Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb...

76

Transcript of Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb...

Page 1: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss
Page 2: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ey x�st� könül, d�rdin� d�rman t�l�b eyl�, G�r can dil�r is�n, yeri, canan t�l�b eyl�! Ey bülbüli-qüdsi, n� giriftari-q�f�ss�n? Sındır q�f�sin, taz� gülüstan t�l�b eyl�! N��AT S�nii f�r�in ki, zahid, buriyadır H�qiq�t m�nzilind� bu riyadır. Nigahından ol ahuçe�min, ey dil, Özün hifz eyl� kim, eyni-x�tadır. �c�b yox,kakilind�n olmasam �ad, M�nim b�xtim ki var, ba�dan q�radır Sınıq ney t�k h�vad�n dü�dü könlüm, Qalıb q�m gu��sind� bin�vadır. Ni�atın könlünü incitm�, ey �ux, S�n� nifrin ed�r, �hli-duadır. Qönç� t�k sirrin ki�i eld�n nihan etm�k g�r�k, A�iqi-yekr�ng olan ba�rını qan etm�k g�r�k. X�lqd�n q�ti-�laq� eyl�yib �nqa kimi, Bir q�na�t gu��sind� a�iyan etm�k g�r�k.

Page 3: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Mü�kül i�dir d�rdi h�r bid�rd� izhar eyl�m�k, D�rdi bir d�rd �hlin� ��rhü b�yan etm�k g�r�k. Yax�ı günd� bilm�k olmaz kim, d�yan�t kimd�dir, Yax�ı yolda�i yaman gün imt�han etm�k g�r�k. Ey Ni�at, ox t�k sözünd�n al�m� s�hm �yl��ir, Beyl�dir, do�ru sözü xatirni�an etm�k g�r�k, Zülfi-siyahın oldu bu gün ruyin� niqab, Ax�am aray� g�ldi, qürub etdi afitab. Q�ddin b�rab�rind� sürahi sücud ed�r, L�li-l�bin yanında �ya�� dü��r ��rab. E�qin il� könlümün xasiyy�ti p�rvan�dir, Yanaram e�q at��in�, bilm�n�m p�rva n�dir. V�sli-canan ist�y�n a�iq g�r�k candan keç�, Yar� m�rh�mdir özünd�n h�r ki�i bigan�dir. Vaiz,etm� çox m�n� t�klifi-m�scid birl� p�nd, Könlümü azdırma yoldan, do�ru yol meyxan�dir. Zahida, ömrün veribs�n bad�, mey nu� etm�yib, Bilm�yibs�n m�rif�t s�rmay�si peyman�dir.

Page 4: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

HA��M� ��RVAN� A�SU KÖRPÜSÜ HAQQINDA �ki tarix etdi növicazi-t�bi-Ha�imi, �vv�li zinöqt�dir, ikinci misradır �mim. Qıldı Pa�a A�suya bir körpü, buldu çox s�vab, Ey z�hi yegdan� kim, ziba sirati-müst�qim. X�L�L�N T�V�LLÜD TAR�X� Nitqü göftar� g�lib gen� misali-tuti, Ha�imi �airi-pakiz�vü möcüzguya, Dedi mövludi-X�lil� iki tarixi-c�lil, �vv�li zinüq�t, ikinci t�mam�n xo��da. Gen� bu gül��ni-dünyay� çü gül g�ldi X�lil, V�l�d�n �nb�t��llahü n�bat�n h�s�na. ALLAH� AR�F ��RVAN� Can zarü t�nim nizar s�nsiz, Ömrüm ba�a yetdi, yar, s�nsiz. Q�ddim bükülüb k�man� döndü, Dil q�md�n olub fikar, s�nsiz. Hicrind� olubdu taq�tim taq, �ld�n gedib ixtiyar s�nsiz. Yox m�nd� q�rarü s�brü taq�t, Etm�kmi olur q�rar s�nsiz?!

Page 5: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

F�ryad ki dövri-namüvafiq Qoydu m�ni, ey nigar, s�nsiz! Dil qönç�si qan olub, açılmaz, G�r yüz min ola bahar, s�nsiz. Ey gül, gec�-gündüz Arif a�lar Bülbül kimi zar-zar, s�nsiz. Yüz qoyub q�m �r t�r�fd�n, qalmı�am q�mxarsız, Mayeyi-ömrü t�mam�n s�rf qıldım yarsız. Mübt�layi-möhn�ti-icranü zari-firq�t�m, Ruzigarım tir�dir ol türreyi-t�rrarsız. Q�m m�ni pamal qıldı, ey müs�lmanlar, h�ray! Olmasın kaf�r d�, ya r�b, m�n kimi q�mxarsız! Q�brimin da�ına yaz, ey �li-dil, bu misr�i: - Verdi Arif canını min �sr�t il� yarsız. ��RVANIN XANI MUSTAFA XANA YAZDI�I Q�S�D� Ey m�n� tövb� ver�n Mustafaxani-�irvan, Bax bu dibaç�y�, m�zmunun e�it, �rzimi qan! Bu nec� fikr idi, �vv�l m�ni xo�hal etdin, Bilm�dim noldu s�b�b aqib�ti oldu yaman? Bu nec� lütfü �tadır, bu nec� q�hrü q�z�b, Sabit et, varsa günahım el� adil divan. M�n �g�r etdiyim iqrarıma inkar olsam, Hökm qıl boynumu vurdur, s�n� canım qurban! S�n kimi ��xs� n� layiqdi ola v�d�xilaf, h�q rizası bu deyil, ismi-��rifind�n utan! �r ki�inin sözü m�rdan� g�r�k, m�rd olsun, Sahibi-rütb� olan ��xsd� olmaz ki yalan! Yoxdu bu �srd� bir s�n kimi xo�n�q� h�rif, Ed�s�n etdiyin iqrarına �hdü peyman. Kimiyadır n�z�rin, sur�ti-�hvalına bax, H�r g�dazad�l�r� verm�gil�i �övk�tü �an. Bir m�s�ldir ki, g�da o�lu g�dazad� olur, Ba�ına cıqqa qızıldan vura, olmaz sultan.

Page 6: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

S�n� ixlası olan dostun ed�rs�n m�hrum, N�z�ri-m�rh�m�tin dü�m�n� var bipayan. M�ni çıplaq görüb qeyri-x�yal eyl�m� kim, Mahi-nov qaid�sidir olur üç gün üryan. G�nci-b�hrimd� m�nim dürrü c�vahir çoxdur, Bu x�ridar� g�r�k talibi-s�rrafi-c�han. Ç�km�y�n h�bsi-s�d�f �hs�ni-barani-bahar Q�drü qiym�td� tapılmaz ola dürri-q�ltan. Alicaha, m�nim eybim budu �irvanlıyam, Yoxdur �rbabi-k�mal içr� v�zirü xaqan. S�dri-m�clisd� m�n� laf vuran k�s çoxdur, ��xsi-bir kims�n�dir sahibi-m�rdi-meydan. Bu s�xav�t ki s�nin var, bu mirz�, bu v�zir, K�r�min cu�� g�l� Hat�mi eyl�r d�rban. Bir n�f�r ��xs bu d�rgahd� var �sl n�cib E�ik a�ası A�a b�y, özü t�k yoxdu cavan. Hacıya h�cc q�nim oldu ki, g�ldi qapuva, H�c�rül�sv�di sövda el�yir, yoxdur alan. V�l�di-A�as�lim Mirz� �lirzayi-t�bib,. �l� dü�m�z bel� m�lunü l�inü �eytan. Baxma �eytan sözün�, qövlü onun batildir, H�zr�ti-Ad�mi yoldan çıxarıb biiyman. Bu vilay�td� m�nim z�rbimi h�r k�s ki tutar, Özü bicdir, anası q�hb�, atası r�hban. M�nim h�qqimd� s�n� h�r ki�i b�dguluq ed� N�slini puç el�sin batini-�ahi-m�rdan! Bundan artıq danı�am p�rdeyi-ism�t açılar Ki, g�r�k olmaya nam�hr�m� bu sirr b�yan. Dadr�s hakim is�n �övr� yeti�, eyl� n�z�r, Heç kimin r�yi il� dönm�di ç�rxi-dövran. Bu f�na, köhn� x�rabatiy� bel ba�lama çox, Neç� �sk�nd�ri m�nzild� qoyub s�rg�rdan. Noldu Kavus il� Key, Xosrovu C�m�id il� C�m, h��m�tü d�bd�beyü t�nt�neyi-Nu�ir�van?! Hind il� Rumü Da�ıstandan alan bacü x�rac Ciqqeyi-Nadirid�n qalmadı asarü ni�an. Fikri-üqba el�, bu �övk�t� m��rur olma, M�sn�di-t�xti-Süleymanı qılıbdır viran. La ��rikü �h�dü qadiri-yekta özüdür, Cüml� mü�küll�r açan, ismi-��furü r�hman.

Page 7: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

S�n� b�x�ayi� edib zurü z�r il� h��m�t, M�n� b�x�ayi� edibdir n�f�si-ti�z�ban. Saxlasın hifzü p�nahında s�ni r�bbi-c�lil! Dü�m�nin zill�t ara xak il� olsun yeksan! H�qq� mürv�tdimi bir parça çör�kd�n öt�ri Öldürürs�n m�ni, axırda olarsan pe�man. Ya m�n� rüxs�t ver, bir d� cahang��ti olum, Z�hrimardır m�n� bu ��hrd� bir parçeyi-nan. Mirz� C�f�r ola �irvand� çavu�ba�i, G�nc�d� r�qs� g�l�r q�brd� ol �eyx Zaman. Bu n� namusü n� qeyr�tdi, bu n� himm�tdir, Öz itin ac qoyuban, qeyr� edirs�n ehsan?! Arifa, b�nd�d�n �l ç�k, sı�ın-allah� p�nah, Mustafa vasit�m, allahd�n allam f�rman. • �EYX ZAH�R ��RVAN� Cahanda h�q bilir kim, bir k�s il� qalımız yoxdur, V�lakin neyl�yim kim, b�xtimiz, iqbalımız yoxdur. Des�m yüz do�ru söz, qılmaz x�layiq etibar �sla, Sözüm ötm�z, n�dir v�chi, m�g�r saqqalımız yoxdur? N� miqdar olsa cürmün Zahir, allah lütfü �fzundur, Ümidin k�sm� h�qd�n, g�rçi bir �malımız yoxdur. �AK�R ��RVAN� N� xo� ç�m�ndi ki, m�n güll�rin� qurban�m, N�vayi-l�hceyi-bülbüll�rin� qurban�m!

Page 8: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Çıxanda t�rfi-gül�hd�n yüz ev yıxar h�r d�m, O kakili-siy�hin tell�rin� qurban�m! N�simi-badi-s�bad�n bu q�dd kim, üzül� N� inc� beldi ki, m�n bell�rin� qurban�m! T�mami qaragözü alyana�ü simb�d�n, N� yax�ı eldi ki, m�n ell�rin� qurban�m! �g�rçi �akir� cövr eyl�di, r�qib� v�fa, Qoy eyl�sin ki, onun �ll�rin� qurban�m! VA�Z �F�ND� ��RVAN� Demin kim, x�lq ara bir��b�tiz, iqbalımız yoxdur Z�man� mövsümi-d�smaldir, d�smalımız yoxdur. M�tai-zatımızdır �ükr lillah, eybd�n ari, R�vacın verm�y� t�rif ed�n d�llalımız yoxdur. Humayız üstüxan il� q�na�tpi��, k�rk�s t�k �ikari-cifeyi-dünya üçün ç�ngalımız yoxdur. A�ız k�skinlikiyçün d�xli çoxdur yalü güppalın, �ik�st�, b�st�f�qriz, yalımız, güppalımız yoxdur S�bügruhü fitad�m��rkbiz, fari� t�k�llüfd�n, Z�man� �hlin� lazım olan sanbalımız yoxdur. Dil�rs�n söz keçirm�k, bihimal ver ri�ü d�star�, Cahan �hlin� keçm�z söz, neçün, saqqalımız yoxdur. Z�man� halidir, Vaiz, h�ya saxla h�yasızdan, H�yasızla h�yasızlıq ed�c�k halımız yoxdur. Bimehrü biv�fanın heç kim sözünü qanmaz, Y��mad�n �l götürm�z, bidadd�n usanmaz. Cahi-cahan g�l�nd� bir tari-muy saxlar, Üz dönd�rib ged�nd� z�ncir il� dayanmaz. Töhm�t dey�n özüyçün, n� söyl�r özg�siyçün?

Page 9: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Utanmayan özünd�n, heç kims�d�n utanmaz. Münim yalan dey�nd�, t�sdiq ed�r x�layiq, Do�ru dey�rs� müflis, heç kim ona inanmaz. Ey dilb�ri-sit�mk�r, m��ruri-hüsn-olma, Heç kims�nin çira�ı sübh açılınca yanmaz. Z�rfin tünükdü, zahid, bir cu� il� da�arsan, D�ryadilin mizacı seylab il�n bulanmaz. Vaiz, s�nin k�lamın h�r biri ne�t�r olsa, H�r k�s ed�rs� q�fl�t, ta h��r�d�k oyanmaz. SALEH ��RVAN� Etm�z bihari-e�qd� cüz a�ina �ina. Qılmaz q�bul, ey könül. ol kibriya riya. Girdabi-d�rd� dü�düs� g�r g��tiyi-vücud, Sahilp�zir ed�ndir onu naxuda, xuda! Gör Saleha, q�rini-t�c�lli olurmu dil, Ta ondan olmaya �s�ri-masiva siva. Ba�iban, s�rvin gülüstan içr� r�nal�nm�sin, Açmasın qönç� niqabın, lal� h�mral�nm�sin. Göst�r, ey gül, arizin kim, lal� olsun da�idar, Aç mü�nb�r kakilin, sünbül müt�rral�nm�sin. Aç l�bi-möcüzb�yanın, qıl t�k�llüm, ey s�n�m! Mürd�l�r qıl zind� kim, �sa m�sihal�nm�sin, Bülbülü ��rm�nd� eyl�, göst�rib rüxsarını, Qıl t�k�llüm, ey ��k�rl�b, tuti guyal�nm�sin, Göst�r ol mü�kin hilalın, ey m�hi-bimehr kim, Mahi-nov ��rm�nd� olsun, daxi peydal�nm�sin.

Page 10: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

�Ü�L� ��RVAN� Olmadım m�n bir zaman heç �ad �lind�n, ey könül! Bulmadım dil ��hrini abad �lind�n ey könül! Ey könl, s�nd�n kim� bilm�m �ikay�t eyl�yim, Dad �lind�n, ey könül, f�ryad �lind�n, ey köül! SAB�T ��RVAN� �sml�ri Sadiq b�ydir. Mehdi b�yin xah�rzad�l�ridir. Sair q�z�l v� q�sid�si n�z�ri-h�qir� yetm�di. Bu neç� n�zm� iktifa olundu: E�itmi��m yar yanında müdd�i Deyib: «Sabit bu saman� g�lm�sin!» Gülçün dey�r, öz tikdiyi ba�ına Mane olub ba�iban� g�lm�sin! Bu nec� r�vadır dey� �hrim�n As�f mülki-Süleyman� g�lm�sin?! T�vafi-K�b�y� olarmı layiq, Kaf�r dey� müs�lman� g�lm�sin?! MOLLA P�NAH VAQ�F Ah, bir s�rxo� nigarın da�ı öldürdü m�ni,

Page 11: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Günb�günd�n hüsnünün.rövna�ı öldürdü m�ni, A� bil�kl�rd� qızıl qolba�ı öldürdü m�ni, Eyl�di ��hla gözün mü�ta�ı, öldürdü m�ni, Qamudan �la ki qa�ın ta�ı öldürdü m�ni. N� �c�b t�svir olur a� �ll�r� �lvan H�na, M�xmuri gözl�r piyal�, g�rd�ni misli mina, Al s�r�ndaz il� q�sab�nin üstünd�n cuna, Qol gümü� bazb�ndli, beld� k�m�r üstü mina, M�clis içr� bu ni�anda saqi öldürdü m�ni. Al yanaqları sanasan ki, qızıl gül xirm�ni, T�r z�n�xdanına baxdıqca cünun eyl�r m�ni, M�st çe�mind� �cayib r�ng tutmu� sürm�ni, Qur�uyub ol a�ü nazik �ll�r il� tirm�ni, �ki yandan ucların salla�ı öldürdü m�ni. Sallanıb yüz naz il�n h�r d�m çıxanda xan�d�i, H�r t�r�f baxsa qırır; h�m a�ina, bigan�d�n, �qlü hu� ikrah olub, getdi m�ki-divan�d�n, Qar� gözl�r süzülüb, s�rm�st olu peyman�d�n, Ahu t�k h�rd�m dönüb baxma�ı öldürdü m�ni. Vaqif�m, qıldım bu �uxün hüsnünü fikrü x�yal, Günb�gün inc�lüb�n oldu t�nim muya misal, Axırı verdi m�ni b�rbad� bu qa�ı hilal, Q�brimin da�ına yazsın bu sözü �hli-k�mal: — Dilb�rin m�nd�n uzaq olma�ı öldürdü m�ni.. ABBASQULU A�A QÜDS� S�n onda s�fa eyl� dilcul�r arasında, M�n qalmı�am avar� gürcul�r arasında. D�rdü q�mi-hicrandan qürb�td� p�ri�an�m,

Page 12: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Döndü cig�rim qan� qeyqul�r arasında. T�rsabeç�l�rbih�d, m�n nec� dutum aram, Can q�sdin ed�n zalım, cadul�r arasında. H�r canib� �zm ets�m �zb�s ki, göz�l çoxdur, Tutisif�t�m heyran güzgul�r arasında. Bir yan� �g�r baxsam, q�m ç�km�k olur bica, Bunlar kimi möht�l�t xo�xul�r arasında. Yüz i�v�vü mehr il� a�iql�r� meyl etm�k, Bu ��hrd� ad�tdir m�hrul�r arasında. �br içr� gün�� man�nd p�rtöv salır afaq� Rüxsar�si h�r �uxün keysul�r arasında [...] Cu�i-x�ti-mü�kind�n b�nz�r l�bi-canb�x�i Bir m�d�ni-yaqut� hindul�r arasında. T�rsa gözü k��f eyl�r h�r l�hz� k�ram�tl�r. Mehrabd� zahid t�k �brul�r arasında. Bunları görüb, Qüdsi, h�r kims� ki, aqildir Etm�z özünü rüsva b�dgul�r arasında. Biv�fa yar� könül vers� v�fadar �b�s, �hdü peymanı yoxa verdi k�miqrar, �b�s. D�rdi-dild�n s�ni çün eyl�m�k olmaz agah, Qıldı�ım nal� q�l�t, etdigim izhar �b�s. Gül kimi be� gün imi� söhb�ti-�bnayi-zaman, Eyl�dim ömrümü zaye, özümü xar �b�s. Çe�mi-cadunig�hin m�sti-meyi-xab ik�n Ah kim, eyl�dim ol fitn�ni bidar, �b�s.

