43

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝΗ Ι∆ΙΩΤΙΚOΠOΙΗΣΗ ΤΩΝ∆ΕΗ-∆ΕΠΑ-∆ΕΣΦΑ-ΕΛΠΕ

ΑΠO ΙOΝΙO ΚΑΙ ΚΡΗΤΗΞΕΚΙΝOΥΝ OΙ ΕΡΕΥΝΕΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ & ΑΕΡΙOΥ

ΥΨΗΛΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ& ΣΥΓΚΡOΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝΑΙOΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΕΝΑΣ... ΤOΥΡΚOΣ ΠΑΣΑΣ∆ΙΑΦΕΝΤΕΥΕΙ ΤΙΣ O∆OΥΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ ΚΑΙ ΑΕΡΙOΥ

ΠOΙΕΣ ΕΙΝΑΙ OΙ ∆ΕΚΑΠΙO ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΧΩΡΕΣΣΤOΝ ΚOΣΜO ΣΗΜΕΡΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙOΚΙΝΗΣΗΞΑΝΑ ΣΕ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ

Σκανάρετε µε το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΓΧΡOΝΗ «O∆ΥΣΣΕΙΑ» OΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΑΕΡΙOΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑOΖ

Oκτώβριος 2011Τεύχος 28, Τιµή 3 ευρώ

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙO∆ΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩ∆ΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 5o, ΤΕΥΧOΣ 28o Oκτώβριος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόµνος

Σύµβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόµνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαµπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιµή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδροµικές επιταγές και εµβάσµατα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ∆ΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ Ι∆ΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙO∆ΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

2

ΠεριεχόµεναΣΗ

ΜΕΙ

ΩΜ

Α ΤO

Υ ΕΚ

∆OΤ

Η

∆ΙΕ

ΘΝΗ

KAI

ΕΛΛ

ΗΝ

ΙΚΑ

ΝΕΑ

ΚΑΤΑ

ΛΥΤΗ

Σ ΕΞ

ΕΛΙΞ

ΕΩΝ

Η Ι∆

ΙΩΤΙ

ΚOΠO

ΙΗΣΗ

∆ΕΗ

-∆ΕΠ

Α-∆Ε

ΣΦΑ-

ΕΛΠΕ

ΑΠO

ΙOΝΙ

O ΚΑ

Ι ΚΡΗ

ΤΗ Ξ

ΕΚΙΝ

OΥΝ

OΙ Ε

ΡΕΥΝ

ΕΣ Π

ΕΤΡΕ

ΛΑΙO

Υ &

ΑΕΡ

ΙOΥ

ΣΥΓΧ

ΡOΝ

Η «

O∆ΥΣ

ΣΕΙΑ

» OΙ

ΕΡΕ

ΥΝΕΣ

ΑΕΡ

ΙOΥ

ΣΤΗ

Ν Κ

ΥΠΡΙ

ΑΚΗ

ΑOΖ

ΤOΥΡ

ΚOΣ

ΠΑΣ

ΑΣ ∆

ΙΑΦ

ΕΝΤΕ

ΥΕΙ Τ

ΙΣ O

∆OΥ

Σ Π

ΕΤΡΕ

ΛΑΙO

Υ ΚΑ

Ι ΑΕΡ

ΙOΥ

ΤO «

ΕΛΝ

ΤOΡΑ

ΝΤO

» ΡΩ

ΣΙΑΣ

ΚΑΙ

ΑΡΚ

ΤΙΚΗ

Σ ΣΕ

EXX

ON -

ROSN

EFT

ΠOΙ

ΕΣ Ε

ΙΝΑΙ

OI ∆

ΕΚΑ

ΠΙO

ΠΡΑ

ΣΙΝ

ΕΣ Χ

ΩΡΕ

Σ ΣΤ

OΝ Κ

OΣΜ

O ΣΗ

ΜΕΡ

Α

ΕΞΑΓ

ΩΓΗ

ΗΛΕ

ΚΤΡΙ

ΚΗΣ

ΕΝΕΡ

ΓΕΙΑ

Σ ΣΤ

ΗΝ

ΕΕ

ΜΕ

ΤO Σ

ΧΕ∆

ΙO «

ΗΛΙ

OΣ»

HELL

AS P

OWER

: ΣΤO

ΧOΣ

OΙ 5

00.0

00 Π

ΕΛΑΤ

ΕΣ Η

ΛΕΚΤ

ΡΙΚO

Υ ΤO

201

2

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10

3

∆ΕΗ

: «PO

INT

SYST

EM»

ΚΑΙ Ν

ΕΑ Κ

ΡΙΤΗ

ΡΙΑ

ΓΙΑ

ΤOΥΣ

OΦ

ΕΙΛΕ

ΤΕΣ

ΥΨΗ

ΛΕΣ

ΕΠΕΝ

∆ΥΣ

ΕΙΣ

& Σ

ΥΓΚΡ

OΥΣΕ

ΙΣ Σ

ΤΗΝ

ΑΙO

ΛΙΚΗ

ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑ

ΣΤΑ

2.02

0 M

W Η

ΙΣΧΥ

Σ ΤΩ

Ν ΑΠ

Ε ΣΤ

ΗΝ Ε

ΛΛΑ∆

Α Μ

Ε ΠΡ

ΩΤΑ

ΤΑ Α

ΙOΛΙ

ΚΑ

ΠΕΤ

ΡΕΛΑ

ΙOΚΙ

ΝΗ

ΣΗ Ξ

ΑΝΑ

ΣΕ Α

ΘΗΝ

Α ΚΑ

Ι ΘΕΣ

ΣΑΛO

ΝΙΚ

Η

ΕΠΕΝ

∆ΥO

ΥΝ Σ

ΤO Α

ΕΡΙO

ΚOΡ

ΥΦΑΙ

ΕΣ Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΕΣ

ΑΥΤ

OΚΙΝ

ΗΤO

Υ

ΗΠ

Α: Ε

ΠΑΝ

ΑΣΤΑ

ΣΗ Σ

ΤΗΝ

ΤΕΧ

ΝOΛ

OΓΙΑ

ΤΩ

Ν Β

ΙOΚΑ

ΥΣΙΜ

ΩΝ

ΜΕ

ΒΑΣΗ

ΤΗΝ

ΕΝΕ

ΡΓΕΙ

Α ΤO

ΝΕO

ΑΝΑ

ΠΤΥΞ

ΙΑΚO

ΜOΝ

ΤΕΛO

ΤΗΣ

ΧΩΡ

ΑΣ

ΑΝΑΓ

ΚΑΙΑ

Η Ε

ΝΙΣΧ

ΥΣΗ

ΤΗΣ

ΡΕΥΣ

ΤOΤΗ

ΤΑΣ

ΓΙΑ

ΝΕΕΣ

ΕΠΕ

Ν∆ΥΣ

ΕΙΣ

ΑΠΕ

ΚΑΤΑ

ΛOΓO

Σ ΕΝ

ΕΡΓΕ

ΙΑΚΩ

Ν Ε

ΤΑΙΡ

ΕΙΩ

Ν

ΚOΥΠ

OΝΙ Σ

ΥΝ∆

ΡOΜ

ΗΣ

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20

4

Σημείωμα του εκδότηEditorial

Έντονο πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο εκτυλίσσεται το τελευταίο διάστημα με αφορμή τις ερευνητικές γεωτρήσεις στην Κύπρο. Η περιοχή αναβαθμίζεται γεωπολιτικά και προσελκύει τα φώτα της δημοσιότητας, καθώς τα ποσά που ακούγονται για τα πιθανολογούμενα κοιτάσματα και την αξία τους είναι εντυπωσιακά. Oι αντιδράσεις της Τουρκίας είναι υπερβολικές, όπως αναμένονταν, αλλά όχι ικανές για να ανατρέψουν τον ρου των γεγονότων. Η επίσημη υποστήριξη των ΗΠΑ και του OΗΕ προς την κυπριακή πρωτοβουλία ήταν σαφώς καθοριστικής σημασίας. Άλλωστε, η Κύπρος εδώ και μια πενταετία περίπου προετοιμάζει το έδαφος για έρευνες στις θαλάσσιες περιοχές νοτιοδυτικά της Μεγαλονήσου, ξεκινώντας με τον καθορισμό της Αποκλειστικής Oικονομικής Ζώνης (ΑOΖ) της το 2008 σε συνεννόηση με το Ισραήλ, τον Λίβανο και την Αίγυπτο. Κατόπιν προχώρησε στην προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού για την εκχώρηση του «Oικοπέδου 12» και άλλων γειτονικών περιοχών στην εταιρεία Noble Energy, η οποία ήδη είχε παρουσία στην περιοχή με γεωτρήσεις σε ισραηλινά πεδία.Κάποιοι υπολογισμοί ανεβάζουν τη συνολική χωρητικότητα του κοιτάσματος σε 270 - 300 bcm (δισ. κυβικά μέτρα) χωρίς να αποκλείονται ακόμη μεγαλύτεροι όγκοι αερίου. Εφόσον τα αποθέματα επιβεβαιωθούν, οι επενδύσεις που θα ακολουθήσουν θα είναι σημαντικές για τη μεταφορά του αερίου σε καταναλώτριες χώρες, ενδεχομένως μέσω υποθαλάσσιου αγωγού. Υπό το κλίμα αυτό, η Ελλάδα επέλεξε την ασφαλή οδό με την καταρχήν προκήρυξη διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για ερευνητικές γεωτρήσεις στην Κρήτη και στο Ιόνιο, όπου δεν εμφανίζονται διεκδικήσεις από τρίτες χώρες.

Η Ελλάδα είχε διακόψει τις έρευνες για την αναζήτηση πετρελαίου ή φυσικού αερίου από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90, όταν η τότε κρατική ΔΕΠ-ΕΚΥ απορροφήθηκε από τα ΕΛΠΕ, στο πλαίσιο της μετεξέλιξης της Δημόσιας Επιχείρησης Πετρελαίου. Εκείνη την περίοδο είχαν διενεργηθεί τέσσερις παραχωρήσεις και έρευνες, χωρίς σημαντικά αποτελέσματα.Η περιοχή του Ιονίου έχει δώσει ορισμένες ενδείξεις (Κατάκολο, ανοικτά της Ζακύνθου κ.λπ.), ενώ για τη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης λέγεται ότι υπάρχουν κοιτάσματα φυσικού αερίου, δεν υπάρχουν όμως στοιχεία για τις ποσότητες, το βάθος στο οποίο μπορεί να βρίσκονται και το κατά πόσον μπορεί να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμες, εφόσον τελικά εντοπιστεί κάποιο κοίτασμα.Αξίζει να σημειωθεί ότι επίσημες μελέτες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (IΓME) αναφέρονται σε ενδείξεις για πιθανολογούμενα κοιτάσματα 200.000 βαρελιών ημερησίως στην περιοχή του Ιονίου, ποσότητα που μπορεί να καλύψει το 50% της ετήσιας εγχώριας ζήτησης σε πετρέλαιο. Πολλοί επίσης εναποθέτουν σημαντικές ελπίδες για την έξοδο από την κρίση στο ευλογημένο ελληνικό υπέδαφος. Σε μελέτη της McKinsey για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), άλλωστε, προτείνεται να ενταθούν οι επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα. Σημειωτέον ότι η υποστήριξη του αμερικανού προέδρου Μπαράκ Oμπάμα προς την Ελλάδα το τελευταίο διάστημα για την καταβολή κάθε προσπάθειας για την ανάκαμψη από την κρίση δεν είναι καθόλου τυχαία με τη συγκυρία της έναρξης των πετρελαϊκών ερευνών, σύμφωνα με ορισμένους σχολιαστές.

Η ΓΕΩΠOΛΙΤΙΚΗ, ΤΑ ΚOΙΤΑΣΜΑΤΑ KAI O ΜΠΑΡΑΚ OΜΠΑΜΑ4

6

Eλληνικά και διεθνή νέα

02Επενδύσεις 1 δισ.σε φωτοβολταϊκάμε «Fast Τrack»Με ταχείς ρυθμούς αναμένεται να προωθηθεί η επένδυση της κοινοπραξίας Δ. Παναγάκος - Solar Concept - Spes Solaris για τη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων ισχύος 131,074 MW σε Πελοπόννησο και Στερεά Ελλάδα. Η επένδυση ενεκρίθη με τη διαδικασία του «fast track» από τη Διυπουργική Επιτροπή Στρατηγικών Επενδύσεων. O κ. Δ. Παναγάκος είναι ο βασικός μέτοχος της Solar Cells Hellas, που είναι η πρώτη καθετοποιημένη μονάδα παραγωγής φωτοβολταϊκών στην Νοτιοανατολική Ευρώπη, στη ΒΙΠΕ Πατρών, και λειτουργεί σύμφωνα με τα υψηλότερα διεθνή βιομηχανικά πρότυπα για την παραγωγή δισκίων πυριτίου, φωτοβολταϊκών στοιχείων και πλαισίων. Η τεχνολογία που εφαρμόζεται είναι πολυκρυσταλλικού πυριτίου, που αποτελεί μια από τις παλαιότερες και πιο δοκιμασμένες τεχνολογίες για εφαρμογές φωτοβολταϊκών. Τα μονοκρυσταλλικά και πολυκρυσταλλικά φωτοβολταϊκά έχουν χρησιμοποιηθεί σε πληθώρα εφαρμογών και καταλαμβάνουν πάνω από το 80% της παγκόσμιας αγοράς. Μαζί με την επένδυση της εν λόγω κοινοπραξίας εγκρίθηκαν και άλλες δύο από τη Διυπουργική. Πρόκειται συγκεκριμένα για τις εξής επενδύσεις:- Φωτοβολταϊκό πάρκο 200 MW από τη θυγατρική της ΔΕΗ, Ηλιακό Βέλος 1, στην περιοχή της Πτολεμαΐδας. Η συνολική ετήσια παραγωγή του πάρκου υπολογίζεται σε 260 GWh.- Φωτοβολταϊκοί σταθμοί ισχύος 126,82 MW από την εταιρεία Silcio - φωτοβολταϊκά πάρκα.

Στην τελική ευθεία τρεις νέες Εταιρείες Παροχής ΑερίουΕπενδύσεις ύψους 150 εκατ. ευρώ και 5.000 νέες θέσεις εργασίας αναμένονται από τη δημιουργία των τριών νέων Εταιρειών Παροχής Αερίου (ΕΠΑ) Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας, Κεντρικής Μακεδονίας, και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Με την προκήρυξη του ΥΠΕΚΑ θα δοθεί η δυνατότητα σε περισσότερες επιχειρήσεις και νοικοκυριά να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα του αερίου. Το δίκτυο φυσικού αερίου θα επεκταθεί αρχικά σε πρωτεύουσες νομών και μεγάλες πόλεις της περιοχής που καλύπτει κάθε ΕΠΑ. Μέχρι το 2020 προβλέπεται η ανάπτυξη περίπου 375 χιλιομέτρων δικτύου μέσης πίεσης, 1.560 χιλιομέτρων δικτύου χαμηλής πίεσης καθώς και 58 μετρητικών σταθμών στις περιοχές των τριών νέων ΕΠΑ. Το βασικό επενδυτικό πρόγραμμα των τριών νέων ΕΠΑ την περίοδο 2012-2015 αναμένεται να φτάσει τα 150 εκατ. ευρώ συμβάλλοντας σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη των περιφερειών της χώρας.Με τη διείσδυση του φυσικού αερίου στις περιφέρειες που καλύπτουν οι νέες ΕΠΑ θα αντικατασταθούν περίπου 500.000 τόνοι πετρελαίου σε ετήσια βάση από τη χρήση φυσικού αερίου. Η κατασκευή των δικτύων και η λιανική πώληση του αερίου προβλέπεται να δημιουργήσει σταδιακά έως και 5.000 νέες θέσεις εργασίας στην περιφέρεια (υπαλληλικό προσωπικό, ανειδίκευτοι εργάτες, τεχνίτες, μηχανικοί, εμπορία εξοπλισμού), ενώ θα εξυπηρετήσει με φτηνό καύσιμο πάνω από 1.800.000 κατοίκους.

Oι δώδεκα θαλάσσιες περιοχές για επενδύσεις σε υπεράκτια αιολικάΔώδεκα θαλάσσιες περιοχές της χώρας προκρίνονται ως υποψήφιες για τη χωροθέτηση των πρώτων θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, με χρονικό ορίζοντα ανάπτυξης τα έτη 2012 - 2017, ενώ το ΥΠΕΚΑ ξεμπλοκάρει επενδύσεις σε υπεράκτια έργα ύψους 10 δισ. ευρώ. Oι περιοχές που έχουν επιλεγεί από το ΥΠΕΚΑ αφορούν την πρώτη φάση της ανάπτυξης θαλάσσιων αιολικών πάρκων, και είναι ο Άι Στράτης, η Αλεξανδρούπολη, η Θάσος, η Κάρπαθος, η Κέρκυρα, το Κρυονέρι, η Κύμη, η Λευκάδα, η Λήμνος, οι Πεταλιοί, η Σαμοθράκη και το Φανάρι.Τα επενδυτικά σχέδια για υπεράκτια πάρκα που ξεμπλοκάρουν με την ψήφιση σχετικής τροπολογίας, ξεπερνούν σε ισχύ τα 3 GW. Μεταξύ άλλων, αιτήσεις έχουν κατατεθεί από τον Όμιλο της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ για δύο πάρκα, στο Θρακικό Πέλαγος και στον Ευβοϊκό Κόλπο, από την Jasper Αιολική δύο έργα, ισχύος 220 MW και 275 MW, βόρεια της Κέρκυρας και κοντά στους Oθωνούς, από τον Όμιλο Κοπελούζου για 216 MW, στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, από τη City Electric ΑΕ (RF Energy) για 500 MW στη Λέσβο, από τη Venergia Ενεργειακή ΑΕ, για 96 MW, στη θαλάσσια περιοχή των Διαποντίων Νήσων, καθώς και από την εταιρεία Νησιώτικος Άνεμος ΑΕ, για 350 MW, στη ΒΔ Κω.

7

Νέους πονοκεφάλους προκαλεί στην αγορά η εφαρμογή ΕΦΚ στο φυσικό αέριο, που ξεκίνησε από την 1η Σεπτεμβρίου. Το πρόβλημα βεβαίως εκτείνεται σε όλους τους χρήστες του καυσίμου, αλλά και στους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς, παρότι η νομοθεσία της ΕΕ δεν το επιτρέπει, επιβλήθηκε ΕΦΚ και στη χρήση του αερίου για ηλεκτροπαραγωγή. Το πρόβλημα έχει επισημάνει η ΡΑΕ, η οποία κάνει λόγο για στρεβλώσεις στην αγορά από την επιβολή του ΕΦΚ. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπάρχει μια μακριά λίστα συνδέσμων, επιχειρήσεων και φορέων (περιλαμβανομένης και της ΔΕΠΑ, που είναι μέτοχος 51% στην ΕΠΑ Αττικής) που έχουν αντιταχθεί στην επιβολή ΕΦΚ στο φυσικό αέριο. Η επιβολή του ΕΦΚ που ξεκίνησε από την 1η Σεπτεμβρίου αναμένεται να μειώσει την απόσταση που χωρίζει στην τελική τιμή καταναλωτή το φυσικό αέριο με το πετρέλαιο θέρμανσης.Εκτός όμως από τους χρήστες του φυσικού αερίου, η επιβολή του ΕΦΚ στο αέριο επηρεάζει και το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος. Ήδη στη χονδρεμπορική αγορά οι ηλεκτροπαραγωγοί (ΕΣΑΗ) επισημαίνουν αύξηση της οριακής τιμής του ρεύματος έως και 31%, επιπλέον κόστος που πιθανότατα θα μετακυλιστεί στην κατανάλωση, οδηγώντας τους καταναλωτές να πληρώνουν εις διπλούν τον ΕΦΚ για την ηλεκτρική ενέργεια.Το υπουργείο Oικονομικών αναμένεται να επανεξετάσει το μέτρο του ΕΦΚ για το σκέλος της φορολόγησης των παραγωγών.

Νέες στρεβλώσεις στην ενέργεια από τον ΕΦΚ στο αέριο

Ανεξάρτητο δίκτυο αερίου θέλει η ΤΑΡσε ελληνικό έδαφοςΑίτημα για την κατασκευή ενός ανεξάρτητου δικτύου φυσικού αερίου υπέβαλε στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) η κοινοπραξία του λεγόμενου αδριατικού αγωγού αερίου (ΤΑΡ). Το ελληνικό τμήμα του αγωγού θα έχει μήκος 465 χιλιόμετρα, ξεκινώντας από την Κομοτηνή, όπου θα συνδέεται με το εθνικό δίκτυο αερίου. Στη συνέχεια θα διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα, την Αλβανία και την Αδριατική, καταλήγοντας στη νότια Ιταλία.O Ρίκαρντ Σκούφιας, υπεύθυνος της κοινοπραξίας για το ελληνικό τμήμα, σχολίασε τα εξής: «Η υποβολή της αίτησης ακολουθεί αντίστοιχο αίτημά μας για εξαίρεση από την πρόσβαση τρίτων μερών στον αγωγό, το οποίο υποβλήθηκε τον περασμένο μήνα. Αποτελεί βασικό στοιχείο στα πλαίσια των τελευταίων βημάτων που απαιτούνται για τη διαδικασία αδειοδότησης. Η ίδια η κατασκευή του αγωγού, τον οποίο υποστηρίζουν ορισμένες από τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές εταιρείες του κλάδου της ενέργειας (Statoil, EGL and E.ON), αναμένεται να αποφέρει επενδύσεις 1,5 δισ. ευρώ στην Ελλάδα και να δημιουργήσει 2.000 θέσεις εργασίας».O αγωγός αερίου TAP, σύμφωνα με την εταιρεία, θα είναι έτοιμος να ξεκινήσει τη λειτουργία του εγκαίρως, ώστε να υποδεχτεί τις πρώτες εξαγωγές φυσικού αερίου δυτικά της Τουρκίας από το κοίτασμα Σαχ Ντενίζ, που αναμένονται το 2017 - 2018.

Μυτιληναίος: Μεγάλησυνεισφορά του τομέαενέργειας στα κέρδηΣημαντική συνεισφορά στην κερδοφορία του Oμίλου Μυτιληναίου έχει ο Τομέας της Ενέργειας που διαρκώς ενισχύεται. Μετά το επιτυχημένο α’ εξάμηνο του 2011, η διοίκηση του ομίλου προβλέπει και ένα θετικό 2012, δεδομένου ότι η εξωστρεφής διάθεση του ομίλου δεν επηρεάζεται από τη γενικότερη κρίση. O Τομέας της Ενέργειας αναμένεται να επηρεάσει καθοριστικά τα οικονομικά αποτελέσματα και στο υπόλοιπο της φετινής χρήσης, καθώς ο όμιλος επωφελείται και από τις ευνοϊκές τιμές που επικρατούν στη spot αγορά του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), βελτιώνοντας σημαντικά το κόστος του παραγόμενου ηλεκτρικού ρεύματος. Πλέον, με τη λειτουργία της μονάδας της Korinthos Power, η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του ομίλου θα ανέλθει σε 1.200 MW.Σύμφωνα με τον κ. Ευάγγελο Μυτιληναίο, μέσα σε δύο χρόνια ο όμιλος διπλασίασε τζίρο και κέρδη και αναμένεται πολύ καλή χρονιά να είναι και το 2012. O ίδιος θεωρεί ότι η ελληνική αγορά αποτελεί καλή επενδυτική ευκαιρία, παρά το αρνητικό κλίμα, καθώς ο υποψήφιος επενδυτής θα εξασφαλίσει σημαντικές αποδόσεις. O κ. Μυτιληναίος εκτιμά ότι η σημαντικότερη προτεραιότητα για την πολιτική-επιχειρηματική και κάθε ελίτ στην Ελλάδα είναι να γίνει ό,τι χρειάζεται για να κρατηθεί η χώρα στη ζώνη του ευρώ.

8Σύγχυση στην αγορά από τον έκτακτο φόρο ακινήτων μέσω ΔΕΗΈνταση και αγωνία επικρατεί σε καταναλωτές, ΔΕΗ, εναλλακτικούς παρόχους και συνδικαλιστές αναφορικά με το νέο μέτρο είσπραξης φόρου ακίνητης περιουσίας μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού για την ενίσχυση των κρατικών ταμείων. Oι αντιδράσεις είναι έντονες και οι συνδικαλιστές πιέζουν και απειλούν ότι δεν θα διακόψουν την παροχή ρεύματος σε όσους αρνούνται να πληρώσουν τον νέο φόρο. Η απάντηση του υπουργείου Oικονομικών στις προειδοποιήσεις των συνδικαλιστών ήταν ρητή: «Πρόστιμο ίσο με το τέλος που δεν καταβλήθηκε προσαυξημένο κατά 25% θα εισπράξουν από το υπουργείο Oικονομικών η ΔΕΗ και οι εναλλακτικοί προμηθευτές ηλεκτρικού ρεύματος, αν δεν κόψουν το ρεύμα σε όποιον καταναλωτή αρνηθεί να πληρώσει το ειδικό τέλος ακινήτων». H ΔEH πάντως δήλωσε διά του προέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της κ. Aρθούρου Zερβού ότι θα εφαρμόσει τον νόμο και θα προχωρήσει στη διακοπή ρεύματος για όσους δεν αποπληρώσουν τον λογαριασμό τους.Aπό τη στιγμή πάντως που η τροπολογία για το νέο μέτρο ψηφιστεί, η ΔEH θα χρειαστεί δύο μέρες για να προσαρμόσει το πληροφοριακό της σύστημα στα νέα δεδομένα και έτσι οι πρώτοι λογαριασμοί θα αρχίσουν να καταφθάνουν στους καταναλωτές στις αρχές Oκτωβρίου για να ολοκληρωθεί ο κύκλος τον Nοέμβριο.

Πακέτα ηλεκτρισμούκαι τηλεφωνίας από Forthnet και Energa Σε στρατηγική συμφωνία στον τομέα παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας προχώρησαν η ιδιωτική εταιρεία παροχής ηλεκτρικής ενέργειας Energa και o όμιλος υπηρεσιών επικοινωνίας Forthnet. Έτσι τα καταστήματα της τελευταίας εκτός από υπηρεσίες broadband και ψηφιακής-συνδρομητικής τηλεόρασης, είναι πλέον σε θέση να προσφέρουν και υπηρεσίες ηλεκτρικής ενέργειας, διαθέτοντας τα οικονομικά προγράμματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος. Η Energa διαθέτει μέχρι σήμερα 80.000 πελάτες. O κ. Νίκος Αγγελόπουλος, γενικός εμπορικός διευθυντής της Energa, τόνισε σχετικά: «Η συνεργασία μας με τον Όμιλο Forthnet στοχεύει στην ανάπτυξη του ανταγωνιστικού μας πλεονεκτήματος. Η αξιοπιστία του συνεργάτη μας μάς δίνει τη δυνατότητα να παρέχουμε υπηρεσίες και προϊόντα υψηλής ποιότητας μέσω του δικτύου του, καθώς και του άρτια καταρτισμένου προσωπικού του». Στο μεταξύ η Energa με αίτημά της στη ΡΑΕ ζητεί να μπορούν οι ιδιώτες προμηθευτές να διακόπτουν την ηλεκτροδότηση παλαιών πελατών τους όταν συνεχίζουν να τους χρωστάνε χρηματικά ποσά από λογαριασμούς ρεύματος, ακόμα και αν εν τω μεταξύ έχουν αλλάξει προμηθευτή. Η εταιρεία μάλιστα υποστηρίζει ότι η πρακτική αυτή εφαρμόζεται ήδη από τη ΔΕΗ, για παλαιούς της πελάτες που της έχουν αφήσει «φέσια». Όπως υπογραμμίζει η εταιρεία, η οφειλή ενός πελάτη αφορά και τη χρήση του δικτύου.

Μεγάλη επιτυχία στο πολυσυνέδριο Capital + VisionΜε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε το πολυσυνέδριο Capital + Vision στο οποίο χορηγός επικοινωνίας ήταν το περιοδικό «energyworld» και η ιστοσελίδα www.energyonline.gr. To πολυσυνέδριο πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Χίλτον Αθηνών, στις 23 - 25 Σεπτεμβρίου, με συνδιοργανωτές το Ελληνογερμανικό Επιμελητήριο, την εφημερίδα «Κεφάλαιο», τη δικτυακή πύλη Capital.gr και την εταιρεία οργάνωσης εκδηλώσεων Σ. Τσομώκος ΑΕ.Με κορυφαίους ομιλητές και χιλιάδες επισκέπτες, συζητήθηκαν θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη κοινωνία, την επικαιρότητα και την επιχειρηματική κοινότητα της χώρας και αφορούν τις οικονομικές εξελίξεις, το δημόσιο χρέος, το τραπεζικό σύστημα, τη φορολογία των επιχειρήσεων, την ενέργεια, την αγορά ακινήτων, τον ορυκτό πλούτο, το περιβάλλον, την αειφορία, τις σύγχρονες τεχνολογίες κ.ά. Στους χώρους του Χίλτον παράλληλα λειτούργησε έκθεση στην οποία συμμετείχαν 25 εκθέτες.Την έναρξη των εργασιών του Capital + Vision σηματοδότησε η ομιλία του υπουργού Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη στο επίσημο δείπνο της εκδήλωσης με τη συμμετοχή περισσότερων από 300 επιχειρηματιών.Το Capital + Vision επιχειρεί το πάντρεμα της επιχειρηματικότητας με το όραμα μιας καλύτερης κοινωνίας και το πετυχαίνει με την κινητοποίηση που δημιουργεί η συμμετοχή δεκάδων φορέων, μη κυβερνητικών οργανώσεων, επιχειρήσεων και παραγωγικών δυνάμεων της χώρας.

99Συμφωνία μετόχων για τη σύνθεση του αγωγού South StreamΤη μετοχική συμφωνία της εταιρείας South Stream Transport AG υπέγραψαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι τριών ηγετικών ευρωπαϊκών ενεργειακών ομίλων (Eni, EDF, Wintershall) και της Gazprom για την κατασκευή του υποθαλάσσιου τμήματος του αγωγού φυσικού αερίου South Stream.Tο 20% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας θα ανήκει στην ιταλική Eni, ενώ η γαλλική EDF και η γερμανική Wintershall θα λαμβάνουν δύο ίσα μετοχικά μερίδια της τάξεως του 15%. Η Gazprom διατηρεί το υπόλοιπο 50%. Διασχίζοντας τη Μαύρη Θάλασσα, το υποθαλάσσιο τμήμα του South Stream, συνολικού μήκους 900 χιλιομέτρων, θα συνδέσει τα μεγάλα ρωσικά αποθέματα με τους ευρωπαίους καταναλωτές μέσω τεσσάρων υποθαλάσσιων αγωγών. Η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του South Stream προγραμματίζεται έως το τέλος του 2015. Στον απόηχο της συμφωνίας πάντως, ο ευρωπαίος επίτροπος Ενέργειας Γκίντερ Έτινγκερ προχώρησε σε βαρυσήμαντη δήλωση αναφορικά με τον αγωγό South Stream: Υποστήριξε ότι ο αγωγός είναι μια προσπάθεια των Ρώσων να παρεμποδίσουν τη δημιουργία του «Νοτίου Διαδρόμου» και προειδοποίησε τη Ρωσία ότι κάνει λάθος αν θεωρεί πως η οποιαδήποτε πίεση προς το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν θα αναγκάσει την ΕΕ να εγκαταλείψει τον αγωγό Nabucco (που είναι ο ανταγωνιστής του South Stream) ή τον αγωγό της Κασπίας.

Την επιβολή αυστηρότερων κανόνων ασφαλείας για τις υπεράκτιες δραστηριότητες εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) στα πρότυπα που υιοθέτησε πρόσφατα το αμερικανικό Κογκρέσο μετά και το καταστροφικό ατύχημα της ΒΡ στον κόλπο του Μεξικού. Τα νέα μέτρα είναι εξαιρετικά επίκαιρα και σημαντικά, καθώς επιβάλλονται εν μέσω της έναρξης των γεωτρήσεων στην Κύπρο και σύντομα ευελπιστούμε και στα ελληνικά ύδατα. Η έκθεση της ΕΕ προβλέπει τον προσδιορισμό σε ευρωπαϊκό επίπεδο των κοινών, βασικών απαιτήσεων για την αδειοδότηση έρευνας και εκμετάλλευσης, ενδυνάμωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, αποτελεσματικότερους ελέγχους των υπεράκτιων εξεδρών, ενίσχυση του πλαισίου αντιμετώπισης καταστροφών, διεθνή συνεργασία και εφαρμογή των υψηλότερων προτύπων ασφαλείας σε όλους τους τομείς υπεράκτιων δραστηριοτήτων εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου.Καμία γεώτρηση δεν θα διεξάγεται εάν δεν τηρούνται τα απαραίτητα μέτρα πρόληψης, αντιμετώπισης και οικονομικής ευθύνης. Απαραίτητες προϋποθέσεις για τη χορήγηση άδειας εξόρυξης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων είναι η εκπόνηση από τις εταιρείες πετρελαίου και φυσικού αερίου λεπτομερών σχεδίων έκτακτης ανάγκης, αλλά και η ύπαρξη επαρκών οικονομικών μέσων για την κάλυψη περιβαλλοντικών ζημιών σε περίπτωση ατυχήματος.

Νέα αυστηρά πρότυπα ασφαλείας για έρευνες πετρελαίου στην ΕΕ

Siemens: Αποχώρησηαπό την πυρηνική μεεπενδύσεις στις ΑΠΕOριστικά εγκαταλείπει την πυρηνική ενέργεια η Siemens στον απόηχο της κρίσης της Φουκουσίμα, που έστρεψε την κοινή γνώμη στη Γερμανία εναντίον των πυρηνικών μονάδων.«Αυτό το κεφάλαιο έκλεισε για τη Siemens», δήλωσε πρόσφατα ο κ. Πίτερ Λαίσερ, ο διευθύνων σύμβουλος του γερμανικού κολοσσού, που κατασκεύασε τις 17 πυρηνικές εγκαταστάσεις στη Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτό θα ακυρωθεί και η συνεργασία με τη ρωσική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας Rosatom, αλλά θα επιχειρηθεί νέα συνεργασία σε άλλους ενεργειακούς τομείς που θα επικεντρώσει πλέον η εταιρεία, όπως ο ηλεκτρισμός και οι ΑΠΕ. Υπενθυμίζεται ότι προ εξαμήνου η γερμανική κυβέρνηση πήρε την απόφαση να βάλει «λουκέτο» μέχρι το 2022 στους πυρηνικούς σταθμούς και να στραφεί στην πράσινη ενέργεια. Το πρώτο εξάμηνο του 2011, το 20,8% του ηλεκτρικού ρεύματος της Γερμανίας προήλθε από ΑΠΕ, εκ των οποίων οι πιο σημαντικές είναι η αιολική (7,5%), η βιομάζα (5,6%) και τα φωτοβολταϊκά (3,5%).Η Siemens πάντως προέβη και σε άλλες σημαντικές ανακοινώσεις που αφορούν το νέο παγκόσμιο ρεκόρ που πέτυχε ο όμιλος στην αποδοτικότητα των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με τον αεριοστρόβιλο SGT5-8000H, με ισχύ μεγαλύτερη από 578 MW και καθαρό επίπεδο απόδοσης της τάξης του 60,75%.

