Especiem Brasiliensis

389

Click here to load reader

Transcript of Especiem Brasiliensis

  • le ne fay rieri sans

    Gayet minile. Des livres)

    Ex Libris Jos Mindlin

  • S E L E C T A

    G E N E R A E T S P E G I E S

    P I S C I U M l R A S I L I E N S I U M.

  • S E L E C T A G E N E R A E T S P E C I E S

    P I S C I U M 9 u o s

    I N I T I N E R E P E R B R A S 1 L I A M

    ANMS MDCCCXVII MDCCCXX

    J U S S li E T A U S P I C I S M A X I M I L I A M J O S E P H I I.

    BAVARIAE REGIS AUGUSTISSIMI

    P E R A C T O

    C O L L E G I T ET P I N G E N D O S C U R A V I T

    Dr. J. B. de SP1X, Quondam Ordinis Regii Corona? Civilis Bavarica? Eqaes, Academiue Scientiarum

    Bavaricw Socius Ordinarius, Musei Regii zoologici, zootomici et etimographici Conservator rei.

    DIGESSIT, DESCRIPSIT ET OBSERVATIONIBUS AINATOMICIS ILLUSTRAVIT

    Dr. L. AGASSJZ,

    P R A E F A T U S E S T E T E D I D I T 1 T I N E R I S S O C I L S

    Dr. F. C. Ph. de MARTI US.

    MONACHII, T Y P I S C. W O L F.

    1 8 2 9-

  • VIRO ILLUSTRISSIMO

    L. B. DE C U V I E R SUMMO Z O O L O G O

    o u i

    PRAECLARO INGENIO TOTAM NATURAM

    QUAE EST QUAEQUE FUIT AMPLEXUS E T E R R A E A E Q U O R I S Q U E P E N E T R A L I B U S

    U B E R I O R E M

    A N I M A L I U M H I S T O R I A M

    EDUXIT DISPOSUIT STABILIVIT

    H O C O P U S

    AB A M I C O D E F U N C T O I N C H O A T U M

    D. D. D.

    L. AGASSIZ ET C. F. PH. DE MARTIUS.

  • Car de Mrtius Lectori saluter!

    X racfaturus in descriptiones piscium brasiliensium quas ad exempla in Museo R. Monacensi exhibita exarare AGASSIZ noster in se suscepit, de tristi jactura amicissi-mi JOA. DE S P I X , strenuissimi per iter socii, quin moestus conquerar, facere non possimi. Propo9itum illi per hoc iter erat, omnes regni animalium partes- r imari , quo factum est, u t , pcrspicax aeque ac indefessus in observando ut erat, magnam memoria dignissimarum observationum copiam comparaverit, quae tamen post ejus mortem, cun plerisque ejus scriptis, misere perierunt. Quod ad pisces attinet, nil praeter icones jam in lapide delineatas reliquit, quam ob causam nobis est ex-poctandum, dum alius quis peregrinator de piscium nalura, moribus, per aquas distribuitone rei. satagens, nostrani jacturam sarciat. Alibi quidem, divitiis Flo-rae, per vastum Brasiliae imperium incredibili luxurie exubcrantis, allecto atquc in his colligcndis cumque cura observandis quain maxime occupato, non licuit, nisi quasi aliud agendo, et natura sese quodammodo obtrudenle, de piscibus non tam obser-vationes quam observationum fragmenta instituere, quae Tibi, benevole Lector, heic dum oflero, defectuum vcniam a Tua aequilatc me impctraturum esse confido.

    Duo vero haec scribenli mihi sunt proposita: primum quidem, ut observalio-nes quasdam de piscibus in genere commemorem tam maritimis quam flumina stag-naque incolentibus, singularium etiam quorundam piscium indolem enarrem; tum etiam ut, quibus arlibus ab incolis capiantur, et quem ad vitam et rem oeconomi-cam usum habeant exponam.

    Piscibus, quos brasilionses jurc dicimus, vix in alia quavis orbis terrarum parte ampliorem , imo aeque amplum , in quo degant , campum concessum fuisse, is facile intelliget, qui longissimum illum h-actum orae marilimae consideret, quam Ofcanus atlanticus alluit, fluminaque ingentia in hunc demum aquarum immen-

  • sam molem dcvehrnli.i. qualia stint P a r a g u a y * ) , U r u g u a y , Flumcn St. Franr isci , Rio Doce, Ilapicurii, Miarin, Tocanlins, Solimos, quod in decursu fluminum omnium lon^e maximum evadil nomenquc Fluvii Amazonum sort i tur , nec non flumina, bis quidem minora, postremis duobus tributaria, et ipsa tamen ingcntia Xingii, Tapajoz, M,deira, Japur, Rio Negro, Ju taby , Puruz, J a v a r y . reliqua. Et sane nescio, quid mirari inagis debeam, copiamne prorsus incredibilem individuorum, an formas, ma-gnitudines, colorcs, qibus piscium has diversas aquas inhabitantium genera distin-guuntu,*, In multis certe hujus imperii regionibus quotannis multa millia piscium ca-piuntur, maximamque alimenti partem constituunt, quo incolac vitam sustcntant; et specierum praelerea is e*-.t numerus, Ut, quae in hoc opere describunlur, perexiguam earum pai-lem con.sliluanl, plurimac vero , dum plures provinciae adhucdum quasi intactae et incognitae peregrinatores nactae fuerint, innotescent: ego quidem exisli-m o , siquando cunctorum ad Brasiliani pcrtinentium animalium catalogus exhibea-tur, forc, ut piscium numerus sexecntas vcl septingenlas comprehendat spccies.

    Magna certe Illa marinorum piscium copia, quibus omnis Oceanus atlanlicus ab-undat, alque etiam qui littoribus brasilianis adnatant, mire Brasiliae ichlbyologiam di-ta t ; clegantes illi Scombri Tbynni {/llbacoras~) et Scombri Pelamides (Bonitas), qui celeritale ingenti naves in Oceano atlantico cursitantes comitantur, Squali Coryphae-naeque, utrique turmas minorum piscium agcntes, non rar i sunt littoribus brasilianis advenae. Exocetus evolans, aliaeque plures hujus generis specics, Cichlaque volitans, qui pisces omni tempore ob saltus, quos volatui aemulos extra aquam peragunt , inter miracula zonae torridae numerati sunt, porro Echeneis Naucrates {lperuguiba Brasilianorum) quae scuto suo verticali navibus adhaerel, quas per omnia maria co-mitatur, Syngnalhus Hippocampus, variae species generis Zeus dicti, Cotti, Scorpac-nae, Pleuronectis, et qui alii pisces anomalarum haruni formarum non raro piscato-ribus ad Brasiliae littera in praedam cedunt; etiam Piajarum species plures \?siui-Xari, Aiereba, Jabubira, Jabebircl eie.) occurrunt. Vulnus vero, qued hae ve-nenato suo infligunt aculeo (quemadmodum cliam in Pisonis historia legiinus) inco-lao curant superposita radice frixa Rhizophorae Mangles (fhiapitraibiA. inunctione etiam olei ex fructibus variarum pa lmarum, aut cataplasmalibus ex ilio confectis. Punctura Raja, ut mihi homo indigena narravit, qui ab hoc pisce olim punctus fuil, inferiorem caudae partem contorqucl, reliquo corpore simul varie agitalo, ut tam im-pedimentum removeat, quod aculeum impediret applicari, quam applicitum profundius adigat. \ 'u luus factum mox vcheinentes dolores causat, valdeque ardentes, qui plures

    *) Nomina borum fluminum, ut ab inrolis pronuntiantur, reddimus, quod ad formam latini sermo-nis abtorta minus facile in cartis geograpliici inveniantur, et cjusmodi dctoi-sione barbarie* vocabuli non evitetui*.

  • Ili

    horas quandoque diem integrum durant, loco tam rubedine quam tumore circumdato ; subinde febris etiam accedit, rarissime tamen ejusmodi punctio lethifera est.

    Quum de maris piscibus infestis incidit sermo, moneor, ut aliquid etiam de Squali 9peciebus (Tubaros) Carcharia, Zygaena, quae non male malleum refert, Tiburone at-que aliis congeneribus referam. Observatum nempe est, hos pisces non passim Bra-siliae littoribus adpellere, sed statas quasdam quasi stationes observare; frequentissimi solent esse prope insulam de S. Luiz de Maranho dictam, item ad oras provinciarum Seara, Rio Grande do Norte, et S. Pauli, quibus locis periculosum est in mari Iavari. Et potest forte universe dici, oras Brasiliae promontorio S. Rochi, quod maxime omnium in Orientem procurrit, (latitudine austr. 5 28 ' 1 7 " , longitud. occ. a Pai*. 3j J4 25") ad Boream sitas, parcius a piscibus invisi, quam ad Austrum positas, cujus rei causa videtur, quod orae circa Para , Maranho et Seara sint humiliores, amplisque syrtibus majoribus piscibus accessum difficiliorem reddant, in australi vero plaga pr loco qua sol jam versus Austrum jam versus Boream vergit, aquae marinae jam versus Boream, jam versus Austrum agantur; constat vero, pisces itus reditusque suos ad normam aquarum, quas incolunt, variare.

    Quantum vero pisces vicissitudinibus mobilis elementi afficiantur etiam inde col-ligitur, quod statas anni tempestates observant, quibus potissimum ad oras adnatent. Notum est enim fluxus marinos in orientalibus Brasiliae oris directionem ventorum sequi, qui mensibus Martio, Aprili, usque in Septembrem, inter Mesocaeciam (Or.versus Sept.) et Eurum (O. Mer. Or.) variant, a Septembri vero in Martium (quam anni tempestatemi , quod pluviosa s i t , hyemem dicunt) inter Arctopeliotem (Sept. Or.) et alium ventum, cujus directio magis ad Austrum vergit, (Sept. Or. [/* Or.) alternanti, vehementiae vero ventorum fluxuum celeritas est proportionalis. Ventis Mesocaecia vel Euro intermediisve flantibus fluxus maris in parte Promontorio S. Agustini ad Austrum sita minores, quam in parte Boream spedante, ubi celeritas a mense Junio, Julioque perpetuo crescit, vento Arctopeliote dominante. Ad sinum Omnium Sanctorum (Bahia de todos os Santos) Arctopeliotes matutinum fere sibi tem-pus vindicat; Zephyroboreas vero, qui ex terra continente spirat, vesperam noctem-que sibi sumit. Cum itaque plerumque adverso flumine pisces natare soleant, ma-nifestum fit, tempus potissimum vespertinum nocturnumque mensesque aestivos (qui cum nostris, quod sicci sint, etsi in opposito climate, iidem habentur) maxime pis-cium appulsui ad littora favere. Sunt vero etiam alii, qui non tam in hac re ven-tos observant, quam tempus, quo magis vadosa sunt littora, ut ova, quae ponunt, solis fotu felicius excludantur, quapropter saepe fluvios etiam longo tractu adscen-

  • IV

    dunt* quemadmodum apud nos Salmo Salar Rhenum usque Schaflhusiam et lacus varios Helvetiae adscendit. Tempus hoc, quo pisces ad Brasiliae oras appelluntur, Indorum idiomate Pira-t/u, i. e. piscium introitus , appellatur. Pisces magnitudine insignes, e quorum numero sunl : Caravates, Cavallos, Turapics, Albacoras (ScomberThynnusL. et alia Scombri sp.), ea solummodo littora frequentane quaeminus alte in sinu9 recedunt idque nonnisi caute cogitateque facere videntur. Alibi quidem certe plures veteres regionis Ilheo9 Indi confirmarunt, hos pisces in hoc negotio valde provide se gere re , semper quosdam seniorum praecedere speculatorum instar , qui aquarum rcgionem explorent, aptissimaque deponendis ovis loca indagent. junioribusque pro-dant. Multo copiosiores minorum piscium turmae sunt, quae oris adnatant , qua-les sunt Paratis et Curumis, a Lusitanis Tainhas dicti (Atherinae species?). Alii, uti Camuris (Diodon Hvstrix L.) Tatacapirema, Curui (puri). Bagres (Silurus Bagre), ^'iruts {Vruts Pisoni) ova sua in limo deponunt, quapropter multo altius fluvios adscendunt, sed societates minus numerosas formant. Omni tamen praeter hoc, quo ova deponant, vitae tempore pisces hi oceanici a fluviis abstinent orasque deserunt, altum repetenles, quam primum ova parta sunt , quae suae sorti relin-quunt, a maribus, post feminarum discesMim advenienlibus, foecundanda, qui tamen ipsi peracto negotio discedunt. Et vero mirum non est, pisces ovorum suorum ila parum curam ge re re , ut et saepe matres ova sua devorcnt ipsae, quod praesertim de Siluro Bagre notum est: nam nec in conceptu voluptatem sentiunt, nec sine magna molestia pondus ovorum deponunt. De ilio tamen piscium genere , quod Cavallos diennt, asseritur, matres pullos non deserere, sed rum illis jam una exclusis mare repetere. Rarius quoque accidit, ut pisces minores a majoribus, Xiphia sci-licet, Catodonte et Squali speciebus rei. perterri t i in oras aufugiant, ubi maxima co-pia in piscatorum insidias incidunt.

