Actividades propostasObxectivos:

1. Coñecer mulleres que tiveron unha grande importancia nas orixes da Medicina e as achegas que fixeron.

2. Eliminar estereotipos sobre a profesión de científica.3. Manipular e organizar formas xeométricas, á vez que se desenvolve

a capacidade artística e creadora. 4. Valorar o traballo de mulleres científicas que non aparecen nos libros.5. Motivar as nenas para entraren en disciplinas que seguen masculiniza-

das.6. Reflexionar sobre as dificultades que tiveron as mulleres en todas as

épocas para desenvolver a tarefa científica debido aos estereotipos de xénero.

7. Recoñecer e valorar a figura e a obra de mulleres científicas pioneiras.

INFANTIL: “Houbo unha vez unha médica...”Materiais: quebracabezas, tesoiras, cores. Metodoloxía: Organizaremos a actividade en distintos

momentos e agrupamentos:Momento 1: en asemblea oirase o conto sobre a mé-

dica Trótula de Salerno que podes atopar en http://www.pandoramirabilia.net/index.php/un-cuento-propio .

Momento 2: tras oílo a mestra ou mestre irá realizando preguntas sobre a protagonista que o grupo irá res-pondendo: Como se chama? A que se dedicaba? Por que foi importante? Que lle acontece na historia? As preguntas e respostas provocarán un debate sobre a importancia do coidado da saúde das mulleres e sobre o concepto de científica.

Momento 3: debaixo tes unha imaxe-quebracabezas de

INFANTILO TOPO TIMOTEO E IOLANDA EUMESMA

Obxectivos:- Detectar as desigualdades e os estereotipos de xénero na familia.- Reflexionar sobre a corresponsabilidade das tarefas no fogar.- Fomentar o sentimento de liberdade para soñar que quero ser de

maior superando os estereotipos de xénero que impuxo a sociedade.Materiais:

Libro: “El topo Timoteo y Yolanda Yomisma”. Autora: Maite Carranza. Cartolinas ou folios de cores formato A-4. Material de debuxo. Papel

continuo branco.Metodoloxía:

Lectura do libro por parte da mestra/e ou familiares que asistan á aula na hora de lectura.

En asemblea, establecer debates de opinión tras a lectura de cada capítulo.

Cada alumna e alumno debuxarán na súa cartolina o que soña ser de maior e realizarase unha composición no papel continuo que formará par-te do recuncho dos soños do grupo, co lema “SE QUERES, PODES”.F

ebreiro

Marzo

Xaneiro

Abril

Enero

INFANTILObxectivo: identificar e dar a coñecer cales son os hábitos de comidas

que axudan a ter boa saúde desde idade temperá.Actividade: Come verdura, come froita e bebe auga para ter boa saú-

de. O mestre ou a mestra pode elixir un dos vídeos youtube en diferentes

días ‘Come vexetais’: https://www.youtube.com/watch?v=7RsjJionIGI, ‘Come fruta’ https://www.youtube.com/watch?v=GKoyHe4Se_k e ‘8 vasos ao día’ https://www.youtube.com/watch?v=GKoyHe4Se_k e aproveitar para repasar ou aprender o nome das verduras e froitas e inicialos no bo hábito de comelas, así como o beber suficiente auga para hidratar o corpo.

Despois pásase a comentar con eles: Que cantidade de verdura (ou vexetais, como din no vídeo) debes comer en cada prato? Por que é bo comer verduras? Cando aconsellan tomar a froita?

Ampliarase a conversación ao ámbito particular de cada neno ou nena: cal é a súa preferida, cal é a máis rara que comeron, a máis habitual, a de verán, a de todo o ano, a das nosas comarcas...

Materiais-Ligazóns: reprodución audiovisual. Debuxos ou fotografías de froitas. Pezas de froita variada.

Metodoloxía: Activa, participativa e con material manipulable.

PRIMARIAPrimeiro Tramo: A mesma proposta de Infantil.Segundo Tramo:Obxectivos:- Que o alumnado coñeza o amplo abano de posibilidades que ten á

hora de elixir unha profesión, sen importar se é mozo ou moza.- Empezar a descubrir as habilidades persoais, os propios gustos e

intereses para elixir unha futura profesión en liberdade superando os estereotipos de xénero impostos pola sociedade.

- Coñecer a mulleres que destacan en campos tan descoñecidos como o da Biotecnoloxía.

Materiais:Libro: “El topo Timoteo y Yolanda Yomisma”. Autora: Maite Carran-

za.Internet: Biografías e información sobre a Biotecnología.Metodoloxía: Lectura dialóxica do libro en grupo. Realización de

faladoiros en asemblea de aula na que se debatan as diferentes posturas dos personaxes do libro: Yolanda Yomisma, os pasaxeiros do autobús, o seu marido e fillos e o topo Timoteo.

En grupos de traballo cooperativo (heteroxéneos), investígase sobre a biotecnoloxía e sobre as tres mulleres propostas (Ángela Molina Gómez, Carmen Vea e Ada Lovelace), elaborando un Power-Point cos datos máis relevantes do seu traballo.

Trótula. Ampliarase esta imaxe e entregarase individualmente a cada nena e neno da clase para que a recorten e a reconstrúan. (anexo 2)..

PRIMARIA:A ciencia ten nome de mullerMateriais : para obter información podes acceder ás ligazóns seguin-

tes:Hipatia de Alejandría:https://primaria3naranjos.wordpress.com/tag/hipatia-de-alejandria/http://www.biografiasyvidas.com/biografia/h/hipatia.htmTrotula:http://ermitiella.blogspot.com.es/2014/06/trotula-la-dama-de-salerno.htmlhttp://www.mujeryciencia.es/2008/03/18/trotula-de-salerno/

Hildegarda de Bingen:h t t p s : // i n ve s t i g a d o r a e n a p u ro s . w o rd p re s s .com/2011/05/06/hildegard-von-bingen/http://www.musicaantigua.com/llega-a-espana-la-botica-de-hildegard-von-bingen/

Metodoloxía: distribuiremos a clase en grupos reducidos; cada un destes grupos elixirá unha muller das que aparecen na páxina de Xaneiro. Cada grupo buscará información sobre a súa científica (anexo). Posteriormente realizaranse 3 dossieres-murais, un para cada científica, onde se agrupará a informa-ción sobre cada unha delas que recollesen todos os grupos e expoñerase ao resto da clase. Abrirase un debate co tema: se estas científicas fixeron cou-sas tan importantes, por que non as coñece case ninguén?

PRIMARIA Obxectivo:

Coñecer 3 das médicas investigadoras de maior prestixio no noso país que descobren curacións para a enfermidade do cancro.