Page 13: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bulmasa feyzi-n�z�r k�sbi-k�mal etm�z hüsn, Yar a�iqd�n �g�r gizl�s� rüxsar, �b�s, A�iqi-pakn�z�r v�slini hicranda sanır, Eyl�m�z arizuyi-dövl�ti-didar, �b�s. Qönç�vü lal�ni gördüm, q�m� batdım, Qüdsi, Eyl�dim meyli-t�ma�ag�hi-gülzar, �b�s. QASIM B�Y ZAK�R Sübhd�m badi-s�ba türreyi-canan� d�y�r. Götürüb n�kh�tin, ondan sora h�r yan� d�y�r. Od salır xirm�ni-m�hsuli-dil� b�rqasa, Bu t�ni-zard� peykanı ki peykan� d�y�r. At��� dü�mü� ilan t�k oluram piçid�-- Ki, neçün zülfi-siy�h arizi-canan� d�y�r. Q�r�zin can is� bir tünd nigahın b�sdir, Heyfdir, atma oxun, h�r biri min can� d�y�r. Zakira, s�br el� kim, v�sl� d�y�n af�td�n Ay öt�r, il dolanar, v�qt olu hicran� d�y�r. G�rçi tutub al�mi �uri�i-qov�ayi-e�q, Yoxdu cahanda v�li m�n t�ki rüsvayi-e�q. Canü dilü �qlü hu� cüml� müs�ll�m ona, �ndi n�dir bilm�z�m daxi t�m�nnayi-e�q?! Xuni-dili dı�raya m�rdümi-çe�mim tök�r Kim, g�r�k ari ola m�nzilü m�vayi-e�q. Zahidi-sahilni�in, b�hri-b�lad�n saqın, Kam� ç�k�r Yunisi mahiyi-d�ryayi-e�q. Sal t�ni-napakin� xirqeyi-s�dpar�ni, H�r q�d� layiq deyil x�l�ti-zibayi-e�q. Qeys il� h�md�rs idim, qaldı o «V�lleyl»d�, Naqis imi�, olmadı vaqifi-m�nayi-e�q. Könül mürrü s�ri-zülfünd�, ey gül, a�iyan tutmu�, �c�b na�mn m�nzild� m�kan ol nat�van tutmu�. Dolanır dövri-rüxsarında g�rçi müflisi-e�qin, N� sud ol g�ncd�n kim, çevr�sin �fi ilan tutmu�. Ed�rl�r �hli-d�rdi qanda görs� r�hm m�rdüml�r, Gözün m�rdüml�ri t�k kimdir ox ç�kmi�, k�man

Page 14: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

tutmu�? Olub hu�yar b�zmi-bad�d�n ol gün aya� ç�kdim-- Ki, gördüm l�li-nabınla qılır d�va o qantutmu�. D�h�n sirrin e�itdim xürd�dandır, qönç�d�n sordum, Dedil�r:--Bilm�zik, bu sirri h�q bizd�n nihan tutmu�. N� q�fl�tdir bu s�nd�, ey sit�mk�r, cövrü zülmünd�n S�ras�r yer üzün sövtü s�dayi-�laman tutmu�. Q�mü möhn�t yükün yoxdur cahanda ç�km�y�n, amma �ik�st� Zakirin ç�rxi-f�l�k barın giran tutmu�, Gör�nl�r n�rgisi-m�stin, nigarım, öyl� m�st olmu�, Ç�kib s�f dövri-çe�mind� müc�n t�k payb�st olmu�. O.günd�n kim, qa�ın taqi olub ta�tg�hi-m�rdüm, Pozulmu� taqi-m�scid, rövn�qi-minb�r �ik�st olmu�. N� xo� ülf�t tutub zülfi-siy�h rüxsari-al il� T��ccüb eyl�r�m, �fi gedib at��p�r�st olmu�. S�ba ��rh eyl�mi� guya bu gün q�ddürüxi v�sfin-- Ki, gül p�cmürd�l�nmi�, qam�ti-�üm�ad p�st olmu�. Saqınma kim, çıxa sövdayi-e�qin ta �b�d s�rd�n, Dilü can valehü heyran sana ruzi-�l�st olmu�. Nisari-m�qd�minçün can kimi n�qdi-r�vacım var, �nanma g�r des� ��yar Zakir t�ngd�st olmu�. �aml�r ti�eyi-F�rhad salır da�� s�da, B�st�ri-ey�d� �irini ��k�rxab anarır. M�rdümi-did�l�rim yadi-s�ri-zülfü il� O.q�d�r ��k tök�r, al�mi seylab aparır. R�hi-meyxan� tut, ey Zakiri-d�rdalud�, Q�mi sa��r da�ıdır, d�rdi meyi-nab aparır. Mü�taqi-l�bin sa��ri-s�hbay� baxarmı? Bir göz ki s�ni görm�y�, dünyay� baxarmı?

Page 15: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Aludeyi-q�ddü rüxü çe�min olan a�iq S�rvü s�m�n�, n�rgisi-��hlay� baxarmı? Yüz mövs�mi-gülzar ola, dilgiri c�malın Suyi-ç�m�n�, canibi-s�hray� baxarmı Bir kims�y� xur�idi-c�malın ola m�nzur Mehri-f�l�k� mehr qılıb, ay� baxarmı F�rdl�r R�qibi görm�y� mümkün olaydı yarım il�, Ged�rdim ol s�ri-kud�n öz ixtiyarım il� M�n dedim ahü f��an eyl�r o mah� t�sir, Ah kim, ah p�riv��l�r� kar etm�z imi�, Yadi-rüxsarı il� seyri-gülüstan etdim, Seyri-gül d�fi-q�mi-arizi-yar etm�z imi�! Munca kim vardır ol q�mzeyi-cadud� b�la, Yoxdu yüzd�n biri bu ç�rxi-c�facud� b�la. Ol ed�r kimini dil�ad, kimini m�hzup, H�r n� �tvar r�vi� var bu b�dxud� b�la. Zülfi-pürçinin ucundan bilir�m çin-çindir Çin diyarında x�ta, ki�v�ri-hindud� b�la. Z�hr�si çak olur h�r gör�nin �fiv��, Guyiya qat-qat olub h�lqeyi-keysud� b�la. Hicrdir af�ti-can, v�sl is� pür bimü x�t�r, Zakira, fikrini gör, o da b�la, bu da b�la. X�lq� ��rh etm�k! Q�mi-e�qin n� hac�tdir mana Lal�v�� sin�md� da�ların ��had�tdir mana Xar olur s�nsiz güli h�mray� baxsam çe�mim� S�rv q�ddin görm�s�m ol gün qiyam�tdir mana M�qs�dim oldur s�gi kuyinl� h�mavaz olum Bu t�m�nna vers� �l eyni-s�ad�tdir mana

Page 16: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Giryeyi-zarım vüsalınçün dögül �amü s�h�r Biq�r�z sövdayi-e�qind�n bir ad�tdir mana. �hd qıldı pad�ahım q�tlim� f�rda m�nim, S�xt dil�ad�m bu gün, h�rç�nd z�hm�tdir mana. Zakir�m, ol v�chd�n zülfü x�tin mü�taqiy�m-- Kim, siy�hb�xtü p�ri�anlıqda nisb�tdir mana. qiq� Neç�l�r silsileyi-t�bim� t�hrik verir, Ri�teyi-n�zm� ç�k�m y�ni düri-q�ltani. Verm�s�m vüs�t �g�r n�zm� olur nam�r�ub, Eyl�s�m cüml�sini ��rh, dü��r tulani. Çar� oldur ki, gen� h�r birid�n bir ��mm� Söyl�yib ta ki dey�m m�zl�meyi-mollani. Molla n� molla �siri-�ik�mi-�nd�rpiç, Qazi n� qazi ki siyr olmaz iç� Ümmani. H�rc-m�rc eyl�dil�r m�zh�bi-isna���ri, Etdil�r zirü z�b�r barig�hi-iymani. H�r «�lif-b�y» oxuyan adını ruhanı qoyub, Bilm�z öz �bc�dini, ruh� ç�k�r suhani. Alimü fazilü ustadü müridü mür�üd N� q�d�r ki gör�s�n d�hrd� s�rg�rdani, H�m� qöv�al�ri b�hri-dir�mü �qmi��dir, H�m� t�qval�ri �ali-�m�li-girmani. Cüml� b�dkarü dilazarü mühilü k�zzab, Cüml� bidinü süx�nçinü ��rar�t kani. �ll�rind� hamının s�bheyi-s�ddan�l�ri, Dill�rind� hamının �amü s�h�r yalani. Verm�n�m m�n oların ta�ti-bib�hr�sin�, Tanrı �ahiddir özü m�siy�ti-düzdani. Ah, bu müft�xorun dad �lind�n, s�d dad-- Ki, salıbdır nec� gör m�ml�k�t� qov�ani. Gen� filcüml� üsul il� Üsuli danı�ır, Ol ki �eyxi s�fidir dibd�n urur baltani.

Page 17: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Etm�yib ��rmü h�ya göz gör� �bdüllah�, Eyl�r isbat s�ras�r sif�ti-sübhani. Bi�ü k�m xaliqü m�xluqd� bir f�rq g�r�k, Eyl�s�n nik-n�z�r, bunda t�favüt hani? «M�zh�bi-isna���r»—on ikn Bir quru ismd�n özg� d�xi h�qq� n� qalır, L�n�t olsun sana, ey münkiri-h�q ruhani! Qasimi-rizq dem�k g�r bu is�, �amü s�h�r �iri-y�zdan götürüb d�stin� paylar nani. Bu d�ni rütb� n� layiq o ��hi-kovneyn�? Ha��lillah, götür� m�ns�bi-f�rra�ani?! Yoxsa q�sdin budu kim, ruzir�san onlardır? Sif�ti-sanei mü�küldü tapa insani. B�s deyilmi olalar vasiteyi-külli-vücud, B�s deyilmi olalar külli-cahan� bani?! B�s deyilmi olalar �afei-ruzi-�r�sat, B�s deyilmi olalar lütfü mürüvv�t kani?! N� r�vadır ki, h�r i�d� el�y�k h�qq� ��rik Biz imami, nec� ki, erm�nil�r �sani?! �ki tari gen� mümkündü süluk eyl�y�l�r, G�r�k on dörd yer� bunlar böl�l�r dünyani. Do�rudur, raziqi-mühyiyyi-mümitd�n qeyri H�r sif�t ki des�l�r var sif�ti-imkani. Bir dey�n yoxdu ki, ey asiyi-d�rgahi-ilah, Bir x�yal eyl� ki, kimdir dedigin böhtani?! Ged�c�k duz�x� bi�übh�, o mövla h�qqi, Xaliqi-mövtü h�yat kim bil� ol mövlani! D�xi bir yerd� deyirl�r ki. R�sul� Cibril Batinind�n g�tirir zahirin� Qurani. Bel� g�r olsa, c�mii-�ü�ra mürs�ldir-- Ki, yazub h�r biri bir cild, iki cild in�ani, Onların da gen� var neç� ülul-�zml�ri, �nv�ri, S�diyü Cami, d�xi h�m Xaqani. M�n d� pey��mb�ri-namürs�liy�m Kolbasarın, Ümm�tim Tanyaqü Külqı�laqü Xızrıstani. �st�r idim d�xi d� n�zm� verim tul, v�li Dil dedi: Ömr keçib, söyl�m� bu h�zyani. D�mi-r�hl�tdi, könül. bari-iqam�t açma, Miz�ban xar dutar diyr keç�n mehmani. Getdi h�md�rdl�rim, bis�rü saman qaldım,

Page 18: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bu ribati-küh�nin yoxdu s�rü samani. Dili-ü��aq� g�rçi qeydi-zülfünd�n f�rar olmaz, Götürm� b�ndi-z�ncirin, �sir� etibar olmaz. Rüxün dövründ�, ey gül, naleyi-zarımdan incinm�, Bu ayini-cahandır, hiç bülbülsüz bahar olmaz. Qubari-xatirim �fzun olur göz ya�ı tökdükc�, Ju oyna�ı olan m�nzild� b�s derl�r qubar olmaz?! K�mali-hüsn ki sane o s�rvnaz� ver�, N� hac�t an� d�xi bir d� zibi-�az� ver�. H�disi-l�li-l�bin görs� h�r kitabd� dil, G�r�kdi ri�teyi-candan ona �iraz� ver�. T�k�llümün, dedil�r, yar n�qdi-can� verir, | �nanmazam, bu giranmay� dürrü az� ver�?! N� dild� tabü t�van var ki, ��rhi-raz qıla, N� �l q�l�m dutar, �hvalı yar� yaz� ver�. Siri�ki-çe�m il� kilki-müc� b�yaz rüx� Bu ikki f�rdi yazub ol d�nin�vaz� ver�. R�qib--m�hr�mi-b�zmi-vüsal, m�n m�hrum, R�vamıdırmı bu qüss� m�ni güdaz� ver�?! Bu Zakiri ed� hicrin f�zayi-q�md� x�rab, H�yat l�li-l�bin qeyr� taz�-taz� ver�. Urub h�mr�nglikd�n b�rgi-gül laf ol dodaq il�, S�ba topraq� salmı�, h�r yet�n tapdar ayaq il�. Qalardım gizl�nib bill�h, müs�ls�l zülf arasında, �g�r bir hiyl� il� ged� bils�ydim d�raq il�. N� hac�tdir ��bi-hicran ara hali-dilim sormaq, Bilirs�n rov��n olmaz a�iqin b�zmi çiraq il�.

Page 19: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Cig�r qanından özg� �kl bilm�z dild� peykanın, D�ri�a kim, s�ri-karım dü�üb b�dxu qonaq il�. Yeti�di ba�� ömrüm, olmadı m�qsudi-dil hasil, Bu gün f�rda dem�kd�n can� yetdim i�tiyaq il�. Deyil ��bn�m, götürmü� ba�� n�qdi-hasilin h�r yan Nisari-m�qd�minçün lal�l�r, güll�r t�baq il�. N� mü�küldür ki, asan olmaya t�dric il� Zakir, Müdara etm�k olsaydı �g�r müdd�t f�raq il�. Könlüm qu�u seyd oldu gözü qa� arasında, Qanlar dü��c�kdir iki yolda� arasında. S�dpar� dilin h�r itin� par�si dü�dü, T�qsim olu y��ma nec� ovba� arasında. Bak eyl�m�z�m s�ngi-sit�md�n e�igind�, �nc�rmi v�t�nd�n ki�i xüd da� arasında?! S�rçe�meyi-çe�mimd� l�bin �ksidi bilm�m, Ya xuni-cig�rdirmi g�lib ya� arasında?! Yüz aydı qa�ın t�rhin� qoymu�lar �l, amma Var gülli k��ak�� h�l� n�qqa� arasında D�D� Dideyi-d�hr, arifül-h�qayiq v� ka�ivüd-d�qayiq, �eyxü�-�ü�ra v� qütbül-ür�fa Mövlana Mirz� N�srulla b�y x�l�füs-sidqi- Qurban b�y �irvani. T�v�llüdi-��rkfl�ri fi s�n�ti 1212, Fit da�ında vaqe olub v� ol s�f�hatd� n��vü nümay� yetmi�dir O c�nabın d�r�ceyi-k�malına bina�n dövl�ti-Rusiyy�nin �irvanat� istilasında ümuri-s�lt�n�td� sahibm�ns�b v� sahibni�an kims�n�l�rd�n olmu�dur. Bel� ki, o c�nab h�r bir lisap il� t�k�llüm etm�kd� qadirdir. V� z�bani- �r�b v� fars v� z�mmi [erm�ni] v� rusid� qay�td� mahir, z�mani-s�büv v�tind� «Sükrü�-�obab ���ddü min sükrü�- ��rab demi�l�r, ��ari-a�iqan�l�r dem�gil� �layiqi- dünyavid�q. b�sani-d�rvi�i-xan�b�rdu� v� n��eeyi-cami-

Page 20: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

��babdan; gu�eyi-i�r�td� bix�b�r v� m�dhu� olubdur. �lan sinni-��rifi h�ft�d� yetmi�dir. Gu�eyi-üzl�td� müsv�ddati-latayil v� mün�iyyati bihasild�n x�mul v� x�mu� olmu�dur. N�ti-h�zr�ti-Seyyidil-mürs�lin v� m�dhi-�miril-möminin� m���ul v� ��ari-m�vakzasarl�ri hüzuri-xasü amd� m�qbul. «Kitabi-n�sih�tül-�tfal» ki o c�nabın t�spifatl�rind�ndir, h�qiq�ti-hal kitabın s�hayif v� ovraqında hikm�t. üzüyl� isbati-vacib�l- vücud� müxt�s�r v� müt�vv�l d�lill�r sürmü� v� bürhan v� m�anid�n müh�lili-üqdeyi-t��kik olub, p�s�ndid� v� m�r�ub olan sübutlar yürütmü�dür. �tfali-novr�sid�l�r�, n�inki �tfali-novr�sid�,. b�lk� pirani-k�mt�crübeyi-�t- falmisallara lo�mansif�t f�sah�t birl� z�bani-n�sih�t açıb, [...]v� n�sayihi-sudm�ndd�n onların h�dayiqi-�xlaqlarında r�ngin olan güll�r saçıbdır. «Kitabi-m�qt�l» kim c�nab Seyyidü�-�üh�da �ley- hiss�lamın m�saibind� t�rtib qılmı�dır «M�saib- nameyi-m�qt�l»i-Cövh�ri v� «H�diqeyi-Molla M�h�mm�d Ba�dadi»d�n k�m deyildir. h�r bir lisan il� ��ar dem�y� o c�nabın t�bi qadirdir, Qüvveyi-t�bi ��ari-ab- darından zahir v� «Divani-q�said» v� «Q�z�liyyat»ı m��hur v� m�hafilü m�calisi-ür�fa-k�lami-dilp�zirind�n pürnurdur. Beyt: �� ari-l�tifi zin�ti-ba�ü bahar, �eyxü�-�ü�ra Dideyi-�iringöftar . Bu bir neç� ��ari-türki o c�nabın türki k�lamlarındandır ki, s�bt olundu: Q�S�D� Cahani-faniy�nin axiri f�nay�tdir, Bu bir s�hih süx�n, müxt�s�r hekay�tdir.

Page 21: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Müs�ls�lan� g�lir mövci-b�hr t�k al�m, Bu movci-ruz-��bin sahili qiyam�tdir. V�leyk �hli-cahan yad� salmayır ölümü, Mütii-n�fsdi m�cmui bib�sar�tdir. Riyayi-ta�t ed�r, �ks�ri-t�q�llübdar, Muradü m�tl�bi t�dlisdir, b�tal�tdir. Kimisi t�n� qılır qazılıq x�ta i�dir, V�leyk öz q�r�zi m�sn�di-q�zav�tdir. Kimisi v�z verir x�lq�: uyma dünyay�! V�li, özü gec�-gündüz x�yali dövl�tdir. Kimisi tülkü kimi cam�sin edir t��yir, Ç�k�r özün d�m�g�, y�ni bu riyaz�tdir. F�sadi-al�m� bais f�sadi-alimdir, Vücudi-nar� tütün çıxma�ı d�lal�tdir. Kimi x�tibdi m�nb�rl�r üzr� bülbülvar, Özün büruz� verir m���ri-f�sah�tdir. Kimi mü�zzin olub dadi-�ss�lat eyl�r, Özün� d�n ça�ırar, xadii-c�ma�tdir. Kimisi hülqini yırtar ki, var t�cvidim, Qa�ın yuxarı ç�k�r qarei-qira�tdir. Kimisi q�t qılıb mürv�t il� insafın, Adın t�bib qoyub, q�tli bin�hay�tdir. Ölünc� ��xsi soyar, xovf eyl�m�z zalım, M�rizin ölm�yi guya ona z�raf�tdir. Kimi bazara çıxıb, söz oxur ki, d�rvi��m, T�mami pul t�l�si, qeyri söz n� hac�tdir. Kimisi pul götürüb, K�b�y� irad� ed�r, Muradı hörm�tidir, zahiri ziyar�tdir. Kimisi dövl�ti çox, çox x�sis, virdi. budur. Qibabi-izzü �la gu�eyi-q�na�tdir. Kimisi himm�ti çox, çox f�qir, zikri budur: K�r�m �li ki�iy� rütbeyi-k�ram�tdir. Bizim z�man�mizin mill�ti olubdur q�lb, S�xa-�x�ssü k�r�m-m�rkd�n ibar�tdir. H�nuz ol yer� yetmi� m�darici-xiss�t, S�xa ed�n ki�inin t�n�si s�fah�tdir. C�hani-faniy� bir b�hrdir, t�latümi-q�m, ��riqi-b�hr� ni�at eyl�m�k h�maq�tdir. �g�r x�yal ed�s�n m�rk il� qiyam�t i�in-- Ki, h�r n�f�s biz� yüz m�rk, min qiyam�tdir.

