Energiewende në Gjermani...naftë nëpërmjet energjisë termike diellore ose duke instaluar një...
Transcript of Energiewende në Gjermani...naftë nëpërmjet energjisë termike diellore ose duke instaluar një...
Gëzohemi që dëshironi të mësoni për një nga projektet më të rëndësishme të së ardhmes së
Gjermanisë: "Energiewende" (Tranzicioni i sistemit të energjisë).
Ne kemi vendosur ta kthejmë të gjithë furnizimin me energji të Gjermanisë në mënyrë
thelbësore në energji nga burime të rinovueshme. Dhe në këtë mënyrë jemi të përkushtuar ta
përdorim energjinë me efiçencë gjithnjë e më të lartë. Kjo ia vlen nga ana ekonomike dhe në
këtë mënyrë Gjermania jep një kontribut thelbësor për mbrojtjen e klimës.
"Energiewende" është përgjigjja jonë për pyetjen: Si mund ta bëjmë furnizimin me energji të
sigurt, me kosto efektive dhe të qëndrueshëm? Kjo është një mundësi unike për Gjermaninë
si vend biznesi dhe investimi, e cila do të hapë mundësi të reja biznesi, do t'i japë shtysë
inovacioneve dhe do të krijojë vende të reja pune dhe rritje ekonomike. Në të njëjtën kohë,
ne duam të bëhemi të pavarur nga nafta dhe gazi që vjen nga importi dhe dëshirojmë të
sigurojmë cilësi të lartë jetese në vendin tonë.
Energiewende në Gjermani
Të dashura vizitore, të dashur vizitorë,
1971Qeveria federale miraton programin e saj të parë për mjedisin.
02 | Energiewende në Gjermani
© iS
tock
/Silv
iaJa
nsen
x©
Pau
l Lan
groc
k
Përse e bëjmë këtë ekspozim? Qeveria federale flet shumë shpesh
në mbarë botën për "Energiewende". Interesi është aq i madh, saqë
"Energiewende" është bërë tashmë një term që përdoret normalisht në
shumë gjuhë të botës. Gëzohemi shumë për këtë fakt.
Në të njëjtën kohë shumë njerëz janë të befasuar nga dimensionet
e projektit "Energiewende" dhe nga numri i madh i aspekteve të
lidhura me të. Kjo nënkupton edhe që e gjithë kjo nismë nuk mund
të arrihet brenda një dite. "Energiewende" është një proces kompleks
dhe që shtrihet në disa breza, proces i cili duhet të plotësojë kërkesat
e ndryshme të shumta. Masat e nevojshme duhet të jenë të menduara
mirë, në mënyrë që të mos cenohet as mbrojtja e klimës dhe as
mirëqenia. Prandaj gjithnjë e më shumë ka faza në të cilat progresi
arrihet vetëm ngadalë. Në këtë ekspozim dëshirojmë të bëjmë të
njohura pikërisht këto detyra dhe sfida të larmishme.
"Energiewende" është e ndërthurur fort në një kornizë ndërkombëtare.
Ne kërkojmë një shkëmbim intensiv me fqinjët tanë evropianë
dhe partnerët ndërkombëtarë, dhe kemi si synim zgjidhjet dhe
bashkëpunimet transkombëtare. Sepse për të reduktuar emetimet
globale të CO2, për të kufizuar ngrohjen e mëtejshme globale dhe për
të arritur një furnizim të sigurt, të qëndrueshëm dhe ekonomikisht të
përballueshëm të energjisë, kemi nevojë për zgjidhje të përbashkëta.
Transformimi i sistemit të energjisë në Gjermani tregon se Gjermania
e merr seriozisht përgjegjësinë e saj për botën dhe njerëzit. Ne ju
ftojmë të bashkoheni me ne ndërsa vëmë në jetë "Energiewende" -
strategjia e kalimit në energjinë e gjelbër.
Shpresojmë që ta pëlqeni këtë prezantim dhe që ai të jetë nxitës
i shkëmbimi idesh frymëzuese.
1972Në qytetin e vogël jugor gjerman Penzberg ndërtohet një
nga banesat e para që përdor energjinë diellore në Gjermani.
Energiewende në Gjermani | 03
© d
pa/W
este
nd61
/Wer
ner D
iete
r
Përdorimi me efiçencë i energjisë elektrike, ngrohjes dhe karburantit kursen para, rrit
sigurinë e furnizimit dhe mbron klimën. Gjermanisë i duhet të importojë një pjesë të madhe
të burimeve të saj të energjisë. Importet janë rritur pothuajse në rreth 2/3 e kërkesës së
përgjithshme për energji, nga rreth 50% që ishin në vitet '70. Kjo është arsyeja përse efiçenca
e energjisë, së bashku me zgjerimin e energjive të rinovueshme, janë shtyllat kryesore të
"Energiewende".
Ndërgjegjësimi për përdorimin me efiçencë të energjisë është rritur përgjatë dekadave të tëra
në Gjermani. Një shkaktar i rëndësishëm ishte kriza e parë botërore e naftës në vitin 1973. Ajo
u tregoi gjermanëve varësinë e tyre nga burimet fosile. Për rrjedhojë, qeveria e atëhershme
federale filloi një fushatë informimi për kursimin e energjisë dhe vendosjen e një kufiri të
shpejtësisë në autostrada. Që nga ajo kohë janë miratuar shumë ligje të tjera dhe janë vënë në
zbatim me sukses shumë masa për efiçencën e energjisë. Këto masa karakterizohen nga tre
elementë: financimi i synuar, informimi dhe këshillimi, si dhe objektivat e detyrueshme për
reduktimin e konsumit të energjisë.
Efiçenca e energjisë
Kursimi i energjisë dhe përdorimi i saj me efiçencë
1973Lufta e Jom-Kippur (në tetor 1973) shkaktoi një krizë nafte në mbarë botën. Gjermania miratoi
ndalimin e përdorimit të makinave në katër të diela në të gjithë vendin, për të kursyer energji.
04 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/J
örg
Car
sten
sen
© d
pa/W
este
nd61
/Wer
ner D
iete
r
Strategjia po funksionon: kërkesa për energji e Gjermanisë është ulur
që nga viti 1990, por nga ana tjetër produkti i brendshëm bruto është
rritur ndjeshëm. Kështu, industria gjermane konsumon mbi 10% më
pak energji sesa më parë, por ka dyfishuar prodhimin e saj ekonomik.
Falë përparimeve teknologjike familjet private dhe bizneset mund
ta përdorin energjinë me efiçencë më të lartë. Pajisjet moderne
shtëpiake harxhojnë deri në 75% më pak energji elektrike krahasuar
me të njëjtat lloje pajisjesh 15 vjet më parë. Përveç kësaj, energji
tashmë kursehet edhe nga ndryshimi i stilit të jetës së përditshme.
Për këtë arsye, dhjetë mijë konsulentë për energjinë janë çdo ditë në
lëvizje në të gjithë vendin, për t'u ilustruar qiramarrësve, pronarëve
të shtëpive ose sipërmarrësve mundësitë e kursimit me anë të
auditimeve të energjisë dhe për t'i informuar ata rreth programeve të
subvencionimit nga shteti.
Të gjitha shtetet anëtare të Bashkimit Evropian kanë rënë dakord të
reduktojnë konsumimin e tyre të energjisë primare me 20% deri në
vitin 2020, dhe të paktën 27% deri në vitin 2030. Gjermania dëshiron
ta përgjysmojë konsumin e saj të energjisë në perspektivën afatgjatë.
Kjo është pjesë e angazhimeve në Marrëveshjen e Parisit për Klimën.
1975Ligji për sigurimin e furnizimit me energji parashikon rezerva të
larta energjie dhe një kufizim të shpejtësisë në rrugët gjermane.
“Më i miri është ai kilovat-orë që nuk e përdorim.”
Angela Merkel, Kancelare Federale e Gjermanisë
1990 2017
1 GJ 1 GJ128,80 €
241,29 €
+87%
Rritja e ndjeshme e produktivitetit të energjisëVlera e për�timit nga një gigaxhaul energji (GJ)
Energiewende në Gjermani | 05
Çfarë synon të kursejë GjermaniaSynimet e kursimit në konsumin e energjisë primare kundrejt 2008
Ekonomia rritet, konsumi i energjisë uletZhvillimi i produktit të brendshëm bruto dhe konsumi i energjisë primare
Produkti i brendshëm bruto në mld. €Ø +1,4%/vit që nga 1990
Konsumi i energjisë primare në Petaxhaul Ø -0,3%/vit që nga 19902050 2017
Arritur në
-50 % -6 %
1990
1.958 14.905
2000
14.7662.355
2010
14.217
2.497
2017
13.525
3.263
Suksesi i "Energiewende" varet edhe nga fakti nëse do të zvogëlohet kërkesa për energji për
ngrohjen, ftohjen e ambienteve dhe përgatitjen e ujit të ngrohtë sanitar në ndërtesa. Si dhe nga
pjesa që mbulojnë energjitë e rinovueshme në plotësimin e kërkesës së mbetur. Kjo për faktin
se ngrohja përbën më shumë se gjysmën e konsumit gjerman të energjisë. Pothuajse 2/3 e këtij
konsumi e përdorin rreth 40 milionë familje private për ngrohje dhe ujë të ngrohtë.
Për këtë arsye, qeveria federale dëshiron të reduktojë me 80% deri në vitin 2050 kërkesën për
energji primare për naftë dhe gaz në ndërtesa. Përveç kësaj duhet përmirësuar ndjeshëm edhe
Ngrohja
Ngrohje e këndshme, e rinovueshme dhe efikase
1975Qeveria federale nisi një fushatë informimi për kursimin e energjisë.
Ulja e kërkesës për energji për ngrohjeSynimet e kursimit në kërkesën totale për energji për ngrohje në ndërtesa
2152 Petaxhaulkanë harxhuar rreth 40 milionë familje gjermane për ngrohje dhe ujë të ngrohtë në vitin 2016
Kjo është ekuivalente me
50 miliardë litra naftë
Gjashtë�shin e kërkesës për energji të aviacionit gjerman
Kërkesën për energji të
Uzbekistanit
2050 2016 2020 2017
-80% 14% 12,9%-18,3%
Arritur në Arritur në
Kërkesa për energji primare në ndërtesa
(kundrejt 2008)
Pjesa e energjisë nga burime të rinovueshme në kërkesën për ngrohje
OIL
06 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/J
acob
s U
nive
rsit
y Br
emen
© d
pa
efiçenca e energjisë në ndërtesa, si dhe të rritet kontributi i energjive të
rinovueshme në sigurimin e ngrohjes dhe ftohjes. Synimi është që 14%
e kërkesës për energji për ngrohje dhe ftohje të mbulohet nga energjitë
e rinovueshme deri në vitin 2020. Gjermania po kështu në zbatim edhe
synimet evropiane: Direktiva aktuale e BE-së për efiçencën e energjisë
në ndërtesa përcakton që pas vitit 2021 të gjitha ndërtesat e reja në
Evropë duhet të jenë ndërtesa me performancë "afër zero energji", që
nënkupton ndërtesa me një konsum shumë të ulët energjie.
Gjermania e ka dalluar herët potencialin e kursimit që qëndron te
ndërtesat. Tashmë që prej vitit 1976 qeveria e atëhershme federale
nxorri, si pasojë të krizës së naftës, ligjin e parë për kursimin
e energjisë dhe më pas rregulloren e parë për izolimin termik të
ndërtesave për ruajtjen e ngrohtësisë. Këto rregullore janë zhvilluar
më tej në vazhdimësi dhe janë përshtatur me përparimet teknologjike.
Që nga viti 2009, sipas ligjit për ngrohjen me energji të rinovueshme,
të gjitha banesat e reja duhet të mbulojnë një pjesë minimale të
kërkesës së tyre për energji me anë të energjive të rinovueshme. Kjo,
për shembull, arrihet duke mbështetur një kaldajë me gaz ose me
naftë nëpërmjet energjisë termike diellore ose duke instaluar një
sistem ngrohjeje që përdor vetëm energji të rinovueshme, si p.sh. një
pompë nxehtësie ose kaldajë me peletë.
Nga të gjitha banesat në Gjermani, 70% e tyre janë mbi 35 vjeçare. Pra
ato janë ndërtuar përpara kohës së miratimit të rregullores së parë
për izolimin termik të ndërtesave. Prandaj shumë ndërtesa nuk janë
të izoluara mjaftueshëm dhe shpesh nxehen me kaldaja të vjetruara
dhe lëndë djegëse fosile, si nafta ose gazi. Kërkesa për energji për
ngrohje e një familjeje mesatare gjermane është rreth 145 kWh për
metër katror sipërfaqe banimi në vit, e cila përkon me rreth 14,5 litra
naftë. Ndërtesat e reja me efiçencë të lartë energjie kërkojnë vetëm
1/10 e kësaj vlere. Në ndërtesat ekzistuese, kërkesa për energji primare
reduktohet me deri në 80% nëpërmjet rehabilitimit energjetik dhe
kalimit në shfrytëzimin e energjive të rinovueshme. Kjo kërkon një
izolim më të mirë të zarfit të ndërtesës, rinovimin e komponentëve,
një modernizim të furnizimit me ngrohje dhe ftohje dhe teknologji
të optimizuar të kontrollit. Vetëm në vitin 2015 janë investuar rreth
53 miliardë euro në rehabilitimin energjetik. Qeveria federale ofron
grante dhe kredi me interes të ulët si nxitje për këto rehabilitime.
Qytetarët e Gjermanisë kursyen në vitin 2016 pothuajse 500 euro
për frymë nëpërmjet masave për efiçencën e energjisë duke i bërë ata
pararojë në botë.