Coñecer cales son os alimentos que axudan a previr a enfermidade.Actividade: 3 médicas importantes.Tres médicas oncólogas descobren curas para o cancro a través da

investigación.ANNA LLUCH I HERNANDEZ - MARIA BLASCO MARHUENDA - MARINA

ÀLVAREZ BENITO(Véxase no documento adxunto as ligazóns para acceder ás fotos)Materiais:(a) Fotos das 3 médicas pegadas a cartolina e plastificadas co nome e

os apelidos que poidan separarse da foto. (b) Nomes e apelidos das tres médicas con letras maiúsculas, separando nomes e cada un dos apelidos. O material pode extraerse das ligazóns da wikipedia de:

- https://ca.wikipedia.org/wiki/Anna_Lluch_i_Hernández- https://es.wikipedia.org/wiki/Mar%C3%ADa_Blasco_Marhuenda- http://cordobapedia.wikanda.es/wiki/Marina_Álvarez_Benito

Metodoloxía: A través da observación e a análise. Activa e participativa.

Obxectivos: - Descubrir os inventos e descubrimentos que fixeron mulleres para

mellorar a vida de todos e todas.- Valorar as achegas das mulleres ao descubrimento e á técnica.- Estimular unha actitude de respecto da igualdade entre homes e mu-

lleres ante a ciencia.

Metodoloxía: Activa e participativa, partindo dos intereses do alumnado e da súa mo-

tivación e permitíndolles desenvolver a súa creatividade.Traballo en equipo, uso de Internet e outras fontes de información, co-

municación oral dos resultados.

EDUCACIÓN INFANTILActividades:-Asemblea de inicio. Expor o tema dos avances da humanidade. Pre-

guntade se cando van ao médico, ao dentista, son home ou mulleres. -Falar dos inventos e descubrimentos que nos fan máis fácil a vida.-Ver o vídeo “Érase unha vez... Los inventores”-Que busquen en revistas fotos de mulleres investigadoras. Mural para

os corredores do centro.- Levar un ebook e tablet a clase e falar de Ángela Ruiz Robles Materiais: Video: Erase una vez….. los inventores . Nº 22 Madame Curie WEBs información:http://www.buzzfeed.com/hannahjewell/18-inventos-de-mujeres-que-cambiaron-

el-mundo#.suGmGZm5p.http://quo.mx/noticias/2013/03/08/10-mujeres-inventoras-de-la-historia.http://www.oei.es/salactsi/Invento.pdfWEBs Actividades:http://www.educacioninicial.com/EI/areas/naturales/Actividades/http://www.educacioninicial.com/ei/areas/naturales/Actividades/experiencias/in-

dex.asp

NOMES E APELIDOS DE COMPOÑENTES DO GRUPO (máximo 4)

Anexo 1. RELACIONA CADA INVENTORA CO OBXECTO QUE LLE CORRESPONDE

STEPHANIE KWOLEK LIBRO ELECTRONICO

ÁNGELA RUÍZ ROBLES TELEFONÍA MÓBIL

HEDY LAMARR CHALEQUE ANTIBALAS

Nº de preguntas con respostas acertadas Tempo de realización

zaredes a actividade.En grande grupo faredes un mapa conceptual comparativo entre os

datos extraídos sobre elas.Tras obter esta información escribe unha breve reflexión (200-250

palabras) onde contes que impedimentos coidas que tiveron polo feito de ser mulleres e a túa opinión a respecto diso, reflexionando se na actuali-dade seguen pervivindo eses impedimentos.

SECUNDARIA e BACHARELATOObxectivos:

- Coñecer mulleres ilustres científicas.- Reflexionar sobre a capacidade de esforzo e de superación que de-

mostraron estas mulleres tentando abrirse oco nun mundo de homes.- Reflexionar sobre as desigualdades que seguen sufrindo as mulleres

na nosa sociedade.Materiais:

- Papel continuo.- Rotuladores de cores.- Computadores con conexión a Internet (aula de informática do centro).- Impresora e folios.

Metodoloxía: A actividade comezará expondo a seguinte pregunta ás alumnas/os:

Que científicos coñecedes? E mulleres científicas, coñecedes algunha? Por que coñecemos máis homes que mulleres? A que se debe? Para pechar o debate a profesora ou o profesor citará varias mulleres científicas como Ángela Molina, Carmen Vea ou Ada Lovelace e propoñerá ás súas alum-nas/os investigar sobre elas e sobre algunhas científicas máis. Procurarán información en internet.

Noutra sesión utilizarán a información para crear unha liña do tempo de mulleres científicas coa súa foto e o que conseguiron no campo da investigación. O mural expoñerase no corredor do centro.

ESOObxectivo: Coñecer a opinión científica da investigadora María Blasco

tocante á importancia da xenética e hábitos de vida para previr a enfermi-dade e reflexionar sobre a prevención da enfermidade a través da alimen-tación e os hábitos de vida.

Actividade: Xenética e hábitos de vida na enfermidade.Analiza a seguinte frase da investigadora María Blasco sobre o cancro:

‘’A nosa saúde depende nun 20% da xenética e nun 80% dos hábitos de vida que levemos”.

Que quere dicir? Que se entende por “xenética”? A que hábitos de vida pode estar referíndose?

Materiais:- Dicionario ou ligazón á explicación do termo “xenética” na wikipedia:

https://es.wikipedia.org/wiki/Genética http://www.genagen.es/area-pacientes/servicio-integral-de-analisis-ge-

netico/analisis-genetico-de-cancer-hereditario/?gclid=CJW_iLqB3ccCFQ-NGwodoUMGFA

- Copia ou proxección de de ‘Diez reglas de oro para evitar el cáncer’: http://www.canceryvida.es/habitossaludables.html#habitossaludables

Metodoloxía: A través da análise e a procura de información.

BACHARELATOObxectivo: Adquirir nocións sobre a enfermidade do cancro: que é, os

seus síntomas e prevención.Coñecer unha das oncólogas de maior recoñecemento no noso país:

Anna Lluch. Actividades: Coñece Anna Lluch. Actividade previa: infórmate sobre que é o cancro, os seus sínto-

mas e prevención, visitando a ligazón: http://www.canceryvida.es/sabiasque.html#prevencion

Logo pasa a ler as preguntas e escoitar a entrevista para despois poder contestala coas túas propias palabras.

h t t p : // ca d e n a s e r . co m /e m i s o ra /2 01 5/0 6/ 1 2 / ra d i o _ va l e n -cia/1434107162_441907.html

- Que é o que di que aprendeu dos seus pacientes?- Cal é a especialidade médica que é obxecto da súa investigación?- Cal é a mensaxe que quere lanzar? Explícao- Cal é a preocupación de moitos dos seus pacientes?- Como puido exercer a súa profesión sendo muller e nai?- Como iniciou os seus estudos nunha sociedade en que as mulleres non adoitaban estudar?

Por último recolle nunhas cantas frases o contido da entrevista e re-produce a entrevista interpretándoa cunha compañeira.

Ligazóns: reprodución audiovisual mediante conexión a internet segun-do as ligazóns especificadas na ‘Actividade’, ou ben mediante copia.

Metodoloxía: activa, a través da investigación.PRIMARIA (de 1º Primaria a 3º de Primaria)ActividadesAo alumnado propoñeráselle que relacione cada muller co obxecto

que contribuíron a deseñar. Anexo1Buscarán información en internet sobre mulleres que cos seus descu-

brimentos contribuíron aos avances sociais.Materiais:Como páxina de consulta: https://es.wikipedia.org/wiki/Hedy_Lamarr.https://es.wikipedia.org/wiki/Stephanie_Kwolek.https://es.wikipedia.org/wiki/%C3%81ngela_Ruiz_Robles.