Page 22: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bu b�nd�lik ki. bizim firq�d�n zühur� g�lir, M�hal d�rg�hi-m�bud� g�r l�yaq�tdir. Bu gun� l��v �m�ll�r ki bizl�r eyl�yirik, C�zası ruzi-c�za t�ndir, siyas�tdir. N�mazımız doludur nisy�nin hesabı il�, Rükuü s�cd�mizin fikri bin�hay�tdir. Oruc tutanda, tutaq ki t�aml�r yemirik, V�li t�am� �v�z göftüguyi-qeyb�tdir. Z�kat vers�k �g�r, f�xri-hat�mi ed�rik, F�qir malını verm�k biz� s�xav�tdir. �an�ti ki, ed�k bir f�qir� nüdr�td�n, H�man ian�timiz tez dönüb ihan�tdir. Baxın k�lami-m�cid�, görün v�idatı, B�yani-q�hrü q�z�b sureyi-b�ra�tdir. Ümid qaldı k�rimin d�ri-t�f�zzülün�, Vücudi-paki-n�bi gövh�ri-��fa�tdir. Bu yerd� x�tm g�r�k n�zmü möviz�, zira, M�qami-nami-n�bi xat�mi-risal�tdir. Q�z�l Çıxdı �bri-b�rgd�n kövk�b kimi ruxsari-gül, L�m�-l�m� nur saçdı al�m� �nvari-gül. M��riqi-�axi-z�b�rc�dd�n çıxıb xur�id t�k, B�rq qıldı cümleyi-�zhard�n izhari-gül. ��rb�ti-safi-b�növ�� lal�nin camındadır, X�st�y� s�hh�t verir, h�r kim ola bimari-gül. Bülbül� d�rdi-dilin e�qind� tibyan etm�g�, Qönç�d�n m�k�uf olur �ax üstün� tumari-gül. Misr mülkü m�hv olub, n�qli-Züleyxa oldu h�kk, H�r t�r�f min Yusif� zin�t verir bazari-gül.

Page 23: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Çıxdı r�hmi-�axd�n tifli-��r�f�fzayi-gül, G�ldi M�ry�md�n zühur� h�zr�ti-�sayi-gül. Bir c�lalü hüsn il� çıxdı f�zayi-al�m�, Dövl�ti-dünyay� d�ydi t�l�ti-zibayi-gül. Nurü t�l�t gövh�rind� fitr�ti-�sliyy�dir, Sübhd�m xur�id� b�nz�r, gec�l�rdir ay gül. Al�mi-gülzard� bir Xosrovi-sahibc�lal, Ya çıxıb t�xti-zümürrüd üstün� Darayi-gül. Bülbüli-M�cnuni qıldı bax�b�r badi-s�ba, Yatma, dur, gülzar� g�lmi� seyr üçün Leylayi-gül. Did�, n�rgis t�k x�yalın xam�sin bidar qıl, H�r zaman t�hrir qıl v�sfi-ruxi-in�ayi-gül M�RZ� A�A T�B�B Bu�ratüd-d�hr, Calinusül-�sr, t�bibi-mahir, filisu �ahir Mirz� a�a ibn-A�a �brahim-ibn-hacı A�aba-bayi-��maxiyyül-�sldir. T�v�llüdi-��rifl�ri 1220-ci s�n�d� Fit da�ında vaqe olmu�dur. Hali- s�bav�td� t�-limi-ülumi-q�rbiyy�y� mail ik�n b�m�zmuni: müqt�zasınca t�bi�ti-��rifi fünuni-ülumi-tibbi ixtiyar edib v� ol elmin k�sbind� riyazati-�aqq ç�kib, tainki t�hsild�n ötrü darüss�lt�neyi-�sf�hana gedib, c�nab mövlana, qütbi-m�hv�ri-t�bab�t, Mirz� A�am�h�mm�d �hm�dabadid�n müdd�ti-altı il t�hsili-fünuni-riyazi v� tibbi edib[dir]. Elmi-t�bab�td� �öhreyi-afaq [olmu�dur]. Tarixi-hicr�tin 1237-ci s�n�sind� ��hri-�amaxiy� müraci�t qılıb. Yümni-�nfask-m�sihat��ind�n güruh-güruh alamü �sqam� giriftar olan ��xasl�r ��fa tapıbdır. �lh�qq bu z�man�d� bir t�bibdir, bimislü q�rin. Bu bir neç� türki ��ar t�b�rrük�n o c�nabdan s�bt olundu: hicranuvun ki x�st� könül mübt�lasıdıo

Page 24: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ol x�st�nin ��rabivüsalın d�vasıdır. H�r bivücudü bülh�v�s� atma bis�b�b, Q�mz�n oxun ki al�m onun k�mb�hasıdır, M�nsux olub f�saneyi-M�cnun z�man�d�, �imdi m�nim cünunlu�umun mac�rasıdır. S�F�QULU B�Y Tutdu q�m l��k�ri yüz könlüm� hamun-hamun, Qara baydaqlı �l�ml�r, ucu gülgun-gülgun. Cig�rimd�n gen� od parladı duz�x-duz�x, Ür�yimd�n gen� qan qaynadı Ceyhun-Ceyhun: Ça�ırırdım uca avaz il�:--Leyla, Leyla! Da� s�s verdi tavabımda ki, M�cnun, M�cnun! Yı�mı�am hasili-q�m yanıma xirm�n-xirm�n, Yet� bilm�z m�nim imkanıma Qarun, Qarun. Bu n� viran� könüldür, S�fi, ey vay, ey vay! S�rvl�r var bel� bu ba�d� mövzun-mövzun. MOLLA SAD�Q BAD�KUB�� Ey yari-�zizü mehribanım, Arami-dilü q�rari-canım. �irvanda s�niyl�, ey nigarım, Bir növ keçirdi ruzigarım. Ayırdı f�l�k m�ni v�t�nd�n, Bir s�n kimi yari-gülb�d�nd�n. Guya s�n� oldu Misr �irvan. Baku m�n� oldu beytül-�hzan. Nam�n m�n� g�ldi pir�h�n t�k,

Page 25: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Oldu Bakı guyiya v�t�n t�k. Bir növ il� �ad oldum, ey can, Bakı n�z�rimd� oldu �irvan. HACI N�C�F B�Y F�sah�t gülüstanının bülbüli-�irinz�banı, b�la��t ��kk�ristanının tutiyi-��kk�rf��anı, xeyrül-hac, hacı N�c�f b�y �irvani. T�v�llüdi-��rifi hicr�tin 1230-cu s�n�sind� ��hri-�amaxıda vaqe olub, o diyarın �azim v� �kabirzad�l�rind�ndir. Q�sid� v� q�z�ld� t�x�llüs ixtiyar etm�mi�dir. H�qiq�tül-hal-b�ndeyi-h�qir bir müdd�t o c�nabın xidm�ti- müsahib�tind� olmu�am. Gümanım budur ki, bir bel� r�fiqi-sahibhal v� müsahibi-xo��hval s�fheyi-afaqda tapılmasın. Elmi-musiqid� F�riyabiyi-sanidir ki, �lh�q s�rri�teyi-tammı v� n�zm v� n�srd� çox �irin olan k�lamı yvardır]. Fünuni-�erd� qüvveyi-t�bind�n �erf�hmliyi ziya- d�dir, çox d�qiqf�hmdir v� �hli-zövq. V� bu m�na o büzürgüvarın s�daq�tind�ndir ki, �yyami-��babından int�hayi-�eyb� kimi dostluqların Sa��riyi- nükt�p�rv�r il� d�r�ceyi-k�malda buldum, günb�gün m�h�bb�tl�rin ziyad�. Xülas�, o büzürgüvar ticar�t �zmi il� s�fheyi-�ran v� �rseyi-Rum v� �r�bin �ks�r ��h�rl�rin s�yah�t etmi�dir. Bu q�sid�ni tarixi- hicr�tin 1279-cu s�n�sind� M�kkeyi-mü�zz�m�y� getdikd� �stambulda Yaranal Öm�r pa�aya yazmı�dır ki, t�b�rrük�n s�bt olundu:

Page 26: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Q�S�DEY�-TÜRK�D�R, ÖM�R PA�ANIN ��N�ND� Ey olan tabei-�hkami-q�za, �mri-q�d�r, Bel�dir �iveyi-�rbabi-v�fa, �hli-hün�r. H�r diyari ki degil arif üçün müst�hs�n, Arifi-kamil o yerd�n ed�r �lb�tt� s�f�r. S�n� �ayist� budur kim, bil�s�n izz�tüvi, Tutasan mür�i-�ikarı kimi �lad� m�q�r. Cüml� küffar� müs�ll�t olasan, ��nindir, Ola d�stind� �li d�sti kimi ti�i-düs�r. Layiqindir olasan t�xti-xilaf�td� müqim, Nec� kim, m�sn�di-pey��mb�r� �yl��di Öm�r. S�rv�ra, g�r el�s�m hali-dili-zarımı ��rh, Yeti��r ayineyi-q�lbüv� �lb�tt� k�d�r. Keç�n övqat hekayatın �g�r cüml� yazam, D�rdi-s�rdir s�n�, tulani olar h�m d�ft�r. ��rhi-t�tvili-ibar�td�n edib istibad, Müxt�s�r l�fz� müt�vv�l sözü etdim müzm�r. Etdi m�hcur o zaman kim, m�ni g�rduni-nugun, Etdi m�hzun o zaman kim, m�ni ç�rxi-�xz�r, �nqilab �hlin� s�rri�t� verib dövri-zaman, Eyl�di özg� t�darük f�l�ki-�öb�d�g�r. M�cm�i-xüld� girib m�kr il� bir par� l�in, El� kim. batini �eytan idi, zahird� b���r. H�r zaman gül��ni-canan� ki vardım, gördüm Gülsitani-güli-r�nanı tutubdur s�rx�r. Bildim iqbalıma bir m�ks qurub n�rdi-q�za, Tasi-b�xtim m�n� göst�rdi t�riqi-�e�d�r. H�r gülüstan� ki vardım açıla qönçeyi-dil, . Q�lbim ol pay�d� t�ng oldu ki. b�dd�n badt�r, H�r zaman oldu ki, mey sa��rin� r��b�ti-n�fs D�rdi-s�r verdi, q�m artırdı m�n� ol sa��r.

Page 27: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Neç� gün mati-t�c�rrüdd� qalıb s�rg�rdan, Fikr qıldım d�xi yoxdur m�n� bir rahgüz�r. Çün m�ni d�rdü q�mi-hicr� giriftar görüb, Dili-sövdaz�d�m etdi m�n� key dani�v�r: Noldu kim, ri�teyi-t�dbiri f�ramu� etdin, Laf urardın ki, m�n�m qafili-rah� r�hb�r. Gen� s�br etm�gi k�ndimd� bilib rahi-nicat-- Ki, olur n�xli-t�h�mmül ver� v�qtind� s�m�r. S�br qıldım neç� il, k�sb t�riqin tutdum, Görm�dim z�rreyi-nöqsan, m�n� sud oldu z�r�r. Ol ki, m�nzur idi dövl�t m�n� oldu hasil, Müst�te etdi m�ni M�kk�y� c�miyy�ti-zar, Çıxmadı eyl�digin mehru v�fa q�lbimd�n, Nec� ki. at��i-suz�nd�ni saxlar m�cm�r. Dedim: �vv�l g�r�k ol K�beyi-m�qsud� ged�m. Dedil�r: Batil ed�r M�kk�ni m�nzuri-dig�r. Dedim: Ey rahi-h�qiq�td�n olanlar qafil, Bilm�yirsiz n� deyib xaliqi-al�mp�rv�r? Bir q�rar il� degil cüml�y� t�klifi-xuda. H�r k�sin layiqi-q�drinc�dir icrayi-x�b�r. Siz� bir K�b�ni t�klif qılıb bari-xuda, M�n� vacibdir iki K�b� t�vafin� güz�r. Siz ged�n K�b�d� çavu�lar �g�r ets� nida, M�n ged�n K�b�d� r�qqas olacaq, rami�g�r. Siz ged�n K�b�d� nu� etm�g� abi-Z�mz�m, M�n ged�n K�b�d� saqi ver�c�kdir sa��r. Siz ged�n K�b�d� g�r var ns� k�sm�k qurban, M�n ged�n K�b�d� m��uq� verir a�iq s�r, Sizl�r� hökmdür ol yerd� �ikar etm�y�siz, M�n� bu yerd� �ikar etm�g� min-min dilb�r. N� r�vadır m�n� t�rbiyy�t ed�n mövlanın Etm�yim xidm�tini bir neç� gün �amu s�h�r?! Xass�, derl�r ki, o s�rdari-cahan sülbünd�n S�hni-afaqi müz�yy�n el�yib bir gövh�r. Xass� kim, ba�i-n�cab�td� açılmı� bir gül, Xass�, bitmi� ç�m�ni-ey�d� bir sünbüli-t�r. Sayeyi-n�xli gör�n meyv�sin eyl�r xahi�, Bu ziyar�t m�n� vacibd�n olub vacibt�r. Barilaha, bu ��hin durri-giranmay�sinin Yetm�sin dam�ni-iqbalına bir z�rr� x�t�r.

Page 28: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

HACI N�C�F B�Y M�RZ� BAHARA YAZMI�DIR Ey cahan �hlinin s�r�frazi, Vey h�kimi-z�man� mümtazi. �g�r al�md� var is� iksir, S�ns�n iksiri-�sl bit�qsir. Buteyi-n�zm� xaki-n�sri töküb, T�pki-t�b il� bir zaman döküb, Z�ri xalis�yar ed�r t�bin, Z�rü sim a�ikar ed�r t�bin. Hün�r al�md� cism olaydı �g�r, S�n� bi�übh� söyl�n�rdi hün�r. M�n x�ta eyl�dim, dedim s�n� cism. Cismd�n s�nd� h�rf, ancaq ism. S�rb�s�r ruhi-canf�zas�n s�n, Ki neçün, cism üçün s�fas�n s�n. M�clisind� müdam ey�ü sürur, Dustun �ad, dü�m�nin ola kur A��Q �smi-��rifl�ri Murad b�y x�l�fi-Qasım b�y �irvani. O c�nab Mustafa xan c�nn�tm�kanın xah�rzad�l�rind�ndir. T�v�llüdü 1233-cü s�n�yi-hicrid� olubdur. «�l»an S�d�nrudi mahalının �a�arxı ismil� mövsuf olan q�ry�sind� sakindir. Bir cavandır, xo�sima v� xo��xlaq v� t�bi-�eri il� m��hurdur.

Page 29: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

BEYTL�R G�libdir Çin diyarından m�tai-maçin almaqçun, Xüt�n �mlakının malın g�tirmi� karivani-zülf. L�bin ��hdi-zülalından içib s�rm�st olan kims�, G�tirm�z yadına cami-müs�ffa, abi-heyvani Göz�ll�rd� n� ad�tdir, yıxarlar a�iqin könlün, Gör�n dünyada öz mülkün x�rab ist�rmi sultani? NAC� N�dir bais ki m�nd�n ��fq�tin k�m etmis�n, cana! M�ni m�hrum edib, ��yarı m�hr�m etmis�n, cana! �g�r F�rhad g�ls�, r�xn� salmaz z�rr� miqdarı Yet�n nak�sl� �hdin öyl� möhk�m etmis�n, cana! S�r�fraz eyl�din �vv�l m�ni yüz lütfl�r birl�, Bu layiqdirmi, axır xakm�qd�m etmis�n, cana! Salıbsan canıma firq�t odundan bir ��rar�t kim, L�bim xü�k ol ��rar�td�n, gözüm n�m etmis�n. cana! �g�r al�m f�rax olsa s�ras�r, girm�g� yer yox, Könül m�mur�sin bir gun� pür��m etmis�n, cana!.. Sit�mke� Nacini xaki-d�rind�n eyl�din ixrac, R�qibani-c�facuni mük�rr�m etmis�n, cana! M�rh�ba, ey f�zl b�hri, çud kanı, m�rh�ba! M�rh�ba, ey al�min hat�mni�anı, m�rh�ba! Hat�mi-sani deyirl�r b�zld� al�m s�ni, Yoxdurur amma s�n� bir ��xsi-sani, m�rh�ba! M�qd�mind�n çox m�s�rr�t yetdi m�hzun könlüm�, Mürd� cismim buldu guya taz� canı, m�rh�ba! �hli-f�qr� münimi-mütl�q s�ni nem�t verib,

Page 30: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ey d�rin f�qr �hlinin darül-amanı, m�rh�ba! Bir gülüstandır h�mi�� �bri-feyzind�n Noxu, h�m gülüstan eyl�din bu �irvanı, m�rh�ba! Çün deyil tuli-süx�n �hli-n�z�r yanında xub, Kut�h etdim bu müt�vv�l dasitani, m�rh�ba! Naciyi-dilx�st� daim xeyrxahındır s�nin, �zz�tin olsun füzun, tutsun cahanı, m�rh�ba! Ey ki yox hüsn içr� mislin zümreyi-insan ara, V�h, n� insan, b�lk� cüml� al�mi-imkan ara. Rövzeyi-rizvanı b�zi kuyin� nisb�t qılır, Varmı bir gül [gül] rüxün t�k rövzeyi-rizzan ara?! h�r sözün bir Dürrdür, canb�x� l�lin h�mçinan, Yox sözün t�k dür, l�bin t�k l�l b�hrü kan ara. Çe�meyi-heyvanı derl�r a�zına b�nz�r, v�li Yox di�in t�k pak dürl�r çe�meyi-heyvan ara. Qaim olmu� canım içr� fikri-mövzun qam�tin, Ol �lif t�k kim, onu qaim qılırlar can ara. ��kü ahım h�sr�tind�n h�r zaman tü�yan ed�r, Bir sınıq g��ti kimi qalmı�t�nim tufan ara. Naciyi-biçar�y�m, bir gün vüsalın bulmadım, R�hm qıl ki, qaldı canım möhn�ti-hicran ara! M�qami-�mn deyil bu z�mapeyi-m�rdud—y Kim, ol hanı ola daim z�man�d�n xo�nud. Miyani-�rzü s�ma möhn�t il� m�mludur, C�favü z�hm�tin� yox d�xi ki h�ddü hüdud

Page 31: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Qıl ixtiyar t�c�rrüd ki �ysiyi-M�ry�m T�c�rrüd olma�ıdan etdi asiman� süud. N� yax�ıdır ki�i �mrin q�zay� tap�ırmaq, Z�hi haday�ti-tövfiq, talei-m�sud! K�si ki qut�v�ri-b�hri-q�m deyil, Naci, Müy�ss�r olmaz ona v�cdi-gevh�ri-m�qsud Ey nigahı cansitan, çe�mi-siyahı dilfirib, Qoymamı�dır m�nd� q�mz�n s�brü aramü ��kib. Mür�i-könlüm rövzeyi-kuyind� h�r ��b ta s�h�r-- Nal� eyl�r gül yüzün �övqind� misli-�nd�lib. Hanı, g�lsinl�r, l�bind�n k�sb qılsınlar h�yat, �ysiyi-M�ry�m kimi yüz sahibi-�kfasi-tib. Qeyrl�r kim, m�clisn-v�slind� nu� eyl�r q�d�h, R��kd�n m�n x�st�y� xuni-cig�r olmu� n�sib. Ömrl�rdir paybusind�n m�ni m�hrum edib, Hiyleyi-��yar, m�krü zülmi-bimürv�t r�qib. Daxi firq�t ç�km�y� tabü t�vanım qalmadı, Can� yetdim [d�rd] �lind�n qıl t�r�hhüm, ya h�bib. Ç�km�r�m can çıxsa cismimd�n �tibba minn�tin, D�rdm�ndi-e�q�, ey Naci, n� hac�tdir t�bib?! Meyfüru�a, olsun ol b�zmind� bu canım k�bab, Bir �eyim yox n�qdi-canım al, m�n� vergil ��rab. Can� yetdim qüsseyi-hu�yarlıqdan, n� bolur Bir neç� sa��r bil� qılsan m�ni m�stü x�rab. �çm�mi� mey, d�sti-saqid�n n� mümkün ola h�ll Ri�teyi-�qlimd� kim, vardır bu yüz min piçü tab. H�r kimin kim, �qli yar olsa, n�dir dünyayi-dun, Mali-dünya c�min� etm�z �itabü iztirab. Qoyma miskin Nacini heyvani-lay�qil kimi, M�rif�t babın ona f�th eyl�, ya f�ttahi-bab.