    Quodsi quaedam Brasiliae litlora piscibus mirum in modum abundant , multo tamen copiosiores, proportione .habita, flumina, et qui cum bis junguntur- lacus alunt et stagna. Horum alii per magnam hujus imperii partem diffusi sunt, uti Piranha Scrrasalmo Piranha) (Curmat) Schizodon fasciatus, Pacu (Prochilodus argenteus, nigricans). Sorubm (Platystomatis species): alii vero singularibus fluminum trac-tibus proprii sunt; nec improbabile videtur, cuivis prope niajori fiutili,,, species quas-dam competere , quod quidem in ea penuria observationum cum cura inslitularum, quae nunc obtinet, nec asseri nec negari secure potest. Ouemadmodun, oceanici, ita quoque pisces aquarum dulcium certis moribus indulgent, qui a peculiari locali-que natura elementi pendent, quod incolunt. Et hi siati** quibusdam temporibus tur-matim secundo flumine vcl adverso natanl, stagnaque lacusque cum fluviis connexos ingrediuntur.

  • Observatu nempe dignum est, in hac re pendere omnia minus ab anni tempestate quam a natura regionis horum fluminum, quorum in hoc ingentis amplitudinis im-perio alia quidem aquis evacuantur suis, aliis adhuc dum plenis permanentibus. Hoc autem plerumque observatum est, pisces secundo flumine desccndere, quum aquae ininuuntur. adscendere,* quum illae abundant. Multi certis anni temporibus flumina deserunt, et in connexos lacus et stagna sese recipiunt, quodam quasi Consilio, tum ne soboles ab aliis voracibus animalibus devorctur, tum ne ova locorum, quibus con-credita sunt, intempestiva pcreanl exsiccatione, quum vel in amplissimis Brasiliae flu-minibus fere solemne sit, ut quotannis ejusmdi subjiciantur vicissitudinibus, quam ob rem etiam pisces, de quo diximus, inorein, in his praecipue fluminibus observant. Fit autem hoc in quovis flumine et certo tempore, et eadem ac antea via ; quod experli accolae fluminis S. Francisci in canalibus, qui inundantes fluctus deducimi, aggeres construendo, quo minus pisces in flumen possint reverli, largissimas illorum copias capiunl.

    Ejusmdi ilinera jam a piscibus inslituuntur singulis, jam, et frequenlius qui-dem, turmatim proficiscUntur, nec angustis finibus concludunlur; nam bonis aucto-ribus fama nititur, pisces ex flumine Paraguay non tantum eas aquarum moles pervadere, quae nomine Lagos dos Xarayes notae singulis annis ab exundante ubiquc flumine formantur, sed eliam in superiorem Parana seu Rio Grande usque ad fontes illius in Minas Geras adscendere. In flumine S. Francisci, quum in Minarum provincia anni sicca tempestas obtinet, descendunt usque ad cataractas de Paulo Affonso dictas, in quo quidem itinere aliquot centenas leuens permetiuntur. Hae vero calaractae sunt ea magnitudine, ut non tantum naves, sed piscium ipso-rum sistant itinera, descendentesqne nonnisi ad earum viciniam progrediantur, oceani-ci vero ab illis inexsuperatis deflectant.

    Non spatiosa minus itinera pisces instiluunt in vasto ilio Iractu, quein Amazo-num fluvius cum vastissimis, qui undequaque confluunt, ramis efformat; pisces enim a fontibus australium fluminum Xingii, Tapajoz, Madeira, Javary, uti septentriona-lium J

  • VI

    sit singularium specierum in hoc piscium numero vitae ra t io , quis nutriendi se mo-dus, quae inter illos amicitiae, quae inimicitiae obtineant, quibus artibus bella ge-rantur, quibus proles propagentur, posterioribus observatoribus, quibus majus otium erit, inquirendum reliquimus.

    Eorum piscium, qui per ma gnam Brasiliae par tem diffusi sunt, praeter superne adductos Pac, et Curimat, nominari meren tu r : Piau, Taraira do Rio (Syno-dus Tara i ra ) Aeary. Pocom, Bagre (Silurus Bagre) , Pira ( tamquam piscia na-F ttloxtjp, quum hoc verbo in idiomate brasilico piscis quilibet appelletur), qui ob copiam et abundantiam multis locis et regionibus nomina conciliarunt, uti sunt Pi-ra-hy. Pacu-hy, Piau-hy, Curimata-hy ; (in quibus vocibus adjecta vocula Hy (aqua) significat, praecipuos regionis fluvios cos pisces alere). Aliud simile nomen est regionis Trahiras, quod contracium est ex Tarairas.

    Genus piscium non per omnem Brasiliam tantum, sed etiam per Bonar iam, Paraguar iam, Guyanam, Columbiam diffusum Serraesalmonis est; et mihi quidem videtur, speciem quandam hujus generis , in Brasilia communem (Piranha ordina-ria) in Paraguayo Palomela, in Guyana Pery vocari. Affinis huic speciei est Serrasalmo albus HUMBOLDTII quo auctore ad Orenocum Umati, a GUMILLA vero (Orenoco Voi. III. cap.42) Quacorito, et abHispanis, qui quandam in eo cum Caraiborum gente similitudinem crudelitatis visi sibi sunt invenisse, Pexe Caribe vocatur. Omne9 hujus generis species ob ingluviein, qua carnes appetunt, me monent, ut nonnihil de illarun, historia commemorem.

    Solent horum magnae societates, ut plura saepe millia sociorum numerent , iti-nera sua instituere, omniaque, quae forte occurrunt, animalia invadere. Os eorum duplici (leni ini,1 acutorum ordine armatum est ita a r d e compactorum, ut si valida-rum aeque ac latarum maxillarum ope comprimantur , omnia tam facile, quam novacula pilos, discindant. Refert certe GUMILLA loco supra laudato, Indos Quirru-bas has maxillas cum suis dentibus in forficum speciem aptare, quibus occisorum hoslium capita abscindant; hinc etiam piscis nomen apud Brasiliae indigenas impetra-vit: Piranha, quod piscem secantem, seu, quemadmodum Lusitani loquuntur, Peixe Tezoura significai. Quae quidem arma incredibili voracitali et sanguinis siti con-jun'cta piscem hunc fluminum, quae incolit, tyrannum longe maxime formidandum reddunt; nec enim raro contingit, Ut si quis bos , vel tapirus, vel aliud majorum animali,, flumen ingressum in ejusmdi piscium socielatem incurrat , mo-mento devoretur, quo vis pisce forte nonnisi bolurn unicum decerpente, quo tamen fit, ut minori , quam sit credibile, tempore ex toto animali nihil nisi sceleton super-sit, pelle, carnibus, intestinis absumtis. Visus est bos flunlen nonnisi 3o vel 40 pedes latum potaturus ingressus littus oppositum attingere non potuisse, nisi forma

  • VII

    sceleli semimorlui. In rem suam utuntur hoc pisce populi ad Orenocum incolen-tes. Guaraunos dicti, qui ut GUMILLA refert (1. e. I. cap. 14. p. 314. versionis gali.) mortuorum suorum scclela in corbibus memoriae servant; hi noctem unam cadavera in flumine suspendunt, postero die sceleta quam optime mundata educturi.

    Animalia harum aquarum accolac, quasi experintia docta, cavent sollicite. ne aquam potatura moveant aut turbent. Equi vero canesque siti coacti aquam quo-dam loco vehementer commovent, aufugiunt dein, allectis in hunc locum Piranhis, potaturi jam alibi securiu9; quodsi vero ab ejusmdi pisce deprehendantur, non raro labia perdunt, mordicus ab ilio ablata; quo etiam astu sese canes et equos a crocodilis defendere constat. Quin etiam in fugano, acta animalia hostes hos aqua-ticos verentur, quod ipprimis de Hydrochoeri Capivara notum est, quae celerri-iiiuii, cursum sistit, quum primum timet, ne motu suo voraces Piranhas alliciat. Ita piscis hic ipso crocodilo terribilior est, qui quidem ipse nec lorica sua contra Piranharum tutus est morsum. De sola lutra brasiliensi, quae sub longo suo villo denso veliere minorum pilorum legitur, fama fert, ab illa Piranhas in fugam agi. Olfactus his piscibus insignis est, quo fit, ut procul sanguinis carnisve in flumine forte praesentis odore alliciantur. Primus, qui hujus rei meininisset, quantum ego quidem scio, GUMII.LA est (Orenoc. Voi. III. e. l\--)i qui ampie de Piranhis locutus est, quamvis nonnihil fabulae admiscuerit; dicens, posse hominem incolumem inter illas nalare, si nulla parte corporis quidquam sanguinis aquae misceat, quo san-guinis in pisce sitis- accendatur. Contra quod faciunt, quae DOBRIZHOFER (de Abipo-nibus I. p. 070.) refert, qui dicit, novisse se duos inilites hispanos, qui nantes in flumine nantes equos sequebantur. perfectissiine eviratos a palometis. Verum tamen est, sanguine carneve aquae admotis, cui Piranhae insunt, voracitatem ho-rum animali,,,,1 vehementer excitari; ipse ego vidi Indum domesticum ex meo comita-tu, minus caute in eundeni locum quum reversus esset, ubi paulo ante gallinas quas-dam occisas elueral, a Piranha digito prehensum, dimidium ejus articuli extremi mordicus perdidisse. Notum etiam est, sanguine haec animalia ila incilari, ut vel in suam speciem saeviant, quanquam et hominem et animai quodvis nulla praevia irritatione invitati passim invadant; imo lacinias panni rubri avide prehendunt, et hoc modo facile capiuntur, quod ipse in Iacubus ad flumen S. Francisci prope Sal-gado et Malhada saepius tentavi. Gratulandum tamen est incolis earum regionum quod hoc piscium genus rapidos fluvios non amet, sed recessus sinusque, et stagna quaerat, ubi aqua pigrior est, quo illorum instinctu usi evitare illos possimi facilius. At vero exundantibus fluviis atque per interiora terrae diffusis, quum pisces generis om-

  • Vili

    nis mire tu rban tur , in ejusmdi inundatis nullibi securitas est ab hoc aquarum dulcium tyranno , quod accolae fluminis a S. Francisco dicti quotannis damno suo experiuntur , quando, exundante hoc flumine, equos armentaque ex collibus aqua circumdatis , in quibus tandem fame pcr i ren t , in continentem elevatiorem traducere coguntur, quo casu saepe fit, ut ipsis inspectantibus bos unus alterve aut equus a Piranhis frusticatim discerpatun. Nec mansuetiora solum animalia huic fato subjecta sunt , quod ipsa felis O n t a , ferocissima Brasiliae fera , non satis evitare potest.

    Quodsi hoc piscium genus , si solitarium animai spectes, nec magnum (dua-rum scilicet et quod excedit l ibrarum, uti jam DOBBIZHOFBR 1. e. auctor est), nec ut intuenti v idetur , formidandum, easdem slrages in aquis dulcibus causat , ob quas non minus voraces, quam robusti giganteique squali oceanum periculosum reddunt , nec ex Rajis desunt specie9 nonnullae, aquas Brasiliae dulces inhabitantes, quae atroci aculeo minentur . praeserlim sub Aequatore et in provinciis Rio Negro et .Matto Grosso dictis. rS'ihil quidem de hujus piscis natura, nisi narranlibus incolis. mihi so-ciove itineris innotuit, quum nulla a r t e , nullis promissis specimen quoddam illius obtinere potuer imus, quod , auctoribus incolis, non nisi casu raroque contingat ali-quem capi. Limo sese dimidio corpore hos pisces i m m e r g e r e , aut saltem fundo li-moso adprimere dicunt , nec nisi r a ro in retia veni re , rar ius acu piscatoria capi. Veren tur vero incolae vehementer aculeum harum Ra ja rum, quod vi in corpus humanum adactus non solum inflammationes malignas, sed etiam te tanum, et mor-tem ipsam adducit. Quod plurimum commendant contra hos venenatos ictus reme-dium praesentissimum coloni quidem provinciae Rio N e g r o , cataplasmata sunt fer-vida ex contuso semine Puchury (de Ocoteis Puehury majore et minore Mart . de-cerp'to) vulneri arte nonnihil dilatato imposita. Indi has Rajas aeque timent ac an-gues veneniferos, imo mag i s , quod, quum sint viviparae, nec solis beneficio egeant ad excludendos ex ovis pullos. Plurimum tamen abest , ut sint aeque foecundae ac pisces ovipari. De alio pisce hominibus infesto nonnulla afTerre debeo . quem Brasilienses Candir, Hispani in provincia Maynas degentes Canero nuncuparit. Singulari enim instinctu incitatur in ostia exeretoria corporis humani intrandi, quae quum igitur in i9, qui in flumine lavant, attingit, summa cum violenlia i r repi t , ibique carnem morsu appetens, dolores, imo vitae periculum affert. L i inae odore hi pisciculi valde alliciuntur - quam ob causam accolae intraluri flumen amazonum, cujus sinus hac peste abundant , praeputium ligula constringunt. et a mingendo abstinent. Pertinet hic piscis ad Cetopseos, quod depinximus. genus : at nescio, an descriptarum specierum (C. Candirli et C. coecutientis) individua juniora, an ter-tiae cujusdam speciei minoris individua crudeli hoc inslinctu a natura sint donata.