PRIMARIA (de 4º Primaria a 6º de Primaria)Actividades:- Lectura da biografía de Hedy Lamarr. Debate sobre os estereoti-

pos que tivo que romper para demostrar que non era tan só unha muller fermosa.

- Análise da frase de Hedy Lamrr: “Calquera moza pode ser gla-morosa. Todo o que tes que facer é quedar quieta e con mirada estúpida”.

- Que quería dicir ela con esta frase?- Coidas que tiña razón ao dicila?- Na actualidade, séguese tendo este concepto das mulleres?- As mulleres consideran que o seu aspecto físico ten moita importancia

para triunfar? E os homes?

SECUNDARIA: (1º e 2º DE LA ESO)Actividade:Actividade 1: Debater e reflexionar sobre as seguintes cuestións:- Coidas que hai diferenzas xenéticas que determinan as capacidades

científicas de homes e mulleres?- Que capacidades pensas que debe ter unha persoa para dedicarse ao

traballo científico?- Busca información sobre as biografías das seguintes científicas e argu-

menta se as seguintes afirmacións son verdadeiras ou falsas:- Trótula de Salerno foi a primeira xinecóloga da historia. V- Hipatia de Alexandría tivo que disfrazarse de home para estudar e

exercer a Medicina. F- A lei de Atenas prohibía ás mulleres exercer a Medicina baixo pena de

morte. V- Agnodice foi condenada á morte baixo a acusación de practicar abor-

tos e de corromper as mulleres. V- O invento do “baño maría” atribúese a María a Xudía. V- Hildegarda de Bingen, nacida en Alemaña, fixo importantes achegas

á Química. F

SECUNDARIA: (3º e 4º DA ESO) e BACHARELATOActividade 1- Procura de información individual, en Internet, sobre Stephanie Kwolek,

Hady Lamarr e Angela Ruiz Robles.- Procura de información e reflexión, individual e por escrito, sobre a

incorporación da muller ao mundo laboral durante a Segunda Guerra Mundial. Tería a mesma posibilidade de traballar nesa empresa, sendo muller, se non existise ese baleiro?

- Debate sobre se na época na que desenvolveu o seu labor Stephanie Kwolek valorábase por igual a preparación intelectual e a creatividade de homes e mulleres, en E.E.U.U. e en España. E na actualidade?

- Reflexión individual e posta en común sobre a actitude ante a vida de Hedy Lamarr. Consideras que fixo ben en aproveitar as oportunida-des que tiña, ata nas condicións máis adversas?

- Reflexión individual e por escrito sobre se Ángela Ruiz Robles fixo ben en rexeitar a proposta de E.E.U.U. Que é o que diferenciaba, nos anos 70, a situación de España e a dos E.E.U.U. a respecto da consideración dos inventos en xeral, e dos realizados por mulleres en particular? A sociedade española era sensible aos inventos realizados para o en-sino? E agora?

BACHARELATO Metodoloxía: Comezaremos a actividade visionando a película Ágora. Despois abri-

rase un pequeno debate para reflexionar sobre aspectos que reflicte o filme, como: posición da muller na sociedade, desigualdades que se apre-cian, roles de xénero, situación actual da muller na nosa sociedade, etc.. Ao finalizar o debate, a profesora ou profesor proporá ao alumnado que investigue en casa sobre algunha muller científica e faga unha redacción presentándoa e reflexionando sobre a temática que estamos a tratar. Como científicas sobre as que poder investigar citaranse Ángela Molina, Carmen Vea e Ada Lovelace.

As redaccións expoñeranse na seguinte sesión en clase e rematare-mos facendo unha posta en común para tirar conclusións sobre o tema desenvolvido.

Máis actividades e anexos en http://www.stes.es/mujer.html

Máis actividades e anexos en http://www.stes.es/mujer.html

SECUNDARIA: Gynkana pioneiras das ciencias (Anexo 3)Materiais: Carteis preparados coas respostas e preguntas, computa-

dores do centro, teléfonos móbiles, libros de biblioteca.Metodoloxía: seguir as indicacións que seguen:

Tedes unha serie de preguntas que deberedes contestar no menor tempo posible. Valoraranse 2 aspectos: o nº de preguntas acertadas e o tempo en que se realizaron.

Podedes movervos libremente polo instituto. Cando teñades todas as preguntas contestadas ou se acabe o tempo, deberedes entregar só unha folla por grupo con todas as respostas. Para ser máis eficaces organi-zádevos e facede un plan de actuación. O equipo gañador recibirá a súa recompensa.

BACHARELATO:Materiais: • Película VISIÓN, vida de Hildegard von Bingen | http://gloria.tv/media/N1U-Da31D2s6 de Margarethe von Trotta.• Película AGORA de Alejandro Amenábar• Cadro de cuestións (anexo4)

Metodoloxía: Imos ver as películas sobre Hipatia e sobre Hildegarda, dúas das nosas

protagonistas. Tras responder as cuestións que aparecen debaixo reali-

STES·INTERSINDICALOrganización de Mujeres

Actividades propostasMaio

Xuño

Xullo

Agosto

EDUCACIÓN INFANTILObxectivos:

- Combater a discriminación.- Visibilizar as mulleres científicas e o seu labor.

Metodoloxía:A metodoloxía que utilizaremos será a de enmarcar a actividade inicial

na asemblea de clase para pasar a posteriori ao traballo en grupos.Materiais:Materiais funxibles, lapis de cores, tesoiras, plastificadora.Actividades:En asemblea, móstranse as fotografías das mulleres científicas do

mes de maio.A mestra ou mestre explica por que estas mulleres son famosas.

Móstraselles as fotos e elementos das súas investigacións. A continuación o alumnado reúnese en grupo e tenta asociar a foto cos obxectos das súas investigacións. Debuxar mulleres investigando. Expoñer os debuxos indicando debaixo que é o que están a investigar e plastificalos para po-ñelos no mural.

EDUCACIÓN PRIMARIAObxectivos:

-Visibilizar as mulleres científicas.- Investigar nos medios ao seu alcance, sobre as tres mulleres científicas

propostas.- Descubrir a achega destas mulleres científicas á ciencia.- Valorar a loita destas mulleres, por abrirse paso na comunidade cien-

tífica.

Metodoloxía:- Partindo das ideas previas do alumnado sobre as mulleres científicas,

elaboraremos na pizarra un mapa conceptual.- A metodoloxía que utilizaremos será dedutiva, investigadora, que fo-

mente o traballo grupal do alumnado e esperte nel a curiosidade por aprender.

Materiais:- Computadores portátiles de aula ou da aula de informática, encerado

dixital de aula.- Caderno, lapis ou bolígrafo, lapis de cores, tesoiras, papel continuo,

pizarra, folios, Blue tack.Actividades:

- O grupo clase organízase en tres grupos de investigación; cada un investiga sobre unha das mulleres. Antes de comezar o traballo, con-sensuarán que aspectos investigarán.

- Utilizando os computadores de aula ou da aula de informática, buscarán información da científica que investigan.