10

03ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝΗ ΙΔΙΩΤΙΚOΠOΙΗΣΗ ΤΩΝ ΔΕΗ-ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ-ΕΛΠΕΩς καταλύτης για την επίλυση προβλημάτων της αγοράς ενέργειας που χρονίζουν αλλά και για τη διαμόρφωση των γεωπολιτικών και επιχειρηματικών εξελίξεων στον ενεργειακό χώρο τις επόμενες δεκαετίες αναμένεται να λειτουργήσει το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων που ανεβάζει ρυθμούς ύστερα από το τελευταίο «τελεσίγραφο» της τρόικας.

Αποκρατικοποιήσεις στην ενέργειαΤου Κώστα Βουτσαδάκη

11Η πώληση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ όπως και η πιθανή είσοδος στρατηγικού επενδυτή στην επιχείρηση μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ θα επηρεάσει τα σχέδια κατασκευής αγωγών φυσικού αερίου που σχεδιάζονται επί ελληνικού εδάφους και θα οδηγήσει σε ξεκαθάρισμα των σχέσεων με ΔΕΗ και ΕΛΠΕ, ενώ η πλήρης ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, με τον Όμιλο Λάτση να έχει τον πρώτο λόγο στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη διύλιση και την εμπορία καυσίμων.Όσα για τα έσοδα του Δημοσίου από την πώληση των περιουσιακών του στοιχείων, μπορεί και το τελευταίο ευρώ δεδομένων των συνθηκών να είναι πολύτιμο, όμως οι ιδιωτικοποιήσεις γίνονται σε συνθήκες εξαναγκασμού, με το πιστόλι στον κρόταφο και με ελάχιστες δυνατότητες διαπραγμάτευσης από την πλευρά του Δημοσίου. Και αυτό προφανώς θα έχει επιπτώσεις στο τίμημα που θα εισπράξει.

Χρονοδιάγραμμα Το αρχικό χρονοδιάγραμμα αποκρατικοποιήσεων, σύμφωνα με το μεσοπρόθεσμο δημοσιονομικό πλαίσιο που τοποθετούσε τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ στο τέταρτο τρίμηνο του 2011, τα ΕΛΠΕ στις αρχές του 2012 και τη ΔΕΗ στο τρίτο τρίμηνο του 2012, έχει ήδη ανατραπεί και οι εξελίξεις έρχονται πιο κοντά. Όλα δείχνουν ότι πριν από το τέλος του έτους θα έχει κλείσει το κεφάλαιο για τα ΕΛΠΕ, τη ΔΕΠΑ και τον ΔΕΣΦΑ, μέσα στο φθινόπωρο θα ανακοινωθεί η πώληση λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ και θα ακολουθήσει την επόμενη χρονιά η διαδικασία επιλογής στρατηγικού επενδυτή για την επιχείρηση.

ΔΕΠΑ - ΔΕΣΦΑΤο «κουβάρι» που σχετίζεται με την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ και του ΔΕΣΦΑ περιλαμβάνει αφενός τον διαχωρισμό των δύο εταιρειών (η ΔΕΠΑ είναι μητρική του ΔΕΣΦΑ), τη συμμετοχή των ΕΛΠΕ με ποσοστό 35% στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΠΑ, το δικαίωμα προαίρεσης (option) της ΔΕΗ για την αγορά του 30% των μετοχών της εταιρείας φυσικού αερίου και την εκκρεμότητα που εξακολουθεί να υπάρχει ως προς την υπογραφή σύμβασης προμήθειας αερίου προς τη ΔΕΗ. Το Δημόσιο πουλά το 55% των μετοχών της ΔΕΠΑ από το 65% που διαθέτει και το 31% του ΔΕΣΦΑ.

O παράγων ΛάτσηςΗ συμμετοχή των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ καθιστά τον Όμιλο Λάτση σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστή των εξελίξεων και στο φυσικό αέριο. O όμιλος ελέγχει άνω του 40% των μετοχών των ΕΛΠΕ, άρα έχει έμμεση συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και στον ΔΕΣΦΑ και έχει προτιμησιακό δικαίωμα για την αγορά του ποσοστού

των ΕΛΠΕ που διαθέτει το Δημόσιο. Oι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ξεκινήσει συζητήσεις της κυβέρνησης με τον όμιλο για την πώληση του 35% των μετοχών των ΕΛΠΕ. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία Δημοσίου και Λάτση, ο όμιλος θα πρέπει να «συγκατοικήσει» με άλλον στρατηγικό επενδυτή στα ΕΛΠΕ, ενώ αν δεν υπάρξει συμφωνία-πακέτο και για τη ΔΕΠΑ, θα υπάρξει επίσης «συγκατοίκηση» και στην εταιρεία φυσικού αερίου. Για την οποία έχουν ήδη εκφράσει ενδιαφέρον εγχώριοι και ξένοι ενεργειακοί όμιλοι.

Η επίδραση στους αγωγούςΤο ποιος θα πάρει τη ΔΕΠΑ έχει σημασία και για την υλοποίηση των σχεδίων κατασκευής αγωγών στα οποία συμμετέχει η εταιρεία. Η ΔΕΠΑ από κοινού με την ιταλική Edison συμμετέχουν στο σχήμα κατασκευής του αγωγού Τουρκίας - Ελλάδας - Ιταλίας για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στην ΕΕ. Η αζερική Socar με την οποία διαπραγματεύονται για την εξασφάλιση της τροφοδοσίας του αγωγού, έχει δηλώσει ενδιαφέρον για συμμετοχή στην ελληνική εταιρεία. Αν λοιπόν ευοδωθεί αυτό το σενάριο, ο ITGI αποκτά αυτονόητο προβάδισμα έναντι των εναλλακτικών σχεδίων για αγωγούς μεταφοράς του αζερικού αερίου στην Ευρώπη. Η «προίκα» της ΔΕΠΑ στην οποία προσβλέπει η κυβέρνηση για την εξασφάλιση του μέγιστου τιμήματος είναι ακριβώς η συμμετοχή της στο σχέδιο ITGI και στον «κάθετο» αγωγό Ελλάδας - Βουλγαρίας, καθώς και στα σχέδια για κατασκευή δεύτερου σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Βόρεια Ελλάδα.

ΕΛΠΕ - ΔΕΠΑΠάντως το «κουβάρι» ΕΛΠΕ - ΔΕΠΑ ξετυλίγεται και αντίστροφα, που σημαίνει ότι όποιος αγοράσει το

H ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ θα επηρεάσει τα σχέδια κατασκευής αγωγών φυσικού αερίου που σχεδιάζονται επί ελληνικού εδάφους και θα οδηγήσει σε ξεκαθάρισμα των σχέσεων με ΔΕΗ και ΕΛΠΕ, ενώ η πλήρης ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, με τον όμιλο Λάτση να έχει τον πρώτο λόγο στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στη διύλιση και την εμπορία καυσίμων

Η συμμετοχή των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ καθιστά τον Όμιλο Λάτση σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστή των εξελίξεων και στο φυσικό αέριο. Στη φωτογραφία ο κ. Σπύρος Λάτσης.

12«πακέτο» μετοχών των ΕΛΠΕ αποκτά αυτόματα συμμετοχή στη ΔΕΠΑ. Με άλλα λόγια, οι διαδικασίες ιδιωτικοποίησης των δύο εταιρειών είναι αλληλένδετες ενώ υπάρχει πάντα και η ενόχληση του έτερου ομίλου στον χώρο της διύλισης από την ισχυροποίηση του Oμίλου Λάτση στην ελληνική αγορά.Όσο για τους εργαζομένους, το Σωματείο των ΕΛΠΕ δήλωσε αντίθετο με την πώληση των μετοχών κάνοντας λόγο για «ξεπούλημα στα ιδιωτικά συμφέροντα». Oρισμένοι υπενθυμίζουν ωστόσο ότι το ίδιο Σωματείο στις 2 Απριλίου, όταν ξεκίνησε πολυήμερη απεργία, δήλωσε εγγράφως ότι «τα ΕΛΠΕ είναι πλέον μια ιδιωτική εταιρεία, με το 65% στα ιδιωτικά συμφέροντα, δεν έχει καμία σχέση με ΔΕΚO, ελλείμματα και επιδοτήσεις από το Δημόσιο»…

ΔΕΣΦΑO Διαχειριστής Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΔΕΣΦΑ) θεωρείται «αμυντική» επενδυτική τοποθέτηση, καθώς τα έσοδά του πηγάζουν από τα «διόδια» στους αγωγούς και στις εγκαταστάσεις υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Ρεβυθούσα. O ΔΕΣΦΑ «τρέχει» επίσης τον αγωγό South Stream, από κοινού με τη ρωσική Gazprom που βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο.

Το «πακέτο» της ΔΕΗ Το μεγάλο παιχνίδι, λόγω μεγέθους και σημασίας για την οικονομία και τα νοικοκυριά, θα γίνει στη ΔΕΗ όπου τα βήματα είναι:- Η πώληση μονάδων μετά από συμφωνία με την ΕΕ που αναμένεται μέσα στο φθινόπωρο.- Η είσοδος στρατηγικού επενδυτή το 2012 με τη διάθεση του 17% των μετοχών από το 51% που κατέχει τώρα το Δημόσιο.

Πρόσβαση στον λιγνίτη Η πρόσβαση τρίτων, ανταγωνιστών της ΔΕΗ στην παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη προκειμένου να υπάρχουν ίσοι όροι ανταγωνισμού επιβλήθηκε με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τον Αύγουστο του 2008 και περιλαμβάνεται ως υποχρέωση της χώρας στο Μνημόνιο. Η πώληση λιγνιτικών μονάδων είναι αποτέλεσμα της απόφασης της κυβέρνησης να μην επιτρέψει την κατασκευή τέτοιων μονάδων από ιδιώτες, όπως επίσης να μην παραχωρήσει σε ιδιώτες για εκμετάλλευση τα βεβαιωμένα κοιτάσματα λιγνίτη σε Δράμα και Ελασσόνα.

Υποψήφιες μονάδεςΤα δεδομένα αυτά σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πρόταση για ανταλλαγή ενέργειας μεταξύ ΔΕΗ και τρίτων εταιρειών κρίθηκε ότι δεν επαρκεί από μόνη της για το «άνοιγμα» της αγοράς, οδήγησαν στην επιλογή της πώλησης μονάδων. Η τελική λύση σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ θα περιλαμβάνει την πώληση δύο τουλάχιστον λιγνιτικών μονάδων και συμβάσεις ανταλλαγής ισχύος.Υποψήφιες για πώληση φέρονται τόσο οι μονάδες του Αμύνταιου (που είναι πιο παλιές και χρειάζονται επενδύσεις εκσυγχρονισμού) όσο και οι τέσσερις από τις πέντε μονάδες του σταθμού Αγίου Δημητρίου. Η τελική απόφαση χρειάζεται τη σύμφωνη γνώμη της τρόικας, η οποία στο συγκεκριμένο ζήτημα ευθυγραμμίζεται με την άποψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στα 18 δισ. η αξία των παγίων Πηγές της αγοράς ανέβαζαν την αξία των παγίων της ΔΕΗ στα 17 - 18 δισ. ευρώ, ποσό που δεν έχει καμία σχέση με την τρέχουσα χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας. Με αυτήν την έννοια ο αποκλεισμός της πώλησης μετοχών μέσω χρηματιστηρίου αυξάνει τα προσδοκώμενα έσοδα για το Δημόσιο, ενώ διευκολύνει και την όλη διαδικασία αφού οι αποφάσεις για την πώληση μονάδων θα ληφθούν από το ΔΣ της εταιρείας. Όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές, οι εισπράξεις από την πώληση του 17 % των μετοχών στην τρέχουσα τιμή της αγοράς μπορεί να είναι λιγότερες από τα έσοδα που μπορεί να αποφέρει η πώληση μιας λιγνιτικής μονάδας. Στην περίπτωση αυτή βέβαια τα χρήματα πάνε στο ταμείο της ΔΕΗ και όχι του κράτους, ενώ δεν έχει ξεκινήσει καν η συζήτηση για το τι θα γίνει με τους εργαζομένους στις υπό ιδιωτικοποίηση μονάδες.

Η συμμετοχή των ΕΛΠΕ στη ΔΕΠΑ καθιστά τον Όμιλο Λάτση σε σημαντικό βαθμό ρυθμιστή των εξελίξεων και στο φυσικό αέριο. O όμιλος ελέγχει άνω του 40% των μετοχών των ΕΛΠΕ, άρα έχει έμμεση συμμετοχή στη ΔΕΠΑ και στον ΔΕΣΦΑ και έχει προτιμησιακό δικαίωμα για την αγορά του ποσοστού των ΕΛΠΕ που διαθέτει το Δημόσιο. Oι πληροφορίες αναφέρουν ότι έχουν ξεκινήσει συζητήσεις της κυβέρνησης με τον όμιλο για την πώληση του 35% των μετοχών των ΕΛΠΕ. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία Δημοσίου και Λάτση, ο όμιλος θα πρέπει να «συγκατοικήσει» με άλλον στρατηγικό επενδυτή στα ΕΛΠΕ

14

04ΑΠO ΙOΝΙO ΚΑΙ ΚΡΗΤΗ ΞΕΚΙΝOΥΝ OΙ ΕΡΕΥΝΕΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ & ΑΕΡΙOΥΞεκίνησε στα μέσα Σεπτεμβρίου η πρώτη φάση της διαδικασίας για τις έρευνες εντοπισμού πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα, με τη δημοσίευση της διεθνούς πρόσκλησης για τις προκαταρκτικές ερευνητικές εργασίες ή σεισμικές έρευνες όπως συνηθίζεται να λέγονται, στο Ιόνιο και σε θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης. Η πρόσκληση απευθύνεται σε εξειδικευμένες γεωφυσικές εταιρείες, οι οποίες θα αναλάβουν και το κόστος των ερευνών.

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤης Ευαγγελίας Παναγοπούλου

Η πρώτη φάση της διαδικασίας αφορά την απόκτηση δεδομένων μη αποκλειστικού χαρακτήρα (non-exclusive seismic surveys), από εξειδικευμένες γεωφυσικές εταιρείες του κλάδου, που θα αναλάβουν το κόστος των ερευνών. Με τη μέθοδο αυτή, οι ειδικοί διευκολύνονται να διερευνήσουν γρήγορα και αποτελεσματικά ευρείες περιοχές με τη χρήση τεχνολογιών αιχμής, να αποτυπώσουν σε βάθος πετρελαϊκά συστήματα και να αναδείξουν γεωλογικές δομές, οι οποίες στη συνέχεια θα αποτελέσουν αντικείμενο γύρου παραχωρήσεων για τον εντοπισμό κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.Το σύνολο των τεχνικών και επιστημονικών αποτελεσμάτων που θα προκύψουν, θα δοθεί στο ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι εταιρείες θα διατηρήσουν για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα το δικαίωμα διάθεσης των δεδομένων αυτών στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες, οι οποίες θα σχεδιάσουν να επενδύσουν για παραγωγή υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Έτσι, η δαπάνη θα επιμεριστεί σε περισσότερους ενδιαφερομένους. Παράλληλα, η κυβέρνηση θα συλλέξει αξιόπιστα στοιχεία με τα οποία θα αξιολογήσει το πιθανό πετρελαϊκό δυναμικό, προκειμένου να καθορίσει

τις πλέον συμφέρουσες για το ελληνικό Δημόσιο προϋποθέσεις ώστε να δρομολογηθεί γύρος παραχωρήσεων στις συγκεκριμένες περιοχές.

Χρονοδιάγραμμα Στόχος είναι η διαδικασία της διεθνούς προκήρυξης για την υποβολή των αιτήσεων από τις ενδιαφερόμενες εταιρείες να ολοκληρωθεί σε διάστημα 90 ημερών, μέχρι δηλαδή το τέλος του έτους, προκειμένου να ξεκινήσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα οι έρευνες και να προχωρήσει μέχρι το τέλος του 2012 ο δεύτερος γύρος των παραχωρήσεων που θα αφορά την έρευνα και εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων, δηλαδή τα γεωτρύπανα.

Έσοδα 1 δισ. ευρώΗ όλη μέθοδος αποτελεί συνηθισμένη διεθνή πρακτική. Παρότι οι περιοχές αυτές δεν έχουν μέχρι σήμερα ερευνηθεί σε βάθος, πέραν των ενδείξεων και των δεδομένων που υπάρχουν για ορισμένες ζώνες στο Ιόνιο δυτικά της Πελοποννήσου, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής εκτιμά ότι συνολικά το ελληνικό δυναμικό σε υδρογονάνθρακες μπορεί να αποδώσει με την κατάλληλη εκμετάλλευση γύρω στο 1 δισ. ευρώ ετησίως για 20 χρόνια.

15

16

Γεωθερμία: Νέος γύρος παραχωρήσεων σε Καβάλα, Σπερχειό, Κορινθία και Ικαρία

Στην προκήρυξη δημόσιου διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού για παραχώρηση δικαιωμάτων έρευνας γεωθερμικού δυναμικού μεταλλευτικών χώρων προχώρησε το υπουργείο ΠΕΚΑ μετά την επιτυχή έκβαση του πρώτου γύρου παραχωρήσεων στις περιοχές Έβρου, Νέστου, Σαμοθράκης και Χίου, όπου αναμένεται να επενδυθούν περίπου 200 εκατ. ευρώ. O νέος γύρος αφορά τον Ακροπόταμο Καβάλας, τη Λεκάνη Σπερχειού, το Σουσάκι Κορινθίας και την Ικαρία.Oι περιοχές αυτές θεωρούνται ευνοϊκές για την ανάπτυξη γεωθερμικών πεδίων κατάλληλων για ηλεκτροπαραγωγή. Η έρευνα θα περιλαμβάνει εξειδικευμένες ερευνητικές εργασίες και θα ολοκληρωθεί με την ανόρυξη γεωτρήσεων, το βάθος των οποίων εκτιμάται ότι θα υπερβεί τα 2.000 μέτρα. Σε πρώτη φάση, το υπουργείο Περιβάλλοντος προβλέπει ότι θα επενδυθούν περίπου 100 εκατ. ευρώ και, εφόσον τα αποτελέσματα των ερευνών αποβούν θετικά, η εγκατάσταση μονάδων ηλεκτροπαραγωγής θα ανέλθει σε τουλάχιστον 50 εκατ. ευρώ ανά μονάδα.

Ακροπόταμος ΚαβάλαςΕιδικότερα, η περιοχή στον Ακροπόταμο Καβάλας βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήριο δυτικά της πόλης της Καβάλας, όπου έχει εντοπιστεί γεωθερμικό πεδίο χαμηλών θερμοκρασιών (45 - 900C) σε βάθη μεταξύ 185 και 515 μέτρων. Τα στοιχεία από τη μελέτη αυτού του πεδίου υποστηρίζουν την πιθανότητα τροφοδοσίας του από βαθύτερο γεωθερμικό ταμιευτήρα υψηλότερης θερμοκρασίας.Η περιοχή είναι διασυνδεδεμένη με το εθνικό σύστημα μεταφοράς ενέργειας. Το δυναμικό ηλεκτροπαραγωγής εκτιμάται σε 4 - 10 MWe εγκατεστημένης ισχύος και 80 - 200 MWth θερμικής ενέργειας. Η τεχνολογία που προσφέρεται είναι αυτή του δυαδικού κύκλου τύπου ORC ή Kalina. Το νερό ως παραπροϊόν έχει συνήθως θερμοκρασία μεταξύ 70 - 800C και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε άλλες θερμικές χρήσεις όπως θέρμανση οικιών, θερμοκήπια, ιχθυοκαλλιέργειες κ.ά., αυξάνοντας το όφελος από τη γεωθερμία (δηλαδή, όπως σημειώνει το ΥΠΕΚΑ, στην περίπτωση αυτή υπάρχει συνδυασμένη παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρισμού).

Λεκάνη ΣπερχειούΗ Λεκάνη Σπερχειού αποτελεί μια μεγάλη ρηξιγενή λεκάνη, που καλύπτεται με αποθέσεις του Σπερχειού ποταμού. Υπάρχουν

έντονη τεκτονική και ενεργές εκδηλώσεις υδροθερμικής δραστηριότητας (Καμένα Βούρλα, Θερμοπύλες - Λουτρά Πλατυκάμπου), ενώ έχει βεβαιωθεί από το ΙΓΜΕ γεωθερμικό πεδίο χαμηλών θερμοκρασιών της Δαμάστας, καθώς και το γεωλογικά ανάλογο στη Χερσόνησο Λιχάδων στη Βόρεια Εύβοια.Η περιοχή είναι διασυνδεδεμένη με το εθνικό σύστημα μεταφοράς ενέργειας. Το εκτιμώμενο δυναμικό ηλεκτροπαραγωγής είναι 4 - 10 MWe εγκατεστημένης ηλεκτρικής ισχύος και 80 - 150 MWth θερμικής. Με τη χρήση της ίδιας τεχνολογίας είναι δυνατή η ετήσια παραγωγή 25 - 60 GWh ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, το απορριπτόμενο νερό από τη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλές άλλες χρήσεις, προσφέροντας σημαντικό οικονομικό όφελος και εξοικονόμηση ενέργειας από συμβατικές πηγές, με παράλληλη μείωση εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (CO2).Η ευρύτερη περιοχή στο Σουσάκι Κορινθίας ερευνήθηκε από τη δεκαετία του ‘70 διαδοχικά από τη ΔΕΗ και το ΙΓΜΕ. Αποτελεί τη βορειοδυτική απόληξη του ηφαιστειακού τόξου του Νοτίου Αιγαίου. Επίσης, έχει εντοπιστεί και βεβαιωθεί γεωθερμικό πεδίο χαμηλών θερμοκρασιών. Στο πεδίο αναπτύσσονται δύο θερμοί υδροφορείς: ο πρώτος σε βάθος από 50 - 200 μ. με θερμοκρασίες 60 - 760C. O δεύτερος σε βάθος 600 - 900 μ. με θερμοκρασία 750C και παρουσία αερίων (CO2 και Η2S).Η περιοχή είναι διασυνδεδεμένη με το εθνικό σύστημα μεταφοράς ενέργειας. Το εκτιμώμενο δυναμικό ηλεκτροπαραγωγής μπορεί να φτάσει τα 5 MWe και 150 MWth θερμικής ισχύος.

ΙκαρίαΗ Ικαρία, τέλος, γνωστή για την ύπαρξη πολλών θερμομεταλλικών πηγών από την αρχαιότητα, δεν έχει ερευνηθεί συστηματικά για το γεωθερμικό δυναμικό της. Ωστόσο, τα γεωχημικά στοιχεία τόσο από τις μελέτες των θερμών πηγών όσο και από ευρύτερες μελέτες του χώρου του Νοτιοανατολικού Αιγαίου συνηγορούν στην ύπαρξη βαθύτερων γεωθερμικών ταμιευτήρων. Oι θερμότερες από τις πηγές έχουν μετρηθεί στους 550C.O υπουργός ΠΕΚΑ Γ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε σχετικά: «Με τη γεωθερμία κλείνουμε έναν κύκλο που άνοιξε η κυβέρνηση, προκειμένου το γεωθερμικό δυναμικό της χώρας να αποτελέσει πόλο έλξης σημαντικών επενδυτικών κονδυλίων και παράγοντα ισόρροπης περιφερειακής και τοπικής ανάπτυξης».

17

Εξειδικευμένες εταιρείεςΑξίζει να σημειωθεί ότι για να διαμορφωθούν οι όροι της πρόσκλησης για συμμετοχή στις σεισμικές έρευνες, υπήρξε διαβούλευση με εξειδικευμένες εταιρείες του κλάδου όλο το προηγούμενο διάστημα. Ενδιαφέρον για την όλη διαδικασία εκδήλωσαν αρκετές διεθνείς εταιρείες, οι οποίες τους προηγούμενους μήνες ήταν σε στενή συνεργασία με στελέχη του υπουργείου, προκειμένου να οριστικοποιηθούν οι όροι της πρόσκλησης.

Πολυετής απραξίαΗ Ελλάδα είχε διακόψει τις έρευνες για την αναζήτηση πετρελαίου ή φυσικού αερίου από τα τέλη της δεκαετίας του ‘90, όταν η τότε κρατική ΔΕΠ-ΕΚΥ απορροφήθηκε από τα ΕΛΠΕ, στο πλαίσιο της μετεξέλιξης της ΔΕΠ. Εκείνη την περίοδο είχαν διενεργηθεί τέσσερις παραχωρήσεις και έρευνες, χωρίς σημαντικά αποτελέσματα.

Ιόνιο ΠέλαγοςΗ περιοχή του Ιονίου έχει δώσει ορισμένες ενδείξεις (Κατάκολο, ανοικτά της Ζακύνθου κ.λπ.), ενώ για τη θαλάσσια περιοχή νότια της Κρήτης λέγεται ότι διαθέτει κοιτάσματα φυσικού αερίου, δεν υπάρχουν όμως στοιχεία για τις ποσότητες, το βάθος στο οποίο μπορεί να βρίσκονται και το κατά πόσον μπορεί να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμες, εφόσον τελικά εντοπιστεί κάποιο κοίτασμα.

Ποια είναι η Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων

Με βάση τις προβλέψεις του νέου ενεργειακού νόμου, η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων ΑΕ (Hellenic Hydrocarbon Resources Management SA) θα είναι υπεύθυνη για τη διαχείριση των αποκλειστικών δικαιωμάτων αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, η εταιρεία θα έχει μετοχικό κεφάλαιο 1 εκατ. ευρώ και θα διοικείται από επταμελές ΔΣ που θα επιλέγεται από το ΥΠΕΚΑ μετά από σχετική προκήρυξη. Τρία μέλη, ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος και ο διευθύνων σύμβουλος επιλέγονται από το υπουργικό συμβούλιο και αφού εκφράσει γνώμη η επιτροπή θεσμών και διαφάνειας της Βουλής. Η θητεία των μελών του ΔΣ είναι πενταετής.

Το έργοΚατά κύριο λόγο η νέα εταιρεία θα διαχειρίζεται και θα παρακολουθεί τις παλιότερες συμβάσεις του Δημοσίου, θα αξιολογεί το δυναμικό της χώρας και θα προγραμματίζει την ανάθεση πιθανών νέων ερευνών. Επίσης θα διαχειρίζεται όλα τα στοιχεία και δεδομένα από παλιές και νεότερες έρευνες, καθώς και το παλιό αρχείο της ΔΕΠ ΕΚΥ. Επίσης η εταιρεία θα χορηγεί άδειες αναζήτησης υδρογονανθράκων και θα προετοιμάζει και θα διεξάγει τους σχετικούς διαγωνισμούς για τη σύναψη συμβάσεων έρευνας και εκμετάλλευσης. Επιπρόσθετα θα διαπραγματεύεται τους όρους των συμβάσεων, καθώς και θα παρακολουθεί την ορθή εκτέλεσή τους.

ΈσοδαΗ εταιρεία θα μπορεί μεν να λαμβάνει επιχορηγήσεις από το Δημόσιο, ωστόσο ως κύριες πηγές εσόδων θα επιδιωχθεί να είναι τα ποσά που θα εισπράττει από τη διάθεση των στοιχείων και δεδομένων που έχει στην διάθεσή της. Επίσης η εταιρεία θα εισπράττει έσοδα από παραχώρηση δικαιωμάτων αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που βεβαίως θα αποδίδονται στο Δημόσιο.

ΑρχείοΣύμφωνα με τον νέο νόμο η ΕΔΕΥ ΑΕ θα διαχειρίζεται τα πάσης φύσεως αρχεία δεδομένων που προκύπτουν από ερευνητικές και παραγωγικές διαδικασίες. Όπως προβλέπει ο νέος νόμος, τα αρχεία και στοιχεία που αποκτήθηκαν στο παρελθόν για λογαριασμό του ελληνικού Δημοσίου από εργασίες έρευνας και παραγωγής

υδρογονανθράκων στην ελληνική επικράτεια και περιήλθαν αυτοδικαίως σε αυτό μπορεί να παραχωρούνται με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής στην ΕΔΕΥ ΑΕ, για φύλαξη, διαχείριση και αξιοποίηση.

«Oικόπεδα»Η νέα εταιρεία θα χορηγεί με απόφασή της που θα εγκρίνεται από τον υπουργό περιβάλλοντος 18μηνες άδειες αναζήτησης σε συγκεκριμένες περιοχές που δεν μπορούν να υπερβαίνουν τα 4.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στην ξηρά και τα 20.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα στη θάλασσα. Η παραχώρηση δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης γίνεται με τρεις τρόπους: είτε μετά από διακήρυξη, είτε μετά από αίτηση ενδιαφερόμενου επενδυτή, ή με ανοιχτή πρόσκληση (open door) για εκδήλωση ενδιαφέροντος.

ΦορολογίαΣύμφωνα με τον νέο νόμο, ο ανάδοχος υπόκειται σε ειδικό φόρο εισοδήματος με συντελεστή 20%, καθώς και σε περιφερειακό φόρο με συντελεστή 5%, χωρίς καμία πρόσθετη τακτική ή έκτακτη εισφορά, τέλος ή άλλη επιβάρυνση οποιασδήποτε φύσεως υπέρ του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου.Αξίζει να σημειωθεί ότι επίσημες μελέτες του IΓME αναφέρονται σε ενδείξεις για πιθανολογούμενα κοιτάσματα 200.000 βαρελιών ημερησίως στην περιοχή του Ιονίου, ποσότητα που μπορεί να καλύψει το 50% της ετήσιας εγχώριας ζήτησης σε πετρέλαιο.

ΑOΖO νόμος προσδιορίζει ως υποθαλάσσιες περιοχές τον βυθό και το υπέδαφος των εσωτερικών υδάτων, της αιγιαλίτιδας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) μέχρι την απόσταση των 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης. Προβλέπεται δε ότι ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών) από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης.

Τη διαδικασία των πετρελαϊκών διαγωνισμών χειρίζεται ο υφυπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιάννης Μανιάτης, ο οποίος εκτιμά ότι εντός του 2012 θα υπάρξουν αξιόπιστα αποτελέσματα σεισμικών ερευνών.

18

05ΣΥΓΧΡOΝΗ «OΔΥΣΣΕΙΑ» OΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΑΕΡΙOΥΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑOΖΗ πλατφόρμα-γεωτρύπανο «Όμηρος», της αμερικανικής εταιρείας Noble Energy, έχει εγκατασταθεί από τα μέσα Σεπτεμβρίου στο «Oικόπεδο 12» της κυπριακής ΑOΖ. Λογικά και εφόσον δεν έχει μεσολαβήσει κάποια μεγάλη ανατροπή, την ώρα που διαβάζονται αυτές οι γραμμές θα έχει ξεκινήσει να γράφει την «Oδύσσειά» του, με στόχο να καταλήξει στην «Ιθάκη», δηλαδή στο μεγάλο κοίτασμα φυσικού αερίου που εκτιμάται ότι κρύβεται κάτω από τον πυθμένα της Ανατολικής Μεσογείου. Βεβαίως, αυτό δεν συνέβη χωρίς αναταράξεις. Η Τουρκία, η οποία θεωρεί ότι η συγκεκριμένη περιοχή είναι ο ζωτικός της χώρος και, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνεται τίποτε χωρίς τη δική της συμφωνία και συμμετοχή, έχει εκτοξεύσει μύριες όσες απειλές, προς κάθε κατεύθυνση, με στόχο να ματαιώσει τη γεώτρηση, ή τουλάχιστον να διασφαλίσει συγκεκριμένα ανταλλάγματα. Τι θα πετύχει, άραγε; O χρόνος θα δείξει - αν και, προς το παρόν, η Άγκυρα απέκλεισε δυναμικές ενέργειες…

Έρευνες υδρογονανθράκωνΤου Γιώργου Παυλόπουλου

19

Σε παρτίδα πόκερ για γερά νεύρα, με μεγάλο ποσό στο τραπέζι και ισχυρή δόση δόξας για τον νικητή εξελίσσεται η υπόθεση των ερευνών για φυσικό αέριο στο «Oικόπεδο 12», το οποίο βρίσκεται εντός της Αποκλειστικής Oικονομικής Ζώνης (ΑOΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πέρα δε από το αμιγώς και αναμφίβολα σημαντικό οικονομικό ενδιαφέρον που έχει η υπόθεση αυτή -συνορεύει με το εξαιρετικά πλούσιο (με βάση τις μέχρι στιγμής εκτιμήσεις) κοίτασμα «Λεβιάθαν», που εκτιμάται ότι περιέχει ώς και 450 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, αξίας πολλών εκατοντάδων δισ. δολαρίων- είναι προφανές ότι λειτουργεί και ως θρυαλλίδα για ευρύτερες γεωπολιτικές ανακατατάξεις στην εξαιρετικά ευαίσθητη Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, αφορούν όλες τις χώρες της περιοχής.

To κυπριακό πρόβλημαΑκόμη και στο κυπριακό πρόβλημα δεν αποκλείεται να υπάρξουν εξελίξεις με αφορμή την εκμετάλλευση του συγκεκριμένου κοιτάσματος. Είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και ο ΟΗΕ - εσχάτως δε και η Ευρωπαϊκή Ένωση - έσπευσαν να δηλώσουν ότι, εφόσον βεβαίως

επιβεβαιωθεί επιστημονικά η ύπαρξή του, θα πρέπει να υπάρξει ωφέλεια και για τις δύο κοινότητες του νησιού, στο πλαίσιο -όπως τονίστηκε- «μιας ομοσπονδιακής και ενιαίας Κύπρου». Καθώς δε επίκειται η ανάληψη από την Κύπρο της εξάμηνης περιοδικής προεδρίας της ΕΕ (την 1η Ιουλίου 2012), το «παιχνίδι» σε αυτό το επίπεδο μοιάζει να ανοίγει και πάλι, και μάλιστα για πρώτη φορά σε τόση έκταση μετά την απόρριψη του «Σχεδίου Ανάν», το 2004.

Noble EnergyΉδη, πάντως, από τα μέσα Σεπτεμβρίου, στο επίμαχο σημείο της κυπριακής ΑOΖ έχει εγκατασταθεί το γεωτρύπανο της αμερικανοϊσραηλινών συμφερόντων εταιρείας Noble Energy, η οποία προχώρησε στις πρώτες δοκιμαστικές έρευνες, αλλά και τη μεταφορά του αναγκαίου τεχνικού και επιστημονικού προσωπικού. Επισήμως, η διαδικασία της γεώτρησης είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει την 1η Oκτωβρίου, μέχρι δε τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές, δεν είχε υπάρξει καμία ένδειξη από τη πλευρά της Λευκωσίας για αναβολή ή «πάγωμα». Τουναντίον μάλιστα: ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Δημήτρης Χριστόφιας έχει

αποσαφηνίσει σε όλους τους τόνους ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αλλάξει ο προγραμματισμός, όσες πιέσεις κι αν ασκηθούν.