  • IX

    Anguis electricus, Gymnotus electricus, L. , in Brasilia P/oraqu vocatus, per sep-tentrionalium provinciarum fluvios abundat, et plures vidi, examfnavi, experimen-ta de illorum actione electrica instimi. Quum vero nil novi adjiciendum habeam iis, quae ci. de HUMBOLDT praeclare retulit, ad alia transeo.

    Quod ad pisces oviparos attinet, posteritas iis non obtingit aeque nume-rosa, ac immanis ovorum numerus partu editus promittit, quod in omni spe-cie vario modo obtinet, quo etiam fit, ut species aliae nonnisi solitariae va-gantes occurrant, aliae quasi familias constituant, aliae in populos numcrosos congregentur. Cujus rei causas investigandi provinciam futuris observatoribus relinquimus ; multas quidem illas variasque esse credibile est. Quod cogitan-ti primum occurrit, illud est, ova non omnia foecundari, sive quod mares vel panini numerosi sint, vel saltem pauci locis illis adveniant, ubi feminae sua ova deposuere, vel quod et h i , qui adveniunt, parum salaces sint ; fit etiam ut ipsi parentes partem ovorum devorent. Dein vel intempestivae fluviorum eluviones, vel oborta siccitas ejus loci, quo posita sunt ova, fotum eorum non leviter turbant; quodsi ejusmdi aqua vel gradum caloris, qui speciei conveniat, non habeat, vel putrescentibus vegetabilibus vel aliis inquinetur- sordibus, vel mineralibus eo deve-ctis nociva reddatur, plures certe causas hujus phaenomeni cui* quaeramus, non habemus. Quod quidem ad aquarum temperiem attinet, mihi dictum est, observa-tum esse, pisces temperiem moderatam praehabere, in illa et sanitate gaudere mei io-re . et sapidiorem habere carnem, quanquam etiam sint, qui dicant, illos ultra fdem elatos temperici gradus ferre. Ipse ego in sinubus fluvii Amazonum, (cujus mediani temperiem 260 therm. Reaum. inveni), qui vix ultra unum duosve pedes altam aquam, eamque solis vi ad gradum temperici 32 Pieaum. incalescentem habent, numerosos pisces cepi ; erant etiam, qui mihi dicerent, rivum Agoa quente in Provincia Goyaz, cujus temperies est 28 3o R. mox ad suos fontes a piscibus frequentare Videtur tamen longiori tempore perdurans alta temperies piscibus parum proficua, quod praesertim tempestate pluviosa retardata, aut ingruente siccitate manifestimi fit, quo tempore mortiferis morbis infestantur. cujus rei., ut ex pluribus unum exemplum afferam, annis 17461749 experimentum factum est in provincia Matto Grosso. Nam quum haec provincia terrae motibus illis, quibus Peruvia tunc con-quassabatur, compateretur, plurium annorum siccitate laborabat, quo factum est, ut maxima pars piscium periret. Aquae materiis illis impraegnatae, quas mate-rias extractivas adpellant, piscibus illas inhabitantibus nihil damni videntur adfer-r e ; observatum tamen est, saporem salubritatemque carnis ejusmdi piscium al-terari. Ita pisces fluminis Yupur sapidiores pinguioresque evadunt, quum Decem-

  • b r i , Januar io , Februar io mensibus certae quaedam arbores maturos fructus demit-tunt , quibus iIli praecipue gaudent , ad quas arbores referenda est Labatia macro-ca rpa , quam alibi* (Nov. gen. II. t. 170.) descripsi pingendamque curavi. Huc spectat phaenomenon quam maxime singulare ab auctore lusitano (Fonseca, Navega^o do Para, at as Minas de Matto Grosso, p . 38.) relatum. In occidentali scilicet fluminis Madeira ripa lacum quendam situm esse fluminique conjunctum, a nume-roso piscium grege habi la tum; hos v e r o , ignota quadam ex causa , tali laborare inert ia , ut nulla coqui arte sapor iis .possit reconciliarj: nomen ita Jurupari-pird i. e. piscium diaboli, hunc lacum adeptum esse. Caeterum multum valct , qua pis-cium caro mutetur, cibi ratio. Ita ad flumen S. Francisci observatum dicunt, carnem piscium veneniferam fieri, quum fructus Hermesiae castaneaefoliae maturescunt , quod eo majorem fdem mere tu r , quia alia stirps eidem Euphorbiacearum ordini ad-scripta, Hippomane Mancinella, cancros marinos veneficos reddat , qui inde come-derunt. Mineralia quod attinet, Indi superioris Yupur re tu lerunt , pisces nonnun-quam infirmari, quando flumen hoc exundans glomeres pyritis sulphurei attingit, solvitque; quod ut c r edam, eo facilius inducor, quum etiam exis t imem, huic py-riti deberi magna ex parte hepatis enorniia. incrementa , quibus accolae illius fluvii passim laborant.

    E t haec quidem de moribus piscium, quantum illos per iter obscrvare licuit, dicenda habebam : nunc varias a r t e s , quibus incolae u tun tu r . piscibus potiundi, usufnque, in quem captos adhibent, ut exponam, narrationis ordo poscit. Juvat vero rem omnem a principio repe te re , primumque de artibus disser'ere, quibus hujus te r rae autochthones usi sunt , quae , quod advenae Lusitani t radiderunt . non aliae c ran i , quam quibus contra feras utebantur . a rma nempe varii gener i s , ut adeo piscatus venatusque artes dislinctae non essent. Praeterea erant illis hcrbae quaedam narcoticae notae, quibus pisces inebriarent: alalie hac ratione piscatus varii modi inter Indos valent, quos quidem omnes icone illustrando* curav i , duplici Consilio, ut facilius a lectoribus intelligerentur, utque ornamenti quid quasi piscium ipsis figu-iis adjicerem.

    Mature natura hos homines docuit, uti plerasque alias feras nationes. ligna quaedam elastica in catapulta* ap ta re . qualis funda est , arcusve, quibus acumina-tum l ignum, sagi t tam, telum, et quandoque globum ex argilla cocta comparatum vibrarent. Ad piseatu, telis peculiarem formam tribuebant; nec enim satis aptum putabant, siquidem illud pluribus uncis elongatis a rmaren t , sed uncos hos seu lig-neos, seu ex ossibus piscium vel arundine arborescenti formatos ita dextre corpori

  • XI

    s'igiitne nectcbant, ut addilo piscis pondero facile ex hoc cxcidcrct corpore, pisce, cui inhacrebat, vulneralo fundum aquae petente, dum filum (ci circumvolutum. quo altera tenebalur extremitate, facile cxplicabalur, piscemque sequebalur, telo interim in superficie hacrcnte, locumque piscis indicante. (Hacc ego tela, in Aliante ilineris descriptioni adjecto, inter arma reliqua figuris G, 17 et 22 . et figura 25, li.,lislam, quam Jiotoquc, vel Eslolica vocant, qua globulos argillaceos, parvasve sagillas vibrant, depingcnda curavi). Non minore hunc Barbari piscatus modum exercent dcxtcritatc, quam qua feras nemorum avesque venantur. Norunt nempe ci aquae \I111 refringendi luminis , et corpori injeclo resistendi, ut illis et piscis visi vcrus in aqua locus, et quantum vi direclioniquc projecti corporis deccdal, accu-rate sit in comporlo. Hunc illi venatum (Yid. tab. nostra A.) vecti cymbis insli-tucrc solcnt. quibus illa praccipue loca pctunl, quae prac caetcris faustum c\ eri-lum spondenl; spondent vero prac aliis illa fluminum lacuumvc loca, quorum ripac copiosas arbores frugifera* alunt, quae fruges, quum maturae in aquas delabun-lur , piscium greges alliciunt. Quo vero piscibus telo petitis potiantur Barbar i , aut ipsi aquis insiliunl, aut uxorcs libcrique hoc illis officium praostant.

    Non sine longo rerum usu, nec nisi in gente non omnino inculta fieri potuit, ut piscaturi hamo rctibusve uterentur; norant vero utrumque ante Lusitanorum adven-luni; et piscium quidem ossicini*, aut spinis arborum tenuioribus utebantur, dum hainos ferreo* a Lusilanis pretio comparaverint. Filum ex fibris palmarum (Tueum) paratur. Quo vero nostrate* piscatores (de Angli*, qui in hac arte sunt callidis-simi, non loquor) multimi supcrant. accurata est cscarum notitia quae cuique piscium speciei maxime'ad palatum facial: coleoptcra varia, muscas , vermes, rc-centem, coctam, putridamque carnem, pilos etiam, slupam, arborumque fibras, quibus variarum cscarum formas induunt, in usum trahunl, piscesque nominare queunl, quos specie escae data captur sint. \ irgam quidem, ex qua linea cum hamo dependeat, adbibent: sed lineam eliam omnem inaimi circum\ olvunt, quam dein magna dexlerilatc longissime in aquam projiciunt, sola inler digitos retenta extremitate, quo fit, ut levissimos molus insultusque, quos piscis in esca lineavo causai, facili negotfo advcrtanl (Tab. nostra B.). Minus olim ad perfectionem ad-ductus fuisse videtur is piscatus, qui retibus fit. Certe retia, quibus hodie tribus adhuc incultae ulunlur, nec magna sunt, nec ad usum apte conlexta. Quum vero indigenae magna dexlerilatc in arte plectcndi gaudeant, hodic magisterio Europae-orum dodi retia conficiunl, in quibus nihil ad perfectionem desidcres, in quorum fabrica fibras ex palmarum foliis praecipuc adbibent. Maxime omnium celebrati tur retia, quae indigenae provinciac Para , qui quidem liltus accolunt, conficiunl,

  • XII

    et inlcr haec primas lencnt in oppidulo Caet facla. Haec devoluta a nonnullis In-dis per fluminum vada piscosa deferunlur, aliis in littore at lrahcnlibus, pari modo ac nostralcs piscatores agerc solcnt. (Tab. C.) Nec indignimi vidctur observatione. hamo retibusque piscandi arte illos praccipue populos excelluisse, qui ad gentem Tupino-rum (Tupis) pert inebanl , cujus adhuc reliquiae ad Parac littora supcrsunt. A mari hi non alieni, suis illud navibus lentabant , prac aliis gcntibus et moribus el lin-guae facilitate exculli. Contea plures alii , in interioribus te r rae conlinentis vagante* a nalatioiiibus, navigalionc et piscandi artibus abhorrebant . Probe hi norun t , ccr-tos pisces noctu taedac splendore allici, ci tanta dexteritate agunt, ut manibus saepe illos capiant.

    Est et alius apud Brasiliae indigenas piscandi modus in usu , qui eo redi t , ut pisci consuclum elemenlum subl rahanl , aut certe tam arcte i 1 l succidant, ut captura facillima reddatur. Natura, et in hac re magistram h a b u e r c , observantes, refluente aestu persaepe fieri, ut vel in li t tore, vel in r ivorum fossi* ab aqua re-liclis pisces passim in vado remancrenl . Igilur naluram imilaluri rivos humiles exhaur iunt , quo piscibus aquam subtrabant , quod tanta dexteritate celeritateque praeslanl . ut i 11 m quidem. qui non ipse videri l , incredibilis videatm*. P**-.lquam nempe rivum variis loeis aggerc clauscrunt, duobus ordinibus illi adstantes peri-carpiis Crescentiae Cujele in pbialas ('ufttti) aptalis haustam intra pedes magna vi celeritateque re t ro projiciunt (Tab, G.) Hunc illi piscatum Igapuja vocant , ad-hibcnlquc potissimum in rivi* maritimis humilioribus, vel in illis canalibus, qui stagna lacusque conjungunt.