- Para presentar o seu traballo ao resto do grupo, deben realizar un panel coa foto da científica, debuxos de instrumentos utilizados pola mesma para investigar e o seu nome destacado. A información sobre a súa vida e o traballo científico realizado dividirana en varios textos ao longo do panel, para facilitar a súa lectura.

- Debaterán nos seus grupos sobre estas frases de Carolina Martínez Pulido, chegando a conclusións para expoñelas ao grande grupo:“O esquecemento que sufriron numerosas científicas que dedicaron os seus esforzos para investigar queda reflectido nos manuais universitarios ou nos libros de divulgación científica”.

“As mulleres estiveron presentes na construción do pensamento cientí-fico desde a antigüidade”.“Ata as últimas décadas do s. XIX, ás mulleres vetóuselles o acceso ás universidades, ás academias e a algunhas sociedades científicas”.

- Investigar en grupo e facer unha listaxe de nomes de mulleres cien-tíficas.

- Facer o mesmo con mulleres que recibiron o Premio Nóbel.- Como traballo final, propoñeráselles entrar no blogue de Carolina

Martínez (www.carolinapulido.es) e/ou no seu facebook e contactar con ela para comentarlle o que traballaron sobre ela ou preguntarlle o que consideren do seu interese.

SECUNDARIA E BACHARELATO:Obxectivos:

- Espertar o sentido crítico.- Valorar e tomar conciencia dos logros destas tres mulleres.- Visibilizar a súa vida e a súa achega á ciencia.

Metodoloxía:- Traballo individual de procura de información e traballo en grupo.

Materiais:- Computador persoal, de aula ou da aula de informática, caderno, bolí-

grafo, canón proxector e pantalla.

Actividades para Secundaria:- No blogue www.carolinapulido.es, lemos o artigo “O lugar da muller na

Natureza”, debatendo logo en grande grupo.- En www.buscabiografías.com buscamos información sobre Linda Buck.

- En www.lalineadelhorizonte.com/blog/josefina-castellví, buscamos informa-ción sobre esta muller.

- Poñer en común a información buscada e debater sobre ela.- En tres grupos, elaborar un panel sobre cada unha das científicas in-

vestigadas.

Actividades para BACHARELATO:- Pedirase por escrito ao alumnado unha reflexión sobre a importancia

das mulleres científicas.- Visualizarán o documental de Albert Solé, “Recuerdos del Hielo”.- En tres grupos, buscarán información sobre as tres mulleres científi-

cas, elaborando a posteriori un panel ilustrado onde se recolla o máis destacado das súas investigacións, así como unha frase de cada unha que reflicta o seu labor ou as súas limitacións.

UNE CON FLECHASCAROLINA MARTÍNEZ

PULIDO AMERICANA FORMACIÓN DE CALLOS IN VITRO DE PINO CANARIENSIS

LINDA BUCK CATALÁ DESCUBRIMENTO DOS RECEPTORES DE CHEIRO

JOSEFINA CASTELLVÍ CANARIA ESTUDOU REXISTROS PALEOCLIMÁTICOS NAS CAPAS DE XEO

Obxectivos: - Coñecer en que consiste o traballo das persoas que se dedican á cien-

cia.- Coñecer o nome dalgunha científica galega, española ou estranxeira.- Recoñecer distintos obxectos empregados no traballo de laboratorio.

EDUCACIÓN INFANTIL1. Descubrindo un laboratorio

Materiais:Computador con conexión a Internet ou ficha impresa da científica no

laboratorio, lapis de cores.Actividades:

- Explicarlle ao alumnado o traballo das científicas e os científicos. Falar-lle sobre o que se fai nun laboratorio e pedirlle que nomee mulleres científicas que coñeza.

- Pedir ao alumnado que coloree as fichas que se propoñen.- Margarita Salas e María Cascales son científicas españolas de grande

importancia. No seu traballo diario no laboratorio empregan diversos obxectos; imos descubrir algúns deles: http://goo.gl/N4t28h

- Colorea os distintos instrumentos de laboratorio http://goo.gl/tqu7xz- Identifica cada un dos obxectos que aparecen nel.

2. O ovo flotanteMateriais:Botella con tapa, recipiente, auga, sal, ovo.Actividade:- Dividir o alumnado en grupos de tres. Explicarlles os conceptos bá-

sicos, tales como saturación, disolución e decantación.- Mestura nunha botella con tapa auga con sal ata que satures a diso-

lución. Unha vez saturada a disolución verte a mestura noutro recipiente (este proceso denomínase decantación).

- Coloca un ovo nun vaso cheo de auga... Que ocorre? Flota ou vai ao fondo?

- Coloca agora o ovo nun recipiente e verte a mestura de auga con sal. Que ocorre agora?

- Podemos aplicar estes principios en situacións da vida cotiá como cando nos bañamos nunha piscina ou no mar?

EDUCACIÓN PRIMARIA A perseveranza de María Cascales

Materiais:Ordenador con conexión a Internet ou artigo impreso, bolígrafo e papel.

Metodoloxía:Le o artigo: http://goo.gl/reGyqWBusca o significado da palabra misoxinia.- Coidas que a presenza das mulleres nos postos máis altos do mundo

científico correspóndese coa realidade das que estudan carreiras de ciencias?

- Por que cres que hai poucas mulleres ocupando postos nas academias de ciencias?

- Le a frase de Flora de Pablo Dávila: “O problema non é só cantas cientí-ficas logran chegar ao chanzo superior de Profesora de Investigación, senón cando (14 anos máis tarde que os homes)”. Cres que a situación que narra reflicte igualdade entre mulleres e homes?

SECUNDARIA 1. Xogando a ser policía científica

Materiais: Vaso de vidro, lapis, pincel ou brocha pequena, papel, tinta ou tampón.

Metodoloxía: - Dividir o grupo-clase en grupos de 5 alumnas/os.- Moer un anaco de mina do lapis.- Pedir a un alumno ou alumna que tome o vaso coas súas mans.- Co pincel ou brocha tomar un pouco da mina moída e esparexela pola

superficie do vaso.- Pedir a cada alumno/a de o grupo que imprima nun papel as súas im-

presións dixitais humedecéndoas na tinta ou o tampón.- Comparar as pegadas do vaso coas pegadas impresas.

2. A utilidade dos descubrimentos de Margarita Salas Materiais:Ordenador con conexión de Internet ou ben a ficha sobre Margarita

Salas impresa Metodoloxía: Explicar ao grupo clase a figura de Margarita Salas e o seu traballo

como bioquímica. Lede a entrevista que podedes atopar na seguinte dirección web:

http://goo.gl/zDb6vS e respondede as preguntas: - Cando Margarita Salas comezou na investigación era doado para as

mulleres elixir esta profesión? Por que?- Aceptábana ben os seus compañeiros de traballo?- Cal era o traballo para o que se pensaba que a muller estaba des-

tinada?- Explica coas túas palabras o traballo que realiza esta investigadora e a

súa utilidade para a sociedade.- Coidas que o seu traballo é recoñecido suficientemente na actualidade

BACHARELATO 1. Existe a igualdade real no mundo científico?

