Eric Goyvaerts François Verspagen Eric Goyvaerts François Verspagen 21 Weer en klimaat:...
-
Upload
david-simons -
Category
Documents
-
view
230 -
download
3
Transcript of Eric Goyvaerts François Verspagen Eric Goyvaerts François Verspagen 21 Weer en klimaat:...
Eric Goyvaerts François VerspagenEric Goyvaerts François Verspagen
21 Weer en klimaat: 21 Weer en klimaat:
beïnvloedende factorenbeïnvloedende factoren
21 Weer en klimaat: 21 Weer en klimaat:
beïnvloedende factorenbeïnvloedende factoren
22.1 De temperatuur 22.1 De temperatuur
22 44 66 88 1010 1212 1414 1616 1818 2020 222200
55
1010
1515
2020
2525
00 tijd2424
22 uur22 uur
18 uur18 uur
14 uur14 uur
10 uur10 uur
6 uur6 uur
Hoogste temperatuur: Hoogste temperatuur: ochtend / middag / avondochtend / middag / avondHoogste temperatuur: Hoogste temperatuur: ochtend / middag / avondochtend / middag / avond
Zon aan de horizon: Zon aan de horizon: laag / hooglaag / hoogZon aan de horizon: Zon aan de horizon: laag / hooglaag / hoog
Hoe hoger de zon hoeHoe hoger de zon hoe Hoe hoger de zon hoeHoe hoger de zon hoe warmerwarmerwarmerwarmer
de hoogte van de zonde hoogte van de zon de hoogte van de zonde hoogte van de zon
21.1.1 Het moment van de dag21.1.1 Het moment van de dag°C
De temperatuur hangt af vanDe temperatuur hangt af vanDe temperatuur hangt af vanDe temperatuur hangt af van
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
Wanneer verwarmt de zon het Wanneer verwarmt de zon het kleinstekleinste oppervlak: oppervlak: ochtend / middag / avondochtend / middag / avondWanneer verwarmt de zon het Wanneer verwarmt de zon het kleinstekleinste oppervlak: oppervlak: ochtend / middag / avondochtend / middag / avondWanneer verwarmt de zon het Wanneer verwarmt de zon het grootstegrootste oppervlak: oppervlak: ochtend / middag / avondochtend / middag / avondWanneer verwarmt de zon het Wanneer verwarmt de zon het grootstegrootste oppervlak: oppervlak: ochtend / middag / avondochtend / middag / avond
8h 11h14h
Verklaring:Verklaring:Verklaring:Verklaring:
Wanneer is het dan het warmst: Wanneer is het dan het warmst: ochtend / middag / avondochtend / middag / avond
Wanneer is het dan het warmst: Wanneer is het dan het warmst: ochtend / middag / avondochtend / middag / avond
21.1.1 Het moment van de dag21.1.1 Het moment van de dag Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
BB
MM
KK
PlaatsPlaats JanuariJanuari Juli Juli
BrusselBrussel
KiewKiew
MadridMadrid
3°C3°C 3°C3°C 18,5°C18,5°C 18,5°C18,5°C
-6°C-6°C -6°C-6°C 19,5°C19,5°C 19,5°C19,5°C
10°C10°C 10°C10°C 24°C24°C 24°C24°C
De hoogste De hoogste temperaturen temperaturen
hebben we hebben we tijdens de: tijdens de:
winter / winter / zomerzomer
De hoogste De hoogste temperaturen temperaturen
hebben we hebben we tijdens de: tijdens de:
winter / winter / zomerzomer
21.1.2 De seizoenen21.1.2 De seizoenen
De temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk van
De seizoenenDe seizoenen De seizoenenDe seizoenen
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
21.1.2 De seizoenen21.1.2 De seizoenen
Hoogste middagzonnestand: Hoogste middagzonnestand: winter / zomerwinter / zomerHoogste middagzonnestand: Hoogste middagzonnestand: winter / zomerwinter / zomer
21 juni21 juni
21 maart – 21 september21 maart – 21 september
21 december21 december
21 december: 6uur21 december: 6uur
21 juni: 18uur21 juni: 18uur
Langste dagen: Langste dagen: winter / zomerwinter / zomerLangste dagen: Langste dagen: winter / zomerwinter / zomer
Verklaring:Verklaring:Verklaring:Verklaring:
De zon staat in de zomer De zon staat in de zomer ‘s middags het hoogst, de ‘s middags het hoogst, de
dagen duren het langstdagen duren het langst