    Quum usu didicerint, quomodo varii* pisces natcnt , quasque potissimum via* tcncant, nassis uti coepcrunt, quas ex Juncis caulibusque lenlis Maran tae , quam AUILF.TUS Tonckat appellavit, variis formis conficiunt, diverso, quem locorum diversi-las poscit. usui accomodalas. Eas lingua his populis communi (Lingua geral) IMa-tapy vocant, et ad capturam praescrtim minorimi piscium adhibent, de felici eventu certissimi, quum et aquae in fluviis vias et piscium itinera notissima ha-beanl. Ad norssas etiam referri queunt , quas illi quidem Ctuiihoas adpellanl, quae quasi stanles seu erectac el ampliores nassae sunt , ex palis fluvii fundo infixis, formam fere fidium habentes: tres nempe semicirculares cameras formant, quas ingressi pisces consilii inopes evadunt , nec qua fluvii campimi rcpetanl , salis ma-ture inveniunt. Il,intu- plcrumquc hac nassarum forma illis locis, quibus pisces maxime ultra cilraquc commeare atque illis, ad quae pisces a lutrarum greg ibus , quae his locis frcquenlcs sunt , in fugam act i , adnatare solent. (Tab. Ih)

  • X I I I

    Accurata dcnique longaque observatio naturac hos homines aliam piscatus ra-lioncm docuit, quae cacteris ingeniosior videtur, illam dic.o, quam a quibusdam vogctabilibus, piscibus inimicis, cosque inebriantibus repetunt,-quibus adhibitis pisces ob tcmulcntiam sui impotentes in aquae superficiem evccti nullo negotio capiun-tur. Hoc aquarum veneficium in Brasilia vario modo variisquc plantis exequuntur praesertim lacte variarum Euphorbiacearum, aut succo complurium in aqua con-IritarumSapindacearum: et quidem omnium frequentissimae Hura crepitans (Oassacu), Anda Pisonis (slittiti), Paullinia pinnata (Timbri), Jacquinia armillari, Jacquinia obova-ta, {Ting/u ) et Bailleria aspera (Contimi) *) adhibenlur. Arbores illae ex cortice pro-fundius vulnerato insignenti copiam succi Iactei, qui ad acris conlactum spissior evadit partimque in floccos coagulatili*, largiuntur. quem dein Americani in vasis fictilibus repositum cum opus videtur- coarctalis aggere rivis, fluviis, vel etiam ampliori-bus , quietis tamen. aquis infundunt, et agitatis fluctibus probe immiscent. Quum vero non infuso lacte sed herbis, quae alias communi Timb, alias Cunab aut Conami nomine salutant. hoc veneficium peragunt, vel succum aquosum tritu inter Ugna lapiilesquc iis expressum, aquaque addita diliitum locis convenientibus aquae infundunt, vel fasciculos harum plantarum plus minus arcta pressione tritarum aquae injiciunt, cymbisque aut plerumque pari cymbarum sociatarum vedi post se trahentes, circumducunt. (Tab. D. E.) Immo vel eo modo aquam materia toxicaria impraegnant, quod certis fustibus virgisque, quibus venenum inhaeret, eam fortiter caedant. (Tab. F.) Efleclus omnium horum vegetabilium idem fere videtur, quanquam in Euphorbiaceis vehemenlior sit, longiorique tempore durel ; in omnibus tamen haec

    *) Plantas ichthyoctones s rcumlum familias naturales dispositae, quas vel in variis auctoribus memora ta ! inveni vel propria experientia cognitas habui , sunt seijuentes: Phgoneae: Polvgoni variae species, a p u d J a v a -nns in usum voeatae, attamen nondum nominatae ( B l u m e , Bijdragen tot de Flora van nederlandsch Ind ie , I . p. 4 1 . noia . ) ; Thymelaeae : Daphne indica el iMezereum L. Coniferae: T a x u s baccata L . Euphorbiaceae: E u -phorbia nerejfolia, E. colinifolia, .Tirucalli L. piscatoria Ait. , et forsan fruticosae species fere o m n e s , E s u l a , amygdaloides , pinifolia, h ibe rna , Latliyris L . , et aliae p lures ; Phyllaiithus Conami Sw. , virosus Kle in , Pisca-torum Kunth , Croton Tiglium L. ; Manlhot utilissima Pol i i , Jatropba Curcas L . , Anda brasiliensis Radd i ; Hin.i ercpitans L. Solaneae: Verbascum T h a p s u s , tliapsoides L. et alia p l u r a , (

  • XIV

    e symptomala pari t : mox a pcracln veneficio pisces inquictari , passim supcr-

    ficicm peler editis ore pop|>vsmis. vel tcnlalis saltilo,* fugam ex inimico elen>eii. conari lardius branchii* largii*," hiantibus, in utramque partem nutanlcs , obli-que primum aqua emers i , denique omnino supini , atque motus impotcs in supcr-ficiem emergere. Quod si pisces vi vencni diulius expositi re l inquanlur , omnino perenni; mature vero aquae purae injecli virrs r ecupcran t , et vivere pergunt. (laro vero hoc modo captorum piccini,1 sine noxa comedilur. Piectorcs Brasiliae, bene gua r i , hac piscandi ralione non stagna tantum lacusque, sed fluvios etiam piscibus exbauriri posse, illam subditis inlcrdixerunt, sed haec mandata non indi-genae m o d o , sed europaeo sanguine prognati pluries negligimi. Mclhoilu* haec pisces veneno pelcndi el Htlinographorum et Physiologorum ob*ervalione digna vi-detur. Illorum, quod non in America sola sii in usu , sed etiam in India orientali, in Insulis maris pacifici, circa Madagascar iam, paucis : in omnibus regionibus tropi-ci,* ab hominibus morum cultura carenlibus adbibcatur , qui lamen p a r u m , quae morbis pcllcndis conducant, quovc modo in corpus humanum agan t , nosse curant. l'li\*iologor,i, vero maxime interest , ut sectentur , quale sy.slema corporis ani-mali.* his venenis potissimum afficiatur. el quibus denique principii* chemicis in-loxicatio sit adscribenda. Nos quidem in illi* piscili,,*, quos Indi Hurae crepitan-lis lacte et Bailleriae asperae succo cepcrant , quod jam descripsimus phaenome-non , branchiarum scilicet veloccm et agitalum mo lum, et iridem nimis dilatalam observaviinus, et in interemplis cor venacque capilis sanguine ultra modum tur-gei, li a sunt repcrla. Ego tamen procul a b s u m , ut cxislimein, solam hanc in sy-.slema vasorum sanguineorum agenlcm vim subitaneac mortis causam e**,*, sed il-lam inimica in systema nervosum aclione perdei persuasi,,* sum. Caetcrum mihi est verosimillimum, planlis his iclilln oitonilius, quae ad varias casque di\ei\sissi-mas familias perlinenl, diversa inesso principia chemica, quorum \ i pisces pereant ; id quod jam experientia comperi,,, habemus , quum alia ex Eupborbiaeeis , alia e Leguminosis alia e Sapindaceis chemica arte edueta sint clementa. In Eupborbiaeeis quidem intoxicalio forsan pendei a principiis nonnullis sibi invicem subtilitcr mixtis: oleo plus minus volatili, resina acri el subslantia quadam alcalina, cujus vestigia, ut alia -.ileani. in Hurae crepitanti* lacte ci. BOUSSINOAI I.T et RIVERO detexerunt {/lini, de l'/iini. ri l'h )*.s*. Voi. W V I I I . p . 4.io.). In Sapindaceis aliud elcmcn-lum praecs l , quod frale," meus e medicamine quodam brasiliensi, Guaran dicto, e Paulliniae, quam sorbilem. nuncupavi, fructibu* pracparalo chemica arte clicuil [Haslner, Archiv, Voi. VII. p. 2.), ipsi Guaraninum dicium atipie sic dicto Ane-monino prac alii* proximum. Hoc quidem -.,,!(i)i*-..sima porlione propinatum non pisce* solummodo sed etiam lepore* aliaque mammalia el colomba.* enecavit. Pari-

  • XV

    ter in Menispermcis illud elcmcntum, cui Picrotoxino nomen Chemici indiderant, et in Strychno aliud, Strychninum dictum, piscibus lethalia esse constat. Quod vero ad Lcguminosas et Cruciferas attinet, pianta* caeteroquin principiis deleteriis orbalas, sane mirum, plures illarum species piscibus tam esse inimicas, quarum quidem vis in oleo quodam essenliali atque in principiis amaris extractivis, ad ean-dem cum *. d. Cylisino sericm refercndis, posita esse mihi videlur. In Thymc-lacis, Compositis ci Myrtaceis pariler oleum acre , in Solaneis principiuni alcalimlm, in Bignoniaceis, Apocyneis, Sapotcis, Lobcliaceis parles extractivae et gummire-sinosae lethalein in pisces vim prac se ferro verosimile est. Scil missa jam haec faciamus, quae ullerius Chemicorum studium illustrabit, et ad aliam quam pertra-ctandam nobis sumsimus materiem progrediamnr.

    De usu scilicet jam nunc paucula mihi sunt dicenda, in quem Brasilien*cs, quos descriptis modo artibus cepcrant, pisces adbibent. Quod vero ad Autochlho-nas allinei, h i , in diem vivere sueti, omnes, quos forte ceperint pisces parum curant , nec nisi. rejeclis rcliquis, eum numerimi rcponunt, qui sibi suisque ilio die sufficiat. Fit vero quandoque, ut etiam de commeatu cogitenl, Iongiori forte instante itinere; et tum quidem cxenleratos primo pisces. et , ubi sai muriaiicum notum est, hoc intrito, salitos ad solem vel ad ignem siccant. Sunt etiam, et in his Miranharum gens , ad'superiorem Yupura fluvium degens, qui muriae loco ci-ncrcs clavellatos adbibent, e cineribus arborum, quas lingua in Brasilia communi s. tupinamba Kukyra-ibyra i. e. salis arbores (variae sunt Lecythidis species) dicunt, parare solcnt. Quum ad solem siccandi sunt pisces. illos filis acu trajectis suspensos pluribus diebus continuis ardentissimis soli* radiis exponunt. Filum ejusmdi cum suis piscibus lingua tupinamba Pira-apitma vocatur. Quodsi vero igne siccari pisces placuerit, machinamentuni ex tigillis construunt | Giro), duos circitcr pedes supra terram elevatili,,, in quo pisces in proprio adipe assant. Tum, quantum satis est coctos magnis foliis ihvolutos in summitate mapalis, ubi fumus exit, suspendunt. Miranhae foliorum loco vaginas planlae cujusdam, quae incolis Pacova Sororoca dicitur *) in u*um vocant. Persuasi sunt praeterea, nescio, an recte , plerique hi homines, cxsiccationcm tum demum probe fieri, quum omne machinainentum accurate quatuor mundi plagas respiciat. Caelerum notatu dignum videtur, Indos e Tupinorum gente multiplici arie pisces pr esu praepararc caliere, et fercula diversis nominibu* *alutare ; ita piscis frixus: pira -piryric, omnino assatus: pir-iniera. leviler lostus: pira cam, sale conditus: pira yukyra para,

    *) Est Urania amazonica , Mail., maxima in Brasilia slirps e Musacearum fa-milia, ab alia specie ma-dagascariensi praecipue distinguenda arillo fibroso rubro, nec coeruleo.

  • XVI

    maccratus : pira m, cum farina mandioccae in mortar io conlusus et commixtus . farinam aemulans grossam: pira passca audit. Quod ad advenas ex Europa corumquc successores at t inet , illi quidem tam in piscium caplura , quam in illorum usu conimuniter methodos europaeas adhibent , qua in re multum tamen pr loco-rum varia ralione variatur. His fluvii eximiam quotannis messem larg iuntur . nu-merosiorem tamen lacus et piscinac secundum magnorum fluminum ripas ubique fere obvii. J am hos pisces sapidioces omnes nominare nimis longum forel, quam ob eausam in iis acquiescam afferendis, qui gregari i degentes , pari ter ac Harengi nostris in mar ibus , magno numero simul capti in communem usum cadunt. Ouo-rum quidem praccipu sunt sequentes: 1. Guarpa piscis marinus, mihi non visus, qui ad oras Provinciarum Porlo S e g u r o , Espiritu Santo et ad insula* Abrolhos dictas, capi tur , salilus siccalusquc halecum instar in commercium venit. 2. Tainha (Atherina brasiliensis), cujus non minor copia ad oras mar i t imarum regionum ca-pitur. 5. Piraruc (Sudis Gigas) , qui praesert im borealiorum I'i-ovinciarum flu-vios incolit, et siccalus incolarum commeatui servatur. 4. Piquira, pisciculus qui-dam nondiim rito descriptus, primis anni mensili,,* ingruenle novilunio fluvios Pro-vinciac Mallo (rosso tot tantiscpie gregibus adscendit, ut illarum regionum accolae corbe* per vada dispositos facili negotio illis repleant, qui dein pisciculi igni expo-sili limpidum adeps largiuntur , olei loco et praeparandis cibis et nutriendi* lam-padibus idoneum. Pari ter et pisces minores pr adipe decoquere aliis in locis mos est . e. g. in deserto Babicnsi , secundum fluvium S. Francisci prope Soroa , qua piscinac pisco*i*simac late patenl. Supremus ipse Brasiliae magistralus de variis locis tam marilimis quam meditcrraneis piscatui aptandis solicitus fuit, qualia sunt e. g. ad Cbaves et Monforle in insula Maraj, quibus magna piscium horum co-pia capitili*. Etiam monaslcria quaedam piscandi juribus gaudent. In fluminibus Solimos et Pu Negro dictis piscatus publica auctoritate institutus esl, quo pro-videatur excubiis ad provinciae limites positis, ibidemque piscis Pirarucii salarii loco inter eos qui rei publicae serviunt distribuilur. Capilui- is praccipue, quum aquae sunt humiliores, quod quidem tempus omni piscatui, qui in continente exerec tur , est opporlunissimum. Omnis piscatus decima pars a piscatoribus aerario reddi tur , numerala publicanis pecunia.