Materiais:Ordenador con conexión a internet.Metodoloxía: Dividir o grupo-clase en grupos de 5 alumnos/asLede o artigo: http://goo.gl/YgH69gReflexiona e responde as seguintes cuestións:

- Paréceche adecuada a diferenza de porcentaxe no mundo da investi-gación entre homes e mulleres? Por que?

- Cales son as razóns polas que descende o número de mulleres nos ámbitos da investigación de grao máis alto?

- Que medidas coidas que deberían tomarse para emendar esta dife-renza de porcentaxe entre homes e mulleres?

Obxectivos- Entender que a ciencia é un campo onde poden traballar, en igualdade,

nenos e nenas.- Participar activamente nas actividades propostas.- Experimentar con dous elementos: o aire e a auga, observando as

súas características e diferenzas.- Coñecer as científicas deste mes: Montserrat Casas, Lise Meitner e

Mª Teresa Barriuso Pérez.- Introducir o método científico mediante experimentos: observar, for-

mular hipótese, experimentar e tirar conclusións.

EDUCACIÓN INFANTIL“O aire ocupa lugar”

Materiais- Un vaso, cunca ou botella; un recipiente, xerra ou vaso, e un compu-

tador con acceso a Internet.ActividadesRealizar esta actividade: http://experimentoscaseros.net/2011/07/el-aire-

ocupa-lugar-experimentos-para-ninos/Recomendamos facer os grupos de traballo mixtos, para fomentar

a igualdade.

PRIMARIA“Cómo inflar un globo sen soplar”

Materiais- Ordenador, internet; unha botella; un globo; un funil; 4 culleradiñas de

bicarbonato sódico; medio vaso de vinagre e lentes de seguridade.ActividadesFacer o experimento da seguinte ligazón:https://www.youtube.com/watch?v=sqqeHojlblg

“Estudiamos a Lise Meitner y la Física Nuclear”Materiais- Un computador con acceso a Internet; recursos web; programa in-

formático para facer a presentación; caderno; lapis e goma.ActividadesEmpezaremos explicando que as tres científicas ás que se lles dedica

o mes de xullo especializáronse en física nuclear. Buscar a definición de física nuclear:

http://fisica.laguia2000.com/fisica-atomica-y-molecular/fisica-nuclearLise Meitner (http://www.biografiasyvidas.com/biografia/m/meitner.htm)O alumnado, en grupos mixtos, deberá facer de científicos e científicas

e investigar que é a fisión nuclear, a enerxía nuclear ou atómica e a bomba atómica. Pódense axudar, por exemplo, das seguintes páxinas web:

http://energia-nuclear.net/que-es-la-energia-nuclearhttp://www.rinconeducativo.org/abreventana_pontealdia.htmlhttp://www.monografias.com/trabajos94/bomba-atomica/bomba-atomica.shtml

SECUNDARIAPRIMEIRO CICLO“A conciliación persoal, laboral e familiar dunha muller científica: Teresa Barriuso Pérez”

MateriaisUn computador; Internet; programa para realizar unha presentación;

programa para realizar unha vídeo-montaxe; cámara de vídeo; caderno; bolígrafo ou lapis.

ActividadesEn primeiro lugar, o traballo pode realizarse en grupo. A continuación,

deberemos buscar nun dicionario ou páxina web, como a seguinte: http://goo.gl/gcR4gb, que significa a conciliación persoal, familiar e laboral. Des-pois, deberán ler o texto sobre Teresa Barriuso Pérez que aparece nas

páxinas 10 e 11 da seguinte ligazón: http://goo.gl/Ld9WnW Na páxina 21 desta ligazón: http://ficus.pntic.mec.es/spea0011/ptsc/cvlp-

pud.pdf, menciónanse unha serie de actividades. Cada alumno ou alumna debe copiar esas actividades no seu caderno nunha táboa, onde engadirán os diferentes membros da súa familia e marcarán quen de todos eles rea-liza cada actividade. Despois poñerano en común co resto do grupo e farán un debate sobre as conclusións ás que chegan. Gravar o debate xerado polas conclusións e visionalo en clase uns días despois.

2º CICLO“A contaminación radioactiva ambiental”

MateriaisComputador; acceso a internet; caderno; bolígrafo...ActividadesUn dos eixos da película Erin Brokovic de Steven Soderbergh xira arre-

dor da contaminación pola filtración na auga de compoñentes tóxicos pre-sentes na terra.

Pódese ver a película completa nesta ligazón: https://www.youtube.com/watch?v=zZ2s-Sj4EM0

Despois de ver a película, contesta no teu caderno as seguintes conside-racións, que logo se poden poñer en común:

- Estereotipos tanto masculinos como femininos que se dan entre os personaxes.

- Citar os personaxes que sofren unha evolución desde o inicio ata o final da película, e explicar por que.

- Argumenta, referíndote ao filme, a seguinte frase feita: “As apariencias enganan”.

- Opinión persoal sobre a película.

BACHARELATOMateriaisDVD; película “La voz dormida”; programa presentación tipo Power

Point; cuaderno; bolígrafo...ActividadesNo mes de xullo a frase de Montserrat Casas é a seguinte: “A Consti-

tución protéxenos a todos, existe a liberdade de expresión, aínda que este país viviu épocas moi escuras neste aspecto. E por tanto, unha persoa ha de poder manifestar e ha de poder defender todas aquelas ideas que se poden defender coa lei e a palabra, nunca coa violencia”.

Despois de ver a película, é o momento de profundar máis sobre o papel da muller durante a Guerra Civil. Para iso poden axudarse das se-guintes ligazóns:

http://guerracivilyrevolcionnsocial.blogspot.com.es/2012/07/mujeres-libres.htmlhttp://www.guerracivil1936.galeon.com/mujeres.htmhttp://www.sbhac.net/Republica/Imagenes/Mujeres/Mujeres.htm

Deberán realizar un traballo monográfico, en grupos mixtos, en for-mato Power Point, contextualizando ese momento da historia e profun-dando no papel da muller nesa época.

Obxectivos:- Coñecer as achegas das mulleres no campo da Química.- Comprender que a ciencia non entende de sexismo.- Fomentar prácticas que favorezan a convivencia democrática entre

ambos os sexos, baseadas en relacións de equidade e respecto mu-tuo.

Metodoloxía: Activa e participativa, partindo dos intereses do alumnado e da súa

motivación e permitíndolle desenvolver a súa creatividade.Traballo en equipo, uso de Internet e outras fontes de información,

comunicación oral dos resultados.

EDUCACIÓN INFANTIL Somos químicos ou químicas.

Levaremos a clase un concentrado de auga tinguida con lombarda co-cida. Nun recipiente grande mollaremos distintos tipos de papel (de cociña, de estraza, de debuxo...) para que se impregnen coa auga. Unha vez tingui-dos deixámolos secar. Unha vez secos, esmagámolos con algún obxecto que o presione para que se estiren.

En vasos botaremos vinagre, zume de limón, lixivia, bicarbonato... con bastonciños de algodón faremos debuxos sobre as follas de papel para observar os diferentes debuxos que se obteñen ao reaccionar a tingui-

dura da lombarda coas outras substancias. Explicarémoslles que é unha reacción química.