De zon staat in de zomer De zon staat in de zomer ‘s middags het hoogst, de ‘s middags het hoogst, de
dagen duren het langstdagen duren het langst
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
22.1 Januari isothermen22.1 Januari isothermen22.1 Januari isothermen22.1 Januari isothermen
Hoe verder van de evenaar hoe Hoe verder van de evenaar hoe kouder / warmerkouder / warmerHoe verder van de evenaar hoe Hoe verder van de evenaar hoe kouder / warmerkouder / warmer
De temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk van
De breedteliggingDe breedteligging De breedteliggingDe breedteligging
0°0° 10°10° 20°20°
21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 2929 OPDRACHT 21.2OPDRACHT 21.2 Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar
Naestved (Den.)Xaghra (Malta)
21 juli21 juli
79°
Verklaring:Verklaring:Verklaring:Verklaring:
57°
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
35°N
55°NNaestved
Xaghra
Naestved (Den.)Xaghra (Malta)
21 juni21 juni
79°
Verklaring:Verklaring:Verklaring:Verklaring:
57°
21 juni21 juniHoe dichter bij Hoe dichter bij de evenaar hoe de evenaar hoe
hoger ‘s middags hoger ‘s middags de zon staat.de zon staat.
Hoe dichter bij Hoe dichter bij de evenaar hoe de evenaar hoe
hoger ‘s middags hoger ‘s middags de zon staat.de zon staat.
21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar21.1.3 Ligging t.o.v. de evenaar Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8484
35°N
55°NNaestved
Xaghra
breedtebreedte Januari-Januari-temp.temp.
New YorkNew York
LissabonLissabon
41°N41°N
39°N39°N0°C0°C
10°C10°C
LLNYNY
Wat stel je vast?Wat stel je vast?Wat stel je vast?Wat stel je vast?
In Lissabon is het In Lissabon is het warmer.warmer.
In Lissabon is het In Lissabon is het warmer.warmer.
Zelfde:Zelfde:Zelfde:Zelfde: uur,uur,uur,uur, seizoen,seizoen,seizoen,seizoen,breedte.breedte.breedte.breedte.
21.1.4 De zeestromen21.1.4 De zeestromen Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
OPDRACHT 21.2OPDRACHT 21.2
168 januari isothermenkoudkoud
GolfstroomGolfstroomGolfstroomGolfstroom
warmwarm
VerklaringVerklaringVerklaringVerklaring LabradorstroomLabradorstroomLabradorstroomLabradorstroom
NYNYNYNYLLLL
Verklaring temperatuurverschil:Verklaring temperatuurverschil:Verklaring temperatuurverschil:Verklaring temperatuurverschil: Er stroomt een warme Er stroomt een warme
zeestroom langs West-Europazeestroom langs West-Europa Er stroomt een warme Er stroomt een warme
zeestroom langs West-Europazeestroom langs West-Europa
De temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk van
De aard van de zeestromenDe aard van de zeestromen De aard van de zeestromenDe aard van de zeestromen
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
- 8°- 8°
-6°-6°
- 2°- 2°
TemperatuurTemperatuurop de top:op de top:
TemperatuurTemperatuurop de top:op de top:
-8°C-8°C -8°C-8°C
TemperatuurTemperatuurin de vallei:in de vallei:
TemperatuurTemperatuurin de vallei:in de vallei:
-2°C-2°C -2°C-2°C
Hoe hoger hoeHoe hoger hoe …………………………. …………………………. Hoe hoger hoeHoe hoger hoe …………………………. ………………………….kouderkouderkouderkouder
De temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk vanDe temperatuur is afhankelijk van
De hoogteDe hoogte De hoogteDe hoogte
21.1.5 De hoogteligging21.1.5 De hoogteligging Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
22.1.7 De ligging t.o.v. de zee22.1.7 De ligging t.o.v. de zee OPDRACHT 21.2OPDRACHT 21.2 Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
plaatsplaats Januaritemp.Januaritemp. Julitemp.Julitemp. schommelingschommeling
BantryBantry
BrusselBrussel
PraagPraag
KiewKiew
6°C6°C
3°C3°C
-1°C-1°C
-6°C-6°C
15°C15°C
17°C17°C
18°C18°C
20°C20°C
9°C9°C
14°C14°C
19°C19°C
26°C26°C
Dichtst bij de oceaan?Dichtst bij de oceaan?