Page 32: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

N� çar� eyl�yim kim, ol ��h�n�ah Olub dü�m�n sözüyl� m�nd�n igrah. X�yalımdan xütur eyl�r bu t�dbir; Qoyum yüz d�rg�hin� xahü naxah. Ona elam edim keyfiyy�timni, V�li �da �lind�n bulmazam rah. Saralmı� arizim hicrind�, yoxdur Yanıda izz�tim man�ndeyi-gah. M�n� söyl�r ki, naseh ah ç�km�, Ki�i da� olsa, bu q�md�n ç�k�r ah-- Ki, m�n biçar�sin salub n�z�rd�n, N�z�r ��yar� eyl�r gahü bigah. R�qib� ��fq�ti h�dd�n ziyad�, M�n� cövrü ziyad�, lütfü kutah... Ey könül, elma bu dünyayi-f�nay� m�rbut, M�rdi-f�rzan� olan cif�y� olmaz m�xlut BAHAR ��RVAN� Ustadi-mahir, h�kimi-bahir, �dibi-fazil v� kamil, �fs�hü�-�ü�ra v� �ml�hül-füs�ha mövlana Bahari- v�hyi-k�lam kim, o c�nabın ismi-��rifl�ri Mirz� N�srulla b�ydir, x�l�fi-Hacı �bülqasım b�y �irvani, mövladi-��rifl�ri ��hri-�amaxıda vaqe olub. �yyami-s�bav�tind� nasiyeyi-�hvalından sitareyi- f�hmü f�ras�t v� z�mani-tüfuliyy�tind� m�tl�i- iqbalından kövk�bi-z�kav�t dir�x��nd� oldu�una gör� az zamanda o büzürgüvarın zati-xöc�st�sifatı ülumi-�qli v� n�qlid�n b�hr�v�r v� �nd�k �vanda o bül�ndc�nabın t�bi-f�rx�nd�ayatı fünuni-n�zmü n�srd�n bax�b�r olub, s�f�hati-ad�m avazi-k�lami sehrb�yanından dolubdur. X�vasl�r zikri o c�nabın ��ari-a�iqan�si olub, ta bu günl�rd� kim, sinni

Page 33: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

-��rifi �vasiti-��babdadır, ��ieyi-�nvari-k�ma- latı «k����msi fi v�s�tis-s�ma» v� p�rtövi-füru�i- x�yalatı «g�l-b�dri-iza t�c�lla» s�fheyi-ruzgard� a�ikar olmu�dur. T�bi �qsami-�er� v� �nvai-n�sr� tür-kiyy�n v� [farsiyy�n iqdam etmi�dir.] Mur� g�r iltifatın olsa müin K�sb ed�r iqtidari-�iri-��rin. P����y� lütfün olsa g�r m�lum, Fil xürtumuna salar xürtum. Var ümidim ki bu xoc�st� k�lam Ki, ona «N�rgisü gül» olmu� nak, Tapsa g�r xaki-asitan�n� rah Ed�s�n lütf il� bir an� nigah. Dey�s�n m�rh�ba bu göftar�! Ki, g�tirmi� Bahar izhar�. S�n m�nim m�lc�i-p�nahımsan, ��hri-�irvanda qibl�gahımsan, Ta cahan var b�xt yarın ola! Lütfi-y�zdan nigahdarın ola Bu bir neç� q�z�l o c�nabın türki q�z�ll�rind�ndir ki, t�zkir�nin ziyn�ti üçün s�bt oldu: Mey nuri cilv� eyl�di cami-bülurd�n, Cami-büluri gör ki, l�bal�bdi nurd�n. Cami-bülurd� m�ni mey yaxdı durd�n, �lb�tt� yandırar dü�� g�r gün bülurd�n. X�t g�lm�k il� ruyüv� hüsnün olurmu k�m, Nöqsan yet�rmi mülki-Süleyman� murd�n? Zahid sözüyl� n� bütü meyxan�d�n keçim, Özü g�r�k keçirmi behi�t il� hurd�n? Ol gülüzar nec� v�fad�n �lim tutar? Basmaz aya�ını gözüm� çün qürurd�n. Naz il� bir xuram� g�l, �mvat� qıl güzar, Ta m�rh�ba s�si g�l� �hli-qüburd�n.

Page 34: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Meyxan�y� Bahar �üur il� meyl ed�r, Zahid qüsur� meyl qılır, g�r qüsurd�n.

H�r kim ki hicri-yar il� dü�s� d�ma�d�n, Heç açılarmı könlü onun seyri-ba�d�n?! Saldı mey içr� yoxsa l�bi �ks saqinin Kim,bir �ya� il� m�ni saldı �ya�d�n. Ölm�kd�n özg� yox m�n� e�qind� bir x�yal, P�rvan� yanma�ın sev�r ancaq çira�d�n. Bir lal�yüzlüyar ç�kib da� sin�m�, Ya r�b, s�n etm� sin�mi xali bu da�d�n! Yetdikd� gül doda�üv� mey bilm�z�m alır, Meyd�n dodaq n���ni, ya mey doda�d�n?! S�nsiz �g�r bahar ola [yüz] ist�m�z Bahar N� lal� da�d�n çıxa, n� qönç� ba�d�n. L�li-l�bin ki x�lq deyirl�r ��rab ona, Xasiyy�ti-��rab tapar yets� ab ona. Zülfün salıb özün oda, ta ruyüv� yetib, Öz tutdu�u i�ind� n�dir piçü tab ona. �irin l�bin ki l�l ür�yin qan� dönd�rib, Yoxdur üzünd� qanı dey�n, l�li-nab ona. Görm�k �uai-arizüvi kimd� tab var, Bitablıq edib, n� salırsan niqab ona?! Dön�-dön� saraldı görüb hüsnüvü niy� Girmir yer� ki qar�ı çıxır afitab ona?! N�fyi-vücudi-nöqteyi-mövhum ed�r h�kim, A�zın ver�ydi ka� açılıb bir cavab ona. Zahid ki e�q küfrünü isbat edir, Bahar, �yman� g�lm�z oxuyasan min kitab ona. Tutsam ��rabı g�r l�büv� tay, h�ramdır, G�r sim söyl�s�m t�nüv�, h�rfi-xamdır. Rüxsarın üzr� zülfüv� baxdım o q�dr kim, Gördüm ki, gün qürub eyl�yib, v�qti-�amdır. Zahid bilirmi hiç miyanın h�qiq�tin,

Page 35: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Nazik sözü n� bilsin o k�s kim, �vamdır?! Mahi-t�mam s�hv il� bir gün dedim s�n�, H�r k�s e�itdi dedi: bu söz nat�mamdır. Zalım, bu q�dr könlümü qan etdigin n�dir, Qan etm�dim dedim ki, l�bin l�lfamdır. Zahid, t�vafi-K�b�ni qoy, bir güzar qıl Meyxan� içr�, gör n� s�falı m�qamdır! Dedim ki, ��hddir l�bin, ey canı cismimin, Dedi: Görün Baharı, n� �irink�lamdır! G�r zülfün il� beyl� olur a�ina gözün, Axırda ba�im� g�tir�r min b�la gözün. Ey biv�fa, cahan� gözün saldı fitn�l�r, Zülfün g�r�k ed�, niy� eyl�r x�ta gözün?! Könlüml� zülfüvün var idi �vv�l ülf�ti, Axırda eyl�di onu da biv�fa gözün. M�cruh sin�d� gen� könlüm görünm�yir, Billah, ya qa�ın aparıb anı, ya gözün. �ymanım almamı� el�m�z q�sd q�tlim�, H�m qanımı tök�r, h�m ed�r xunbaha gözün. Zülfü x�ttin ümidimi s�nd�n k�s�r, v�li Eyl�r arad� özg� i�ar�t mana gözün. Eyl�r M�sih l�lb�rüv� çox n�z�r, m�g�r Bimardır m�nim kimi, ist�r d�va gözün?! Can verm�gim nigahüv� mü�kül degil, v�li H�r can� mü�kül eyl�y�c�k iktifa gözün. Min r�ng il� Baharı salıblar b�lal�r�, Ol a� üzün, o al yava�ın, ol q�ra gözün. Derdim o m�st gözl�rüvün çox b�lası var. Gördüm o qar� zülfü, onun da x�tası var. H�rgiz behi�t� meyl el�m�z, huri ist�m�z, H�r a�iqin ki s�n kimi bir dilrübası var. Derl�r bahadır a�zına can, bilm�z�m neçin Bu yox olan zadın bu q�d�r çox bahası var. H�r l�hz� sin�m üzr� x�d�ngin qoyar ba�ın, S�nd�n gen� x�d�ngüvün artıq v�fası var. Müjganın il� çe�müvi g�r sorsalar i�dir? Bimar� b�nz�yir ki, �lind� �sası var. Badami gözl�rindir ed�n x�st� könlümü,

Page 36: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

�nnab l�bl�rind�n o d�rdin d�vası var. Bir naz il� xuram� g�l, ey s�rv, ta gör�k Hüsn içr� hansı s�rvq�din idd�ası var?! Yox eybi g�rçi hicrin il� ölm�gin, v�li Hüsnün gör�nd� ölm�gin özg� s�fası var. F�xr eyl� kim, qulamınam, ey xubl�r ��hi, Hansı ��hin Bahar kimi bir g�dası var?! Zülfün kimi qaraldı günüm dudi-ah il�, E�qind� idd�a edir�m bu güvah il�. Netsin o tari-zülf il� bu qan ola könül Mümkünmüdür ba�armaq o zülfi-siyah il�, H�r gu��sind� gör gözüvün min b�la yatıb, Neyçün can almasın bel� göz bir nigah il�?! X�tt il� yı�dı d�sti-q�za hüsnü ruyüv�, Nec� ki ba�iban gülü ba�lar giyah il�. Müjgan s�fini sin�m� ç�km�k r�va deyil, G�lm�k x�rab� mülk� n� lazım sipah il�?! Derl�r günahi-e�qüv� yanmaq c�za, xo�am Yandırsalar m�ni oda g�r bu günah il�. Meyxan�y� Bahar girib «ya s�n�m» deyib, Zahid girirs� K�b�y� g�r «lailah» il�. Bir gu��d�n �g�r.ala çe�min q�rarımı, Zülfün iki t�r�fd�n alır ixtiyarımı. A�zın n� m�nd� qoydu könül, n� könüld� s�br, Bir yox, görün ki, �ld�n alıb cüml� varımı. Bir r�hgüzard� ola kim, dam�nin tutam, �ad�m ki, bad� verdi f�raqın qubarımı. Kuyind� itl�rin� m�ni h�md�m eyl�mi�, Artırmı�am n� növ görün etibarımı! N� bir v�fa Bahar�, n� bir cövr, b�s nec� S�nd�n xo� eyl�yim dili-ümmidvarımı?! M�h�bb�t z�ncirinin �eydası, m�lam�t bazarının rüsvası iqlimi-m�v�dd�t avar�si,

Page 37: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

ki�v�ri-n�dam�t biçar�si, a�iqi-üftad�l�r yolda�ı, Bahari-v�hyk�lamın qarda�ı Hacı M�h�mm�d hüseyn x�l�fi-hacı �bülqasim b�y �irvani «Rüsva» t�x�llüs-Seyrü sülukd� Bahar il� töv�m, qüvv�ti-t�bd� fünuni-�er� müs�ll�m olmu�,, hicr�tin 1274-cü s�n�sind� darülmöminini-Ka�anda da-ri-b�qay� rehl�t etmi�dir. O c�nabın türki olan k�lamından bu iki q�z�l n�z�ri-h�qir� yetib s�bt olundu: Fariq ol m�hru q�mind�n bu dili-q�mgin deyil, Olmayan a�iq o �ux� qabili-t�hsin deyil. Gül��ni-hüsnü açıbdır yüz güli-r�na gözün, G�ri �yyami-x�zandır, f�sli-f�rv�rdin deyil, Nafeyi-çini onun saçına t��bih ed�nin Tutma ki, billahi qövli [h�rgiz] anın çin deyil Qıldı bir d�m kuyi-ü��aq� güzar ol mahru, Getdi gör kim, firq�tind�n kim cik�rxunin deyil. Guyi-e�qind� qılan m�va g�da çoxdur, v�li Hiç k�s Rüsva kimi bis�brü bit�mgin deyil. H�r zaman dövri-f�l�k cövrünü kim, yad etdim, At��i-ahım il� al�mi b�rbad etdim. Bir q�di s�rvi-r�van dilb�ri-t�rsanı görüb, Onu �irin sa�ınıb, k�ndimi F�rhad etdim. Xaneyi-könlü f�ra��t q�mi qılmı�dı x�rab, D�rdi-e�q il� onu bir d�xi abad etdim. Bu ümid il� ki qanım tök�c�k q�mz�n oxu, D�mb�d�m xatiri-m�hzunumu m�n �ad etdim, G�rçi Rüsva kimi canımdan �limi yaqadım, A�iq öldürm�g� lakin onu ustad etdim. Q�NNAD� �smi-��rifl�ri �li �kb�r-ibn-M��h�di R�c�b ��maxiyyül-�sl. T�x�llüsl�rin öz s�n�tl�rin� müs�mma etmi�dir. H�qiq�tül-hal

Page 38: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

o c�nabın k�lami-ruh�fzal�ri öz ruh�fzası kimi l�tif v� q�z�liyyatı öz pe�m�gi kimi saf v� z�rif, q�saidi öz b��l�vası t�k n�hay�td� dil-p�s�nd, tüyuqati öz ��rb�tl�ri kimi sudm�nd, h�cvl�ri nöqli-m�calis v� m�hafil, rübail�ri h�lviyyati-�hli -k�mayil, m�dhü q�dhi sik�nc�bin misal, m�zaqi-x�lqd� xo�güvar v� ��ari-l�tifi gül�ng�bin t�k m�s�rr�ta-sar. �ks�r�n m�sn�vi b�hrind� �er demi�dir. B�ndeyi-h�qiri çox h�cv etmi�dir. V� bu bir neç� �er� iktifa qıldım ki, bu t�zkir�y� s�bt olundu . OSMAN B�Y V� ÖM�R B�Y Osman b�y ��hri-�amaxının xanzad�l�rind�ndir. Qarda�ı Öm�r b�y il� o c�nab dövl�ti-�liyyeyi-Rusiyy�d� sahibm�ns�b v� sahibv�zif� kims�n�l�rd�n olmu�lar. Onlar kimi �hli-k�mal v� sahibc�lal v� sahibzövq kims�n�l�r daireyi-�irvan� g�lm� mi�dir. HOsman b�y Möhn�tiy� q�z�b etm�k ist�rk�n, Öm�r b�-yin m�zaqına Möhn�tinin sezüiün l�tif�si l�zz�t edib, t�zind�n t�avüz qılıb c�nab Möhn�tiy� firavan olan �pamlar v� m�rh�m�tl�r edibdir. �lh�q bu iki qarda� kimi yekan� daireyi-cahana k�lm�mi�dir. Tarixi-hiçr�tin...d� v� tarixi-m�sihiyy�-kin ...s�n�sind� Sultani-Rumun Fransa imdadıyla Ru-siyy� il� davaları olduqda Öm�r b�y l��k�ri-Rusda s�r-l��k�r idi. L��k�ri-rus mülki-Karsda olan zamanlar Öm�r b�y dövl�ti-Rusiyy�d�n ruk�rdan olub, �sk�ri-Rum� mülh�qq oldu. Dövl�ti-Rum Öm�r b�y m�zkuru h�man öz ı�ns�bi v� ni�anı il� q�bul edib v� m�vacib q�rar qı-lıb, ezl�rin� s�r�sk�r etmi�dir. �lan m�maliki-Rum-da «Yaranal Öm�r pa�a» ismiyl� m��hurdur. Öm�r b�y f�rar ed�nd�n sonra dövl�ti-Rusiyy� Osman b�yi tutub Sibir� könd�rmi�dil�r. C�nab Osman b�y d� Sibird�n f�rar edib, �stanbulda qarda�ına mülh�qq olmu�dur. �lan Osman b�y dövl�ti-Rumda sahibm�vacib 117�r ikisinin t�bi olma�ı m��hurdur v� zikri-xeyr il� adları h�r dild� m�zkurdur. C�nab Öm�r b�yi qay�td� xo��hval v� xo�m�zaq deyirl�r. O büzürgüvarın xo�m�zaqlı�ından biri oldur ki, bir gün m�clisi-ey�d� b�dih�ku olan �airl�r süx�np�rdazlı�a m���ul ik�n �fz�lil-b�dih�-guyan c�nab Möhn�ti �irvani bir qafiy� üz�ril� süx�np�rdaz idi �snayi- süx�nd� Möhn�tinin z�bani-f�sa-h�tpirayin� bir q�bih beyt cari oldu. [...]