Máis experimentos en: http://www.xn--experimentosparanios-l7b.org/category/experimentos-de-

quimica/EDUCACIÓN PRIMARIA:De 1º a 3º de Primaria:

Comezaremos cun debate sobre a importancia da química na nosa vida. Falaremos de feitos cotiáns: na cociña, atopamos o vinagre e o sal. Os medicamentos, a maioría das pezas de vestir están feitas con materiais plásticos e fibras sintéticas, o deterxente, mestura de sulfatos, catalizado-res e pigmentos abrillantadores. A partir deste debate, buscarán persoas que se dediquen ao estudo da química. Faremos fincapé nas mulleres do calendario, Marie Curie, Adela Muñoz Páez, e Juana Bellanato Fontecha. Buscarán por Internet en que campo da química destacan. Debateremos en clase sobre a falta de visibilidade das mulleres e a súa achega á ciencia.

Para finalizar realizarán por grupos mixtos un experimento para elixir entre os que figuran na páxina: http://www.experciencia.com/ .De 4º a 6º de Primaria:

Buscarán por Internet o significado das seguintes palabras: bioquímica, radioactividade, espectroscopia. Unha vez que atopen o significado bus-

carán persoas que traballen estes campos. Cantas mulleres aparecen? Fi-guran Marie Curie, Adela Muñoz ou Juana Bellanato? Iniciaremos un debate sobre a exclusión das mulleres nos libros a pesar de destacar en campos como a bioquímica.

Elaborarán un Powerpoint con mulleres químicas para destacar as súas achegas á ciencia.

EDUCACIÓN SECUNDARIA1º e 2º de ESO:

Veremos a seguinte ligazón que explica as distintas ramas da química. A continuación analizarán os campos de investigación das tres mulleres do mes de Agosto e indicarán a que rama da química pertencen

http://cienciasenBACHARELATO.blogspot.com.es/2014/11/ramas-de-la-quimi-ca.html?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed:+Qumico+(QU%C3%8DMICO)&utm_content=FeedBurner3º e 4º de ESO:

Imos utilizar o método científico para investigar; para iso leremos o contido desta ligazón e, a partir desta lectura, levarán a cabo no laborato-rio o proceso que se explica.

http://www.fullexperimentos.com/metodo-cientifico-del-huevo-en-vinagre/A continuación buscarán algún dos estudos e conclusións das tres quí-

micas que aparecen no calendario no mes de Agosto.

BACHARELATOBuscarán información sobre os estudos realizados polas tres mulleres

do mes de agosto. En parellas farán unha exposición utilizando o método científico dalgúns dos estudos destas mulleres.

Ligazóns de interese:http://www.educ.ar/sitios/educar/noticias/ver?id=113670&referente=http://www.huffingtonpost.es/adela-munoz-paez/la-quimica-de-las-

celulas_b_2236423.htmlhttp://www.wikiwand.com/es/Juana_Bellanato

Máis actividades e anexos en http://www.stes.es/mujer.html

Máis actividades e anexos en http://www.stes.es/mujer.html STES·INTERSINDICALOrganización de Mujeres

Actividades propostas

Máis actividades e anexos en http://www.stes.es/mujer.html

1. Na asemblea de inicio do día, faise un percorrido polas profesións dos pais e nais, polas presentes na contorna ou dos establecementos cos que se atopan habitualmente pola rúa.

2. Introduciremos a actividade partindo do botiquín da aula: onde está situado, que hai nel, onde se adquiren estes produtos. Guialos a que pensen na farmacia do barrio. Chamar a esta sección “O recuncho da botica”.

3. A continuación falaremos sobre como se chama a persoa que exerce esa profesión, a partir dunha quenda de preguntas dirixida entre o alumnado, do tipo: en que consiste o seu traballo?, que instrumentos utiliza?, como visten?, para que serve a súa profesión?, hai homes ou mulleres?, só homes?, só mulleres?, por que?, etc. Preséntaselles o personaxe de Oliva Sabuco e a súa profesión de boticaria. Introdúcese o termo de botica.

4. Crear un “ungüento curativo ou xarope” como algo simbólico, utilizando materiais da aula (auga, pinturas, plastilina, etc.) ou algún outro como iogur, mel, etc. Distribúense en pequenos grupos. Faranse varios botes con ungüentos ou xaropes e etiquetaranse por fóra con con-ceptos como: empatía, respecto, igualdade. Créase un espazo para estes ungüentos no “Recuncho da botica”, que servirá como recurso de aula en caso de conflitos.

PRIMARIA: ELENA DE CÉSPEDESMateriais: conexión a Internet e ordenador http://www.mujeresenlahistoria.com/2012/03/la-primera-cirujana-elena-de-

cespedes.htmlMetodoloxía: traballo en pequenos grupos para a procura de informa-

ción e exposición grupo-clase. Actividades:

1. Preséntaselle ao alumnado a curiosa vida desta muller considerada como a primeira cirurxiá española titulada, as súas crises de identi-dade entre home e muller e os diferentes roles persoais e sociais ao longo da súa vida.

2.- Introdúcese e explícase novo vocabulario: hermafrodita, transexua-lidade...

3.- Procura de información sobre a vida de Elena de Céspedes en pe-quenos grupos.

4.- Posta en común e debate sobre o papel da muller na Medicina, o rol da muller, diferenzas de xénero, que entenden por transexualidade, homosexualidade...

SECUNDARIA E BACHARELATO: “A dieta”Materiais: conexión a Internet para a procura de información, compu-

tador, proxector, pirámide dos alimentos...

Metodoloxía: será participativa e activa, baseada no traballo en grupo.

Actividades:1. Presentación da castelá-manchega Isabel Torres e a súa achega na

elaboración de dietas: http://www.unican.es/campus-ultural/Pensamiento-Y-Letras/Aula-Interdisciplinar-Isabel-Torres/Isabel+torres-+info.htm

2.- Posta en común sobre os coñecementos previos sobre alimenta-ción, nutrición, dietas... partindo dunha serie de preguntas: É o mesmo alimentación ca nutrición? Que é un nutrinte? Coñeces algunha dieta saudable e equilibrada? Enumera algunha enfermidade relacionada coa alimentación. Conceptos de anorexia, bulimia, enfermidades re-lacionadas cunha nutrición incorrecta.

3.- A partir da pirámide de alimentos, expóñense e visualízanse os di-ferentes grupos e o seu valor: http://www.nutricion.org/img/Rueda_Ali-mentos_SEDCA.jpg

4.- Debate sobre quen elabora a comida, quen participa da elaboración da dieta familiar; establecer as diferenzas entre o papel da muller e o home no ámbito da alimentación. Quen asume o traballo dos coidados e mantemento da familia, se debería estar recoñecido e como se debería valorar independentemente de ser homes ou mulleres. Por que non se valorou o labor de Isabel Torres?

Durante este trimestre estudaremos as seguintes mulleres: Isabel Torres Salas, Gertrudis de la Fuente e Mª Elisa Alvarez Obaya. As tres destacan no campo farmaceútico.