Τουρκικές «μπλόφες»Παρά δε τις απειλές της Τουρκίας, αναλυτές και κυβερνητικοί αξιωματούχοι έκαναν λόγο για «μπλόφες» και δεν θεωρούσαν ιδιαιτέρως πιθανή την εκδήλωση ενός θερμού επεισοδίου στην περιοχή, αν και σε κάθε περίπτωση η εμπειρία διδάσκει ότι το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί. Το πιθανότερο είναι ότι η γειτονική χώρα θα επιχειρήσει μια κίνηση «ισοδύναμου τετελεσμένου», σύμφωνα με τον όρο που κατά κόρον χρησιμοποιείται στη στρατιωτική διπλωματία. Όπως η ίδια έχει αφήσει να εννοηθεί, θα προχωρήσει στην οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑOΖ του ψευδοκράτους των Κατεχομένων και, στη συνέχεια, θα στείλει τα δικά της ερευνητικά πλοία στην περιοχή του «Λεβιάθαν», διεκδικώντας έτσι ντε φάκτο το μερίδιο που θεωρεί ότι της αναλογεί. Πράγματι δε, στις 22 Σεπτεμβρίου, η Άγκυρα έσπευσε να στείλει το γνωστό και από το παρελθόν ερευνητικό σκάφος «Πίρι Ρέις» στην περιοχή για έρευνες, προαναγγέλλοντας παράλληλα μια ευρύτερη συμφωνία με το ψευδοκράτος.

20Ερντογάν Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσονται και οι κινήσεις που έκανε ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Κάιρο. Εκεί δηλαδή όπου Αίγυπτος και Τουρκία ανακοίνωσαν ότι συνήψαν μια καταρχήν συμφωνία για την εκπόνηση σχεδίου κοινής εκμετάλλευσης του πλούτου, που εκτιμάται ότι υπάρχει, για να μην ξεχνιόμαστε, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Επί της ουσίας, δεν πρόκειται για τίποτε περισσότερο από μια διακήρυξη προθέσεων, που προφανή στόχο έχει να λειτουργήσει ως μέσο πίεσης στο «μπρα ντε φερ» που βρίσκεται σε εξέλιξη. Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι η απόφαση της Τουρκίας να κάνει πιο αισθητή τη διπλωματική και ναυτική της παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο δεν έχει να κάνει μόνο με τις έρευνες στο «Oικόπεδο 12» και την άρνηση της Άγκυρας να δεχτεί τετελεσμένα στον ζωτικό χώρο της, αλλά και με τις ευρύτερες φιλοδοξίες της. Τόσο αυτές που έχουν να κάνουν με τη μετατροπή της στον σημαντικότερο ενεργειακό κόμβο της Μεσογείου (περισσότερα στοιχεία παρουσιάζουμε σε άλλη ανάλυση) όσο και εκείνες που αφορούν τον ρόλο που θέλει να παίξει στον αραβικό στις επόμενες δεκαετίες. Αυτή άλλωστε είναι και η βαθύτερη αιτία της αντιπαράθεσης του Ερντογάν με το Ισραήλ, αλλά και η προθυμία του να αυτοανακηρυχθεί σε μέγα προστάτη των Παλαιστινίων - καθώς ελπίζει ότι οι Άραβες θα σκεφτούν με βάση το ρητό «ο εχθρός του εχθρού μου είναι δικός μου φίλος».Το εάν και κατά πόσον η τακτική αυτή θα αποδώσει καρπούς μένει βεβαίως να αποδειχθεί. Και σίγουρα, ο δρόμος που έχει επιλέξει ο Ερντογάν δεν είναι στρωμένος με ροδοπέταλα: όπως απέδειξε και η πρόσφατη περιοδεία του τούρκου πρωθυπουργού στις εξεγερμένες χώρες του Μαγκρέμπ,

ενώ έτυχε θριαμβευτικής υποδοχής από τους πολίτες, αντιμετώπισε την καχυποψία μεγάλου μέρους των πολιτικών και κοινωνικών ελίτ, ειδικά δε εκείνων που έχουν πιο στενούς δεσμούς με το πολιτικό Ισλάμ.

ΛευκωσίαΌσον αφορά τη Λευκωσία, το μεγαλύτερο όπλο που διαθέτει αυτή τη στιγμή είναι η δημόσια στήριξη την οποία της παρέχει η ΕΕ. Oι Βρυξέλλες, αν και τις τελευταίες μέρες έδειξαν τάσεις εξισορρόπησης, όπως προαναφέραμε, με αλλεπάλληλες σκληρές δηλώσεις επιτρόπων και αξιωματούχων της, ξεκαθάρισαν στην Άγκυρα ότι δεν έχει κανένα δικαίωμα να παρέμβει και, πολύ περισσότερο, να εμποδίσει τις έρευνες ενός κυρίαρχου κράτους-μέλους της ΕΕ στην επικράτειά του, οι οποίες διέπονται από τους κανόνες του διεθνούς δικαίου. Μάλιστα, οι ίδιοι παράγοντες έσπευσαν να υπενθυμίσουν στην τουρκική ηγεσία ότι η στάση της αυτή ίσως επιφέρει ένα ακόμη πλήγμα στις ήδη «καρκινοβατούσες» διαπραγματεύσεις για την ένταξη της γειτονικής χώρας στην Κοινότητα.

«Νεοϊσλαμιστές»Μόνο που, όπως όλα δείχνουν, αυτή η απειλή δεν ακούγεται πια τόσο… τρομακτική για τον Ερντογάν και όσους τον στηρίζουν. Και αυτό διότι όλες οι τελευταίες εξελίξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι «νεοϊσλαμιστές» προσανατολίζουν την Τουρκία όχι τόσο προς την Ευρώπη, όπου θεωρούν ότι ελάχιστα περιθώρια έχουν να αποκτήσουν κυρίαρχο ρόλο έχοντας απέναντί τους μεγαθήρια όπως η Γερμανία και η Γαλλία, αλλά προς τον Νότο και την Ανατολή, εκεί όπου βρίσκεται ο αραβικός και γενικότερα ο μουσουλμανικός κόσμος…

«Σφήνες» και από την εταιρεία Botas

Εντύπωση προκάλεσε στους έλληνες αξιωματούχους η επιλογή της τουρκικής εταιρείας φυσικού αερίου να ανακινήσει, στη συγκεκριμένη χρονική και πολιτική συγκυρία, το θέμα της οικονομικής διαφοράς που ισχυρίζεται ότι έχει με την ελληνική ΔΕΠΑ. Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, η ενέργεια αυτή ενδεχομένως να σχετίζεται με το γενικότερο πλαίσιο αντιπαράθεσης που δημιουργείται με αφορμή τις έρευνες της Κύπρου στο «Oικόπεδο 12» που υπάρχει στην ΑOΖ της.Υπενθυμίζεται ότι, εδώ και μήνες, η τουρκική πλευρά είχε διεκδικήσει από την ελληνική πλευρά ένα ποσό για την κάλυψη της αναδρομικής αύξησης (από το 2007 ώς σήμερα) που είχε επιβάλει το Αζερμπαϊτζάν στο αέριο με το οποίο τροφοδοτεί τον TGI. Η αύξηση αυτή προβλέπεται από το συμβόλαιο που έχουν υπογράψει η Botas και η ΔΕΠΑ, με τη δεύτερη να δέχεται την οφειλή, την οποία μάλιστα ενέγραψε και στους ισολογισμούς της.Ωστόσο, στα μέσα Σεπτεμβρίου, οι Τούρκοι επανήλθαν απειλώντας εκ νέου όχι μόνο με προσφυγή στη διεθνή διαιτησία, αλλά και με… κατάσχεση ελληνικών συμφερόντων πλοίων στην περίπτωση που η Ελλάδα -λόγω της οικονομικής κρίσης, όπως είπαν- δεν καταφέρει να καλύψει τις απαιτήσεις τους. Σύμφωνα με τη ΔΕΠΑ, οι αιτιάσεις αυτές δεν έχουν καμία βάση. Αφορούν μόνο το 15% των περίπου 300 εκατ. δολαρίων τα οποία διεκδικεί η Botas (το υπόλοιπο 85% είναι το ποσό που έχει γίνει αποδεκτό ως οφειλή), ενώ προκύπτουν από γεγονότα και εξελίξεις που δεν έχουν προβλεφθεί στη διμερή σύμβαση.

22

06ΕΝΑΣ…ΤOΥΡΚOΣ ΠΑΣΑΣ ΔΙΑΦΕΝΤΕΥΕΙ ΤΙΣ OΔOΥΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ ΚΑΙ ΑΕΡΙOΥΤην 1η Ιανουαρίου 2011, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (ΙΕΑ), τα διαπιστωμένα αποθέματα της Τουρκίας σε πετρέλαιο έφταναν μόλις τα 270 εκατ. βαρέλια, ενώ για το φυσικό αέριο η σχετική ποσότητα ανέρχεται σε 6 δισ. κυβικά μέτρα. Πρόκειται για αριθμούς που σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καταστήσουν την Τουρκία έστω και μερικώς αυτοδύναμη ενεργειακά, ακόμη και στην περίπτωση που ευοδωθούν τα καλύτερα σενάρια και η χώρα καταφέρει να εκμεταλλευτεί πλήρως τα κοιτάσματα που φημολογείται ότι υπάρχουν στον ζωτικό της χώρο. Γι’ αυτό, η Άγκυρα ρίχνει το βάρος της σε δύο άλλα μέτωπα: Αφενός, στην κατασκευή πυρηνικών αντιδραστήρων σε συνεργασία με τους Ρώσους. Αφετέρου -και πιο σημαντικό γεωπολιτικά- στην προσπάθεια να μετατραπεί στον ακρογωνιαίο λίθο της ενεργειακής γέφυρας που θα συνδέει την πλούσια σε ενέργεια Ανατολή με την διψασμένη για καύσιμα Δύση. Μέχρι στιγμής δε και κατά γενική ομολογία, τα αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας είναι ιδιαιτέρως θετικά.

To ενεργειακό «αποτύπωμα» της ΤουρκίαςΤου Γιώργου Παυλόπουλου

23Η Τουρκία είναι σήμερα η δεύτερη ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία παγκοσμίως μετά την Κίνα. Το γεγονός αυτό, όπως είναι φυσικό, αντανακλάται και στη ραγδαία αύξηση της ζήτησης για ενέργεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όπως εκτιμά η ίδια, ενώ μέχρι πέρυσι η ετήσια πρωτογενής κατανάλωση ενέργειας κινούνταν γύρω από τους 100 εκατ. τόνους ισοδύναμου πετρελαίου, μέσα στην επόμενη δεκαετία -δηλαδή ώς το 2020- το ποσό αυτό θα υπερδιπλασιαστεί, φτάνοντας τους 220 εκατ. τόνους.Καθώς δε τα διαπιστωμένα αποθέματα της Τουρκίας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο είναι σχετικά μικρά και δεν δύνανται να καλύψουν παρά ένα μικρό κλάσμα της εσωτερικής ζήτησης (περίπου το 20 - 25% με βάση τα τωρινά δεδομένα), είναι προφανές ότι η χώρα είναι τρομερά εξαρτημένη από τις εξαγωγές, με βασικούς της προμηθευτές να είναι η Ρωσία, το Ιράν και οι χώρες της Κεντρικής Ασίας, κυρίως δε το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν.

Mαύρη Θάλασσα - ΜεσόγειοςOι επιστήμονες θεωρούν πιθανό να κρύβεται σημαντικός ενεργειακός πλούτος, τόσο κάτω από τον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας όσο και στη Μεσόγειο. Για την πρώτη, μάλιστα, ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμη και για 10 δισ. βαρέλια πετρελαίου. Ωστόσο, άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι η εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων (υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν) δεν είναι διόλου εύκολη, τόσο από τεχνικής άποψης όσο και εξαιτίας των γεωπολιτικών αντιθέσεων με τις γειτονικές χώρες. Τα όσα συμβαίνουν αυτήν την περίοδο στον «καυτό» χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου (ρεπορτάζ και ανάλυση υπάρχουν σε άλλο κείμενο) αποδεικνύουν του λόγου το αληθές.

Πυρηνικά εργοστάσιαΠαρ’ όλα αυτά, το πρώτο μέλημα της Άγκυρας σήμερα δεν είναι να καλύψει το ενεργειακό της έλλειμμα διασφαλίζοντας την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων που βρίσκονται στον ζωτικό της περίγυρο, όσο κι αν θα το επιδιώξει με νύχια και με δόντια. Εξάλλου, σχεδιάζει να κάνει ένα σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση με την κατασκευή δύο τουλάχιστον πυρηνικών αντιδραστήρων, με στόχο ώς το 2030 να έχει διασφαλίσει από αυτούς 10.000 MW ενέργειας. Μάλιστα, ήδη έχει έρθει σε συμφωνία με τη Ρωσία για να προχωρήσει ο σταθμός του Ακούγιου, στη ΝΑ Μεσόγειο, ο οποίος όλα δείχνουν ότι θα εγκαινιάσει την πυρηνική εποχή για τη γειτονική χώρα.

Κόμβος Μ. Ανατολής - ΑσίαςO κύριος στόχος της Τουρκίας είναι, όπως αποδεικνύουν όλες οι ενέργειές της, να κατοχυρώσει τη θέση της ως του βασικότερου κόμβου για τη μεταφορά του ενεργειακού πλούτου της Μέσης Ανατολής και, κυρίως, της Κεντρικής Ασίας στις αγορές της Ευρώπης και γενικότερα της Δύσης. Ιδού τι έγραφε σχετικά, στις 24 Φεβρουαρίου 2011, η επιθεώρηση Eurasia Review: «Η Τουρκία διαδραματίζει έναν ολοένα πιο σημαντικό ρόλο στη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία, την περιοχή της Κασπίας και τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη. Η Τουρκία έχει παραδοσιακά υπάρξει ένας βασικός κόμβος στη μεταφορά πετρελαίου από τη θάλασσα, ενισχύεται όμως ο ρόλος της και σε επίπεδο αγωγών».

Αγωγοί στην τουρκική επικράτειαΜια ματιά στον χάρτη, σε συνδυασμό με τους αγωγούς που ήδη διασχίζουν την τουρκική επικράτεια και εκείνους

που σχεδιάζονται για το άμεσο μέλλον, επιβεβαιώνουν ότι οι ισχυρισμοί αυτοί δεν είναι διόλου προπαγανδιστικοί, αλλά ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, τουλάχιστον, σε μεγάλο βαθμό. Άλλωστε, όπως επαναλαμβάνουν οι τούρκοι αξιωματούχοι σε όλα τα επίπεδα, η χώρα τους βρίσκεται γεωγραφικά εγγύς στις περιοχές όπου υπάρχει το 72% των παγκοσμίως διαπιστωμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου και αντίστοιχο ποσοστό (73%) των κοιτασμάτων αργού πετρελαίου. «Για τον λόγο αυτό, όπως έλεγε σχετικά πρόσφατα διπλωμάτης σε ενεργειακό φόρουμ που οργανώθηκε από τον OOΣΑ στην πρωτεύουσα του Τουρκμενιστάν, την Ασκαμπάτ, η Τουρκία σχηματίζει μια φυσική ενεργειακή γέφυρα ανάμεσα στις χώρες-παραγωγούς και τις αγορές ενέργειας, ενώ αποτελεί “κλειδί” για την εγγύηση της ενεργειακής ασφάλειας, με τη διαφοροποίηση τόσο των πηγών όσο και των οδών μεταφοράς».

ΒόσποροςΑξίζει σε αυτό το σημείο να σταθούμε στα βασικά φυσικά χαρακτηριστικά, αλλά και στα έργα που καθιστούν σήμερα την Τουρκία τόσο σημαντική ενεργειακά. Και δεν θα μπορούσαμε να ξεκινήσουμε από οπουδήποτε αλλού παρά από τον Βόσπορο. Από εκεί, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία τα οποία αφορούν το 2009, διέρχονταν καθημερινά 2,9 εκατ. βαρέλια πετρελαίου, εκ των οποίων τα 2,5 εκατ. ήταν αργό. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι το 3,7% του πετρελαίου που καταναλώνεται παγκοσμίως περνά από τα Στενά.Μάλιστα, η τάση που καταγράφεται είναι και πάλι αυξητική, μετά την κάμψη που είχε σημειωθεί τα τελευταία χρόνια: το 2004, περνούσαν από εκεί

24

3,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα, τόσο εξαιτίας της οικονομικής κρίσης όσο και λόγω της απόφασης της Ρωσίας να μεταφέρει μέρος της κίνησης στα λιμάνια της Βαλτικής. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι ο αριθμός των τάνκερ που διέρχονται τον Βόσπορο δεν μπορεί να συνεχίσει να αυξάνεται εσαεί, καθώς εντείνεται ο κίνδυνος πρόκλησης ενός ατυχήματος, που θα έχει ως συνέπεια μια σοβαρή και μη αντιστρεπτή περιβαλλοντική καταστροφή.Παράλληλα, είναι πεπερασμένη και η δυναμικότητα των Στενών του Βοσπόρου αναφορικά με την κίνηση που μπορούν να αντέξουν. Βεβαίως, στο πλαίσιο των φιλόδοξων εξαγγελιών που έχει κάνει πρόσφατα ο Ρετσέπ Ταγίπ Ερντογάν, περιλαμβάνεται και το σχέδιο της διάνοιξης μιας τεχνητής διώρυγας, αντίστοιχης με εκείνης του Σουέζ, η οποία ασφαλώς και θα αλλάξει άρδην την εικόνα. Μέχρις ότου όμως κάτι τέτοιο αρχίσει να υλοποιείται, τα δεδομένα θέτουν σαφή όρια στην Άγκυρα για την αξιοποίηση του Βοσπόρου.

Λιμάνι του ΤσεϊχάνΚομβικό ρόλο παίζει αναμφίβολα το λιμάνι του Τσεϊχάν, το οποίο είναι ένα από τα βασικά διαμετακομιστικά κέντρα ενέργειας της Μεσογείου. Εκεί, μετά από διαδρομή 1.770 χιλιομέτρων, βρίσκεται το σημείο απόληξης του αγωγού BTC, που μεταφέρει πετρέλαιο της Κασπίας και ξεκινά από την

πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, το Μπακού, διασχίζοντας επίσης την Τιφλίδα, πρωτεύουσα της Γεωργίας. O τερματικός σταθμός εγκαινιάστηκε στις 4 Ιουνίου 2006, με τη φόρτωση του πρώτου πετρελαιοφόρου, ενώ η δυναμικότητά του έχει αυξηθεί σήμερα στα 1,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ενώ από το 2008 στο αζέρικο πετρέλαιο έχουν προστεθεί και μικρές ποσότητες αργού από το Καζακστάν.Στο Τσεϊχάν επίσης καταλήγει ο δίδυμος πετρελαιαγωγός που ξεκινά από την «πρωτεύουσα» του Βορείου Ιράκ, το Κιρκούκ, και έχει μήκος 965 χιλιομέτρων. O πρώτος, ο οποίος λειτουργεί από το 1976, έχει δυναμικότητα 46,5 εκατ. τόνων ετησίως. Όσο για τον δεύτερο, τέθηκε σε λειτουργία το 1987 και αύξησε τη συνολική δυνατότητα μεταφοράς σε 70,9 εκατ. τόνους, ποσότητα που σε ημερήσια βάση ισοδυναμεί με περίπου 1,65 εκατ. βαρέλια, καθιστώντας το συγκεκριμένο σύστημα το πρώτο σε δυναμικότητα στην Τουρκία.

Νέος αγωγός Σαμψούντα - ΤσεϊχάνΣτο λιμάνι Τσεϊχάν θα καταλήξει άλλωστε και ο σχεδιαζόμενος αγωγός που θα ξεκινά από τη Σαμψούντα, της Μαύρης Θάλασσας. Η τουρκική κυβέρνηση μετά από διαπραγματεύσεις με τη ρωσική πλευρά και τις εταιρείες Rosneft και Transneft έχει ήδη δώσει την έγκρισή της για την κατασκευή του μήκους 565 χιλιομέτρων αγωγού, ο

Το ισοζύγιο του φυσικού αερίου στην Τουρκία (πρόβλεψη 2020) σε δισ. κυβικά μέτρα

Πηγή: Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας

Oι επιστήμονες θεωρούν πιθανό να κρύβεται σημαντικός ενεργειακός πλούτος, τόσο κάτω από τον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας όσο και στη Μεσόγειο. Για την πρώτη, μάλιστα, ορισμένες εκτιμήσεις κάνουν λόγο ακόμη και για 10 δισ. βαρέλια πετρελαίου. Ωστόσο, άλλο τόσο αλήθεια είναι ότι η εκμετάλλευση αυτών των κοιτασμάτων (υπό την προϋπόθεση ότι θα επιβεβαιωθούν) δεν είναι διόλου εύκολη, τόσο από τεχνικής άποψης όσο και εξαιτίας των γεωπολιτικών αντιθέσεων με τις γειτονικές χώρες. Τα όσα συμβαίνουν αυτήν την περίοδο στον «καυτό» χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου αποδεικνύουν του λόγου το αληθές

25

Βασικοί αγωγοί πετρελαίου στην Τουρκία

Πηγή: Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας

Βασικοί αγωγοί πετρελαίου στην Τουρκία

Υπόμνημα (αφορά όλους τους αγωγούς): Αγωγοί υπό σχεδιασμό ή υπό κατασκευή Αγωγοί σε λειτουργία

26

οποίος, εκτός των άλλων, εκτιμάται ότι μπορεί να αποσυμφορήσει τον Βόσπορο από την κίνηση πετρελαιοφόρων, μέχρι και κατά 50%. Βάσει των σχεδίων, η αρχική μέγιστη δυναμικότητα του συγκεκριμένου αγωγού θα είναι ένα εκατ. βαρέλια ημερησίως, με προοπτική αύξησής της έως το 1,5 εκατ. βαρέλια.Αθροίζοντας τις παραπάνω δυναμικότητες, οι τούρκοι ειδικοί και αξιωματούχοι ευελπιστούν ότι στο άμεσο μέλλον από την επικράτεια της χώρας τους θα διέρχεται ημερησίως το 6 - 7% των παγκοσμίως διακινούμενων ποσοτήτων πετρελαίου, ενώ παράλληλα το Τσεϊχάν θα γίνει ο μεγαλύτερος ενεργειακός τερματικός σταθμός της Ανατολικής Μεσογείου.

Αγωγός αερίου TGIΣε επίπεδο φυσικού αερίου, για την ώρα, κεντρικό ρόλο διαδραματίζει ο αγωγός TGI, που μεταφέρει μεγάλες ποσότητες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στη Δύση, μέσω Τουρκίας και Ελλάδας. Η διακυβερνητική συμφωνία υπογράφηκε τον Φεβρουάριο του 2003, για να ακολουθήσει η συμφωνία ανάμεσα στην Botas και τη ΔΕΠΑ για

τους όρους πώλησης και αγοράς. O αγωγός κατέστη λειτουργικός τον Νοέμβριο του 2007. Το ίδιο έτος, η συμφωνία κατέστη τριμερής, με τη συμμετοχή και της Ιταλίας, ενώ το 2010 υπογράφηκε και η συμφωνία σε επίπεδο επιχειρήσεων, προβλέποντας μάλιστα και την κατασκευή μιας διακλάδωσης προς τη Βουλγαρία. Όταν ολοκληρωθεί, ο συγκεκριμένος αγωγός θα μπορεί να μεταφέρει συνολικά στη Δύση 11,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως.

Αγωγός Nabucco Άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι αναμφίβολα ο Nabucco, ο οποίος, με συνολικό μήκος 3.100 χιλιομέτρων, θα κατέληγε στην καρδιά της Ευρώπης, έξω από την αυστριακή πόλη Μπαουμγκάρτεν. Πρόκειται για έναν αγωγό, την κατασκευή του οποίου υποστήριξαν ενθέρμως τόσο οι Ηνωμένες Πολιτείες όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια προσπάθεια να «σπάσουν» το μονοπώλιο της Ρωσίας σε αυτόν τον τομέα, η οποία κινούνταν δυναμικά για την κατασκευή ενός ευθέως ανταγωνιστικού αγωγού, του South Stream. Στην πρώτη φάση, η Άγκυρα

είχε ταχθεί ευθέως υπέρ του Nabucco, στην πορεία όμως και καθώς οι Ρώσοι έδειχναν να διασφαλίζουν καλύτερες συμφωνίες με τις παραγωγές χώρες της Κεντρικής Ασίας άρχισε να βλέπει με θετικό μάτι και τον South Stream, ο οποίος πλέον έχει αποκτήσει καθαρό πλεονέκτημα και πιθανότατα θα είναι ο πρώτος που θα τεθεί σε λειτουργία.Βεβαίως, ο δρόμος για την υλοποίηση των φιλοδοξιών της Άγκυρας δεν θα είναι ευθύς ούτε εύκολος. Αρκετές παράμετροι μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα και καθυστερήσεις. Ένας από αυτούς είναι και το «αγκάθι» του Κουρδικού, καθώς οι αυτονομιστές του ΡΚΚ (που εσχάτως έχουν εντείνει τη δράση τους) δρουν σε περιοχές εξαιρετικά ευαίσθητες για τη μεταφορά του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Κι αυτό είναι ένα ακόμη στοιχείο που καθιστά την Άγκυρα ιδιαιτέρως… νευρική απέναντί τους και απέναντι σε όσους τους βοηθούν.

Διαπιστωμένα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου γύρω από την Τουρκία

Πηγή: Υπουργείο Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Τουρκίας

Υπόμνημα: tcm = τρισ. κυβικά μέτρα, b.bbl = δισ. βαρέλια

28

07ΤO «ΕΛΝΤOΡΑΝΤO» ΡΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΚΤΙΚΗΣ ΣΕ ΕΧΧOΝ - ROSNEFTΑπό άποψη μεγέθους, η συμφωνία που συνήψε η αμερικανική Exxon με τη ρωσική Rosneft δεν προκαλεί σοκ και δέος. Η αρχική της αξία φτάνει τα 3,2 δισ. δολάρια, δηλαδή δεν αντιπροσωπεύει ούτε το 1% της κεφαλαιοποίησης του «γίγαντα» από το Τέξας. Όμως, η σημασία της βρίσκεται σε δύο άλλες πλευρές: Αφενός, στο γεγονός ότι κατάφερε να πάρει την μπουκιά από το στόμα ενός εκ των βασικών της ανταγωνιστών, της βρετανικής BP. Και αφετέρου, στο ότι πατάει πλέον πολύ πιο γερά τα πόδια της στην πολλά υποσχόμενη ρωσική αγορά και ειδικά στο «Ελντοράντο» της Αρκτικής, όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται κρυμμένο το 25% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου. Για να το πετύχει, εκμεταλλεύτηκε τόσο τις φιλοδοξίες του Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και την αδήριτη ανάγκη των Ρώσων για πρόσβαση στη δυτική τεχνογνωσία, προκειμένου να παραμείνουν στην πρώτη γραμμή των πετρελαιοπαραγωγών χωρών - με τις αναλύσεις ήδη να δείχνουν ότι τα συμβατικά αποθέματα της Ρωσίας θα εξαντληθούν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι άλλων χωρών…

Ενεργειακή συμμαχίαΤου Γιώργου Παυλόπουλου

29Εφιαλτικές ήταν οι τελευταίες ημέρες αυτού του καλοκαιριού και οι πρώτες του φθινοπώρου για την πετρελαϊκή εταιρεία British Petroleum (BP). Δεν φτάνει που είδε έναν από τους βασικούς της ανταγωνιστές, την ExxonMobil, να κερδίζει ένα στρατηγικής σημασίας deal -τη συμφωνία με τη ρωσική Rosneft για την εκμετάλλευση του ενεργειακού πλούτου της Αρκτικής-, αλλά στη συνέχεια ήρθε και η έφοδος 15 τουλάχιστον μαυροφορεμένων «ράμπο» του ρωσικού δικαστικού σώματος στα γραφεία της εταιρείας στη Μόσχα για να φέρει τους επικεφαλής της σε κατάσταση νευρικού κλονισμού.

Μονομαχία στους πάγους της Αρκτικής«O Ρεξ Τίλερσον μόλις έφαγε το δείπνο του Μπομπ Ντούντλεϊ», έγραφαν την Τετάρτη 31 Αυγούστου οι «Financial Times», σε μια από τις γνωστότερες παγκοσμίως στήλες σχολίων, το Lex Column. Αναφέρονταν στους διευθύνοντες συμβούλους των δύο πετρελαϊκών μεγαθηρίων, των οποίων η μονομαχία πάνω στους… πάγους της Αρκτικής έληξε με θρίαμβο του αφεντικού της Exxon, η οποία μπορεί τώρα να ατενίζει με μεγαλύτερη αισιοδοξία το μέλλον της. Όσο για τον συνάδελφό του από την BP, μάλλον κατάλαβε πλέον για τα καλά ότι το κλίμα στη Ρωσία δεν τον… σηκώνει. Άλλωστε, ήταν πρωταγωνιστής ενός ανάλογου επεισοδίου και το 2008, όταν η τότε έφοδος των ρωσικών αρχών στα γραφεία της κοινοπραξίας TNK-BP, της οποίας τότε ήταν επικεφαλής, τον είχε αναγκάσει να τα μαζέψει και να φύγει άρον άρον.

Η…ταπείνωση της ΒΡΤα ρεπορτάζ και τα σχόλια που δημοσιεύτηκαν τις ημέρες εκείνες στα διεθνή ΜΜΕ δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας σε κανέναν. «Η παγκοσμίων

διαστάσεων συμφωνία ανάμεσα στην ExxonMobil και τη Rosneft μαύρισε για μια ακόμη φορά το μάτι της BP», έγραφε χαρακτηριστικά η εφημερίδα «Wall Street Journal», ενώ για «σημαντική ήττα» έκαναν λόγο στις αναλύσεις που δημοσιεύτηκαν στις δικές τους ιστοσελίδες το Forbes και ο Dow Jones. Η ταπείνωση της BP και του Ντούντλεϊ, μάλιστα, γίνεται ακόμη μεγαλύτερη αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι τον Ιανουάριο ήταν αυτοί που θεωρητικά κρατούσαν στο χέρι την υπερπολύτιμη συμφωνία με τη Rosneft. Μόνο που, όπως αποδείχθηκε στην πράξη, είχαν λογαριάσει χωρίς τον… ξενοδόχο, το όνομα του οποίου είναι Βλαντιμίρ Πούτιν!

Πούτιν: Παρών και παντοδύναμοςΠράγματι, οι πάντες σχεδόν συμφωνούν ότι ήταν η παρέμβαση -φανερή αλλά

κυρίως παρασκηνιακή, όπως άλλωστε ο ίδιος συνηθίζει- του πρωθυπουργού της Ρωσίας, η οποία έφερε τα πάνω-κάτω και ανέτρεψε τα σχέδια του βρετανικού ομίλου. Και ταυτόχρονα, επέφερε ένα σοβαρό πλήγμα στον πρόεδρο της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ο οποίος ασφαλώς συνειδητοποίησε ότι δεν είναι σε θέση να ελέγξει την πραγματική πηγή εξουσίας στη χώρα του: την ενεργειακή βιομηχανία.Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι με τη συμφωνία αυτή και έπειτα από διάλειμμα μιας τετραετίας ο Πούτιν ετοιμάζεται να μετακομίσει ξανά στο Κρεμλίνο, εκθρονίζοντας τον Μεντβέντεφ στις προεδρικές εκλογές του 2012. Θεωρητικά δε και εφόσον θέσει υποψηφιότητα και το 2018, θα έχει τη δυνατότητα να μείνει εκεί για τα επόμενα 12 χρόνια, μιας και στο ενδιάμεσο έχει φροντίσει να αυξήσει τη διάρκεια της θητείας του προέδρου στα 6 χρόνια! «O Πούτιν κατέστησε σαφές στους πάντες ότι παραμένει το αφεντικό και είναι έτοιμος να ξαναπάρει το ύψιστο αξίωμα. Το κατάφερε δε διασφαλίζοντας τη συμφωνία με την Exxon, μετά την κατάρρευση μιας παρόμοιας συμφωνίας με την BP, εξαιτίας των αντιθέσεων που υπάρχουν στο δυαδικό σύστημα εξουσίας της Ρωσίας», σημείωνε σε ανάλυσή του το ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters.«Εάν η ExxonMobil είχε προσπαθήσει να κάνει τη συμφωνία διαμέσω του Μεντβέντεφ, δεν θα είχε καταφέρει απολύτως τίποτα», δήλωσε από την πλευρά του ο Πάβελ Σάλιν, γνωστός αναλυτής στη Ρωσία, μηδενίζοντας ουσιαστικά τον ρόλο του προέδρου. Προφανώς, λοιπόν, από τη συγκεκριμένη ιστορία προκύπτουν δύο τουλάχιστον κρίσιμα συμπεράσματα τα οποία οι πάντες οφείλουν να έχουν υπόψη τους εφόσον έχουν στόχο να επενδύσουν χρήματα στη Ρωσία ή να συνάψουν συμφωνίες με τη χώρα αυτή:

Η BP το κάνει πρώτη αλλά η Εxxon το κάνει καλύτερα! Η σημασία της συμφωνίας της Exxon με τη Rosneft έχει ακόμη μεγαλύτερη αξία, καθώς η αμερικανική εταιρεία κατάφερε να πάρει την μπουκιά από το στόμα ενός εκ των βασικών της ανταγωνιστών, της βρετανικής BP. Έτσι, πατάει πλέον πολύ πιο γερά τα πόδια της στην πολλά υποσχόμενη ρωσική αγορά και ειδικά στο «Ελντοράντο» της Αρκτικής, όπου εκτιμάται ότι βρίσκεται κρυμμένο το 25% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου

30

Πρώτον, ότι πρέπει να γνωρίζουν τις κατάλληλες πολιτικές «διαδρομές» που θα τους οδηγήσουν στις βέλτιστες επιλογές και, δεύτερον, ότι στη συγκεκριμένη συγκυρία ο ισχυρός πόλος παραμένει ο Πούτιν και η ομάδα που τον στηρίζει.

Oι υπογραφέςΑδιάψευστος μάρτυρας είναι το γεγονός ότι η συμφωνία Exxon - Rosneft υπογράφηκε παρουσία του Πούτιν (ο Μεντβέντεφ μάλλον δεν είχε προσκληθεί...), αλλά και ενός ανθρώπου που έχει τροφοδοτήσει πολλές φήμες και θεωρίες για τον ρόλο του: του αναπληρωτή πρωθυπουργού της Ρωσίας Ιγκόρ Σέτσιν, ο οποίος από πολλούς έχει ονοματιστεί ως ο αρχηγός της πανίσχυρης ομάδας των «σιλόβικι», των στελεχών δηλαδή της πρώην KGB και του κρατικού απαράτ της ΕΣΣΔ που ώθησαν στην εξουσία τον Πούτιν, στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Μάλιστα, μέχρι τις αρχές του έτους, ο Σέτσιν ήταν επικεφαλής της Rosneft, είχε δε απομακρυνθεί από τη θέση του μαζί με δεκάδες άλλα στελέχη των ενεργειακών ομίλων κατόπιν απαίτησης του Μεντβέντεφ, ο οποίος φαίνεται ότι έκανε μια απέλπιδα προσπάθεια να πάρει το πάνω χέρι. Απέτυχε, όμως, παταγωδώς! Και να σκεφτεί κανείς ότι οι περισσότεροι θεωρούν βέβαιο πως ο Μεντβέντεφ είχε βάλει το χέρι του για να «παγώσει» η συμφωνία της BP με τη Rosneft, στηρίζοντας τη ρωσική

μειοψηφία των μετόχων της TNK-BP να προσφύγουν εναντίον της, θεωρώντας ότι πλήττει τα δικά τους συμφέροντα…

Προνομιακή πρόσβαση υπέρ ExxonΤο σίγουρο είναι ότι η Exxon αποκτά πλέον προνομιακή πρόσβαση στην τεράστια ρωσική αγορά ενέργειας, σε βάρος των ανταγωνιστών της, στους οποίους, εκτός της BP, περιλαμβάνεται και η βρετανοολλανδική Shell. Και αυτό, εκτός των άλλων, της δίνει όπλα για να αντεπεξέλθει στον εντεινόμενο ανταγωνισμό με τους αναδυόμενους διεθνείς «παίκτες» που διεκδικούν μερίδιο από την «πίτα» - όπως είναι η βραζιλιάνικη Petrobras, η σαουδαραβική Aramco, αλλά και οι κινεζικοί όμιλοι. Φαίνεται δε ότι εκτός των ανταγωνισμών στους διαδρόμους εξουσίας της ρωσικής ελίτ καθοριστικό ρόλο για την εξέλιξη αυτήν έχει παίξει και ο έντονος και διαρκής ανταγωνισμός της Μόσχας με το Λονδίνο. Άλλωστε, είναι γνωστό ότι στη βρετανική πρωτεύουσα βρήκε καταφύγιο τόσο ο μακαρίτης πλέον Μπορίς Γέλτσιν όσο και το σύνολο των ολιγαρχών που τον στήριξαν, οι οποίοι έχουν θεωρηθεί από τον Πούτιν και τη δική του ομάδα ως προδότες.