Një vëmendje të veçantë i është kushtuar zëvendësimit të sistemeve
të vjetruara të ngrohjes dhe kalimit nga lëndët djegëse fosile në
energji të rinovueshme. Ndërkohë që në vitin 1975 gjysma e të
gjitha apartamenteve në Gjermani ngrohej mirë me naftë, sot këto
apartamente përbëjnë vetëm çerekun e totalit. Nga banesat e reja
të ndërtuara nga viti 2016, 60% e tyre do të përdorin energjitë
e rinovueshme për ngrohje. Sistemet termike diellore, kaldajat
e ngrohjes me biomasë ose pompat e nxehtësisë që shfrytëzojnë
ngrohtësinë e ambientit, plotësojnë tashmë rreth 12% të kërkesës për
ngrohje. Në mënyrë që zëvendësimi të bëhet sa më shpejt, qeveria
federale gjermane ofron incentiva që nga viti 2000 për rinovimin
e sistemeve të vjetruara të ngrohjes.
1977Qeveria federale vendos standardet e para për efiçencën e energjisë në ndërtesa
me rregulloren për izolimin termik të ndërtesave për ruajtjen e ngrohtësisë.
Sa energji konsumohet në ndërtesaNdarja e konsumit total përfundimtar të energjisë në Gjermani
Ndërtesat e reja konsumojnë vetëm 1/10Konsumi vjetor për ngrohje në litër naftë për metër katror sipërfaqe banimi për lloje të ndryshme ndërtesash
36,0 %në ndërtesa
28,0 %ngrohja
4,7 %uji i ngrohtë
2,8 %ndriçimi
0,4 %kondicionerët
1,5 litra"Shtëpitë pasive"
15–20 litraNdërtesat e vjetra të parehabilituara
7 litraNdërtesat e reja
5–10 litraNdërtesat e vjetra të rehabilituara
Statusi: 2016
Energiewende në Gjermani | 07
1979 / 1980Lufta ndërmjet Iranit dhe Irakut shkakton
krizën e dytë mbarëbotërore të naftës.
1984Kompania "Enercon" zhvillon impiantet
e para eolike moderne për prodhim
tregtar të energjisë në Gjermani.
“Fillimi i fundit të epokës së naftës është pranë.”
Dieter Zetsche, Daimler AG
© d
pa/P
aul Z
inke
n
08 | Energiewende në Gjermani
Lëvizshmëria
Udhëtimi me energji elektrikeMakinat janë produkti më i rëndësishëm i eksportit të Gjermanisë.
Kjo industri punëson më shumë se 750 000 vetë dhe është një nga
punëdhënësit më të mëdhenj. Në të njëjtën kohë, sektori i transportit
është një nga konsumatorët më të mëdhenj të energjisë. Ai zë rreth 1/3
në konsumin e energjisë përfundimtare në Gjermani. Prandaj qeveria
federale po i përforcon përpjekjet e saj për të ulur konsumin.
Sukseset e para janë të dukshme: Për shembull, numri i kilometrave
të përshkruar çdo vit në qarkullimin e mallrave dhe pasagjerëve
pothuajse është dyfishuar midis viteve 1990 - 2017, por konsumi është
rritur me vetëm 9% për të njëjtën periudhë.
Për të kursyer më shumë energji, Gjermania po zhvillon teknologji
efiçente të automjeteve dhe punon për elektrifikimin e automjeteve.
Para së gjithash autoveturat, makinat tregtare të shpërndarjes së
dërgesave brendaqytetase, si dhe mjetet e transportit publik dhe
motoçikletat duhet të kthehen në automjete elektrike. Prandaj qeveria
federale përkrah zhvillimin e tregut dhe të teknologjisë me shumë
programe.
Automjetet me "qeliza karburanti" konsiderohen si shtesë
e rëndësishme për automjetet elektrike që punojnë me bateri.
Projektet për zhvillimin e teknologjive me hidrogjen dhe qeliza
karburanti do të marrin 1,65 miliardë euro financime nga shteti. Në
disa qytete të mëdha gjermane autobusë hibridë me hidrogjen janë
futur tashmë në përdorim në transportin publik.
Përveç sistemeve të lëvizjes miqësore ndaj mjedisit, një rëndësi të
madhe po fitojnë edhe konceptet e reja të lëvizshmërisë, si ndarja
e përbashkët e veturës, biçikletës apo e motorëve të vegjël elektrikë.
Ndarja e përbashkët e një automjeti nga disa persona lehtëson
qarkullimin rrugor dhe zvogëlon emetimet. Zgjidhjet dixhitale
i bëjnë shërbimet e transportit më efikase dhe ndihmojnë gjithashtu
kalimin në përdorimin e biçikletave. Aktualisht në Gjermani janë
të regjistruar më shumë se 2,1 milionë përdorues te 150 ofruesit
e Carsharing.
Në mënyrë që "Energiewende" të jetë e suksesshme edhe në sektorin
e transportit, janë të nevojshme ndryshimet në shumë fusha të jetës së
përditshme, të politikës dhe të ekonomisë. Prandaj ky proces kërkon
kohë, në mënyrë që transporti të bëhet i qëndrueshëm pa kufizuar në
të njëjtën kohë lëvizshmërinë e qytetarëve.
1986Në centralin bërthamor Çernobil (Ukrainë) ndodh një aksident i rëndë i reaktorit.
Themelohet Ministria Federale për Mjedisin, Mbrojtjen e Natyrës dhe Sigurinë
e Reaktorëve Bërthamorë.
1986Makina e parë diellore e regjistruar udhëton
përmes Gjermanisë.
Zgjerimi i elektromobilitetit deri
në 2022
Synimet dhe progresi i Gjermanisë në sektorin e transportit
Zgjerimi i elektromobilitetit
1 milionëautomjete
Elektromobiliteti
2018
44.419 Makina
elektrike
236.710 Automjete hibride
+
Rritja e e�çencës së energjisëSa energji nevojitet për të udhëtuar 100 kilometra?
100 km
201335,6 Megaxhaul
1990
100 km66,1 Megaxhaul
Gjermania
2018
63,7 milionë automjete janë të regjistruara në Gjermani
82,8 milionë njerëz jetojnë
në Gjermani
Energiewende në Gjermani | 09
Zgjerimi i energjive të rinovueshme, në krah të efiçencës së energjisë, është shtylla qendrore
e "Energiewende". Era, dielli, energjia hidrike, biomasa dhe energjia gjeotermale janë burime
energjie ekologjike dhe që sigurohen në vend. Ato e bëjnë Gjermaninë të pavarur nga lëndët
djegëse fosile dhe japin një kontribut thelbësor për mbrojtjen e klimës.
Më i avancuar është përdorimi i energjive të rinovueshme në sektorin e energjisë elektrike:
Që nga viti 2014, energjitë e rinovueshme kanë qenë burimi më i rëndësishëm në përzierjen
e energjisë elektrike në Gjermani. Ato furnizojnë më shumë se një të tretën e konsumit
gjerman. Dhjetë vite më parë ato plotësonin vetëm 9% të kërkesës. Themeli i këtij suksesi
është financimi i fokusuar. Ai filloi në vitin 1991 me ligjin për injektimin në rrjetin elektrik
të energjisë elektrike nga burime të rinovueshme, i cili për herë të parë vendosi një tarifë
fikse furnizimi dhe një detyrim blerjeje, me qëllimin për ta hapur tregun për teknologjitë
e reja. Në vitin 2000, ai u pasua nga ligji për burimet e rinovueshme të energjisë (EEG) me me
tre elementë të rëndësishëm: tarifa e garantuar "feed-in" për përdorimin e teknologjive të
ndryshme, furnizimi me përparësi në rrjet dhe shpërndarja e kostove shtesë të krijuara tek të
gjithë konsumatorët e energjisë elektrike, nëpërmjet një sistemi shpërndarjeje.
Energjitë e rinovueshme
Energjia nga era dhe dielli
1987Krijohet parku i parë eolik në Gjermani.
Në parkun eolik në bregun perëndimor
prodhohet energji elektrike nga 30 turbina.
1990Qeveria federale lançon një program prej
1000 çatish për promovimin e sistemeve
fotovoltaike.
1990Gjermania Lindore
dhe Perëndimore janë
bashkuar sërish.
3,4%
6,2%
17,0%
33,3%
1990
2000
2010
2017
Burimet e rinovueshme janë burimi më i rëndësishëm i energjisë në përzierjen e energjisë elektrikePjesa e energjive të rinovueshme në konsumin bruto të energjisë elektrike
Era furnizon shumicën e energjisë elektrike nga burimet e rinovueshmeNdarja e prodhimit të përgjithshëm të energjive të rinovueshme në vitin 2017
Energjia e erës
16,3 %
Biomasa
6,9 %
Panelet fotovoltaike
6,1 %Energjia hidrike
3,1 %
© a
leo
sola
r AG
/Flo
Hag
ena
Që nga hyrja në fuqi e ligjit për burimet e rinovueshme të energjisë, investimet vjetore
janë rritur në mënyrë të vazhdueshme para së gjithash në parqet eolike dhe impiantet
fotovoltaike, por edhe në impiantet e prodhimit të energjisë elektrike me dru dhe biogaz.
Kërkesa shumë e lartë krijoi një sektor të ri ekonomik, me më shumë se 338 000 vende pune
10 | Energiewende në Gjermani
vetëm në Gjermani. Dhe ajo nxiti prodhimin efikas në masë të
impianteve për energjitë e rinovueshme, gjë që reduktoi ndjeshëm
çmimet e impianteve në mbarë botën. Kështu, në vitin 2014 një
modul paneli diellor kushtonte 75% më pak sesa 5 vite më parë.
Në vitin 2000, çdo kilovat-orë nga energjia diellore në Gjermani
financohej me një konvertim rreth 50 cent euro, kurse sot ai është
mesatarisht ndërmjet 4 dhe 5 cent euro. Energjia diellore është
zhvilluar në një burim të rëndësishëm të energjisë elektrike në këtë
shtet, pavarësisht nga rrezatimi i moderuar i diellit në Evropën
Qendrore. Impiantet fotovoltaike furnizojnë sot gati 1/5 e energjisë
elektrike nga energjitë e rinovueshme.
Aktualisht, burimi më i rëndësishëm i energjisë elektrike nga
burimet e rinovueshme është energjia e erës. Energjia elektrike nga
impiantet eolike në vend kushton ende mesatarisht ndërmjet 1,9 cent
dhe 2,5 cent për kilovat-orë.
Sfida për Gjermaninë është që të orientojë zgjerimin e mëtejshëm
të prodhimit të energjisë nga era dhe dielli në mënyrë të tillë
që ato të mbeten të përballueshme dhe të kontribuojnë për
sigurinë e furnizimit me energji. Për këtë arsye qeveria federale
ka ristrukturuar financimin për energjitë e rinovueshme për
sektorin e energjisë elektrike. Zgjerimi fokusohet në teknologjitë
me kosto efektive të erës dhe diellit. Korridoret vjetore të zgjerimit
për teknologjitë individuale e bëjnë më të lehtë planifikimin dhe
kontrollin. Operatorët e impianteve me energji të rinovueshme
gradualisht duhet të shesin energjinë e tyre elektrike në treg, ashtu si
të gjitha centralet e tjera të prodhimit të energjisë. Kështu ata marrin
më shumë përgjegjësi për sistemin e furnizimit me energji. Që nga
viti 2017, vlera e financimit për të gjitha impiantet me kapacitet më
të madh se 750 kW jepet nëpërmjet thirrjeve për oferta për teknologji
specifike. Kjo ndikon në rreth 80% të zgjerimit vjetor. Zgjerimi është
gjithashtu i ndryshëm në rajone të ndryshme. Kudo ku ka pengesa
në rrjetin elektrik, sasitë e ofertuara janë më të ulëta. Këto masa do
të bëjnë të mundur që historia e suksesit të energjive të rinovueshme
në sektorin e energjisë elektrike të vazhdojë më tej. Si rezultat
i zvogëlimit të kostove të lidhura, ndryshimi në sistemin e financimit
kontribuon gjithashtu që përfitimet ekonomike të "Energiewende" të
mund të shfrytëzohet akoma më mirë.
1990Paneli Ndërqeveritar për Ndryshimet Klimatike
(PNNK) bën publik raportin e tij të parë mbi
gjendjen e klimës globale.
1991Ligji për energjinë elektrike detyron të gjithë furnizuesit
gjermanë të energjisë të blejnë energjinë elektrike të prodhuar
nga burimet e rinovueshme dhe ta injektojnë atë në rrjetin publik.
Energjitë e rinovueshme fuqizojnë prodhimin e energjisë dhe mbrojtjen e klimësShifrat kryesore për vitin 2017
179 milionë tonëCO2-ekuivalent janë evituar
Korrespondon me më shumë se dyfishin e emetimeve të gazeve me efekt serrë nga Kili në vitin 2015.
1,7 milionë Impiantet e subvencionuara nga
EEG për prodhimin e energjisë elektrike
217 terravat-orëProdhimi i energjisë elektrike
Përkon pothuajse me prodhimin e përgjithshëm të energjisë elektrike në Indonezi.
© d
pa Energiewende në Gjermani | 11
Jo, sepse "Energiewende" duhet të kujdeset edhe për faktin që në të ardhmen energjia të mbetet
e përballueshme. Në të njëjtën kohë, "Energiewende" kujdeset vetë për vendet e punës dhe fuqi
të re ekonomike. Dy shtyllat e saj, zgjerimi i energjive të rinovueshme dhe efiçenca e energjisë,
duhet të pakësojnë varësinë nga importet e energjisë, të rritin sigurinë e furnizimit dhe të
mundësojnë investime fitimprurëse në Gjermani. Investimi në "Energiewende" është investim
fitimprurës.
Në dekadën e kaluar çmimi i naftës bruto është rritur ndjeshëm. Një pasojë: ndërsa në fund
të shekullit të kaluar qytetarët shpenzonin ende më pak se 6% të shpenzimeve totale të tyre
private për energjinë, në vitin 2016 ajo tashmë ishte rreth 7,5%.
Kostot
"A nuk është 'Energiewende' tepër e shtrenjtë për qytetarët në Gjermani?"
1992Konferenca e OKB-së për Mjedisin dhe Zhvillimin në Rio
miraton parimin udhëzues "Zhvillimi i Qëndrueshëm".