Obxectivos: - Romper con estereotipos de xénero, o papel das mulleres no ámbito do coidado da saúde (alimentación). - Coñecer o papel dalgunha muller dentro do ámbito da investigación.- Entender que a ciencia é un campo onde poden traballar, en igualdade, mulleres e homes.Metodoloxía: Motivadora, partindo dos coñecementos previos do alumnado. Tanto de forma grupal como de forma individual.Materiais:Internet; materiais funxibles.

EDUCACIÓN INFANTIL:Comezaremos explicando en que consiste o traballo dunha/un farmacéutica/o e a súa importancia para o coidado das enfermi-

dades e o mantemento da saúde das persoas. Desenvolveremos un debate con toda a clase para que digan que deben facer para non coller enfermidades (lavar as mans, abrigarse no inverno, comer saudablemente,...).

A continuación contarémoslles a vida das tres mulleres do mes de outubro e as súas achegas á ciencia. Cantaremos a canción de “Ao meu burro dóelle”.No recuncho da ciencia de clase, xogaremos a ser farmacéuticas/os, elaboraremos os medicamentos que necesita cada en-

fermidade segundo a canción de “Ao meu burro...”. Os nenos e nenas explicarán a súa doenza ao farmacéutico/a e este daralle o remedio correspondente.

EDUCACIÓN PRIMARIAActividades 1º a 3º de PRIMARIA:

Leremos a biografía das tres mulleres que aparecen no calendario no mes de outubro. Analizaremos en grande grupo as ache-gas destas mulleres no campo da ciencia. Debateremos se a condición de muller dificulta ou non traballar no ámbito científico e se as mulleres teñen calidades distintas aos homes para que teñan tantos problemas en acceder a campos da ciencia.

Por grupos mixtos elaborarán un mural cunha das tres mulleres e os seus estudos ou traballos realizados.Actividades 4º a 6º de PRIMARIA:

Darémoslles os nomes das tres mulleres do calendario. Por grupos deberán encher a ficha adxunta de cada unha das mulleres:

EDUCACIÓN SECUNDARIA

Actividades 1º e 2º ESO:Elaborará a mesma ficha que en Primaria, engadindo as seguintes preguntas:Que é a bioquímica? Escribe o nome de tres mulleres que destaquen neste campo.Que é o alcol metílico? Que efecto ten sobre as persoas? Quen investigou a relación deste alcol coa morte de varias persoas?O estudo sobre dietas de Isabel Torres Salas tivo o recoñecemento que se merece?. Coidas que é debido á súa condición de

muller?

Actividades 3º y 4º ESOBuscarán por Internet remedios naturais tanto de beleza como de saúde. No laboratorio do instituto elaborarán estes reme-

dios, envasaranse e distribuiranse entre os compañeiros e compañeiras do instituto. Cada envase levará a composición do contido.Por grupos mixtos de 4 alumnos e alumnas, elaborarán un dossier con mulleres destacadas no ámbito científico farmacéutico,

recollendo unha pequena bibliografía de cada unha delas.

BACHARELATO: As mesmas actividades que para o segundo ciclo da ESO.

EDUCACIÓN INFANTILObjectifs: améliorer la lecture compréhensive en langue maternelle; réviser

l’alphabet et travailler le vocabulaire des nationalités et des professions.Matériels: cahier de classe; internet.Méthodologie: active et participative.

1. Lis avec ton/ta prof les biographies en espagnol d’Irène Joliot-Curie et Françoise Barré-Sinoussi (http://www.biografiasyvidas.com/) et May-Britt Mo-ser (http://www.buscabiografias.com/) sur les sites proposés. Commentez en grand groupe ce que vous avez compris.

2. Substitue chaque nombre par la lettre correspondante pour découvrir nos personnages. À toi de mettre les voyelles -v-; pour t’aider, on te donne quelques indices

3. Réalise l’exercice proposé par TV5Monde à l’occasion de la Journée Inter-nationale des Femmes:

http://apprendre.tv5monde.com/fr/apprendre-francais/bilan-pouvez-vous-retrouver-des-nationalites-et-des-professions

PRIMARIAObjectifs: améliorer la compréhension écrite; mettre en évidence

l’importance des femmes dans les sciences.Matériels: cahier de classe; internet.Méthodologie: active et participative.

1. Fais l’activité 3 proposée aux élèves de «Infantil»; par couples préparez une grille en utilisant 4 caractéristiques différentes des femmes présentées au mois de novembre. Pour les biographies et les images utilisez: https://fr.wikipedia.org

2. Qui est qui? Mets chaque scientifique à côté de ses mérites (tu peux utiliser le site suivant: http://www.futura-sciences.com/

Irène Joliot-Curie / Françoise Barré-Sinoussi / May-Britt Moser

a) Prix Nobel de chimie (1935)b) Prix Nobel de médecine (2014)c) Sous-secrétaire d'État à la Recherche scientifique (1936)d) Prix de l'Académie de Médecine (1988)e) 10e Prix Liliane Bettencourt pour les sciences du vivant (2006)f) Prix international de la paix du Conseil mondial de la paix (1950)g) Prix Nobel de médecine (2008)h) Prix Sovac (Unité d'Oncologie Virale de l'Institut Pasteur) (1985)i) Prix pour jeunes scientifiques de l’Académie royale norvégienne des sciences et des lettres (1999)

EDUCACIÓN SECUNDARIAObjectifs: réflexion sur la langue; compréhension orale et écrite; discuter sur

le rôle des femmes.Matériels: cahier de classe; internet.Méthodologie: active et participative.

1. Les trois scientifiques proposées travaillent dans les domaines de la psychologie, de la médecine et de la chimie; choisis deux autres disciplines scientifiques et fais la famille de mots de chacune

Attention, ne confonds pas famille de mots avec champ lexical:http://bv.alloprof.qc.ca/francais/le-lexique-et-le-vocabulaire/les-familles-de-mots.

aspxhttp://bv.alloprof.qc.ca/francais/le-lexique-et-le-vocabulaire/les-champs-lexicaux.aspx2. Par couples, essayez de faire un petit résume du texte «La place des fem-

mes dans le monde du travail» que vous trouverez à l’onglet «Apprendre le français» de TV5Monde:

http://apprendre.tv5monde.com/fr/apprendre-francais/cultures-la-place-des-fem-mes-dans-le-monde-du-travail

Ensuite, écoutez la vidéo sur ce sujet et répondez aux questions:http://apprendre.tv5monde.com/fr/apprendre-francais/cultures-la-place-des-fem-

mes-dans-le-monde-du-travail-0?exercice=13. Du 1er au 15 avril a eu lieu à Paris l’exposition «Les découvreu-ses anonymes» dédiée aux femmes scientifiques «oubliées» de l’Histoire.http://www.animafac.net/kits-de-campagne/favoriser-visibilite-femmes-les-sciences/De la même manière, le Prix Irène Joliot-Curie sert à promou-voir la place des femmes dans la recherche et la technologie en France.http://www.madmoizelle.com/prix-joliot-curie-femmes-sciences-376689En grand groupe, discutez sur le besoin ou pas de ce genre

d’évènements à l’heure actuelle.

BACHILLERATOObjectifs: améliorer la compréhension et l’expression orale et écrite; ré-

fléchir sur le rôle de la femme.Matériels: cahier de classe; internet.Méthodologie: active et participative.