Page 39: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Osman b�y Möhn�tiy� q�z�b etm�k ist�rk�n, Öm�r b�-yin m�zaqına Möhn�tinin sözünün l�tif�si l�zz�t edib, t�zind�n t�avüz qılıb c�nab Möhn�tiy� firavan olan �namlar v� m�rh�m�tl�r edibdir. �lh�q bu iki qarda� kimi yegan� daireyi-cahana g�lm�mi�dir. Tarixi-hicr�tind� v� tarixi-m�sihiyy�kin .s�n�sind� Sultani-Rumun Fransa imdadıyla Rusiyy� il� davaları olduqda Öm�r b�y l��k�ri-Rusda s�r-l��k�r idi. L��k�ri- rus mülki-Karsda olan zamanlar Öm�r b�y dövl�ti-Rusiyy�d�n rug�rdan olub, �sk�ri-Rum� mülh�qq oldu. Dövl�ti-Rum Öm�r b�y m�zkuru h�man öz m�ns�bi v� ni�anı il� q�bul edib v� m�vacib q�rar qılıb, özl�rin� s�r�sg�r etmi�dir. �lan m�maliki-Rumda «Yaranan Öm�r pa�a» ismiyl� m��hurdur. Öm�r b�y f�rar ed�nd�n sonra dövl�ti-Rusiyy� Osman b�yi tutub Sibir� gönd�rmi�dil�r. C�nab Osman b�y d� Sibird�n f�rar edib, �stanbulda qarda�ına mülh�qq olmu�dur. �lan Osman b�y dövl�ti-Rumda sahibm�vacib kims�n�l�rd�ndir. V� Qüst�nt�niyy�d� m�rt�beyi-müh�ndislik il� m��hurdur. Amma Öm�r b�yin m�rt�b�si Osman b�yd�n �ladır. Bu neç� beyt o c�nablardan t�b�rrük�n bu t�zkir�y� s�bt olundu: Q�Z�L�-OSMAN B�Y E�qimiz sanma o �uxun x�t il� xalınadır, Ya ki keysuyi-siyahına, ruxi-alınadır. M�ni �rbabı özün sur�t� etm�z a�iq, Bizim a�iqliyimiz ol m�hin �hvalınadır. Q�Z�L�-ÖM�R B�Y Ol m�hin sanma ki, e�qim l�bü ruxsarınadır. Ya ki ��hla gözün� türreyi-t�rrarınadır. Büt� etm�kdi sitayi�, el�m�k sur�t� meyl,

Page 40: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

E�qimiz, zahid, onun �iveyi-�tvarınadır. RA��B �smi-��rifi M��h�di Q�ffar x�l�fi-Hacı M�h�mm�d S�id �irvani. Bir cavandır �hli- hal v� bir �airdir sahibk�mal. Sahibi- t�bi s�lim v� s�liqeyi-müst�qim. Cümleyi-tüccard�ndir v� t�b�qeyi-�xyard�n. T�v�llüdi-��rifi s�n�yi-1251-d� ��hri- �amaxıda vaqe olubdur. Bavücudi ki, ��ard� qüvv�ti-t�bi vardır, lakin gah-gahi �er demi�dir. Bu bir neç� [q�z�l] onun �erl�rind�ndir: S�brim k�sib f�l�k gen� aldı q�rarımı, Ayırdı m�nd�n ol s�n�mi gülüzarımı Bir bin�va idim, dolanırdım v�leyk ç�rx Göst�rdi bir m�hi, gen� k�sdi m�darımı. Sübhi-vüsal idi m�n� rüxsarı, zülfü leyk, �am olmamı� q�ra el�di ruzigarımı. Ey abi-çe�m, e�q odu yandırdı cismimi, Qoyma �b�s yaxıb, yel� versin qubarımı. Açmı� n�simisübh gülüstanda lal�, leyk Ra�ib, tutubdu q�m bu dili-da�idarımı. Qanlar içirtdi qönçeyi-xandan� l�bl�rin, Yüz t�n� vurdu l�li- B�d�x�an� l�bl�rin Cam içr� ta olunca müqabil doda�uva, Dönd�rdi bad�nin ür�yin qan� l�bl�rin. Kaf�r,n� t��n�dir doda�ın qanım içm�y� R�hm eyl�m�zmi hiç müs�lmana l�bl�rin?! Sirri-d�hanüvü n� bilir qeyrl�r ki hiç Vaqif degül bu nöqteyi-pünhan�. l�bl�rin Z�ncir� salma�a gen� divan� Ra�ibi, Verdi icaz� zülfi-p�ri�an� l�bl�rin. Gec� zülfün k�nar etm� rüxünd�n,mahitab etm�

Page 41: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

S�h�r ruxsarını göst�rm�, r��ki-afitab etm�! Gülü gülzard� etm� x�cil, öz r�ngü buyind�n, �r�qd�n su s�pib rüxsarüv�, r��ki-gülab etm�! X�tü xal�, gülüm, l�li-l�bin ��hdini bildirm�,, Yı�ıb murü m�g�s rüxsar�, yüz min inqilab etm�! Gen� ol at��i-rüxsarüv� çox �öl�l�r vurma, Yaralı könlümü odlar� yandırma, k�bab etm�! L�bind�n qan iç�n könlüm ��rabi-nab� meyl etm�z, Yeri, Ra�ib, m�n� bihud� t�klifi-��rab etm�! S�n� göftari-t�lx etm�k y�qin meyxar�likd�ndir. M�n� xunin siri�kim söyli q�lbi yar�likd�ndir. M�ni avar�likd�n m�n ed�r naseh, v�li bilm�z Ki, e�q �hlin� k�sbi-m�rif�t avar�likd�ndir. �lim kutahdır, yetm�z qara keysusuna, neylim, M�n� m�hrumluq dünyad� b�xtiqar�likd�ndir. Dedim göz ya�ıma, çox g�zm� ruxsarımda, ol sabit! Dedi: T�sir verm�k kövk�b� s�yyar�likd�ndir. B�lavü möhn�ti-hicran�, Ra�ib, yoxdu bir çar�, Bu d�rd� s�bri derl�rs� d�va, biçar�likd�ndir. G�r�k s�n t�k qaragöz dilrübal�r niknam olsun, N� kim, sa��r tutub m�sti-x�rabi-l�lfam olsun. Meyi-t�lxi o �irin d�bl�r� h�r kim h�lal etmi� Görüm, ya r�b, ona öz verdiyi fitva h�ram olsun. GEC� zülfünl� h�mr�ng oldu�uyçün a�iqi-miskin Q�h�r söyl�r ki, ya r�b, neyl�r�m bu sübhü, �am olsun. X�T�N l��k�r ç�kib g�r tutsa mülkü hüsnünü, ey ��h,. Müj�n s�fl�r ç�kib qoymaz o mülkü binizam olsun. Müq�vv�s qa�ların taqın hilal� ox�adan ��xsin BEL� t��bihi-naqisl� görüm ömrü t�mam olsun. L�bin v�sfind� h�r �air dey� bir �er Ra�ib t�k, Mü��xx�sdir g�r�k x�lq içr� çox �irink�lam olsun. SA��R� Bu bir ieç� q�z�l o c�nabın �yyami-��babında dedigi q�z�ll�r cüml�sind�ndir:

Page 42: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

R�mz il� yar� �rz et, badi-s�ba, p�yamım ��yar e�its� mü�kül, zinhar ç�km� Söyl� ki, verdi canın, e�qind� kamil ol G�r lütf il� soru�sa:Noldu m�nim qulamım �zhari-iltica qıl, naz eyl�s�, niyaz et! Öp xaki-asitanın, pünhan yetir s�lamım D�rdü q�mi-f�raq� nafe bilib ��rabı, H�rç�nd s�nsiz içdim, z�hr il� doldu camım G�ldikc� �urü sövda �ql eyl�di h�zim�t, Tutdum cünun t�riqin, viran�l�r m�qamım Gördükd� z�rdi-çöhr�m, x�ndan olur r�qibim A� arizim qızarsın, ey r��ki-l�lfamım Cövr etm�, qıl t�r�hhüm, ey padi�ahi-xubam Q�m payimaliy�m m�n, yox möhn�t� d�vamım Heç kims� gu� tutmaz ��ari-Sa��ri t�k M�lum olur ki, dü�mü� t�sird�n k�lamım B�XUD Müst��r�qi-mü�ahideyi-d�ryayi-c�mal v� m�hvi-müta- lieyi-s�hifeyi-rüxsarü x�ttü xal, sevdayi-m�h�bb�tin a�iqi- rüsvası v� s�hbayi-m�v�dd�tin bixüdü �eydası, m�hbubi- gülüzarlar sin�fikarı v� m��uqi-lal�rüx-sarlar da�darı, suxteyi-at��i-f�rah v� güdaxteyi-buteyi-i�tiyaq, Molla A�a Bixud t�x�llüs ibni-Hacı Molla T�qi �irvani. T�v�llüdi- ��rifl�ri xitteyi-�irvani-xüldbünyanda olmu�, bir cavandır

Page 43: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

paksiyr�t v� pakdam�n, ticar�tpi�� v� xeyr�ndi��, n�cibxisl�t, d�rvi�t�-bi�t, f�him v� zir�k, ür�fam�sl�k. Sinii-��rifi otuz sald�, qüvveyi-t�bi s�rh�ddi-k�mald�. �lh�q ki, bir �airdir �irink�lam v� ��ari-l�tifi p�s�ndideyi-xasü �vam. �ks�r k�lamı a�iqan�, b�lk� at��i-d�runund�n bir z�ban�. Molla �hm�d N�ra�i kim, o c�nabın elmi-hikm�td� s�rri�teyi- tammi vardır, «Kitabi-Meracüs-s�ad�t»d� buyurmu�lar kim, �ks�r m�h�bb�ti-b�ni-növi-insan fit-ridir v� t�bii. N� ixtiyar il�dir v� n� k�sbü t�hsil� möhtaçdır. P�s, h�r bir k�sd� ki m�h�bb�t naqisdir, h�m�n q�d�r onun fitr�ti m�yubdur V� cibill�ti fasid. Ol ittihad ki mühübb il� m�hbub mabeynind� vaqe olur, m�lumdur ki, m�h�bb�ti-t�bind�n sonradır. V� qud�mayi-�hli-hikm�t t�srih qılıblar ki, qivami-cümleyi-mövcudat m�h�bb�t� m�nutdur, intizami-silsileyi-mümkünat onunbirl� m�rbut. heç bir könül yoxdur kim, l�meyi-m�h�bb�td�n onda nur v� heç bir ba� yoxdur ki, n��eyi-m�v�dd�td�n onda �ur olmasın. �g�r m�h�bb�t olmasaydı ümmühati-süfliyy�, abai- Ülviyy� izdivacına t�n verm�zdi. Onların müzavic�tin- d�n m�validi-s�las� do�ulmazdı. Ülf�ti-�czai-mür�k- k�bat onun �s�rl�rind�ndir. Ni�at v� r�qsi-�flak �uri-s�hbayi-m�h�bb�td�ndir, m�rk�zi-xakın m�st v� bihu�lu�u sükri-badeyi-m�v�dd�td�n. �lav� b�r in c�nab r�suli-�kr�m v� zübdeyi- b�ni-ad�m buyurmu�lar kim:Lac�r�m al�mi-�rvahd� münasib�ti-ruhani oldu�u s�b�bd�n m�zkur Bixud bu al�mi- �csamd� bir nigari-s�rvqam�t v� maht�l�t e�qind�n ki c�mali-cahanarası il� xitteyi-�irvan r��ki-f�radisi-cinan idi, zar v� biq�- rar olub, dövl�ti-didarına talib v� x�ridar olmu�du.H�mi�� dili-q�mnakı m�h�bb�ti-dildar il� m��hun peyv�st� dideyi-n�mnakı �övqi-c�mali-yar il� pürxun. Gahi x�zani-f�raqd� t�r�nnümsaz va gahi b�hari-vüsald� zümzüm�p�rdaz olub, münasibi-v�qt ��ari-a�iqan�l�r v� möhn�tamiz olan t�ran�l�r fa� edib,

Page 44: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

dilri�l�r q�lbin� n�m�kpa� olmu�dur. Bu bir neç� q�z�l v� müx�mm�s o c�nabın zadeyi-t�bi-b�la��tasarl�rind�n dir:| Arizü eyl�r könül kim, cism ara min can ola, Ta ki xaki-payüv� h�r d�m biri qurban ola. Qanımı tök, canımı al, leyk yıxma könlümü, Çünki öz mülkündü, ey ��h, ist�m� viran ola. ��ki-çe�mim çe�m�-çe�m� çe�mi-�uxünd�n cüda Ol q�d�r cari olub kim, az qılıb ümman ola. R��kd�n kur olmaq ist�r göz, v� lakin ist�m�z Kim, s�ni �ryar il�n görm�k mana imkan ola. H�sr�tin könlümd� can vers�m, q�d�m qoy ba�ıma, B�lk� didarınla can verm�k m�n� asan ola. Yoxdur insafın m�g�r, insafına qurban olum! Bu n� mürv�tdir ki, hicranında könlüm qan ola?! Maili-hüsnündü Bixud, h�rgiz etm�z arizu S�nd�n özg� dilrüba, g�r huriyü qılman ola. Könül, bu gün ki müy�ss�rdi v�sli-yar s�n�. T��afül etm�, baxar k�c bu ruzigar s�n�. Dusta, alma x�b�r hali-dili-zarımdan, Rövz�n� açma q�m� sineyi-�fkarımdan. Yoxdu nitqim ki ed�m ��rh dili-zar s�n�, �st�s�n bilm�g�, bil dideyi-xunbarımdan. N� gec�mdir gec�, bill�h, n� günüzdür günüzüm, Dü�mü��m ta ki cüda yari-v�fadarımdan. Barilaha, görüm e�q at��in� yansın o k�s Ki, m�ni ayrı salıb zülm il� öz yarımdan! N� o m�hpar� v�fasızdı, n� g�rdun g�crov, Dü�mü��m odlara öz b�xti-siy�hkarımdan. B�sdi, Bixud ki tutub al�mi ahü zarın, Qorxuram zar� g�l� yar m�nim zarımdan.

Page 45: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ruzi-vidai yarın od saldı cismü can� Kim, ��m t�k vücudum h�r d�m ç�k�r z�ban�. Cövr il� aldı g�rdun cananımı �limd�n, Ya r�b, görüm x�rab� qalsın bel� z�man�! Ey ç�rxi-dun, ayırdın m�nd�n o m�hliqanı, Qoydun m�ni-h�zini hicrind� yan�-yan�. Hüsni-c�malın, ey m�h, tövsifin etm�k olmaz, Övsafi-zülfü xalın g�lm�z dil�, b�yan�. Dil s�nd�n özg� yar� meyl ets� qan� dönsün, Heyhat, bir d� s�n t�k dilb�r g�l� c�han�! Göyd� hilalı görc�k Bixud qa�ın sa�ındı, Bax �uri-e�qin anı saldı bu k�ç güman�. G�dalıq d�rg�hünd� �övk�timdir, izzü cahımdır, Qapın Beytülmüq�dd�s, asitan�n s�cd�gahımdır. Könüld� tiri-q�mz�kd�n varımdır z�xml�r h�r yan! Gözümd�n q�tr�-q�tr� bu axan qanlar güvahımdır.| R�vadır ��hneyi-e�qin qıla h�r d�m siyas�tl�r-- Ki s�n ��h, m�n g�da, �lb�tt� kim, e�qin günahımdır. X�yali-arizindir �aml�r ��mi-��bistanım, S�nayi-zülfü xalın dild� virdi-sübgahımdır. Qaralmı� kövk�bi-b�xtim ki dildar� �lim yetm�z, Bu tir�b�xtlik, ey Bixud, öz t�siri-ahımdır. Hansı a�iq can s�n� m�nkimi qurban eyl�mi�, Hansı m��uq a�iqin s�n kimi nalan eyl�mi�? Hansı bülbül gülçün etmi� sin�sin m�n kimi çak Hansı gül s�n kimi bülbül ba�rını qan eyl�mi�? Hansı seyd olmu� k�m�ndi- zülfüv� m�n t�k �sir, Hansı s�yyad öz �ikarın t��n� büryan eyl�mi�?! ��mi-ruyün hansı m�hfil içr� olmu� ��l�v�r, Buyi-muyün hansı b�zmi �nb�ristan eyl�mi�? Kim f�nay� verdi n�qdi-ömrünü Bixud kimi, Kim m�nim t�k canını canap� qurban eyl�mi�? A�inalıq bu f�na mülkd� �fsan� imi�?! Ah, s�d ah, bu viran� n� viran� imi�?! O k�si kim, özüm� dost sanırdım, ey dil, Aqib�t oldu �yan kim, m�n� bigan� imi�.

Page 46: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Könlüm, etm� bu q�d�r ah, gözüm, tökm� siri�k Ki, cahan ruzi-�z�ld�n biz� q�mxan� imi�. Dön�s�n qan�, könül, oxlanasan yüz yerd�n, �çdiyin gör nec� q�m-qüss�li peyman� imi� H�r k�sin d�hrd� bir h�md�mi varmı� Bixud, S�n� h�md�m q�mü qüss�, dili-divan� imi�. Dolanım ba�uva, ey nazlıca yarım, b�ri bax! ��v�li, q�mz�li, ç�mx�mli nigarım, b�ri bax! ��v� a�az qılıb, s�brimi tarac el�m�, GetDi �ld�n d�xi aramü q�rarım, b�ri bax! X�m yemi� qam�tim �brul�rinin qurbanı, Gözl�rin s�dq�si bu cismi-fikarım, b�ri bax! Bu c�fadid� dil ol kakili-mü�kin� f�da, Zülfi-pürtabına qurban t�ni-zarım, b�ri bax! Can nisar etm�g� amad�di Bixud, göz�lim, G�r des�n lütf il�, «ey a�iqi zarım, b�ri bax!» Könül alud� qılıb bir büti-�yyar� m�ni, Edib a�üf�t� �c�b dilb�ri xünxar� m�ni. Q�mi-ruyil� günüzl�r ciy�rim qan� dön�r, Gec�l�r zülfü x�yalil� basar qar� m�ni. Dedim, ey dil, h�z�r et naireyi e�qind�n, Yaxma, allahı sev�rs�n, yanar odlar� m�ni. Allah, alla h, n� könüldür ki, usanmaz bir d�m L�hz�-l�hz� g�tir�r nal� il� zar� m�ni?! Dedim aldanma, könül, n�rgisi-cadul�rin�, H�q rizasına �sir etm� bu s�hhar� m�ni. Salacaq çöll�r� M�cnun kimi axır, bilir�m Bu qan olmu�, q�m� batmı�, dili-s�dpar� m�ni. Nola Bixud ki o bimehrü büti-a�iqkü� Bir nigah il� alıb canımı, qurtar� m�ni. Bir nov�üküft� gül alıb �ld�n q�rarımı, Tarac edibdi s�brimi, h�m ixtiyarımı. ��hla gözü açıb üzüm� babi-d�rdü q�m,

Page 47: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

X�m türr�si göy� yetirib ahü zarımı. Mü�kin hilali qam�timi yay� dönd�rib, Zülfi-siyahi tir� edib ruzigarımı. S�brim k�sib, q�rarım alıb, taq�tim üzüb, Qar�t edib bu �ux, görün, cüml� varımı. Derdim ki, qoy q�d�ml�rü v� can nisar edim, E�q içr� ta sübut el�yim etibarımı. Pünhan t�b�ssümünd� bu r�mz oldu a�ikar, Y�ni ki ç�k ölünc� bu n�hv intizarımı. Bixud, budur ümid ki t�hsin ed� s�n� Seyyid gör�nd� bu güh�ri-abdarımı. Ey qoyan könlüm� qan, oldumu hüsnün fani, Tutdumu xarü x�si-xü�k o t�r bostani?! �sdimi badi-x�zan, eyl�dimi �fsürd� Ba�i-hüsnünd� gülü, sümbülü, h�m reyhani?! G�ldimi l��k�ri-x�t arizüv� fövcb�fövc, Saldımı m�ml�k�ti-hüsnüv� bu talani?! Türki-m�stin, nec�s�n, qaldımı ox atmaqdan, Sındımı qa�laruvun yayı, müj�n peykani?! Varmı yadında, dey�rdim ki, s�n�, eyl�m� cövr, Yet�r axır s�n� bu cövrl�rin nöqsani?! �ükrlill�h ki m�nim sur�t� dü�dün axır, G�ldi tez ba�� o naz eyl�m�yin dövrani. Varmı yadında ki qullar kimi boynuburulu Qaba�ında s�n� �cz eyl�r idim pünhani?! H�sr�tind� l�büvün ��k �v�zi did�md�n Q�tr�-q�tr� saçılardı ciy�rimin qani. Arizu eyl�r idim birc� t�k�llüm ed�s�n. Ta qılam canımı �irin l�büvün qurbani. Qan qoyardın iki k�lm� danı�ıncan ür�y�, Ta ki bir k�lm� danı�saydın alardın cani. �mdi s�d �ükr, o gül b�rgin� b�nz�r doda�ın Olub �fsürd�, gedib r�ngi, qaçıbdır qani Dem�dimmi s�n� çox hüsnüv� m��rur olma-- Ki, bu m��rurlu�un tez yeti��r payani

Page 48: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

�sdimi gül��ni-hüsnün t�r�f� badi-x�zan, Tapdımı r�xn� o m��rurlu�un bünyani?! Dü�dümü tabü t�rav�td�n o t�r türr�l�rin Ki, ��bih eyl�r idin mü�k� h�mi�� ani. O göz�llik ki h�mi�� ona f�xr eyl�rdin, Al �l� ayin�, bax, gör o göz�llik hani?! B�li, bir �ah ki zalım ola m�zlumların Nal�sind�n dolanar b�xti, dön�r dövrani. B�sdi, Bixud ki c�mal �hlin� ad�tdir bu, Biv�fa olmasa, olmaz i�inin samani. MÜX�MM�S Ba�im, ey m�h, gu�eyi-l�lind� xalın s�dq�si, Cani-�irinim l�bi- ��kk�rmisalın s�dq�si, Yay� dönmü� qam�tim mü�kin hilalın s�dq�si, Tablar ç�kmi� t�nim novr�s nihalın s�dq�si, Dideyi-giryanım olsun gül c�malın s�dq�si! X�st� canım n�rgisi-bimarına olsun f�da, Kut�h ömrüm türreyi- t�rrarına olsun f�da, Canım, ey m�h, �iveyi-r�ftarına olsun f�da, R�ngi-p�cmürd�m rüxi-gülnarına olsun f�da, Z�f�rani arizim rüxsari-alın s�dq�si! E�qüv� dü�düms� bir d�m olmadım �ad, ey s�n�m, Hasilim e�qind� ancaq oldu �nduhü �l�m, H�md�mim möhn�t�nisim qüss�, �hvalım dij�m, Ömr �g�r keçdis� hicrind� bir növ il�, n� q�m, Kakilin qurbanı, xaki-payimalın s�dq�si! V�slini m�n s�hl sanmı�dım, v�li dü�var imi�, Hasilim e�qind� ancaq daim ahü zar imi�,