Sa shpenzon në muaj një familje për energjinë?Të dhënat mujore, krahasim i vitit 2003 dhe 2016
Karburantet
Ngrohja dhe uji i ngrohtë
2003
Gatimi
Ndriçimi dhe energjia elektrike
Për krahasim: Pjesa e shpenzimeve e një ekonomie familjare: 9%
Karburantet
Ngrohja dhe uji i ngrohtë
Gatimi
Ndriçimi dhe energjia elektrike
2016
75
24
40
85
66
10
22
78
224 €
176 €
12 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/P
hilip
p D
imit
ri©
dpa
/McP
HO
TO‘s
Pjesën më të madhe të faturave të energjisë për familjet private në
Gjermani e zënë ngrohja, uji i ngrohtë, gatimi dhe karburantet bazuar
në lëndët djegëse fosile të importuara. Pas rënies së çmimit të naftës
në fund të vitit 2014 që solli edhe rënien e mirëpritur të çmimit
në Gjermani, çmimet e naftës u rritën sërish nga viti 2018. Në këtë
mënyrë kostot nuk mund të llogariten. Kjo sepse çmimi për lëndët
djegëse fosile dhe disponueshmëria e tyre mbetet i varur nga interesat
e ofruesve ndërkombëtarë.
E vërtetë: projekti "Energiewende" shkakton edhe kosto dytësore.
Duhen investuar miliarda, për të ndërtuar një infrastrukturë të re
energjetike dhe për të vënë në zbatim masat për efiçencën e energjisë.
Kështu, zgjerimi i energjive të rinovueshme ishte faktor që kontribuoi
në rritjen e çmimeve mesatare të energjisë elektrike për familjet private
në Gjermani në vitet e fundit. Nëse në vitin 2007 qytetarët kanë paguar
mesatarisht rreth 21 cent euro për kilovat-orë, çmimi në ditët e sotme
është rreth 29 cent euro. Në çdo kilovat-orë energji elektrike të paguar
qytetarët kontribuojnë në financimin e zgjerimit të burimeve të
rinovueshme nëpërmjet të ashtuquajturës "tarifë shtesë e EEG-së". Për
vitin 2019 kjo tarifë është 6,4 cent. Ajo çfarë qytetarët paguajnë vërtetë
në fund varet nga ndërveprimi i faktorëve të ndryshëm të çmimit.
Kështu çmimi në bursën e energjisë elektrike ka rënë ndjeshëm. Kjo
është për shkak të sasive në rritje të energjisë elektrike nga burimet
e rinovueshme, të cilat shiten në bursat e energjisë. Të dy elementët
e çmimeve të llogaritura së bashku, tarifa shtesë e EEG-së dhe çmimi
i energjisë elektrike në bursë, janë në trend rënës që prej katër vjetësh.
Si rezultat, edhe shpenzimet mesatare për energji elektrike për familjet
private kanë mbetur të qëndrueshme për të njëjtën periudhë. Me kalimin
në një sistem ankandi kostot për financimin e energjisë nga burime të
rinovueshme do të ulen dhe ekonomia familjare do të lehtësohet më tej.
Për qytetarët është gjithashtu e rëndësishme që ekonomia gjermane
të mos jetë e mbingarkuar. Kostot e larta të energjisë reflektohen
në çmimet e produkteve për konsumatorët dhe ndikojnë në
konkurrueshmërinë e kompanive gjermane. Për këtë arsye Gjermania
i ka përjashtuar pjesërisht nga tarifa shtesë e EEG-së kompanitë që
harxhojnë shumë energji. Ky lehtësim është i lidhur në të njëjtën kohë
me kërkesën për të investuar më shumë në efiçencën e energjisë.
1994Futet në treg automjeti i parë elektrik
i prodhuar në seri në Evropë.
1995Berlin zhvillohet Konferenca e parë e Kombeve të Bashkuara për
Ndryshimet Klimatike. Fillojnë bisedimet për reduktimin global të
emetimeve të gazeve me efekt serrë.
Sa shpenzojnë në total të gjitha familjet gjermane për energjinë?Të dhënat për vitin 2016 në miliardë euro
Karburantet
Ngrohja dhe uji i ngrohtë
Gatimi
Ndriçimi dhe energjia elektrike
106,4miliardë
euro
35,7
11,4
19,0
40,3Kjo përkon me 3% të të ardhurave kombëtare bruto të Gjermanisë.
Energiewende në Gjermani | 13
© d
pa/J
ens
Bütt
ner
"Energiewende" është një komponent qendror i mbrojtjes së klimës. Qëllimi i përbashkët është
që të kufizohen në një masë të qëndrueshme pasojat e ndryshimit të klimës për njerëzit, natyrën
dhe ekonominë. Sipas përllogaritjeve të Panelit Ndërqeveritar për ndryshimet Klimatike (PNNK)
ngrohja globale lejohet të arrijë maksimumi 2 gradë Celsius më shumë në krahasim temperaturat
në epokën para industriale. Prandaj në atmosferë lejohet të emetohet vetëm një sasi e caktuar
e gazeve me efekt serrë. Meqë tashmë 65% e kësaj sasie gjendet në atmosferë, janë të nevojshme
përpjekjet e shumta globale dhe kombëtare për të reduktuar emetimet e gazeve me efekt serrë.
Dioksidi i karbonit është ai që kontribuon më së shumti në ndryshimin e klimës. Para së gjithash
ai krijohet nga djegia e lëndëve djegëse fosile. Më shumë se 1/3 e të gjitha gazeve me efekt në
Gjermani dhe në mbarë botën shkaktohet nga termocentralet elektrike. Për rrjedhojë, kalimi në
burime neutrale për klimën, si p.sh. energjia nga burime të rinovueshme, është element qendror
për mbrojtjen e klimës.
Mbrojtja e klimës
Reduktimi i gazeve me efekt serrë
1996Evropa vendos të liberalizojë tregjet e saj të energjisë elektrike dhe gazit, të cilët më parë ishin të
kufizuar në territoret fikse kombëtare. Komisioni i BE-së bën publike strategjinë e tij të parë të
përbashkët evropiane për zgjerimin e energjive të rinovueshme.
Objektivat për klimën dhe progresiReduktimi i plani�kuar dhe i arritur i gazeve me efekt serrë (krahasuar me 1990)
Nga krijohen gazet me efekt serrë?Të gjitha të dhënat në milionë tonë CO2 ekuivalent në 2017
Sektori i energjisë
Familjet
Transporti
Biznesi, tregtia, shërbimet
Industria
Bujqësia
Të tjera
GjermaniaEvropa(BE-28)
Objektivi2030
Arritur në2016
Objektivi2030
Arritur në2017
328
905 milionë tonë
91171391937210...
min.
-55% -28% -40% -23%
14 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/L
uftb
ild B
ertr
am©
dpa
/MiS
Me nënshkrimin e Protokollit të Kiotos në vitin 1997 Gjermania
u angazhua që të reduktojë me 21% emetimet e gazeve me efekt serrë
deri në vitin 2012, krahasuar me nivelet e vitit 1990. Që nga ajo kohë
Gjermania ka bërë përparime të dukshme. Në 2017, rënia e arritur
ishte tashmë 28%. Për të gjeneruar një miliardë euro, kompanitë sot
në Gjermani shkaktojnë sot vetëm gjysmën e gazeve me efekt serrë
krahasuar me 1990.
Deri në vitin 2030 Gjermania dëshiron të rrisë ndjeshëm përpjekjet
e saj dhe të pakësojë emetimet kombëtare të gazeve serrë me të
paktën 55%. Deri në vitin 2050 emetimet duhet të bien nga 80 deri
në 95% në krahasim me nivelet e vitit 1990. Këto synime kombëtare
të reduktimit të emetimeve janë të përfshira në politikën evropiane
dhe ndërkombëtare të mbrojtjes së klimës. Kryetarët e shteteve dhe të
qeverive të BE-së kanë vendosur që të reduktojnë me 20% emetimet
e gazeve të tyre serrë deri në vitin 2020, dhe të paktën 40% deri në
vitin 2030. 195 shtete në mbarë botën miratuan Marrëveshjen e Parisit
në dhjetor të vitit 2015. Me qëllimet e tyre për mbrojtjen e klimës ata
duan të kufizojnë ngrohjen globale në më pak se 2 gradë Celsius gjatë
këtij shekulli.
Instrumenti kryesor evropian për mbrojtjen e klimës është tregtimi
i kuotave të shkarkimeve të karbonit, i cili përcakton një kufi të sipërm
fiks për shkarkimet totale të ndotësve të të gjithë pjesëmarrësve. Ai
është i detyrueshëm për të gjithë shkaktarët e mëdhenj të gazeve
me efekt serrë dhe përfshin një pjesë të madhe të emetimeve të CO2
nga sektori i energjisë dhe industrisë. Për çdo ton gaz me efekt serrë
kompanitë duhet të disponojnë certifikata për sasinë përkatëse. Nëse
sasia nuk mjafton, ata mund të blejnë certifikata e emetimit ose të
investojnë në teknologji miqësore ndaj klimës. Kështu emetimet CO2
shmangen atje ku është më e volitshme. Deri në vitin 2030 duhet të
emetohen 43% më pak gaze serrë në të gjithë sektorët e mbuluar nga
tregtimi i kuotave të emetimeve, në krahasim me vitin 2005.
Në mënyrë që Gjermania të arrijë objektivat e saj kombëtare të
reduktimit, qeveria federale ka miratuar "Programin e veprimit
për mbrojtjen e klimës 2020" dhe "Planin për mbrojtjen e klimës
2050". Programi i veprimit përmban masa të ndryshme për të rritur
efiçencën e energjisë dhe për ta bërë transportin, industrinë dhe
bujqësinë më miqësore ndaj mjedisit. Plani për mbrojtjen e klimës
përcakton objektivat afatgjata të reduktimit të CO2 për sektorët
e veçantë, si p.sh. sektori energjetik ose industria.
1997Miratohet Protokolli i Kiotos për reduktimin në mbarë botën të gazeve me
efekt serrë. 191 shtete e kanë ratifikuar marrëveshjen që nga ajo kohë.
Si e ka reduktuar Gjermania emetimin e saj të gazeve me efekt serrë?Të gjitha të dhënat në milionë tonë CO2 ekuivalent
19901250
19951121
20001046
2005994
2010910
2017905
Energiewende në Gjermani | 15
© iS
tock
/ qu
erbe
et
Përdorimi i energjisë bërthamore për prodhimin e energjisë elektrike ka shkaktuar
mosmarrëveshje të forta në Gjermani për disa dekada. Për shumë gjermanë rreziku i teknologjisë
është vështirë të vlerësohet dhe ata frikësohen për pasojat e mundshme për njeriun, natyrën
dhe mjedisin si rezultat i aksidenti në reaktor. Aksidenti në Çernobil në Ukrainë (1986), nga i cili
u ndotën edhe pjesë të Gjermanisë, i konfirmon këto frikësime. Në vitin 2000, qeveria federale
mori vendimin të tërhiqej plotësisht nga përdorimi i energjisë bërthamore për prodhimin
e energjisë elektrike dhe për të kaluar në sigurimin e energjisë nga burimet e rinovueshme.
Marrëveshja e përgjithshme e lidhur me operatorët e centraleve bërthamore vendosi një kufizim
të afatit të përdorimit të objekteve ekzistuese dhe ndalimin e ndërtimit të centraleve të reja.
Në vitin 2010 ky rregull u ndryshua. Centralet ekzistuese ende në funksionim do të operojnë
për një kohë më të gjatë, për të shërbyer si urë derisa energjitë nga burimet e rinovueshme të
sigurojnë një zëvendësim të plotë të tyre. Pas aksidentit të reaktorit në Fukushima, Japoni, në
mars 2011 qeveria federale e tërhoqi këtë vendim.
Për shkak të rreziqeve të mëdha, centralet bërthamore kanë shpenzime të larta për sigurimet
dhe mekanizmat e sigurisë. Prandaj një heqje dorë nga fuqia bërthamore është gjithashtu
kuptimplotë edhe në aspektin ekonomik.
Energjia bërthamore
Heqja dorë nga energjia bërthamore
1998Gjermania miraton një ligj për liberalizimin
e tregut të saj të gazit dhe energjisë elektrike.
Fukushima
43 %
Nën
tor 2
003
Maj
200
5
Gus
ht 2
011
Maj
201
5
Dhj
etor
201
7
Dhj
etor
201
9
Dhj
etor
202
1
Dhj
etor
202
2
57 %
Kur do të mbyllen centralet bërthamore?Reduktimi i plani�kuar i kapacitetit të centraleve bërthamore gjermane deri në fund të vitit 2022
2000 2005 2010 2015 2020
Kapaciteti total i centraleve bërthamore
2000Komisioni i BE-së bën publike strategjinë e parë të përbashkët
për energjitë e rinovueshme, efiçencën e energjisë dhe mbrojtjen
e klimës në Evropë.
16 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/U
li D
eck
Parlamenti gjerman miratoi me shumicë të cilësuar për të përfunduar
sa më shpejt të jetë e mundur përdorimin e energjisë bërthamore për
prodhimin e energjisë elektrike. Disa centraleve bërthamore iu desh
ta përfundonin prodhimin e energjisë elektrike me hyrjen në fuqi të
ligjit, dhe impiantet e mbetura do të ndërpresin gradualisht operacionet
e tyre të energjisë deri në fund të vitit 2022. Gjatë kësaj kohe në Gjermani
sigurojnë furnizim me energji elektrike ende shtatë centrale bërthamore.
Ato furnizojnë rreth 1/8 e prodhimit kombëtar të energjisë elektrike.
Sfidat që sjell përdorimi i energjisë bërthamore demonstrohen
gjithashtu edhe nga problemi i asgjësimit të nevojshëm të mbetjeve
radioaktive. Për të mbrojtur popullatën dhe mjedisin, ato duhet të
ruhen të ndara në mënyrë të sigurt nga biosfera për kohë shumë të
gjatë. Sipas mendimit të ekspertëve kjo arrihet më së miri nëpërmjet
një depozitimi përfundimtar në formacione të thella gjeologjike.