    Haec quidem de piscibus in genere et de piscalu in Brasilia exercito di-ccnda habui. Quae sequunlur , ci. /igassiz studio conscripta, de piscium, quos delineavimus, forma et structura tractant.

  • PISCES BRASILIENSES.

    I. MALACOPTERYGII ABDOMI.NALES CUV

    FA3IILIA I. GONYODONTES AGASS. GKN. LORICARIA LIN.

    Diagnosis. Corpus loricatum ; osinferum; dcnles setacci, flcxilcs , apice introrsum hamali.

    Descriptio. Caput et corpus loricatum; os infcrum, velo lato, membra-naceo , plerumque cirrhato munitum. Ossa intermaxillaria minima, sub rostro pendula; mandibularia transversa, sejuncta, dentibus longioribus, setaceis, gracilibus, flcxilibus, apice introrsum hamatis munita. Ossa pbaryngea dentibus minutissimis numerosis obsita. Dcntes in aliis gene-ribus simplices, in aliis vero miro modo radiati ut pinna piscinalis, sin-gulis radiis membrana haud laxa conncxis, vel accumbcntibus. *)

    Operculum affixum, adnatum; in ejus angulo inferiore ante pinnam thoracicam, ossicula duo triangularia inter se membranis fbrosis conne-xa, unde mobilia et valvulae speciem formantia. Membrana branchioslega ossibus quatuor latioribus sustentata. Costa prima validissima, extrorsum recta; caeterae costaegracillimae. Badiusprimus pinnae dorsalis, poetoralis, interdum quoque ventralis, aculeus validus, osseus, erassus; pinnae pecto-rulis radius primus in gynglimo semicirculari exeavalo subversatilis.

    Nec coeca, nec vcsicula aerea.

    *) Dentes in genere viJentur eodem typo formati quo extremitates et eorum tegnmenta e. gr. extremitates pythonis et dentes serpentium; ungula mammalium dentesque lamellos eorum; etc. etc. de quo plura loqui ad aliud tempus refero.

    1

  • 2 GOINYODONTES.

    C O N S P E C T U S G E K E RUM.

    I. ACANTITICUS SPIX Totum corpus aculcalum; truncus scutis osseis, crassi*, squamiformibus, distin-

    ctis tcctus; abdomen non scutatum. Dente* bisinflexi per series radiala* (nec circu-lares) dispositi. Vclum labiale circulare. Pinna dorsalis unica.

    II. R1IINELEPIS SPIX Totum corpus limatum ; truncus scutis major ibus , imbricat is : vcnter scutis mi-

    nulis discreti* leetus. Dentes radial i , apice hamat i , primus bisinflexus, apice fissus. Labium inferius solum velatum, labium superius cirrlialum. Pinna dorsalis unica.

    III. LORICAWA LINN. T.AC.P. Corpus subangulosum, scutis majoribus supra obduclum, abdomen aeque scuta-

    tum. Itenie* simplices apice hamati. Velum labiale c i rculare , c i r rhatum villosum-pic. Pinna dorsalis unica.

    IV IIYPOSTOMA LACEP. Corpus subangulosum, scutatum. Abdomen alepidotum. Dentes subradiati ,

    apice hamati. Velum labiale circulare, papillosum c i r rha tumve , aut papillosi!m et cirrhatum. Pinnae dorsalcs duae , postica radio unico simplici crasso.

    1. AC YXT111CUS *) S P I X .

    Caput depressimi, lalissnum , maximum, totum aculcis lon^ioribus brevioribusque in foveo-lis articulato - insertis, ut in echino eduli , munitimi ; velum labiale os totum ambiens, cirrhosum. Dentes (tab. A. fi-. 1) bisintlexi , per series radiatas (nec circulares) in ossium maxillarium exca-valorum margine exteriore ita arliculati et dispositi, ut antrorsum et retrorsum moveri poWnt ; in ulraque serie dens primus extrorsum hamatus , caeteris introrsum hamatis , dimidio bre \ ior , et ab ipsis parum dislans, sequentes 7 aut 8 membrana conjuncti et ita disposili ut radii in pinna; utrinque supra et subtus 25 5o tales dentami series. Fossae nasales in stimino capite, membra-na in medio bis perforata, obtectae. Corpus totum scutis squamiformibus, osseis, crassis, miltnn-gulis, ntervailis cutancis diremptis, distinctis, in medio dentato-aculeatis, obtectum; abdomen acu-

    *) diuxvSiKs, aculeatus.

  • -3 8 Sa a

    < A

    5'

  • ACANTHICUS. 3

    leis ii ii n ni ISSI LI iis limae superficiem quasi rcfcrentibus , per acervulos polygonos dispositis, aspe-rum. Pinnae dorsalis unicae , analis , pinnarum pectoralium vcntraliumque primus radius et pin-nae caudalis radii laterales validissimi, ossei, aculeati.

    1 AC VNTIIICUS IIYSTRIX SPIX Tab. i. l , f.2. os. )

    Aculeis in rostro majoribus; angulo operculi inferiore aculeis apice uncinali*, numerosissimi*. coiiferli*simis, posteris gradatim longioribus. obsito: radio primo pinnae pectoralis apicem pinnae ventralis fere superante; pinna caudali bifurcata, ra-diis lateralibus maxime productis; pinna dorsali ventralibus opposita.

    Caput forma coni obtusi , depress i ; os sub rostro positum ; velum labiale in angulo oris utroque cirrho elongato munilum ; os triangulare in operculi parte inferiori aculeis apice uncina-tis numerosissimis, posteris gradatim longioribus obsitum. Pars rostri anterior aculeis longioribus, erectis, in scrobiculis mobiliter articulantibus , densissimis, cervicem versus minoribus minimisque, armata. Aculei in occipite per lineas oculos versus convergentes dispositi, tria triangula formant, basi tergum spectantia. Oculi si longitudinem capitis spectas, in medio capite siti, magno intervallo disjuncti, potius sursum, quam in latus versi. INares ante oculos, intervallo dimidio minor i , quam oculorum , inter se disjunctae, piane sursum spcctantes, membrana bis perforata vestitae , forainine posteriori majori , cuticula claudendae. Corpus depressum ; caudam versus rolundatum, ad pinnain caudalem lateraliter compressum. Squamae vel potius scuta ossea corpus obtegent ia , aliis par-tibus corporis alia forma; in cervice ovatae, in dorso rhomboidales , in lateribus oblongo-ovatae caudamque versus quadratae ; omnes in medio serie aculcorum val idorum, caudam versus spec-tanl ium, cristam formantium, munitae ; caetera squamanim superficies quam minimis aculeis ob-sita. Pars inferior corporis usque ad anum alepidota, aculeis minimis, quadrala formantibus , exas-perata. Pinna dorsalis pinnis ventralibus ojiposita. Radius primus barum pinnarum , sicut pinnarum pectoral ium, utque radii laterales pinnae caudalis, ossa crassissima aculeis validis ar-mata ; radii caeteri , minimis aculeis obsili. Apex pinnae pectoralis insertionen pinnae analis attingit ; pinna caudalis bifurcata, radiis exterioribus maxime productis.

    Caput tertiam totius corporis p a r t e m , excepta pinna caudali , longitudine superat.

    Pinna pectoralis radiis 7 - ventralis G, analis G, caudalis G, dorsalis 9.

    Color capitis dilute albido-ocl iraccus, truncus sordide fulvus, pinna caudalis apicem versus dilule n igro-v i rescens , aculei omnes albidi, apice flavicantes.

    In Museo Monacensi specimen unicum siccum servatur.

    *) Cum delineationes cluracterum genericorum in tabulis pictis minus accuratae ev.iserint, operam d edi, ut nonnullae tabulae anatomicae delinearentur, generum charactercs synoptice illustrantes et utrique parti operis adjiciendae. Agiss.

  • R H I N E L E P I S

    Loneitudo, mensura expressa parisiensi, qua per totum opus usi sumus, usque ad pinnam caudalem i 9 y i " i capitis 7]f2", radii lateralis pinnae caud. o j / i " .

    Habitat in flumine Amazonum. )

    II. RHINELEPIS **) S l'IX, Caput depressum, latum, sculis aculeis minimis osseis confertissimis limae superficiem referen-

    tibus tectum. Labium superius velo nullo, in cirrhum lateralem exiens; labium inferius velo an-gustiori. Dentes (tab. A. fig. 2) radiati, in omnibus seriebus primus bisinflexus apice fissus, unde hamu-lus bicuspis , sequentes duo aut tres shnplices apice hamati. l-'ussac nasales superiores, membrana bis perforata obtectae, cuticula vix claudendae. Corpus totum scutis majoribus, sicut illa capitis, aspe-r is , cuti appressis, margine posteriori imbricatis, obtectum ; pectus abdomenque, medium versus, scutis succesive minoribus. Pinnae aeque asperae. Pinnae dorsalis unicae , analis, pinnarum vi'ii-tralium radius primus et pinnae caudalis radii laterales validiores, ossei, subterctes ; pinnarum pectoralium primus radius deprcssus , latissimus , validissimus, osseus.

    RHINELEPIS ASPERA SPIX Tab. rr.f.i.,

  • L O R I C A R I A . 5

    slieo tantum prosilientibus, obtcctae. Omnes pinnarum radii eodem modo exasperati. Pinna dorsalis in fossa quadam inserta, pinnae abdominali opposita, Iongius vero caudam versus ex-tensa; pinnarum pectoralium radius primus ultra initium pinnarum abdominalium porrigitur. Primus omnium pinnarum radius validissima, praesertim pinnae pectoralis depressus, latissi-mus ; radii externi pinnae caudalis apicem versus hamulo laterali aucti. *) Piscis unicolor fusco. ater.

    Pinna pectoralis radiis 7, ventralis 7, analis G, caudalis 16 , dorsalis 8.

    li, Museo Monacensi specimen unicum siccum servatur. Longitudo usque ad apicem pinnae caudalis 2 2 " . capitis 6".

    Habitat in flamine S. Francisci, Lusilauis Roncador - in lingua brasiliensi Acary dictus.

    III. LORICARIA LACEP. **) Caput scutis tectum. Dentes (tab. A. fig*. 3) simplices ; apice introrsum hamati, per scriem

    unicam in margine haud intumido ossium intermaxillarium mandibulariumquc inserti. Velum la-biale circulare, cirrhatum, villosi,,nque. Fossae nasales oculis approximatae, membrana bis perfo-rata tectae. Corpus subangulosum supra et subtus scutis imbricatis tectum. Pinnae dorsalis uni-cae analisque, pinnarum pectoralium et ventralium radius primus et pinnae caudalis radii latera-les ceteris apice fissis vix crassiores, simplices, ossei, teretiusculi.

    1. LORICARIA ROSTRATA SPIX. Tab.m r.... 3.

    Rostri maxime producti, sursum subinflexi apice et lateribus aculeis minulis*,-mis asperis; corpore vix aspcro, in latcre utroque carinis duabus in cauda media confluentibus et ejus aciem lateralem efformantibus; cauda depressissima ; pinna pectorali insertionem pinnae ventralis superante; pinna ventrali pinnae dorsali opposita.

    Caput, propter rostrum productum, formam coni elongati dimidiati repraesentat, cum capi-tis lotus inferius, in cujus medio os Iransversum patet, pianura, solumque latus superius convexum sit. Oculi laterales, cervici proximi. F'ossae nasales sibi approximatae, sursum spec-tantes, oculis proximae, in sinu ad marginer, anteriorem interiore! orbitarum sitae. In utroque

    ') In specimine nostro apices radiorum lateralium pinnae caudalis non intacU". "*) IH. com. de Lacpde primus a genere Loiicariae Lin. novun, suuin genus Ihpostoma sejunxit.