Page 49: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

N�rgisi-m�stin �c�b a�iqkü�ü xunxar imi�, Dün e�itdim q�tlim�, zalım, x�yalın var imi�, Münt�zir qoyma, g�l öldür, ey x�yalın s�dq�si! Bixudi-dildad� hicrind� keçirdir ruzigar, Did� n�mli, sin� da�lı, t�n yaralı, can fikar, B�xt k�m, tale yaman, qam�t kaman, dil biq�rar, Sur�ti-�hvalına qıl bir n�z�r, ey gülüzar, Nuri getmi� gözl�rim mü�kin q�zalın s�dq�si! Ey s�rvq�dim, lal�üzarım, qara gözlüm, Ey mahrüxüm, türf� nigarım, qara gözlüm, Ey�im, t�r�bim, ba�ü baharım, qara gözlüm, F�xrim, ��r�fim, �ahi-kübarım, qara gözlüm, Qurban s�n� bu cani-fikarım, qara gözlüm! Ey zülfü siy�h, qa�i k�man, kakili-reyhan, S�br etm�y� çox s�y el�dim, olmadı imkan, �mdi ki, gedib ömr q�minl�, verir�m can, D�fn eyl� sitanında m�ni, ey ��hi-xuban, Olsun barı kuyind� m�zarım, qara gözlüm! A�iq s�n� oldumsa, könül eyl�m�dim �ad, Göz ya�ı �nisim olub, oldum q�m� mötad, Qeyril�r� munis olub, oldun m�n il�n yad, Etdin dili-biçar�mi b�rbad, evin abad! Keçdi q�mi-hicrinl� m�darım, qara gözlüm! K�c getdim �z�ld�n ki könül verdim, inandım, Dövl�t s�ni bildim, d�xi hörm�t s�ni sandım, Nari-q�m� yandım, q�mi-sevday� boyandım, S�br eyl�yib �yyami-f�raqında dayandım, Yox indi n� s�brü n� q�rarım, qara gözlüm! Fikr etm� ki, zülfün m�n� �nduhü b�ladır, Cövrün m�n� ��fq�t, sit�min eyni-v�fadır, �nnabi-l�bin d�rdi-nihanim� d�vadır, �nsaf el�, qurban s�n�, bax, gör n� r�vadır,

Page 50: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bu h�sr�ti m�n kur� aparım, qara gözlüm?! Bixud nec� s�br eyl�sin, ey kani-l�taf�t, S�nd�n gör� möhn�t, e�id� t�nü m�lam�t, N� s�nd� v�fa var, n� m�ni-x�st�d� taq�t, �ndi ki v�fasızlıq olubdur s�n� ad�t, Öldür m�ni, r�hm eyl� qutarım, qara gözlüm! Bu in�ai-türki Bixudi-m�zkurun zadeyi-t�bi-b�la��t m��hunlarındandır ki, s�bt olundu: Müd�bbiri-karxaneyi-s�ad�tü iqbal v� mü�ssisi- �sasi-izz�tü �clal, �ni h�zr�ti-b�xti- biz�val v� �qd�si-talei-zülc�lal hüzuri- pürnurl�rin� n�hay�ti-�czü inki-sar il� m�ruz olunur ki, neç� il mundan �qd�m Sultani-ruh cavanlıq camından s�r�ar olub v� m��rurluq bad�sind�n gözl�rin xumar tutub xabkahi- q�fl�td� naz uyqusuna getmi�di v� m�ml�k�ti -b�d�ni ki öz m�q�rri-s�lt�n�tiydi, xüds�r qoyub m�cariyi-ümuri-s�lt�n�td�n qafilü bix�b�r dü�mü�dü. Nagah dilb�rlik babilista- nının cadug�rl�riid�n bir n�f�r v� göz�llik gürcüstanının �yyarl�rind�n bir hiyl�g�r qar�tg�rlik �zmkl� q�d�m ��hristani- b�d�n� qoyub, �qalimi-b�d�ni ah�st�-ah�st� dolanıb axtardı�ı halda, bir m�kani-��rif� yeti�di ki, o m�kanın m�tai-giranmay�l�ri s�brü q�rar v� o x�zin�nin gövh�ri- pürb�hal�ri taq�t v� ixtiyar idi. T�mamın qar�t edib hiyni-müraci�td� güzarı könül büstanına dü�dü. n�zm N� bostan, film�s�l firdovsi-ali, N� bostan, c�nn�tül-m�va misali. N� bostan, h�r t�r�fd� min gül açmı�, Cahana h�r gülü min �tr saçmı�.

Page 51: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

N� bostan, sünbülü keysuyi-xuban, N� bostan, lal�si ruyi-nikuyan. N�halinovcavanlar qam�tind�n, Gülü m�hru göz�ll�r sur�tind�n, L�bi �irinsux�nl�r çe�m�sarı, Güli-h�mrası dilb�rl�r üzarı, Güli-n�srini m�hrul�r c�bini, C�bini naz�ninl�r yas�mini. �lq�r�z, o c�dug�r v� m�kkar ruhu öz g�lm�yind�n x�b�rdar v� g�lib çapdırdı�ın a�ikar etm�kçün h�m�n bostanın v�s�tind� bir a�ac �kib getdi. Bel� ki, o a�aca bizim z�man�mizd� m�h�bb�t dey�rl�r. Xülas�, bir müdd�td�n sonra xümari-q�fl�t dideyi-ruhdan zail olub m�maliki-b�d�nin seyr v� s�yah�tin� mail oldu. �snayi-s�yah�td� könül hücr�sini s�br v� q�rar m�taind�n xali v� q�lb x�zin�sini taq�t v� ixqiyar n�qdind�n ari görüb n�dam�t barma�ın h�sr�t d�ndanına tutdu v� qay�ti-heyr�td�n özün unutdu.Rüf�t tacın t��ssüb topraqına vurdu v� p��imanlıq gülün izz�t ba�ına savurdu. D�xi göz dolandırıb �traf v� cavanib� n�z�r saldıqda öz t�mir etdigi bostanda bir nihali- t��ccüban� v� öz abad qıldı�ı gülüstanda bir dir�xti-bigan� mü�ahid� etdi ki, çox bibak v� küstaxan� ba� f�l�ki-�lay� ç�kib v� �ax�l�ri h�ma�u�, bir-birind�n keçib v� h�r �ax�si min yapraq açıb v� h�r yapra�ı afitabi-f�r�h qaba�ında bir hicab olub v� h�r v�r�qi ��mi-sürur qar�ısına bir p�rd� asıb. Ruh bu hal�ti görüb q�z�b �rr�sin� hökm buyurdu ki, o a�acın �ax�l�rin k�sib yer� salsın v� o nihalın budaqların qırıb oda yaxsın �rreyi- q�z�b ruhun f�ramanına bina�n h�r budaq ki o a�acdan cüda qılırdı, yerind� ikisi peyda bulurdu. H�r �axeyi ki ol nihaldan q�l�m edirdi, �v�zin� be�i �l�m olurdu. Ta bu günl�r�c�n ki Sultani- ruh �rreyi-q�z�b� itab v� xitab edib hökm buyururdu

Page 52: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

ki, o a�acı q�t el�sin. �lhal �rreyi-q�z�b h�man a�acı kökünd�n q�t edib, lakin ri��l�ri h�nuz baqi qalıbdır. �mdi qorxuram ki, gen� o ri��l�rd�n bir nihali-di| g�r v� bir dir�xti-�lahidd� nümüvv ed�. �mma afitabi-reyr�t neç� gündür ki, tabi�d� v� o nihalın ri��l�rin qururutmaqçın s�y v� ku�i�d�dir. �g�r bir neç� günidi-k�r�can h�man c�dug�ri pürf�n �fzung�rlik s�habının )arani-l�taf�til� abyarlıq etm�s�, afitabi-qeyr�tin tabi�i-h�rar�ti o ri��l�ri qurudacaqdır. �la haza s�ad�t v� iqbal fir�ngistanının ma�ınsazlarından v� nikb�xtlik ingilistanının naxsuzp�rdazlarından isqida v� t�v�qqö olunur ki, M�sihayi-qeyr�t xatirin� v� M�ry�mi-h�miyy�t rizasına kibriyalıq fuladından v� t�k�bbür ah�nind�n bir ma�ın t�t�bbö edib gönd�rinl�r ki, �g�r xudan�k�rd� o �ux çadug�r v� o ��mmaz fitn�g�r füsung�rlik s�habınıkönül bostanının üstün� ç�ks�, h�m�n naxsuz il� vurub tarü mar v� p�rak�nd� ed�k V�ss�lam. S�n�yi-1275, fi 9 ��hri-zilq�d�. H�m�n z�lz�leyi-��did ki �amaxıda vaqe oldu v� müdd�ti qırx kün yer aram tutmayıb gah-gah h�r�k�t qılırdı, çox adam h�lak olub v� çox ��xas m�cruh olmu�du. T�varixi-q�diml�rd�n m�lum olunur ki, h�mi�� �amaxıda z�lz�leyi-��did vaqe olubdur v� çox v�d� bu ��hrin köçm�sin� z�lz�l� bais olubdur. Bixud m�zkur bu bir neç� beyti h�man z�lz�l�d� ri�teyi-n�zm�ç�kibdir:

Page 53: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

qit� ��maxi ��hri yeks�r oldu viran, Ed�r h�r gu��d� bayqu�lar �f�an Buxarati-z�min etdi t�m�vvüc, �ikaf olduqda yerl�r tapdı nöqsan. Gör�n ol halı eyl�rdi t�s�vvür, Qiyam�t qopdu, dünya oldu payan. Dü�üb �nvai-m�xluq iztirab�, T�mam�n x�lq olub «van�fs» guyan, «T�r�nnas� sükar�n» [1] ay�sin� N�tic� oldu ol sa�t nümayan Mün�ccim ki söl�rdi �rzi sakin, Xilafin� yetib ol günd� bürhan. X�yal eyl�rdi ol halı gör�n k�s-- Ki bü tariki-m�rk�z oldu p�rran. T�z�lzül dü�dü ��hr�, uçdu evl�r, N� m�scid qaldı, n� bazarü dükkan. O eyvanlar ki ba� ç�kmi�di ç�rx�,. Da�ıldı, oldu topraq il� yeksan. O �snad� q�ribi-yüz n�f�r k�s, Qalıb da� içr� cüml� oldu bican. Da�ıldı Bixüdun q�sri, ota�ı, Yeti� f�ryadına, ya h�yyü sübhan [�stinad1: Qiyam�td� insanları s�rm�st kimi gör�rs�n. ] Q�BUL� S�dn�rud �irvanın mahallarındandır. C�M� Otuz iki para k�nddir t�mam�n k�rmü siyrdir Göyçay ki �ah da�ının qibl� t�r�find�n v�

Page 54: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Baba da�ından v� sair cibali -�zim�l�rin çe�m�l�rind�n v� qar sularından cari olur, ol mahala caridir. Ba�atlarında çox �la �bri-��m, innab, �aftalu hasil olur. Amma f�sli-tabistaida suları üfun�t etdiyi c�h�td�n çox m�g�si-pürazar olur v� Qaraxıdır ol q�ry�l�rin cüml�sind�ndir. C�nab Mir Hüseyn �f�ndi ki, Q�buli t�x�llüsdür, ol mahalın ür�fal�rind�ndir. T�v�llüdi-��rifi 1240-cı s�n�d� q�ryeyi-Qaraxıdırda olub. V�fatları 1270-ci s�k�d� vaqe olubdur. Bu müst�zadı Petros b�y ibn-Ke�i�. ol mahala Hakim olan zamanları onun ��nind� ri�teyi-n�zm� ç�kibdir ki, n�z�ri-h�qir� yetdi. MÜST�ZAD Ey m�d�ni-�dlü k�r�mü cudü s�xav�t, S�rd�ft�ri-al�m... Vey m�xz�ni-k�nci-kuh�ri-f�hmü f�ras�t, Ey rütb�si �z�m... ZÖV� S�hrayi-m�h�bb�tin s�rg�rdani v� beydayi-müv�dd- tin p�ri�anı. T�c�rrüd bustanının s�rvi-azad�si, Sa��riyi-süx�np�rv�rin xah�rzad�si Molla M�h�mm�d Zövi t�x�llüs h�nuz sinni-��rifi s�rh�ddk-k�mal� yetm�yibdir, v� ünf�vani-��babından bir o q�d�r getm�yibdir ki, vücudi-��rifi �nva v� �qsami-k�mal�t il� müz�yy�n v� nasiyeyi-�hvalından sitareyi-f�hmü f�ras�t zahir v� müb�rh�ndir. T�v�llüdi-��rifl�ri hicr�tin min iki yüz

Page 55: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

�lli doqquzuncu ilind� xitteyi-�irvand� vaqe olub. Ta bu günl�rd� ki iyirmi be� sinnin� q�d�m basmı�dır, elmi- �r�b v� fars feyzin talibl�r� yetirm�kd� v� tüllablardan gülüstani-zatında küli-m�rif�t bitirm�kd�dir. T�bi h�r növ ��ari-farsi v� �r�bi v� türkid� qadir v� imlavü in�ad� mahirdir. �lh�qq x�tti-�ik�st�d� �mad�, n�sxü t�liqd� R��id v� Yaqut� b�rab�rdir. Ümmidvar�m ki, h�r bir hün�rd� d�r�ceyi-rüf�t bula v� avazeyi-k�lamından al�ml�r dola. Bu m�sn�vi �yyami-f�raqd� dediyi �ikay�tnam�l�rd�ndir: �la, ey s�rv�ri-xeyli-nikuyan, �la, ey pad�ahi-lal�ruyan, N� müdd�tdir m�ni-m�hcurü zar�, T�r�hhüm etm�yib, etdiz k�nar�. V� lakin bilm�dim noldu günahım, H�bibim, qibl�gahım, pad�ahım, Ki, cövr il� vüsalından ayırdın, L�bi-�irinm�qalından ayırdın. R�qibi-bih�ya p�ndini tutdun, M�ni bilm�rr� yadından unutdun. F�ramu� eyl�din �hdü v�fanı, Unutdun m�n ç�k�n cövrü c�fanı. Sit�m qılma m�ni-na�ad�, ey dust, G�tir ol günl�ri bir yad�, ey dust-- Ki, açılmı�dı gülzari-c�malın, Yeni b�r vermi� idi novnihalın. V�li ol gül��ni-meynuni�an�, Yox idi bülbüli-�irinf�san�. Görüb rüxsarını, ey mahpar�, . M�n oldum ba�i-hüsnünd� h�zar�. Ç�kib, ey s�rv, �fqani-d�mad�m, S�ni m�n eyl�dim m��huri-al�m. Özün müxbirs�n, ey xur�idrüxsar-- Ki, e�qind� n�l�r ç�kdim m�ni-zar. R�vadırmı, m�nim t�k biq�rarı, Q�mi-dövran �lind�n dilfikari, Giriftar eyl�din hicran �lind�,

Page 56: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

N� hicran, d�rdi-bid�rman �lind�. M�nim t�k olmasın kaf�r d�, ya r�b, Q�mü �nduhi-hicr il� mü�zz�b. N� ��rhi-d�rdi-yar� qüdr�tim var, N� �nduhü f�raq� taq�tim var. �la, ey mahi-bimehrü sit�mkar, C�malın s�dq�si bu cani-�fkar, X�mid� qam�tim qa�ın f�dası, Bu q�mdid� könül ba�ın f�dası! S�n� qurban olum, m�n x�st� halı D�xi g�l eyl�m� q�m payimalı! Ki qalmıb hicrin�, ey mahi-xüdkam, N� canımda t�van, n� dild� aram. O günd�n kim, vüsalından cüday�m, Q�mü �nduhü d�rd� mübt�lay�m. Olub zülfün t�ki, ey gülüzarım, P�ri�an, tir� yeks�r ruzgarım. Olub qa�ın t�ki, ey nuri-did�, Q�dim �nduhi-hicrind�n x�mid�. Üzün Hicrind� cismim, ey c�fakar, Olubdur n�rgisin t�k zarü bimar, D�hanın h�sr�tind�n, ey nigarım, �riyib, yox olubdur cismi-zarım. L�bi-l�lin q�mind�n çe�mi-xunbar Tök�r h�r l�hz� yüz min dürri-��hvar. Q�din fikri il�, ey s�rvqam�t, Olur h�r gün m�nimçün min qiyam�t. D�xi �l ç�k c�fad�n, ey sit�mk�r-- Ki, etm�z bu c�fanı hiç kaf�r. Xüsus�n m�n kimi q�mdid� yar�, Siy�hb�xtü p�ri�anruzigar�-- Ki, e�qind� ç�kib yüz min b�lal�r, Görüb zülfünd�n artıqraq x�tal�r. Olub hicrind�, ey s�rvi-r�vanım, D�mad�m bu q�z�l virdi-z�banım: �la, ey mahru, ey mahpar� Q�mind�n oldu könlüm par�-par�.. N�dir, ey biv�fa kim, axır etdin, Bu q�dri cövrl�r m�n dilfikar�?! R�qib� eyl�yib min lütf, etdin

Page 57: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

M�ni b�zmi-vüsalından k�nar�. �lahi, varmı al�md� m�nim t�k P�ri�an ruzigarü b�xti qar�? Gülünd�n f�sli-gül��n ayrı dü�mü� M�nim t�k söyl�yin hansı h�zar�?! �z�ld�n olmayeydim ka� a�iq, S�nin t�k biv�fa, bir�hm yar�! �z�ld�n ka� kim, zali-z�man� G�tirmeydi m�ni-zarı cahan�. D�xi inni oleydi h�ft aba Kim, etdi m�n t�ki �fkarı peyda. Olaydı çar mad�r ka� aqir-- Ki, etmeydi m�nim t�k zarı zahir.. �z�ld�n olmayeydi ka� al�m, Vücud� g�lm�y�ydi n�sli-Ad�m. D�xi h�m hüsni-sur�t olmayeydi, V� ya e�qü m�h�bb�t olmayeydi-- Ki, sevdim s�n t�ki bimehr yarı, Sit�mk�r, kin�p�rv�r, zülmkarı. B�si e�qind� ç�kdim cövrü möhn�t, N� möhn�t, s�d h�zaran d�rdü xiff�t. V�li axırda etdin biv�falıq-- Ki, saldın ar�y� t�rhi-cüdalıq. Sit�ml� eyl�din, ey mahpar�, M�ni b�zml-vüsalından k�nar�. V�li ümmidim oldur ç�rxi-k�rdan, H�mi�� eyl�m�z bir gun� dövran. Olur axır tamam �yyami-hicran, G�lir ortay� [v�sl], ey rah�ti-can. Keç�n möhn�tl�ri hicrind� bir-bir. Ed�r�m xidm�tind� cüml�-t�qrir. Kör�rs�n Zöviyi r�ncurü müzt�r N�l�r hicrind� ç�kmi�, ey sit�mk�r.

