Espainiako Erliebea I
-
Upload
marije-aguillo -
Category
Education
-
view
7.659 -
download
2
Transcript of Espainiako Erliebea I
![Page 1: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/1.jpg)
BATXILERGOA
2. GEOGRAFIA
IES MUNGIA BHI
Irakaslea: Marije AGUILLO
![Page 2: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/2.jpg)
ESPAINIAKO ERLIEBEA
![Page 3: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/4.jpg)
KOKAPENA
ALDE HOTZSA
ALDE EPELA
ALDE BEROA
ITSAS ERAGINA
LURRA ERAGINA
![Page 5: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/5.jpg)
1.1- EREMU GEOGRAFIKOA1.1.1 Azalera: 504.750 km2. (%97,55 penintsulan, %0,1 Afrikan, gainerakoa
artxipielagoetan)
1.1.2 Konstrasteen herria Harriak, baliabideak, lurrak, klimak, urak,
1.1.3 Kokapen geografikoa Alde epelean: 36º eta 44º arteko ipar latitudean
1.1.4 Bidegurutze natural eta geopolitikoa Haizeak
Zibilizazioen elkargunea: Afrikatik, Atlantikotik, mediterraneotik, Europatik
Aniztasun kultural eta antropologikoa
![Page 6: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/6.jpg)
1.2- PENINTSULAKO ERLIEBEA
EZAUGARRIAK:
Itxura sendoa
Altitude nahiko handia (660 m)
Mendilerroak periferian• itsasoaren eragina nekez sartzen da.
Mendebalderantzako aldapa
![Page 7: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/7.jpg)
Corte esquemático de la península / Penintsulako ebaketa eskematikoa
Hegoa
![Page 8: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/8.jpg)
![Page 9: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/9.jpg)
1. UNITATE MORFOESTRUKTURALAK
Zokalo edo ezkutuak, • Aro Paleozoikoan
Mendigune zaharrak • Aro Tertziarioan (Material paleozoikoak)
Toleste mendikateak• Bitarteko mendikateak
• Mendikate alpetarrak
Jalkitze arroak, sakonuneak• Zokalo baten blokea hondoratzeagatik sortuak
• Sakonune aurrealpetarrak
![Page 10: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/10.jpg)
Zer da Unitate morfoestruktural bat?
• Erliebea barrukaldean hartzen dituen formak eta eraketak.
• Estruktura horrek badu zer ikusirik materialen ezaugarriekin eta eratu den aro geologikoarekin.
![Page 11: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/11.jpg)
*
*
*
* Cordilleras intermedias
1. Zokalo
(Antiguo macizo Hespérico)
1. Macizo aintzinak
2. Toleste mendikateak
• M.Alpetarrak
• Bitarteko m.
4. Jalkitze sakonuneak
ERLIEBEko UNITATE MORFOESTRUKTURALAK
![Page 12: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/12.jpg)
ZOKALOAK• Paleozoikoan sortuak
• Lautadak edo goi-lautadak
dira
• Aintzinako mendiguneetatik
higadura dela eta sortu dira.
• Penintsularen mendebaldean
aurkitzen dira. • Penilautadak
![Page 13: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/13.jpg)
AINTZINAKO MENDIGUNEAK
• Tertziarioan sortutako mendiak dira.– Zokalo bateko blokeak altxatzean
• Materialak paleozoikoak dira.
• Gaur egun forma biribilduak
eta leunak dituzte.• Galiziako mendigunea
• Sistema Zentrala
• Toledoko mendiak
Gredos mendizerra
![Page 14: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/14.jpg)
TOLESTURA MENDIKATEAK
• Bitarteko mendikateak• Zokalo ertzean • Jalkitako materialak tolestean
egitura failatuaren gainean
• Mendikate alpetarrak• Geosinklinaletan jalkitako
materialak tolestean• Material Sekundarioak• Pirinioak eta Mendikate Betikoak
Sierra Nevada
![Page 15: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/15.jpg)
ARRO SEDIMENTARIOAK EDO SAKONUNEAK
• Zokalo baten bloke bat hondoratzeagatik sortuak
• Duero, Tajo eta Guadiana ibaien sakonuneak
• Sakonune aurrealpetarrak
• Ebro eta Guadalquivir ibaien sakonuneak
![Page 16: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/16.jpg)
IBERIAR ERLIEBEAREN ERAKUNTZAREN SEKUENTZIA
Milioi urte AroGeologikoa
Harri nagusiakOrogeniak eta jalkitze
prozesuak
4000 - 600 Aurrekambriara Arbelak neisak
600 - 225
Lehen Aroaedo
Paelozoikoa
Itsas jatorrizkoak:KuartzitakArbelak,Granitoak• Mineralak: Zink, beruna, petrolioa, harrikatza
Hertziniarra: hertziniar mendikateak
225 – 68Bigarren Aroa
edoMesozoikoa
Itsas kareharri argiaHareharri gorriak eta zuriak(Kretazikoan)MargakBuztinakIgeltsuakMarmolak
Ibai-higaduraItsas mailen aldaketak (aurrerakadak eta atzerakadak)Sedimentazioa
68 - 1,7 Hirugarren Aroa edo
Zenozoikoa
HareharriakKonglomeratuakBuztinakMargak KonglomeratuakKareharriak
Orogenia Alpetarra Jalkitze-arroen betetzea
1,7 milioitik gaur arte
LaugarrenAroa edoAntropozoikoa
Legarrak, igeltsuak, buztinak Glaziazio-higaduraSumendiakIbai eta itsas jalkitzea eta pilaketa
![Page 17: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/17.jpg)
PENINTSULAKO ERLIEBEKO UNITATE MORFOESTRUKTURALEN EBOLUZIOA
• Aro Arkaikoan edo Aurrekanbriarra (4000-600 milioi)
– Lur banda makurtuta gaur egungo mendebaldeko penintsulan
![Page 18: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/18.jpg)
Aro Primarioa edo Paleozoikoa (600-225 milioi urte)
– Orogenia Hertziniarra– Mendebaldean mendigune Hesperikoa:
• Granito eta Gneis
– Higadura – Zokalo Mediterraneorantz inklinatutako goi lautada– Mendigune batzuk itsasotik aterata:
• Akitaniakoa• Katalunia-Balearretakoa• Ebrokoa• Betiko-Riftarra
![Page 19: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/19.jpg)
Bigarren Aroa, Mesozoikoa, (225 – 68 milioi urte)
Hiagadura eta
Sedimentazioa: Mendigune
Hesperiarraren inguruan
zegoen itsasoan hondoratuz
eta sedimentatuz kare-
harriz, harearriz, margaz
Jalkitze arroak:
Gaur egungo Pirinioak eta
Betikan zeuden itsasoko
fosetan
**
**
**
![Page 20: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/20.jpg)
MESOZOIKOA
- Itsaroaren atzerakadak Mazizo Hesperikoaren gaineko sedimentoen estalkia uzten du.