21.1.7 De ligging t.o.v. de zee21.1.7 De ligging t.o.v. de zee Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 2929 OPDRACHT 21.2OPDRACHT 21.2 Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
plaatsplaats Januaritemp.Januaritemp. Julitemp.Julitemp. schommelingschommeling
BantryBantry
BrusselBrussel
PraagPraag
KiewKiew
6°C6°C
3°C3°C
-1°C-1°C
-6°C-6°C
15°C15°C
17°C17°C
18°C18°C
20°C20°C
9°C9°C
14°C14°C
19°C19°C
26°C26°C
Verst van de oceaan?Verst van de oceaan?
plaatsplaats Januaritemp.Januaritemp. Julitemp.Julitemp. schommelingschommeling
BantryBantry
BrusselBrussel
PraagPraag
KiewKiew
6°C6°C6°C6°C
3°C3°C3°C3°C
-1°C-1°C-1°C-1°C
-6°C-6°C-6°C-6°C
15°C15°C15°C15°C
17°C17°C17°C17°C
18°C18°C18°C18°C
20°C20°C20°C20°C
9°C9°C9°C9°C
14°C14°C14°C14°C
19°C19°C19°C19°C
26°C26°C26°C26°C
De nabijheid van de zee oefent een De nabijheid van de zee oefent een verzachtende invloed uit op de verzachtende invloed uit op de
temperatuur.temperatuur.
De nabijheid van de zee oefent een De nabijheid van de zee oefent een verzachtende invloed uit op de verzachtende invloed uit op de
temperatuur.temperatuur.
Hoe verder van de oceaan Hoe verder van de oceaan wordt de winter: wordt de winter: kouder / zachterkouder / zachter
wordt de zomer:wordt de zomer: frisser / warmer frisser / warmer
Hoe verder van de oceaan Hoe verder van de oceaan wordt de winter: wordt de winter: kouder / zachterkouder / zachter
wordt de zomer:wordt de zomer: frisser / warmer frisser / warmer
21.1.7 De ligging t.o.v. de zee21.1.7 De ligging t.o.v. de zee OPDRACHT 21.2OPDRACHT 21.2 Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8585
22.2 De neerslag 22.2 De neerslag 21.2.1 De ligging t.o.v. de zee21.2.1 De ligging t.o.v. de zee
Hoe verder Hoe verder van de zee van de zee
hoe hoe meer / mindermeer / minder
neerslagneerslag
Hoe verder Hoe verder van de zee van de zee
hoe hoe meer / mindermeer / minder
neerslagneerslag
De nabijheid van de zee oefent een De nabijheid van de zee oefent een invloed uit op de neerslag.invloed uit op de neerslag.
De nabijheid van de zee oefent een De nabijheid van de zee oefent een invloed uit op de neerslag.invloed uit op de neerslag.
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
Zonnewarmte dringt Zonnewarmte dringt door het glas, door het glas, weerkaatst op de weerkaatst op de grond en gaat dan grond en gaat dan maar gedeeltelijk maar gedeeltelijk terug door het glas terug door het glas naar buiten. Een deel naar buiten. Een deel van de warmte blijft van de warmte blijft binnen de serre binnen de serre gevangen. Daardoor gevangen. Daardoor stijgt de temperatuur.stijgt de temperatuur.
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Op aarde spelen de Op aarde spelen de zgn. ‘broeikasgassen’ zgn. ‘broeikasgassen’ de rol van het glas in de rol van het glas in de serre. Ze zorgen de serre. Ze zorgen ervoor dat een deel ervoor dat een deel van de warmtestraling van de warmtestraling van de zon niet terug van de zon niet terug in de ruimte wordt in de ruimte wordt weerkaatst zodat die weerkaatst zodat die de atmosfeer opwarmt.de atmosfeer opwarmt.
