ERDI AROKO KORTXOA

EGILEAK:1- Anne: Bisigodoak2- Carla: Inperio Bizantziarra3- Iker.S: Herri Germanikoa

BI ZANT ZI AR I NPERIOA KRO N O L O GIA: K.o 476 - k.o 1.453

JUST I NI ANOREN ERREGEALDI A: Ek ialdeko Erromatar inperioa beste mi la urtez i raun zuen. Bizantziar inperio dei tu zioten. Istanbulen kokatu zi ren (Konstantinopla zena).

Justinianoren erregealdian Bizantziar ineperioa goren unea izan zuen. Teodorarek in, bere emaztea, gobernatu zuen.

Oparoaldi ekonomiko handia izan zuten. Medi terraneoan merkatari tza garatu zen eta urrezko txanponak egin zi tuzten. Garapen kultural handia izan zuten, Santa Sofia basi l ika eraik i zuten eta Konstantinopla edertu zuten.

Ikus dezakegu, Justinianok, Erromatar inperioa berregi tea saiatu zela.

SANTA SOFIA BASILIKA

BI ZANT ZI AR GI ZART EA: Bizantziar gizarteak pi ramide egi tura zuen:

1.Basileusa

Patriarka

GIoi-kleroa

Noblezia

3.Merkatariak

Soldaduak

Eskulangileak

Nekazari libreak

4. Jopuak

Esklaboak

H I RI EN GARRANT ZI AErromatar Inperioan zegoen antolaketan oinarri tu zi ren Bizantziarrak eta erromatar garaian zi tuzten funtzioetan eutsi zi ren. Gobernuaren, armadaren eta gotzaintzen egoi tzab izan arren.

Hiriak jarduera ekonomiko guneak zi ren. Merkatari tzan eta eskulangintzan espezial izatu zi ren. Eskulangintza produktuak, esmalteak eta tapizak egi ten zi tuzten batez ere. Bestalde, kanpo-merkatari tza antolatzen zen eta nagusiena konstantinopla izan zen.

I NPERIO ORT ODOXOA ETA SI NESM ENAKBizantziar gizartean el izak garrantzi asko izan zuten. Gorabehera asko egon zi ren eta gatazka larriak sortu zi ren. Adibidez, VIII. mendean enperadoreak i rudi erl i jiosoak, ikonoak eta gurtzea debekatu zuten. Baina azkenean debekua kendu zuten monjeak herri tarra presionatzen ari zi relako. 1054. urtean erromatar El iza katol ikoa eta bizantziar El iza ortodoxoa banandu zi ren gauza guztietan desados zeudelako eta hori beraien artean gatzakak sortzen zi tuen denbora guztian.

K

KU LT URA ETA ART EA

Greziera hi tz egi ten hasi zi ren lat inaren ordez eta bizantziar El iza uurundu zen Erromako El izatik . Hainbat urteetan Medi terraneokon kulturagunea izan zen kokapen geografikoari eta merkatari tzaren garapenari esker.

Bizantziarrek egi ten zi tuzten el izak gurutze grekozko oinplanoa zuten eta kupula erabi l tzen zuten, adibidez, Konstantinoplako Santa Sofia basi l ikan:

GERM AN IAR ERRESUM A

H ERRI GERM IN IARRAK:

Herri Germaniarrak asko zi ren: frakoak, bisigodoak, sueboak, ostrogodoak, lonbardiarrak, angloak eta saxoiak.

ART EA:

Ark i tektura ez zen nabarmentzen, eraik in aipagarrienak Teodorikoren hi lobia eta jauregia zi ren.

H ARREM AN AK:

Hizkuntza berriak sortu zi ren eta hizkuntza gehienak lat inean oinarri tuta zeuden. Lege berriak egin zi tuzten ere biztanleak bateratuago egoteko eta idatzi egin zi tuzten legeak nahiz eta hasieran ahoz trasmit i tu. Hasieran hainbat germaniar arianismoak zi ren baina eranduago monark ia batzuk erl i jio katol ikoa bereganatu zuten.

PO L IT IKA:

Erregeak agintzen zuen baino dukeenlaguntza zuten.

Erroma erresuma independientetan banatu zen. Idatzi gabeko legeak zi tuzten eta manorka bakoi tzak bere kontsei lua zuen.

M APA:

BISIGO D OAK

KRO N O L O GIA

K.o 409 - K.o 711

BISIGO D O EN M O N ARKIA

Hautapenezko monark ia zuten. Horren ondorioz, borroka asko sortu zi ren, agintea berreskuratzeko. Gatazka horiek, errege baten erai lketa zerkaten. Kontzi l ioetan erabakiak hartzen zi tuzten, erregeak, Aula Regiaketa k leroak parte hartuta.

GIZ ART E-AN T O L AKETA ETA EKO N O M IA

Iberiar penintsulan asko jota ehun mi la bisigodo egon zi ren. Beraz, gutxiengoak zi ren, izan ere bost edo sei mi l ioi hispano-erromatar zeuden.

Nobleek eta k lerikoek kargu pol i t ikoak zi tuzten eta lur gehienetan jabe zi ren. Biztanle gehienak nekazariak zi ren.

Jarduera ekonomiko nagusia nekazari tza zen.

KULT URA

Kultura eta artea el izarek in lotuta zeuden. Intelektual bisigodoei dagokienez, hauek nagusi tu zi tuen; San Leandro eta San Isidoro.

ART EA

Arte bisigodoen aztarna gutxi aurk i tu di ra.

El iza txik iak egi ten zi tuzten, eraik i tzeko ferra-arkua eta ganga erabi l i zi tuzten. Gehien dekoratzen zutena kapi telak zi ren. Zenbai t objetu egi teko harribi txiak eta metal preziatuak erabi l tzen zi tuzten.