեր -թին, ցան կա նո ւմ եմ հա ջո ղու թյո ւն ներ, Ձեր թեր թի մի -ջո ցով կա րո ղա նաք աշ խար հին ներ կայաց նել եզ դի նե րիխն դիր նե րը, նրա նց ցա վը, ապ րե լա կեր պը և այլն:

աբու շուՋա.

«ու ժե րի նե րա ծին չա փով նվիր վելեվ դառ նալ մեկ հա վա Քա կան ուժ»հարցազրույց աբու շուՋայի հետ

հար գե լի ըն թեր ցող ներ, Ձեզ ենք տրա մադ րո ւմ «էզ դի խա նա» թեր թի խմ բա գիր խդր հա -ջոյա նի հար ցազ րույ ցը ա բու շու ջա դը նայի ի հետ: հայ րե նա սեր եզ դի, ով «ի աս լա մա կան պե -տու թյո ւն» ա հա բեկ չա կան խմ բա վոր ման « ճի րան նե րից» փր կել է ա վե լի քան 400 եզ դիկա նա նց ու ե րե խա նե րի: նրա կա տա րած հե րո սա կան քայ լե րով հի ա նո ւմ է ողջ ա ռա ջա դեմմա րդ կու թյու նը, նրա մա սին հի շա տա կո ւմ են մի ջազ գային ա ռա ջա վոր լրա հոս նե րը:

Ի րա քի հյուսիսային մասի Սին ջար բնա կա վայ րո ւմգտն վող Սո ւրբ Մարի ամ Աստ վա ծա ծին հայ կա կան ե կե -ղե ցին հիմ նա հա տակ ա վեր վել է «Իսլամական պետու -թյուն» ահաբեկչական խմբավորման կողմից, հայտ նո ւմէ «Ար ևե լք» կայ քը։

Վերոնշյալ տեղեկետվությունը հաստատեցին նաևմեր Իրաքում գտնվող հայրենակիցները և մեր«Էզդիխանա» պաշտոնաթերթին փոխանցեցին, որայժմ տեղի եզդիները փորձում են վերականգնել այն։

Աղ բյու րի փո խա նց մա մբ՝ վեր ջե րս ե կե ղե ցու մոտ

հայտ նա բեր վել են տաս նյակ մա րդ կա նց կմա խք ներ, ևեն թա դր վո ւմ է, որ դրա նք պատ կա նել են շր ջա նո ւմ ապ -րած եզ դի նե րի ն։

«Իս լա մա կան պե տու թյո ւն» ա հա բեկ չա կան խմ բա -վոր մա ն կողմից վերոնշյալ տարածաշրջան ներխուժե -լո ւց հե տո տե ղի հայ բնա կիչ նե րը հե ռա ցել են։

Սին ջա րը հա մար վո ւմ է Ի րա քո ւմ եզ դիական հա -մայն քի հիմ նա կան կե նտ րո նը ։

18.03.2016 թ.

ՍինՋարում հայկական եկեղեցին հիմնահատակ ավերվել է

Meseleke cime’ta meda tê gotinê: “Xe-vatçîê xweve, H’izkirîyê xelqêve”. Evî gilîbejna ewledekî cime’ta me dikir, ê kö salêdûr û dirêjber dewletê qölixkir, kêrî ne köt’enê xwe, dewletê, lê isa jî- cime’ta me hatû îzeke bîranînê pey xwe hiþt, wekî pey-hatî wêda her’in. Gilî derheqa BaylozêÇaçandaye, ê kö sala 1910-a neh’îaAxbaranêda dîya xwe bûye. Pey xilazkirinamek’t’eveke þeherê T’ilbîsêr’a ewî xwend-ina bilind þeherê Lênîngradêda (niha SanktPêtêrbûrg) stendîye. Em bi çend cömla der-heqa stendina xwendina Baylozê Çaçandadinivîsin û emê binivîsin, lê gere em bidineber h’esêv, k’a weke sedsalîkê pêþda h’alêcime’ta me çi bû, û goveka xwendinêda h’al-h’ewalê meyî xwendinê çibû.Isa wekî, em dikarin bêjin, kö Baylozê

Çaçan ij ewledê cime’ta meye pêþinbû, ê köxwendin, ew jî- ya bilind, distendin ûdibûne pêþîk’êþ û fikirdarê cime’ta me.Çaxê ewî Lênîngradêda xwendina bilindstend, paþda veger’ya Ermenîstanê û bû ser-wêrê mek’t’eva göndê Karwanserayê (nihaSadûns). Sala 1933-a ew dive xevatçîê p’araneh’îa Axbaranêye xwendinê. Sala1934-a ewtê bijartinê sûdê neh’îa Axbaranêyîcime’tîê. Lê çar sala þönda ew mek’t’evawezareta bêqezîabûna miletîêye opêratîvdadixûne, pey xilazkirina k’îjanêr’a xeleqaneh’îa Axbaranêye bêqezîabûna miletîêdadik’eve ser xevatê, lê salê 1940-41-ê dive ser-wêrê p’ara neh’îa ErmenîstanêyeBasergêçerêye (niha- Vardênîs) bêqezîabûnamiletîyê. Lê ij sala 1941-ê h’etanî sala1948-a neh’îa Axbaranêda dive serwêrê p’araneh’îêye bêqezîabûna miletîê. Salê xevatê,diha r’ast- sala 1947-a, ew p’ara fakûltêta