Gjermania dëshiron që mbetjet e saj radioaktive t'i asgjësojë në
vendin e saj. Por kërkimi për një vendndodhje të përshtatshme për
një depozitim përfundimtar është i vështirë. Popullata në vende të
mundshme ose tashmë të eksploruara ka reaguar deri tanimë në
mënyrë refuzuese.
Prandaj Gjermania tashmë po përdor një qasje të re, duke i përfshirë
të gjitha pjesët e shoqërisë në një proces kërkimor transparent dhe me
baza shkencore. Vendndodhja për depozitimin përfundimtar duhet
të jetë gjetur deri në vitin 2031, për të ruajtur në veçanti materialet
e mbetura me radioaktivitet të lartë. Ky vend duhet të ofrojë sigurinë
më të mirë të mundshme për një hapësirë kohore prej një milion vitesh.
Për rrjedhojë, depozitimi përfundimtar rrit edhe kostot për energjinë
bërthamore.
Për mbetjet me nivel të ulët dhe të mesëm radioaktiviteti Gjermania
ka miratuar tashmë një vend depozitimi për këto lloj mbetjesh. Vendi
i depozitimit "Konrad" është planifikuar të vihet në funksionim në
vitin 2022.
2000Hyn në fuqi ligji për burimet e rinovueshme të energjisë
(EEG). Ai do të jetë nxitësi vendimtar për zgjerimin
e energjive të rinovueshme në Gjermani.
2000Qeveria federale vendos për heqjen dorë nga energjia
bërthamore; afati maksimal i lejuar për funksionimin
e një centrali bërthamor: 32 vjet.
Ku ndodhen centralet bërthamore në Gjermani?Centrale të ndaluara dhe centrale në funksionim
Prodhimi më i lartë vjetor në shifraVlera më e lartë e prodhimit vjetor të energjisë elektrike në terravat-orë
171 TWh
Të gjitha centralet bërthamore gjermane
2001
217 TWh
Të gjitha energjitë e rinovueshme
2017
Greifswald
Rheinsberg
Brokdorf
1990
1990
Krümmel2011
Stade2003
Unterweser2011
Lingen
Emsland
Grohnde1997
Würgassen1994
Grafenrheinfeld2015
Neckarwestheim 1
Neckarwestheim 2
2011
Philippsburg 1
Philippsburg 2
2011
Isar 12011
Isar 2
Obrigheim2005
Mühlheim-Kärlich2001
Biblis A + B2011
Brunsbüttel2011
2021
2021
2022
Viti i mbylljes
Viti i mbylljes së plani�kuar
Centrale bërthamore të ndaluara tashmë
Centrale bërthamore në funksionim
20192022
2022Gundremmingen C
2021
Gundremmingen B 2017
Energiewende në Gjermani | 17
© d
pa/J
ens
Wol
f
2002Hyn në fuqi rregullorja e parë për kursimin e energjisë. Ajo përcakton
kërkesat për efiçencën e përgjithshme të energjisë për ndërtesat e reja
dhe ato ekzistuese.
18 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/J
ens
Bütt
ner
Jo, përkundrazi. "Energiewende" është diçka që ia vlen edhe nga
pikëpamja ekonomike: ajo zvogëlon ndotjen e mjedisit, emetimin
e gazeve me efekt serrë, promovon inovacionin, rrit vlerën e shtuar
në Gjermani dhe shmang kostot për importin e energjisë. Në
zgjerimin e energjive në burime të rinovueshme ose në rehabilitimin
e ndërtesave pjesa më e madhe e ardhurave mbetet brenda në vend.
Sepse detyrat që kërkojnë shumë punë, si instalimi ose mirëmbajtja,
realizohen nga vetë kompanitë vendase.
Nëpërmjet zgjerimit në energji nga burime të rinovueshme dhe nga
investimet në efiçencën e energjisë po krijohen profile të reja pune dhe
vende pune në sektorët e së ardhmes. Kështu për shembull, nga masat
e ndryshme të zbatuara për efiçencën e energjisë vetëm në sektorin
e industrisë, tregtisë dhe rehabilitimit të ndërtesave janë krijuar më
shumë se 560 000 vende pune. Dhe investimet në energji nga burime
të rinovueshme kanë më shumë se dyfishuar numrin e punonjësve në
këtë sektor brenda dhjetë vitesh.
Këto vende të reja pune po zëvendësojnë pjesërisht vendet e punës në
sektorët industrialë që janë shumë të varur nga lëndët djegëse fosile,
veçanërisht në nxjerrjen e naftës, gazit dhe qymyrit, si dhe në prodhimin
e energjisë elektrike. Përveç kësaj ka ndryshime të përgjithshme
strukturore. Kështu për shembull, liberalizimi i tregjeve të energjisë në
Evropë rrit konkurrencën dhe kjo kërkon më shumë efiçencë nga ana e
kompanive. Të gjithë këta faktorë së bashku çojnë edhe në një përshtatje
të vendeve të punës. Prandaj numri i punëtorëve në kompanitë në
sektorin e energjisë konvencionale ka rënë në vitet e fundit.
2003Evropa miraton një sistem detyrues të tregtimit të
kuotave të emetimeve për gazet me efekt serrë.
2004Sektori i energjisë nga burime të rinovueshme
punëson 160 000 persona në Gjermani.
27,32010
338600 Vende pune
Investimet e mëdha në impiante të reja të të gjitha energjive nga burime të rinovueshmeInvestimet vjetore në impiantet e prodhimit në Gjermani, në miliardë €
Sa vende pune ofrojnë energjitë nga burime të rinovueshme?Vendet e punës në Gjermani, 2016
4,62000
15,12016
160200
105600
45200
20300
7300
Energjia eolike
Biomasa
Energjia diellore
Gjeotermale
Hidrike
Ekonomia dhe vlera e shtuar
"A nuk e humbin punën e tyre shumë njerëz si rezultat i "Energiewende"?
Energiewende në Gjermani | 19
"Energiewende" nuk është luks, përkundrazi ajo mbështet një zhvillim të qëndrueshëm
dhe ekonomik të suksesshëm. Sepse "Energiewende" është një nxitës i inovacionit, i cili
i jep shtysë rritjes, mirëqenies dhe punësimit në sektorët premtues të së ardhmes. Kështu
që nuk është çudi që në të njëjtën kohë të gjitha vendet në botë të duan ta bëjnë më të
qëndrueshëm sistemin e tyre energjetik.
Çmimet për teknologjitë e rinovueshme inovative, si ato eolike dhe diellore, kanë rënë
ndjeshëm vitet e fundit në mbarë botën. Përveç kësaj, kontribut të rëndësishëm kanë dhënë
investimet e hershme në kërkim dhe zhvillim, si dhe financimi i energjive të rinovueshme për
të hyrë në tregun e vendeve të ndryshme të industrializuara, veçanërisht në Gjermani.
Falë uljes së kostove të investimeve dhe uljes së kostove operative, energjitë nga burime
të rinovueshme në disa rajone të botës janë konkurruese sot pa marrë subvencione. Për
shembull, në Amerikën Veriore dhe Jugore, parqet eolike dhe impiantet e mëdha të energjisë
diellore furnizojnë energji elektrike me çmim më të lirë sesa termocentralet e reja elektrike
me lëndë djegëse fosile. Vende si Kina, Brazili, Afrika e Jugut ose India janë vende lider në
zgjerimin e burimeve të rinovueshme. Por megjithatë, shpërndarja e tyre është vështirësuar
pjesërisht, sepse vendet subvencionojnë lëndë djegëse fosile për të mbajtur të ulët çmimet
"Energiewende" në rrafshin ndërkombëtar
"Energiewende mund të funksionojë në Gjermani - por çfarë ndodh me vendet e dobëta nga ana ekonomike?"
2005Fillon tregtia evropiane e kuotave
të shkarkimeve. Marrin pjesë të
gjitha shtetet e BE-së.
Thuajse të gjitha vendet dëshirojnë të zgjerojnë energjinë nga burime të rinovueshmeVende me politika për energjitë nga burime të rinovueshme
Më shumë se një mekanizëm mbështetës
Tarifa "feed-in"/pagesa premium
Kuotat më të ulëta për energjitë e rinovueshme
Tenderët
Matje në rrjet - konsumi i energjisë dhe injektimi nga sistemet e vogla fotovoltaike, shpesh private, kompensohen me njëri-tjetrin
Mbështetja �nanciare
Nuk ka politika nxitëse ose nuk disponohen të dhëna
2007BE-ja miraton një paketë për energjinë dhe klimën për vitin
2020, me objektiva detyruese për zgjerimin e energjive nga
burime të rinovueshme, mbrojtjen e klimës dhe efiçencën
e energjisë.
2007Louis Palmer fillon një turne botëror me
"taksinë diellore". Automjeti furnizohet vetëm
me energji diellore. Udhëtimi zgjat 18 muaj.
20 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/e
pa B
usin
ess
Wire
për konsumatorin. Me rreth 325 miliardë dollarë çdo vit, këto
subvencione janë më shumë se dyfishi i subvencioneve për energjitë
nga burime të rinovueshme. Nëse këto para do të përdoreshin për
programe për përmirësimin e efiçencës së energjisë, atëherë do të
kishte në dispozicion tre herë më shumë fonde.
Duke qenë burime të brendshme, energjitë e rinovueshme zvogëlojnë
varësinë nga importet e energjisë, si dhe nga luhatja e çmimeve të
tregut për lëndët djegëse fosile. Ato mund të japin një kontribut të
rëndësishëm në plotësimin e kërkesës gjithnjë e në rritje për energji
të vendeve në zhvillim dhe atyre të zhvilluara, pa shkaktuar rritje të
emetimeve të gazeve me efekt serrë ose dëmtim lokal të mjedisit.
Burimet e rinovueshme janë gjithashtu alternativa më ekonomike
në rajonet me infrastrukturë të pazhvilluar, ku prodhimi i energjisë
elektrike duhet të realizohet nga gjeneratorët e naftës me kosto
të lartë. Impiantet e energjisë diellore dhe parqet eolike mund të
instalohen në kohë relativisht të shkurtër; atyre u nevojiten faza
të planifikimit dhe kohë ndërtimi më të shkurtra sesa centralet
bërthamore ose centralet me qymyr. Në këtë mënyrë ato u ofrojnë
shumë njerëzve aksesin e parë në energjinë elektrike. Kjo është
gjithashtu një arsye përse shumë vende kanë ngritur programe
financimi për energjitë nga burime të rinovueshme.
Gjermania mbështet politikën energjetike të qëndrueshme,
inovative dhe të përballueshme në mbarë botën; dhe ndan më tej
përvojat e saj me "Energiewende" me vendet e tjera. Kështu krijohet
një bashkëpunim i ngushtë me fqinjët evropianë dhe partnerët
ndërkombëtarë. Gjermania luan një rol aktiv në komitetet dhe
organizatat shumëpalëshe dhe merr pjesë në një numër të madh
partneritetesh bilaterale për energjinë me vende si India, Kina, Afrika
e Jugut, Nigeria ose Algjeria.
200975 shtete themelojnë Agjencinë Ndërkombëtare
për Energjitë e Rinovueshme (IRENA).
1 | SHBA
2 | Brazili
1 | Kina
2 | Filipine
1 | SHBA
3 | Danimarka
1 | Britania e Madhe
2 | SHBA
1 | Kina
1 | Kina
2 | Japonia
Biomasse
Energjia hidrike
Gjeotermale
Era në dettë hapur
Era në tokë
Fotovoltaike
2 | Kina
3 | SHBA
3 | Indonezi
2 | Gjermania3 | India
3 | Gjermania
3 | Gjermania
Ku ndodhet shumica e impianteve nëpër botë?Kapaciteti i impianteve për prodhimin e energjisë elektrike deri në vitin 2017
2008Gjermania fut në përdorim certifikatën e performancës së energjisë në ndërtesa: ajo jep
informacion për konsumin e energjisë dhe cilësinë energjetike të ndërtesave.
Ligji për ngrohjen me energji të rinovueshme parashikon që një pjesë e caktuar e
energjisë për ngrohje në ndërtesat e reja duhet të sigurohet nga burimet e rinovueshme.
Energiewende në Gjermani | 21
© d
pa
Transformimi i sistemit energjetik ka nevojë për një infrastrukturë moderne dhe efikase.
Prandaj linjat për energjinë elektrike duhet të zgjerohen dhe i gjithë sistemi duhet të bëhet
më fleksibël. Kur centralet bërthamore gjermane të mbyllen, prodhimin e energjisë do të
marrin përsipër energjitë e rinovueshme në veçanti në veri dhe në lindje të Gjermanisë. Kjo
energji nevojitet në jug të vendit. Aty duhet të zëvendësohen centralet bërthamore, dhe kjo
është zona ku jetojnë shumë njerëz dhe ku janë vendosur ndërmarrje të mëdha industriale.
Autostradat e reja të energjisë elektrike me teknologji veçanërisht efikase do të transportojnë
energjinë e erës nga Gjermania veriore dhe lindore drejtpërdrejt në jug.
Nxitësi i dytë i zgjerimit të rrjetit në Gjermani është tregu i brendshëm evropian për energjinë.
Në mënyrë që energjia elektrike të transmetohet pa pengesa në të gjithë Evropën dhe të bëhet
më e lirë për konsumatorët, Evropa ka nevojë për një infrastrukturë të fortë brenda dhe përtej
kufijve të saj. Operatorët evropianë të sistemeve të transmetimit paraqesin çdo dy vjet një plan të
përbashkët për zhvillimin e rrjetit. Të gjitha projektet gjermane janë të përfshira në këtë plan.
Operatorët përgjegjës të rrjetit kryejnë një vlerësim të vetin, me një parashikim për 10 deri
në 20 vjet, se për çfarë linjash elektro-energjetike ka nevojë Gjermania. Propozimet e tyre
shqyrtohen nga një autoritet shtetëror, Agjencia Federale e Rrjetit, në një proces me shumë
faza me pjesëmarrje intensive të publikut. Ajo përdor qasjen e dialogut për të përcaktuar se cila
zgjidhje i plotëson më së miri nevojat e njerëzve, mjedisit dhe ekonomisë.