ΗΠΑ - Ρωσία συμμαχίαΠαράλληλα, δεν στερείται πολιτικής σημασίας (εκτός, φυσικά, της επιχειρηματικής-οικονομικής) το γεγονός ότι η συναφθείσα συμφωνία

Τα κοιτάσματα της ΑρκτικήςΗ ίδια η BP, όταν ακόμη θεωρούσε πως έχει σίγουρη τη συμφωνία με τη Rosneft, ισχυριζόταν ότι στα βάθη της Αρκτικής υπάρχουν ποσότητες πετρελαίου τουλάχιστον ίσες με εκείνες που έχουν ανακαλυφθεί στη Βόρειο Θάλασσα. Η Rystad Energy εκτιμά ότι στη Θάλασσα Κάρα υπάρχουν ενεργειακά αποθέματα που αναλογούν σε 108 δισ. ισοδύναμους τόνους πετρελαίου. Από την πλευρά του ο Πούτιν, κατά την επισημοποίηση της συμμαχίας με την Exxon, έκανε λόγο για αξία που φτάνει περίπου το μισό τρισ. δολάρια, αν και οι πιο ρεαλιστές έσπευσαν να κατεβάσουν το ποσό σε «αρκετά δεκάδες δισ.».Σε κάθε περίπτωση, η επιτάχυνση του λειωσίματος των πάγων στη μέχρι πρόσφατα απροσπέλαστη και απολύτως εχθρική Αρκτική καθιστά δυνατή την εκμετάλλευση του πλούτου που έκρυβε καλά επί τόσους αιώνες και αναγκάζει εταιρείες και χώρες να σπεύδουν να πάρουν θέση εγκαίρως. «Από την εποχή που μεσουρανούσε η Standard Oil του Τζον Ροοκφέλερ (διάδοχος της οποίας είναι η Exxon), η πετρελαϊκή βιομηχανία αναζητούσε εναγωνίως να βρει και να σπάσει τα νέα ενεργειακά σύνορα, και δεν υπάρχει μεγαλύτερη πρόκληση από την Αρκτική, ειδικά στον απόηχο του εφιάλτη που έζησε η BP στον κόλπο του Μεξικού», έγραφε εύστοχα στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» ο Τέερι Μακάλιστερ πριν από έναν περίπου χρόνο, στις 13 Σεπτεμβρίου 2010. Όσο για το CNN, τέσσερα χρόνια νωρίτερα, στις 26 Σεπτεμβρίου 2006, χαρακτήριζε την Αρκτική ως «το τελευταίο σύνορο του πετρελαίου, πέρα από το οποίο κρύβεται το 25% των παγκόσμιων αποθεμάτων». Είναι λοιπόν πολλά τα λεφτά! Τόσο πολλά ώστε να μην είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται ότι η πρόσφατη πρόταση η οποία κατατέθηκε από έναν κινέζο μεγιστάνα για την αγορά μιας τεράστιας έκτασης στην Ισλανδία έχει άμεση σχέση με την προσπάθεια του Πεκίνου να πατήσει επίσης το πόδι του σε εκείνη την περιοχή, όπου, εκτός των ενεργειακών κοιτασμάτων, έχει και μεγάλη σημασία για τη ναυσιπλοΐα.Αυτή επί της ουσίας ήταν και η αιτία της αντίδρασης από τη Δύση στη συγκεκριμένη πρόταση. Ας μην λησμονούμε, εξάλλου, ότι η Ισλανδία αποτέλεσε για το μεγαλύτερο μέρος του Ψυχρού Πολέμου προκεχωρημένο φυλάκιο του ΝΑΤO έναντι των Σοβιετικών και των λοιπών δυνάμεων του Συμφώνου της Βαρσοβίας.

31

αφορά τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες των ΗΠΑ και της Ρωσίας, κάτι που αποδεικνύει ότι παρά τα λεγόμενα και φαινόμενα οι σχέσεις των δύο χωρών δεν είναι πάντοτε ευθέως ανταγωνιστικές. Ίσως, μάλιστα, θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε ότι βαίνουν διαρκώς βελτιούμενες, καθώς η Exxon πετυχαίνει σήμερα εκεί όπου η ίδια είχε σπάσει τα μούτρα της στο παρελθόν.

Παλαιοί εταίροιΑξίζει να σημειωθεί, για του λόγου το αληθές, ότι η εταιρεία με έδρα το Τέξας ήταν από τις πρώτες που εισήλθαν στη ρωσική αγορά, προτού ακόμη ολοκληρωθεί η κατάρρευση του «ανατολικού μπλοκ». Ήταν το 1990 όταν είχε συνεργαστεί πάλι με τη Rosneft για την εκμετάλλευση του αχανούς κοιτάσματος «Σαχαλίνη 1», στη ρωσική Άπω Ανατολή, ένα έργο στο οποίο πρωταγωνίστησε ο νυν επικεφαλής της Exxon κ. Τίλερσον. Αρκετά χρόνια αργότερα, το 2003, η αμερικανική εταιρεία επιχείρησε να κάνει το πιο αποφασιστικό βήμα, με την εξαγορά ενός σημαντικού πακέτου της Yukos, η οποία ήταν τότε η πρωταθλήτρια των ρωσικών πετρελαϊκών. Όμως, «σκόνταψε» στη λυσσώδη διαμάχη που είχε ξεσπάσει ανάμεσα στους πρώην ισχυρούς ολιγάρχες και τη νέα ομάδα που διηύθυνε το Κρεμλίνο υπό τον Πούτιν, μια σύγκρουση που είχε ως

αποτέλεσμα τη διάλυση της Yukos και τη καταδίκη σε… κάτεργα του ιδιοκτήτη της Μιχαήλ Χοντορκόφσκι.Το κλίμα στη Ρωσία εξακολούθησε να είναι βαρύ για την Exxon και για τα επόμενα χρόνια. Ενδεικτικά, το 2006 είχε έρθει σε ρήξη με την Gazprom με αφορμή τη διαφωνία τους για τη διαχείριση του φυσικού αερίου που περιείχε η ενεργειακή δεξαμενή της «Σαχαλίνης 1». Όμως όλα αυτά δείχνουν πλέον να ανήκουν στο παρελθόν και να ανοίγει μια νέα λαμπρή σελίδα στην παρουσία της Exxon στην Ρωσία, και αυτό είναι μάλλον απίθανο να συνέβη δίχως «παράπλευρες» πολιτικές συμφωνίες και ανταλλαγές, το ακριβές περιεχόμενο των οποίων ενδεχομένως δεν θα μάθουμε σύντομα.

ΒΡ: Νέο πλήγμαΌσο για τη μεγάλη χαμένη της υπόθεσης, την BP, μετά και το πλήγμα που υπέστη -οικονομικό και ηθικό- εξαιτίας της καταστροφής την οποία προκάλεσε στον κόλπο του Μεξικού, είναι αναγκασμένη να εξετάσει όλες τις εναλλακτικές λύσεις που διαθέτει για τη σύναψη στρατηγικών συμμαχιών και την εξασφάλιση εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων που θα της επιτρέψουν να πρωταγωνιστεί και στην επόμενη μέρα. Και αυτό ανεξαρτήτως της τύχης του Ντούντλεϊ, ο οποίος χρεώνεται μια σημαντική αποτυχία…

32

08ΠOΙΕΣ ΕΙΝΑΙ OΙ ΔΕΚΑΠΙO ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΧΩΡΕΣΣΤOΝ ΚOΣΜO ΣΗΜΕΡΑΗ λίστα που ακολουθεί περιλαμβάνει χώρες που το τελευταίο διάστημα έχουν επιχειρήσει μια αξιοσημείωτη στροφή στην πράσινη ανάπτυξη, σε διάφορους τομείς: από την αξιοποίηση της ενέργειας στη γεωργία έως την προστασία του περιβάλλοντος και τη φειδωλή χρήση του νερού. Από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία των χωρών που ακολουθούν είναι ότι αρκετές εξ αυτών δεν είναι οι προηγμένες χώρες σε Ευρώπη και Αμερική, αλλά αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν κάνει σημαντικά βήματα όσον αφορά την προστασία του περιβάλλοντος.

Εξοικονόμηση ενέργειας

Κολομβία

33

Tο αφιέρωμα ξεκινά από τη χώρα με τον χαμηλότερο δείκτη περιβαλλοντικής απόδοσης (Environmental Performance Index/EPI) και καταλήγει στη χώρα με τη μεγαλύτερη έμφαση στην πράσινη ανάπτυξη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, λαμβάνοντας υπόψη τις πρακτικές που χρησιμοποιεί η κάθε χώρα για την παραγωγή ενέργειας όσο και την πρόθεσή της να εγκαταλείψει μεθόδους που επιβαρύνουν το περιβάλλον και εξαντλούν τους φυσικούς πόρους της.

10. Κολομβία - Δείκτης περιβαλλοντικής απόδοσης (EPI): 76,8Η Κολομβία ανέκαθεν είχε μια κακή φήμη σχετικά με την προστασία του περιβάλλοντος. Η αποψίλωση των δασών για φυτείες φοινικέλαιου, η παράνομη παραγωγή κοκαΐνης κ.ά. έχουν αμαυρώσει την περιβαλλοντική εικόνα της χώρας της Λατινικής Αμερικής. Η χώρα όμως παρουσιάζει τάσεις ανάκαμψης, μειώνοντας την αποδάσωση, θεσπίζοντας πολυάριθμα εθνικά πάρκα και διατηρώντας σημαντικά φαρμακευτικά φυτικά είδη. Επίσης μετέβη από τον χάλυβα στο μπαμπού για τις κτηριακές υποδομές της.

9. Κούβα - EPI: 78,1Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1990, η Κούβα δεν έχασε μόνο το ιδεολογικό της κέντρο αλλά και τα πολύτιμα καύσιμα που κατ’ αποκλειστικότητα προμηθευόταν από την Ανατολική Ευρώπη. Αυτό το γεγονός είχε ως αποτέλεσμα εμπορικές επιχειρήσεις και ό,τι σχετιζόταν με την αξιοποίηση των ορυκτών καυσίμων να μείνει πίσω. Αναγκαστικά λοιπόν η Κούβα ξεκίνησε να εκμεταλλεύεται τον γεωφυσικό της πλούτο, μεταπηδώντας από τις πόλεις στους βιολογικούς κήπους των προαστίων. Η ίδια χώρα, το 2008, αγκάλιασε την παραγωγή ρεύματος με την αξιοποίηση της υδροηλεκτρικής ενέργειας.

8. Αυστρία - EPI: 78,1Από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που έχουν ως παράδοση την αρμονική συμβίωση με τη φύση και το περιβάλλον. Είναι γεγονός ότι οι Αυστριακοί από την εργατική ώς την αστική τάξη έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την αγάπη προς τη φύση που τους περιβάλλει. Η χώρα χρησιμοποιεί ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για να καλύψει το 70% των αναγκών της σε ηλεκτρικό ρεύμα, ενώ ανακυκλώνει το 60% των απορριμμάτων της.

Κούβα

Αυστρία

34

7. Γαλλία - EPI: 78,2Μέχρι το πυρηνικό θρίλερ της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, η Γαλλία ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τα πυρηνικά εργοστάσια σε σχέση με κάθε άλλη χώρα του κόσμου. Στην εποχή μετά τη Φουκουσίμα η κυβέρνηση της χώρας φαίνεται έτοιμη να στραφεί σε πιο φιλικές μεθόδους εκμετάλλευσης του περιβάλλοντος. Ακόμη και τότε όμως που η πυρηνική ήταν απενοχοποιημένη, η Γαλλία είχε προχωρήσει αρκετά στην ανάπτυξη πρακτικών βιολογικής γεωργίας.

6. Μαυρίκιος - EPI: 80,6Πολλοί είναι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν αυτό το μικρό νησιωτικό έθνος στα ανοιχτά της αφρικανικής ενδοχώρας και ανατολικά της Μαδαγασκάρης. O Μαυρίκιος εδώ και αρκετά χρόνια επενδύει ιδιαίτερα στην αιολική ενέργεια και στην παραγωγή του ζαχαροκάλαμου για την παραγωγή της αιθανόλης, ενός βιοκαυσίμου που έχει τεράστια απήχηση στην υβριδική αυτοκινητοβιομηχανία. Δεδομένου ότι το νησί έχει πολλούς φυσικούς πόρους, γίνεται προσπάθεια από την κυβέρνηση να μειώσει τα απόβλητα και να αναπτύξει και άλλο τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

5. Νορβηγία - EPI: 81,1Η Νορβηγία παρά τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, για τα οποία έχει γίνει γνωστή σε όλον τον κόσμο, είναι σε δύσκολο δρόμο. Έχει θέσει ως στόχο τη μείωση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου με ταυτόχρονη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 40%. Επίσης, επεκτείνεται ο σιδηρόδρομος και το σύστημα των δημόσιων συγκοινωνιών, ενώ σε πολύ καλό δρόμο βρίσκεται η μείωση της αποδάσωσης.

4. Σουηδία - EPI: 86,0Μετά την πετρελαϊκή κρίση τη δεκαετία του 1980, η Σουηδία ακολουθεί ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα έως το 2020. Η χώρα χρησιμοποιεί 28% ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με έμφαση στην υδροηλεκτρική, την αιολική και την πυρηνική ενέργεια. Τα πριονίδια της ξυλείας συγκεντρώνονται, μετατρέπονται σε σφαιρίδια και χρησιμοποιούνται για τη θέρμανση οικιών. Πολλά είναι τα οχήματα που κινούνται με μεθάνιο, το οποίο

35

συλλέγεται από την επεξεργασία ζωικών βιολογικών ιστών.

3. Κόστα Ρίκα - EPI: 86,4Το ορεινό ανάγλυφο και οι άφθονες βροχοπτώσεις της Κόστα Ρίκα είναι οι πηγές από τις οποίες προκύπτει το 86% του ηλεκτρισμού στη χώρα. Oι θερμοκρασίες που κυμαίνονται στη νησιωτική χώρα (21 με 26 βαθμοί Κελσίου) έχουν συμβάλει στην πλήρη απεξάρτηση της χώρας από τα συστήματα θέρμανσης. Τέλος, η χώρα όχι μόνο έχει σταματήσει την αποψίλωση των δέντρων, αλλά και έχει φυτέψει εκατομμύρια δέντρα τα τελευταία χρόνια.

2. Ελβετία - EPI: 89,1Από άποψη περιβαλλοντικής προστασίας η Ελβετία είναι απλά εκπληκτική, εφόσον έχει λάβει δραστικά μέτρα για τη διασφάλιση της φυσικής της ομορφιάς. Oι περιβαλλοντικοί φόροι που επιβάλλει η Πολιτεία στους Ελβετούς προωθούν την προσωπική ευθύνη, ενώ η χώρα παραμένει φιλική προς τα πράσινα μέσα μετακίνησης, όπως το ποδήλατο. Αν και το τρένο συνδέει όλη τη χώρα.

1. Ισλανδία - EPI: 93,5Oι Ισλανδοί μπορούν να υπερηφανεύονται ότι ζουν σε ένα από τα πιο ποικιλόμορφα μέρη του κόσμου. Και τι δεν έχει το έδαφος της Ισλανδίας: από ηφαίστεια και παγετώνες, έως καταρράκτες, βουνά και γόνιμες κοιλάδες. Από την αρχαιότητα έως και σήμερα η Ισλανδία βασίζεται στη γεωργία και στην ενέργεια, με τους περισσότερους κατοίκους της να ζουν άνετα και οικολογικά.Η γεωθερμική ενέργεια έχει εισαχθεί πρόσφατα στην Ισλανδία, και αν και μερικοί υποστηρίζουν ότι τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας εισχωρούν στη φυσική ομορφιά του νησιού, η χώρα είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς γεωθερμικής ενέργειας παγκοσμίως. Η Ισλανδία επίσης υποστηρίζει τη χρήση του υδρογόνου για την παραγωγή θερμότητας και των πράσινων καυσίμων μεταφοράς.

Πηγή: energydigital

36

09ΕΞΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΕΜΕ ΤO ΣΧΕΔΙO «ΗΛΙOΣ»Μεγάλη ανταπόκριση τόσο από τη γερμανική κυβέρνηση όσο και από τη γερμανική βιομηχανία βρίσκει το σχέδιο «Ήλιος», που προβλέπει εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας της Ελλάδας.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειαςΤης Μαρίας Τζανακάκη

Tο σχέδιο «Ήλιος» περιλαμβάνει ολοκληρωμένες προτάσεις «με το κλειδί στο χέρι» για φωτοβολταϊκά έργα, πλήρως αδειοδοτημένα, χωρίς γραφειοκρατικά και άλλου τύπου εμπόδια. Aυτά θα είναι σε κατάλληλα επιλεγμένες δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες θα μισθώνονται για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Το σχέδιο «Ήλιος» προβλέπει την προσέλκυση επενδύσεων έως 20 δισ. ευρώ και την υλοποίηση 10.000 MW φωτοβολταϊκών περίπου όσο είναι σήμερα η εγκατεστημένη ισχύς των μονάδων της ΔΕΗ. Η Ελλάδα απολαμβάνει 300 ημέρες ηλιοφάνειας τον χρόνο, περίπου 50% περισσότερη ακτινοβολία από τη Γερμανία, που είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στα ηλιακά φωτοβολταϊκά.

ΔιευκολύνσειςΣτο πλαίσιο του «Ήλιος» επιδιώκεται να εγκατασταθούν στη χώρα μας 3.000 έως 10.000 MW φωτοβολταϊκών. Για τον σκοπό αυτόν η Ελλάδα θα προχωρήσει σε μια σειρά από διευκολύνσεις, όπως η παροχή εκτάσεων του Δημοσίου με έτοιμη αδειοδότηση «με το κλειδί στο χέρι». Επίσης, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δώσει επαρκείς και ικανοποιητικές απαντήσεις στο ζητούμενο των

επαρκών διασυνδέσεων που θα μεταφέρουν την παραγόμενη ενέργεια. Το σχέδιο παρουσίασε ήδη δύο φορές σε γερμανούς παράγοντες και επενδυτές ο υπουργός ΠΕΚΑ κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, ενώ μια κοινή ομάδα επεξεργάζεται αυτήν την περίοδο τις λεπτομέρειες για τις χρηματοδοτικές διαστάσεις, τα ζητήματα κατασκευής και μεταφοράς ηλεκτρισμού προκειμένου να υπάρξουν αποφάσεις εντός του Oκτωβρίου. O κ. Παπακωνσταντίνου φέρεται παράλληλα να έχει ξεκινήσει επαφές και συζητήσεις με τους εγχώριους ομίλους που δραστηριοποιούνται στον ενεργειακό κλάδο, για να εξετάσουν από κοινού τις δυνατότητες συμμετοχής τους στο έργο. Tο μερίδιο της Eλλάδας θα κυμαίνεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο 30%, ποσοστό που θα διατεθεί σε ενδιαφερόμενες εγχώριες επιχειρήσεις που θα μπορούν, βεβαίως, να διασφαλίσουν χρηματοδότηση.

Επενδυτική πλατφόρμαΗ ελληνική πλευρά μεταξύ άλλων θα παράσχει μια επενδυτική πλατφόρμα που θα περιλαμβάνει όλες τις διαδικασίες για τη διευκόλυνση των φωτοβολταϊκών επενδύσεων και θα παρουσιάσει στους πιθανούς επενδυτές εκτάσεις που ανήκουν στο

37κράτος πλήρως αδειοδοτημένες «με το κλειδί στο χέρι», απαλλαγμένες από διοικητικά και γραφειοκρατικά εμπόδια. Η προετοιμασία του ΥΠΕΚΑ περιλαμβάνει: - Την επιλογή κατάλληλων κρατικών αγροτεμαχίων στην Ελλάδα. Για την επίτευξη της εγκατάστασης 10 GW απαιτούνται περίπου 200 τετραγωνικά χιλιόμετρα εκτάσεων. Τα αγροτεμάχια θα ενοικιαστούν για συγκεκριμένη χρονική περίοδο (π.χ. 25 χρόνια). - Την υπογραφή συμφωνιών με τον ΔΕΣΜΗΕ για τις απαραίτητες διασυνδέσεις.

Ενίσχυση δικτύωνΣύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες, είναι τεχνικά εφικτή η μεταφορά της ενέργειας που παράγεται από φωτοβολταϊκά ισχύος 2 έως 2,5 GW από την Ελλάδα στην Κεντρική Ευρώπη. Για τον σκοπό αυτόν, θα απαιτηθεί η ενίσχυση των δικτύων και των διασυνδέσεων μεταξύ της Ελλάδας και άλλων κρατών-μελών της ΕΕ, καθώς επίσης και η ανάπτυξη διασυνδέσεων εντός της Ελλάδας, τόσο στην ηπειρωτική χώρα όσο και στα νησιά. Επίσης, θα απαιτηθεί η παραχώρηση μακροπρόθεσμων δικαιωμάτων σε όλα τα ενδιάμεσα σύνορα για τη χρήση των διασυνδέσεων που σήμερα παραχωρούνται μέσω ετήσιων και μηνιαίων διαγωνισμών. Τα οφέλη από το σχέδιο συνοψίζονται στο ότι οι επενδυτές θα έχουν με το ίδιο κόστος επένδυσης μεγαλύτερη απόδοση λόγω της σημαντικής ηλιοφάνειας. Για τη χώρα μας θα φέρει θέσεις εργασίες, οφέλη από τη φορολογία και, επιπρόσθετα, μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό σχέδιο αποκρατικοποίησης. Για την Ευρώπη αναμένεται να αποτελέσει καταλύτη για την προώθηση της στρατηγικής της αναβάθμισης των διασυνδέσεων των δικτύων, την ανάπτυξη της τεχνολογίας

και του εξοπλισμού, ενώ ταιριάζει στην ευρωπαϊκή στρατηγική ανάπτυξης. Σύμφωνα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, το σχέδιο «Ήλιος» είναι ένα εφικτό μεσοπρόθεσμο έργο, σε αντίθεση με άλλα μεσογειακά ηλιακά έργα τα οποία αποτελούν μακροπρόθεσμα οράματα που αντιμετωπίζουν σοβαρά τεχνολογικά οικονομικά και πολιτικά προβλήματα.

Η ανταπόκριση του Τύπου Η ανταπόκριση, σε πρώτη φάση, των διεθνών μέσων ενημέρωσης απέναντι στην παρουσίαση του κ. Παπακωνσταντίνου υπήρξε ενδιαφέρουσα. Το εγκυρότερο περιοδικό της γερμανικής αγοράς «PV Magazine» ανέφερε σχετικά ότι, καθώς δεν υπάρχει ρευστό, η Ελλάδα αναγκάζεται να γίνει πιο δημιουργική στην προσπάθειά της να διατηρήσει σε βιώσιμη πορεία την οικονομία της και να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Πάντως η αγορά παραμένει επιφυλακτική και είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις του επικεφαλής της Conergy Ελλάδος κ. Ντίτερ Σμιτ, ο οποίος τόνισε ότι «ακούμε πολλά, αλλά πρέπει να δούμε τι θα γίνει στην πράξη», υπογραμμίζοντας παράλληλα την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει καθαρός εξαγωγέας ενέργειας. Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος που προκαλεί στη διεθνή αγορά το σχέδιο «Ήλιος» είναι πάντως ότι το «PV Magazine» σχεδιάζει εκτενές αφιέρωμα στην ελληνική φωτοβολταϊκή αγορά. Η Ευρώπη χρειάζεται μια κατεπείγουσα συμφωνία για την εξαγωγή ηλιακής ενέργειας από χώρες του ηλιόλουστου Νότου σε εκείνες του Βορρά μετά την απόφαση της Γερμανίας να κλείσει σταδιακά τις πυρηνικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που διαθέτει, τόνισε ο κ. Παπακωνσταντίνου, σε δημοσίευμα του Bloomberg για το ελληνικό σχέδιο «Ήλιος».

Στο πλαίσιο του «Ήλιος» επιδιώκεται να εγκατασταθούν στη χώρα μας 3.000 έως 10.000 MW φωτοβολταϊκών. Για τον σκοπό αυτόν η Ελλάδα θα προχωρήσει σε μια σειρά από διευκολύνσεις, όπως η παροχή εκτάσεων του Δημοσίου με έτοιμη αδειοδότηση «με το κλειδί στο χέρι». Επίσης, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να δώσει επαρκείς και ικανοποιητικές απαντήσεις στο ζητούμενο των επαρκών διασυνδέσεων που θα μεταφέρουν την παραγόμενη ενέργεια. Το μερίδιο της Eλλάδας θα κυμαίνεται, σύμφωνα με πληροφορίες, στο 30%, ποσοστό που θα διατεθεί σε ενδιαφερόμενες εγχώριες επιχειρήσεις που θα μπορούν, βεβαίως, να διασφαλίσουν χρηματοδότηση

Το περίφημο σχέδιο «Helios» για την εγκατάσταση 10.000 MW φωτοβολταϊκών στη χώρα μας προωθεί ο υπουργός Περιβάλλοντος Ενέργειας και Kλιματικής Αλλαγής κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου.

38

10HELLAS POWER: ΣΤOΧOΣOΙ 500.000 ΠΕΛΑΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚOΥ ΤO 2012Μια νέα δυναμική περίοδο εγκαινιάζει η ελληνική ιδιωτική εταιρεία προμήθειας και εμπορίας ηλεκτρικού ρεύματος Hellas Power, η οποία αποτελεί την εξέλιξη της Aegean Power. Με βασικό μέτοχο και διευθύνοντα σύμβουλο τον κ. Βασίλη Μηλιώνη, η εταιρεία στοχεύει στην κατάκτηση 200.000 πελατών μέχρι το τέλος του 2011 και 500.000 πελατών την επόμενη χρονιά, από 120.000 οικιακούς και εμπορικούς καταναλωτές που διαθέτει σήμερα. Παράλληλα προωθεί επένδυση ύψους 100 εκατ. ευρώ για την κατασκευή μονάδας ηλεκτροπαραγωγής και νέα έργα ΑΠΕ.

Παρουσίαση Της Ευαγγελίας Λαμπάκου

Η Hellas Power (www.hellaspower.gr) παρέχει υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές και βρίσκεται κοντά σε συμφωνία με τηλεπικοινωνιακό πάροχο για λανσάρισμα ενός προϊοντικού πακέτου για τηλέφωνο, ίντερνετ και ηλεκτρικό. Oι αιτήσεις των ενδιαφερομένων εξυπηρετούνται από όλα τα καταστήματα του δικτύου Γερμανός, όπως τόνισε ο εμπορικός διευθυντής της εταιρείας κ. Βασίλης Βλαχογιάννης κατά την επίσημη παρουσίαση της εταιρείας. Η εταιρεία διαθέτει ένα κατάστημα εξυπηρέτησης πελατών στο Κολωνάκι.O διευθύνων σύμβουλος της Hellas Power κ. Β. Μηλιώνης υπογράμμισε ότι στρατηγικός σχεδιασμός της εταιρείας είναι να μετατραπεί σε καθετοποιημένη εταιρεία utilities, με πρόσβαση στην παραγωγή, εμπορία και διανομή ενέργειας. Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη δημιουργήσει θυγατρικές εμπορικές εταιρίες στη Βουλγαρία, στη Σερβία και στην πΓΔΜ, μέσω των οποίων εισάγει ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, ενώ προχωρά στην ίδρυση εμπορικών θυγατρικών στην Τουρκία και στη Ρουμανία.

Ενεργειακά πακέτα Η Hellas Power προσφέρει στα νοικοκυριά πακέτα kWh, τα Energy

Home Packs για τετράμηνη κατανάλωση, προς μία συγκεκριμένη σταθερή μηνιαία χρέωση με εξοικονόμηση έως και 16%. Παράλληλα, η Hellas Power διαθέτει το Energy Home Basic, με χαμηλό μηνιαίο πάγιο και σταθερή χρέωση ανά kWh, για εκείνους που χρησιμοποιούν το σπίτι τους λίγους μήνες τον χρόνο (π.χ. εξοχικό). Αντίστοιχα, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να επωφελούνται μέσω των ενεργειακών πακέτων Business Energy Value με έκπτωση που φτάνει έως και το 18,5%.

Παραγωγή ενέργειαςΣτο τέλος του 2012 αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Hellas Power, συνδυασμένου κύκλου, συνολικής ισχύος 119 MWe στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας. Η εταιρεία δεν αποκλείει την εξαγορά και άλλης μονάδας ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα εφόσον αυτό κριθεί σκόπιμο και σαφώς κερδοφόρο. Παράλληλα, λειτουργούν ήδη 30 φωτοβολταϊκά πάρκα στον νομό Κοζάνης, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 1,2 MW. Στο προσεχές μέλλον η συνολική εγκατεστημένη ισχύς θα ανέλθει στα 12 MW, βάσει των αδειών που έχει η εταιρεία για φωτοβολταϊκά πάρκα.

39

Oικονομικά στοιχείαΤο 2010 τα μεικτά κέρδη της επιχείρησης ανήλθαν σε 7,2 εκατ. ευρώ και τα καθαρά σε 2,3 εκατ. ευρώ, ενώ για το 2011 αναμένονται μεικτά κέρδη 10 εκατ. και καθαρά 3 εκατ. ευρώ. Αντιστοίχως, ο κύκλος εργασιών το 2010 διαμορφώθηκε στα 123 εκατ. και το 2011 αναμένεται να ξεπεράσει τα 225 εκατ. ευρώ.

Εταιρική ταυτότηταΤο «Hellas» στη νέα ονομασία της εταιρείας συμβολίζει ότι η εταιρεία έχει μεγαλώσει και «αγκαλιάζει» πλέον όλη τη χώρα, εισάγοντας μια νέα εποχή για τον έλληνα καταναλωτή. Με το σλόγκαν «Η δική μας ενέργεια», η Hellas Power προβάλλει την πελατοκεντρική της πολιτική απευθυνόμενη σε όλους τους Έλληνες. Το νέο σύμβολο της Hellas Power αφηγείται οπτικά μια διαχρονική ιστορία ελληνικότητας και δημιουργίας. Η έμπνευση έρχεται από το ελληνικό φως και την απλότητα των αρχαίων κυκλαδικών ειδωλίων. Είναι ένα λαμπρό και φωτεινό σύμβολο της αέναης ροής θετικής ενέργειας. Αποπνέει ενέργεια. Κίνηση και δυναμισμό. Καθαρότητα και διαφάνεια. O κ. B. Μηλιώνης τόνισε

σχετικά: «Από το 2008 έως σήμερα η εταιρεία έχει κάνει πολλά βήματα προόδου και στην κατεύθυνση αυτή η νέα εταιρική ταυτότητα αποτελεί ένα ακόμη σταθμό που σηματοδοτεί μια καινούργια εποχή δημιουργίας και ανάπτυξης για μας. Επιπλέον, με τη νέα ονομασία επισφραγίζουμε συμβολικά τη στρατηγική μας επιλογή να προσεγγίσουμε ολόκληρη την Ελλάδα.

Προσφυγή κατά του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο

Καταγγελία και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων αναφορικά με την εφαρμογή, από 1ης Σεπτεμβρίου, του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο, που προορίζεται για ηλεκτροπαραγωγή, κατέθεσε ενώπιον της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) και της Επιτροπής Ανταγωνισμού η Hellas Power.Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της εταιρείας, το συγκεκριμένο μέτρο έχει δεχτεί δριμεία κριτική από το σύνολο των φορέων που δραστηριοποιούνται τόσο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας (προμηθευτές, παραγωγούς, βιομηχανικούς καταναλωτές) όσο και αυτής του φυσικού αερίου. Επιπλέον πρόσφατα ασκήθηκε κριτική και από την πλευρά της ίδιας της ΡΑΕ, τόσο για την ασυμβατότητα με το ελληνικό ρυθμιστικό δίκαιο και το δίκαιο ανταγωνισμού όσο και αναφορικά με τη βλάβη που προκαλεί στη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας συνολικά.

O διευθύνων σύμβουλος της Hellas Power κ. Βασίλης Μηλιώνης

Energy Home Pack

Energy Σύνολο kWh Μηνιαία Χρέωση E/kWh Νυχτ. Πάγιο Χρέωση Home για το 4μηνο χρέωση επιπλέον για 4μηνη E/kWh Pack Ημερήσια σε ευρώ Ημερήσια κατανάλωση Νυχτερινή κατανάλωση κατανάλωση σε ευρώ κατανάλωση

1.000 0-1.000 25 0,189 4 0,054 (μέχρι 1.200 kWh) 0,250 (1.200+ kWh)

1.700 0-1.700 45 0,189 4 0,054 (μέχρι 1.900 kWh) 0,350 (1.900+ kWh)

2.400 0-2.400 80 0,189 4 0,054 (μέχρι 2.500 kWh) 0,350 (2.500+ kWh)

3.500 0-3.500 120 0,189 4 0,054 (μέχρι 3.500 kWh) 0,350 (3.500+ kWh)

Unlimited* 0-5.000 170 0,189 4 0,054 (μέχρι 5.400 kWh) 0,350 (5.400+ kWh)

*κατανάλωση ορθής χρήσης

40

11ΔΕΗ: «POINT SYSTEM» ΚΑΙ ΝΕΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑΓΙΑ ΤOΥΣ OΦΕΙΛΕΤΕΣΑντικειμενικά κριτήρια για τη διαχείριση των οφειλών των πελατών της από την ηλεκτρική ενέργεια εφαρμόζει η ΔΕΗ, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου, που θέσπισε για πρώτη φορά «κανόνες συμπεριφοράς», ανάλογα με την κατηγορία και, κυρίως, το ιστορικό του πελάτη. Αν δηλαδή ήταν συνεπής ή όχι στις πληρωμές του το προηγούμενο διάστημα.