    2

  • fi H Y P O S T 0 M A

    anculo oris cirrhus distinctus. Corpus pisciceli hujus nitidissimi depressum, ante pinnam dorsalem vero convexum, cauda depressissima fere p lana , atque omnino sequenli modo loricatum: abdo-men scutis minoribus, maximam ad partem aequalibus obductum ; circa animi scila nonnulla maiora ; ante pinnam dorsalem scutum quadrangulum, ante hoc aliud sellimi limatimi , majus, dorsi fere totani latitudinem complectens, et scutum lunatnm minus ceri icis cingens: in dorso senta lata, in cauda totum superius latus tegciilia, quae ([iiuin sciita subcaudalia aeque lata at-tingant, aciem caudae lateralem formant. Trunci latera inde ab operculo usque ad latera caudae scutis latis oblique dorso inferiorem posterioremque corporis partem spectantibus , cari-nisque binis lateralibus insignibus, pone finem pinnae analis cum acie laterali caudae confluenti-bus, circumdantur. Cauda depressissima, plana, praelonga, ad pinnae caudalis insertionem abrupte lateraliter compressissima. A pinna dorsali et anali usque ad pinnam caudalcm supra et subtus in mediis scutis fossula linearis porrigilur. Odilo band armato sciita totius corporis laevia viden-t u r , oculo vero armato totani superficiem tubcreiilosain esse crederes, existimoque haec tubercu-la re vera aculeos obtusos minimosque esse, lamini praeterea aculei distinoli et in radiis sin-gulis pinnarum et in rostri apice conspiri possini , haec opinio eo vero similior esse videtur. Omnium pinnarum radius primus simplex, ceteris apice fissis paullo erassiur. osseus , fir-mus. Uiiines pinnarum radii aculeis minutissimis exasperati. Pinna ventralis margini anteriori pinnae dorsalis opposita; pinna caudalis furcata; pinna pectoralis iiisertiiinein pinnae ventralis superans. Anus in medio spatio inter pinnas venlrales et pinuain analcm. Caput quintam cor-poris partem refert. Totus flavidus, pinnis fuscescenlibus.

    Pinna pectoralis radiis 7 , ventralis 6 , analis G, caudalis 12, dorsalis 0.

    In Museo Monacensi specimen in spiriti, vini servatur. Longitudo 7 J / 2 " a rostri apice ad pinnae caudalis apicem.

    Habitat in Brasiliae fluviis.

    IV I1YPOSTOMA. LACF.P.

    Caput srulis tectum. Velimi labiale circulare, papillosum ciribatumve aut papillosum et cirrhatum. Dentes (tab. A lg. 1) subradiati, primus sequenti bis tertia parte brevior , exlror-sum hainatus, secundus bisinllexus, ut tertius quartusquu rectus, apice introrsum hamatus; sc-quentcs sennini ac seusiin minorcs subscinicirculares, subconferii, unde denlium series postico non distinctae. Aperturae nasales duac , membrana claudendae. Corpus subangulosum, scutis iinlii icalis tectum; abdomen alcpidotum , aculeis minutissimis asperum. Pinnae dorsales duae, poslerior radio unico simplici e lasso, osseo, hamato; ceterum omnium pinnarum radius primus et pinnae caudalis radii laterale:; ossei, crassi, validi. Pinnae pectoralis radius primus in g\ iiglimo arliculatus, ad animalis libitum tigendus.

  • H Y P O S T O M A

    IIYPOSTOMA ETEXTACIL\TL3I Si>iX.Tab.,v f. 1. , f. 2. OS. Veli, labiali papilloso; cirrho nullo; capite subpentagono; corpore sublrigono,

    senti* carinalis obduclo; pinna ventrali radio lerlio, pinna anali radio ultimo pin-nae dorsalis oppositis; radio laterali supcriore pinnae caudalis subarcuato, inferiore subrecto.

    Caput ovato - t r igonum , subtus applanatum, supra anguloso - convexum, unde subpentagonum , quar tam corporis partem referens. Os in f e rum, ro tundum, velo labiali papilloso, cirrhis destituto , immediate infra rostri obtusi apice,. , ; margines capitis inferiores laterales, in tegr i , subarcuat i ; oculi la tera les , orb iculares , occipiti proximi , inter se disiatile,: narcs fere in medio ca-p i t e , majusculae, ob longo-ova tae , surs,,,, patulae, panilo supra et ante oculos s i tae , mem-brana tenui claudendae. Caput supra et subtus aculeis minutissimis appressis , apice postico subpatentibus numerosissimis, densissime positis, inde limae speciem represenlant ibus, in rostri apice magis emergenl ibus , iiiiiiorilnis, obtectuni. Truncus trigono - p \ rami,lalis, subtus totus applanatus , supra polyguno - convcxus , scutis osseis iiiaxiinis rhoinboidalibus in medio ca-rina emergente instruclis , aculealis, margine postico pet l ini formi, ceterum capitis ad in-star exasperat is , superficie tota cuti appress is , margine postico imbr ica t i s , obduclus. Scuta iosa subtetragona in u t roque latere trunci superioris per series quatuor digesla , in serie suprema ac infima r e c t e , in seriebus duabus intermediis oblique inser ta , caudam versus sensim ac sensim minora et in caudae lateribus subrotundata. Truncus subtus ab jugulo usque ad anum aculeis minutissimis per polygona irregularia dispositis limae ad instar subexaspeiatus. Cauda subtus scu-tis osseis ut truncus superior t eda . Omnium pinnarum radius pr imus et radii laterales pinnae caudalis ceteris val idiores , crassi , ossei; radii omnes aculeis minutissimis asperi. P inna ventrali-. radio t e r t i o , p nnaque analis radio ultimo pinnae dorsa l i s , oppositae; radius laleralis superior pinnae caudalis suba rcua lus , infeiior subrectus. Pinna pectoralis radiis 7 , ventralis G, analis 5 caudalis 16 ad margines ejus ut r inque radii sculiformes 3 , pinna dorsalis poslcrior radio 1 , ante-rior in fossula inserta radiis 12. Piscis unicolor flavus, radius superior laleralis pinnae caudalis nigro fasciatus.

    In Museo Monacensi spccimem unicum siccum servatur. I.on^iludo 16" .

    Habitat in Brasiliae septentrionalis fluviis.

    ADNOTATIO. I'iso nomine Guacari piscem depinxit descripsitque (pag. 72) ad genus I l \ -postoma re fe rendum, a nostro vero ,,cirrhis ab ex tmin ia te membra, ae labii inferions instar bar-bae dependent ibus" distinctum.

  • S I L U R O I D E I ,

    FAMILIA II. SILUROIDEI C I V

    Diagnosis. Coppus nudum aut serie laterali scutorum ar-matum; caput aeque nudum aut scutis obductum; rictus oris in apice rostri; dentes velutini aut simplices.

    Descrptio. Corpus aut omnino nudum, plus minusve comprcssum, aut serie laterali scutorum majorum minorumque osseorum armatura; caput saepius scutatum. Pinna dorsalis unica aut pinnae dorsali'* duac; tunc posterior aut adiposa plus minusve prolongata, aut radiata. In plurimis generibus radius primus pinnae dorsalis et pinnarum pectora-l ium, aculeus validissimus pr pisci* libitu stabiliendus. Os in apice rostri, plerumque amplissimum; dentibus aut velutinis per fascia* plu-res dispositis, aut simplicibus. Ossa intermaxillaria sub rllmioidco pen-duta, non prolraciilia; ossa maxillaria minima plerumque utrinque in cirrhum cantosuni rxeiinlia; in mandibulac, immo quoque in na-rium cuti cirrhi. Suboperculum nullum. Ycsica ai-rea magna, cor-data lobis supcrioribus vertebrac primac affixa, aut nulla. \ entri, ulus culaneus, praegrandis, sacciformi**;; inlcstinum longum, amplum, sinc coecis.

    C O > S P E C T l S GENE P, L M.

    a) Pinna adiposa nulla.

    V CETOPSIS AGASS.

    Series simplex dentium in mandibula, in vomere et in ossibus intermaxillaribus. Membrana branchiostega radiis 9. Os parum amplum. Cirrhi G. Oculi cute tedi . Caput obtusum, corpus rotuiidatum subc\lindi-iciiiii. caudam versus comprcssum, omnino nudum. Pinna dorsalis unica: radii pinnarum omnes molles.

  • SILI P-OIDEI. n

    b) Pinna adiposa.

    i. Trunco sculis latcralibus armalo.

    VI. DORAS LACEP.

    Dentes velulini, minuti, in mandibula, ossibus intcrmaxillaribus imoque in vo-mere. Membrana branchiostega radiis 6. Os parvum. Cirrhi G. Caput clvpoa-tum. Corpus nudum, in utrocpie vero corporis latore series scutorum osseorum, in medio spina aut carina elevala instructorum. Pinnae dorsales duae, po.*terior adi-posa, inlerdum vix distincta. Radius primus pinnarum pectoralium el pinnae dor-salis validissimi^, serralus.

    2. Trunco omnino nudo.

    VII. IYPOPHTHALMIS SPIX. Dentes minutissimi, vix conspicui, velutini. Membrana branchiostega radiis

    5 vel i 5 . Arcus branchiales elasmiis inslrucli. Os angustum. Cirrhi 6. Caput parvum, ut corpus, comprcssum, in rostro depressum et omnino nudum. Oculi in margine inferiori et laterali capitis siti. Pinnae dorsales duae, posterior adiposa. Pinna analis ab ano ad pinnam caudalem producta. Piadius primus pinnarum pec-toralium et pinnae dorsalis caeteris paulo validior, scri-atu*.

    VIII. PIMELO! )US LACEP (tv. *) Dentes velutini. per fasciami in ossibus intermaxillaribiis et in mandibula dis-

    positi. Membrana branehin.itega radiis io. Os magnimi. Cirrhi G. Caput

    *) Linnaeus in prioribus sui system, nat. editionibus Siluros pinna adiposa praeditos sub MvMi nomine comprehenderat, postea vero eosdem iterum cum Siluri genere conjunx.it. IN. iisdem I.acptde tria genera proposuit , l'inwLnluni , Aigenc'ioi ani et Doradem , sub primo genere compreheiidens illos, qui cirrhis gaudeutes scutis lateralibus carent; sub altero, qui utrisque carent; sub ter-tio, qui utrisque sunt praediti. Jurc illustrissiuius, rnaximeque colendus Cuvicr, ratione deu-tium et capitis structurae habita, illa genera in - plura subgenera diremit, quae sane tan-quam peculiaria genera baberi debent, quum nisi haec ipsa retineas, pauciores certeque minoris tantum momenti ebaracteres pr stabiliendis generibus, ampliore sensu confectis, remanerent. l'io l'imi-lmli I..iti'p. genere nunc sequentia exstant: Synodontis Cuv. singulari dentium structirra et insertione

    5

  • 10 S I L U R O I D E I .

    nudum aut scuto majori minorive obductum. Corpus nudum. Pinnae dorsales duae, posterior adiposa. Radius primus pinnarum pectoralium el pinnae dorsalis validus 9erratusque.

    IX. PHRACTOCEPHALUS AGASS. Dentes velutini per fasciam latam in ossibus intermaxillaribus, in vomere, in

    mandibula, et in quinto radio branchiali. Membrana branchiostega radiis 8. Os maximum. Cirrhi 6. Caput latissimum, scuto maximo ad nucham usque produclo tectum. Corpus nudum. Pinnae dorsales duae, posterior adiposa; radius primus pinnarum pectoralium validissimus, serratus.

    X. PLATYSTOMA AGASS. Dentes Phractocephali in fasciis latissimis. Membrana branchiostega radiis i5.

    Os amplissimum. Cirrhi 6. Caput depressissimum, planum, valde elongatum, ma-nilla superiore prominente. Corpus plus minusve compressimi, omnino nudum. Pinnae dorsales duae, posterior adiposa. Radius primus pinnarum pectoralium et pinnae dorsalis caeteris parum validior.