1. Prix Nobel de chimie, Irène Joliot-Curie est pourtant la grande inconnue de la science éclipsée par la notoriété de sa mère.

En utilisant Skype et PrettyMay, vous allez travailler par couples pour enre-gistrer une conversation sur les avantages ou les inconvénients d’avoir des parents célèbres.

2. Regarde la vidéo de l’histoire du prix Nobel raconté en comics réalisé par Le HuffPost et réponds aux questions suivantes:

http://www.dailymotion.com/video/k37aeVWgJNNWiK8ZXgwa) Quels sont les domaines dans lesquels on accorde ce prix?

b) Combien de femmes sont nommées dans cette vidéo?c) Dans quels domaines ont-elles obtenu le prix Nobel?d) Est-elle vraie l’histoire racontée à propos de l’inexistence du prix Nobel de mathématiques?

Vérifie tes réponses: http://www.huffingtonpost.fr/2014/10/06/video-histoire-prix-nobel_n_5928440.html

3. Lis l’article que tu trouveras au lien ci-dessous et écris une composition sur la présence des femmes au Prix Nobel. Es-tu d’accord avec le prétendu biais qui présume la présence croissante des femmes parmi les lauréats?

https://sanscompromisfeministeprogressiste.wordpress.com/2014/10/12/nobel-de-medecine-may-britt-moser-11eme-femme-en-114-ans/

EDUCACIÓN INFANTIL“O sabor das matemáticas”

Obxectivos: Promover un gusto igualitario por cociñar en alumnas e alumnos desde idades temperás, relacionando esta aprendizaxe “práctica” con coñecementos “abstractos”, como as formas xeométicas clásicas.

Materiais: Fotografías achegadas pola persoa docente, así como di-versas revistas e libros de cociña con abundante material gráfico. Alimen-tos diversos e material de cociña.

Metodoloxía: Inspirarémonos no proxecto da catedrática de Álxebra da Universidade de Málaga, Mercedes Siles Molina, que dá nome a esta actividade.

http://webpersonal.uma.es/%MSILESM/El_sabor_de_las_Matematicas.htmlNel trátase de “ofrecer un diálogo entre Matemáticas e Cociña, e que

a Fotografía fixese de cómplice de ambas”. Procederase a familiarizar ao alumnado con diversas figuras xeomé-

tricas, establecendo unha relación entre a figura matemática abstrac-ta e aproximacións á mesma da natureza, ou reproducións humanas en obxectos, relacionados co mundo da cociña. Pedirase ao alumnado que elabore un prato de comida con representacións de figuras diversas, e que explique ás súas compañeiras e compañeiros a composición do mesmo. Realizaranse fotografías de cada prato e expoñeranse nun panel co título da actividade.

EDUCACIÓN PRIMARIA “Sopa de matemáticas”

Obxectivos: Familiarizar o alumnado coa existencia de mulleres ma-temáticas ao longo da historia, así como cos nomes das máis relevantes.

Materiais: O achegado neste calendario.

Metodoloxía: Entregarase ao alumnado, desordenada, a seguinte lista de mulleres matemáticas e o seu ano de nacemento, co propósito de que as ordenen cronoloxicamente e atopen o nome propio dalgunhas delas na seguinte sopa de letras. ANEXO 1

Theano(s. VI a.c) , Hipatia (370 a.c) ,Émilie de Châtelet (1706), María Gaetana Agnesi (1718), Sophie Germain (1776), Mary Somerville (1780), Ada Lovelace (1815), Florence Nightingale (1820), Sofía Kovalevski (1850), Grace Chisholm Young ( 1868),Mileva Maric (1875), Emmy Noether (1882), Grace Murray Hopper(1906)

EDUCACIÓN SECUNDARIASophie Germain, o señor Le Blanc

Obxectivos: Familiarizar o alumnado coas achegas matemáticas de Sophie Germain, así como coas dificultades que mulleres brillantes coma ela atoparon para poder desenvolver o seu talento nunha época na que non se permitía a formación científica das mulleres.

Materiais: Os propostos neste calendario.Metodoloxía:

1. Un número é primo se só pode dividirse de forma exacta entre si mesmo e a unidade. Un primo é de Germain se o seguinte do seu dobre tamén é primo. Atopa os doce primeiros números “primos de Germain”.

2. Un dos resultados máis soados desta matemática é a coñecida como “identidade de Sophie Germain”. En matemáticas, unha identidade é unha igualdade entre dúas expresións alxebraicas que é certa sexan cales sexan os valores das distintas variables empregadas. Comproba a identidade de Germain para diversos valores das de x e e:

3. Indaga na biografía de Sophie Germain os motivos que a levaron a asi-nar como “Señor Le Blanc”. Reflexiona sobre todos aqueles aspectos que atopes na súa vida nos que o feito de ser muller dificultou a súa dedicación ás matemáticas.

Setembro

FICHA

NomeLugar de

nacementoData de nace-

mentoEstudos reali-

zadosTraxectoria Profesional

Campo no que destacouNome dalgunha muller que traba-llase no mesmo ámbito científico

Dificultades atopadas para desen-volver a súa profesión polo feito

de ser muller

Outubro Novembro

( )( )xyyxxyyxyx 22224 222244 −+++=+

R S G A E T R S

S O R D M A R O

A D A O I S B P

V A C F L O R G

E M E L I T 0 A

M A S O P H I E

I R I R A E Y T

L Y S E V A O A

I B I N I N U N

E V O C L O N A

M I L E V A M E

Decembro

BACHARELATO Obxectivos: Coñecer o modelo de feminidade postulado pola ideoloxía

fascista durante o franquismo e as dificultades que atoparon as mulleres en España para dedicarse á ciencia.

Materiais: “Muller, franquismo e educación científica”,de Antonio F. Ca-nales Serrano http://www.oei.es/congresoctg/memoria/pdf/AntonioCanales.pdf

Metodoloxía: Pedirase ao alumnado que investigue na biografía de Ma-ría Josefa Wonenburger e no artigo “Muller,franquismo e educación cien-tífica” para xustificar a conveniencia do texto proposto a continuación: (anexo 2)

Obxectivos: - Coñecer as características principais da profesión de boticaria.- Introducir vocabulario non sexista.- Investigar o papel desta muller e as súas achegas á ciencia.- Reflexionar sobre os estereotipos de xénero dentro do ámbito cien-

tífico.- Valorar a importancia da dieta na vida diaria para a saúde e calidade

de vida.- Romper con estereotipos de xénero no papel das mulleres no ámbito

do coidado da saúde (alimentación). - Coñecer o papel dalgunha muller dentro do ámbito da investigación.

EDUCACIÓN INFANTIL: “O recuncho da botica”Materiais: Computador con conexión a Internet, botiquín, papel, lapis,

pinturas de cores, plastilinas, botes de plástico ou tarros http://www.sabuco.eu/

Metodoloxía: partindo das ideas ou coñecementos previos, poténciase a autonomía e trabállase desde unha metodoloxía activa, participativa e dinámica, de forma individual e en pequenos grupos.

Actividades:

STES·INTERSINDICALOrganización de Mujeres