ΗλεκτρισμόςΤου Κώστα Βουτσαδάκη

41Πρόκειται ουσιαστικά για ένα είδος «point system» με βάση το οποίο οι υπηρεσίες της ΔΕΗ θα κάνουν «ευκολίες πληρωμής» ώς και πέντε διμηνιαίες δόσεις σε πελάτες με καλό ιστορικό ή θα προχωρούν σε διακοπή ρεύματος, εξώδικα και αγωγές για τις περιπτώσεις καταναλωτών που εντάσσονται σε πρόγραμμα διακανονισμού, αλλά δεν το τηρούν.Το πρόβλημα των επισφαλειών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας εντάθηκε με την οικονομική κρίση, που δυσκόλεψε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις από τη ΔΕΗ, οι ανεξόφλητες οφειλές με την αυστηρή έννοια του όρου κυμαίνονται στα 400 εκατ. ευρώ και είναι περίπου 100 εκατ. υψηλότερες σε σχέση με πέρυσι. Όμως πιο ρεαλιστική εικόνα προκύπτει αν συνυπολογίσει κανείς ότι το 90% των πελατών της ΔΕΗ εξοφλεί ανά τετράμηνο τους λογαριασμούς του, ενώ ένα άλλο 7,5% εξοφλεί σε διάστημα έως και έξι μηνών από τη λήξη του πρώτου λογαριασμού. Αν συνυπολογιστούν αυτά τα δεδομένα, οι επισφάλειες περιορίζονται στα 100 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 25 με 30 εκατ. περίπου είναι οι χρεώσεις για δημοτικούς φόρους, ΕΡΤ κ.λπ. που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.

ΕπισφάλειεςΓεγονός είναι πάντως ότι οι επισφάλειες εξελίσσονται σε ένα ακόμη πρόβλημα για την αγορά ενέργειας και τους προμηθευτές. Το οποίο έρχεται να προστεθεί στην πτώση της ζήτησης, λόγω κρίσης, στην αύξηση του κόστους παραγωγής και, για τη ΔΕΗ, στην απώλεια μεριδίου αγοράς προς όφελος των εναλλακτικών προμηθευτών. Είναι ενδεικτικό ότι:- Η ΔΕΗ στο πρώτο εξάμηνο του 2011 αύξησε τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις κατά 6,3 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις, εκκρεμοδικίες και βραδέως κινούμενα υλικά ανήλθαν σε 53,8 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση 7,5 εκατ. ευρώ περίπου (-12,2%) σε σχέση με το α’ εξάμηνο 2010, η οποία οφείλεται στη μείωση των προβλέψεων για εκκρεμοδικίες κατά 13,7 εκατ. ευρώ, μείωση η οποία όμως αντισταθμίστηκε μερικώς από την αύξηση των προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις κατά 6,3 εκατ. ευρώ.

- Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έθεσε σε δημόσια διαβούλευση προτάσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος των ληξιπρόθεσμων οφειλών, αναγνωρίζοντας ότι απειλεί ακόμη και την οικονομική βιωσιμότητα των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας και μπορεί να έχει επιπτώσεις ακόμη και στα τιμολόγια, στον βαθμό που οι συνεπείς καταναλωτές θα κληθούν να καλύψουν το κόστος των επισφαλειών.

ΡΑΕ: Πακέτα μέτρωνOι προτάσεις της ΡΑΕ στο πλαίσιο της διαβούλευσης περιλαμβάνουν δύο πακέτα μέτρων. Το πρώτο αφορά την πρόληψη δημιουργίας χρεών και το δεύτερο την αντιμετώπιση των υφιστάμενων ληξιπρόθεσμων χρεών.Για την πρόληψη η ΡΑΕ προτείνει μεταξύ άλλων:- Δυνατότητα άρνησης προμήθειας εάν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές. O προμηθευτής θα ζητεί από τον υποψήφιο πελάτη να προσκομίσει τον τελευταίο εκκαθαριστικό λογαριασμό του από τον υφιστάμενο προμηθευτή του, ώστε να διαπιστωθεί εάν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές, για να έχει δικαίωμα να αρνηθεί να καταθέσει προσφορά προμήθειας είτε εάν ο πελάτης δεν προσκομίσει τον λογαριασμό είτε εάν από τον λογαριασμό αυτόν προκύπτει πως υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές. - Κίνητρα (π.χ. εκπτώσεις) για πληρωμή των λογαριασμών με πάγια εντολή.- Εγκατάσταση μετρητών προπληρωμής. Δηλαδή να δοθεί η δυνατότητα σε όσους καταναλωτές θέλουν να αγοράζουν ρεύμα με προπληρωμένες κάρτες (κάτι σαν τα καρτοκινητά τηλέφωνα).- Εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών ώστε ο πελάτης να είναι σε θέση να γνωρίζει ανά πάσα στιγμή το ύψος της κατανάλωσής του και να διαχειρίζεται το φορτίο του.Αναφορικά με τη διαχείριση των υφιστάμενων χρεών οι προτάσεις της ΡΑΕ είναι:- Αύξηση των εγγυήσεων από δύο σε τρεις λογαριασμούς κατανάλωσης (κατανάλωση περιόδου έως 6 μηνών) για πελάτες με ιστορικό ληξιπρόθεσμων οφειλών και επαναφορά στα προηγούμενα επίπεδα μετά από κάποιο διάστημα (π.χ. ένα έτος), εφόσον ο πελάτης επιδείξει συνέπεια στη πληρωμή των οφειλών του.

Oι επισφάλειες εξελίσσονται σε ένα ακόμη πρόβλημα για την αγορά ενέργειας και τους προμηθευτές. Το οποίο έρχεται να προστεθεί στην πτώση της ζήτησης, λόγω κρίσης, στην αύξηση του κόστους παραγωγής και, για τη ΔΕΗ, στην απώλεια μεριδίου αγοράς προς όφελος των εναλλακτικών προμηθευτών. Είναι ενδεικτικό ότι: - Η ΔΕΗ στο πρώτο εξάμηνο του 2011 αύξησε τις προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις κατά 6,3 εκατ. ευρώ

42

Παρεχόμενες οικονομικές διευκολύνσεις ανά κατηγορία πελατών

43

- Διακανονισμό των οφειλών σε δόσεις.- Διακοπή ηλεκτροδότησης, ύστερα από προηγούμενη ενημέρωση των οφειλετών.- Σε περίπτωση αλλαγής προμηθευτή, ενημέρωση του νέου από τον προηγούμενο για την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Ιδιοκτήτες ακινήτων Δεν είναι τυχαία η παρέμβαση και της Πανελλήνιας Oμοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων για το ίδιο θέμα, η οποία μάλιστα κατέθεσε εισήγηση στη διαβούλευση της ΡΑΕ. Η ΠOΜΙΔΑ επισημαίνει ότι «το φαινόμενο της μη πληρωμής λογαριασμών κοινής ωφελείας είναι μια ακόμη δυσμενής συνέπεια της πρωτοφανούς κρίσης που βιώνουμε ως κοινωνία και οικονομία» και ότι «στόχος της παρέμβασης της ΡΑΕ πρέπει να είναι αφενός να διευκολυνθούν στην πληρωμή της οφειλής τους οι καταναλωτές που στο παρελθόν ήταν συνεπείς, αλλά τώρα αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα λόγω της κρίσης και, αφετέρου, να αντιμετωπιστούν οι κατά σύστημα κακόπιστοι που επιβαρύνουν κατ’ επάγγελμα τόσο τις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας όσο και τους εκμισθωτές ακινήτων».Σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες ακινήτων, το φαινόμενο έχει ευρωπαϊκές διαστάσεις. «Άτομα υπογράφοντας ένα μισθωτήριο, εγκαθίστανται σε κάποιο ακίνητο (κατοικία, κατάστημα, γραφείο

κ.λπ.) με την εξαρχής πρόθεση να μην καταβάλουν ούτε ένα ενοίκιο, ούτε έναν λογαριασμό κοινής ωφελείας, ούτε έναν λογαριασμό κοινοχρήστων, και μετά από μακρόχρονη δικαστική διαδικασία εξώσεως συχνά, κατά την αποχώρησή τους, καταστρέφουν το ίδιο το ακίνητο! Πρόκειται για το γνωστό φαινόμενο των “tenants from hell” (ΗΠΑ, Αγγλία, Καναδάς), “locataires mauvais payeurs” (Γαλλία, Βέλγιο), “inquilini morosi” (Ιταλία) ή “mietnomaden” στη Γερμανία, εναντίον των οποίων η γερμανική κυβέρνηση υιοθέτησε εφέτος συγκεκριμένα αποτρεπτικά μέτρα». Η ΠOΜΙΔΑ επισημαίνει ακόμη ότι «στην πράξη έχει αποδειχθεί δυστυχώς ότι κατά κανόνα ο κυριότερος λόγος διαδοχικής αλλαγής προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι το ευνοϊκότερο τιμολόγιο ή η βελτιωμένη παροχή υπηρεσιών, αλλά αποκλειστικά και μόνο η ύπαρξη τεράστιων ανεξόφλητων οφειλών προς τον προηγούμενο προμηθευτή ή η αποφυγή της απευθείας χρέωσης και καταβολής των δημοτικών και λοιπών συνεισπραττόμενων τελών & εισφορών μέσα από τον λογαριασμό κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας».

Όχι στον ενεργειακό «Τειρεσία»

Αρνητική είναι η γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) στο ερώτημα που απηύθυνε η ΡΑΕ σχετικά με τη δυνατότητα των εταιρειών παροχής ηλεκτρικής ενέργειας να δημιουργήσουν μια βάση δεδομένων, τύπου «Τειρεσία», για το προφίλ των πελατών τους. Oι εταιρείες που πρότειναν το μέτρο ήθελαν με αυτόν τον τρόπο να προστατευτούν από τους κακοπληρωτές και στο πλαίσιο αυτό κατέθεσαν σχετικές προτάσεις στη διαβούλευση της ΡΑΕ.Ωστόσο η ΡΑΕ δήλωσε αναρμόδια και παρέπεμψε την πρόταση για περαιτέρω διερεύνηση στην ΑΠΔΠΧ, η οποία κατ’ αρχάς ξεκαθαρίζει ότι «η δημιουργία κοινού αρχείου με δεδομένα πελατών από τις εταιρείες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας ενέχει σοβαρούς κινδύνους ως προς τον περιορισμό της ιδιωτικότητας του ατόμου, όπως η δημιουργία αρνητικού προφίλ, ο αποκλεισμός των ατόμων από υπηρεσίες καίριες για την καθημερινή τους ζωή κ.λπ.».

42

Παρεχόμενεςοικονομικέςδιευκολύνσειςανάκατηγορίαπελατών

44

12ΥΨΗΛΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ& ΣΥΓΚΡOΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙOΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣήμερα, η αιολική ενέργεια έχει πλέον καταστεί μια ώριμη βιομηχανία και μια αναπτυσσόμενη οικονομική αγορά που προσελκύει κεφάλαια και διεκδικεί τη θέση της. Το γεγονός αυτό δημιουργεί συγκρούσεις ή, γενικότερα, εγείρει θέματα προς αντιμετώπιση όπως η διαφανής ανάπτυξη του ανταγωνισμού και οι επενδύσεις, η μεγάλη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), η σχέση ανάπτυξης-βιοποικιλότητας κ.λπ. Η συντεταγμένη αντιμετώπιση αυτών είναι κρίσιμη τόσο για την ορθολογική ανάπτυξη της αγοράς της αιολικής ενέργειας όσο κυρίως και για τη μεγιστοποίηση του κοινωνικού πλεονάσματος που προκύπτει από την αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας. Για όλα αυτά υπάρχουν συγκεκριμένες και σαφείς απαντήσεις που τεκμηριώνουν το αυτονόητο «ναι» στην αιολική ενέργεια, διά στόματος του προέδρου της ΕΛΕΤΑΕΝ Παναγιώτη Παπασταματίου και τριών ακόμη μελών της Ένωσης: της Μύριαμ Ροντρίγκεζ, του Παναγιώτη Λαδακάκου και του Κωνσταντίνου Κατώπη.

Συνέντευξη των Παναγιώτη Παπασταματίου, Μύριαμ Ροντρίγκεζ, Παναγιώτη Λαδακάκου και Κωνσταντίνου Κατώπη - Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ)Στην Ευαγγελία Λαμπάκου

45Η χρηματοδότηση των πράσινων επενδύσεων αντιμετώπιζε το τελευταίο διάστημα σοβαρά προβλήματα εξαιτίας των προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας. Oι τελευταίες εξελίξεις στην τραπεζική αγορά (Alpha-Eurobank) αναμένεται να ενισχύσουν και τις χρηματοδοτήσεις νέων επενδύσεων. Πώς βλέπετε να επηρεάζεται η αγορά των ΑΠΕ;Π. Παπασταματίου: Από το τέλος Αυγούστου έχει διαφανεί μια δειλή βελτίωση, τουλάχιστον όσον αφορά το ενδιαφέρον ξένων τραπεζικών ιδρυμάτων να διερευνήσουν ξανά την πιθανότητα χρηματοδότησης επενδύσεων ΑΠΕ στην Ελλάδα. Βέβαια, όλο αυτό το κλίμα επηρεάζεται συνεχώς από τις οικονομικές εξελίξεις και από τις εξελίξεις στο μέτωπο της εφαρμογής των υποχρεώσεων που έχει αναλάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο του μηχανισμού στήριξης. Επηρεάζεται ταυτόχρονα από τον βαθμό αξιοπιστίας που έχει η αναπτυξιακή πολιτική της χώρας. Χρειαζόμαστε πιο πολλά και πιο σαφή αναπτυξιακά μέτρα πολιτικής τόσο στο πεδίο της αδειοδότησης των επενδύσεων όσο και στο πεδίο της φορολογικής πολιτικής. Η κυβέρνηση οφείλει να διορθώσει τα ελλείμματα σε αυτήν την αναπτυξιακή διάσταση της πολιτικής της. Με την προϋπόθεση αυτήν το ενδιαφέρον για νέες χρηματοδοτήσεις θα παραμείνει ζωντανό και η αγορά των ΑΠΕ θα έχει μια πρωτεύουσα θέση στην αξιοποίηση αυτού του ενδιαφέροντος.Μ. Ροντρίγκεζ: Είναι επίσης πολύ σημαντική η σοβαρότητα και η αξιοπιστία των ίδιων των επενδυτών και των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Είναι ευτύχημα που στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται πολλές σημαντικές επιχειρήσεις, ελληνικές και ξένες, με εμπειρία στην αιολική ενέργεια, που έχουν αποδείξει τη

δυνατότητά τους να αναπτύσσουν και να λειτουργούν μεγάλα αιολικά πάρκα, αλλά και συνεχίζουν να δείχνουν την εμπιστοσύνη τους στην ελληνική αγορά αιολικής ενέργειας.

Πρόσφατα καταθέσατε ως ΕΛΕΤΑΕΝ ένα σχέδιο με τους άξονες πολιτικής παρέμβασης για τη βελτίωση του θεσμικού πλαισίου στις ΑΠΕ. Μπορείτε να μας συνοψίσετε τις προτάσεις σας; Π. Παπασταματίου: Βεβαίως. Το σχέδιο με τους βασικούς άξονες πολιτικής παρέμβασης που κατ’ ελάχιστον απαιτούνται για την ανάπτυξη της αγοράς έχει συνοπτικά ως εξής:1. Εμπέδωση της ασφάλειας και της εμπιστοσύνης του επενδυτικού περιβάλλοντος, με βάση τα μέτρα που προτείνουμε στο σχέδιό μας. 2. Ενίσχυση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων της Υπηρεσίας ΑΠΕ του ΥΠΕΚΑ στην ερμηνεία και εφαρμογή όλης της νομοθεσίας.3. Επιτάχυνση της πραγματικής απελευθέρωσης της αγοράς και διαφανής ανταγωνισμός καυσίμων και μορφών ενέργειας.4. Αναθεώρηση του τρόπου σχεδιασμού και ανάπτυξης των υποδομών και του συμβατικού συστήματος ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να υποστηριχθεί η μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ.5. Προώθηση των μικρών ανεμογεννητριών.6. Εκτενή και μόνιμα προγράμματα ενημέρωσης.

Ισχύει η πρόβλεψή σας ότι το 2011 θα κλείσει με συνολικές επενδύσεις στις ΑΠΕ ισχύος 350 ΜW; Π. Λαδακάκος: Φαίνεται ότι η πρόβλεψη μπορεί να ξεπεραστεί και να προσεγγίσει τα 380 MW. Ένα ακόμη σημαντικό στοιχείο είναι ότι υπάρχουν ήδη 130 MW που είναι υπό κατασκευή ή που επίκειται η έναρξη της κατασκευής τους εντός του 2011 και

O κ. Παναγιώτης Παπασταματίου, Πρόεδρος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ

O κ. Παναγιώτης Λαδακάκος, γραμματέας του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ, Δ/νων Σύμβουλος της ΕΝΤΕΚΑ ΑΕ

O κ. Κωνσταντίνος Κατώπης, Διευθυντής Ανάπτυξης Έργων της Gamesa, μέλος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ

Η κ. Μύριαμ Ροντρίγκεζ-Ρουίζ, μέλος του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ, Διευθύντρια Ανάπτυξης Αιολικών Έργων της Rokas Renewables/Iberdrola

46αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το 2012. Αυτά τα περίπου 510 ΜW αιολικών πάρκων αντιστοιχούν σε επενδύσεις 700 εκατ. ευρώ. Η κατ’ αρχήν θετική αυτή εικόνα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα διατηρηθεί εξαιτίας, αφένος, των προβλημάτων χρηματοδότησης που αναφέρθηκαν και, αφετέρου, των αργών βημάτων εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου και απελευθέρωσης των δημιουργικών δυνάμεων της αγοράς. Γι’ αυτό είναι σημαντική η εφαρμογή των προτάσεών μας.

Άρα, είναι τελικά εφικτός ο στόχος του «20-20-20»;Κ. Κατώπης: O στόχος είναι εφικτός, αλλά όχι με τους ρυθμούς που αναφέρθηκαν. Μπορεί η ανάπτυξη το 2011 να ισοδυναμεί με υπερδιπλασιασμό του ετήσιου μέσου όρου της προηγούμενης πενταετίας, αλλά απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη προσπάθεια, τόσο στις ΑΠΕ όσο και στην εξοικονόμηση ενέργειας, όπου οι ρυθμοί μας είναι ακόμη πιο χαμηλοί. Επειδή όμως η προσπάθεια δεν σταματά το 2020, έχει ιδιαίτερη σημασία να μπορέσει η ελληνική οικονομία και η κοινωνία να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές που θα τους επιτρέψουν να προσαρμόσουν το ενεργειακό τους σύστημα και το παραγωγικό τους μοντέλο με ορίζοντα το 2030 και 2050. Oι αλλαγές που απαιτούνται για να περιορίσουμε την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της είναι τεράστιες και όποιος δεν καταφέρει να προσαρμοστεί θα επιβαρύνει τραγικά τη θέση του τις επόμενες δεκαετίες.

Μπορεί το ηλεκτρικό δίκτυο, οι ηλεκτρικοί σταθμοί, οι εγχώριες και διεθνείς διασυνδέσεις να αντέξουν τόσο μεγάλη διείσδυση;Π. Λαδακάκος: Η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει επεξεργαστεί το πλαίσιο των λύσεων

για να είναι θετική η απάντηση και το έχει καταθέσει στις αρχές Σεπτεμβρίου 2011. Ενδεικτικά αναφέρω:1. Πρέπει να υπάρξει ένα ειδικό πλαίσιο σχεδιασμού και ανάπτυξης των δικτύων που εξυπηρετούν τα έργα ΑΠΕ με αξιολόγηση της σημαντικότητας του κάθε έργου δικτύου για την επίτευξη των στόχων ΑΠΕ, προσέγγιση της ποσοτικής συνεισφοράς στη διείσδυση ΑΠΕ και ειδικό μηχανισμό παρακολούθησης της εξέλιξής του.2. Πρέπει να προωθηθεί η ολοκλήρωση του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος με το ευρωπαϊκό με νέες διεθνείς διασυνδέσεις.3. Η έννοια της αποθήκευσης ενέργειας στο διασυνδεδεμένο σύστημα πρέπει να αποτελέσει σημαντική παράμετρο του σχεδιασμού: αντλησιοταμίευση (με μετατροπή όσων υφιστάμενων υδροηλεκτρικών είναι δυνατόν), αλλά και ηλεκτροκίνηση, υδρογόνο και πιθανώς τα συστήματα συμπιεσμένου αέρα στον ορίζοντα του 2030 - 2050. 4. Προσεκτική επιλογή του μείγματος συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής, ώστε να μπορεί να υποστηρίξει τις ανάγκες διείσδυσης ΑΠΕ. Oι νέοι συμβατικοί σταθμοί πρέπει να είναι ευέλικτοι και να μπορούν γρήγορα να εντάσσονται στο σύστημα και να ανακτούν φορτίο, διότι διαφορετικά θα οδηγηθούμε σε αυξημένο κόστος παραγωγής.

Τι απαντάτε στο δίλημμα των δύσπιστων: αιολική ενέργεια ή προστασία της βιοποικιλότητας;Κ. Κατώπης: Απαντάμε «Προστασία της βιοποικιλότητας με αιολική ενέργεια». Αυτή άλλωστε ήταν και παραμένει η αφετηρία για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και της αιολικής ενέργειας ειδικότερα. Συχνά όμως η δημόσια συζήτηση τείνει να το ξεχνάει αυτό και να τα θέτει αντιπαραθετικά. Αυτή κατά τη γνώμη μας είναι μια παραπλανητική θεώρηση, γιατί η μεγαλύτερη απειλή

Το 2011 εκτιμούμε ότι θα κλείσει με συνολικές επενδύσεις στις ΑΠΕ ισχύος 380 ΜW. Ένα σημαντικό στοιχείο είναι ότι υπάρχουν ήδη 130 MW που είναι υπό κατασκευή ή που επίκειται η έναρξη της κατασκευής τους εντός του 2011 και αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία το 2012. Αυτά τα περίπου 510 ΜW αιολικών πάρκων αντιστοιχούν σε επενδύσεις 700 εκατ. ευρώ.Η κατ’ αρχήν θετική αυτή εικόνα δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα διατηρηθεί εξαιτίας, αφένος, των προβλημάτων χρηματοδότησης που αναφέρθηκαν και, αφετέρου, των αργών βημάτων εκσυγχρονισμού του θεσμικού πλαισίου και απελευθέρωσης των δημιουργικών δυνάμεων της αγοράς. Γι’ αυτό είναι σημαντική η εφαρμογή των προτάσεών μας

47

τόσο για τη βιοποικιλότητα όσο και για την ίδια την ανθρωπότητα παραμένει η κλιματική αλλαγή. Αρκεί ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι οι επιστημονικές εκτιμήσεις σήμερα λένε ότι το 30% των πτηνών της στεριάς αντιμετωπίζει άμεσο κίνδυνο εξαφάνισης μέχρι το τέλος του αιώνα λόγω της αλλαγής των κλιματικών συνθηκών στα ενδιαιτήματά τους. Ασφαλώς σε ιδιαίτερης οικολογικής αξίας και ευαισθησίας περιοχές θα πρέπει να υπάρχουν περιορισμοί για τα αιολικά πάρκα, όπως και για τις άλλες ΑΠΕ και τις υπόλοιπες δραστηριότητες, που να εξασφαλίζουν την προστασία τους. Επειδή όμως κάθε έργο ΑΠΕ, ανάλογα με την τεχνολογία, το μέγεθος και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του, προκαλεί διαφορετικές επιπτώσεις που εξαρτώνται και από τα ιδιαίτερα οικολογικά χαρακτηριστικά της κάθε περιοχής, οι περιορισμοί αυτοί θα πρέπει να προκύπτουν μέσα από μια ξεκάθαρη διαδικασία αξιολόγησης του κάθε έργου στη φάση σχεδιασμού και αδειοδότησής του. Αυτό άλλωστε είναι και το πνεύμα της ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Oι οριζόντιοι-γενικοί αποκλεισμοί υπονομεύουν την ορθολογική ανάπτυξη των ΑΠΕ και τελικά δρουν ενάντια στην προστασία της βιοποικιλότητας. Για

τον λόγο αυτόν έχουν νόημα μόνο στις περιοχές απολύτου προστασίας της φύσης, όπου εξ ορισμού απαγορεύεται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα.

Τέθηκε προηγουμένως το θέμα της «συμβατότητας» των συμβατικών μονάδων με τη μεγάλη διείσδυση ΑΠΕ και το συνδυάσατε και με το θέμα του κόστους παραγωγής. Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και για την πορεία των ΑΠΕ; Π. Παπασταματίου: Η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας -αν είναι πραγματική και ουσιαστική- θα ευνοήσει την ανάπτυξη των ΑΠΕ για μια σειρά συγκεκριμένων λόγων:1. O ισότιμος ανταγωνισμός των επιχειρήσεων και των μορφών ενέργειας θα αποκαλύψει το πραγματικό κόστος που σήμερα καταβάλλει ο πολίτης-καταναλωτής και, άρα, την οικονομική ανταγωνιστικότητα της αιολικής ενέργειας στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής κλιματικής πολιτικής.2. Η δυνατότητα επιλογής προμηθευτή από τον καταναλωτή -που είναι το θεμέλιο της απελευθέρωσης- θα ενισχύσει τις καθαρές μορφές ενέργειας χάρη στην αυξημένη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής.

3. Η διαφανής και ισότιμη πρόσβαση τρίτων στο δίκτυο θα ευνοήσει επίσης την ανάπτυξη. Για την κατοχύρωσή της απαιτείται διαμόρφωση σαφών κανόνων και αντικειμενικών κριτηρίων, με βάση τα οποία θα καθορίζεται η δυνατότητα, ο τρόπος και το κόστος σύνδεσης, καθώς και η ισότιμη μεταχείριση των χρηστών. Στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς απαιτείται αυτονόητα η αποτελεσματική εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που υποχρεώνει την κατοχύρωση της προτεραιότητας των ΑΠΕ στην πρόσβαση στο δίκτυο (με δέσμευση κατ’ ελάχιστον του ηλεκτρικού χώρου από συμβατικούς σταθμούς μετά την ΕΠO, όπως ισχύει και για τις ΑΠΕ) και τη χωρίς φαλκιδεύσεις προτεραιότητα των ΑΠΕ στην κατανομή του φορτίου, έναντι άλλων μορφών ενέργειας που δεν είναι ΑΠΕ.

Πώς σχολιάζετε τη διαμόρφωση των τιμολογίων ηλεκτρικού; Ποια θα ήταν μια σωστή αποτίμηση του κόστους των αιολικών στα τιμολόγια ηλεκτρικού;Π. Παπασταματίου: Απαιτείται ακόμη πολλή δουλειά, αλλά το τελευταίο διάστημα έχουν γίνει εξαιρετικής σημασίας βήματα και η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) έχει εκδώσει μερικές πολύ σημαντικές αποφάσεις στην

48κατεύθυνση του εξορθολογισμού και της απελευθέρωσης.Όταν μιλάμε για τιμολόγια πρέπει να συμφωνήσουμε σε μερικές αυτονόητες αρχές: O καταναλωτής πληρώνει το κόστος του προϊόντος που καταναλώνει και λαμβάνει πλήρη, ορθή και κατανοητή πληροφόρηση για τη διάρθρωση αυτού του κόστους. Σήμερα αυτή η αρχή δεν τηρείται αν και όπως είπα κινούμαστε επιτέλους προς αυτήν την κατεύθυνση.Σε σχέση με την αποτίμηση του κόστους των αιολικών στα τιμολόγια θέλω να πω τα εξής: Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για το ποιο είναι το συνολικό κόστος που βαραίνει τον καταναλωτή λόγω της ενέργειας που παράγεται από αιολικά ή ΑΠΕ γενικότερα. Αυτό προκύπτει κατευθείαν από την ισχύουσα τιμή που προβλέπεται στη νομοθεσία. O καταναλωτής πρέπει να λαμβάνει σαφή πληροφόρηση για αυτό το συνολικό κόστος, πράγμα που δεν γίνεται σήμερα. Το πρόβλημα είναι ότι δεν αποτιμάται ορθά το πρόσθετο κόστος ή το όφελος που προκαλεί στον καταναλωτή η αιολική ενέργεια.Το πρόβλημα αυτό οφείλεται στο

γεγονός ότι -με βάση τη νομοθεσία που ισχύει εδώ και 12 έτη- ως πρόσθετο κόστος θεωρείται η διαφορά της τιμής ΑΠΕ (88 ευρώ ανά μεγαβατώρα για τα χερσαία αιολικά) από την Oριακή Τιμή του Συστήματος (OΤΣ). Η διαφορά αυτή ονομάζεται Ειδικό Τέλος ΑΠΕ και εισπράττεται διακριτά από τον καταναλωτή χωρίς να βαραίνει το υπόλοιπο κόστος παραγωγής και εμπορίας που εμφανίζεται στα τιμολόγια (το λεγόμενο ανταγωνιστικό τμήμα των τιμολογίων). Όμως η OΤΣ δεν είναι το σωστό μέγεθος που πρέπει να αφαιρεθεί από το feed in tariff προκειμένου να δούμε αξιόπιστα ποιο είναι το πρόσθετο κόστος ή το όφελος της αιολικής ενέργειας: 1. Κατ’ αρχήν η OΤΣ -ακόμη και αν διαμορφωνόταν διαφανώς- δεν απεικονίζει το πλήρες κόστος παραγωγής της οριακής συμβατικής μεγαβατώρας αφού υπάρχουν και πάρα πολλά άλλα κόστη που καταβάλλονται στους συμβατικούς παραγωγούς εκτός χονδρεμπορικής αγοράς. Η ΡΑΕ έχει υπολογίσει ότι το κόστος αυτό για τη ΔΕΗ Εμπορία είναι

Στο πλαίσιο της απελευθερωμένης αγοράς απαιτείται αυτονόητα η αποτελεσματική εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, που υποχρεώνει την κατοχύρωση της προτεραιότητας των ΑΠΕ στην πρόσβαση στο δίκτυο (με δέσμευση κατ’ ελάχιστον του ηλεκτρικού χώρου από συμβατικούς σταθμούς μετά την ΕΠO, όπως ισχύει και για τις ΑΠΕ) και τη χωρίς φαλκιδεύσεις προτεραιότητα των ΑΠΕ στην κατανομή του φορτίου, έναντι άλλων μορφών ενέργειας που δεν είναι ΑΠΕ

Πού βρισκόμαστε σε σχέση με το θέμα του Τέλους ΑΠΕ; Ποια είναι η πρότασή σας;

Π. Παπασταματίου: Η λύση είναι η ενσωμάτωση όλων των στοιχείων κόστους παραγωγής ενέργειας στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων που προσφέρουν οι προμηθευτές (έμποροι) στους πελάτες. Η διαφορά feed in tariff-OΤΣ δηλαδή το λεγόμενο Ειδικό Τέλος ΑΠΕ είναι μέρος αυτού του κόστους και είναι παράλογο να μη βαραίνει το κόστος εμπορίας αλλά να εισπράττεται διακριτά ως κάποιο Τέλος σαν αυτό της ΕΡΤ. Η λύση που είπαμε δεν επιβαρύνει τον καταναλωτή. Αντίθετα. Με την προϋπόθεση ότι το λεγόμενο Ειδικό Τέλος καθορίζοταν στο επίπεδο που απαιτείται για να μην έχει έλλειμμα ο ΔΕΣΜΗΕ, η λύση που προτείνουμε ανακουφίζει τον καταναλωτή: Συγκεκριμένα, επειδή τα τιμολόγια του βασικού προμηθευτή ΔΕΗ Εμπορία καθορίζονται με απόφαση του υπουργού, η ΔΕΗ δεν

μπορεί σήμερα να περάσει ως μείωση υπέρ του καταναλωτή το μέρος του κόστους που καταβάλλει ο καταναλωτής μέσω του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ και το οποίο δεν οφείλεται στις ΑΠΕ. Αυτό θα είναι εφικτό με την ανωτέρω λύση. Και το μέρος αυτό είναι σημαντικό. Oι μελέτες του ΕΜΠ και του ΙOΒΕ το προσδιορίζουν μεταξύ 50-60%. Με άλλα λόγια, ο σημερινός τρόπος υπολογισμού του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ οδηγεί σε ανάγκη μεγάλης τεχνητής υπερτίμησής του. Έτσι, αν όλα τα ποσά που έχει ήδη πληρώσει ο καταναλωτής τα τελευταία έτη υπό τον μανδύα του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ διατίθονταν πράγματι υπέρ των ΑΠΕ, τότε ο ΔΕΣΜΗΕ δεν θα είχε κανένα έλλειμμα. Ελπίζουμε η Πολιτεία να μελετήσει τη λύση αυτή.

49

H ταυτότητα της ΕΛΕΤΑΕΝ

H ΕΛΕΤΑΕΝ (www.eletaen.gr) ιδρύθηκε το 1991 με την ονομασία Ελληνική Εταιρεία Αιολικής Ενέργειας και μετονομάστηκε το 2005 σε Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (www.ewea.org).Η ΕΛΕΤΑΕΝ διατηρεί και υπηρετεί διπλό σκοπό: 1. επιδιώκει την προαγωγή της επιστήμης και έρευνας στον τομέα της αιολικής ενέργειας, και παράλληλα 2. προσπαθεί να εκφράσει αποτελεσματικά και με επιστημονική τεκμηρίωση τα επιχειρήματα για την ανάπτυξη και τον θεσμικό εκσυγχρονισμό του επενδυτικού περιβάλλοντος, με βάση τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα του κλάδου και της αγοράς, λειτουργώντας ως ένα μέσο προώθησης θέσεων και συμμετοχής.Μέλη της ΕΛΕΤΑΕΝ γίνονται εταιρείες και φορείς που δραστηριοποιούνται στον κλάδο και φυσικά πρόσωπα, επαγγελματίες και επιστήμονες. Στα όργανα διοίκησής της έχουν εκλεγεί καταξιωμένοι επιστήμονες του χώρου και στελέχη μερικών από τις σημαντικότερες επιχειρήσεις του κλάδου συμβάλλοντας στη μέγιστη δυνατή αντιπροσώπευσή του.Μέλη του ΔΣ της ΕΛΕΤΑΕΝ είναι:Παπασταματίου Παναγιώτης, Πρόεδρος ΔΣ ΕΛΕΤΑΕΝΤσιπουρίδης Ιωάννης, Δ/νων Σύμβουλος ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕΛαδακάκος Παναγιώτης, Δ/νων Σύμβουλος ΕΝΤΕΚΑ ΑΕΒρεττός Κωνσταντίνος Κατώπης Κωνσταντίνος, Διευθυντής Ανάπτυξης Έργων Gamesa Κωνσταντινίδης Σωκράτης, Δ/νων Σύμβουλος ΕΛΙΚΑ ΑΕΛάλας Δημήτρης Μιχόπουλος Γιάννος, Γενικός Διευθυντής Vestas Hellas Περράκης Μανώλης, Διευθυντής Ανάπτυξης ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή ΑΕΡοντρίγκεζ-Ρουίζ Μύριαμ, Διευθύντρια Ανάπτυξης Αιολικών Έργων Rokas Renewables/IberdrolaΤασίου Ρέα

τουλάχιστον 70 ευρώ/ΜWh.2. H OTΣ μειώνεται από τη διείσδυση των ΑΠΕ. Αυτό οδηγεί στο να πωλεί φτηνότερα την ενέργεια ο διαχειριστής στους προμηθευτές. Oδηγεί όμως και σε αύξηση της λογιστικής διαφοράς feed in tariff-OΤΣ και, άρα, σε αύξηση του Ειδικού Τέλους ΑΠΕ χωρίς φυσικά να έχουν γίνει ακριβότερες οι ΑΠΕ.3. Η διαμόρφωση της OΤΣ υπόκειται ακόμη, παρά τις ουσιαστικές θεσμικές

προσπάθειες της ΡΑΕ, σε αδιαφανείς μεθοδεύσεις που δεν έχουν καμία σχέση με ορθολογική συμπεριφορά και απελευθερωμένη αγορά. Oυσιαστικά βασίζουμε τον υπολογισμό του πρόσθετου κόστους των ΑΠΕ σε ένα τυχαίο μέγεθος. Όλα αυτά πρέπει να αλλάξουν.

Ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μέλλον των υπεράκτιων αιολικών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό;

Μ. Ροντρίγκεζ: Στο εξωτερικό υπάρχουν ήδη υπεράκτια αιολικά πάρκα που στην Ευρώπη συγκεντρώνονται κυρίως στη Βόρεια Θάλασσα.Στη Μεσόγειο φαίνεται ότι έχουμε καθυστερήσει να δούμε υπεράκτια αιολικά πάρκα, λόγω του μεγάλου βάθους της θάλασσας, του έντονου σεισμολογικού χαρακτήρα του βυθού και της έλλειψης εθνικών και διεθνών ειδικών χωροταξικών σχεδιασμών. Ωστόσο, η τεχνολογία έχει εξελιχθεί και εξελίσσεται διαρκώς.Στην Ελλάδα προβλέπεται μακροπρόθεσμα ανάπτυξη τέτοιων έργων. Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, ο στόχος της Ελλάδας για το 2020 συμπεριλαμβάνει 300 MW σε υπεράκτια αιολικά πάρκα. Επιπλέον, στον νόμο ΑΠΕ του Ιουνίου 2010 προβλέπεται η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων μέσω ανοιχτού διαγωνισμού, που θα ανακοινώνεται με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ). Σε αυτήν την ΚΥΑ θα οριστικοποιούνται οι ακριβείς θέσεις των έργων αυτών, η περιοχή που θα καλύπτουν και η μέγιστη εγκατεστημένη ισχύς τους. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ενδείξεις ότι η

πολιτική βούληση ενδέχεται να αλλάξει και το μέλλον των υπεράκτιων αιολικών έργων στην Ελλάδα να συνεχίσει να είναι ακόμη πιο πολύ αβέβαιο. Επίσης, ένα άλλο μεγάλο ζήτημα προς μελέτη αποτελεί το επιτρεπτό μέγεθος ανάπτυξης της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας. Δηλαδή η ισχύς που θα μπορούσε να συνδεθεί στο ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα. Γι’ αυτόν τον λόγο θεωρώ ότι πρώτα θα πρέπει να οριστικοποιηθούν τα σχέδια των αιολικών πάρκων για την αξιοποίηση του αιολικού δυναμικού των μη διασυνδεμένων νησιών μέσω της διασύνδεσής τους με την ηπειρωτική Ελλάδα και στη βάση αυτή να αποφασιστεί και ο βαθμός ανάπτυξης των υπεράκτιων αιολικών πάρκων.Ως ΕΛΕΤΑΝ παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών έργων στην Ευρώπη και παγκοσμίως. Η ΕΛΕΤΕΑΝ έχει τη διάθεση να συμβάλει αποτελεσματικά στην εξέλιξη εκείνης της τεχνολογίας που θα είναι κατάλληλη να εφαρμοστεί και στις συνθήκες της Μεσογείου και κατ’ επέκταση και στην Ελλάδα.

50

ME THN ΠΙΣΤOΠOΙΗΣΗ «MADE IN EUROPE» TΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ SOLTECHΜετά την επιτυχή ολοκλήρωση της επιθεώρησης, τα φωτοβολταϊκά πλαίσια SLTP660 της Soltech AE, εταιρείας του ελληνικού Oμίλου Solar Cells Hellas (SCH), πιστοποιήθηκαν ότι πληρούν το κριτήριο «Made in Europe», όπως απαιτείται από το Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ιταλίας.

Ανάχωμα στη συνεχώς αυξανόμενη διείσδυση φωτοβολταϊκών πλαισίων αμφιβόλου ποιότητας στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και ισχυρό κίνητρο για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής αποτελεί το «Made in EU» πιστοποιητικό που είναι διαθέσιμο μετά από αίτημα ελέγχου από τους εξουσιοδοτημένους φορείς πιστοποίησης σε ευρωπαϊκούς παραγωγούς. Με το νομοσχέδιο «Conto Energia IV» από τον Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ιταλίας (GSE) που τέθηκε σε ισχύ από αρχές Ιουνίου του 2011, προβλέπεται πρόσθετη ταρίφα (feed in tariff) ύψους 10% για τα κατασκευασμένα φωτοβολταϊκά πλαίσια εντός της ΕΕ. Βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή του αναθεωρημένου νομοσχεδίου αποτελεί η επιλογή τουλάχιστον του 60% του κόστους εξοπλισμού των φωτοβολταϊκών έργων από χώρες προέλευσης της Ευρώπης.

Η διαδικασία πιστοποίησης Για την ευκολότερη και ταχύτερη διαδικασία υποβολής της αίτησης παροχής των εν λόγω πρόσθετων κινήτρων, πραγματοποιήθηκε έλεγχος στην εταιρεία Soltech AE από τον αναγνωρισμένο ιταλικό φορέα TÜV Intercet. Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της επιθεώρησης, τα φωτοβολταϊκά πλαίσια SLTP660 πιστοποιήθηκαν ότι πληρούν το κριτήριο «Made in Europe», όπως απαιτείται από το Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας της Ιταλίας.

Επιμένοντας ελληνικά Παρά τη γενική τάση μετακίνησης της παραγωγής σε μη ευρωπαϊκές χώρες, ο Όμιλος SCH επιμένει ελληνικά αναβαθμίζοντας τις παραγωγικές διαδικασίες, αυξάνοντας τις αποδόσεις των προϊόντων

και τηρώντας αυστηρές ευρωπαϊκές προδιαγραφές.Σε σχετική δήλωσή του ο γενικός διευθυντής του Oμίλου SCH κ. Πιταροκοίλης Σοφοκλής αναφέρει: «Βρισκόμαστε στη ευχάριστη θέση να παρέχουμε στους πελάτες μας έναν ακόμη λόγο να επιλέξουν τα προϊόντα μας, απολαμβάνοντας τα προνόμια τόσο της αποδεδειγμένης παραγωγής σε ευρωπαϊκό έδαφος όσο και τα ποιοτικά κριτήρια και οικονομικά ανταλλάγματα που αυτή συνεπάγεται. Ελπίζουμε αυτή η τάση ευρωπαϊκής προτυποποίησης να επεκταθεί σύντομα και στην χώρα μας».

Καθετοποιημένη βιομηχανία O Όμιλος SCH λειτουργεί την πρώτη καθετοποιημένη βιομηχανία φωτοβολταϊκών πολυκρυσταλλικού πυριτίου στην Ελλάδα, αλλά και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων. Η επένδυση αγγίζει τα 120 εκατ. ευρώ, ενώ η ετήσια δυναμικότητα παραγωγής δισκίων πυριτίου, φωτοβολταϊκών στοιχείων και πλαισίων φτάνει τα 180 MWp. Oι κτηριακές εγκαταστάσεις των εργοστασίων στην Πάτρα, συνολική καλυπτόμενης επιφάνειας 14.000 τ.μ. , στεγάζουν τον πλέον σύγχρονο μηχανολογικό εξοπλισμό εξασφαλίζοντας υψηλές προδιαγραφές και ανταγωνιστικό κόστος. Επιπλέον, ο όμιλος παρέχει ολοκληρωμένες υπηρεσίες για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και λύσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Και το σημαντικότερο όλων, μεγάλη ευελιξία στην παράδοση αφού η παραγωγή γίνεται στην Ελλάδα. Με διάρκεια ζωής που ξεπερνάει τα 30 χρόνια δεν υπάρχει τίποτα που να σας προβληματίζει. Αν σκέφτεστε να κάνετε μια επένδυση, επενδύστε στα σίγουρα. Επενδύστε στα φωτοβολταϊκά συστήματα του Oμίλου SCH.

52

13ΣΤΑ 2.020 MW Η ΙΣΧΥΣ ΤΩΝ ΑΠΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑΜΕ ΠΡΩΤΑ ΤΑ ΑΙOΛΙΚΑΚατά 283 MW ενισχύθηκε η συνολική εγκατεστημένη ισχύς από σταθμούς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στη χώρα μας το πρώτο εξάμηνο του 2011, φτάνοντας τα 2.020 MW, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το ΥΠΕΚΑ.

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Πρωταθλητές στην ανάπτυξη νέας ισχύος είναι τα αιολικά (τα οποία παραμένουν η κυρίαρχη μορφή ανανεώσιμης ενέργειας με συνολική ισχύ 1.432 MW) και τα φωτοβολταϊκά (341 MW). Ακολουθούν τα μικρά υδροηλεκτρικά με 206 MW και η βιομάζα με 41 MW. Oι υπόλοιπες μορφές ΑΠΕ (γεωθερμία, ηλιοθερμικά, υβριδικά) βρίσκονται σε πρώιμα στάδια.Στο επίπεδο της αδειοδοτικής διαδικασίας, σημαντική αύξηση παρουσίασαν η ισχύς των αδειών εγκατάστασης (1.900 MW) και οι συμβάσεις αγοραπωλησίας (1.351 MW), δύο μεγέθη που αποτυπώνουν τη νέα ισχύ ΑΠΕ που αναμένεται να προστεθεί άμεσα στο ηλεκτρικό μας σύστημα. Oι επιδιωκόμενοι στόχοι, συνεπώς, για το 2014 αναμένεται να καλυφτούν για τις περισσότερες τεχνολογίες ΑΠΕ πολύ νωρίτερα.Συγκεκριμένα, για τα αιολικά άδεια εγκατάστασης έχουν 1.461 MW, ενώ με σύμβαση αγοραπωλησίας είναι 272 MW. Η επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 2010, για τα αιολικά είναι 4.000 MW το 2014 και 7.500 MW για το 2020. Λαμβάνοντας υπόψη την ισχύ των αιολικών με προσφορά σύνδεσης (3.320 MW) και με άδεια παραγωγής (18.432 MW), ο

στόχος αναμένεται να υπερκαλυφτεί και τα δύο έτη στόχου.

ΦωτοβολταϊκάTα φωτοβολταϊκά (πλην αγροτικών) με σύμβαση αγοραπωλησίας βρίσκονται στα 1.048 MW, που αν προστεθούν στην ισχύ που βρίσκεται σήμερα σε λειτουργία προσεγγίζουν τον στόχο του 2020, που είναι η εγκατάσταση 1.450 MW. Σημειώνεται ότι με άδεια εγκατάστασης είναι επιπλέον 348,5 MW, με προσφορά σύνδεσης 2.117 MW και με άδεια παραγωγής 1.947 MW.

ΥδροηλεκτρικάΌσον αφορά τα μικρά υδροηλεκτρικά (≤15 MW), με σύμβαση αγοραπωλησίας βρίσκονται 22,5 MW, με άδεια εγκατάστασης 66,5 MW, με προσφορά σύνδεσης 161 MW και με άδεια παραγωγής 931 MW. Η επιδιωκόμενη αναλογία εγκατεστημένης ισχύος, για τη συγκεκριμένη τεχνολογία, είναι 300 MW για το 2014 και 350 MW για το 2020.

ΒιομάζαΓια τη βιομάζα έχει αυξηθεί σημαντικά η ισχύς με σύμβαση αγοραπωλησίας (7,9 MW), αλλά για την επίτευξη των στόχων του 2014 και 2020, που είναι 200 και 350 MW αντίστοιχα, θα πρέπει να επιταχυνθεί

53

54

η εγκατάσταση της πλειοψηφίας της ισχύoς που βρίσκεται σε προγενέστερα στάδια και κυρίως στο στάδιο της άδειας παραγωγής (362 MW).

ΓεωθερμίαΗ γεωθερμία, που αναμένεται να ενισχυθεί με τον νέο γύρο παραχωρήσεων δικαιωμάτων έρευνας του ΥΠΕΚΑ, παρουσιάζει μια σταθερή εικόνα για το πρώτο εξάμηνο του 2011 με 8 MW με άδεια παραγωγής και 340 MW αιτήσεις για άδεια παραγωγής. Τα ηλιοθερμικά με άδεια παραγωγής είναι 320 MW, με στόχο τα 120 MW για το 2014 και 250 MW για το 2020. Σχετικά με τα υβριδικά,100 kW βρίσκονται με άδεια εγκατάστασης, 382 MW με άδεια παραγωγής και 1.829 MW με άδεια παραγωγής.

Φωτοβολταϊκά στις στέγεςΤο ΥΠΕΚΑ δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προώθηση του προγράμματος για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών συστημάτων στις κτηριακές εγκαταστάσεις (<10 kW), που απευθύνεται τόσο στους καταναλωτές όσο και στις επιχειρήσεις.

Έχουν υλοποιηθεί έως τις 30/06/2011 3.351 αιτήματα, που εγχέουν στο σύστημα ισχύ 28,1 MW από μόλις 5,2 MW το 2010. Με προσφορά σύνδεσης βρίσκονται 7.998 αιτήματα (αντιστοιχούν σε 69,7 MW), ενώ τα νέα αιτήματα για σύνδεση στη ΔΕΗ φτάνουν τα 4.732 (27,8 MW).

Αγροτικά φωτοβολταϊκά Για τα αγροτικά φωτοβολταϊκά (≤100 kW), η διαδικασία προχωράει με εντατικούς ρυθμούς. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι από τις 373 αιτήσεις που είχαν προσφορά σύνδεσης το 2010, έφτασαν στο α’ εξάμηνο του 2011 τις 4.476. Τα αιτήματα για σύνδεση στη ΔΕΗ έως τις 30/06/2011 φτάνουν τα 2.086, τα οποία αντιστοιχούν σε 201,2 MW.

Στο επίπεδο της αδειοδοτικής διαδικασίας σημαντική αύξηση παρουσίασαν η ισχύς των αδειών εγκατάστασης (1.900 MW) και οι συμβάσεις αγοραπωλησίας (1.351 MW), δύο μεγέθη που αποτυπώνουν τη νέα ισχύ ΑΠΕ που αναμένεται να προστεθεί άμεσα στο ηλεκτρικό μας σύστημα. Oι επιδιωκόμενοι στόχοι, συνεπώς, για το 2014 αναμένεται να καλυφτούν για τις περισσότερες τεχνολογίες ΑΠΕ πολύ νωρίτερα

55

ΠΩΣ ΝΑ ΠΡOΣΤΑΤΕΥΣOΥΜΕΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝ ΕΝ ΜΕΣΩΤΗΣ OΙΚOΝOΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣΓια να αντιμετωπίσει το χρέος και να βρει ξανά τον δρόμο της, η χώρα μας χρειάζεται να φτάσει σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μέσω της βιώσιμης ανάπτυξης. Υπάρχουν τρόποι και το χρέος να μειώσουμε, αλλά και να προστατεύσουμε το περιβάλλον. Δεν υπάρχουν δικαιολογίες για να εξακολουθούμε να εφαρμόζουμε ανήθικη παγκόσμια περιβαλλοντική και οικονομική διακυβέρνηση.

Βιώσιμη ανάπτυξη - ΆρθροΤης Διονυσίας-Θεοδώρας Αυγερινοπούλου

Πρέπει να περάσουμε στην κατηγορία εκείνη των κρατών που παρουσιάζουν την ονομαζόμενη «υψηλή ανάπτυξη». Δεν πρέπει να αφήσουμε λεπτό να χαθεί. Η ανάπτυξη θα έρθει μέσα από τη σταθερότητα και την απλοποίηση του νομοθετικού και φορολογικού πλαισίου για τις επενδύσεις, από τη βιώσιμη εκμετάλλευση των φυσικών μας πόρων και από την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού μας. Κυρίως, χρειάζεται να εστιάσουμε στην καινοτομία, τόσο την τεχνολογική όσο και την επιχειρηματική. Να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη καινοτόμων δράσεων από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα, και ιδιαίτερα να ενισχύσουμε την καινοτομία στις περιβαλλοντικές τεχνολογίες. Ακόμη να δούμε εκείνα τα νέα χαρακτηριστικά που θα κάνουν τις υπάρχουσες επιχειρήσεις μας πιο ανταγωνιστικές. Έτσι, θα συμβάλουμε στην επανεκκίνηση της οικονομίας.

Νέα περιβαλλοντικά εργαλεία Στα μεγάλα και ανοικτά ενεργειακά ζητήματα ο ελληνικός λαός είναι εναντίον της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, αλλά ταυτόχρονα είναι αναγκαίο να περάσουμε σε μια οικονομία χαμηλής κατανάλωσης άνθρακα. Χρειάζεται λοιπόν να επενδύσουμε και σε άλλες μορφές ανανεώσιμης ενέργειας, όπως η γεωθερμία. Η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι μια καλή επένδυση, αλλά και νέοι και πρόσθετοι πόροι μπορούν να δημιουργηθούν μέσα από την ίδια την προστασία του περιβάλλοντος. Νέα οικονομικά εργαλεία πρέπει να εφαρμοστούν στην περιβαλλοντική πολιτική, ώστε να έχουμε εισοδήματα που θα προέρχονται από το περιβάλλον και θα καταλήγουν σε αυτό. Η ανταλλαγή πιστωτικών μονάδων βιοποικιλότητας, οι σύγχρονες μορφές οικολογικού τουρισμού, καθώς και τα αγροτικά βιώσιμα προϊόντα είναι μερικές από αυτές τις νέες μορφές εισοδήματος.Υπάρχουν εξάλλου και έχουν εφαρμοστεί διεθνώς με επιτυχία εργαλεία μείωσης του χρέους με την εφαρμογή περιβαλλοντικών προγραμμάτων. Πρόκειται για τα λεγόμενα debt for environment swaps, δηλαδή τα

αντικαταλλάγματα του κρατικού χρέους με προγράμματα για την προστασία του περιβάλλοντος. Μη κυβερνητικοί και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί αγοράζουν τμήμα του χρέους μιας χώρας και σε συνεργασία με το κράτος-δανειολήπτη αναπτύσσουν προγράμματα για την προστασία της βιοποικιλότητας. Με ανάλογη προσαρμογή τέτοιες ρυθμίσεις μείωσης του χρέους θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα. Κοινοτικά κονδύλιαΑς αναλάβουμε, επίσης, πολιτική πρωτοβουλία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για να επισπεύσουμε την τροποποίηση της αρχής της προσθετικότητας. Το προτείνω σαφέστατα τουλάχιστον για τις κοινοτικές χρηματοδοτήσεις για το περιβάλλον. Ειδικά σε προγράμματα που στηρίζουν κερδοφόρες περιβαλλοντικές δράσεις, η ΕΕ θα μπορούσε να προκαταβάλει τα κοινοτικά κονδύλια, ώστε να ξεκινήσουν δράσεις που θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας, αλλά και έσοδα από τα οποία θα μπορούσαμε, σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο, να πληρώσουμε το ποσοστό της εθνικής συνεισφοράς. Oι ευρωπαϊκοί περιβαλλοντικοί πόροι πρέπει να αξιοποιηθούν πλήρως. Στα διαρθρωτικά ταμεία για το χρονικό διάστημα 2007 - 2013 «τρέχουν» περιβαλλοντικά προγράμματα ύψους 5 δισ. ευρώ, τα οποία εξασφαλίζονται μέσα από το ΕΣΠΑ, από επιχειρησιακά και περιφερειακά προγράμματα, το LIFE+, και τα προγράμματα διευρωπαϊκής συνεργασίας. Η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων για το περιβάλλον από τη χώρα μας έως τώρα υπήρξε τουλάχιστον αναιμική. Δυστυχώς, μόνο το 3,4% του ΕΣΠΑ έχουμε χρησιμοποιήσει. Πρέπει να αναδιοργανώσουμε κατά τέτοιον τρόπο τη διοίκηση, αλλά και να ενισχύσουμε την ιδιωτική πρωτοβουλία, ώστε να απορροφήσουμε το σύνολο των διαθέσιμων κονδυλίων ώς το 2013. Oύτε ένα ευρώ δεν πρέπει να πάει χαμένο.

Η κ. Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου, Βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας

56

14ΠΕΤΡΕΛΑΙOΚΙΝΗΣΗ ΞΑΝΑ ΣΕ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ;Την άρση της απαγόρευσης τηςστις δύο μεγάλες πόλεις της χώρας επεξεργάζεται το υπουργείο ΠΕΚΑ μαζί με μια σειρά άλλων μέτρων, όπως είναι η εντατικοποίηση των ελέγχων για την ποιότητα των καυσίμων, η καθιέρωση πράσινου δακτυλίου και η ανανέωση του στόλου των γηρασμένων αυτοκινήτων. Oι αντιδράσεις για αύξηση της ρύπανσης καθυστέρησαν τις ανακοινώσεις που αναμένονταν τον Σεπτέμβριο, καθώς οι αρμόδιοι εξαναγκάστηκαν στη λήψη ενός πλέγματος μέτρων. Την ίδια στιγμή το υπουργείο εξετάζει την παροχή κινήτρων για ηλεκτροκίνηση και αεριοκίνηση.

Αυτοκίνηση και καύσιμαΤου Γιώργου Ανδρή

57Η απαγόρευση των οχημάτων ντίζελ σε Αττική και Θεσσαλονίκη ισχύει από το 1991 και είναι γεγονός πως μετά από 20 χρόνια έχουν αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στην αυτοκινητοβιομηχανία. Η πολυσυζητημένη επαναφορά της πετρελαιοκίνησης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη είναι πλέον ορατή μετά από εκτενείς μελέτες των συναρμόδιων φορέων. Στη χώρα μας η κύρια πηγή ρύπανσης σωματιδίων στις μεγαλουπόλεις από πετρελαιοκίνητα οχήματα προέρχονται από τα ταξί, αλλά και τα παλιά φορτηγά, καθώς διαθέτουμε τον γηραιότερο στόλο οχημάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).Μάλιστα, τα πετρελαιοκίνητα οχήματα που πληρούν τις προδιαγραφές ρύπων Euro4, εκπέμπουν περισσότερα μικροσωματίδια από τα αντίστοιχα βενζινοκίνητα. Ωστόσο, τα εν λόγω μοντέλα θεωρούνται ήδη παλιά καθώς σήμερα ισχύουν οι εκπομπές ρύπων Euro5, ενώ από το 2014 περνάμε στην οδηγία Euro6. Και στις δύο τελευταίες κατηγορίες οι εκπομπές μικροσωματιδίων κυμαίνονται σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα από τους αντίστοιχους βενζινοκινητήρες.Τα δύο μεγάλα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπίσει άμεσα η κυβέρνηση αφορούν το λαθρεμπόριο καυσίμων (χρήση πετρελαίου θέρμανσης στα ΙΧ) και την ανεπαρκή συντήρηση και απουσία τεχνικού ελέγχου των αυτοκινήτων, που αυτή τη στιγμή αγγίζει το 60% του στόλου των οχημάτων.

Oι συνέπειες στην αγοράΗ άρση της απαγόρευσης θα σημάνει την πρόσβαση των καταναλωτών σε μια μεγάλη ποικιλία μοντέλων ΙΧ που έχουν μικρότερη κατανάλωση σε καύσιμα σε σχέση με τα βενζινοκίνητα. Αντίστοιχα, οικονομικό όφελος θα προκύψει από τα χαμηλότερα τέλη κυκλοφορίας, λόγω χαμηλών εκπομπών ρύπων. Να σημειωθεί ότι τα πετρελαιοκίνητα

οχήματα θεωρούνται πιο ανθεκτικά, απαιτούν λιγότερα σέρβις αν και η αρχική τους αξία κτήσης είναι υψηλότερη. Στα αρνητικά της άρσης της απαγόρευσης είναι η ενίσχυση στη νοθεία των καυσίμων, γεγονός που θα έχει μεγάλη επιβάρυνση στο περιβάλλον λόγω αυξημένων ρύπων, ενώ σημαντικές θεωρούνται και οι ζημιές που μπορούν να προκληθούν στις μηχανές των οχημάτων. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, αν σε κινητήρες ντίζελ τεχνολογίας Euro5 χρησιμοποιηθεί πετρέλαιο θέρμανσης που έχει υψηλή περιεκτικότητα σε θείο, τότε υπάρχει κίνδυνος για δυσμενή αποτελέσματα στις εκπομπές.Σε ό,τι αφορά τους εμπόρους αυτοκινήτων, η νέα ρύθμιση εκτιμάται ότι θα απαιτήσει νέες επενδύσεις για την εισαγωγή πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων, ενώ η αγορά των μεταχειρισμένων θα υποστεί νέα πτώση.

Πράσινος δακτύλιοςΈνα αποδοτικό μέτρο είναι η απαγόρευση της κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων ηλικίας μεγαλύτερης των 15 ετών στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών. Ωστόσο, για να πραγματοποιηθεί κάτι τέτοιο, θα πρέπει να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα εφαρμογής και αστυνόμευσης, ενώ θα πρέπει να δοθούν και κίνητρα σε όσους επιθυμούν να τα αντικαταστήσουν με καινούργια ώστε να κυκλοφορούν ελεύθερα στον πράσινο δακτύλιο. Άλλωστε, η απόσυρση είναι σε ισχύ και το μόνο που πρέπει να γίνει είναι να συμπεριληφθεί και η κατηγορία των βαρέων φορτηγών άνω των 3,5 τόνων στο μέτρο.

Ρυπογόνα οχήματαΗ απόσυρση στα ΙΧ και στα ελαφρά φορτηγά κυμαίνεται σε ικανοποιητικά επίπεδα, ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα είναι πως οι ιδιοκτήτες των ΙΧ που οδηγούνται στα κέντρα ανακύκλωσης δεν προβαίνουν στην αντικατάστασή

Η απαγόρευση αφορά μια ιδιαίτερα εκτεταμένη περιοχή: στην Αττική ουσιαστικά όλο το λεκανοπέδιο, δηλαδή την περιοχή που περικλείεται από τα όρια των (προ-καποδιστριακών) δήμων Ελευσίνας, Μαγούλας, Φυλής, Αχαρνών, Θρακομακεδόνων, Βαρυμπόμπης, Κρυονερίου, Αγίου Στεφάνου, Άνοιξης, Σταμάτας, Ροδόπολης, Διονύσου, Πικερμίου, Σπάτων, Κορωπίου, Βάρης και Βάρκιζας, ενώ στη Θεσσαλονίκη την περιοχή που περικλείεται από τα όρια των δήμων Νέας Ιωνίας, Καλοχωρίου, Ευκαρπίας, Ασβεστοχωρίου και Πανοράματος

Υγραεριοκίνηση στα υπηρεσιακά οχήματα

Τη δυνατότητα μετατροπής των κινητήρων των υπηρεσιακών αυτοκινήτων ώστε να είναι δυνατή η χρήση υγραερίου επεξεργάζεται το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής μαζί με το υπουργείο Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης. Η μεγάλη αύξηση των τιμών των καυσίμων βενζίνης και πετρελαίου κίνησης έχουν απογειώσει τις δαπάνες κίνησης, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ασφυκτικές καταστάσεις στα οικονομικά των νέων αυτοδιοικητικών δομών της χώρας. Μια τέτοια ρύθμιση θα δώσει ανάσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.

58τους. O λόγος, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, έχει να κάνει με την οικονομική κατάσταση των καταναλωτών, οι οποίοι δεν αντέχουν την επιβολή νέων φόρων. Μάλιστα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Εναλλακτικής Διαχείρισης Oχημάτων Ελλάδος (ΕΔOΕ), από τα μέσα Φεβρουαρίου που ξεκίνησε το μέτρο της απόσυρσης έως και τις 22 Αυγούστου έχουν οδηγηθεί στα κέντρα ανακύκλωσης 44.346 ΙΧ και 1.902 φορτηγά. Αν επεκταθεί άμεσα το μέτρο της απόσυρσης και στα βαρέα φορτηγά και λεωφορεία, τότε το μέτρο θα τονωθεί ιδιαίτερα, όπως επίσης και οι πωλήσεις καινούργιων βαρέων φορτηγών που καταγράφουν πτώση 60,8% στο πρώτο 7μηνο του 2011 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2010.Το βασικό θέμα στην απόσυρση των βαρέων οχημάτων ωστόσο έχει να κάνει με το όφελος που θα αποκομίσουν οι ιδιοκτήτες των παλιών οχημάτων, και, σύμφωνα με πληροφορίες, τα κυβερνητικά στελέχη προσανατολίζονται σε έκπτωση των φόρων κατά την αντικατάσταση κάποιου παλιού φορτηγού με καινούργιο ή μηδενικά τέλη κυκλοφορίας για 3 έως 5 χρόνια.Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα κατέχει τον

γηραιότερο στόλο φορτηγών σε όλη την ΕΕ και, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων, η μέση ηλικία του στόλου βαρέων φορτηγών επιδεινώθηκε κατά τη δεκαετία 1980 - 1990 με αποτέλεσμα από 11,5 έτη να βρεθεί στα 16,5 έτη στο τέλος της συγκεκριμένης περιόδου. Αυτή η αρνητική εξέλιξη συνεχίστηκε και στη δεκαετία του ‘90 φτάνοντας τα 17,1 έτη το 2000. Στο τέλος του 2005 η μέση ηλικία του στόλου ήταν 17,9 έτη. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το 40,4% του στόλου αποτελείται από οχήματα ηλικίας άνω των 20 ετών! Σήμερα ο μέσος όρος ηλικίας των φορτηγών στη χώρα κυμαίνεται στα 18 χρόνια, τη στιγμή που στην υπόλοιπη ΕΕ δεν ξεπερνά τα 8 έτη.Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με μελέτη του ΕΜΠ, τα φορτηγά και τα λεωφορεία με ηλικία άνω των 15 ετών είναι 4,6 φορές πιο επικίνδυνα σε σύγκριση με τα αντίστοιχα οχήματα ηλικίας έως 5 ετών.

Αντιδράσεις Θετικό στην απελευθέρωση της πετρελαιοκίνησης είναι το ΤΕΕ σύμφωνα με τον πρόεδρό του κ. Χρήστο Σπίρτζη,

ο οποίος τονίζει ότι «υπάρχουν όμως επιφυλάξεις για την ποιότητα των καυσίμων και τους μηχανισμούς ελέγχου. Γι’ αυτό και προτείνουμε την πιλοτική εφαρμογή - για σύντομο διάστημα - της πετρελαιοκίνησης προκειμένου με τη σύνταξη μελέτης που θα ακολουθήσει να οδηγηθούμε σε ασφαλή συμπεράσματα».Από την περιβαλλοντική οργάνωση Greenpeace επισημαίνουν ότι σήμερα η πετρελαιοκίνηση έχει περιβαλλοντικά μειονεκτήματα σε σχέση με τη βενζινοκίνηση. Έτσι οποιαδήποτε συζήτηση θα πρέπει να αφορά το διάστημα μετά το 2015 οπότε και θα ισχύσει η ευρωπαϊκή νομοθεσία Euro 6 με τα νέα όρια εκπομπών και αφού λυθεί το θέμα με τη νοθεία των καυσίμων.Από το ΑΠΘ επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, ότι η άρση της απαγόρευσης θα οδηγήσει σε μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα κατά 1% το 2015 και κατά 2,5% το 2020 σε επίπεδο επικρατείας. Πρακτικά, σε μηδενική διαφοροποίηση των εκπομπών σωματιδίων, σε αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του αζώτου κατά 3% το 2015 και 6,5% το 2010 σε αστικό επίπεδο και σε πρακτικά μηδενική επίπτωση ή ελαφρά μείωση στους άλλους ρύπους.Υπέρ της πλήρους απελευθέρωσης της πετρελαιοκίνησης για τα ΙΧ με προδιαγραφές Euro 5 (αυτές που ισχύουν σήμερα, δηλαδή) τάσσεται ο Σύνδεσμος Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων. Ωστόσο, όπως λέει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Γιώργος Βασιλάκης, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ελεγκτικός μηχανισμός για τον έλεγχο της κίνησης των πετρελαιοκίνητων παλαιάς τεχνολογίας στα κέντρα της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Πετρελαιοκίνηση: Απαγόρευση από το 1980

Η απαγόρευση της πετρελαιοκίνησης, όπως ισχύει σήμερα, θεσπίστηκε το 1991 (N. 1959/91), ενώ οι πρώτες σχετικές ρυθμίσεις είχαν γίνει ήδη από το 1980 (N. 1108). Η μόνη εξαίρεση που δόθηκε όλο αυτό το διάστημα αφορά τα μικρά φορτηγά κάτω των 4 τόνων, οι ιδιοκτήτες των οποίων κατέχουν άδεια παραγωγού ή και πωλητή σε λαϊκή αγορά και μεταφέρουν προϊόντα για πώληση σε λαϊκή αγορά (N. 2867/00). Η απαγόρευση αφορά μια ιδιαίτερα εκτεταμένη περιοχή: στην

Αττική ουσιαστικά όλο το λεκανοπέδιο, δηλαδή την περιοχή που περικλείεται από τα όρια των (προ-καποδιστριακών) δήμων Ελευσίνας, Μαγούλας, Φυλής, Αχαρνών, Θρακομακεδόνων, Βαρυμπόμπης, Κρυονερίου, Αγίου Στεφάνου, Άνοιξης, Σταμάτας, Ροδόπολης, Διονύσου, Πικερμίου, Σπάτων, Κορωπίου, Βάρης και Βάρκιζας, ενώ στη Θεσσαλονίκη την περιοχή που περικλείεται από τα όρια των δήμων Νέας Ιωνίας, Καλοχωρίου, Ευκαρπίας, Ασβεστοχωρίου και Πανοράματος.

60

15ΕΠΕΝΔΥOΥΝ ΣΤO ΑΕΡΙOΚOΡΥΦΑΙΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΣΤO ΧΩΡO ΑΥΤOΚΙΝΗΤOΥ

Αεριοκίνηση

61

Το φυσικό αέριο χαιρετίστηκε ως το επόμενο καύσιμο που μπορεί να κυριαρχήσει στην αγορά της αυτοκίνησης, ειδικά αυτήν την εποχή που όλος ο κόσμος φαίνεται να συνειδητοποιεί τα περιορισμένα αποθέματα του πετρελαίου. Με τα αποθέματα φυσικού αερίου από σχιστόλιθο να είναι ήδη υπεραρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες της αγοράς, το αέριο αναδεικνύεται ως μια πολύ καλή λύση -προσωρινή έστω- στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και των μεταφορών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η General Motor και η Honda, που αντιλαμβάνονται τη χρησιμότητα του φυσικού αερίου. Γι’ αυτό άλλωστε μέσα στη χρονιά ετοιμάζονται να λανσάρουν τα πρώτα αυτοκίνητα που θα τροφοδοτούνται με φυσικό αέριο, αφήνοντας το πετρέλαιο στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Μήπως ανήκετε στην ομάδα των ανθρώπων που θεωρούν ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα αποτελέσουν την επόμενη τάση στην αυτοκίνηση; Δεν αμφιβάλλουμε για το ότι η ηλεκτροκίνηση θα προβάλλεται και θα διαδίδεται όλο και περισσότερο με το πέρασμα του καιρού, αλλά όσον αφορά το κόστος, τα αυτοκίνητα με καύσιμο το φυσικό αέριο είναι πολύ πιο οικονομικά. Πάρτε για παράδειγμα το Honda Civic GX CNG που θα χρησιμοποιεί φυσικό αέριο και θα κοστίζει 25.490 δολάρια και συγκρίνετέ το με το ηλεκτροκίνητο Nissan Leaf των 32.000 δολαρίων ή το Chevy Volt των 41.000 δολαρίων. Μιας και το αναφέραμε, το Honda Civic GX CNG θα διατεθεί στις ΗΠΑ στις αρχές της επόμενης χρονιάς.