    XI. IIETEROBRANCIIUS GEOFFR. De Heterobrancho sexlentaculato Spixii infra plura scribam.

    genus distinctissimum; l'ilemodiis Cuv. vomere cdentulo; llypophthalmus Spix edcntulus fere, ob clasmia memorabilis, Pimelodo est, quod Schilbe Siluro. In Glanide Ag.iss. dentes in os.ibus intermaxillaribus et in vomere, scutum capitale nuli uni; in Phractocephalo Agass. dentino eadem, scu-tum latissimum in capite ultra nucham protensum; in Platj stornate Agass. caput depressissimum, J.ucii, miixilla Superior acute promiucus. Tria haec ultima genera coinprebeiidit pi istillimi ge-nus Ito gres Cuvieri, qui jam in suo regno anirn. similcs divisiones proposuit. Nomen Bagres non re-liuui, cimi barbarum esset, j.imque stricliore scnsu adhibitum, dubia relinqueret. Pro eo propouo Gla-iii.li'iii. noincn Siluri cujusdam ignoti antiquum. Ab Ageneioro Lacep. illae species, quarum ossa maxilla-ria ut conni crenatum proniinciit, separandae videntursub nomine Ceratorliyiuhi Agass. ; hujus loci esset Silurus iniliUi'is; nomen vero aLacpdc propositum, pio illis capite inermi a reliquis tantopere re-ceiidenlibus, servanduiii c-set. Callicbtliyos Limi. (Calnpbracli Lacp.) genus Gonyodontium familia potius mihi esse videtur. Cum vero siccata tantum et mutila specimiiia videndi copia sit l'acid, certi l l i l l i l . l i m i l i ' p i . . - s u i i i .

  • CETO PS IS. 11

    v. r.r/ropsis \,,\ss. > Caput obtusissiniuni, t roncat imi , i n e r m e ; os parum a m p l u m , cirrhis 6 brevibus. Dentes

    (vidi; Tab. VII.) simplices, distincli, inter se parum distanles, per seriem simplicem in mandibula et in vomere dispositi; in ossibus intermaxillaribus series dentiuin simplex aut multiplex. Fossae nasales in apice ros t r i , profumine , membrana occultata-}, singulae binis inter se distantibus naribus aperiuntur . Odil i tegumentis omnino tecti et rescissa tantum cute visibile*; ncque minus opcr-culum cute obdur lum e si , ila ut fissm-a branchialis minima, angustata, ut Muraenae Anguillae, transverse ante pinnae pectoralis insertionem paleat. IMeuiIuanae branchioslegae radii 9 extus non \isibiles. Truncus rotundalus , subcylindricus, caudam versus compressus , omnino nudus ; linea lateralis obtuse - elevata, angustissima. Pinna dorsalis un i ca , ant ica; radii p innarum omnes molli.*-.

    Characteribus dati*, hoc genus a Siluro admodum reredit.

    AI>"\"OTATIO. In hujus generis specie Cand i r , quam secui, haec fere r e p e r i : "'"')

    Inter c rura exlremitatum thoracicarum antire coi'untia, cor in pericardio conditimi ; ventricu-lus cordis p \ riformis, anticus (pisce stante) ; atr ium majus, bilobum, poslicum, ventriculum undique involi ens ; bulbus aortae amp lus , cutancus. Intestina inclusa in peritoneo cui m e o firmo, tela cellulosa laxa conjuncto cum pa r ide musculosa ventris. Pha rynx amplus in magnum coccum saccum. stomachum scilicet, expanditur. A latore hujus sacci ad superiorem tertiam partem inte-slinuin tenue o r i tu r , quod per totam suam longitudincm acque fere amplimi, a mesentereo in situ suo continetur et in anum apcrilur. Lieo in posteriore stomachi pa r i de , ext rorsum super-neque alxus est. Hepar mediocre , s imp lex , non loba tum, posteriore margine siibinei-issalum, anteriore acutura, Velica fellca magna ad interiorem liepatis pa r ie tem, liquorem suum fundit in supremam intestiti tenuis partem haud procul a ventriculo per ductum vesicatn longitudine aequan-tem. Ovariuin et testi* funiculi praelongi fimbriati figura apparen t , qui ad medium cnvum abdo-minale prolongatur. Rene* magni , sutis compacl i , verlebris ari umbunt extra per i toneum, et a secunda tertiave inde vertebra ad iuferiorem tertiam ca\ i abdominalis partem usque exlensi trans-eunt in u r d h e r e s , qui in amplam vesicam urinariam aperiuntur. "Maxime memorabile in hoc genere est foramen pone et supra pinnam pe< toralem in utraque specie magnitudine et figura diversi, n , quo apcri lur cavitas satis ampia , membrana mucosa, muciun seceriiente, vestila. In specie (indirli nobis d ie ta , cavitas oblungo - ovata , magnitudine seininis phaseoli minoris , et aper-tura ro tonda , minima est ; Cetopscus coecutienlis cavitas subrotunila , pisi magnitudine, duplica-tura paullulum ],roinincntc membranae mucosae, in media anteriore parte , in duas quasi partiales foveas subdividilur. Apertura major ovato - oblunga.

    *) Kr/rof cete; ^'if adspectus, facies. ") Confer Tab. A. fig. 5. Viscera in siti, naturali; et Mg. 6. Yi-i-ora explicata. a. Voi. a'. Pericardium.

    a". Vcnlriculus cordis. a'" Atrium cordis bilobum. a"" Bulbus aortae. b. Venlriculiis. e. e. Tractus in-testinornm. e'. Pylorus. d. Hepar. e. e. Peritoneum. f. Yesic.i fellea. '. Ductus cysticus. g. Vena porta-um. li. h. Ovariuin. i. Yesica urinaria, k. Uretberes. 1. I. Alesentcrcuin cum vasis sauguiferis. ni. Anus. 11. 11. P.11 ics veiilris musculosa. 0. Henes per peritoneum traiisparentes.

  • j 2 C E T O P S I S .

    1. CETOPSIS COE( ITHLVS AGASS. Tab. x. r. ,. Ambitu corporis juxla pinnam dorsalem max imo , caudam compressami versus

    sensim decrescente; capile crassissimo, rotondato: apertura branchiali majuscula, antice insertionem pinnae ["clorali-, ambiente.

    St'lurus coecutiens, Lichtenst. ''') Spix.

    Caput omnino nudum, aeque fere altuui ac latum , tcrcliusculum, antice truncato - rotunda-tum. Oculi cute communi obtecli , n igr i , punctuli instar per hanc pellucenles, minimi, supra oris angulum in medio spatio inter cirrhum inaxilla*cm el foramen nasale posterius siti, a bran-chiis longissinio interstitio dirempli, laterales. N.ues quatuor; posteriores superiores, majores, supra oculos, inter se parum dislunlrs : aiiteriores, inferiores minores supra rostri apicem ante et supra cirrhos sitae , interstitio duplo major, inter se dislantcs ; omnes inargine intuinido, cu-taneo claudendae. Oris rictus tr.insv ersus, rectus , angusliusculus, ceti ori non dissitnilis , la bus carnosis crassis, attamen non proti,inulis, maxilla superiore ultra inl'ei iuicm pallilo excedente. In ossibus intermaxillaribus dentes tribus seriebus distribuii, in vomere et in mandibula serie simplici sitnulque majusculi, acuti, inter se paulluluni distantes. Ciri-bus inaxillaris supra oris angu-lum breviusculus, filiformis , in antica parie l'iaeulae quasi labiatae situs ; cirrhi quatuor Iongiores ejusdem formae in cute mandibulac, per lineaui ai-cuatam dispositi. Membrana biaiuliiostega sublaxa, operculuin subtrigonuni oblegens, inargine integerrimo, pinnae pectoralis basiti antice circuincludens. Foramen iMiit.ilis niucosae oblongum, iiiaiusculiiin, pania pone simulque supra pinnae pectoralis basin, Truncus oblongus teretiusculo-subcoinpressus, pectore abdotnineque in-tumido, laevissimus ; pustici* atlenuatus, compressissimus. Linea lateralis u l t i s s ima, carinae in-star obtusae proininens. I'inna dorsalis unica radiis apice divisis, subrigidis, antico posticum duplo superante, caeleris sensim minoribus , pinna pectorali remotior. Pinnae pectoralis radii com-pressi , sublrini ; anticus simplex caeteros apice fissos paulo superans. l'innae ventrales pinna dorsali rcmotiores, minores radiis pusticis sensim brevioribus, antico simplici, caeleris apice ls-sis, satis longo intervallo onte anum insellai". Catialis deferens vesicae urinariae, et ovari, vel testis lanquain papilla perforata pronunci. Pinna analis paulo pone animi incipiens et ante pinnae caudalis basin linieiis parum alla, membrana inter radios espansa versus truncutn incras-sala, ita ut radiorum basis \ ix cunspici possit, versus radioruiii apicem vero tennis*, radii apice ex membrana emergimi. Pinna caudalis l ineata , radiis apice fssis, lateralibus exceplis.

    Unicolor cinereo argenleus, dorso in olivaceum vergente ; pinnis apice fuscesccntibus.

    Pinna pectoralis radiis i o , venlralis G, analis 2 1 , caudalis 1G praetcr alios utrinque latera-les 7 sensim minores , dorsalis 7.

    *) Amiciss. Dr. et I'nfi""nr W.igler, cui copia fuit in novissimo congressu naturile sciutatoriim medico-runujue (cjiii.iiii.ir niuseiun zoologicum bcrolineiise peisci ulandi, me certioiein fecit Silurimi coecu-tientem Lul.t. tal.il. e, Spixii T. X. f. 2. non dilTcrre.

  • C E T O P S I S . 1 3

    In Museo Monacensi specimen unicum in spirilo vini servatili*. Longitudo ri\fA'-

    llabilat in fluviis Brusitine uequatorialis.

    2. CETOPSIS CA.NDIIUJ AGASS. Tab. x. tg. , Corpore subcylindracco, pinnam caudalcm versus compresso; capite parum

    depresso; apertura branchiali minima ante et infra pinnae pectoralis insertionem patente.

    Silurus Candirti, S//i.v.

    Species habitu aflinis praecedenl i , attamen distinctissima. Caput subdcprcssum. longius. Oculi per c u t e m , qua ut in altera specie o b d u c u n t u r , non pellucentes , cute rescissa nigri punctuli instar in tela cellulosa immersi , attamen ncrvum opt icum, cujus diame-ter bulbum oculi fere adaequat , oculum intrare facillime observare l i ed . IN'ares quatuor per quadratura quasi dispositae ; quum anterio,*"S minores rotundae inler se vix magis discreti sint , quam posteriores, quae majores, rhnaeformes et margine intumido claudendae sun t , et ab anterioribus eodem interstitio distant quam inter se. Maxilla superior paullo ultra inferiorem por-recta. In ossibus intermaxil laribus, in vomere et in mandibula series simplex dentium minorum inter se paullulum distaili inni. Apertura branchiali^ min ima, ante et infra pinnam pectoralem ita patet , ut ejus basis nullo modo circumclusa sit a membrana branchiostega non emei-gente. Truncus cylindi*aceus, nudus ; linea lateralis rectissima, minus prominens quam in Cetopsi coeculiente ; cauda compressa, ralione babita longitudinis trunci , longior quam in illa specie. Aper-tura cavitatis mucosae suprapinnalis min ima , rotonda. Pinnarum inter se dispositio eadein quam in altera specie, sed omnes sustentantur radiis mollissimis et maxime elasticis, membrana cras-siori obductis, omnes apice magis ob tusae , rotundatae sunt. Anus et ductus deferens ovarii vel testis nec non vesicae urinariae tanquam papillae duae conicae perforatae parimi prominent. Color idem ac in Specie praecedente.

    Pinna pectoralis radiis 9 , ventralis 6 , analis 2 9 , caudalis , 7 , praeter 45 radios minimos utr inque lateraliter sub cute recondito*, dorsalis 7.

    In Museo Monacensi specimina plora in spirito vini serva,ilur.

    Longitudo 5 " , altcrius 6 " , alterius ii".

    Habitat in Brasiliae acrjuatorialis fluviis.

    VI. DORAS LACEP. Caput plus minusve depressum, nucham versus clevatum, srutis magnis osseis ad pinnam

    dorsalem anteriorem usque protensis tectum. Os parvum in apice rostr i ; ossa intermaxillaria U

  • 14 D o r, A s.

    marginem suporiorem oris forinant, et ossa maxillaria arcuata in cirrhum majorcm crassum ex-eunlia partes laterales labii supei iuris siistineiil. In cute manilibulae cirrhi quatuor. Laida crassa, carnosa, intumida. Dentes velutini, minuti , in mandibula, ossibus inlei maxillaribus imoque in \ omero, in nonnullis spcciebus pr dentibus papillae minutae. INarcs quatuor inter se distanles. < lenii laterales. .'Membrana branchiostega radiis G. Scapola rcti'orsuin in spinam laleralilcr cuti .i.lliuerenlimi producla. Corims nudum, in utroque vero corporis latere series scutorum ossco-ruui in medio spina aut carina elevata instructorum, caetera superficie aspera, aculeatave. Pinnae dorsales duae, posterior adiposa interdum vix prominens. ladius primus pinnae dorsalis pin-narumque pecloralium validissimus , osseus , subplanus , utrinque profunde serratus pr animalis libilu in gyugliino sei*"ato stabiliendus. )

    VIlXUT Vl'li t. In specie secta, Dorade Humboldt,', tractus intestinorum longitudine duplici cor-poris: ventriculus vix distinctus, parictibus panilo crassioribus ; intestinum tenue pluribus convo-lulioiiibus abdomen replens ; rectum incrassatum ; hepar bilobum ; vesiea fellea in medio inter hepatis lobos, in duodenum fel fundens ; lien ad \cntriculi latus sinistrimi : renes niediocrcs; \rsicula urinaria distincta, oblonga, pani t i posteriori intestini recti appressa; \ csica aerea maxi-ma apparatiti osseo proprio suspcnsa.