Page 58: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

SAQ�NAM� Saqi, g�tir ol ��rabi-nabi Kim, yetdi nisab� q�m hesabi. Bir cam il� d�fi-d�rdü q�m qıl! T�dbiri-xumarım et, k�r�m qıl! Ver cami-��rabi-�r-��vani, M�st et m�ni-zarü bin�vani. G�rçi q�mü-d�rd xeyli çoxdur, S�nd�n özg� müin yoxdur. Ta bir d�m olub b�lad�n azad, Hicranın �lind�n eyl�yim dad. M�stan� deyim o mahruy�, Ol kin��iarü tündxuy� Kim, ey büti-biv�favü b�dxu, Ayin�üzarü �nb�rinmu, Ol gün ki �siri-xalın oldum, Zülfün t�ki paymalın oldum. Oldum meyi-mehrin il� s�rm�st. Zülfün girehind� böyl� pab�st. E�qind� b�lavü q�md�n özg�, Cövrü �l�mü sit�md�n özg�, Bir l�hz� gör�mm�dim vüsalın, N�zzareyi-gül��ni-c�malın. Etdin m�ni böyl�, ey sit�mkar, �nduhü f�raqına giriftar. Gahi m�n� etdin, ey p�rizad, Hicrinl� h�zar gun� bidad. G�tdin g�hi taz�d�n bir ayin, Tutdun m�ni-zar il� �b�s kin. Az eyl� c�fa m�ni-fikar�, M�n x�st�vü zarü biq�rar�. Kim möhn�ti-hicrin, ey sit�mkar, Eylibdi t�nim zib�s ki �fkar!. R�hm eyl�r [i] görs�, ey sit�mk�r M�n zarı bu hal içind� kaf�r. Ey dilb�ri-mahruyi-ziyba! Vey gülrüxü s�rvq�ddü r�na! Fikri-x�mi-zülfün il� h�r d�m

Page 59: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ey s�rv, q�dim olubdurur x�m. A�zın q�mi il�, ey nigarım, Yeks�r yox olubdu cüml� varım. L�lin h�v�sil� çe�mi-xunbar Yüz min dür ed�r d�mad�m iysar. Yad eyl�y�c�k könül ç�k�r ah, V�slind� keç�n zamanı, ey mah Qurbanın olum, c�fad�n �l ç�k! Bu bih�d� müdd�ad�n �l ç�k! ��yar n�sih�tini tutma! «Ayini-q�dimini unutma». T�rk etm�, gülüm, r�hi-v�fanı, Bir yad el� m�n ç�k�n c�fanı. Artanda b�lavü d�rdim, ey dust, Daim bu q�z�ldi virdim, ey dust: Q�Z�LL�R M�ni ayırdı g�rdun cövr il�, ey m�hliqa, s�nd�n, M�g�r r��k etdi kim, gördüm b�si cövrü c�fa s�nd�n? N�sibim oldu e�qind� b�lavü möhn�tü �nduh, C�fad�n qeyri-bir �ey görm�dim, ey biv�fa, s�nd�n. M�nim t�k xar olasan h�r iki al�md�, ey zalim, Nec� m�n olmu�am al�md� xarü bin�va s�nd�n! N� nal�m taleimd�ndir, n� bu g�rduni-k�crovdan, N� d�rdü [q�m] yeti�di, yetdi billahi mana s�nd�n. Vüsalın g�r müy�ss�r bir d� olsa Zöviyi m�hcur, �g�r öldürs�n, ey m�h, ç�km�z �l, olmaz cüda s�ns�n. M�cnun oluram ol büti m�hkeyp�ri görc�k �lb�tt� ki m�cnun olu m�rdüm p�ri görc�k Bilm�m ki, m�n� naz el�]ir, ya ki sit�mdir, Qafil ki öt�r yar m�ni-müzt�ri görc�k

Page 60: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

H�r l�hz� ki görs�m, dil�r�m l� lüvü öpm�k, Tuti n� t�h�mmül el�sin ��kk�ri körç�k. Od tutdu könül zülfüvü ruyünd� gör�nd� Ol növki be tüll�h ara kaf�ri görc�k. Qurbanın olum, g�l bu q�d�r etm� t��afül, Qurbanın olan Zöviyi-q�mp�rv�ri görc�k. Qoymu�du g�r f�l�k m�ni h�sr�t c�malına, S�d �ükr, aqib�t ki yeti�dim vüsalına. Hicri-rüxünd� giry� il� kur olan gözüm Baxdı doyunca arizi-f�rx�nd�falına. Artar könüld� �övqi-t�ma�ayi-arizin, Baxdıqca h�sr�t il� s�nin x�ttü xalına. Q�m ç�km�, ey könül, d�xi ey�ü ni�at qıl-- Kim, oldu çar� möhn�tü d�rdü m�lalına. Qorxum budur ki, r��k ed� bu ç�rxi-k�cm�dar, H�sr�t qoya gen� m�ni, ey gül, c�malına. Lütf etm� qeyr�, öldürü r��k, ey p�ri, m�ni, Dü�m� d�xi amandı, �z�lki xisalına. Bil v�sli-yar q�drini, g�lm�zmi, Zöviya, Hicrind� ç�kdiyim q�mü möhn�t x�yalına? Gözl�rim b�s ki tök�r hicrin il� qan, s�nsiz. Qandan axır salacaq al�m� tufan s�nsiz. Xari-mat�mg�d�dir çe�mim�, billah �g�r, Eyl�s�m k��ti-gülü seyri-gülüstan s�nsiz. Qıl t�r�hhüm, el� bir ti� il� s�dpar� m�ni, N�y� lazımdı s�rü cismü dilü can s�nsiz. G�lm�yir çe�min� x�lqin gec�l�r hiç yuxu, B�s ki ey m�h, qılıram nal�vü �fqan s�nsiz. G�r yolun dü�s� s�ba, A�da�a, m�nd�n söl� kim, Verdi can möhn�t il� Zöviyi-nalan s�nsiz. N� saqiyü n� l�bi-l�lfam� mü�taq�m, N� rahi-ruhf�zay�, n� cam� mü�taq�m. B�sani-z�hr m�zaqımda t�lxdir ��kk�r, Zib�s ki ol m�hi-�irink�lam� mü�taq�m. �z�ld� ist�r idim v�slüvü, v�li hala N�vidi-q�tl ver�n bir p�yam� mü�taq�m.

Page 61: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

N� s�rv� meyl ed�r�m, n� s�nub�r� kim, m�n O q�dr ol büti-tubaqiyam� mü�taq�m. O ��ms v�sli deyil arizu m�n�, Zövi, Dilind�n ol s�n�min bir s�lam� mü�taq�m. N� saqiyü n� l�bi-l�lfam� mü�taq�m, N� rahi-ruhf�zay�, n� cam� mü�taq�m. B�sani-z�hr m�zaqımda t�lxdir ��kk�r, Zib�s ki ol m�hi-�irink�lam� mü�taq�m. N� yets�m v�sl� aramım, n� hicrind� q�rarım var. Xudav�nda, n� b�d övqatü mü�kül ruzgarım var. Olub a�iq, cahanda h�r k�s öz m��uq�sin tapdı, M�n�m kim, h�r zaman firq�td� min-min ahu zarım var, N� q�fl�tdir bu s�nd�, ey t�qafülpi�� s�yyadım, Dem�zs�n kim, m�nim damımda axır bir �ikarım var. M�n� ��yar oldu h�rfi-��yar il� yar axır, Görün ��yar� bunca yar olan bir gülüzarım var. Dem� naseh ki e�qi-mahrul�rd�n ç�k �l, Zövi-- Kim, ondan ç�km�z�m �l, ta �limd� ixtiyarım var. Binayi-dustlu�um tutmamı� nigarım il�, Pozub x�rab el�dim çe�mi-��kbarım il�. N� v�sl� t��n�s�n, ey dil, usan, deyil mümkün Onun vüsalı bu b�xti-siyahkarım il�. �c�bdi ç�rx yanıb, h�m k�vakib olsa [k�bab], Üzün q�mind� s�nin ahi-pür��rarım il�. Q�mi-f�raqı il� imdi böyl� olmazdım, Qoyaydı g�r m�ni könlüm öz ixtiyarım il�. Dedim ki, Zöviy� lütf et, dedi: z�hi xicl�t. H�nuz zind�dir ol hicri-can�ikarım il�?! Ets�n d� eyl� tiri-b�lay� ni�an m�ni, Salm� n�z�rd�n, ey büti-namehriban, m�ni. ��yar� iltica edir�m imdi hicrd�, Salmı� n� gun� günl�r� gör asiman m�ni. �zb�s ki nal� qıldı f�ra�ında, ey p�ri, Rusvayi-al�m etdi dili-nat�van m�ni. Bax, gör, n� növ saldı qara günl�r� könül, Xali-siyahü geysuyi-�nb�rf��an m�ni. Zövi q�mi-d�hanı il� ol sit�mk�rin.

Page 62: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bir gün vücudumu yox ed�rs�n güman m�nim. Etm�k dil�r c�maluva n�zzar� afitab, Oldur ki, m�n kimi g�z�r avar�, afitab. �st�r öp� o mahv��in astan�sin, Bica deyil dü��r d�rü divar� afitab. Dü�mü� yer üzr� m�n t�ki m�dhu�ü xaksar, A�iqdi sanki ol büti-xunxar� afitab. Qeyr�t odu z�ban� ç�kib, yandırır m�ni-- Kim, h�r s�h�r dü��r q�d�mi-yar� afitab. Ol gün ki mahpar� nigarım görünm�s�, Olsun ilahi, par� m�hü qar� afitab. B�nz�rmi z�rr� q�dri o m�hruy�, Zöviya, G�r ç�rx günd� saz ed� s�d bar� afitab. G�l ey göz�l, q�mi-e�qinl� zar qoyma m�ni, X�yali-zülfün il� biq�rar qoyma m�ni. Ümidi-v�deyi-q�tlind� qan� döndü cig�r, Amandı, qanımı tök, intizar qoyma m�ni. ��bi-f�raqd� yarın x�yali-çe�mi il� H�lak eyl�di, saqi, xumar qoyma m�ni. F�ra��ti-t�nü can m�stlikd�dir, saqi, Gözün f�dası olum, hu�iyar qoyma m�ni! C�fad�n �l götü, r�hm eyl� Zöviyi-zar�, �ik�steyi-�l�mi-ruzigar qoyma m�ni. Dideyi-al�md� g�rçi xar oldum yar üçün, Aqib�t dü�düm gözünd�n xatiri-��yar üçün. Ç�km�z�m �l s�nd�n, ey gül, qeyrl�r zülfün görüb, �nd�lib eyl�rmi gül t�rkin c�fayi-xar üçün? Batdı yüz min xari-möhn�t naxuni-ümmidim�, G�rçi yüz min cövr ç�kdim ol güli-gülzar üçün. Ç�kdi x�nc�r naz il�, öldürm�di s�d heyf kim, Qıymadı bir q�tr� suy� bu dili-�fkar üçün... Bad�xar� el�yir g�rçi m�z�mm�t zahid, Ç�k�r axır özü bu i�d� n�dam�t zahid. Özü qafildi m�g�r ayeyi-«La y��tib»[1]d�n Kim, ed�r günd� h�zar ad�m� qeyb�t, zahid.

Page 63: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

F�xr qılma, oxu bir ayeyi-möhtali-f�xur, Sureyi-hud� baxıb, eyl� bir ibr�t, zahid. G�r �dal�tl� olur h��r gününd� divan, S�n d�, m�n d� ç�k�rik onda �ziyy�t, zahid. M�nd� vardır �g�r a�iq oluban, mey içm�k, S�nd� var, bir qulaq as, gör neç� ad�t, zahid. Kibrü qeyb�t, q�z�bü z�rqü riyavü salus, Eyl�m�k görm�diyi �mr� ��had�t, zahid. Bad�y� qeyb�tü m��rurlu�u tay tutaq, Qeyb�tin n�hyin� var çün neç� ay�t, zahid. Bad�nin n�hyin� bir «f�ct�nibu» [2] l�fzi g�lib, �mdi ç�k eyl�diyin fel� x�cal�t, zahid. S�n ed�n fisql�rin yoxdu s�n� m�nf��ti, Meyd� var zövqü f�r�h, i�r�tü l�zz�t, zahid. Hurü c�nn�tdi s�nin sövmü s�latında q�r�z, Fikr qıl n�qsüv�dir böyl� ibad�t, zahid. Bu �m�ll�r ki, s�nin [var], n� deyim tulü diraz, F�rz olubdur s�n� �eytan kimi l�n�t, zahid. Çünki h�r ��xs� deyirs�n: «�n� xeyrün minhü» [3] Bu s�nin ��nin� sı�maz, bu n� hac�t, zahid. Birc� k�lm� degil�n ki, «�n� r�bbül-�la» [4] Bu �vam taif� eyl�rl�r ita�t, zahid. H��r�d�k g�r söl�yim hiç tük�nm�z «v�sfin», D�xi mundan bel� göst�rm� k�ram�t, zahid. Zöviya, «�nni ��fur[5] ay�sind� ba�la ümid, Etm�sin qoy s�n� m�h��rd� ��fa�t, zahid. [�stinad1: Quranda «bir-birinizin qeyb�tini etm�yin» ay�sin� i�ar�dir. Red. ] [�stinad 2: ��rabdan ç�kinin! (ay�). ] [�stinad 3: M�n ondan yax�ıyam. ] [�stinad 4: M�n uca olan allaham] [�stinad 5: M�n ba�ı�layanam. ] AS� QARABA�� Abdulla b�y x�l�fi-�li b�y Asi t�x�llüs Qaraba�ın nüc�bal�rind�ndir. Bu t�rcib�nd ondandır ki, s�bt oldu:

Page 64: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

T�RC�B�ND Saqiya, ey büti-m�hpeyk�rü xur�idc�mal �l� al badeyi-gülgünq�d�hin mala-mal. Dur aya�a, tök �ya� içr� meyi-s�hbanı-- Ki, ayaqdan salısan könlümü ets�n ehmal. Ol ��rabi ki onun «�in»i ��k�rdir, «rey»i ruh, �lifi «abi-b�qa», «ba»d�n ibar�tdir bal. Çünki bu bir bel� mövsümdü ki, �ah�n��hi-gül. T�xti-gül��nd� hökum�tl� tutub istiqlal. S�f ç�kib cüml� müqabild� cüyu�i-s�bz�, S�rv qaldırdı ç�m�nd� �l�mi-meymunfal[1]. Etdi m�qhur ç�m�n l��k�rini �ahi-b�har, Ç�rx�çivar girib �rs�g�h� badi-�imal. Bij�ni-ordubehi�t eyl�di f�rv�rdin� zur. Q�leyi-gül��n� Kavusi-s�badır kütval. [2]. N� r�va bir bel� mövsümd� könül ki�v�rini Ed� m�ftuhü müs�xx�r sip�hi-d�rdü m�lal. L�bl�rin hicri qılıb qönç� kimi ba�rımı qan. K�sr�ti-nal�vü �fqan el�mi� cismimi nal. Yüz qoyub üstüm� d�rdü q�mü �nduhü x�yal, Rahi-reyhan q�d�hin dövr� g�tir d�r h�m� hal. �fs�ri-qönç� qoyub ba�� ��hi-f�rv�rdin, Payt�xtind� q�rar etdi v�ziri-n�srin. R�x�i-pil�fg�ni-�ax üst� çıxıb Rüst�mi-gül Rüx tutub B�hm�ni mat etm�y� sürdü f�rzin B�rgi-biyd eyl�yib amad� x�d�ngi-dilduz Saldı min �ur h�sari-ç�m�n� muy�günan. Vurma�a çe�mi-Sif�ndarımıza qıldı k�min. Qönç� Söhrabını ehya edib �bri-niysan Nu�daru el�yib kamına ��bn�m t�yin. D�ji-gülzar� q�d�m basdı gen� Kivi-s�ba Tapdı Keyxosrovi-gül ba�d� izzü t�mkin. Lal�ni xuni-Siyavu�� m�g�r b�nz�tmi�

Page 65: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ki, Fir�ngiz-sif�t bülbül olubdur q�mgin?! Saz edib suzü güdaz il� n�vahayi-h�zin Saqiya, bir bel� mövsümd� tutub cami-s�buh, Meyi-t�lx il� m�zaqım nola qılsan �irin. Açılıb n�rgisi-��hla bu zaman, görm� r�va, Çe�mi-bimarın ed� könlümü bimarü q�min. Qoyma h�sr�t m�ni-biçar�ni. qıl �rzi-c�mal, Bir �ya� il� dili-zarımı bir d�m �l� al! �ur qanunun edib ba�d� bülbül a�az, Yetirib ç�rx h�sarin� humayun avaz. Qümri-ah�ng qılıb z�mz�meyi-��hra�ub, Zirü b�m p�rdeyi-ku-kud� �c�b qılmı� saz., L�hni-Firuz ç�kib rast simai-��ms�, Dili-ü��aq� n�vabirl� salıb suzü güdaz. Ç�ngi-�ax� ç�kilib türreyi-sünbüld�n tar, Sövti-dilk��l� dolub mülki-Ni�aburü hicaz. Keçdi ol v�qt ki b�nz�rdi z�minxaray�, Rahül-�rvah il� badi-s�h�r olmu� d�msaz. Öz nigaril� gülüstanda büzürgü kuçik, Eyl�yir h�r biri bir gu��d� min razü niyaz, Bel� novruz zamanı nola dil neyrizin, Edib abad, m�n� etm�y�s�n, ey ��h, naz. Çünki mahmudsif�t eyl�di divan� m�ni. Bir p�ri silsileyi-zülfü salıb misli-�yaz, Unudub mehri, müxalif sözün� tutmu� gu�, Tar t�k dı�ra salıb p�rdeyi-x�lv�td�n raz. Ç�k�r�m �urü n�va hicri-rüxünd� m�hü sal, Tük�nib s�brü t�van, yox d�xi ümmidi-vüsal. Mehr salmaz m�n� bir z�rr�c� ol b�dri-tamam, Hicri-ruyind� olub zülfü kimi sübhüm �am. Simi-��kim el�mi� çöhreyi-z�rd üzr� r�van, Qüss�d�n ol büti-z�rrink�m�rü sim�ndam. Olmayıb dil, qoyalı kami-r�hi-e�qin�, ��rb�ti-l�li-l�bi zövqü il� �irinkam. Uydum ahul�r� e�qind� misali-M�cnun, Eyl�yib r�m, m�n� ol v�h�i q�zal olmadı ram. Çar sud�n qoyub üz üstüm� �nduhü mih�n, Möhn�tü d�rdü b�lavü q�mü r�ncü alam.