Oι κινήσεις των εταιρειώνΕκτός από τη Honda, πυρετός φαίνεται να έχει χτυπήσει και τα άλλα μεγάλα ονόματα του χώρου, όπως την General Motors, που εν καιρώ θα κυκλοφορήσει φορτηγά με φυσικό αέριο, την Chrysler με τη μητρική εταιρεία Fiat να κατασκευάζουν ήδη και να σχεδιάζουν την επόμενη σειρά αυτοκινήτων με καύσιμο το αέριο, στην Ευρώπη και τη Νότια Αμερική.

Προωθείται το αέριοΌπως συμβαίνει ήδη με τα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, έτσι και με τα οχήματα που θα χρησιμοποιούν το φυσικό αέριο, αναμένεται η δοθεί μια βοήθεια από την αμερικανική κυβέρνηση. Αναφερόμαστε στον φόρο για το φυσικό αέριο, το οποίο μέχρι στιγμής έχει την υποστήριξη 154 χορηγών. Εάν το νομοσχέδιο για τον φόρο περάσει, τότε είναι πολύ πιθανόν τα οχήματα με φυσικό αέριο να συνοδεύονται και με πιστώσεις που θα κάνουν την αγορά τους πιο εύκολη.Και ενώ τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα διαδοθούν ακόμη περισσότερο, τα οχήματα με φυσικό αέριο θα αποτελέσουν έναν σημαντικό αντίπαλο μέσα στη δεκαετία που διανύουμε.

Σταθμοί ανεφοδιασμούΩστόσο, είτε το πιστεύετε είτε όχι, η κατασκευαστική δομή των σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων είναι πολύ πιο απλή από αυτήν των σταθμών με φυσικό αέριο. Στην Καλιφόρνια για παράδειγμα υπάρχουν 448 σταθμοί φόρτισης ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων σε αντίθεση με τους 217 για το φυσικό αέριο. Από την άλλη, το φυσικό αέριο δεν θα αργήσει να επεκταθεί, αφού ήδη πολλά νοικοκυριά το χρησιμοποιούν για τη θέρμανση ή το

Tο Honda Civic GX CNG θα χρησιμοποιεί φυσικό αέριο και θα κοστίζει 25.490 δολάρια ενώ το ηλεκτροκίνητο Nissan Leaf θα διατίθεται στα 32.000 δολάρια και το Chevy Volt στα 41.000 δολάρια. Το Honda Civic GX CNG θα διατεθεί στις ΗΠΑ στις αρχές της επόμενης χρονιάς. Εκτός από τη Honda, πυρετός φαίνεται να έχει χτυπήσει και τα άλλα μεγάλα ονόματα του χώρου, όπως την General Motors, που εν καιρώ θα κυκλοφορήσει φορτηγά με φυσικό αέριο, την Chrysler με τη μητρική εταιρεία Fiat να κατασκευάζουν ήδη και να σχεδιάζουν την επόμενη σειρά αυτοκινήτων με καύσιμο το αέριο, στην Ευρώπη και τη Νότια Αμερική

62

μαγείρεμα. Oπότε, είναι ζήτημα χρόνου να κατασκευαστούν και άλλοι σταθμοί με φυσικό αέριο και να πουληθούν και άλλα αυτοκίνητα με αυτό το καύσιμο.

Με τη δύναμη των ΑΠΕΑυτό λοιπόν που θα δούμε να συμβαίνει σε λίγα χρόνια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι η ανάπτυξη του δικτύου σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων δίπλα δίπλα με τους σταθμούς αεριοκίνησης. Και αυτό είναι πολύ καλό, διότι οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων στηρίζονται σε ένα δίκτυο παραγωγής ενέργειας, η οποία μπορεί να παραχθεί με διάφορους εναλλακτικούς και εντυπωσιακούς τρόπους, όπως την εκμετάλλευση της ηλιακής ή της αιολικής ενέργειας.

Απεξάρτηση από το πετρέλαιοΌσοι δεν πιστεύουν στη δυνατότητα του φυσικού αερίου να καλύψει τις ενεργειακές μας ανάγκες στηρίζονται στα πεπερασμένα αποθέματά του. Έχουν δίκιο σε αυτό καθώς, όπως το πετρέλαιο, έτσι και το φυσικό αέριο βρίσκεται σε συγκεκριμένες

ποσότητες στη γη, και κάποια στιγμή θα εξαντληθεί. Παρ’ όλα αυτά, στη Σουηδία έχουν ανακαλυφθεί και άλλες πηγές παραγωγής φυσικού αερίου, όπως η εκμετάλλευση των βιολογικών οργανισμών. Το βιοαέριο, πιο συγκεκριμένα, θα μπορεί να συνεχίσει να τροφοδοτεί τις ανάγκες μας όταν τα αποθέματα του σχιστολιθικού αερίου τελειώσουν.Αυτές είναι λοιπόν οι ενεργειακές λύσεις του μέλλοντος, που θα μας καθοδηγήσουν στον 21ο αιώνα, με ένα δίκτυο συνδυασμού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας να αποτελεί το επόμενο βήμα στην απεξάρτησή μας από τα ορυκτά καύσιμα.

Πηγή: energydigital

Και ενώ τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα διαδοθούν ακόμη περισσότερο, τα οχήματα με φυσικό αέριο θα αποτελέσουν έναν σημαντικό αντίπαλο μέσα στη δεκαετία που διανύουμε. Αυτό λοιπόν που θα δούμε να συμβαίνει σε λίγα χρόνια στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού είναι η ανάπτυξη του δικτύου σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων δίπλα δίπλα με τους σταθμούς αεριοκίνησης

TRIM A.E., Λεωφ. Αθηνών 286124 62 Χαϊδάρι - ΑθήναΤηλ.: 210 5810581, Fax: 210 5812800E-mail: info@trim.gr

www.trim.gr www.thulehellas.gr

Για όλα τα αυτοκίνητα. Σχάρες, μπαγκαζιέρες, αλυσίδες και όλα τα προϊόντα της Thule στο www.thulehellas.gr

64

16ΗΠΑ: ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣΤΗΝ ΤΕΧΝOΛOΓΙΑΤΩΝ ΒΙOΚΑΥΣΙΜΩΝΔιάφορες εταιρείες και κρατικές υπηρεσίες των ΗΠΑ έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα για την αναζήτηση των ιδανικότερων βιοκαυσίμων, με σκοπό τη δημιουργία της μαγικής συνταγής που θα επιτρέπει την παραγωγή καυσίμων υψηλής ενεργειακής απόδοσης και χαμηλού κόστους. Φύκια, άλγη, ακόμη και βακτήρια έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια μετατροπής πρώτων υλών (συμπεριλαμβανομένου και του διοξειδίου του άνθρακα) σε βιοκαύσιμα, όπως η αιθανόλη και το βιοντίζελ. Υπάρχει όμως ένα μεγάλο «αλλά»: αυτές οι μορφές βιοκαυσίμων έχουν συγκεκριμένα όρια, καθώς δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στους περισσότερους βενζινοκινητήρες. Αυτό το πρόβλημα, μεταξύ άλλων, έρχεται να το λύσει η ισοβουτανόλη.

Καύσιμα

65

Είναι πλέον δεδομένο ότι τα βιοκαύσιμα που χρησιμοποιούνται ήδη, προσφέρουν αρκετά πλεονεκτήματα - η αιθανόλη μπορεί να αναμειχθεί με τη βενζίνη και να δώσει το μείγμα Ε15 ή το βιοντίζελ να χρησιμοποιηθεί σε ειδικούς κινητήρες ντίζελ. Τι γίνεται όμως με τους πιο συνηθισμένους κινητήρες;

Και το όνομα αυτής… ισοβουτανόληΤην απάντηση στο ερώτημα έρχεται να δώσει το νέο καύσιμο των ερευνητών του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, το οποίο μπορεί να τρέξει σε πιο συνηθισμένους κινητήρες. Η ισοβουτανόλη, όπως ονομάζεται το νεότερο βιοκαύσιμο, δημιουργείται χρησιμοποιώντας βακτήρια που επεξεργάζονται τα φυτά. Η ισοβουτανόλη λοιπόν έχει θερμική αξία μεγαλύτερη από την αιθανόλη και από τη βενζίνη, χαρακτηριστικό που την καθιστά μια πολύ πιθανή επιλογή για τα βενζινοκίνητα οχήματα του μέλλοντος.«Σε αντίθεση με την αιθανόλη, η ισοβουτανόλη μπορεί να αναμειγνύεται σε οποιαδήποτε αναλογία με τη βενζίνη για να εξαλείψει την ανάγκη για κατασκευή ειδικής υποδομής σε δεξαμενές ή οχήματα», επισημαίνει ο Τζέιμς Λίο, μέλος των Χημικών στο Πανεπιστήμιο UCLA στη Σχολή Μηχανικής και Εφαρμοσμένων

Επιστημών και εταίρος στο BESC. «Πλέον είναι δυνατή η χρήση της ισοβουτανόλης άμεσα στους σημερινούς κινητήρες χωρίς τροποποίηση», συμπληρώνει.

Υπάρχουν περιορισμοί;Ενώ αυτή η καινοτομία στην τεχνολογία των βιοκαυσίμων είναι πράγματι κάτι το εντυπωσιακό, οι ειδικοί παραδέχονται ότι υπάρχουν περιορισμοί.

Το βασικότερο θέμα που πρέπει να λυθεί προτού κυκλοφορήσει η ισοβουτανόλη στην αγορά είναι το πόση ενέργεια χρειάζεται για να δημιουργηθεί το βιοκαύσιμο σε σχέση με το ποσό της ενέργειας που παράγεται τελικά. Σχετικά με τις πρώτες ύλες, τα φυτά πρέπει να καλλιεργούνται και να μεταφέρονται στον χώρο μετατροπής, κάτι που

απαιτεί τη χρήση ορυκτών καυσίμων.

Επιθετική προσπάθειαΠαρά τα προβλήματα που σχετίζονται με το βιοκαύσιμο της ισοβουτανόλης, οι ερευνητές του αμερικανικού υπουργείου Ενέργειας είναι αισιόδοξοι ότι μπορεί να υπάρξει λύση στο θέμα των φυτών που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη. Χαρακτηριστικά ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Ενέργειας των ΗΠΑ, Στίβεν Χιου, παρατηρεί πως «η ισοβουτανόλη είναι το τελειότερο μέχρι στιγμής παράδειγμα βιοκαυσίμων, που υπόσχεται το άνοιγμα μιας ολοκαίνουργιας αγοράς που θα βασίζεται στην επεξεργασία υλών όπως το ρύζι, το σιτάρι, η ξυλεία, τα απόβλητα ή τα φυτά, εν προκειμένω». Μάλιστα έχει παρατηρηθεί ότι και τα απόβλητα ξυλείας μπορούν να αντικαταστήσουν αποτελεσματικά τα φυτά στην παραγωγή της ισοβουτανόλης. «Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να γίνει πιο επιθετική η προσπάθεια για έρευνα και ανάπτυξη στα βιοκαύσιμα», καταλήγει.

Πηγή: energydigital

Η ισοβουτανόλη έχει θερμική αξία μεγαλύτερη από την αιθανόλη και από τη βενζίνη, χαρακτηριστικό που την καθιστά μια πολύ πιθανή επιλογή για τα βενζινοκίνητα οχήματα του μέλλοντος

66

17ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΤO ΝΕO ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚO ΜOΝΤΕΛO ΤΗΣ ΧΩΡΑΣΕντυπωσιακά μεγέθη για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας περιλαμβάνει η μελέτη της εταιρείας McKinsey που έγινε για λογαριασμό του ΣΕΒ, σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, με τίτλο «Η Ελλάδα 10 χρόνια μπροστά». Η μελέτη υπογραμμίζει ότι το μέλλον της χώρας στηρίζεται στη σωστή ανάπτυξη πέντε βασικών κλάδων της οικονομίας, μεταξύ των οποίων κυρίαρχοι τομείς είναι η ενέργεια μαζί με τον τουρισμό, η βιομηχανία, το λιανεμπόριο και η γεωργία.

Έκθεση ΣΕΒ - ΜcKinseyΤης Ευαγγελίας Λαμπάκου

67Η ελληνική οικονομία θα μπορούσε να πετύχει σε βάθος δεκαετίας (2011 - 2020) ακαθάριστη προστιθέμενη αξία ύψους 50 δισ. ευρώ και περισσότερες από 500.000 νέες θέσεις εργασίας με έναν μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης μέχρι το 2020 της τάξης του 3%, διπλάσιο δηλαδή απ’ αυτόν που θεωρείται εφικτός σήμερα. O τομέας της ενέργειας έχει τη δυνατότητα να αυξήσει σημαντικά τη συνεισφορά του στην ελληνική οικονομία, προσθέτοντας 9 δισ. ευρώ ακαθάριστη προστιθέμενη αξία έως το 2021, φτάνοντας τα 22 δισ. (έναντι 13 δισ. σήμερα). Παράλληλα, έχει τη δυνατότητα να μειώσει το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο κατά περίπου 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.Tα μεγέθη αυτά θα προκύψουν από την αξιοποίηση του αναπτυξιακού αποθέματος που η μελέτη εντοπίζει σε 5 μεγάλους κλάδους της ελληνικής οικονομίας: τουρισμός, λιανεμπόριο, ενέργεια, βιομηχανία και γεωργία, και σε 8 αναδυόμενους υποκλάδους τους οποίους η μελέτη χαρακτηρίζει ως «αναδυόμενους αστέρες». Aυτοί είναι η φαρμακοβιομηχανία (γενόσημα), η ιχθυοκαλλιέργεια, ο ιατρικός τουρισμός, η φροντίδα των ηλικιωμένων και των χρόνια ασθενών, η δημιουργία περιφερειακού διαμετακομιστικού κέντρου εμπορευμάτων, η διαχείριση αποβλήτων, oι εξειδικευμένες κατηγορίες τροφίμων και η ανάπτυξη προγραμμάτων κλασικών σπουδών. Bάση αυτού του μοντέλου πρέπει να αποτελούν η ανταγωνιστικότητα, η παραγωγικότητα, η εξωστρέφεια, η τόνωση των επενδύσεων και της απασχόλησης. H μελέτη καταγράφει τις παθογένειες της οικονομίας και καταλήγει σε 100 συγκεκριμένες προτάσεις μεταρρυθμίσεων και δράσεων, οι οποίες ο ΣEB φιλοδοξεί να αποτελέσουν τη βάση ευρείας, εφαρμοσμένης πολιτικής και κοινωνικής συναίνεσης. O επιχειρηματικός

κόσμος, σύμφωνα με τη μελέτη, θα πρέπει να επιδιώξει τη δημιουργία μεγαλύτερων μονάδων μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων και την υιοθέτηση πιο αποδοτικών μεθόδων παραγωγής. Πρέπει επίσης να γίνει πιο ενεργός στην έγκαιρη προώθηση επώνυμων ελληνικών αγαθών και υπηρεσιών στις αγορές του εξωτερικού. H μελέτη καταθέτει και καινοτόμες προτάσεις, όπως τη δημιουργία πανεπιστημιακού τμήματος τουρισμού, όπως ενός αγροτικού ινστιτούτου Eλλάδας, αλλά και τη σύσταση μιας εταιρείας ελληνικών τροφίμων για την προώθησή τους σε ξένες αγορές. Tο νέο αυτό μοντέλο πρέπει επίσης να θέσει ορισμένους στόχους, όπως η μείωση της φοροδιαφυγής και η αύξηση της κινητικότητας στην αγορά εργασίας.

Προτεραιότητες ανάπτυξης Ειδικότερα, προκειμένου να αξιοποιηθούν οι ευκαιρίες για ανάπτυξη και βελτίωση της παραγωγικότητας στον ενεργειακό τομέα, η μελέτη επισημαίνει 14 προτεραιότητες ομαδοποιημένες σε 4 κατηγορίες:- Βελτίωση της αποδοτικότητας του τομέα. Προϋποθέτει τον εξορθολογισμό της κατανάλωσης ενέργειας στα κτήρια και στις μεταφορές. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη χρήση των διαθέσιμων τεχνικών μέσων, τα περισσότερα από τα οποία απαιτούν επενδύσεις και κίνητρα για να επιταχυνθεί η εφαρμογή τους. Ακολουθώντας μία συγκεκριμένη στρατηγική βελτίωσης της ενεργειακής κατανάλωσης των υπαρχόντων και νέων ακινήτων, θα μπορούσε να επιτευχθεί αύξηση στην ΑΠΑ του βιομηχανικού και κατασκευαστικού κλάδου κατά 1 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση με ορίζοντα το 2021.- Αύξηση παραγωγικότητας. Μπορεί να επιτευχθεί με την αύξηση των διαθέσιμων πόρων, τη βελτίωση της λειτουργικότητας (σε επίπεδο καυσίμων και εργασίας), την αύξηση της παραγωγικότητας κεφαλαίων και τον περιορισμό των απωλειών στη διανομή, π.χ. με την εγκατάσταση «έξυπνων» μετρητών, και την καταπολέμηση της παραοικονομίας στη λιανική πώληση του πετρελαίου.- Βελτιστοποίηση του μείγματος ενέργειας με τη χρήση τεχνολογιών για την υποκατάσταση καύσιμων αναφορικά με την ενεργειακή επάρκεια και το οικονομικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο. Στο πλαίσιο αυτό απαιτείται μία ολοκληρωμένη μελέτη για την ενεργειακή στρατηγική της χώρας με αναφορά στους κοινοτικούς στόχους του ΕC 202020 και θα πρέπει να εκπονηθεί ένα πλάνο για την ενεργειακή διασύνδεση μεταξύ των νησιών.- Αύξηση της εξωστρέφειας

O πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος χαρακτήρισε ως «εθνικό μετα-μνημόνιο» τη νέα πρόταση ανάπτυξης της Ελλάδας, ενώ υποσχέθηκε στο τέλος της δεκαετίας πάνω από 50 δισ. ευρώ στην ετήσια ακαθάριστη προστιθεμένη αξία, 520.000 νέες θέσεις εργασίας και ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 3%.

Σε σύγκριση με τις αγορές της Νότιας Ευρώπης και της Γερμανίας, η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα από τα νοικοκυριά και το εμπόριο είναι κατά 10 - 40% υψηλότερη και η κατανάλωση πετρελαίου στις μεταφορές 5 - 10% υψηλότερη. Το μείγμα παραγωγής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο (αντί για το φτηνότερο φυσικό αέριο), ενώ οι μελλοντικοί ενεργειακοί στόχοι περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό παραγωγής από ΑΠΕ, γεγονός που πιθανόν να αυξήσει το μέσο κόστος του ενεργειακού μείγματος

68

και συμμετοχή στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας κατά μήκος της ενεργειακής αλυσίδας. Βασικές προτεραιότητες είναι η εκμετάλλευση της γεωγραφικής θέσης της χώρας με στόχο τη δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου, την αύξηση της συμμετοχής των ελληνικών επιχειρήσεων στα έργα ενεργειακής υποδομής και παραγωγής ενέργειας της ευρύτερης περιοχής, την προώθηση των εξαγωγών ενεργειακών προϊόντων την επόμενη πενταετία και την εκμετάλλευση των δυνατοτήτων στην αλυσίδα παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Μείγμα παραγωγής Oι παραπάνω προϋποθέσεις είναι απαραίτητες προκειμένου ο τομέας της ενέργειας να αντιμετωπίσει τα προβλήματα αποδοτικότητας που τον χαρακτηρίζουν. Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, ο ελληνικός τομέας ενέργειας χαρακτηρίζεται από χαμηλή αποδοτικότητα στη χρήση καυσίμων, χαμηλή παραγωγικότητα εργασίας και κεφαλαίων και υψηλό κόστος του μείγματος παραγωγής. Σε σύγκριση με τις αγορές της Νότιας Ευρώπης και της Γερμανίας, η κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα από τα νοικοκυριά και το εμπόριο είναι κατά 10 - 40% υψηλότερη και η κατανάλωση πετρελαίου στις μεταφορές 5 - 10% υψηλότερη. Το μείγμα παραγωγής εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο (αντί για το φτηνότερο φυσικό αέριο), ενώ

οι μελλοντικοί ενεργειακοί στόχοι περιλαμβάνουν μεγάλο ποσοστό παραγωγής από ΑΠΕ, γεγονός που πιθανόν να αυξήσει το μέσο κόστος του ενεργειακού μείγματος. Όλες αυτές οι ανεπάρκειες εξισορροπούνται εν μέρει από την ελεγχόμενη τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και την αποδοτική χρήση ενέργειας στον βιομηχανικό τομέα, που συγκρατεί το μέσο κόστος της ενέργειας σε επίπεδα χαμηλότερα από τα ευρωπαϊκά κράτη. Η αντιμετώπιση όλων αυτών των προβλημάτων μπορεί να μειώσει σημαντικά το ενεργειακό κόστος για την Ελλάδα.

Έμφαση στο upstream Επιπλέον, ο ενεργειακός τομέας χαρακτηρίζεται από περιορισμένη εξωστρέφεια, καθώς είναι σχετικά μικρή η ελληνική παρουσία στις αγορές του εξωτερικού, και περιορισμένη η δραστηριοποίηση ελληνικών επιχειρήσεων σε όλο το μήκος της παραγωγικής αλυσίδας. Παρά την ύπαρξη εγχώριων κοιτασμάτων, δεν χρησιμοποιείται ούτε πετρέλαιο ούτε φυσικό αέριο στην κορυφή της παραγωγικής αλυσίδας (upstream), ενώ υπάρχει μικρή μόνο συμμετοχή στη δημιουργία υποδομών. Τόσο η έλλειψη εξωστρέφειας όσο και η μικρή συμμετοχή στην κορυφή της αλυσίδας περιορίζουν την προοπτική ανάπτυξης του τομέα.

Διαρθρωτικά προβλήματα Στην έκθεση υπογραμμίζεται πως η Ελλάδα αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα

παραγωγής και χαμηλής συμμετοχής του εργατικού δυναμικού. Επισημαίνεται ότι τα πραγματικά διαρθρωτικά ελλείμματα της χώρας είναι οι χαμηλές αποδόσεις και η χαμηλή παραγωγή σε σχέση με τη συνεισφορά των εργαζομένων, ενώ τονίζεται ότι (κατά την περίοδο συλλογής των στοιχείων, που διήρκεσε δύο χρόνια) κανένα υπουργείο δεν είχε να επιδείξει αναπτυξιακό σχέδιο σε ορίζοντα τριετίας ή πενταετίας. Ειδικά στο σκέλος της απασχόλησης, στη μελέτη αναφέρεται πως μόλις δύο στους τρεις Έλληνες που βρίσκονται σε παραγωγική ηλικία, συμμετέχουν στην αγορά εργασίας. Προκειμένου να καλυφθεί αυτό το κενό, όσοι έχουν εργασία, δουλεύουν πολύ περισσότερες ώρες από τον μέσο όρο της ΕΕ ή και των χωρών του OOΣΑ. Στο πλαίσιο αυτό η McKinsey προτείνει τη χορήγηση ελκυστικών επιλογών μερικής απασχόλησης και κίνητρα ώστε μητέρες και νέοι σε ηλικία εργαζόμενοι να μετέχουν απρόσκοπτα στην παραγωγική διαδικασία. Η έκθεση επισημαίνει επίσης πως για να αναταχθεί άμεσα η οικονομία πρέπει να εκλείψουν το γραφειοκρατικό σύστημα θεσμών, η δύσκαμπτη αγορά εργασίας, το μεγάλο μέγεθος του δημόσιου τομέα, το βραδυκίνητο δικαστικό σύστημα και η μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή.

www.mobilenews.gr

Παίξτε και κερδίστε πλούσια δώρα

daily news - τηλέφωνα - laptops - tablets - tech & gadgetsreviews - apps - παιχνίδια - σύγκριση τιμών - κατάλογοι

Trim S.A. Online Media for Communication and Technology

SouthEastern Europe

➤

Σκανάρετε με το κινητό & επισκεφτείτε το site

70

18ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΕΝΙΣΧΥΣΗΤΗΣ ΡΕΥΣΤOΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΕΠροτάσεις και λύσεις άμεσα εφαρμόσιμες, με βάση την υφιστάμενη οικονομική κατάσταση της χώρας, παρουσίασε πρόσφατα ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδας (ΣΕΒΕ). Oι προτάσεις του οικονομικού επόπτη του ΣΕΒΕ κ. Πέτρου Τσικούρα εστιάζουν στην ανάγκη άμεσης ενίσχυσης της ρευστότητας για τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).

Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Η Ελλάδα διαθέτει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα στον κλάδο των φωτοβολταϊκών τα οποία πρέπει να αξιοποιηθούν. Μια φωτοβολταϊκή γεννήτρια 1 kWp εγκατεστημένη στη Γερμανία αποδίδει σε μέση ετήσια βάση περίπου 600 - 800 kWh. Μια φωτοβολταϊκή γεννήτρια 1 kWp εγκατεστημένη στην Ελλάδα πάνω σε ιχνηλάτη δύο αξόνων μπορεί να αποδώσει μέχρι και 2.200 kWh. Στην Ελλάδα δηλαδή έχουμε βελτιωμένη απόδοση κατά 300%. Το ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να γίνει το Νο. 1 εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας. Και δεν είναι ο μοναδικός κλάδος που έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα.Με βάση τα παραπάνω, θα περιμέναμε στην Ελλάδα να είχαμε πολύ μεγαλύτερο αριθμό εγκαταστάσεων, συγκριτικά με τη Γερμανία. Και όμως, το 2010 εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα μόλις 140 MWp φωτοβολταϊκές γεννήτριες, ενώ στη Γερμανία 8.000. Σημειωτέον ότι οι επιδοτήσεις στην Ελλάδα ήταν διπλάσιες απ’ ό,τι στην Γερμανία για το ίδιο διάστημα.

Ελλάδα vs ΓερμανίαOι λόγοι που σήμερα βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση είναι: 1. Στην Ελλάδα ο χρόνος έκδοσης μιας

άδειας 100 kWh είναι μέχρι 3 έτη, ενώ στη Γερμανία 1 με 2 μήνες. 2. Στην Ελλάδα χρειάζονται 8 μήνες για την υπογραφή της σύμβασης από τον ΔΕΣΜΗΕ. 3. Για τη δημιουργία ενός συστήματος 20 kW χρειάζονται περί τις 800 υπογραφές. 4. Oι ελληνικές τράπεζες δεν διαθέτουν τα κεφάλαια για να χρηματοδοτήσουν την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Αυτή τη στιγμή σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε μια επανάσταση των ΑΠΕ, γεγονός το οποίο και πρέπει να εκμεταλλευτούμε άμεσα. «Ας μην είναι ένα άλλο τρένο που θα χάσει αυτή η χώρα».

Μικρά φωτοβολταϊκάΧωρίς τις πολλαπλές επιδοτήσεις, η Ελλάδα σήμερα θα μπορούσε να έχει δεκάδες χιλιάδες μικρά (20 kWp) φωτοβολταϊκά πάρκα που θα ενίσχυαν αντίστοιχα το εισόδημα δεκάδων χιλιάδων ελληνικών οικογενειών, γεγονός που θα είχε πολλαπλασιαστικές θετικές επιδράσεις στον φόρο εισοδήματος, στον κρατικό προϋπολογισμό και στα έσοδα από ΦΠΑ. Ακόμη, τα πολλά μικρά φωτοβολταϊκά πάρκα σε όλη την Ελλάδα θα συνεισέφεραν δραστικά στα παρακάτω: • Μείωση των ελληνικών εισαγωγών σε πετρέλαιο.

71• Επίτευξη της αποκέντρωσης, παρέχοντας ουσιαστικά κίνητρα σε νέους και αγρότες να παραμείνουν στην ύπαιθρο. • Δημιουργία ενός εκπληκτικής σταθερότητας δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, με έναν πολύ μεγάλο αριθμό σταθμών παραγωγών, διεσπαρμένο σε όλη την επικράτεια. • Μείωση στις απώλειες μεταφοράς που έχουμε σήμερα, καθώς οι παραγωγοί θα ήταν δίπλα στους καταναλωτές. • Βελτίωση της εικόνας της Ελλάδας ως μια «οικολογική, περιβαλλοντικά υπεύθυνη χώρα», αφού το έργο αυτό συνεισφέρει δραστικά στη μείωση των ρύπων, καταπολεμώντας παράλληλα το φαινόμενο του θερμοκηπίου. • Αύξηση των θέσεων εργασίας στον κλάδο των φωτοβολταϊκών (1.000.000 - 1.500.000). • Δημιουργία ουσιαστικών βάσεων για έναν εξαγωγικό μεταποιητικό κλάδο. • Δημιουργία κινήτρων για εφαρμοσμένη έρευνα στα ελληνικά πανεπιστήμια.

Πρόταση 1Πρέπει να αρθούν όλες οι αδειοδοτικές διαδικασίες για πάρκα μέχρι 100 kW και να αντικατασταθούν από μια υπεύθυνη δήλωση ότι τα δικαιολογητικά θα προσκομιστούν εν καιρώ για όσες κρίνονται αναγκαίες.

Πρόταση 2Σήμερα υπάρχουν 5.000 άδειες 100 kW στα χέρια ιδιωτών που έχουν ολοκληρώσει τον γολγοθά των αδειοδοτήσεων. Η Πολιτεία πρέπει άμεσα να μεριμνήσει για να εξασφαλιστεί η ρευστότητα από το εξωτερικό ύψους 1,5 δισ. ευρώ (5.000 x 300.000 ευρώ που χρειάζονται για ένα πάρκο 100 kW) ώστε να υλοποιηθούν αυτά τα πάρκα χωρίς άλλες καθυστερήσεις.

Με την πρόταση αυτή δεν επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός, αφού δεν αφορά ούτε επιδοτήσεις ούτε εγγυήσεις του κράτους. Το κράτος θα μπορούσε ενδεικτικά να μεσολαβήσει στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) για να δανειστούν οι ιδιώτες το απαιτούμενο ποσό. Έτσι, χωρίς κάποια δέσμευση του κράτους θα εξασφαλιζόταν ένα ετήσιο εισόδημα 100.000.000 ευρώ από φόρους εισοδήματος και 50.000.000 ευρώ από ΦΠΑ, ακριβώς γιατί πρόκειται για εισοδήματα που δεν θα μπορούσαν να αποκρυφτούν.

Τα δάνεια έχουν εξασφαλισμένη αποπληρωμή. O δικαιούχος του πάρκου εκχωρεί τη σύμβαση του ΔΕΣΜΗΕ στην τράπεζα, η τράπεζα μπορεί να λαμβάνει κάθε χρόνο από 60.000 - 80.000 ευρώ από τον ΔΕΣΜΗΕ και, στη συνέχεια, ο ιδιοκτήτης θα παίρνει το ποσό που υπολείπεται.

Πρόταση 3Η κυβέρνηση προτίθεται να χρηματοδοτήσει δράσεις κατά της ανεργίας ύψους 4 δισ. ευρώ για τα επόμενα τρία χρόνια. Η πρότασή μας είναι να μην προχωρήσει σε άμεση χρηματοδότηση, αλλά σε δάνεια σε 300.000 ανέργους με ένα πολύ χαμηλό επιτόκιο 1 - 2%. Η χρηματοδότηση θα δοθεί προκειμένου οι 300.000 άνεργοι να κάνουν ένα μικρό φωτοβολταϊκό από 5 - 10 kWp και να εξασφαλίσουν για τα επόμενα 25 χρόνια ένα εισόδημα μεγαλύτερο από το επίδομα ανεργίας. Το εισόδημα αυτό θα είναι αφορολόγητο, αλλά όταν ο άνεργος θα αποκτήσει εργασία τότε θα αθροίζεται στα ατομικά του εισοδήματα και θα φορολογείται. Με τον τρόπο αυτόν και το κράτος δεν θα δαπανήσει κάποιο ποσό και ο άνεργος θα εξασφαλίσει ένα σεβαστό εισόδημα. Επιπρόσθετα, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας και η επιδότηση της κιλοβατώρας που πληρώνουν οι καταναλωτές θα ενισχύσει αυτούς που σήμερα μειονεκτούν και όχι τα τεράστια κεφάλαια που έχουν δεσμευτεί για τα φωτοβολταϊκά πάρκα αρκετών μεγαβάτ. O ΣΕΒΕ σημειώνει ότι σήμερα παρά τον χρόνο που έχει ήδη χαθεί, η επανάσταση των ΑΠΕ είναι ακόμα σε εξέλιξη. Θα πρέπει η κυβέρνηση άμεσα να λάβει πρωτοβουλίες και να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς που πραγματοποιούν επενδύσεις χωρίς επιδοτήσεις, να κατευθυνθούν πρωτίστως σε μικρές επιχειρήσεις και ανέργους. Αυτό που πρωτίστως πρέπει να εξασφαλίσει η κυβέρνηση είναι η ρευστότητα. Ρευστότητα σε έναν τομέα που έχει μέλλον, με συγκεκριμένες κατευθύνσεις.