Rrjeti i energjisë elektrike
Një rrjet inteligjent
2009Ligji për zgjerimin e linjave të transmetimit të energjisë (ENLAG)
përshpejton miratimin e linjave të reja të tensionit të lartë.
Rrjeti elektrik gjerman me gjatësi 1,8 milionë kilometra
Ku do të zgjerohet rrjeti elektrik?Linjat e reja dhe të plani�kuara në rrjetin gjerman të tensionit të lartë
Kjo është sa
45 herë perimetri i Tokës në ekuator
Ende jo në proces miratimiNë proces miratimiMiratuar ose në ndërtimRealizuarNyjë lidhëse e rrjetitPark eolik në det të hapurLinjë lidhëse në det
HANOVËR
HAMBURG
DRESDEN
LAJPZIG
SHTUTGART
MYNIH
NYRENBERG
DYSELDORF
KËLN
FRANKFURT MBI MAIN
BREMEN
BERLIN
DORTMUND
2010Qeveria federale miraton një koncept për energjinë me një strategji
afatgjatë për furnizimin me energji të Gjermanisë deri në vitin 2050.
22 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/S
tefa
n Sa
uer
Edhe rrjeti i shpërndarjes duhet të jetë gjithashtu i përshtatshëm për
"Energiewende". Në fillim ishte menduar vetëm për shpërndarjen e mirë
të energjisë elektrike te konsumatorët. Funksiononte si një rrugë me
një drejtim. Sot, pothuajse të gjitha sistemet diellore dhe shumë turbina
me erë injektojnë energjinë elektrike në rrjetin e shpërndarjes. Ajo që
nuk konsumohet në vend rrjedh në drejtim të kundërt. Përveç kësaj,
prodhimi i energjisë nga burimet e rinovueshme luhatet për shkak
të kushteve të motit. Kur dielli ndriçon, sistemet diellore gjenerojnë
shumë energji elektrike, kur ka re, fuqia e tyre bie me shpejtësi. Në
mënyrë që rrjetet e shpërndarjes të mbeten të qëndrueshme, madje
edhe me prodhime të pasigurta, ato duhet të zhvillohen më tej në rrjete
inteligjente. Në një "Smart Grid" të tillë, të gjithë aktorët komunikojnë
me njëri-tjetrin: nga prodhimi tek transmetimi, magazinimi dhe
shpërndarja deri te përdoruesi i fundit. Kështu prodhimi dhe konsumi
i energjisë elektrike mund të koordinohen më mirë me njëri-tjetrin dhe
të përshtaten në një kohë të shkurtër.
2010Agjencia Gjermane e Energjisë publikon një studim për zgjerimin
e nevojshëm të rrjetit të energjisë elektrike për një pjesë rreth 40%
të energjisë nga burimet e rinovueshme në Gjermani.
“Energiewende është projekti i Gjermanisë për të dërguar njeriun në Hënë”.
Frank-Walter Steinmeier, President Federal
Rrjeti i transmetimit, rrjeti i shpërndarjes
Kontrolli dhe komunikimi
Si funksionon një Smart Grid?Paraqitje e thjeshtuar e aktorëve, infrastrukturës dhe kanaleve të komunikimit
Prodhimi i energjisë elektrikeburimet konvencionale dhe të rinovueshme
Ruajtjabateri, sistemet e ruajtjes
Matësi inteligjent
Konsumatorëtprivatë, industria, tregtia Transiti
në vendet fqinje të BE-së
Tregufurnizimet, shërbimet,
tregtimi i energjisë
Lëvizshmëriaautovetura, transporti
publik
2010E-ja miraton një direktivë për performancën e energjisë për
ndërtesat. Mbas vitit 2021 të gjitha ndërtimet e reja duhet të jenë
ndërtesa me performancë "afër zero energji".
Energiewende në Gjermani | 23
© d
pa/e
urol
uftb
ild.d
e/H
ans
Blos
sey
Gjermanët mund të jenë të qetë pasi e kanë të siguruar furnizimin me energji elektrike edhe
në të ardhmen. Furnizimi me energji elektrike në Gjermani është ndër më të mirët në botë. Në
8760 orë të një viti, energjia elektrike ndërpritet mesatarisht vetëm 12,8 minuta. Në fakt, kjo
vlerë është përmirësuar gjatë viteve të fundit, pavarësisht kontributit në rritje nga energjia e
erës dhe ajo diellore.
Ndërprerjet e energjisë janë të rralla për shkak të luhatjeve në prodhimin e energjisë. Në
shumicën e rasteve ato shkaktohen nga shkaqe të jashtme ose gabime njerëzore. Ky ishte
gjithashtu rasti në ndërprerjen e fundit më të gjatë në pjesë të Gjermanisë më 4 nëntor 2006.
Shkaku për ndërprerjen e energjisë për disa orë ishte shkëputja e planifikuar e një linje
elektrike. Kjo çoi në një mbingarkesë të linjave të tjera dhe në një reaksion zinxhir në rrjetin
elektrik evropian. Si rezultat i kësaj ngjarjeje, mekanizmat e sigurisë në Gjermani dhe në
vendet fqinje evropiane janë përmirësuar më tej.
Për shembull, për të shmangur mungesat, Gjermania ka ngritur një rezervë fikse me centrale
elektrike shtesë. Ato janë të rëndësishme veçanërisht në muajt e dimrit. Sepse në këtë periudhë
të vitit konsumi është tepër i lartë dhe impiantet e prodhimit të energjisë nga era në Gjermani
prodhojnë pjesën dërrmuese të energjisë elektrike. Nëse rrjetet e energjisë elektrike kanë
ngarkesë tepër të lartë, sepse qarkullon shumë energji nga veriu për në jug, atëherë këto
centrale elektrike rezervë plotësojnë kërkesën në jug.
Siguria e furnizimit
"A nuk mund të sigurohet furnizimi me kaq shumë energji elektrike nga era dhe dielli?"
Ndërprerjet e energjisë në Gjermani janë shumë të rrallaKohëzgjatja mesatare e ndërprerjes së furnizimit me energji elektrike në minuta, 2013
Luksemburg
Danimarkë
Gjermani (2016)
Zvicër
Gjermani (2013)
Holandë
Francë
Suedi
Poloni
Maltë
10,0
11,3
12,8
15,0
15,3
23,0
68,1
70,8
254,9
360,0
2011Një aksident i rëndë ndodhi në një central bërthamor në Fukushima, Japoni.
Gjermania vendos të përshpejtojë heqjen dorë nga përdorimi i energjisë bërthamore për
prodhimin e energjisë deri në vitin 2022. Tetë impiante të vjetra u mbyllën menjëherë.
2011Komisioni i BE-së publikon "Udhërrëfyesi për Energjinë
2050" me një strategji afatgjatë për mbrojtjen e klimës
dhe furnizimin me energji në Evropë.
24 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/M
orav
ic Ja
kub
Energjitë nga burime të rinovueshme furnizojnë, në orë të caktuara,
një pjesë deri mbi 60% të furnizimit me energji elektrike në Gjermani.
Këto vlera do të rriten më tej në vitet e ardhshme. Këtu energjitë
nga burimet e ndryshme të rinovueshme plotësojnë njëra-tjetrën.
Projektet pilot kanë treguar se mund të kombinohet prodhimi nga
impiantet e ndryshme dhe së bashku ato të sigurojnë një furnizim
shumë më të besueshëm me energji elektrike. Në fazat e "qetësisë
së errët", kur as dielli nuk ndriçon dhe as era nuk fryn, centralet
elektrike fleksibël konvencionale plotësojnë boshllëkun. Para së
gjithash, termocentralet me gaz janë të përshtatshme për këtë qëllim,
por edhe hidrocentralet me rezervuar me pompim dhe impiantet
bioenergjetike mund të furnizojnë gjithashtu shpejt energji elektrike.
Në perspektivën afatmesme dhe afatgjatë, periudha të tilla duhet të
kapërcehen edhe nëpërmjet depozitimit të energjisë.
Një rol të rëndësishëm luajnë vetë konsumatorët e energjisë. Ata mund
të marrin stimuj për të konsumuar energji elektrike kur ka shumë
më tepër në dispozicion, si p.sh. gjatë periudhave me erë të fortë.
Konsumatorët e mëdhenj siç janë fabrikat apo magazinat frigoriferike
mund të lehtësojnë dukshëm sistemin e përgjithshëm.
Detyra e madhe është riorganizimi i tregut të energjisë elektrike. Për
këtë qëllim Gjermania ka nisur një proces reformash dhe ka zbatuar
hapat e parë. Një shenjë e rëndësishme dalluese është fleksibiliteti.
Të gjithë aktorët në tregun e energjisë elektrike duhet të reagojnë sa
më mirë të jetë e mundur ndaj luhatjeve të prodhimit të energjisë
elektrike nga era dhe dielli. Në të njëjtën kohë, rrjetet kanë nevojë për
konkurrencë midis mundësive të ndryshme të balancimit, në mënyrë
që të mbajnë të ulëta kostot e përgjithshme.
Dhe e fundit, por jo nga rëndësia, rritja e përbashkët e tregjeve
rajonale deri më tani të ndara të energjisë elektrike në Evropë dhe
zgjerimi ndërkufitar i rrjeteve çojnë në një stabilitet dhe fleksibilitet
më të madh edhe në Gjermani.
2012Protokolli i Kiotos zgjatet deri në vitin 2020
në Konferencën për Klimën në Doha.
2013Gjermania miraton ligjin e parë federal të planifikimit
të kërkesave për zgjerimin e nevojshëm të rrjetit të
transmetimit të energjisë elektrike.
Prod
him
i dhe
kon
sum
i i e
nerg
jisë
elek
trik
e
Janar �17 Shkurt �17 Mars �17 Prill �17 Maj �17 Qershor �17 Korrik �17 Gusht �17 Shtator �17 Tetor �17 Nëntor �17 Dhjetor �17 Janar �18
0 GW
20 GW
40 GW
60 GW
80 GW
100 GW
Si luhatet prodhimi i energjisë nga burimet e rinovueshme?Prodhimi i energjisë elektrike nga të gjitha burimet e energjisë dhe konsumi i të energjisë elektrike në Gjermani gjatë vitit 2017
Impiant diellor Era në tokë Era në det të hapur BiomasaEnergjia hidrike Konsumi i energjisëCentral elektrik konvencional
Energiewende në Gjermani | 25
© d
pa/e
urol
uftb
ild.d
e/H
ans
Blos
sey
Në vitin 2050, 80% e energjisë elektrike do të vijnë nga burime të rinovueshme, kryesisht nga
energjia e erës dhe sistemet fotovoltaike. Kur papritmas në Gjermani as dielli nuk ndriçon dhe
as era nuk fryn, nevojitet një sistem energjetik që mund të përshtatet shpejt dhe me fleksibilitet
në situata të tilla. Një mundësi janë depozituesit e energjisë. Në periudhat me shumë erë dhe
diell ato mund të marrin energji. Në varësi nga nevojat tuaja, ato mund të furnizojnë energji
edhe në kohë pa erë, në errësirë dhe qiellit të mbuluar nga retë.
Ekzistojnë shumë zgjidhje për depozitimin e energjisë: Depozitimi afatshkurtër, siç janë
bateritë, kondensatorët ose bateritë me volan mund të marrin dhe të japin energji elektrike
disa herë brenda një dite. Por ato ofrojnë vetëm një kapacitet të kufizuar.
Për të ruajtur energjinë elektrike për një periudhë më të gjatë kohore, në Gjermani përdoren
në veçanti hidrocentralet me rezervuar me pompim. Një kapacitet rreth 9 GWh nga
hidrocentralet me rezervuar me pompim është aktualisht i lidhur në rrjetin gjerman, ku një
pjesë e impianteve gjenden në Luksemburg dhe Austri. Kështu, Gjermania ka kapacitetin
më të madh në Bashkimin Evropian, por mund ta zgjerojë këtë vetëm në mënyrë të kufizuar.
Prandaj, ekziston një bashkëpunim intensiv me vendet që kanë kapacitete të mëdha
depozitimi. Mbi të gjithë, këto vende janë Austria, Zvicra dhe Norvegjia.
Një alternativë tjetër për ruajtjen afatgjatë të energjisë janë depozitat e ajrit të ngjeshur. Këtu,
energjia e tepërt përdoret për të ngjeshur ajrin në rezervuarët nëntokësorë, siç janë zgavrat e
Ruajtja
Energjia për rezervë
100 000 depozitues në bateri në funksion Kapcitet 9,2 GW në funksionim, 4,5 GW në ndërtim
Rezervuari i sipërm
Motori/Gjeneratori
Pompa turbina Rezervuari i poshtëm
Konsumi vetjak: përdorimi direkt i energjisë
nga dielli ose bateria
TransformatoriSistemi fotovoltaik
Ruajtja në bateri
Injektimi në rrjet i energjisë së tepërt
1.
Depozitimi i energjisëEnergjia elektrike (e tepërt) vë në lëvizje turbinën, uji pompohet në rezervuarin e sipërm
1.
Dhënia e energjisë së ruajturUji rrjedh poshtë, vë në lëvizje turbinën, turbina prodhon energji dhe e injekton në rrjet
2.
2.
Ruajtja e energjisë në shtëpi: bateritëKombinimi i një sistemi fotovoltaik dhe baterisë për konsum vetjak dhe injektim në rrjet
Përdorimi i rezervuarëve natyrorë: Liqenet me pompimNdërtimi i një sistemi me liqen me pompim
2014Gjermania reformon ligjin për burimet
e rinovueshme të energjisë. Për herë të parë
ajo përmban objektiva vjetore të zgjerimit dhe
përshpejton integrimin e tregut.
2013Vihet në punë impianti i parë në botë
i konvertimit të energjisë elektrike në gaz
në Gjermani, i nivelit industrial.
2013Makina e parë e zhvilluar plotësisht
nga e para me motor të pastër elektrik
prodhohet në seri në Gjermani.