Page 66: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Zülfü sevdası il� ömr yetib payan�, Bulmadım çünki ��bi-hicrin�, saqi, �ncam. Çar� oldur ki, gen� l�li-l�bi yadı il� Badeyi-nab il� l�briz ed�s�n z�rrin cam. Bad� tök sa��r� tök, qanıdır, ey �ux, h�lal, Söyl�s� zahidi-xüdbin meyi-gülguni h�ram. Rahi-reyhan il� qıl öyl� m�ni bixüd kim, M�stü m�dhu� qılam bir d� qiyam�td� qiyam. Bel� m�xmurlu�um baisin, ey nisxisal, Hazıram eyl�m�y� r�ddi-c�vab, olsa sual. �rz qıllam o zaman key-s�m�dü h�yyi-q�dir, Yoxdu bu Asiyi-miskind� bu i�t� t�qsir. �vv�li-max�l�qallah yazıb e�q hüsnün, Bu cahanı q�l�mi-süni ed�n d�m t�hrir. �ahi-hüsn oldu cahan içr� çü m�bsutül-y�d, L��k�ri-möhn�tü �nduh� qılıb e�qi �mir. E�q-xuni, s�fi-mügani-siy�h bipayan, Neyl�sin bunlara bir �ql, n� etsin t�dbir. Günb�gün l��k�ri-hüsn oldu q�vi, �ql z�if, Qıldı dil ki�v�rini e�qi-c�facu t�sxir. E�q �M�R�N� ç�kib tirü k�man çe�mi-xumar, Qıldı s�yyadsif�t s�br ��zalın n�xcir. �qli m�hbus qılıb cahi-z�n�xdan içr�, Eyl�di silsileyi-zülfd� t�dbiri �sir. �qlsiz cisimd�n, ey vahidi-yekta, n� g�lir, Zülm�t olmazmı cahan olmasa g�r mehri-münir?!. N� bilir a�iqi-�urideyi-bi�qlü k�mal-- Ki, n�dir baisi-r�hm�t, nec�dir xovfi-zilal?! [istinad1: Meymun farsca mübar�k, u�urlu dem�kdir]. [istinad 2: Kütval--Qala göz�tçisi.]. k�mini

Page 67: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Olubdur s�n kimi xunxar� ta kim, mübt�la könlüm, N�l�r gör kim, ç�k�r bir hiçrd� bu bin�va könlüm. Q�mi A�da� mahalının Q�zi q�ry�sind�n olub hicri tarixin 1286-cı s�n�sind� xitteyi-�irvanda m�scidi camed� k�sbi-ülumi-�r�biyy�y� m���ul olmu�dur. Bu bir neç� �er onun divanından t�hrir olundu; Tiri-q�mz�n m�rh�min dün v�d� etmi�din, v�li V�d� keçdi, bilm�dim bir v�chi-t�xirin s�nin. Ey könül, tutdu M�siha dam�nin �flakd�, Yarına yetm�zm�g�r bu ahi-��bkirin s�nin?! L�zz�ti-�ükrün �da qılmaz qiyami-h��r�d�k, Kims� kim, bir-z�xm urubdur an� ��m�irin s�nin F�RD �la, ey c�nn�ti-meyxan�nin v�slin bulan saqi, G�tir yad� c�himi-firq�tind� yanmı� �shabi.

Page 68: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

FÜRUR� �li heyd�r ibn-Xudaverdi �amaxiyyül-�sil. K�rrat v� m�rrat m�clisi-�ü�rad� �erl�ri t�qrir olub, mövridi-t�hsin olmu�dur. V� b�nd� il� k�mali-s�daq�tl�ri vardır. H�min il ki 1291-ci s�n�dir, �vaili- r�c�bd� q�leyi-�ur�d� mülaqatlarıittifaq dü�üb, divani-�erl�ri m�lhuzi-n�z�r olduqda mülahiz� olundu ki, qa-biliyy�ti -ziyad� peyda edibdir. V� bu f�rdi ondan s�bt eyl�dim Ya r�b, olumu hicr [in] �lind�n qutaram m�n? Bu qürb�t elind�n v�t�nim sarı varam m�n. Bir �el�v�r od içr� m�ni saldı z�man�, Su s�pdikc� d�mb�d�m artıq yanaram m�n. M�SRUR Bu ��rhi-q�mf�zanı ki gün-gün füzun olur, Yazmaq �üar qılsa, q�l�m vajigun olur. Üz lövhi üzr� yazma�a müjgani-x�t f�raq, H�r bir gözüm m�sabeyi-d�ryayi-xun olur. Hicran q�mil� mat�m� batdım, budur d�lil, B�xtim ni�an�sil� x�tim niyligun olur. Bari-sit�m �yibdi nihali-vücudimi,

Page 69: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ari, çox olsa meyv� budaq vajigun olur. Bilm�m n� sirrdir bu ki sevdayi-kakilin G�ldikd� yadıma könülüm bisükun olur. M�srur, b�sdi, çox da könül verm� e�q� kim, H�r kim bu yolda sür�t ed�r, tez z�bun olur. ��ki-xunin eyl�yibl�r dam�nim gül��n kimi, Kimdürür bir sakini-gülzari-i�r�t m�n kimi? Can t�ma�ayi-k�mali-hüsni-canan qılma�a, Sin�d�n açmı� c�rah�tl�r a�ız rövz�n kimi. Dürri-��k ets�n nisari-m�qd�min, olmaz �c�b, L�li xunab il� m�mludur gözüm m�d�n kimi. Karivani-�qlü din rahi-t�l�b tey qılmadan, Eyl�di qar�t h�rami gözl�rin r�hz�n kimi. �ahidi-dünyay� r��b�t qılma kim, bu zali-pir. Münt�zirdir fürs�ti-bidad üçün, B�hm�n kimi. Eyl�m�z, M�srur, zahid f�hmi-razi-r�mzi-e�q, Görm�dim bir annamaz dünyada bu gövd�n kimi. L�bi-canana des�m qönçeyi-x�ndan, yara�ır, M�tl�i-arizin� mehri-dir�x�an, yara�ır, Qam�tin sur�ti çe�mimd� qılar cilv� müdam, Cu k�narında, gözüm, s�rvi-xuraman yara�ır. Yara�ır t�rfi-üzarında x�ti-mü�kinin, Nec� ki gül��n ara sünbülü reyhan yara�ır. N�rgisi-�uxün edib d�hrd� a�ub p�did, Bu s�b�bd�n des�l�r fitneyi-dövran, yara�ır. Ey gözüm nuru, siy�hpu� neçins�n, de görüm, Güli-novxizi-ç�m�nt�k s�n� �lvan yara�ır. Yusifi-Misrid�n artıq des�l�r x�lq s�ni, �ahid�m, ��h�di-billah, «k�ma kan», yara�ır! Sur�ti-hüsn il� m��hurdur ol lal�üzar, A�ikar eyl�m�, M�srur ki, pünhan yara�ır. B�s ki l�lin h�sr�tind�n axıdır qan gözl�rim, Aqib�t bir gün qılır dünyanı tufan gözl�rim. Lal�zar olmu�du t�rfi-dam�nim xunabd�n, Dam�nim gülzardır �bri-baharan gözl�rim. Qalib�n b�hreyni-q�mdir iki çe�mim çe�m�si,

Page 70: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Ya�dırır neysan� b�nz�r dürri-q�ltan, gözl�rim. Qıldı hicrin ba�rımı qan, qılmasaydı ka� ki, Ruyi-x�ndanın tama�asını giryan gözl�rim. Gec�l�r, ey mah, s�nsiz b�s ki �f�an eyl�r�m, Göyl�r� �ncüm ��rarın da�i-suzan eyl�r�m. Lövhi-rüxsarım saralsa yox �c�b kim, m�n onu X�tti-reyhanın h�vasil� z�r�f�an eyl�r�m. Gu�eyi-mehrab� çox meyl etm�, zahid kim, qılıb V�sfi-�brusun cahanı kaf�ristan eyl�r�m. Kakilin sövdası il� olmu�am M�srur kim, Onla q�m c�miyy�tin ba�dan p�ri�an eyl�r�m. �UX� Deyildi �ift�likd�n dig�r n� çar� m�n�, Ed�rdi n�rgisi-m�stin müdam i�ar� m�n�, S�habi-zülf çü baran ��kimi axıdır, Tutubdu p�rdeyi-zülmat mehr üzar� m�n�. Tapıbdı zülf r�hi-buseyi-l�bü ruyün, Bir a�inalıq el�tdir o b�xtiyar�, m�n�. ��bi-zülamımı rüxsarın il� pürnur et, Tülui-��ms il� q�t eyl� intizar� m�n�. Qalıbdı, �uxiy� t�nha, g�r�kdir ünsiyy�t, S�zadır etm�y� ol piri-dilfikar� m�n�. Hansı bürc is� müqabil rüxi-gülfam� �ctimai-Q�m�rü Zöhrövü B�hram� dü�üb, �s�ri-����eyi-çöhreyi-gülgunundan At��i-�öl�füruzan dey�s�n bam� dü�üb. X�lqd�n c�lbi-n�z�r eyl�y�r�k b�zm içr� Çe�mi-f�ttanı i�ar�t il� eyham� dü�üb. X�lq� qism�t olunub nari-cig�rsuzi-f�raq Bu �ikay�t ��kid� �uxüvü Nakam� dü�b, Könlüm o gün ki tell�rin� mübt�la olub,

Page 71: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

H�r tari-muyi ba�ıma yüz min b�la olub. H�r dü qa�ın ki çöhreyi-gülgun� ba� vurub ��m�iri-xunç�kani-��hi-Mürt�za olub. Etm�zdim ol x�yalı qucar k�s miyanını, Z�rrin k�m�r bu i�d� �c�b bih�ya olub. Asan göründü, etm�z idim h�rgiz ixtiyar, Rahi-güzari-e�q bel� pürc�fa olub. Zövqü s�fayi-ruhf�za bil ki �uxiy� ��bhayi-v�slin, ey s�n�mi-dilrüba, olub. S�ba, keyfiyy�ti-halım v�fasız yar� m�lum et. R�van ol kuyin�, m�k�uf qıl �hvalı m�fhum et. P�ri�an halü tir� ruzigarım çün ��bi-hicran Bu m�zmun üzr� �tvarım ona m�rsulü m�rsum et. D�hani-qönçeyi-sirabd�n m�fhumi-�srar et, D�hanı t�k nümayan olmadan m�sturü m�ktum et. �laci-dil olunmaz �ikveyi-hicran il� �uxi, Müs�cc�l etm� d�rdin, nameyi-�mali-m�xtum et. S�ni, ey dil, t�f�hhüm eyl�dim, viran�s�n guya, F�raqi-yar il� bitab olub divan�s�n guya. X�yali-m���li-rüxsari-canan il�dir �ü�lün, T�f�kkür did�sil�, ey könül, p�rvan�s�n guya. N� t��vi�i-h�rar�tdir d�runi-dild� s�r ta pa, Q�riqi-at��i-pür�öleyi-suzan�s�n guya, N� heyran olmusan bu hal�ti-firq�td�, ey �uxi, Müqabil ol rüxi-m�hpeyk�ri-taban�s�n guya. Zar könlüm dami-e�q� bir m�l�ksima salıb, H�lqeyi-z�nciri-zülfü ba�ıma sövda salıb. Dideyi-ad�mfiribin eyl�dikd� bir n�z�r, Mülki-can içr� s�ras�r qar�tü y��ma salıb. �öleyi-ruyün dü�üb çe�m�, itirmi� rahını, Xud özün çahi-z�n�xdan� dili-�eyda salıb. Xali-rüxsari-cahantabın gör�n t�sdiq ed�r Gül��ni-firdovs�, hindub�çç�dir, m�va salıb Çini-zülfün Çin d�ryasın edib t�sxirü b�nd, Ki�v�ri-hindustan� �uri�ü qov�a salıb. T�rki-e�qi-cansitanın �uxiy� dü�vardır,

Page 72: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

S�rb�s�r s�hni-dil üzr� mehri-ruyün ca salıb. Q�S�D� D�R M�DH�-��HR�-NUXU Biya, ey saqiyi-m�hru, n� xudür etmis�n peyda Ki, könlünd�n ��ki r�f et, götür bir sa��ri-s�hba, Nuxunun m�sk�ni-��hri n� �la bir m�kan üzr� Olunmu� v�zi-zibat�r t�f�rrüc m�rk�zi-dünya. Edib m�hsur �trafın cibali-k�hk��anrüf�t, Misali-q�leyi-�la t�razi-qüdr�ti-mövla. Se rükn üstünd� etmi�dir mü�yy�n suyi-q�rbind�n„ Açıb afaq� ustadi-�z�l d�rvazeyi-Dara. T�ma�ayi-cahan� s�r ç�kibdir t�mt�raq il�, �imali canibind�n guhi-�lbürzi-f�l�kf�rsa. S�rind� taci-simin, padi�ahan� vüqar il� Hüzurunda süfufi-guhl�r l�bb�st�, biguya. Tama�a eyl�s�n h�r bir bürucatından �traf� Olur m�ddi-nigahında nümayan s�fheyi-��bra Mül�vv�n f�r�i-�zhar il� r�ngar�ng, minafam, Mü�lla guhü yayla�ı �imalü ��rqd�n b�rpa. Zülali-abi-heyvandan ni�an� çe�m�l�r cari, Cibalatında ��carati-ziba q�ddi- s�rvasa. Mü�yy�n seyrg�hl�r h�r biri namil� �öhr�tyab, K�nari-��hr ara h�r cad� g�h zirü g�hi bala. Düzübdür d�sti-ustadi-q�za bir büqeyi- r�ngin, Ç�kib memari qüdr�t bir h�sari-xo�t�rü ziba. Dig�r sud�n düzülmü� ba�hayi-c�nn�tasal�r, H�m� pürbari-�lvan, meyv�hayi-hamizü �hla. Bahari-dilgü�ası qeyri-mümkün cayi-dig�rd�, Bu m�nzilgahi-canb�x�in görünm�z misli dig�r ça. Bel� bir m�nzili-dilcu, bu gun� m�sk�ni-niku H�m� yek-dig�rin� biq�r�z m�xluqudur �da. Dü s�d heyfa ki, yoxdur �hli-na�hlind� bir z�rr» D�yan�tl� v�.favü q�drü qiym�t, dani�i-��ya.

Page 73: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Baxıb zahirl�rin� etiqad eyl�rs�n ad�mdir, D�runi-�eyt�n�tayinl�ridir bir dig�r sima. Bu �tvar il� �hlin� m�ratib qeyri-mümkündür, Onunçun q�sr müdd�t ba�� varmaz bunda k�s �sla. Xudaya, x�lqin� ehsan qıl �hvali-t�bi-xo�, Edib m�hfuz �nvai-b�lad�n cüml�sin yekca. Vilay�t içr� asayi� yetirsin b�xt il� rövn�q, Ver� x�llaqi-al�m nem�tü izz�tl� isti�na. V�fasızlıq cahani-bib�qanın karıdır, �uxi, K�sani-q�drdani az deyildir, eyl�m� ��kva. AS�F [L�MB�RAN�] Bilm�n ki, b�d�ndir görünür pir�h�n içr�, Ya ruhi-r�vandırmı dolanır b�d�n içr�? Müjganların içr� s�nin ol çe�mi-xumarın Bir n�rgisi-t�rdir ki, bitibdir tik�n içr� Kuyind� yüz il zülf� �sir olsam usanman, Xo�dur m�n� �zb�s ki q�ra gün v�t�n içr�. Bir �eri-n�m�kriz il� a�zından öp�rdim, Pünhan ola bils�ydim �g�rçi süx�n içr�. As�f, güli-rüxsarını görmü�mü nigarın Qönç� d�h�ni açıla qalmı� ç�m�n içr�? N�zak�t p�rd�sind�n göst�rib yüz hüsn Leyla t�k, M�ni al�md� rüsva eyl�di M�cnuni-�eyda t�k. �g�r yüz mürd� ehya oldu ecazi-M�sihad�n, L�bin ecazd�n ehya olubdur yüz M�siha t�k. �g�r �hli-s�fa könlünd� ca tutmaq muradındır, H�mi�� sakin ol meyxan�l�r küncünd�s�hba t�k Gözüm s�rçe�m�sin m�sdud qıl bir v�ch il�, As�f, Siri�kim q�rqi-girdab etm�sin al�mni d�rya t�k. Mey kim, özün müdam salır cam �ya�ına, Dü�m�k dil�r o saqiyi-gülfam �ya�ına.

Page 74: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Bir z�rr� q�dr üçün görün ol s�rvin afitab Ba�ına sübhd�m dolanır, �am �ya�ına G�ncineyi-gözüm ki tük�nm�z x�zan�dir. Tökdüm qamun o �uxi-dilaram �ya�ına. Ey s�nsizin, cahanda m�nimçin m�dar yox, Aramü ixtiyarü ��kibü q�rar yox. Can kim, b�d�nd� bir neç� müdd�t müqimdir, V�slind�n özg� bir q�r�zi-intizar yox. N�qdi-t�r�b ki c�mdi v�slind�, günb�gün S�rfi-f�raqın eyl�mi��m h�r n� var, yox. �ami-qiyam�t oldu m�n� sübhi-firq�tin, V�slind�n özg� As�f� bir ��bgüzar yox. �ya�� saldı m�ni, saqiya, q�mi-dövran, Piyal� tut.�l�, s�hbanı kas�-kas� yetir. Bu n�zmi h�r k�s� izhar qılma, ey As�f, Apar bu dürrü yen� bir güh�r�ünas� yetir. X�m q�d il� did� s�nsiz ��ki-gülgun göst�rir, Gün qürub etg�c, f�l�k pirah�nin xun göst�rir. Eyl� m�tad�m q�din fikril�, ey tubaxüram, G�r n�z�r qılsam sınıq divar� mövzun göst�rir. F�RD Tökdükc� ��k, dild� füzun oldu i�tiyaq, �fsan�dir bu kim, yana bilm�z çira�i-t�r. �g�r f�ryadi ��bgirim yeti�mi�dir M�sihay�, N� sud ondan ki,yl�m�z ol mahsimay�.

Page 75: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

QÜMR� M�h�mm�d T�qi ibn-�brahim D�rb�ndi bir cavandır ticar�tpi�� v� d�qiq�ndi��. Fünuni-�erd� övqatın m�rasiyi-�mam Hüseyn �leyhiss�lam� v� ��behg�rdanlı�a s�rf edibdir. Neç� d�f� �ü�rayi-�irvan il� mü�ari-leyhin mabeynl�rind� rümuzati-n�zm� xürd�girlik xüsusunda irsal olmu�dur. Axirül-�mr t�r�feynd�n h�cvl�r sadir olmu�dur. Bir q�sid� o cüml�d�ndir ki, babül �bvab D�rb�ndd�n yazıb �ü�rayi-�rb�eyi-�irvan� r�van� etmi�dir. H�m�n q�sid�d� mövlana c�nab Qafil, Bixud, Zövi v� b�ndeyi-h�qiri h�cv etmi�di. Bu bir neç� �er c�nab Mirz� Qümrinin «K�nzül -m�saib» nam kitabında olan t�rcib�ndl�rd�n intixab olmu�dur. Guya �qlin xitabıdır t�b�: Bu sevdad�n keç, ey qafil, d�xi ömri-cavan keçdi, ��bab �yyami getdi, zövqü sövdayi-cahan keçdi. S�rayi-ariy�td� h�r g�l�n be� gün qalır mehman, R�fiqü a�ina getdi, t�mam�n h�mz�ban keçdi. Bilir bir gün dey�r q�drin bil�nl�r, heyf dünyad�. Qoyub n�zmi-dür�f�an Qümriyi-�irinz�ban keçdi. E�itc�k bu sözü t�bim h�zarı dilk�bab oldu, Açıb dürci-d�hanın �ql il�n hazırcavab oldu: M�g�r divan�dir ü��aq e�qi-yard�n keçsin, H�vayi-v�slü sevdayi-rüxi-dildard�n keçsin? R�vadır t��neyi-cami-m�h�bb�t meyd�n �l ç�ksin! Qoyub zövqü s�fanı badeyi-gülnard�n keçsin?! Olanda f�sli-gül, t�r qönç�nin arayi� �yyamı, Qoyarmı e�q �eyda bülbülü gülzard�n keçsin?

Page 76: Ey xturuz.com/storage/Poem-Literature/Poem/2016/1192-Qiteler...Ey x st könül, d rdin d rman t lb eyl, Gr can dil r is n, yeri, canan t lb eyl! Ey bülbüli-qüdsi, n giriftari-qfss

Keç�r nazü n�imi-cavidandan a�iqi-sadiq, V� lakin mü�kül i�dir l�zz�ti-didard�n keçsin. Olar keçm�k B�d�x�an l�linin alafi-�lfind�n, Ç�tindir a�iq� l�li-l�bi-dildard�n keçsin. Olub Qumrid�n ötrü ri�teyi-can keysuyi-canan, M�g�r candan keçib, ol türreyi-t�rrard�n keçsin?! HÜSEYN�L� XAN M�HZUN D�RB�ND� Gözüm ya�ını bill�m kim, yıxar könlüm evin axir, Olur �lb�tt� viran, olsa h�r m�nzil su oyna�ı. N� q�m dustaq olam m�n, �ir üçün z�ncir eyb olmaz, Q�f�sd� bülbülü tutini saxlarlar, n� kim, za�ı.