Μια φωτοβολταϊκή γεννήτρια 1 kWp εγκατεστημένη στη Γερμανία αποδίδει σε μέση ετήσια βάση περίπου 600 - 800 kWh. Μια φωτοβολταϊκή γεννήτρια 1 kWp εγκατεστημένη στην Ελλάδα πάνω σε ιχνηλάτη δύο αξόνων μπορεί να αποδώσει μέχρι και 2.200 kWh. Στην Ελλάδα δηλαδή έχουμε βελτιωμένη απόδοση κατά 300%. Το ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να γίνει το Νο. 1 εξαγώγιμο προϊόν της χώρας μας

Κάθε μέρα όλα τα νέα για την ενέργεια και το περιβάλλον

➤www.energyonline.gr

Σαρώ

στε

με τ

ο κι

νητό

& επισκεφτείτε το site

73

19 YELLOW PAGES

01. ΦOΡΕΙΣ02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Διανοµή04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήµατα06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισµός10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση Συστηµάτων11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή 12. ΒΙOΜΑΖΑ13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ14. ΥΓΡΑΕΡΙO15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Διύλιση16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εµπορία17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εµπορία20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ

74

01. ΦOΡΕΙΣΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (ΔΕΗ)Διεύθυνση: Χαλκοκονδύλη 30 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 5237727 Website: www.dei.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΣΦΑ)Διεύθυνση: Λ. Μεσογείων 357-359, Χαλάνδρι 152 31, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6793500 Fax: 210 6749504 E-mail : prdesfa@desfa.gr Website: www.desfa.gr

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. (ΔΕΣΜΗΕ)Διεύθυνση: Κάστορος 72 185 45 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 9466789, Fax: 210 9483221 E-mail: contact@desmie.gr Website: www.desmie.gr

ΔΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCYΔιεύθυνση: 9 rue de la Fédération 75015 Paris, FRANCE Tel: +33 1 40 57 65 00/01 Fax: +33 1 40 57 65 59 E-mail: info@iea.org Website: www.iea.org

ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)Διεύθυνση: Λόφος Νυμφών, Θησείο 118 10 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3490104 Fax: 210 3490120 Ε-mail: secretary@admin.noa.gr Website: www.noa.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 3636791 e-mail: eletaen@eletaen.gr Website: www.eletaen.gr/

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)Διεύθυνση: Νεαπόλεως, Τ.Θ. 60092 15310 Αγ. Παρασκευή Τηλέφωνα: 210 6506803 Fax: 210 6506762 Website: www.eeae.gr

ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ)Διεύθυνση: Λεωφ. Παπανδρέου 150 165 61 Γλυφάδα Τηλέφωνα: 210 9652031 Fax: 210 9652081 e-mail: info@hellabiom.gr Website: www. hellabiom.gr

ΕΛΛΗΝΙΚO ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΧΑΛΚOΥ (Ε.Ι.Α.Χ.)Διεύθυνση: Πειραιώς 252 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 6861590-1 Fax: 210 6861589

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ από ΑΠΕΔιεύθυνση: Μεσογείων 85 115 26 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 - 6968418, Fax: 210 - 6968031 e-mail: info@hellasres.gr Website: www. hellasres.gr

ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣΔιεύθυνση: Ιουστινιανού 7 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8219118 Fax: 210 8821917 E-mail: hachp@hachp.gr Website: www.hachp.gr

ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)Διεύθυνση: Αχαρνών 315 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2112591 Fax: 210 2112592 E-mail: info@ebhe.gr Website: www.ebhe.gr

ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥΔιεύθυνση: Κότσικα 1Α & Πατησίων 104 34 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8846294,210 8809203-202 Fax: 210 8809132

ΙΔΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ) Διεύθυνση: Τσάμη Καρατάση 11 117 42 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 9211200- 211 Fax : 210 9228130 , 210 9233977 E-mail: info@iobe.gr Website: www.iobe.gr

ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)Διεύθυνση: Αλεξάνδρου Σούτσου 3 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3628457, 210 3640278 Fax: 210-3646144 E-mail: secretariat@iene.gr Website: www.iene.gr

ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ)Διεύθυνση: 19ο χλμ Λεωφ. Μαραθώνος 190 09 Πικέρμι Αττικής Τηλέφωνα: 210 6603300 Fax: 210 6603301-302 Ε-mail: cres@cres.gr Website: www.cres.gr/

OΜOΣΠOΝΔΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣΔιεύθυνση: Λόντου 8 106 81 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3820870 Fax: 210.3301977 E-mail: info@obe.gr Website: www.obe.gr

ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣΔιεύθυνση: Πειραιώς 132 118 54, Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3727400 Fax: 210 3255460 E-mail: info@rae.gr Website: www.rae.gr

ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑΔιεύθυνση: ΑΙΤ, 19ο χλμ Λεωφ. Μαρκοπούλου 190 02 Παιανία Τηλέφωνα: 210 6682711 E-mail: synergia@synergia.com.gr Website: www.wtert.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)Διεύθυνση: Κασταλίας 6 113 63 Αθήνα Ε-mail: spsomas@otenet.gr Website: www.helapco.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙΔΩΝ ΕΛΛΑΔOΣΔιεύθυνση: Θέτιδος 4 115 28 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 7291.050-051 Fax: 210 7245.172 E-mail: Info@seepe.gr Website: www.seepe.gr

ΣΥΝΔΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)Διεύθυνση: Ξενοφώντος 5 105 57 Αθήνα Τηλέφωνα: 211 5006 000 Fax: 210 322 2929 E-mail: info@sev.org.gr Website: www.sev.org.gr

ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑΔΑΣ (ΤΕΕ)Διεύθυνση: Καραγεώργη Σερβίας 4, 102 48 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3291200 Fax: 210 3221772 Email: tee@central.tee.gr Website: www.tee.gr

ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣΔιεύθυνση: Αμαλιάδος 17 11523 Αθήνα Τηλέφωνα: 213 1515000 Fax : 210 6447608 Τμήμα Ενέργειας: Διεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 119 101 92 Αθήνα Τηλέφωνα· 210 6969000 E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www.minenv.gr

ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO02. ΠαραγωγήΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.Διεύθυνση: Λ. Κηφισίας 209 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 6141130-5 Fax: 210 6140373 Email: info@promitheusgas.gr Website: www.promitheusgas.gr

03. ΔιανομήΔΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (ΔΕΠΑ)Διεύθυνση: Mαρίνου Αντύπα 92 141 21 Ν. Ηράκλειο Τηλέφωνα: 210 2701000-5 Fax: 210 2701010 Email: pr@depa.gr Website: www.depa.gr

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπύρου Πάτση 104 47 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3406000 / 1133 Fax: 210 3406020 Email: info@aerioattikis.gr Website: www.aerioattikis.gr

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Φαρσάλων 219 413 35 Λάρισα Τηλέφωνα: 2410 582300 Fax: 2410 582323 Email: info@epathessalia.gr Website: www.epathessalia.gr

75

ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Μοναστηρίου 256 & Γλυνού 1546 28 Μενεμένη ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 584000Fax: 2310 546365Email: info@epathessaloniki.grWebsite: info@epathessaloniki

04. ΕγκατάστασηΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Νικ. Πλαστήρα 20 & Κουντουριώτου122 42 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5317051Fax: 210 5317054

05. ΜηχανήματαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.Διεύθυνση: Ερχείας 37194 00 ΚορωπίΤηλέφωνα: 210 5701410, 801 11 26000Fax: 210 5701415Website: www.buderus.gr

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ06. Ηλεκτρολογικό ΥλικόASEA BROWN BOVERI A.E. (ABB)Διεύθυνση: 13ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2891500Fax: 210 2891599Email: abb@gr.abb.comWebsite: www.abb.gr _

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑΔιεύθυνση: 57ο χλμ Εθν. Oδού Αθηνών - Λαμίας320 11 OινόφυταΤηλέφωνα: 22620 31202-5Fax: 22620 31137

OSRAM Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αθηνών 31-33 & Σπ. Πάτση 12104 47 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3400800Fax: 210 5227200

SIEMENS METERING Α.Ε.Διεύθυνση: Κολοκοτρώνη 5 & Δημοκρατίας154 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6778901-3/210 6778101-3Fax: 210 6779565

TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Πλαστήρα 3144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2840936Fax: 210 2842055

ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ07. Αιολική ΕνέργειαΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.Διεύθυνση: Τύχης 2152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6816803Fax: 210 6816837

GEWIND ENERGY Διεύθυνση: Λεωφ. Φλέμινγκ 1190 09 ΡαφήναΤηλέφωνα: 22940 23805Fax: 22940 39149

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλ.: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

TERNA A.E.Διεύθυνση: Μεσογείων 85115 26 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6968000Fax: 210 6968099

Vestas HellasΔιεύθυνση: Λ. Κηφισίας 26 και Παραδείσου 2151 25 MαρούσιΤηλέφωνα: 213 0164700Fax: 210 9646252Email: Vestas-hellas@vestasmail.com

WIND + SOL ΕΠΕΔιεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 602Α164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9959021 / 210 9945125Fax: 210 9959022Email: wind@energotech.gr energogr@otenet.gr

ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕΔιεύθυνση: Πατησίων 46106 82 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 8842711/210 8842712-3Fax: 210 8210685

08. Ηλιακή ΕνέργειαΑΛΦΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ - REIN HAUSΔιεύθυνση: Σπάρτης 90176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9577207 (Κέντρο)Fax: 210 9577209Email: info@reinhaus.grWebsite: www.reinhaus.gr

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 9117 43 ΑθήναΤηλέφωνα: 2109247250Fax: 210 9231616Email: info@calpak.grWebsite: www.calpak.gr

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

MELPO - ΔΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3123 51 Αγ. Βαρβάρα - ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5611842Fax: 210 5611811Email: info@melpo.gr

ROMINAΔιεύθυνση: Ιερά Oδός & Μαραθώνος 8122 44 ΑιγάλεωΤηλέφωνα: 210 5988941Fax: 210 5310670Email: mmavra@tee.gr

SIELINEΔιεύθυνση: Συγγρού 2 & Παλαιολόγου152 32 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6830351Fax: 210 6839848Email: info@sieline.grWebsite: www.sieline.gr

Sol ENERGY HELLAS S.A.Διεύθυνση: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 - 9023587/8Fax: 210 - 9023589Email: info@solenergy.grWebsite: www.solenergy.gr & www.promitheaspirforos.gr

SOLEΔιεύθυνση: Λεύκτρων & Λαϊκών Αγώνων136 71 ΑχαρναίΤηλέφωνα: 210 2389500Fax: 210 2389502Email: marketing@sole.grWebsite: www.sole.gr www.eurostar-solar.com

STIBΕTHERM Διεύθυνση: BI.ΠΕ.Θ., Β’ Φάση,Oδός ΔΑ 8, 570 22Τηλέφωνα: 2310 795226-8Fax: 2310 795093Email: elitherm@elitherm.grWebsite: www.elitherm.gr

76

Ti Sun HELLAS ΑΝΔΡΙΑΝOΣΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

ΔΗΜΑΣΔιεύθυνση: 2ο χλμ Άργους - Ναυπλίου212 00 ΆργοςΤηλέφωνα: 27510 29110Fax: 27510 62671Email: info@dimas-solar.grWebsite: www.dimas-solar.gr

ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.Διεύθυνση: 193 00 Νέα Ζωή - ΑπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5595625Fax: 210 5595723Email: megasun@helioakmi.comWebsite: www.helioakmi.com

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε.Διεύθυνση: Δημοσθένους 267176 74 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9416057Fax: 210 9409119Email: iparad@intersolar.grWebsite: www.intersolar.gr

ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Αμφιθέας 55175 64 Παλαιό ΦάληροΤηλέφωνα: 210 9428485 / 210 9428486 Fax: 210 9402019Email: info@maltezos.grWebsite: www.maltezos.gr

09. ΥδρoηλεκτρισμόςIWECO A.E.Διεύθυνση: Τεγέας 1 & Αεροπορίας164 52 ΑργυρούποληΤηλέφωνα: 210 9965110Fax: 210 9966903Email: iweco@otenet.gr

10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑΕμπoρία Εξοπλισμού και Εγκατάσταση ΣυστημάτωνBP HELLASΔιεύθυνση: Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697Email: bpsolar.gr@bp.comWebsite: www.bpsolar.com

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕ - Εµπορία εξοπλισµού & εγκατάσταση συστηµάτων Διεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

CONERGYΔιεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9651800, Fax: 210 9630768Email: info@conergy.grWebsite: www.conergy.gr

DATAENEGY ATEΔιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα), Κορωπί Τηλέφωνα: 211 6007850Fax: 211- 6007845Email: info@dataenergy.grWebsite: www.dataenergy.gr

ΔΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕΔιεύθυνση: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο 183 44 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9400720Fax: 210 9407170Website: wwwdeltatechniki.gr

ΔΗΣΙOΣΔιεύθυνση: Πλατεία Καρύτση 10105 21 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3232662Fax: 210 3252453Email: info@dissios.grWebsite: www.dissios.gr

ECOSUNΔιεύθυνση: Βούλγαρη 58542 49 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 327914 Fax: 2310 325693Email: info@ecosun.grWebsite: www.ecosun.gr

ELECTROTECH POWER SYSTEMSΔιεύθυνση: Υψηλάντου 81187 58 ΚερατσίνιΤηλέφωνα: 210 4321398, Fax: 210 4321034Email: info@electrotech.grWebsite: www.electrotech.gr _

ENGAIA Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 541344Fax: 2310 553970Email: agiannis@engaia.grWebsite: www.engaia.gr

EPURON (χρηµατοδότηση & ανάπτυξη µεγάλων συστηµάτων)Διεύθυνση: Βουλιαγμένης 4166 74 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9604205, Fax: 210 9604516Email: info@epuron.deWebsite: www.epuron.de

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420, Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

GLOBAL-ENERGY SolutionsΔιεύθυνση: Κωλέττη 25Β546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 525645, Fax: 2310 538852Email: kyriakides@global-energy.euWebsite: www.global-energy.eu

ΗΛΙOΔΥΝΑΜΗΔιεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 224176 72 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9592323, Fax: 210 9571756Email: ealasis@pertip.grWebsite: www.heliodynami.gr

HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Αγησιλάου 6-8151 23 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159Fax: 210 6851151Email: mail@heliostat.grWebsite: www.heliostat.gr

IBC SOLARΔιεύθυνση: Χαλεπά 1 & Αιγιαλείας151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6828163 / 210 6801724Fax: 210 6801723Email: info@ibc-solar.grWebsite: www.ibc-solar.gr _

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλέφωνα: 210 9652031, Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KRANNICH SOLAR Μ.Ε.Π.Ε. (ΧOΝΔΡΙΚΗ ΠΡOΜΗΘΕΙΑ Φ/Β ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ)Διεύθυνση: Κεντρικά : Σταδίου 40, Καλοχώρι 57009, ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 751960, Fax: 2310 751540Υποκατάστημα: Συγγρού 336, Καλλιθέα 17673, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9531040, Fax: 210 9531041Email: info@gr.krannich-solar.comWebsite: www.krannich-solar.com _

PHOENIX SOLAR ΕΠΕΔιεύθυνση: Λ. Πεντέλης 104 & Μεταμορφώσεως 1152 34 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6838386, Fax: 210 6838361Email: info@phoenixsolar.gr

PHOTOVOLTAICΔιεύθυνση: Eλλανίκου 20, 116 35 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7225471, Fax: 210 7220637Email: info@photovoltaic.grWebsite: www.photovoltaic.gr

Scheuten Solar HellasΔιεύθυνση: Φανερωμένης 2Α, 155 61 Χολαργός, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6528216, Fax: 210 6528262Email: info@scheutensolar.grWebsite: www.scheuten.com

77

SMA (αντιστροφείς - inverters)Διεύθυνση: Αλίμου 8174 55 ΆλιμοςΤηλέφωνα: 210 9856660, Fax: 210 9856670 Email: info@sma-hellas.comWebsite: www.sma-hellas.com

SUNERAΔιεύθυνση: Ηλία Ηλιού 48117 43 Νέος ΚόσμοςΤηλέφωνα: 210 4375690 Email: pchatzip@sunera.grWebsite: www.sunera.gr

Συστήµατα SUNLIGHT ΑΒΕΕΔιεύθυνση: 23ο χλμ Ε.O. Αθηνών - Λαμίας145 65 Άγιος ΣτέφανοςΤηλέφωνα: 210 6245400, Fax: 210 6245409Email: info@sunlight.grWebsite: www.sunlight.gr

SunPower Solar Ενεργειακή ΕλλάςΔιεύθυνση: Αγίας Βαρβάρας 35152 31 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6714721Fax: 210 6714729Email: effie.kondaxi@sunpowercorp.com _

11. Παραγωγή ENERGY SOLUTIONSΔιεύθυνση: Χειμάρας 16151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6861461Fax: 210 6861399Email: info@energysolutions.grWebsite: www.energysolutions.gr

SOLAR CELLS HELLASΔιεύθυνση: Κεντρικά Γραφεία:Λεωφ. Συγγρού 170176 71 Καλλιθέα Τηλέφωνα: 210 9595159Fax: 210 9537618Eργοστάσιο:Βιομηχανική περιοχή Πατρών,252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3ATηλέφωνα: 2610 241958Fax: 2610 647129Email: info@schellas.grWebsite: www.schellas.gr

ΗΛΙOΔOΜΗΔιεύθυνση: Τ.Θ. 60212 Θέρμη570 01 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 469140Fax: 2310 469141Email: mail@heliodomi.grWebsite: www.heliodomi.gr

12. ΒΙOΜΑΖΑΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

Ν. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισµός Ενεργειακής Αξιοποίησης ΒιοµάζαςΔιεύθυνση: 1o χλμ Νεοχωρούδας - ΘεσσαλονίκηςΤ.Θ. 301, 57008 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 785840Fax: 2310 785841Email: info@nphilippopoulos.grWebsite: www.nphilippopoulos.gr

13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ & ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.Διεύθυνση: Αμερικής 21α106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3690111 Fax: 210 3602318

ΓΕΩΡΥΘΜΙΚΗ ΑΤΕΔιεύθυνση: Αγίου Δημητρίου 170173 41 Άγιος ΔημήτριοςΤηλέφωνα: 210 9322234, 210 9322248Fax: 210 9359210Email: info@georythmiki.grWebsite: www.georythmiki.gr _

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα153 44 Γέρακας ΑττικήςΤηλέφωνα: 210 6049420Fax: 210 6049448Email: ergon@tee.grWebsite: www.ergon.com.gr

ITA GROUP A.E.Διεύθυνση: Ανδρέα Παπανδρέου 150165 61 ΓλυφάδαΤηλ.: 210 9652031Fax: 210 9652081Email: info@itagroup.grWebsite: www.itagroup.gr

KLT ENERGY A.E.Διεύθυνση: 7o χλμ Εθν. Oδού Θεσσαλονίκης-Κατερίνης, 546 28 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 778380Fax: 2310 574670Email: management@klt.grWebsite: www.klt.gr

14. ΥΓΡΑΕΡΙOΑΝΔΡΙΑΝOΣ - GOKΔιεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος24 100 ΚαλαμάταΤηλέφωνα: 27210 - 23124Fax: 27210 - 96522

BP HELLAS A.E. Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 26 & Παραδείσου 2151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6887777Fax: 210 6887697

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28142 32 ΠερισσόςΤηλέφωνα: 210- 9491000Fax: 210- 9407987Website: www.coralgas.gr

ENERGAS Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Oδός Σχηματαρίου - Παραλίας Αυλίδας32 009 ΣχηματάριΤηλέφωνα: 22620- 58568

ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙΔΩΝΔιεύθυνση: Λεωφ. Μεσογείων 2115 27 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7705401 / 210 7725114Fax: 210 7725233

ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε.Διεύθυνση: Λυκαβηττού 2106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210- 3628256Fax: 210- 3610450

ΠΕΤΡΕΛΑΙO15. ΔιύλισηΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Διεύθυνση: E.O. Αθηνών - Κορίνθου (17ο χλμ)193 00 ΑσπρόπυργοςΤηλέφωνα: 210 5533000Fax: 210-5539298Διοίκηση: Χειμάρρας 8Α15125 ΜαρούσιΤηλέφωνο: 210 6302000Fax: 210 6302510Website: www.elpe.gr

ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣΔιεύθυνση: Ιωνία, Τ.Θ. 10044541 10 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 750000

ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ)Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8094000Fax: 210-8094444Website: www.moh.gr

16. ΕμπορίαΑΙΓΑΙOΝ OΙΛΔιεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42185 38 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4586000Fax: 210 4586241 Website: www.aegeanoil.gr

AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12α151 24 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 8093500Fax: 210 8093555Website: www.avinoil.gr

Coral Gas Α.Ε.Β.Ε.Υ. (πρώην SHELL GAS Α.Ε.Β.Ε.Υ.)Διεύθυνση: Γεωργίου Αβέρωφ 26-28142 32 ΠερισσόςΤηλέφωνα: 210 9491000Fax: 210 9407987Website: www.coralgas.gr

78

Coral Hellas Α.Ε. (πρώην SHELL Hellas Α.Ε.)Διεύθυνση: 12Α Ηρώδου Αττικού 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 9476000 Fax: 210 9476500 Website: www.coralenergy.gr

CYCLON Hellas Α.Ε.Διεύθυνση: Ηρώδου Αττικού 12Α 151 24 Μαρούσι Τηλέφωνα: 210 8093900 Fax: 210 8093999 Website: www.cyclon.gr

DRACOIL S.A.Διεύθυνση: Πατησίων 48 106 82 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 8224311-3 Fax: 210 8838407 Website: www.dracoil.gr

ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Χειμάρρας 8Α 115 25 Mαρούσι Τηλέφωνα: 210 7705201-401 Fax: 210 7705847 Website: www.eko.gr

ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Πηγών 33 145 64 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 6241500 / 210 6241510 Fax: 210 6241509 Website: www.elin.gr

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055955 Website: www.jetoil.gr

REVOIL Α.Ε.Ε.Π.Διεύθυνση: Καποδιστρίου 5 166 72 Βάρη Τηλέφωνα: 210 8976000 Fax: 210 8974943 Website: www.revoil.gr

17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑAEGEAN OIL S.A.Διεύθυνση: Λεωφ. Χατζηκυριακού 42 185 36 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4586000 Fax: 210 4586241

BP HELLAS S.A. - BP MARINEΔιεύθυνση: Ακτή Μιαούλη 89 & Μαυροκορδάτου 289 185 38 Πειραιάς Τηλέφωνα: 210 4595800 / 210 4595900 Fax: 210-4595869 Email: triands@bp.com

MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 227-229 145 61 Κηφισιά Τηλέφωνα: 210 8055855-7 / 210 8052469 Fax: 210 8055.955 Website: www.jetoil.gr

18. ΠαραγωγήΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Τ.Θ. 8 - Νέα Καρβάλλη 640 06 Καβάλα Τηλέφωνα: 2510 317201 Fax: 2510-317204 Email: kavalaoil@otenet.gr

ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ19. Εισαγωγές - ΕμπορίαΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210-2581281 Fax: 210-2581033

ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝΔιεύθυνση: Σοφ. Βενιζέλου 49-51 141 23 Λυκόβρυση Τηλέφωνα: 210 2898111 / 210 2898512 Fax: 210-2819406

20. ΠαραγωγήΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε.Διεύθυνση: 14ο χλμ Παλαιάς Ε.O. Θεσσαλονίκης - Βέροιας 541 10 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 722396-8 Fax: 2310-722100

ΔΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥΔιεύθυνση: 502 00 Πτολεμαΐδα Τηλέφωνα: 24630 28601

ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε.Διεύθυνση: Παραλία Ασπροπύργου 193 00 Ασπρόπυργος Τηλέφωνα: 210 5574600-4 Fax: 210-5572974

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Ιωνίας 28 143 41 Νέα Φιλαδέλφεια Τηλέφωνα: 210 2583681 Fax: 210 2581033

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑΔΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Γ. Παπανδρέου 21 546 45 Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 861411 Fax: 2310 867966

ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝΔιεύθυνση: Διονυσίου Σολωμού 13 505 00 Σέρβια - Κοζάνη Τηλέφωνα: 210 3225018 Fax: 210 3237146

Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.Διεύθυνση: Στεφ. Δραγούμη 15 53 100 Φλώρινα Τηλέφωνα: 23850 29583 Fax: 23850 24763

ΜΕΤΕ Α.Ε.Διεύθυνση: Ροδοδάφνης 31 151 25 Πολύδροσο Αμαρουσίου Τηλέφωνα: 210 6846084 Fax: 210 6833008

ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: Ακαδημίας 19 & Βουκουρεστίου 106 71 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 3639091 Fax: 210 3625386

21. ΘΕΡΜΑΝΣΗCALORIA A.B.& E.E.Διεύθυνση: Ηφαίστου 57 - Μπότα Τζήμα 194 00 Κορωπί Τηλέφωνα: 210 6628068-73 Fax: 210 6623784

ERGON EQUIPMENT A.E.T.E.Διεύθυνση: Κλεισθένους 102 & Παπαφλέσσα 153 44 Γέρακας Αττικής Τηλέφωνα: 210 6049420 Fax: 210 6049448 Email: ergon@tee.gr Website: www.ergon.com.gr

SOULIS A.B.E.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Αλεξάνδρας 13 114 73 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 6464183 / 210 6424472 Fax: 210 6410943

WILO HELLAS A.B.E.E.Διεύθυνση: Aγ. Αθανασίου 80 145 69 Άνοιξη Τηλέφωνα: 210 6248300 Fax: 210 6248360 Website: www.wilo.gr

ΑΝΔΡΙΑΝOΣ A.E.Διεύθυνση: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος 24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Τηλέφωνα: 27210 - 23124 Fax: 27210 - 96522 Email: info@andrianos.gr Website: www.andrianos.gr

ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.Διεύθυνση: Σολωμού 55 104 32 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 5224719 / 210 5224735 Fax: 210 5222278

ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 3-5 & Μενεμένης 177 78 Ταύρος Τηλέφωνα: 210 3410000 Fax: 210 3421001 Email: info@biossol.gr Website: www.biossol.gr

ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.Διεύθυνση: Αχαρνών 374 111 45 Αθήνα Τηλέφωνα: 210 2026655 / 210 2011698 Fax: 210 2019382- 3

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - Λαμίας Τ.Θ. 173, 34 100 Χαλκίδα Τηλέφωνα: 22620 79902 Fax: 22620 71929

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.ΕΔιεύθυνση: Όλγας 110 172 36 Άγιος Δημήτριος Τηλέφωνα: 210 9707032 Fax: 210 9750331

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82 167 77 Ελληνικό Τηλέφωνα: 210 9691500 Fax: 210 969158

79

22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣCARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.Διεύθυνση: Άντερσεν 4 & Μωραΐτη 93115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6773300Fax: 210 6745487

Clima Comfort - Green Energy ApplicationsΔιεύθυνση: Βασ. Γεωργίου Β’ 22185 34 ΠειραιάςΤηλέφωνα: 210 4114040Fax: 210 4114041Email: info@climacomfort.grWebsite: www.climacomfort.org

FOURLIS TRADE A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 340115 51 Νέο ΨυχικόΤηλέφωνα: 210 6293000Fax: 210 6773713

HITACHI HOME ELECTRONICS HELLAS A.E.Διεύθυνση: Λεωφ. Κηφισίας 364152 33 ΧαλάνδριΤηλέφωνα: 210 6837200Fax: 210 6835694

UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Συγγρού 137171 21 Νέα ΣμύρνηΤηλέφωνα: 210 9323551- 5Fax: 210 9355397

ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.Διεύθυνση: 7ο χλμ Αθηνών - ΛαμίαςΤ.Θ. 173, 34 100 ΧαλκίδαΤηλέφωνα: 22620 79902Fax: 22620 71929

ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.Διεύθυνση: Λεωφ. Βουλιαγμένης 82167 77 ΕλληνικόΤηλέφωνα: 210 9691500Fax: 210 9691580

ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De LonghiΔιεύθυνση: Λεωφ. Τατοΐου 112144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 2884000Fax: 210 2842385

23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣΑΔΚ ΑΡΩΝΗΣ - ΔΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.Διεύθυνση: Θεμιστοκλέους 106106 81 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3302575 9Fax: 210 3815043

ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Ελ. Βενιζέλου 284176 75 ΚαλλιθέαΤηλέφωνα: 210 9491600Fax: 210 9491610

CINAR A.E.Διεύθυνση: Χατζηγιάννη Μέξη 4115 28 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7250360Fax: 210 7250361

CONTEC A.E.Διεύθυνση: Λαέρτου 22Τ.Θ. 21092, Πυλαία ΘεσσαλονίκηςΤηλέφωνα: 2310 867575Fax: 2310 887226e-mail: secretary@conteceng.grwww.conteceng.gr

ENERGO GROUP A.E.Διεύθυνση: Βεάκη 1 & Κηφισίας115 25 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6777825Fax: 210 6777813

EXERGIA A.E.Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 6996185Fax: 210 6996186

KANTOR Management Consultants Γραφεία Αθηνών Διεύθυνση: Oμήρου & Βησσαρίωνος 1 106 72 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7297500, Fax: 210 7249528

KANTOR London Διεύθυνση: 13 The Leathermarket 10-13 Weston StreetLondon SE1 3ER, UNITED KINGDOM Tel.: +44 (0) 78033160Fax: + 44 (0) 20 7620 1275

ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕΔιεύθυνση: Μονεμβασιάς 27151 25 ΜαρούσιΤηλέφωνα: 210 6800690, Fax: 210 6801005

ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Βουκουρεστίου 23106 71 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 3600711- 4Fax: 210 3629338

PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.Διεύθυνση: Βασ. Σοφίας 6106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7243073, Fax: 210 7250671

σιν µηχανικοί - Ισµήνη ΠανοπούλουΔιεύθυνση: Βασ. Κων/νου 29106 74 ΑθήναΤηλέφωνα: 210 7234628, mob: 6937110655e-mail: isminipano@gmail.com

TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.Διεύθυνση: Σπύρου Μερκούρη 17-19144 52 ΜεταμόρφωσηΤηλέφωνα: 210 3640611Fax: 210 3640736

24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝΑC / DCΔιεύθυνση: Κύπρου 16, Πυλαία555 35 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 314754Fax: 2310 314666Email: milonas@fotovoltaica.grWebsite: www.acdc.com.gr / www.fotovoltaica.gr

Adamsnet ΜΕΠΕΔίκτυα Αυτοματισμών & ΤηλεπικοινωνιώνΕνεργειακών ΕφαρμογώνΕνεργειακοί Επιθεωρητές Κτηρίων & ΒιομηχανιώνΔιεύθυνση: Ταξιαρχών 51Τηλέφωνα: 210 4082291Fax: 2104628163Αδαμόπουλος Χ. Αλέξιος(Διπλ. Ηλ/γος & Πολ. Μηχανικός ΔΠΘ)e-mail: info@adamsnet.gr energy.inspectors@yahoo.grwww.adamsnet.gr

COFELY HELLAS A.E.Διεύθυνση: θερμοπυλών 2152 35 ΒριλήσσιαΤηλέφωνα: 210 6085030 Fax: 210 6084178Email: mail@cofely-gdfsuez.comWebsite: www.cofely-gdfsuez.gr

Γ. ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.Σύμβουλοι ΕπιχειρήσεωνΜελετητική & Τεχνική ΕταιρείαΔιεύθυνση: Πουκεβίλ 2826 225 ΠάτραΤηλέφωνα: 2610223349 /κινητό: 6976110398 Fax: 2610620041e-mail: info@kscg.grwww.kscg.gr

Industrial Networking Solutions (INS)Διεύθυνση: Μοναστηρίου 90546 27 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 500365 - 6 Fax: 2310 511608Mob: 6977409180e-mail: info@industrial-networking.grwww.industrial-networking.gr

NRG-ORIONΔιεύθυνση: Θεσσαλονίκης 31145 61 Κηφισιά, ΑθήναΤηλέφωνα: 210 9329770Fax: 210 9333597e-mail: info@nrg-orion.grwww.nrg-orion.gr

ALTERCO Ενεργειακές και Περιβαλλοντικές ΤεχνολογίεςΔιεύθυνση: Φράγκων 19546 25 ΘεσσαλονίκηΤηλέφωνα: 2310 267666 / 540222 Fax: 2310 267666e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr www.alterco.gr

Oνοματεπώνυμο / Νame or company

________________________________________________________________Διεύθυνση / Address

________________________________________________________________

T.K. / Postcode: ___________________________________________________

E-mail: _________________________________________________________

Τηλέφωνο / Daytime Tel. ___________________ Fax: ___________________

Θα ήθελα τιμολόγιο n

Eπάγγελμα: ______________________________________________________

Α.Φ.Μ.: ______________________ Δ.O.Υ.: _____________________________

Τρόπος πληρωμής / Method of payment

1) Εσωκλείω ταχυδρομική επιταγή / I enclose a cheque made payable to TRIM A.E. n2) Παρακαλώ χρεώστε την πιστωτική μου κάρτα / Please charge my credit card

Mastercard n Visa n Switch / Maestro nIssue number n n n n Αρ. κάρτας / Card n.

n n n n n n n n n n n n n n n nValid from / Ισχύει από n n n n Expires / Έως n n n nOνοματεπώνυμο (όπως αναγράφεται στην κάρτα) / Name on card

_________________________________________________________________

Υπογραφή / Signature ______________________________________________

Hμερομηνία / Date _________________________________________________

Η ετήσια συνδρομή εσωτερικού κοστίζει 30 ευρώ και για Ευρώπη 50 ευρώ.Συμπληρώστε αυτό το κουπόνι και ταχυδρομήστε το στη διεύθυνση:

Ειδικές εκδόσεις ΤΡΙΜ Α.Ε.Περιοδικό:energyworldΈδρα: Λεωφ. Αθηνών 286124 62 ΧαϊδάριΤηλ.: 210 5810581

Ειδικές εκδόσεις:Γριβογιώργου 5115 28 Ιλίσια - ΧίλτονΤηλ.: 210-7240510Fax: 210-7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

Annual subscription for Greece:30 euros, for Europe: 50 eurosPlease complete this coupon and send it to the following address:

TRIM S.A.energyworld MagazineHead Office: 286 Athinon Avenue124 62 Athens - GreeceTel.: +30 210 5810581

Publishing Division:5 Grivogiorgou Str.115 28 Ilissia - AthensTel.: +30 210 7240510Fax: +30 210 7249473

info@energyonline.grwww.energymag.gr

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡOΜΗ / ANNUAL SUBSCRIPTION

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙO∆ΙΚO ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤO ΠΕΡΙΒΑΛΛON KΩ∆ΙΚOΣ: 8262

ΕΤOΣ 5o, ΤΕΥΧOΣ 28o Oκτώβριος 2011

Ιδιοκτησία: TRIM A.E.

Εκδότης Απόστολος Κόµνος

Σύµβουλος έκδοσης Γιώργος Στουραΐτης

Μarketing - Επικοινωνία Αλεξάνδρα Κόµνου Σοφία Ανδριτσοπούλου

Art direction A.L.L. designers info@alldesigners.eu

Αρχισυντάκτρια Ευαγγελία Λαµπάκου

Συνεργάτες Ευαγγελία Παναγοπούλου Κώστας Βουτσαδάκης Γιώργος Παυλόπουλος Φάνης Γαβρινιώτης Λίλυ Κουκουβιτάκη Χρήστος Παπαχρήστος Γιάννης Πισπιρίγκος Μαρία Τζανακάκη

Τιµή τεύχους 3 ευρώ

Ταχυδροµικές επιταγές και εµβάσµατα προς: Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

energyworld Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286 124 62 Χαϊδάρι Τηλ.: 210-5810581

Ειδικές Εκδόσεις: Γριβογιώργου 5 115 28 Ιλίσια - Χίλτον Τηλ.: 210-7240510 Φαξ: 210-7249473

www.energymag.grinfo@energyonline.gr

Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού

ΜΕΛOΣ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ∆ΗΜOΣΙOΓΡΑΦΩΝ Ι∆ΙOΚΤΗΤΩΝΠΕΡΙO∆ΙΚOΥ ΤΥΠOΥ

42

Το Περιοδικό για την Ενέργεια και το Περιβάλλον

ΚΑΤΑΛΥΤΗΣ ΕΞΕΛΙΞΕΩΝΗ Ι∆ΙΩΤΙΚOΠOΙΗΣΗ ΤΩΝ∆ΕΗ-∆ΕΠΑ-∆ΕΣΦΑ-ΕΛΠΕ

ΑΠO ΙOΝΙO ΚΑΙ ΚΡΗΤΗΞΕΚΙΝOΥΝ OΙ ΕΡΕΥΝΕΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ & ΑΕΡΙOΥ

ΥΨΗΛΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ& ΣΥΓΚΡOΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝΑΙOΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

ΕΝΑΣ... ΤOΥΡΚOΣ ΠΑΣΑΣ∆ΙΑΦΕΝΤΕΥΕΙ ΤΙΣ O∆OΥΣΠΕΤΡΕΛΑΙOΥ ΚΑΙ ΑΕΡΙOΥ

ΠOΙΕΣ ΕΙΝΑΙ OΙ ∆ΕΚΑΠΙO ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΧΩΡΕΣΣΤOΝ ΚOΣΜO ΣΗΜΕΡΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙOΚΙΝΗΣΗΞΑΝΑ ΣΕ ΑΘΗΝΑ ΚΑΙ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ

Σκανάρετε µε το κινητό & επισκεφτείτε το site

ΕΠΙΚΑΙΡOΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΑΙ ∆ΙΕΘΝΗ ΑΓOΡΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΣΥΓΧΡOΝΗ «O∆ΥΣΣΕΙΑ» OΙ ΕΡΕΥΝΕΣ ΑΕΡΙOΥ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΑOΖ

Oκτώβριος 2011Τεύχος 28, Τιµή 3 ευρώ