Zonder dit natuurlijke broeikaseffect zou het Zonder dit natuurlijke broeikaseffect zou het op aarde zo'n 30°C kouder zijn.op aarde zo'n 30°C kouder zijn.
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Twee belangrijkste Twee belangrijkste broeikasgassenbroeikasgassen(na waterdamp):(na waterdamp):
CFK’sCFK’sMethaanMethaan
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
20.5 Broeikasgassen20.5 Broeikasgassen
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Temperatuur?Temperatuur?De wereld-De wereld-
temperatuur temperatuur stijgt.stijgt.
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
20.6 Temperauur en CO20.6 Temperauur en CO22
COCO22--
concentratie?concentratie?De CODe CO22--
concentratie concentratie stijgt.stijgt.
Verklaring gestegen Verklaring gestegen temperatuur:temperatuur:
De hogere CODe hogere CO22-concentratie -concentratie
(= broeikasgas).(= broeikasgas).
= verhoogd = verhoogd broeikaseffectbroeikaseffect
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
20.7 Herkomst broeikasgassen20.7 Herkomst broeikasgassenCOCO22 vooral vooral
afkomstig van:afkomstig van:
Fossiele Fossiele brandstoffenbrandstoffen
= ?= ?
steenkoolsteenkoolaardolieaardolie
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Enkele gevolgen van de Enkele gevolgen van de opwarming van de aarde:opwarming van de aarde:
-Meer en intensere stormenMeer en intensere stormen- OverstromingenOverstromingen
-Verhoogde ozonconcentraties in de zomerVerhoogde ozonconcentraties in de zomer-Stijging zeeniveauStijging zeeniveau
-Afsterven van bepaalde zeedieren en Afsterven van bepaalde zeedieren en -planten-planten
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
20.820.8
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Hoe kunnen we het verhoogde Hoe kunnen we het verhoogde broeikaseffect verminderen?broeikaseffect verminderen?
- COCO22-uitstoot met 30% verminderen -uitstoot met 30% verminderen
tegen 2020tegen 2020
- Steun aan de zich ontwikkelende landenSteun aan de zich ontwikkelende landen
21.3 Het verhoogde broeikaseffect21.3 Het verhoogde broeikaseffect
20.820.8
Meridiaan 1Meridiaan 1Blz. Blz. 8686
Beïnvloeden factorenBeïnvloeden factoren21211. De factoren die de temperatuur bepalen:
- moment van de dag: hoe hoger de zon staat hoe warmer- seizoenen: het is het warmst in de zomer- breedteligging: hoe verder van de evenaar
hoe kouder.- zeestromen: een warme zeestroom verzacht de temperatuur.- hoogteligging: hoe hoger hoe kouder.- ligging t.o.v. de zee: hoe verder van de zee
hoe kouder in de winter en hoe warmer in de zomer.
1. De factoren die de temperatuur bepalen:- moment van de dag: hoe hoger de zon staat hoe warmer- seizoenen: het is het warmst in de zomer- breedteligging: hoe verder van de evenaar
hoe kouder.- zeestromen: een warme zeestroom verzacht de temperatuur.- hoogteligging: hoe hoger hoe kouder.- ligging t.o.v. de zee: hoe verder van de zee
hoe kouder in de winter en hoe warmer in de zomer.
Beïnvloeden factorenBeïnvloeden factoren21212. Een factor die de neerslag bepaalt: - ligging t.o.v. de zee: hoe dichter bij de zee
hoe meer neerslag.
3. Het verhoogde broeikaseffect: vooral door de stijging van de CO2-concentratie warmt de aarde sneller op en verandert het klimaat.
2. Een factor die de neerslag bepaalt: - ligging t.o.v. de zee: hoe dichter bij de zee
hoe meer neerslag.
3. Het verhoogde broeikaseffect: vooral door de stijging van de CO2-concentratie warmt de aarde sneller op en verandert het klimaat.