zanîngeha R’ewanêye dîwanîye hiqûqîêyedîwanîye dûrekeda tê hildanê. Sala 1948-ah’etanî sala 1953-a ew dive serwêrê p’araneh’îa Vêdîêye bêqezîabûna miletîê. Pey xi-lazkirina îdara xwendinêye bilindr’a ewvedger’e ser qölixa xweye neh’îaBasergêçerêye berê. Salekê þönda govekabêqezîabûna miletîêda- neh’îa Te’lînêda,dik’eve ser xevatê, lê paþê- neh’îa Anîêda.Sala 1963-a, 53-salîêda, Baylozê Çaçan bir’öt’bê bin-serh’eng (padpalkovnîk) þöxöl-vanîa xweye xevatê meqametê bêqezîabûnamiletîêda xilazdike, lêserhatîya xweye xe-vatê hila hê ser hevda nayne, ew govekawezareta transportêda dixevite- dive serwêrêp’ara kadira, li k’ö h’etan sala 1983-a di-xevte. Serhatîya Baylozê Çaçane xwendinê ûxevatê þe’detîê dide, wekî ewî r’êke xêr ûberek’et qedand û saya wê yekê bû, wekî ewlayîqî r’ewayê dîwanîye baþqe-baþqe bû ûqedrekî giran ber derge-dîwana qazinckir ûnav-dengê cime’ta me bilindkir. Belê, emgere xwe xwendinê, zêdekirina zanebûna bi-grin û bixevtin çawa bi zanebûn, isa jî xe-vata xweye r’ûspî, navê miletê xwe bilindxweykin û seva nisilê paþwextîê bivne þem-dana xwendinê û pêþdaçûyînê, çawa wekî-Baylozê Çaçan bû, ê kö isa jî malxê mala gi-ranbû-9 zar’ pey wî k’etin.

Dota cime’ta ÿzdîaye layîqî bîranînê- T’êlîya

Silo, göndê merza Îdirêyî Qereqûyêda dîya xwe bûye.

R’ojekê Siloyê bavê T’êlîyê hêrsk’etî derda tê û di-

vêje kör’a, wekî Qereqûyêda dîsa ser malê ÿzdîyada gir-

tine û t’alanê wan birine.

Paþê- Zörbe, Cevo, Îsmayîl, Þevavê kör’ê xwe

r’adike p’îya, t’emîyê dide wan, wekî heqê qaçaxa bêne

der û t’alên paþda bînin.

T’êlî, wekî devzendkê xwe hildabûn û nan dipe’t,

gilî-gotiê bavê dibihê, herdö nanê xilazîyê jî, bi þew-

tandina destê xwe, lez-bez derdixe û dizîva, wekî neferê

malê nevînin, ij dîwêr t’ivinga k’içûçapê hildide û

dilezîne alîyê k’ivþkirî.

T’êlî qeleça k’olayîda berê t’ivingê dide yalê r’ê.

“Ewin”,- difikire: ew fesal r’ex r’êva derbazdive û piþva

nêzîkî t’e’vîya dive. T’êlî bi agirkirina pêþine

r’astlêxistî yekî diha cenewar cêrgê derdixe. H’etanî

h’erdê dinê þaþop’aþobûyî pacda dinihêr’in, göla dinê

ê döda e’rdêdixe. Ê sisîya dicêr’ibîne bir’eve. Göla

T’êlîêye bi sirê meremê wî dit’er’ibîne.

Dengê göla gönd r’adike ser p’îya. Bi qalmeqalmê,

qar’eqar’êr’a ahil û cahilê gönd digihîjne cîê cî. Ki-

rina T’êlîêye mêrxasîê wana e’cêvmayî dihêle.

We’dekî þönda mala Silo t’ev gele-geleka cîgöhêzî

vî berî Erez dive û h’îmê xwe göndê neh’îa Axbaranêyî

K’orbilaxêda (niha- Þênkanî) lêdixe. Wî çaxî dilê

Þîrinþayê E’mer, ê kö göndê Karvanserayêda (niha-

Sadûns) dima, dik’eve T’êlîyê. Axirîyê ew evîntî bi

nîþankirinê û def-de’watê xilazdive. Çar zar’ pey wan

k’etin- dö qîz, dö kör’.

Döa’yê T’êlîya dê, dota cime’ta ÿzdîaye xîretî xêrê,

ser ewledê wê û t’emamîa cime’ta ÿzdîya kêmnevin, k’î-

jan zane ne kö t’enê pesnê pêþê xweye nav-deng bide, lê

isa jî- dilê xweda bîranîna wane geþ xweyke.

QÎZA CIME’TA ŸZDÎAYE XÎRET

XEVATÇÎÊ P’IR’EMEK

1.

Gilîê mezina þîretin,Bona me gelek qîmetin,Cêr’ibîne gelek cara,Gilîê wana- dersin mer’a.

2.

Wan mezina e’mir dîtîye,Hatîye serê wan xwexwaye,Her gilîkî haj pê hene,Ew dersdar û zanene.

3.

Nav pirsada þaþdivî, h’erke,Wexta mezin t’exmîndike,Tö nevêje: “Gilîyê mine”,Û gilîê wan t’alan neke.

4.

Lec vê ort’ê ne lazime,Bînteng neve, ÿ’ciz neve,Ew r’iya e’mirê teyî nihaEwana- derbazbûne zûva.

5.

Gelek pirs wan qesidîne,Her pirsekê zanin- cav çîye,Pisporin ew, þe’rezene,Mezina çi got, ÿ’ciz neve.

16.09.90 sal

Ordîxanê Lezgî

Ÿ’CIZ NEVE