26 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/H
anni
bal H
ansc
hke
kubeve kripore. Nëse nevojitet, ajri i ngjeshur përdoret për të vënë në
lëvizje një gjenerator dhe për të prodhuar kështu energji elektrike.
Një koncept edhe më premtues për ruajtjen afatgjatë të energjisë është
shndërrimi i energjisë elektrike në gaz (power-to-gas). Këtu energjia
elektrike nga burimet e rinovueshme konvertohet në hidrogjen ose gaz
natyror sintetik nëpërmjet procesit të elektrolizës. Avantazhet: hidrogjeni
ose gazi natyror mund të ruhet, të përdoret direkt ose të injektohet në
rrjetin e gazit natyror. Ato mund të transportohen lehtë dhe të përdoren
në mënyrë fleksibël. Centralet elektrike mund t'i kthejnë ato sërish në
energji elektrike dhe ngrohjes, sipas nevojës, dhe konsumatori fundor
mund të gatuajë, të ngrohet ose të furnizojë automjetin e tij me to.
Për këtë arsye, qeveria federale promovon kërkimin dhe zhvillimin në
mënyrë që të ulë kostot e ruajtjes së energjisë, pasi ato janë aktualisht
shumë të larta. Që nga viti 2011 ekziston iniciativa e financimit
"Ruajtja". Përveç kësaj, që nga viti 2013 qeveria federale ka mbështetur
sisteme të vogla të decentralizuar të depozitimit të energjisë të lidhura
me impiantet fotovoltaike. Një fushë e re e përdorimit të baterive
është përdorimi i tyre për balancimin e shpejtë të disbalancave të
vogla në rrjetin e energjisë. Kjo do të thotë se edhe makinat elektrike
që nuk përdoren mund të kontribuojnë në stabilitetin e furnizimit me
energji elektrike. Futja në treg e sistemeve të tilla të baterive do t'i japë
shtysë kërkimit dhe inovacionit dhe do të zvogëlojë kostot.
Në vitet e ardhshme kërkesa për ruajtjen e energjisë do të rritet,
veçanërisht për instalimin në automjete elektrike. Kostot e ulëta të
sistemit për të gjitha teknologjitë e depozitimit në rrjetin e energjisë
mund të priten vetëm në afat të gjatë, kur energjitë nga burimet e
rinovueshme të zënë pjesë shumë të lartë të prodhimit të energjive.
Në periudhën afatshkurtër dhe afatmesme, është më ekonomik
përqendrimi në masa të tjera, për shembull siç është zgjerimi i rrjeteve
të energjisë elektrike ose kontrolli i synuar i prodhimit dhe konsumit
për përdorim me efiçencë të energjisë.
Metanizimi
Shndërrimi i energjisë elektrike në gazParimi i funksionimit të elektrolizës dhe metanizimit, si dhe përdorimet e mundshme
ELEKTROLIZA
Prodhimi i tepërt i energjisë nga burimet e rinovueshme
Rrjeti i gazit natyror Sistemet e ruajtjes së gazit
Përdorimi industrial Prodhimi i energjisë elektrike
Furnizimi me ngrohje
H2 (hidrogjen)
H2 (hidrogjen)
CH4 (metan)H2 (hidrogjen)
Lëvizshmëria
15 projekte pilot në funksionim, 6 në ndërtim dhe në përgatitje
2014BE-ja miraton objektivat për energjinë dhe klimën për vitin
2030: Reduktimi i gazeve me efekt serrë me 40%, pjesa
e energjisë nga burimet e rinovueshme të paktën 27% dhe ulja
e konsumit të energjisë të paktën 27%.
2014Gjermania miraton Planin Kombëtar të Veprimit për Efiçencën e Energjisë dhe lançon
"Programin e Veprimit për Mbrojtjen e Klimës 2020". Me një pjesë prej 27,4% në
konsumin e energjisë elektrike, energjitë nga burime të rinovueshme janë për herë të
parë burimi më i rëndësishëm i energjisë në Gjermani.
Energiewende në Gjermani | 27
© P
aul L
angr
ock
"Energiewende" mund të jetë e suksesshme vetëm atëherë kur ajo mbështetet nga popullata.
Dhe kjo varet kryesisht nga fakti që energjia të jetë e përballueshme për konsumatorët privatë.
Sidoqoftë, qytetarët mund të përfitojnë drejtpërdrejt nga ristrukturimi i furnizimit me energji.
Kështu, shumë njerëz kërkojnë këshillim se ku mund të kursejnë më shumë energji në shtëpi.
Kur zëvendësoni një sistem të vjetër ngrohjeje ose kur rinovoni shtëpinë tuaj, ju përdorni
kredi me interes të ulët dhe subvencione shtetërore. Nëse dëshironi të merrni me qira një
apartament të ri, ju merrni automatikisht informacion rreth konsumit të energjisë dhe
kostove të lidhura me të. Dhe në qoftë se dëshironi të blini një lavatriçe të re, një kompjuter ose
llambë, mund të shihni në një etiketë se çfarë efiçence energjie ka produkti përkatës.
Qytetarët dhe "Energiewende"
"Po çfarë përfitojnë qytetarët nga "Energiewende?"
2015Konferenca e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike
mblidhet në Paris. 195 vende marrin vendimin ta kufizojnë
ngrohjen globale në një maksimum prej 2 gradë Celsius.
2016Më 4 nëntor hyn në fuqi Marrëveshja e Parisit për klimën.
Gjermania ristrukturon financimin për energjitë nga burime të
rinovueshme: Nga 2017 ka tenderë për të gjitha teknologjitë.
Sa impiante janë në dorë të qytetarëve?Pjesa e kapacitetit të instaluar e energjive të rinovueshme në prodhimin e energjisë elektrike sipas grupeve të pronësisë
42%Qytetarët
(Pronar individ, kompani energjie publike, pjesëmarrja e qytetarëve)
41%Investitorët
(Investitorët institucionalë dhe strategjikë)
16%Furnizuesit e energjisë
28 | Energiewende në Gjermani
© d
pa/W
este
nd61
/Tom
Cha
nce
© d
pa/B
odo
Mar
ks
Publiku është gjithashtu aktiv në biznesin tradicional të energjisë.
Energji elektrike dhe ngrohje nuk prodhojnë më vetëm furnizuesit
e vegjël apo të mëdhenj të energjisë, por vetë qytetarët. Ata posedojnë
impiante diellore, investojnë në parqet eolike ose operojnë impiante
të biogazit. Nga mbi 1,5 milionë panele fotovoltaike në Gjermani,
shumica e tyre janë të instaluara në çatitë e shtëpive me një familje.
Publiku kontribuon financiarisht në gati gjysmën e të gjitha turbinave
të erës në Gjermani. Në fushën e bioenergjisë, pothuajse gjysma e të
gjitha investimeve është kryer nga fermerët.
Kushdo që nuk ka mundësi të ndërtojë i vetëm një impiant energjie me
burim të rinovueshëm ose ta financojë i vetëm atë, mund të bashkojë
forcat me të tjerët. Kështu, ka rreth 850 kooperativa energjetike me mbi
180 000 anëtarë që investojnë së bashku në projektet e "Energiewende".
Qytetarët tashmë mund të investojnë me shuma që fillojnë nga 100 euro.
Përveç kësaj, qytetarët mund të thonë fjalën e tyre në mënyra të
ndryshme në hartimin konkret të "Energiewende". Ata mund të
shprehin shqetësimet dhe dëshirat e tyre kur, për shembull, në rajonin
e tyre planifikohet të ngrihet një park i ri eolik. Përfshirja e tyre
është veçanërisht intensive në diskutimet për linjat e planifikuara të
transmetimit të energjisë, të cilat supozohet të transportojnë sasi të
mëdha të energjisë elektrike kryq e tërthor Gjermanisë. Këtu qytetarët
mund të ftohen që gjatë përcaktimit të nevojave për zgjerim të rrjetit
dhe të paraqesin pikëpamjet e tyre. Të gjithë hapat e mëtejshëm
të planifikimit deri në vendimin për korridorin konkret të linjës
zhvillohen me pjesëmarrjen e publikut. Përveç kësaj, qytetarët marrin
informacione të detajuara për projektet e linjave të transmetimit nga
Agjencia Federale e Rrjetit të Energjisë dhe operatorët e rrjetit përpara
fillimit të procedurave zyrtare.
Këto aktivitete plotësohen nga iniciativa "Dialog me publikun për
rrjetin e energjisë elektrike". Me zyrat për publikun dhe ofertat për
dialog, kjo iniciativë është drejtpërdrejt e pranishme në rajonet ku
janë planifikuar projektet e zgjerimit, dhe ofron persona të caktuar
kontakti për të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me zgjerimin e rrjetit.
Nëpërmjet këtij diskutimi të hershëm, projektet e energjisë mund të
zbatohen më mirë dhe pranimi i tyre të rritet.
2018Këshilli dhe Parlamenti i Bashkimit Evropian bien dakord mbi një rregullore
për një sistem menaxhimi për të mbështetur zgjerimin dhe përdorimin
e energjisë së rinovueshme në BE.
Si mund të për�tojnë qytetarët në shtëpi nga "Energiewende"?Mundësitë për e�çencën e energjisë dhe përdorimi i energjive nga burime të rinovueshme, në shembullin e një shtëpie me një familje, e ndërtuar në vitet '70
-80% energji Ndriçimi LED në vend të llambave halogjene
-13% energjiIzolimi i çatisë
60–70% e nevojës vetjake (energjia elektrike)Sistemi fotovoltaik me depozitim në bateri
-22% energji Izolimi i fasadës
-5% energji Izolimi i tavanit të bodrumit
100% e nevojës vetjake (ngrohja)Pompa e nxehtësisë për ngrohje dhe ujë të ngrohtë
-15% energji Modernizimi i impiantit të ngrohjes
-10% energji Veshja me xham të tre�shtë
Energiewende në Gjermani | 29
dpa/
Mar
c O
llivi
er
Bateri
Bateritë janë depozitues kimikë për ngarkesa
elektrike. Kur një qark elektrik lidhet me to, ato
shkarkojnë energjinë e tyre dhe fillon të rrjedhë
energjia elektrik. Bateritë e rikarikueshme, të
tilla si ato të përdorura në makinat elektrike
dhe telefonat celularë, quhen akumulatorë
ose ndryshe bateri. Bateritë e rikarikueshme
gjejnë përdorim edhe në lidhje me energjitë
nga burime të rinovueshme, p.sh. në sistemet
fotovoltaike. Këtu ato quhen sisteme
depozitimi në bateri. Bateritë mund të mbartin
vetëm një sasi të kufizuar ngarkese elektrike, që
përcaktohet nga kapaciteti i tyre (që matet me
amper-orë - Ah).
Bateri ruajtëse me volant
Bateritë ruajtëse me volant mund të marrin
energji elektrike të tepërt me afat të shkurtër
nga rrjeti. Këtu energjia elektrike ruhet
mekanikisht. Një elektromotor vë në lëvizje
një volant. Energjia elektrike shndërrohet në
energji rrotulluese. Për ta rifituar këtë, rrota vë
në lëvizje në rast nevoje elektromotorin. Njësoj
si bateritë, edhe volantët janë të përshtatshëm
për një konstruksion modular. Parimi bazë
teknik është i njohur që nga koha e mesjetës,
edhe pse në atë kohë jo në kombinim me
energjinë elektrike. Volantët para së gjithash
janë të përshtatshëm për të filluar prodhimin
afatshkurtër në kohë piku, për t'u injektuar
sërish shpejt në rrjet.
Carsharing
Te Carsharing disa përdorues ndajnë një
automjet. Si rregull, ata bëhen klientë të një
kompanie që zotëron automjetet. Nëse atyre
u nevojitet një automjet, mund ta marrin me
qira. Në dallim nga kompanitë tradicionale
të makinave me qira, te "Carsharing" është
Fjalorthi mundur edhe një përdorim dhe rezervim
shumë afatshkurtër, për shembull, 30 minuta.
Shumë bashki dhe komuna u kanë lejuar vende
parkimi të privilegjuara kompanive që ofrojnë
Carsharing. Ata mund të lejojnë gjithashtu
lëvizjen e automjeteve të Carsharing në korsitë
e autobusëve.
Central elektrik rezervë
Centralet elektrikë rezervë përdoren kur
shfaqen vështirësi të papritura të furnizimit me
energji elektrike. Meqenëse ato duhet të vihen
në punë dhe të mbyllen shpejt, termocentralet
me gaz janë veçanërisht të përshtatshme për
këtë qëllim.
CO2 ekuivalent
CO2 ekuivalent është një shifër krahasuese për
ndikimet e një lidhjeje kimike në efektin serrë,
zakonisht për një periudhë prej 100 vjetësh.
Nga kjo, dioksidi i karbonit (CO2) ka vlerën një.
Nëse një material ka një CO2 ekuivalent prej 25,
atëherë emetimi i një kilogrami të këtij materiali
është 25 herë më i dëmshëm sesa emetimi i një
kilogrami CO2. E rëndësishme: CO2 ekuivalent
nuk tregon asgjë për kontributin real të një
lidhjeje kimike në ndryshimet klimatike.
Depozitë e ajrit të ngjeshur
Në një depozitë të ajrit të ngjeshur, energjia
elektrike përdoret për të ruajtur ajrin nën
presion në një sistem shpellash nëntokësore.
Ajri i ngjeshur mund të kalojë përmes një
turbine, sipas nevojës, dhe të gjenerojë energji
elektrike. Deri tani teknologjia nuk është
përdorur. Megjithatë, konsiderohet si opsion
për të depozituar tepricat e energjisë elektrike
të prodhuara nga burimet e rinovueshme. Si
formacione të sigurta për depozitimin vlejnë
kubetë e zbrazëta dhe hermetike të kripës.
Instalimi paraqet disa sfida gjeologjike që
duhen kapërcyer. Sepse nëse më pas sistemi
rezulton të jetë i paqëndrueshëm, nuk ka asnjë
mënyrë për ta stabilizuar atë. Gjithashtu është
e rëndësishme që gjendja e tensionit të masës
shkëmbore përreth të mos ndikohet.