![Page 21: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/21.jpg)
PENINTSULAKO ERLIEBEKO UNITATE MORFOESTRUKTURALEN EBOLUZIOA - 2
Mendigune zaharrak: Lehen Aroko
mendigune hondarrak, tontor leun eta
biribilak– Galiziako mendigunea
– Sistema Zentrala
– Toledoko Mendiak
– Kantabriar mendikatearen
mendebaldeko zatia.
Gredos mendizerra
![Page 22: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/22.jpg)
ARO TERTZIARIOAN-1(68 – 1,7 milioi urte)
Orogenia Alpetarra Pirinioetako eta
Betikako fosetan jalkitako materialen tolestura
kANTABRIA
ANDALUZIA
10. Diapositiba ikusi
![Page 23: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/23.jpg)
CENOZOIKOA
![Page 24: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/24.jpg)
Antepais
CENOZOIKOA: Orogenia Alpetarra
![Page 25: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/25.jpg)
CENOZOIKOAREN AMAIERAN
![Page 26: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/26.jpg)
Orogenia Alpetarreko Erliebe Unitateak
Mendikate alpetarrak: Pirinioak, Mendikate Betikoak
Sakonune aurrealpetarrak: Ebrokoa Guadalquivirrekoa
Picos de Europa
![Page 27: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/27.jpg)
ARO TERTZIARIOko ALDAKETAK
• Orogenia Alpetarra – Meseta Atlantikorantz inklinatu zen
– Ertz menditsuak• Kantabriar mendikatea• Iberiar Sistema • Sierra Morena
– Barrualdeko sakonuneak:• Ipar meseta• Hego meseta
– Kanpoaldeko sakonuneak• Ebrokoa• Guadalquivirrekoa
Albarracin mendizerra eta Moncayo mendia
![Page 28: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/28.jpg)
KANTABRIAR MENDIKATEA ETA IPAR MESETAREN
EBAKETA ESKEMATIKOA
Mesetaren ertz Ipar meseta hondoratuta Sistema Zentrala gaztetuta eta
Tolestua eta failatuta sakonune bihurtuta failaz eratuta
![Page 29: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/29.jpg)
ARO TERTZIARIOA - 3
• Mesetako zokalonan: material paleozoiko zurrunetan failak eta hausturak
• Fosa tektonikoak
• Egitura germaniarrak:
Altxatutako blokeak
» Galiziako mendigunea
» Leongo mendiak
» Sistema Zentrala
» Toledoko mendiak
• Barrukaldeko sakonuneak: arro sedimentarioak
• Sumendiak (Campo de Calatrava, Olot-Empordan)
Toledoko mendiak
![Page 30: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/30.jpg)
Laugarren Aroa (duela 1,7 milioi urtetik hona)
• Glaziarismoak– Zirkulu glaziarrak goi ibarretan– Haraneko glaziarrak
- U itxurazko haranak
- Pirinioetan
• Ibaietako terrazak– Aro kuaternarioko klimen
gorabehereen emaitza dira.
Ordesa
![Page 31: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/31.jpg)
Terraza fluvial Rio Cinca
Terraza de más de 50 m.
![Page 32: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/32.jpg)
CARES arroila: ibai-igarobidean
Playa de las CUEVAS (Asturias)
Ibai Terrazak
![Page 33: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/33.jpg)
![Page 34: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/34.jpg)
ZIRKUA
![Page 35: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/35.jpg)
PIRINIOAK (Glaziar Zirku)
Lago de Plan
![Page 36: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/36.jpg)
Glaziar higadura harrietan
![Page 37: Espainiako Erliebea I](https://reader033.fdocuments.net/reader033/viewer/2022061419/558bce67d8b42aa10b8b470b/html5/thumbnails/37.jpg)
Glaziar Morrenaren hondarrak Pirinioetan