    1. DORAS HLMBOLDTI AGASS. Tab. v.

    Ore edenlulo; corporc nudo, laevi; linea laterali utrinque serie scutorum 2,'j osseorum teeta, scutis quatuor anticis mulicis inulto minoribus, sequentibus in medio spina compressa reclinata instructis. poslcriorum spi,iis sensi, mainrihtis ma-gisque reclinatis, scutis spiniferis antcrioribus oblongis, medii corporis arcuato-Irigonis, caudae trigonis.

    f'urytloi IIS edenlalus, Spi.r. **)

    Caput magnimi, clongatum , clypeatum , antice acutum, nudum. Oculi inferne clypco semi-lunari cincti, in laleribus capitis. "Voes quatuor per quadrature disposila,', in parte rostri nuda; anteriores majores, tubulosae, cuticula claudendae: posici iures ovatac . minores. I iperculiun stilli forine, sublrigonuni. Labia valile incassala , carnosa, intuinida. Ciri Iti G, duo in apice ossimi maxillariuin longiores, quatuor sub svmphysi mandibulae, magnitudine illis maxillae

    *) Omnibus, quae Celcberr. Alex, de Humboldt de Dorade Crocodili (Observ. de /.ani. v. 2. p. iiji) re-fert perpensis, haec species ad genus peculiare refercnda milii videtur, non modo pinna pettorali uni-radiata, sed etiam appendice (uiadiiradi.tlo pinnae caudalis maxime a Dm.uK' recedens et nomine Ceit-trocliir Ag.iss. (m'uTpov aculeus, xui' niaims) insignandum.

    ") llic piscis nullo modo ad genus Ciri ilt-,iJr-ni Lacep. l'efereiidus, (juu"..i inter cliaractercs hujus ge-neris clariss. I,.H, |>r,Ir lioc afferai: ,,1'niut de barbillons ; deux uageoires dorsales; plus d'un rayou a iliaijne iingeniie du do." (luod niiiinne cum nostro pisce congiuit.

  • D O L A S . H V P O I ' I I T H A L M U S . 1 "*,

    parum rccedentes , borum interni panilo breviorcs , externi ipsis magis postposili longiores. CK-peus nuchalis ad latera inscrtionis pinnae dorsalis productus , rotundatus , pone apcrturam hran-chialem in spinam reelam scapulam versus sergenlem protensus. Corpus tolum nudum, roti.nda-tum, ad pinnam dorsalem crassissiniuni, caudam versus sensim at tenuatimi, ad inserlioncm pinnae caudalis comprcssum; in utroque latore series scutorum 21 os.-eorum, quorum quatuor antica mutica, multo minora , subrotunda , soquentia t ransversa, longiora quam lata, oblonga , et in tota longitudine aequilata , quae in medio corpore arcuato - trigona maxima sun t , in caudae latcribus minora , t r igona; unum quodque scutum in medio instructum spina compressissimn, falcala acuta , recl inata , valdo prominula ; spinae ipsac a primis scutis ubi m i n o r e s , ad ultimimi usque magnitudine augenlur . Pinna adiposa porrcela angusta la , loiigixsitiH, i. e. a pinna dorsali an-teriore ad pinnam caudalem, duplicaturae cutis ins ta r , producta. Pinna dorsalis spalio inter pinna- pcctoralcs et ventrales opposita.

    Pinna pectoralis radiis 1 1 , ventralis 7 , analis u , caudalis e m a r g i n a t a l e , praclor G, utrin-que latc-alitcr minores radios, dorsalis anterior 7.

    Color olivaceus (non nigrcscens voi n iger , nec in speciminibus siccis, nec in ilio, quod in spiriti, vini servatur) ; apex pinnae caudalis llavescens ; radii serrali pinnae dorsalis et pinnarum pectoralium ut scuta lalcralia lutescentcs; spinae laterales apice albae.

    In Museo Monacensi specimen unicum in spirito v in i , pluraque sicca servantur.

    Longitudo speciminis in spirito servati 20 \fA' - a rostro ad radium anticum pinnae dorsalis anterioris o j / l j . " , spcciminum siccorum G" 24"-

    Habitat in fluvio S. Francisci medine Brasiliae.

    Simillima species I ornili nigro Valenc. (in Humb.

  • 10 H Y P O P H T I I . V L M U S .

    velutini, papillaeformcs , tantum armato oculo visibiles. Or,ili mnjores, in margine imo, laterali capitis siti. "Nares quatuor, anteriores m margine o r i s , pu-leriores supra angulum ejus sitae. Membrana b*anrhiostega radiis 5 vel io . Aicus branchialcs in margine exteriore, convexo, ut in omnibus piscibus, ldmellas branrbiales sustentant. In illorum margine interiori, conca*, o. in qui-busdam piscibus, denles observari satis cognitum est; hic vero raram et paradoxam indolem (Tab. A. fig. 7.) habes, quod in margine interiori concavo cuiusvis arcus branchialis productus U'iuies, elongati, elasiniformes, a lbi , ejusdem interius latus occupant , quique faucem versus spectant; ad latus exterius vero ejusdem marginis membrana tenuis ad dimidiam productuum altitudinem elevatur, quae ab ipsis paullulum distat. Iidem productus in a r c i primo branchiali longissimi, longiores quam ipsae lamellae branchialcs et longitudine gradatim in sequentibus arcu-bus decrescimi. (Hos processus elasmiformos, rigidos et valilo fragiles pr emenda dentium natura sommi momenti habemus.) Corpus omnino nudum, comprcssum, la tum, caudalem pin-nam versus attenuatum. Truncus brevissimus ; cavitas abdominalis minima , \ ix longitudine capi-tis: itaque major pisris moles nihil est nisi cauda longissima , latissima, musculosa. Pinnae dorsa-les duae, posterior adiposa. Pinna analis latissima i. e. ab ano, paullo pone pinnas peclorales sito, fere ad pinnam caudalem usque producla. Piadius primus pinnarum pectoralium et pinnae dorsalis carteris paullo validior, scrratus.

    ADXOTATIO. Tam parvis intcstinis lantani corporis molem nutrir! summopere mirum est. Ilypophtlialini edentati pedoni longi visccra perscrutatus sum in quo cavimi abdominale , [/_. " longum, \l\" ni tum et paucas Iineas latum fuit et in hoc pusillo spalio liquor mitritius pr tanto cor-pnre jiraeparabattir ! l^iium vero simile sit , hunc piscem ob os quasi cdentulum majora animalia corriperc non posse . pnlandum est cum indefesse innumera animalcula temila , quae maxima co-pia aqiuis Jrasiliae habitanl, persequi, et elasinia hac ipsa esse utilitato, ut retis instar, aqua tiausinissa , illa retincant ; idem cetis mos est. Gesophagus brevis : vcntriculus oblongus, su-perne rotundatus; inlestinum tenue pluribus ennipagiiiibus anum tcndil ; hepar duobus elongatis lobis sccus JKII ietes ventriculi protenditur ; vesicam felleam et lien non vidi , certo ob statimi sub-putridum speciminis. P.enes angustissimi, praelongi , spinae vertebrali accumbentes urinam fun-dunt in vesieain praegrandem.

    1. IIYPOPIITH.U.MUS EDENTATIS SPIX. Tab. .x.

    Pinna dorsali initio pinnae analis opposita; toto dorso linea fere recta in nu-cham continuato; pinnis pectoralibus, si trunco adponuntur , pinna- ventralcs obte-gentibus; a nucha ad rostri apicem, in vert ice, fossula; membrana branchiostega radiis , 5.

    Pisris totus nudus. Caput compressum, praecipue in nucha tanquam carina prominens. Ocuh mediocres, in margine inferiore laterali capitis, in medio spatio inter cirrhum niuxillarem et angulum inferiorem operculi. Nares quatuor, magnitudine aequales , rotundatae, marginibus cutaneis parum prominentibns , vix claudendae ; inferiores juxta ipsum

  • II Y P O P I I T I I A L M U S . 17

    superioris pa ten tes , immediate supra c i r rhum; superiores supra oris angulum. Cirrhus maxilla-ris fere aeque distans a rostri apice et ab angulo o r i s , buie tamen propinquior ; cirrhi quatuor ex mandibulae c u t e , quorum duo ad ipsam symphysit, ossium mandibular ium, duoque magis la-terales et posteriore,-;; omnes cirrhi ejtisdem fere longitodinis. Membrana branchiostega radiis 15. T r u n c u s , ut cauda , compressissimus ; diameter vorlicalis maximus in regione pinnae dorsalis. Cauda prope pinnam analem adeo compressa, ut plana videatur , et cutis basin radiorum cjusdein pinnae ita obducit , ut eorum inserlionem non possis conspicere nisi r e s e d a cute. Linea latera-li-) rertis.sima. Pinna dorsalis anterior radiata , angusta et initio pinnae analis opposita , fere vero fini ejusdem pinna adiposa, margine crenulata. Pmnae pcctorales la lae , fere ti iangulares ; pone earum insertionem pinnae ventra lcs , minores , obtusue. Pinna caudalis furcata. Piscis in dorso et capite caerulescens , in lateralibus flavescens; pinnae rubro - flavidae.

    Pinna pectoralis radiis 1 8 , ventralis 7 , analis 7 2 , caudalis 20 , praeter 89 u t r inque , sen-sim minores la terales , dorsalis anterior 7.

    In Museo .Monacensi spccimina duo in spirito vini servantur.

    Longitudo 10 1 2 " .

    Habitat in fluviis Brasilia? neipialorialis.

    2. 1IYPOP1ITIIALMLS NUCIIALIS SPIX. Tab. XML Pinna dorsali pinnis pectoralibus paullo remotiore; dorso a nucha inde sensim

    elevato, caudam versus declive; pinnis ventralibus pone apicem reversum pinnarum pectoralium inserlis; fossula in cervice elongala, obsoleta: rostri apice depresso; membrana branchiostega radiis 5.

    Caput , ratione habita corpor is , minut imi, postico comprcssum, antice in apice rostri depres-sum. Oculi praemagni , in margine inferiore laterali capitis, tolum fere spatium occupant inlcr angulum oris et fissuram branchia lem, immo ad in feri us capitis latus extenduntur. jNares qua tuor , in parallollogramma transversum quasi dispositac , duae anteriores juxta marginem maxillae supe-rioris. Utrinque r irrhus maxillaris fere in angoli oris : cirrhi quatuor ad symphvsin ossium mandibularium. Hic mire conformatus pisciculus, singularem exbibet indolem cirrhorum maxilla-r iu in , qua opti,ne pate t , quid sint illi cirrhi maxillares Silurorum. Ivst sciliect infima tertia cirrhi pars ossiculum tenue, ro tundum, arcuatum , quod in filum molle dcsinil et basi laleraliter ossi-bus intermaxillaribus articulo inseri tur , igitur nihil aliud es t , nisi os maxillare , quod cute cir-cumda tu r , et tota sua longitudine ab ossibus capitis l iberimi, tantum interiori apice ar t iculatum, et postice l i be rum, reflexum, arcuatum est. Similem indolem ostendit Silurus militaris Bloch. T. 362 meum genus Ceratorhynchus (vide notam , supra pag. 10.)cujus ossa maxillaria superiora erecta , cornuum serratorum instar , absque appendice molli, filiformi , animali illum paradoxum habituin praebent. Corpus omnino nudum, cornpressum, ad pinnae analis initium latissimum. Linea lateralis fere obsoleta, laleraliter ramulosa. Pinna dorsalis anterior r ad ia t a , parti anteriori

    5

  • 18 P I M E L O D l - ' S .

    spatii inter pinnas pectorales et ventrales opposita; posterior adiposa minima, fere supra finem pinnae analis. Pinnae pectorales acutae; radius primus validus , seri atus : radii reliqui sensim mino-res angulum obtusum conformant. Pinnae ventrales peclorah'bus majores pone canini reflexum apicem , triangulares. Pinna analis paulo pone pinnas ventrales initium babet , brevis sed latissi-ma radiorum opicibus valde ultra membranam connectentem cmer