Efiçenca e energjisë
Efiçenca e energjisë tregon nivelin
e performancës në lidhje me energjinë
e përdorur ose sa energji duhet përdorur
për të arritur një rezultat të caktuar. Sa më
e lartë të jetë efiçenca e energjisë, aq më pak
energji nevojitet për të arritur rezultatin. Për
shembull, një ndërtesë me efiçencë të lartë
energjie kërkon më pak energji për ngrohje
ose ftohje se një ndërtesë strukturore identike
me efiçencë më të ulët energjetike. Prodhimi
industrial dhe transporti janë zona të tjera ku
efiçenca e energjisë po bëhet gjithnjë e më
e rëndësishme. Për kompanitë, masat për
efiçencën e energjisë janë interesante nëse
ato kursejnë më shumë para sesa kostoja
e zbatimit. Edhe konsumatorët privatë mund
të kontribuojnë në kursimin e energjisë duke
përdorur pajisje me efiçencë të veçantë
energjie. Në shumë vende, frigoriferët,
televizorët, lavatriçet etj. janë të pajisura me
një etiketë të konsumit të energjisë, me anë të
të cilave mund të identifikohet shpejt se çfarë
efiçence energjie ka pajisja.
Energjitë e rinovueshme
Energjitë nga burime të rinovueshme
përfshijnë energjinë e erës, energjinë diellore
(fotovoltaike, termike diellore), gjeotermale,
30 | Energiewende në Gjermani
biomasën, energjinë hidrike dhe tidale. Në
rastin e hidrocentralit, është bërë pjesërisht
një dallim: Hidrocentralet e vegjël llogariten
në shumë statistika te burimet e rinovueshme,
kurse hidrocentralet e mëdha me kapacitet
të instaluar prej 50 MW e lart shpesh nuk
konsiderohen.
Në kontrast me burimet konvencionale të
energjisë si qymyri, nafta, gazi dhe energjia
bërthamore, energjitë nga burime të
rinovueshme nuk konsumojnë lëndë të para
të gatshme në prodhimin e energjisë. Një
përjashtim përbën biomasa. Ajo konsiderohet
vetëm si neutrale ndaj klimës, nëse nuk
përpunon më shumë lëndë të para se sa do të
gjeneroheshin në të njëjtën periudhë.
Energjia gjeotermale është gjithmonë në
kritikë. Ndërhyrjet gjeologjike mund të
shkaktojnë tërmete, ndër të tjera, ose të bëjnë
që toka të ngrihet aq lart sa ndërtesat të bëhen
të pabanueshme.
Energjia primare/konsumi i energjisë primare
Energjia primare është shuma e energjisë
ekzistuese që disponohet nga burimet
e energjisë si qymyri, nafta, dielli ose era. Në
konvertimin deri në energjinë përfundimtare
(shih Energji përfundimtare) ndodhin humbje,
niveli i të cilave varet nga burimi fillestar
i energjisë, për shembull, gjatë prodhimit dhe
transportit të energjisë. Prandaj, konsumi
i energjisë primare është gjithmonë më i lartë
se konsumi i energjisë përfundimtare.
Gaze serrë
Gazet me efekt serrë ndryshojnë atmosferën në
mënyrë të tillë që rrezet e diellit të pasqyruara
nga sipërfaqja e tokës nuk kthehen në hapësirë,
por reflektohen në atmosferë dhe hidhen
përsëri në Tokë. Prandaj ato kanë kontribut
vendimtar për ngrohjen e tokës. Ky efekt
i ngjan principit të një serre, ku toka ngrohet.
Gazi më i njohur me efekt serrë është dioksidi
i karbonit, që para së gjithash krijohet nga
djegia e materialeve fosile si nafta, gazi dhe
qymyri. Gaze të tjera me efekt serrë janë për
shembull metani dhe klorofluorokarbonet
(FCKW).
Kooperativat energjetike
Kooperativat, siç i njohim sot në Gjermani, janë
një ide e krijuar nga shekulli i 19-të. Friedrich
Wilhelm Raiffeisen dhe Hermann Schulze-
Delitzsch themeluan kooperativat e para
gjermane në të njëjtën kohë. Disa persona
me interesa të njëjta ekonomike bashkohen
dhe kështu fitojnë fuqi më të madhe në treg,
për shembull në formën e një kooperative
blerëse. Kjo formë e veçantë e sipërmarrjes
në Gjermani rregullohet me anë të një ligji
të veçantë. Në furnizimin e energjisë këto
kooperativa ekzistojnë prej shumë kohësh.
Në fillim të elektrifikimit në Gjermani, rajonet
rurale në veçanti nuk mundën të ecnin me të
njëjtin ritëm me qytetet e mëdha dhe kështu
themeluan kooperativa energjetike me qëllim
që të siguronin vetë furnizimin me energji
elektrike. Disa nga këto kooperativa energjetike
ekzistojnë edhe sot. Si pjesë e "Energiewende",
modeli i kooperativës po përjeton një rilindje.
Shumica e atyre që janë të përfshirë janë
individë privatë, të cilët financojnë, për
shembull, ndërtimin e impianteve diellore apo
eolike.
Kondensatorët
Kondensatorët mund të ruajnë energji me afat
të shkurtër. Një kondensator përbëhet nga dy
komponentë, për shembull sferat metalike
ose pllakat metalike. Një komponent është
i ngarkuar pozitivisht, dhe tjetri negativisht.
Nëse të dy këto lidhen, rrjedh rrymë elektrike
derisa ngarkesat të barazohen.
Konsumi i energjisë përfundimtare
Energji përfundimtare nënkupton atë pjesë të
energjisë që arrin aktualisht te konsumatori.
Faktorët, si humbjet në linja ose humbjet për
shkak të shkallës së efiçencës së centraleve
elektrike përjashtohen nga kjo shifër. Nëse
konsumatori vetë sjell humbje, për shembull
për shkak të nxehtësisë së gjeneruar nga një
pajisje rrjeti, ato përfshihen në konsumin
e energjisë përfundimtar.
Konsumi bruto i energjisë elektrike
Për të përcaktuar konsumin bruto të energjisë
elektrike të një vendi, energjia elektrike e
gjeneruar në një vend i shtohet importit të
energjisë elektrike nga jashtë. Nga kjo shumë
zbritet sasia e eksportuar e energjisë.
Energjia elektrike e prodhuar në vend
+ importet e energjisë elektrike
- eksportet e energjisë elektrike
----------------------------------------------
= Konsumi bruto i energjisë elektrike
Energiewende në Gjermani | 31
Konvertimi energji elektrike në gaz
(elektroliza, metanizimi)
Konvertimi energji elektrike në gaz është
një teknologji që mund të kursejë energji
elektrike të tepërt në afat të gjatë. Nga energjia
elektrike gjenerohet një gaz në një proces
me dy faza, i cili mund të ruhet në depozitat
e gazit dhe mund të shpërndahet në rrjetin
e gazit. Në hapin e parë, energjia elektrike
përdoret për shpërbërjen e ujit në oksigjen dhe
hidrogjen nëpërmjet elektrolizës. Hidrogjeni
i prodhuar mund të ushqejë drejtpërdrejt sasi
të kufizuara në rrjetin e gazit ose në një hap të
dytë (metanizimi) mund të shndërrohet në një
gaz tjetër. Gjatë metanizimit, nga hidrogjeni
krijohet metan dhe ujë, pasi shtohet dioksid
karboni. Metani është komponenti kryesor
i gazit natyror dhe mund të injektohet pa
problem në rrjetin e gazit.
Korridor zgjerimi
Korridoret e zgjerimit ndihmojnë që zhvillimi
i burimeve të rinovueshme të energjisë të jetë
më i parashikueshëm, që integrimi në rrjetin
e energjisë elektrike të menaxhohet më mirë
dhe që kostot shtesë për konsumatorët të
mbeten të përballueshme. Për çdo teknologji
të energjive nga burime të rinovueshme, ligji
për energjinë nga burime të rinovueshme
përcakton një korridor të veçantë të synuar.
Nëse kapaciteti i ri i instaluar tejkalon kufirin
e sipërm në një vit, vitin e ardhshëm aplikohen
norma më të ulëta subvencionimi. Nëse është
ndërtuar më pak se sa parashikohet nga
korridori, tarifat e mbështetjes ulen edhe më
shumë ose eliminohen plotësisht.
Liqenet me pompim
Liqenet me pompim ose hidrocentralet
me liqenet me pompim janë një teknologji
e provuar për ruajtjen e energjisë. Energjia
elektrike e tepërt nga rrjeti përdoret për të
pompuar ujin në një rezervuar që ndodhet
më lart. Nëse nevojitet energji shtesë, mund
të shkarkohet uji dhe të vihet në lëvizje një
turbinë që gjeneron energji elektrike.
Mbetje radioaktive
Mbetjet radioaktive gjenerohen ndër të tjera
në përdorimin e energjisë bërthamore për
prodhimin e energjisë elektrike. Për këtë, këto
materiale radioaktive ndahen në shufra lënde
djegëse në substanca të tjera. Këto nuk mund
të përdoren më tej pas një pike të përcaktuar,
por megjithatë janë përsëri radioaktive.
Këto janë fillimisht izotopet e elementeve të
uraniumit, plutoniumit, neptuniumit, jodit,
cezionit, stronciumit, americitit, kobaltit dhe
të tjerë. Me kalimin e kohës substanca të
mëtejshme radioaktive prodhohen pasi kalojnë
nëpër serinë e shpërbërjes. Këto mbetje duhet
të ruhen për një hapësirë të gjatë kohore, për
të parandaluar dëmtimet për njerëzit dhe
natyrën. Mbetjet me radioaktivitet të lartë
duhet të ruhen të sigurta për të paktën një
milionë vjet. Mbetjet radioaktive të mesme
kërkojnë më pak masa mbrojtëse, mbetjet
radioaktive me nivel të ulët pothuajse asnjë
masë mbrojtëse. Por edhe ato duhet të ruhen
me afat të gjatë dhe të sigurta.
Ngrohje me peletë
Peletat e drurit janë sfera ose shkopinj të
vegjël të prodhuara nga tallash i presuar. Ata
digjen në soba/kaldaja të veçanta. Për shkak
të ngjeshjes, ato kanë një densitet të lartë
të energjisë, por kërkojnë më pak hapësirë
ruajtjeje sesa, për shembull, drutë e zjarrit.
Sistemet e ngrohjes me peletë janë neutrale
ndaj klimës, meqë djegia çliron vetëm aq
dioksid karboni saç ka pasur më parë në bimë.
Pompa e nxehtësisë
Pompat e nxehtësisë marrin energji termike
nga mjedisi, për shembull nga shtresat e
thella të tokës. Kjo ngrohtësi përdoret për të
prodhuar ujin e ngrohtë ose për të ngrohur
ndërtesat. Energjia elektrike e nevojshme për
këtë mund të fitohet nëpërmjet energjive të
rinovueshme. Të njëtin parim funksionimi ka
edhe frigoriferi, që në fakt në brendësi ftoh,
por që nga jashtë lëshon ngrohtësi.
Produktivitet i energjisë
Produktiviteti i energjisë tregon vlerën
ekonomike (pjesa e produktit të brendshëm
bruto) që arrihet për njësi të energjisë së
përdorur. Në lidhje me një ekonomi kombëtare,
energjia primare është ajo që përdoret si bazë
për llogaritjen.
Protokolli i Kiotos
Në vitin 1997, shtetet anëtare të Konventës
Kuadër të Kombeve të Bashkuara për
Ndryshimet Klimatike (KKKBNK) në Kioto të
Japonisë ranë dakord për vlerat e synuara për
reduktimin e emetimeve të gazeve me efekt
deri në vitin 2012. Viti krahasues është gjendja
në vitin 1990. Marrëveshjen e kanë ratifikuar
më shumë se 190 shtete. Në konferencën
e Kombeve të Bashkuara për Klimën në Doha
u miratua një periudhë e dytë angazhimi
deri në vitin 2020. Protokolli i Kiotos është
pararendës i Marrëveshjes së Parisit në dhjetor
2015, në të cilën tani 196 vende të KKKBNK
rënë dakord të kufizojnë ngrohjen globale në
më pak se 2 gradë Celsius.
Shtëpi me performancë "afër zero energji"
Shtëpi me performancë "afër zero energji"
quhen ato ndërtesa që harxhojnë veçanërisht
shumë pak energji. Në Bashkimin Evropian të
gjitha ndërtesat e reja duhet të plotësojnë një
standard me të njëjtin emër pas vitit 2021. Për
institucionet publike direktiva vlen pas vitit
2019. Në Gjermani, kërkesa për energji primare
të shtëpive të tilla nuk duhet të kalojë 40 kWh
për metër katror në vit.
32 | Energiewende në Gjermani
Qeliza karburanti
Qelizat e karburantit janë centrale energjie
në miniaturë që konvertojnë energjinë kimike
në energji elektrike dhe në këtë mënyrë
gjenerojnë rrymë elektrike. Ato përdoren, për
shembull, për motorin e një automjeti elektrik
ose në rajone pa një rrjet elektrik. Shpesh
si lëndë të para nevojiten vetëm hidrogjeni
dhe oksigjeni. Në këtë formë të prodhimit të
energjisë nuk ka gaze që dëmtojnë klimën, por
vetëm avujt e ujit. Hidrogjeni i nevojshëm për
gjenerimin e energjisë mund të prodhohet me
energji elektrike nga burimet e rinovueshme
(shih "Konvertimi energji elektrike në gaz"). Por
ka edhe qeliza karburanti që përdorin burime
të tjera, të tilla si metanoli.
Qetësi e errët
Fazat në të cilat sistemet e energjisë nga
era dhe sistemet fotovoltaike nuk mund të
furnizojnë energji elektrike njihen si "qetësi
e errët". Rastet ekstreme janë netët me hënë të
re në të cilat fryn erë dhe qielli është i mbuluar
nga retë. Në faza të tilla duhet të ndërhyjnë
burimet e tjera të energjisë ose energjitë
e ruajtura më parë, për të plotësuar kërkesën
për energji elektrike.
Rehabilitim i ndërtesës
Në një rehabilitim energjetik të ndërtesës
eliminohen pikat e dobëta në të cilat humbet më
shumë energji sesa është e nevojshme nisur nga
stadi aktual i teknologjisë. Marrja e masave të
mundshme për përmirësimin janë, për shembull,
izolimi i mureve dhe çatisë ose dritaret e reja me
izolim për ngrohjen. Një hap i mëtejshëm është
modernizimi i impiantit të ngrohjes.
Rrjeti inteligjent (Smart Grid)
Një Smart Grid është një rrjet furnizimi, në
të cilin të gjithë komponentët komunikojnë
me njëri-tjetrin, nga prodhuesi nëpërmjet
linjave deri te konsumatori. Kjo garantohet
nëpërmjet transmetimit të të dhënave dixhitale
të automatizuara. Komunikimi i shpejtë
ndihmon, për të shmangur pengesat dhe
mbiprodhimin e energjisë elektrike dhe për të
rakorduar furnizimin e energjisë për nevojat
e të gjithë pjesëmarrësve. Veçanërisht injektimi
i çrregullt në rrjet i energjisë elektrike nga
burimet e rinovueshme kërkon zgjidhje të tilla.
Në të njëjtën kohë Smart Grid lejon kontrollin
e nevojës nëpërmjet modeleve fleksibël të
çmimit të energjisë elektrike.
Rrjet i energjisë elektrike - rrjet i tensionit të
lartë - rrjet i shpërndarjes
Rrjeti i energjisë elektrike është rruga
e transportit për energjinë elektrike. Në
Gjermani dhe në shumë vende të tjera rrjeti i
energjisë elektrike përbëhet nga katër nivele, të
cilat punojnë me tensione të larta të ndryshme:
Tensioni më i lartë (220 ose 380 kV), tensioni
i lartë (60kV deri 220 kV), tensioni i mesëm
(6 deri 60 kV) dhe tensioni i ulët (230 ose
400 V). Rrjeti i tensionit të ulët u shërben
konsumatorëve dhe familjeve private. Rrjetet
e tensionit më të lartë punojnë pothuajse me
tension mijëra volt, dhe ato transportojnë sasi
të mëdha energjie në distanca të gjata. Me
tensionin e lartë energjia shpërndahet më tej në
rrjetet e tensionit të mesëm ose të ulët. Rrjetet
e tensionit të mesëm shpërndajnë më tej
energjinë, por furnizojnë edhe konsumatorët
e mëdhenj si industrinë dhe spitalet. Familjet
private e marrin energjinë e tyre nga rrjeti i
tensionit të ulët.
Tarifë shtesë e EEG-së/
sistem i shpërndarjes së tarifave
Të gjithë konsumatorët e energjisë elektrike
në Gjermani financojnë kostot shtesë për
energjinë elektrike nga burimet e rinovueshme
në përputhje me ligjin për energjinë nga burimet
e rinovueshme (EEG), nëpërmjet një tarife shtesë
të vendosur mbi çmimin e energjisë elektrike.
Niveli i kësaj tarife shtesë llogaritet nga
diferenca midis pagesës së kryer për operatorët
dhe të ardhurave nga tregtimi i energjisë
elektrike në bursën e energjisë. Kompanitë me
kërkesë shumë të lartë për energji nuk duhet të
paguajnë të plotë tarifën shtesë.
Tarifa feed-in
Ligji për energjinë nga burimet e rinovueshme
u garanton për një periudhë të caktuar
kohore operatorëve të impianteve energjetike
nga era ose dielli një tarifë minimale për
energjinë elektrike të prodhuar. Vendimtar
për nivelin e tarifës është viti i vënies në
operim. Tarifa zvogëlohet nga viti në vit,
pasi përparimet teknologjike dhe përdorimi
më i gjerë i teknologjive vazhdojnë të ulin
kostot e investimeve. Në Gjermani, procedura
e thirrjes për ofertë (shih Thirrje për ofertë)
do të zëvendësojë në vitet e ardhshme tarifat
e mëparshme fikse të injektimit në rrjet.
Thirrje për ofertë
Që nga viti 2017 tarifat e mbështetjes për
projektet e parqeve të reja eolike ose të
impianteve të mëdha me panele fotovoltaike
përcaktohen me anë të thirrjeve për ofertë.
Njoftimet për disa projekte dalin në të njëjtën
kohë dhe palët e interesuara japin një ofertë
Energiewende në Gjermani | 33
për projektet përkatëse për të përcaktuar
vlerën e shpërblimit fillestar. Kështu, në
vend të një shpërblimi të përcaktuar me
ligj, përcaktohet një çmim i drejtë tregu për
energjinë elektrike nga burimet e rinovueshme.
Për të testuar dhe për të optimizuar procesin,
në vitin 2015 kishte tri raunde ofertash për
projekte të mëdha fotovoltaike.
Tregtia e emetimeve
Emetimet e CO2 kanë një vlerë tregu në Evropë.
Industria e energjisë dhe pjesët e mëdha të
industrisë duhet të disponojnë certifikata
çdo ton gaz me efekt serrë që ata lëshojnë.
Nëse keni shumë pak, ata duhet t'i blejnë këto
në bursat e specializuara. Nëse ata kursejnë
emetime, ata mund të shesin certifikatat
e tepërta. Meqenëse sasia totale e certifikatave
në dispozicion zvogëlohet nga viti në vit,
kompanitë kanë një nxitje për të investuar
në masa për kursimin e energjisë ose për të
përdorur energjitë e tjera, të cilat dëmtojnë më
pak klimën.
Tregu i brendshëm evropian
Shtetet anëtare të Bashkimit Evropian formojnë
një treg të brendshëm. Ky treg i brendshëm
garanton lëvizjen e lirë të mallrave, shërbimeve,
kapitalit dhe, me kufizime, edhe lëvizjen e lirë
të njerëzve përtej kufijve shtetërorë. Për mallrat
dhe shërbimet, për shembull, gjatë kalimit të
kufirit nuk përcaktohet asnjë tarifë doganore
ose tarifa të tjera. Edhe energjia elektrike,
gazi dhe nafta kalojnë nga vendi në vend.
Megjithatë, infrastruktura ekzistuese për linjat
e energjisë elektrike dhe tubacionet e gazit nuk
është e mjaftueshme për të siguruar një treg të
brendshëm evropian funksional për energjinë.
Ekziston gjithashtu nevoja për një rregullim
uniform dhe ndërkufitar. Sidoqoftë, të dyja
këto duhet të arrihen në vitet e ardhshme, për
të siguruar çmime të balancuara të energjisë
elektrike në BE dhe për të rritur sigurinë
e furnizimit.
34 | Energiewende në Gjermani
Lista e referencaveAG Energiebilanzen e.V. (2017):
Energieverbrauch in Deutschland im Jahr 2016.
Agora Energiewende (2017): Agorameter –
Stromerzeugung und Stromverbrauch.
Auswärtiges Amt (2015): Rede von Frank-
Walter Steinmeier zur Eröffnung des Berlin
Energy Transition Dialogue 2015.
BMWi und BMBF: Energiespeicher –
Forschung für die Energiewende.
Bundesamt für Strahlenschutz (2016):
Kernkraftwerke in Deutschland:
Meldepflichtige Ereignisse seit Inbetriebnahme.
Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz,
Bau und Reaktorsicherheit (2015):
Atomenergie – Strahlenschutz.
Bundesministerium für Umwelt, Naturschutz
und nukleare Sicherheit (2018): Klimaschutz
in Zahlen.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2014): Die Energie der Zukunft.
Erster Fortschrittsbericht zur Energiewende.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2014): Zweiter Monitoring-Bericht
„Energie der Zukunft“.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2015): Die Energie der Zukunft.
Fünfter Monitoringbericht zur Energiewende.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2015): Eckpunkte Energieeffizienz.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2015): Erneuerbare Energien
in Zahlen. Nationale und Internationale
Entwicklung im Jahr 2014.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2015): EU-Energieeffizienz-Richtlinie.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2016): Bruttobeschäftigung durch
erneuerbare Energien in Deutschland und
verringerte fossile Brennstoffimporte durch
erneuerbare Energien und Energieffizienz.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2016): Energiedaten: Gesamtausgabe.
Stand November 2016.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2016): Erneuerbare Energien auf
einen Blick.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2017): Energieeffizienz zahlt sich für
deutsche Haushalte aus.
Bundesministerium für Wirtschaft und
Energie (2018): Energie der Zukunft – Sechster
Monitoringbericht zur Energiewende.
Bundesnetzagentur (2015): EEG-Fördersätze
für PV-Anlagen. Degressions- und
Vergütungssätze Oktober bis Dezember 2015.
Bundesnetzagentur (2017): EEG in Zahlen.
Bundesnetzagentur; Bundeskartellamt (2016):
Monitoringbericht 2016.
Bundesregierung (2015): Die Automobil-
industrie: eine Schlüsselindustrie unseres
Landes.
Bundesverband CarSharing (2018):
Aktuelle Zahlen und Daten zum CarSharing in
Deutschland.
Bundesverband der Energie- und
Wasserwirtschaft (2014): Stromnetzlänge
entspricht 45facher Erdumrundung.
Bundesverband der Energie- und
Wasserwirtschaft e.V. (2016): BDEW zum
Strompreis der Haushalte. Strompreisanalyse
Mai 2016.
Council of European Energy Regulators (2015):
CEER Benchmarking Report 5.2 on the
Continuity of Electricity Supply – Data update.
BSW-Solar (2018): Meilenstein der Energie -
wende: 100.000ster Solarstromspeicher
installiert.
Deutsche Energie Agentur GmbH (2012):
Der dena-Gebäudereport 2012. Statistiken
und Analysen zur Energieeffizienz im
Gebäudebestand.
Deutsche Energie Agentur GmbH (2018):
Der dena-Gebäudereport 2018. Statistiken
und Analysen zur Energieeffizienz im
Gebäudebestand.
Deutsche Energie-Agentur (2013): Power to
Gas. Eine innovative Systemlösung auf dem Weg
zur Marktreife.
Deutsche Energie-Agentur (2015):
Pilotprojekte im Überblick.
Deutscher Bundestag (2011): Novelle des
Atomenergiegesetzes 2011.
DGRV – Deutscher Genossenschafts- und
Raiffeisenverband e.V. (2014): Energie-
genossenschaften. Ergebnisse der Umfrage
des DGRV und seiner Mitgliedsverbände.
EnBW (2015): Pumpspeicherkraftwerk Forbach
– So funktioniert ein Pumpspeicherkraftwerk.
Energy Information Administration (2018):
International Energy Statistics.
entsoe (2014): 10-year Network Development
Plan 2014.
European Environment Agency (2016):
Annual Euro pean Union greenhouse gas
inventory 1990-2014.
Filzek, D., Göbel, T., Hofmann, L. et al. (2014):
Kombikraftwerk 2 Abschlussbericht.
GWS (2013) Gesamtwirtschaftliche Effekte
energie- und klimapolitischer Maßnahmen der
Jahre 1995 bis 2012.
Heinrich-Böll-Stiftung (2018):
Energieatlas 2018.
IEA (2016): World Energy Outlook 2016
Summary, November 2016.
Intergovernmental Panel on Climate Change
(2014): Climate Change 2014. Synthesis Report.
International Renewable Energy Agency
(2015): Renewable Power Generation Costs
in 2014.
IRENA (2015): Renewable power generation
cost in 2014.
KfW (2015): Energieeffizient bauen und
sanieren. KfW-Infografik.
Kraftfahrt-Bundesamt (2018): Fahrzeug-
bestand in Deutschland.
Merkel, A. (2015): Rede von Bundeskanzlerin
Merkel zum Neujahrsempfang des Bundes-
verbands Erneuerbare Energie e.V. (BEE) am
14. Januar 2015.
Ratgeber Geld sparen (2015):
Kühlschrank A+++ Ratgeber und Vergleich.
Stand November 2015.
REN21 (2017): Renewables 2017. Global Status
Report. 2017.
Statistische Ämter des Bundes und der Länder
(2014): Gebiet und Bevölkerung – Haushalte.
Statistisches Bundesamt (2017):
Bevölkerungsstand.
Statistisches Bundesamt (2018):
Bruttoinlandsprodukt 2017 für Deutschland.
Statistisches Bundesamt (2015): Preise.
Erzeugerpreise gewerblicher Produkte
(Inlandsabsatz) Preise für leichtes Heizöl,
schweres Heizöl, Motorenbenzin und
Dieselkraftstoff. Lange Reihen.
Statistisches Bundesamt (2015): Umsätze
in der Energie-, Wasser- und Entsorgungs-
wirtschaft 2013 um 1,6% gesunken.
Statistisches Bundesamt: Umweltökonomische
Gesamtrechnungen, Werte für 2015 unter
https://www.destatis.de/
trend:reseach Institut für Trend- und
Marktforschung, Leuphana Universität
Lüneburg (2013): Definition und Marktanalyse
von Bürgerenergie in Deutschland.
Umweltbundesamt (2015):
Emissionsberichterstattung Treibhausgase
Emissionsentwicklung 1990-2013 –
Treibhausgase.
Umweltbundesamt (2015): Nationale
Trendtabellen für die deutsche
Berichterstattung atmosphärischer Emissionen
1990-2013.
Umweltbundesamt (2015): Presseinfo
14/2015: UBA-Emissionsdaten 2014 zeigen
Trendwende beim Klimaschutz.
Umweltbundesamt (2016): Treibhausgas-
Emissionen in Deutschland.
Umweltbundesamt (2016): UBA-Emissions-
daten für 2015 zeigen Notwendigkeit für
konsequente Umsetzung des Aktions-
programms Klimaschutz 2020.
Umweltbundesamt/Arbeitsgemeinschaft
Energiebilanzen (2018):
Indikator Energieverbrauch.
Zetsche, D. (2009): Rede auf dem World
Mobility Forum in Stuttgart, Januar 2009.
36 | Energiewende në Gjermani